آینده‌پژوهی وضعیت آموزش عالی زنان در منطقه خاورمیانه

(1)

ةرود ،نﺎﻧز ﺶﻫوﮋﭘ 6

هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1387 : 37 - 5

هﺪﻨﻳآ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻫوﮋﭘ

ﺗ ﺎﺑ ﺄ ناﺮﻳا هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺮﺑ ﺪﻴﻛ

ﻲﻫﺎﮕﺸﻴﭘ اﺮﻫز

∗دﺮﻓ ما ، بﻻﻮﭘ ﻲﻨﺒﻟا ∗∗

هﺪﻴﻜﭼ : ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻣاﻮﺟ رد نﺎﻧز ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﻨﻴﻣز رد توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ

يدﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲـﻤﻠﻋ يﺎﻫ ،

ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﻌـﺳﻮﺗ و ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺢﻄﺳ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ نادﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ درﻮﻣ رد نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و

نآ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻧﺎﻬﺟ حﻮﻄﺳ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ

ﺖﺳا يا .

نآ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ هﺎﮕﻳﺎﺟ نﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﺑ ﻲﻣ ﺎﻫ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ يﺰﻳر

،ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎﺘـﺳار رد هﺪـﺷ

و هﺎﻓر ﺪﻨﺸﻳﺪﻨﻴﺑ ار مزﻻ ﺮﻴﺑاﺪﺗ دﻮﺧ ﻲﻧﻮﻣاﺮﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد نﺎﻧز ﻪﺟﻮﺗ رﻮﺧ رد ﺖﻟﺰﻨﻣ .

ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نﺎﻧز ﺖﻴﻌﺿو ﺶﺠﻨﺳ ﻪﭼ ﺮﮔا ﻪﻌﺳﻮﺗ هزوﺮﻣا ﻪﻛ

ﻲﮕﺘﻓﺎـﻳ

ا ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻢﻬﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا ﻲﻠﻣ ترﺪﻗ و ﺖﺳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻠﻣ ترﺪﻗ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺎـﺑ ﻪـﻛ دراد شﻼـﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻟﺎﻘﻣ ،ﺖﺳ

لﺪﻣ و شور ﻪﺋارا

، درادﺮﺑ ﺶﺠﻨﺳ ﻦﻳا يﺎﺘﺳار رد ﻲﻣﺎﮔ .

مﺮﻧ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد راﺰﻓا

SPSS

ﻲـﻣ رﺎـﻛ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺶﺠﻨﺳ ،ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا دور

ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﻨﭼ يﺮﻴﮔ

ﻮﺸﻛ ﻲﻠﻌﻓ هﺎﮕﻳﺎﺟ هﺪﺷ ﻲﻌﺳ يا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﺎﻫر

زا ﺲﭙﺳ و هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻢﻫ

ﻚﻴﻨﻜﺗ ﻖﻳﺮﻃ يﺮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ يﺎﻫ

لﺎﺳ رد ار نﺎﻧآ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ 1404

ﺶﻴﭘ ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻲﻨﻴﺑ .

ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ﺺﺧﺎﺷ ﻢﺸﭼ ﺪﻨﺳ ،ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ زاﺪﻧا

.

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هﺪﻜﺸﻧاد رﺎﻴﺸﻧاد∗

sorour1334@yahoo.com

تﺎﻘﻴﻘﺤﺗو مﻮﻠﻋ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد∗∗

ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

01 / 08 / 1387 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :

30 / 09 / 1387

(2)

6 ةرود ،نﺎﻧز ﺶﻫوﮋﭘ 6

هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1387

ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻪﻠﺌﺴﻣ حﺮﻃ و

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ فاﺪﻫا ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺖﻬﺟ يرﻮﺸﻛﺮﻫ ﺧ هﺪﺷ يﺰﻳر

ﺗ يﺎﺘﺳار رد دﻮ ﺄ

رﻮـﺧ رد ﺖـﻟﺰﻨﻣ و هﺎـﻓر ،ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻦﻴﻣ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳوﺪﺗ ﻪﺑ ﻲﻧﻮﻣاﺮﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ و ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻣ ﻦﻴﻌﻣ هرود ﻚﻳ ياﺮﺑ ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ و ﻊﻣﺎﺟ يا

ﻪـﻛ دزادﺮﭘ

ﺶﺨﺑ رد ﻲﻣ يﺎﺟ هﺮﻴﻏ و ﻲﻤﻠﻋ ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ ،يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ دﺮﻴﮔ

.

ﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ نﺎﻧاﺪﻴﻓاﺮﻐﺟ هزوﺮﻣا ﺆ

ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺮﺑ ﺮﺛ راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ ار ﺖـﻴﻨﻣا و ﺖـﻟﺰﻨﻣ و هﺎﻓر ،ﻪﻌﺳﻮﺗ

ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . نآ زا لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺎﺟ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ

ﺶﻳاﺰـﻓا

ﻲﮕﺘـﺴﻳﺎﺷ و ناﻮـﺗ نداد رد ناﺮـﻳا ﻲﻣﻼـﺳا يرﻮـﻬﻤﺟ يﺎـﻫ

ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﻢﻬﻣ فاﺪﻫا زا ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﺮـﺑ ﺮـﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ،ﻪﺘﻓر رﺎﻤﺷ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺎـﺗ ﺖـﺳا نآ

ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﻦﻤﺿ ،

ناﺮـﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ هﺪﻨﻳآ هﺎﮕﻳﺎﺟ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ناﺮﻳا ﻲﻠﻌﻓ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻦﻴﻴﻌﺗ

لﺎﺳ رد ار 1404

ﺪﻳﺎﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ .

ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد فﺪﻫ ،

ًﻻوا ، شزﻮﻣآ ﺶﺨﺑ رد نﺎﻧز ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻪﺒﺗر و ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﻴﻌﺗ و ﻪـﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻟﺎﻋ

ًﺎﻴﻧﺎﺛ هﺪﻨﻳآ ﺿو ﻲﻫوﮋﭘ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز ﺖﻴﻌ

اﺮﺟا نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ ﻢـﺸﭼ ﺪﻨﺳ ي

يرﻮـﻬﻤﺟ زاﺪـﻧا ﻲﻣﻼـﺳا

ﻖﻓا رد ناﺮﻳا 1404

يﺮﺠﻫ ﻣ و زﺎﺳرﺎﻛ ﻲﻛﻼﻣ ﻪﺋارا ﺲﭙﺳ و ﺖﺳا ﻲﺴﻤﺷ ﺆ

ﺮـﮕﻳد ﺎـﺑ رﻮـﺸﻛ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﺮﺛ

ﺖﺳد ﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ﻦﻳوﺪﺗ ﺎﺑ ﺮﻣا نارﺎﻛرﺪﻧا

ﻲﺘـﺳﺎﻛ ﺮـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﻲـﻠﻌﻓ يﺎـﻫ

و هﺪﻣآ ﻖﻳﺎﻓ ﻻ تاﺪﻴﻬﻤﺗ تﻮﻗ طﺎﻘﻧ يﺎﻘﺗرا ﺖﻬﺟ رد

ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ذﺎﺨﺗا ار مز .

ﻪﻌﺳﻮﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺢﻄﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ﺶﺠﻨـﺳ درﻮﻣ ار ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ

داد راﺮﻗ . ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻜﻟ نﺎﺸﻧ ياﺮﺑ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

رد نادﺮـﻣ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﺖﻴﻌﺿو نداد

ﺖﺳا رﻮﺸﻛ ﺮﻫ .

ﻛ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد نﺎﻧز ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ نﺎﻧز ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸ

درﻮـﻣ نادﺮـﻣ ﻪـﺑ ار هدﺮـﻛ

داد راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ .

ﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ﻦﻳا ﺆ

و ﻪﻄـﺳﻮﺘﻣ ،ﻲﻳاﺪـﺘﺑا ﺢﻄـﺳ ﻪﺳ رد تﻼﻴﺼﺤﺗ و شزﻮﻣآ ﻪﻔﻟ

شزﻮﻣآ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻋ . شزﻮﻣآ زا رﻮﻈﻨﻣ غرﺎﻓ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻲﻟﺎﻋ

ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد نﻼﻴﺼﺤﺘﻟا ار ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ داﺮﻓا ﻪﻜﻠﺑ ،

ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﺰﻴﻧ ﺷ

دﻮ .

ﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﺿو ﻪ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،

نآ هﺎﮕﻳﺎﺟ هﺪﻨﻨﻛ ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ رد ﺎﻫ

هرﺎـﻗ ﻲـﺘﺣ و يا ﻲﻧﺎـﻬﺟ و يا

ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﺖﻟﺰﻨﻣ و ترﺪﻗ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻲـﺳﺎﻴﺳ ،يدﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺮـﺗﺮﺑ و ﻲﮕﺘﻓﺎـﻳ

سﺎﻴﻘﻣ رد ار ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧﺮﺑرد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

.

