هدیا یلم شیامه نیلوا یزرواشک در نیون یها
یعیبط عبانم و – هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural recourses (November, 2018)
833
سولاك رب يدروفوت رثا يسررب وتسا هايگ يياز
ي ا ( Stevia rebaudiana Bertoni
)
ييومع هيروح
1
،*
رادولج نايئاباب يلعدان و2
يرقاب يلعدان
3
ب ،دشرا يسانشراك يوجشناد1
ی ژولونکتو ي زرواشك ي هاگشناد ،يعارز مولع هدکشناد ، يراس يعیبط عبانم و يزرواشك
،داتسا2
بی ژولونکتو ي زرواشك ي هاگشناد ،يعارز مولع هدکشناد ، يراس يعیبط عبانم و يزرواشك
،رایداتسا3
بی ژولونکتو ي زرواشك ي هاگشناد ،يعارز مولع هدکشناد ، يراس يعیبط عبانم و يزرواشك
لووسم هدنسيون * [email protected]؛
هديکچ ایوتـسا يد ياـهدیزوکیلگ عـبنم نـپرت
هدوب هـك دودـح 100 اـت 300 نیریـش رـبارب رکـش زا رت
يم .دـشاب
هدرب مان ياهدیزوکیلگ رثا اب هك دنشاب يم يرلاك نودب
يتباید نارامیب رد صوصخ هب نوخ دنق نازیم میظنت رب
رثوم يوراد کی ناونع هب يم لمع
ن .دیام هب يبایتسد روظنم هب هایگ ریثکت يارب يداصتقا يشور
ایوتسا اب هدافتسا
زا شك ،تفاب ت مـیظنت رـیثات هـعلاطم فدـه اـب رضاـح شـهوژپ يـهایگ دـشر هدننك
یـسكا ن رـب سولاك يیاز
اب يـفداصت لاـماك حرـط هـیاپ رـب لـیروتكاف شـیامزآ تروـص هـب ایوتـسا هاـیگ هس
.دمآ رد ارـجا هـب رارکت
لماـش سوـلاك ياـقلا شـیامزآ ياـهرامیت 2-4-D
( توافتم تظلغ راهچ اب رفص
، 5 / 1 ، 2 و 5 / 2 يلیم مرگ رد
و )رتیل هقاس ،گرب( هنومنزیر هس و
هنومنزیر .دوب )هشیر هچهایگ زا هدمآ تسد هب ياه
رد هدش دیلوت لیرتسا ياه
هشیش نورد طیارش تشك طیحم يور ،يا
نومروه يواح MS 2-4-D
ب ا لغ تظ ياه قوف .دندش تشك هب جیاتن
ينومروه ياهرامیت زا هدافتسا هك داد ناشن قیقحت نیا زا هدمآ تسد 5
/ 1 و 2 يلیم هنومنزیر و رتیل رد مرگ ياه
و گرب هقاس نیرتشیب سولاك دصرد ار يیاز
تشاد دن زا گرب هنومنزیر رت نزو . ب
هنومنزیر هیق و رتشیب اه
تظلغ ياه
2-4-D 5 / 1 و 2 يلیم .دندوب اراد ار رت نزو نازیم نیرتشیب رتیل رد مرگ سولاك خیرات ظاحل زا
يهد تظلغ ياه 2-
54-D / 1 و 2 يلیم دودح تشذگ زا سپ رتیل رد مرگ 20
سولاك زور ناشن قیقحت جیاتن يلك روطب .دنتشاد يهد
مز تدم رد سولاك دصرد نیرتشیب هب ندیسر يارب هك داد تظلغ هارمه هب گرب هنومنزیر زا رتمك نا
2 يلیم مرگ
رتیل رد 2-4-D .ددرگ هدافتسا
تاملك يدیلك :
،يدروفوت
،ایوتسا سولاك
،يیاز تشك تفاب .
همدقم لیدبت يارب هیلوا داوم ناونع هب و هتفرگ رارق هجوت دروم هزورما هك دنتسه يدنمشزرا يعیبط عبانم يیوراد ناهایگ ياهوراد هب يب
يم يقلت ناسنا يارب رطخ ينغ زا يکی ناریا هنیمز نیا رد .دنوش
هب ناهج يیوراد ناهایگ عبانم نیرت
رامش يم يم ناهایگ عاونا يارب يهاگتسیز يلااب عونت ياراد هك دور ( دشاب
5 ) يم ار ناهایگ نیاربانب . ناونع هب ناوت
نآ زا يشخب اهنت هك تسناد دیفم يیایمیش داوم زا يعبنم هرهب دروم
ار يیایمیش داوم نیا .تسا هتفرگ رارق يرادرب
يم هکلب ،وراد ناونع هب اهنت هن گولانآ تخاس يارب يعورش هطقن و وگلا ناونع هب ناوت
و درب راك هب يیوراد ياه
زا نینچمه هدیدپ رتهب كرد و مهف روظنم هب دنمدوس يلدم ناونع هب اهنآ
( درك هدافتسا يتخانش تسیز ياه 9
.)
هدیا یلم شیامه نیلوا یزرواشک در نیون یها
یعیبط عبانم و – هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural recourses (November, 2018)
834
فرصم زا يشان ضراوع نودب ،يعیبط لوصحم کی ناونع هب ایوتسا هب هجوت ناهج رد يتباید دارفا نوزفازور شیازفا نیریش هدننك ( تسا شیازفا لاح رد ،يعونصم ياه 10
هدننك نیریش دوجو اب .) نیراخاس میدس ،ماتراپسآ دننام يیاه
شم ود نتشاد لیلد هب ایوتسا زا لصاح دنق ،تلاموزیا ای و رارق هجوت دروم رایسب مك يرلاك و ندوب يعیبط هصخ
.تسا هتفرگ نودب هاتوك هرود کی رد ناهایگ هوبنا دیلوت و يدایدزازیر تهج رد يدربراك و دیفم يشور تفاب تشك.
يم شیور و تشاك لصف نتفرگ رظن رد يمك رظن زا ناهایگ حلاصا يارب رثؤم يشور تفاب تشك نیا رب هولاع دشاب¬
و يفیك يم .دشاب يم ساسحا ناهایگ زا يرایسب يارب رثؤم يیاززاب و تفاب تشك متسیس کی دوجو مدع لاح نیا اب -
( دوش 2 .) ماناتراناج و
ناراکمه ( 6 ) زا ود تمسق هایگ
،يردام گرب و
،هرگ هب ناونع هنومنزیر هدافتسا
دندرك و هنومنزیر ياه
يگرب سولاك يرتهب تبسن هب هنومنزیر ياه هرگ ناشن داد . سپس نیا سولاك ار هب طیحم تشك اب MS
تظلغ ياه
توافتم زا نومروه ياه
,2-4-D NAA ,IAA ,IBA ,BA ,KN
روطب هناگادج رارق هك دندومن شرازگ و دنداد
نیرتشیب رادقم
سولاك رد طیحم تشك اب MS
نومروه
2-4-D
اب تظلغ 5 / 0 يلیم مرگ و تظلغاب NAA
5 / 0
يلیم مرگ رب رتیل و ابKN
تظلغ 1 يلیم مرگ رب رتیل هدهاشم دش .
شور و داوم اه
رذب ایوتسا زا هسسوم ناكاپ رذب ناهفصا يرادیرخ دش
. اهرذب تهج ينوفعدض ادتبا
رد لوناتا 70 دصرد هب تدم 60
هیناث هطوغ رو و دعب اب بآ رطقم لیرتسا وشتسش هداد دندش . سپ زا نیا هلحرم اهرذب اب دیرلكوپیه میدس
20 دصرد
هب تدم تفه هقیقد رارق هداد دندش و رد تیاهن اب بآ رطقم لیرتسا هس راب و ره راب هب تدم جنپ هقیقد هب روظنم
فذح ثا تار لولحم ينوفعدض هدننك
وشتسش هداد دندش . ينوفعدض رد
طیارش لیرتسا و ریز دوه ماجنا دش . اهرذب
روطب میقتسم يارب هناوج ينز هب يرتپ شید ياه يواح طیحم تشك لقتنم MS
دندش و هنومنزیر ياه لصاح زا
هچهایگ ياه تسدب هدمآ يارب يسررب سولاك يیاز هدافتسا .دندش
سپ زا دشر هچهایگ يارب ياقلا سولاك يیاز زا
زیر هنومن گرب ياه هشیر و هقاس ،
هب هزادنا 5 / 0 رتمیتناس هدافتسا
دش . هنومنزیر اه رد طیحم يواح MS
نومروه
( يدروفوت
2-4-D
) رد تظلغ ياه
،رفص 5 / 1
، 2 و 5 / 2 يلیم مرگ رد تیل ر تهج سولاك يیاز رارق هداد .دندش شیامزآ
هب تروص لیروتكاف رد
بلاق حرط لاماك يفداصت اب 3 رارکت دش ماجنا .
