هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
135
دیلوت یاچ زبس هب تروص تشک
هناخلگ یا
میعن یدمحا داژن یگنسرف
یوجشناد یسانشراک
دشرا یسدنهم عیانص هاگشناد دازآ نامرک
:لووسم هدنسیون*
هدیکچ هنازور همه مدرم ایند زا داوم ییاذغ رایسب یعونتم هدافتسا یم دننک هک بسحرب
،زاین کبس یگدنز و تیلاعف نیا داوم اب مه
توافت دنراد . اما رد همه مدرم ایند کی زیچ کرتشم تسه و نآ مه یندیشون یاه یفرصم رد نیب تساهنآ . ابیرقت همه مدرم
هنازور رادقم یدایز یندیشون فرصم یم دننک هک هب ریغ زا
،بآ هوهق و یاچ نیرتشیب نیا تاعیام ار لیکشت یم دنهد . یاچ و
هوهق ود یندیشون دنتسه هک زا زابرید رد نیب مدرم ناهج هتخانش هدش هدوب و رب بسح گنهرف و هقئاذ زا عاونا نآ هدافتسا
یم هدش تسا هزورما فرصم
،یاچ یکی زا یازجا ییادج ریذپان یگدنز یداع مدرم رد ناریا تسا . اما هقباس فرصم یاچ رد
،ناریا رتمک زا ود نرق تسا . اب نیا
،لاح یخرب دندقتعم هک هنیشیپ فرصم یاچ رد ناریا هب هدس مود یدلایم یم دسر و یخرب
زا نادرگناهج زا
هناخیاچ ییاه نخس هتفگ دنا هک ناگرزب و نارگناوت رد نآ اج عمج یم دندش و یاچ یم دندیشون ..
تخرد یاچ هک
لصا نآ زا نیچ تسا و لوا هب ناونع وراد فرصم یم دش یلو زا نرق 6 دلایم هب دعب رد نیچ هب ناونع یندیماشآ و
یارب عفر
یگنشت و یگتسخ دروم هدافتسا رارق هتفرگ تسا . ییاسانش یاچ رد اپورا ابیرقت زا لیاوا نرق 17 عورش دش هبو جیردت رد کلامم
دنله ، ناملآ ، هسنارف ، ناتسلگنا ، هیسور و هرخلااب رد 1690 رد کلامم هدحتم ییاکیرمآ یلامش فرصم نآ جاور تفرگ . زا رظن
تشاک و فرصم یاچ نیچ نیلوا یلحم تسا هک نیا هایگ رد اجنآ هتشاک هدش و هب فرصم هدیسر تسا و زا نیا روشک هب ریاس
طاقن هدرب هدش تسا . گرب تخرد یاچ زا رظن یداصتقا و هرهب یرادرب تمسق یلصا نیا هایگ ار لیکشت یم دهد . رد نیا هلاقم
شلات هدش تسا اب هدافتسا زا تشک هناخلگ یا هایگ یاچ و میظنت رون یهد نیا هایگ اصوصخم رد هس هتفه لبق زا تشادرب هگرب
یاه یاچ ، ردوپ زبس یاچ ار
یارب نیلوا راب زا نیا قیرط رد ناریا دیلوت مییامن .
:یدیلک ناگژاو زبس یاچ
، هناخلگ ، نادیسکا یتنآ
همدقم ره یهایگ یارب نتشاد دشر بولطم زاین هب طیارش یصاخ زا رظن تدش
،رون یامد زور و
،بش نازیم تبوطر یبسن اوه و تبوطر
کاخ دراد . هناخلگ greenhouseای
، هب ینامتخاس اب
تلکسا یبوچ ای یزلف و اب طیارش تحت لرتنک (
،امد
،تبوطر
،رون
ید دیسکا نبرک
…و ) قلاطا یم دوش هک اب داوم فافش ( هشیش ای کیتسلاپ ) هب روظنم روبع رون یعیبط تهج دشر و ومن ناهایگ
هدناشوپ هدش .تسا
1 - 1 - رد ثادحا هناخلگ اه و داجیا هناخلگ دیاب هب لماوع یددعتم هجوت :دوش
-1 نیمأت رون دروم زاین . نیرتمهم لماع
رون تسا . نیمأت رون یارب ناهایگ هناخلگ یا رایسب مهم تسا . رد یاهزور یربا و یناتسمز و رد
یقطانم هک رادقم رون رتمک تسا زا یاهرون یعونصم هدافتسا
یم دننک . هناخلگ اه دیاب رد یتهج هتخاس دنوش هک ریگرون دنشاب .
