ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ، لﺎﺳ ﺠﻨﭘ ﻢ ، ﺪﻠﺟ مرﺎﻬﭼ ، نﺎﺘﺴﻣز 1391 ، ص زا 27 - 46
ﻞﻴﻠﺤﺗ يﺮﻈﻧ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺐﺴﻛ يا
و و ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رﺎﻛ
ﻲﻣﻼﺳادﺎﺼﺘﻗا رد ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ
ﻲﺒﻴﻃ ﻞﻴﻤﻛﺪﻴﺳ ﻲﻧﺎﺧ ﻲﺒﺘﺠﻣ ـ1
يﺮﻴﻣا هداز ﻲﻨﻴﻌﻣ ماﺮﻬﺷ ـ 2
3
1 . نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺘﺳا
2 . ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ مﻮﻠﻋ
دﺎﺼﺘﻗا ي د سرﺪﻣ و رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧا
3 . يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد مﻮﻠﻋ
دﺎﺼﺘﻗا ي نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد
) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
9 / 11 / 1390 ، ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
5 / 2 / 1391 (
هﺪﻴﻜﭼ ﻪﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ هﻮﻴﺷ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ي ياﺮـﺑ زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺺﻴﺼـﺨﺗ ،ﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺻﺮﻓ نآ ﺐﻴﻘﻌﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
شﺮﻳﺬﭘ
ـﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚـﻳ دﺎﺠﻳا و ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ هرادا ياﺮ
ي ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻊﺑﺎـﻨﻣ نآ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
هزﻮﻣآ دﺮﻜﻳور يوﺎﻛزﺎﺑ ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﻲـﻣ نﺎﺸـﻧ ﻲﻣﻼـﺳا دﺎﺼـﺘﻗا رد ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ﻪـﻛ ﺪـﻫد
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نآ تﺎﻣﺪﻘﻣ و مزاﻮﻟ و
و ناﺮﮕﻳد ،دﻮﺧ ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺪﻨﻣدﻮﺳ هﺎﮔﺪﻳد زا عﺎﻤﺘﺟا
و
ﻪﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﺖﻬﺟ رد
ﺪﺷر ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ و
ﻲـﻣ ﺪﻴﻳﺄﺗ دﻮـﺷ . ـﺳ ﻦـﻳا يﺪﻨﻣدﻮ ﺎـﺑ و يروآﻮـﻧ
ﻮﺗ رﺎﻛ مﺎﺠﻧا أ
ﺮﻬﺑ ﺎﺑ م ه يرو
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ دﺎﺠﻳا ﺎﻳ و يﺎﻫ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ﺪـﻳﺪﺟ يرﺎﻛ ي
ـﺑ ﻲﻣﻼـﺳا ﻪ
ﺖـﺳد
ﻲﻣ ﺪﻳآ .
ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺐﺴﻛ ﻖﻴﻤﻋ رﻮﻃ
و
ﻞـﺻﺎﺣ ﺖـﻳﺎﻬﻧرد ﻪﻛ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رﺎﻛ ﻊـﻤﺟ
ﻲﻣ ﻖﻳﻮﺸﺗ و ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ﺖﺳا ﺖﺒﺜﻣ
ﻢﻫ و ،ﺪﻨﻛ ﺐﺴﻛ نﺎﻣز
ﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ يﺎﻫرﺎﻛو
ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻛ ﻪﻧ ﻊﻤﺟ
ﺖﺒﺜﻣﺎﻧ ﺎﻳ ﺮﻔﺻ
ﻲﻣ دودﺮﻣ ار ﺪﻧا ﺪﻧرﺎﻤـﺷ
.
،رﺎـﻤﻗ
ﺼـﻣ زا نﺎـﻫر و رﺮـﻏ
ﺐﺴـﻛ ﻦـﻳا ﻖﻳدﺎ
و يﺎـﻫرﺎﻛ
ﻞﺻﺎﺣ و ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺖﺒﺜﻣﺎﻧ ﻊﻤﺟ .
،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺖـﻳﻮﻘﺗ و ﻖﻳﻮﺸـﺗ ﺎـﺑ ﻲﻣﻼـﺳا دﺎﺼﺘﻗا
ﺐﺴﻛ
ﻚﻳ زا ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫرﺎﻛو
ﻢﻫ و ﻮﺳ ﺐﺴﻛ ندﺮﻤﺷ دودﺮﻣ نﺎﻣز ﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ يﺎﻫرﺎﻛو
ﻪﻧﺎﻨﻳﺮ
ﻲﻣ ًﺎﻳﻮﻗ ﺖﻬﺟ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ار يدﺎﺼﺘﻗا نﻻﺎﻌﻓ يﺮﻴﮔ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﺖﻤﺳ
ﻞـﺻﺎﺣ يﺎـﻫ ﺖﻳاﺪـﻫ ﺖـﺒﺜﻣ ﻊـﻤﺟ
،ﺪﻨﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﻪﻛ هﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻳﺎﻓﻮﻜﺷ ي .
ﻲﻧﺎـﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ شﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺼﺘﻗا ،ﺖﻳﺎﻬﻧرد
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﻲﻧﺎـﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ شﺮﻳﺬـﭘ و ﺪـﻴﻳﺄﺗ ار ﻪـﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و ﺖﺒﺜﻣ ﻊﻤﺟ يﺎـﻫ
ﻴﻏ ﻞﺻﺎﺣ و ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮ ﻲﻣ در ار ﺮﻔﺻ ﻊﻤﺟ
ﺪﻨﻛ .
ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ :
ﻞـﺻﺎﺣ يزﺎﺑ ،ﻲﻧﺎﻨﻴﻤﻃاﺎﻧ ،ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ،ﺖـﺒﺜﻣ ﻊـﻤﺟ
ﻲﻬﻘﻓ
هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ي لوﺆﺴﻣ Email: sh.moeeni@ase.ui.ac.ir
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺪﻳﺪﺟ شزرا دﺎﺠﻳا ار1
ﺎﺑ
ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ زﺎـﻴﻧ درﻮﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ بﺬﺟ ،ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺻﺮﻓ نآ ﺐﻴﻘﻌﺗ ياﺮﺑ
ﺮـﺑ نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚـﻳ دﺎﺠﻳا و ﺎﻫ هرادا يا
ي
ﻪﺘﺴـﻧاد ﻊﺑﺎـﻨﻣ نآ ﺪـﻧا
. هژاو ي
ﻪﻤﻠﻛ زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ي يﻮﺴﻧاﺮﻓ )
Entreprendre
( يﺎـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ
"
نﺪـﺷ ﺪـﻬﻌﺘﻣ
"
ﻪـﺘﻓﺮﮔ تﺄﺸـﻧ
ﺖﺳا .
هژاو ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﺮﺘﺴـﺑو ﻲﻫﺎﮕﺸـﻧاد ي :
ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﻲـﻣ ﻪـﺘﻔﮔ يدﺮـﻓ ﻪـﺑ
ﻪـﻛ دﻮـﺷ
هﺮﻃﺎﺨﻣ
نﺎﻣزﺎـﺳ ار يدﺎﺼـﺘﻗا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻚﻳ يﺎﻫ و هرادا ،ﻲـﻫد
دﺮـﻴﮕﺑ هﺪـﻬﻋﺮﺑ )
،ﻲﻨﻴﺴـﺣ هﺎـﺷ
1383 .(
هزﻮﻣآ
ﻪﺑ مﻼﺳا ﻦﻳد يﺎﻫ
ار مدﺮﻣ ﻊﻴﺳو رﻮﻃ
رﺎـﻛو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ
ﻲـﻣ تﻮـﻋد ﺪـﻨﻛ
و زا
نﺎﺴﻧا ﻲﻣ ﺎﻫ
هﺮﻬﺑ ﺰﻴﻧ ار ناﺮﮕﻳد ﺶﻳﻮﺧ رﺎﻛ زا ﻪﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻨﻣ
ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ و مدﺮـﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﻞﻐﺷ دﺎﺠﻳا و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﺑ ﻖﻳﻮﺸﺗ ار
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ رد ﻲﮕﻨﺳﺮﮔ و ﺮﻘﻓ زا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ي ﻲﻣﻼﺳا
دﻮﺷ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ .
ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
، رﺎﻜﻓا
دﺎﻘﺘﻋا و
ﻲﻣ دﺮﻓ ﻲﻨﻳد وا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
راﺬﮔﺮﺛا ﺪـﺷﺎﺑ .
ﺶﻴﺑ نﻮﭼ مﻼﺳا ﻦﻳد ﻚﺗ ﻪﺑ ار ﻪﺟﻮﺗ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻣ دراد ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﻚﺗ ار ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ دﺮـﻓ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﻴﺑ شرﺎﻛ رد و ﺪـﻨﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻖﻳﻮﺸﺗ ﺮﺗ
ا ﺮـﻓ ا
ـﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ د ﺎ
ﻲـﻣ ﻲﻣﻼـﺳا ﺪـﻳد ﻧاﻮﺗ
ـﻨ رد ﺪ
ﻛ ﺷرﺎ نﺎ ﺶﻴﺑ
ﺷﺎﺑ ﻖﻓﻮﻣ ﺮﺗ ﻨ
ﺪ . نوﺰﻓا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺶﻳﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﻜﻓ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ هدﻮﺒﻧ
رد ﺰﻴﻧ ار ناﺮﮕﻳد و
ﻚﻳﺮﺷ ﺶﻳﻮﺧ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺪﻨﻛ
ﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﻨ ﻫد ﻪﻌﺳﻮﺗ ار رﺎﻛ ﺪ ﻨ
ﺪ )
،ﺮﻴﻔﻨﺧ 1385 .(
مﻼﺳا ﺮﻈﻧ زا
،
شﻼﺗ دﺮﻓ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺎﻜﺗا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﮔ ي
ﺪـﻧواﺪﺧ ﻪـﺑ ﻞﻛﻮﺗ و ﺲﻔﻧ ﻪﺑ
ﺎﻧاﻮﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ زا ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻳ
ﻲ يﺎﻫ ﺟ ﻲﻤﺴ
، لﻼﺣ هار زا دﻮﺧ ﻲﺼﺼﺨﺗ و يدﺎﻣ ياﺮﺑ
دﻮـﺧ ﻊﻓﺎـﻨﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز نآ رد ﻪﻛ يا ﺪﻨﻛ
، هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻨﻛ .
ﻲﻣ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ ترﺪـﻗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ
ﺖﻴﻗﻼﺧ
، رﺎﻜﺘﺑا
، ﻢﻴﻤﺼﺗ
ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ يﺮﻴﮔ
،
طﺎﺒﻀﻧا و يرﺎﻛ ناﺪﺟو ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ
، ﺶﻧاد دﻮـﺧ ﻲﻠﻐﺷ
هراﻮﻤﻫ ار ﻖﻴﻤﻋ
هدﺮﻛ ﺮﺗ
ﺧ يرﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ و هداد ﻪﻌﺳﻮﺗ و
هﺮـﻬﺑ يرﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ ار دﻮ ،رو
ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻧاﺪﻨﺴﭘاﺪﺧ و بادﺎﺷ و ﺎﻳﻮﭘ ﻨﻛ
ﺪ ) نﺎﻤﻫ .(
هﻮﻠﺟ زا ﻲﻜﻳ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
و ﻪﻧاﺪﻨﺴﭘاﺪﺧ ي
ﻲﻣ دﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎـﻳ ﺖﻣﺪـﺧ ﺪﻧاﻮﺗ
1. Entrepreneurship
ﺪﻨﻛ ﻪﺿﺮﻋ ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ار ﻲﺷزرا .
ﺶﻴﺑ زﺎﻴﻧ سﺎﺴﺣا مدﺮﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ تﺎﻣﺪـﺧ ﺎﻳ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ يﺮﺗ
دﺎﭘ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ
ﺶﻴﺑ وا يدﺎﻣ و يﻮﻨﻌﻣ شا
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺗ .
ﻪﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﮔا
ﻲﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ناﺮﮕﻳد ﻲﮔﺪﻧز دﻮﺒﻬﺑ ﺎﻳ ﻲﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ شﻼﺗ ﺎﻳ ﻚﻤﻛ ﺪﺼﻗ رد ﻚـﺷ
ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫزﺎﻴﻧ و دﻮﺧ ﺖﻣﺪﺧ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻲـﻌﻗاو ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻚـﻳ وا ترﻮـﺻ ﻦﻳا رد ،
دﻮﺑ .
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺴﻛ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ اد رﻮﻃ
ﻳ
ﺷر و ﺮﻴﻴﻐﺗ لﺎﺣ رد ﻢ يدﺎﺼـﺘﻗا شﻼـﺗ ﺎـﺑ و هدﻮـﺑ ﺪ
ﻻﺎﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻦﺘﻓر
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﻲﻣ
دﻮﺷ .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻌﻔﻨﻣ عﻮﻧ ﻪﺳ يا
دراد
زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﻦﻳا ، :
ﺪـﺷر ﺶﻳاﺰـﻓا
هﺮــﻬﺑ يﺎــﻘﺗرا ،يدﺎﺼــﺘﻗا يروﺎــﻨﻓ نﺪــﻣآﺪﻳﺪﭘ و يرو
،ﺎــﻫ ﺪــﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪــﺧ و تﻻﻮﺼــﺤﻣ .
ﻲﻛﺮﻳز ﺎﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
، ﺗ ار دﻮﺧ فاﺮﻃا ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺤ
ﻪﺑ و ﺪﻧراد ﺮﻈﻧ هﺪﻳا لﺎﺒﻧد
ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و ﺎﻫ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻫددﻮﺳ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ .
نآ
ﻪﻓﺮﺻ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ندﺮﻛ ﻢﻛ و ﻲﻳﻮﺟ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ و ﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺖـﺳد يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎﻫدﻮـﺳ ﻪﺑ نآ ﻲﺑﺎﻳزرا و مﻮﻤﻋ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺪـﻨﺑﺎﻳ
. نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎـﺑ
دﻮـﺒﻬﺑ
هﻮﻴﺷ يﺎﻫ
هﻮﺤﻧ و ﺪﻴﻟﻮﺗ ي
هﺮﻬﺑ يﺎﻘﺗرا ﻪﺑ نآ مﺎﺠﻧا يرو
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺪـﻨﻨﻛ
. نآ ﺖـﻳﺎﻬﻧرد ﺎـﺑ ﺎـﻫ
يروﺎــﻨﻓ ﻖــﻠﺧ
ﻲــﻣ ﻚــﻤﻛ ﺪــﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪــﺧ و تﻻﻮﺼــﺤﻣ عﻮــﻨﺗ ﻪــﺑ ﺪــﻳﺪﺟ يﺎــﻫ
ﺪــﻨﻨﻛ
)
،يردﺎﻗ 1386 .(
ﻢﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ هﺪﻳﺪﭘ نﺎﻣز
هزﻮـﻣآ ﺮـﻈﻨﻣ زا يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻪـﻳﺮﻈﻧ و ﻲـﻨﻳد يﺎـﻫ يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎـﻫ
ﻪﺑ
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻲﻘﻴﺒﻄﺗ ترﻮﺻ
رد يﺮـﻈﻧ تﺮﻴﺼـﺑ يا هرﺎـﺑ
ي ﺖـﻴﻌﻗاو يدﺎﺼـﺘﻗا يﺎـﻫ ـﻓا ار
ﺶﻳاﺰ
ﻲﻣ ﺪﻫد . ﻦﻳا ﻪﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﻧﻮﮔ
ﻚﻳ زا ﻪﻛ ﺎﻫ
ﻦﺘﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻮﺳ هدﻮﺑ 1
) هﺎـﮕﻳﺎﭘ ﻪـﺑ ﺪـﻳﺮﮕﻨﺑ
Ualberta
(
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و
ﻦﻳا رد و يدﺎﺼﺘﻗا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ و ﺎﻫ
ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﺎﺟ
ي يزﺎـﺑ
،ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﻬﻘﻓ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺘﻔﮔ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
هزﻮﻣآ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
نﺎﻤﻫ ﻛ رﻮﻃ نآﺮﻗ رد ﻪ ﻢﻳﺮﻛ
ﺖﺳا رﺎﻜﺷآ ﺚﻳدﺎﺣا و
، هزﻮﻣآ ﻪـﺑ ار مدﺮﻣ مﻼﺳا ﻦﻳد يﺎﻫ
ﻲﻣ تﻮﻋد رﺎﻛو ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا
نﺎﺴﻧا زا و ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺰـﻴﻧ ار ناﺮﮕﻳد ﺶﻳﻮﺧ رﺎﻛ زا ﻪﻛ ﺪﻫاﻮﺧ
1. Text-based
هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻣ ﻨﻛ ﻪﺑ و ﺪﻨ ﻞﻐـﺷ دﺎـﺠﻳا و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻪـﺑ ﻖﻳﻮﺸـﺗ ار مدﺮـﻣ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
ﻲﻣ
د ﻲﮕﻨﺳﺮﮔ و ﺮﻘﻓ زا ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ر
ي
دﻮـﺷ يﺮﻴﮔﻮـﻠﺟ ﻲﻣﻼـﺳا .
،ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد رﺎـﻜﻓا
ﻲﻣ دﺮﻓ ﻚﻳ ﻲﻨﻳد
ﺪـﺷﺎﺑ وا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﺮـﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ .
نآ زا رد مﻼـﺳا ﻦـﻳد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﺟ
هزﻮﻣآ
ﻪﻴﺻﻮﺗ و ﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ار داﺮﻓا دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻪﻧاروآﻮﻧ يﺎﻫ
ي ﺪـﻴﻔﻣ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ و رﺎـﻛ
ﻲﻣ تﻮﻋد
ﻣ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻦﻣﻮﻣ نﺎﺴﻧا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﻛ
ﻲـﻣ ،ﻲﻨﻌ نﻮـﭼ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻚـﻳ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﺖﺳد ،يﺮﻳﺬﭘ ﻪﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺪﻴﻣا و ﺖﺴﻜﺷ ﻞﻤﺤﺗ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﺗﻻﺎﺑ تﺎﺟرد ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﮔﮋﻳو زا ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ مﻼﺳا رد ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻴﺻﻮﺗ ﺎﻫ
مﺎﻛ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
ﺪﻨﺑﺎﻳ ﺖﺳد يوﺮﺧا و يﻮﻴﻧد ﻲﺑﺎﻳ .
نﺎﺴﻧا مﻼﺳا ﺖـﺒﺜﻣ و ﺪـﻴﻣا ﻦﺘـﺷاد ﻪـﺑ ار ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻖﻳﻮﺸﺗ ندﻮﺑ
ﻲﻔﻨﻣ ﺰﮔﺮﻫ و ﺪﻨﻛ
ﻲﻤﻧ لﻮﺒﻗ ار ﻲﻳاﺮﮔ
ـﻳد زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ﻪـﻛ اﺮﭼ ،ﺪﻨﻛ ﺪ
هﺎﮔ
ﻪﺑ سﺪﻘﻣ رﺎﻛ ﻚﻳ مﻼﺳا ﻲﻣ رﺎﻤﺷ
ﺪﻳآ ) هﺎﺷ ،ﻲﻨﻴﺴﺣ 1383 .(
ﻲﻣ قﻼﺧا زا اﺪﺟ ار دﺎﺼﺘﻗا ﻪﻛ ﻲﺑﺮﻏ ﻊﻣاﻮﺟ زا ﻲﻀﻌﺑ رد ﺮﮔا ،ﺪﻨﻧاد
ﺮـﻫ ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺘﺑ ﻲﺴﻛ
ﺑﺎﻗر رازﺎﺑ رد ﺖﻤﻴﻗ
ﻪـﺑ دﺮـﻓ نآ ،دﻮـﺷ زوﺮﻴﭘ دﻮﺧ رﺎﻛ رد و ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﺸﻴﭘ ناﺮﮕﻳد زا ﺖ ناﻮـﻨﻋ
ﻲﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻖﻓﻮﻣ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻦﻜﻟ ،دﻮﺷ
ي دراﺪـﻧ ﻖﺣ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ ،ﻲﻣﻼﺳا
ﺎﺑ
هﺮﻬﺑ ،هﻮﺷر
،ﻢﻠﻇ ،ﻲﺸﻛ هﻼﻛ
و ﻖﻠﻤﺗ ،يرادﺮﺑ
ﻪﺑ و ﻲﺳﻮﻠﭘﺎﭼ ﻪـﺑ عوﺮﺸـﻣﺎﻧ هار زا ﻲـﻠﻛ رﻮﻃ
ﺐﺴﻛ دزادﺮﭙﺑ رﺎﻛو )
،ﺮﻔﻴﻨﺧ 1385 ص ، ص 29 - 30 .(
ﻚﻨﻴﻟ و تﺮﺒﻫ 12
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﺢﻄﺳ رد ار )
يﺪﻨﻣروﺎﺑ و يدﺎﻘﺘﻋا ﺢﻄﺳ ﺎﻫ
( ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻨﻛ
ﻪﻛ ﺪﻨ هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد )
1 ( هﺪـﻣآ
ﺖﺳا . لوﺪﺟ
1 . ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﺢﻄﺳ رد ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ )
يﺪﻨﻣروﺎﺑ و يدﺎﻘﺘﻋا ﺢﻄﺳ ﺎﻫ
(
ﻒﻳدر ﻲﮔﮋﻳو ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد مزﻻ
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺮﻓ رد ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﻲﻧاور ﻲﮔﮋﻳو
1 ﺖﻴﻌﻄﻗ مﺪﻋ ﺎﻳ هﺮﻃﺎﺨﻣ طﺎﺒﺗرا
ﻚﺴﻳر
يﺮﻳﺬﭘ
2 ﻪﺿﺮﻋ
هﺪﻨﻨﻛ ي ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي ﻲﻟﺎﻣ ﻲﻳﺎﻜﺗادﻮﺧ
3 ندﻮﺑ ﺮﻜﺘﺒﻣ
ﺖﻴﻗﻼﺧ
4 ﻢﻴﻤﺼﺗ
هﺪﻧﺮﻴﮔ ﺖﻴﻌﻃﺎﻗ
5 ﺖﺳا ﻲﺘﻌﻨﺻ ﺮﺒﻫر
ﻦﻓ
يروآ
6 ﺲﻴﺋر ﺎﻳ ﺮﻳﺪﻣ
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
يﺮﻳﺬﭘ
7 نﺎﻣزﺎﺳ
هﺪﻨﻫد ي يدﺎﺼﺘﻗا ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ هﺪﻨﻨﻛ
8 يرﺎﺠﺗ ﺖﻛﺮﺷ ﻚﻟﺎﻣ
ﺮﮔزﺎﻏآ
9 ﻪﺑ
هﺪﻧﺮﻴﮔرﺎﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ي
لﻮﺼﺤﻣ اﺮﮔ
10 رﺎﻜﻧﺎﻤﻴﭘ
لﺎﻌﻓ
11 ﺖﺳا ﻢﻛﺎﺣ
ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
12 ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﺻﺎﻘﻣ ياﺮﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ هﺪﻧﺮﻴﮔرﺎﻛ
شﻮﻫﺎﺑ
ﻦﻳا ﺐﻟﺎﺟ ﻪﻛ
عﻼـﺿا ﻪـﻛ ﺪـﻨﺘﻓﺎﻳ ﺖﺑﺎﺛ ﻒﻳرﺎﻌﺗ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ار ﻲﮔﮋﻳو رﺎﻬﭼ ﻖﻘﺤﻣ ود ﻦﻳا
ﺶﻳﺎﻤﻧ ار ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻊﺑﺮﻣ ﺎﻳ ﻪﻧﺎﮔرﺎﻬﭼ ﻲﻣ
ﺪﻫد ) ﺒﻨﻣ نﺎﻤﻫ ﻊ (
رادﻮﻤﻧ 1 . ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻊﺑﺮﻣ
يروآﻮﻧ
عاﺪﺑا ﺎﻳ يروآﻮﻧ
زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يرازﺎﺑ و يدﺮﺑرﺎﻛ و ﻲﻤﻠﻋ
ندﺮﻛ
ﻪﺸﻳﺪﻧا و رﺎﻜﻓا يﺎـﻫ
ﺖﻴﻗﻼﺧ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻊﻳﺪﺑ و ﻮﻧ .