(3)

هﺪﻨﻳآ

نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﻫوﮋﭘ 7

ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺢﻄﺳ زا ﻲﻫﺎﮔآ ياﺮﺑ يﺮـﺑاﺮﺑ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ار ناداﻮـﺳﺎﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ يرﻮﺸﻛ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻤﻠﻋ

ﻲﻣ دﻮﺧ نآ زا ار يروﺎﻨﻓ و ﻲﻤﻠﻋ لوا هﺎﮕﻳﺎﺟ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻟاﺪﻋ و ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺎـﺑ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ و ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ ﺐﺴﻛ ﻪﻛ يزﺎﻴﺘﻣا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ هدر رد ﺪﻨﻨﻛ

ﻲﻣ راﺮﻗ يﺪﻌﺑ يﺎﻫ ﺪﻧﺮﻴﮔ

.

ﻊﻤﺟ يراﻮﺷد ﻋ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺎﻫرﺎﻣآ يروآ

ﺎـﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ نﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو و ﺎﻫرﻮﺸﻛ يﻮﺳ زا تﺎﻋﻼﻃا ﻪﺋارا مﺪ

ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻲﺘﺳﺎﻛ و لﺎﻜﺷا زا ﻲﻟﺎﺧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﺗ هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ .

رﻮـﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ

ﻲﻣ ﻪﻗﻼﻋ ياﺮﺑ ﻲﻋوﺮﺷ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ناﺪﻨﻣ

. ﻖﻴﻘﺤﺗ شور

رد ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ﻮﺑ

ﻚﻴﻨﻜﺗ زا ﺐﻠﻄﻣ ند يﺮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ يﺎﻫ

لﺪﻣ و ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ يﺎـﻫ

ﺶﻴﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﻴﺑ .

ﻞﻜـﺷ ﻪـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ شور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ عﻮﻧ و ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يا ) ﺶﻴﻓ لوﺪﺟ ،يرادﺮﺑ رﺎﻣآ ،

( و ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ،رﺎﻣآ ،ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا نﻮﭼ ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ و

بﺎﺘﻛ ﺎﻫرﻮﺸﻛ لﺎﺳ يﺎﻫ ﺖﺳ

.

ﻪﺑ شزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ناﺮـﻳا هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ

يﺮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻚﻴﻨﻜﺗ و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يروآﻮﻧ زا ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ هزﻮﺣ رد ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد يﺎﻫ

ﻪﺒﻨﺟ زا ﻲﻧﺎﻣز ﺪﻫاﻮﺧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻊﻳﺪﺑ يﺎﻫ

دﻮﺑ .

هداد و تﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ

» ﺖﺒﺛ ﻦﻴﻣﻮﺳ ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ

ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نادﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﻧز ﺖﺒﺴﻧ

«1

ياﺮﺑ 22 ﻪـﻘﻄﻨﻣ رﻮـﺸﻛ

شراﺰﮔ زا ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ جاﺮﺨﺘﺳا ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻧﻻﺎﺳ يﺎﻫ

.

شراﺰﮔ يﺮﺳ ﻦﻴﻟوا لﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻧﻻﺎﺳ يﺎﻫ

1990 يدﻼﻴﻣ ﺖﺳا . شراﺰﮔ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻫ

ﺎـﺸﺘﻧا ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ ﺐﺗﺮﻣ رﻮﻃ ر

ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . لﺎﺳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ شراﺰﮔ ﻦﻳﺮﺧآ 2008

- 2007 لﺎﺳ ياﺮﺑ رﺎﻣآ ﻦﻳﺮﺧآ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد و هدﻮﺑ 2007

ﺖـﺒﺛ

ﺖﺳا هﺪﺷ . ﻪﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣز هزﺎﺑ ﻪﺳ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻞﻳذ حﺮﺷ

:

ﻲﻧﺎﻣز هزﺎﺑ 2006

- 1990 ور و هدﻮﻤﻧ دﺎﻳ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺖﻴﻌﺿو ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ زا ﻪﻛ يدﻼﻴﻣ ار ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﻧ

داد ﻢﻴﻫاﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﻢﻫ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺎﻳ و رﻮﺸﻛ ﺮﻫ رد .

1. Gross Tertiary Enrolment-Female Ratio to Male Ratio (%)

(4)

ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ شراﺰﮔ ﻦﻳﺮﺧآ )

2008 - 2007 (

ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﺖـﺳا دﻮـﺟﻮﻣ ﻊـﺿو ﺮﮕﻧﺎـﻳﺎﻤﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد يﺎـﻫ

ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ترﻮﺻ ﺮﻴﺧا شراﺰﮔ ﻦﻴﻤﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﺖﻴﻌﺿو .

ﺶﻴﭘ ﻚﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ هﺪﻨﻳآ ﻲﻨﻴﺑ يﺮﺳ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ يﺎﻫ

لﺪـﻣ و ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ

ﺶﻴـﭘ يﺎـﻫ ترﻮـﺻ ﻲـﻨﻴﺑ

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا . ﺶﻴﭘ ﻲﻧﺎﻣز هزﺎﺑ هﺪﻨﻳآ ﻲﻨﻴﺑ )

2025 - 2008 ( يدﻼﻴﻣ ) 1404 - 1387 ( ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﻲﺴﻤﺷ ددﺮـﮔ

. رد

ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺰﻴﺧ و ﺖﻓا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ هﺎﺗﻮﻛ يﺎﻫ

ﻲـﻣ ﻪـﺟﻮﺗ ﻲـﻠﻛ يﺎﻤﻧ ﻪﺑ و هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﻳدﺎﻧ تﺪﻣ ﻮـﺷ

د . ﻪـﺑ

ﺎﺑ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا

ﻚـﻴﻨﻜﺗ ﻪـﺑ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ

مﺮـﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا رد و هﺪـﺷ هرﺎـﺷا يﺎـﻫ راﺰـﻓا

SPSS16

ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﺮﻴﺴﻣ )

ﺪﻧور ( ﺐﺳﺎﻨﻣ و هﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻚـﻴﻜﻔﺗ ﻪـﺑ و رﻮﺸﻛ ﺮﻫ رد لﺪﻣ ﻦﻳﺮﺗ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ .

مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ هﺮﻬﺑ و راﺰﻓا

لﺪﻣ زا يﺮﻴﮔ ﺶﻴﭘ ﻲﻤﻛ يﺎﻫ

ﻲﻨﻴﺑ ﺎﺷ ﺖﻴﻌﺿو ، درﻮﻣ ﺺﺧ

ﺶﻴﭘ هﺪﻨﻳآ ﻲﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻨﻴﺑ

.

ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺑ راﺰﻓا مﺮﻧ يﺎﻫ

ﻪ ﺶﻴﭘ ،هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ ﻲﻣ ﻲﻨﻴﺑ

دﻮﺷ

1ﺖﺤﺻ لﺪﻣ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ ﻻﺎـﺑ رﺎﻴـﺴﺑ ﻲﻨﻴﺑ

ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻪﺘﺒﻟا 13

ﺗ و ﻲﺑﺎﻳزرا يﺎﺘﺳار رد ﺰﻴﻧ ﺮﺒﺘﻌﻣ و ﻢﻬﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺄ

ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻴﻳ ﺶﻴﭘ لﺪﻣ ﻦﻳﺮﺗ

ﻲـﻨﻴﺑ

ﺑ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ياﺮ ﺪﻧا

. ﻢﻬﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻦﻳﺮﺗ

ﺺﺧﺎـﺷ ﻦﻳﺮﺗ ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ رد ﻲﺑﺎـﻳزرا يﺎـﻫ

ﻲﻣ ﺺﺧﺎﺷ زا ناﻮﺗ ﺎﻫﺎﻄﺧ روﺬﺠﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ

،2

ﺎﻫﺎﻄﺧ روﺬﺠﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺬﺟ ﺪـﺻرد ﻖـﻠﻄﻣ رﺪـﻗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و3

ﺎﻫﺎﻄﺧ دﺮﺑ مﺎﻧ4

.

ﻲﺳ ﺺﺧﺎﺷ رد ما

ﺺﺧﺎﺷ زا ﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ رﻮـﺸﻛ ﺮﻫ داﺮﻓا ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳر

ﻲﻣ ﺖﺳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺨﺑ ﻪﺳ دزادﺮﭘ .

و ﻲﻳاﺪـﺘﺑا تﻼﻴـﺼﺤﺗ ﺎـﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ داﺮـﻓا ﺖﻴﻌﺿو يﺎﻳﻮﮔ لوا ﺶﺨﺑ

رﻮﺸﻛﺮﻫ رد داﺮﻓا ﻲﻟﺎﻋ تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ يﺎﻳﻮﮔ مﻮﺳ ﺶﺨﺑ و ﻢﻠﭙﻳد ﺬﺧا ﺎﺗ ﻲﻳاﺪﺘﺑا زا ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ مود ﺶﺨﺑ ﻪﺑ

ﺖﺳا ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻢﻠﭙﻳد ﺬﺧا زا ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ﺞﻨﭘ ناﺰﻴﻣ .

ﻪﺑ مزﻻ ﺎـﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ رﺎﻣآ ﺶﺨﺑ ﺮﻫ رد ﺖﺳا ﺮﻛذ

ﺺﺧﺎﺷ هزاﺪﻧا ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ هﺪﻳدﺮﮔ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ و هﺪﺷ يﺮﻴﮔ

ﺪﻧا .

