هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1043
رب درگوگ فلتخم حوطس و سولیسابویت یرتکاب ریثات یبایزرا ورلک یوتحم
دصرد و لیف
هناد نیئتورپ شام هایگ
ینلایگ اضریلع
1
،*
تخدسابع دیمح و2
یملاغ دمحا
3
یتعنص و یزرواشک ،تعارز ،یرتکد یوجشناد1
.دورهاش
.دورهاش یتعنص و یزرواشک ،تعارز ،یملع تئیه وضع رایشناد2
.دورهاش یتعنص و یزرواشک ،تعارز ،یملع تئیه وضع رایشناد3
* لووسم هدنسیون
هدیکچ هب شهوژپ نیا زا هدافتسا یسررب روظنم
سولیسابویت یرتکاب و درگوگ دوک رب
یوتحم نیئتورپ و لیفورلک هایگ
( شام Vigna
radiate L.
) .تسا هدش ماجنا هب شیامزآ
حرط بلاق رد لیروتکاف تروص کولب
یاه رد یفداصت لاماک هس
رد رارکت هعرزم یا
رایرهش رد ترابع شیامزآ یاهروتکاف .دش ماجنا
:زا دنا درگوگ دوک دهاش( حطس هس رد
فرصم مدع و
50 هیصوت نازیم دصرد
و هدش 100 هدش هیصوت نازیم دصرد روتکاف و )
سولیسابویت ( حطس ود اب
حیقلت و حیقلت مدع :زا دنترابع هدش یسررب تافص .)
لیفورلک ،a
لیفورلک ،b
دیئونیتاراک ،لک لیفورلک و
هناد نیئتورپ دصرد تارثا هک تسا نآ رگنایب شهوژپ نیا زا لصاح جیاتن .
یلصا سولیسابویت و درگوگ نعم رثا یاراد
ی حطس رد یراد تافص یور دصرد کی
لیفورلک ،a
لیفورلک وb
لک لیفورلک و
یلصا رثا اهنت و دیئونیتاراک رب دصرد جنپ حطس رد سولیسابویت و دصرد کی حطس رد درگوگ رگوگ
یور دص رد کی حطس رد د
نیئتورپ دصرد هایگ
شام .تسا هدوب رادقم هب درگوگ
100 هدش هیصوت نازیم دصرد درکلمع شیازفا بجوم
مامت دش تافص ،
جوم سولیسابویت یرتکاب حیقلت نینچمه هناد نیئتورپ دصرد زج هب تافص همه رد شیازفا ب
دش .
:یدیلک ناگژاو شام
.هناد نیئتورپ و لیفورلک یوتحم ،سولیسابویت ،درگوگ ،
همدقم تابوبح هب ناونع یکی زا عبانم یهایگ ینغ
،نیئتورپ زا دعب
زا تلاغ نیرتمهم عبنم
ییاذغ ناسنا رامش هب یم دنور هک رد رساترس
ایند تشک هدش و طیارش هب بآ
و ییاوه توافتم زا لدتعم ات مرگ و بوطرم زا ات
،کشخ یراگزاس هتفای
نیا .دنا ناهایگ تیبثت اب
یتسیز نژورتین نمض دوبهب
،کاخ یزیخلصاح هب
تروص ناهایگ یششوپ و ای رد بوانت یرایسب اب زا
ناهایگ یعارز رد یریگولج زا
کاخ شیاسرف رثؤم
هدوب و شقن یمهم رد یرادیاپ ماظن یزرواشک یاه افیا
یم ( دنیامن 6 ).