ﺖﻴﻗﻼﺧ ﻞﻳﺪﺒﺗ يروآﻮﻧ )
هﺪﻳا ي ﻮﻧ (
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﺎـﻳ ﻞـﻤﻋ ﻪـﺑ
ي دﻮـﺳ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ مﺮﻛا ) ص ( رد هرﺎﺑ ي
ﻲﻣ يروآﻮﻧ ﻳﺎﻣﺮﻓ
ﻨ ﺪ : اﺪﺧ
هﺪـﻨﺑ ﺪـﻧو
ي ﺖـﺳود ار ﻲﻨﻣﻮـﻣ
ﻪﺸﻴﭘ و ﻪﻓﺮﺣ ﻪﻛ دراد ي
يﺪﻳﺪﺟ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
) ﺞﻬﻧ
،ﻪﺣﺎﺼﻔﻟا ش
750 .(
ﻚﺴﻳر يﺮﻳﺬﭘ
هﺮﻃﺎﺨﻣ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ
ﻲﻣ ﻪﻛ لﺪﺘﻌﻣ يﺎﻫ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﺎـﺑ شﻼـﺗ
ﺪﻧﻮـﺷ رﺎـﻬﻣ ﻲﺼـﺨﺷ يﺎـﻫ .
ﻪﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﻣ ﻚﺴﻳر هﺪﺷ بﺎﺴﺣ ﻮﺤﻧ
ﻲﻣ تﺬﻟ نآ زا و ﺪﻨﻨﻛ
رﺎﻤﻗ ﻪﺑ ﺖﺳد ﺎﻬﻨﺗ ﺎﻣا ،ﺪﻧﺮﺑ
ﻲﻤﻧ ﻨﻧز نآ ،ﺪ
ﻲﻣ ار ﻲﮔرﺰﺑ يﺎﻫرﺎﻛ ﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻨﺴﭘ
"
ﺖﺳد ﻲﻨﺘﻓﺎـﻳ
"
ﺪـﺷﺎﺑ . ﻲـﻠﻋ تﺮﻀـﺣ )
ع (
رد هرﺎﺑ ي ﻚﺴﻳر يﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ ﻳﺎﻣﺮﻓ ﻨ ﺪ : ﺮﮔا زا
نآ و ﻦﻜﻧ ﻒﻗﻮﺗ ﻲﺘﺷاد ساﺮﻫ يﺰﻴﭼ هد مﺎﺠﻧا ار
)
،ﻲﻳﻻو 1378
، بﺎﺑ ءﺎﻔﻟا .(
ﻢﻫ ﻦﻳا ﻦﻴﻨﭼ تﺮﻀﺣ
يﺮﮕﻳد يﺎﺟرد ﻲﻣ
ﻳﺎﻣﺮﻓ ﻨ ﺪ : يرﺎـﻛ زا ﺮـﮔا
نآ رد ار دﻮﺧ ،ﻲﺘﺴﻫ كﺎﻨﻤﻴﺑ گرﺰـﺑ يرﺎﻛ ﺮﻫ زا سﺮﺗ ﻪﻛ اﺮﻳز ،ﻦﻜﻓا رد
رﺎـﻛ دﻮـﺧ زا ﺮـﺗ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ )
،ﻪﻏﻼﺒﻟا ﺞﻬﻧ رﺎﺼﻗ
1169 .(
ﻚﺴﻳر يﺮﻳﺬﭘ
) ﺞﻬﻧ رﺎﺼﻗ ،ﻪﻏﻼﺒﻟا 1169
(
ﺖﻴﻌﻄﻗ مﺪﻋ ) ،ﻲﻳﻻو 1387 بﺎﺑ ، ﺎﻴﻧﺪﻟا (
يروآﻮﻧ ) ﺞﻬﻧ ،ﻪﺣﺎﺼﻔﻟا
ش 750 ( ﺮﻴﻴﻐﺗ كرد
) ﻪﻳآ ،ﺪﻋر 11
( ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺮﻴﻴﻐﺗ كرد
ﻢﻳﺮﻛ نآﺮﻗ رد
هرﺎﺑ ي
ﻲـﻣ نﺎﺴـﻧا دﻮـﺧ ار ﺮـﻴﻴﻐﺗ هﺎـﮔزﺎﻏآ ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ كرد و ﺪـﻧاد
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ : ﭻﻴﻫ ﺪﻧواﺪﺧ
ﻲﻤﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ ار ﻲﻣﻮﻗ ﭻﻴﻫ و ﺲﻛ
ﻦـﻳا ﺮﮕﻣ ،ﺪﻫد
ﺪـﻨﻨﻛ ﺮـﻴﻴﻐﺗ دﻮـﺧ ﻪـﻛ
)
،ﺪﻋر ﻪﻳآ 11 .(
ﺖﻴﻌﻄﻗ مﺪﻋ
ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻄﻗ مﺪﻋ ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ
حﺮـﻃ و ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ،ﻲﮔﺪﻧز زا ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ يﺰـﻳر
ﻪـﺑ ﻢـﻏر
هرﺎﺑرد ﺺﻗﺎﻧ ﻲﺸﻧاد
ي
ﻲﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﺘﻴﻟﺎﻌﻓ زﺎﻏآ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﻂﻴﺤﻣ نآ
ًﺎـﻌﻄﻗ ﺪـﻧاﺪﺑ ﺺﺨـﺷ ﻪـﻛ
ﻣ ﻖﻓﻮ ﻲﻣ دﻮﺷ ؟ﺮﻴﺧ ﺎﻳ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . رد هرﺎﺑ ي
ﺘﻳاور ﺰﻴﻧ ﺖﻴﻌﻄﻗ مﺪﻋ شﺮﻳﺬﭘ زا ﻲ
قدﺎـﺻ مﺎﻣا )
ع (
نﺎﺸﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣ
ﻳﺎﻣﺮﻓ ﻨ ﺪ :
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺎﻣ ﻢﻴﻨﻛ
، ياﺮـﺑ شﻼـﺗ و رﺎﻛ رد ﺲﭘ
ﻲﻳﻮﮔ ﻪﻛ شﺎﺑ نﺎﻨﭼ ﻦﺘﻓر ﮓﻧﺎﺑ و ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد و ﻲﻧادوﺎﺟ ﻲﻳﻮﮔ ﻪﻛ شﺎﺑ نﺎﻨﭼ ﺎﻴﻧد ناور ﻲﺘﺴﻫ )
،ﻲﻳﻻو 1378
، بﺎﺑ ﺎﻴﻧﺪﻟا ( .
نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رﺎﻛ ﻲﻫدزﺎﺑ رد دﺎﻘﺘﻋا و هﺰﻴﮕﻧا ﺖﻴﻤﻫا
ﻳﺮﻓآرﺎﻛ
هﺰﻴﮕﻧا ﺎﺑ ،ﻪﻛ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻞﻤﻋ ﻞﻫا ﺖﺳا يدﺮﻓ ﻦ
ي يﻮﻗ ياﺮﺑ ﻪـﺑ ﻪﻛ ﻲﻓاﺪﻫا ﻖﻘﺤﺗ
ﻲـﻣ لﺎﺒﻧد ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا و ﺮﺒﺻ ﺎﺑ ار رﺎﻛ ،ﻲﺣاﺮﻃ ترﺪﻗ و قﻼﺧ ﻲﻨﻫذ ﺎﺑ و دراد دﺎﻘﺘﻋا نآ ﺪـﻨﻛ
.
ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻪﻤﻫ ي
ي
شزرا و دﺮﻓ تادﺎﻘﺘﻋا ،ﺎﻫرادﺮﻛ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻚـﻳ رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ .
اﻮﺟ رد ﺎﻫروﺎﺑ و تادﺎﻘﺘﻋا نﻮﭼ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﺮﻓا ﻲﺘﺣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻣ
دراد نﺎﻜﻣا ،ﺪـﺷﺎﺑ توﺎـﻔﺘﻣ
ﻦﻜﻤﻣ ،داﺮﻓا ﺎﻳ ﻊﻣاﻮﺟ زا ﻲﻀﻌﺑ دﺰﻧ هﺪﻳﺪﻨﺴﭘ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و تادﺎﻋ ،ﺪﻳﺎﻘﻋ زا ﻲﻀﻌﺑ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا
ﺪـﺷﺎﺑ دوﺮـﻄﻣ و ﺪﻨﺴـﭘﺎﻧ ﺮـﮕﻳد ﻲـﺻﺎﺨﺷا ﺎﻳ ﻊﻣاﻮﺟ دﺰﻧ ﺖﺳا .
