نیلوا هدیا یلم شیامه یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1195
نایب نیریش ردوپ فلتخم حوطس رثا (
Glycyrrhiza glabe هریج )
رب هشلا تایصوصخ
یتشوگ یاه هجوج
ولفوص ینابرق هجیدخ ،1
یروکش شویراد ریم
2
و*
م ییارحص دومح
3
دشرا یسانشراک یوجشناد1
هورگ ، یماد مولع ، هدکشناد ،یعیبط عبانم و یزرواشک هاگشناد
یلیبدرا ققحم
وضع2
یملع تایه هورگ
یماد مولع هدکشناد ،
یزرواشک
،یعیبط عبانم و یلیبدرا ققحم هاگشناد
لیبدرا یعیبط عبانم و یزرواشک تاقیقحت زکرم یملع تایه وضع3
لووسم هدنسیون *
؛
E-mail: [email protected]
هدیکچ شرورپ هرود کی رد 42
ریثات هزور هشیر ردوپ فلتخم حوطس
یاه هجوج هشلا تایصوصخ رب نایب نیریش ییوراد هایگ
رارق یسررب دروم یتشوگ تفرگ
. 96 هیوس هزور کی یتشوگ سورخ هجوج هعطق سار
308 یفداصت روط هب ، رد
16 دحاو
(یشیامزآ 4 رب لمتشم رامیت 4
و رارکت 6 )رارکت ره رد هعطق .دندش عیزوت
،رفص حوطس لماش یشیامزآ یاهرامیت 5
/ 0 ، 1 و 5 / 1
.دندوب نایب نیریش ردوپ دصرد هجوج
هیاپ رب یاه هریج اب اه دندش هیذغت ایوس ی هلاجنک و ترذ
،یشیامزآ هرود نایاپ رد . ره زا
هدنرپ هعطق ود سفق یبرچ ،نار ،هنیس ،هشلا یبسن نازوا ،ینک تشوپ و هشلا ندرک زاب زا سپ و دش باختنا یفداصت تروص هب
فح سارکناپ و دبک ،یمکش هر هزادنا
.دش یریگ رثا نایب نیریش ردوپ فلتخم حوطس زا هدافتسا هک داد ناشن هدمآ تسد هب جیاتن
یبرچ و هنیس نزو رب یراد ینعم تارثا یاراد اما .تشادن یتشوگ یاه هجوج سارکناپ و دبک ،نار ،هشلا نزو رب یراد ینعم دوب یمکش هرفح (
05 / 0
P<
) هکیروط هب . یب نیریش ردوپ فلتخم حوطس
یبسن نزو شهاک بجوم نا هنیس
هجوج .دش اه رامیت
1 .دوب اهرامیت هیقب هب تبسن یرتمک یمکش هرفح یبرچ نزو یاراد نایب نیریش ردوپ دصرد رثا هدمآ تسد هب جیاتن ساسارب
.دش هدهاشم یمکش هرفح یبرچ شهاک رد نآ تبثم و هنیس یبسن نزو رب نایب نیریش ردوپ ءوس :یدیلک ناگژاو ،یتشوگ هجوج ،نایب نیریش ردوپ
هشلا تایصوصخ
همدقم یتنآ زا هدافتسا کیتویب
یط رویط و ماد کاروخ رد اه 50
مکارتم شرورپ یارب ار طیارش ،هتشذگ لاس مهارف تاناویح زکرمتم و
هدروآ و تسا هدش زین تاناویح یتملاس تیعضو دوبهب هب رجنم ییاذغ لیدبت بیرض دوبهب رب هولاع (
8 ) . لاس رد هدافتسا ریخا یاه
یتنآ زا هیور یب بلغا و هدرتسگ کیتویب
هیوس عویش بجوم ،دشر کرحم ناونع هب رویط شرورپ عرازم رد اه رکیم زا ییاه
بو یاه
یرامیب یتنآ هب مواقم یاز تسا هدش رویط شرورپ رد مهم تابیکرت نیا زا هدافتسا تیعونمم هب یهتنم رما نیا و هدش کیتویب
( 12 ).
یتنآ هب تمواقم نوزفازور شیازفا کیتویب
هدنرادهگن زا دح زا شیب هدافتسا و اهنآ یبناج ضراوع و اه ییاذغ داوم ییایمیش یاه
هک
هراصع و یهایگ یاهوراد هب هجوت دنتسه ییاز ناطرس هب کوکشم یضعب دض داوم و اهنآ یاه
تسا هدومن رتشیب ار یعیبط یبورکیم
( 9 ییوراد ناهایگ فرصم .) هدروآرف و
هدزاب شیازفا ،ررض یب و ملاس یعیبط تلاوصحم دیلوت نوچ یفادها نتفرگ رظن رد اب اهنآ یاه
یم بجوم ار رویط و ماد کاروخ تعنص رد دیلوت یاه هنیزه شهاک و کاروخ لیدبت بیرض دوبهب ،دیلوت دوش
( 1 .) هایگ یملع مان
نایب نیریش
Glycyrrhiza glabra L.
