زرا ﻲﺑﺎﻳ وﺎﺼﺗ ﺮﻳ بﺎﺘﻛ ﺎﻫ ي ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﺴﻴ
رود ة ﻄﺳﻮﺘﻣ ﺔ
ﺮﻈﻨﻣ زا ناﺮﻳا
ﻌﺒﺗ و دﺮﻛرﺎﻛ ﺾﻴ
ﺎﻫ ي ﺴﻨﺟ ﻲﺘﻴ
ﻲﻧﺎﺣور ﻲﻠﻋ
*1
ناﺮﻳا ،دﺮﻛﺮﻬﺷ ،دﺮﻛﺮﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﻴﺑدا ةﺪﻜﺸﻧاد ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا
يرذآ ﻪﻨﻴﻤﻬﺗ 2
سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﻴﺑدا ةﺪﻜﺸﻧاد ،ﺪﺷرا ناﺮﻳا ،دﺮﻛﺮﻬﺷ ،دﺮﻛﺮ
نﺎﻴﻓﺎﻌﻣ ﻪﻤﻃﺎﻓ 3
ناﺮﻳا ،رﺎﻬﺑﺎﭼ ،ﻲﻳﺎﻳرد مﻮﻠﻋ و يدرﻮﻧﺎﻳرد هﺎﮕﺸﻧاد ،يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
19 / 06 / 93 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
29 / 10 / 93 (
هﺪﻴﻜﭼ وﺎﺼﺗ ﺮﻳ ﻛ بﺎﺘ يﺎﻫ ﺳرد ﻲ
ﻫﺎﻔﻣ لﺎﻘﺘﻧا رد ﻢﻴ
شزرا و
ﮔاﺮﻓ ﻪﺑ ﺎﻫ ناﺮﻴ
ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲ
ﺪﻧراد . لﺎـﺣ ﻦـﻳا ﺎـﺑ
ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﻊﻣﺎﺟ ﻖﻴﻘﺤﺗ و ﺮﻳوﺎﺼـﺗ دﺮﻛرﺎﻛ ةرﺎﺑرد
ﺮﻴﺛﺄـﺗ نآ ﺮـﻈﻨﻣ زا ﺐـﻃﺎﺨﻣ ﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﻲﺘﻴﺴـﻨﺟ ﺖـﻳﻮﻫ رد
بﺎﺘﻛ شزﻮﻣآ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ناﺮﻳا رد ﻲﺟرﺎﺧ نﺎﺑز .
ﻦﻳا زا ،ور
ﺶﻫوﮋﭘ زا فﺪﻫ ﺮﺿﺎﺣ
ـﺳرﺮﺑ ﻲ
وﺎﺼﺗ ﺮﻳ بﺎﺘﻛ يﺎﻫ
ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﺴﻴ
ﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ ﺔ
ا ناﺮﻳ
نآ دﺮﻛرﺎـﻛ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎـﻫ
و دﻮـﺟو ﺎـﻳ دﻮـﺒﻧ
ﻌﺒﺗ ﺾﻴ ﺴﻨﺟ رد ﻲﺘﻴ نآ ﻫ .ﺖﺳﺎ
ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد وﺎﺼﺗ ،
ﺮﻳ
بﺎﺘﻛ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﺑ ﺎﻫ
ا ﻌﻣ سﺎﺳ رﺎﻴ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺎـﻳ
ﻏ ﺮﻴ ﺷزﻮﻣآ ﻲ ) ﺰﺗ ﻲﻨﻴﻳ ( ﺳرﺮﺑ ندﻮﺑ ﻲ
اﻮﺘﺤﻣ ﻲﻳ ﺷ ﺪ .
وﺎﺼـﺗ رد ﺮـﺿﺎﺣ داﺮﻓا
ﺰـﻴﻧ ﺮﻳ
د زا هﺎﮔﺪـﻳ
ـﻌﺒﺗ ﺾﻴ
ﺴﻨﺟ ﻲﺘﻴ ﺮﺑ سﺎﺳا
ﻌﻣ ﻪﺳ رﺎﻴ ﻧاواﺮﻓ
،رﻮﻀﺣ ﻲ عﻮﻧ
و ﺤﻣ ﻂﻴ ﻟﺎﻌﻓ ﺖﻴ
نز و دﺮﻣ
ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺪﻧ
. ﻠﺤﺗ ﻞـﻴ
هداد
ﻤﻛ شور ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲ
و ﻛ ﻲﻔﻴ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﺎﺘﻧ ﺞﻳ داد نﺎﺸﻧ
،دﺮﻛرﺎﻛ ﺪﻌﺑ زا ﻪﻛ وﺎﺼﺗ
ﺮﻳ بﺎـﺘﻛ ﺎـﻫ ﺮﺘﺸـﻴﺑ
ﺷزﻮﻣآ عﻮﻧ زا ﻲ
دﻮﺑ . ﺮﻈﻧ زا ﻧاواﺮﻓ ﻲ
نﺎﻧز و نادﺮﻣ رد
ﻟﺎﻌﻓ ﺖﻴ يﺎﻫ ﺳ و ﻲﺳﺎﻴ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
ـﺤﻣ عﻮﻧ و
،ﻂﻴ
ﻌﺒﺗ ﺾﻴ ﺴﻨﺟ ﻲﺘﻴ نادﺮﻣ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ
ﺮﻈﻨﻣ زا و ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻟﺎﻌﻓ
ﺖـﻴ ﺎـﻫ ي ﺼـﺨﺷ ﻲ
ـﺷزﻮﻣآ و
،ﻲ ﻟﺎﻌﻓ ﺖـﻴ
ﮕﻤﺸﭼ رد ﺮﺗﺮﻴ نﺎﻧز ﻣ ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸ ﺪﺷ
. ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ و هﺪـﻧزرا ﻲﺗﺎـﻜﻧ يوﺎـﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا زا هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
ياﺮﺑ ﻞﻣﺄﺗ رﻮﺧرد
بﺎﺘﻛ نﺎﺣاﺮﻃ و نﺎﻔﻟﺆﻣ ﺎﻫ
ي ﺳرد ﻲ
،
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نﺎﻤﻠﻌﻣ
ﺎﺳ و ﺮﻳ ﺐﺣﺎﺻ ناﺮـﻈﻧ
ﺖﺳا ﺖﻴﺑﺮﺗ و ﻢﻴﻠﻌﺗ ﺔﺻﺮﻋ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻌﺒﺗ ﺾﻴ ﺴﻨﺟ
،ﻲﺘﻴ وﺎﺼﺗ ،دﺮﻛرﺎﻛ ،نﺎﺑز ،ﺮﻳ بﺎﺘﻛ
ﺎﻫ ي ﺳرد ﻲ .
1 ) . لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ (
ﻦﻔﻠﺗ : 4424411 - 0381 E-mail: roohani.ali@gmail.com ،
2 ﻦﻔﻠﺗ : 09163914104 E-mail: tahmineh_azari@yahoo.com ،
3 . ﻦﻔﻠﺗ : 09355691781 E-mail: f.moafian@gmail.com ،
ﻪﻣﺪﻘﻣ نﺎﻬﺟ رد زوﺮﻣا
،
ﻪﺑﺎﭘ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
نآ زا ﺮﺗﻮـﻠﺟ ﻲﻫﺎﮔ ﻲﺘﺣ و تﺎﻤﻠﻛ يﺎﭘ ﺖـﻛﺮﺣ ﺎـﻫ
ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ رد و
نﺎﺴﻧا ﻲﮔﺪﻧز ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫ
دراﺬﮔ .
»
ﺖـﺳا ﻪـﻤﻠﻛ راﺰـﻫ زا ﺶﻴـﺑ ﺮﻳﻮﺼـﺗ ﻚﻳ شزرا
« ) ﮓـﻨﻴﺒﻴﻫ و
نﻮﺴﻜﻳرا ، 2003 :
.(758 يﺎﻴﻧد ﺎﻣ ﺮﭘ ﺮﻳوﺎﺼﺗ زا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
ﺖﺳا و ﻪﻧﺎﺳر ﺎـﻫ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻮﻠﺗ
ﻳ ﻮـﻳﺰ ،ن
ر ﻪﻧﺎﻳا و ﺘﻛ ﺎ ب يﺎﻫ ﻲﺳرد رد ارا ﺋ ﺔ
ﺪـﻧراد ﻲﻧﺎﻳﺎـﺷ ﺶـﻘﻧ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻦﻳا .
ـﻤﻫ رد ًﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﺔ
بﺎﺘﻛ
راد ﻲﮕﻧرﺮﭘ رﻮﻀﺣ ﺎﻫ د
.
هداد نﺎﺸﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺖﺳا
ﻢـﻫ ﺐـﻴﻛﺮﺗ زا ﻲـﺘﻗو ﻪﻛ و ﻦﺘـﻣ نﺎـﻣز
ياﺮﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ آ
هدﺎﻔﺘﺳا شزﻮﻣ ﻲﻣ
دﻮﺷ
، يﺮﻴﮔدﺎﻳ ناﺰﻴﻣ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ
زا ﺶﻴﺑ ﻧﺎﻣز ﺎـﻬﻨﺗ ﻦﺘﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ
ﺑ راﺰﺑا ﻪ رد ﻪﺘﻓر رﺎﻛ آ
ﺖﺳا شزﻮﻣ )
يﻮﻟ ﺰﺘﻨﻟ و
، 1982 و ﻦﻳﻮﻟ ؛ نارﺎﻜﻤﻫ
، 1987
، ﺮـﻧﺰﻨﻟ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ
نارﺎﻜﻤﻫ و ،
2013 (.
ﺋارا ﻪﻛ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ ﺔ
ﻢﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ نﺪﺷ ﺮﻴﮔرد ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ و ﻦﺘﻣ نﺎﻣز
تﺎـﻋﻼﻃا شزادﺮـﭘ ياﺮﺑ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻞﻛ
هﺮـﻬﺑ و يﺮـﻴﮔ و ﻲـﻣﻼﻛ ﻢﺘﺴـﻴﺳ ود زا
ﻣ ﺰﻐﻣ رد يﺮﻳﻮﺼﺗ ﻲ
دﻮﺷ ) ﻋراز ﻲ
ارﺎﻜﻤﻫ و
،ن 1392 ( .
ﻪﻧﺎـﺳرﺪﻨﭼ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺮﺛا حﻼﻄﺻا يا
ﺰـﻴﻧ
نﺎﺸﻧ ﺪﻨﻫد ة ﻄﺑار ﺔ و ﻦﺘﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ
ﺎﺑ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺖﺳا ) ﺮـﻧﺰﻨﻟ نارﺎـﻜﻤﻫ و ،
2013 .(
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ
لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ؛ﺪﻧراد ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ
، ﻲﻣ
نآ زا ناﻮﺗ دﺎـﺠﻳا و ناﺮـﻴﮔاﺮﻓ ﻪـﺟﻮﺗ ﺐـﻠﺟ ياﺮـﺑ ﺎﻫ
نآ رد هﺰﻴﮕﻧا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﺮﻛ د . ﺮﮕﻳد زا ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ
ﻲﻣ شزﻮﻣآ رد ﺮﻳوﺎﺼﺗ ي ﻪﺑ ناﻮﺗ
هرﺎﺷا ﺮﻳز دراﻮﻣ
دﺮﻛ : 1 . ﻨﻴﻣز دﺎﺠﻳا ﺔ
يﺮﻴﮔدﺎﻳ
؛ 2 .
ﻲﻠﺻا عﻮﺿﻮﻣ شﺮﺘﺴﮔ ؛
3 .
هﺎﮔﺪﻳد دﺎﺠﻳا يدﺮﻓ يﺎﻫ
؛ 4 . ﺖﻳﻮﻘﺗ
مﺎﺠﺴﻧا و طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﻦﺘﻣ ؛
5 .
ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻠﻛ كرد و ﻲﻨﻫذ ﺖﺴﺑراد دﺎﺠﻳا ؛
6 . و ﻲـﻠﻛ ﻒـﻳﺮﻌﺗ
ﻲـﮔﮋﻳو ﻲﺋﺰﺟ ﺎـﻫ
؛ 7 .
ﺖـﻴﻗﻼﺧ يﺎـﻘﺗرا
؛ و 8 . ﻚـﻤﻛ تﺎـﻴﺑدا و نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ ﻪـﺑ )
و ﻲـﻋراز
ﻲﻧﺎﺧﺮﻔﻌﺟ
، 1392 .(
ﻳواز زا ﺮﮔا ﺔ
ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ﺮﻳوﺎﺼﺗ
بﺎﺘﻛ ﻲﺳرد يﺎﻫ
،ﻢﻳﺮﮕﻨﺑ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻨﭼ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻪ راﺰﺑا يﺎﻫ آ ﺷزﻮﻣ ﻲ ﺶﻘﻧ
ﻞﻜﺷ رد ﻲﻤﻬﻣ يﺮﻴﮔ
ﻲـﻣ ﺎـﻔﻳا نادﺮﮔﺎﺷ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ ﺪـﻨﻨﻛ
.
» ياﻮﺘﺤﻣ بﺎﺘﻛ يﺎﻫ ﻲﺳرد ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يا زا ﻲﻨﺘﺴﻧاد
،ﺎﻫ ترﺎﻬﻣ
،ﺎﻫ ﺶﻳاﺮﮔ ﺎـﻫ و شزرا ﻲﻳﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻪﻛ نﺎﮔﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺪـﻳﺎﺑ
رد ﻪـﺳرﺪﻣ ﺎـﻳ رد ﻂﻴـﺤﻣ يﺎـﻫ ﻲـﺷزﻮﻣآ ﺪـﻧزﻮﻣﺎﻴﺑ
« ) ـﺳ ﻒﻴ ـﻬﻠﻟا ﻲ و
ﻫاﺮﺑا
،ﻲﻤﻴ 1387 ب : 50 ( هار زا ﻲﻜﻳ و يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫ
، ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ )
ﺳ ﻒﻴ ﻛ و نﺎﻴ ﺛرا ﻲ
، 1390 .(
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ زور ﺮﻫ نادﺮﮔﺎﺷ ﻲﻣ ار نﺎﺸﻳﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻴﺑ نﺪﻳد مﺎﮕﻨﻫ و نآ ﻪـﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
زا و ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﻫ
نآ
ﻲﻣ يرادﺮﺑﻮﮕﻟا ﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ
) يﺪﻳوﺎﺟ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1390
.(
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻦﻳا
، يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﻒﻳﺮﻌﺗ رد
ﺶﻘﻧ و ﻪﻧادﺮﻣ و ﻪﻧﺎﻧز رﺎﺘﻓر ﺮﻫ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ﺴـﻨﺟ ﻴ ﺖ
،
ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮـﻓ ار ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫﻮﮕﻟا ﺪـﻧروآ
) ارﺎﻫارﺎﻧ
، 1998 ( ﻪﻛ ا دﻮﻤﻧ
ﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ زا ناﺮﻴﮔاﺮﻓ كرد رد ﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦﻳ ﻲ
ﺗ نﺎﺷ ﺄ راﺬﮔﺮﻴﺛ ﺖـﺳا .
لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
، ﺑ نز ﺮﮔا ﻪ رد ار هﺪـﻳا ﻦـﻳا ،دﻮـﺷ هﺪﻴﺸـﻛ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﻮﺳﺮﺗ و ﻒﻴﻌﺿ يدﻮﺟﻮﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺎﻘﻟا نﺎﻧز ﻲﻣ ﻲﻨﻫذ ناﻮﺗ ﺪﻗﺎﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ -
و ﺶﻳﻮﺧ تﺎﺳﺎﺴﺣا لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ مزﻻ يﺪﻣآرﺎﻛ و ﻲﻤﺴﺟ
نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻒﻳﺎﻇو مﺎﺠﻧا
ا ﺪﻧ . اﺬﻟ
،
بﺎـﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮـﺣا رد ﻲـﺳرد يﺎـﻫ ﺖـﻳﻮﻫ زا
ﺶﻴـﭘ ﺪـﻗﺎﻓ ﺎـﺗ ﺪﻧﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﺳرﺮﺑ و ﺖﻗد ﺎﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ و يرواد
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺾﻴﻌﺒﺗ
، ﺪﻧﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد نادﺮﮔﺎﺷ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻦﻳا نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ اﺮﻳز .
نآ ﺪﻧزﻮﻣﺎﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ :
» ﺮـﻫ ﻪﻛ
ﻚﻳ زا نﺎﻧآ ياﺪﺟ زا ﺖﻴﺴﻨﺟ
،توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﻮﺧ زا ﺪﻬﻋ ة ﻒﻳﺎﻇو و ﺶﻘﻧ يا ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا
درﻮﻣ ﻗﻼﻋ ﺔ دﻮﺧ ﺪﻨﻳآﺮﺑ
« ) ﻒﻴﺳ
،ﻲﻤﻴﻫاﺮﺑا و ﻲﻬﻠﻟا 1387
ﻒﻟا : 118 .(
ﻊﻤﺟ
ﺘﻜﻧ ود ﻪﺑ ار ﺎﻣ هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺐﻟﺎﻄﻣ يﺪﻨﺑ ﺔ
ﻲـﻣ نﻮـﻤﻨﻫر ﻲﻠﺻا ﺪـﻨﻛ
: ﻪـﻜﻨﻳا لوا ﺮﻳوﺎﺼـﺗ
دﺮﻛرﺎﻛ ﺐﺴﺣﺮﺑ ﺖﻳﻮﻘﺗ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ
آ
ﻤﻛ ظﺎﺤﻟ زا يﺮﻴﮔدﺎﻳ و شزﻮﻣ ﺎﻔﻳا ﻲﻔﻴﻛ و ﻲ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ .
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ
، ار ﻦﺘﻣ ياﻮﺘﺤﻣ ﺖﻳﻮﻘﺗ
ﺪﻨﻨﻛ ، ﺠﻴﺘﻧ ﺔ نآ ﻚﻳدﺰﻧ دﺮﮔﺎﺷ نﺪﺷ ﻪﺑ
ﻦﺘـﻣ ﻲﻠـﺻا مﺎﻴﭘ
ﺖﺳا ﺖﺳا يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺪﻨﻳآﺮﺑ ﺶﻳاﺰﻓا شدروﺎﺘﺳد ﻪﻛ )
يﻮﻟ
ﺰﺘﻨﻟ و
،
(1982 . ﻲـﺳرﺮﺑ ،اﺬـﻟ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ
بﺎﺘﻛ ﻲﺳرد يﺎﻫ زا
ﺪﻌﺑ دﺮﻛرﺎﻛ ﺴﻣ ﺌ ﻪﻠ يا ﻢﻬﻣ ﺖﺳا .
ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا مود ﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪ
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﻛ ﺪـﺳر
ﺘﻛ ﺎ ب يﺎﻫ ﻲﺳرد
ﻓ ﺮﻜﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ يﺮﻤﺘﺴﻣ ﻞﻣﺎﻌﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧراد ناﺮﻴﮔاﺮ
ﻞﻜﺷ رد ﺖﻳﻮﻫ يﺮﻴﮔ نآ
ﺎـﻫ
ﺶﻘﻧ شﺮﻳﺬﭘ و نﺎﺷ
و دﺮﻣ ﺎﻳ نز ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻣزﻻ ﻒﻳﺎﻇو
ﺔ ﻦﻳا زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺶﻘﻧ
ﺗ ﺎﻫ ﺄ دراد ﻲﻤﻬﻣ ﺮﻴﺛ .
اﻮﺘﺤﻣ ي بﺎﺘﻛ
ﺘﻣ ﺎﻳ ﺮﻳﻮﺼﺗ زا ﻢﻋا ﻲﺳرد يﺎﻫ زﺮـﻃ يﺎﻘﻟا و يراﺪﺒﻧﺎﺟ رد ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ﺎﻳ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻦ
اد ﺶﻘﻧ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻪﺑ صﺎﺧ يﺮﻜﻔﺗ ر
د . ﻲﺳرﺮﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻛ
بﺎﺘ زا ﻲﺳرد يﺎﻫ ﺮـﻈﻨﻣ
ﺾﻴـﻌﺒﺗ يﺎـﻫ
ﻴﺴﻨﺟ ﻲﺘ ﺴﻣ ﺌ ﻪﻠ ﺖﺳا يروﺮﺿ يا ﺎﺗ
اﻮﺘﺤﻣ ارا سراﺪﻣ رد نادﺮﮔﺎﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺮﻳوﺎﺼﺗ و ﺋ
ﻲﻣ ﻪ دﻮـﺷ
ﻴﺴﻨﺟ ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﺪﻗﺎﻓ ﻲﺘ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﭽﻧآ سﺎﺳاﺮﺑ رﺎﺑرد
ة
ﺮﻳوﺎﺼﺗ دﺮﻛرﺎﻛ رد
بﺎﺘﻛ يﺎﻫ نﺎـﺑز شزﻮﻣآ
ﻲﺟرﺎﺧ
، ﺖﻴﻤﻫا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺘﺣا ﺪﻌﺑ زا ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺮﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲﻟﺎﻤ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ
ناﺮﻳا رد ﺗ ﻊﻣﺎـﺟ ﻖـﻴﻘﺤ
ﻲﻧاﺪﻨﭼ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ ،
فﺪﻫ زا
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮﻳوﺎﺼﺗ بﺎﺘﻛ
ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺎﻫ
لﺎﺳ رﺎﻬﭼ ﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ
ﺔ ناﺮﻳا ﺖﺳا . بﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﻪﻳﺎﭘ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
)
مرﺎﻬﭼ لﺎﺳ ﺎﺗ لوا لﺎﺳ زا (
زا
لﺎﺳ 1386 ، 1390،1383 و
1383
ﻣ سراﺪﻣ رد ﻄﺳﻮﺘ
ﺔ
ﻲﻣ ﺲﻳرﺪﺗ ناﺮﻳا ﺪﻧﻮـﺷ
.
لوا ﺶـﺨﺑ رد
،
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ دﻮﺟﻮﻣ
رد بﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﺎﻫ
ﻲـﺳرﺮﺑ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ .
مود ﺶـﺨﺑ رد
، ﻊـﻳزﻮﺗ
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺪﻌﺑ زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﺳرد يﺎﻫ
ﻴﺴﻨﺟ شوﺎﻛ ﻲﺘ ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﻦـﻳا رد ،ﺎﺘـﺳار ﻦﻳا رد
ﺳ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﺆ
لا يﺎﻫ دﻮﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﻳز :
1 . ﻨﻣ زا
ﻲﺷزﻮﻣآﺮﻴﻏ و ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺮﻈ
،
بﺎـﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻊـﻳزﻮﺗ نﺎـﺑز ﻲـﺳرد يﺎـﻫ
ﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﺔ
؟ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻪﭼ ﻪﺑ ناﺮﻳا
2 . ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺪﻌﺑ زا
، بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻊﻳزﻮﺗ ﻄـﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﺳرد يﺎﻫ
ﺔ ﻪـﺑ ناﺮـﻳا
؟ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻪﭼ
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ و ﺮﻳوﺎﺼﺗ
سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻘﺒﻃ ﺮﻳﺎﻣ يﺪﻨﺑ )
2001 (
ﻢﻴﺴـﻘﺗ ﻲـﻠﻛ عﻮـﻧ ود ﻪـﺑ نﺎﺸـﻳﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺐﺴـﺣ ﺮـﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ ﺪ : ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺗ ﺰ ﻨﻴﻳ
ﺮﻳوﺎﺼﺗ و ﻲ آ
ﻲﺷزﻮﻣ . ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ يﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲ
ﺖـﺳا
َﺎﻓﺮـﺻ ﻪـﻛ ياﺮـﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻠﺟ ﻲﻣ
ﻮﺷ
دراﺪـﻧ ﻦﺘـﻣ ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ ﻪﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﭻﻴﻫ و د .
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻦـﻳا ﺮـﺑ
هﺰﻴﮕﻧا
ﺗ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ تﺎﺳﺎﺴﺣا و ﺎﻫ ﺄ
ﺮﻴﺛ
،دراد ﺶﻘﻧ ﺎﻣا آ
دراﺪﻧ ﻲﻧاﺪﻨﭼ ﻲﺷزﻮﻣ .
رد
،ﻞـﺑﺎﻘﻣ
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ
آ ﻲﺷزﻮﻣ
ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا
ﻪﺑ طﻮﺑ ﻦﺘـﻣ ار رد
ﻲـﻣراﺮﻗ هﺪـﻨﻧاﻮﺧ رﺎـﻴﺘﺧا ﺪـﻨﻫد
، ـﺑ ﻪ رﻮـﻃ
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ
و ﻊﻳﺮﺴﺗ ار
ﻲﻣ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺪﻨﻨﻛ
) ﺮﻧﺰﻨﻟ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 2013
.(
ﺮﻳوﺎﺼﺗ آ ﻲﺷزﻮﻣ
، دﻮﺧ
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻮﺷ
ﻧ ﺪ : يدﻮﻤﻧزﺎﺑ
، ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ و
ﺮﻳوﺎﺼﺗ.
يﺮﻳوﺎﺼﺗ يدﻮﻤﻧزﺎﺑ ﺖﺳا
ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ ار
د ﻪﻛ ر نﺎﻴﺑ دﺪﺻ آ
ن ا ﻢﻳ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺪﻫد
. ﺮﻳز ﺮﮔا ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ يﺮﻳﻮﺼـﺗ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار شﻮﮔﺮﺧ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻤﻠﻛ ﺪﻫد
ﺔ دﻮـﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ شﻮﮔﺮﺧ آ
ﺮﻳﻮﺼـﺗ ﺮﻳﻮﺼـﺗ ن ي
يدﻮﻤﻧزﺎـﺑ
ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ دور . ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
،
درﻮﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
ﻲـﻣ نﺎـﻴﺑ ار ﺪـﻨﻨﻛ
. ﻪـﻛ يﺮﻳﻮﺼـﺗ
ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ار ﻪﺧﺮﭼود ﻚﻳ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻨﻛ
يا
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻳوﺎﺼﺗ زا .
آ
ﻪﻘﺒﻃ ﺮﻳوﺎﺼﺗ عﻮﻧ ﻦﻳﺮﺧ ﺮﻳﺎﻣ يﺪﻨﺑ
، ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺖـﺳا
؛
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻦـﻳا نﺎـﻤﻫ
زا ﻪـﻛ رﻮـﻃ
ﻲـﻣ ﺢﻴـﺿﻮﺗ ار ﻢﺘﺴـﻴﺳ دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺖﺳاﺪﻴﭘ نﺎﺸﻤﺳا ﺪـﻫد
.
ﻳوﺎﺼـﺗ ،لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ ﻪـﻛ يﺮ
ﻮﻠﺗ ياﺪﺻ ﻢﻴﻈﻨﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻳ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار نﻮﻳﺰ ﺰﺟ ﺪﻫد
و ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا يﺪﻨﺑ
ﺖﺴﻴﻧ .
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ ژاو
gender ة توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﺖﻴﺴﻨﺟ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ دراد هرﺎﺷا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﮔﺪﻳد زا نادﺮﻣ و نﺎﻧز يﺎﻫ
، رد
ﻲﻟﺎﺣ ژاو ﻪﻛ
sexة
توﺎﻔﺗ ﻪﺑ ﺲﻨﺟ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻜﻳژﻮﻟﻮﻴﺑ يﺎﻫ
ﻲ
ﻲـﻣ هرﺎـﺷا نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻦﻴﺑ ﺪـﻨﻛ
) يﺪﻧوﺎﺨﻴﺷ
، 1385 .(
ﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﭽﻧآ ﺆ
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ و ﺖﻴﺴﻨﺟ ﺖﺳا ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺎﻔﻟ
ﺖﺳا . رﻮﻈﻨﻣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ زا
» شﺮـﮕﻧ و ﺎﻫرﺎﺘﻓر زا ﺶﺨﺑ نآ ﺖﻴﺴـﻨﺟ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ دﺮـﻓ يﺎـﻫ
ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺶﻳﻮﺧ -
ﻲـﻣ ﻞﻜـﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﺮـﻴﮔ
« )
ﻲﺒﻫﺬـﻣ و ﻲﻤﺗﺎـﺣ ،
1390 : 192 .(
ﺖﻳﻮﻫ ﻖﻳﺮﻃ زا داﺮﻓا
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ار ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻪﺑ نﺎﻧآ ياﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﺮﺴﭘ ﺎﻳ ﺮﺘﺧد ناﻮﻨﻋ ﺗ ﺮﻬﻣ
ﺄ ﺪﻴﻳ ﺖﺳا هدز )
هداﺰﻴﻠﻋ و ﻲﻤﻠﻋ
، 1388 .(
زا ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ ﻪﺑ ﻊﺟار تﺎﻋﻼﻃا و ﺶﻧاد ﺐﺴﻛ هار
ﻪﻧﺎـﺳر و هداﻮﻧﺎﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ترﻮﺻ دﺮﻴﮔ
.
نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد
، شزﻮﻣآ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ شروﺮﭘ و ﺔﺿﺮﻋ
آ داﻮﻣ
بﺎﺘﻛ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﺷزﻮﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻞﻴﺧد ﻲﺸﻧاد ﻦﻴﻨﭼ يﺮﻴﮔاﺮﻓ رد ﻲﺳرد .
بﺎﺘﻛ تﺎﻳﻮﺘﺤﻣ و نﻮـﺘﻣ ظﺎـﺤﻟ زا ﻪﭼ ﻲﺳرد يﺎﻫ
ﺗ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺮﻈﻧ زا ﻪﭼ ﺄ
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ زا داﺮﻓا ﺖﺧﺎﻨﺷ رد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﺛ اد نﺎﺷ
ر د . بﺎـﺘﻛ يﺎـﻫ
ترﺪﻗ ﺖﻓﺎﺑ نورد ﻲﺳرد ﺪﻨﻣ
ي )
سرد سﻼﻛ ﻲﻨﻌﻳ (
ﻪﺿﺮﻋ
ﻲـﻣ دﻮـﺷ . ﻮـﺳ ﻚـﻳ زا ﺖـﻓﺎﺑ ﻦـﻳا
ﻧ نادﺮﮔﺎﺷ شﺮﮕ رﺎﺑرد
ة ﺶﻘﻧ
ﻲـﻣ ﻞﻜﺷ ار ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ نآ ﺖـﻳﻮﻘﺗ ﻪـﺑ ﺮـﮕﻳد يﻮـﺳ زا و ﺪـﻫد
ﻲﻣ دزادﺮﭘ .
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ مﺎﻴﭘ
يﺎﻫ ﻪﺿﺮﻋ
بﺎﺘﻛ رد هﺪﺷ ار نادﺮﮔﺎـﺷ ﺮـﻜﻓ و ﻦـﻫذ ﻲـﺳرد يﺎـﻫ
راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻲﻣ
ﺪﻫد
ﺶﻘﻧ يﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و
ﻲﻣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ دﻮﺷ
) ،ﺖﻧﻼﺑ 1990
، ﻞـﻘﻧ ﻪﺑ
يزﺎﺠﺣ زا ،
1385 : 125 .(
» ﻦﻳا ﺶﻘﻧ ﺎﻫ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ يا ﺢﻳﺮﺻ ﺎﺑ مﺎﻧ و نﺎﺸﻧ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ رد
ﻦﺘﻣ يرﺎﺘﺷﻮﻧ سﺎﻜﻌﻧا
ﺪﻨﺑﺎﻳ
؛ ﺶﻧاد ﻪﻤﻃﺎﻓ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺳا ﻢﺠﻨﭘ سﻼﻛ زﻮﻣآ
. ﺎﻳ ﻪﺑ رﻮﻃ ﺢﻳﺮـﺻﺮﻴﻏ و
يرﺎﺘﺷﻮﻧﺮﻴﻏ رد
ﺲﻜﻋ يﺎﻫ ﻤﻴﻤﺿ ﺔ ﻦﺘﻣ سرد ﻲﻳﺎﻤﻧدﻮﺧ ﺪﻨﻨﻛ
؛ نز ﺪـﻨﻧﺎﻣ
،ﻲﻳﺎﻘﺸـﻗ يﺎـﭼ
نارﺎـﻛ
و ﻲﻧﻼﻴﮔ ﺶﻧاد
نازﻮﻣآ ﻚﻳ سﻼﻛ
« ) يﺪﻧوﺎﺨﻴﺷ ،
1385 :
(110 . بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ و نﻮﺘﻣ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
مﺎﻴﭘ يوﺎﺣ
شزرا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺶﻘﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا و ﺎﻫ ار ﻪﻧادﺮﻣ و ﻪﻧﺎﻧز يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺪﻨﻨﻛ
.
ﻪﺸﻴﻠﻛ
ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ دوﺪﺤﻣ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺪﺷر ياﺮﺑ ار نادﺮﮔﺎﺷ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ارﺎـﻫارﺎﻧ
1998 ( ا اﺮﻳز ﻪﺸﻴﻠﻛ ﻦﻳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﺲﻨﺟ ﻚﻳ ﻪﺑ ار ﻲﻳﺎﻫ دﻮـﺟو ﺮﮕﻳد ﺲﻨﺟ رد ﻪﻛ ﺪﻫد
دراﺪﻧ ) يزاﺰﻋا
، 1380
،
ﻦﻴﺴﺣ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻲﻨﺒﻤﻣ و هداز
1392 (.
بﺎﺘﻛ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺾﻴـﻌﺒﺗ ﺪﻗﺎﻓ يﺎﻫ
دﺎﺠﻳا ناﺮﻴﮔاﺮﻓ يروﺎﺑدﻮﺧ و ﺎﻫرﺎﺘﻓر ،تﻻﺎﺣ رد ار ﻲﺘﺒﺜﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ ) ارﺎﻫارﺎﻧ
، 1998 .(
رد
ﻧ ﻪﺑ ،ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻲﻣ ﺮﻈ
ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻪﻛ ﺪﺳر ﺖﻴﺴـﻨﺟ ﻚـﻳ ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ مﺪـﻋ ﺎـﻳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ رد ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﺎﻔﻳا ﻲﺸﻘﻧ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ
، دوﻮﮔ ﻪﻛ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ اﺮﭼ نارﺎﻜﻤﻫ و
) 2010 : 142 - 143 ( رﺎﺑرد ة ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﺮﺛا
ﻪﺸﻴﻠﻛ يوﺎﺣ ﺾﻴﻌﺒﺗ يﺎﻫ
ﻪﺸﻴﻠﻛ ﺪﻗﺎﻓ ﺮﻳوﺎﺼﺗ و ﺰﻴﻣآ ﺾﻴﻌﺒﺗ يﺎﻫ
مﻮـﻠﻋ سرد يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺮـﺑ ﺰﻴﻣآ
مﺎﺠﻧا ﺪﻧداد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
» ﮔﺎﺷ
ﻪﺸﻴﻠﻛ ﺪﻗﺎﻓ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﻛ يﺮﺘﺧد نادﺮ
ﺾﻴـﻌﺒﺗ يﺎـﻫ ﺎـﺷﺎﻤﺗ ار ﺰـﻴﻣآ
ﺮﻤﻧ مﻮﻠﻋ سرد رد ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ة
ﻪﺸﻴﻠﻛ يوﺎﺣ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﻛ ﻲﻧادﺮﮔﺎﺷ ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﻛ ﺐﺴﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
ﺾﻴﻌﺒﺗ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻳد ار ﺰﻴﻣآ .«
ﻞﻜـﺷ رد ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻪـﻛ يﺮﻴﺛﺄـﺗ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖـﻳﻮﻫ يﺮـﻴﮔ
وﺎﺼﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا مزﻻ دراد نادﺮﮔﺎﺷ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ بﺎﺘﻛ ﺮﻳ
ﺮﻫ ﺪﻗﺎﻓ ﺎﻫ نادﺮـﻣ ﺎﻳ نﺎﻧز ﻪﻴﻠﻋ ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻪﻧﻮﮔ
ﺪﺷﺎﺑ
، ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻦﻳا اﺮﻳز ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺎﻫ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ و ﺎﻫ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﻧآ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﺮـﺑ
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد لﺎﺳ رﺎﻬﭼ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺎﻫ
ﻪﻘﺒﻃ نوﻮﻴﻟ و سﺮﻛ يﺪﻨﺑ )
2006 ( ﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻳ دﻮﺟو رﻮ دﻮﺒﻧ
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺾﻴﻌﺒﺗ ﺪﺷ
. سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻪﻘﺒﻃ ﻦﻳا يﺪﻨﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ زا ﺒﻨﺟ ﺔ ﺖﻛرﺎﺸﻣ
ﺖﻛرﺎﺸـﻣ ﺶﻨـﻛ ﺎـﻳ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ عﻮـﻧ ،نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
و
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻂﻴﺤﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﻛرﺎﺸﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ نﺎﺴـﻧا
) ﺎـﻳ نز
دﺮﻣ ( نﺎﺴﻧاﺮﻴﻏ و )
ﻲﺷ ﺎﻳ ناﻮﻴﺣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ء
( ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻌﻓ عﻮـﻧ ﺖـﻴﻟﺎ ﺖﻛرﺎﺸـﻣ رد دﺮـﻣ و نز نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
آ عﻮﻧ ﻲﺷزﻮﻣ / ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ) نﺪﻧاﻮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
، ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )
شزرو ﺪﻨﻧﺎﻣ (
، ﻲﺼﺨﺷ
) ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺪﻴﻣﺎﺷآ ( و ﻲﺳﺎﻴﺳ ) ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻖﻄﻧ ( ﺪﺷﺎﺑ . ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﺖﻛرﺎﺸﻣ
نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺖـﺳا ﻦﻜﻤﻣ
زﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ )
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺲﻴﻨﺗ ﻦﻴﻣز (
ﺎﻳ ﻪﺘﺴﺑ ) ﺪﻨﻧﺎﻣ لﺰﻨﻣ ( ﺪﺷﺎﺑ .
ا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧ
ﺪﺷ ة ﻲﻠﺒﻗ
بﺎﺘﻛ ياﻮﺘﺤﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻲﺳﺎﺳا راﺰﺑا ﻲﺳرد يﺎﻫ
ﺖﺳا .
ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻨﻳاﺮﻓ اﻮﺘﺤﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا نآ ﻲـﻃ
تﻮﻗ و ﻒﻌﺿ طﺎﻘﻧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يﺎﻫراﺰﺑا
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ دﻮﺷ
.
نﺎﺸـﻧ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪـﻨﻫد
ة يﺮـﺛا
ﻪﻛ ﺖﺳا دراد ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﺮﺑ اﻮﺘﺤﻣ )
نﻮﺴﻨﻴﻠﻣﺎﺗ ،
2003 : 15 .(
ﺘﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎ
ب يﺎﻫ ـﺳرد زا ﻲ
هﺎﮔﺪﻳد نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
،
زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﺐﺣﺎﺻ و نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺻﺮﻋ ناﺮﻈﻧ
ﺔ آ
ﻪﺑ ار شزﻮﻣ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻣادا رد ﺐﺣﺎﺻ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد ناﺮﻈﻧ ﻲﻣ هرﺎﺷا
ﻢﻴﻨﻛ .
ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ و ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺶﺨﺑ رد
،
رﺎـﺑرد ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦﻴﻟوا ة
ﻲـﺷزﻮﻣآﺮﻴﻏ و ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛ
ﺘﻛ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻳوﺎﺼﺗ بﺎ
نﺎﺑز شزﻮﻣآ يﺎﻫ
(ELT) ار ﻞﻴﻫ ) 2003 ( مﺎﺠﻧا اد د . ﻦـﻳا ﺮﻳوﺎﺼﺗ يو
بﺎﺘﻛ
ﺘﺳد ود ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﺔ
ﻨﻴﻳﺰﺗ ﺪﻴﻔﻣ و ﻲ )
ﻲﺷزﻮﻣآ ( دﺮﻛ . ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يو ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ 55
ﺪـﺻرد
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ و ﻲ 45 ﺪﺻرد نآ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎﻫ ﺖﺳا
. ﻲﻨﻣار ) 2012 ( درﻮـﻣ رد ار ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ يﺎﻫ
ﻠﮕﻧا ﻲﺴﻴ اﺮﺑ ي ترﺎﺠﺗ
Business English) (
ﻪـﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ و داد مﺎﺠﻧا
73 ﺪﺻرد ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ و ﻲ 27 ﺪﺻرد نآ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎﻫ دﻮﺑ
.
ﻖﻴﻘﺤﺗرد يﺮﮕﻳد ﻪﻴﻛﺮﺗ رد ﻪﻛ ﻲﻟﺮﻴﻣﺰﻳا
نارﺎﻜﻤﻫ و )
2009 ( مﺎﺠﻧا ﺪﻧداد ﺮﻳوﺎﺼﺗ بﺎﺘﻛ يﺎـﻫ
ﻳﺎﭘ رﺎﻛ ﺔ
ﺮﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ظﺎﺤﻟ زا ﻢﺠﻨﭘ سﺎﺳا
ﻪﻘﺒﻃ ﺮﻳﺎﻣ يﺪﻨﺑ رﺮﺑ
ﺪﺷ ﻲﺳ . ﻲﻛﺎـﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
دﻮﺑ نآ زا ﻪﻛ
25 / 46 ﺪﺻرد ﺮﻳوﺎﺼﺗ زا ﻨﻴﻳﺰﺗ
ﻲ
، 25 / 51 ﺪﺻرد يدﻮﻤﻧزﺎﺑ
، و 5 / 2 ﺪﺻرد ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ و ﻲﻧاواﺮﻓ
) 0 / 0 ﺪﺻرد ( طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ دﻮﺑ
. ﻦﻳا ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ
نآ رﺎﻈﺘﻧا فﻼﺧ ﺮﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ زا ﻲﻤﻴﻧ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ،ﺎﻫ
بﺎﺘﻛ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺶﻘﻧ ﺎﻫ
ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻲ ﺪﻨﺘﺷاد .
لﺎـﺳ رد ﺮﻳﺎﻣ 2001
) ،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲـﻟﺮﻴﻣﺰﻳا زا ﻞـﻘﻧ ﻪـﺑ 2009
: 89 ( ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻲـﻘﻴﻘﺤﺗ رد
بﺎﺘﻛ
ﻳﺎﭘ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ ﺔ
ﻲﺳرﺮﺑ ار ﻪﻴﻛﺮﺗ ﻢﺸﺷ ﺮﻛ
د . ﺠﻴﺘﻧ ﺔ ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ يو تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ 23
ﺪـﺻرد
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ ،ﻲ 62 ﺪﺻرد ،يدﻮﻤﻧزﺎﺑ 5
ﺪﺻرد و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ 10
ﺪﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ .
سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ و يﺎﻫ ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻛرﺎﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ي .
ﺮﻓﺪﻴﻌـﺳ و ﻲﻧﺎﺣور ،ناﺮﻳا رد )
2013 ( ﻪـﺑ
بﺎﺘﻛ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺮﻳوﺎﺼﺗ دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز يﺎـﻫ
Right Path to
English
ﺎـﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼـﻣ مﺎـﺠﻧا ﺎﺑ ،ﻲﺷزﻮﻣآﺮﻴﻏ و ﻲﺷزﻮﻣآ ﺪﻌﺑ زا 35
و ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ﻢـﻠﻌﻣ 49
ﺶﻧاد زﻮﻣآ ) نﺎﺑز ﮕﻧا زﻮﻣآ
نﺎﻬﻔﺻا رد ﻲﺴﻴﻠ (
نﺎـﺑز نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺮﻈﻧ فﻼﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ
نﺎﺑز ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نازﻮﻣآ نﺎـﺑز ﮓـﻨﻫﺮﻓ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ
ﺪﺒﻣ أ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺳا
نﺎﺑز ياﺮﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ دﺮﻛرﺎﻛ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ناﺪﻨﭼ ، ﺪﻴﻔﻣ نازﻮﻣآ
ﺖﺴﻴﻧ يﺎﺘـﺳار رد و
بﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﻲﺷزﻮﻣآ فاﺪﻫا ﻴﻬﺗ ﺎﻫ
ﻧ ﻪ ﺖﺳا هﺪﺸ .
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ و ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺶﺨﺑ رد ،
ناﺪﻤﻫ ) 2010 ( بﺎﺘﻛ ﻦﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز سراﺪـﻣ
ندرا ﻲﺘﻟود ار
ﻳﺎﭘ زا ﺔ
ﺾﻴﻌﺒﺗ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻢﻬﻧ ﺎﺗ لوا ﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﺘﻴ
دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲ .
بﺎـﺘﻛ ﻦـﻳا زا ﺎـﻫ
لﺎﺳ 1998
ﻲﻣ ﺲﻳرﺪﺗ سراﺪﻣ رد ﺪﺷ
. و نﺎـﻧز ﻪﺑ هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﻞﻏﺎﺸﻣ داﺪﻌﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
ﺮﻣ
نآ عﻮﻧ و ناد رد ﺎﻫ
ﻪﻤﻟﺎﻜﻣ مﺎﻤﺗ
ﻦﺘﻣ و ﺎﻫ
ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ .
داد نﺎﺸـﻧ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
داﺪـﻌﺗ ﻪـﻛ
ﻞﻏﺎﺸﻣ
ﻪﺑ هﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز
دوﺪﺣ 16 ) 21 ﺪﺻرد ( نادﺮﻣ و دوﺪـﺣ 62 ) 79
ﺪـﺻرد ( دﻮـﺑ .
دوﺪﺣ 42 ﻞﻐﺷ عﻮﻧ )
ﻲﭽﺘﺴﭘ ،ﺮﺟﺎﺗ ،ناﺪﻴﺿﺎﻳر ،ﻚﺷﺰﭘ ،ﺲﻴﻠﭘ ،هﺎﺷ ،ﻲﭼرﺎﻜﺷ (
و نادﺮـﻣ ﻪﺑ 11
ﻞﻐﺷ ) ﭙﻧاﺪﻧد ،ﻢﻠﻌﻣ
رﺎﮕﻧ ﻪﻣﺎﻧزور ،ﻚﺷﺰ (
ﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧز ﻪﺑ .
ﺎﻨﺑ ﺮﺑ ﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻴ
ﻖ
، ﻦﺘﻣ رد
بﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺎﻫ
ﻞﻐﺷ عﻮﻧ ظﺎﺤﻟ زا
، ﻞﻏﺎﺸﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﻮـﺟو نادﺮـﻣ ﻊـﻔﻧ ﻪﺑ
اد ﺖﺷ .
ﻌﻣﺎﺟ ﺖﻴﻌﻗاو زا يدﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﺪﻳﺎﺷ ﺔ
ﺒﺗر ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ندرا ﺔ
83 ار
ﭼ ﻪﻛ دراد نﺎﻬﺟ رد ﺖﺴﻴﻧ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ هﺎﮕﻳﺎﺟ ناﺪﻨ
سرﺎﻓ يراﺰﮔﺮﺒﺧ)
، 1390 .(
ﺮﮕﻨﻴﻠﻫ ) 1980
ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ،
، 2009 ( 131 ﻦﺘﻣ
ﻦﺘﻣ زا يﺎـﻫ بﺎـﺘﻛ ﺎـﻫ نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ ي
(ELT)
سراﺪﻣ رد آ
ﻲﺳرﺮﺑ ار نﺎﻤﻟ ﺮﻛ
د .
نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ داد
زا ﺶﻴﺑ رد نادﺮﻣ ﻪﻛ 93
ﺪﺻرد ﻦﺘﻣ ﺎـﻫ
رﻮﻀﺣ ﺪﻨﺘﺷاد . 80 ﺪﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ دﺮﻣ نﺎﮔﺪﻨﻳﻮﮔ زا .
ﺎﺘﺳد ﻪـﺘﻓﺮﮔ هﺪـﻳدﺎﻧ ﺰـﻴﻧ نﺎﻧز يﺮﻜﻓ يﺎﻫدرو
ﻢﻛ ﻲﺘﻴﻟﺎﻌﻓ و هﺪﺷ ﻲﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ ردﺎﻧ و ﮓﻧر
ﺪﻧﺪﺷ .
،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نﺎﻧز ﺐﻟﺎﺟ ﻞﻏﺎﺸﻣ رد ﺮﺘﻤﻛ
، ﻖـﻓﻮﻣ
،
رﻮﻀﺣ ﺖﺨﺳ ﺎﻳ ﺪﻨﺘﺷاد
، رد ﻲﻟﺎﺣ ﻪﻛ نادﺮﻣ ﻪﻨﻳﺰﮔ ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ يﺎﻫ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻴﺳﺎﻳ )
2012 ( ﺮﻳوﺎﺼﺗ يﺰﻟﺎﻣ رد ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد زا ﻲﻜﻳ
بﺎﺘﻛ ﺎﻫ ي نﺎـﺑز
ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ
English Primary One) (
رد هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ لﺎﺳ
2004 ار ﺾﻴﻌﺒﺗ ظﺎﺤﻟ زا يﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺮﻛ
ﺪﻧد . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺖﺒﺴـﻧ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ
داﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ نادﺮـﻣ
دوﺪﺣ نﺎﻧز 172
) 21 / 88 ﺪﺻرد ( ﻪﺑ 125 ) 03 / 88 ﺪﺻرد ( دﻮﺑ .
ﻂﻴـﺤﻣ ظﺎـﺤﻟ زا يﺎـﻫ
،ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻄﻴﺤﻣ ﻲﻨﻌﻳ
و ﺪﻨﺘﺷاد رﻮﻀﺣ َﻻﻮﻤﻌﻣ نآ رد داﺮﻓا ﻪﻛ ﻲ
ﻂﻴـﺤﻣ عﻮﻧ ود ﻪﺑ
زﺎـﺑ يﺎـﻫ )
ﻲﻣﻮـﻤﻋ ( و
ﻪﺘﺴﺑ ) ﻲﺻﻮﺼﺧ (
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﺷ
، ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ـﻧادﺮﻣ ﺖﺒﺴـﻧ
ﻂﻴـﺤﻣ رد ﻪـﻛ ﻲ و زﺎـﺑ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻣﻮﻤﻋ دﻮﺑ نﺎﻧز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧدﺮﻛ
. ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ نﺎﻧز ﻞﺜﻣ يدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ
آ ﺰﭙﺷ ﺖﻓﺎﻈﻧ ﺎﻳ ي
لﺰﻨﻣ ﺪﻧدﻮﺑ لﻮﻐﺸﻣ
، رد ﻲﻟﺎﺣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ نادﺮﻣ ﻪﻛ
نﺎـﻜﻣ رد ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻞـﺜﻣ ﻲﻣﻮـﻤﻋ يﺎـﻫ
كرﺎﭘ
، ﻦﻴﻣز ﻲﺷزرو يﺎﻫ
، و ﻞﺣﺎﺳ نآﺰﺟ
ﺪﻧدﻮﺑ لﻮﻐﺸﻣ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
،
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ عﻮﻧ ظﺎﺤﻟ زا ود يﺎﻫ
عاﻮﻧا ﻪﺑ ﻪﻛ ﺲﻨﺟ آ
ﻲﺷزﻮﻣ )
ـﺳ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ و ،ﻪﺳرﺪﻣ رد رﻮﻀﺣ ،ﻦﺘﺷﻮﻧ و نﺪﻧاﻮﺧ ﺆ
لا ـﻫ ﺎ (
،
ﻲﺳﺎﻴﺳ ) ﻲﻧاﺮﻨﺨﺳ (
، ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا )
دﺎﺑ ،لﺎﺒﺗﻮﻓ كدﺎﺑ
يزﺎﺑ ( و ﻲﻃﺎﺒﺗرا ) ﺶﻘﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﻮﻧﺎـﺧ يﺎـﻫ ا
زا ﻲﮔد
رﺪﭘ ﻞﻴﺒﻗ ، ردﺎﻣ
، ﺮﻫاﻮﺧ ( ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺪﺷ
،
ﺶﻧاد ﺎﻳ ﻢﻠﻌﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﻲﻧادﺮﻣ داﺪﻌﺗ ﺶﻴﺑ ﺪﻨﺘﺷاد ار زﻮﻣآ
نﺎﻧز زا )
نز ﺞﻨﭘ ،دﺮﻣ ﺖﺸﻫ (
دﻮﺑ . لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
، ﺶـﺷ زا و دﻮـﺑ دﺮـﻣ ﻢـﻠﻌﻣ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ زا ﻲـﻜﻳ رد
ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺴﭘ ﺮﻔﻧ رﺎﻬﭼ ﺰﻴﻧ دﺮﮔﺎﺷ .
ﺼﺗ ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ـﺳ ﻪـﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ياﺮﺑ نﺎﻳﺎﻗآ ﺮﻳﻮ ﺆ
لا ـﻫ ﻞـﺣ و ﺎ
ﺴﻣ ﺌ
دﻮﺑ هﺪﺷ هﺪﻴﺸﻛ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻠ .
ﻪﺑ نادﺮﻣ ،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﺎﺣ
ﺮﺿ رد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎـﻫ آ ﻲـﺷزﻮﻣ
و ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﻧز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ رد ﺮﺿﺎﺣ نﺎﻧز
ﻦﻳا ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺶﺨﺑ ﺮـﻴﮔرد
ﺶـﻘﻧ
ﻪﻴـﺷﺎﺣ يﺎـﻫ يا
ﺮـﺘﻤﻛ و
ﺪﻧﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺮﮕﺸﺳﺮﭘ
، رد ﻲﻟﺎﺣ نادﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﻴﮔرد
ﻫ يﺎ ﻲﻤﻬﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ،يﺮﻴﮔ ﻞﺣ
ﺴﻣ ﺌ ﻪﻠ و ﺶﻘﻧ
ﺪﻧدﻮﺑ هوﺮﮔ يﺮﺒﻫر ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻳﺎﻫ .
ـﺑ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﻦـﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪ
نﺎﺸـﻧ ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ ﺪـﻨﻫد
ة
ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻲﻧاواﺮﻓ ظﺎﺤﻟ زا نﺎﻧز ﻪﻴﻠﻋ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻂﻴﺤﻣ عﻮﻧ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ عﻮﻨﺗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ
رد
ﻖﻴﻘﺤﺗ درﻮﻣ بﺎﺘﻛ دﻮﺑ
.
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻠﮕﻧا نﺎـﺑز يﺎﻫ
ﻄـﺳﻮﺘﻣ ﻊـﻄﻘﻣ ﻲﺴـﻴ ﺔ
ناﺮـﻳا
ﺖـﺳد ﻪـﺑ يدوواد
) 1999 ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛ 2009
(
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ 48
/ 59 ﺪﺻرد
و دﺮـﻣ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻦﻳا 72
/ 26
ﺪـﺻرد
ﻪﻴﻘﺑ و نز )
8 / 13 ﺪﺻرد (
دﻮﺑ تﺎﻧاﻮﻴﺣ و ﺎﻴﺷا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ .
زا ﺶﻴـﺑ نادﺮـﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﺿاو
،ﺮﻳوﺎﺼﺗ رد و دﻮﺑ نﺎﻧز ﻋﻮﻧ
ﻲ ﻌﺒﺗ دﻮﺟو نادﺮﻣ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺾﻴ ﺖﺷاد
.
نﺎﻳرﺪﻴﺣ و ﻲﻤﻃﺎﻓ ﻲﻨﻴﺴﺣ يﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ رد )
1389 ( بﺎﺘﻛ نﻮﺘﻣ
رود ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﺎﻫ ة
ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺾﻴﻌﺒﺗ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ار
ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻧدﺮﻛ . رﺎـﻬﭼ مﺎـﻤﺗ رد ﻪـﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﺑ ﻞﻐﺷ عﻮﻧ ظﺎﺤﻟ زا بﺎﺘﻛ
ﺶﻘﻧ اﺮﻳز ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﻲﺘﻟاﺪﻋ
ﮓـﻧرﺮﭘ نادﺮـﻣ يﺎـﻫ زا ﺮـﺗ
ﺑ و دﻮﺑ نﺎﻧز يﺮﺗﺮﺑ نز ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﻣ ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪ
ﺖﺷاد . ياﺮﺑ لﺎﺜﻣ
، ﺶـﻘﻧ عﺮـﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
)
تاو ﺰﻤﻴﺟ ،ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ لوا لﺎﺳ بﺎﺘﻛ (
ﻖﻘﺤﻣ ، ) ﻪـﻛ يدﺮﻣ ،ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ مود لﺎﺳ بﺎﺘﻛ
رﺎﺑرد ة نﻮﻤﻴﻣ
ﻲﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﻫ دﺮـﻛ
( ﺪﻨﻤﺸـﻧاد و )
رﻮﺴـﻓوﺮﭘ ،ﻪﻄـﺳﻮﺘﻣ ﻊـﻄﻘﻣ مرﺎـﻬﭼ لﺎـﺳ بﺎـﺘﻛ
ﻲﺑﺎﺴﺣ (
دﻮـﺑ هﺪـﺷ هداد عﺎﺟرا نادﺮﻣ ﻪﺑ
، رد ﻲﻟﺎـﺣ
ﺘـﺷاﺪﻧ ﻲـﺻﺎﺧ ﺶـﻘﻧ نﺎـﻧز ﻪـﻛ ﺪﻨ
ﺎـﻬﻨﺗ و
ﺖﻴﺼﺨﺷ
بﺎﺘﻛ ﻦﻳا رد دﻮﺟﻮﻣ رﻮﻬﺸﻣ نز يﺎﻫ ﺎﻫ
» ازﺮﺗ ردﺎﻣ
« و
» ﻲﻣﺎﺼﺘﻋا ﻦﻳوﺮﭘ
« ) لﺎـﺳ بﺎـﺘﻛ
ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ مرﺎﻬﭼ (
ﺪﻧدﻮﺑ .
ﻪﺑ
ﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ زا ﻪﭽﻧآ ،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﺔ
ﻲـﺷزﻮﻣآﺮﻴﻏ و ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ
ﻲﻣﺮﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﻳآ
بﺎﺘﻛ
نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ يﺎﻫ
، رد ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻲـﺷزﻮﻣآ يﺎـﻫدﺮﻛرﺎﻛ
ﺖـﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻤﻛ ﻲﻧاواﺮﻓ زا ﻲﺷزﻮﻣآﺮﻴﻏ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
، رد ﻲﻟﺎـﺣ ﺮﻳﺎـﺳ رد ﻪـﻛ
بﺎﺘﻛ بﺎﺘﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺳرﺪﻣ ﻲﺳرد يﺎﻫ ﻳﺎﭘ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ
ﺔ بﺎﺘﻛ و ﻢﺸﺷ ﻳﺎﭘ رﺎﻛ يﺎﻫ
ﺔ ﻢﺠﻨـﭘ
، ﺮﻳوﺎﺼـﺗ
ﺪﻨﺘـﺷاد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ .
ـﻨﭽﻤﻫ ﻦﻴ ،
ـﭘ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺶﻫوﮋ صﻮﺼـﺧ رد هﺪـﺷﺮﻛذ يﺎـﻫ
ﺾﻴﻌﺒﺗ
بﺎﺘﻛ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا زا ﻲﻛﺎﺣ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫ
، ـﻧاواﺮﻓ ﻲ نادﺮـﻣ
ﺑ ﺶﻴ عﻮﻨﺗ و نﺎﻧز زا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻠﻐﺷ ﻲ نآ ﺎﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ
هوﻼﻋ ؛ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺑ
،ﻦﻳا ﺎﺟ هﺎﮕﻳ ﻠﻐﺷ ﻲ ﺮـﺗﻻاو ي
ﺘﺷاد ﻨ ﺪ ﺖﺳا نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻪﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻲﮕﻤﻫ ﻪﻛ .
ﺮﻣا ﻪﭼﺮﮔا ﻊﻳﺮﺳ ﺪﺷر ﺎﺑ هزو
ـﻨﻓ ﺎ رو ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﻪـﺑ ناﺮـﻴﮔاﺮﻓ ﻲـﺳﺮﺘﺳد ،تﺎـﻃﺎﺒﺗرا ﺶﻳاﺰـﻓا و ي
ﺎـﻣا ؛ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﺷزﻮﻣآ
، و ﺎـﻣ رﻮﺸـﻛ رد ﻪـﺑ
ﺮـﺘﻤﻛ و موﺮـﺤﻣ ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد صﻮﺼـﺧ
ﻪﻌﺳﻮﺗ بﺎﺘﻛ ،ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﻢـﻬﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻲﺳرد يﺎﻫ و نﺎـﻤﻠﻌﻣ ياﺮـﺑ يﺮﻴﮔدﺎـﻳ و شزﻮـﻣآ ﻊـﺒﻨﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ نادﺮﮔﺎﺷ دﻮﺷ
. ﺑ ﻪ
ـﻫ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﺮـﺑ ﻪـﻴﻜﺗ ﺎـﺑ ﻲﻫددﺎـﻳ و يﺮﻴﮔدﺎـﻳ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺖﻳاﺪ
بﺎﺘﻛ ياﻮﺘﺤﻣ
شزرا و ﻲﺳرد يﺎﻫ
نآ رد هﺪﺷ ﺮﻛذ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ و ﺎﻫ
ﻲـﻣ مﺎـﺠﻧا ﺎﻫ دﻮـﺷ
) و ﻲﻤـﺷﺎﻫ
ﻲﻨﻤﭼ
، 1392 .(
ﺶﺨﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ بﺎﺘﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
و اﻮﺘﺤﻣ ﻞﺜﻣ ﻲﺳرد يﺎﻫ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻲﻌﻣﺎﺟ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ و دراد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺖﻴﻤﻫا
ددﺮـﮔ مﺎـﺠﻧا ﻪـﻨ .
ﻦـﻳا رد
بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻌﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ،ﺎﺘﺳار ﻊـﻄﻘﻣ ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ﻲـﺳرد يﺎـﻫ
ﻄﺳﻮﺘﻣ ﺔ يﺮﮕﻧزﺎﺑ و ﻲﺳرﺮﺑ ناﺮﻳا ﻮﺷ
د . ﺮﻫ
ﻫد ﻚﻳ زا ﺶﻴﺑ ﺪﻨﭼ ﺔ
ﻪﺑﺎﺸﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ،ﺶﻴﭘ ار
يدوواد ) 1999 ﻲﻧﺎﺑﺮﻗ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛ 2009
( داد مﺎﺠﻧا ﺮـﺧآ لﺎﺳ بﺎﺘﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ نآ ﺎﻣا ، ار نﺎﺘـﺳﺮﻴﺑد
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ﺮﻈﻧ رد .
ﻳﺎﭘ ﺪﻳﺪﺟ بﺎﺘﻛ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺔ
ﺖﺳا هداد ﺶﺷﻮﭘ ﺰﻴﻧ ار مرﺎﻬﭼ .
ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
،
ﻂﻴﺤﻣ عﻮﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ عﻮﻧ و نادﺮﻣ و نﺎﻧز يﺎﻫ نآ يﺎﻫ
ﺶـﺷﻮﭘ ﺰـﻴﻧ ار ﺎﻫ
يدوواد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻞﻤﻜﻣ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ و ﺖﺳا هداد )
ﻊﺒﻨﻣ نﺎﻤﻫ (
ﺖﺳا .
ﻖﻴﻘﺤﺗ شور و داﻮﻣ رﻮﻣ داﻮﻣ
بﺎﺘﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ د
رود ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻲﺳرد يﺎﻫ ة
ﻟﺎـﺳ رﺎـﻬﭼ ﺔ
ود رد ﻪـﻛ دﻮـﺑ نﺎﺘـﺳﺮﻴﺑد
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺘﻴﺴﻨﺟ ﺖﻳﻮﻫ و ﻲﺷزﻮﻣآﺮﻴﻏ و ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺶﺨﺑ ﺪﺷ
.
اﺪﺘﺑا رد
، ﺶﺨﺑ بﺎﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﻤﻛ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲ
ﻪﻳﺎﭘ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺷ ﺪ . ﻞـﻴﻠﺤﺗ
ﺮﻳوﺎﺼﺗ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻔﻴﻛ ﺮﺑ
ﻪﻘﺒﻃ سﺎﺳا ﺮﻳﺎﻣ يﺪﻨﺑ
) 2001 ( مﺎﺠﻧا ﺪﺷ .
ﻤﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ رد ﻲ
، ﻲـﻧاواﺮﻓ
و ﺰﻴﻧ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ ﺪﺻرد آ
و ﻲﺷزﻮﻣ ﺮﻴﻏ
آ ﻲﺷزﻮﻣ ) ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻲ ( ﺮﻳوﺎﺼﺗ ،
رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ اﺪﺘﺑا ﻫ
ﺮ و بﺎﺘﻛ
رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ بﺎﺘﻛ مﺎﻤﺗ رد ﻲﻠﻛ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﻫ .
ﺑ ﻪ رﻮﻈﻨﻣ
ﺾﻴﻌﺒﺗ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ رد ﻲﺘﻴﺴـﻨﺟ يﺎﻫ
ﻪـﻘﺒﻃ سﺎـﺳاﺮﺑ ، نوﻮـﻴﻟ و سﺮـﻛ يﺪـﻨﺑ
) 2006 (
، ﺮﻳوﺎﺼﺗ زا ﻪﺳ ﻪﺒﻨﺟ ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ :
1 . ﻲﻧاواﺮﻓ
نادﺮﻣ و نﺎﻧز رد ﺮﺿﺎﺣ
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ
، 2 . عﻮـﻧ
نآ ﺶﻨﻛ ﺎﻳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ
، و 3 . ﻂﻴﺤﻣ ﻲﺳرﺮﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
. ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ عﻮﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
رد
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ آ ﻲﺷزﻮﻣ / ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ) نﺪﻧاﻮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻦﺘﺷﻮﻧ و
ﺳ ﻪﺑ نداد ﺦﺳﺎﭘ ، ﺆ
لا ﻫ ﺎ ي
سﻼﻛ رد رﻮﻀﺣ و ﻢﻠﻌﻣ (
، ا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟ ) ﺪـﻨﻧﺎﻣ و ﺶﻳﺎـﻤﻧ يزﺎـﺑ
، شزرو
ﻢـﻫ ﻪـﺑ ﻚـﻤﻛ و عﻮـﻧ
(
،
ﻲﺼﺨﺷ ) ندز كاﻮﺴﻣ ﺎﻳ ندرﻮﺧ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
و ﻲﺳﺎﻴﺳ )
ندﺮـﻛ ﻲﻧاﺮﻨﺨـﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
ﻲـﻣ ﺪـﺷ . زا رﻮـﻈﻨﻣ
ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻪﻛ
ﻂﻴﺤﻣ عﻮﻧ ود ﻪﺑ
ﻲـﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ يﺎﻫ ـﺷ
داﺮـﻓا ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲـﻄﻴﺤﻣ ﺪ
ﺲﻜﻋ رد ﺮﺿﺎﺣ
ﺪﻨﺘﺷاد رﻮﻀﺣ نآ رد ﺎﻫ .
ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺘﺴﺑ يﺎﻫ
ﻪـﺑ و ﻪـﻧﺎﺧ رد ندﺮﻛ رﺎﻛ ﻞﻣﺎﺷ رﻮـﻃ
ﻲﻣ يراﻮﻳد رﺎﻬﭼ و ﻪﺘﺴﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻠﻛ ﺪﺷ
، رد ﻲﻟﺎﺣ ﻂﻴﺤﻣ ﻪﻛ
ﻂﻴـﺤﻣ ﻞﻣﺎـﺷ زﺎﺑ يﺎﻫ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﺷزرو ﻦﻴﻣز و كرﺎﭘ )
لﺎﺒﺗﻮﻓ ( ﻲﻣ ﺪﺷ .
ﻤﻛ ﺖﻤﺴﻗ رد ﻲ
،
نادﺮـﻣ و نﺎﻧز ﻲﻧاواﺮﻓ
، عﻮـﻧ ﻲـﻧاواﺮﻓ
ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ آ
ن عﻮﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ و ﺎﻫ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ة
ﺳﺎﺤﻣ ﻚﻳ ﺮﻫ ﺪﺷ ﻪﺒ
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﺳرﺮﺑ و ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ لوﺪﺟ سﺎﺳا ﺮﺑ 1
ـﻤﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ ، كرد و نﺪـﻧاﻮﺧ ،شرﺎـﮕﻧ ،ﺖـﻐﻟ ﺶـﺨﺑ ﺞﻨـﭘ رد ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻲ
يرﺎﺘﻔﮔ و يراﺪﻴﻨﺷ ،ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﻪـﻛ ﺪﻫد 260
بﺎـﺘﻛ ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻞـﻛ زا ﺮﻳﻮﺼـﺗ درﻮـﻣ يﺎـﻫ
و ﻲﺷزﻮﻣآ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﻔﻫ
ﺮﻳﻮﺼـﺗ ـﻨﻴﻳﺰﺗ
ﺖـﺳا ﻲ . زا 260 ،ﻲـﺷزﻮﻣآ ﺶـﺨﺑ ﺮﻳﻮﺼـﺗ 82
ﺼـﺗ ﺮﻳﻮ
،ﺖﻐﻟ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ 73
،شرﺎﮕﻧ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ 17
نﺪﻧاﻮﺧ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ
،ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ كرد و 88
يرﺎﺘﻔﮔ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺖـﺳا
يﺮﻳﻮﺼـﺗ ﭻﻴـﻫ يراﺪﻴﻨـﺷ ﺶـﺨﺑ و
دراﺪﻧ . زا ﺖﻔﻫ ﺶﺨﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ
،ﻲ ﺶﺷ و ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ كرد و نﺪـﻧاﻮﺧ ﺶـﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ
ﻚﻳ
شرﺎﮕﻧ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺖﺳا
. ﺶﺨﺑ ﺮﻳﻮﺼـﺗ ﭻﻴـﻫ يراﺪﻴﻨـﺷ و يرﺎﺘﻔﮔ ،ﺖﻐﻟ يﺎﻫ
ﻨﻴﻳﺰﺗ ﺪﻧراﺪﻧ ﻲ .
لوﺪﺟ 1 . ﻲﻧاواﺮﻓ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻲ و ﻲﺷزﻮﻣآ رد ﺶﺨﺑ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ بﺎﺘﻛ يﺎﻫ ﻲﺴﻴﮕﻧا ﻊﻄﻘﻣ ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻪﻘﺒﻃ يﺪﻨﺑ ﺮﻳﺎﻣ ) 2001 (
يﺮﻴﮔدﺎـﻳ رد ﻲـﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ )
ﺮـﻧﺰﻨﻟ
،نارﺎـﻜﻤﻫ و 2013
( ﻲـﻧاواﺮﻓ ،
ﺮﺘﺸﻴﺑ نآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ ﻨﻴﻳﺰﺗ
بﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﺖﺒﺜﻣ طﺎﻘﻧ زا ﻲ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺎﻫ دﻮﺷ
. داﺪﻌﺗ ﻦﻴﺑ ﺎﻣا
ﺮﻳوﺎﺼﺗ و ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻦﻳا ﻨﻴﻳﺰﺗ
دراد دﻮﺟو يدﺎﻳز يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﻲ .
» ﺮﻳوﺎﺼﺗ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺑ
ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧارﺎﻴﺷﻮﻫ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺎﻣا ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ رادﺎﻨﻌﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻲ ﻨﻧﺎﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪ
ﻪﻠﺗ
ﺪﻨﻨﻛ بﺬﺟ دﻮﺧ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺐﻠﻄﻣ نﺪﻧاﻮﺧ ياﺮﺑ ار نﺎﺒﻃﺎﺨﻣ يا
« ) ﻲﻧﺎﺧﺮﻔﻌﺟ و ﻲﻋراز ،
1392 :
31 .(
ﻞﻜﺷ 1 و 2 ﺮﻳوﺎﺼﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻨﻴﻳﺰﺗ
ﻲـﻣ نﺎﺸـﻧ ار ﻲـﺷزﻮﻣآ و ﻲ ﺪـﻨﻫد
. ،ﻊـﻗاو رد
وﺎﺼﺗ ﺮﻳ ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻲ ﻣ رد ناﺰﻴ ﺗ ﺄﺛ ﺮﻴ بﻮﻠﻄﻣ يزﺎـﺑ ار ﻲﺠﻧﺎـﻴﻣ ﺶـﻘﻧ يﺮﻴﮔدﺎﻳ يور ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻦﻳا ﺑ ﺪ
ﻢﻫ ﺐﻴﻛﺮﺗ زا ﻲﺘﻗو ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ،ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ نﺎﻣز
ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻦﺘـﻣ و ﻲ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺎﻣز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺮﺛا دﻮﺷ
ـﻨﻴﻳﺰﺗ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲ
ﻲﻤﻧ ﺪﻧﻮﺷ .
ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا هﮋﻳو
ﻣﺎﮕﻨﻫ ﻲ ﻪﻛ
رﺎﺑرد نادﺮﮔﺎﺷ ة
ﺖﻴﻤﻫا ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﺒﻠﻄﻣ
ﻲﻣ اﺪﻴﭘ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪـﻨﻛ
) ﺮـﻧﺰﻨﻟ
،نارﺎـﻜﻤﻫ و 2013
.(
ﺮﻳوﺎﺼـﺗ ـﻨﻴﻳﺰﺗ تﺎﺳﺎﺴـﺣا يور ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻲ
ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ناﺮﻴﮔاﺮﻓ ﻲﻣ
اﺬﮔ در
ﻲﻣ ﻻﺎﺑ ار نﺎﻧآ ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا و ار ﺖﺨـﺳ ﺐﻟﺎﻄﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ و دﺮﺑ
نﺎﺳآ ﻲﻣ ﺮﺗ ﺪﻨﻛ ) نﺎﻤﻫ .(
عﻮﻧ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺎﻫبﺎﺘﻛ يﺎﻫﺶﺨﺑ
ﻲﻨﻴﻳﺰﺗ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻳوﺎﺼﺗ يدﻮﻤﻧزﺎﺑ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ
ﺖﻐﻟ شرﺎﮕﻧ
و نﺪﻧاﻮﺧ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ كرد
يراﺪﻴﻨﺷ
يرﺎﺘﻔﮔ
ﻲﻧاواﺮﻓ ﻞﻛ -
1
6
-
-
7 82
73
17
-
88
260 36
-
3
-
15
54 46
73
14
-
73
206 -
-
-
-
-
-
ﻞﻜﺷ 1 . ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻨﻴﻳﺰﺗ ﻲ ) ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﺘﻛ زا Book 1 ب
، 1386 : 8 (
ﻞﻜﺷ 2 . ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳﻮﺼﺗ )
ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﺘﻛ زا Book 4 ب
، 1389 : 34 (
نﺎﻤﻫ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و يدﻮﻤﻧزﺎﺑ ،ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ .
ﻤﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲ
) لوﺪﺟ 1 (
، 206 و يدﻮﻤﻧزﺎـﺑ ﺮﻳﻮﺼـﺗ 54
ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﺮﻳﻮﺼـﺗ
ﺖﺳا .
بﺎﺘﻛ ﻦﻳا رد ﻲﺤﻴﺿﻮﺗ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﭻﻴﻫ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻫ
. عﻮﻤﺠﻣ زا 206
،يدﻮﻤﻧزﺎﺑ ﺮﻳﻮﺼﺗ 46
،ﺖﻐﻟ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ 73
،شرﺎﮕﻧ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ 14
ﺶـﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ
و ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ كرد و نﺪﻧاﻮﺧ 73
ﻲﻣ يرﺎﺘﻔﮔ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﭻﻴـﻫ يراﺪﻴﻨـﺷ ﺶﺨﺑ و دﻮﺷ