ﻪـﺑ ﺮـﮕﻳد ترﺎـﺒﻋ رد
ﻪـﻌﻣﺎﺟ ي
هوﺮﮔ و داﺮﻓا ﻲﻧﺎﻣرآ
ـﺷاد قﺎـﺒﻄﻧا ًﻼﻣﺎﻛ ﻢﻫ ﺎﺑ ﺎﻫ زا ناواﺮـﻓ ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ يﺎـﻜﺗا ﺎـﺑ دﺮـﻓ اﺮـﻳز ،ﻪﺘ
ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ،ﺎﻫ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ و دﻮﺧ يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز نآ رد ﻪﻛ يا ﺪﻨﻛ
هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ ﻲـﻣ ﺪـﻳﺎﻤﻧ . ﻪـﻣزﻻ ﺮـﻣا ﻦـﻳا ي ﺖﺧﺎﻨـﺷ رد دﺮـﻓ ﻢﻟﺎـﺳ و ﺖـﺒﺜﻣ ﺖـﻴﻨﻫذ اﺪـﺘﺑا رد
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ
هدﻮﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ و
ﻦﻳا ﻪﻛ ﺎـﻳ ،ﺪﺳﺎﻨﺸـﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻪـﺑ
ياﺮـﺑ شﻼـﺗ ﺮـﮕﻳد ترﺎـﺒﻋ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﻲﺳﺎﻨﺷدﻮﺧ
ﻲﻣ نﺪﺷ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ مﺪﻗ ﻦﻴﻟوا دﻮﺧ يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
. و ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ يﺎـﻜﺗا
رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﺖﺒﺜﻣ ﺖﻴﻨﻫذ ﺖﺳد
ﻲﺑﺎﻳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ
ﺪـﻧراد يدﺎـﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ .
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ ياﺮﺑ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﻪﻴﺣور ي ﺎﺑ و شزﻮﻣآ ﻖﻳﺮﻃ زا هراﻮﻤﻫ دﻮﺧ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﺟﻮﺗ
ﻢﻴﻤﺼﺗ و رﺎﻜﺘﺑا ،ﺖﻴﻗﻼﺧ ترﺪﻗ دراد ﻲﻌﺳ ناﺮﮕﻳد و دﻮﺧ برﺎﺠﺗ ﻪﺑ ﺖﻳﻮﻘﺗ ار دﻮﺧ يﺮﻴﮔ
ﺮﻛ ﻖﻓﻮﻣ تﻼﻀﻌﻣ و تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ رد هراﻮﻤﻫ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ هد ﻮﺷ
د ) هﺎﺷ ،ﻲﻨﻴﺴﺣ 1383 .(
دراد نﺎﻜﻣا
ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد ،ﻲﻣﻼـﺳا يدﺎـﻘﺘﻋا يﺎـﻨﺑﺮﻳز ﺎـﺑ نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
هﺎﮔﺪـﻳد ﻪـﻛ يا يﺎـﻫ
ﻛﺎﺣ نآ ﺮﺑ ﻲﻣﻼﺳاﺮﻴﻏ يدﺎﺼﺘﻗا ﻢ
ﺖﺳا هﺰﻴﮕﻧا ، ي ندﺮﻛرﺎـﻛ ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻪﺘـﺷاﺪﻧ
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ و
ﻢﻛ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﺗ .
ﻲـﻣ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺮـﻫ رد يدﺎﺼـﺘﻗا ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ،دﻮـﺷ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ نآ داﺮﻓا يدﺎﻘﺘﻋا مﺎﻈﻧ ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲـﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ . ﻲـﺑ
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻚـﺷ
ي ﻦـﻳا
ﻪﻴﻠﻛ و نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يرﺎﻛ هدزﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ ،ﻲﮔﮋﻳو
ي ﺮﻓا
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ رد يﻮـﺤﻧ ﻪـﺑ ﻪـﻛ يدا يﺎـﻫ
دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ،ﺪﻧراد ﺖﻛرﺎﺸﻣ يدﺎﺼﺘﻗا .
ﻪـﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲـﻗﻼﺧا و ﻲﻟﺎـﻣ يﺎﻫدﺎﺴـﻓ ترﻮـﺻ ﻦـﻳا رد
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﻴﺳر ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺧ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺗ .
هﺮﻴﺳ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ) ص (
ﻞﺼﻓ زا ﻲﻜﻳ
ﻲﻠـﺻ مﻼـﺳا ﻢـﻈﻌﻣ ﺮﺒﻣﺎـﻴﭘ ﻲﮔﺪـﻧز نﺎﺸـﺧرد يﺎـﻫ و رﺎـﻛ ،ﻪـﻟآو ﻪـﻴﻠﻋ ﷲا
ﺮﻳﺪﻘﺗ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و رﺎﻛ ﺞﻳوﺮﺗ و
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻲﻠﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ هﺎﮕﻧ رد ،ﻪـﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا
ﺖﺳا هﺪﻣآ اﺪﺧ هار رد دﺎﻬﺟ ﻒﻳدر رد ،ندﺮﻛ رﺎﻛ .
ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ
ﻦﻳا رد ﻲﻣ هرﺎﺑ ﻳﺎﻣﺮﻓ ﻨ ﺪ :
» ﺲـﻛ ﺮﻫ
هداﻮﻧﺎﺧ و دﻮﺧ يﺎﻨﻐﺘﺳا ياﺮﺑ لﻼﺣ هار زا ﻲﺴـﻛ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﻨﻛ شﻼﺗ شا
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ هار رد ﻪـﻛ
ـﺑ ﺲﻛ ﺮﻫ و هدﺮﻛ دﺎﻬﺟ اﺪﺧ
ﻪـﺒﺗﺮﻣ رد ،ﺪـﺷﺎﺑ ﺎـﻴﻧد لﻼـﺣ ﻲـﭘ رد ،وﺮـﺑآ و شﻼـﺗ ﺎ ي
اﺪﻬـﺷ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
« ) ﻲﺴﻠﺠﻣ
، ﺪﻠﺟ 100 ، ص 10 (.
ﻲﻠﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ
ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻎـﻴﻠﺒﺗ و ﺖﻟﺎﺳر ﻦﻴﮕﻨﺳ ﻒﻳﺎﻇو و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﻮﻣا ﻪﻛ
ًﺎﺼﺨﺷ ﻢﻫ ،ﺖﺷاد هﺪﻬﻋﺮﺑ ار ﻲﻣ رﺎﻛ
َﺧ و شﻼـﺗ و رﺎﻛ ﻢﻫ و دﺮﻛ
ﺖـﺻﺮﻓ ﻖـﻠ ﺞﻳوﺮـﺗ ار ﺎـﻫ
ﻲﻣ دﻮﻤﻧ . رد ،ﺶﻳﻮـﺧ تﺎـﻴﺣ يﺎـﻳاوز ﻲﻣﺎﻤﺗ رد و هراﻮﻤﻫ و دﻮﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و رﺎﻛ جوﺮﻣ وا
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ ﺖﺌﻴﻫ ﻲﻣ ﺮﻫﺎﻇ ،زرو
ﻲﻣ اﺪﺧ ار ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و رﺎﻛ أﺪﺒﻣ ،وا ؛ﺪﺷ ﺖﺴﻧاد
ﻲﻣ و دﻮﻣﺮﻓ :
»
ﺐﺴﻛ زا يرد ،ﺪﻧواﺪﺧ ﻲﺘﻗو
نآ ،دﻮﺸﮔ ﺎﻤﺷ يور ﻪﺑ ار يزور و رﺎﻛو ﻆﻔﺣ ار
ﺪﻴﻨﻛ «
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ هراﻮﻤﻫ و ﺮﻛ
د
»
ﺐﺴـﻛ و ﺪـﻣآرد دﻮﺧ ﺞﻧﺮﺘﺳد زا ﻪﻛ ﻲﺴﻛ و
لﺎﻐﺘـﺷا و رﺎـﻛ
ﺖﺳا ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﺳود ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد
« ) ﻲﺴﻠﺠﻣ ، ص 106 ( .
هد يﺎﻫدﻮﻤﻨﻫر ﻪﻧﺎﮔ
ي هﺮﻴﺳ زا مﺎﻬﻟا ﺎﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ) ص (
ﻪﺸﻳﺪﻧا ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و رﺎﻛ ﺞﻳوﺮﺗ رد
ي ﻖﻳﺪﺼـﺗ درﻮـﻣ ،ﻪـﻟآو ﻪـﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠـﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ
ﺐﺣﺎﺻ و نﺎﺧرﻮﻣ دﻮﺑ ناﺮﻈﻧ
نآ و ﺖﺴﻫ و ه
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﺸﻳا نﺎﻨﺨﺳ زا ﻪﭼ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ،دﻮﺷ
ﻪـﻣﺎﺟ و ﻲﻧﺎـﻬﻧ يﺎﻫداﺪﻌﺘـﺳا ندﺮـﻛ ﺎﻓﻮﻜﺷ رد ﻪﻛ
ي
نﺎـﻣرآ ﻪـﺑ نﺪﻧﺎـﺷﻮﭘ ﻞـﻤﻋ ﻞﻳﺪـﺒﺗ و ﺎـﻫ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ي ﻲـﻃ ﺪﻳﺎﺑ ار ﺮﻳز ﻲﺳﺎﺳا مﺎﮔ هد ،لﻮﺼﺤﻣ و ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﺮﻜﻓ ﺮـﻛ
د . ﻦـﻳا مﺎـﻤﺗ
مﺎﮔ ﻪﺟﻮﺗ و ﺪﻴﻛﺄﺗ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺎﻫ ي
هزﻮﻣآ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﺸﻴﭘ و رﺎﻛ ﻚﻳ ﻦﺘﺧﻮﻣآ تروﺮﺿ
ترﺎـﻬﻣ ﻦﺘﺧﻮـﻣآ يدﺎﻨﻣ ،ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ؛ﺖـﺳا ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﻦـﻳا زا ور
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
» هﺪﻨﺑ ﺪﻧواﺪﺧ دراد ﺖﺳود ار يا
ﻪﻛ
ﻪﺸﻴﭘ و رﺎﻛ
ﻪﻠﻴـﺳو ﻪﺑ ﺎﺗ دزﻮﻣﺎﻴﺑ ار يا
ي زا نآ
ﻲﺑ مدﺮﻣ زﺎﻴﻧ هﺪﺷ ساﺮﻫ سﻮﺑﺎﻛ زا ، ﺰﻴﮕﻧا
ﻲﻳﺎﻫر ،ﺮﻘﻓ ﺪﺑﺎﻳ
« ) ﻲﻧﺎﻳدﺎﺑ ، ص 26 .(
نﺎﻣز ﻲﺳﺎﻨﺷ
نﺎﻣز ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ رﺎﻛ رد ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫرﺎﻛ ﺎﺴـﺑ ﻪﭼ و
ﻞـﻴﻟد نﺎـﻣز بﺎـﺨﺘﻧا
هﺪﺷ ﻪﺟاﻮﻣ ﺖﺴﻜﺷ ﺎﺑ ،ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺪﻧا
.
