ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺳآ و ﻴ ﺐ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ رﺪﺗ شور ﻳ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ رد ﺲ ﻲ
زا
د ﻳ نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺎﮔﺪ
يداﺮﻣ ﻲﻔﻄﺼﻣ
∗مﺪﻘﻣ
ﻮﺠﺸﻧاد ي د ﻛ اﺮﺘ ي ﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﻴ
ﺴ ﻲ ﺸﻧاد ﻜ ﺑدا ةﺪ ﻴ ﺳرﺎﻓ تﺎ ﻲ نﺎﺑز و ﺎﻫ ي ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻳ
ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰ
ﺧﺮﻓ ﻦﻤﻫﺮﻓ
∗ﻲ ∗
ﺸﻧاد ﻴ ﺸﻧاد رﺎ ﻜ ﺪ ة ﺑدا ﻴ ﺳرﺎﻓ تﺎ ﻲ نﺎﺑز و ﺎﻫ ي ﺟرﺎﺧ ﻲ ﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻳ
ﺰ ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
31 / 4 / 92 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
26 / 12 / 92 (
ﻜﭼ ﻴ هﺪ هﺎﮔﺪﻳد
ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ ندﺮﻛ ﻊﻔﺗﺮﻣ دﺪﺻ رد يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ
»
ﻲﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ شور ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ «
ﻪﺑ
ار ﻲﺼـﺨﺸﻣ لﻮـﺻا و شور هﺮﮕﻧ ﺮﻫ ﻪﻛ ﺪﻣآ دﻮﺟو
نﺎـﺑز ظﺎـﺤﻟ ﻪـﺑ ناور و ﻲـﺳﺎﻨﺷ
لﺎـﺒﻧد ﻲـﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻣ دﺮﻛ .
شورﺎﺴﭘ ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ ةرود رد ،مﺎﺠﻧاﺮﺳ شزﻮـﻣآ ياﺮـﺑ ﻲﻳودﺎـﺟ ﻲـﺷور ﻪﻛ ﺪﺷ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﺠﻴﺘﻧ ،1
ﻲﻣﻮﺑ و ﻲﺑﺮﺠﺗ لﻮﺻا ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳ ﺲﻳرﺪﺗ شور ﻪﻜﻠﺑ ،دراﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﺑز
ﻲـﻣ هﺪـﺷ يزﺎـﺳ يﺎﻀـﻓ ﺪـﻧاﻮﺗ
دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ .
ﺘﺳار رد ،ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد شزﻮـﻣآ ﺖـﻴﻔﻴﻛ ءﺎﻘﺗرا يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺔﺋارا يﺎ
ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻤﺿ ،ﻲﺟرﺎﺧ نﺎﺑز
» ﻲﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد «
نﻮـﺘﻧﻮﺒﺘﮔ ﻂـﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﺋارا يﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ
2
) 1999 ( ﺐﻴﺳآ ﻪﺑ ،
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺮﺛﺆﻣ ﺲﻳرﺪﺗ شور ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺳﺎﻨﺷ .
زا ﺲـﭘ
ﺐﻴﺳآ
ﺮﻳﺪﻣ ﻞﺜﻣ ﻲﻠﻣاﻮﻋ نﺎﻤﻠﻌﻣ ،ﺲﻳرﺪﺗ شور ﻲﺳﺎﻨﺷ نﺎﺑز ﺖﻳ
،شزﻮﻣآ ﻲﻫدزﺎﺑ ،شزﻮﻣآ ﺖﻴﻔﻴﻛ ،زﻮﻣآ
ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﺖﻴﺼﺨﺷ ،ﺺﺼﺨﺗ
ﺪـﻧدﺮﻛ ﺮﻛذ ﺮﺛﻮﻣ ﺲﻳرﺪﺗ ﺺﻴﺨﺸﺗ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ ار ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ .
ةﺪﻫﺎﺸـﻣ
توﺎـﻔﺗ ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﺰـﻴﻧ ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺲﻳرﺪﺗ شور رد ﻲﻳﺎـﻫ
» اد
ﻲـﺷزﻮﻣآ ﺶـﻧ «
نﺎـﻤﻠﻌﻣ
ﻢﻛ ﺎﺑ و ﻪﺑﺮﺠﺗ دراد دﻮﺟو ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﺑﺮﺠﺗ .
هژاو ﻛ يﺎﻫ يﺪﻴﻠ ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ : ﻲ
آ ، ﺐﻴﺳ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ رﺪﺗ ﻳ ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ،ﺲ ﻲ
زرا ، ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺗ ﻜ ﻮ ﻳﻨ ﻲ .
ﻦﻔﻠﺗ∗ : 3392161 - 0411 رﺎﮕﻧرود ، : 3356017 - 0411 E-mail: mostafa_morady@yahoo.com ،
E-mail:ffarrokhi20@yahoo.co.uk،0411-3356017 :رﺎﮕﻧرود،0411-3392161: ﻦﻔﻠﺗ∗∗ 1- postmethod
2- Gatbonton
ﻪﻣﺪﻘﻣ رﺪﺗ شور ﻳ و ﺲ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﻃﺎﺒﺗرا رد ﻲ ﺎﺑ ﮓﻨﺗﺎﮕﻨﺗ ﻜﻳ
ﺪ ﻳ ﺪـﻧﺮﮕ . ﻛ ـﺳﻮﻔﻨ ﻴ سﻮ
» ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
« ﺐـﻠﻗ ار
ﺪﻨﭙﺗ ة ﻟﺎﻌﻓ ﺮﻫ ﻴﺘ ﻲ ذ ﻛ ﺮ ﻛ ﺖﺳا هدﺮ . وا دراد روﺎﺑ ﻛ
ﺎﺴﻧا ﻦﻫذ ﻪ ن
ﻔـﺳ حﻮـﻟ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺪﻟﻮﺗ وﺪﺑ رد ﻴ
ﺪ ي
ﺖﺳا ﻛ ﺤﻣ ﻪ ﻴ ﺎﺠﺗ و ﻂ بر
، ﺛﺄﺗ ﻴ ز ﺮ ﻳ دﺎ ي رد ﻞﻜﺷ ﻫد ﻲ ﺪﻧراد نآ )
ﻪﺑ دﻮﺷ عﻮﺟر ﮓﻧآﻮﻫ
،1
1997 .(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ ﺤﻣ ، ﻴ ،ﻂ ﻛ شزﻮﻣآ ﻪ
رﺪﺗ شور و ﻳ
ﺲ ﺰﺟ ﻲﺋ
،ﺖﺳا نآ زا
ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲ
رد ﻴﻛ ﻔ ﻴ ﺖ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
دراد . ﻫد ود رد ﺔ ﺧا ﻴ ﻤﻫا ،ﺮ ﻴ رﺪـﺗ ﺖ ﻳ ءﺎـﻘﺗرا رد نآ ﺶـﻘﻧ و ﺲ ـﻳ
ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي نﺎـﺑز نﺎـﻤﻠﻌﻣ ﻪـﺟﻮﺗ ،
ﺟرﺎﺧ ﻲ ار ﻪﺑ اﻳ ﻮﮕﻟا دﺎﺠ ي
» ﻣآ ِﺶﻧاد ﺷزﻮ ﻲ
2« فﻮﻄﻌﻣ ـﻛ ﺖـﺳا هدﺮ )
ﻦـﺳرﻻ ﺮـﻓ ﻳ
3ﻦﻤ
، 1991 ( و
نﺎﺑز شزﻮﻣآ نﺎﻘﻘﺤﻣ
، ﺎﻫﻮﮕﻟا ي ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲ ار ار ﻪﺑ ﻊﺟ ﺎﻘﻋ ﻳ و ﺪ ﻔﺗ ﻜ ﺮ
رﺪﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﻳ
ﭘ نﺎـﻤﻠﻌﻣ ﺲ ـﻴ
اﺪ
ﻛ هدﺮ ﺪﻧا ) ﭘ ﻜﻴ ﺎ
4ك
، 2001 .(
اﻳ
ﺸﺘﻣ ﺎﻫﻮﮕﻟا ﻦ ﻜ
ـﻔﻠﺘﺨﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﻞ ﻲ
ﺖـﺳا ـﻛ ﻪـﺒﻨﺟ ﻪ ﺎـﻫ ي ﻧﺎـﺑز ﻲ ،
ﻔﻃﺎﻋ ﻲ ﺪﻣ و ﻳ ﺮ ﻳﺘ ﻲ رﺪﺗ ﻳ ﻣ ﺮﺑ رد ار ﺲ ﻲ
ﮔ ﻴ دﺮ .
» آ ﺶﻧاد ﺷزﻮﻣ ﻲ
« ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ،ﺶﻧاد ﺮﻫ ـﻳ
ﺪﻧا و ﻪ ـﻳ ﻪﺸ ا ي
رﺎﺑرد ة شور رﺪﺗ ﻳ اﺮﻓ و ﺲ ﻳ ﺪﻨ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﻣ قﻼﻃا ﻲ دﻮـﺷ ـﻛ
ﺗﺎـﻋﻼﻃا ﻪ ﻲ
رﺎـﺑرد ة رد ﻢـﻠﻌﻣ رﺎـﺘﻓر
ﻛ
ﻣ نﺎﺸﻧ سﻼ ﻲ
ﺪﻫد ) نﺎﻤﻟﻮﺷ
،5
1986 .(
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
« ز ، ﻳ ﺎﻨﺑﺮ ي ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﻫ رد ﻢﻠﻌﻣ نﺎﻤﺘﻔﮔ و ﺎ
ﻛ ﺖﺳا سﻼ .
ﻪﺑ نﺎﺑز زا ﻢﻠﻌﻣ ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻣ نازﻮﻣآ
ﻲ ﺪﻫاﻮﺧ ﻛ ﺎﺑ ﻪ ﻛ ﻤ ﻚ ﻤﻫ ﻜ ﺳﻼ ﻲ ﺮﻤﺗ دﻮﺧ ﻳ ـﻨ ﻲ
ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا ار .
ﺶﻧاد ﺷزﻮﻣآ ﻲ ا ﻳ ﺮﻤﺗ ﻦ ﻳ ﻦ
،
» ءﺎﻘﺗرا ﻛ ﻫوﺮﮔ رﺎ ﻲ « نﺎﺑز رد ﺖﺳا نازﻮﻣآ .
ﻟﺎﻌﻓ ﺮﻫ ـﻴ ﺖ
رﺪﺗ شور و ﻳ
رد ﻢﻠﻌﻣ ﺲ ﻛ
سﻼ
، ﻔﺗ زا ﻪﺘﺳﺎﺧﺮﺑ ﻜ
ﺼﺨﺸﻣ ﺮ ﻲ ﺖﺳا ﻛ ا رد ﻪ ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ـﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻖ ﻲ
اﻳ ﻔﺗ ﻦ ﻜ ﻧ تاﺮ ﻴ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺰ اﻳ ﻢ .