دشاب یم (
7 اربلاگ ازیریسیلگ .) هژاو ود زا و تسا ینانوی مان کی
و نیریش ینعم هب سکیلگ
تمسق .تسا هدش قتشم هشیر ینعم هب ازیر موزیر و هشیر رتشیب هایگ نیا هدافتسا دروم یاه
هدوب نآ یاه و
50 دنق زا رت نیریش راب
( تسا 4 کرک نودب هب هراشا هک تسا کرک نودب و فاص ینعم هب اربلاگ .) دراد هایگ نیا هویم ندوب
( 3 هشیر هراصع .) رد هنوگ نیا
اذغ عیانص ،یکشزپ رد یعیسو دربراک ایند رساترس ( دراد عیانص رگید و تایناخد ،یی
2 هراصع .) یم نینچمه نایب نیریش
هب دناوت
نیلوا هدیا یلم شیامه یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1196
نومروه حشرت شهاک لیلد رچ نوسادیسکا ای زوپیدآ تفاب زا یبرچ حشرت شهاک ثعاب لانردآ هدغ یاه
شهاک هب رجنم هک دوش یب
( دوش یم لورتسلک هلمج زا برچ یاهدیسا حطس 5
.) فلتخم حوطس ریثات فده اب رضاح شهوژپ هشیر ردوپ
رب نایب نیریش نازوا
یبسن .دش ماجنا یتشوگ یاه هجوج هشلا
شور و داوم اه
دادعت شیامزآ نیا رد 96
هجوج هعطق سورخ
سار هیوس یتشوگ 308
هب یفداصت لأماک حرط کی بلاق رد 4
رامیت ردو یشیامزآ 4
و رارکت 6 تفای صاصتخا رارکت ره رد هجوج هعطق .
رامیت :لماش یشیامزآ یاهرامیت ه نودب( دهاش
،)یندوزفا چی فلتخم حوطس
5 / 0 ، 1 و 5 / 1 دصرد دوب نایب نیریش ردوپ تدم هب شیامزآ .دن
42 .دش ماجنا سفق لخاد و زور یازجا
بیکرت و هدنهد لیکشت
هریج ییایمیش سار تکرش هیصوت قبط هدافتسا دروم یشیامزآ یاه
308 قبط یکاروخ ملاقا ییایمیش بیکرت زا هدافتسا اب و
( اکیرمآ یلم تاقیقحت نمجنا لوادج 1994
هرود یارب ) ( نیزاغآ یاه
0 ات 10 ( دشر ،)یگزور 10
ات 24 ( ینایاپ و )یگزور 25
ات 42
میظنت )یگزور .دش
پ هعطق ود سفق ره زا ،یشیامزآ هرود نایاپ رد هدنر
و هشلا ندرک زاب زا سپ و دش باختنا یفداصت تروص هب
یبرچ ،نار ،هنیس ،هشلا یبسن نازوا ،ینک تشوپ سارکناپ و دبک ،یمکش هرفح
هزادنا .دش یریگ هداد ییاهن لیلحت و هیزجت
اب اه
هیور زا هدافتسا یطخ یمومع لدم
( )GLM
، رازفا مرن طسوت
9.1
نیگنایم .دش ماجناSAS
هنماد دنچ نومزآ زا هدافتسا اب اه نکناد یا
حطس رد 5
.دندش هسیاقم دصرد
ثحب و جیاتن لودج رد یتشوگ یاه هجوج هشلا تایصوصخ رب نایب نیریش ردوپ فلتخم حوطس زا هدافتسا رثا هب طوبرم جیاتن 1
هدش هداد ناشن
تسا . ارکناپ و دبک ،نار ،هشلا نزو رب یراد ینعم رثا نایب نیریش ردوپ فلتخم حوطس زا هدافتسا س
تشادن یتشوگ یاه هجوج
( 05 / (P>0 دوب یمکش هرفح یبرچ و هنیس نزو رب یراد ینعم تارثا یاراد اما . (
05 / 0
P<
).
نیریش ردوپ فلتخم حوطس هکیروط هب
هجوج هنیس یبسن نزو شهاک بجوم نایب اه
دش و رامیت 1 تبسن یرتمک یمکش هرفح یبرچ نزو یاراد نایب نیریش ردوپ دصرد
دوب اهرامیت هیقب هب .