هدمع تابوبح زا یکی شام هک هدوب
اب
نتشاد دصرد ییلااب زا
،نیئتورپ هب
ناونع عبانم زا یکی مهم
نیئتورپ
،یهایگ هیذغت رد ی ناسنا هب باسح یم .دیآ یاهدوک یلآ و
ییایمیش مزلا
و موزلم رگیدکی هدوب و یارب داجیا طیارش بسانم دشر ناهایگ هب ودره عون زاین یم
،دشاب اب نیا
،دوجو هزورما
ناگدننکدیلوت تهج
شیازفا تلاوصحم
،یزرواشک یاهدوک هب
ییایمیش یور
هدروآ دنا هک هدافتسا زا نیا اهدوک هب ییاهنت رد
تدمزارد هولاع
رب بیرخت تایصوصخ ییایمیشوکیزیف
کاخ و شهاک ذوفن
،هشیر شهاک دشر و رد تیاهن شهاک درکلمع ار کاخ
هب لابند دراد و رد رانک نآ رجنم هب یگدولآ بآ یاه ینیمزریز و
طیحم تسیز یم ( ددرگ 7 .) دوبمک درگوگ رد کاخ یکی زا لیلاد
شهاک هدافتسا ییاراک زا
نژورتین یم تخاس رد رصنع نیا .دشاب گرب گنر نآ دوبمک تروص رد و هتشاد شقن لیفورلک
هدش درز اه
یم شهاک هایگ رد زتنسوتف نازیم و ( دبای
4 نیئتسیس و نینویتم هلمج زا مهم هنیمآ یاهدیسا یخرب تخاس رد نینچمه درگوگ .)
مادنا رد هژیو هب هیگ دشر نآ دوجو مدع تروص رد و هتفر راک هب یم لتخم دشر لاح رد ناوج یاه
( دوش 3 .) هدافتسا یب هیور زا
یاهدوک ییایمیش یارب
،رتشیب دیلوت دقاف
هیجوت یداصتقا و
تسیز یطیحم .تسا تارطاخم تسیز
یطیحم یشان زا فرصم نیا
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1044
،اهدوک بیرخت و مکارت کاخ اه و شهاک رادقم هدام یلآ کاخ شقن یمهم رد نیا درکیور هتشاد هدیا .تسا تشگزاب
هب تعیبط و
هدافتسا رتمک اهدوک زا و مومس ییایمیش و
لیامت هدنیازف مدرم هب هدافتسا زا تلاوصحم یلآ
ببس هجوت شیب زا شیپ هب هدافتسا زا
یاهدوک یتسیز هدش تسا ( 1 .) سولیسابویت اه
یم دنناوت تارثا لباق هظحلام یا طیحم رب هتشاد
هب .دنشاب تلع
دیلوت دیسا طسوت
،سولیسابویت تیللاح
رصانع شیازفا هتفای و یسرتسد تیلباق نآ
اه لیهست یم ( ددرگ 2 .)
شور و داوم اه
یعارز لاس رد شیامزآ نیا 1396
هعرزم رد هقطنم رد عقاو یا ضرع رد رایرهش ناتسرهش .دمآ رد ارجا هب نارهت ناتسا رایرهش ی
ییایفارغج 50
و هجرد 56 ییایفارغج لوط و یقرش هقیقد 35
و هجرد 33 زا یلامش هقیقد و تسا هدش عقاو چیونیرگ راهنلا فصن
ایرد حطس زا نآ عافترا نیگنایم 1450
هنارتیدم ییاوه و بآ رظن زا هقطنم نیا .تسا رتم یم کشخ همین و مرگ یا
لحم کاخ .دشاب
کولب هیاپ حرط بلاق رد لیروتکاف تروص هب شیامزآ .دوب ینش یمول تفاب یاراد شیامزآ ش ارجا رارکت هس اب یفداصت یاه
ره .د
لماش رارکت 6
باستحا اب هک دوب ترک 3
ترک دادعت رارکت اه
18 ( فرصم مدع دهاش لماش درگوگ دوک رامیت حوطس .دوب ددع ،)S0
50 ( هدش هیصوت فرصم نازیم دصرد ،)S1
100 ( هدش هیصوت فرصم نازیم دصرد نودب حطسود رد سولیسابویت یرتکاب و )S2
( حیقلت ( حیقلت و )T0
رگ رظن رد )T1
ترک ره لوط .دش هتف 6
لماش و رتم 4
لصاوف اب تشک طخ 50
یتناس فیدر نیب رتم و اه
هلصاف 25 یتناس هتوب نیب رتم یرصنع درگوگ دوک .دوب اه
هب تروص یردوپ قباطم ریداقم نییعت هدش یارب ره رامیت تروص هب یراون
30 زور لبق زا تشاک قمع رد 10
یتناس یرتم هب ترک یاه دروم رظن هفاضا و هب روط لماک اب کاخ طولخم نینچمه .دش
سولیسابویت کی
هتفه لبق زا تشاک هب رادقم هیصوت
،هدش رد قمع 10 یتناس رتم کاخ رارق هداد .دش خیرات رد تشاک تایلمع
01 / 04 / 1396 ،ترک ره رد رظن دروم تافص یریگ هزادنا روظنم هب دشر هرود یاهتنا رد .دیدرگ ماجنا یتسد تروص هب زا رتم مین
یشیامزآ دحاو ره زا .دندش هتفرگ رظن رد هیشاح ناونع هب یرانک فیدر ود اب هارمه فیدر ره یاهتنا و ادتبا 3
یفداصت روط هب هتوب
.دش هداد لاقتنا هاگشیامزآ هب و دیدرگ باختنا لیفورلک هاگشیامزآ رد
لیفورلک ،a هناد نیئتورپ دصرد و دیئونیتاراک ،b
یریگ هزادنا
.دش هداد هیزجت یارب شهوژپ نیا رد رازفا مرن زا اه
SAS-V9.4
نیگنایم هسیاقم یارب نینچمه و نومزآ زا اه
لامتحا حطس ردLSD
5 .دش هدافتسا دصرد
ثحب و جیاتن نامه لودج رد هک روط 1
یم هدهاشم لیفورلک رب سولیسابویت یرتکاب و درگوگ رثا دوش
لامتحا حطس رد a 1
ینعم .دیدرگ راد
رامیت هک داد ناشن تافص نیگنایم هسیاقم S2
نازیم ات درگوگ فرصم شیازفا اب هک تسانعم نادب نیا و تفرگ یاج رترب هورگ رد
لیفورلک ،هدش هیصوت لودج( درک دهاوخ ادیپ شیازفاa
2 لیفورلک نازیم نیرتمک .) اب درگوگ فرصم مدع دهاش هب طوبرمa
97 / 0
فرصم اب و دوب 50
هدش هیصوت درگوگ دصرد 1
/ 1 لیفورلک هب دصرد هدش هیصوت نازیم هب درگوگ فرصم نینچمه .دش هدوزفا a
هب تبسن 50
هدش هیصوت نازیم دصرد 10
لیفورلک رد شیازفا دصرد لودج( داد ناشنa
2 .)
رب زین سولیسابویت رثا لیفورلک
لامتحا حطس رد a 1
ینعم دصرد دش راد
لودج(
1 نیرتشیب .) لیفورلک نازیم
فرصم رامیت ردa
نازیم هب سویلسابویت 13
/ 1 نازیم هب سولیسابویت حیقلت مدع هب طوبرم دادعت نیرتمک و 07
/ 1 لودج( دش لصاح 2
.)
لیفورلک حطس رد سلویسابویت و درگوگ ریثات تحت زینb
1 لودج( دش عقاو دصرد 1
.) لیفورلک درگوگ فرصم شیازفا ابb
تبسن
هدش هیصوت حطس رد ،دهاش هب 7
/ 23 شیازفا بجوم سولیسابویت فرصم نینچمه .داد ناشن شیازفا دصرد 6
/ 8 یدصرد لیفورلک b
لودج( دش سولیسابویت حیقلت مدع هب تبسن 2
.)
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1045
هداد سنایراو هیزجت هک داد ناشن هطوبرم یاه
لک لیفورلک ( یراد ینعم روطب
01 /
≤ 0 ریثات تحت )P و درگوگ دوک
سولیسابویت رارق
لودج( تفرگ 1
.) نیرتشیب ،هک داد ناشن تافص نیگنایم هسیاقم لک لیفورلک
ربارب 61 / 1 دوب مرگ رامیت زا هک S2
دمآ تسدب و
نیرتمک لک لیفورلک رامیت هب طوبرم
S0
( 25 / 1 مرگ دوب ) . نیگنایم ود نیا فلاتخا هک 7
یم دصرد .دشاب
داد ناشن جیاتن نینچمه
شیازفا هب رجنم سولیسابویت فرصم هک 1
/ 6 یدصرد لک لیفورلک لودج( دش
2 .)
لودج رد هک روط نامه 1
یم هدهاشم ینعم یروط هب دیئونیتاراک دوش
حطس رد یراد 1
حطس رد و درگوگ دوک ریثات تحت دصرد 5
نیگنایم هسیاقم اب .تفرگ رارق سولیسابویتریثات تحت دصرد لودج( اه
2 یم بلطم نیا هجوتم ) درگوگ فرصم شیازفا اب هک میوش
رامیت رد S2
فرصم مدع دهاش هب تبسن 5
یوتحم رب دصرد دیئونیتاراک
یم هدوزفا وش
نینچمه .د سولیسابویت زا هدافتسا مدع
شهاک بجوم 3
رد یدصرد دیئونیتاراک
یم یرتکاب زا هدافتسا هب تبسن .دوش
د هک داد ناشن جیاتن هناد نیئتورپ دصر
ینعم روط هب یراد
( 01 /
≤ 0 )P ریثات تحت لودج( تفرگ رارق درگوگ
1 .) نیگنایم هسیاقم
اب هناد نیئتورپ دصرد نیگنایم نیرتشیب هک داد ناشن 5
/ 21 هب قلعتم دصرد S2
و دوب یاهرامیت S1
و S0
نیگنایم اب بیترت هب یاه
9 / 19 و 24 / 19 هبتر رد دصرد رارق یدعب یاه
لودج( دنتفرگ 2
.)
( لودج 1 شام درکلمع یازجا و درکلمع رب سولیسابویت و درگوگ دوک فلتخم حوطس سنایراو هیزجت :)
رییغت عبنم یدازآ هجرد
لیفورلک لیفورلک a
لک لیفورلک b دیئونیتاراک
نیئتورپ دصرد
رارکت 2
002 / 0 0003 / 0 0009 / 0 0007 / 0 29
/ 1
درگوگ
** 2 099 /
** 0 014 /
** 0 189 /
** 0 003 /
** 0 49 / 5
سولیسابویت
** 1 014 /
** 0 005 /
** 0 035 /
* 0 001 /
n.s 0 37 / 0
درگوگ
× سولیسابویت
n.s 2 0008 /
n.s 0 0001 /
n.s 0 001 /
n.s 0 00009 /
n.s 0 02 / 0
یشیامزآ اطخ 18
0003 / 0 0002 / 0 0004 / 0 0002 / 0 26
/ 0
،**
لامتحا حطس رد یراد ینعم رگنایب بیترت هب* 1
و 5 و تسا دصرد .دشاب یمن راد ینعمn.s
( لودج 2 :) رثا شام درکلمع یازجا و درکلمع رب سولیسابویت و درگوگ دوک فلتخم حوطس
اهرامیت لیفورلک
لیفورلک a لک لیفورلک b
دیئونیتاراک نیئتورپ دصرد
درگوگ دوک ( S0
) 97c
/ 0 29c
/ 0 25c
/ 1 76b
/ 0 24c
/ 19
( S1
) 1b
/ 1 34b
/ 0 49b
/ 1 77b
/ 0 9b
/ 19
( S2
) 22a
/ 1 38a
/ 0 61a
/ 1 8a
/ 0 150a
/ 21
سویلسابویت ( T0
) 07b
/ 1 32b
/ 0 39b
/ 1 76b
/ 0 23a
/ 20
( T1
) 13a
/ 1 35a
/ 0 48a
/ 1 78a
/ 0 94a
/ 19
جیاتن گناو و ناشن ناراکمه دنداد
هک هدافتسا زا رجنم درگوگ هب
شیازفا هنادگنر یاه یزتنسوتف هایگ رد
هجنوی یم ( دوش 12 ساسارب .) رظن
رنشرام هدمع نیا تابیکرت یاراد ینژورتین راتخاس دنتسه
و زا ییاجنآ هک درگوگ بجوم شیازفا فرصم ییاراک نژورتین
و نینچمه شیازفا
تیلباق بذج ریاس رد رصانع ناهایگ
یم
،ددرگ زا نیا ور هدافتسا زا درگوگ یم دناوت ات ببس یدح شیازفا
رادقم لیفورلک رد ناهایگ ( ددرگ 9 .)
یوار و ( ناراکمه 2010
) شیازفا دیلوت هدام کشخ اب فرصم درگوگ گنرلگ رد ار
هب لیلد شیازفا دشر هشیر و لیکشت هک لیفورلک
رجنم هب شیازفا زتنسوتف
،دش رکذ ( دندرک 10 .)
دنیاش تاقیقحت و
ناراکمه ( 2004 ) ناشن هداد تسا هک ندوزفا یرتکاب دیسکا یاه هدننک
درگوگ ثعاب شیازفا عیرس رد دشر و هعسوت هشیر اه و
نینچمه شیازفا نازیم دصرد نیئتورپ ار هناد هب هارمه هتشاد .تسا دربراک یاهدوک یتسیز زین یم ثعاب دنناوت شیازفا
دصرد .دندرگ نیئتورپ
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1046
اریز یاهدوک یتسیز هولاع رب مهارف ندومن طیارش بسانم دشر و یارب ومن ناهایگ تیبثت یتسیز نژورتین ار زین ماجنا یم دنهد هک رجنم هب شیازفا
ناوت هایگ رد نژورتین نویسلایمیسآ یم
( ددرگ 11 .)
راساک و ( تاکتاک 2007 درگوگ هک دنتشاد نایب ) لیلدب
شقن رد لیکشت تابیکرت یاهدیسا هنیمآ
یواح
،درگوگ زتنس
،نیئتورپ
،نیماتیو لیفورلک و نغور تیمها هژیو یا دراد ( 5 .)
رد نیا اتسار یهلام و ناراکمه ناشن دنداد هک اب دوک درگوگ یهد رد
کاخ یاه ریقف زا رظن
،درگوگ نازیم نغور و نیئتورپ ازلک هناد
شیازفا شیازفا .تفای رادقم
درگوگ ات 80 مرگولیک رد راتکه شیازفا ببس دصرد
نیئتورپ ( دش هناد 8
.)
عبانم
1 - دسا ی نامحر ی
،
،.ه زاواخ ی
، ک
،.
،هدازرغصا
،.ا لاجر ی
، و .ف راشفا ی
، .م 1391 اهدوک . ی ز ی تس ی رد ای :نار تصرف اه شلاچ و هلجم .اه شهوژپ اه ی
مولع( کاخ کاخ
و ،)بآ 26 ( 1 :) 87 - 77 .
2 -
،حلاف
،.ر.ع تراشب ی
، و .ح ورسخ ی .ه ، 1388 . م ی بورک ی ژولو ی پاچ( کاخ تاراشتنا .)مود
آ یی ،نارهت .ژ 179 ص .
3- Fazili, I.S., Jamal, A., Ahmad, S., Masoodi, M., Khan, J.S., and Abdin, M.Z. 2008. Interactiveeffect of sulfur and nitrogen on nitrogen accumulation and harvest in oilseed crops differing in nitrogen assimilation potential. Journal of Plant Nutrition, 31(7): 1203-1220.
4- Ivan, J. 2007. Micronutrient innovation. Potato Grower Magazine. Harris Publishing Inc. USA, 1: 58-61.
5- Kacar, B. and Katkat, A.V. 2007. Plant Nutrition. 3th ed. Nobel Press; Ankara, Turkey.
6- MajnoonHoseini, N. 2004. Puls crop in Iran. Tehran Jahad Daneshgahi Prees, 240 pp. (In Persian).
7- Malecoti, M.J. 1999. Sustainable Agriculture and yield increase though balanced fertilization. Agriculture Education Press. 460p.
8- Malhi, S.S., Y. Gan and J.P. Raney. 2007. Yield, seed quality and sulphure uptake of Brassica oilseed crops in response to sulfur fertilization. Agronomy Journal, 99: 570 - 577.
9- Marschner, H. 1995. Mineral Nutrition of Higher Plants. 2nd ed., Academic Press, Ltd., London, 862 p.
10- Ravi, S., Channal, H.T., Hebsur, N.S., and Dharmatti, P.R. 2010. Effect of sulphur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.).
11- Shinde, D.B., Kadam, R. M. and Jadhav, A. C. 2004. Effect of sulfur oxidizing micro- organisms on growth of soybean.
J. Maharashtra Agric. Univ., 29: 305- 307.
12- Wang, Y. F., S. P. Wang, X. Y. Cui, Z. Z. Chen, E. Schnug and S. Haneklau. 2003. Effects of sulfur supply on the morphology of shoots and roots of alfalfa (Medicago sativa L.). Grass and Forage Science 58: 160–167.