رﺪﺗ شور ﻳ
ﺎﺒﻧ ًﺎﻣوﺰﻟ ﺮﺛﺆﻣ ﺲ ﻳ
ﺗ شور ﺪ رﺪ ﻳ ﺼﺨﺸﻣ و ﺖﺑﺎﺛ ﺲ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ
، اﺮﭼ ﻛ ﺮـﻈﻧ ﻪ ﻪﻳ ﺎـﻫ ي
ﺎﺟ ﻪﻌﻣ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﺄﺗ ﻴﻛ ﻣ ﺪ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ ﻛ
ﻧ دﺮﻓ ﺮﻫ ﻪ ﻴ
ﺎﻫزﺎ ي ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲ داﺮﻓا و دراد
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺤﻣ
ﻴ ﻄ ﻲ ـﻛ رد ﻪ
ﺪﺷر نآ ﻳﺎ ﻪﺘﻓ ﺪﻧا ﭘ نﺎﻬﺟ ، ﻴ ﻪﺑ ار دﻮﺧ نﻮﻣاﺮ ﻮﺼـﺗ
ﻳ ﺮ ﻲﻣ ـﻛ ﺪﻨﺸ ) وﻮﮕـﺳ ﻳ درﺎﻫ و ﺎ ـﻳ
6نﻮﺴ
، 2009 .(
و ﻳ ﺴﺗﺎﮕ
7ﻲﻜ ) 1978 ( ﭘ نﺎﻬﺟ ﻴ مﻮﻬﻔﻣ رد ار نﻮﻣاﺮ
» ﺮﻈﻧ ﻳ ﻟﺎﻌﻓ ﻪ ﻴ ﺖ
8« ﻮﺼـﺗ ﻪﺑ ﻳ ﺮ ـﻛ ﺸ ﻴ ﺖـﺳا هﺪ ـﻛ
ﻪ
1- Huang
2- Pedagogical knowledge 3- Larsen-Freeman 4- Peacock 5- Shulman
6- Segovia, & Hardison 7- Vygotsky
8- Activity theory
ﮕﻧا ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﻴ
هﺰ ﺎﻫ ي ﻧورد ﻲ ﺤﻣ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد داﺮﻓا ﻴ
دراد ﻂ . نآ ﻢﻠﺴﻣ رﺪﻗ ـﻛ
رﺪﺗ شور ﻪ ـﻳ
ﺴ ﻲ ـﻛ ﻪ
رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي زا رادرﻮﺧﺮﺑ
» ﺎﻣﺮﺳ ﻪﻳ ﺎﻫ ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ
« و
» ﺎﻣﺮﺳ ﻪﻳ ﺎﻫ ي ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
« ) دﺮﺑ ﻳ
1ﻮ ، 1986 ( ﺖﺳا
رﺪﺗ شور ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻳ
رد ﺲ ﻪﻘﻄﻨﻣ ا ي
دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ موﺮـﺤﻣ .
ـﻈﻧ فﺮـﺻ
ا زا ﺮ ﻳﻨ ـﻜ شور ﻪـﭼ ﻪ
رﺪﺗ ﻳ ﺴ ﻲ
ا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﺑ مﺰﻠﻣ نﺎﻤﻠﻌﻣ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ذﺎﺨﺗا ﻛ
ژﻮـﻟﻮ ي ـﺤﻣ و ﻴ ـﺷزﻮﻣآ ﻂ ﻲ
ﺪﻨﺘﺴـﻫ
) و ﻳﻠ ﻴ ندﺮﺑ و ﺰﻣﺎ
،2
1997 .(
اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻪﺑ ﻖ
ﺎﻨﺷآ رﻮﻈﻨﻣ ﻲﻳ
ﺑ ﻴ اﺮﻓ ﺎﺑ ﺮﺘﺸ ﻳ رﺪﺗ ﺪﻨ ﻳ ءﺎﻘﺗرا و ﺲ ﻴﻛ
ﻔ ﻴ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﺖ ﻲ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻤﻫ رد ﻴ
ﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ،ﺎﺘﺳار ﻦ ﻲ
ـﺳآ ﻴ ﺐ ـﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻌﻣ و ﻴ ﺎـﻫرﺎ ي ﺨﺸـﺗ ﻴ ِﺺ دﻮـﺒﻬﺑ
ﻴﻛ ﻔ ﻴ رﺪﺗ ﺖ ﻳ د زا ﺲ ﻳ
ﻮﮕﻟا ،نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺎﮔﺪ ي
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
« نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻛ ﻢ
ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ و ﻪﺑﺮﺠﺗ ي
ﻪﻘﺒﻃ ﺪﻨﺑ ي نﻮﺘﻧﻮﺒﺘﮔ ) 3
1999 ( ﻠﺤﺗ ﻴ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞ .
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﻞ لﻮﺻا
رﺪـﺗ ﻳ ﻪـﺑ ﺲ ﺎـﻣ ﻛ ـﻤ ﻚ
ﻣ ﻲ ﻛ ﺎﺗ ﺪﻨ
ﺎﺘﺳار رد ي رﺪﺗ ﻳ ﻣﻮﺑ ﺲ ﻲ زﺎﺳ ي هﺪﺷ ، ﻧ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﻴ
ﺎﻫزﺎ ي نﺎﺑز زﻮـﻣآ نا ـﭘ ﻴ وﺮـﺑ ﺶ ﻳ و ﻢ
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻣ ﻦ ﻲ ﻞﺣ هار ناﻮﺗ اﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ي ﺶﻟﺎﭼ ﺎﻫ ي ﭘ ﻴ ور ﺶ ي ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﻲ
ﭘ ﻴ اﺪ ﻛ دﺮ .
ﭘﻴ ﺸ ﻴﻨ ﺔ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
شور ﺪﺷ و ﺪﻣآ ﻢﻃﻼﺗ رد
ﺎﻫ ي
نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﻒﻠﺘﺨﻣ
، و ﺎﻧ ﻛ ﻓﺎ ﻲ ندﻮـﺑ ا ـﻳ شور ﻦ ءﺎـﻘﺗرا رد ﺎـﻫ
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي نﺎﺑز رد ﺧﺮﺑ ،نازﻮﻣآ ﻲ
نﺎﻘﻘﺤﻣ ) ﻛ داوارﺎﻣﻮ ﻳ
4ﻮﻟﻮ
، 2001 ( ﺻﻮﺗ ﻴ ﻪ ﻛ ﺪـﻧدﺮ ـﻛ ﺮـﺘﻬﺑ ﻪ ﻳ هار ﻦ
ﻗ زا نﺪﺷ اﺪﺟ ،ﻞﺣ ﻴ
ﺎﻫﺪﻨﺑ و ﺪ ي شور ﺎﻫ ي
ﺖﺳا نﺎﺑز شزﻮﻣآ دوﺪﺤﻣ .
ﻪﺑ ﻘﻋ ﻴ ﺪ ة ﻛ داوارﺎﻣﻮ ﻳ ،ﻮﻟﻮ
ﻪﺘﺴﺑ ﺎﻫ ي
رﺪﺗ شور ﻳ
نﺎﺑز ﺲ 5
ـﺧﺮﺑ ﺶـﻧاد لﻮﺼـﺤﻣ ، ﻲ
ﺖـﺳا نﺎﺼـﺼﺨﺘﻣ ـﻛ
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪ
ا ي زا
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻛ ﺳﻼ ﻲ ﺮﻈﻧ و ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻌﺗ ار ﻴﻴ ﻣ ﻦ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ . اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺘﺴـﺑ ﺎـﻫ ي
رﺪـﺗ شور ﻳ
ﺲ
باﻮﺟ ﻮﮔ ي ﻧ ﻴ ﺎﻫزﺎ ي نﺎﺑز نازﻮﻣآ ﻛ
ـﺤﻣ و ﮓـﻨﻫﺮﻓ زا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻪ ﻴ
ـﺷزﻮﻣآ ﻂ ﻲ
ﻧ ﺪـﻨﺗوﺎﻔﺘﻣ ـﻴ
ﺖﺴ
) دﻮﺑ ر
6و
، 2006 ( ﻨﭽﻤﻫ و ﻴ ﻤﻣ ﻦ ﻜ ﻦ
اﺮـﺟا و ﻪـﺋارا رد نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺖﺳا ي
ا ـﻳ شور ﻦ ﺎـﻫ ي ـﺷزﻮﻣآ ﻲ
ﺸﻣ رﺎﭼد ﻜ ﻞ ﺪﻧﻮﺷ
، ز ﻳ اﺮﺷ ﺎﺑ اﺮ ﻳ
ﻪﺑﺮﺠﺗ و دﻮﺟﻮﻣ ﻂ
ﺎﻫ ي نآ
ﻧ رﺎﮔزﺎـﺳ ﺎﻫ ـﻴ
ﺖﺴ . د فﺮـﻃ زا ﻳ
،ﺮـﮕ
1- Bourdieu
2- Williams, & Burden 3- Gatbonton 4- Kumaravadivelu 5- Method 6- Beaudreau
شورﺎﺴﭘ مﻮﻬﻔﻣ 1
ا ﺮﺑ ﻳ
ﻮﺘﺳا ﻞﺻا ﻦ ﺖﺳا را
ﻛ
ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ شزﻮﻣآ ﻪ ي
ﻌﻣ ﻴ ﺎﻫرﺎ ي ﻣﻮﺑ ﻲ ـﻛ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪ
ﻧﻴ
ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺎﻫزﺎ
ﺎﻫ ي نﺎﺑز
ﻮﮕﻟا ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻠﻌﻣ و زﻮﻣآ ي
رﺪـﺗ ﻳ
ﻤﻀـﺗ ار ﺮﺛﺆـﻣ ﺲ ﻴ
ـﻣ ﻦ ﻲ ﻛ ﺪـﻨ . د ـﻳ هﺎﮔﺪ
ﻘﺤﺗ شورﺎﺴﭘ ﻴ
هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘ ا
ي ﻪﺑ دﻮﺧ ﺎﺑ ار ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ
.
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﻤﺳاﺮﮔ )2
1990 ( ، اﺮﺑ ي دﻮﺒﻬﺑ شور ﺎﻫ ﺮﻈﻧ و ـﻳ ﻪ ﺎـﻫ ي ،نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ ﺎﺑ
ـﻳ ﺪ اﺮـﺑ ي
نﺎﻤﻠﻌﻣ
» ﺎﭘ ﻳ ﺶﻧاد هﺎﮕ « دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ .
ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ وا ﻛ
ا ﻪ ﻳ ﺎﭘ ﻦ ﻳ ﺎﺑ هﺎﮕ ﻳ ﺗﺎﻋﻼﻃا ﺪ ﻲ
ﻪـﺑ ﻊـﺟار لﻮـﺻا
ﻛ ﻠ ﻲ ،شزﻮﻣآ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي نﺎﺑز و
ﺘﺳد رد نازﻮﻣآ دراﺬﮕﺑ سﺮ
.
ـﻨﭽﻤﻫ ﻦﻤـﺳاﺮﮔ ﻴ
ﻦ ـﻳ
ﺪـﺷ روآدﺎ ـﻛ
ﻪ
ﺪﻣ ﺶﻧاد ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﻛ ﺳ و فاﺪﻫا ،سﻼ ﻴ
ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻧ ﻴ ﺑﺮﺗ رد ﺰ ﻴ ﻣ نﺎﺑز ﻢﻠﻌﻣ ﺖ ﺆ
ﺖﺳا ﺮﺛ .
ﺧﺮﺑ ﻲ د ﻳ ﮕ
ﺮﻃ زا نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﺮ ﻳ
ﺺﺨﺸﻣ ﻖ ﻛ
رد ﻢـﻠﻌﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﺶﻘﻧ ندﺮ ـﻛ
سﻼ
، دﺪـﺻ رد
دﻮﺒﻬﺑ ﻴﻛ ﻔ ﻴ آ ﺖ ﺪﻨﻧﺎﺑز شزﻮﻣ .
ﻣ ﻴ
ﺮﻤﻟﺎﭘ و ﺮﺠ ) 3
2006 ( ﻪﺑ ا ـﻳ ﺘﻧ ﻦ ﻴ ـﺳر ﻪـﺠ ﻴ ﺪﻧﺪ ـﻛ ﻞـﺣ شزﻮـﻣآ ﻪ
ﻪﺑﺮﺠﺗ لﺎﻘﺘﻧا و ﻪﻠﺌﺴﻣ
ا ﺎﻫ
ﻘﺑﺎﺳ ﺎﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ ز ﺔ
رﺪﺗ ﻳ ز ﺲ ﻳ ﻪﺑ دﺎ نﺎـﻤﻠﻌﻣ ـﻛ
ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﻢ
، ـﺷور ﻲ اﺮـﺑ ي
رﺪﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﻳ ﺖﺳا نﺎﺑز شزﻮﻣآ رد ﺲ ﻛ
ﻪﺑ نآ رد ﻪ نﺎﺑز ﺶﻘﻧ
ﻪﺟﻮﺗ شزﻮﻣآ و ﻢﻈﻧ ،زﻮﻣآ و
ـﻳ هﮋ ا ي
ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
د زا ﻳ نﺎﻤﻟﻮﺷ هﺎﮔﺪ )4
1987 ( ﻘﺤﺗ ، ﻴ
ور ﺮـﺑ هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا تﺎﻘ ي
ﻌﻣ ﻴ ﺎـﻫرﺎ ي رﺪـﺗ ﻳ زا ﺮﺛﺆـﻣ ﺲ
ﻢﺸﭼ نﺎﺑز زاﺪﻧا
ا رد نازﻮﻣآ ﻳ
ﻣ ﻪﺻﻼﺧ ﻦ ﻲ
دﻮﺷ ﻛ ﻢﻠﻌﻣ ﻪ ﻪﺑﺮﺠﺗ ـﻛ ﻓﺎ ﻲ ﻣز رد ﻴ ـﻨ ﺔ رﺪـﺗ ﻳ ﺲ ﻪﺘـﺷاد
ﻪﺑ ار دﻮﺧ سرد حﺮﻃ و ﺪﺷﺎﺑ
ﻤﻫ و زور ﻢﻠﻋ
ﻧ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎ ﻴ ﮔاﺮﻓ زﺎ ﻴ ﺮﻌﺗ ناﺮ ﻳ ﻒ ﻛ ﺪﻨ .