1.^Accuracy

2.Mean Square Errors (MSE) 3.Root MeanSquareErrors(MAPE) 4.Mean Absolute Percentage Errors (MAPE)

(5)

هﺪﻨﻳآ

ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻦﻳا مﻮﺳ ﺶﺨﺑ ﻪﻜﻧآ ﺶﺨﺑ ﻦﻳا رد ﻢﻬﻣ ﻪﺘﻜﻧ يﺪﻨﺑ

،

» ﺖﺒﺛ ﻦﻴﻣﻮﺳ

«1

، داﺮـﻓا عﻮـﻤﺠﻣ يرﻮـﺸﻛ ﺮـﻫ رد

ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ غرﺎﻓ و ﻞﻴﺼﺤﺗ ﻲﻣ ﻞﻴﺼﺤﺘﻟا

ﺪﺷﺎﺑ . ا زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻓﺎﺿ

نﺪﺷ ﻪﻤﻠﻛ

» ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ

«2

ﺺﺧﺎـﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ

نﺎﺸﻧ هزاﺪﻧا ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ رﺎﻣآ هﺪﻨﻫد رد نوﺪﺑ هﺪﺷ يﺮﻴﮔ

ﻲﻣ يرﺎﻣآ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻦﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧ ﺪﺷﺎﺑ

.

شراﺰﮔ رد ترﺎﺒﻋ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻧﻻﺎﺳ يﺎﻫ

« رد ترﺎﺒﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ

»

3ﺺﻟﺎﺧ

« هزاﺪـﻧا

ﺖـﺳا هﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ .

ﺮﺑﺎﻨﺑ ا ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﻳ

» ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺒﺛ ﻦﻴﻣﻮﺳ

«4

هزاﺪﻧا اﺮﻓا يﺮﻴﮔ

غرﺎـﻓ و ﻲﻟﺎـﻋ تﻼﻴـﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ د ﺮـﻫ ﻞﻴـﺼﺤﺘﻟا

ﻲﻣ هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻲﻨﺳ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﻳرﻮﺤﻣ ندﻮﻤﻧ ظﺎﺤﻟ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ ﺎﻳ و رﻮﺸﻛ ﺪﺷﺎﺑ

.

هزاﺪﻧا ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﮕﻤﻫ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد هﺪﺷ يﺮﻴﮔ

« هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﺳا

.

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رد ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻃ ﺮﻳز ﻞﺣاﺮﻣ ،هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ

:

» ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ

«5

: ﺺﺧﺎﺷ ﺎﻫرﻮﺸﻛ رﺎﻣآ رد

» ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺖﺒﺛ ﻦﻴﻣﻮﺳ

«6

ﺶـﺨﺑ رد ﻪﺘﻓﺮـﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ زا ﻲﻜﻳ ياﺮﺑ

دﺪﻋ ،ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ و نادﺮﻣ و نﺎﻧز 100

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ )

لﺎﺳ ﺮﺜﻛا رد و نﺎـﻧز ﺶـﺨﺑ ودﺮﻫ رد ادﺎﻧﺎﻛ رﻮﺸﻛ ﺎﻫ

ﺺﺧﺎﺷ نادﺮﻣ 100

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ار (.

ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ رد رﻮﻛﺬﻣ ﺺﺧﺎﺷ و نز ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ و ﻲﺒﺴﻧ رﻮﻃ

هزاﺪﻧا دﺮﻣ و يﺮﻴﮔ شراﺰـﮔ رد ﻪﻧﻻﺎـﺳ يﺎـﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .

ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد يﺎﻫ

» ﺺﻟﺎﺧﺎﻧ ﺖﺒﺛ ﻦﻴﻣﻮﺳ

« 22

لﺎـﺳ هدوﺪـﺤﻣ رد ﻪـﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رﻮـﺸﻛ يﺎـﻫ

2008 - 1990 زا شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ لﺎﺳ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﺪﻧا

. ﺺﺧﺎـﺷ دﺪـﻋ يرﻮـﺸﻛ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺲﭙﺳ

ﻘﺗ نادﺮﻣ ﺺﺧﺎﺷ دﺪﻋ ﻪﺑ نﺎﻧز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ و هﺪﺷ ﻢﻴﺴ

دﺪﻋ رد 100 و ﺖﺳا هﺪﺷ بﺮﺿ

» ﺺﻟﺎـﺧﺎﻧ ﺖـﺒﺛ ﻦﻴﻣﻮﺳ

ﺪﺻرد ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نادﺮﻣ ﻪﺑ نﺎﻧز ﺖﺒﺴﻧ

«7

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ .

ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ يﺎﻫرﺎﻣآ رد لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ لﺎﺳ رد ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺺﺧﺎﺷ ،ناﺮﻳا ه

1990 ، 38 ﺖﺳا هدﻮﺑ .

ﻧﺎـﻴﺑ دﺪـﻋ ﻦﻳا نآ ﺮﮕ

لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا 90

،دﺮﻣ ﺪﺼﻜﻳ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ رد يدﻼﻴﻣ 38

د نز غرﺎﻓ ﺎﻳ و ﻮﺠﺸﻧا هﺎﮕـﺸﻧاد ﻞﻴﺼﺤﺘﻟا

1.Tertiary Enrolment 2.Gross

3.^Net

4.Net Tertiary Enrolment

5.High Development 6.Gross Tertiary Enrolment

7.Gross Tertiary Enrolment-Female Ratio to Male Ratio (%)

(6)

ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو .

ﻪﺑ لﺎﺳ ياﺮﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ رﻮﻃ 2007

دﺪﻋ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﻤﻫ ، 109

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻛ ﻦﻳا ﻦﻤﺿ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا

ﻤﺸﭼ ﺪﺷر لﻮﻃ رد ار يﺮﻴﮕ 18

هداد نﺎﺸﻧ لﺎﺳ ،ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ هﺮﺸﺘﻨﻣ شراﺰﮔ ﻦﻳﺮﺧآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا نآ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،

ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﺑ دﺮﻣ ﺪﺼﻜﻳ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ،ﻮﺠﺸﻧاد ﺎﻳ و

109 غرﺎﻓ ﺎﻳ و ﻮﺠﺸﻧاد نز دراد دﻮﺟو ﻞﻴﺼﺤﺘﻟا

.

ﻖﻴﻘﺤﺗ لاﺆﺳ

شزﻮﻣآ ﺶﺨﺑ رد ناﺮﻳا نﺎﻧز هﺎﮕﻳﺎﺟ لﺎﺳ رد ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻧز ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻟﺎﻋ

1404 ﻲﺴﻤﺷ يﺮﺠﻫ

؟دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺎﺠﻛ

ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ

1 . ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

بﻮﺒﺤﻣ ﻣ ،ﻖﺤﻟا ﺆ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﺷراﺰﮔ ﺲﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ فﺪﻫ ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ

ار ﻦﻳا ﻪﻧﻮﮔ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﺪﻨﻛ :

ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻠﺻا فﺪﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،

يﺎﻫ نﺎﺴﻧا ﺎﻫ ﺖﺳ . ﺖﺻﺮﻓ ﻦﻳا ﻞﺻا رد ﻲﻣ و هدﻮﺑ ﻲﻫﺎﻨﺘﻣﺎﻧ ﺎﻫ

ﻮﻃ رد ﺪﻧاﻮﺗ ل

ﺪﻨﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ نﺎﻣز .

ﻲﻣ ﺖﺳﺪﺑ ﻪﻛ ار ﻲﺷزرا ﺎﺑ يﺎﻫﺰﻴﭼ ﺐﻠﻏا مدﺮﻣ

ًارﻮﻓ ﺪﻧروآ و و نﺎـﺷﺪﻣآرد رد تﺪﻣ لﻮﻃ رد ﺎﻳ

ﺎﻳ ﺺﺧﺎﺷ نﺎﺷﺪﺷر يﺎﻫ ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺘﻬﺑ ﻪﻳﺬﻐﺗ و ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﺮﺗﻻﺎﺑ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺎﻳ و

بﻮﺷآ و ناﺮﺤﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺖﻴﻨﻣا و ﻲﻠﻐﺷ يدازآ ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ

رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ سﺎﺴﺣا و ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ

ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻤﻧ هداد نﺎﺸﻧ ﻲﻌﻤﺟ يﺎﻫ دﻮﺷ

. ﻃ ﻲﮔﺪﻧز ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ مدﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻄﻴﺤﻣ دﺎﺠﻳا ﻪﻌﺳﻮﺗ زا فﺪﻫ ﻻﻮ

و ﻲﻧ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد قﻼﺧ و ﻢﻟﺎﺳ )

ﺪﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،1

2008 .(

ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ هﺪﺷ ﻪﺻﻼﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ و2

HDI»

« رد ﻪـﻛ ﻲﺒـﺳﺎﻨﺗ ﺖـﺳا ﻲﻟوﺪـﺟ مﺎﻧ نآ

يﺎﻫرﻮـﺸﻛ

رد ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻳﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ سﺎﺳا ﺮﺑ نﺎﻬﺟ آ

ﻲﻌﻗاو ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣ

، ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪـﻴﻣا ﺰﻴﻧ و ﻪﻳﺬﻐﺗ )

رد

ﺪـﻟﻮﺗ وﺪـﺑ ( درﻮـﻣ

ﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻣ راﺮ ﺪﻧﺮﻴﮔ .

