ﻲﭘﺎﭼ يﺎﭘﺎﺷ (issn)
: 4123 - 2588
ﻪﻠﺠﻣ ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻲﻧﺎﺸﻧ http//jflr.ut.ac.ir :
ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ، jflr@ut.ac.ir :
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد نآ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻬﻫار و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ بﺎﻜﺗرا ﻞﻳﻻد ﻲﺳرﺮﺑ ناﺮﻳا ﻲﻤﻠﻋ
: نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و ﺪﻴﺗﺎﺳا ،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد
ﻦﻴﺴﺣﺪﻤﺤﻣ لﻮﺳر
*رﻮﭘ
و نﺎﺑز هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻢﻗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا تﺎﻴﺑدا
ناﺮﻳا ،ﻢﻗ ،
ﻲﺴﻳﻮﻧ يﺮﻗﺎﺑ ﺎﺿر
**
ﻢﻗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ﻢﻗ ،
يﺮﻬﺷ ﻲﻠﻀﻓا ﺪﻤﺤﻣ ***
ﻢﻗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،ﻢﻗ ،
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
18 / 05 / 96 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
04 / 09 / 96 پﺎﭼ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
يد 1396 (
هﺪﻴﻜﭼ هﺎﮔﺪﻳد زا نآ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻫرﺎﻜﻫار و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا بﺎﻜﺗرا ﻞﻳﻻد ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﺘﺷر نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و ﺪﻴﺗﺎﺳا،ﻲﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ
ﺖـﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناﺮﻳا رد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ .
12 ،ﺮﻴﺑدﺮﺳ 41 و دﺎﺘﺳا 112
ﺨﺳﺎﭘ ﺎﺑ يﺮﺘﻛد و ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺤﻳﺮﺸـﺗ لاﻮﺳ ود ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و iThenticate
ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻞﻴﻤﻳا ﻖﻳﺮﻃ زا .
شزﻮﻣآ ناﺪﻘﻓ داد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻟﻮﺻا
ﻲﻫﺎﮔآ مﺪﻋ ،نﺎﻴﻧاﺮﻳا نﺎﻴﻣ رد ﺐﻠﻘﺗ و ﻲﻠﺒﻨﺗ ﮓﻨﻫﺮﻓ جاور ،ﻪﻳﺎﭘ حﻮﻄﺳ زا ﺐﺳﺎﻨﻣ يزﺎﺳ
ﺳا رﺎﺒﺟا ،نآ بﺎﻜﺗرا ﺐﻗاﻮﻋ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا زا ﻲﻓﺎﻛ ﻒﻴﻟﺎـﻜﺗ و تﻻﺎـﻘﻣ ﻪﺋارا ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و ﺪﻴﺗﺎ
،ﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ هدوﺪﺤﻣ زا ﺮﺗاﺮﻓ ﻊﻄﻘﻣ ﻪﺑ دورو ﺖﻟﻮﻬﺳ و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد كرﺪﻣ ﺎﻳ ﻪﺒﺗر ﺐﺴﻛ
ﺪـﻧدﻮﺑ ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ جاور ﻞﻳﻻد هﺪﻤﻋ زا يﺮﺘﻛد و ﺪﺷرا .
ﮓـﻨﻫﺮﻓ زا ﻲﻟﻮـﺻا و ﺢﻴﺤـﺻ يزﺎـﺳ
ﻪﻧاﺮﻴﮔ ﺖﺨﺳ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻊﺿو ،ﻪﻳﺎﭘ حﻮﻄﺳ زا ﺢﻴﺤـﺻ ﻲﻧﺎـﺳر عﻼـﻃا و شزﻮـﻣآ و نﺎـﻴﻃﺎﺧ يﺪـﺟ ﻪﻴﺒﻨﺗ و
ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ يﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ .
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ :
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ iThenticate
ﮓﻨﻫﺮﻓ ، بﺎﻜﺗرا ﻞﻳﻻد ،ﻲﻟﻮﺻا و ﺢﻴﺤﺻ يزﺎﺳ
ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ,
ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ يﺎﻬﻫار .
________________________________
________________________________
__
* Email: rmhosseinpur@gmail.com
** Email: re.baghery@gmail.com:لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
*** Email: afzai4ster@gmail.com
1 - ﺪﻘﻣ ﻪﻣ
ﻪﺑ ،ﺶﻧاد ﻊﻳﺮﺳ رﺎﺸﺘﻧا يﺪﺟ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ زا ﻲﻜﻳ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ،ﺖـﻧﺮﺘﻨﻳا رﻮـﻬﻇ ﺎـﺑ صﻮﺼﺧ
ﺖﺳا . لﺎﺳ زا ﺎﻣا ،ددﺮﮕﻴﻣ ﺮﺑ ﺶﻴﭘ لﺎﺳ ﺎﻫﺪﺻ ﻪﺑ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺖﻣﺪﻗ ﻪﭼﺮﮔا 1990
ﻪـﺑ ًﺎﺗﺪـﻤﻋ و
ﺖّﻠﻋ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻲﺑ يﺎﻫ يﺪـﺟ ﻲـﻧاﺮﮕﻧ ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ،تﺎﻋﻼﻃا يروﺎﻨﻓ ﺔﻨﻴﻣز رد ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺔﻌﻣﺎﺟ )
وﺎﻫ
،درا 2007 (
ﺖﺳا هدﺮﻛ رﻮﻬﻇ .
دراوﺎﻫ ) 1995 ( ﻪـﺑ يﺪـﻨﺒﻳﺎﭘ و ﺖﻳﺎﻋر مﺪﻋ
ﺖﻗﺮـﺳ ﺎﻳ ﻲﻤﻠﻋ يرﺎﺘﻓرﺪﺑ ﻞﻠﻋ ةﺪﻤﻋ زا ،ار دﺎﻨﺘﺳا ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫﺎﮔآﺎﻧ ﺎﻳ و ﻲﻗﻼﺧا لﻮﺻا ﻲﻣ ناﻮﻨﻋ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يدﺮﻓ ﻲﺑدا ﺪﻨﻛ
. ﻪﺑ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺖﻳار ﻲﭙﻛ ﻖﺣ نﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻤﺳر ﻪﺑ ﻢﻏر
ﻪﺑ ،ﺎﻴﻧد ﺖﻗﺮﺳ ،بﺮﻏ رد هﮋﻳو
ﻪـﻤﻫ ﻲﻧﻮﻋﺎـﻃ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺑدا رد ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺮـﻴﮕﻨﻣادﺮﻴﮔ
ﻲﺷزﻮﻣآ حﻮﻄﺳ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﺶﻳاﺰﻓا ،ﺮﻴﺧا نﺎﻴﻟﺎﺳ ﻲﻃ ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ و رﺎﺛآ ﻖﻠﺧ رد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ
ناﺮﻳا هﺪـﻣآ دﻮـﺟو ﻪـﺑ
ﻪﺑ ؛ﺖﺳا يرﻮﻃ نﺎﻴﻣ رد ﻪﻛ 31
پﺎﭼ تﻻﺎﻘﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ةﺪﻧراد ﺮﺗﺮﺑ رﻮﺸﻛ راﺮﻗ دﺎﻨﺘﺳاﺮﭘ ةﺪﺷ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ )
ﺐﻴﺒﺣ ،هداز 2008 .(
ًﺎـﺒﻳﺮﻘﺗ ﻲـﻧاﺮﻳا ناﺮﮕﺸـﻫوﮋﭘ ﻪﻧﻻﺎﺳ 30000
تﻼـﺠﻣ رد ﻪـﻟﺎﻘﻣ
ﻦﻴﺑ ﻲﻤﻠﻋ
ﻲﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﻠﻠﻤﻟا لﺎﺳ رد ﻲﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا يزوﺮﻴﭘ نﺎﻣز زا ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ داﺪﻌﺗ ﻦﻳا ،ﺪﻨﻨﻛ
1979
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺴﻴﺑ دوﺪﺣ )
هﺎـﺷ ،ناﻮـﺧا و ﻲﻤـﺳﺎﻗ 2015
.(
بﺎﺘـﺷ ﻦـﻳا ﺔـﺠﻴﺘﻧ رد
ﻣ ﻪﻧﺎﻔﺳﺎﺘﻣ ،ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ بﺎﻜﺗرا دراﻮ
.