رﻮﻣ و نﻮﺴﻟوا
5
) 1984 ( ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻛ
زا ﻪ ﮔاﺮﻓ ﺮﻈﻧ ﻴ
ﺎﺑ ﻢﻠﻌﻣ ،ناﺮ ﻳ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪ سرد عﻮﺿﻮﻣ
،
ﺑ و مزﻻ ﺶـﻧاد ـﻴ
نﺎ
ﺼﻓ ﻴ ﺤ ﻲ
ﻟﺎﻌﻓ رد ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻴ
ﺖ ﺎﻫ ي و عﻮﻨﺗ دﻮﺧ ﻣﺮﮔﺮﺳ
ﻲ ظﺎﺤﻟ ار ﻛ ﺪﻨ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ ، لاﺆـﺳ
ﺎـﻫ ي
نﺎﺑز
ﺒﺳﺎﻨﻣ بﺎﺗزﺎﺑ زﻮﻣآ ﻲ
ار وا و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
ﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا رد ﻴ
ﺖ ﺎﻫ ي ﺳرد ﻲ ﻛ ﻤ ﻚ ﻛ ﺪـﻨ . ـﻤﻫ رد ﻴ ﻦ
ﻟﺮﺗ ،هرﺎﺑ
6ﻲ ) 1994 ( رﺪﺗ لﻮﺻا ﻳ
ﻣ ﺲ ﺆ ار ﺮﺛ د زا ﻳ ﮔاﺮﻓ هﺎﮔﺪ ﻴ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮ ﻛ
ﻪﺑ و دﺮ اﻳ ﺘﻧ ﻦ ﻴ ﺳر ﻪﺠ ﻴ ﺪ
ﻛ ﻪ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧرد رﺪﺗ شور
ﻳ ﺤﻣ ،ﺲ ﻴ شﻼﺗ ،شزﻮﻣآ ﻂ نﺎـﺑز
زﻮـﻣآ
ﻢـﻠﻌﻣ ﺪـﻬﻌﺗ و
، رﺪـﺗ ﻪـﺑ ﻳ ﺲ
ﻣ ﻢﺘﺧ بﻮﻠﻄﻣ ﻲ
دﻮﺷ .
ا رد ﻳ ﻧ ناﺮ ﻴ ﺰ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ دﺪﻌﺘﻣ ي رد ﺖﻬﺟ ﻌﺗ ﻴﻴ ﺛﺄﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦ ﻴ
ﺮﺑ راﺬﮔﺮ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻴﻛ ﻔ ﻴ شزﻮﻣآ ﺖ
1- Postmethod
2- Grossman 3- Major & Palmer 4- Shulman 5- Olson & Moore 6- Turley
ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻴ ﺴ ﻲ
ﻤﻫ و هداﻮﻧﺮﻔـﺻ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ـﻜ
1نارﺎ ) 1390
، 133 ( ا ﺮـﺑ ـﻳ د ﻦ ـﻳ ﺄﺗ هﺎﮔﺪ ـﻴﻛ ﺪ
ﻣ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ ﻛ ﻪ
» ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻠﺤﺗ و ﻴ ﺎﺟ ﻞ ﻳ ﻌﻣ هﺎﮕ
ﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻢﻠ ﺔ
ﺳرد ﻲ ﺑﺮﺗ ﻴ
ﻣ ﻢﻠﻌﻣ ﺖ ﻲ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲـﻜﻳ
ﺎﻓ زا ﻛ ﺎﻫرﻮﺘ ي
ﮕﻧﻮﮕﭼ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻲ
و ﻴﻛ ﻔ ﻴ اﺪﻧوﺮﺑ ﺖ ﺎﻫد ي
ﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﻴ
ﺴ ﻲ راﺮـﻗ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮﻣ
ﮔ ﻴ دﺮ
« . ا رد ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ
،ﻖ
ﻪﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ اﻳ
ﺘﻧ ﻦ ﻴ ﺳر ﻪﺠ ﻴ ﺪﻧﺪ ـﻛ ﺴـﺑ ﻪ ﻴ رﺎ ي ﺎـﺑ نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ نﺎـﻤﻠﻌﻣ زا
ﺮﻈﻧ ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي ﻮﻧ ﻳ ﻦ رﺪﺗ ﻳ ﺲ ﺎﻨﺷآ ﻳ ﺪﻨ ﻟو ﻲ
ﻣا نﺪﺸـﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻜ
ﻣﻮـﺑ و ﺐـﺳﺎﻨﻣ تﺎـﻧﺎ ﻲ
زﺎـﺳ ي
شور نﺪﺸﻧ ﻣا ،ﺎﻫ
ﻜ ﻗ زا نﺪﺷ ﺎﻫر نﺎ ﻴ
ﺎﻫﺪﻨﺑوﺪ ي شور ﺎﻫ ي ﺪﻗ ﻳ ﻤ ﻲ و ﻏ ﻴ ﺮ ﻛ دﺮﺑرﺎ ي نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ
ﺟرﺎﺧ ﻲ ﻬﻣ ﻴ ﻤﻧ ﺎ ﻲ دﻮﺷ . ﻪﺑ ا ﺮﻈﻧ ﻳ
روﺎﺑ ،نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ و
يﺎﻫﺮﻈﻧ نﺎﻤﻠﻌﻣ رد ﻪﻄﺑار
شزﻮـﻣآ ﺎـﺑ نﺎـﺑز
،
توﺎﻔﺘﻣ زا دﺮﻜﻠﻤﻋ نآ ﺎﻫ رد سﻼﻛ سرد ﺖﺳا ﻛ ﻪ
ﻪﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳا ﺖﻬﺟ
» ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ
« ﻪﺑ دﻮﺟو
ﻣ ﻲ آﻳ ﺪ . اﻳ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦ تﺎﻧﺎﻜﻣا
،ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ و ﻳ ﮔﮋ ﻲ ﺎﻫ ي ﺎﺧ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ هداﻮﻧ
و ﺎﻫ ﺶﻧاد نازﻮـﻣآ
) ﻛ ﻣﺎ ﺎ
2ناد 2010 (
، ﺎﻧ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ
ﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺔ ﻲﺳرد و ياﻮﺘﺤﻣ ﻛ بﺎـﺘ ﺎـﻫ و ﻞـﻣاﻮﻋ يدﺎـﻣ و يﻮـﻨﻌﻣ
) 146 .(
ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ اﻳ ﻦ ﻛ ﻪ ﺑ ﺮﮔا ﻴ
ﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦ ﻴ
ﻧوﺮ ﻲ
ﻧورد ﻞﻣاﻮﻋ و ﻲ
ﺛﺄﺗ ﻴ
رﺪـﺗ رد راﺬـﮔﺮ ﻳ
،ﺲ
ﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ ﻲ
مزﻻ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو
، ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻢﺸﭼ ترﻮﺻ
ﮔ ﻴ ﺮ ي ﻴﻛ ﻔ ﻴ
ﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار شزﻮﻣآ ﺖ ﺸﺨ
ﻴ ﺪ . ،ﺶـﻧاد
ﻧﺎﺑز ترﺎﻬﻣ ﻲ
رﺪﺗ ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﻢﻠﻌﻣ ﻳ
ﻧورد ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺲ ﻲ
ﺪﻧا .
ﻧﻴ ﺴ ﻲ و ﻳ ﻤ ﻴﻨ
3ﻲ ) 1388 ، 153 ( ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻔﻃﺎـﻋ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲ
ﺰﺒـﺳ غاﺮـﭼ ار ي
اﺮـﺑ ي ﭘ ـﻴ ﺖﻓﺮﺸ
ﻧﺎﺑز ترﺎﻬﻣ ﻲ
ﮔاﺮﻓ ﻴ ﻣ ناﺮ ﻲ ﺪﻨﻧاد . ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي ﺮﻈﻧ زا ﻳ ﻪ ﺎﻫ ي
ﺟرﺎـﺧ نﺎﺑز ﻲ
ترﺎـﻬﻣ ، ﺎـﻫ ي ﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻲ ار
ﺎﻧ ﻞﻣﺎﻋ ﻛ ﻣﺎ ﻲ نﺎﺑز ﻣ نازﻮﻣآ ﻲ ﺪﻨﻧاد
، ﻟو ﻲ ﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ﻲ
ﻫ نﻮﭽﻤﻫ ﻴ
درﺎﮕﻠ ) 4
1963 ( نواﺮﺑ و ) 5
1973 ( ﺮﺑ
ﻐﺘﻣ ﻴ ﺎﻫﺮ ي ﻔﻃﺎﻋ ﻲ رد ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﻲ
ﺄﺗ ﻴﻛ ﻣ ﺪ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ . ﻤﻧ ﻪﺘﺒﻟا ﻲ
ﻔﻃﺎﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﻘﻧ ناﻮﺗ ﻲ
ار
رد ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي دﺎﻧ ﻳ
؛ﺖﻓﺮﮔ هﺪ ﻧرود
ﻴ
6ﻪ ) 2009 ( ﺐﻟﺎﻗ رد مﻮﻬﻔﻣ
» ﻮﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ هوﺮﮔ
7« هرﺎـﺷا ـﻛ ﺖـﺳا هدﺮ
ﻛ ﻪ
ﻔﻃﺎﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲ
و ﺷ ﻴ ﻮ ة زﻮﺗ ﻳ د نآ ﻊ ﻫوﺮﮔ ر ﻲ ﺺﺨﺸﻣ
، ﺎﺟ ﻳ و هﺎـﮕ ـﻳ هﮋ ا ي رد ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺪـﻧراد .
ﺘﻔﮔ ﻖﺒﻃ ﺔ ﻧﻴ ﺴ ﻲ و ﻳ ﻤ ﻴﻨ ﻲ ) 1388 ( ،
» ﻨﭽﻤﻫ و ﻻﺎﺑ ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻴ
ﮕﻧا ﺎـﺑ ﻦ ـﻴ ﺰ ة ﻘﻓﻮﻣ ـﻴ ﻻﺎـﺑ ﺖ
،
ﻻﺎﺑ تارﺎﻈﺘﻧا ﻲﻳ
ﻠﻤﻋ ﺖﻬﺟ رد ﻜ
ﻣ اراد دﻮﺧ دﺮ ﻲ
ﺘﻧ رد ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻴ
ﻌـﺳ ﻪـﺠ ﻲ
ـﻣ شﻼـﺗ و ﻲ
ﻛ ﺪـﻨﻨ ـﻛ ﻪ
1- Safarnavadeh, Aliasgari, Mosapour, & Ananisarab
2- Camadan 3- Neisi, & Yamini 4- Hilgard 5- Brown 6- Dörnyei 7- Group dynamics
ﻠﻤﻋ ﻜ نآ دﺮ رد ﺎﻫ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﻲ
ﺑ ﻴ ﺶ زا ﺮﺗ د ﻳ ﺪﺷﺎﺑ ناﺮﮕ «
) 163 .(
ا ﺮـﻈﻧ زا ـﻳ ،نﺎـﻘﻘﺤﻣ ﻦ
اﻳ هرود دﺎﺠ ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻣز رد ﻴﻨ ﺔ اﺰﻓا ﻳ
ﮕﻧا و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺶ ﻴ
ﺰ ة ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
، ﺮﺛﺆﻣ مﺎﮔ ي رد اﺰﻓا ﻳ ﺶ
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻴ ﺴ ﻲ هﺎﮕﺷزﻮﻣآ رد ﺎﻫ
ي ﺖﺳا نﺎﺑز .