ﻲﻣ ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ
:
» ،رﺎﻛو ﺐﺴﻛ
ﺖﺳا ﺶﻳﻮﺧ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﺼﻓ و نﺎﻣز وﺮﮔ رد
« ) ج ،راﻮﻧﻻارﺎﺤﺑ 77
ص ، 165 (.
ﺘﺴﺳ ﻲ يﺰﻳﺮﮔ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ ،ﺖﺴﺳ مدﺮﻣ
ي
ﻲـﻣ ﻢـﻗر ار ﻞﺴـﻛ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ و ﺪـﻨﻧز
ﺎـﻳﻮﭘﺎﻧ و لﺎـﻌﻓﺮﻴﻏ ي
هﺪـﻨﻳآ ، يا
و ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﻪﻧاﺮﻴﻘﻓ
ﻲﻣ نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ ار كﺮﺤﺗ ﻢﻛ ؛دروآ
ﻦﻳا زا ور ﷲا ﻲﻠـﺻ ﺖـﻤﺣر ﺮﺒﻣﺎـﻴﭘ
ﻲﻣ هﺎﻨﭘ اﺪﺧ ﻪﺑ ،ﻲﺘﺴﺳ و ﺖﻟﺎﺴﻛ زا ،ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ
ﻲﻣ و دﺮﺑ ﺎﻣﺮﻓ
ﻳ ﺪ :
» ﺎﻳاﺪﺧ ! ﻮﺗ ﻪﺑ
ﻲـﻣ هﺎـﻨﭘ زا مﺮـﺑ
ﻲﻣ هﺎﻨﭘ ﻮﺗ ﻪﺑ و ﻲﺘﺴﺳ و ﺖﻟﺎﺴﻛ
ﺮﻔﻛ و ﺮﻘﻓ زا مﺮﺑ «
ﻲﻣ زﺎﺑ و ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
» و رﺎـﻜﻴﺑ نﺎﺴـﻧا ،ﺪﻧواﺪﺧ
ﻲﺑ ﻲﻣ ﻦﻤﺷد ار تﺮﺧآ و ﺎﻴﻧد يﺎﻫرﺎﻛ رد كﺮﺤﺗ دراد
« ) ح ،ﻪﺣﺎﺼﻔﻟا ﺞﻬﻧ 221
(.
و مواﺪﺗ يراﻮﺘﺳا
ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ يﺎﻫ
ﻢﻬﻣ
ﺖﺴـﻜﺷ و ماوﺪـﺗ ،مﺎﻜﺤﺘـﺳا ،يراﻮﺘـﺳا ،نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺬـﭘﺎﻧ
يﺮﻳ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ؛ ﻦﻳا زا ور ،ﻖـﻴﻗد رﺎـﻛ ﻚﻳ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺑ ﻖﻳﻮﺸﺗ ﻦﻤﺿ ،ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
»
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ار يرﺎﻛ ﻪﻛ ﺎﻤﺷ زا ﻲﺴﻛ ﺮﻫ و مﺎﻜﺤﺘـﺳا ،يراﻮﺘـﺳا ﺎﺑ ار نآ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻫد
ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﻣواﺪﻣ
« ) ح ،ﻪﺣﺎﺼـﻔﻟا ﺞـﻬﻧ 221
(
ﻲـﻣ ﺰـﻴﻧ و ﺪـﻳﺎﻣﺮﻓ
:
» ﺎـﺑ ﺖﻠﻴﻀـﻓ ﻦﻳﺮـﺗ
ﺎﻫرﺎﻛ ماودﺎﺑ ، نآ ﻦﻳﺮﺗ ؛ﺖﺳﺎﻫ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺪﺷﺎﺑ كﺪﻧا
« ) ح ،ﻪﺣﺎﺼﻔﻟا ﺞﻬﻧ 344
.(
ﻲﻧﺎﺳردﻮﺳ
ﻲﮔﮋﻳو زا
ﺖﺻﺮﻓ ﻖﻠﺧ ،نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ جﺮﺧ ،ﺎﻫﺮﻄﺧ زا لﺎﺒﻘﺘﺳا ،ﺎﻫ
ي و يﺮـﻜﻓ
،يدﺎﻣ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ زا رﻮﺒﻋ ﺎﻫ
ﻖﻠﺧ و
»
ﺰـﻴﭼ ﻪـﻤﻫ «
زا
» ﭻﻴـﻫ « و ﻪـﺑ نآ يراﺬـﮔاو و كﺮـﺗ ﺲﭙـﺳ
ﺖﻛﺮﺣ و ناﺮﮕﻳد ياﺮﺑ
ﺮﮕﻳد ﻲﺘﺻﺮﻓ ا
ﺖﺳ . ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻪـﺧﺮﭼ رد يراﺬـﮔاو و ﺶﻨﻳﺮﻓآ ﻦﻳا ي
ي
مواﺪﻣ
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺳردﻮﺳ عﺎﻤﺘﺟا
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
ﻪﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻲـﻠﻛ رﻮـﻃ
رد هزﻮـﻣآ ﻲـﻨﻳد يﺎـﻫ ﺮـﺑ
دﻮﺳ ﺪﻴﻛﺄﺗ ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺳر ﻲﻣ
دﻮﺷ نﺎﻨﭼ ، ﻪﻛ
ﻦـﻳا رد ﻪـﻟآو ﻪـﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠـﺻ مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ هرﺎـﺑ
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
» ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ داﺮﻓا
ﻮـﺳ ،مدﺮـﻣ ياﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺴﻛ ،
ﺪـﺷﺎﺑ ﺮﺗﺪﻨﻣد
« ) ح ،ﻪﺣﺎﺼـﻔﻟا ﺞـﻬﻧ
344 (.
ﻦﻳا زا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺮﻈﻧ
هزﻮﻣآ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ .
مزﻻ ترﺎﻬﻣ و ﺶﻧاد ﺐﺴﻛ
ﺖﺴﺟ ﺖﻟﺎﺣ
ﻲﮔﮋﻳو زا ،تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﻛ و يﺮﮔﻮﺟو يﺎﻫرﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
تﺎﻋﻼﻃا سﺎﺳاﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻖﻴﻗد
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺮﻴﺑﺪﺗ ﺎﺑ و ﺪﻨﻫد
. رد ،ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ مﺮﻛا لﻮﺳر
ﻦﻳا هرﺎﺑ نارﺎﻳ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ بﺎﻄﺧ ﻲﻣ
ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
» يور زا ار نآ ،ﻲـﺘﻓﺮﮔ يرﺎـﻛ ﻪﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ هﺎﮔﺮﻫ
ﻦﻳا زا و هﺪﺑ مﺎﺠﻧا ﻞﻘﻋ و ﻢﻠﻋ ﻦﻛ ﺰﻴﻫﺮﭘ ،ﻲﻨﻛ يرﺎﻛ ﻪﺑ ماﺪﻗا ،ﻢﻠﻋ و ﻪﺸﻳﺪﻧا نوﺪﺑ ﻪﻛ
«.
ﻪﻄﺑار ﺢﻴﺤﺻ و ﻪﻧﺎﺘﺳود ي
ﻲﮔﮋﻳو زا
ﻪﻄﺑار ،نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ي نﺎﻧآ ،ﺐﻠﻏا ﻪﻛ ﺖﺳا رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد دﻮﺧ نﺎﻴﻓاﺮﻃا ﺎﺑ
نﺎﺳردﻮﺳ و ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ،ﻪﻧﺎﺘﺳود ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ .
هرﺎـﺑرد ﻪـﻟآو ﻪـﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ
ي
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ
:
» و ناﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ نﺪﻧﺎـﺳر رﺮـﺿ ﻪـﻧ و ﺖﺳا ﺰﻳﺎﺟ نﺎﻳز ﻞﻤﺤﺗ ﻪﻧ ،مﻼﺳا رد
نآ ﺐﻳﺮﻓ ﺎﻫ
«.
ﻻﻮﺻا هزﻮﻣآ رد ﻪﺑ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ﻂـﺑاور ود ،فﺎﻔـﺷ
ﻪﻧﺎﻗدﺎـﺻ و ﻪﻧﺎﺘـﺳ نﺎـﻴﻓاﺮﻃا ﺎـﺑ
ﻪﻴﺻﻮﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻪﻓﺮﺣ ﺖﻗاﺪﺻ يا
ﻪـﻓﺮﺣ ﺖﻗاﺪـﺻ ،نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﮕﻳد ﻲﮔﮋﻳو
ﻊـﻤﻃ مﺪـﻋ و يا يزرو
ﻪـﺑ ﺎـﺑ ﻂـﺑاور رد هﮋـﻳو
رﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺴﻣ ﻦﻳا ﺎ ،وا ﺎـﺑ يرﺎـﻜﻤﻫ مواﺪـﺗ رد ﻢﻫ و ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا رد ﻢﻫ ،ﻪﻟ
ﺖﺳا راﺬﮔﺮﺛا .
ﻳا رد ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﻦ
ﻲﻣ هرﺎﺑ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
»
ياﺮﺑ يدﺮﻓ هﺎﮔﺮﻫ رﺎـﻛ ﻚﻳ
ﻪﺑ ار وا قﻮﻘﺣ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻧاﻮﺧ اﺮﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ار يﺮﮕﻳد دﺮﻓ ،ﺺﺨﺸﻣ
دزادﺮـﭙﺑ ﻞـﻣﺎﻛ رﻮﻃ «
ﺰـﻴﻧ و
ﻲﻣ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
»
ﻲﻣ اﺮﻓ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ار يدﺮﻓ ﺲﻛ ﺮﻫ
رﺎـﻛ زا ﺶﻴـﭘ ،ﺪﻧاﻮﺧ
، هﺎـﮔآ ﺶﺗﺮـﺟا زا ار وا
ﺪﻨﻛ
«.
ﺘﺸﭘ ﺖﻴﻗﻼﺧ و رﺎﻜ
،ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا يدﺮﻓ
نوﺰﻓا ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺮﺑ يﺮﻴﮔ
ﺖﺳرد ﺮـﻜﻓ و هﺪـﻳا ﻖـﻴﻗد و ﺐـﺳﺎﻨﻣ ،
ﺪﻳﺪﺟ دراد
هزﻮﺣ رد و ،ﻊﻴﺳو يا
زا ﺪـﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ رﺎﻛ ﺖﺸﭘ و ﺖﻴﻗﻼﺧ .
ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
،اﺪـﺘﺑا
هﺪﻳا و ﺮﻜﻓ ﻚﻳ ﻪﺑ
ي
ﻲﻣ ﺪﻳﺪﺟ
نآ و ﺪﺳر ار مزﻻ رﺎﻜﺘﺸﭘ ،هﺎﮔ
هدﺎﻴﭘ ياﺮﺑ نآ يزﺎـﺳ
دﻮـﺧ زا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . هراﻮﻤﻫ ،ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ و هدﻮﺑ قﻼﺧ
ﭘﺎﻜﺗ رد ﻮ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . مﺮﻛا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﻪﻴﻠﻋ ﷲا ﻲﻠﺻ
،ﻪﻟآو ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﺶﻳﺎﺘﺳ ار رﺎﻜﺘﺸﭘ و ﺖﻳﺪﺟ ﻲﻣ و ﺪﻨﻛ
ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :
» ﻪﺑ ﺲﻛ ﺮﻫ رد و دور يرﺎﻛ لﺎﺒﻧد
ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﺑ ًﺎﻨﻴﻘﻳ ،ﺪﻫد جﺮﺧ ﻪﺑ رﺎﻜﺘﺸﭘ ،نآ ﺪﺳر
« ) ،ﻲﻧﺎﻳدﺎﺑ 1388 (.
ندﻮﺑ ﺪﻟﻮﻣ و يﺰﻳﺮﮔرﺎﻜﺘﺣا
و ﻖﻠﺧ لﺎﺣ رد ﻪﺸﻴﻤﻫ ،روآﻮﻧ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺶﻨﻳﺮﻓآ
هدﻮﺑ ار دﺎـﻳز ،هدﺮـﻜﻧ ﺖـﻋﺎﻨﻗ ﻢﻛ ﻪﺑ و
ﻲﻤﻧ ﻪﺘﺷﺎﺒﻧا ﻢﻫ هراﻮـﻤﻫ و ﺖـﺳا ﺖـﻛﺮﺣ لﺎﺣ رد و ﺰﻳﺮﮔرﺎﻜﺘﺣا يدﺮﻓ ،لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد و ﺪﻨﻛ
ﺶﻴﺑ ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ سﺎﺴﺣا ﺑ ﻪﻴﻜﺗ زا ار وا ،ﺮﺗ
ﺮ ﻲﻣ ﺎﻫر ،دﻮﺟﻮﻣ ﻊﺿو ﻨﻛ
ﺪ . ﻲﻠـﺻ مﺮـﻛا ﺮﺒﻣﺎـﻴﭘ
ﻲﺑ ﺶﻳﺎﺘﺳ ﻦﻤﺿ ،ﻪﻟآو ﻪﻴﻠﻋ ﷲا
ﻲﻣ ﺎﻨﻏ و يزﺎﻴﻧ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ
:
»
ﻲﺑ و ندﻮﺑ اراد روﺎـﻳ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ،يزﺎـﻴﻧ
ﺖﺳاﻮﻘﺗ ﻆﻔﺣ ﺮﺑ نﺎﺴﻧا «
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ و ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ
"
ﺪﻳﺰﻴﻫﺮﭙﺑ رﺎﻜﺘﺣا زا
"
.
رﺎﻜﺷآ سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺪﺷ
ﻪﻛ ﺖﺴﺨﻧ هزﻮﻣآ
ﻪـﺑ مﻼـﺳا ﻦﻳد يﺎﻫ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ يﻮـﻗ رﻮـﻃ
شﻼﺗ
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ و ﻪﻴﺻﻮﺗ ار ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ ﺪﻨﻛ
. ﻖـﻘﺤﺗ و دﻮـﺟو ﻪﺑ طﻮﻨﻣ ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ مود
ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ و ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻳ ﻪﻤﻫ ﻪﻛ ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ نآ
هزﻮﻣآ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ و ﺪـﻴﻛﺄﺗ درﻮـﻣ ﻲـﻨﻳد يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ )
ﺮﻔﻴﻨﺧ
، 1385 .(
ﺐﺴﻛ هزﻮﻣآ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ رﺎﻛو ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
هزﻮﻣآ رد ﺪﺳر ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ﺮﺑ ﺐﺴﻛ شزرا ﻪـﻛ ﺪـﻟﻮﻣ و ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رﺎﻛو
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺒﺜﻣ دراد
و ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ تﺎﻣﺪﻘﻣ و مزاﻮﻟ ﻪﻴﺻﻮﺗ و ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲـﻣ
ﻪـﻜﻠﺑ دﻮـﺷ
ﻢﻫ
ﺐﺴﻛ زا نﺎﻣز
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻲـﻬﻧ ﺰـﻴﻧ ﺪﻟﻮﻣﺎﻧ و ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ يﺎﻫرﺎﻛو .
دﺮـﻜﻳور ود ﻦـﻳا
ﻚﻳ ﻞﻤﻜﻣ ﻊﻗاو رد ﻲﻔﻧ و تﺎﺒﺛا ،دﺮـﻜﻳور ود ﺮﻫ ﻪﻛ اﺮﭼ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﮕﻳد
رد ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و ﺪـﻴﻳﺄﺗ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺖﻳﻮﻘﺗ
ﻲـﻣ ﻞـﻤﻋ ﺪﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﺪـﻨﻨﻛ
.
ﺸـﻧ دﺪـﺻرد ﻪـﻟﺎﻘﻣ زا ﺶـﺨﺑ ﻦـﻳا رد ﻦـﻳا نداد نﺎ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يرﺎﻴﺴﺑ ﻪﻛ ﻢﻴﺘﺴﻫ عﻮﺿﻮﻣ ﺐﺴﻛ و ﺎﻫ
هزﻮﻣآ رد ﻪﻛ يﺎﻫرﺎﻛو ﻲـﻬﻧ درﻮـﻣ ﻲـﻨﻳد يﺎـﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏو ﺪﻟﻮﻣﺎﻧ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻊﻗاو رد ﺪﻧا
راد ﺪﻧ .
ﺐﺴﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ رﺎﻛو
و ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺼﺘﻗا ﺖﺒﺴﻧ ﺺﻴﺨﺸﺗ ،ﻲﻬﻘﻓ
ﻦﻳا
ﺎﻘﻣ ،يرﺮﻏ ﻊﻴﺑ ﺎﺑ تﻼﻣﺎﻌﻣ ﻪﻧﻮﮔ هﺮﻣ
) يرﺎﺑ رﺎﻤﻗ (
ﻪﺑ مزﻻ نﺎﻫر و
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﺪـﺳر . و هﺮﻣﺎـﻘﻣ
ﺮﻈﻨﻣ زا نﺎﻫر
ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ مﺎﺴﻗا زا دﻮﺧ ﺎﻬﻘﻓ زا يرﺎﻴﺴﺑ
ي
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ يرﺮﻏ ﺪﻧﻮـﺷ
. يور ﺮـﻫ ﻪـﺑ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ناﻮﺗ ﻊـﻤﺟ ﻞﺻﺎﺣ ﺎﻳ ﺮﻔﺻ ﻊﻤﺟ ﻞﺻﺎﺣ يزﺎﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻲﮕﻤﻫ نﺎﻫر و هﺮﻣﺎﻘﻣ ،رﺮﻏ داد
ﻲﻔﻨﻣ و هدﻮﺑ ﻦﻳا زا ور ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﻟﻮﻣﺎﻧ .
ﻪﺑ ًﺎﺣﻼﻄﺻا رﺮﻏ ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ
يا ﻪـﺘﻔﮔ ﻲـﻣ
ﻪـﺑ ﻪـﻛ دﻮـﺷ ﻞـﻴﻟد
ﻲﻣﻮﻠﻌﻣﺎﻧ ﻲﺧﺮﺑ لﺎﻣ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺖﻛﻼﻫ ضﺮﻌﻣ ﻪﺑ و ﺮﻄﺧ ﻦﻤﻀﺘﻣ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ نآ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﺳا هﺪﺷ :
ﺎﻬـﺿﺮﻋأ ،ًاﺮـﻳﺮﻐﺗ لﺎـﻤﻟﺎﺑ ﻚﻟﺬـﻛ و ﻪﺴـﻔﻨﺑ رﺮـﻏ ﻦﻣ ﻮﻫ و ﺮﻄﺨﻟا ﻲﻨﻌﻤﺑ ﻮﻫ ﺎﻤّﻧإ رﺮﻐﻟا ّنأ
فﺮﻌﻳ نأ ﺮﻴﻏ ﻦﻣ ﺔﻜﻠﻬﻠﻟ .
ﻞﺻا رد ﻲﻣﻮﻠﻌﻣﺎﻧ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ دﻮﺟو
)
دﻮـﺟﻮﻟا ﻲـﻓ رﺮﻐﻟا (
ﻢﻴﻠﺴـﺗ ترﺪـﻗ رد ﻲﻣﻮﻠﻌﻣﺎـﻧ ،
ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ )
لﻮﺼﺤﻟا ﻲﻓ رﺮﻐﻟا (
ﻦﻴـﺿﻮﻋ راﺪـﻘﻣ رد ﺖـﻴﻌﻄﻗ مﺪـﻋ و ﻲﻣﻮﻠﻌﻣﺎـﻧ ، )
ﻲـﻓ رﺮـﻐﻟا
ﻦﻴﺿﻮﻌﻟا راﺪﻘﻣ (
ﺖﻓﺎﻳرد نﺎﻣز رد ﻲﻣﻮﻠﻌﻣﺎﻧ و )
ﻞﺟﻷا ﻲﻓ رﺮﻐﻟا (
ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ ﻲﻠـﺻا ﻖﻳدﺎﺼﻣ زا
ي
ﺪﻨﺘﺴﻫ يرﺮﻏ .
ﻣﺎﻘﻣ ،ﻲﻋﺮﺷﺮﻴﻏ دﻮﻘﻋ ﺮﮕﻳد زا نﺎﻫر و هﺮ
ﻲﻣ ﺪـﺷﺎﺑ . نآ ﻦﻤـﺿ ﻪـﻛ ﺖـﺳا يﺪـﻘﻋ هﺮﻣﺎـﻘﻣ
هﺪﻧﺮﺑ ﻪﺑ هﺪﻧزﺎﺑ يﻮﺳ زا ﻲﻐﻠﺒﻣ ﺖﺧادﺮﭘ طﺮﺷ ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ يزﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ دراو
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . نﺎﻨﭼ ﻪﻛ
ﻪﺒﻟﺎﻐﻣ ،رﺎﻤﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ دراد هرﺎﺷا ﺐﺳﺎﻜﻣ رد يرﺎﺼﻧا ﺦﻴﺷ ﻲﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ .
رﺎـﻤﻗ رد
، ﺖـﻳﺎﻬﻧ ﻦﻴﻓﺮـﻃ
ﻪﺑ يﺮﮕﻳد ﺮﺑ ﻪﺒﻠﻏ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ ﺶﺷﻮﻛ رد ،ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ
هﺪـﻧزﺎﺑ يﺮـﮕﻳد و هﺪـﻧﺮﺑ ﻲـﻜﻳ ﺮـﺧآ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
هﺪﻧﺮﺑ يور ﻦﻴﻓﺮﻃ ،نﺎﻫر رد ﺎﻣا
ي
ﻪﻌﻗاو عﻮﻗو ﺎﻳ يزﺎﺑ ﻚﻳ
ﻲـﻣ طﺮـﺷ يا ﺪـﻧﺪﻨﺑ
.