لﺎﺳ زا ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ 1991

ﺤﺘﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ يدﻼﻴﻣ ﻪﺘـﺷاﺬﮔ اﺮـﺟا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺪ

ﺪﺷ . نﺎﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺘﺳﺮﻬﻓ ﻪﻟﺎﺳ ﺮﻫ ﺲﭘ نآ زا

، ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ زا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺎﺗ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺒﺗر ﻦﻳﺮﺗ

ﺎﻫ ياﺮﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ

ﻲﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ دﻮﺷ

. ﻜﻳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫرادﻮﻤﻧ زا ﻲ

ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﺸﻧ ار نآ هﻮﺤﻧ و

ﺪﻫد ﻲﻣ ن )

ﺎﻳﺪﭙﻴﻜﻳو دازآ ﻪﻣﺎﻨﺸﻧاد ، (.

1. UNDP

2. Human Develop Index

(7)

هﺪﻨﻳآ

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﺎﻳ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ دﺮﻤﺷﺮﺑ ار دراﻮﻣ ﻦﻳا ناﻮﺗ

:

ﻒﻟا - ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ﺺﺧﺎﺷ

ب - ﺪﻳﺮﺧ ترﺪﻗ يﺮﺑاﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ

PPP) (

ج - ﺪﻳﺎﭘ ﺪﻣآرد ﺺﺧﺎﺷ را

GNA)

SSIو (

د - ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺺﺧﺎﺷ

ه - ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ

HDI) (

ﻪﺒﺗر يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺪﻨﺑ

يﺎﻫ ﻲﮔدﻮـﺳآ ﻂـﺳﻮﺘﻣ و ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﻪﻌـﺳﻮﺗ

ﺖﺳا ﻲﮔﺪﻧز .

هدر رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ يﻻﺎﺑ يﺎﻫ

ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ،ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﻳﺎﭘ هدر رد ﻪﻛ

هدﺎـﺘﻓا ﺐﻘﻋ و ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﻪﻌﺳ زا يﺮـﺗ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺮﻈﻧ .

ﺮﺑﺎﻨﺑ لﺎﺳ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ شراﺰﮔ يﺎﻫ

2007 و 2008

ًاﺮﻴﺧا ﻪﻛ هدﺮـﻛ ﺮـﺸﺘﻨﻣ ﺪـﺤﺘﻣ ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ

نﺎﻴﻣ رد ناﺮﻳا ،ﺖﺳا 177

هﺎﮕﻳﺎﺟ رد نﺎﻬﺟ رﻮﺸﻛ 94

دراد راﺮﻗ . يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رﺪـﺻ رد ﺪﻨﻠﺴﻳا ،شراﺰﮔ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻮﺳ ،ﺪﺋﻮﺳ ،ﺪﻨﻟﺮﻳا ،ادﺎﻧﺎﻛ ،ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا ،ژوﺮﻧ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺋ

ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ،ﺪﻨﻠﻫ ،ﻦﭘاژ ،ﺲﻴ 9

ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ رﻮﺸﻛ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻨﻠﺴﻳا زا ﺲﭘ ﺮﮕﻳد .

رد ﻲـﮕﻤﻫ نﺎﺘـﺴﺑﺮﻋ و نﺎﻤﻋ ،ﻦﻳﺮﺤﺑ ،ﺮﻄﻗ ،ﺖﻳﻮﻛ ،ﻲﺑﺮﻋ هﺪﺤﺘﻣ تارﺎﻣا ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ نﺎﻴﻣ رد هوﺮـﮔ

دﻮﻧ هﺎﮕﻳﺎﺟرد ﻂﺳﻮﺘﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ هوﺮﮔ رد ناﺮﻳا و ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يﺎﻫرﻮﺸﻛ و

ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﻛ دراد راﺮﻗ مرﺎﻬﭼ

ﺖﺳا هدﺮﻛ دﻮﻌﺻ ﻪﻠﭘ ود ﻞﺒﻗ لﺎﺳ ﻪﺑ .

زا ﺶﻴﺑ ناﺮﻳا رد نﻻﺎﺴﮔرﺰﺑ يداﻮﺳﺎﺑ ناﺰﻴﻣ 82

% ﺖـﺳا هﺪـﺷ شراﺰـﮔ

رﻮﺸﻛ هدزﻮﻧ رد ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ لوﺪﺟ ﻦﻳا ﺖﺴﺨﻧ

100 % ﺎﻫرﻮﺸﻛ و ﺎﺑﻮﻛ رد و ﻪـﺑ ﻚـﻳدﺰﻧ ﻖﺑﺎﺳ قﺮﺷ كﻮﻠﺑ ي

100 % ﺖﺳا . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 6 / 17 % ﺎﭘ داﺮﻓا زا لﺎﺳ هدﺰﻧ ﻻﺎﺑ ﻪﺑ

ﻲـﺑ ناﺮـﻳا رد

ﺪﻨﺘـﺴﻫ داﻮـﺳ .

ﻪـﻨﻴﻣز رد ناﺮـﻳا ﻪـﺒﺗر

حﻮﺿو ﻪﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ تﺎﻧﺎﻜﻣا هﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ ﻂﺳﻮﺘﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد زا

ﺖﺳا ﺮﺗ ) ﻮﻠﻨﺴﺣ

، 1386 (.

ﺺﺧﺎﺷ ﻂﺳﻮﺗ يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

ﻲﻣ هﺪﻴﺠﻨﺳ ﻲﻧ زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ

:

ﻪﻧاﺮﺳ ﺪﻣآرد ،ﺖﻣﻼﺳ ،ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ تﻼﻴﺼﺤﺗ و

ﻲﻣ ﺎﻫ ار نﺎـﻬﺟ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ناﻮﺗ

ﺸﻛ هد ﻪﻛ دﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ ﺮﻈﻧ زا ﺺﺧﺎـﺷ ﺮﻈﻧ زا ﻻﺎﺑ رد هدﺮﺑ مﺎﻧ رﻮ

ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﺮﮕﻧﺎـﻴﺑ ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎـﻫ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﮔﺪﻧز يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻊﻣاﻮﺟ .

(8)

ﺎﺷ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ،ﻲﻌﻗاو ﺪﻳﺮﺧ ترﺪﻗ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧ و

ﺪﻨﺗ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ياﺮـﺑ يرﺎـﻴﻌﻣ ﻲﺘـﺳر

ارا ﺋ ﻲﻣ ﻪ ﺪﻫد . ﻲﻤﻧ ﺎﻣا يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺪﻧاﻮﺗ هوﺮﮔ ﻲﺧﺮﺑ ياﺮﺑ ﻪﻛ ار ﻲﻳﺎﻫ

ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ،دراد دﻮﺟو ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ .

ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻳا

ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ يﺎﻫ و دﻮﺷ

لﺎﺳ زا 2000 ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ

GDI) ( ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ .

2 . ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ

ﺳ رد لﺎ 1990 ﻪﺘﺷر ﻪﺑ يدورو نﺎﻧز ﺪﺻرد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺢﻄﺳ رد يژﻮﻟﻮﻨﻜﺗ و مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

زا دﻮـﺑ ترﺎﺒﻋ :

10

% رد

ﺎﻘﻳﺮﻓآ ، 4 %

،ﻦﻴﺗﻻ يﺎﻜﻳﺮﻣآرد 32

% زا ﺮﺘﻤﻛ ،ﻲﺑﺮﻏ يﺎﭘورا رد 30

% و ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا رد 34

% و ﺎﻴـﺳآ ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد

ﻪﻴﺳﻮﻧﺎﻴﻗا ) ﻚﻨﻴﻠﻤﻫ

،1

1999 ( .

ﻄﻨﻣ زا ﻲﻟﺎﺜﻣ روﺎﺧ ﻪﻘ

دﺪﻋ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ ﻪﻧﺎﻴﻣ 34

%

ﺪـﻳﺎﻤﻧ ﻦـﺷور ار ﺎﻴـﺳآ .

ﻪـﻫد زا 1980

غرﺎـﻓ داﺪـﻌﺗ يدﻼﻴـﻣ -

نﻼﻴﺼﺤﺘﻟا دﺮﻣ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ تارﺎﻣا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد

ﺖﺳا هدﻮﺑ نز ود ، )

ﻦﺘﮕﻨﺷاو ،ﻲﺑﺮﻋ هﺪﺤﺘﻣ تارﺎﻣا ترﺎﻔﺳ (.2

زا 35 لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﺎﻣآ رد هﺪﺷ هدﺮﺒﻣﺎﻧ ﺺﺧﺎﺷ 2008

ﻧﺮﺑ ﻂـﺳﻮﺗ

ﻌـﺳﻮﺗ ﻪـﻣﺎ ﻪ

ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ

29 ﺎﺗ 33 ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا ﺴﻨﺟ يﺎﻫ

ﺘﻴ دراد ﻲ . ﺎﻨﭼ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﭽﻧ

29 هزاﺪﻧا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺴﻨﺟ يﺮﻴﮔ

ﻲﻟﺪﻨﺻ داﺪﻌﺗ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ترﺪﻗ ﻲﺘﻴ ﺮـﻫ رد نﺎﻧز ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻤﻟرﺎﭘ يﺎﻫ

