اولین همایش ملی ایده اهی نوین رد کشاورزی و منابع طبیعی

(1)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

The first national conference on novel ideas in agriculture and natural resources (November, 2018)

899

میژر ریثات تایصوصخ رب یرایبآ فلتخم یاه

للاب را ترذ ماق

یمیلس دیون نیسح

یدابآ ،1

راساپ کباب

*ی یدازخر دعسا ،2 3

1 جدننس دحاو ،تاتابن حلاصا و تعارز هورگ ،تعارز دشرا یسانشراک هتخومآ شناد

، یملاسا دازآ هاگشناد

، جدننس

، ناریا

2 تاتابن حلاصا و تعارز هورگ رایداتسا

، جدننس دحاو

، جدننس

، ناریا

3 تاتابن حلاصا و تعارز هورگ رایداتسا

، جدننس دحاو

، جدننس

، ناریا

* سم هدنسیون و

؛لو

[email protected]

هدیکچ

هب روظنم یسررب میژر ریثات تایصوصخ رب یرایبآ فلتخم یاه للاب

ترذ ماقرا یشیامزآ

هپت قجنم یاتسور رد تسا رد هنحص

نا

هاشنامرک لاس رد 1394 ماجنا دش رظن دروم شیامزآ . هب

تیلپسا تروص ترک ای تلاپ

هدش درخ یاه کولب حرط بلاق رد

یاه

.دش ماجنا رارکت هس اب یفداصت لماک تکاف

رد یرایبآ رود یلصا رو 2

:لماش حطس 5

زور و ه 10 هزور یعرف روتکاف و 6

:لماش مقر

)سررید( نومیس 703˓

و 704 )سررید(

˓ وAS41 )سردوز(AS71

˓ BC678 طسوتم(

.دندوب )سر هک داد ناشن جیاتن

یاهرود

:تافص رب یرایبآ هناد رازه نزو و للاب رود

ینعم یراد دیدرگ ینعم شهاک ثعاب و یرایبآ ای یرایبآ مک ریثات تحت تافص نیا راد

هرود لوط اب 10

:تافص هک داد ناشن ماقرا هسیاقم جیاتن رگید ییوس زا .دیدرگ هزور ،للاب رد فیدر دادعت ،للاب لوط ،للاب رود

فیدر رد هناد دادعت هناد رازه نزو و

فلاتخا ینعم اد ناشن یراد لباقتم تارثا جیاتن .دندوب رترب سررید ماقرا نیب نیا رد و دند

:ءزج هب یسررب دروم تافص هیلک صوصخ رد مه للاب رد فیدر دادعت و للاب لوط

ینعم .دندوب راد

:یدیلک تاملک درکلمع یارجا

، یبآ شنت

، ترذ

، .یگدیسر هورگ

همدقم ( ترذ Zea mays L اسنا هدافتسا دروم مهم ناهایگ زا )

یم رامش هب ماد و ن .دور

و هدوب ایند رد ترذ هدننک دراو روشک نیمشش ناریا

بآ دوبمک تهج سرتسد لباق

یگدنراب شهاک لیلد هب ریخا یاهلاس رد یرایبآ یامد شیازفا و ینیمزریز یاهبآ حطس نتفر نییاپ ˓

ببس نیمز هرک یگ نیا دیلوت و بآ فرصم نامدنار شهاک

تسا هدیدرگ ها .

کشخ شنت نیرتمهم ی ریغ

و دشر هدننکدودحم یتسیز

هک یروط هب تسا ناهایگ درکلمع 25

ریثات تحت ناهج یضارا دصرد نیا

دنتسه شنت (

4 .) نینچمه یکشخ

زا نیرتمهم لماوع

دودحم هدننک هعسوت و تشک دیلوت ترذ رد ایند هدمآ رامش هب و

روطب طسوتم 17 دصرد زا درکلمع هنلااس ترذ هناد یا ناهج ار شهاک

یم دهد و یتح رد یضعب زا اهلاس شهاک لوصحم شیب 70 زا دصرد زین رد رثا یکشخ شرازگ هدش تسا ( 3 ) نتفای اتسار نیمه رد .

