١
ﯾﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﯽ
ﻨﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﺲ
يﺪﺷر يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺧﺮﺑ ﺮﺑ ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا و
ﺮﻠﺧ (Lathyrus sativus L.)
ﻪﻬﻟا ﯽﺸﺨﺑاﺪﺧ
*
يدﻮﻤﺤﻣ باﺮﻬﺳ ،1
،2
ﺪﻤﺤﻣ نﺎﻫز يرﺎﯿﺳ ﻦﺴﺣ ،3
يزاوﺎﺧ ﻢﻇﺎﮐ 4
1 - ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد يژﻮﻟﻮﮐاوﺮﮔا
يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ، ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ :*
2 - ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد رﺎﯿﺸﻧاد
3 - ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا
4 - جﺮﮐ بآ و كﺎﺧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ ﯽﻤﻠﻋ ﺖﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ
هﺪﯿﮑﭼ
هدﺎﻔﺘﺳا زا يﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ هﺪﻨﯾاﺰﻓا
ﺪﺷر زا ﻖﯾﺮﻃ يﺎﻬﻤﺴﯿﻧﺎﮑﻣ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ
و ﺮﯿﻏ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺷر و دﺮﮑﻠﻤﻋ رد
نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﻋارز .دﻮﺷ رد ﻦﯾا ﻖﯿﻘﺤﺗ ناﻮﺗ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ زا
ﺖﻨﺳرﻮﻠﻓ ﺮﺑ ﮏﯿﻣﻮﯿﻫﺪﯿﺳا ﯽﻟآ دﻮﮐ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ
يﺎﻬﺼﺧﺎﺷ ﺪﺷر
ﺮﻠﺧ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ ﻦﯾﺪﺑ. رﻮﻈﻨﻣ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ﯽﻧاﺪﻠﮔ
ﻪﺑ ترﻮﺻ
،ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ سﺎﺳاﺮﺑ
حﺮﻃ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻬﮐﻮﻠﺑ رد
راﺮﮑﺗ ﻪﺳ
لﺎﺳ رد 1392 رد اد ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺪﺷ اﺮﺟا ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ هﺎﮕﺸﻧاد يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧ
. ﻞﻣﺎﺷ ﺶﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ :
دﻮﮐ ﯽﻟآ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ
رد ﻪﺳ ﺢﻄﺳ ) 0 ، 150 و 300 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ كﺎﺧ
( يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﯾﻮﺳ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ و )
ﺖﻨﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﯾﺎﻣ ود
169 ﺖﻨﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ، 187
ﺪﻫﺎﺷ و ) ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ ((
دﻮﺑ . ﯽﻫﺪﻠﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد داﺪﻌﺗ و گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﻞﻣﺎﺷ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ
هزاﺪﻧا نآ ﺪﻧﺪﺷ يﺮﯿﮔ .
ﻪﯾﻮﺳ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﺳا يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ و سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ) 01 /0
<
(P ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﺑ يراد
و داﺪﻌﺗ
ﺮﻠﺧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺘﺷاد
نﺎﺸﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﯽﻟو ﺪﻨ ﺎﻬﻨﺗ
گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ )
05 / 0
<
( P ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد . ﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ زا ﮏﯿﻣﻮ
0 ﻪﺑ 150
و 300 ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ،مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ 98
/ 15 و 31 / 37 گﺮﺑ ﺢﻄﺳ و ﺪﺻرد 44
/ 37 و 18 / 43 ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد .
روﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ
ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﺮﻠﺧ ﻪﯾﻮﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ و داﺪﻌﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ
169 ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ، 38
/ 31 و 27 / 40 ﻪﯾﻮﺳ و ﺪﺻرد
187 ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ، 90
/ 16 و 19 / 37 ﺪﻨﺘﺷاد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد .
يﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو يﺮﺘﮐﺎﺑ:
ﻞﺣ يﺎﻫ دﻮﮐ ،ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﻮﮐ ،تﺎﻔﺴﻓ هﺪﻨﻨﮐ تﻻﻮﻘﺑ ،ﯽﻟآ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
يزروﺎﺸﮐ راﺪﯾﺎﭘ
ﺮﺑ ﻪﯾﺎﭘ فﺮﺼﻣ دﻮﮐ يﺎﻫ ﯽﺘﺴﯾز
، ﮏﯾ هار ﻞﺣ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻬﺟ ﻪﺒﻠﻏ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫ هدﺎﻬﻧ فﺮﺼﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ تﻼﮑﺸﻣ ﺮﺑ
ﻪﺑ ﯽﻣرﺎﻤﺷ ﺪﯾآ ) 5 .( رد ﯿﺑ ﻦ ناراﺪﻧﺎﺟﺰﯾر كﺎﺧ
ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻞﯾﺪﺒﺗ نﺪﺷ ﻪﺑ ﯽﺘﺴﯾز دﻮﮐ ار
ﺪﻧراد ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ يﺮﻔﺳوﺰﯾر
هرﺎﺷا دﻮﻤﻧ ) 6 ( ﻪﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ زا ﯽﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﻫ ار سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ عاﻮﻧا ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ
ﺪﻨﻫد ) 10 (.
ﻨﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﺲ
زا
ﻖﯾﺮﻃ يﺎﻫرﺎﮐوزﺎﺳ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ
زا ﻪﻠﻤﺟ ﺪﯿﻟﻮﺗ
،ﺎﻫرﻮﻓورﺪﯿﺳ ﺰﺘﻨﺳ
ﯽﺘﻧآ ﮏﯿﺗﻮﯿﺑ
،ﺎﻫ ﺪﯿﻟﻮﺗ نﻮﻣرﻮﻫ يﺎﻫ
،ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﯾاﺰﻓا بﺬﺟ ﺮﻔﺴﻓ
ﻂﺳﻮﺗ
،هﺎﯿﮔ ﺖﯿﺒﺜﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ و ﺰﺘﻨﺳ ﻢﯾﺰﻧآ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﮐ راﺪﻘﻣ ﻦﻠﯿﺗا رد هﺎﯿﮔ ار ﻢﯿﻈﻨﺗ ﯽﻣ
،ﺪﻨﻨﮐ ﺐﺒﺳ ﮏﯾﺮﺤﺗ ﺪﺷر هﺎﯿﮔ ﯽﻣ ددﺮﮔ ) 3 (.
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تﺎﻈﺣﻼﻣ ﺖﺴﯾز
،ﯽﻄﯿﺤﻣ اﺮﯿﺧا هدﺎﻔﺘﺳا زا عاﻮﻧا يﺎﻫﺪﯿﺳا ﯽﻟآ
ياﺮﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﯽﻤﮐ و ﯽﻔﯿﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﯽﻋارز
جاور ناواﺮﻓ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺖﺳا هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﮏﯿﻣﻮﯿﻫﺪﯿﺳا فﺮﺼﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷر دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ ﯽﮑﯿﻣﻮﯿﻫ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺪﯿﻔﻣ تاﺮﺛا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد .
٢
ﯽﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﺶﯾاﺰﻓا يراد
ﯽﻣ ﺪﻫد ) 7 (.
ﺮﻠﺧ ﯽﻤﻠﻋ مﺎﻧ ﺎﺑ Lathyrus sativus L.
ﻪﻓﻮﻠﻋ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﯽﮑﯾ ، هداﻮﻧﺎﺧ يا
ﻘﺑ ي تﻻﻮ
) زﻮﻨﯿﻣﻮﮕﻟ ( ﯽﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺮﯾﺎﺳ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻦﯾا هداﻮﻧﺎﺧ ﺐﺟﻮﻣ حﻼﺻا و ﺖﯾﻮﻘﺗ كﺎﺧ هﺪﺷ و تزا ار رد كﺎﺧ ﺖﯿﺒﺜﺗ ﯽﻣ )ﺪﻨﮐ 8 .(
ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ ﯽﺑ ﻪﯾور يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺑار ﻦﯾا رد ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رﺎﮐ مﺎﺠﻧا مﺪﻋ
ﻄ
،ﻪ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا ﺎﺑ
فﺪﻫ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺮﺛا
يﺎﻫدﻮﮐ ﺑ ﯽﻟآ و ﯽﺘﺴﯾز ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺧﺮﺑ يور ﺮ
يﺎﻫ يﺪﺷر ﺮﻠﺧ اﺮﺟا ﺪﺷ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻦﯾا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﻠﮔ ترﻮﺻ رد
لﺎﺳ 1392 رد ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ي ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ هﺪﮑﺸﻧاد
ي يزروﺎﺸﮐ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ترﻮﺻ
ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ رد
ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ ﯽﻓدﺎﺼﺗ
ﺎﺑ ﻪﺳ راﺮﮑﺗ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . رﻮﺘﮐﺎﻓ لوا فﺮﺼﻣ دﻮﮐ ﯽﻟآ ﺪﯿﺳا ﻮﯿﻫ ﮏﯿﻣ رد ﻪﺳ ﺢﻄﺳ
) ﺮﻔﺻ ) ﺪﻫﺎﺷ ( ، 150 و 300 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ (
رﻮﺘﮐﺎﻓ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﺮﻠﺧ روﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ مود
ﻣودﻮﺳ ﻮ ﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧ ﻨ
ﺲ
fluorescenss) (Pseudomonas
ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد )
ﺢﯿﻘﻠﺗ مﺪﻋ )
ﺪﻫﺎﺷ (،
ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ fluorescenss strain 169
و P.
ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ 187
fluorescenss strain (P.
دﻮﺑ رد. ﺮﻫ ﮏﯾ زا ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ 9 دﺪﻋ ﺮﻠﺧرﺬﺑ رد ﻖﻤﻋ 3 يﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ زا
ﺢﻄﺳ كﺎﺧ
ﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮐ يرﺎﯿﺑآ.
ﺎﺑ بآ ﺮﻄﻘﻣ ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﯾﺬﭘ ﻆﻔﺣ ﯽﺳرﺮﺑ و ر
ﺖﺑﻮﻃ ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ رد ﺪﺣ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﯽﻋارز و ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﻧازور ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ
ﻦﯾزﻮﺗ ﺪﺷ . اﺮﺑ ﯽﻫﺪﻠﮔ نﺎﻣز رد گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﯿﯿﻌﺗ ي ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ زا
ﻪﺗﻮﺑ ود اﺪﺟ و ﺎﺑ ﮕﺘﺳد هﺎ ﺢﻄﺳ گﺮﺑ هزاﺪﻧا ﺞﻨﺳ يﺮﯿﮔ
ﺪﺷ
، ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ شرﺎﻤﺷ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ . ياﺮﺑ شزادﺮﭘ هداد ﺎﻫ و تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ يرﺎﻣآ
زا راﺰﻓا مﺮﻧ ادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ياﺮﺑ و SAS
ر راﺰﻓا مﺮﻧ زا ﺎﻫ
Excel نﻮﻣزآ زا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و ﯽﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺑFLSD
يراد 5 ﺪﺻرد ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﯿﺳا يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ و سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾ
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ )
01 / 0
<
(P ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﺑ يراد
داﺪﻌﺗ
گﺮﺑ ﺮﻠﺧ ﺘﺷاد ﯽﻨﻌﻣ نﺎﺸﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﯽﻟو ﺪﻨ دﻮﺒﻧ راد
، ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ و سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ ﺮﺛا ﺎﻣا )
01 /0
<
( P
نﺎﺸﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و )
05 /0
<
( P ﻨﻌﻣ هﺎﯿﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﯽ
دﻮﺑ راد ) لوﺪﺟ 1 .(
لوﺪﺟ
1 ﺮﻠﺧ يﺪﺷر تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ.
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺟرد
يدازآ تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
گﺮﺑ ﺢﻄﺳ )
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ (
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ
كﻮﻠﺑ 2
84ns
/ 28316 11ns
/ 228
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﻪﯾﻮﺳ
** 2 53 / 28227165
**
44 / 4027
ﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﮏﯿ
** 2 3/
32038486
**
11 / 5918
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﻪﯾﻮﺳ ×
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا
* 4 04 / 1014462
72ns
/ 147
ﺎﻄﺧ 16
44 / 318930 86
/ 317
:**
ﺪﺻرد ﮏﯾ ﺢﻄﺳ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ
* . : ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ ﺢﻄﺳ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ .
:ns
راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ .
٣
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺪﻫد
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺮﻠﺧ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ،كﺎﺧ رد ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ راد
ي ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا .
ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ فﺮﺼﻣ رد گﺮﺑ داﺪﻌﺗ 300
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ )
137 دﺪﻋ ( نآ فﺮﺼﻣ مﺪﻋ نﺎﻣز رد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و )
89 / 85
دﺪﻋ ( ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
زا ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ 0
ﻪﺑ 150 و 300 ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻠﺧ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ،مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ 98
/ 15 و 31 / 37
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد )
ﻞﮑﺷ 1 .(
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾرد يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻃ ﺎﻤﺳا و ﻆﻓﺎﺣ ﯽﻨﯿﻣز ﺐﯿﺳ رد
ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا يﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺪﺷ
) 4 ( . ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﺮﻠﺧ روﺬﺑ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ ﺎﺑ
دﺮﺑرﺎﮐ
ﻪﯾﻮﺳ 169 ، 38 / 31 ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ و ﺪﺻرد 187
، 90 / 16 ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا
) ﻞﮑﺷ 2 ( . ﮓﻨﯿﺳ و نارﺎﮑﻤﻫ )
1993 (
گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺳﺎﺑ نآ يﺎﻫرﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ ترذ يﺎﻫ
ﻨﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧﻮﻣودﻮ ﺲ
ﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ار ﺪ
) 9 .(
گﺮﺑ ﺢﻄﺳ :
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ
ﺮﺛا ﯽﻨﻌﻣ ﺮﻠﺧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ دﻮﺑ راد
ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ گﺮﺑ 300
مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ )
84 / 8292 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ (
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا فﺮﺼﻣ مﺪﻋ نﺎﻣز رد نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و )
7 / 4711
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ (
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﺮﻔﺻ زا
150 و 300 ﻪﺑ كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ
ﺐﯿﺗﺮﺗ 44 / 37 و 18 / 43 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد )
ﻞﮑﺷ 3 .(
ﺞﯾﺎﺘﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ يراوﺰﺒﺳ
و ﯽﻋاﺰﺧ ) 1388 ( ﺮﺑ يور مﺪﻨﮔ نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﺮﺛا
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺖﻈﻠﻏ يﺎﻫ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﯿﺳا ﻣﻮﯿﻫ ﮏﯿ رد ﻪﺳ نﺎﻣز لﻮﻠﺤﻣ ﯽﺷﺎﭘ ﺮﺑ ﺢﻄﺳ گﺮﺑ ﯽﻨﻌﻣ يراد ﺪﺷ ) 2 (.
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ روﺬﺑ
ﺗ هﺪﺷ ﺢﯿﻘﻠ
٤
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،
ﺪﻧﺪﺷ ﺮﻠﺧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ رد يراد .
ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ روﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ 169
، 27 / 40 و ﺪﺻرد
ﻪﯾﻮﺳ 187 ، 19 / 37 ﺪﻧداد ﺶﯾاﺰﻓا ار گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺪﺻرد ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻣا
ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ ﻦﯿﺑ يراد )
ﻞﮑﺷ 4 .(
نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺳ ﺎﺑ ترذ روﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﮐ داد ﻨﺳرﻮﻠﻓ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﯾﻮ
ﺲ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ، 6/
20 هﺎﯿﮔ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ يﺪﺻرد ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
) نوﺪﺑ
ﺢﯿﻘﻠﺗ ( ﺪﯾدﺮﮔ ) 1 .(
ﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ و سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺮﻠﺧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ﻒ
ﺰﯿﻧ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﮑﯾرﻮﻄﺑ دﻮﺑ راد مﺎﮕﻨﻫ
ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ روﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ 169
فﺮﺼﻣ و 300
رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
) 8/
9430 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ (
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻣا
دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾا ﺮﻫ
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﻪﯾﻮﺳ ود رد
يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ 150
و 300 ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،
-
ﺖﺷاﺪﻧ يراد .
سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ و ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا فﺮﺼﻣ مﺪﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺰﯿﻧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ )
53 / 3007 ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ (
دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 2 (.
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ
ﺪﯿﺳا يﺎﻫ ﺖﻈﻠﻏ و سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ يﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ
) 01 /0
<
(P ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ يراد
ﺮﺑ ﺮﻠﺧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ و داﺪﻌﺗ
ﺘﺷاد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ گﺮﺑ داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نﺎﺸﻠﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﯽﻟو ﺪﻨ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﺎﻣا راد
) 05 /0
<
( P ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺑ راد . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ فﺮﺼﻣ
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا
ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺖﯿﻌﻤﺟ
،يﺮﺘﮐﺎﺑ رد ﺶﯾاﺰﻓا يﺪﺷر تﺎﻔﺻ هﺎﯿﮔ
ﺮﺛﺆﻣ ﺪﺷﺎﺑ . رد ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻣ ناﻮﺗ زا نآ ﺖﻬﺟ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺛا تاﺮ ﯽﻟآداﻮﻣ كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﻤﻧ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ آ ،يﺪﯿﻤﺣ 1(
. ر ،نﺎﮐﻮﭼ ، .
ا ،هدازﺮﻐﺻا ، .
م ،رﺎﻌﺷ نﺎﻘﻫد ، .
ا ،ﺪﻧوﻼﻗ ، .
م ،ﯽﺗﻮﮑﻠﻣ و ، .ج
. ، 1388 . يﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
ﻪﻋرﺰﻣ رد ترذ سرﺮﯾد يﺎﻬﮔرود ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا و رﻮﻬﻇ ﺮﺑ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر هﺪﻨﯾاﺰﻓا و لﺎﻬﻧ ﯽﻋارز ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ .
رﺬﺑ .
25 - 2 ) 2 :(
183 - 206 .
2 (
،يراوﺰﺒﺳ س
. و ، ح ،ﯽﻋاﺰﺧ .
ر.
، 1388 . ﺮﺛا لﻮﻠﺤﻣ ﯽﺷﺎﭘ حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﯿﺳا ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺮﺑ
تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ
،يﺪﺷر دﺮﮑﻠﻤﻋ و
دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺰﺟا مﺪﻨﮔ
ﻢﻗر زﺎﺘﺸﯿﭘ ﻪﻠﺠﻣ . مﻮﺑ ﯽﺳﺎﻨﺷ يزروﺎﺸﮐ . ﺪﻠﺟ 1 ) 2 :(
65 - 53 .
3) Abdul-Jaleel, C., Manivannan, P., Sankar, B., Kishorekumar, A., Gopi, R., Somasundaram, R., and Panneerselvam, R., 2007. Pseudomonas fluorescens enhances biomass yield and ajmalicine
production in Catharanthus roseus under water deficit stress. Colloids and Surfaces.
Biointerfaces. 60: 7–11.
لوﺪﺟ 2 . ﺮﻠﺧ گﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا و سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا )
ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﯽﻠﯿﻣ (
ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ
187 169 ﻪﯾﻮﺳ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ
ﮏﯿﻣﻮﯿﻫ ﺪﯿﺳا ) كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ (
56 /
4916 c 6211b 3007/53 d 0
9041 a 8537/17 a 5018/87 c 150
84 /
9033 a 94308/ a 64141/ b 300
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﺪﻋ ،ﻒﯾدر و نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد كﺮﺘﺸﻣ فوﺮﺣ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد
5 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺪﺻرد ﺪﻫد
.
٥
4) Asmaa, R. M., Hafez, M. M., 2010. Increasing productivity of potato plants (Solanum tubersom L.) by using potassium fertilizer and humic acid application. International Journal Academic research. 2(2): 83-88.
5) Gupta, M.L., Prasad, A., Ram, M. and kumar, S., 2002. Effect of the vesicular-arbuscular mycorrhizal (VAM) fungus Glomus fasiculatum on the essential oil yield related characters and nutrient acquisition in the crops of different cultivars of menthol mint (Mentha arvensis) under field conditions.Bioresource Technology. 81: 77-79.
6) Hani, A., Beauchamp, C.J., Goussard, N., Chabot, R., and Lalande, R., 1998. Potential of Rhizobium and Bradyrhizobium species as plant growth promoting rhizobacteria on non legumes: Effect on radishes (Raphanus sativus L.). Plant Soil. 204: 57-67.
7) Malik, K.A., Bhattin, A., and Kauser, F., 1979. Effect of soil salinity on the decomposition and humification of organic matter by cellulolytic fungi Mycologia. 719: 811-820.
8) Muehlbauer, F.J., and Tullu, A., 1997. NewCROP FactSHEET – Lathyrus sativus L. Internet publication.http://www.hort.purdue.edu/newwcr op/cropFactsh eets/graaspea.html.
9) Singh, B. K., Sharma, V. K., and Singh, R., 1993. Response of forage maize (Zea mays L.) to Azotobacter inoculation and nitrogen. Indian Jounal of Agronomy. 38: 555-558.
10) Vlassak, K., Vanholm, L., Duchateau, L., Vanderleyden, J., and Demot, R., 1992. Isolation and characterization of fluorescent pseudomonads associated with the roots of rice and banana grown in srilanka. Plant and Soil. 145: 51-63.