ﻦﻳا رد ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺖﺴﻴﻧ نﺎﻴﻣ رد ﻦﻴﻨﻫاﺮﺘﻣ يﻮﺳ زا ﻪﻌﻗاو عﻮﻗو ﺎﻳ دﺮﺑ ياﺮﺑ ﻲﺷﻼﺗ ﺎﺟ .
ﻦـﻳا زا ور
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ود ﻦﻳا ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻒﻴﺻﻮﺗ رد :
يﺪﻘﻋ رﺎﻤﻗ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ
ـﺑ ﻪﻛ هﺪـﻧﺮﺑ ﻪـﺑ دزﺎـﺒﺑ ﺮـﮔا ار ﻲـﻨﻴﻌﻣ ﻎـﻠﺒﻣ هﺪـﻨﻨﻛرﺎﻤﻗ نآ ﺐـﺟﻮﻣ ﻪ
ﻲﻣ ﺖﺧادﺮﭘ
هدﺮـﻛ ﻖـﻓاﻮﺗ نآ ﺮـﺳ ﺮـﺑ ﻪﻛ نآ زا ﺮﻴﻏ ﺎﻳ يﺪﻘﻧ ﻎﻠﺒﻣ زا ﻢﻋا ﺪﻨﻛ ﺪـﻧا
. نﺎـﻫر ﺎـﻣا
ﻎـﻠﺒﻣ ﺪـﻳآرد بآ زا ﺖـﺳردﺎﻧ شﺮـﻈﻧ ﻪـﻛ ﻦﻴﻓﺮـﻃ زا ﻚﻳ ﺮﻫ نآ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻘﻋ ﻲﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ فﺮﻃ ﻪﺑ ار نآ ﺮﻴﻏ ﺎﻳ يﺪﻘﻧ دزادﺮﭘ
) سرد ﻮﻴﺷرآ ﻲﻧﺎﺤﺒﺳ ﷲا ﺖﻳآ ﻪﻘﻓ جرﺎﺧ
(
ﻪﺠﻴﺘﻧ ي ،ىرﺮﻏ تﻼﻣﺎﻌﻣ ﺰﻴﻧ
و رﺎﻤﻗ نﺎﻳﺎﭘ ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎـﻫر
لﻮـﻬﺠﻣ ﻲـﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ . ﺎـﻣا رد ،ﻦﻤـﺿ
ﺖﻗو ﻲﻫﺎﮔ
ﺎﻫ رد
ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ ﺖﺤـﺻ ﻰﺳﺎﺳا ﻂﻳاﺮﺷ زا ﻰﻜﻳ ىرﺮﻏ تﻼﻣﺎﻌﻣ
زا ﺎـﻳ
ﻊـﻴﺒﻣ ﻪـﺑ ﻢـﻠﻋ
) ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ درﻮﻣ (
نآ ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺮﺑ ترﺪﻗ و ﻦﻤﺛ ﺎﻳ ﺮﻳﺎﻈﻧ و
ﻢﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ شوﺪﺨﻣ .
ـﻗا رد ﻞـﻣﺄﺗ مﺎﺴ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ يرﺮﻏ تﻼﻣﺎﻌﻣ ﺰـﻴﻧ ﻊـﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺪﻫد
رد
هﺰـﻴﮕﻧا ﺖـﻳﺎﻬﻧ
ي ﺖـﺧﺎﺑ و دﺮـﺑ )
رﺎـﻤﻗ (
دراد دﻮﺟو .
ﻪﻟدﺎﺒﻣ يدﺎﺼﺘﻗا نﺎﻛرا ي
يرﺮﻏ
ﻦﻳا رد
ﻲﻣ ﺶﺷﻮﻛ ﺎﺟ ﻂﺑاﻮـﺿ نﺎﻫر و هﺮﻣﺎﻘﻣ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ يرﺮﻏ تﻼﻣﺎﻌﻣ رد ﻞﻣﺄﺗ ﺎﺑ دﻮﺷ
ﻢﻴـﻨﻛ دﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ ﺎـﻳ هﺪـﺷ ﻞﺋﺎﻗ تﻼﻣﺎﻌﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﻌﻣ .
ﺎـﻨﺒﻣ ﺮـﺑ ﺲﭙـﺳ يدﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ي
ﻲﻣ ﻖﻴﻤﻋ كرد ناﻮﺗ ﻦﻳا زا يﺮﺗ
ﻪﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎﺑ نآ ﺖﺒﺴﻧ و تﻼﻣﺎﻌﻣ ﻪﻧﻮﮔ دروآ ﺖﺳد
.
ﻪﺑ ﻪﻛ يدراﻮﻣ رد ﻞﻣﺄﺗ ﺎﺑ
ﻪـﺑ ﻲﻌﻄﻗ ترﻮﺻ نﺎـﻫر و هﺮﻣﺎـﻘﻣ ،يرﺮـﻏ ﻊـﻴﺑ ﻖﻳدﺎﺼـﻣ ناﻮـﻨﻋ
ﻪﻄﻘﻧ زا ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ
ﻪـﺑ و يدﺎﺼـﺘﻗا ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺮﻈﻧ ﻲـﻠﻴﻠﺤﺗ بﻮﭼرﺎـﭼ ﺖﺴـﺑرﺎﻛ ﺎـﺑ هﮋـﻳو
ﻪﻳﺮﻈﻧ ي يزﺎﺑ
ﻪﺳ نﺎﻛرا ، ﻪﻧﺎﮔ
نآ مﺎﻤﺗ رد يا هﺪﻫﺎﺸـﻣ ﻞـﺑﺎﻗ ﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ ﻦﻴـﻴﺒﺗ ﻪـﻣادا رد ﻪـﻛ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻪﻴﻟوا ﻞﻳﻻد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﭼﺮﮔا
ﻲـﻣ ﻪـﺋارا يدﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ دﺮﻜﻳور زا عﺎﻓد رد يا ،ﺪـﻨﻛ
ﻲﻬﻳﺪﺑ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ
ﻪﺳ نﺎﻛرا ﺮﺑ عﺎﻤﺟا و ﻲﻌﻄﻗ شﺮﻳﺬﭘ ﻪﻧﺎﮔ
ي
ﻊﻴﺳو تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ قﻮﻓ ﺮﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ
هزﻮـﺣ ناﺮـﮔ
ي ا
دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ ﻲﻣﻼـﺳا دﺎﺼـﺘﻗ .
ﻦـﻳا شﺮﻳﺬـﭘ ترﻮـﺻ رد ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد
ﻲــﻣ يدﺎﻬﻨﺸــﻴﭘ مﺎــﻈﻧ ،دﺮــﻜﻳور تﻼﻣﺎــﻌﻣ ﻦــﻳا زا ﺎــﻣ كرد ﻖــﻴﻤﻌﺗ ﻦﻤــﺿ ﺪــﻧاﻮﺗ
، دﺮــﻜﻳور
هزﻮﻣآ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﻲﻨﻳد يﺎﻫ ﺮﺗرﺎﻜﺷآ ار ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛﺮﻴﻏ و ﺪﻟﻮﻣﺎﻧ يﺎﻫ
دﺮﻛ ﻦـﻳا ﻢﻳﺮـﺤﺗ ﺖﻠﻋ ه
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻴﺒﻗ
هزﻮﻣآ رد ﺎﻫ ﻦﺷور ار ﻲﻨﻳد يﺎﻫ
ـﻨﻛ ﺪ . دا رد ﻪـﻣا ي
ﻪـﺳ نﺎـﻛرا ﻪـﻧﺎﮔ
ي ﻪـﺑ رﻮـﺑﺰﻣ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻞﻳذ ﺐﻴﺗﺮﺗ ي
يزﺎﺑ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻣ ﻪﺋارا
ﺪﻧﻮﺷ .
ﻦﻫر شادﺎﭘ ياﺮﺑ ﻦﻴﻌﻣ يراﺬﮔ ﻦﻴﻌﻣ يﺎﻫ
/ ﻦﻴﻌﻣﺎﻧ 1
رد هﺮﻣﺎﻘﻣ
ـﻌﻣ ﻰﻟﺎـﻣ نداد راﺮﻗ ،نﺎﻫر و ﻴ
ﻦ
دﺮﻓ ىاﺮـﺑ
هﺪـﻧﺮﺑ داﺮـﻓا ﺎـﻳ ضوﺮـﻔﻣ
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ .
ﻣ ﻲ ﻧاد ﻴ ﻢ اﻳ ﻦ دﻮﻘﻋ ﻪﺑ
ﻌﻣ تﺎﺋﺎﻨﺜﺘﺳا ﺰﺟ ﻴ
ﻦ
عرﺎﺷ ﺐﻧﺎﺟ زا
، ﺮﺤﺗ ﻳ ﻢ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
لﺎﻣ هﺪﺷدﺎﻳ ﻪـﻛ
ا زا ــﻳ ﻦ ﻪــﺑ هار ﻰــﻣ ﺖــﺳد آ
ــﻳ ﺪ ﺰــﻴﻧ نﺎﻤــﺿ و ماﺮــﺣ نآ رد فﺮﺼــﺗ و ﻞــﻃﺎﺑ روآ
ﻲــﻣ ﺪــﺷﺎﺑ
) ﺮﻫاﻮﺟ مﻼﻜﻟا
، ج 28
، ص ص 218-219 .(
ﻤﻫ ﻴ ﻦ
ﻤﻟا ناﻮﻨﻋ قﻼﻃا ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ رﻮﻃ ﻴ
ﺮﺴ ﻪـﺑ
ا زا نﺎﻫر و رﺎﻤﻗ ﻳ
ﻦ بﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ﻪـﺑ نآ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺮـﻴﻏ لﺎﻣ ﺬﺧا ﻪﻛ
ـﻤﺤﺗ نوﺪـﺑ و ﻲﮔدﺎـﺳ ﻞ
ﻲﻣ ﺮﺴﻴﻣ ﺖﻘﺸﻣ دﻮﺷ
:
ـﻣ ﺬﺧا ﺮﺴﻴﺘﻟ اﺮﺴﻴﻣ ﻰﻤﺳ لﺎﻘﻳوﺮﺴﻌﻟا فﻼﺧ ﺮﺴﻴﻟا ﻦﻣ ﻪﻠﺻا لﺎ
ﺐـﻌﺗ ﺮـﻴﻏ ﻦـﻣ ﻪـﻴﻓ ﺮـﻴﻐﻟا
ﺔﻘﺸﻣو ) ﺪﻠﺟ ﺔﻣﺮﺤﻤﻟا ﺐﺳﺎﻜﻤﻟا 2
، ﻲﻨﻴﻤﺨﻟا ﺪﻴﺴﻟا نﺎﻴﺒﻟا ﻊﻤﺠﻣ و ﻦﻳﺮﺤﺒﻟا ﻊﻤﺠﻣ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ
(.
