اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی اولین همایش ملی ایده ( ن

(1)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

35

هعرزم یبایزرا ( یجیردت تمواقم یا

Slow rusting رد وج درز گنز یرامیب هب تبسن )

نیلا یبآ وج دیدناک یاه

یوفص یلعرفص

*

رایداتسا یغاب و یعارز مولع تاقیقحت شخب

، لیبدرا ناتسا یعیبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقیقحت زکرم

، تاقیقحت نامزاس

، و شزومآ

یزرواشک جیورت

، لیبدرا

* لوئسم هدنسیون :

[email protected]

هدیكچ درز گنز وج لماع اب Puccinia striiformis f. sp. hordei یرامیب نیرتمهم زا یکی

یم وج یاه وج دیلوت هکدشاب

رد ار

یخرب یم دیدهت ناهج قطانم ینابزیم تمواقم .دنک

، یداصتقا یجیردت تمواقم و تسا درز گنز تیریدم شور نیرت (

Slow

rusting )،

هک تسا یمک تمواقم یعون

، یجیردت تمواقم یاهرتماراپ ،هعلاطم نیا رد .تسا هدش شرازگ یرادیاپ تمواقم لماش

( یگدولآ بیرض ( یرامیب یئاهن تدش ،)CI

( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس یبسن رادقم ،)FRS rAUDPC

یگدولآ خرن و )

( یرهاظ یارب )r

41 زا لاس ود یط ساسح دهاش اب هارمه وج پیتونژ 1395

ات 1396 هاگتسیا رد هعلاطم نیا .دندش یبایزرا

هچهایگ شنکاو .دش ماجنا یعونصم و یعیبط یگدولآ طیارش تحت لیبدرا یزرواشک تاقیقحت یا

هعرزم طیارش تحت زین یا

یبایزرا جیاتن .دش یبایزرا یاه نیلا هک داد ناشن تمواقم یاهرتماراپ یارب اه

EDC-87-3 ،

EC-90-4 ،

EM-88-2 ،

EM-

،88-5 EM-89-19 ریداقم نیرتلااب ساسح مقر اب هارمه

، FRS ،CI و r rAUDPC دنتشاد ار

و ، ناونع هب نیاربانب

نیلا/ماقرا ساسح یاه هچهایگ هلحرم ود ره رد نیلا هد .دندش یدنب هورگ

هلحرم رد نیلا تفه .دندوب مواقم لماک هایگ و یا

هچهایگ لماک هایگ هلحرم رد یلو مواقم یا ( طسوتم شنکاو

MR, M, MS )

.دنداد ناشن یاه هرامش( نیلا هدزیس

2 ، 5 ، 8 ، 10 ،

12 ، 14 ، 15 ، 19 ، 23 ، 29 ، 31 ، 38 ، 39 هچهایگ هلحرم رد ) ا

( طسوتم شنکاو لماک هایگ هلحرم رد یلو ساسح ی MR, M,

نیلا نیا نیاربانب .دنداد ناشن )MS یتوافتم تاجرد یاراد دایز لامتحا هب تمواقم فلتخم یاهرتماراپ نییاپ ریداقم نتشاد اب اه

ای یجیردت تمواقم زا صاصتخا ریغ تمواقم(HTAP

- یم )رادیاپ ای یداژن نیلا هیقب .دنشاب

حطس اه یجیردت تمواقم زا ینییاپ

هشوخ هیزجت .دنتشاد هچهایگ شنکاو ساسا رب یا

لماک هایگ و یا

، نیلا هورگ رد ار اه زین تلاح نیا هک داد رارق یفلتخم یاه

نیلا یلااب عونت رگنایب .دوب وج درز گنز یرامیب هب تبسن شنکاو رظن زا اه

یجیردت تمواقم : یدیلک تاملک هچهایگ تمواقم ،

،درز گنز ، یا Puccinia striiformis f. sp. hordei

همدقم ( وج Hordeum vulgare L.

هلغ تلاوصحم نیرتمهم زا یکی ) زا شیب حطس رد هک تسا یا

9 / 46 ناهج رد راتکه نویلیم و

611 / 1 نویلیم راتکه ناریا رد یم تشک ( دوش

Anonymous, 2016 ناسنا یاذغ ،ماد فیلعت ناونعب ًاساسا و ،)

رد تلام هیهت و

یم هدافتسا اهروشک زا یرایسب ( دوش

Newman and Newman, 2006 هلغ لوصحم نیا .)

و کشخ یحاون هب یبوخ یراگزاس یا

کاخ متسیس رد بلغا و هتشاد ریقف یاه یم تشک نییاپ درکلمع اب دیلوت یاه

شنت .دوش ( درز گنز هژیوب ،هدنز یاه

P.Striiformis

f. sp. hordei ( )

)،PSH یم وج لوصحم رد یدایز درکلمع شهاک ثعاب یمدیپا یرامیب نیا .دوش

یایسآ رد ار یدیدش یاه

اتسکاپ ،لاپن ،دنه( یقرش و یبونج ن

نیچ و نپاژ ،شدلاگنب ، )

Chen et al., 1995) ( ایسآ برغ ،)

Dubin and Stubbs, 1986 ،)

( اقیرفآ قرش Stubbs, 1985

( یبونج یاکیرمآ ) Capettini, 2005

) ( یلامش یاکیرمآ و Chen, 2007, 2008

.تسا هدش ببس )

یمدیپا یخرب نیب درکلمع شهاک ببس درز گنز مهم و دیدش یاه

30 ات 70 تسا هدش یبونج یاکیرمآ رد وج لوصحم رد دصرد

(2)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

36

( Dubin and Stubbs, 1986 لاس رد یرایدنفسا طسوت ادتبا ناریا زا یرامیب نیا .)

1326 ( تسا هدش شرازگ Esfandiari,

یخرب رد ناریا رد روکذم یرامیب .)1947 طاقن

ب ه ناتسا هژیو ،لیبدرا یاه

ناسارخ

، دوش یم تراسخ بجوم ناتسزوخ و سراف

( Safavi et al., 2014 ( ناراکمه و یوفص طسوت هدش ماجنا یسررب کی رد .)

Safavi et al., 2012 زا یشان درکلمع ءازجا شهاک )

یور لیبدرا رد وجدرز گنز یرامیب ( یجیردت تمواقم یاراد ماقرا و ساسح ماقرا

Slow rusting resistance بیترت هب )

50 و %

20 .تسا هدیدرگ دروآرب % ( تدسا درز گدنز تیریددم شور نیرتملاس یطیحم ظاحل زا و نیرترثوم ،نیرت دنمدوس رادیاپ تمواقم یریگراکب Park, 2008

رد )

ردش تدمواقم عودن ود یدلک رودطب ،تلادغ یاده گنز هدچهایگ تدمواقم لمادش هدک تدسا هددش هداد

( یا Seedling\ all-stage

resistance ( لماک هایگ تمواقم و )

Adult plant resistance = APR ( دشاب یم )

Gyamwali et al., 2018 تدسا هددش تباث .)

هچهایگ تمواقم هک ( تیدساسح قودف شندکاو ادب بلغا و دشاب یم رثوم هایگ یدشر لحارم مامت رد یا

hypersensitive هادیگ رد )

( لماک هایگ تمواقم هک یلاح رد ،تسا هارمه ( یجیردت تمواقم ناونع هب بلغا و هدوب رثوم لماک هایگ هلحرم رد اهنت )APR

Slow

rusting ( دوش یم هتفرگ رظن رد زین ) Park, 2008

).

هچهایگ تمواقم صوصخ رد هعلاطم نیدنچ و یا

هودهق گنز ردAPR لدماع ادب ودج یا

P. hordei هدکیلاح رد ،تدسا هددش مادجنا

تمواقم صوصخ رد یکدنا تاعلاطا هچهایگ تمواقم نژ نیدنچ ،لاثم یارب .دراد دوجو وج درز گنز هب تبسنAPR

هب تبسن یا

P. hordei ددننام دنودش یدم ییلااب تمواقم داجیا ثعاب هک

وRph1 Rph19 ( Golegankar, 2009 و )

Rph21 ( Sandhu et

al., 2012 )

و Rph22 ( Niks, 2013 هدش شرازگ )

( نیققحم یخرب ًاریخا .تسا Dracatos et al., 2016; Esvelt Klos et al.,

2016 ،) هب تمواقم یاهQTL هچهایگ هلحرم رد ارPSH

هدردک نیدیعت اپورا و یلامش یاکیرمآ درز گنز یاهداژن زا هدافتسا اب یا

نژ بلغا .دنا هچهایگ تمواقم یاه

ط روطب یا بلاغ یعیب

و هدوب گرزب رثا ( Major effects )

شدهج .دنتدسه نژ رد دادیز یاده

یاده

گنز ییازیرامیب نژ تسکش هب رجنم ًابلاغ اه

یدم ادهنآ یریگراکب زا دعب یهاتوک تدم ضرع رد نابزیم رد تمواقم لوئسم یاه دنودش

( Park, 2008 )

تمواقم ،لباقم رد . یدم هدردب مان نآ زا زین یجیردت ای صقان تمواقم ناونعب و دراد مه یمک تیهام ٌاساسا هکAPR

یشیازفا رثا ًابلاغ ،دوش (

additive effects )

دراد ( Singh et al., 2015 )

تمواقم یاه نژ نیاربانب . ینلاوط تدم یاربAPR

یردت

.دنتسه رثوم ًابیرقت 26 تمواقم نژ گنز هب تمواقم یاربRps

هدش هتفرگ راکب و یئاسانش وج درز دنا

(Chen and Line, 2003) ،نیا دوجو اب .

نژ نیا رتشیب صاصتخا اه

- .دش دنهاوخ رثوم ریغ دیدج یاهداژن روهظ هجیتن رد نژوتاپ یاه تیعمج لرتنک رد و هدوب یداژن

نژ رمع لوط نیگنایم یناهج حطس رد یداژن صاصتخا تمواقم یاه

5 یم دروآرب لاس (دوش

Kilpatric, 1975 نژ ،لاثم یارب .)

تمواقم یاه ،Yr2

،Yr3 ، Yr4

،Yr6 ،Yr7 ،Yr9 و همانرب رد یعیسو روطب YrA ( تیمیس یداژن هب یاه

CIMMYT یارب )

( دنا هدش هتفرگ راکب مدنگ درز گنز هب تمواقم Badebo et al., 1990

دنتسین رثوم یناهج حطس رد اه نژ نیا زا کی چیه ،اما .)

( Broers et al., 1996; Sharma-Poudyal et al., 2013 تمواقم عون ود .)

،یمک ینعی تمواقم یجیردت ( Slow Rusting و )

تمواقم هایگ لماک رد هجرد ترارح لااب ( High Temperature Adult Plant =HTAP )

روطب یعیسو یسررب هدش دنا ( Line,

.)2002 متسیسوتاپ زا یرایسب رد گنز یاه

- ،تلاغ هزادنا اب لماک هایگ هلحرم رد نآ ریداقم و هدش حیرشت ماقرا تمواقم یمک میهافم یریگ

( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس ،هایگ دشر زا یصخشم هلحرم رد یرامیب تدش Area Under Disease Progress Curve

=AUDPC ( یرهاظ یگدولآ خرن ،)

Apparent infection rate رب یگدولآ بیرض طسوتم و )

( دنوش یم دروآ Broers et al.,

1996; Pathan and Park, 2006 نیلا و ماقرا تمواقم یمک ریداقم اهرتماراپ نیا زا هدافتسا اب یفلتخم نیققحم .)

حطس رد ار اه

(3)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

37

(دنا هدرک صخشم هعرزم Sandoval-Islas et al., 2007; Ali et al., 2009b; Shah et al., 2010; Safavi et al., 2010)

.)

یسررب رد اب یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس و یگدولآ بیرض ،یرامیب یئاهن تدش یاهرتماراپ یلااب یگتسویپ نیققحم نیا یاه

. تسا هدیدرگ صخشم رگیدکی و ماقرا تمواقم یبایزرا هنیمز رد کیرد .تسا هتفرگ تروص ایند فلتخم طاقن رد یددعتم تاقیقحت درز گنز هب تبسن وج یاهنیلا

یاهلاس زا ناتسودنه رد هدش ماجنا یسررب 1981

ات 1983 دادعت 700 نادیمزا هک دندش یبایزرا یعیبط یگدولآ طیارش تحت نیلا

اهنآ 15 ،یگدولآ زا یراع نیلا 11

و مواقم و ییزج یگدولآ اب نیلا نادشن ار تیساسح زا یتوافتم تاجرد یشیامزآ داوم هیقب

ددنداد

( Mathur and Siradhana, 1990 .)

یردددگید یدددسررب رد 500

یداژدددن هدددب یاددده هدددمانرب زا لدددصاح هتفردددشیپ ندددیلا

ICARDA/CIMMYT هدچهایگ هلحرم رد هک کیزکم رد

یا دنددش یبادیزرا لدماک هادیگ و

، هتفردشیپ یادهنیلا زا یدادیز داددعت

( 8 / 85 هچهایگ هلحرمرد )%

یا دنداد ناشن تیساسح شنکاو

، دودب ردتمک لدماک هادیگ هدلحرم رد یگدولآ نیا هک یتروصرد .

هدجیتن

( ددندوب ییلاادب یدمک تدمواقم یاراد هتفردشیپ یاهنیلا هک دوب بلطم نیا رگنایب شیامزآ نیا زا لصاح Sandoval-Islas et al .,

.)1998 دگت رد ودج یاهمدسلاپ مرژ یبادیزرا رد ساز

Norbert , Maury , Keowee, Kenate , Kamiak Hudson , Hazen,

Custer, Compana, chayton , Boxer , Betzes, Barsoy,Vanguard, هچهایگ تمواقم

( دنداد ناشن دوخ زا یا Roelfs &

Huerta Espino, 1994 یاهلاس یط رد ناتسودنه رد رگید قیقحت رد .)

1980 ادت 1983 زا 269 مدقر طیاردش رد هدک فدلتخم

،دندش یبایزرا ناکم هسرد یعونصم و یعیبط یگدولآ 26

لمحت ای تمواقم زا ییلااب هجرد مقر هدعرزم طیاردش رد نژوتادپ هدب

زا یا

دنداد ناشن دوخ و

ماقرا EB7948, Gaines, RDISN416, EP79A, Ab.14

اب پدیت شنکاو یاراد و یرادمیب زا نودصم ،10R

ینژ دنچ تمواقم وب

( دند Gulati et al.,1988 .)

لاسزا 1990 ات 1997 هعرزم باختنا تاشیامزآ رد زا شیب یا

44 رازه نیلا تبسن

هب ویلوب رد وج درز گنز ی

، تلایا ودارلک )اکیرمآ(

، رد ادهناکم مادمت رد مواقم وج یاهنیلا .دندش یبایزرا ورپ و کیزکم ،ناملآ،روداوکا

هلمج زا فلتخم ماقرا تیاهن رد .دندش هتشاکزین مود لاس Bancroft

لاس رد 2000 (دنددش یدفرعم Brown et al., 2001b

رد .)

یرتشیب تمواقم هفیدرود یاهوج هک تسا هدیدرگ صخشم لاپن رد یرگید هعلاطم یاهوج اب هسیاقم رد درز گنز یرامیب هب تبسن

شیازفا یارب یلمع شور کی یرامیب هب مواقم و هفیدرود وج ماقرا زا هدافتسا و دنا هتشاد هفیدر شش دیلوت

یرادیاپ و دردکلمع

ودج

تسا هدش هیصوت لاپن رد Sherchand &Yoshida, 1996)

.)

ریظن یماقرا اکیرمآ رد Bancroft

، Tango ، وKold Strider یرتهب تمواقم یاراد ،دنا هدیدرگ یفرعم لبق لاس نیدنچ هک

ریظن رگید یخرب و دنتسه وج درز گنز هب تبسن Baronesse

یم یجیردت تمواقم یاراد ( دنشاب

Line, 2002 .)

مواقم ماقرا

دننام یرگید IBTA-8

،یویلوب رد Teran

و روداوکا رد UNA-80

رخاوا رد هک ورپ رد 1970

اوا و لی 1980 تدم ،دندش یفرعم

ینلاوط ( تسا ماقرا نیا رد یمک تمواقم رادیاپ تعیبط رگنایب هک دندوب مواقم وجدرز گنز هب تبسن یرت Sandoval-Islas et al.,

.)1998 .تسا هتفرگ ماجنا وج درز گنز هب تبسن اه نیلا و ماقرا یبایزرا هنیمز رد یتاقیقحت زین ناریا رد نییعت یسررب رد

عبانم

یاهلاس یط درز گنز یرامیب هب وج تمواقم 67

ات 71 و راتسا ،سرا ماقرا ناسارخ رد ( دندوب نوصم مرا

Moshiri, 1995 .)

رد

( ناراکمه و یوفص طسوت یرگید هعلاطم Safavi et al., 2013

وج ماقرا یجیردت تمواقم ) اهنآ نیب زا هک تفرگ رارق یسررب دروم

یئوکام ماقرا و حیصف ،تشد ،

.دنداد ناشن ار تمواقم طسوتم حطس دنهس و ردیبآ ،رجفلو ماقرا و تمواقم بولطم حطس یاراد سرا

( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس AUDPC

هفلوم مامت و هدوب تمواقم لک زا یمک رایعم ) ،یگدولآ یناوارف ریظن تمواقم یاه

حطس کی رد ار یئازروپسا و موینیدیروا هزادنا ،یگدولآ ناهن هرود یم صخشم

دزاس ( Milus and Line, 1986 .)

هعلاطم تلع

هعرزم طیارش رد هدش دای یاهرتماراپ ( نییاپ یگتسبمه ،یا

r=0.5 هفلوم یخرب ) تمواقم یاه

یجیردت هناخلگ طیارش رد یا

(4)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

38

هچهایگ(

هفلوم اب )یا ( تسا لماک هایگ طیارش رد روکذم یاه

Sandoval-Islas et al., 2007 رگید فرط زا .)

نژ نایب هک اجنآ زا -

صاصتخا ریغ تمواقم یاه -

تمواقم دننام( یداژن یجیردت

یم ماجنا لماک هایگ هلحرم رد ) ( دریگ

Singh et al., 2011 رد اذل ،)

تمواقم یاهرتماراپ زین رضاح یسررب یجیردت

هچهایگ شنکاو اب هارمه لماک هایگ هلحرم رد هعرزم طیارش رد یا

یم هعلاطم یا .دنوش

داوم اه شور و هچهایگ شنکاو یبایزرا :یا

هچهایگ شنکاو یسررب یا

41 میلقا هب طوبرم(وج دیدناک نیلا هعرزم طیارش تحت )فلتخم یاه

رب یا

ز شور ساسا ی

( ناراکمه و قن Zeng et al., 2014

) )اهداژن طولخم(وج درز گنز یداژن تیعمج ربارب رد سنلاوریو یاراد هک

رب

یور نژ یاه

، Rps4 rpsHF

، rpsAst

، rpsHi1

، rpsHi2

،

، rps2 rpsTr1

، rpsTr2

، Rps1.c

، Rps1.b

، و Rps3 RpsI5

دوب دن Safavi et al., 2014( ).

راهب لصف رد یسررب نیا .دش ماجنا ، لیبدرا یزرواشک تاقیقحت هاگتسیا رد

هلصاف رد عقاو ( 15

لیبدرا هداج یبرغ بونج یرتمولیک -

یایفارغج لوط اب لاخلخ 48

و هجرد 26 ییایفارغج ضرع و هقیقد 38

و هجرد 22 و هقیقد

ایرد حطس زا عافترا 1339

.دش ماجنا )رتم طخ کی یور مرگ هس نازیم هب نیلاره

30 یتناس هلصاف اب یرتم 30

یتناس زا رتم

پ کی یور رگیدمه ره زا دعب و دش هتشاک هتش

10 مین طخ ود یور شیامزآ هیشاح لک رد زین و نیلا مقر )هتشپ کی( یرتم

هچهایگ شیامزآ .دیدرگ تشک ساسح کولب رط ساسا رب یا

مئلاع روهظ نامز رد .دش ماجنا رارکت هس رد و یفداصت لماک یاه

یگدولآ پیت دح رد( ساسح مقر یور 7

تشاددای )رتلااب ای ادرب

هچهایگ شنکاو .دش ماجنا یر رایعم ساسا رب یا

9 - 0 نیلا شور هب

( مویق و Line and Qayoum, 1992 ماجنا )

.دش پیت شور نیا رد یگدولآ یاه

7 پیت و ساسح ناونعب رتشیب ای یگدولآ یاه

6 - 4 پیت و طسوتم زا رتمک یگدولآ یاه

4 .دندش هتفرگ رظن رد مواقم ناونعب

هایگ شنکاو یبایزرا :غلاب

رد فلتخم یاهرتماراپ ،غلاب هایگ شنکاو یسررب تمواقم

یجیردت ( یگدولآ بیرض لماش Coefficient

of Infection=CI ( یرامیب یئاهن تدش ،)

Final Rust everity=FRS یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس یبسن رادقم ،)

( relative Area Under Disease Progress Curve= rAUDPC خرن و )

( یرهاظ یگدولآ Apparent infection rate

یبایزرا )

.دش نیلا زا مادک ره زییاپ لصف طساوا رد هلصاف اب یرتم کی طخ ود یور مرگ هد نازیم هب اه

30 هتشپ کی یور رگیدمه زا رتم یتناس

.دیدرگ تشک لضفا ساسح مقر )هتشپ کی( یرتم کی طخ ود یور شیامزآ هیشاح لک رد زین و مقر هد ره زا دعب و دندش هتشاک ماجنا رارکت هس رد شیامزآ رد و

وط ل لصف یعارز تایلمع تشاد لماش یرایبآ

،یباقرغ نیجو فلع یاه

،زره یشاپدوک و .دش ماجنا

هیام یعونصم ینز هنازخ

رد هلصاف نیب نامز هقاس یهد ات لبق زا روهظ گرب مچرپ اب زا یطولخم یاهداژن یاهروپسا

گنز وجدرز

عمج یروآ و )لیبدرا رد وج درز گنز هنازخ زا( لبق لاس زا هدش ردوپ

کلات هب کمک شاپدرگ و رد ماگنه بورغ ماجنا دیدرگ . نیا

لماع چراق یداژن بیکرت یرامیب

، رب یور نژ یاه

، Rps4 rpsHF

، rpsAst

، rpsHi1

، rpsHi2

،

، rps2 rpsTr1

، rpsTr2

، Rps1.c

،

Rps1.b

، وRps3 RpsI5 یاراد یم سنلاوریو دشاب

( Safavi et al., 2014 ).

تدش زا یرادرب تشاددای ره هلصاف هب و تبون راهچ ات هس رد درز گنز یرامیب

7 ( مچرپ گرب روهظ نامز زا رابکی زور ات )Gs47

( یهدلگ هلحرم ناراکمه و نوسرتپ یداهنشیپ باک ةدش لاصا سایقم ساسارب )Gs69

( Peterson et al., 1948 .دش ماجنا )

شور ساسا رب )یگدولآ پیت( هایگ شنکاو زا نینچمه کمه و زفلور

( نارا Roelfs et al., 1992 تشاددای )

سپس .دیدرگ یرادرب

هداد بیرض .دش هبساحم یگدولآ بیرض اهنآ بیکرت زا و هدش بیکرت مه اب نابزیم لمعلا سکع و یرامیب تدش هب طوبرم یاه

سکع هب طوبرم تباث رد یرامیب تدش برض زا یگدولآ ( نابزیم لمعلا

immume=0.0, R=0.2, MR=0.4, M=0.6, MS=0.8,

( دمآ تسدب )S=1 Stubbs et al., 1986

.)

(5)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

39

( یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس هبساحم AUDPC

( نیلا و سولیم شور ساسا رب ) Milus and Line, 1986

اب قباطم .)

:ریز لومرف AUDPC= ((N1 (X1+X2)/2) + (N2 (X2+X3)/2))

:لومرف نیا رد هک دش هبساحم AUDPC ینحنم ریز حطس =

یرامیب تفرشیپ

N1 تشاددای نیلوا ةلصاف = تشاددای نیمود اب یرادرب

زور هب یرادرب

N2

ةلصاف = تشاددای نیمود تشاددای نیموس اب یرادرب

یرادرب

x3, x2 , x1

تشاددای نیموس و نیمود ،نیلوا یگدولآ بیرض بیترتب یم یرادرب

.دنشاب

یرامیب تفرشیپ ینحنم ریز حطس یبسن رادقم هبساحم یارب نینچمه (rAUDPC)

دش هدافتسا ریز لومرف زا :

AUDPC ساسح مقر

(/ 100

× AUDPC )نیلا ره

= rAUDPC

( کنلاپردناو شور قباطم زین یرهاظ یگدولآ خرن Van der Plank, 1968

:دش هبساحم مقر ره یارب ریز لومرف ساسارب )

r=1/∆t[(ln(x2/1-x2)) - (ln(x1/1-x1))]

نآ رد هک

∆t =t2-t1 ،

t1 t2 و نامز تشاددای یاه یرادرب

x1 و x2و نامز رد هدش تشاددای یرامیب تدش یم روکذم یاه

.دشاب

نیلا یدنب هورگ تمواقم فلتخم ریداقم ساسارب اه

یجیردت شور هب ( ناراکمه و یلع Ali et al., 2007

و ناتاپ و ) ( کراپ

Patahn

and Park, 2006 )

.دش ماجنا هشوخ هیزجت

پیتونژ یا رازدفا مردن کمک هب زین هعلاطم دروم یاه

SPSS هخدسن(

18 .تدفرگ مادجنا )

یسررب نیا رد نینچمه

، یاهرتماراپ نیب یگتسبمه تمواقم

یجیردت .دندیدرگ نییعت

تن جیا ثحب و هچهایگ شنکاو جیاتن لماک هایگ و یا

زا لصاح جیاتن : یبادیزرا

لادس ود یدط لدماک هادیگ یاده 1395

و 1396

، ندیلا و مادقرا ار اده

هورگرد ساسح فلتخم یاه

، تمواقم فلتخم وطس یاراد و مواقم یجیردت

لودج( داد رارق 1

لکش و 1 نیا رب هولاع .)

، یبادیزرا ادب

هچهایگ شنکاو هچهایگ تمواقم یاراد یاه پیتونژ یا

یاهداژن طولخم ربارب رد یا هعرزم

لوددج( دنددش صخشم زین یا 1

لکدش و

1 یبایزرا جیاتن .) یاده ندیلا هدک داد ناشن تمواقم یاهرتماراپ یارب اه

EDC-87-3 ،

EC-90-4 ،

EM-88-2 ،

EM-88-5 ،

EM-

89-19 ریداقم نیرتلااب ساسح مقر اب هارمه ،FRS

،CI وr rAUDPC دنتشاد ار

و ، یددنب هورگ ساسح ماقرا ناونع هب نیاربانب

هچهایگ هلحرم ود ره رد نیلا هد .دندش هچهایگ هلحرم رد نیلا تفه .دندوب مواقم لماک هایگ و یا

هادیگ هدلحرم رد یدلو موادقم یا

لماک ( طسوتم شنکاو MR, M, MS

) .دنداد ناشن هرامدش( ندیلا هدزیدس

یاده 2 ، 5 ، 8 ، 10 ، 12 ، 14 ، 15 ، 19 ، 23 ، 29

، 31 ، 38 ،

39 هچهایگ هلحرم رد ) ( طسوتم شنکاو لماک هایگ هلحرم رد یلو ساسح یا

MR, M, MS ندیلا ندیا نیاربانب .دنداد ناشن )

ادب اده

ای یجیردت تمواقم زا یتوافتم تاجرد یاراد دایز لامتحا هب تمواقم فلتخم یاهرتماراپ نییاپ ریداقم نتشاد ریغ تمواقم(HTAP

صاصتخا - دیاپ ای یداژن یم )را

نیلا هیقب .دنشاب هدشوخ هدیزجت .دنتدشاد یجیرددت تمواقم زا ینییاپ حطس اه

شندکاو سادسا ردب یا

هچهایگ لماک هایگ و یا

، نیلا هورگ رد ار اه نیلا یلااب عونت رگنایب زین تلاح نیا هک داد رارق یفلتخم یاه

هب تبسن شنکاو رظن زا اه

دوب درز گنز یرامیب لکش(

1 .)

شور گنز هب یگدولآ رثا رد لوصحم شهاک اب یگتسبمه تلع هب یگدولآ بیرض هسیاقم شور زا یکی ناونع هب تلاغ یاه

یاه

تسا هدش رکذ یبایزرا بسانم (

McIntosh et al., 1995 )

. یگدولآ بیارض هبساحم روظنم هب

، هداد بیکرت و یرامیب تدش یاه

و یلع شور ساسارب .دندش هدافتسا نابزیم شنکاو ( ناراکمه

Ali et al., 2007 و ناتاپ و )

( کراپ Patahn and Park, 2006 )

ماقرا نیلا ای یگدولآ بیرض ریداقم اب ییاه 20

- 0

، 40 - 21

، 60 - 41 لااب حطس یاراد بیترت هب

، تمواقم نییاپ و طسوتم یجیردت

رد

(6)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

40

یم هتفرگ رظن یسررب نیا رد .دنوش

68 نیلا زا دصرد اه

تمواقم یلااب حطس یاراد هورگ( لوا هتسد رد یجیردت

( دنتفرگ رارق ) لودج

1 .) یخرب نیلا زا هتفرگ رارق لوا هورگ رد دنچ ره اه دنا

، نیلا نیا یلو شنکاو( نییاپ یگدولآ پیت نتشاد لیلدب اه

هایگ هلحرم رد )R

لماک

، نژ/نژ یاراد ًامتح صاصتخا تمواقم یاه

- فرط زا اما دنتسه یداژن رگید

، نژ هک اجنآ زا صاصتخا ریغ تمواقم یاه

- یداژن

نژ طسوت هچهایگ تمواقم یاه

یم هدیشوپ یا دننام

( Chen, 2005 )

لماک تاعلاطم هب زاین اهنآ یجیردت تمواقم تابثا یارب اذل یرت

.تسا نیلا زا یدادعت نیب یگدولآ بیرض نتشاد تلع هب اه

40 - 21

، نیلا ناونعب طسوتم حطس یاراد یاه

تمواقم یجیردت هورگ یدنب

لودج( دندش 1

( لااب یگدولآ بیرض ندوب اراد تلع هب اه نیلا و ماقرا زا یخرب .) 60

- 41 نییاپ حطس یاراد ) تمواقم

یجیردت

اهنت هعلاطم نیا رد .دندوب یاه نیلا

EDC-87-3 ،

EC-90-4 ،

EM-88-2 ،

EM-88-5 ،

EM-89-19 لضفا ساسح مقر اب هارمه

ساسح هورگ ناونعب هک دنداد ناشن یئلااب یگدولآ بیرض .دندش هتفرگ رظن رد

لودج( ساسح مقر یور یگدولآ بیرض ریداقم هب هجوت اب 1

لاس یط یرامیب راشف ) ساسح مقر زا دعب .دوب لااب یسررب یاه

،

نیلا نیب رد هدش تبث یگدولآ بیرض رادقم نیرتشیب دروم یاه

نییاپ حطس یاراد هورگ رد هک دوب یهورگ هب طوبرم ،هعلاطم

نیلا رتشیب یور لیبدرا وج درز گنز یاهداژن/داژن جیاتن نیا ساسارب .دنتشاد رارق یبسن تمواقم تردق یاراد هدش یبایزرا یاه

یرامیب یم یئاز لودج( دنشاب 1

.)

( رگید نیققحم جیاتن ساسارب Johnson, 1988; Ali et al., 2007

نیلا لماک هایگ شنکاو هب هجوت اب و ) هدش یسررب یاه

هعلاطم نیارد

، ( تمواقم شنکاو یاراد یاه نیلا تسا نکمم نژ/نژ لماح لماک هایگ هلحرم رد )R

صاصتخا تمواقم یاه -

یداژن

نژ/نژ زا یبیکرت ای صاصتخا تمواقم یاه

- صاصتخا ریغ تمواقم یاه نژ /نژ و یداژن -

رب رد هک دنشاب یداژن یرامیب فیط ربا

-

نیلا اب ماقرا هک تسا یرورض هتکن نیا هب هجوت .دنتسه رثوم لیبدرا رد یرامیب لماع یئاز صاصتخا تمواقم یاراد یاه

- یداژن

یم ساسح یفرعم زا دعب لاس دنچ ضرع رد بلغا یرامیب یاهداژن عیرس لماکت تلع هب تلاح نیا .دنوش

( تسا رگرامیب یاز Wan

and Chen, 2012 .)

نیلا صوصخ رد نیاربانب غلاب هایگ هلحرم رد لماک تمواقم شنکاو یاراد یاه

، اهنآ تمواقم عون صیخشت یارب

نیلا .دنراد زاین یلوکلوم یاهرگناشن زا هدافتسا ای یکیتنژ هعلاطم هب پیت یاراد هک ییاه

یگدولآ یاه ای MS

نکمم دنتسه MR

نژ تسا ( دننک لمح ار یرادیاپ تمواقم یاه Brown et al., 2001a; Singh et al., 2005

نیلا ای ماقرا نیاربانب .) یاراد یاه

هفلوم و یگدولآ بیرض نییاپ حطس نژ یاراد دایز لامتحا هب یمک تمواقم رگید یاه

دننام( یبسن تمواقم یاه ای HTAP

Slow

rusting یم ) یم اهنآ تمواقم و دنشاب ینلاوط تدم یارب دناوت

ریز .دبای ماود یرت لرتنک نژ کی زا شیب هلیسوب تمواقم عون نیا ا

یم دنچ تمواقم ًاحلاطصا هک دوش ای ینژ

Oligogenic یم هدیمان

( دنوش Dehghani and Moghaddam, 2004 نیلا ای ماقرا .)

-

تمواقم توافتم حطس یاراد یاه Slow rusting

نیلا ای ماقرا ناونعب رظن رد رادیاپ تمواقم فلتخم وطس یاراد یاه

یم هتفرگ -

( دنوش Singh et al., 2011 .)

نیلا ای ماقرا تمواقم زا یلوبق لباق هجرد یاراد یاه

یجیردت رییغت یور میقتسم روطب و هداد شهاک ار یرامیب تفرشیپ تعرس

نیا دوجو اب .دنتسین راذگ رثا اهداژن

، نژ نیدنچ طسوت اه نیلا ای ماقرا نیا تمواقم کچوک

(رثا Minor genes )

یم لرتنک دنوش

،

ینلاوط نامز هعرزم رد نآ رب هبلغ هک گنز .تفرگ دهاوخ ار یرت

نویساتوم ریظن یفلتخم لماوع طسوت رییغت ییاناوت تلاغ یاه

،

تفاسم رد ترجاهم ( دنراد ار رگرامیب یور نابزیم پیتونژ یباختنا راشف و ینلاوط یاه

Hovmoller et al., 2011 نیا هب هجوت اب .)

ب ییاناوت یرامیب رییغت رد رگرامی یئاز

، صاصتخاریغ تمواقم یتسیاب نیققحم -

صاصتخاریغ تمواقم بیکرت ای یداژن -

اب یداژن

صاصتخا تمواقم -

صاصتخا تمواقم زا اهنت هدافتسا یاجب ار یداژن -

.دنریگ راکب یداژن

(7)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

41

لودج 1 - یسررب جیاتن هعرزم

تبسن وج دیدناک یاه نیلا رد یجیردت تمواقم یا لاس یاه لاس جیاتن( وج درز گنز هب

1395 و 1396 )

یجیردت تمواقم فلتخم یاهرتماراپ نیگنایم Seedling

IT Lines

No.

r rAUDPC

AUDPC CI

FRS & IT

0.052 26

347 18

30M 6

EC-81-13 1

0.048 13

178 10

17M 7

EC-82-11 2

0.000 4

60 1.2

4R/MR 5

EC-83-17 3

0.075 19

248 16

23M/MS 6

EC-84-10 4

0.079 23

314 12

30MR 8

EC-86-14 5

0.036 15

199 7

17MR 6

EC-87-4 6

0.018 6

84 2

7R/MR 0

EC-88-4 7

0.088 21

283 15

30MR/M 7

EC-88-8 8

0.054 26

347 21

30M/MS 6

EC-89-16 9

0.036 15

199 9

17MR/M 8

EC-89-18 10

0.112 59

782 57

63MSS 7

EDC-87-3 11

0.081 26

347 18

30M 7

EDC-87-7 12

0.208 86

1151 88

93MSS/S 8

EC-90-4 13

0.155 13

174 10

17M 7

EC-90-5 14

0.052 14

187 7

17MR 7

EC-90-7 15

0.005 8

102 2

7R/MR 5

EM-87-10 16

0.101 58

778 60

67MSS 7

EM-88-2 17

0.067 48

644 51

57MSS 8

EM-88-5 18

0.100 23

307 20

33M 7

EM-89-10 19

0.083 37

493 42

47MSS 7

EM-89-14 20

0.136 68

913 72

80MSS 7

EM-89-19 21

0.079 37

500 35

47M/MSS 7

MD-87-16 22

0.048 17

223 12

20MR 7

MD-88-15 23

0.033 10

127 3

10R/MR 1

MD-88-19 24

0.016 7

93 2

7R/MR 2

MD-90-10 25

0.033 6

82 2

7R/MR 0

MD-90-12 26

0.016 10

138 2

7R/MR 1

EM-90-3 27

0.079 44

593 48

53MSS 8

EM-90-14 28

0.056 19

254 9

23MR 7

EW-82-5 29

0.000 1

15 0.2

R 0

EW-82-13 30

0.054 17

223 8

20MR 7

EW-86-4 31

0.048 13

178 7

17MR 5

EW-86-14 32

0.060 22

297 16

27M 5

EW-86-17 33

0.047 46

621 45

50MSS 7

EW-87-4 34

0.049 9

115 4

10MR 6

EW-87-5 35

0.084 30

407 36

40MSS 7

EW-88-7 36

0.077 20

271 16

27M 2

EW-88-16 37

0.090 23

313 23

33M/MS 7

EW-89-5 38

0.036 15

199 7

17MR 7

EW-90-5 39

0.000 1

15 0.2

R 0

EW-90-14 40

0.000 1

15 0.2

R 1

EW-90-15 41

0.249 100

1339 100

100S 9

Afzal(check) 42

هداد ساسا رب یاه

ناراکمه و یلع شور قباطم وFRS (

Ali et al., 2009 )،

نیلا و ماقرا رد هعلاطم نیا رد هدش یسررب یاه

هورگ هس تمواقم یاراد

تمواقم یجیردت لااب

، طسوتم اهنآ رد یرامیب یئاهن تدش ریداقم بیترت هب هک دنتفرگ رارق نییاپ و 30

- 1

%

،

50 - 31 و % 70 - 51 ( ناراکمه و زرئورب .دوب % Broers et al., 1996

( ناراکمه و یلع و ) Ali et al., 2009b

هورگ یارب زین ) یدنب

نیلا و ماقرا یبایزرا زا اه

هعرزم نیلا ای ماقرا تمواقم هک دنتفایرد نیققحم نیا .دندومن هدافتسا یمک تمواقم یا تدش ساسا رب اه

.دندوب ریغتم لااب یلیخ حطس ات نییاپ یلیخ حطس زا یبسن تمواقم رگید یاهرتماراپ و یرامیب یئاهن هچهایگ شنکاو یگتسبمه یجیردت تمواقم یاهرتماراپ و یا

یسررب نیا رد : یاهرتماراپ و یا هچهایگ شنکاو نیب یگتسبمه

ینعم و تبثم هطبار .دنتفرگ رارق هعلاطم دروم زین یجیردت تمواقم (یگدولآ ییاهن تدش نیب یراد

بیرض ریداقم اب )FRS

(8)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

42

(یگدولآ

،)CI rAUDPC

، یگتسبمه بیرض ریداقم اب بیترت هب یرهاظ یگدولآ خرن و 98

، 99 ، 82 لودج( دش هدهاشم دصرد

2 نیب یگتسبمه بیرض نیرتشیب .) اب FRS

rAUDPC

و AUDPC ( دمآ تسد هب

r = 0.99 نییاپ و )

یگتسبمه رادقم نیرت

( دش هدهاشم یرهاظ یگدولآ خرن و یا هچهایگ شنکاو و یگدولآ بیرض نیب r= 0.54

هدش هدهاشم یلااب و تبثم یگتسبمه ،)

تسیسوتاپرد رگید نیققحم جیاتن اب شهوژپ نیا رد م

( تشاد تقباطم تلاغ یاه Shah et al., 2010; Safavi and Afshari,

2012; Sandoval-Islas et al., 2007;

یم ،لاثم ناونع هب .) نیب راد ینعم و تبثم یگتسبمه هب ناوت

rAUDPC

یاهرتماراپ اب

هراشا گرب حطس دحاو رد روپسا دیلوت یناوارف و یگدولآ ناهن هرود هلمج زا یمک تمواقم ( درک

Sandoval-Islas et al., 2007 .)

نیب یئلااب یگتسبمه بیرض ،نینچمه rAUDPC

( تسا هدش هدید فلتخم نیققحم تاعلطم رد درکلمع شهاک و Ochoa and

parlevliet, 2007; Safavi, 2015 هچهایگ شنکاو یگتسبمه بیرض ،هعلاطم نیا رد .)

یجیردت تمواقم فلتخم یاهرتماراپ اب یا

وب نییاپ هچهایگ شنکاو نییاپ یگتسبمه نیا .د یم لماک هایگ شنکاو اب یا

نژ نایب توافتم تیهام تلع هب دناوت تمواقم یاه

هچهایگ نامز رد یداژن یناوارف رد تارییغت رگید فرط زا ،دشاب لماک هایگ و یا هایگ و یا هچهایگ شنکاو یرادرب تشاددای یاه

شاب لیخد دناوت یم رما نیا رد زین لماک

.

د

لودج 2 - هچهایگ شنکاو نیب یطخ یگتسبمه بیارض رد درز گنز هب تبسن یجیردت تمواقم یاهرتماراپ و یا

41 وج دیدناک نیلا

**

: لامتحا حطس رد راد ینعم 1

دصرد

هشوخ هیزجت ساسا رب یکیتنژ عونت یا

: هشوخ هیزجت نیلا یا

هداد ساسارب هک اه هچهایگ و لماک هایگ هلحرم شنکاو یاه

ماجنا یا

تفرگ

، نیلا یارب ار یلصا هورگ هس لکش( تخاس صخشم هعلاطم دروم اه

1 نیلا و لضفا مقر .) EC-90-4

هلصاف نیرتشیب اب

نیلا هیقب زا یکیتنژ اه

هناگادج هورگ رد و دندشادج هورگ( دنتفرگ رارق یا

)C ، نیلا هیقب یلصا هورگ ود رد اه

وA هورگ ود وB

یعرف وB1

.دنتفرگ رارق B2 یلصا هورگ رد

، A 33 و لماک هایگ شنکاو نییاپ ریداقم یاراد هک نیلا نیاربانب

ات بولطم حطس

دندوب یجیردت تمواقم طسوتم

، ( مود یلصا هورگ رد .دنتفرگ رارق دنتفرگ رارق هورگ ریز ود )B

، رارق نیلا هس لوا هورگ ریز رد

یجیردت تمواقم یاهرتماراپ یلااب ریداقم یاراد هک دنتفرگ هورگ(دنتفرگ رارق ساسح هورگ رد و دندوب

زین مود هورگ ریز رد .)B1

هداد یلااب ریداقم اب نیلا شش لماک هایگ شنکاو یاه

، هورگ( دندوب یجیردت تمواقم نییاپ حطس یاراد نیلا نیب عونت .)B2

رب اه

هداد ساسا هچهایگ شنکاو یاه

هشوخ هیزجت و دوب لااب لماک هایگ و یا ساسا رب یا

هداد هراشا هکدرک دییات ار عونت نیا یرامیب یاه

نیلا نیب رد لااب یکیتنژ عونت هب ناراکمه و یلع .دراد هعلاطم دروم یاه

Ali et al., 2009a) )،

( هداز دمحم و یوفص Safavi and

Mohamadzadeh, 2013 هداد ساسا رب مه )

نیلا ای ماقرا نیب ار ییلااب عونت یرامیب فلتخم یاه یاه

هب تبسن مدنگ هعلاطم دروم

یم هعلاطم نیا رد هدش هدهاشم عونت .دندرک شرازگ درز گنز همانرب رد دناوت

.دوش هتفرگ راکب وج درز گنز هب تبسن یداژن هب یاه

ولج درز گنز هب تبسن تمواقم رد نییاپ یکیتنژ عونت یاراد ماقرا تشک زا راک نیا .درک دهاوخ یریگ

ناشن هعلاطم نیا جیاتن نیلا هک دهد یم

ادت مواقم ًلاماک زا هک دنداد ناشن درز گنز هب تبسن یعونتم یاه شنکاو هعلاطم دروم یاه

نیلا رتشیب .دوب ریغتم ساسح هدب تبدسن )سادسح همین ات مواقم همین( یطسوتم شنکاو لااب یگدولآ طیارش تحت هدش یبایزرا یاه

نیلا نیب رد .دنداد ناشن یرامیب ت هدش یسررب یاه

پی صاصتخا ریغ( یجیردت تمواقم و لماک تمواقم عون زا تمواقم یاه -

)یداژن

rAUDPC Seedling IT

CI FRS

r Parameters

0.84٭٭ - FRS

0.98٭٭ - 0.82٭٭

CI

0.54٭٭ - 0.62٭٭

0.60٭٭ Seedling IT

0.58٭٭ - 0.98٭٭

0.99٭٭ 0.84٭٭

rAUDPC

0.99٭٭ 0.58٭٭

0.99٭٭ 0.99٭٭

0.84٭٭ AUDPC

(9)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

43

.دیدرگ هدهاشم هرامش لماش( نیلا هدزیس

یاده 2 ، 5 ، 8 ، 10 ، 12 ، 14 ، 15 ، 19 ، 23 ، 29 ، 31 ، 38 ، 39 هدچهایگ هدلحرم رد هدک ) یا

( طسوتم شنکاو لماک هایگ هلحرم رد و ساسح MR, M, MS

دنداد ناشن )

، تدمواقم زا یتوادفتم تادجرد یاراد دادیز لادمتحا هب

صاصتخا ریغ تمواقم( یجیردت -

یم )رادیاپ ای یداژن ندش عمج تروص رد .دنشاب

5 - 4 صاصتخا ریغ تمواقم نژ -

یداژن ، تدمواقم

نیلا نیا نیلا نیا .دوب دهاوخ نوصم ای لماک تمواقم هب کیدزن اه یم اه

رب رد ای دیدناک یفرعم یارب دنناوت همان

درودم یداژدن هدب یاه

درز گنز هب تبسن رادیاپ تمواقم رب دیکات رب هولاع ماقرا یفرعم رد .دنریگ رارق هدافتسا

، یرامیب هب تبسن رادیاپ تمواقم تسا رتهب -

دنشاب رادروخرب یرادیاپ دیلوت زا ماقرا ات دنریگ رارق رظن دم زین وج رگید مهم یاه

.

لكش 1 - هورگ وج دیدناک یاه نیلا یدنب رتماراپ ریداقم ساسا رب

( یجیردت تمواقم یاه Sow rusting

هچهایگ شنکاو و ) گنز هب تبسن یا

هشوخ هیزجت زا هدافتسا اب درز یا

م عبان

1. Ali, S., Shah, S.J.A. and Ibrahim, M. 2007. Assessment of wheat breeding lines for slow yellow rusting (Puccinia striiformis West. tritici). Pakistan Journal of Biological Sciences, 10: 3440-3444.

2. Ali, S., Shah, S.J.A. and Rahman, H. 2009a. Multi-location variability in Pakistan for partial resistance in wheat to Puccinia striiformis f. sp. tritici. Phytopathologia Mediterrania, 48: 269-278.

3. Ali, S., Shah, S.J.A., Khalil, I.H., Rahman, H., Maqbool, K. and Ullah, W. 2009b. Partial resistance to yellow rust in introduced winter wheat germplasm at the north of Pakistan. Australian Journal of Crop Science, 3: 37-43.

4. Anonymous. 2016. Agriculture production. FAOSTAT Agriculture Data. http: //www.fao.org.

5. Badebo, A., Stubbs, R.W., Van Ginkel, M. and Gebeyehu, G. 1990. Identification of resistance genes to Puccinia striiformis in seedlings of Ethiopian and CIMMYT bread wheat varieties and lines. Netherlands Journal of Plant Pathology, 96: 199-210.

6. Broers, L.H.M., Cuesta-Subias, X. and Lopez-Atilano, R.M. 1996. Field assessment of quantitative resistance to yellow rust in ten spring bread wheat cultivars. Euphytica, 90:9-16.

7. Brown, W. M. J., Hill, J. P., and Velasco, V. R. 2001a. Barley yellow rust in North America. Annual Review of Phytopathology 39: 367-384.

8. Brown, W. M., Hill, J. P., and Velasco, V.R. 2001b. Identification of barley rust resistance in the Americas: A case study of successful international cooperation. Abstracts of First Regional Yellow Rust Conference for Central & West Asia and North Africa. 8- 14 May 2001, Karaj, Iran. Pages 8-9.

9. Capettini, F. 2005. Barley in Latin America.In: S. Grando & H. G.Macpherson (Eds.), Food barley: Importance, uses and local knowledge(x+156 pp). Proceedings of the international workshopon food barley improvement, 14-17 January2002.

Hammamet, Tunisia: ICARDA, Aleppo, Syria, En.

(10)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

44

10. Chen, X. M. 2007. Challenges and solutions for stripe rust control in the United States. Australian Journal of Agricultural Research, 58: 648–655.

11. Chen, X. M. 2008. Races of Puccinia striiformisf. sp. hordei in the United States from 2004 to 2007. Barley Newsletter, 51: WABNL51.

12. Chen, X. M., and Line, R.F. 2003. Identification of genes for resistance to Puccinia striiformis f. sp. hordei in 18 barley genotypes. Euphytica, 129: 127-145.

13. Chen, X. M., Line, R. F., and Leung, H. 1995. Virulence and polymorphic DNA relationships of Puccinia striiformis f.

sp. hordei to other rusts. Phytopathology 85: 1335-1342.

14. Dehghani, H. and Moghaddam, M. 2004. Genetic analysis of latent period of stripe rust in wheat seedlings. Journal of Phytopathology, 122: 325-330.

15. Dracatos, P. M., Khatkar, M. S., Singh, D., Stefanato, F., Park, R. F., and Boyd, L. A. 2016. Resistance in Australian barley (Hordeum vulgare) germplasmto the exotic pathogen Puccinia striiformis f. sp. hordei, causal agent of stripe rust. Plant Pathology, 65: 734–743.

16. Dubin, H. J.n and Stubbs, R. W. 1986. Epidemic spread of barley stripe rust in South America. Plant Disease, 70: 141- 144.

17. Esfandiari, E. 1947. Les rouilles de cereales en Iran [Cereal rusts in Iran]. Applied Entomology & Phytopathology, 4:

67–76.

18. Esvelt Klos, K., Gordon, T., Bregitzer, P., Hays, P., Chen, X. M., del Blanco, I. A., ... Bonman, J. M. 2016. Barley stripe rust resistance QTL: Development and validation of SNP markers for resistance to Puccinia striiformis f.sp. hordei . Phytopathology, 106: 1344–1351.

19. Golegaonkar, P. G., Singh, D., and Park, R. F. 2009. Evaluation of seedling and adult plant resistance to Puccinia hordei in barley. Euphytica, 166(2): 83–197.

20. Gulati, S. C., Varma, N. S., Jdin, K. B. L., and Chaudhary, H. B. 1988. Sources of resistance to yellow rust (Puccinia striiformis West.) in barley. Indian Journal of Genetics and Plant Breeding, 48: 271-274.

21. Gyawali, S., Verma, R.P.S., Kumar, S., Bhardwaj, S.C., Gangwar, O.P., Selvakumar, R., Shekhawat, P.S., Rehman, S.

and Sharma-Poudyal, D. 2018. Seedling and adult plant stage resistance of a world collection of barley genotypes to stripe rust.

Journal of Phytopathology, 166 (1): 18-27.

22. Herrera-Fossel, S.A., Singh, R.P., Huerta-Espino, J., Crossa, J., Djurle, A. and Yuen, J. 2007. Evaluation of slow rusting resistance components to leaf rust in CIMMYT durum wheats. Euphytica, 155: 361-369.

23. Hovmøller, M. S., Sørense, C. K., Walter, S., and Justesen, A. F. 2011. Diversity of Puccinia striiformis on Cereals and Grasses. Annual Review of Phytopathology, 49: 197-217.

24. Johnson, R. 1988. Durable resistance to yellow (stripe) rust in wheat and its implications in plant breeding. In:

Simmonds, N. W. and Rajaram, S. (eds.) Breeding strategies for resistance to the rusts of wheat, p. 63-75. Mexico, D. F.

CIMMYT.

25. Kilpatrick, R. A. 1975. New cultivars and longevity of rust resistance, 1971-1975. U.S Agricultural Research Service, ARS-NE 64, 20 pp.

26. Line, R. and Qayoum, A. 1992. Virulence, aggressiveness, evolution, and distribution of races of Puccinia striiformis (the cause of stripe rust of wheat) in North America, 1968-87. USDA-ARS Tech. Bull. 1788. 44 pp.

27. Line, R. F. 2002. Stripe rust of wheat and barley in North America: A retrospective historical review. Annual Review of Phytopathology, 40: 75-118.

28. Luthra, J. K., and Chopra, V. L. 1990. Genetics of stripe rust resistance in barley.Indian Journal of Genetics, 50:

390–395.

29. Mathur, A. K., and Siradhana, B. S. 1990. Screening of indigenous and exotic barley germplasm against indian races of yellow rust. Indian Journal of Mycology and Plant Pathology, 20: 182.

30. McIntosh, R. A., Wellings, C. R., and Park, R. F. 1995. Wheat Rusts: An Atlas of Resistance Genes. Csiro, Australia, 200 pp.

31. Milus, E.A. and Line, R.F. 1986. Gene action for inheritance of durable, high– temperature, adult plant resistances to stripe rust in wheat. Phytopathology, 76: 435-441.

.23 Moshiri, Sh. 1995. Determination of resistance sources to common barley diseases in Khorasan. Proceeding of the 12^th

Iranian plant protection congress, 28 Aug- 1Sep, Karaj, Iran. pp: 53.

33. Newman, C.W., and Newman, R. K. 2006. A brief history of barley foods. Cereal Food World, 51(1): 4–7.

34. Ochoa, J. and Parlevliet, J. E. 2007.Effect of partial resistance to barley leaf rust, Puccinia hordei, on the yield three barley cultivars. Euphytica, 153: 309-312.

35. Park, R. F. 2008. Breeding cereals for rust resistance in Australia.Plant Pathology, 57: 591–602.

36. Pathan, A. K. and Park, R. F. 2006. Evaluation of seedling and adult plant resistance to leaf rust in European wheat cultivars. Euphytica, 149: 327-342.