هدﺮـﻛ ﺐـﻠﺟ دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺖﺳا ) ،ﺖﻛﺮﺑ و وﺮﺷﻮﺧ ،يﺪﻨﻗﺮﻔﻇ يوﺪﻬﻣ 2012
( هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد يرﺎﻴﺴﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ و
هدﺮﺘﺴـﮔ ﻒﻴﻃ ﻲﻟو ﺖﺳا
ترﻮـﺻ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ زا يا
ﻴﻣز رد ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ،ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﺔـﻨ
ﻪﺘﺷر ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ مﺎـﺠﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ ةزﻮﺣرد يﺮﺘﻤﻛ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ
يﺪﻤﺣا)
;2014 ،سﺎﻣﻮﺗ و ﺐﻧ ﻚﻣ 2007
،ﺲﻜﻳﺎﺳ ؛ 2009
.(
ﻪﺘﺷر رد شزﻮـﻣآ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎـﻫ
نﺎﺑز ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ود نﺎﺘﺸـﮕﻧا داﺪـﻌﺗ ﻪـﺑ ﻲـﺘﺣ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا تﺎﻴﺑدا و نﺎﺑز و ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻤﻧ ﻢﻫ ﺖﺳد ﺪﻨﺳر
)
،يﺪﻤﺣا 2014 (
ﻪﺘﺷر ﻦﻳا رد ﻖﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ زﺎﻴﻧ و سﺎﺴـﺣا تﺪـﺷ ﻪﺑ ،ﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ترﻮﺻ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ نﺎﻴﻣ رد
ﻪﺘﺷر رد ﻪﺘﻓﺮﮔ و هﺎﮔﺪـﻳد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
يﺎﻫﺮﻈﻧ ﺶﻧاد
زﻮﻣآ
ﻲﻟﺎـﺣرد ؛ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﺶﻫوﮋـﭘ و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نا ﻪـﻛ
وﮋﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺮﮕﺸﻫ
بﺎـﻜﺗرا ﻞﻠﻋ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳﺔﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ
يﺎـﻫﺮﻈﻧ و هﺎﮔﺪـﻳد ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ،نآ ﺶﻫﺎـﻛ و مﻮﺷ ةﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ،نآ ﺶـﻧاد
زﻮـﻣآ و نا
هﺎﮕﺸـﻧاد نادﺎﺘـﺳا ،نﺎـﻤﻠﻌﻣ ﻞـﻴﺒﻗ زا ﻲﻤﻠﻋ ﻊﻣاﻮﺟ نارﺎﻛرﺪﻧا ﺖﺳد ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻜﻠﺑ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و ﺎـﻫ
ﻧ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻳﺮﺸﻧ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ ﻲﻣ ﺰﻴ
دﻮـﺷ هداد راﺮـﻗ ﺮﻈﻧﺪـﻣ ﺖﺴﻳﺎﺑ )
،ﺪـﻟﺎﻧود ﻚـﻣ و ﮓـﻠﻛ ،ﺖـﻨﻴﻠﻓ
2006 ﺪﻨﻟﺮﺗﺎﺷ؛
-
،ﺖﻴﻤﺳا 2008 .(
2 - ﺶﻫوﮋﭘﺔﻨﻴﺸﻴﭘ
ﻪﺑ ﻢﻏر ﻲﻤﻠﻋ تاﺪﻴﻟﻮﺗ نوﺰﻓازور ﺶﻳاﺰﻓا )
ﺐﻴﺒﺣ ،هداز 2008 (
هﺎﮕﺸﻧاد داﺪﻌﺗ ، نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ،ﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا و ﻲﻠﻴﻤﻜﺗ تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺮﻳا رد ﺎﻫ
) ،ﻲﻘﻳﺪﺻ 2014 (
ﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ، و ﻲ
،ﻲﻤﻠﻋ يرﺎﺘﻓرﺪـﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷا دراو ناﺮـﻳا ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد و ﻲﻤﻠﻋﺔـﻌﻣﺎﺟ ةﺮـﻜﻴﭘﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻋﺔﺑﺮـﺿ
ار ﻲـﻧاﺮﻳا ناﺮﮕﺸـﻫوﮋﭘ و ،نﺎـﻘﻘﺤﻣ ،ناﺪﻨﻤﺸـﻧاد زا يرﺎﻴﺴـﺑ تﺮﻬـﺷ و هﺮـﻬﭼ و ﺖـﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﺖﺳا هدﺮﻛ شوﺪﺨﻣ .
ﻦﻴـﺑ تﻼﺠﻣ ﻦﻴﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ دﺎﻤﺘﻋا ،مﻮﺷ ةﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ،دراﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ رد و ﻲـﻠﻠﻤﻟا
ار ﻲﻧاﺮﻳا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻴﻌﻀﺗ
ﻒ نﻮﺘـﺳا ،لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ ؛ﺖـﺳا هدﺮﺑ ﻦﻴﺑ زا ًﻼﻣﺎﻛ ﻲﺘﺣ ﺎﻳ )
2016 ( رد
فوﺮﻌﻣﺔﻠﺠﻣ رد ﻪﻛ ناﺮﻬﺗ زا ﻲﺷراﺰﮔ ﺎﺳ
ﻳ ﺲﻨ ﻪﺑ ﺮـﻴﻏ يرازﺎـﺑ دﻮـﺟو زا ،ﺖـﺳا هﺪﻴـﺳر پﺎـﭼ
نﺎﻳﺎﭘ و تﻻﺎﻘﻣ شوﺮﻓ و ﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻣ ﺮﺒﺧ ناﺮﻳا رد ﺎﻫ ﺪﻫد
.
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧﺮﻃﺎﺧ وا
ﺪـﻨﻛ
ماﺰﻟا نﻮﻧﺎﻗ ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ياﺮﺑ يروآ
و تﻻﺎﻘﻣ شوﺮﻓوﺪﻳﺮﺧ زا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻊﻨﻣ ندﺮﻛ ﻲﻳاﺮﺟا و ﻲﻠﻤﻋ
نﺎﻳﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ دراﺪﻧ دﻮﺟو ناﺮﻳا رد ﺎﻫ )
،ﻲﺸـﻫوﮋﭘ ﺮـﺛا ﻦـﻳا شرﺎـﮕﻧ ﻲﻧﺎـﻳﺎﭘ ﻞـﺣاﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﺘﺨﺒـﺷﻮﺧ
ﻪﺤﻳﻻ ،ﻲﻣﻼﺳا يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ نﺎﮔﺪﻨﻳﺎﻤﻧ رﺎﺸـﺘﻧا و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ،نآ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺐﻳﻮﺼﺗ يا
ﻪﺑ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد و ﻲﻤﻠﻋ رﺎﺛآ و ﺪـﻳﺮﺧ رﻮـﻈﻨﻣ
بﻮﺴـﺤﻣ مﺮـﺟ ﻲﻧﻮﻧﺎـﻗﺮﻴﻏ و ﻲـﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ شوﺮـﻓ
ﻲﻣ دﻮﺷ .(
ﻲﻣ ﻪﻣادا رد وا ،ناﺮﻳا طﺎﻘﻧ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﺞﻳار و يدﺎﻋ ًﻼﻣﺎﻛ يﺮﻣا ﻪﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﺪﻳاﺰﻓا
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ،ناﺮﻬﺗ ،ﺖﺨﺘﻳﺎﭘ ﻪﻠﻤﺟ زا .
رﺎـﻨﻛ رد دﺪﻌﺘﻣ و عﻮﻨﺘﻣ يﺎﻫدرﺎﻛﻼﭘ ﻞﻣﺎﺣ ﻲﺻﺎﺨﺷا
ﻪﺑ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
ﺴـﻫ ﺺﻴﺨﺸـﺗ و ﺖـﻳؤر ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺘﺣار ،نارﺬـﮕﻫر و هدﺎـﻴﭘ ناﺮﺑﺎـﻋ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺪﻨﺘ
ﺖﻤﻴﻗ
نﺎﻳﺎﭘ شوﺮﻓ و ﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲـﻣ تﻻﺎﻘﻣ و ﺎﻫ زا ﻞـﻘﻧ ﻪـﺑ وا ﺲﭙـﺳ ؛ﺪـﻨﻫد
ﻲـﻣ رﺎﻬﻇا ﻊﻠﻄﻣو لﻮﺌﺴﻣ ﻲﻣﺎﻘﻣ لﺎـﺳ رد ﻪـﻛ دراد
2014
دوﺪـﺣ 5،000 عﻮـﻤﺠﻣ زا ﻪـﻣﺎﻧ نﺎـﻳﺎﭘ
نﺎﻳﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ عﺎﻓد يﺎﻫ ﻪﺑ ،هﺪﺷ
دوﺪﺣ ﻲﺗرﺎﺒﻋ
٪10
نﺎﻳﺎﭘ مﺎﻤﺗ زا ـﻣﺎﻧ
ﻪ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ و شوﺮـﻓ و ﺪـﻳﺮﺧ ﺎـﻫ
ﺪﺷ ه ﺪﻧا .
رد يوا لﺎﻛ ﺮﮕﻳد يداﺪﻳور )
2016 ( ﺮﺒﺧ ﺶﺨﺑ رد ﻧﻴ
ﺮﭽ ﻲﻣ ردﺎﻧ ﻲﻗﺎﻔﺗا زا ﺮﺒﺧ رد ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻦﻴﺑ ﺮﺷﺎﻧ ،نآ
ﻲـﻤﻠﻋ تﻻﺎـﻘﻣ ﻢـﻬﻣ و ﺮـﺒﺘﻌﻣ ﻲﻠﻠﻤﻟا -
ﻢـﻛ ﻲﻣاﺪـﻗا رد ،ﻲﺸـﻫوﮋﭘ ﻪﻘﺑﺎـﺳ
58 ﻪـﻟﺎﻘﻣ
شرﺎﮕﻧ هﺪﺷ 282 ﻪﺑ ار ﻲﻧاﺮﻳا ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و ﻖﻘﺤﻣ ﻠﺒﻗ پﺎﭼ و شﺮﻳﺬﭘ ﻢﻏر
ﻲـﺑ تﻼﺠﻣ رد ﻲ .
ما .
نآ نﺎﮔﺪﻨﺴـﻳﻮﻧ ﻪﺑ و هدﺮﻛ جرﺎﺧ ﻪﻠﺠﻣ زا ﺮﮕﻨﻳﺮﭙﺷا و ﻲﺳ
ﺖـﺳا هﺪـﻧادﺮﮔزﺎﺑ ﺎـﻫ .
ﻦﻴـﺣ ناﺮـﺷﺎﻧ
ﻲﺳرﺮﺑ
يرواد ﺪﻨﻳاﺮﻓ روﺮﻣ و ﻖﻴﻗد يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺸﻧ ،ﺎﻫ
رد ﻪـﻛ ﺪـﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ﻒﺸﻛ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﻓﺮﺣ لﻮﺻا ﺎﺑ دﺎﻀﺗ نآ يا
ﻲﻣ لﺎﻤﺘﺣا و دﻮﺑ ﺎﻫ شزرا ﺪﻧداد
ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﻲﻗﻼﺧا يﺎﻫ ؛ﺪـﺘﻔﻴﺑ هﺮﻃﺎﺨﻣ
ﻦﻳازا ﻢﻛ ماﺪﻗا ﻦﻳا ﻪﺑ ﺖﺳد ور هدز دﻮﺧ عﻮﻧ رد ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﺪﻧا .
ﻮﻠﺗرﺎﻣو ،ﺶﻴﺑﺮﮔ ،ﺎﻣاﺮﻛ )
2016 ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻲـﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ رﺎـﺘﻓر ﺎـﻳ يرﺎﺘﻓرﺪﺑ زا ﺪﻳﺪﺟ ًﻼﻣﺎﻛ يا
هدﺮﻛ هرﺎﺷا ﻲﻤﻠﻋ ﺪﻧا
. رد ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا ياﺮﺑ ﻲﻧاﺮﻳا ﻖﻘﺤﻣ ﺪﻨﭼ ،ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ و ﺖﺷز ﻞﻤﻋ ﻦﻳا رد
ﻪﻠﺠﻣ ،ﺮﺒﺘﻌﻣ يا ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ةﺮﻬﭼ ﺖﻳﻮﻫ
هﺪﺷ
ﺪـﻧدﺮﺑ ﺖﻗﺮـﺳ ﻪﺑ ار يا .
نآ ندﺮـﻛ ﻚـﻫ زا ﺲـﭘ ﺎـﻫ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ و رﻮﻬﺸﻣ ﻲﻔﻟﺆﻣ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ سردآ هﺪﺷ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ،يا ﻪـﺑ نﺎـﺷدﻮﺧ و وا مﺎﻧ ﺖﺤﺗ يا
ﻪﻠﺠﻣ
ﻦﻴﺑ و ﺮﺒﺘﻌﻣ يا
ﺪﻧدﺮﻛ لﺎﺳرا ﻲﻠﻠﻤﻟا .
ﻲﻣ سﺎﻤﺗ فوﺮﻌﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﺎﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﺮﻴﺑدﺮﺳ ﻲﺘﻗو ،دﺮﻴﮔ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻴﻨﭼ لﺎﺳرا يو ﻪﺑ ار يا
ﻲﻣ رﺎﻜﻧا تﺪﺷ ﺪﻨﻛ
. ﻲﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻪﻠﺠﻣ ﺎـﺗ ،ﺪﻫد ﻪﻣادا يزﺎﺑ ﻪﺑ دﺮﻴﮔ
نآ ﭻﻣ ،حﻼﻄﺻا رد و شﺎﻓ مﻮﻤﻋ ياﺮﺑ ﻦﻴﺒﻠﻘﺘﻣ ﻲﻌﻗاو ﺖﻳﻮﻫ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز
دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺎﻫ .
ﻪـﻠﺠﻣ
ﻲﻣ ﻪﻣادا ار ﻪﻟﺎﻘﻣ لﺎﺳرا ﺪﻨﻳاﺮﻓ يدﺎﻋ لاور ﻲﻣ دﻮﻤﻧاو و ﺪﻫد
مﺎـﻧ ﺖـﺤﺗ ،ﻲﻟﺎـﺳراﺔﻟﺎﻘﻣ ﻪـﻛ ﺪـﻨﻛ
مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ،رﻮﻬﺸﻣ ﻒﻟﺆﻣ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﺋﺰﺟ تﺎﺣﻼﺻا .
لﺎﺳرا ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻳا
ﻪﺑ داﺮﻓا ﻪﺑ ،ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا
ﻲﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ حﻼﻄﺻا دﻮـﺷ
. ﻦـﻳا مﺎـﺠﻧا ﺎـﺑ ﻲـﻠﺒﻗ ﺔـﻟﺎﻘﻣ نﺎـﻤﻫ رﺎـﺑ
ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﻲﺋﺰﺟ تﺎﺣﻼﺻا ﺔﻠـﺻﺎﻓ رد ،رﻮﻬﺸـﻣ ﻒـﻟﺆﻣ مﺎـﻧ نوﺪـﺑ و ﺪـﻳﺪﺟ نﺎﻔﻟﺆﻣ مﺎﻧ ﺎﺑ و هﺪﺷ
ﺎﻤﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ و هﺎﺗﻮﻛ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻧﺎﻣز
تﺮﻴﺣ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ ﻪﺑ ،م
ﻲﻣ لﺎﺳرا ﻪﻠﺠﻣ ةدز دﻮـﺷ
. ﻪـﺑ ﺮﻴﺑدﺮـﺳ
ﻪﻣﺎﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻌﻗاو نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﻣ يا
نآ ﺪﻨﺴﭘﺎﻧ و ﻪﻧارادﺮﺒﻫﻼﻛ ماﺪﻗا ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺪﺴﻳﻮﻧ رﺎﻜﺷآ ﺎﻫ
ﺦﺳﺎﭘ ﺪﻳﺎﺑ لﺎﺣ و هﺪﺷ ﺪﻨﺷﺎﺑ نآ ﺐﻗاﻮﻋ ﺮﻈﺘﻨﻣ و دﻮﺧ ﺔﻧادﺮﺨﺑﺎﻧ و ﺖﺳردﺎﻧ ﻞﻤﻋ يﻮﮔ
.
3 - مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ دا ﺖﻗﺮﺳ ةرﺎﺑرد هﺪﺷ
ناﺮﻳا رد ﻲﺑ
لﺎﺳ رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ بﺎﻜﺗرا دراﻮﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺮﮕﺸـﻫوﮋﭘ زا يداﺪـﻌﺗ ،ﺮـﻴﺧا يﺎﻫ
هدﺮﻛ ﻲﻌﺳ
ﺪـﻧزادﺮﭙﺑ ناﺮـﻳا ﻲﻤﻠﻋ ﻂﻴﺤﻣ رد مﻮﺷةﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﺪﻧا .
ﻲـﻠﻗ ،ﻲﺑاﺮﻬـﺳ و ،رﻮـﭘ
ﻲﻠﻴﻋﺎﻤﺳا ﺪﻤﺤﻣ )
2011 ( ،ﻲـﻧاﺮﻳا نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺮـﻈﻧ زا ﺪـﻨﺑﺎﻳرد ﺎـﺗ ﺪـﻧدﺮﻛ شﻼـﺗ ﻲﺸـﻫوﮋﭘ رد
ﺳﺮﺘﺳد
دراد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺮﺑ ﻲﺗاﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﭼ ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا و زور يروﺎﻨﻓ ﻪﺑ ﻲ .
نآ ﻲـﺷور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﻤﻴﻧ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ و ﻲﻔﻴﻛ 20
ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻞﻳذ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻮﺠﺸﻧاد :
ياﺮـﺑ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ بﺎﻜﺗرا
ﺖﻴﻌﻄﻗ مﺪﻋ زا بﺎﻨﺘﺟا )
نﺎﻨﻴﻤﻃا ﻲﺒﻠﻃ (
نﺎﻴﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺑ ﺶﻳاﺮﮔ ، و ﺖﻓﺮﺸـﻴﭘ ﻖـﻘﺤﺗ ياﺮـﺑ ﺮـﺑ
رﺪﻣ ،ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ك
ﺖﻟاﺪـﻋ مﺎـﻧ ﻪـﺑ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ و ،ﻲـﻤﻠﻋ ﺖـﺌﻴﻫ يﺎﻀﻋا زا يرادﺮﺑﻮﮕﻟا ،ﻲﻳاﺮﮔ .
هداد ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ يﺎﻫ
180 نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﺘﻴﺼـﺨﺷ ﻲـﮔﮋﻳو ﻪـﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻮﺠﺸﻧاد
ﻲـﻣ زﺎـﺑ ﺖـﻧﺮﺘﻨﻳا و زور يروﺎﻨﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ بﺎﻜﺗرا زا ار دﺮﻓ يرﺎﻛ ناﺪﺟو دراد
.
يﺪﻤﺣا ) 2012 (
ﺑ ﻪﺑ ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ رد تﺎـﻧﺎﺤﺘﻣا رد ﺐـﻠﻘﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮ
132 نﺎـﺑز ﻲـﻧاﺮﻳا زﻮـﻣآ
ﺖﺧادﺮﭘ .
نﺎـﺑز ﻦﻴﺑ تﺎﻧﺎﺤﺘﻣا رد ﺐﻠﻘﺗ ندﻮﺑ ﺞﻳار زا ﺖﻳﺎﻜﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد نازﻮـﻣآ
ﺖﺷاد ناﺮﻳا .
و ،ﺖـﻗو دﻮـﺒﻤﻛ ،تﺎـﻧﺎﺤﺘﻣا ندﻮـﺑ ﻞﻜﺸـﻣ ،نﺎﺤﺘﻣا ياﺮﺑ ﻲﮔدﺎﻣآ مﺪﻋ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
نﺎﺳآ نﺎﺳرﺪﻣ ﻲﺑ و ﺮﻴﮔ
ﻢﻬﻣ ار ﻪﺟﻮﺗ
ﻦـﻳا ﻞـﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺪـﻧدﺮﻛ ناﻮـﻨﻋ دﻮـﺧ رﺎـﺘﻓر .
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا
ﺖﻔﮔ داد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻲـﭙﻛ ،روﺎﺠﻣ داﺮﻓا ﺎﺑ ﻮﮔو
ﺦـﺳﺎﭘ زا يرادﺮـﺑ و ،نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ
ﺞﻳار هرﺎﺷا و ﺎﻤﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا شور ﻦﻳﺮﺗ
نﺎﺑز ﻦﻴﺑ ﺐﻠﻘﺗ يﺎﻫ
ﻲـﻣ بﻮﺴـﺤﻣ ﻲﻧاﺮﻳا نازﻮﻣآ ﺪﻧﻮـﺷ
.
ﻲﻳﺎﺿر و داﮋﻧﺎﺿر )
2013 ( ﺖﺷادﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻞﻠﻋ ،ﺎﻫ
نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ و
نآ نادﺎﺘﺳا شﺮﮕﻧ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﺑز
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺎﻫ .
122 ﻊﻄﻘﻣ يﻮﺠﺸﻧاد
نﺎﺑز ،تﺎﻴﺑدا ،ﻲﻤﺟﺮﺘﻣ ﺔﺘﺷر ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ و ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺎـﺑ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ و ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻞﻴﻤﻜﺗ .
ﻪﺑ
ﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ،ﻲﻠﻛرﻮﻃ
نآ ﻖـﻴ ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﺎـﻫ
هﺎﮔﺪﻳد ،نﺎﺑز نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﮕﻳد تﺎﻤﻠﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ار دﻮﺧ تﺎﻤﻠﻛ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار ناﺮـﮕﻳد يﺎـﻫﺮﻈﻧ و هﺪـﻳا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲـﻟو ﺪﻨﺘﺴـﻧاد
ﻪﺑ
ﻲﻤﻧ داﺪﻤﻠﻗ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ار دﻮﺧ ةﺪﻳا ترﻮﺻ
ﺪﻧدﺮﻛ .
ﻲـﭙﻛ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ادﺮـﺑ
ﻲـﻤﻠﻋ رﺎـﻛ زا ير
و ﻖـﻴﻗد ﻲـﺳرﺮﺑ يﺎﺟ ﻪﺑ نادﺎﺘﺳا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ روﺎﺑ ﻦﻳا ﺮﺑ وﺪﻨﺘﺴﻧاد ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﻠﻤﻋ ار دﻮﺧ ﺖﺳود
ﻲـﻣ هﺪﻨﺴـﺑ درﻮﻣ ﻦﻳا رد نﺎﻤﮔ و سﺪﺣ ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ،ﻲﺑدا نﺎﻗرﺎﺳ درﻮﻣ رد ،ﻪﻧﺎﻓﺎﻜﺷﻮﻣ
ﺪـﻨﻨﻛ . ﻦـﻳا
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﺳد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻠﻋ ﻪﺑ ،ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺪﻨﻧز
هﺪﻤﻋ ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺖﻟﻮﻬﺳ ﻲﻟو ﺖّﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ ناﻮﻨﻋ .
يﺪـﻤﺣا ) 2014 ( ﻪـﺑ ﻲـﻘﻴﻘﺤﺗ رد
ﺖـﺧادﺮﭘ ناﺮـﻳا ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد ﻂﻴـﺤﻣ رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻪـﺑ يو ﺺﺨﺸـﻣ رﻮـﻃ
يﺎﻫﺮﻈﻧ 132 نﺎﺑز ياﺮـﺑ ،نﺎـﻧآ توﺎﻔﺘﻣ ﻞﻠﻋ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا درﻮﻣ رد ﻲﻧاﺮﻳا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد زﻮﻣآ
ر ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﻊـﻤﺟ ياﺮـﺑ و داد راﺮـﻗ ﺶﻫوﮋـﭘ و ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ا هداد يروآ
زا ﺎـﻫ
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .
ﻲـﻔﻨﻣ شﺮـﮕﻧ ناﺪـﻘﻓ ﻲﺘﺣ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ندﻮﺑ ﺞﻳار ﺮﺑ وا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻟﻻد ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻦﻴﺑ نآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ وا يﺎﻫ
ﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻌﺿو و ،ﻞﻫﺄﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﺖﻗﺮـﺳ درﻮـﻣ رد ﻲﻧاﺮﻳا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮔﺪﻳد ﺮﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺮ
ﺎـﻔﻳا ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ،نﺎـﻧآ ﻦـﺳ و ،ﻲﻠﻴﺼـﺤﺗ ﺔﺘـﺷر ،ﻲﻤﻠﻋ ﺢﻄﺳ ﻲﻟو دراﺪﻧ ﻲﺑدا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻮﺠﻣزر و يﺮﻴﻣا )
2016 (
ﻊـﻤﺟ ﺎـﺑ هداد يروآ ﻪـﻤﻴﻧ ﺔﺒﺣﺎﺼـﻣ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺎـﻫ
رد يرﺎﺘﺧﺎـﺳ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺎﻛ ﻊﻄﻘﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد يﺎﻫﺮﻈﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﻲﻔﻴﻛ يا ﻞـﻠﻋ و ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ درﻮﻣ رد ،ﻲﺳﺎﻨﺷر
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا نﺎﻧآ ندﻮﺑ ﻊﻠﻄﻣ و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ و ،نآ بﺎﻜﺗرا .
نآ ﺶﻫوﮋﭘ رد دراﻮﻣ ،ﺎﻫ
هﺪﻤﻋ ﻞﻳذ
ﺪـﻧدﻮﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺮـﻈﻨﻣ زا ،ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ بﺎـﻜﺗرا ﻞﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ :
ﻦﺘـﺷاﺪﻧ و ﻲﻫﺎـﮔآﺎﻧ
ﻦﺘـﺷﻮﻧ رد ﻒﻴﻌـﺿ و دوﺪـﺤﻣ ترﺎـﻬﻣ ،ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ درﻮﻣ رد ﻲﻓﺎﻛ تﺎﻋﻼﻃا رﺎﺸـﻓ،ﻖﻴﻘﺤﺗ و
ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﺖﻟﻮﻬـﺳ و ،ﻻﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺎﺑ تﻻﺎﻘﻣ پﺎﭼ ياﺮﺑ ﻒﻋﺎﻀﻣ رﺎﺸﻓ ،نارﺎﻜﻤﻫ .
و ﻲﻳﺎـﺑﺎﺑ
ﺮﺒﻨﻗداﮋﻧ ) 2017 ( نﺎـﺑز ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ نﻮـﺘﻣ رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﺺﻴﺨﺸـﺗ رد ﻲـﻧاﺮﻳا نازﻮـﻣآ
بﺎـﻜﺗرا ﻞـﻠﻋ و ﻲﺑدا نﺎﻗرﺎﺳ ﻪﺑ نﺎﻧآ شﺮﮕﻧ و هﺎﮔﺪﻳد ،نآ ﻲﻗﻼﺧا دﺎﻌﺑا زا نﺎﻧآ كرد ،يرﺎﺘﺷﻮﻧ
نﺎـﺑز هﺎﮔﺪـﻳد زا ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ
ﺪـﻨﺘﺧادﺮﭘ نازﻮـﻣآ .
ﻞـﻴﻤﻜﺗ ﺔﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ةﺪـﺷ
156
ﻊﻤﺟ ﻲﻔﻴﻛ و ﻲﻤﻛ شور ود ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز يﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺷ يروآ
. هداد ﻲﻤﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﻫ
ﺺﻴﺨﺸـﺗ رد ﻲـﻟو ﺪﻧراد ﻲﺒﺴﻧ كرد ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ مﻮﻬﻔﻣ زا ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد داد نﺎﺸﻧ
د ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻀﻗﺎﻨﺘﻣ و توﺎﻔﺘﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ،يرﺎﺘﺷﻮﻧ نﻮﺘﻣ ر .
هداد ﻲﻔﻴﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻞﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪﻧدﺮﻛ هرﺎﺷا نﺎﺑز نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ياﺮﺑ ،ﻞﻳذ :
ﺎـﺑ ﻲﻳﺎﻨـﺷآ و ،ﺖﺧﺎﻨـﺷ ،ﻲﻫﺎـﮔآ ﻦﺘـﺷاﺪﻧ
ﻞﻬـﺳ ،نﺎـﺑز نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد يرﺎﺘـﺷﻮﻧ ﻒﻌـﺿ و دوﺪـﺤﻣ ترﺎـﻬﻣ ،ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ مﻮﻬﻔﻣ ،يرﺎـﮕﻧا
ﻲﺑ
نﺎﺳآ و ،ﻲﻬﺟﻮﺗ
،نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺮﻴﮔ ﻲـﻠﺒﻨﺗ و يرﺎـﻜﺒﻳﺮﻓ ،نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد نﺎـﻣز دﻮـﺒﻤﻛ و ﺖﻳدوﺪﺤﻣ
ﺖﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
يﺎـﺠﻴﺑ هﺎﮔ تﺎﻌﻗﻮﺗ و تارﺎﻈﺘﻧا ،نآ ﻂﻠﻏ يﺎﻫ
نﺎﺑز كﺪﻧا و دوﺪﺤﻣ ﻲﻧﺎﺑز ترﺎﻬﻣ ،نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻦﺘﺷاﺪﻧ و ،نازﻮﻣآ
نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻖـﻴﻗد ﻲﻫﺎﮔآو عﻼﻃا
ﻦﺘﺷﻮﻧ ترﺎﻬﻣ زا نﺎﺑز .
ﺤﺗ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﻤﺟا ﻲﻫﺎﮕﻧ مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘ
ﻂﻴﺤﻣ رد هﺪﺷ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،ناﺮﻳا ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد
نآ
هدﻮـﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺘﻣ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﺮـﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد شﺮـﮕﻧ و هﺎﮔﺪـﻳد يور ﺮﺑ ﺎﻫ ﺪـﻧا
. زا يرﺎﻴﺴـﺑ
ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ نآ بﺎـﻜﺗرا ﻞـﻠﻋ و ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳﺔﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ
) يد
،ﻲﺗﺎﺳور و ساو 2002
،زﻮﻳﺮﮔ و ﻲﺳﺎﺒﻋ؛
2008 ( ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ،ﺪﺷر ﻪﺑ ور ةﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ،
نادﺎﺘﺳا ﻞﻴﺒﻗ زا ،ﻲﻤﻠﻋ ﻊﻣاﻮﺟ نارﺎﻛرﺪﻧا ﺖﺳد ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻜﻠﺑ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻈﻧ و هﺎﮔﺪﻳد هﺎﮕﺸﻧاد
وﺎﻫ
دﻮﺷ هداد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺖﺴﻳﺎﺒﻴﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻳﺮﺸﻧ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ )
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﻨﻴﻠﻓ 2006
ﺪﻨﻟﺮﺗﺎـﺷ؛
-
،ﺖﻴﻤﺳا 2008 .(
ﺎﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﻮـﺟﻮﻣ ﻸﺧ ﻦﻳا ﺎﺗ ﺖﺳا ﻲﺷﻼﺗ ﻞﻳذ تﻻاﺆﺳ حﺮﻃ
ﺪﻨﻛ ﺮﭘ ار :
1 .
