بررسی، ارزیابی و تدوین تاب آوری کاربری اراضی شهری بر پایه رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: منطقه‌ی 1 تهران)

(1)

:یدروم ةنومن( رادیاپ هعسوت ةقطنم

1 )نارهت

برعمرسای یریما داوجدمحم ،1

*2

1 . یارتکد یوجشناد همانرب

ر ی ز ی حم ی ط ز ی تس ةدکشناد ، حم ی ط ز ی تس نارهت هاگشناد yassermoarab@ut.ac.ir

2 . و تیریدم هورگ رایداتسا ب

همانر ر ی ز ی حم ی ط ز ی تس هدکشناد حم ی ط ز ی تس هاگشناد نارهت

خیرات لوصو :هلاقم 31 / 16 / 1316 خیرات

شریذپ :هلاقم 11 / 13 / 1317

هدیكچ نلاک اهرهش و تیعمج یلااب مکارت لحم ، دپ

ی هد اه ی ناسنا تخاس و لیس عوقو تروص رد .دنتسه رد هلزلز

نلاک اهرهش یگدامآ دوبن و

لااب یلام و یناج تاراسخ زورب لامتحا ،یعیبط یایلاب نیا اب هلباقم یارب م

ی دور . هب روظنم دریکیور زا هدافتیسا ،ریما نییا زا یریگولج

بات روآ ،رضاح شهوژپ زا یلک فده .دراد ینادنر ود ترورض و تیمها ،یرهش یضارا یربراک ی هب

تسد ماوع ندروآ ل ثأت ی راذیگر رد

نازیم بات روآ یاهرایعم زا کی ره شقن تیمها نازیم نییعت و رادیاپ عسوت درکیور اب یرهش یضارا یربراک ی بایت

روآ ییسررب و ی

نآ اه رد قطنم 1 تیعقوم و دایز تیعمج یاراد هک تسا نارهت رهش وی

ةژ مز ی ن سانش یفییصوت ،شهوژیپ نییا قییقحت رور .تسا ی

آ تیهام و ،یلیلحت قیرط زا قیقحت یرظن ینابم تسخن ،شهوژپ نیا رد .تسا یدربراک ن

عمج روآ یدانیسا تایعلاطم و تاعلاطا ی

همادا رد .تفریذپ تروص هب

روظنم نازیم یسررب بات

روآ یایهرایعم ،ییضارا یربراک ی بایت

روآ ییسررب و ییفلد دریکیور سایسارب ی

شهوژپ اه کمک هب سپس .دش نییعت ،هتفرگ تروص یلبق ی 17

ن یاضعا زا رف ه

ی تیئ یملع رد هیک یصختم نایسانشراک و ی ةزویح

همانرب ر ی ز ی حم ی ط ز ی تس ، همانرب ر ی ز ،یرهش ی همانرب

ر ی ز صخت یزاسرهش و ییاتسور ی هتشاد

دنا هسیاقم ، ییجوز یایه خایش

ایه

همادا رد .دش ماجنا هب

روظنم نازیم ییاهن یسررب و یبایزرا بات

روآ رور زا ،ی ج تاعلاطا متسیس ،FAHP

(ییایفارغ و )GIS

IDRISI

،

TOPSIS

و

SWOT

ناشن قیقحت جیاتن .تسا هدش هتفرگ هرهب م

ی دهد نیگناییم هیک بایت

روآ یراتخایس ی -

،یدیبلاک یراتخایس -

هب یگنهرف و یعامتجا و یداصتقا ،یعیبط بیترت

73 / 2 ، 58 / 2 ، 48 و ./

19 / 2 .تسا اهنرد ی ت زرا ی با ی اه لک رد قطنم 1 هیک داد ناشن

نیگنایم ت با روآ دودح هقطنم نیا ی 11

/ 2 یم ناشن هک .تسا نیا دهد

هقطنم زا یطسوتم دح رد بات

روآ .دراد رارق ی

دیلک هژاو

بات روآ

،رادیاپ عسوت ،ی ،یرهش یضارا یربراک

نلاک اهرهش .