هفرص نمض دناوتب هک یرایبآ مک یاهشور ارمه هب ار درکلمع شهاک لقادح بآ فرصم رد ییوج

ه ناققحم هجوت دروم دشاب هتشاد

یم .دشاب هجوت اب اذل دراوم هب

قوف رکذلا ش رد ترذ ماقرا شنکاو یور رب قیقحت نیا ر

طیا میژر یرایبآ فلتخم یاه .تفرگ تروص

شور و داوم اه

رد قیقحت نیا هپت قجنم یاتسور

عباوت زا هنحص ناتسرهش هاشنامرک ناتسا رد

لاس رد 1394 شیامزآ .تفرگ تروص هب

تروص

تیلپسا ترک ای تلاپ هدش درخ یاه

کولب حرط بلاق رد رارکت هس اب یفداصت لماک یاه

.تفرگ تروص یلصا روتکاف

رایبآ رود رد ،ی 2

؛لماش حطس 5

زور ه و 10 زور ه یعرف روتکاف و رد

6 لماش حطس ماقرا

)سررید( نومیس : 703 ˓

و 704 )سررید(

˓ AS41 و AS71

)سردوز(

˓ BC678 طسوتم(

.دش هتفرگ رظن رد )سر قیقحت نیا رد

طاقن زا هنومن هعرزم فلتخم هاگشیامزآ رد سپس و دش یرادرب

گ نآ هیزجت هب مادقا یسانشکاخ دیدر

و کاخ نومزآ ساسا رب هدش هیصوت دوک (

هروا

˓550

میساتپ تافلوس

˓250

کیروب دیسا 25

و

نازیم هب نهآ نیرتسوکس 10

راتکه رد مرگولیک )

فرصم دیدرگ .

(2)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

900

هیهت تایلمع نیمز ی

مخش لماش ˓ کسید˓

یهددوک˓ ددجم کسید ˓

یشک هلام ˓ و

هتشپ و یوج ندروآرد هلصاف اب اه

75 رتمیتناس

.تفرگ تروص ندش زبس رد لیهست تهج

نیمز تشاک زا لبق˓ .تفرگ تروص کبس یرایبآ˓

روذب ماقرا خیرات رد فلتخم 23

تشهبیدرا

هام 1394 قمع رد 7 رتمیتناس مکارت اب و

20 رتمیتناس .دیدرگ تشک

تیاهن رد رد مقر ره

ترک کی رد رارکت ره 12

ینعی یرتم 3

و ضرع رتم 4

فیدر نیب هلصاف اب لوط رتم اه

75 یتناس و رتم .دیدرگ تشک فیدر راهچ ترک ره رد

نیا دوجو اب ضحم هب اما تشاد تبوطر نیمز تشاک عقوم رد هک

مامتا تشک

، دعب زور راهچ یدعب یرایبآ .دیدرگ یرایبآ اددجم نیمز

یرایبآ هیقب همادا رد یلو تفرگ تروص روذب ندش زبس رد لیهست تهج لوا یرایبآ زا یاهرود رد اه

5 و رابکی زور 10

ات رابکی زور

.تفرگ ماجنا دشر هرود نایاپ :لیبق زا یتافص شیامزآ نیا رد

للاب رود

، للاب لوط دادعت ،

رد فیدر للاب

، فیدر رد هناد دادعت و

و نز

هناد رازه هزادنا

.دیدرگ یریگ هداد

هزادنا زا لصاح یاه هداد تبث و یریگ

رازفا مرن طسوت ندوب لامرن زا نانیمطا زا سپ اه درومSAS

داد نیگنایم هسیاقم و هتفرگ رارق سنایراو هیزجت ه

حطس رد نکناد نومزآ اب اه 5

% .تفرگ تروص

ثحب و جیاتن 1 - للاب رود ینعم فلاتخا دوجو رگنایب جیاتن یرایبآ ریثات تحت تفص نیا راد

، حطس رد اهنآ لباقتم رثا و ماقرا 1

لودج( تسا دصرد 1

ساسا رب .)

.تسا هدیدرگ للاب رود شهاک ببس یرایبآ هرود لوط شیازفا نیگنایم هسیاقم لودج نینچمه

للاب رود نیرتشیب شیامزآ نیا رد

نومیس مقر رد لودج( دیدرگ هدهاشم

2 .) نینچمه نیب رد

یرایبآ طیارش رد للاب رود نیرتشیب لباقتم تارثا 10

مقر رد و هزور

نومیس رادومن( دیدرگ هدهاشم 1

یم رظن هب .) رتشیب رود و رتمک لوط اب ییاهللاب لیکشت اب یکشخ شنت طیارش رد مقر نیا دسر

دشاب هداد ناشن شنکاو یبآ مک شنت زورب هب تبسن .