ﺖﺳا هﺪﺷ لﺎﻐﺷا رﻮﺸﻛ

؛ هﺪﻣآ ﺖﺳا . نﻮﻧﺎﻗ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ناراﺬﮔ

، اﺮﻳﺪﻣ ﻲﻟﺎﻋ و ﺪﺷرا ن دﺮﻣ ﻪﺑ نز ﻪﺒﺗر

ار هدروآ

ﺺﺧﺎﺷ مﻮﺳ ﺮﺘﻣارﺎﭘ و ﺖﺳا 29

ﺺﺧﺎﺷ زا رد ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﻓﺮﺣ نﺎﻧز ﺪﺻ

ﻲـﻨﻓ ناﺮﮔرﺎـﻛ و يا

رﻮﺸﻛ رد نز ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ

) ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺺﺧﺎﺷ (.3

ﻲﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺺﺧﺎﺷ زا ما

ﺖﺳا شزﻮﻣآ رد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ . 4

ﺺﺧﺎـﺷ ﻦـﻳا رد

هزاﺪﻧا ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ و ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ،ﻲﻳاﺪﺘﺑا حﻮﻄﺳ رد نﺎﻧز ﻲﺷزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو هﺪﺷ يﺮﻴﮔ

.ﺖﺳا

هزاﺪﻧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻢﻜﻳ و ﻲﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ يﺮﻴﮔ

ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﻪﻛ 5

ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ

ﺪﻌﺗ ﺮﻈﻧ زا نﺎﻧز ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد نادﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد دا

رد يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺎﺸﻛ حﻮﻄﺳ

و ﺖﻌﻨﺻ ،يزرو

ﻲﻣ تﺎﻣﺪﺧ دزادﺮﭘ

.

1. ^Hamelink

2.Embassy of the U. A. E., Washington 3. Gender Empowerment Measure 4. Gender Inequality in Education 5.Gender Inequality in Economic Activity

(9)

هﺪﻨﻳآ

ﻌﺳ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﻲﺳ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ دراد ﻲ

ﺺﺧﺎﺷ زا ما ﺖﻴﻌﺿو ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ دزادﺮﭙﺑ ﺖﺳا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻴﻤﻫ رد نادﺮﻣ ﺎﺑ نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و نﺎﻧز ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ .

3 . ﻢﺸﭼ زاﺪﻧا 1404

ﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ هزوﺮﻣا ﻪﻣﺎﻧﺮ

ﻢﺸﭼ رﺎﻴﻌﻣ ﺎﺑ نﺎﻣرﻮﺸﻛ رد ﺎﻫ ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ زاﺪﻧا

دﺮﻴﮔ . ﻢﺸﭼ ﺖـﺳا يﺰـﻴﭼ نآ زاﺪـﻧا

ﻲﻣ ردﺎﺒﺘﻣ ﻦﻫذ رد هﺪﻨﻳآ زا ﻪﻛ دﻮﺷ

. ﻢﺸﭼ ﻪﺋارا زاﺪﻧا هﺪﻳا رﻮﺼﺗ ﻚﻳ هﺪﻨﻫد ﺖـﺳا تﺪـﻣ ﺪﻨﻠﺑ ﻖﻓا رد ﻲﻧﺎﻣرآ و لآ

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻌﻣﺎﺟ يوراﺮﻓ رد ﻪﻛ ﻊﻣﺎﺟ ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ زا و دﺮﻴﮔ

هﺪﻨﻳآ و يﺮﮕﻧ و يرﺎﮕﻧ

شزرا ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳاﺮﮔ .

هﺪﻨﻳآ دﺮﻜﻳور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶﻴﭘ و يرﺎﮕﻧ

ﻢﺸﭼ ﻢﻴﻈﻨﺗ رد ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣ زاﺪﻧا

ﻢـﺸﭼ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ زاﺪـﻧا

ﻲـﻣ ناﻮـﺗ

ﻪﺑ ار دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و تﺎﻧﺎﻜﻣا سﺎﺳا ﺮﺑ و ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻗد

هﺪـﻨﻳآ رد و ﺖﺧﺎﺳ ار هﺪﻨﻳآ زا ﻲﺘﻴﻨﻫذ ،دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

ار بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻴﻌﺿو اﺪﺘﺑا يﺮﮕﻧ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺲﭙﺳ و ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد

دﻮﻤﻧ دﺎﺠﻳا ار نآ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ يﺎﻫ .

ﻢﺸﭼ ﺪﻨﺳ ﺖﺴﻴﺑ زاﺪﻧا ﻪﻟﺎﺳ

ناﺮﻳا ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ

» ﻖﻓا 1404

« ﺖـﺳا هداد يﺎـﺟ دﻮـﺧ رد ار ﻲﮔﮋﻳو ود ﻦﻳا زا ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ

ﻮﺳ ﻚﻳ زا ﻲﻨﻌﻳ نآ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد نﺎﻜﻣا ﻪﻛ ﻲﻓاﺪﻫا

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ دراد دﻮﺟو ﺎﻫ ﻲـﻘﻓا ﻪﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و دﺮﻴﮔ

ﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ يﺎ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻧ و دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻲﻧﻮﻨﻛ هﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻫ ﺪﺸﻳﺪﻧا

.

لﺎﺳ رد مﺎﻈﻧ ﺖﺤﻠﺼﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻊﻤﺠﻣ 1378

ﻢﻫ ياﺮﺑ ار ﻲﻨﺷور ﻖﻓا ﺖﻬﺟ

ﺖﺳﺎﻴﺳ يزﺎﺳ داد ﻪﺋارا ﻲﻠﻛ يﺎﻫ

.

ﻢﺸﭼ نﻮﻴﺴﻴﻤﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ لﺎﺳ رد زاﺪﻧا

1381 ،دﻮـﺑ هﺪـﺷ ﻪﺘـﺷاﺬﮔ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ مﺎﻈﻧ ﺖﺤﻠﺼﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻊﻤﺠﻣ رد ﻪﻛ

لﺎﺳ رد 1382 ﺪﻴﺳر ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺐﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ يﺮﺒﻫر ﻢﻈﻌﻣ مﺎﻘﻣ يﻮﺳ زا ﻲﺗﺎﺣﻼﺻا زا ﺲﭘ .

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺪﻨﺳ ﻦﻳا رد :

ﻪﻌﺳﻮﺗ يرﻮﺸﻛ ناﺮﻳا ﻲﺘﻳﻮـﻫ ﺎـﺑ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﺢﻄـﺳ رد يروﺎـﻨﻓ ،ﻲـﻤﻠﻋ ،يدﺎﺼﺘﻗا لوا هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ

مﺎﻬﻟا ﻲﺑﻼﻘﻧا و ﻲﻣﻼﺳا ﻣ و هﺪﻧزﺎﺳ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺎﺑ و مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد ﺶﺨﺑ

ﺆ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد ﺮﺛ ﺖﺳا ﻞﻠﻤﻟا

.

ا ﻢﺸﭼ رد ﻪﻛ ﻲﻓاﺪﻫ ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻠﻛ ﻪﺘﺳد ﻪﺳ ﻪﺑ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ زاﺪﻧا

دﻮﺷ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ :

ﺼﺘﻗا فاﺪﻫا فاﺪﻫا ،يدﺎ

ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ فاﺪﻫا و ﻲﺳﺎﻴﺳ .

ﻲﻤﻠﻋ ﺰﻛاﺮﻣ دﺮﻛرﺎﻛ و ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﺳ ﻦﻳا ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺶﺨﺑ رد -

نﺎـﮕﺒﺨﻧ و ﻲـﺷزﻮﻣآ

ﻲﻣ دزادﺮﭘ ) زاﺪﻧا ﻢﺸﭼ ﺪﻨﺳ ﻦﺘﻣ (.

ﻮﺟو ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻠﻣ ﺪﻨﺳ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻞﻗاﺪﺣ د

5 / 3 ﻲﺑ ﺪﺻرد ﻦﻴﻳﺎـﭘ ،نﺎـﻧاﻮﺟ ﻦﻴﺑ رد ﻖﻠﻄﻣ يداﻮﺳ

ﻪﻳﺎﭘ داﻮﺳ زا نﺎﻧاﻮﺟ يرادرﻮﺧﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ندﻮﺑ )

ﻦﻴـﺑ نﺎـﺑز ﻚـﻳ ﻪـﺑ ﻂﻠﺴﺗ ،ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻦﺘﺷاد ﻲـﻠﻠﻤﻟا

،

ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ي رد ﻦﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا يروآ

تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا ﺪﻣآزور يﺎﻫ (

فﺮﺼﻣ ،

ﺻ هﺪﻨﻨﻛ

فﺮ رد دﻮـﺟﻮﻣ تﺎـﻋﻼﻃا

(10)

ﻪﻜﺒﺷ ﺮﺘﻨﻳا يﺎﻫ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺘﻧ رد ﻲﻟﺎـﻋ شزﻮـﻣآ و ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻲﺳﺮﺘﺳد ،نآ ﺪﻴﻟﻮﺗ رد كﺪﻧا يﺎﻫ

ﻘﻣ ﺎ ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣرد يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳ رد ناﻮـﺟ يﺎﻫداﺪﻌﺘـﺳا زا ﺖﻳﺎﻤﺣ نﺎﻜﻣا مﺪﻋ ،ﺪﻣآزور يﺎﻫ

ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ذﻮﻔﻧ ﺐﻳﺮﺿ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ،ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ )

6 / 19 (%

ﻲﺳﺮﺘﺳد ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ و ﻦﻴـﺑ رد ﻪـﻧﺎﻳار ﻪﺑ

نﺎﻧاﻮﺟ ) 17 (%

ﺶﻟﺎﭼ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺗ هزﻮﺣ رد هﺪﻤﻋ يﺎﻫ

ﺄ ترﺎﻬﻣ ﻦﻴﻣ ﻲﻣ رﻮﺸﻛ ﻲﻨﻓ و ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ

ﻪـﺒﻠﻏ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ

ﻲﻣ نآ ﺮﺑ ﻮﺗ و ﻲﻤﻠﻋ ﺮﻜﻔﺗ ﻪﺑ نﺎﻧاﻮﺟ ﺰﻴﻬﺠﺗ ﻪﻨﻴﻣز ناﻮﺗ ا

ار رﻮـﺤﻣ ﻲﻳﺎـﻧاد ﻪﻌﺳﻮﺗ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ يﺪﻨﻤﻧ

دﻮﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ )

نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻠﻣ ﺪﻨﺳ

، 1384 (.