ﻢﻠﻳﻮﺴﻟا ) 1999 (
ـﺑ رد شادﺎـﭘ راﺪﻘﻣ ندﻮﺑ ﻦﻴﻌﻣﺎﻧ ﺎﻳ ﻦﻴﻌﻣ رد ار هﺮﻣﺎﻘﻣ و رﺮﻏ توﺎﻔﺗ يزﺎ
ﻞﺻﺎﺣ
ﻲﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﻔﺻ ﻊﻤﺟ ﺪﻧاد
. رﺎـﻤﻗ رد و ﻦﻴﻌﻣﺎـﻧ رﺮـﻏ رد شادﺎـﭘ ﻦـﻳا راﺪـﻘﻣ يو ﺮﻈﻧ زا
ﺖﺳا ﻦﻴﻌﻣ .
ﻪﺑ ﺖﺳرد ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻦﻳا قﻼﻃا ﺎﻣا ﻲﻤﻧ ﺮﻈﻧ
ﺪـﺳر .
ﻪـﻳآ ﺎـﻋدا ﻦـﻳا ﺮـﺑ ﻞـﻴﻟد ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ
ي
ﻪﻔﻳﺮﺷ هرﻮﺳ ي ﻪﻛرﺎﺒﻣ ي ي رﺎﻤﻗ ﻢﻳﺮﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد هﺪﺋﺎﻣ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻠﻫﺎـﺟ رﺎﻤﻗ زا نآ رد ﻪﻛ
ﺎﻧ مﻻزا ﻲﻣ م دﺮﺑ .
ــَﻟزَْﻻاو بﺎﺼـﻧَْﻻاو ُﺮِﺴﻴﻤْﻟاو ُﺮﻤَﺨْﻟا ﺎﻤﱠﻧِإ ْاﻮُﻨﻣاء َﻦﻳِﺬﱠﻟا ﺎﻬﻳَﺄـﻳ ﺎ
ِﻦـَﻄﻴﱠﺸـﻟا ِﻞـﻤﻋ ْﻦـِّﻣ ﺲـﺟِر م
َنﻮﺤِﻠْﻔُﺗ ﻢُﻜﱠﻠﻌَﻟ هﻮﺒِﻨَﺘﺟﺎَﻓ )
،هﺪﺋﺎﻣ 90 (
نﺎﻨﭼ ﻲﻣ ﻪﻛ رﺎﻤﻗ رد ﻢﻴﻧاد هﺪﺷدﺎﻳ
) مﻻزا ( ﻞﻜﺷ يﺎﻫ ناﺰـﻴﻣ ياﺮـﺑ ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ ﺖـﺧﺎﺑ و دﺮـﺑ
راﺪـﻘﻣ ﺎـﻣا ،ﺖـﺷاد ﺪـﻫاﻮﺧ دﻮـﺟو ﺖـﺧﺎﺑ و دﺮﺑ ياﺮﺑ ﻲﻨﻴﻳﺎﭘ و ﻻﺎﺑ ﺪﺣ ﻪﭼﺮﮔا و دراد دﻮﺟو
ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻴﻌﻣ ،دﺮﺑ ﺎﻳ ﺖﺧﺎﺑ .
ﻦـﻳا ﺮـﺑ نوﺰـﻓا ﺰـﻴﻧ ﺺـﺧا ﻲـﻨﻌﻣ ﻪـﺑ يرﺮـﻏ تﻼﻣﺎـﻌﻣ ﻲـﺧﺮﺑ رد
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻴﻌﻣ شادﺎﭘ ،ﻢﻠﻳﻮﺴﻟا هﺎﮔﺪﻳد ﺲﻜﻋﺮﺑ ﻪﺑ
ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻃ ﻲﻣ
درﻮـﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣﻮﻠﻌﻣﺎـﻧ
ﻮﻣ ﻢﻴﻠﺴﺗ ترﺪﻗ رد ﻪـﻠﻣﺎﻌﻣ در
)
لﻮﺼـﺤﻟا ﻲـﻓ رﺮـﻐﻟا (
دﺮـﻛ هرﺎـﺷا .
مﺎـﻤﺗ رد ترﻮـﺻ ﺮـﻫ رد
1. Certain/Uncertain Payoffs
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻚﺴﻳر ،نﺎﻫر و رﺎﻤﻗ ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ يرﺮﻏ تﻻدﺎﺒﻣ هﺪﺷ يﺰﻳر
ﺖﺳد ﺎﻳ1
،دراد دﻮـﺟو زﺎـﺳ
ﻲﻣ ﻚﺴﻳر نﺎﻤﻫ ﺎﻳ ﺖﺧﺎﺑ و دﺮﺑ راﺪﻘﻣ ﺎﻳ شادﺎﭘ ﺎﻣا ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻌﻣﺎﻧ ﺎﻳ ﻦﻴﻌﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
.
ﺖﺧﺎﺑ و دﺮﺑ هﺪﻋﺎﻗ 2
نآ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺰﻴﻧ و ﺎﻬﻘُﻓ ﻪﭼ ناﺮﮔ
ﻪﺘﺷاد ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا دﺎﺼﺘﻗا رﺎﻤﻗ رد يزﺎﺑ دﻮﺟو ﺪﻧا
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ ﺎﻣا ﻲﻣ ﺮﻈﻧ
ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ يزﺎﺑ دﺮﻛرﺎﻛ ﻪﺑ مزﻻ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﺳر
ي هﺪﻋﺎﻗ هﺪـﻧﺮﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ يا
ﺖﺳا هﺪﺸﻧ .
نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد ﺧﺮﺑ
ﻲ ﻂﻘﻓ ﺎﻬﻘﻓ ﻲﻋﻮﻧ دﻮﺟو
زﺎﺑ ي ﻮﺗ أ
ﺖـﺧﺎﺑ و دﺮـﺑ ﺎـﺑ م )
ﻊـﻣ ﺐـﻌﻟ
نﺎﻫﺮﻟا ( ﺑ ار ﻲﻓﺎﻛ نآ ﻦﺘﺴﻧاد رﺎﻤﻗ ياﺮ ﻲﻣ
ﺪﻨﻧاد . ﺎـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ يرﺎﺼﻧا ﺦﻴﺷ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﺧﺮﺑ
طﺮﺷ
ﻪﺘﺴـﻧاد رﺎـﻤﻗ قاﺪﺼﻣ ار يﺪﻨﺑ
هدﺮـﻛ ﺪـﻳدﺮﺗ ﻲـﺧﺮﺑ و ﺪـﻧا ﺪـﻧا
) مﺎـﻣﻻا ﻲـﻨﻴﻤﺨﻟا
، 1410 ،
ﺪﻠﺟ 2 .(
ﺖﺧﺎﺑ و دﺮﺑ نوﺪﺑ يزﺎﺑ دﻮﺧ ﻲﺧﺮﺑ )
نﺎﻫر ﻼﺑ ﺐﻌﻟ (
ﻲﻋﺮـﺷﺮﻴﻏ ﺰـﻴﻧ ار رﺎﻤﻗ تﻻآ ﺎﺑ
ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﻧا .
ﻼﻃا شﺮﻳﺬﭘ ،ﺎﻬﻘﻓ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻪﺘﻓﺎﻳ راﻮﺷد ار يرﺎﺼﻧا ﺦﻴﺷ ق ﺪـﻧا
. ﻪـﻛ اﺮـﭼ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ زا يرﺎﻴﺴﺑ
ﻪﺒﻟﺎﻐﻣ ﺎﺑ مأﻮﺗ يﺎﻫ
ي ) ﺖﺑﺎﻗر (
ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻴﻔﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ رﻮﻃ
ﻦﻴﻤﻀﺗ هﺪﻨﻨﻛ ي هﺪـﻧﺮﺑ
فﺮﻃ ﻲﺧﺮﺑ نﺪﺷ
نآ ياﺮﺑ ﻲﺷادﺎﭘ و داﺮﻓا ﺎﻳ دﺮﻓ زا ﻢﻋا ناﺮﮕﻳزﺎﺑ و ﺖﺑﺎﻗر يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺎـﻫ ﺪـﺷﺎﺑ
ﻲﻣ ﺮﺑرد ﺰﻴﻧ ار دﺮﻴﮔ
.
ﺧ ﺮﻣا ﻦﻳا داﺮﻓا ﻦﻳا ﺮﻈﻧ ﻪﺑ هﺪﻋﺎﻗ فﻼ
ي ﻪﺑ ﻼﻘﻋ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻖـﻠﻄﻣ ﻪـﻛ ﺪـﺳر
ﻪﺒﻟﺎﻐﻣ ﻦﻳا ﺎﻫ
) ﺖﺑﺎﻗر ﺎﻫ (
ﻢﻳرﺎﻤﺷ دودﺮﻣ ار .
ﻪﺑ ﺪـﻳﺪﺟ ﺖﻴﻔﻴﻛ عاﺮﺘﺧا ياﺮﺑ شﻼﺗ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ
ﺪـﻴﻔﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻈﻨﻣ زا ﻪﻛ لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد لﻮﺼﺤﻣ ﻚﻳ ﻲـﻣ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻪـﺒﻟﺎﻐﻣ مﺰﻠﺘﺴـﻣ ،
هﺪﻧﺮﺑ ي
هﺪﻧزﺎﺑ و ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺢﻄﺳ عﺮﺘﺨﻣ نآ
ي ﻲﻠﺒﻗ عﺮﺘﺨﻣ نآ و هدﻮﺑ
قﻼﺧ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﺑ
3
رازﺎﺑ ﺮﺛا و -
ﻲﻳﺎﺑر 4
ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ دﻮﺷ
. رﺎﻴﺴـﺑ ،هﺮﻣﺎﻘﻣ رﺎﻤﺷ رد دراﻮﻣ ﻦﻳا نداد راﺮﻗ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ
ﻞﻀﻌﻣ و راﻮﺷد ﻪﺑ ﻦﻳﺮﻓآ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر .
ﻟوا ﻴ ﻦ ﻣ ﺄﺴ ﻪﻟ ا ي ﺎﺑ ﻪﻛ ﻳ ﺪ مﻮﻬﻔﻣ دﻮﺷ ﻦﺷور يزﺎﺑ
ﺑدا رد ﻴ تﺎ ﻬﻘﻓ ﻲ ﻲﻣ ﺪـﺷﺎﺑ . ﺖـﺳا مﻮـﻠﻌﻣ
ﻪﻛ رد نﺎﺑز ﻬﻘﻓ ﺐﻌﻟ ،ﻲ
زﺎـﺑ مﻮـﻬﻔﻣ نﺎـﻤﻫ ي
رد تﺎـﻴﺑدا
دﺎﺼـﺘﻗا ي
دراﺪـﻧ ار .
ﺐـﻌﻟ زا داﺮـﻣ
،
1. Planned Risk 2. Gambling Rule 3. Creative Destruction 4. Business-Stealing Effect