لودج 1 - رثا سنایراو هیزجت جیاتن میژر

یاه رب یرایبآ للاب ترذ ماقرا

عبانم تارییغت هجرد

یدازآ للاب رود للاب لوط

للاب رد فیدر دادعت فیدر رد هناد دادعت

هناد رازه نزو

کولب

* 2 3 /

ns 0 17 /

ns 0 86 /

ns 0 36 /

ns 10 02 / 158

یرایبآ

** 1 48 /

ns 4 9 /

ns 0 77 /

ns 1

** 4 11 / 29127

یاطخ یلصا 2

01 / 0 1

/ 0 02

/ 0 58

/ 7 52

/ 465

ماقرا

** 5 24 /

** 5 87 / 12

**

86 /

** 0 57 /

** 321 71 / 17082

یرایبآ

× ماقرا

** 5 35 /

ns 0 16 / 1

ns 77 /

** 7 66 /

** 125 04 / 5925

یاطخ یشیامزآ

ns 20 02 / 0 95

/ 1 64

/ 1 03

/ 5 11

/ 1028

بیرض تارییغت (cv) -

58 / 1 34

/ 7 85

/ 6 69

/ 5 5

/ 11

،ns ،*

،**

ینعم ریغ بیترت هب ینعم و راد

حوطس رد ار ندوب راد لامتحا

5 و 1 یم ناشن دصرد .دنهد

(3)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

901

لودج 2 - نیگنایم هسیاقم جیاتن رثا

میژر یاه رب یرایبآ تایصوصخ للاب

ترذ ماقرا

شیامزآ لماع للاب رود

)رتمیتناس(

للاب لوط )رتمیتناس(

رد فیدر دادعت للاب فیدر رد هناد دادعت

هناد رازه نزو )مرگ(

یرایبآ رود 5

b هزور 19 /

a 10 22 /

a 19

a 17 77 /

a 39 17 / 307

10

a هزور 9 /

a 10 9 /

a 18 44 /

a 17 11 /

b 39 28 / 250

ماقرا Simon 71a

/

bc 11 85 /

c 18 16 /

c 16 66 /

a 39 67 / 309

d 703 78 /

b 9 5 /

c 19 33 /

b 16

a 44 67 / 326

704 7d

/

b 9 5 / 9

a 1

a 19

a 50 330

c AS71 91 /

c 10 21 /

c 17 5 /

d 16 66 /

b 31 17 / 263

AS41 46b

/

bc 11 9 /

17 16bc

/

d 17 83 /

b 30 17 / 249

BC678 7d

/

a 9 41 /

21 16ab

/

c 18 5 /

c 40 67 / 193

حطس رد ،دنراد کرتشم فورح هک یماقرا 5

ینعم توافت دصرد رگیدمه اب یراد

.دنرادن

رادومن 1 - رب ماقرا و یرایبآ لباقتم تارثا للاب رود

2 - للاب لوط

جیاتن حطس رد ماقرا ریثات تحت طقف للاب لوط هک داد ناشن 1

ینعم فلاتخا دصرد .داد ناشن یراد

ینعم شهاک تحت للاب لوط راد

شرازگ ترذ هایگ رد یفرصم بآ شهاک ریثات ( تسا هدیدرگ

5 ) . رگید یقیقحت یط شهاک للاب کشخ نزو یرایبآ نازیم شهاک اب

ینعم تفای یراد (

1 ) مقر رد نآ رادقم نیرتشیب هک داد ناشن للاب لوط صوصخ رد نیگنایم هسیاقم جیاتن . BC678

.دیدرگ لصاح

یم رظن هب دوب هدیدرگ لصاح مقر نیا رد للاب رود رادقم نیرتمک یلبق تمسق رد هک نیا هب هجوت اب ود شهاک اب دسر

ب للاب ر وط ه ل

هدوزفا نآ لودج( تسا هدش

2 .)

3 - للاب رد فیدر دادعت ینعم فلاتخا ماقرا ریثات تحت طقف للاب رد فیدر دادعت حطس رد ار یراد

1 .داد ناشن دصرد لیسناتپ ریثات تحت للاب رد فیدر دادعت

یم عقاو یطیحم طیارش ریثات تحت رتمک و هدوب ماقرا یکیتنژ نیا رد .ددرگ

مقر شیامزآ 704

دیلوت ار للاب رد فیدر دادعت نیرتشیب

هجیتن نینچ هناد دیلوت رد مقر نیا یلااب یکیتنژ لیسناتپ و ندوب سررید هب هجوت اب .دومن یم رظن هب یقطنم یا

.دسر

4 - فیدر رد هناد دادعت هداد سنایراو هیزجت جیاتن ساسا رب ینعم فلاتخا یرایبآ ریثات تحت فیدر رد هناد دادعت اه