ماﺪﻛ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧادو نادﺎﺘﺳا،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا يﺮﺘﺸـﻴﺑ عﻮﻴـﺷ ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ دراﻮﻣ زا ﻚﻳ
؟ﺪﻧراد ناﺮﻳا رد
2 .
ماﺪﻛ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧادو نادﺎﺘﺳا،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺖﻳﺪﺟ و ﺖﻴﻤﻫا ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ دراﻮﻣ زا ﻚﻳ
؟ﺪﻧراد ناﺮﻳا رد يﺮﺘﺸﻴﺑ
3 .
؟دراد ﻲﻳﻻﺎﺑ عﻮﻴﺷ ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ اﺮﭼ
4 . ماﺪﻛ ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ يﺎﻫرﺎﻜﻫار
؟ﺪﻧا
4 - ﺶﻫوﮋﭘ شور
4 - 1 - ﺖﻛﺮﺷ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد 12
،ناﺮـﻳا رد ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ تﺎﻳﺮﺸﻧ ﻖﺑﺎﺳ و ﻲﻠﻌﻓ ﺮﻴﺑدﺮﺳ 41
ﺶﻳاﺮﮔ ﺎﺑ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز دﺎﺘﺳا
ز ،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز شزﻮﻣآ يﺎﻫ نﺎـﺑ
و نﺎـﺑز و ﻲـﻤﺟﺮﺘﻣ ،ﻲـﺳﺎﻨﺷ
،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا تﺎﻴﺑدا 95
و ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد 17
ﻪﺘﺷر يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻔﻧ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز .
ﺖﻛﺮﺷ
هﺎﮕﺸـﻧاد رد ،ﺮـﺿﺎﺣ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺚﻧﺆﻣ و ﺮﻛﺬﻣ نﺎﮔ ﺪﻨﻨﻛ يﺎـﻫ
ﺲﻳرﺪﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ رﻮﻧ مﺎﻴﭘ و دازآ ،ﻲﺘﻟود ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺎﻳ
. ﺖﻛﺮﺷﺔﻤﻫ زا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
،ﻞﻴﻤﻳا ﻖﻳﺮﻃ
ﻪﻣﺎﻨﺸــﺳﺮﭘ ﺲﭙــﺳ و ﻲﺤﻳﺮﺸــﺗ لاﺆــﺳ ود ﻪــﺑ ﺪــﻧداد ﺦــﺳﺎﭘ يا
. ﻪــﺑ ﻞــﻴﻤﻳا ،لﺎــﺳرا ﻦﻴــﺣ رد
ﺖﻛﺮﺷ
ﺦﺳﺎﭘ و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺪﺷ هداد نﺎﻨﻴﻤﻃا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ نآ يﺎﻫ
ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ،ﺎﻫ فاﺪـﻫا دﺮﺒﺸﻴﭘ رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺖﻓﺮﮔ ﺪﻫاﻮﺨﻧ راﺮﻗ ناﺮﮕﻳد رﺎﻴﺘﺧا رد و
.
4 - 2 - ﺶﻫوﮋﭘ راﺰﺑا
ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ هداد يروآ
ﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ هاﺮـﻤﻫ ﻪﺑ ﻲﺤﻳﺮﺸﺗ لاﻮﺳ ود iThenticate
ترﻮـﺻ ﻪـﺑ
ﺪﻧﺪـﺷ لﺎـﺳرا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا .
و ناﺮـﻳا رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ جاور و عﻮﻴـﺷ ﺖـﻠﻋ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﺤﻳﺮﺸﺗ لاﺆﺳ ود ﻦﻳا ﻦﻴﻣﺎﻀﻣ ،نآ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ يﺎﻫرﺎﻜﻫار .
iThenticate
اﺪﻣدﺮﺳ و مﺎﮕﺸﻴﭘ ر
ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ و ﺺﻴﺨﺸﺗ يروﺎﻨﻓ
ﻲــﻤﻠﻋ تﺎﺴــﺳﺆﻣ و ناﺮﮕﺸــﻫوﮋﭘ -
ﺮﻳﺎــﺳ و دﻮــﺧ رﺎــﺛآ ﺖﻟﺎــﺻا زا نﺎــﻨﻴﻤﻃا ياﺮــﺑ ﻲﺗﺎــﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻲــﻣ راﺮــﻗ هدﺎﻔﺘــﺳا درﻮــﻣ رﺎﺸــﺘﻧا زا ﻞــﺒﻗ ،ناﺮﮕﺸــﻫوﮋﭘ ﺪــﻨﻫد
. توا رد 2013 iThenticate ، رد
ﻒـﻠﺘﺨﻣ عاﻮـﻧا زا ار نﺎـﻧآ ﺔﺑﺮﺠﺗ و ﻲﻫﺎﮔآ ،كرد ﺎﺗ ﺪﻴﺷﻮﻛ ﻲﻤﻠﻋ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ و ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺪﻫد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا
. ﻪﺑ ﻲﺠﻨﺳﺮﻈﻧ ﻦﻳا 10
ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ عﻮﻧ
ﺦﺳﺎﭘ زا و ﺖﺷاد هرﺎﺷا ار ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عﻮﻧ ﺮﻫ ندﻮﺑ يﺪﺟ و ﺖﻴﻤﻫا ﺎﺗ دﻮﺑ ﻪﺘﺳاﻮﺧ نﺎﮔﺪﻨﻫد
ﻪﺒﺗر
نآ ندﻮـﺑ ﺞﻳار خﺮﻧ ﺎﻳ ناﺰﻴﻣ و يﺪﻨﺑ
ﺪـﻨﻨﻛ ﻦﻴـﻌﻣ ًﺎـﻘﻴﻗد ار ﺎـﻫ .
ﺦـﺳﺎﭘ زا ﻲﺠﻨـﺳﺮﻈﻧ ﻦـﻳا رد
ﺰﻴﻣ ﺎﺗ دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ نﺎﮔﺪﻨﻫد ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و ندﻮﺑ يﺪﺟ و ﺖﻴﻤﻫا نا
عاﻮـﻧا زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ عﻮﻴـﺷ
ﻦﻴﺑ يﺮﻴﮔ هزاﺪﻧا سﺎﻴﻘﻣ رد ار ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ 1
ﺎﺗ 10
ﺪﻨﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ .
دﺪﻋ 1 نﺎﺸﻧ ﺖﻗﺮـﺳ ةﺪـﻨﻫد
دﺪﻋ و جاور و ﺖﻳﺪﺟ ﻞﻗاﺪﺣ ﺎﺑ ﻲﺑدا 10
نﺎﺸﻧ جاور و ﺖﻳﺪـﺟ ﺮﺜﻛاﺪـﺣ ﺎـﺑ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ةﺪﻨﻫد
دﻮﺑ .
مﺮﻧ ﻦﻳا نﺎﺣاﺮﻃ ﻪﻛ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﺣاﺮﻃ ،راﺰﻓا
راﺮـﻗ ﺪـﻴﻳﺄﺗ درﻮـﻣ ار نآ رﺎـﺒﺘﻋا و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲ
ﺖﺳا ﺮﻳز دراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ،هداد :
ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ (Secondary Source)
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻲﻧﺎﻣز ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ زا ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻪﻴﻟوا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﺘﻓا
ﺪﻨﻛ يراددﻮﺧ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ عﺎﺟرا زا و ﺎﻔﺘﻛا ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ .
ﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﺒﺘﻌﻣ (Invalid Source)
ﻲﻣ خر ﻲﻧﺎﻣز ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﻪﺑ عﺎﺟرا ًﻼـﺻا ﻪـﻛ ﻲـﻌﺒﻨﻣ ﺎـﻳ ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﻌﺒﻨﻣ زا ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ،دراﺪﻧ ﻲﺟرﺎﺧ دﻮﺟو .
دﻮﺧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻔﻴﻟﺄﺗ زا يرادﺮﺑ ﻲﭙﻛ (Duplication)
ﻲﭙﻛ عﻮﻧ ﻦﻳا ﻪﺨﺴﻧ ﺎﻳ يرادﺮﺑ
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻲﻧﺎﻣز يرادﺮﺑ
ﺑ زا هرﺎﺑود ،ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﺘﻓا ﺶـﺨ
يﺎـﻫ
پﺎﭼ تﻻﺎﻘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺢﻴﺤﺻ عﺎﺟرا نوﺪﺑ ،دﻮﺧ ﻲﻠﺒﻗ ةﺪﺷ
)
ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺎـﻳ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻛذ (
ﻲـﭙﻛ يرادﺮـﺑ
ﺪﻨﻛ . ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧ (Paraphrasing)
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧ )
هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ ( ﺮـﻴﻴﻐﺗ و ﺮـﮕﻳد يدﺮـﻓ ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺎﻳ ﻪﺘﺷﻮﻧ زا
دﻮﺧ ةﺪﻳا ًﺎﺘﻟﺎﺻا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺎﻳ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﺗ ﺖﺳا نآ تﺎﻤﻠﻛ
ﺪﺳﺮﺑ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ .
ﻲﻟﺎـﺣ رد ﻦـﻳا رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا
ﺎﻤﻠﻛ ﻪﻛ ﻲﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ مﺎﻧ ﻊﻗاو ت
هﺪﻳا و ظﺎﻔﻟا ، ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺌﺸﻧ نآ زا ﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ﺮﻛذ ًﻼﺻا هﺪﺷ دﻮﺷ
.
يراﺮﻜﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ (Repetitive Research)
هداد زا هدﺎﻔﺘﺳا يراﺮﻜﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ
شور ﺶﺨﺑ و ﺎﻫ رد ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ
و ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻪﺘﺷﺬﮔ
ﻢﻫ ناﺰﻴﻣ زا ﻪـﺑ ﻲﺘـﺳرد ﻪـﺑ ﻪﻜﻨﻳا نوﺪﺑ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻧﺎﺷﻮﭘ
دﻮﺷ هداد عﺎﺟرا لوا ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ يراﺮﻜﺗ پﺎﭼ (Replication)
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻘﻘﺤﻣ
ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻪﺑ ار يا
ﻲﻣ لﺎﺳرا ،نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ
شﺮﻳﺬـﭘ ﻦﺘﻓﺮـﮔ زا ﺪﻌﺑ و ﺪﻨﻛ
ﻧ ﻲﻧﺎـﺳر عﻼﻃا تﻼﺠﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ،تﻼﺠﻣ زا ﻲﻜﻳ رد پﺎﭼ ﻲـﻤ
ود رد ﻪـﻟﺎﻘﻣ ،ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و ﺪـﻨﻛ
ﻲﻣ پﺎﭼ ﻪﻠﺠﻣ دﻮﺷ
.
ﻲﻣ يراﺮﻜﺗ ﺔﻟﺎﻘﻣ پﺎﭼ ؛دﺮﻳﺬـﭘ ترﻮـﺻ ﻲﻗﺎـﻔﺗا ًﻼﻣﺎـﻛ ،يدراﻮـﻣ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪـﺑ ،ﻪـﻠﺠﻣ ﻦﻳﺪـﻨﭼ ﻪـﺑ ار نآ ،ﻪـﻟﺎﻘﻣ پﺎﭼ لﺎﻤﺘﺣا ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رد ًﺎﻓﺮﺻ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻜﻴﻧﺎﻣز رﻮـﻃ
ﻲﻣ لﺎﺳرا نﺎﻣﺰﻤﻫ
ﺪـﻨﻛ ﻲﻐﻠﻣ ار ﻪﻟﺎﻘﻣ لﺎﺳرا ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻜﻨﻳا زا ﻞﺒﻗ و ﺪﻨﻛ پﺎـﭼ و شﺮﻳﺬـﭘ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ،
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا (Misleading Attribution)
مﺎﻧ ﺮﻛذ مﺪﻋ )
ﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا (
ﻞـﺑﺎﻗ و گرﺰـﺑ هاﻮﺧ و ﺰﻴﭼﺎﻧ و كﺪﻧا هاﻮﺧ ﻲﻤﻬﺳ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
ﻪﺘﺷاد ﻲﻤﻠﻋ ﺮﺛا ﺎﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ نﺪﺷ ﻞﻣﺎﻛ رد ،ﻪﺟﻮﺗ
ﭻﻴﻫ ﻪﻛ يداﺮﻓا مﺎﻧ ﺮﻛذ ﺲﻜﻌﻟﺎﺑ ﺎﻳ ﺪﻧا ﻲﺸـﻘﻧ ﻪﻧﻮﮔ
ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺎﻳ شرﺎﮕﻧ رد ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ
هاﺮﻤﮔ و ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا ،ﺪﻧا ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ هﺪﻨﻨﻛ
دﻮﺷ .
ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ يرﺎﻜﻤﻫ (Unethical Collaboration)
ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﺎـﻳ هژوﺮـﭘ يور ﺮـﺑ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﻳﺎﺳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻘﻘﺤﻣ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا عﻮﻧ ﻦﻳا رد يا
ﻲﻣ يرﺎﻜﻤﻫ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻳ ﺮﺛا ،هﺪﻳا ،ﺪﻨﻛ
ا ﻲﻛاﺮﺘﺷا و ﻲﻫوﺮﮔ رﺎﻛ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻛ ار يا هرﺎـﺷا نوﺪﺑ ،ﺖﺳ
ﻲﻣ پﺎﭼ دﻮﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺮﺛا ﻲﻛاﺮﺘﺷا ﺖﻴﻫﺎﻣ و نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﻳﺎﺳ مﺎﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﻛ
.
ﻲﭙﻛ ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ (Verbatim Plagiarism)
ﻲﭙﻛ نوﺪـﺑ ،يﺮـﮕﻳد تﺎﻤﻠﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ نوﺪﺑ و ﻞﻣﺎﻛ ندﺮﻛ ﻲﭙﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ
ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ لﻮﻗ ﻞﻘﻧ و ﺢﻴﺤﺻ عﺎﺟرا .
ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ (Complete Plagiarism)
ﻪﺑ دراد هرﺎﺷا ﺾﺤﻣ ﺎﻳ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ
ﻲﺑدا قرﺎﺳ نآ رد ﻪﻛ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا ﻲﻃاﺮﻓا ﻲﻋﻮﻧ
ﻪﺑ ار ﻲﻘﻘﺤﻣ ﻲﻤﻠﻋ ﺮﺛا ﺎﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ
دﻮﺧ مﺎﻧ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ
، ﻪﻠﺠﻣ ﻪﺑ
ﻲﻣ لﺎﺳرا يا
اﺮﻧآ پﺎﭼ ﻖﺣ و ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺪﻨﻛ
(iThenticate, 2013) .
4 - 3 - ﺶﻫوﮋﭘ ياﺮﺟا شور
ﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا م iThenticate (2013)
،ﻲﺤﻳﺮﺸـﺗ لاﺆـﺳود هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ
ﻪﺑ
ﻪﺘـﺷر ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نادﺎﺘﺳا ،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ زا يداﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﻜﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ترﻮﺻ نﺎـﺑز يﺎـﻫ
هﺎﮕﺸـﻧاد رد ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا
ﺪـﺷ لﺎـﺳرا رﻮـﻧ مﺎـﻴﭘ و ،دازآ ،ﻲـﺘﻟود يﺎـﻫ .
ﻪـﺑ ﻞـﻴﻤﻳا لﺎـﺳرا ﻦﻴـﺣ رد
ﺖﻛﺮﺷ هداد نﺎﻨﻴﻤﻃا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺦﺳﺎﭘ و تﺎﻋﻼﻃا ﻪﻛ ﺪﺷ نآ يﺎﻫ
ﻪﺑ ًﺎﻓﺮﺻ ،ﺎﻫ فاﺪـﻫا دﺮﺒﺸﻴﭘ رﻮﻈﻨﻣ
ﺖـﻓﺮﮔ ﺪـﻫاﻮﺨﻧ راﺮﻗ ناﺮﮕﻳد سﺮﺘﺳد رد ﻮﺘﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ .
،عﻮـﻤﺠﻣ رد 165
و ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ ﻪـﺑ ﺮـﻔﻧ
ﺪﻧداد ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺤﻳﺮﺸﺗ تﻻاﺆﺳ .
ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻲﻤﻛ ﻲﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ،ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
عﻮﻴﺷ و ﺖﻴﻤﻫا ناﺰﻴﻣ 10
ﺖﻗﺮﺳ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ عﻮﻧ و نادﺎﺘﺳا ،ﻲﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﺑدا
ﺶﻳاﺮﮔ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
.
ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ياﺮﺑ ﻞـﻴﻠﺤﺗ و ﻪـﻳﺰﺠﺗ شور ،ﻲﺤﻳﺮﺸﺗ تﻻاﺆﺳ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ )
كرﻼﻛ ﻮﻜﻨﻠﭘ
&
،لو سﺮﻛ 2014
( ﻲـﻔﻴﻛ تﺎﻋﻼﻃا ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ فرﺎﻌﺘﻣ ﻲﺷور ﻪﻛ
ﻮﻣ ،ﺖﺳا
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا در .
ﺦﺳﺎﭘ ﺔﻤﻫ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﻲﺤﻳﺮﺸﺗ يﺎﻫ
نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻪﺑ ار و ﺺﺧﺎـﺷ تﺎـﻳﺮﻈﻧ ﺔـﻤﻫ و ﺪـﻧداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﻗد ﺎﺑ ،رﺎﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ و ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ
ﺪﻧدﺮﻛ جاﺮﺨﺘﺳا و ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ .
ﺦﺳﺎﭘ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻫ
٪91 ﺮﻳﺎﺳ و دﻮﺑ
فﻼﺘﺧا دراﻮﻣ ﺪﺷ ﻊﻔﺗﺮﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻦﻴﺑ ترﻮﺸﻣ ﺎﺑ
.
5 - ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
5 - 1 - ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ iThenticate
ﻪـﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﻮﻧادﺎﺘـﺳا ،ﻲـﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ شﺮﮕﻧ و هﺎﮔﺪﻳد ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ 10
عﻮـﻧ
ﺎﻤﺘﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ ،ناﺮـﻳا رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺰﻳ iThenticate
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ .
ﻦـﻳا رد
ﺦﺳﺎﭘ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻮﺧ نﺎﮔﺪﻨﻫد
عاﻮـﻧا زا ﻚـﻳ ﺮـﻫ ندﻮـﺑ يﺪﺟ و ندﻮﺑ ﻊﻳﺎﺷ ناﺰﻴﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻪﺘﺳا
هزاﺪﻧا سﺎﻴﻘﻣ رد ار ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﻦﻴﺑ يﺮﻴﮔ
1 ﺎﺗ 10 ﺪﻨﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
ناﺮﻴﺑدﺮـﺳ ﺮـﻈﻧ زا ار ناﺮـﻳا رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عاﻮـﻧا ﺖﻴﻤﻫا و عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ ﺪﻫد
. ﺎـﺑ ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧ ،ناﺮﻴﺑد ﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا
٪90
، ﻊـﺒﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺎﺑ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ
٪88 ﺎﺑ ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ ﻲﭙﻛ ،
٪66 ﺎـﺑ دﻮـﺧ ﻲـﻠﺒﻗ تﺎـﻔﻴﻟﺄﺗ زا يرادﺮـﺑ ﻲﭙﻛ و ،
٪65
ﻊﻳﺎﺷ نﺎﻴﻣ رد
ﻲﻣ راﺮﻗ ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا ﻦﻳﺮﺗ ﺪﻧﺮﻴﮔ
.
ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﺖﻗﺮﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا
ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺑدا
٪11,5 ﺎﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻛذ و
٪30 ﺮﺑ يﺮﺘﻤﻛ جاور و عﻮﻴﺷ زا ﺪﻧرادرﻮﺧ
.
ﻦﻳا ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﺖﻴﻤﻫا و ندﻮﺑ يﺪﺟ ناﺰﻴﻣ ،عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ﺮﺑ هوﻼﻋ ، لوﺪﺟ
ﻲﻣ ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻲﻤﻠﻋ تﻼﺠﻣ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺰﻴﻧ ار ﺪﻫد
. ﻞـﻣﺎﻛ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ ﺮﻈﻧ زا
)
٪100 ( تﻻﺎﻘﻣ يراﺮﻜﺗ پﺎﭼ ، )
٪95 ( ﺖـﺳردﺎﻧ ﻲﻫدرﺎـﺒﺘﻋا ، )
٪87,5 ( ﻲـﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ يرﺎـﻜﻤﻫ ،
)
٪84 ( و ، يراﺮﻜﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا )
٪82 ( ﻪﺑ
يﺪﺟ نﺎﻴﻣ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ راﺮـﻗ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عاﻮـﻧا ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ .
نآ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺎﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻛذ ،ﺎﻫ
٪50 ﻲﭙﻛ ، ﺎـﺑدﻮﺧ ﻲـﻠﺒﻗ تﺎـﻔﻴﻟﺄﺗ زا يرادﺮﺑ
٪52 ،
ﺎﺑ ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧو
٪55 ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﻤﻛ ﺖﻳﺪﺟ زا .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
. تﺎﻳﺮﺸﻧ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد و عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ةرﺎﺑرد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و هﺎﮕﺸﻧاد نادﺎﺘﺳا ،ﻲﻤﻠﻋ
ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﺖﻴﻤﻫا
ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺖﻳﺪﺟ و ﺖﻴﻤﻫا ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عﻮﻴﺷ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نادﺎﺘﺳا ناﺮﻴﺑدﺮﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد نادﺎﺘﺳا ناﺮﻴﺑدﺮﺳ
%89 %97 100% ﻞﻣﺎﻛﻲﺑداﺖﻗﺮﺳ 1 %96 %91 90% ﺮﻴﺴﻔﺗونﺎﻴﺑﻞﻘﻧ 1
%59 %81 95% ﻪﻟﺎﻘﻣيراﺮﻜﺗپﺎﭼ 2 %83 %79 88% ﻪﻳﻮﻧﺎﺛﻊﺒﻨﻣ 2
%63 %79 87,5% ﺖﺳردﺎﻧﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا 3 %91 %66 66% يرادﺮﺑﻲﭙﻛ
نﻮﺘﻣزا
ناﺮﮕﻳد 3
%62 %5,80 84% يرﺎﻜﻤﻫ
ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ 4 %44 %5,77 65%
ﻲﭙﻛ يرادﺮﺑ
ﺗزا ﺄ تﺎﻔﻴﻟ ﻲﻠﺒﻗ
دﻮﺧ 4
%61 %86 82% يراﺮﻜﺗﻖﻴﻘﺤﺗ 5 %5,40 %61 55% ﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا
ﺎﻧ
ﺖﺳرد 5
%41 %74 75% نﻮﺘﻣزايرادﺮﺑﻲﭙﻛ
ناﺮﮕﻳد 6 %5,44 %62 53% يرﺎﻜﻤﻫ
ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ 6
%39 %49 58% ﻪﻳﻮﻧﺎﺛﻊﺒﻨﻣ 7 %5,61 %41 45% يراﺮﻜﺗﻖﻴﻘﺤﺗ 7
%37 %47 55% ﺮﻴﺴﻔﺗونﺎﻴﺑﻞﻘﻧ 8 %49 %23 35% يراﺮﻜﺗپﺎﭼ
ﻪﻟﺎﻘﻣ 8
%5,22 %5,31 52%
ﻲﭙﻛ يرادﺮﺑ
ﺗزا ﺄ تﺎﻔﻴﻟ ﻲﻠﺒﻗ
دﻮﺧ
9 %52 %22 30% ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧﻊﺒﻨﻣ 9
%56 %42 50% ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧﻊﺒﻨﻣ 10 %23 %5,10 11,5% ﻞﻣﺎﻛﻲﺑداﺖﻗﺮﺳ 10
ﺶﻳاﺮﮔ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نادﺎﺘﺳا ﺮﻈﻧ ،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد ﺮﺑ هوﻼﻋ ،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﺰـﻴﻧ ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا عﻮﻴﺷ و ﺖﻳﺪﺟ درﻮﻣ رد .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
، ﻒـﻠﺘﺨﻣ عاﻮـﻧا ﺖﻳﺪـﺟ و عﻮﻴـﺷ ةرﺎﺑرد نادﺎﺘﺳا هﺎﮔﺪﻳد ﻪﺑ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ دزادﺮﭘ
.
ﺎـﺑ ار ﺮﻴﺴـﻔﺗ و نﺎـﻴﺑ ﻞـﻘﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز نادﺎﺘﺳا
٪91 ﺎـﺑ ار ﻪـﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊـﺒﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا،
٪79 ،
ﻲﭙﻛ ﺎﺑ اردﻮﺧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻔﻴﻟﺄﺗ زا يرادﺮﺑ
٪77,5 ﻲﭙﻛ ،
ـﺑ اﺮـﻧاﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ ﺎ
٪66 يرﺎـﻜﻤﻫ ،
ﺎﺑ ار ﻲﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ
٪62 ﺎﺑ ار ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا و ،
٪61 ﻊﻳﺎﺷ ناﺮـﻳا رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عاﻮﻧا ﻦﻳﺮﺗ
ﺪﻧدﺮﻛ داﺪﻤﻠﻗ .
ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﻞـﻣﺎﻛ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ،نادﺎﺘﺳا ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺖﺳا
)
٪10,5 ( ﻊـﺒﻨﻣ ﺮـﻛذ ،
ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧ )
٪22 ( تﻻﺎﻘﻣ يراﺮﻜﺗ پﺎﭼ و ، )
٪23 ( ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺘﻤﻛ عﻮﻴﺷ .
و ﺖﻳﺪﺟ ناﺰﻴﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﺰـﻴﻧ نادﺎﺘـﺳا هﺎﮔﺪـﻳد زا ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا بﺎﻜﺗرا ﺖﻴﻤﻫا
ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻻﺎﺑ لوﺪﺟ ﻞـﻣﺎﻛ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﻪﻛ ﺪﻫد
)
٪97 ( يراﺮـﻜﺗ ﻖـﻴﻘﺤﺗ مﺎـﺠﻧا ،
)
٪86 ( تﻻﺎـﻘﻣ يراﺮـﻜﺗ پﺎﭼ ، )
٪81 ( ﻲـﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ يرﺎـﻜﻤﻫ ، )
٪80,5 ( ﺖـﺳردﺎﻧ ﻲﻫدرﺎـﺒﺘﻋا،
)
٪79 ( ﻲﭙﻛ و ،
ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ )
٪74 ( ﺑ ﻪ يﺪﺟ ﺐﻴﺗﺮﺗ زا ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﺘﺷر نادﺎﺘﺳا هﺎﮔﺪﻳد
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
.
نآ هﺎﮔﺪـﻳد زا ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺎـﻫ
ﻲﭙﻛ
دﻮﺧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻔﻴﻟﺄﺗ زا يرادﺮﺑ )
٪31,5 ( ﺮﺒﺘﻌﻣﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻛذ ، )
٪42 ( ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧ و ، )
٪47 (
ﺪﺟ ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ دراﻮﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﻛ ﺖﻴﻤﻫا و ﺖﻳ
.
هﺎﮔﺪـﻳد زا ،ناﺮـﻳا رد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عاﻮﻧا بﺎﻜﺗرا ﺖﻴﻤﻫا و ﺖﻳﺪﺟ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ ﻪﺘﺷر نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
نﺎﻴﺑ قﻮﻓ لوﺪﺟ ةﺪـﻨﻨﻛ
ﺖﺳا نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻈﻧ زا ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا ﺖﻴﻤﻫا و عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ .
نﺎﻤﻫ
وﺪﺟ ﻪﻛ رﻮﻃ نﺎﺸﻧ ﻻﺎﺑ ل
ﻲﻣ ﻊﻳﺎﺷ ،ﺪﻫد
ﻪﺘـﺷر نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺮﻈﻧ زا ،ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا ﻦﻳﺮﺗ ،ﻲﺴـﻴﻠﮕﻧا نﺎـﺑز يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﺮﻴﺴﻔﺗ و نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧ ﺐﻴﺗﺮﺗ )
٪96 ( ﻲﭙﻛ ، ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ )
٪91 ( ﻪـﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊـﺒﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ،
)
٪83 (
يراﺮﻜﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا ، )
٪5,61 ( ﺮﺒﺘﻌﻣ ﺎﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻛذ و ، )
٪52 ( ﺪﻨﺘﺴـﻫ . ـﻃ زا زا ،ﺮـﮕﻳد فﺮ
ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮔﺪﻳد )
٪23 ( ﺖﺳردﺎﻧ ﻲﻫدرﺎﺒﺘﻋا،
)
٪40,5 ( ﻲـﭙﻛ و ، زا يرادﺮـﺑ
دﻮﺧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻔﻴﻟﺄﺗ
%) 44 ( ﺪﻧراد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻤﻛ عﻮﻴﺷ .