ﺶﻳﺎﻤﻫ رد ﻛ ﻲﻳﺎﻫ

ﺪﻳدﺮﮔ راﺰﮔﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻳا ﺪﻣﺎﻴﭘ رد ﻪ

؛ ﺰﻴﻧ

،

ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ ﻪﻌـﺳﻮﺗ رد ﻲﻟﺎـﻋ شزﻮـﻣآ هﺎـﮕﻳﺎﺟ ﻪـﺑ -

يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻦﻴﻴﺒﺗ و ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺻﺮﻓ ،ﺎﻫ

ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ تاﺪﻳﺪﻬﺗ و ﺎﻫ .

ﺖـﺳا ﺮـﻛذ ﻪـﺑ مزﻻ شزﻮـﻣآ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ مﺎﻈﻧ نﻻﻮﺌﺴﻣ صﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻪـﻛ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺑ ،شزﻮﻣآ ﺮﻣا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ رﻮﺸﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﻪ

ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ صﻮﺼﺧ ﺪﻧا

ﻜﻧﺎﻨﭼ ، ﻪﻌﺳﻮﺗ مود ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻪ

شزﻮﻣآ شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺑ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ حﻮﻄﺳ رد رﻮﺸﻛ زﺎﻴﻧدرﻮﻣ ﻲﺼﺼﺨﺗ ،ﻲﻨﻓ ،ﻲﻤﻠﻋ ،يدﺎﻘﺘﻋا ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ

اﺮﺘﻛد و رد رﻮﺸﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ ردﺎﻛ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﺖﻴﻤﻫا بﺬـﺟ و ﻲﻳارﺎﻛ ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﺘﺳار

ﺎﻘﺗرا ﻪﺑ ﻪﻜﻧآ ﺮﮕﻳد و رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ ﻲﻧاﺮﻳا ﻦﻴﺼﺼﺨﺘﻣ ء

رﻮﺸﻛ ﻲﺷزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ ﻲﻔﻴﻛ ﺖـﺳا هﺪـﺷ هرﺎﺷا

) ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ

ﻪﻌﺳﻮﺗ مود (.

ﺶﺨﺑ ﻢﻬﺳ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻪﻌﺳﻮﺗ مﻮﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ نﺎﻣرﻮﺸﻛ رد ﻢﻠﻋ و شزﻮﻣآ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﻴﻤﻫا رد هﺎﮕﺘﺳد زا ﻚﻳﺮﻫ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻳاﺮﺟا يﺎﻫ

ﺖﻛﺮﺷ و ﻲ ياﺮـﺑ مزﻻ تﻼﻴﻬـﺴﺗ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و دﻮـﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻲﺘﻟود يﺎﻫ

شزﻮـﻣآ ﺚـﺤﺒﻣ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ مﻮﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ زا ﻢﺘﺴﻴﺑ ﻞﺼﻓ و دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هدﺎﻔﺘﺳا داﻮﻣ 143 ﺎﺗ 154 ، ﺑ شزﻮﻣآ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا ﻪ

ﻪـﻨﻴﻣز و ﻲﻟﺎـﻋ شزﻮـﻣآ صﻮـﺼﺧ يﺎـﻫ

ﮕﺸﻧاد ياﺮﺑ تﻼﻴﻬﺴﺗ دﺎﺠﻳا هﺎ

ﻣ و ﺎﻫ ﺆ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ تﺎﺴﺳ )

ﻪﻌﺳﻮﺗ مﻮﺳ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ (.

ﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﻌﺳﻮﺗ لوا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺄ

ﺐﻄﻗ ﺮﺑ ﺪﻴﻛ هﺎﮕﺸﻧاد رد ﻲﺼﺼﺨﺗ و ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ

ﺎـﻘﺗرا و ﺪﻌﺘـﺴﻣ يﺎﻫ ء

ﻲـﻤﻠﻋ

ﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺆ آ تﺎﺴﺳ شزﻮﻣ شزﻮﻣآ شﺮﺘﺴﮔ و ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و ﻲﻟﺎﻋ ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺢﻄﺳ رد ﻪﺻﺎﺧ ﻲﻟﺎﻋ

ﻪـﺑ اﺮـﺘﻛد و ﺪﺷرا

ﺎﻧز ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻛرﺎﺸﻣ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺷزﻮﻣآ ،ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﻮﻣا رد ن

ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ) ﻪﻌﺳﻮﺗ لوا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ (.

(11)

هﺪﻨﻳآ

هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﻫ

ﻨﻴﻣز رد نﺎﻧز ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﻪ

يروﺮﺿ ﺮﻳز تﺎﻜﻧ رد ﺖﻗد ﻞﻴﻠﺤﺗ زﺎﻏآزا ﻞﺒﻗ ﺖﺳا

:

رﺎﻣآ ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يداﺪﻌﺗ ﻪﺑ

لﺎﺳ ﺔﻤﻫ ياﺮﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ،ﺎﻫ

ﻓﺎﻳ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺖ .

شراﺰﮔ رد ﻴﻟﺎـﺳ يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﺎ

ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﻧ

لﺎﺳ رد هﺪﺷ يﺎﻫ

1994

، 1997 و 2002 ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺖﺒﺛ ناﺮﻳا ياﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺧﺎﺷ .

ﻪﺑ ﻞـﻛ زا ﺮـﮕﻳد ترﺎﺒﻋ 18

رد نﺎﻣرﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ لﺎﺳ 15

رد و هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ لﺎﺳ 3

قﻮﻓ لﺎﺳ ﻪـﺋارا يدﺪﻋ ﺮﻛﺬﻟا

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ .

نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ رﻮﺸﻛ زا

18 لﺎﺳ رﺎﻣآ ﻂﻘﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ لﺎﺳ 1998

- 1997 ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ار يدﻼﻴﻣ .

زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﺘﺒﻟا

ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ رﻮﺸﻛ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ نﺎﻣز آ

دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺰﻴﻧ تﺎﻋﻼﻃا و رﺎﻣآ ن .

ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﺑ لﺎﺣ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺰﻴﻧ كﺪﻧا رﺎﻣآ نﺎﻤﻫ ﺖﺤﺻ ﺪﺳر ﺪﻳدﺮﺗ ﻞﺑﺎﻗ

ﺪﺷﺎﺑ .

ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر ﻲﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا و رﺎﻣآ ﻪﺋارا رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖـﻗد ﺪـﺤﺘﻣ ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎـﺳ يﺎﻫ

ًاﻮﻬﺳ ار مزﻻ

ًاﺪﻤﻋ ﺎﻳ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺪﻧا . ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﻮـﺟو ﻪـﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ زا ﻪﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ و ﻲﻠﻛ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﻲﻣ لﺎﻤﺘﺣا ،دراد لﺎﺳ زا ﻲﻀﻌﺑ رد ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يداﺪﻌﺗ يﺎﻫرﺎﻣآ دور

ياراد ﺎـﻫ رد و ﺖﺤـﺻ

و هدﻮـﺒﻧ مزﻻ ﻲﺘـﺳ

ﺺﺧﺎﺷ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﺰﻴﻧ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﺎﻫ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﺖﺷاد ﺪﻨﻫاﻮﺧ يدﺎﻳز ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻲﻘﻴﻘﺣ يﺎﻫ .

ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺒﺗر رد نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ رﺎﻣآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺪﻨﺑ رﻮـﻃ ﻪﺑ يدﻮﻌﺳ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ و ﺖﻳﻮﻛ يﺎﻫرﻮﺸﻛ

ياﺮﺑ ﻞﻣﺎﻛ 18

ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ لﺎﺳ ﺖﺳا هﺪﺷ

) رادﻮﻤﻧ 1 ( .

لﺎﺳ رد ناﺮﻳا 90

اراد يدﻼﻴﻣ ﺺﺧﺎﺷ ي

38 % لﺎـﺳ رد ﺺﺧﺎـﺷ ﻦﻳا نآ ﺪﺷر ﺪﻧور ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ هدﻮﺑ 2007

ﻪﺑ 109 % ﺖﺳا هﺪﻴﺳر )

رادﻮﻤﻧ 2 (.