زا یحم ك ط تش هیاپ ابMS
30 مرگ رد رتیل
زراكاس و 10 مرگ رد رتیل راگآ هدافتسا دش . سپ زا لیرتسا ندرك مامت لیاسو و طیحم ياه تشك رد ریز دوه هب ره
رتپ شید ي 40 يلیم رتیل طیحم تشك هفاضا هدرك و تشك ياه مزلا تروص تفرگ . برد رتپ شید ي اه اب ملیفاراپ
لاماك دودسم هدش هنومنزیر ياه تشك هدش تهج سولاك يیاز تحت طیارش
،يکیرات يامد
±1 25 هجرد دارگیتناس
و تبوطر يبسن 75 دصرد رد روتابوکنا يرادهگن دندش
و و مظنم تروص هب .دش ينیبزاب موادم
سپ زا تشذگ 20
زور هناوج ياه سولاك يور هنومنزیر اه رهاظ دندش و دادعت هنومنزیر يیاه هك دیلوت سولاك
،دندرك شرامش .دش
هدیا یلم شیامه نیلوا یزرواشک در نیون یها
یعیبط عبانم و – هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural recourses (November, 2018)
835
هسیاقم م نیگنای هداد اه طسوت نومزآ نکناد رد حطس لامتحا 1
% ماجنا .دش دصرد لیکشت سولاك زا هطبار ریز
هبساحم يم دوش :
100
× دادعت لك هنومنزیر تشك هدش / دادعت سولاك دیلوت هدش
= دصرد سولاك يیاز
ثحب و جياتن يکی زا لحارم يساسا رد هدافتسا قفوم زا شور ياه نردم رد حلاصا يکیتنژ
،تلاوصحم دیلوت
سولاك ياه اب تیفیك
( سولاك ياه زبس گنر اب راتخاس يورك و تفس ) و يیاززاب بسانم ناهایگ يم دشاب ( 7 .) تابیكرت طیحم تشك رد
لاك يیاز و مادنا يیاز ریثات يیازسب دنراد نیا رثا ينامز دوهـشم تـسا هـك میـظنت هدننك ياه دشر هـب طیـحم
تـشك هفاـضا يـم دـندرگ ( 4 .) هنومنزیر اه 20 زور دعب زا تشك رد طیحم تشك يواح نومروه يدروفوت
، عورش هب
دیلوت سولاك دندرك و دعب زا تشذگ دودح کی
،هام سولاك اه دشر هدرك و هعسوت دنتفای ( لکش 1 فلا ).
ياقلا
سولاك زا
،يحاون شرب هدروخ زاغآ دش و هظحلام دیدرگ هك شرب و مخز رد هنومنزیر ثعاب کیرحت دیلوت سولاك
يم ددرگ نیاربانب يم داهنشیپ ددرگ
هك حوطس هنومنزیر اه لبق زا
،حیقلت يمخز دوش . هچنانچ سولاك ياه دیلوت هدش
رد ضرعم رون رارق يم
،دنتفرگ اهنآ گنر هب
تروص زبس درز هب لیام رد
يم دمآ لکش(
1 ب .) رد مامت هنومنزیر ياه
يگرب دیلوت سولاك هارمه اب هایس ندش هنومنزیر اه هك دوب يتح تشكاو مه يولج نیا هریت و هایس ندش و بیرخت و
کشخ ندش تفاب اه ار يمن
،تفرگ نیاربانب يارب زا يریگولج تیارس
نیا داسف هب
،سولاك ياهتمسق هدرم
رد ره
تشكاو فذح دندش . اب هکنیا لاومعم يدروفوت
2-4-D
هب ناونع نیرتیوق نومروه نیسكا حرطم تسا و صخشم هدش
هك تسا هدافتسا زا ریداقم يلااب نیسكا گرزب ندش يلوط لولس و شیازفا میسقت لولس ار ببس يم دوش ( 1 ) رد اما
نیا قیقحت هدهاشم دیدرگ هك شیازفا رد تظلغ نیا نومروه هن اهنت شیازفا دیلوت سولاك ار هب لابند تشادن هکلب
يلماع دوخ رد
تهج بیرخت عیرس هنومنزیر دوب هك نیا رما فلاخم اب جیاتن راموك و يتاواپور ( 8 ) دوب .
اــب طــبترم تاــفص ســنایراو هــیزجت جــیاتن ياقلا
سوــلاك دـشر هدننك مــیظنت رــیثات تــحت
2-4-D و
هنومنزیر هشیر و هقاس ،گرب ياه داد ناـشن ایوتـسا هاـیگ رد
هك دصرد تفص يارب سولاك
يیاز
، زیر و هنومن تظلغ
ه ياه حطس رد ود ره ينومرو 1
ينعم دصرد اما هدوب راد
تظلغ رد هنومنزیر لباقتم رثا ينومروه ياه
2-4-D ينعم
.هدوبن راد و
خیرات تفص يارب نینچمه سولاك
يیاز زیر ،سولاك رت نزو و و هنومن
ره لباقتم رثا مه و ينومروه تظلغ
حطس رد هس 1
ارب نینچمه .دوب رادانعم دصرد زیر ،کشخ نزو تفص ي
و هنومن تظلغ رثا مه و ينومروه ياه
حطس رد هس ره لباقتم 1
ينعمریغ دصرد .دش راد
لکش 1 سولاك :فلا . سولاك :ب ،يکيرات طيارش رد يياز
.ييانشور طيارش رد يياز
فلا ب
هدیا یلم شیامه نیلوا یزرواشک در نیون یها
یعیبط عبانم و – هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural recourses (November, 2018)
836
لودج 1 - زجت هي سنايراو سولاك ياقلا اب طبترم تافص دشر هدننك ميظنت ريثات تحت
2-4-D ايوتسا هايگ رد کشخ نزو
سولاك
سولاك رت نزو يهد سولاك عورش خیرات يیازسولاك دصرد يدازآ هجرد تارییغت عبنم
0/012ns 0/006ns 0/003ns 0001 / 0
21**
/ 0
34**
/ 0
79**
/ 0
005 / 0
25**
/ 380
25**
/ 2070
25**
/ 42
0001 / 0
9**
/ 988
93**
/ 1463
18**
/ 425
3 / 51
2 3 6 48
هنومن زیر ينومروه تظلغ ينومروه تظلغ* هنومنزیر اطخ 221
/
18 13/53 0 6/96 تارییغت بیرض
ناشن بیترت هب ** ،ns ينعمریغ هدنهد
ينعم و يراد يراد
لامتحا حطس رد 1
دصرد
جــیاتن هــسیاقم نــیگنایم
دصرد يارب هك داد ناشن تاــفص سولاك
يیاز زیر ، دصرد نیرتشیب هقاس و گرب هنومن
.دنتشاد سولاك دصرد نیرتمك هشیر هنومنزیر و سولاك سولاك خیرات يارب نینچمه
،يهد و هقاس و گرب هنومنزیر
هب عورش هشیر سپس سولاك
يیاز .دندرك رت نزو تفص يارب
، سپس و گرب هنومنزیر و هقاس
ار يرتشیب رت نزو هشیر
.دنداد ناشن
لودج 2 - ايوتسا هايگ رد هنومنزير ريثات تحت سولاك ياقلا دصرد نيگنايم هسياقم
سولاك کشخ نزو سولاك رت نزو يهد سولاك خیرات يیازسولاكدصرد هنومنزیر
06 / 0 a
01 / 0 b
002 / 0 c
375 / 0 a
2152 /
0 b
107 / 0 c
5 / 19 b
5 / 19 b
25 / 29 a
91 / 58 a
16 / 49 b
77 / 40 c
گرب هقاس هشیر
جــیاتن هــسیاقم نــیگنایم
تظلغ فلتخم ياه 2-4-D
يارب تاــفص ناشن داد تظلغ ، ياه 5 / 1 و 2 يلیم مرگ رد
دصرد نازیم نیرتشیب رتیل سولاك
يیاز زا يمیلاع هنوگچیه مه دهاش و دنتشاد ار سولاك
يیاز .دشن هدید نآ رد زا
سولاك خیرات تفص ظاحل ينعم توافت يهد
دندادن ناشن يراد و
زا دعب يگمه 30
ب نینچمه .دنداد سولاك زور يار
تظلغ سولاك کشخ و رت نزو تفص ياه
5 / 1 و 2 يلیم مرگ و رت نزو نیرتشیب رتیل رد .دنتشاد ار کشخ
لودج 3 - هسياقم نيگنايم دصرد ياقلا سولاك تحت دشر هدننك ميظنت ريثات 2-4-D
رد هايگ ايوتسا
سولاك کشخ نزو سولاك رت نزو يهد سولاك خیرات يیازسولاكدصرد ينومروه ياه تظلغ 0d
06 / 0 a
03 / 0 b
01 / 0 c
0d 31 / 0 b
45 / 0 a
16 / 0 c
0b 33 / 30 a
33 / 30 a
33 / 30 a
0d 56b
/ 73
05 / 90 a
84 / 34 c
0 5 / 1
2 5 / 2
عبانم
1 - يتداهش
،مدقم
،.ز و .ن ،يرقاب ناییاباب
ينیسح و .ن ،رادولج ع .س ،داژن
. 1396 هیزجت . بیكرت يریذپ تمواقم هب دتامن هشیر يهرگ رد
نوتوت پیت کشخاوه هحفص .هس هرامش .مهدزاود هرود .نیون کیتنژ . 296
- 389 .
2 - بطق هداز ،.س ،ينامرك روپ
.ش ،يدیس .غ ،يدمحم
و .ا ،ينیعم يقاب
.ا ،هداز 1394 . يیاززاب هایگ کمزا (Cardaria draba L.) زا
قیرط تشك تفاب . هلجم يژولونکتویب هحفص .کی هرامش .تفه هرود .يزرواشك
154 - 133 .
هدیا یلم شیامه نیلوا یزرواشک در نیون یها
یعیبط عبانم و – هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural recourses (November, 2018)
837
3- Dawn, F., Garrity, G. Gray, T. Morrison, N. Selengut, J. Sterk, P. Tatusova, T. 2008. The minimum information about a genome sequence (MIGS) specification. Nature biotechnology. 26(5): 541.
4- Gerige, S. J., Gerige, M. K. Y. Rao, M. 2009. GC-MS Analysis of Nigella sativa seeds and antimicrobial activity of its volatile oil. Brazilian Archives of Biology and Technology. 52(5): 1189-1192.
5- Haghirossadat, F., Bernard, F. Kalantar, M. Sheikhha, M. H. Hokmollahi, F. Azimzadeh, M. and Hoori, M.
2010. Bunium persicum (Black Caraway) of Yazd province: chemical assessment and Evaluation of its antioxidant effects. SSU_Journals. 18(3): 284-291.
6- Janarthanam, B., Gopalakrishnan, M. and Sekar, T. 2010. Secondary metabolite production in callus cultures of Stevia rebaudiana Bertoni. Bangladesh Journal of Scientific and Industrial Research. 45(3): 243-248.
7- Khalafalla, M. M., Abdellatef, E. Dafalla, H. M. Nassrallah, A. A. Aboul-Enein, K. M. Lightfoot, D. A. and El- Shemy, H. A. 2010. Active principle from Moringa oleifera Lam leaves effective against two leukemias and a hepatocarcinoma. African Journal of Biotechnology. 9(49): 8467-8471
8- Kumar, O. A., Rupavati, T. and Subba Tata, S. 2011. Multiple shoot induction and plant regeneration from nodal explants of Chili Peppers (Capsicum annuum L.). Asian Journal of Experimental and Biological Sciences. 2:
517-520.
9- Morteza-Semnani, K., Saeedi, M. Mahdavi, M. R. and Rahimi, F. 2007. Antimicrobial effects of methanolic extracts of some species of stachys and phlomis. Journal of Mazandaran University of medical sciences. 17(57):
57-66.
10- Ramakrishna, A. and Ravishankar, G. A. 2013. Diterpene Sweeteners (Steviosides). In Natural Products (pp.
3193-3203). Springer Berlin Heidelberg.