فاوم ناراکمه و یرلااس جیاتن
،دندرک شرازگ هک دوب هجیتن نیا ق زا هدافتسا
2 / 0 و 4 / 0 یندیماشآ لمکم دصرد
هراصع رد دبک نزو رب یراد ینعم رثا نایب نیریش 42
تشادن یگزور اما .
ا زا هدافتس 2
/ 0 و 4 / 0 بآ رد نایب نیریش ی هراصع دصرد
هجوج یندیماشآ رد یمکش هرفح یبرچ نزو رد یهجوت لباق شهاک هب یتشوگ یاه
21 و 42 دش رجنم یگزور (
11 ).
جیاتن یزردوگ
ناراکمه و ،دندرک شرازگ هک دندوب هجیتن نیا فلاخم
هجوج نار دصرد حوطس لماش اهنآ هریج هک ییاه
5 / 2 و 5 نایب نیریش مرگ
بیترت هب دوب 36
/ 3 و 99 / 2 هجوج هنیس دصرد .دوب دهاش هورگ زا رتشیب دصرد حطس اب هدش هیذغت یاه
5 / 2 نایب نیریش مرگ 38
/ 6
رد .دوب رتشیب دهاش هورگ هب تبسن دص هرفح یبرچ نزو هب طوبرم جیاتن
یمکش دوب هجیتن نیا قفاوم دندرک شرازگ هک
هجوج رد
هک ییاه حطس لماش اهنآ هریج
5 / 2 مرگولیک رد مرگ
،دوب نایب نیریش ینطب هرفح یبرچ
34 / 10 دهاش هورگ هب تبسن دصرد
تفای شهاک (
6 ) هجوج رد ینطب هرفح یبرچ و ارفص هسیک یبسن نازوا هک دندرک شرازگ ناراکمه و یدابآ سیمخ . تفایرد یاه
هدننک 1 / 0 یندیماشآ بآ رد نایب نیریش ی هراصع دصرد و )ارفص هسیک یارب(
3 / 0 مک )ینطب هرفح یبرچ یارب( دصرد هورگ زا رت
یبسن نزو یلو دوب رتلااب نایب نیریش هراصع رثا رد لاحط و سومیت ،نار و هنیس تلاضع یبسن نازوا و هشلا دصرد .دوب دهاش نییاپ سارکناپ تفرگن رارق نایب نیریش فرصم ریثات تحت لاحط و هیلک ،دبک نزو .دوب رت
( 4 ) هرفح یبرچ دصرد رگید یقیقحت رد .
تفای شهاک یندیماشآ بآ رد نایب نیریش ی هراصع یفرصم حطس شیازفا اب یمکش (
10 .) زور رد 49 هیذغت ناگدنرپ هریج اب هدش
حوطس لماش ییاذغ یاه 5
/ 0 ، 1 و 2 ی هراصع مرگ ولیک رد مرگ دنداد ناشن ار یرتمک یمکش هرفح یبرچ ،نایب نیریش
( 13 ).
اب
نیلوا هدیا یلم شیامه یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1197
یم رظن هب یمکش هرفح یبرچ نزو شهاک و هنیس نزو شهاک رب نایب نیریش فلتخم حوطس راد ینعم ریثات هب هجوت شهاک دسر
هریج ماخ فایلا لیبق زا یللع هب هنیس تشوگ نزو ا یذغم داوم بذج و مضه تصرف دوبن و یشراوگ داوم روبع تعرس و اه
هلمج ز
و دشاب هنیمآ دیسا س راد ینعم ریثات
نایب نیریش دصرد کی حط یمکش هرفح یبرچ شهاک رد
رد نایب نیریش رثا لیبق زا یلیلاد هب
یریگولج و یبرچ نویسادیسکا شیازفا و برچ یاهدیسا زتنسویب شهاک طبترم یبرچ بذج
.دشاب
لودج 1 - لا تایصوصخرب نایب نیریش ردوپ فلتخم حوطس رثا نس رد یتشوگ یاه هجوج هش
42 یگزور
رامیت هشلا
هنیس نار
دبک سارکناپ
مکش هرفح یبرچ
دهاش 9193
/
a 0 5420 0/ 4451
/ 0 1461
/ 0 0448
/
a 0 1131 / 0
5 / 0 8855 دصرد
/
b 0 5115 0/ 4536
/ 0 1486
/ 0 0468
/
a 0 1108 / 0
1 دصرد 8968
/
b 0 5200 0/ 4568
/ 0 1465
/ 0 0463
/
b 0 0995 / 0
5 / 1 8906 دصرد
/
b 0 5196 / 0 4538
/ 0 1470
/ 0 0461
/
a 0 1158 / 0
1884 SEM / 1 5738
/ 0 5386
/ 0 1172
/ 0 0146
/ 0 0795
/ 0
P-value 2437
/ 0 0239
/ 0 6600
/ 0 9724
/ 0 8294
/ 0 0304
/ 0
نیگنایم ( لامتحا حطس رد ،دنتسه یهباشم نیتلا فورح دقاف هک نوتس ره رد دوجوم یاه 05
/ 0 P <
ینعم فلاتخا مه اب ) .دنراد یراد
عبانم
.1 یرایاقآ
،رف
؛ب
،لایا .ن
،یتمه .ب
،یتمعن م . .ح 1394 . ریثات ردوپ لفلف هایس ، ریس و درز هبوچ رب درکلمع و رتیت یتنآ یداب هیلع سوریو
لساکوین هجوج یاه یتشوگ هیوس ی باک ( سنج رن )
، یاهشهوژپ تادیلوت
،یماد لاس
،مشش هرامش 11
، هحفص 28 - 33 .