.دادن ناشن یراد ط رد بآ دوبمک شنت

ی

یهدلگ هلحرم یم فلاغ ره رد رذب دادعت و فلاغ دادعت شهاک ثعاب ،

ینعم شهاک .دوش بآ شهاک ریثات تحت فیدر رد هناد دادعت راد

0 2 4 6 8 10 12 14

هزور هزور10 یرایبآ رود

للاب رود(رتمیتناس)

Simon 703 704 AS71 AS41 BC678

b e ef c

f a h

d b g gh c

(4)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

902

ازگ ترذ هایگ رد یفرصم شر

( تسا دیدرگ 5

) . تاعلاطم ساسا رب لگ یدعب لیکشت زا یریگولج ببس یهدلگ هلحرم رد دایز شنت

ه ا

یم یم لامتحا .دوش یرایبآ مک و هتفرگن رارق یرایبآ ریثات تحت تفص نیا دشر یادتبا زا یبآ شنت لامعا لیلد هب شیامزآ نیا رد دور

یفنم تارثا درکلمع یازجا ریاس رب ریثات قیرط زا .دشاب هدومن راکشآ ار دوخ

ینعم فلاتخا ماقرا و یرایبآ لباقتم رثا و ماقرا ریثات تحت فیدر رد هناد دادعت شیامزآ نیا رد حطس رد یراد

1 رد .داد ناشن دصرد

مقر یسررب دروم ماقرا نیب فیدر رد هناد دادعت هسیاقم 704

تمسق جیاتن هب هجوت اب هک دومن لصاح ار رادقم نیرتشیب یقطنم لبق یاه

یم رظن هب .دسر

هباشم یقیقحت یط نینچمه لامعا اب

شنت ( ترذ مقر راهچ رب یکشخ Maxima

B.C،

، KSC704 Simon،

) رثا

مقر دادعت رب هناد رد فیدر ینعم راد دیدرگ شرازگ رد نیققحم نیا .

نایم ماقرا دروم هعلاطم مقر رد ار فیدر رد هناد دادعت نیرتشیب

سارک لگنیس 704

دندومن شرازگ (

2 ).

یرایبآ طیارش رد هک داد ناشن زین لباقتم تارثا جیاتن 5

مقر هزور 704

و BC678 مقر هزور هد یرایبآ طیارش رد و

703 و 704

هدومن دیلوت ار فیدر رد هناد دادعت نیرتشیب رادومن( دنا

2 یم نیاربانب .) هجیتن ناوت

مقر هک دومن یریگ 704

باختنا طیارش ود ره رد

مقر لاح نیع رد .تسا یرتهب BC678

لمعلا سکع یبآ مک طیارش رد دوب هداد ناشن بسانم شنکاو لامرن یرایبآ طیارش رد هک

مقر رگید فرط زا .تسا هداد زورب دوخ زا یفنم 703

یارش اب سایق رد یبآ مک طیارش رد تبثم شنکاو لامرن یرایبآ ط

هداد ناشن یرت

هتفای شهاک لبق تمسق رد هک للاب رد فیدر دادعت دننام نآ درکلمع یازجا ریاس رب یبآ مک یفنم تارثا تسا نکمم دنچ ره تسا .دشاب هدیدرگ هجیتن نیا ببس دوب هباشم یشیامزآ یط هدهاشم ترذ ماقرا رب یلیمکت یرایبآ تارثا یسررب اب

دیدرگ رارق یرایبآ ریثات تحت عبرم رتم رد هناد دادعت هک

ینعم فلاتخا اهنآ لباقتم رثا و ماقرا ریثات تحت یلو تفرگن ار یراد

( داد ناشن 8

) . نیققحم ریاس زین

شرازگ هدومن دنا هک هرود موادت اب

هایگ سرتسد لباق بآ شهاک و یتبوطر شنت

، رامیت رد زتنسوتف نازیم هب دیدش یتبوطر شنت

50 رامیت دصرد دهاش

تفای لزنت (

7 ).