تلکسا و ششوپ هناخلگ زین دیاب یروط یحارط و هتخاس دوش هک رون یفاک هب هایگ دسرب . رد یاهزور رونرپ ناتسبات زین اب ندیشک
ریصح ای یروت یاه هریت گنر ای ندیشاپ لِگ و گنر یاه لباق وشتسش یور ششوپ هناخلگ دیاب عنام زا ذوفن رون یفاضا هب هناخلگ .دش
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
136
-2 نیمأت ترارح . نیمأت یامد بسانم یارب دشر و ومن هایگ هب صوصخ رد یاهزور درس و یربا ناتسمز رایسب مزلا تسا . ششوپ
هناخلگ دیاب زا یسنج باختنا دوش هک نیرتمک تافلت امرگ ار هتشاد دشاب . یهاگ زا ششوپ یاه ود هیلا یارب شهاک تافلت امرگ
هدافتسا یم دوش . هتبلا رد یعقاوم زا لاس ( یاهزور مرگ ناتسبات ) زاین هب شهاک یامد هناخلگ دوجو دراد و دیاب تایلمع کنخ یزاس
ماجنا دریگ . نیرتهب عون تخوس یارب لیاسو ازامرگ و
،ازامرس زاگ . تسا
-3 نیمأت ید نبرکدیسکا .
ید دیسکا نبرک یکی زا یاهروتکاف یرورض
رد لمع زتنسوتف یم دشاب . شیازفا تظلغ ید نبرکدیسکا هب
تروص یعونصم رد طیحم هناخلگ ثعاب دشر بولطم
،هایگ یسردوز لوصحم و شیازفا تیفیک و تیمک نآ یم .دوش
-4 نیمأت تبوطر یفاک . یاوه هناخلگ نکمم تسا یلیخ کشخ و ای یلیخ بوطرم دشاب هک رد تلاح کشخ دیاب بوطرم هدش ( اب
تازیهجت تبوطر
زاس ) و رد تلاح یلیخ بوطرم دیاب تبوطر ییادز دوش ( اب ماجنا لمع هیوهت .)
-5 هدافتسا زا کاخ بسانم . رد هناخلگ رتهب تسا زا کاخ یاه کبس هدافتسا دومن ینعی کاخ دیاب یاراد یشکهز بسانم دشاب . لبق
زا زاغآ تشک ادتبا دیاب کاخ شیامزآ دوش ات زا ظاحل
،هتیدیسا یروش
و رصانع ییاذغ و یندعم دوجوم رد نآ نانیمطا لصاح ددرگ
و رد تروص زاین مادقا هب تایلمع یحلاصا و یهددوک .دوش
2 - -1 کاخ بسانم یاچ
هتوب یاچ یهایگ تسا رارف زا کهآ نیاربانب زا رظن شنکاو ییایمیش یاچ
ار دیاب رد یاهکاخ شرت ( یدیسا ) تشاک . دح هتیدیسا
کاخ یارب نیا لوصحم رد دودح 5.5 تسا و ره PH هاگ زا نیا رادقم زواجت درک و ای رتمک دش دیاب اب لیاسو بسانم نازیم دیسا
کاخ ار هب 5.5 دناسر . ره هاگ یدیسا کاخ رتدایز زا نیا رادقم دش اب نداد یاهدوک ییایلق و ای طولخم ندرک کهآ هب رادقم