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻪﺘـﺷر نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد ﺮـﻈﻧ زا ﻪـﻛ ﺪﻫد نﺎـﺑز توﺎـﻔﺘﻣ يﺎـﻫ
يﺪﺟ ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ﻦﻳﺮـﺗ
ﻞـﻣﺎﻛ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عاﻮـﻧا )
٪89 ( ﻲﻫدرﺎـﺒﺘﻋا،
ﺖﺳردﺎﻧ )
٪63 ( ﻲـﻗﻼﺧاﺮﻴﻏ يرﺎﻜﻤﻫ ، )
٪62 ( يراﺮـﻜﺗ ﻖـﻴﻘﺤﺗ مﺎـﺠﻧا ، )
٪61 ( ﻪـﻟﺎﻘﻣ پﺎـﭼ و ،
يراﺮﻜﺗ )
٪59 ( ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻲﭙﻛ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻈﻧ زا دﻮﺧ ﻲﻠﺒﻗ تﺎﻔﻴﻟﺄﺗ زا يرادﺮﺑ
)
٪22,5 ( نﺎﻴﺑ ﻞﻘﻧ ،
ﺮﻴﺴﻔﺗ و )
٪37 ( ﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ، ﻪ
)
٪39 ( و ﺖﻳﺪـﺟ ،ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ عاﻮﻧا ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﻛ ﺖﻴﻤﻫا .
ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ بﺎـﻜﺗرا ﻞﻠﻋ و ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺔﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ
ﺶـﻧاد ﺮـﻈﻧ و هﺎﮔﺪـﻳد ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ،نآ ﺶﻫﺎـﻛ و مﻮـﺷ ةﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا ﺎـﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ،نآ و نازﻮـﻣآ
رﺎﻛرﺪﻧا ﺖﺳد ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻜﻠﺑ ،نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻂﻴﺤﻣ نا
ﺰﻴﻧ هﺎﮕﺸﻧاد نادﺎﺘﺳا و نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻞﻴﺒﻗ زا ،ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
ﻲﻣ
دﻮﺷ هداد راﺮﻗ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ﺖﺴﻳﺎﺑ )
،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺖﻨﻴﻠﻓ 2006
ﺪﻨﻟﺮﺗﺎـﺷ ؛ -
،ﺖﻴﻤـﺳا 2008 .(
ﻦـﻳازا ور
ﻪﺘـﺷر نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و نادﺎﺘﺳا ،ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد و ﺮﻈﻨﻣ زا ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎـﺑز ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ يﺎـﻫ
ندﻮﺑ يﺪﺟ و عﻮﻴﺷ ناﺰﻴﻣ،ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا 10
ﻮﻧ
ﻂﻴﺤﻣ ردار ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا زا ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ع ﻲـﻤﻠﻋ يﺎـﻫ
ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ،ناﺮﻳا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ ﺮـﻫ هﺎﮔﺪـﻳد زا ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ دراﻮﻣ ﺔﻤﻫ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ هوﺮﮔ ﻪﺳ )
ﻪﺑ
ﻞﻣﺎﻛ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺰﺟ (
ناﺮـﻳا رد يدﺎـﻳز ًﺎﺘﺒﺴﻧ جاور
ﺪﻧراد .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﻤﺟا ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴ
ﻲﻠﻋ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻪـﺳ ﺮـﻫ ﻦﻴـﺑ ﻲﺗﺎﻬﺑﺎﺸﺗ دﻮﺟو ﻢﻏر
ﻚﻳدﺰﻧ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عاﻮﻧا عﻮﻴﺷ ةرﺎﺑرد نادﺎﺘﺳا و ناﺮﻴﺑدﺮﺳ ﺮﻈﻧ ،هوﺮﮔ ﺖﺳا ﺮﺗ
. ﺎـﺑ ﻮﺴـﻤﻫ
مﺎﺠﻧا تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﺧﺮﺑ
ناﺮﻳا رد ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺔﻨﻴﻣز رد هﺪﺷ )
،يﺪﻤﺣا 2014 ( ﺮﻴﺴـﻔﺗ و نﺎـﻴﺑ ﻞـﻘﻧ
ﻊﻳﺎﺷ
ﻪﺳ ﺮﻫ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عﻮﻧ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ هوﺮﮔ .
و ﻲﺤﻄـﺳ كرد ﺖـّﻠﻋ ﻪـﺑ
ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ،يﺪـﺘﺒﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،ناﺮﻳا رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ زا ﺢﻴﺤﺻ ﺖﺧﺎﻨﺷ مﺪﻋ ﺪـﻧراﺪﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻛذ ﻪﺑ يزﺎﻴﻧ ،تﻼﻤﺟ رﺎﺘﺧﺎﺳ و تﺎﻤﻠﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ )
،ﻮـﺠﻣزر و يﺮـﻴﻣا 2016
و ﻲﻳﺎـﺑﺎﺑ؛
،ﺮــﺒﻨﻗداﮋﻧ 2017
.(
نﺎــﻘﻘﺤﻣ زا ﺮــﮕﻳد ﻲــﺧﺮﺑ ﺎــﻣا )
،يرارﻮــﻜﭘ 2003
ﻮــﻫ؛
،دراو 1993 ( هﺎــﮕﻧ ﺎــﺑ
شﻮﺧ ﻪﻧﺎﻨﻴﺑ
ﻲـﻣ ﺮﻴﺴـﻔﺗ و نﺎـﻴﺑ ﻞﻘﻧ ﺔﻟﻮﻘﻣ ﻪﺑ يﺮﺗ
مﺎـﮔ ﻦﻴـﻟوا ار نآ و ﺪـﻧﺮﮕﻧ
شﻼـﺗ و ﺎـﻫ يﺎـﻫ
ﻲﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﺢﻴﺤﺻ شرﺎﮕﻧ ياﺮﺑ ،يﺪﺘﺒﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻨﻨﻛ
.
زا ﻪـﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊـﺒﻨﻣ دﻮـﺧ ﻪـﺑ هرﺎﺷا نوﺪﺑ ،نآ رد دﻮﺟﻮﻣﺔﻴﻟوا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻛذ و ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﺳا و ناﺮﻴﺑدﺮﺳ هﺎﮔﺪﻳد ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺞﻳار شور ﻦﻴﻣﻮﺳ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺮﻈﻨﻣ زا و هﻮﻴﺷ ﻦﻴﻣود ،نادﺎﺘ
دﻮﺑ . ﻲﻟﺎﺣرد ﻲﭙﻛ ﻪﻛ هﺎﮔﺪـﻳد زا و هﻮﻴـﺷ ﻦﻴـﻣود نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد هﺎﮔﺪﻳد زا ،ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ
نادﺎﺘﺳا و ﻦﻴﻣﻮﺳ ناﺮﻴﺑدﺮﺳ
ﺪـﺷ داﺪـﻤﻠﻗ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺞﻳارةﻮﻴﺷ ﻦﻴﻣرﺎﻬﭼ .
ﻊـﺒﻨﻣ ﻲـﺑدا ﺖﻗﺮـﺳ
ار ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ ﻊﺒﻨﻣ نﺎﻔﻟﺆﻣ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ
ﻲﻣ موﺮﺤﻣ دﻮﺧ يﻮﻨﻌﻣ قﻮﻘﺣ زا ﺪﻨﻛ
. رد ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ عﻮﻧ ﻦﻳا جاور
ﺖﻛﺮﺷ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺮﻫ ﺮﻈﻧ زا ،ناﺮﻳا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هﺪﻨﻨﻛ ﻖـﺣ ﻞﻴﺒﻗ زا يدراﻮﻣ ﺎﻳ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﭙﻛ
ﻂﻴﺤﻣ رد يﺮﻜﻓ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ قﻮﻘﺣ و ﺖﻳار هژاو ناﺮﻳا ﻞﻴﺒﻗ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻲﻳﺎﻨﺷآ يﺎﻫ )
،ﻲـﺳﺎﺒﻋ
،زﻮﻳﺮﮔ و يﺮﺒﻛا 2006
،ﻲـﺷ ؛ 2004 ( ناﺮـﻳا ﻞـﻴﺒﻗ زا ﻲﻗﺮـﺷ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ نﺎﮔﺪﻨﺴـﻳﻮﻧ ﻪـﻜﻨﻳا ﺎـﻳو
ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻋر ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖـﻳﺎﻋر ياﺮـﺑ ﻲـﻣوﺰﻟ و ﺪﻧﻮﺷ
نآ
دراﺪﻧ دﻮﺟو ناﺮﻳا ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻫ )
،ﺪﻨﻠﻳﺎﻫ 2001 ،ﺎﮕﻧادراو و ﺲﻴﺗﺮﻛ ،لﻮﺴﻜﻣ ؛ 2008
و ﻒـﺳﻮﻳ ؛
،موﺮﺴﻣ 2011 .(
ﻲﭙﻛ
ﺪﻳد زا ﻪﻛ ناﺮﮕﻳد نﻮﺘﻣ زا يرادﺮﺑ ﻪﺑ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮔ
ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺞﻳار هﻮﻴﺷ ﻦﻴﻣود ﺔﺑﺎﺜﻣ
ﻊﻳﺎﺷ زا ﻲﻜﻳ ،دﻮﺑ هﺪﺷ بﻮﺴﺤﻣ هﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﺑ ،ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ يﺎﻫ نﺎﻳﻮﺠﺸـﻧاد نﺎـﻴﻣ رد صﻮﺼـﺧ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا
مﺮﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺖﻟﻮﻬﺳ
ﺖـﺳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺑدا ﺖﻗﺮﺳ ﺺﻴﺨﺸﺗ يﺎﻫراﺰﻓا .
ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ
ﻲﻣ
نﺎـﻤﻫ ﺪﺳر ناو و ،ﺮـﻧﺮﺗ ،ﻮـﻟ ﮓـﻧﻮﻳ ،ﺎـﻣ ﻪـﻛ رﻮـﻃ
) 2007 ( زا يرﺎﻴﺴـﺑ ﺪـﻧدﺮﻛ نﺎﺸـﻧﺮﻃﺎﺧ