رادومن 2 - دادعت رب ماقرا و یرایبآ لباقتم تارثا فیدر رد هناد

5 - هناد رازه نزو ینعم فلاتخا اهنآ لباقتم رثا و ماقرا ،یرایبآ ریثات تحت هناد رازه نزو حطس رد یراد

1 لوط شیازفا هک یروط هب .داد ناشن دصرد

زا یرایبآ هرود 5

هب 10 هنزور ندش هتسب یفرط زا و زتنسوتف شهاک هب هجوت اب .دیدرگ هناد رازه نزو دیدش شهاک ببس زور رد اه

وظنم هب یبآ مک طیارش عوقو یرایبآ بآ هارمه هب کاخ ییاذغ داوم بذج شهاک یفرط زا و بآ فلاتا شهاک و قرعت زا یریگولج ر

هجیتن نینچ یم رظن هب یقطنم یا

ینعم شهاک .دسر رتیلوتکه نزو و هناد رازه نزو راد

هایگ رد یفرصم بآ شهاک ریثات تحت ترذ

شرازگ ( تسا هدیدرگ 5

).

اقرا یسررب دروم ماقرا نیب رد م

704 ، 703 هب هجوت اب .دندومن لصاح ار هناد رازه نزو نیرتشیب نومیس و

ندوب ینلاوط هب هجوت اب و یلبق یاهتمسق جیاتن هرهب ناکما و ماقرا نیا یشیور لصف

هداهن ریاس و دیشروخ رون زا رتشیب یریگ ناکما اه

هناد نزو شیازفا ماقرا نیا رد اه

یم رظن هب یقطنم دسر

. تارثا جیاتن یرایبآ طیارش رد ماقرا یرترب رگناشن لباقتم

5 هتکن و هدوب هزور

0 10 20 30 40 50 60

فیدر رد هناد ادادعت

Simon 703 704 AS71 AS41 BC678

c c c a a

b a

c c a b b

(5)

هدیا یلم شیامه نیلوا یعیبط عبانم و یزرواشک در نیون یها

– هام نابآ 1397

903

ینعم شهاک تیمها زئاح یم هزور هد یرایبآ طیارش رد سردوز ماقرا هناد رازه نزو راد

رادومن( دشاب 3

نیا رگنایب ددعتم تاشرازگ .)

اخ یدراوم رد و هدوب ماقرا یکیتنژ لیسناتپ ریثات تحت هناد رازه نزو تفص هک تسا یم رارق ریثات تحت یبآ مک شنت هلمج زا ص

.دریگ

رادومن 3 - رب ماقرا و یرایبآ لباقتم تارثا هناد رازه نزو

عبانم

1 -

،یئولگیب .م .ح

،

،یفاک .ع

،

،یمساق .ک

،

،یتشدرهاوج .م

،

،یناهفصا .م 1392 . رثا یاهمیژر یرایبآ رب درکلمع و تیفیک هفولع ترذ لگنیس (سارک 704 ) رد

هقطنم تشر . م هلج مولع یعارز ناریا . 15 ( 3 :) 206 - 196 .

2 - یدمحم

،.م ،یدمهب .م ،نیمرآ

1396 . رثا شنت یکشخ رب درکلمع و یازجا درکلمع ماقرا فلتخم ترذ رد طیارش تشک .یریخأت هیرشن "

تاقیقحت یدربراک

یژولویزیفوکا یهایگ

"

هاگشناد دبنگ سوواک 4 ( 1 :) 34 - 17 .

3-Edmeades, GO., Chapman, SC., Bolanos, J., Banziger, M. and Lafitte, HR. 1994. Recent evaluations of progress in selection for drought in tropical maize. Maize Conference, Harare, Zimbabwe, 28 March – 1 April, CIMMYT, Mexico, DF.

4-Fathi, A. and Barari Tari, D. 2016. Effect of drought stress and its mechanism in plants. International Journal of Life Sciences 10 (1): 1 – 6.

5-Karasu, A., Ku-Cu, H., Öz, M.and Bayram, G. 2015. The effect of different irrigation water levels on grain yield, yield components and some quality parameters of silage maize (Zea mays indentata Sturt.) in Marmara region of Turkey. Not Bot Horti Agrobo, 43(1):138-145.

6-Pandey, R. K., Maraville, J. W. and Admou, A. 2000. Deficit irrigation and nitrogen effects on maize in Sahelian environment.

1. Grain yield and yield components. Journal of Agricultural Water Management, 46:1-13.

7-Siddique, M. R. B., Hamia, A. and Islam, M. S. 1999. Drought stress effects on photosynthetic rate and leaf co2 exchange of wheat. Bot Bull. Acad. Sin. Ho, 141-145.

8-Zohrabi, M., Amiri, E. and Shahinrokhsar, P. 2015. Responses of various corn cultivars under supplementary irrigation management. Indian Journal of Science and Technology, 8(3): 48-52.

0 100 200 300 400

هناد رازه نزو(مرگ)

Simon 703 704 AS71 AS41 BC678

b a a

b b a a a a a

b

a