بسانم نازیم یدیسا کاخ ار حلاصا یم .دننک
3 - -1 دوک یهد یاچ
یاهدوک هتزا نیشن شیب زا ره عون دوک رگید دروم هدافتسا رارق یم دریگ هولاع رب یاهدوک هتزا ، هیلک حلاما تزا و رفسف و ساتپ زین
یارب تیوقت هایگ مزلا یم دشاب و یکی رگید زا ییاهدوک هک
زا رظن تمیق اتبسن نازرا تسا و زا رظن حلاصا صاوخ یکیزیف و
ییایمیش نیمز
زین دروم هجوت یم دنشاب دوک زبس تسا . دوک زبس هولاع رب هکنیا دیلوت سوموه هدرک و رادقم لباق یهجوت تزا هب
نیمز یم دهد نینچمه رد
لصف ناتسبات هک شبات و ترارح باتفآ دایز تسا گرب هتوب یاه یاچ ار زا نتخوس رد لباقم باتفآ ظفح
یم .دنک
4 - -1 هجرد ترارــح طیحم
زتنسوتف صلاخ گرب یاچ
ًابترم اب شیازفا هجرد ترارح ، ات دح 35 دارگ یتناس هجرد لااب
یم دور و سپس
ًادیدش شهاک یم دبای و
یماگنه هک هجرد ترارح گرب هب 40 دارگ یتناس هجرد دسرب
فقوتم یم دوش . یامد کاخ زین رد یرایسب زا دراوم یارب یگدنز
یهایگ یتیمها رتدایز زا یامد اوه دراد تباث هدیدرگ تسا هجرد ترارح کاخ رب نازیم دشر یاچ و رد هجیتن نازیم یهدراب هتوب
یاه یاچ ریثأت دراد . یامد بولطم کاخ رد هدودحم هشیر هیذغت هدننک 25 - 20 دارگ یتناس هجرد یم
دشاب
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
137
5 - - 1 تبوطر یبسن
تبوطر اوه ره ردقچ رتشیب دشاب ، دشر اهگرب عیرس رت و نازیم لوصحم رتشیب دهاوخ دش . تبوطر یبسن اوه لقادح دیاب 65 یلا
70 دصرد و رثکادح 90 یلا 95 دصرد دشاب ات هتوب اه زا دشر یرتهب رادروخرب دندرگ
.
6 - -1 کاخ بسانم یارب تشک یاچ
یاچ یاهکاخ کبس ( دصرد نش لااب ) و راشرس زا داوم یلآ ار حیجرت یم دهد و هب تبوطر کاخ زاین ناوارف هتشاد و رد نیع لاح
ذوفن یریذپ و یشکهز بسانم زئاح تیمها تسا رد نمض ، یاچ یهایگ تسا تسوددیسا ،
هب یاهکاخ یدیسا زاین ناوارف دراد و
PH 5/5-5/4 رد نیرتشیب
دشر ار . دراد
-2 شور هیهت یاچ زبس رد هناخلگ :
هس ات راهچ هتفه لبق زا تشادرب ، رون هناخلگ ار مک مینکیم هب هکیروط هگرب یاه یاچ رد هیاس رارق دنریگب . ندناشوپ گرب اه ثعاب
یم دوش ات گرب یاه یاچ نازیم لیفورلک و ونیمآ دیسا لا نینایت یرتشیب ار دیلوت دیامن .