.2 دیما
،یگیب ر . 1384 . دیلوت و یروآرف ناهایگ ییوراد . دلج لوا . دهشم : تاراشتنا ناتسآ سدق یوضر
.3 .ر ،ییاقآ یجاح .س ،یرایرهش .ع ،نیرفآرهم .ف ،یدوراگیس یقیلخ .ش ،هدازدنوخآ .ح ،یداب یدقن .م ،یدمحا ناخ 1393
هایگ رب یرورم .
نایب نیریش ییوراد (
Glycyrrhiza glabra L .مشش و لهچ لسلسم هرامش ،مود ی هرود ،مهدزاود لاس ، ییوراد ناهایگ ی همانلصف ،).
.4 .ر ،ینیسره یرصان .ب ،نییآراهچ .ق ،یباسح روپ ؛ح ،یدابآ سیمخ 1393
هسیاقم . کیتویب یتنآ و نایب نیریش ی هراصع تارثا ی
هجوج ینمیا و نوخ ییایمیشویب یاه هجنسارف ،ینطب یبرچ رب نیسیاموکنیل ی هرامش ،یماد مولع ی هیرشن ،یتشوگ یاه
105 هحفص ،
229 - 244 .
.5
؛ب،یمیرک
،یمیحر .نابعش یمیرک
،یزیشرت م . .ا 1394 . هسیاقم ی رثا شش هراصع ی یهایگ و یتنآ کیتویب انیجریو نیسیام رب متسیس
ینمیا و دیپیل یاه مرس هجوج یاه
،یتشوگ همانهام ی یملع - یشهوژپ تاقیقحت ناهایگ ییوراد و رطعم
،ناریا هرامش 1
، دلج 31
، هحفص
184 - 177 .
.6
،یزردوگ
؛م
،ینیسح س . .ع
،یعراز ا . 1390 . یسررب ناهایگرثا ییوراد هنایزار و نیریش نایب رب درکلمع و تایصوصخ هشلا
هجوج یاه
،یتشوگ هلجم شناد و شهوژپ مولع
،یماد دلج 8 .
7. Bahmani,M; Rafieian-kopaei,M. Jeloudari,M.Eftekhari, Z. Delfan,A. Forouzan, S . 2014.A review of the health effects and uses of drugs of plant licorice (Gltcyrrhiza glabra L). in iran.Asian Pacific journal of Tropical Disease.
4(2): 847-849.
8. Hernandez,f., Madrid, j. Garcia,V. Orengo,j. Meglas,M.D. 2004. Influence of two plants extracts on broilers performance, digestibility and digesive organ size. Poultry Science. 83: 169-174.
9. jukic,m. Molis, M.2005. catalytic oxidation and antioxidant properties of thyme essential oil(thymus valgare L).
Croatica Chemical Acta Ccacaa.78(1) :105-110.
10. Moradi, Naser;Ghazi, shahab. Habibian,Mahmood. 2017.Drinking water supplementation of licorice( Glycyrrhiza glabra L. root) extract as an alternative to in-feed antibiotic growth promoter in broiler chickens .GSC Biological and pharmaceutical sciences.1(03), 20-28
11. Salary, J., kalantar, M. sahebiala, M. ranjbar, K. hemati matin, H.R.2014. Drinking water supplementation of licorice and aloe vera extracts in broiler chickens . Scientific Journal of Animal Science, 3(2):41-48.
نیلوا هدیا یلم شیامه یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها –
هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1198
12. Sawose, e; Grodzik, M. zielinska, m. Niemiec, T. Olszanska , B. chlibog,A. 2009. Nanoparticles of silver
nanoparticles on gastrointestinal microflora and morphology of enterocytes of quails.Archive Animal Nutrition. 61:
444-451.
13. Sedghi,M., Golian,A. kermanshahi, H. Ahmad,H. 2010. Effect of dietary supplementation of licorice extract and a prebiotic on performance and blood metabolites of broilers. South African Journal of Animal Science. 40(4): 371- 380.