ﻘﺤﺗ رد ﻴ ﻘ ﻲ د ﻳ ﺘﻓﺎﻄﻟ ،ﺮﮕ
1ﻲ ) 1387 ( ﺄﺗ ﺎﺑ ﻴﻳ ا ﺪ ﻳ عﻮﺿﻮﻣ ﻦ ﻛ
ﻧ ﻪ ﻴ ﺎـﻫزﺎ ي ﮕﻧا ﻴ ـﺷﺰ ﻲ نﺎـﺑز زﻮـﻣآ
ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﻤﻋ ﻴ ﻘ ﻲ ﺮﺑ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي دراد وا
، ﺑ ﻴ ﻣ نﺎ ﻲ ﻛ ﺪﻨ ﻛ ﻦﺘﻣ ﻪ ﺎﻫ ي ﺑدا ﻲ
عﻮـﺿﻮﻣ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ي ﻧﺎﺴـﻧا ﻲ ﺚـﻋﺎﺑ
اﻳ ﮕﻧا دﺎﺠ ﻴ
نﺎﺑز رد هﺰ و زﻮﻣآ ﺘﻧ رد ﻴ ﻪﺠ ءﺎﻘﺗرا ﻴﻛ ﻔ ﻴ ﺖ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ـﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻖـﻘﺤﻣ ،ﻦ هدﺮﺒﻣﺎـﻧ
شزرا لﺎﻘﺘﻧا
ﺎﻫ ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﻫار ار نﺎﺑز ﻲ
ﻪﺑ ﻮﺳ ي
هزﻮﻣآ ﺮﺘﻬﺑ بﺬﺟ
ﺎﻫ ي ﺑز ﻧﺎ ﻲ ﻣ ﻲ ﺪﻧاد ﻛ ﺚـﻋﺎﺑ ﻪ
ﺮﺷ ﻛ ﺖ ﻧﻻﺎﻌﻓ ﺔ نﺎﺑز رد زﻮﻣآ ﻛ ﻣ سﻼ ﻲ دﻮﺷ .
ﻣﻼﻏ ﻲ
ﻬﻠﻟاﺪﺒﻋ و
2ﻲ ) 1389 ( ﺸﻣ ﻜ
ﺤﻣ زا ندﻮﺑ رود تﻼ ﻴ
ﻧﺎﺑز ﻂ ﻲ
ـﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﺧﺎﻨﺷ مﺪﻋ و ﻲ
ﺎﻧ ﻞﻣاﻮﻋ زا ار ﻛ
ﻣﺎ ﻲ نﺎﺑز
ﺤﻣ رد زﻮﻣآ ﻴ
ﻂ ﺎﻫ ي شزﻮﻣآ ﻳ هﺪﺷ روآدﺎ
هﺮـﻬﺑ و ﮔ ـﻴ ﺮ ي
روﺎـﻨﻓ زا ي ﺎـﻫ ي
ﻮﻧ ﻳ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ رد ﻦ ﻲ
ار ﺴﻣ ﻴ ﺮ ي
اﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
اﺮﻓ دﻮﺒﻬﺑ ﻳ ﺪﻨ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻣ ﻲ ﺪـﻨﻧاد . ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ
اﻳ
ﺎﻫراﺰﺑا ،نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦ ي
ﻮﻧ ﻳ ﺷزﻮﻣآ ﻦ ﻲ ﺳ ﻞﺜﻣ ﻴ ﻓ و ﺎﻤﻨ ﻴ ﻣ ،ﻢﻠ ﻲ نﺎﺑز ﺪﻧاﻮﺗ ﻣآ
ﺘـﺳد رد ار نازﻮ ﻴ
ﺑﺎ ﻲ ﻪـﺑ
ﺎﻏ فﺪﻫ ﻲﻳ شزﻮﻣآ ﻛ ﺎﻧاﻮﺗ نﺎﻤﻫ ﻪ ﻲﻳ
راﺮﻗﺮﺑ ي ﺮﻃ زا طﺎﺒﺗرا ﻳ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﻖ ﻲ
ﺖﺳا
، ﻳ رﺎ ي ﺪﻫد .
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺑدا ﻴ ﻘﺤﺗ تﺎ ـﻴ داد نﺎﺸـﻧ ﻖ ـﻛ
نﺎـﺑز ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪ ـﺳﺎﻨﺷ
ﻲ ﺘﺧﺎﻨـﺷ ، ﻲ
، ﻃﺎـﻋ ﻔ ﻲ ،
ز ﻳ ﺖﺴ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ
ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ ﺮﻓ رد اﻳ ﺪﻨ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﻲ
ﺛﺄﺗ ﻴ ﺮ ﺪﻧراﺬﮔ . ا ﻳ ﻦ ﻞﻣاﻮﻋ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺎﺑز ﭘ ار ن ﻴ ﭽ ﻴ هﺪ ﺮﺗ ﻛ ﺖﺳا هدﺮ . ﺪﻨﭼ
ﺑ ﺪﻌ ي ﻫﺎﻣ ندﻮﺑ ﻴ ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﺖ ﻲ
و ﻢـﻫ ﻛ ﺸـﻨ ﻲ ﺎـﺑ نآ
هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﻮﻠﻋ ﻛ
ﺷور ناﻮﺘﻧ ﻪ ﻲ
ﭘ ﻞﺑﺎﻗ و ﺖﺑﺎﺛ ﻴ
ﺶ ﺑﻴ ﻨ ﻲ اﺮـﺑ ار ي ﺮـﻫ ـﺤﻣ ﻴ
ـﺷزﻮﻣآ ﻂ ﻲ
ﻪﺑ ﻛ رﺎ دﺮﺑ
، ﻟو ﻲ ﻣ ﻲ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ ﻌﺗ
ﻴﻴ ﻦ ﻛ ﺧﺮﺑ ندﺮ ﻲ
رﺪﺗ لﻮﺻا ﻳ
ﺎﻫدﺮﺒﻫار ،ﺲ ﻲﻳ
ﺎـﺗ داد ﻪﺋارا
ﻣا ﻜ دﻮﺒﻬﺑ نﺎ ﻴﻛ ﻔ ﻴ دﻮﺷ ﻢﻫاﺮﻓ شزﻮﻣآ ﺖ .
ﻘﺤﺗ فﺪﻫ ﻴ
ﻖ
ا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﻳ
ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ
اﺮﺑ شﻼﺗ ﻖ ي
ـﺋارا ﺔ
ﺎـﻫدﺮﺒﻫار ﻲﻳ
ﺖـﺳا ـﻛ ﺮﻃ زا ﻪ ـﻳ شور ناﻮـﺘﺑ نآ ﻖ
رﺪﺗ ﻳ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ رد ار ﺲ ﻲ
ﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ﻴ
ﺪ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺮﻃ زا ، ﻳ ﻖ
»
ـﺷزﻮﻣآ ﺶـﻧاد ﻲ
« ـﻛ رد ﻪ
اﻳ
ذ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦ ﻛ
ﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮ ﻲ
ﻫﺎﮔآ و ﺶﻧاد ناﻮﺗ ﻲ
نﺎﻤﻠﻌﻣ ـﻛ
اﺰـﻓا ار ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﻢ ﻳ
داد ﺶ . ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ
ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﻳ ﺎﻫ ي رﺪﺗ ﻳ و ﺲ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻛ ا رد ﻪ ﻳ
ﻪﺑ رﺎﺘﺷﻮﻧ ﻦ آ
ن
ا ،ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا ﺎﻫ ﻳ
ﻦـﺷور عﻮﺿﻮﻣ ﻦ
1- Letafati
2- Gholami, & Abdollahi
ﺖﺳا ﻛ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪ ﻲ
ﻮـﺗراﺰﻫ ﺎﺑ ي
ﺎﻨـﺷﺎﻧ ﻪﺘﺧ
وﺮﺑور ﺎـﻫ ﻳ ﺪـﻨ ـﻛ ﺬـﮔ ﻪ نآ زا ر ﺎـﻫ ﻧ ﻴ زﺎ ﺪـﻨﻣ
ﻪـﺑ ﻪﺘﺴـﺑاو و ﺖـﺳرد ﺖﺧﺎﻨـﺷ ور و لﻮــﺻا
ش ﺎـﻫ ي ـﻔﺘﻣ اور توﺎ ن ـﺳﺎﻨﺷ ﻲ ـﺷزﻮﻣآ و ﻲ
ﺖــﺳا .
ﺪﻨﭼ ﺪﻌﺑ ي ،نﺎﺑز شزﻮﻣآ ندﻮﺑ
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
«
ﻧ ار نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻴ
ﺰ ﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻴ
ﻪﺑ هداد راﺮﻗ ﺮ ﻪﻧﻮﮔ
ا ي ﻛ ﻪ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ
رﺪﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺎﻌﺑا ﻳ
ﺪﻧا رد ﺲ ﻳ ﻪﺸ ﺎﻫ ي نآ
ﺖﺳا دﻮﻬﺸﻣ ﺎﻫ .
ﻘﺤﺗ بﻮﭼرﺎﭼ ـﻴ
ـﺷ رد ﻖ ﻜ ﻞ 1
ﺸﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎ :
ﺷ ﻜ ﻞ 1 - حﺮﻃ ﻛ ﻠ ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ
لاﺆﺳ ﺎﻫ ي ﻠﺻا ﻲ ا ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻖ :
1 - ﻮﮕﻟا ي رﺪﺗ ﻳ ﺳآ و ﺮﺛﺆﻣ ﺲ ﻴ
ﺐ ﺎﻫ ي رﺪﺗ ﻳ ﭼ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺮﻈﻧ زا ﺲ ﻴ
؟ﺖﺴ
2 - ﻮﮕﻟا ي
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
« نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻛ ﻢ
ﺮﻤﺗ ﻪﺋارا مﺎﮕﻨﻫ رد ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻳ
ﻦ حﺮـﻃ و ﺎـﻫ
؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ سرد
ا ــﻳ لاﺆــﺳ ﻦ ﺎﻘﻣ ﺎــﺑ ﺎــﻫ ــﻳ
ﺴ ﺔ رﺪــﺗ شور ﻳ
ــﻨﭽﻤﻫ و نﺎــﻤﻠﻌﻣ ﺲ ﻴ
ﺮﻃ زا ﻦ ــﻳ ﻌﺗ ﻖ ﻴــﻴ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻦ
ﺸﺗ ﻴﻜ ﻞ رﺪﺗ هﺪﻨﻫد ﻳ
ﺳآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و بﻮﻠﻄﻣ ﺲ ﻴ
ﺐ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ
رﺪﺗ شور ﻳ
ﺳر رد ،ﺲ ﻴ
ﻪـﺑ نﺪ
ا فﺪﻫ ﻳ ﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦ ﻛ
ﻤ ﻚ ﻣ ﻲ ﻛ ﺪﻨﻨ .
ﻘﺤﺗ شور ﻴ
ﻖ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ حﺮﻃ رد ﻪ ﻛ
ﻠ ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ذ ﻖ ﻛ
ﺮﺷ ،ﺪﺷ ﺮ ﻛ
ﺖ ﻛ ا نﺎﮔﺪﻨﻨ ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ﻖ ﻪﺴﺳﺆﻣ نﺎﻤﻠﻌﻣ
ﺎﻫ ي نﺎﺑز
ﻠﮕﻧا ﻴ ﺴ ﻲ ﺪﻧا . اﺮﺑ ي ﻪﺑ
ﺿﻮﺗ ندروآ ﺖﺳد ﻴ
اﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺢ ي
ﻘﺤﺗ فاﺪﻫا ﻴ
زا ،ﻖ 35 ﻢـﻠﻌﻣ ) 20 ،نز 15
ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد نﺎﻤﻠﻌﻣ
ﺎﺑ و ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻢﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺐﻴﺳآ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺺﻴﺨﺸﺗ يﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺮﺛﻮﻣ ﺲﻳرﺪﺗ
ﻢﻠﻌﻣ
يﻮﮕﻟا
نﻮﺘﻧﻮﺒﺘﮔ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
ﻖﻴﻘﺤﺗ راﺰﺑا
دﺮﻣ ( ﻛ
ﻪﺴﺳﺆﻣ رد ﻪ
ﺎﻫ ي
ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻴ ﺴ ﻲ توﺎﻔﺘﻣ
رﺪﺗ لﻮﻐﺸﻣ ﻳ
ﺪﻧدﻮﺑ ﺲ
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا .
ﻪﺒﺣﺎﺼـﻣ ﺎـﻫ
آ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺐﻴﺳ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻌﻣ ، ﻴ ﺎﻫرﺎ ي ﺨﺸﺗ ﻴ ﺺ رﺪﺗ ﻳ
ـﺋارا و بﻮﻠﻄﻣ ﺲ ﺔ
ﻮـﮕﻟا ي رﺪـﺗ ﻳ ـﻣ ﺲ ﺆ ﺮﺛ رد
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﻲ
ﺖﺳا . اﺮﺑ ي ﭘ ﻲ
ﻪـﺑ ندﺮـﺑ
»
ـﺷزﻮﻣآ ﺶـﻧاد ﻲ
« ،نﺎـﻤﻠﻌﻣ 35
ـﻛ درﻮـﻣ سﻼ
ﻮﮕﻟا و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هﺪﻫﺎﺸﻣ ي
رﺪﺗ ﻳ ﺰﺠﺗ ﺲ ﻳ ﻠﺤﺗ و ﻪ ـﻴ ﺪـﺷ ﻞ . اﺮـﺑ ي ـﺳرﺮﺑ ﻲ
»
ـﺷزﻮﻣآ ﺶـﻧاد ﻲ
«
ﻮﮕﻟا زا نﺎﻤﻠﻌﻣ ي
رﺪﺗ ﻳ نﻮﺘﻧﻮﺒﺘﮔ ﺲ ) 1
1999 ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
19 ﻢﻠﻌﻣ ﺮﻔﻧ ﻛ
ﻢ و ﻪﺑﺮﺠﺗ 16 ﻢﻠﻌﻣ ﺮﻔﻧ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ .
ا ﺮﺑ ﺘﻔﮔ سﺎﺳ ﺔ
ﻌﻣ ،نﻮﺘﻧﻮﺒﺘﮔ ﻴ
ﻪﺘﺳد رﺎ ﺪﻨﺑ ي
،نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻘﺑﺎﺳ ﺔ رﺪﺗ ﻳ ـﺑ ﺲ ﻴ رﺎـﻬﭼ زا ﺶ
ﺖﺳا لﺎﺳ .
ا ﻦﺳ ﻳ ﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻦ ﻴ
ﻦ 25 ﺎﺗ 35 دﻮﺑ لﺎﺳ .
ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا شور
اﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ﻪﺑ ﻖ ﺷ ﻜ ﻞ ﻴﻛ ﻔ ﻲ
ﻪﺴﺳﺆﻣ رد
ﺎﻫ ي نﺎﺑز زﻮﻣآ ي
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﺪـﺑ ﻳ اﺪـﺘﺑا ،رﻮـﻈﻨﻣ ﻦ
لاﺆﺳ ﺎﻫ ﻲﻳ
ﺷ ﻪﺑ و حﺮﻄﻣ ﻜ
زﺎﺑ رد ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻞ ة
ﻧﺎﻣز ﻲ ﺸﻣ ﺳﺮﭘ نﺎﻤﻠﻌﻣ زا ﺺﺨ ﻴ
ﺪﺷ هﺪ . ،ﻢـﻠﻌﻣ ﺮـﻫ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻣ
ﻴ ﺑاﻮﺟ ناﺰ ﻲ ﻛ ﻪﺑ ﻪ اﺆﺳ ل
ﺑ ،داد صﺎﺼﺘﺧا ﺎﻫ ﻴ
ﻦ 5 ﺎـﺗ 10 ﻗد ﻴ
ﺪـﺷ ﻪﺒﺣﺎﺼـﻣ ﻪـﻘ .
ا ـﻳ ﻦ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ
ﺳرﺮﺑ ناﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻂﺒﺿ ﺎﻫ ﻲ
د ﻖﻴﻗ ﺮﺗ ي داد مﺎﺠﻧا . ز دراﻮﻣ ـﻳ اﺆـﺳ ﺮ ل ﺎـﻫ ﻲﻳ ﺖـﺳا ـﻛ رد ﻪ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺳﺮﭘ ﺎﻫ ﻴ ﺪﺷ هﺪ :
ﻪﺑ رﺪﺗ شور ﺎﻤﺷ ﺮﻈﻧ ﻳ
ﻪﭼ ﻪﺴﺳﺆﻣ رد نﺎﺑز ﺲ ﺎﻌﻣ
ﻳﺒ ﻲ د ؟درا ) آ ﺐﻴﺳ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ رﺪﺗ شور ﻳ
ﺲ (
ﻪﺑ ﻮﮕﻟا ﺎﻤﺷ ﺮﻈﻧ ي
رﺪﺗ ﺮﺗﺮﺑ ﻳ ﻮﮕﻟا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﺲ ﻲﻳ
؟ﺖﺳا
باﻮﺟ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻛ
ﻊﻤﺟ ﺪﻧداد نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪ
روآ ي ﺲﭙﺳ و او ﻛ وﺎ ي ﺪﻧﺪﺷ .
اﻮـﺘﺤﻣ ﺲﭙـﺳ ي
ﺎـﻨﻌﻣ ﻲﻳ
ﺮﺘﺸﻣ ك
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ زا
ﺎﻫ ي نآ ﺎﺑ و جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﻫ ﻜﻳ
ﺪ ﻳ ﺎﻘﻣ ﺮﮕ ﻳ دﺮﮔ ﻪﺴ ﻳ ﺪ . اﻮﺘﺤﻣ ي ﺎﻨﻌﻣ ﻲﻳ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎـﻫ
ﻲﻣ
ﺋارا رد ﺪﻧاﻮﺗ ﺔ
ا ﻮﮕﻟ ي رﺪﺗ ﻳ
ﻪـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﺲ
ﺎـﻧﺮﺑ و نﺎـﻤﻠﻌﻣ ﻪﻣ
ر ـﻳ
ﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ناﺰ ـﻴ
ﺴ ﻲ ـﺋارا رد ﺔ
ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻔﻣ ﻴ سرد حﺮﻃ و ﺮﺗﺪ ﻛ
ﻤ ﻚ ﻛ ﺪﻨ .
ﻪﺑ ﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻲ
ﻮﮕﻟا ي
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
« ، اﺪﺻ ي ﻤﻠﻌﻣ نﺎ ﻂﺒـﺿ ﺪـﺷ ﺎﭘ رد و ـﻳ نﺎ ـﻛ ،سﻼ
ﺸﺨﺑ ﻲ
اﺮﺑ نآ زا ي ﻢﻠﻌﻣ ﺗ ﻜ راﺮ ﺪﺷ . ﺣ رد ﻴ ﺑ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ نﺎﻤﻠﻌﻣ زا ،دﺪﺠﻣ ﺶﺨﭘ ﻦ ﻴ
نﺎ ﻛ ﺪﻨﻨ رد
ﻟﺎﻌﻓ ﻪﺋارا مﺎﮕﻨﻫ ﻴ
ﺖ
ﭼ ﻪﭼ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻴ
ﺰ ي ﻓ ﻜ ﻣ ﺮ ﻲ ﻛ ﺪﻧدﺮ . ،ﺲﭙﺳ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻛ ﻢ ﺺﺨﺸـﻣ ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ و ﻪﺑﺮﺠﺗ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻌﻣ ﻴ ﻪﺘﺳد رﺎ ﺪﻨﺑ ي نآ ﺑﺮﺠﺗ ﺎﻫ ﺔ رﺪﺗ ﻳ
ﺪﺑ ؛دﻮﺑ ﺲ ﻳ
ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ﻛ
ﻘﺑﺎﺳ ﺎﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪ ﺔ
رﺪﺗ ﻳ ﺲ ﻛ زا ﺮﺘﻤ
لﺎﺳ رﺎﻬﭼ
، نﺎﻤﻠﻌﻣ هوﺮﮔ رد ﻛ
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻢ )
نﻮـﺘﻧﻮﺒﺘﮔ سﺎـﺳا ﺮـﺑ
،2
1999 .(
ﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ي
1- Gatbonton
2- Gatbonton
ﻣ اﻮﺘﺤ ي ﺎﻨﻌﻣ ﻲﻳ ﺮﺘﺸﻣ ك ﻓا ﻜ نﺎﻤﻠﻌﻣ رﺎ ﺋارا مﺎﮕﻨﻫ
ﺔ ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺎـﻫ ي ﻛ ـﺳﻼ ﻲ
رﺪـﺗ شور و ﻳ
ا ،ﺲ ـﻳ ﻦ
ﻓا ﻜ
ﻪﺘﺳد رد رﺎ ﺎﻫ
ي
ﺎـﺟ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ي
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ . ﻪـﺑ ﻢـﻠﻌﻣ ،سرد عوﺮـﺷ مﺎـﮕﻨﻫ ،لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ
نﺎﺑز ﺖﻔﮔ نازﻮﻣآ open your books»
« ﻛ ا ﻪ ﻳ ﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﻦ ﻲ
ﻓا ﺪـﻧاﻮﺗ ـﻜ ﺗوﺎـﻔﺘﻣ رﺎ ﻲ ﮔ ﺮـﺑ رد ار ـﻴ
دﺮ .
ا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻢﻠﻌﻣ ا ز
ﻳ
ﭘ رد ﻪﻠﻤﺟ ﻦ ﻲ
ا ﻳ ﻔﺗ ﻦ ﻜ هدﻮﺑ ﺮ ﻛ ﻟﺎﻌﻓ ﻪ ﻴﺘ ﻲ هروﺎﺤﻣ ا ي ﺪﻫد ﻪﺋارا . اﺮﺑﺎـﻨﺑ ﻳ رد ،ﻦ
ﺮﻫ دﺎﻬﻧ ﻛ ﺶﻨ ،ﻢﻠﻌﻣ
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
« ﺼﺨﺸﻣ ﻲ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﻛ
ا رد ﻪ ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ ﻖ
، ﻫﺎﻣ ﻴ ا ﺖ ﻳ ﻦ ﺶﻧاد
ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
ﺳرﺮﺑ و ﺚﺤﺑ ﻲ
ﺷ نوﺪﺑ ﻚ
، ﻟوا ﻴ ﺼﺨﺸﻣ ﻦ ﺔ ﻢﻠﻌﻣ ﺮﻫ
،
رﺪﺗ شور ﻳ
ا ﺲ و ﺖﺳ ﻛ ﺛﺄـﺗ ﻪ ﻴ اﺰﺴـﺑ ﺮ ﻲﻳ زرا رد ش راﺬـﮔ ي
و ي
نﺎﺑز ﻂﺳﻮﺗ
دراد نازﻮﻣآ .
اﺮﺑ ي
رﺪـﺗ شور ﻳ
ﺲ
، ﺮﻌﺗ ـﻳ
ﺼـﺨﺸﻣ ﻒ ﻲ
ﻲﻤﻧ
ارا ناﻮـﺗ ﻪﺋ داد ـﻟو ﻲ
ﻲﻣ ﻠﻣاﻮﻋ ناﻮﺗ ﻲ
ﻛ ﺎﭘ ﻪ ﻳ
رﺪﺗ سﺎﺳا و ﻪ ﻳ
ﺮﺑ رد ار ﺮﺛﺆﻣ ﺲ ﻲﻣ
ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ
، ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻲﻳ زا ﺎﺗ دﻮﻤﻧ اﻳ
ﺮﻃ ﻦ ـﻳ ﻖ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻢﻠﻌﻣ ﻧﻴ
ﺎﻫزﺎ ي ﮔاﺮﻓ ﻴ
ﺷزﻮﻣآ فاﺪﻫا ،ﺮ ﻲ
ﺎﺳو و بﺎﺒﺳا و ﻳ
ﺎﻨﻣ ،دﻮﺟﻮﻣ ﻞ ﺐﺳ
ﺮﺗ ﻳ ﻦ
رﺪﺗ ﻳ ار ﺲ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
نﺎﺑز نازﻮﻣآ ﻪﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ و
ﻠﺻا ﻮﻀﻋ ود ناﻮﻨﻋ ﻲ
ﻛ سﻼ ﺎﻫ ي
ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻴ ﺴ ﻲ
ﻲﻣ
ﭘ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻴ
ﺮﺘﻬﺑ ﻪﭼﺮﻫ دﺮﺒﺸ ﻴﻛ
ﻔ ﻴ رﺪﺗ ﺖ ﻳ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺲ .
ﺎﺘﻧ ،ﻪﻣادا رد ﻳ
زا هﺪـﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﺞ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﻫ ي
ﺳرﺮﺑ و ﺚﺤﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻲ
ﺲﭙﺳ و ﻪﺑ ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ
» ﺷزﻮﻣآ ﺶﻧاد ﻲ
« هﺪـﺷ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻤﻠﻌﻣ
ﺖﺳا .
آ ﺐﻴﺳ ﺎﻨﺷ ﺳ ﻲ رﺪﺗ شور ﻳ
د زا ﺲ ﻳ نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺎﮔﺪ
ﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲ ﻛ آ زا ﻪ ﺐﻴﺳ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ
رﺪﺗ شور ﻳ
ﻪﺴﺳﺆﻣ رد نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺲ
ﺎﻫ ي ﻪﺑ نﺎﺑز ﺮـﺑ ،ﺪﻣآ ﺖﺳد
اﻮﺘﺤﻣ سﺎﺳا ي
ﺎﻨﻌﻣ ﻲﻳ ز ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ هوﺮﮔ ﺞﻨﭘ رد ، ﻳ
ﻮﻤﺠﻣﺮ ﻪﻋ ﺎﻫ ي ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺺﺨﺸﻣ :
ﺷ ﻜ ﻞ 2 - ﺳآ ﻴ ﺐ ﺳﺎﻨﺷ ﻲ رﺪﺗ شور ﻳ ﻪﺴﺳﺆﻣ رد ﻢﻠﻌﻣ ﺲ ﺎﻫ
ي نﺎﺑز
ﺐﻴﺳآ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺲﻳرﺪﺗ شور
ﻣ ﻲﺷزﻮﻣآ ياﻮﺘﺤ ﻢﻠﻌﻣ ﺺﺼﺨﺗ
ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎﺑز ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
زﻮﻣآ شزﻮﻣآ ﺖﻴﻔﻴﻛ
رد ﺶﺨﺑ
» ﻴﻛ ﻔ ﻴ شزﻮﻣآ ﺖ
«
، نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪﺑ دراﻮﻣ ي هرﺎﺷا ﻛ ﺪﻧدﺮ ـﻛ ﻪ ﻲﻣ شور دﻮـﺒﻬﺑ رد ﺪـﻧاﻮﺗ
رﺪﺗ ﻳ
ﺟرﺎﺧ نﺎﺑز ﺲ ﻲ
ﺛﺄﺗ ﻴ
ﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
ﻪﺑ
آ رد ،ﻪـﻧﻮﻤﻧ ناﻮـﻨﻋ ﺐﻴﺳ
ـﺳﺎﻨﺷ ﻲ شور
رﺪﺗ ﻳ اﻮﺘﺤﻣ ،ﺲ ي
ﺎﻨﻌﻣ ﻲﻳ ﺮﺘﺸﻣ ك ـﻛ
ﻪﺒﺣﺎﺼـﻣ زا ﻪ
ﺎـﻫ ي ﻪـﺑ
ﺪـﻣآ ﺖـﺳد
، ﺎـﺣ ﻲﻛ دﻮـﺑ نآ زا ـﻛ
ﻪ
شور ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﻳ نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﺪ ﺟرﺎﺧ
ﻲ رد ﻛ سﻼ ﻛ ﺮﺘﻤ ﻪﺑ ﻛ هدﺮـﺑ رﺎ
ـﻣ ﻲ
؛دﻮـﺷ
رﺪـﺗ شور ﻳ
ﺲ
،
ﻌﻣ ﺪﻗﺎﻓ ﻴ ﺎﻫرﺎ ي ﻧﺎﻬﺟ ﻲ
ﺎﻐﻣ و هدﻮﺑ ﻳ
شور ﺎـﺑ ﺮ
ﺎـﻫ ي
ﺖـﺳا نﺎـﺑز شزﻮـﻣآ ﺮﺛﺆـﻣ
؛
رﺪـﺗ شور ﻳ
ﺲ
ﺤﻄﺳ ﻲ
رژ حﻮﻄـﺳ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد نوﺪـﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ و ﺖﺳا ف
هداد شزﻮـﻣآ ﺮـﺗ ﻲﻣ
دﻮـﺷ
؛ شور
رﺪﺗ ﻳ
ﻧ ﻢﺠﺴﻨﻣ ﺲ ﻴ
ﺖﺴ
رﺪﺗ شور ؛ ﻳ
ﻪﺑ ﺲ ﻧاﺮﻨﺨﺳ ترﻮﺻ
1ﻲ
ﻄﺑار رد و ﺖﺳا ﺔ
ﻚﻳ
ﻢـﻠﻌﻣ ﻪﺒﻧﺎﺟ -
نﺎﺑز
ﻣ ﻪﺻﻼﺧ زﻮﻣآ ﻲ
دﻮﺷ
؛ ﻫﺎﻔﻣ ﻴ ﻢ ﻛ دﺮﺑرﺎ ي ﻧ ﻴ ﺖﺴ
؛
رﺪـﺗ شور ﻳ
ﺗ ﺲ ـﻜ راﺮ ي
ﻗﻼﺧ نوﺪـﺑ و ـﻴ
ﺖ
ﺖﺳا
؛ ﻢﻫاﺮﻓ نوﺪﺑ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻛ
ﻣز ندﺮ ﻴﻨ ﺔ ﻠﺒﻗ ﻲ ارا ﻲﻣ ﻪﺋ
2دﻮـﺷ
؛ ـﺷ ﻴ ﻮ ة ـﺋارا ﺔ
ﺖـﺳا ﻢﻬﺒـﻣ ﺐـﻟﺎﻄﻣ
؛
اﺮﺷ ﻳ
اﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻂ ي
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻤﻧ ﺧﺮﺑ و دﻮﺷ ﻲ
ﻧ ﻴ ﻪﺑ ﺰ ﺗ ﻚ ﺪﻌﺑ ي رﺪـﺗ شور ندﻮﺑ ﻳ
رد ﺲ
ﻣ شزﻮﻣآ ﺗرﺎﻬ ﻲ صﺎﺧ ) ترﺎﻬﻣ مﺎﻏدا رد ندﻮﺒﻧ ﻊﻣﺎﺟ ﺎﻫ
( هرﺎﺷا ﻛ ﺪﻧدﺮ .
رد ﺶﺨﺑ
» اﻮﺘﺤﻣ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ
«
، نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪﺑ ﻛ ﻠﻴ ﻪﺸ ا ي
ـﺳرد داﻮـﻣ نﺪﺷ ﻲ
؛ ارا ﻪﺋ ﻊﺑﺎـﻨﻣ نداﺪـﻧ
ﺷزﻮﻣآ ﻲ
عﻮﻨﺘﻣ و ﺮﺒﺘﻌﻣ
؛ ﮔاﺮﻓ ﻴ
اﻮﺘﺤﻣ ندﻮﺒﻧ ﺮ ي
ﺷزﻮﻣآ ﻲ ،نﺎـﺑز تﺎﺣﻼﻄـﺻا شزﻮـﻣآ ﺖـﻬﺟ رد
ﻞﻌﻓ ﺎﻫ ي
ﻬﺟو ود ﻲ ، ﻛ ﻪﻤﻠ ﺎﻫ ي هروﺎﺤﻣ ا ي د و ﻳ ﺮﮕ ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي
ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ترﺎﺒﻋ و نﺎﮔژاو
ﺎﻫ
؛ ﺋارا ﺔ
ﻊﺑﺎﻨﻣ و تﺎﻋﻼﻃا ﻲﺑ
نﺎﺑز فﺪﻫ ﺎﺑ ﻂﺑر نازﻮﻣآ
ﻪﺑ ﻢﻠﻌﻣ ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣ و ﻛ
ﺑﺎﺘ ﻲ هرﺎﺷا صﺎﺧ ﻛ
ﺪﻧدﺮ .
ﺑﻴ رد نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺮﺘﺸ ﺶﺨﺑ
» ﺺﺼﺨﺗ
« ﻪﺑ ،
ﺮﺑ ﻢﻠﻌﻣ ﻂﻠﺴﺗ مﺪﻋ ﺧﺮﺑ
ﻲ ترﺎﻬﻣ ﺎﻫ ي هرﺎـﺷا نﺎـﺑز
ﻛ د و ﺪﻧدﺮ ا ر ﻳ ﻣ ﻦ ﻴ نﺎ ﻛ ﻧﺎﺴ ﻲ ﺪﻧدﻮﺑ ﻢﻫ ﻛ
ﻪﺑ ﻪ ﻲﺤﻄﺳ ﮕﻧ
ﻣ ندﻮﺑ ﺮ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻢﻠﻌ رﺪﺗ
ﻳ ترﺎﻬﻣ ﺲ
ﺎـﻫ
ز و ﻳ ترﺎﻬﻣﺮ هرﺎﺷا ﺎﻫ ﻛ ﺪﻧدﺮ . اﻳ ﺑ دﻮﺧ ﻦ ﻴ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎ ﻛ
ﺒﻧ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪ ﺎﻳ
ﺮﺼﻣ ﺪ ف ﻛ
ﻪـﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ هﺪﻨﻨ
ﺋارا ﺔ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ ﻛ
بﺎﺘ ﺎﻫ ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ هﺪﻨﺴﺑ ﻛ ﺪﻨﻨ . ا ﺮﺑ نوﺰﻓا ﻳ ﻧ ،ﻦ ـﻴ نﺎـﺑز زﺎ
زوﺮـﻣا زﻮـﻣآ ي
دﺮﺘﺴﮔ ه ﺖﺳا مزﻻ و هدﻮﺑ ﺮﺗ ﻛ
و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻢﻠﻌﻣ ﻪ ﻛ
ﺎﺘ ب ﺎﻫ ي ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲ ار ﻛ ﻪ ﺑرد رﺎ ة عﻮـﺿﻮﻣ
رﺪـﺗ ﻳ ﺲ
ﺖﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻛ ﺪﻨ
ﻣز نآ رد ار مزﻻ ﺺﺼﺨﺗ و ﻴ
ﻪﻨ ﻪﺑ دروآ ﺖﺳد .
ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ظﺎﺤﻟ ،ﻦ ﻛ ترﺎﻬﻣ ندﺮ
ﺎﻫ
ز و ﻳ ترﺎﻬﻣ ﺮ ﻟﺎﻌﻓ رد ﺎﻫ ﻴ ﺖ ﺎﻫ ي ﻛ ﺳﻼ ﻲ ﻤﻫا ﻴ اﺰﺴﺑ ﺖ ﻲﻳ راد ﻧ ﺪ ﻛ ﻣ ﻪ ﻲ رد ناﻮﺗ ﻗ
ﺮـﻤﺗ ﺐـﻟﺎ ﻳ
ﻦ ﺎـﻫ ي
ﻪﺑ عﻮﻨﺘﻣ اﻳ
ﺳر ﻢﻬﻣ ﻦ ﻴ
ﺪ . ﺎﺑ ندﻮﺒﻧ ﺎﻨﺷآ روﺎـﻨﻓ
ي ﺎـﻫ ي ـﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺒﻗ زا ـﻴ ﺮﻓ ﻞ ﺖـﻐﻟ ﮓـﻨﻫ ﻊﻣﺎـﺟ
و
مﺮﻧ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﺎﻫراﺰﻓا ي ﺷزﻮﻣآ ﻲ
ﺪﺟ و ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻳ
ار ،ﺪ ﻳ
ﻮﭘروﺎﭘ و ﻪﻧﺎ ﻳ
ﻧ ﺖﻨ ﻴ رد ﺰ ﺮﺘﺴﮔ ة ﻢـﻠﻌﻣ ﺺﺼﺨﺗ
راﺮﻗ ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ .
1- Monologue
2- Rote learning
» زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ
« ﻧ ﻴ
ﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ زا ﺰ ي
ﺬﭘﺎﻧاﺪﺟ ﻳ ﺮ ﺳﺎﺳا و ﻲ رﺪﺗ ﻳ ﺖﺳا ﺲ . زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻢـﻫ نآ ﺐـﺳﺎﻨﻣﺎﻧ
ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ي
ﺮﻤﻧ ة نﻮﻣزآ ﻛ ﺒﺘ ﻲ ﺎﭘ ﻳ ﻪﻧ و ،هرود نﺎ ﻳ
ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﻠﻋ ﻢﻬﻓ و ﻤ ﻲ ﺳآ ، ﻴ ﺪﺟ ﺐ ي ﺖـﺳا
ﻛ نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪ ﻪﺑ
هرﺎﺷا نآ ﻛ ﺪﻧدﺮ . ﺎﺷ ﻳ ذ نﺎ ﻛ ﺖﺳا ﺮ ﻛ زرا ﻪ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺎﺒﻧ ﻳ زا ﻂﻘﻓ ﺪ ﻮﻣزآ عﻮﻧ ن ﺎﻫ ي ﻛ ﺒﺘ ﻲ رد
ﺎﭘ ﻳ رود نﺎ ة ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻫﺎﻔﺷ ﻲ ﻳ ﺎ ﻛ ﺒﺘ ﻲ
لﻮـﻃ رد رود ة ـﺷزﻮﻣآ ﻲ ﻪـﺑ نﺎـﻤﻠﻌﻣ ﻛ ـﻤ ﻚ
ﻲﻣ ﻛ ﺎﺗ ﺪﻨ او ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻛ ﺸﻨ ﻲ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻒﻌﺿ
ﺎﻫ ي نﺎﺑز ا و ﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ زﻮﻣآ ﻳ
ﺛﺄﺗ ﻦ ﻴ ﺘﺒﺜﻣ ﺮ ﻲ رد
ﻪﺒﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا وا
ﺎﻫ ي ﻔﻃﺎﻋ ﻲ و ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ دراد . ﻪﺑ د ﻳ ﺑ ﺮﮕ ﻴ
ﺷزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ ،نﺎ ﻲ
ﺎﺑ ﻳ ﻪﺑ ﺪ ﺖﻤﺳ
» زرا ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﺗ ﻜ ﻮ ﻳﻨ ﻲ
1«
دﻮﺷ هداد قﻮﺳ .
زرا زا رﻮﻈﻨﻣ ﻳ
ﺑﺎ ﻲ ﺗ ﻜ ﻮ ﻳﻨ ﻲ زرا ، ﻳ ﺑﺎ ﻲ
رود لﻮﻃ رد ة
ﺷزﻮﻣآ ﻲ اﺮﺑ ي ﻳ ﻦﺘﻓﺎ
ﺸﻣ ﻜ ﻼ ﺷزﻮﻣآ ت ﻲ
نآ حﻼﺻا و
ﺖﺳا ﺎﻫ . ﻪﺑ ﺑﻴ د نﺎ ﻳ
زرا رد ،ﺮـﮕ ـﻳ
ﺑﺎ ﻲ ﺗ ـﻜ ﻮ ﻳﻨ ﻲ ﻪـﺑ هﺎـﮕﻧ ،
اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺖﺳا
،
ﺎﭘ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻧ ﻳ
ﻧﺎ ﻲ .
» زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻛ ﻞ
2« ﻪﺑ ، ﺎﭘ نﺎﺤﺘﻣا ﻳ
ﻣ هرﺎﺷا هرود نﺎ ﻲ
ﻛ ﺪﻨ ـﻛ نآ رد ﻪ
نﺎﺑز تﻮﻗ و ﻒﻌﺿ طﺎﻘﻧ
ﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ نازﻮﻣآ ﻲ
دﻮـﺷ
، ز ـﻳ
ﺘـﺻﺮﻓ نﺎـﺤﺘﻣا زا ﺪـﻌﺑ اﺮ ﻲ
اﺮـﺑ ي ﻊـﻓر
ﺎﻫﺎﻄﺧ ي نﺎﺑز
دراﺪﻧ دﻮﺟو زﻮﻣآ .
د ﻛ
ا هﺎﮕﺸﻧاد زﺎﺘﻤﻣ دﺎﺘﺳا ،ندﻮﻠﻓ ﺮﺘ ـﻳ
ﺘﻟﺎ ﻲ ﻣ ـﻴ ﺸ ﻴ
زرا زا ،نﺎﮕ ـﻳ
ﺑﺎ ﻲ
ﺗ ﻜ ﻮ ﻳﻨ ﻲ ﻪﺑ ﻫر ناﻮﻨﻋ ﻴ ﺘﻓﺎ ﻲ ﻣا ﻴ
ﺷزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ رد ﺶﺨﺑ ﺪ ﻲ
ﻮﻧ ﻳ ﻦ ﻳ دﺎ ﻛ ﺖـﺳا هدﺮ )
ﭘ ـﻜﻴ ﺎ
3ك
، 2001 .(
ﻠﺑ ﻚ و و ﻳﻠ ﻴ
4مﺎ ) 1998 ( ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲ ﺑ ﻴ ﻌﺿو ﻦ ﻴ نﺎﺑز ﺖ
ـﺷزﻮﻣآ فاﺪـﻫا ﻖـﻘﺤﺗ و زﻮـﻣآ ﻲ
، او ـﻛ ﺶﻨ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻢﻠﻌﻣ فﺮﻃ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ لاﺆﺳ
ﺎﻫ ي نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻣا و ﻜ ا نﺎ ﻳ ﻐﺗ دﺎﺠ ﻴﻴ شزﻮﻣآ شور رد تاﺮ ار
زا ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ و ﻦ ﻳ ﮋ ﻲﮔ ﺎﻫ ي زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺗ ﻜ ﻮ ﻳﻨ ﻲ
ﺪﻧدﺮﺑ مﺎﻧ . د زا ﻳ نﻮﺴﻧﺎﺟ هﺎﮔﺪ ) 5
1996 ( ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻧﺎـﻣز ﻲ
ﺮﺘﻬﺑ ﻳ ﺘﻧ ﻦ ﻴ دراد ار ﻪﺠ ﻛ
درﻮﺧزﺎﺑ ﺎﺑ ﻪ ﺤﺻ 6
ﻴ
ـﻄﺑار ﺐﻟﺎﻗ رد ار نآ و ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻢﻠﻌﻣ فﺮﻃ زا ﺢ ﺔ
ز ﻳ ﺑ ﺮ ﻴ نﺎ ﻛ دﺮ : ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي مﻮﺳﺮﻣ ) ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ←ي زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ (
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺮﺛﺆﻣ ) ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ
←ي زرا ﻳ ﺑﺎ
←ﻲ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي (
رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪ ﻲﻣ
دﻮﺷ
، ﻪﺑ ﻘﻋ ﻴ ﺪ ة ،نﻮﺴﻧﺎﺟ ﺷ
ﻴ ﻮ ة زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ترﺎﻬﻣ ﺎﻫ ي ﻧ نﺎﺑز ـﻴ ﺎﺑ ﺰ ـﻳ ﺪ
دﻮﺷ حﻼﺻا
، ﺎﺠﻧآزا ﻛ ﺑ ﻪ ﻴ زرا ﺮﺘﺸ ﻳﺎ ﻲﺑ عﻮﻧ زا ﺎﻫ ﻳ
ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺖﺳا مﻮﺳﺮﻣ ﻛ
،نآ رد ﻪ
» زرا ـﻳ ﺑﺎ ﻲ
« ، ـﻛ ﻪ
نﺎﺤﺘﻣا نﺎﻤﻫ ﻛ
ﺒﺘ ﻲ ﺎﭘ ﻳ هرود نﺎ ﻲﻣ ﺮﺧآ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻳ
ﻠﺣﺮﻣ ﻦ ﺔ و ﺖﺳا شزﻮﻣآ ﻪﺑ
لﺎﻤﺘﺣا ﻒﻌـﺿ طﺎـﻘﻧ
1- Formative assessment
2- Summative assessment 3- Peacock
4- Black, & William 5- Johnson 6- Feedback
ز نﺎﺑ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ فﺮﻃﺮﺑ زﻮﻣآ
، ز ﻳ درﻮﺧزﺎﺑ اﺮ ي
دراﺪﻧ دﻮﺟو نﺎﺤﺘﻣا زا ﺲﭘ .
رد ﺶـﺨﺑ ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﺮﻈﻧ رد ﺮﺛﺆﻣ ﺔﻳ
د نﻮﺴﻧﺎﺟ ﻳ
هﺪ ﻲﻣ دﻮﺷ ﻛ
زرا زا ﺪﻌﺑ ﻪ ﻳ
ﺑﺎ ﻲ ، ﻳ ﻨﻌ ﻲ
نﺎـﺑز زا ﺶﻧاد جاﺮﺨﺘﺳا
زﻮـﻣآ ﺎـﺑ
ﺶﺳﺮﭘ ﻳ نﻮﻣزآ ﺎ اﺮﻓ ، ﻳ ﺪﻨ
» ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
«
دراد ﻪـﻣادا .
د زا ـﻳ اﺮﮔرﺎﺘﻓر هﺎﮔﺪ ـﻳ
نﺎ ﻛ ـﺳﻼ ﻚﻴ
، ﻞﻜﺷ ﮔ ـﻴ ﺮ ي
ﺗ و ﻪﻄﺑار ﺒﺜ ﻴ ﺑ نآ ﺖ ﻴ ﺮﺤﻣ ﻦ ك ﺚﻋﺎﺑ ﺦﺳﺎﭘ و ﻳ
ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻲﻣ دﻮﺷ ) نواﺮﺑ
،1
2007 ( ـﻛ ﺄﺗ ﻪ ـﻴﻛ ﺪ ي ﺮـﺑ
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
ﺳ و مﻮﺳﺮﻣ ﺘﻨ
ﻲ ﺖﺳا . ﺘﻧ رد ﻴ
ﺮﺤﻣ ﻪﭼﺮﻫ ،ﻪﺠ ك
ﻪﺑ ﺑ داﺪﻌﺗ ﻴ ﺗ ﺮﺘﺸ ﻜ دﻮﺷ راﺮ
، ا ـﻳ ﻪـﻄﺑار ﻦ
ﻮﻗ ي ﺮﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
،
ﺮـﺤﻣ ﺶـﻘﻧ ك
ـﻛ
ﺴـﺑ ﺖـﺳا نﻮـﻣزآ نﺎـﻤﻫ ﻪ ﻴ
ـﻣ ﮓـﻧر ﺮـﭘ رﺎ ﻲ
دﻮـﺷ .
اﺮﮔرﺎﺘﻓرﻮﻧ ﻳ
2نﺎ ﺎﺟ ﻳ ﺮﺤﻣ هﺎﮕ ك ﺗ ار ﻌﻀ ﻴ ﺎﻋدا و ﻒ ﻛ
ﺪﻧدﺮ
، ﺨـﺳﺎﭘ ﻲ ـﻛ دﺮـﻓ ﻪ دﻮـﺧ رﺎـﺘﻓر زا ﺪـﻌﺑ
رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻲﻣ ﻛ
،ﺪﻨ
ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲ
ﻮﻘﺗ رد ﻳ و ﺖ ﻳ ﺷﻮﻣﺎﺧ ﺎ ﻲ ا رﺎﺘﻓر دراد و ﻛ
ﺖﺳا درﻮﺧزﺎﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪ .
ﻪﺑ
لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
، ﺮﮔا ﻛ دﻮ ﻲﻛ
ﻪﺑ عوﺮﺷ ﺮﮔ
ﻳ ﻪ ﻛ ﺪﻟاو و ﺪﻨ ﻳ وا ﻦ ﻪﺑ
ﻮـﻘﺗ ﺖﻋﺮـﺳ ﺖﻳ
ﻛ ﺪـﻨﻨ ة ـﺘﺒﺜﻣ ﻲ ﻪـﺑ وا
ﺪﻨﻫﺪﺑ
، ﺮﮔ ﻞﻤﻋ ﻳ ﻪ ﻛ ﻮﻘﺗ ار ندﺮ ـﻳ
ﺖ ﻲﻣ ﻛ ﺪـﻨﻨ . اﺮﺑﺎـﻨﺑ ﻳ
ﺪـﻌﺑ ﺖـﺑﻮﻧ رد ،ﻦ
، ـﻛ دﻮ ك اﺮـﺑ ي رد ﻳ ﺖـﻓﺎ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ
دﻮﺧ حﻼﺳ زا شا ،
ﻳ ﻨﻌ ﻲ ﺮﮔ ﻳ ﻪ ﻛ
،ندﺮ ﻛ
ﺖﺳا نﺪﺷ ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ لﺎﺣ رد ﻪ
، هﺮﻬﺑ ﻲﻣ ﮔ ﻴ دﺮ . رد
اﺮﮔرﺎﺘﻓرﻮﻧ ﻲﻳ
ﺮﺑ ﺶﻘﻧ
» ﻮﻘﺗ ﺖﻳ ﻛ هﺪﻨﻨ
« ﺄﺗ ﻴﻛ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪ .
زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺮﻃ زا ﻳ ﻢﻫاﺮﻓ ﻖ ـﻛ ندﺮ درﻮﺧزﺎـﺑ
ﺛﺄﺗ ﻴ ﺑﻮﻠﻄﻣ ﺮ ﻲ رد ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي دراد . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ،ﻦ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي رد طﺎﺒﺗرا دﺰﻧ ﻚﻳ زرا ﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺖـﺳا . ﻪـﺑ د ﻳ ﺮـﮕ
ﺑﻴ زرا ،نﺎ ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻧ ﻴ ﺎﺑ ﺰ ﻳ راﺰﺑا ﺪ ي اﺮﺑ ي ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺪﺷﺎﺑ .
ﺮﺑ نوﺰﻓا رﺪﺗ شور ﻳ ﺺﺼﺨﺗ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ِﺲ
،
» ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ نﺎـﺑز ﺖ زﻮـﻣآ
« ﻧ ـﻴ ﺰ
ﺖـﺳا ﻢـﻬﻣ .
مﺪـﻋ
ﻮﺸﺗ ﻳ نﺎﺑز ﻖ ﻪﺑ زﻮﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا
؛ ﺮﺷ مﺪﻋ ﻛ نﺎﺑز ﺖ
ﺚﺤﺑ رد زﻮﻣآ
؛ ﺎﻨﺷآ مﺪﻋ ﻲﻳ ور ﺎـﺑ ش ﺎـﻫ ي
اﻳ ﮕﻧا دﺎﺠ ﻴ ﺰ ه ﺮﮔ و
ﻔﺗ ترﺪﻗ ﻦﺘﻓ ﻜ
نﺎﺑز زا ﺮ زﻮﻣآ
؛
آ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺐﻴﺳ
ﺎـﻫ ﻲﻳ ﺪـﻧا ـﻛ ﻪ نﺎـﻤﻠﻌﻣ ـﻳ روآدﺎ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ نﺎﺑز ﺖ
ﺎﺠﻧآ زا زﻮﻣآ ﻲﻳ
ﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻴ ﺖﺳا ﺖ ﻛ زاﺪﻧا ﺎﺗ ﻪ ة ز ـﻳ دﺎ ي ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي زا جرﺎـﺧ
ﻛ سﻼ ﻤﻀﺗ ار ﻴ ﻣ ﻦ ﻲ ﻛ ا و ﺪﻨ ﻳ
ﻓﺪﻫ نﺎﻤﻫ ﻦ ﻲ
ﺖﺳا ﻛ زا ﻪ ﻪﺑ نآ ناﻮـﻨﻋ
» ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻞﻘﺘﺴـﻣ
3« ـﻳ دﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻢﺸﭼ ﻮﮕﻟا زاﺪﻧا ي
ﺑ رﺪﺗ ﺮﺗﺮ ﻳ ﺲ
،نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻮﮕﻟا
ﻲﻳ ﻲﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ رﺪﺗ دﻮﺒﻬﺑ ﻳ ﺲ ﻛ ﻤ ﻚ ﻛ ﺪﻨ ﻛ نآ رد ﻪ ) : 1 ( نﺎﺑز ﻪﺑ زﻮﻣآ ﭘ ـ ﻮ ﻳﺎ ﻲﻳ
ﺤﺗ و ـ ﺮ ك ﺳ ـ ؛دﻮﺷ هداد قﻮ )
2 ( و ﺶﻘﻧ ﻮﺌﺴﻣ ﻟﻴ نﺎﺑز ﺖ رد زﻮﻣآ ﻛ اﺰﻓا سﻼ ﻳ ﺶ ﻳ ؛ﺪـﺑﺎ ) 3 ( ﺑ ـﻴ ﺶﻨ
1- Brown
2- Neobehaviorists 3- Autonomous learning
نﺎﺑز اﺰﻓا زﻮﻣآ ﻳ ﺶ ﻳ ؛ﺪﺑﺎ ) 4 ( نﺎﺑز ﻣآ ﻪﺑ زﻮ و ﻢﻠﻌﻣ ﻛ ﮕﺘﺴﺑاو سﻼ ﻲ
ز ﻳ دﺎ ﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ؛ﺪﺷ ) 5 ( رﺪـﺗ ﻳ ﺲ
ﺑاﺬﺟ ﺎﺑ ﻴ
ﻣﺮﮔﺮﺳ و ﺖ ﻲ
؛ﺪﺷﺎﺑ هاﺮﻤﻫ )
6 ( نﺎﺑز اﺮﺑ زﻮﻣآ ي ؛دﻮـﺷ هدﺎﻣآ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻞﺣاﺮﻣ )
7 ( رﺪﺗ ـﻳ ـ ﺲ
ﺼﺼﺨﺗ ﻲ ؛دﻮﺷ ) 8 ( اﺮﺑ شﻼﺗ ي ﻟﻮﺗ ﻴ
ﺮﺼﻣ ًﺎﻣوﺰﻟ ﻪﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﺶﻧاد ﺪ ف
ﻛ ؛ندﻮﺑ هﺪﻨﻨ )
9 ( رﺪـﺗ ﻳ ﺎـﺑ ﺲ
ﻧﻴ ﺎﻫزﺎ ي نﺎﺑز
ﺪﺷﺎﺑ عﻮﻨﺘﻣ و ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ زﻮﻣآ ؛
) 10 ( ﺄﺗ ﻴﻛ و ﺮـﻈﻧ لدﺎـﺒﺗ ،ﺚـﺤﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺑ ﺪ شور
ﻞﺣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪ ﻲﻣ
رد ،دﻮﺷ ﺶﺨﺑ ﻮﮕﻟا ي رﺪﺗ ﻳ ﻧ ﺲ ـﻴ نﺎـﻤﻠﻌﻣ ﺰ ﺑ
ـﻴ ﻪـﺑ ﺮﺘﺸ ﻪﺒﻨﺟ ﺎـﻫ ي
ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ نﺎﺑز ﺖ هرﺎﺷا زﻮﻣآ ﻛ
ﺪﻧدﺮ ﻛ ا ﻪ ﻳ
آ رﺎﺒﺘﻋا دﻮﺧ ﻦ ﺐﻴﺳ
ﺳﺎﻨﺷ ﻲ ﻌﻣ و ﻴ ﺎﻫرﺎ ي ﺨﺸﺗ ﻴ رﺪـﺗ ﺺ ﻳ ﺲ
ﺮﺛﺆﻣ ﻛ ﻪ ﺶﻴﭘ ﺑ ﺮﺗ ﻴ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺪﺷ نﺎ ﻲﻣ
ﻛ ﺪﻨ . ﺮﻫ رد ﺶﺨﺑ ﻠﺻا ﻲ ﻘﺤﺗ ﻴ ور ﻖ ﻳ ﻪ ا ي
د ﺺﺨﺸﻣ ـﻳ
هﺪ
ﻲﻣ و دﻮﺷ ﺗﺎﻋﻼﻃا ﻲ ﻛ
ﻪﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ زا ﻪ
رد هﺪـﻣآ ﺖﺳد ﻚـﻳ
ﺖـﺳا ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ و ﺎﺘـﺳار .
سﺎـﺳا ﺮـﺑ
باﻮﺟ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻛ ﻪﺋارا نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪ ﻛ
،ﺪﻧدﺮ ﺘﺴﻧاﻮﺗ ﻴ ﻢ ﻮﮕﻟا ي
رﺪﺗ ﺮﺗﺮﺑ ﻳ ﺲ ﻪﺑ ار روآ ﺖﺳد ـﻳ ﻢ ـﻛ
ﻞﻣﺎـﺷ ﻪ
ذ دراﻮﻣ ﻳ ﻞ ﻣ ﻲ دﻮﺷ :
- ﮔاﺮﻓ ﻴ رﺪﺗ ندﻮﺑ ﺮ ﻳ
ظﺎﺤﻟ و ﺲ ﻛ
ترﺎﻬﻣ ندﺮ ز و ﺎﻫ
ﻳ ترﺎﻬﻣﺮ رﺪﺗ رد ﺎﻫ ﻳ ﺲ
- اﺰﻓا ﻳ ﺑ ﺶ ﻴ رد و ﺶﻨ ك نﺎﺑز زﻮﻣآ
- ﺨﺸﺗ ﻴ ﻮﻘﺗ و ﺺ ﻳ ﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﺖ ي
نﺎﺑز زﻮﻣآ
- اﺪﻫ ﻳ نﺎﺑز ﺖ ﺴﻣ رد زﻮﻣآ ﻴ
ﺖﺳرد ﺮ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
- ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻧﻻﻮﻃ و رادﺎﻨﻌﻣ ﻲ
- ﺤﺻ ﺶﺠﻨﺳ ﻴ
ﺎﺘﺳار رد و ﺢ ي
ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
- ﻮﻘﺗ ﻳ ﻔﺗ ترﺪﻗ ﺖ ﻜ
ﻗﻼﺧ و ﺮ ﻴ ﺖ
- ﺑ ﻜ ﮔرﺎ ﻴ ﺮ ي ور ش ﺎﻫ ي رﺪﺗ رد دﺮﻓ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ و عﻮﻨﺘﻣ ﻳ
ﺲ
ﺤﺻ ﺶﺠﻨﺳ ﻴ
ﻧ ﺢ ﻴ ﺰ ﻮﺌﺴﻣ ﻟﻴ ﺴﺑ ار نﺎﻤﻠﻌﻣ ﺖ ﻴ
راﻮﺷد رﺎ ز ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻳ
ﺖـﺳردﺎﻧ ﺶﺠﻨﺳ اﺮ
ﻲﻣ ﺛﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻴ ﺑﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮ ﻲ رد ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي
نﺎﺑز ﻒﻃاﻮﻋ و
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد زﻮﻣآ .
اﺮﺑﺎـﻨﺑ ﻳ ﻧ ﻦ ـﻴ ﺎـﺗ ﺖـﺳا زﺎ
ور ﺎﺑ ﻢﻠﻌﻣ ش
ﺎﻫ ي
زرا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻳ
ﺑﺎ ﻲ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻨﺷآ .
اﺰﻓا فﺪﻫ ﺮﮔا ﻳ
ﺑ ﺶ ـﻴ
ﺎـﻧاﻮﺗ و ﺶﻨ ﻲﻳ
نﺎـﺑز زﻮـﻣآ
زرا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻳ ﺑﺎ ﻲ
ﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ي
ﺮﻤﻧ ة ﺎﭘ ﻳ
ﺤﺻ شور ،هرود نﺎ ﻴ
ﺤ ﻲ ﻧ ﻴ ﺖﺴ . ا زر ـﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺎﺑ ـﻳ لﻮـﻃ رد ﺪ
ﺷزﻮﻣآ هرود ﻲ
رد ﻢﻫ نآ ، ﻚﻳ
ﻄﺑار ﺔ ﻨﻏ ﻲ ﺷزﻮﻣآ ﻲ
ﮔ ترﻮﺻ ﻴ
دﺮ ﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪ
ﻓ شﺮﺘﺴـﮔ ـﻜ
و ﺮ
ﻮﻘﺗ ﻳ
ﻧﺎﺑز ﺶﻧاد ﺖ ﻲ
دﻮﺷ . اﻳ
ﻓﺪﻫ نﺎﻤﻫ ﻦ ﻲ
ﺖﺳا ﻛ
ﻪﺑ نآ زا ﻪ
زرا ناﻮـﻨﻋ ـﻳ
ﺑﺎ ﻲ ﻮﭘ ـﻳ
1ﺎ ـﻳ هﺪـﺷ دﺎ
1- Dynamic assessment