-3 تایصوصخ یاچ
یا هناخلگ زبس :
نازیم یتنآ نادیسکا رد
دحاو مرگ دوجوم رد یاچ زبس یا هناخلگ رتشیب
زا ره عون یزبس ای هویم یرگید تسا . یا یج یس یج
( یپا ولاگ نیچتاک تلااگ ) یعون زا یتنآ نادیسکا تسا هک رد یاچ یا هناخلگ هب
روفو تفای یم دوش هک قلعتم هب هتسد ی نیچتاک
اه یم دشاب . نیچتاک اه زا لیکشت لاکیدار یاه دازآ رد ندب یریگولج یم
دننک و نیدب هلیسو زا لولس اه و لوکلم اه رد لباقم
یرامیب اه تظفاحم یم
دنیامن و رد هجیتن ثعاب تملاس امش یم .دوش
-4 هسیاقم یاچ یا هناخلگ زبس اب
یاچ زبس : یلومعم
ییاذغ هدام عون رد ییاذغ هدام رادقم
زبس یاچ یلومعم
رب (
) مرگیلیم بسح رادقم
هدام ییاذغ رد
یا هناخلگ زبس یاچ (
رب
بسح مرگیلیم ) رد ییاذغ هدام تبسن
یاچ یا هناخلگ زبس هب
زبس یاچ یلومعم
نیچتاک 188.8
242 1.3
) دیسا ونیمآ ( نینایت لا 9
39 4.3
نیئتورپ 3.35
578 172.5
ربیف زا رتمک
0.01 0.662
66
میسلک 0.05
6.5 130
نهآ زا رتمک
0.01 0.34
34
نیئفاک 31.8
68 2.1
میساتپ 0.45
42.3 94
ث نیماتیو 0.1
3.2 32
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
138
-5 یایازم یتملاس یا هناخلگ زبس یاچ
؟تسیچ
· یا هناخلگ زبس یاچ رد
هسیاقم اب یاچ زبس
،یلومعم تیصاخ یتنآ نادیسکا 137
یربارب .دراد
· زا ظاحل یاوتحم داوم
،یذغم کی ناجنف یا هناخلگ زبس یاچ ربارب
اب 10 ناجنف یاچ زبس مد هدش یلومعم تسا
· یاراد یتنآ نادیسکا یاه
یدایز زا هلمج یتنآ نادیسکا EGCG یوق
.تسا
· تخوس و زاس ار شیازفا یم دهد و ثعاب نتخوس یبرچ یم .دوش
· هب روط رثوم و یعیبط مومس ار عفد یم .دنک
· ثعاب شمارآ نهذ و شهاک سرتسا یم .دوش
· ینغ زا
،ربیف لیفورلک و نیماتیو اه .تسا
· جازم بوخ ار شیازفا
یم دهد و هب زکرمت کمک یم .دنک
· نیماتیو
،موینلس، C یور،مورک
و میزینم ار مهارف یم .دنک
· و ثعاب شهاک لورتسلک و
دنق نوخ یم .دوش
-6 هجیتن :یریگ
یا هناخلگ زبس یاچ و
یاچ زبس یلومعم ره ود زا هایگ ایلماک سیسننیس هب
تسد یم دنیآ هک هایگ یموب نیچ تسا . اما دیلوت
یا هناخلگ زبس یاچ تبسن
هب یاچ زبس یلومعم هوحن دشر یتوافتم دراد . یارب دیلوت یا هناخلگ زبس یاچ هتوب
یاه یاچ ار 20 ات
30 زور لبق زا تشادرب رد هیاس رارق یم میهد ات رون امیقتسم هب
هایگ دسرن . رارق نتفرگ رد هیاس نازیم لیفورلک ار شیازفا یم
دهد هک نیا راک ثعاب یم دوش ات گنر گرب اه رتزبس دوش و نازیم دیلوت ونیمآ اهدیسا شیازفا دبای . یکی زا یاههار میظنت رون یهد
هب هایگ یاچ ، تشک هناخلگ یا نیا هایگ یم دشاب . یارب نیلوا راب رد ناریا اب تشک هایگ یاچ هب تروص هناخلگ یا و میظنت رون و
امد و تبوطر نآ یاچ یا هناخلگ زبس ار
دیلوت میدرک . نیا یاچ رد هسیاقم اب یاچ زبس یلومعم صاوخ یتنآ ینادیسکا 137
یربارب
دراد .
عبانم :
1 . یدمحا داژن یگنسرف ، ن ، هیذغت و یتملاس ( دلج لوا )
، 1396 فلوم،
، 720 ص .
2 . یدمحا داژن یگنسرف ، ن ، هیذغت و یتملاس ( دلج مود )
، 1397 ، فلوم ، 500 ص .