لﺎﺳ رد 90 ﺎﺑ ﻲﺑﺮﻋ هﺪﺤﺘﻣ تارﺎﻣا ﻦﻴﺸﻧﺮﻴﻣا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ يدﻼﻴﻣ 33

/ 3

% ﺺﺧﺎـﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و

ﺎﺑ ﺖﻳﻮﻛ رﻮﺸﻛ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 160

% ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺘﺒﻟا لﻮﻃ رد تارﺎﻣا يﺎﻫ

رﺮﺑ هرود زا يدﺎـﻳز تﺎﻧﺎـﺳﻮﻧ ﻲﺳ

ﻞﻗاﺪﺣ 3 % ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺎﺗ 608 % ار ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ﺺﺧﺎﺷ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻲـﺳرﺮﺑ زا جرﺎـﺧ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﺑﺮﻋ هﺪﺤﺘﻣ تارﺎﻣا ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ و ﻪﻨﻴﻤﻛ يﺎﻫرﺎﻣآ ﺪﺳر

. ﺎﺑ ﺎﻣا ﻪـﻛ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ

شراﺰﮔ يﺎﻫرﺎﻣآ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ يﺮﮕﻳد ﺮﺒﺘﻌﻣ و ﻖﺛﻮﻣ ﻊﺒﻨﻣ جرد ﻪـﺑ ،هﺪـﻣﺎﻴﻧ ﺖـﺳﺪﺑ ﻞـﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻧﻻﺎﺳ يﺎﻫ

ﻪﺑ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫرﺎﻣآ نﺎﻤﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻔﺘﻛا ﺮﺒﺘﻌﻣ و ﻲﻤﺳر ﻊﺟﺮﻣ ﺎﻬﻨﺗ ناﻮﻨﻋ

.

(12)

1990 نﺎﻧز ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣﺁ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎهرﻮﺸﮐ ﯼﺪﻨﺑ ﻪﺒﺗر -1 رادﻮﻤﻧ

38.00 160.00

3.33

36.00 40.00 76.00

53.00 57.00 92.00

59.00 55.00

46.00 68.00

0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 140.00 160.00 180.00

ناﺮﻳا ﺖﻳﻮﮐ ﯽﺑﺮﻋ تارﺎﻣا ﻩﺪﺤﺘﻣ

ﯽﺒﻴﻟ نﺎﻤﻋ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ

ﯼدﻮﻌﺳ

ﻪﻴﮐﺮﺗ نﺎﻨﺒﻟ ﻞﻴﻳاﺮﺳا ﻪﻳرﻮﺳ ﺮﺼﻣ نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ قاﺮﻋ

رﻮﺸﮐ

(%) نادﺮﻣﻪﺑنﺎﻧزﺺﺧﺎﺷﺖﺒﺴﻧ

شزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻳاﺮﺷرد ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ

ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻂ

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻧآ ﺪﺳر

زﻮﻣآ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﻪﭽ ش

ﺖﻴﻤﻫا ﺎﺑ ار نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ ﻲﻣ هﻮﻠﺟ ﻞﺒﻗ زا ﺮﺗ

ﻴﻣ ﺪﻫد نﺎـﻧآ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ناﺰ

ﺖﺳا ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻪﺑ .

زا ﺶﻴﺑ 36

ﻲﻟﺎـﺣرد ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد رﻮﺸﻛ رد ﻞﻏﺎﺷ نﺎﻧز ﺪﺻرد ياﺮـﺑ ناﺰـﻴﻣ ﻦـﻳا ﻪـﻛ

نادﺮﻣ 13 ﺖﺳا ﺪﺻرد .

هﺎﮕﺸﻧاد رد نﺎﻧز داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ نﺎﺸﻧ رﻮﺸﻛ يﺎﻫ

ﻪـﻫد رد نﺎﻧز ﺖﻛرﺎﺸﻣ خﺮﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد

ﺶﻴﭘ دوﺪﺣ يور 25

ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺻرد ﺖﺳا

. آ شﺮﺘﺴﮔ شزﻮﻣ لﺎﺳ رد ﻲﻟﺎﻋ ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺐﺒﺳ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ

ﻪﺑ رﻮﺸﻛ رد ﻲﻟﺎﻋ تﻼﻴﺼﺤﺗ ياراد نز نﻼﻏﺎﺷ داﺪﻌﺗ ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﻮﺤﻧ

) ناﺮﻳا رﺎﻣآ ﻲﻠﻣ هﺎﮔرد (.

ﻦﻳا ﺎﺑ ﺸﻴﺑ هراﻮﻤﻫ نﺎﻧز يرﺎﻜﻴﺑ خﺮﻧ لﺎﺣ

شزﻮـﻣآ ياراد ناﻮـﺟ نﺎﻧز يرﺎﻜﻴﺑ خﺮﻧ و نادﺮﻣ زا ﺮﺘ لدﺎـﻌﻣ ﻲﻟﺎـﻋ

8 / 40 ﺮﻘﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺪﺻرد

ًﺎﺒﻳ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ياراد ناﻮﺟ نادﺮﻣ يرﺎﻜﻴﺑ خﺮﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ود .

ﻦـﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

دوﺪﺣ ﻪﻛ 60 ﺎﺗ 65 لﻮﺒﻗ ﺪﺻرد هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﮔﺪﺷ

ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺎﻧز ار ﺎﻫ

ﻲـﻣ ﺖﻴﻌـﺿو ﻦﻳا ﺪﻨﻫد هﺪـﻨﻳآ رد ﺪـﻧاﻮﺗ

هﺪﻨﻨﻛ ناﺮﮕﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ

) نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ

، 1383 (.

(13)

هﺪﻨﻳآ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ تروﺮﺿ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﭘ ﺖﻬﺟ رد ﻲﻠﻣ يﺰﻳر

ﺐﻴﺳآ ﺶﻫﺎﻛ و يﺮﻴﮕﺸﻴ و ﺖﻣﻼـﺳ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﭘ و شزﻮﻣآ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﮋ

هدﺎﻣ رد نﺎﻧاﻮﺟ ﺮﻣا ﻲﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻖﻘﺤﺗ و ﻞﻴﻤﻜﺗ يﺎﺘﺳار رد ،نﺎﻧاﻮﺟ ﺶﻫو 112

ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ نﻮﻧﺎﻗ

يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ مرﺎﻬﭼ -

ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖـﺳا ﻒﻇﻮﻣ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ،

» ﺶﻫﺎـﻛ و يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ

ﺐﻴﺳآ ﻮﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ نﺎﻧا

« ،

» ﺎﻘﺗرا و ﻆﻔﺣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ء

نﺎـﻧاﻮﺟ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲـﻧاور ،ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ ﺖﻣﻼﺳ

« و

» ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ

ﺎﻘﺗرا و ﻲﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ ء

نﺎﻧاﻮﺟ ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣآ ﺢﻄﺳ

« هﺎﮕﺘـﺳد يرﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ار ﻪﻌﺳﻮﺗ مرﺎﻬﭼ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻂﺑﺮـﻳذ يﺎـﻫ

ﺖﻬﺟ هﺎﻣ ود فﺮﻇ و ﻪﻴﻬﺗ ﺋارا نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻟﺎﻋ يارﻮﺷ ﻪﺑ ﺐﻳﻮﺼﺗ

ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻪ .

رﻮـﻣا ﺰـﻛﺮﻣ شراﺰـﮔ رﺎـﺸﻣ

رد نﺎـﻧز ﺖﻛ

ﺋارا نﺎﻧاﻮﺟ هزﻮﺣ شﻼﺗ زا ﺮﻳﺪﻘﺗ ﻦﻤﺿ ارﻮﺷ و ﺪﻳدﺮﮔ ﻪ

و ﻲـﺷزﻮﻣآ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ هزﻮﺣ رد هﮋﻳو ﻪﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ

ﻞﻴـﺼﺤﺗ ناﻮـﺟ ناﺮﺘﺧد لﺎﻐﺘﺷا ﻪﺑ مﺎﻤﺘﻫا عﻮﺿﻮﻣ دﻮﻤﻧ رﺪﻘﻣ ناﻮﺟ ناﺮﺘﺧد ﻲﺗرﺎﻬﻣ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣﺎـﺳ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ رد هدﺮـﻛ

ﺶﻴﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ مرﺎﻬﭼ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد نﺎﻧاﻮﺟ لﺎﻐﺘﺷا ﺪﻗا و ﻲﻨﻴﺑ

ددﺮﮔ ما ) ﺐﻳﻮﺼﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻟﺎﻋ يارﻮﺷ ﻪﻣﺎﻧ

، 1384 (.

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ تروﺮﺿ ﻲﻣ بﺎﺠﻳا ﻲﻠﻣ يﺰﻳر

ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻲﻧﻮـﻨﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻤﻧ

دﻮﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ .

نﺎﻤﻫ رادﻮﻤﻧ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ )

2 ( ،ﺖﺳا هﺪﻣآ لﺎﺳ رد

2007 ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ يدﻼﻴﻣ ﻪـﺑ نﺎﻧز ﺖﺒﺴﻧ

شزﻮﻣآ رد نادﺮﻣ ﻲﻟﺎﻋ

ياﺮﺑ دﺪﻋ ﺎﺑ ﻦﻤﻳ ﻲﺑﺮﻋ رﻮﺸﻛ 37

% دﺪﻋ ﺎﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و 345

% رﻮﺸﻛ ياﺮﺑ ﺮﻄﻗ

هﺪﺷ ﺖﺒﺛ ﺖﺳا . لﺎﺳ ياﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 2007

نﺎﺘـﺴﻧﺎﻐﻓا و قاﺮـﻋ ،ﺮـﺼﻣ ،نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ ،ﻪﻳرﻮﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺺﺧﺎﺷ

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺖﺒﺛ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .

لﺎﺳ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 2007

ﺮﺑاﺮﺑ 147

% ﺖﺳا . لﺎﺳ رد 2007 ـﻳا ﺺﺧﺎﺷ يدﻼﻴﻣ رد ناﺮ

ﻦﻴﺑ 22 ﻪﺒﺗر ﻪﻘﻄﻨﻣ رﻮﺸﻛ 9

ﺖﺳاراد ار . ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺰﻴﻧ نﺎﻤﻋ و ﻲﺒﻴﻟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺒﺗر ﻦﻳا رد ﻪﺘﺒﻟا .

ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺎﻣا

رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﺑ ناﺮﻳا ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪﺑ

، ﻲﻣ راﺮﻗ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺒﺗر رد ناﺮﻳا دﺮﻴﮔ

.

دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ رد

، ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ رﻮﻛﺬﻣ ا ،ﺮﻄﻗ ،ﺖﻳﻮﻛ ،ناﺮﻳا يﺎﻫرﻮﺸﻛ

،نﺎـﻤﻋ ،ﻲـﺒﻴﻟ ،ﻦﻳﺮﺤﺑ ،تارﺎﻣ

،نﺎﻨﺒﻟ ،ندرا ،نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ ﻦﻴﻄﺴﻠﻓ

ﻲﻟﺎﻐﺷا ) ﻞﻴﺋاﺮﺳا ( زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﻴﻄﺴﻠﻓ و 100

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺖـﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎـﺸﻧ ﺮﻣا ﻦﻳا

رد ﻪﻛ 13 تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ رﻮﺸﻛ ﺮـﻫ ﻞـﻛ ﺖـﻴﻌﻤﺟ ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺑ و نادﺮﻣ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻟﺎﻋ

دراد ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻴﻌﺿو رﻮﺸﻛ .

ﻛذ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺶﻴﺑ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﺑ دﺮﻣ ﺪﺼﻜﻳ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ هﺪﺷ ﺮ

ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻟﺎﻋ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺎﺑ نز ﺪﺼﻜﻳ زا ﺪﻨﻨﻛ

.

نﺎـﻧز ﻲﻫﺎﮕـﺸﻧاد تﻼﻴﺼﺤﺗ ﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺪﺷر

، نآ ﻪـﭼ ﺮـﻫ ار ﺎـﻫ

ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ دورو ﺖﻬﺟ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ

- هدﺎﻣآ رﺎﻛ و ﺐﺴﻛ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﺮﺗ

. ﻪـﺻﺮﻋ ﻪﺑ نﺎﻧز دورو يﺎـﻫ

(14)

ﺷ دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺺﺧﺎ

ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

GDI) ( ﻲﻣ هﺪﺷ هرﺎﺷا يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد دﻮـﺷ

. دﻮـﺒﻬﺑ ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد

ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻧﺎﻬﺟ سﺎﻴﻘﻣ رد ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ

، ﻲﻣ ﻦﻴﻤﻀﺗ ار ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻳﺎﻤﻧ

.

ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻦﻤﻳ و نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ،نﺎﺠﻳﺎﺑرذآ ،ﻪﻴﻛﺮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺺﺧﺎﺷ دﺪﻋ زا ﺮﺗ

100 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﻫد

. ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪـﺑ لﺎﺣ ﺰـﺟ

ﻦﻴﻳﺎﭘ رﺎﻴﺴﺑ نآ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻛ ﻦﻤﻳ ﺖﺳا

اراد ار ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﻳﺎﺳ ، ﺪﻨﺘﺴﻫ

. لﺎـﺳ رد 2007 يدﻼﻴـﻣ

ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ

، 38 % ، ﻦﻤﻳ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻣ

ﺪﺷﺎﺑ .

2007 نﺎﻧز ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣﺁ ﺺﺧﺎﺷ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎهرﻮﺸﮐ ﯼﺪﻨﺑ ﻪﺒﺗر-2 رادﻮﻤﻧ

109.00 266.00

345.00 324.00

223.00

109.00 109.00 147.00

122.00

74.00

106.00 115.00 90.00

134.00 104.00

88.00

37.00

0.00 50.00 100.00 150.00 200.00 250.00 300.00 350.00 400.00

ناﺮﻳا ﺖﻳﻮﮐ ﺮﻄﻗ تارﺎﻣا

ﯽﺑﺮﻋ ﻩﺪﺤﺘﻣ

ﻦﻳﺮﺤﺑ ﯽﺒﻴﻟ نﺎﻤﻋ نﺎﺘﺴﺑﺮﻋ

ﯼدﻮﻌﺳ

نﺎﺘﺴﻨﻣرا ﻪﻴﮐﺮﺗ ندرا نﺎﻨﺒﻟ نﺎﺠﻳﺎﺑرذﺁ ﻞﻴﻳاﺮﺳا ﻦﻴﻄﺴﻠﻓ نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ ﻦﻤﻳ

رﻮﺸﮐ

(%) نادﺮﻣﻪﺑنﺎﻧزﺺﺧﺎﺷﺖﺒﺴﻧ

آ هﺪﻨﻳآ ﺖﻴﻌﺿو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣ

ﻪﻨﻴﻬﺑ لﺪﻣ بﺎﺨﺘﻧا زا ﺲﭘ رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ

، لﺪﻣ

ﻤﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﺖﻴﻌﺿو ﻲ آ

ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣ

نادﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ لﺎﺳ 2025 يدﻼﻴﻣ ) ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 1404 ﻲﺴﻤﺷ ( ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﺪـﺷ ه ﺖـﺳا . ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ

راﺰـﻓا مﺮـﻧ

SPSS

هداد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ار ﻲﻧﺎﻣز يﺮﺳ لﺪﻣ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻢﻴﺳﺮﺗ رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺎﻫ

هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﺶﻴﭘ ياﺮـﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻨﻴﺑ 22

رد ﻪﻘﻄﻨﻣ رﻮﺸﻛ يﺎﻫرادﻮﻤﻧ

1 - 3 ﻲﻟا 22 - 3 هﺪﺷ هداد ﺶﻳﺎﻤﻧ ﺖﺳا

.

ﺶﻴﭘ ﺪﻧور يﺪﺷر ﻪﺑ ور ﺪﻧور ناﺮﻳا ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﺑ )

دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ (

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺶﻴﭘ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻨﻴﺑ

ﻲﻣ دﻮـﺷ

لﺎﺳ ﺎﺗ 1404 ﻲﺴﻤﺷ ﺪﺑﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺺﺧﺎﺷ )

رادﻮﻤﻧ 1 - 3 ( .

(15)

هﺪﻨﻳآ

ناﺮﻳا نﺎﻧز ﯽﻟﺎﻋ شزﻮﻣﺁ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ 3-1 رادﻮﻤﻧ

112.97116.93120.90124.86128.83132.79136.75140.72144.68148.65152.61156.58160.54164.51168.47172.43176.40180.36

0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 140.00 160.00 180.00 200.00

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 لﺎﺳ

(%) نادﺮﻣﻪﺑنﺎﻧزﺺﺧﺎﺷﺖﺒﺴﻧ

رادﻮﻤﻧ رد 2 - 3 ﺶﻴﭘ

ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻪـﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ ﺖﻳﻮﻛ ﺎﺑ ناﺮﻳا نﺎﻧز ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻨﻴﺑ .

ﻧ ﺞﻳﺎـﺘ

ﻲﻣ حﺮﺷ ﻦﻳﺪﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﺷﺎﺑ

.

ﺶﻴﭘ ﺪﻧور دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﺸﻫﺎﻛ ﺖﻳﻮﻛ ياﺮﺑ و ﺪﺷر ﻪﺑ ور و ﻲﺸﻳاﺰﻓا ناﺮﻳا ياﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻨﻴﺑ .

ﺖﻳﻮﻛ ﺪﻧور ﻪﭼﺮﮔا

ﺶﻴﭘ ﻲﺸﻫﺎﻛ ﻲﻣ ﻲﻨﻴﺑ

ﻦﻳا ﺎﺑ ،ددﺮﮔ لﺎﺳ رد لﺎﺣ

2025 ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا شزﻮﻣآ ﺺﺧﺎﺷ ناﺰﻴﻣ دور ﺖـﻳﻮﻛ نﺎـﻧز ﻲﻟﺎﻋ

) 36 / 203 ( ناﺮﻳا ﺺﺧﺎﺷ زا ﻢﻫ زﺎﺑ )

36 / 180 ( ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗﻻﺎﺑ .

ﻲﻣ نﺎﺸﻧ رادﻮﻤﻧ رد رﻮـﺸﻛ ود ﺺﺧﺎـﺷ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺪﻫد

ﺶﻴﭘ هرود يﺎﻬﺘﻧا ﻤﺸﭼ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻨﻴﺑ

ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻠﻌﻓ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﻴﮕ .