«اخلاق حسنه» و «نظم عمومی» چون منبع اصول و قواعد حقوقی تأملی بر چگونگی گذار از کارکرد سلبی به کارکرد ایجابی نهادهای حقوقی

(1)

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ رود ، ة 48 ةرﺎﻤﺷ ، 3

، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1397 تﺎﺤﻔﺻ ، 528

- 511

» ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا «

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻊﺒﻨﻣ نﻮﭼ

؛

دﺮﻛرﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﺒﻠﺳ دﺮﻛرﺎﻛ زا راﺬﮔ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﺑ ﻲﻠﻣﺄﺗ ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻲﺑﺎﺠﻳا

ﻲﺑﺎﻬﺷ يﺪﻬﻣ



رﺎﻴﺸﻧاد نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا و يرادا مﻮﻠﻋ ةﺪﻜﺸﻧاد قﻮﻘﺣ هوﺮﮔ

يﺪﻴﻬﺷ رﺎﮕﻧ

سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ ﺪﺷرا مﻮﻠﻋ ةﺪﻜﺸﻧاد ،

ﺎﺴﻧا قﻮﻘﺣ و ﻲﻧ هﺎﮕﺸﻧاد

دازآ ﻲﻣﻼﺳا ﺪﺣاو ،

نﺎﻬﻔﺻا ) نﺎﮕﺳارﻮﺧ (

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

13 / 11 / 1395 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :

16 / 7 / 1396 (

هﺪﻴﻜﭼ

» ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا «

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻳﺎﺑ ار ةﺪﻋﺎﻗ

هراﺰﮔ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺎﻫ

ﺎﺗ ﺖﺴﻧاد ﻲﻗﻮﻘﺣ ي

هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺰﻴﻧ ﻲﺑﺎﺠﻳا دﺮﻛرﺎﻛ ،ﻲﺒﻠﺳ ًﺎﻓﺮﺻ ﺶﻘﻧ .

ا ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ،ﻊﺒﻨﻣ ود ﻦﻳ

ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ا

ﺪﻧ

، تﺮﺜﻛ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ عاﻮﻧا تﺮﺜﻛ ،ﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ

» ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا «

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

ار ﻲﭘ رد دراد . ﻄﺑار عﻮﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺔ

ﻪﻠﺴﻠﺳ عاﻮﻧا نﺎﻴﻣ ﻲﺒﺗاﺮﻣ

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « و

ﻄﺑار عﻮﻧ ﻪﺑ ،ﺰﻴﻧ ﺔ

ﻪﻠﺴﻠﺳ اﺮﻣ ﺪﻋﺎﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻫﺎﻨﺒﻣ نﺎﻴﻣ ﻲﺒﺗ ة

رد ﻲﻗﻮﻘﺣ

ﻪﺑ ؛دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻪﻧﻮﮔ

ﻲﻣ ﻪﻛ يا ،ناﺮﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

» ﻨﺴﺣ قﻼﺧا ﺔ

ﻲﻨﻳد « و

» ﻲﻨﻳد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ

« عاﻮﻧا ﺮﮕﻳد ﺮﺑ ،

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

يرﺎﺒﺘﻋا مﺪﻘﺗ

ﺪﻧراد . توﺎﻔﺗ

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ

« ﻮﻫﺎﻣ عﻮﻧ زا ﻪﻧ ، ﺖﺳا ﻲﻠﻜﺷ ﻪﻜﻠﺑ ،ي

.

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ

« هراﺰﮔ و ﺖﺳا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ، ﺎﻫ

زا هﺪﻣآﺮﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ي

ﻪﻋﻮﺿﻮﻣﺎﻧ ﺪﻧا . ﻦﺨﺳ ﻪﺑ

،ﺮﮕﻳد

» ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا

« ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ و قﻮﻘﺣ ﻲﮕﻧﺎﮔود روآدﺎﻳ ، .

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو

،ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا ،نﻮﻧﺎﻗ

يﺎﻨﺒﻣ ةﺪﻋﺎﻗ ﻊﺒﻨﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ

،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ .

ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ

لﻮﺌﺴﻣ ﺲﻛﺎﻓ

: 03137935121

m_shahabi@ase.ui.ac.ir Email:

(2)

512 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، رود ة 48 ، ةرﺎﻤﺷ 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1397

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻴﻠﺤﺗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻞ

» ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا «

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﺎﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ

فﺪﻫ و ﻊﺒﻨﻣ رد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ةﺪﻋﺎﻗ

ﺖﺳا هدرﻮﺧ هﺮﮔ ﻲﻗﻮﻘﺣ .

ﺮﻫ رد

ا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺚﺤﺑ رد و ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ماﺰﻟا ﺄﺸﻨﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺳ ﺎﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻ

ﻊﺒﻨﻣ ،يروآ ﺎﻳ

اﺰﺑا نﺎﻤﻫ ﺎﻳ نﺎﻴﺑ ر ﻞﺤﻣ رﻮﻬﻇ ةﺪﻋﺎﻗ فﺪﻫ مﺎﺠﻧاﺮﺳ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ

ﻢﻴﻬﺟاﻮﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ .

و ﻊﺒﻨﻣ

ا مﺎﻈﻧ نآ رد ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ،نآ ﺪﻋاﻮﻗ و ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ فﺪﻫ ﺖﺳ

) ،ﻲﺑﺎﻬﺷ 1397 : 24

.(

ماﺰﻟا يوﺮﻴﻧ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و ﺪﻋاﻮﻗ نآ ﻊﺒﻨﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﭼ ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ يروآ

ﻛ و لﻮﺻا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ نآ فاﺪﻫا ﺎﻳ فﺪﻫ ﺰﻴﻧ و ،ﻊﺒﻨﻣ نآ دﺮﻛرﺎ

) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ

1377 ج ، 2 : 2 - 1

.(

دﺮﻛرﺎﻛ و ﺖﻴﻫﺎﻣ ،مﻮﻬﻔﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ

و

ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد

ماﺪﻛ ﺎﺑ ،مﻮﻬﻔﻣ ود ﻦﻳا ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ اﺪﺘﺑا ،ناﺮﻳا زﻮﺣ ود زا ﻚﻳ

ة فﺪﻫ و ﻊﺒﻨﻣ

ﻄﻨﻣ ﺖﺳا ﻖﺒ . ﺢﻄﺳ رد ار ﺎﻬﻧآ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻳآ ﻊﺒﻨﻣ

ﺢﻄﺳ رد ﺎﻳ دﺮﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ فﺪﻫ

ﺮﮔا و ؟ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا

و

ﻊﺒﻨﻣ ﺪﻋاﻮﻗ زا عﻮﻧ ماﺪﻛ ﻊﺒﻨﻣ ،ﺪﻧا

ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا و

؟ﺪﻧا

ﺎﺑ ﻦﻳا هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،لﺎﺣ

و

ﺎﻬﻧآ دﺮﻛرﺎﻛ و ﺑ ،

ﻚﻴﻜﻔﺗ نوﺪ

ﻲﻣ راﻮﺷد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا ﺎﻬﻧآ اﺮﭼ ؛ﺪﻳﺎﻤﻧ

هدﻮﺑ ﺚﺤﺑ ﻞﺤﻣ ﻦﻳﺮﺘﻛد رد ﻪﺸﻴﻤﻫ ،ود نآ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻂﻠﺧ ﻪﻛ

ﺖﺳا . نﺎﻴﻣ دﻮﺟﻮﻣ توﺎﻔﺗ عﻮﻧ و توﺎﻔﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ رﺎﺘﺷﻮﻧ لوا ﺪﻨﺑ رد ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ

و

ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ يدﺮﻛرﺎﻛ ﺖﻴﻫﺎﻣ ،مود ﺪﻨﺑ رد و ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻮﻗ و لﻮﺻا ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ

ﺪﻋا

ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺎﻬﻧآ فﺪﻫ ﻪﻧ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﻣ

دﻮﺷ . مﻮﺳ ﺪﻨﺑ رد ﺰﻴﻧ

رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣﺎﻋ و ﻊﺒﻨﻣ ود ﻦﻳا ياﻮﺘﺤﻣ

ﻞﻜﺷ يوﺎﻛاو اﻮﺘﺤﻣ ﻦﻳا دﺎﺠﻳا و يﺮﻴﮔ ﻲﻣ

دﻮﺷ . دﺮﻛرﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺑ ،ﺮﺧآ ﺪﻨﺑ رد

ﺎﺑ

ﺎﺑ نآ يﻮﻫﺎﻣ توﺎﻔﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ

ﻲﻣ ﻄﻣ ار دﺮﻛرﺎﻛ نآ زا ﻲﻘﻳدﺎﺼﻣ و ﻢﻳزادﺮﭘ ﻪﻌﻟﺎ

ﻲﻣ ﻢﻴﻨﻛ .

2 . نﺎﻴﻣ دﻮﺟﻮﻣ توﺎﻔﺗ عﻮﻧ و توﺎﻔﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ

و

2 . 1 . ﻲﺘﻴﻫﺎﻣ و يﻮﻫﺎﻣ توﺎﻔﺗ

و

« رﺎﻜﻧا ﻲﺗوﺎﻔﺗ ؛ ﺮﻳﺬﭘ

ﺔﻄﺑار ﻪﺑ نﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ

» ﻖﻠﻄﻣ صﻮﺼﺧ و مﻮﻤﻋ «

ﺎﻳ

» ﻪﺟو ﻦﻣ صﻮﺼﺧ مﻮﻤﻋ «

ﺔﻄﺑار ﻲﺘﺣ ﺎﻳ

» مﺎﻋ

صﺎﺧ و « نﺎﻴﻣ

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ

« ود نآ نﺎﻴﻣ يﻮﻫﺎﻣ توﺎﻔﺗ شﺮﻳﺬﭘ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،

ﺖﺳا . نﺎﻴﻣ ﺔﻄﺑار ،نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا

و

ﺪﻳﺎﺑ ار

» و مﻮﻤﻋ

ﻖﻠﻄﻣ صﻮﺼﺧ «

ﺖﺴﻧاد

، ماﺰﻟا ﺪﻋاﻮﻗ زا ﻲﺧﺮﺑ اﺮﻳز

ءﺰﺟ ،روآ

« ﺖﻳﺎﻋر ﺎﻣا ،ﺪﻧا

ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻲﻗﻼﺧاﺪﺿ يرﺎﻛ ،ﺎﻬﻧآ ندﺮﻜﻧ ﻲﻤﻧ

،ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ ﺮﻣا ﺮﻫ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ؛دﻮﺷ

(3)

و

ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻊﺒﻨﻣ نﻮﭼ راﺬﮔ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﺑ ﻲﻠﻣﺄﺗ

زا ...

513

ﻲﺑ فﻼﺧ ﺪﻳدﺮﺗ

ﺖﺳا ﻢﻫ

) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1380 ج ، 1 : 181 ،ﻲﺷﺮﻔﺗ و ﻲﻟاﺪﺑا ؛ 1383

: 3 نﺎﺑﺮﻗ ؛ ،ﺎﻴﻧ 1377 :

4 ،ﻲﻧﺎﺘﺳاو يﺪﻤﺣا ؛ 1341

: 124

.(

تروﺮﺿ ،هﺎﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا لﻻﺪﺘﺳا ياﺮﺑ و يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﻼﺧا ﻪﻧ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺢﻠﺻ لﺎﺜﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ق

ﺪﻋﺎﻗ ه ﺎﻳ رﺎﻛ نﻮﻧﺎﻗ رد جرﺪﻨﻣ ﺪﻋاﻮﻗ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ و ـ يا

ﻞﺻا رد جرﺪﻨﻣ دﺎﻔﻣ 45

ﺪﻋاﻮﻗ ءﺰﺟ ،ار ـ لﺎﻔﻧا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ

راﺮﻗ

ﻲﻣ ﺪﻫد

)

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1380 ج ، 1 : 181

.(

ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻳا ﻦﺨﺳ ﻦﻳا يﺎﻨﻌﻣ ،ﻪﺘﺒﻟا

» ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا

« ﻖﻠﻄﻣ ،

؛ﺖﺳا

« ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ،

« هراﺰﮔ ﻢﻫ ، ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﻖﻠﻄﻣ يﺎﻫ

ﻢﻫ و دﻮﺷ

هراﺰﮔ ار ﻲﺒﺴﻧ يﺎﻫ .

ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺪﻋاﻮﻗ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﺘﻜﻧ ،ﻪﻜﻠﺑ

ﻲﻗﻼﺧا ًﺎﺗاذ

تروﺮﺿ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

ﺪﻧا .

ﺔﻄﺑار

و

« ﻲﻣ ، زا ﺪﻧاﻮﺗ

» ﻣ صﻮﺼﺧ و مﻮﻤﻋ عﻮﻧ ﻪﺟو ﻦ

« ﻲﻘﻠﺗ

،ﺮﮕﻳد ﻲﺘﻤﺴﻗ رد و ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻲﺘﻤﺴﻗ رد ،مﻮﻬﻔﻣ ود ﻦﻳا زا ماﺪﻛ ﺮﻫ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛دﻮﺷ ﺪﻋاﻮﻗ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻦﻳا ﻪﺑ نآ ﻦﻴﻴﺒﺗ ؛دﻮﺑ ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣﺮﻴﻏ

ﺪﻋاﻮﻗ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ و درﻮﻣ رد هﺮﻣآ

ﺔﻬﺟو ،رﺎﻛ ﻲﺳرزﺎﺑ

« يا دراﺪﻧ ﻲﺧﺮﺑ و ياﺮﺑ و

ﻖﺣ ﺐﻠﺳ ﻊﻨﻣ ةﺪﻋﺎﻗ لﺎﺜﻣ ﻪﺑ

ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا ﺔﻐﺒﺻ ،ﻲﻠﻛ ﻮﺤﻧ رد ؛ﺪﻧراد يا

ﺪﻋاﻮﻗ ﻲﺧﺮﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ

« ﺔﻬﺟو ،

ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﮕﻳد ﻲﻀﻌﺑ و ﻪﺘﺷاد .

ﺔﻄﺑار ،قﻮﻘﺣ نادﺎﺘﺳا ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا

و

،صﻮﺼﺧ و مﻮﻤﻋ ﻪﻧ

ﻪﻜﻠﺑ

» صﺎﺧ و مﺎﻋ «

ﺖﺳا .

،ﺮﮕﻳد ﻦﺨﺳ ﻪﺑ

» ﻦﻳا و ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﻖﻳدﺎﺼﻣ زا ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا

ﻲﻣ ﺰﻴﻧ نآ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﻋا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ مﻮﻬﻔﻣ دﻮﺷ

«

) ،ﻲﻳﺎﻔﺻ 1387 : 58 ؛ ر . ك : ،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 1387

: 215

.(

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ

« ﺖﺳا ﻲﺻﻮﺼﺧ ﺖﻌﻔﻨﻣ ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺤﻠﺼﻣ و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺖﻌﻔﻨﻣ مﺪﻘﺗ ﺔﺸﻳﺪﻧا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ،

) ،ﻲﻳﺎﻔﺻ 1387 : 51

.(

ﺤﻠﺼﻣ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺤﻠﺼﻣ ﻦﻳا ﺮﮔا ﻪﻌﻣﺎﺟ نارﺎﻛﻮﻜﻴﻧ ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ ﺖﻌﻔﻨﻣ و ﺖ

،ﺪﺷﺎﺑ

ﻦﻳا ﺮﻴﻏ رد و ﺖﺳا ترﻮﺻ

ﺖﺳا

) نﺎﻤﻫ : 57

.(

نﺎﻴﻣ يﻮﻫﺎﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ نﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ،لﺎﺣ ﺮﻫ رد

و

« رد توﺎﻔﺗ ،

ار ود نآ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ و دراد ﻲﭘ رد

ﻲﻣ ار ﻊﺒﻨﻣ رد توﺎﻔﺗ ،ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﻫد ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺰﻴﻧ

.

،يﻮﻫﺎﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ ِنﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺮﻈﻧ زا

و

رد

توﺎﻔﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ

ﺪﻧراد )

،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 1383

: 83

؛

،يدوﺮﮕﻨﻟ يﺮﻔﻌﺟ 1388

:

717 Cf.Carbonnier, 1997: 211؛

ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﻪﺑ ﺎﺗ ،(

ﻲﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ةﺪﻋﺎﻗ

اﻮﻗ رد جرﺪﻨﻣ ﻲﻗﻼﺧا ﻦﻴﻧ

ةﺪﻋﺎﻗ ،هﺮﻣآ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ

،ﺎﻬﻧآ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻪﻛ ﻲﻗﻼﺧا ﺪﻋاﻮﻗ زا ﻪﺘﺳد نآ و ﺖﺳا

،ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻤﻋ ناﺪﺟو ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ

دﺮﻴﮔ

) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1380 ج ، 1 : 181 ر ؛ . ك : ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ

1390 : 63 ر ؛ . ك : ،ﻲﻧﺎﺘﺳاو يﺪﻤﺣا 1341

: 122

.(

،ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا سﺎﺳاﺮﺑ

و

» ﻼﺧا ﻪﻨﺴﺣ ق « زا

توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻈﻨﻣ ا

ﻊﺒﻨﻣ ،ﺎﻳﻮﮔ ؛ﺪﻧ

ﻊﺒﻨﻣ و ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ « و رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ و ﺖﺳا ﻲﺘﻟود نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻜﻳ ﻦﻴﻤﻀﺗ و ـ دﺎﺠﻳا ﺎﻳ و ـ نﺎﻴﺑ راﺰﺑا ؛فﺮﻋ

(4)

514 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، رود ة 48 ، ةرﺎﻤﺷ 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1397

دراد هﺪﻬﻋﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﺟو ار يﺮﮕﻳد ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ

) ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1380 ج ، 1 : 182

.(

ﺎﺑ ،ﻦﻳا دﻮﺟو

ﺔﻄﺑار ﻪﭼﺮﮔا ،ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا

و

«

،

» ﻖﻠﻄﻣ صﻮﺼﺧ و مﻮﻤﻋ «

،ﺖﺳا

ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ناﻮﺗ

ﺎﻬﻨﺗ ار ﺖﺴﺟ ﻦﻴﻧاﻮﻗ نﻮﺘﻣ رد ﺪﻳﺎﺑ و

ﻪﻜﻠﺑ ؛دﺮﻛ ﻮﺟ ﻲﻣ

ناﻮﺗ

ﺖﻓﺎﻳ ار نآ ﺰﻴﻧ نﻮﻧﺎﻗ زا جرﺎﺧ

) ،ﻲﺷﺮﻔﺗ و ﻲﻟاﺪﺑا 1383

: 3 Hauser et Lemouland, 2016 : n° 25 ؛

.(

ﻪﺑ

ﺖﺴﻴﻧ ود نآ نﺎﻴﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ،ﻊﺒﻨﻣ ظﺎﺤﻟ زا ،ﺮﮕﻳد ﻦﺨﺳ .

نﺎﻴﻣ ،صﺎﺧ و مﺎﻋ ﺔﻄﺑار ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ ﻪﻛ ﻢﻫ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺮﻈﻧ زا

و

« ،ﺪﻧا

و

« ﭻﻴﻫ ،

ًﺎﺗروﺮﺿ ماﺪﻛ ﻲﻤﻧ ﻦﺗ ﻪﺑ نﻮﻧﺎﻗ سﺎﺒﻟ

ﺪﻨﻨﻛ

)

،ﻲﻳﺎﻔﺻ 1387 :

58 Hauser et Lemouland, 2016 : n° 25 Ghestin, Loiseau et Serinet, 2013: n° 420؛

.(

ﺺﻴﺨﺸﺗ

ءﺰﺟ يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﻪﻜﻨﻳا

ءﺰﺟ يﺰﻴﭼ ﻪﭼ و

ﺖﺳا ﻲﺿﺎﻗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﺖﺳا

) ،ﻲﻳﺎﻔﺻ 1387 : 58 Cf. Hauser et Lemouland, 2016 : n° 25؛

.(

ﻳور ﻦﻳا ﺰﻴﻧ ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد ﻪ

ﻲﻳﺎﻀﻗ

ﻲﮔﺪﻧز ﺔﻌﻗاو رد ار ثرا طﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا كﺮﺘﺸﻣ

Concubinage)

ﺎﺑ ﻖﺒﻄﻨﻣ ،(

دﺮﻛ ﻲﻘﻠﺗ ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ظﺎﺤﻟ زا ار نآ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ و ﺖﺴﻧاد )

Cass. Ass. Plén., 29 oct. 2004,

n° 03-11. 238, Bull. ass. Plén., n° 12

.(

2 . 2 . نﺎﻴﻣ ﻲﻠﻜﺷ توﺎﻔﺗ

و

« شﺮﻳﺬﭘ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ؛

ﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ،ه

و

« ﺎﺑ ﻲﺗاذ و يﻮﻫﺎﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ،

ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ

، ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ار ود نآ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ يﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا رﺎﺒﺘﻋا ﻪﻛاﺮﭼ ﺎﻳ ﺎﻨﺒﻣ زا ،ﺪﻨﻫد

ﻪﺘﻓﺮﮔ تﺄﺸﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺖﺳا

. ﻦﻳا ،ﺮﮕﻳد ﻦﺨﺳ ﻪﺑ رد ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻧﻮﮔ

ﻲﻋﻮﻧ ﺎﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ تﺮﺜﻛ

ﻢﻴﺷﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ

) ر . ك : ،ﻲﺑﺎﻬﺷ 1394 :

135 (

،ﺎﻨﺒﻣ ﻚﻳ ،

يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ و و

،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﺟو ﺎﻳ ﺪﻋاﻮﻗ يﺎﻨﺒﻣ

دارا نﻮﭼ يﺮﮕﻳد يﺎﻨﺒﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ة

،ﺖﻟود ماﺰﻟا يوﺮﻴﻧ ﺪﻋاﻮﻗ يروآ

«.

ﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﺮﮔا ﺎﻳ عرﺎﺷ ةدارا لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ و ـ ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﺣاو يﺎﻨﺒ

دارا ة ﻲﻤﻧ ﻢﻫ زﺎﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ـ ﺖﻟود ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

ار دراد و ﺪﻗﺎﻓ

ﺑ ﺎﻳ ﺖﺳا ﺮ ﺲﻜﻋ .

ﻲﻣ ار ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ،يرآ مﻮﻬﻔﻣ و ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ناﻮﺗ

و

رد

مﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ

، ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺎﻳ ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﺮﻫ ًﻻﻮﺻا اﺮﻳز

ﺖﺳا راﻮﺘﺳا .

رد ﺎﺑ ،ﺎﻣا آ زا و ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻚﻳ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺎﻳ ﺎﻨﺒﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﺮﻫ رد ﻪﻛ ﺎﺠﻧ

ﻲﻧﺎﺒﻣ

،دراد دﻮﺟو ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ياﺮﺑ يرﺎﺒﺘﻋا

و

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « ﻲﻤﻧ ﻮﺗ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا توﺎﻔﺘﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ﺰﻴﭼ ود ﻲﺘﻴﻫﺎﻣ و ﻲﺗاذ ﺮﻈﻧ زا ﺪﻨﻧا .

يﺎﻨﻌﻣ ،ﻪﺘﺒﻟا

دﻮﺧ ﻪﻛ يﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻳا ﻦﺨﺳ ﻦﻳا

و

نآ ﻊﺒﻨﻣ ا ﺪﻧ

،

(5)

و

زا ...

515

نﺎﺴﻜﻳ ،عﻮﻧ ﺮﻈﻧ زا ا

تﺪﺣو ﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻣ ،ﺪﻧ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ

نآ و ﻢﻴﺷﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺾﺤﻣ ﻲﺘﻟود ﻲﺘﺴﻳﻮﻴﺘﻳزﻮﭘ ﺎﻳ ﺾﺤﻣ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ ﺰﻴﻧ ﺎﻨﺒﻣ

ترﻮﺻ ﻦﻳا رد ﻪﻛ

ﻲﻤﻧ ﺮﻈﻨﻣ زا توﺎﻔﺗ ﻪﭼﺮﮔا ،ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ عاﻮﻧا زا ناﻮﺗ

و لاﺮﺒﻴﻟ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا ـ ﻒﺻو ...

ﺮﻳﺬﭘ ـ ﻓ ﺖﺳا ﻲﻨﺘ تﺪﺣو ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ؛ ِﻲﻳاﺮﮔ

ﻤﺘﺟا ناﺪﺟو ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻤﻧ ﺰﻴﻧ ﻲﻋﺎ

ﺪﻋاﻮﻗ ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ ﺪﻧاﻮﺗ

و

ﻪﺠﻴﺘﻧ ار

ﺪﻫد . تﺮﺜﻛ ،ﻲﻟوا ﻖﻳﺮﻃ ﻪﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ تﺮﺜﻛ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ

،ار عﻮﻧ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻲﭘ رد

ﻲﻣ ﻪﺤﻣﺎﺴﻣ ﺎﺑ ،لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ عﻮﻧ تﺮﺜﻛ ﻦﻳا ؛ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

عاﻮﻧا تﺮﺜﻛ

و

ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻲﺧﺮﺑ رد ؛دﻮﺷ ﺮﻴﺒﻌﺗ ﺎﻫ

ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ي

هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮕﻧا عﻮﻧ توﺎﻔﺗ ،ﻒﺻو توﺎﻔﺗ ،ﻪﺘﺒﻟا ﺰﻴﻧ هﺎﮔ و

) ر . ك :

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1380 ج ، 1 : 168 - 164

،ﻲﻳﺎﻔﺻ ؛ 1387 : 58 - 52

يدازآ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﺷور ؛(

،يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ و يدﺮﻓ ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻋﻮﻧ توﺎﻔﺗ ،يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ مﺎﻈﻧ رد

. ﺮﻫ رد

،لﺎﺣ ﻪﻄﺑار ﺎﻳ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﭼ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻠﺴﻠﺳ عﻮﻧ زا ،يا

ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا نﺎﻴﻣ ،ﻲﻘﻓا ﻲﺘﺒﺴﻧ ﺎﻳ ﻲﺒﺗاﺮﻣ

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « عاﻮﻧا و

ﻄﺑار و ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ،دراد دﻮﺟو دﻮﺟﻮﻣ ﺔ

ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫﺎﻨﺒﻣ نﺎﻴﻣ

ماﺰﻟا ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ يروآ اد ﻲﮕﺘﺴﺑ

در

) ،ﻲﺑﺎﻬﺷ 1394 : 150 و 151

.(

و ﻲﺗاذ توﺎﻔﺗ ناﺪﻘﻓ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ،ﻪﺘﺒﻟا

نﺎﻴﻣ ﻲﺘﻴﻫﺎﻣ

و

« ﻦﻳا ﻪﺑ ، ﺎﻨﻌﻣ ﺎﻳ ﻲﺿﺮﻋ توﺎﻔﺗ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ

دراﺪﻧ دﻮﺟو ود نآ نﺎﻴﻣ ﻲﻠﻜﺷ .

ﻲﻣ ﺺﺧﺎﺷ ،نﺪﺷ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎﻳ ﻪﺘﻳﻮﻴﺘﻳزﻮﭘ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « و ﺖﺳا

ﻦﻴﻨﭼ ﺪﻗﺎﻓ نﻮﻧﺎﻗ ﻦﻳا ،نرﺪﻣ قﻮﻘﺣ رد و ﺖﺳا ﻲﺼﺧﺎﺷ

) راﺰﺑا

ﻲﺘﻟود ﺔﺘﺷﻮﻧ (

ﻲﺑ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ رد ﻲﻠﻳﺪﺑ

ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ و ﺪﻋاﻮﻗ ندﺮﻛ دراد

) ،ﻲﺑﺎﻬﺷ 1388 : 79

.(

،لﺎﺣ ﺮﻫ رد نﺎﻳﺎﺷ

ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا نﺪﺸﻧ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يروآدﺎﻳ

« ﻦﻳا ﻪﺑ ،

ﻠﺗ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺪﻗﺎﻓ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻋاﻮﻗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻨﻌﻣ ﻲﻘ

ﺪﻧﻮﺷ . ماﺰﻟا ﺪﻳﺎﺒﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳرد يروآ

ماﺰﻟا يﺎﻨﺒﻣ و دﺮﻛ ﻂﻠﺧ ندﻮﺑ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ياراد ﺎﻳ ندﻮﺑ يرﺎﺒﺟا ﺎﺑ ار يروآ

) ﻲﺑﺎﻬﺷ 1393 ﻒﻟا : 156 و

157

ﺖﻟود ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳرد و (

) مﺎﻋ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ (

ﺐﻠﻏا ﻲﻣ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻪﺑ ﺖﺳد نﻮﻧﺎﻗ راﺰﺑا ﺎﺑ ،ﺪﻧز

ﺎﻣا ﺪﻋاﻮﻗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ نآ زا ﺪﻳﺎﺒﻧ

» ﻼﺧا ﻪﻨﺴﺣ ق

« هﺪﺸﻧ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا ، ﺲﭘ ،ﺪﻧا

ﺪﻧراﺪﻧ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ .

ماﺰﻟا ﺮﺑ عﺮﻓ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ

ِيروآ ماﺰﻟا و ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ندﻮﺑ روآ

ﺪﻋﺎﻗ ه و

دﻮﺧ ،ﻲﻠﺻا ﻪﺑ

و ﻞﺻا نآ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ دﻮﺧ ﺪﻋﺎﻗ

ه ار ﻲﭘ رد ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ .

ﺮﮔا ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ

ماﺰﻟا يﺎﻨﺒﻣ يروآ

« ﻼﻘﻋ ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﺟو ، ،ﺎﻨﺒﻣ ود ﻦﻳا ،ﺪﺷﺎﺑ يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧ

ار ﻲﺘﻟود ﻲﻠﻜﺷ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﻪﺑ

ﻲﻣ ﺖﻣﺪﺧ ﻪﺑ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ناﻮﻨﻋ ﻲﻣ ﻲﻠﻜﺷ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ و ﺪﻧﺮﻴﮔ

ﺪﻧاﻮﺗ

ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻴﻨﻴﻋ ﺰﻴﻧ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﺔﻳور ﺐﻟﺎﻗ رد .

بﺎﻨﺘﺟا يﺮﻣا ،ﻲﺘﻟود ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ

ﺖﺳا ، اﺮﻳز

ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻟود عﻮﻧ زا اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ،نرﺪﻣ قﻮﻘﺣ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﻪﻛ ﻢﻳا ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺘ

)

،ﻲﺑﺎﻬﺷ 1388 : 78 و 79 ؛

Duguit, 1927/1:710

.(

رد ،يرآ ﻲﺗرﻮﺻ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻟود ةدارا ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ ﻪﻛ

(6)

516 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، رود ة 48 ، ةرﺎﻤﺷ 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1397

ِِﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ةدﺎﻣ دﻮﺟو ةدﺎﻣ ﻦﻳا دﻮﺟو ﻪﻛ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﺎﻣا ؛دراد تروﺮﺿ اﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺮﺑ لاد

ﻪﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ ﺎﻳ ﻞﺻا دﺎﺠﻳا ﺮﺑ ،ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻻد ﺖﻟود ﺔﻠﻴﺳو

و دراد ﺖﻟ دﻮﺒﻧ

دﺎﺠﻳا زا نﺎﺸﻧ ،نآ

دراد ﺖﻟود يﻮﺳ زا نآ نﺪﺸﻧ .

ﺎﺑ ﻦﻳا ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﻛ دﺮﻛ نﺎﺸﻧﺮﻃﺎﺧ ﺪﻳﺎﺑ ،لﺎﺣ

زا

ِِﻲﻗﻮﻘﺣ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد نﺎﻜﻣا ﻲﺘﻟود ﻢﺴﻳﻮﻴﺘﻳزﻮﭘ نﺎﻤﻫ ﺎﻳ ﺖﻟود ةدارا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ

ﺮﻳﺬﭘ

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ

، توﺎﻔﺗ اﺮﻳز

و

« رد ، ﺔﺘﻳﻮﻴﺘﻳزﻮﭘ ﺔﺼﺧﺎﺷ نﺎﻤﻫ

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « ﻪﻧ و ﻲﺗاذ ﺔﺼﺧﺎﺷ ،ﻪﺘﻳﻮﻴﺘﻳزﻮﭘ ﻦﻳا ،ﻲﺘﻟود ﻢﺴﻳﻮﻴﺘﻳزﻮﭘ رد ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد ﺪﻳﺎﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ،ﺪﻧراد ﻲﻗﻼﺧا ﺄﺸﻨﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ زا ﻪﺘﺳد نآ ﻲﺘﺣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ ﺔﻤﻫ ﻲﺿﺮﻋ

ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ دﻮﺷ . ﺖﻟود ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﻤﻫ قﻼﺧا ،ﻦﺴﻠﻛ و مﺎﺘﻨﺑ نﻮﭼ ﻲﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﺖﻟود ﻪﻛ ﺖﺳا يﺰﻴﭼ

ﺖﺴﻴﻧ رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻟود ةدارا بﻮﭼرﺎﭼ زا جرﺎﺧ ﻲﻗﻼﺧا ؛ﺖﺳا هدﺮﻤﺷ قﻼﺧا

Cf. Kelsen, )

1999: 222- 223; Kelsen, 1997: 133- 134; Bentham, 1988: 76- 77

.(

ﺶﻴﭘ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻴﻣ فﺮﺻ ﻲﻠﻜﺷ توﺎﻔﺗ ﻪﺑ يﺎﻔﺘﻛا ﺎﺑ و ﻪﺘﻔﮔ

و

«

، ﺪﻳﺎﺑ ةﺪﻋﺎﻗ ﺾﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ

« ﻲﺑ ، ﻦﺘﺷﺎﮕﻧا هﺪﻳدﺎﻧ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻳدﺮﺗ

ﺖﺳا ﻢﻫ

) Marty et Raynaud, 1988: 72

نﺎﻤﻫ ؛(

ﺖﻳﺎﻋر ﻪﻛرﻮﻃ ندﺮﻜﻧ

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ

« يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ، ﺖﻳﺎﻋر

ندﺮﻜﻧ

فﻼﺧ ﺮﻣا ،ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ ﺮﻣا و ﺖﺳا

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ

. ﻴﻤﻫ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﺢﻴﺟﺮﺗ ﻲﺧﺮﺑ دﺮﻜﻳور ﻦ

هداد ﺪﻧا ﻪﺑ حﻼﻄﺻا يﺎﺟ

1« حﻼﻄﺻا زا

» ﻲﻗﻼﺧا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ

2« ﺪﻨﻳﻮﮕﺑ ﻦﺨﺳ

) Ibid; Hauser et Lemouland,

2016 : n° 163

.(

نﺎﻴﻣ ﺖﺒﺴﻧ ،يﻮﻫﺎﻣ ظﺎﺤﻟ زا ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ

و

« ،

ﺖﺴﻴﻧ يﺮﮕﻳد ﺖﺒﺴﻧ ،يوﺎﺴﺗ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﺟ .

ﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺴﻜﻳ تاذ و ﺖﻴﻫﺎ

و

« و مﻮﻤﻋ ﺔﻄﺑار ﺎﻳ ﺖﺒﺴﻧ ،

ﻦﻣ صﻮﺼﺧ ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻨﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ود نآ نﺎﻴﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﺟو

، اﺮﭼ و شزرا ﻲﮕﻧﺎﮔود ﺮﺑ ،ﻪﻄﺑار عﻮﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ

ﺖﺳا ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺖﻴﻌﻗاو .

تﺮﺜﻛ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﻪﻛ ﻲﮕﻧﺎﮔود ﻦﻳا ﻲﻣ ﻖﻘﺤﺗ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﻲﻳاﺮﮔ

،ﺪﺑﺎﻳ

ﻪﺑ يدﻮﺧ ﻦﻳا ﻞﻜﺸﻣ ؛دراﺪﻧ داﺮﻳا دﻮﺧ ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا

ناﻮﺗ

شزرا دﺎﻤﻧ ار و ﻲﻳاﺮﮔ

ﻊﻗاو دﺎﻤﻧ ار دﺮﻛ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻳاﺮﮔ

.

،عاﻮﻧا ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ و دراد ﻲﻋاﻮﻧا

ﻲﻨﻌﻳ

» لاﺮﺒﻴﻟ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

و

» ﻲﻨﻳد ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ

« شزرا دﺎﻤﻧ ، ﻲﻨﻌﻳ ،ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و ﺖﺳا ﻲﻳاﺮﮔ

» يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

و

» ﻤﺘﺟا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﻲﻋﺎ

« ﻊﻗاو دﺎﻤﻧ ، ﻲﻳاﺮﮔ

ﺪﻧا .

ﻦﻴﻤﻫ ﻢﻫ

ﻲﻣ ؛دراد ار ﺖﻴﻌﺿو زا ـ ﻲﻨﻳد شزرا ﺎﻳ رﻻﻮﻜﺳ شزرا ـ ﻲﺷزرا يﺎﻨﺒﻣ سﺎﺳاﺮﺑ ناﻮﺗ

» قﻼﺧا

ﻨﺴﺣ ﺔ لاﺮﺒﻴﻟ « و ﺎﻳ

» ﻨﺴﺣ قﻼﺧا ﺔ

ﻲﻨﻳد « ﻊﻗاو يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ و ﺖﻔﮔ ﻦﺨﺳ زا ،ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

» قﻼﺧا

ﺔﻨﺴﺣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا « و زا ﺎﻳ

» قﻼﺧا ﺔﻨﺴﺣ ﺼﺘﻗا يدﺎ « ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ﻲﻤﻧ ؛دروآ نﺎﻴﻣ يوﺮﻴﻧ ناﻮﺗ

ماﺰﻟا يروآ

1. Bonnes moeurs

2. Ordre public moral

(7)

و

زا ...

517

ﺪﻋاﻮﻗ

ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ نآ سﺎﺳاﺮﺑ و ﺖﺴﻧاد يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺎﻬﻨﺗ ار

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ

« ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ ﻲﺘﻴﻫﺎﻣ ًﺎﻓﺮﺻ ، و دراد

ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ شزرا ار نآ تاذ ؛ﺪﻫد

ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﻲﻤﻧ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺖﺴﻧاﺪﻧ ﻲﻗﻼﺧا ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا شزرا ناﻮﺗ نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا عﻮﻧ ﻚﻳ ،قﻼﺧا ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ

حﻼﻄﺻا و ﺖﺳا يﺮﻄﻓ قﻼﺧا

» ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا قﻼﺧا «

) ر . ك : ،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1388 : 8

ﺖﺳا ﺖﺳردﺎﻧ (

. ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ

،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻲﻤﻧ دارا ًﺎﻓﺮﺻ ار ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ ناﻮﺗ ة

ﻪﻛ دﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ و ﺖﺴﻧاد ﺖﻟود

ﻊﻗاو ﺖﻴﻫﺎﻣ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﺔ دراد ﺾﺤﻣ .

نﺎﻤﻫ ا ﻪﻛرﻮﻃ ﻲﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ،ﺪﺷ هرﺎﺷ عاﻮﻧا زا عﻮﻧ ﻚﻳ ياﺮﻳﺬﭘ ﺪﻧاﻮﺗ

و

تﺪﺣو ﻲﻋﻮﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ نآ و ﺪﺷﺎﺑ يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ ﺎﻳ ﻲﺘﻟود ﻲﻳاﺮﮔ

ﻢﻴﺷﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ نآ نورد رد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا .

ﻪﺑ ﻦﻳا ﻲﺗرﻮﺻرد ،ﺐﻴﺗﺮﺗ مﺎﻈﻧ ﻪﻛ

تﺮﺜﻛ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ عاﻮﻧا ياﺮﻳﺬﭘ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ

و

دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .

ﻊﻗاو و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ ود ﺮﻫ دﻮﺟو ﺎﺑ مﺎﻈﻧ رد ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

زا ﺖﺒﺤﺻ ﻲﺘﻗو ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳردﺎﻧ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ

ﻲﻣ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ ﺪﻴﻘﻣ ار نآ ،ﻢﻴﻨﻛ يا

ﻲﺑ و فﺮﺻ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ لﻮﺻا زا ﺟﻮﺗ

ﻢﻴﻧاﺪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ و تﺎﻴﻌﻗاو ﻪﺑ ﻪ .

ﺶﻴﭘ ﺔﻄﺑار عﻮﻧ ود ﻲﻔﻧ ﺎﺑ نﺎﻴﻣ ﻪﺘﻔﮔ

و

« ﻪﺑ ، ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪﺳر ناﻮﺗ

ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ،يوﺎﺴﻣ يﻮﻫﺎﻣ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﻠﻜﺷ ظﺎﺤﻟ زا

عﻮﻧ زا مﻮﻬﻔﻣ ود ﻦﻳا نﺎﻴﻣ ﺖﺒﺴﻧ ،

ﺖﺳا ﻦﻳﺎﺒﺗ

، ﺪﻋاﻮﻗ ﺔﻤﻫ اﺮﻳز

ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﻫ و ﺪﻧا ﭻﻴ ﺪﻋاﻮﻗ زا ﻚﻳ

ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ .

ﻪﻛ ﻲﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ

يوﺎﺴﺗ ﺖﺒﺴﻧ لﻮﺒﻗ لﺎﺒﻧد يﻮﻫﺎﻣ

ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ

و

ﻲﻜﻳ ضﺮﻓ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ا

ﻲﻣ ًﺎﺘﻘﻴﻘﺣ ﺎﻳآ ،ﺪﻧ ﺪﻋاﻮﻗ مﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ناﻮﺗ

زا هﺪﻣآﺮﺑ

ﺳﺎﭘ رد ؟ﺪﻧراد ﺰﻴﻧ ﻲﻗﻼﺧا ﮓﻧر ﻲﺘﻗو ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﺦ

« ﻪﺑ ،

و ﺖﺳا ﻲﻔﻨﻣ ﺦﺳﺎﭘ ،دﻮﺷ دوﺪﺤﻣ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ ًﺎﻓﺮﺻ ﺪﻋاﻮﻗ ﻊﺒﻨﻣ ﻲﺑ

ﻚﺷ ﻂﺑاﻮﺿ ﻲﻣﺎﻤﺗ

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ

«

، ﻲﻤﻧ ،ﺦﺳﺎﭘ ﻦﻳا ﺎﺑ ؛ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﺷزرا و ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ ﻖﻠﻄﻣ صﻮﺼﺧ و مﻮﻤﻋ ﺖﺒﺴﻧ ناﻮﺗ

دﺮﻛ ﻲﻔﻧ ار ود نآ نﺎﻴﻣ .

زا ﻪﻛ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ ،ﺎﻣا

ﺴﻗا شﺮﻳﺬﭘ و قﻼﺧا ﻪﻠﻤﺟ زا ،نآ مﺎ

ﻨﺴﺣ ﺔ ،ﺪﺷ ﻪﺋارا ﻲﻨﻳد و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا قﻼﺧا مﻮﻬﻔﻣ

ﻪﻌﺳﻮﺗ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺖﺒﺜﻣ ﺦﺳﺎﭘ ،ﻪﺘﻓﺎﻳ

؛

زا يﺪﻋاﻮﻗ تازاﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻜﻧآ ﻪﭼ

رﺎﺘﺧﺎﺳ و تﺎﻴﻌﻗاو ﻪﺑ ﻪﻛ يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ

و ...

ﻲﻣ ،دزادﺮﭘ

« و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ...

دراد دﻮﺟو ﻪﺑ و

ﻢﻈﻧ زا يﺪﻋاﻮﻗ تازاﻮﻣ

ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ قﻼﺧا ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻨﺴﺣ قﻼﺧا ،ﺪﻧا

ﺔ دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓﺎﺘﻣ .

ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻲﻜﻳ ود ا ﻂﺑاﻮﺿ ﻪﻛ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ ؛ﺪﻧ

نوﺪﻣ هﺪﺸﻧ ﺪﻧا .

(8)

518 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، رود ة 48 ، ةرﺎﻤﺷ 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1397

3 .

و

» ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ

« ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻊﺒﻨﻣ ود ،

،لوا هﺎﮕﻧ رد

» قﻼﺧا ﻪﻨﺴﺣ « ﺰﻴﻧ و

ﻲﻣ ار ناﻮﺗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا زا يا

رﺎﺒﺘﻋا ﻪﻛ ﺖﺴﻧاد زا ار دﻮﺧ

ﻲﻣ ﺬﺧأ دﻮﺧ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ ﺪﻨﻨﻛ

. ﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ،لﺎﺣ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ « ﻦﻴﻤﻫ و رﻮﻃ

ﻲﻤﻧ ار ﺖﺴﻧاد ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ دﻮﺧ ناﻮﺗ

) ر . ك : ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺳﺎﻤﻟا

1395 : 1 و 32

؛(

ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ

و

« ﻲﻓاﺪﻫا ﺎﻳ فﺪﻫ ، مﺎﻈﻧ ﻪﻛ ﺪﻧا

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﺎﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ رد ،ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا زا يا

يﺎﻨﺒﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺳا نآ ﻖﻘﺤﺗ دﺪﺻ

و ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ نآ فﺪﻫ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﭼ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ

دﺎﻔﻣ نآ لﺎﺒﻧد

و

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « ﻫاﻮﺧ توﺎﻔﺘﻣ دﻮﺑ ﺪ

. مﺎﻈﻧ ﺔﻤﻫ يراﺮﻗﺮﺑ ار دﻮﺧ فﺪﻫ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫ

و

ﻲﻣ مﻼﻋا ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻜﻨﻳا ،ﺎﻣا ؛ﺪﻨﻨﻛ

و

،ار ﺪﺷﺎﺑ ﻪﭼ

ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ فﺪﻫ ،يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺐﺘﻜﻣ رد لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺪﻨﻛ

زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ درﻮﺧﺮﺑ

يدازآ ﺮﻓ يﺎﻫ ﺖﺳا يد

Rousseau; 1762 : 12; Waline, 2007 : 24 ; )

Bonnard; 1929 : 44

يراﺮﻗﺮﺑ و (

و

درﻮﺧﺮﺑ زا ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ

يدازآ ياﻮﺘﺤﻣ و دﻮﺷ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يدﺮﻓ يﺎﻫ

و

« و لﻮﺻا ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ،

يﺪﻋاﻮﻗ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ و ـ ةﺪﻋﺎﻗ

ﺑ ﻖﺣ ﺐﻠﺳ ﻊﻨﻣ ﻪ

ﻮﺤﻧ ـ ﻲﻠﻛ لﺎﺒﻧد ار فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ

ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻣﺄﺗ ﺎﺑ و ،ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻲﻣ

ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ناﻮﺗ

و

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ

« ﻪﻛ دراﺪﻧ ﻦﻳا ﺰﺟ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ ،ﺖﺳا ﻲﻟﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ ،

و

ﻪﺑ ﻣ ﺔﺑﺎﺜﻣ لﻮﺻا و ﺪﻋاﻮﻗ نآ ﻊﺒﻨ ﻲﻣ

ﺪﻨﻧﺎﻣ . ﻗﻮﻘﺣ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻧاﺪ

)

،نارﺎﻜﻤﻫ و رﻮﭘﺮﻬﻣ 1380

:

127 ،نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﻴﻧﺪﻣ ؛ 1390

: 136

» (

ﻪﻨﺴﺣ قﻼﺧا «

ﺒﻨﺟ ﺔ ؛ﺖﺳا ﻲﺒﻠﺳ ًﺎﻓﺮﺻ نآ دﺮﻛرﺎﻛ و دراﺪﻧ ﻲﺑﺎﺠﻳا

ﻪﺑ ﻲﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ قﻼﺧا ﻒﻟﺎﺨﻣ ﻲﺟرﺎﺧ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺎﻳ ﺎﻫدادراﺮﻗ ياﺮﺟا ﻊﻧﺎﻣ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ دﻮﺷ

. ﻪﺑ

ﻦﻳا ،ﺐﻴﺗﺮﺗ

ﻲﻤﻧ ﺸﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻳ يدادراﺮﻗ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﻳ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺄ ﺎﻳ ﻞﺻا ﻊﺒﻨﻣ ﺎ

ةﺪﻋﺎﻗ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ .

،هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﻈﻧ زا ،ﺎﻣا

و

« ﺔﺒﻨﺟ ، ؛ﺪﻧراد ﻲﺑﺎﺠﻳا دﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﺑﺎﺠﻳا

ﻪﻛاﺮﭼ ﺎﻳ ﻞﺻا ﻊﺒﻨﻣ

ﺪﻋﺎﻗ ه ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﺪﻧﻮﺷ . ﻒﺸﻛ و رﻮﻬﻇ ﻞﺤﻣ ﺎﻳ نﺎﻴﺑ راﺰﺑا نﺎﻤﻫ ،ﻊﺒﻨﻣ زا رﻮﻈﻨﻣ

ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﺖﺳا

.

و

ﻊﺒﻨﻣ ود ﺮﻫ

،ﺎﻣا ؛ﺪﻧا

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ « ؛ﺖﺳا يداراﺮﻴﻏ ﻲﻌﺒﻨﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ و هدﻮﺑ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣﺮﻴﻏ

ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ

ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ

، ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ يدارا ﻲﻌﺒﻨﻣ دﻮﺷ

. ،ﺮﮕﻳد ﻦﺨﺳ ﻪﺑ

ﻞﺤﻣ ﻒﺸﻛ و رﻮﻬﻇ و

راﺰﺑا نﺎﻴﺑ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻲﻗﻮﻘﺣ

ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺐﺘﻜﻣ رد لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ فﺪﻫ ﻪﻛ ﺪﻧا

يدازآ درﻮﺧﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ،يﺮﻄﻓ ﺖﺳا يدﺮﻓ يﺎﻫ

. نﺎﻤﻫ ﻣ ياﻮﺘﺤﻣ ،ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﻛرﻮﻃ و ﻊﺒﻨ

ار ﺪﻨﻛ لﺎﺒﻧد ار ﻲﻓﺪﻫ ﻪﭼ ،اﻮﺘﺤﻣ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﻋا يﺎﻨﺒﻣ ،

ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا رﺎﺒﺘ ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ

ﺪﻨﻛ .

(9)

و

زا ...

519

ﻊﺒﻨﻣ و ﺎﻨﺒﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ نﺎﻳﺎﺷ ةﺪﻋﺎﻗ

ﻲﻫﺎﮔ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻜﻳ ﺎﺑ ،هﺎﺒﺘﺷا ﻪﺑ

ﻲﻣ ﻂﻠﺧ ﺮﮕﻳﺪ ﺪﻧﻮﺷ

) نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ

، 1377 ج ، 2 : 2 - 1

.(

ﻲﺑ ﺪﻳﺎﺒﻧ ،ﺪﻳدﺮﺗ ﻪﺑ

هﺎﺒﺘﺷا

و

ﻪﺑ ار ناﻮﻨﻋ

ماﺰﻟا يﺎﻨﺒﻣ ﻢﻳروآ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ يروآ

. ﻪﻛ دراد ﻪﺟﻮﺗ هﺪﻧرﺎﮕﻧ ،ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻴﻤﻫ بﻮﭼرﺎﭼ رد

قﻼﺧا ﻪﺑ قﻮﻘﺣ ةﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳا يوﺮﻴﻧ ناﻮﻨﻋ

) Ripert, 1998: 84

ﻔﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﺔﻨﺴﺣ قﻼﺧا ﺎﺑ ،(

دراد توﺎ .

هﺪﻧرﺎﮕﻧ ،ﺎﻣا ﻲﻤﻧ

ﻪﻛ دﺮﻳﺬﭙﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

،ﻪﺘﺷاد ﻲﺑﺎﺠﻳا دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻟوا رﺎﻛ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻲﻣود

ﻲﺒﻠﺳ دﺮﻛ

،ﻊﺒﻨﻣ ﻪﻛاﺮﭼ ؛ﺪﺷﺎﺑ ﺘﻴﻫﺎﻣ

دراد ﻲﺑﺎﺠﻳا دﺮﻛرﺎﻛ ًﺎ .

4 . ياﻮﺘﺤﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ

و

«

حﻼﻄﺻا

ﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪ

1804 ﻪﺑ ﻲﻣ و ﻪﺘﻓر رﺎﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻢﻴﻧاد

يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺐﺘﻜﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ،نﻮﻧﺎﻗ هدﻮﺑ

و ﻲﻣ ﺮﻴﺴﻔﺗ نآ سﺎﺳاﺮﺑ ،ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﻳ ﺖﺳا هﺪﺷ

) ر . ك :

،ﻲﺑﺎﻬﺷ 1390 : 128 - 127 Glaudet, 2004 : 621؛

.(

،يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺐﺘﻜﻣ رد دﺮﻛرﺎﻛ

يدازآ درﻮﺧﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ يدﺮﻓ يﺎﻫ

ﺖﺳا . ﻪﺑ ﻦﻳا ﻲﻳاﺪﺘﺑا ،ﺐﻴﺗﺮﺗ زا ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳﺮﺗ

نﺎﻤﻫ ﻪﻛ

» ﻢﻈﻧ لاﺮﺒﻴﻟ ﻲﻣﻮﻤﻋ «

ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ،ﺖﺳا دﺮﻴﮔ

.

ﺰﻴﻧ توﺎﻔﺗ ناﺪﻘﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ

،ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﺎﺑ نآ ﻲﺘﻴﻫﺎﻣ ناﻮﻨﻋ ،دﻮﺧ ﻲﻳاﺪﺘﺑا يﺎﻨﻌﻣ رد

لاﺮﺒﻴﻟ « ار ﺪﻫاﻮﺧ

هﺮﻣآ ﺪﻋاﻮﻗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا ﻞﻜﺸﺘﻣ ،ﺖﺷاد ﺑ ﺪﻫاﻮﺧ يا

درﻮﺧﺮﺑ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ نﺎﺸﻓﺪﻫ ﻪﻛ دﻮ

يدازآ يﺎﻫ هﺪﺸﻧ ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎﻣا ،ﺖﺳا يدﺮﻓ ﺪﻧا

. ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ ﺖﻠﻋ

و

رد

ﻞﻜﺷ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﻈﻨﻣ زا ود ﻦﻳا ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ ،هﺪﺷدﺎﻳ يﺎﻨﻌﻣ نﺎﻤﻫ ﻲﻨﻌﻳ ود نآ ياﻮﺘﺤﻣ رﺎﺒﺘﻋا و يﺮﻴﮔ

ﺖﺳا يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ .

ﻊﻗاو و ﻲﻘﻘﺤﺗ دﺮﻜﻳور ﺔﺒﻠﻏ ﺎﺑ ﻘﺣ ﺮﺑ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺐﺘﻜﻣ نﻮﭼ ﻲﺒﺗﺎﻜﻣ ﺶﻳاﺪﻴﭘ و قﻮ ﻲﺳﺎﻨﺷ

قﻮﻘﺣ

) Cf. Gurvitch, 1972: 119; Timasheff, 1974: 2- 3; Ehrlich, 2001: 212 ،(

و

يدﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ لﻮﺤﺗ رﺎﭼد ﺪﻧﺪﺷ

.

ﻦﻴﻤﻫ و رﻮﻃ

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ « ،دﺮﻜﻳور ﻦﻳا رد ﻪﺑ

ﺣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ،دﺮﻓ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ يﺎﺟ قﻮﺳ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﺖﻳﺎﻤ

ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ

) Hauser

et Lemouland, 2016 : n° 10, 29

هﺮﻣآ ﺪﻋاﻮﻗ ﺔﻋﻮﻤﺠﻣ ِﻊﺒﻨﻣ ،(

ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺢﻟﺎﺼﻣ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ يا

ﻲﻣ لﺎﺒﻧد ار يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يدازآ ﺮﮕﻳد ،ﺪﻋاﻮﻗ نآ ﺔﻏﺪﻏد و ﺪﻨﻛ

و ﻦﻴﻤﻀﺗ و يدﺮﻓ يﺎﻫ

ﻪﺑ ؛ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻬﻧآ ﺖﻴﺒﺜﺗ ﻪﻧﻮﮔ

ﻦﻳا ﻖﻳدﺎﺼﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻛ يا

،دﺮﻜﻳور

و

لاﺮﺒﻴﻟ « ﻪﺑ و رﻮﻃ مﻮﻬﻔﻣ ﻲﻠﻛ

» ﻖﺣ « ﻲﻣ رﺎﻜﻧا دﻮﺷ

) Duguit, 2000: 49; Durkheim,

1987: 23- 24

.(

ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ،ﻪﺘﺒﻟا ﺎﻫ

لﺪﺘﻌﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ي ﺮﺗ

) Cf. Dabin, 1969: 11

دﺮﻜﻳور دورو ،(

ﻊﻗاو و ﻲﻘﻘﺤﺗ فﺬﺣ ﻪﺑ ،ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

ﺎﻳ

» ﺧا ﻨﺴﺣ قﻼ ﺔ لاﺮﺒﻴﻟ « ﻪﻜﻠﺑ ؛ﺪﻴﻣﺎﺠﻨﻴﻧ

عاﻮﻧا شﺮﻳﺬﭘ نآ دروﺎﻫر

و

ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ﻪﺘﺒﻟا و ﺮﮕﻳد ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻳ رﻮﺒﻋ ،ﺮﺗ

تﺪﺣو زا تﺮﺜﻛ ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔ

دﻮﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ةﺪﻋﺎﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ .

(10)

520 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

، رود ة 48 ، ةرﺎﻤﺷ 3 ﺰﻴﻳﺎﭘ ، 1397

نﺎﻳﺎﺷ تﻻﻮﺤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ

و

« رد و هروﺮﻀﻟﺎﺑ ، ﺔﻤﻫ

ﻣ ﻲﻤﻧ ﻲﻋاﺪﺗ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ دﺮﻓ زا راﺬﮔ ،دراﻮ ﺪﻨﻛ

. ،لﻮﺤﺗ ﻦﻳا ،بﺮﻏ رد هداﻮﻧﺎﺧ قﻮﻘﺣ ةزﻮﺣ رد

ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺮﻓ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا ﻦﻳﺪﺑ ،

ﺎﻨﻌﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺾﺒﻗ ﺎﺑ ،نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔ ﺎﺑ ،هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ

و

ﻲﺧﺮﺑ يﺎﻋدا ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﺘﺣ و

) Hauser, 1999 : 6

ود نآ زا رﻮﺒﻋ ﺎﺑ ،(

ﻣ هدﻮﺑ ﻪﺟاﻮ و ﻢﻳا

داﻮﻣ 1 - 515 ﺎﺗ 8 - 515

، شﺮﻳﺬﭘ ﺎﺑ جاودزا ﻲﻧﺪﻣ دادراﺮﻗ

) PACS

ﺔﻌﻗاو و (

ﺪﻧراد لﻮﺤﺗ ﻦﻴﻤﻫ زا نﺎﺸﻧ ،كﺮﺘﺸﻣ ﻲﮔﺪﻧز ؛

ﻦﻳا ﺎﺑ ،لﺎﺣ ،هﺪﻧرﺎﮕﻧ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻴﺷﺎﺑ ﻞﺋﺎﻗ ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ

ﻪﻛ زا ،هداﻮﻧﺎﺧ ةزﻮﺣ رد

» ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ «

و

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا « ﻪﺑ

لاﺮﺒﻴﻟ « و

لاﺮﺒﻴﻟ « هدﺮﻛ رﻮﺒﻋ ﻢﻳا

) Cf. Hauser, 2016 : n° 117

،(

،لﺎﺣ ﺮﻫ رد اﺮﻳز

،جاودزا رد يدازآ و جاودزا ﻖﺣ ﻪﺑ

يﺮﻄﻓ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ و ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﻲﻘﺣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ

ﺖﻴﻤﺳر

ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﺖﺳا ﺾﻘﻧ ﻞﺑﺎﻗﺮﻴﻏ ،

) Cf. Hauser et Lemouland, 2016: n° 117

.(

نﺎﻳﺎﺷ ﺎﮕﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا يروآدﺎﻳ هزﻮﺣ رد ﻪﭼﺮﮔا ،هﺪﻧر

ﻳﺎﻫ ﻲ زا ﺮﻴﻏ ةزﻮﺣ لﻮﺤﺗ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ ،هداﻮﻧﺎﺧ

ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻂﺴﺑ و

و

ﻊﺒﻨﻣ ود ﻦﻳا ياﻮﺘﺤﻣ ﺔﻤﻫ ﻪﻛ دراﺪﻧ ﺪﺼﻗ ،ﺖﺳا

ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ﻲﺒﺴﻧ و ﺮﻴﻐﺘﻣ ار .

نﺎﻤﻫ ،ﻪﻜﻠﺑ ﻲﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ ،ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛرﻮﻃ

زا ﺪﻫد عاﻮﻧا

و

ﺪﻳﻮﮕﺑ ﻦﺨﺳ .

ﻲﺑ ﺗ تﺮﺜﻛ ﺪﻳدﺮ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻛ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ رﺎﺒﺘﻋا يﺎﻨﺒﻣ رد ﻲﻳاﺮﮔ

و ،ﺖﺳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد شزرا و ﺖﻴﻌﻗاو ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻪﺑ

و تﺎﻴﻌﻗاو و ﺮﺸﺑ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،نآ لﺎﺒﻧد

ِﻲﻋﻮﻧ تﺮﺜﻛ ،ﻢﻫ رﺎﻨﻛ رد يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ

و

» قﻼﺧا

ﻪﻨﺴﺣ « ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ار ﺪﻫد

. عاﻮﻧا ﺖﺒﺴﻧ عﻮﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ

و

،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ

او ﺎﻳ ﺖﺳا شزرا ﺎﺑ ﻪﺒﻠﻏ ،ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻛ دراد ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﺖﻴﻌﻗ

. ،شزرا ﺔﺒﻠﻏ ترﻮﺻ رد

ﻨﺴﺣ قﻼﺧا و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﻈﻧ ﺔ

عاﻮﻧا ﺮﮕﻳد ﺮﺑ ﻲﻨﻳد ﺎﻳ لاﺮﺒﻴﻟ

و

ﻪﺒﻠﻏ

ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ .

5 . دﺮﻛرﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ

ناﺮﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ رد نآ ﻖﻳدﺎﺼﻣ و

5 . 1 . دﺮﻛرﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ

«

ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻦﺘﺴﻧاد ﻲﻜﻳ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ﺲﭘ

و

« حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ،

ﺮﮔا ﻪﻛ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ

و

« ﻪﭼ ﺲﭘ ،ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ توﺎﻔﺗ ،

حﻼﻄﺻا دﻮﺟو ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ

ار يدﺮﺑرﺎﻛ ﻪﭼ حﻼﻄﺻا ﻦﻳا ﺮﮕﻣ ؟ﺖﺳا هدﻮﺑ نﻮﻧﺎﻗ رد

زا ياﺪﺟ

ﻲﻣ نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ ﺎﻣ ياﺮﺑ مزﻻ ﻪﻛ دروآ

ﺖﺳا ﺎﺗ رﺎﻨﻛ رد راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ

» ﻢﻈﻧ

ﻲﻣﻮﻤﻋ « زا ﻪﻛ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ؟ﺪﻨﻛ دﺎﻳ نآ زا

ﻪﺑ ﻲﻣ ،ﺪﺷ ﻪﺋارا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣﺎﻧ ةﺮﻣآ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺪﻋاﻮﻗ و لﻮﺻا ﻊﺒﻨﻣ ناﻮﻨﻋ ناﻮﺗ

دﺮﻛرﺎﻛ ﻪﺑ نﺎﻳﺎﺷ

ﺗ ﻪﺟﻮ

ﻲﻧﺪﻣ نﻮﻧﺎﻗ رد مﺎﻈﻧ

يﺎﻫ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا و ﻪﺘﺷﻮﻧ ناﺮﻳا

ﻲﭘ دﺮﺑ . ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﺿاو