هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1213
شراوگ و یدیلوت درکلمع رب لولحم ربیف حوطس رثا غرمرتش هجوج رد کاروخ یریذپ
یناهبهبریم دمحم دیس
*
ینیسح داوج دیس ،1
ناشاو یدهتجم نسحم ،2
گنهرف نویامه دیس ،3 4رف
ینیسح للهادبع دیس ،
5
1 دنجریب هاگشناد یزرواشک هدکشناد یماد مولع هورگ ماد هیذغت یرتکد یوجشناد
2 دنجریب هاگشناد یزرواشک هدکشناد یماد مولع هورگ رایشناد
3 دنجریب هاگشناد یزرواشک هدکشناد یماد مولع هورگ رایداتسا
4 دنجریب هاگشناد یزرواشک هدکشناد یماد مولع هورگ داتسا
5 ت هسسؤم رایشناد یماد مولع تاقیقح
روشک
:لووسم هدنسیون*
هدیکچ رثا یسررب روظنم هب حوطس
شراوگ و یدیلوت درکلمع رب لولحم ربیف حرط بلاق رد یشیامزآ غرمرتش هجوج رد کاروخ یریذپ
اب یفداصت ًلاماک 3
و رامیت 6 میت ره رد رارکت کی رارکت ره رد هک دیدرگ ارجا را
زا ناگدنرپ .تشاد دوجو ههامکی غرمرتش هجوج
دهاش رامیت لولحم ربیف رادقم .دندوب اهرامیت ریثأت تحت یگهام ود ات کی 5
/ 7 بیترت هب رگید رامیت ود .دوب دصرد 2
و 4 دصرد
.دنتشاد لولحم ربیف دهاش رامیت زا رتشیب شراوگ و ناگدنرپ درکلمع
س شرورپ مود هام نایاپ رد کاروخ یریذپ .دندش هدیجن
ینعم ریثأت لولحم ربیف حطس شیازفا هجوج یدیلوت درکلمع رب یراد
( تشادن غرمرتش یاه P> 0.05
شراوگ .) هدام یریذپ
یاراد رامیت رد کشخ 5
/ 9 یاراد رامیت و دهاش رامیت هب تبسن لولحم ربیف دصرد 5
/ 11 ینعم روط هب لولحم ربیف دصرد یراد
( تفای شیازفا P<0.05
ا جیاتن .) یم داد ناشن شهوژپ نی حطس ات ار لولحم ربیف رادقم ناوت
5 / 9 هریج رد دصرد هجوج ی
یاه
.تفرگ رظن رد ههام ود ات کی غرمرتش :یدیلک ناگژاو رارف برچ دیسا ،ریمخت ،غرمرتش هجوج ،لولحم ربیف
، شراوگ کاروخ یریذپ
همدقم هداهن تمیق دایز ناسون عبانم زا هدافتسا ،رویط و ماد یاه
نازرا یکاروخ نآ زا هنیهب هدافتسا تیلباق هک ار یناگدنرپ شرورپ و رت
هتشاد یکاروخ عبانم یم یرورض ،دنشاب
.دزاس هدروآرف یم یزرواشک تلاوصحم یعرف یاه هنیزه شهاک رد یهجوت لباق شقن دناوت
-
یم هدنرپ ییاناوت هب هتسب هک دشاب هتشاد کاروخ یاه مینک هدافتسا رویط هیذغت رد ار اهنآ زا یتوافتم یاهدصرد میناوت
( 1
. )
بلغا
هدروآرف یم ربیف ینغ عبانم دنقردنغچ هلافت ریظن یعرف یاه توافتم یاهدصرد مادک ره هک دنشاب
دنراد لولحمان و لولحم ربیف زا ی
( 15 .) ( غرمرتش Struthio camelus
گرزب ) موب و تسا نیمز یور هدنرپ نیرت یم اقیرفآ ی
لیوط نولوک ندوب اراد لیلد هب هدنرپ نیا .دشاب
دودح(
8 کاروخ زا هدافتسا رد یدایز ییاناوت )رتم دراد یربیف یاه
( 5 .) مسیناگراورکیم دنرداق غرمرتش گرزب هدور رد دوجوم یاه
38 و زلولس دصرد 68
یمه دصرد دننک مضه ار زلولس
( 14
.) چ یاهدیسا دیلوت یبورکیم ریمخت یم رارف بر
دودح هک دنک 76
غرمرتش زاین دروم مسیلوباتم لباق یژرنا زا دصرد یم نیمأت رارف برچ یاهدیسا نیمه قیرط زا دشر لاح رد یاه
دوش ( 13
.)
غمص ،نیتکپ لماش بآ رد لولحم یاهربیف یم اهژلایسوم و اه
یم رارق ریمخت دروم یبوخ هب هک دنشاب دنریگ
( 6 ) . رتشیب رد
تاقیقحت یسررب هب
؛تسا هتفرگ رارق هجوت دروم رتمک لولحم ربیف شقن و تسا هدش هتخادرپ لولحمان ربیف و ماخربیف شقن نیا اذل
رثا یسررب روظنم هب شهوژپ حوطس
شراوگ و یدیلوت درکلمع رب لولحم ربیف یریذپ
کاروخ هجوج رد یاه غرمرتش ههام ود ات کی
.دش ماجنا
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1214
شور و داوم اه
دادعت 18 )هدشن تیسنج نییعت( ههامکی غرمرتش هجوج هعطق ینزو نیگنایم اب
2834 مرگ رد یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد 3
رامیت
رامیت ره هب هک دندش میسقت 6
سفق رد یگهامود ات کی نس زا ناگدنرپ .دوب هدنرپ کی یاراد رارکت ره و تفای صاصتخا رارکت ییاه
لوط هب 2 ضرع ،رتم 1
ا و رتم عافتر 2 .دنتفای شرورپ رتم لولحم ربیف عبنم ناونع هب دنق ردنغچ هلافت زا
تبسن میظنت روظنم هب و
رگیدگی هب اهرامیت لولحم ربیف هریج رد
هلافت یذغم داوم بیکرت .دش هدافتسا اه لودج رد هدافتسا دروم دنق ردنغچ
1 هدش هدروآ
.تسا
لودج 1 - ساسا رب( دنقردنغچ هلافت ییایمیش بیکرت کشخ اوه
)
لباق یژرنا یرهاظ مسیلوباتم
kcal/kg( ) ماخ نیئتورپ
)%(
ماخ یبرچ )%(
ماخ ربیف )%(
لک ربیف )%(
لولحمانربیف )%(
لولحم ربیف )%(
میسلک )%(
لباق رفسف هدافتسا
)%(
2798 23
/ 10 6
/ 2 92
/ 14 64 / 67 46
/ 33 18
/ 34 8
/ 0 06
/ 0
هریج ( زریلیس هیصوت ساسا رب اه 1994
()
3
رازفا مرن زا هدافتسا اب و )
UFFDA بیکرت .دندش میظنت یگهام ود ات کی نس یارب
هریج لودج رد هعلاطم دروم رامیت هس رد هدافتسا دروم یاه 2
.تسا هدش هدروآ
لولحمان ربیف و لک ربیف ،ماخربیف ،رتسکاخ ،یبرچ ،نیئتورپ ،کشخ هدام شور قباطم تلاوضف و کاروخ
(یاه
2
()
1997 )
AOAC1 هزادنا
.دش هبساحم لولحم ربیف رادقم لک ربیف زا لولحمان ربیف لضافت زا .دش یریگ
کاروخ مضه تیلباق یسررب روظنم هب .دندش هبساحم شرورپ مود هام نایاپ رد کاروخ لیدبت بیرض و نزو شیازفا ،یفرصم کاروخ یگنسرگ تحت ناگدنرپ هیلوا
36 سپس ،دنتفرگ رارق هتعاس 24
هجوج رایتخا رد کاروخ تعاس ًاددجم و تفرگ رارق اه
36 تعاس
یط رد تلاوضف .دیدرگ لامعا یگنسرگ 24
کاروخ تعاس و یهد
36 یگنسرگ تعاس نآ زا دعب
عمج دندش یروآ .
ریز هطبار قبط
شراوگ دش هبساحم کاروخ یریذپ (
9 :)
هداد اه مرن زا هدافتسا اب ( یرامآ رازفا
12 ) ( 2002 SAS2 ) هیور و یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد GLM3
ینعم حطس اب یراد
05 / 0
.دندش زیلانآ
1 Association of Official Analytical Chemists
2 Statistical Analysis System
3 General Linear Model
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1215
لودج 2 - شیپ هرود هریج ( نیزاغآ
1 ات 2 )کشخاوه دصرد بسح رب( )یگهام
یکاروخ هدام دهاش
2 لولحم ربیف دصرد
رتشیب 4
لولحم ربیف دصرد رتشیب
دنق ردنغچ هلافت ...
87 / 7 69
/ 22
هجنوی 55
/ 9 3
2
ترذ 65
/ 20 97
/ 18 38
/ 33
وج 6
/ 34 52
/ 32 46
/ 4
( ایوس هلاجنک 48
/ CP=0 ) 46
/ 27 14
/ 30 54
/ 27
یهام ردوپ 63
/ 3 89
/ 1 55
/ 5
ید میسلک تافسف 89
/ 1 18
/ 2 73
/ 1
تانبرک میسلک 73
/ 1 9
/ 1 39
/ 1
یندعم لمکم 5 *
/ 0 5
/ 0 5
/ 0
لمکم ینیماتیو 5 **
/ 0 5
/ 0 5
/ 0
کمن 25
/ 0 23
/ 0 07
/ 0
ید لا نینویتم 12
/ 0 16
/ 0 16
/ 0
لا نیزیل دیارلکوردیه ...
13 / 0 03
/ 0
)مرگولیک رب یرلاکولیک( مسیلوباتم لباق یژرنا 3100
3100 3100
)دصرد( ماخ نیئتورپ 23
23 23
)دصرد( ماخ ربیف 55
/ 6 94
/ 5 94
/ 5
)دصرد( لکربیف 5
/ 23 5
/ 25 5
/ 27
)دصرد( لولحم ربیف 5
/ 7 5
/ 9 5
/ 11
)دصرد( لولحمان ربیف 16
16 16
)دصرد( میسلک 6
/ 1 6
/ 1 6
/ 1
)دصرد( سرتسد لباق رفسف 7
/ 0 7
/ 0 7
/ 0
)دصرد( میدس 16
/ 0 16
/ 0 16
/ 0
)دصرد( نینژرآ 34
/ 1 33
/ 1 37
/ 1
)دصرد( نیزیل 33
/ 1 32
/ 1 33
/ 1
)دصرد( نینویتم 49
/ 0 49
/ 0 52
/ 0
نینویتم )دصرد( نیتسیس + 78
/ 0 78
/ 0 78
/ 0
ره*
5 لماش غرمرتش یندعم لمکم مرگولیک 70000
یلیم ،میزینم مرگ 170000
یلیم ،زنگنم مرگ 126000
یلیم ،یور مرگ 21000 یلیم ،سم مرگ 1400
یلیم ،دی مرگ 140 یلیم ،تلابک مرگ 50000
یلیم ،نهآ مرگ 450 یلیم ،موینلس مرگ 20000
یلیم مرگ ،درگوگ 500000 یلیم نیلوک مرگ و دیارلک 1500
یلیم یتنآ مرگ یم نادیسکا .دشاب
ره**
5 لماش غرمرتش ینیماتیو لمکم مرگولیک 14000000
نیب دحاو نیماتیو یللملا ،A
4000000 نیب دحاو
نیماتیو یللملا D3
، 100000 یلیم مرگ
نیماتیو ،E 4000 یلیم نیماتیو مرگ K3
، 4000 یلیم مرگ نیماتیو B1
، 10000 یلیم نیماتیو مرگ B2
، 20000 یلیم نیماتیو مرگ B3
، 80000 یلیم مرگ
نیماتیو B5
، 5000 یلیم نیماتیو مرگ B6
، 4000 یلیم نیماتیو مرگ B9
، 100 یلیم نیماتیو مرگ B12
، 300 یلیم نیماتیو مرگ H2
، 25000 یلیم مرگ
نیماتیو ،C 165000 یلیم لا مرگ و نیتینراک 1500
یلیم یتنآ مرگ یم نادیسکا .دشاب
ثحب و جیاتن شراوگ و کاروخ لیدبت بیرض ، هنازور نزو شیازفا ،هنازور یفرصم کاروخ لودج رد یشیامزآ یاهرامیت کاروخ یریذپ
4 هدروآ
هدش دنا .
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1216
لودج 3 - شراوگ و یدیلوت درکلمع رب لولحم ربیف حوطس رثا غرمرتش هجوج رد کاروخ یریذپ
رامیت هنازور یفرصم کاروخ
)مرگ(
هنازور نزو شیازفا )مرگ(
کاروخ لیدبت بیرض شراوگ
کاروخ یریذپ )%(
1 56
/ 191 11
/ 101 88
/
b 1 373 / 62
2 17
/ 184 123
58 /
a 1 166 / 75
3 22
/ 174 78
/ 103 65
/
b 1 533 / 60
898 SEM / 30 097
/ 19 085
/ 0 981
/ 2
Pvalue 9242
/ 0 6830
/ 0 065
/ 0 0066
/ 0
a-b ینعم فلاتخا یاراد نوتسره رد هباشمریغ فورح اب یاه نیگنایم
(دنشاب یم راد
>0.05 .)P
حوطس زا هدافتسا هک داد ناشن جیاتن 5
/ 7 ، 5 / 9 و 5 / 11 هجوج هریج رد لولحم ربیف دصرد ینعم توافت غرمرتش یاه
رد ار یراد
دبت بیرض و هنازور نزو شیازفا ،هنازور یفرصم کاروخ یمن داجیا کاروخ لی
اهرامیت هنازور یفرصم کاروخ هچرگا .دنک رگیدکی اب
ینعم توافت
،تشادن راد اب هک میتسه کاروخ فرصم رد یشهاک دنور دهاش لولحم ربیف شیازفا اب هک دنتسه نیا رگنایامن دادعا اما
.تسا راظتنا لباق رما نیا لولحم ربیف تایصوصخ هب هجوت ج رد لولحم ربیف دوجو
یم ثعاب هری شراوگ هاگتسد هتیزوکسیو دوش
دبای شهاک کاروخ فرصم نآ یپ رد و دبای شیازفا (
8 .)
ینعم توافت اهنت شراوگ رد راد
یم هدهاشم یذغم داوم یریذپ یاراد رامیت هک دوش
5 / 9 هب تبسن یرتهب هجیتن لولحم ربیف دصرد
یم ناشن ام جیاتن .تشاد رگید رامیت ود ربیف هک یرثا دهد
هجوج رب لولحم هجوج رب نآ رثا زا توافتم ًلاماک دراد غرمرتش یاه
یاه
یم یتشوگ یم هدنرپ ود نیا شراوگ هاگتسد راتخاس رد توافت لیلد هب رما نیا هک دشاب
نامه .دشاب غرمرتش دیدرگ هراشا هک روط
.دراد یلیوط گرزب هدور هدور( هدوب نآ کچوک هدور زا رتشیب غرمرتش گرزب هدور لوط
گرزب 48 هدور و شراوگ هاگتسد دصرد
کچوک 39 یم لماش ار شراوگ هاگتسد دصرد تسا یهایگ یاهربیف ریمخت تهج یبسانم ناکم و )دوش
( 5 ) ( و 16
.)
یرتکاب مضه یاه ریظن ربیف هدننک
زنژونیسکوس رتکابوربیف و 4
سوکوکونیمور سنیسافولاف
رد 5
موکس یاه هدنرپ
( 10
ریاس و )
یرتکاب ریمخت یاه یم رداق ار هدنرپ نیا ،غرمرتش گرزب هدور رد ربیف هدننک
زاس ن یربیف عبانم زا هدافتسا یارب یبسانم ییاناوت هک د
دشاب هتشاد (
13 .) موکس یبورکیم تیعمج نس زا( غرمرتش گرزب هدور و
3 تسا هبمکش هیبش )دعب هب یگتفه (
16 ).
مسیناگراورکیم ریمخت ییاناوت گرزب هدور رد دوجوم یاه
رارف برچ یاهدیسا نیا هک دنراد ار رارف برچ یاهدیسا دیلوت و ربیف
یم مسیلوباتم لباق یژرنا زا یشخب هدننک نیمأت دشاب
( 13 .) رس مزلتسم بسانم ریمخت یم رتمک روبع تع
گراورکیم ات دشاب مسینا
اه
دنشاب هتشاد ریمخت تهج یفاک تصرف (
4 .) اراکمه و تراوس ( ن
1993 ) امز دندرک شرازگ غرمرتش رد یمضه داوم هیلخت ن
یاه 42
نزو اب هزور 5
ات 10 مرگولیک 32 غرمرتش رد و تعاس نزو اب یاه
42 ات 50 مرگولیک 9 / 47 یارب ار هنیهب تصرف هک تسا تعاس
یم مهارف یبورکیم ریمخت دروآ
( 13
.)
هچیهام مجح شیازفا هب ،دنتسه یژرنا عبنم هکنیا رب هولاع رارف برچ یاهدیسا یاه
یم کمک زین ندب ای دوبمک طیارش رد و دننک
یاهدیسا لداعت مدع یم هریخذ یبرچ تروص هب هنیمآ
دنوش ( 11 ) رارف برچ یاهدیسا دیلوت هب رجنم گرزب هدور رد اهربیف ریمخت .
یم لولس دیلوت هک دوش یم شیازفا ار لایلتیپا یاه
یم شیازفا بذج حطس هجیتن رد ؛دهد دبای
( 17 هک ) عوضوم نیا دوبهب هب
شراوگ یم کمک کاروخ یریذپ دایز رادقم هدافتسا یذغم داوم ریاس دننامه هک تشاد رظن رد ار هتکن نیا دیاب هتبلا ؛دنک
ربیف زا
4 Fibrobacter succinogenes
5 Ruminococcus flavefaciens
هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها
– هام نابآ 1397
The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)
1217
تیدودحم یاراد لولحم یم مه ییاه
.دشاب میزنآ سامت ،هتیزوکسیو شیازفا هطساو هب لولحم یاهربیف شهاک یمضه داوم اب ار اه
یم جیتن رد و دنهد یم شراوگ هاگتسد رد یذغم داوم بذج و مضه شهاک ثعاب ه
دنوش ( 7 .) اب یرثا نینچ زین ام شیامزآ رد
هب لولحم ربیف رادقم شیازفا 5
/ 11 شراوگ شهاک دهاش و دش هدهاشم دصرد ربیف حطس نیا زا هدافتسا ماگنه کاروخ یریذپ
یم دش هدهاشم هک یجیاتن هب هجوت اب .میدوب لولحم رادقم ناوت
هجوج هریج رد ار لولحم ربیف هنیهب ات کی نس رد غرمرتش یاه
یگهامود 5
/ 9 .تفرگ رظن رد دصرد
داهنشیپ اه
ب ًلاومعم هدنرپ نیا تشوگ زا هدافتسا تهج غرمرتش هجوج رازاب هب هضرع نس هک نیا هب هجوت ا 6
یم رتلااب و یگهام داهنشیپ دشاب
یم ینچمه ،لولحم ربیف فلتخم حوطس رثا دوش صخاش و یدیلوت درکلمع رب یذغم داوم ریاس و لولحمان ربیف ن
یاه اب طبترم
میلقا اب هدنرپ نیا یراگزاس هب هجوت اب نینچمه .ددرگ یسررب زین رتلااب نینس رد هدنرپ نیا رد تشوگ تیفیک داهنشیپ فلتخم یاه
یم هریج و یذغم داوم رثا نوماریپ تاقیقحت ددرگ د هدنرپ نیا رب فلتخم یاه
میلقا ر .ددرگ ارجا فلتخم یاه
عبانم
1 ،.م ،زایا . ش یجاح ،.ح .م ،ریهش ،.م ،دازاوی ،.ع .س ،ینیسح و .ع ،ییاباب
1392 . نییعت یژرنا لباق تخوس و زاس یرهاظ و یقیقح ردنغچ هلافت دنق
رد
غرمرتش اب هدافتسا زا ود شور عمج یروآ لک تلاوضف و فرعم دیسکا مورک هلجم. مولع یماد ناریا . 44 ( 2 :) تاحفص 195 - 187 .
2. Associatian of Official Analytical Chemists., 1997.Official Methods of Analysis. 16th ed. Associatian of Official Analytical Chemists, Washington, DC.
3. Cilliers, S.C., 1994. Evaluation of feedstuffs and the metabolisable energy and amino acid requirements for maintenance and growth in ostriches (Struthio camelus), Stellenbosch: Stellenbosch University.
4. Cilliers, S. and Angel, C., 1999. Basic concepts and recent advances in digestion and nutrition. The Ostrich: Biology, Production and Health: 105-128.
5. Cooper, R.G. and Mahroze, K.M., 2004. Anatomy and physiology of the gastro‐intestinal tract and growth curves of the ostrich (Struthio camelus). Animal Science Journal, 75(6): 491-498.
6. Dhingra, D., Michael, M., Rajput, H. and Patil, R., 2012. Dietary fibre in foods: a review. Journal of Food Science and Technology, 49(3): 255-256.
7. Guillon, F. and Champ, M., 2000. Structural and physical properties of dietary fibres, and consequences of processing on human physiology. Food Research International, 33(3-4): 233-245.
8. Jiménez-Moreno, E., González-Alvarado, J. M., Lázaro, R., and Mateos, G. G. 2009. Effects of type of cereal, heat processing of the cereal, and fiber inclusion in the diet on gizzard pH and nutrient utilization in broilers at different ages1. Poultry Science 88, 1925-1933.
9. Leeson, S. and Summers, J. D. 2001. Scott,s nutrition of the chicken. 4th ed. Nuttingham University Press.
10. Matsui ,H., Ban-Tokuda, T. and Wakita, M., 2010. Detection of fiber-digesting bacteria in the ceca of ostrich using specific primer sets. Current Microbiology, 60(2): 112-116.
11. Montagne, L., Pluske, J. and Hampson, D., 2003. A review of interactions between dietary fibre and the intestinal mucosa, and their consequences on digestive health in young non-ruminant animals. Animal Feed Science and Technology, 108(1-4): 95-117.
12. SAS Institute, 2002. STAT software, version 9.1. SAS Institute Inc., Cary, NC USA.
13. Swart, D., Mackie, R. and Hayes, J., 1993. Fermentative digestion in the ostrich (Struthio camelus var. domesticus), large avian species that utilizes cellulose 1. South African Journal of Animal Science, 23(5): 127-135.
14. Swart, D., Mackie, R. and Hayes, J., 1993. Influence of live mass, rate of passage and site of digestion on energy metabolism and fibre digestion in the ostrich (Struthio camelus var. domesticus). South African Journal of Animal Science, 23(5): 119-126.
15. Van Amburgh, M., Voorhees, J. and Robertson, J., 1999. Total dietary and soluble fiber content of selected ruminant feeds, Proc. Cornell Nutr. Conf. for Feed Manufacturers.
16. Varastegani, A. and Dahlan, I., 2014. Influence of dietary fiber levels on feed utilization and growth performance in poultry.
Journal of Animal Production Advances, 4(6): 422-429.
17. Yeung, C.K., Glahn, R.E., Welch, R.M. and Miller, D.D., 2005. Prebiotics and iron bioavailability—is there a connection?.
Journal of Food Science, 70(5(:88-92.
