JORGHIE HERALDI DAMI, S.IP.,M.M KUPANG, 2023
SISTEM EKONOMI INDONESIA
S E M E S T E R G A N J I L 2 0 2 3
AKADEMI PEKERJAAN SOSIAL
AKADEMI PEKERJAAN SOSIAL KUPANG
I. PENDAHULUAN
MK-2
“PERMASALAHAN DALAM SISTEM EKONOMI ”
III. PEMECAHAN PERMASALAHAN DALAM SISTEM EKONOMI
II. MASALAH-MASALAH DALAM SISTEM EKONOMI
I. PENDAHULUAN
MASALA H ADAL AH?
Masalah adalah suatu kesenjangan (gap) antara yang seharusnya terjadi dengan yang sudah terjadi, seperti
harapan dengan kenyataan, teori dengan praktik,
peraturan dengan implementasinya.
SISTEM EKONOMI
"Sistem ekonomi merupakan
organisasi yang terdiri dari sejumlah
lembaga atau pranata (ekonomi,
sosial, politik, ide-ide) yang saling
mempengaruhi satu sama lain yang
ditujukan ke arah pemecahan
problem-problem produksi,
distribusi, dan konsumsi yang
merupakan problem dasar setiap
perekonomian demi tercapainya
kemakmuran masyarakat"
II. MASALAH-MASALAH DALAM SISTEM EKONOMI
• Apa yang akan diproduksi (What)?
• Bagaimana
memproduksinya (How)?
• Siapa yang akan menikmatinya
(Whom)?
• Untuk kapan
dikonsumsi (When)?
APA YANG AKAN DIPRODUKSI?
Kebutuhan manusia tidak terbatas jumlahnya
sedangkan alat pemuas kebutuhan jumlahnya
terbatas.
RAGAM ALTERNATIF OUTPUT YANG HARUS DIHASILKAN UNTUK MEMENUHI BERBAGAI
MACAM KEBUTUHAN MANUSIA
BERAPA ALTERNATIF OUTPUT YANG HARUS
DIHASILKAN?
Pengalokasian sumber daya-sumber daya ekonomi atau allocation of
economic resources".
BAGAIMANA MEMPRODUKSINYA?
SDM
TEKNOLO GI
"choice between different
kinds of”
SIAPA YANG AKAN MENIKMATI?
EKONOMI BAWAH
Ekonomi Menengah
Ekonomi Atas
"the problem of distribution of income"
(Distribusi Pendapatan Merata)
UNTUK KAPAN DIKOMSUMSI??
SAAT INI
MASA DEPAN
the choice between the
present and
the future
III. PEMECAHAN MASALAH
DALAM SISTEM
EKONOMI
Masalah dipecahkan melalui sebuah mesin otomatis yang dalam literatur lebih dikenal dengan istilah
"mekanisme harga dan mekanisme pasar”.
Dasar pemikiran yang
melatarbelakangi mekanisme harga dan mekanisme pasar adalah bahwa apabila keadaan perekonomian hanya dipengaruhi oleh mekanisme harga, maka keadaan akan selalu berada pada titik keseimbangan (equilibrium).
LIBERAL KOMANDO
Sebaliknya dalam sebuah
perekonomian Komando, karena
mekanisme harga dan mekanisme
pasar dihapuskan, tugas pemecahan
masalah-masalah tersebut
dilaksanakan oleh suatu badan yang
umumnya dikenal sebagai Badan
Perencanaan Pusat (Central Planning
Board).
WHAT?
“allocation of economic resources"
LALU BAGAIMANA INDONESIA MENYELESAIKAN PERMASALAHAN SISTEM EKONOMINYA?
WHEN?
“the choice between the present and the
future”
WHOM?
"the problem of distribution of
income"
HOW?
“choice between different kinds of”
Alokasi dan relokasi yang disebabkan oleh karenafase-fase perkembangan/pertu
mbuhan ekonomi setiap sistem
ekonomi mengalami perubahan dengan berjalannya waktu.
Karena Indonesia masuk berkembang
(sekalipun oleh AS dianggap maju),
menyebabkan Indonesia lebih
memilih Padat Karya atau (labour
intensive), Dimana SDM > TEKNOLOGI
Distribusi pendapatan merata 100% tidak
akan tercapai, tapi setidaknya
keseimbangan antara Wewenangan
Pemerintah dan
Paritipasi Masyarakat, maka Masyarakat
dengan Ekonomi bawah dan menengah
dapat hidup dengan layak.
LALU BAGAIMANA INDONESIA MENYELESAIKAN PERMASALAHAN SISTEM EKONOMINYA?
WHEN?
“the choice between the present and the
future”
ORDE LAMA
LALU BAGAIMANA INDONESIA MENYELESAIKAN PERMASALAHAN SISTEM EKONOMINYA?
REFORMASI -SEKARANG ORDE BARU
FOKUS KE KOMANDO, PEMERINTAH FOKUS
KE KESEJAHTERAAN RAKYAT, TIDAK BERINVESTASI,
KORUPSI DAN KONFLIK INTERNAL
(DIGULINGKAN OLEH INTERNAL)
FOKUS KE LIBERAL, KESEJAHTERAAN RAKYAT
DIUTAMAKAN, TETAPI LEBIH UTAMAKAN KOMSUMSI SAAT INI DARIPADA MASA DEPAN.
MASYARAKAT TIDAK PUAS KARENA BANYAK
KORUPSI (DIGULINGKAN MASYARAKAT)
KAPAN WAKTU YG TEPAT?
APAKAH KITA PERLU
MEMILIH?
LALU BAGAIMANA INDONESIA MENYELESAIKAN PERMASALAHAN SISTEM EKONOMINYA?
C.Webstrate mengemukakan sejumlah keuntungan yang dapat dicapai dari tindakan pengaturan (ordering), yaitu:
• kemakmuran;
• kesempatan kerja;
• kepastian hidup;
• keadilan;
• susunan
penduduk secara harmonis;
• kedamaian sosial;
• kesehatan rakyat dalam arti badaniah;
• kesehatan rakyat dalam arti rohaniah;
• cukupnya waktu luang/senggang;
• kepuasan yang dicapai dari pekerjaan;
• ketahanan nasional;
• kebebasan (terutama kebebasan rohaniah).
APABILA KEUNTUNGAN-KEUNTUNGAN TERSEBUT DAPAT DICAPAI MAKA
PERSOALAN DALAM PELAKSANAAN
SISTEM EKONOMI DAPAT DIATASI DAN SISTEM TERSEBUT DIANGGAP BAIK,
KARENA SESUAI DENGAN POLA YANG DIKEHENDAKI.
WAKTU MENGERJAKAN 30 MENIT
SISTEM EKONOMI
QUIZ
• SEBUTKAN PERSOALAN-PERSOALAN YANG TIMBUL DALAM SETIAP SISTEM EKONOMI.
• DALAM SISTEM EKONOMI LIBERAL SIAPAKAH YANG MENYELESAIKAN PERSOALAN YANG TIMBUL!
• DALAM NEGARA YANG SEDANG
BERKEMBANG MASALAH APA YANG
SERING TIMBUL DALAM PELAKSANAAN SISTEM EKONOMINYA?
WAKTU MENGERJAKAN 30 MENIT