1 . زاغآرس ایراوت هب هجوت اب تنوکوس

هاوگ لقادوح ناوسنا ی هد

رازوه

لیامش و لکش اب رهش )لاس نوونک

ی شا وون یتیدووجوم -

هداز - هدش ت،وسو هوچ روگ رووهظون دووجوم نویا .تسا

توویریکا اووما تووسا هدرووک لاغووشا ار نیوومز لووک زا یکدوونا توسا هداد اج شیوخ نورد ار یناسنا تی،مج

Forman,

شیازوفا و وسکی زا تی،مج دایز زکرمت نیا .)2008

ووقو و ی،یبط یایلاب

ناسنا تخاس هدوش ببوس رورید یووس زا

ات تسا سآ ی ب ذپ ی ر یرهش عماوج ی هب

و وی ه یاهرووشک رد

لاحرد ه،سوت ب ی ش پزا ی ش هوکنیا هوب هوجوت اوب .دبای شیازفا

من ی ناوت ةمه ناسنا اه نیارباونب دروک رود رطخ قطانم زا ار

زا یبیکرت دیاب هزورما شور

اه ی غ ی هزاسر ا و ی هزاس ا هب ار ی

ناوتب ولاطنا هب ات درب راک هارتنوکوس

اوه ار باوت روآ وک در

ناراووکمه و یردووب 2351

ناوویم نوویا رد .) هوومانرب

ر ووی ز ی

دنسیون* ة م :لوئس Email: mjamiri@ut.ac.ir

(2)

ةرود 44 

ةرامش 1 

راهب

1931 151

تامادقا زا یکی نیمز یربراک مزرد

ی ةن همانرب ر ی ز یرهوش ی

هک تسا م ی دناوت هس ررؤم اوفیا اویلاب سیر شهاک رد ی

.دنک همانرب ر ی ز زا یکی نیمز یربراک ی هم

روت ی ن یاوهرازبا

همانرب ر ی ز هرطاولم قوقحت رد یتاویح یهاوریاج یرهوش ی هوبرجت و هو،لاطم و هتوشاد یرهوش ة،سوت دنیارف رد یررن

هب روظنم دوبهب شور اوه نآ قوقحت یاهدونیارف و هیئوسم

ا ی

؛توسا یرهوش عوماوج یریذپرطخ شهاک یاتسار رد هم اریز همانرب ر ی ز یاسارب هک نیمز یربراک ی هرطاولم

رورن ی

آی هدن ررن مادقا یاسارب و ی پی

رش ی هنار روییغت رب دریگ ماجنا

سآ ی ب ذوپ ی ر ی اوه هوب هار نویا زا و هدوش زوکرمتم یرهوش ی

شهاک ريت ی ر و پی ش گ ی ر ددم عیاجف زا ی م

ی دناوسر ناوینامب

ناراکمهو 2351

.) ازا ی ن ور همانرب ر ی ز نیومز یربراوک ی زا

ییوونا شووقن و هدووش بوووسحم یزاووسرهش ووهم لووونا همانرب ر ی ز یرهش مصت ی گ ی ر دربراوک رب تسرد تراظن و ی

یقیت نیمز م

ی ش ناراکمه و ینیما دو 2385

.)

درکیور بات روآ دویدج ةوهد رد رویگارف ییحب هب زین ی

دبت ی ل هدش ناققحم زا یرایسب .تسا بات

روآ ییاوناوت ار ی

روبارب رد تمواقم یارب رصنع ای ه،ماج تسیس ی ینورد یعامتجا ای ی،یبط یدادیور رارآ وم

ی دونناد . هوب ا وی ن ترت وی ب

یارب فاط،نا ذپ ی ر وب توسلن ةویهو رد دیاب تسیس ی ند

مدع ییاناوت ريت

ی ذپر ی ر نویا اوب .دوشاب هتوشاد ار دادیور زا ی

فیر،ت سآ ی ب ذپ ی ر و ی باوت روآ ار ی وم ی ناووت مووهفم ود

اب تسیس ی :تفرگ رظن رد لباقتم وسآ

ی ب ذوپ ی ر رتلااوب ی

بات روآ اب تسیس ی و دراد یرتمک ی سآ

ی ب ذپ ی ر روتمک ی

باوووت روآ راد یرتوووشیب ی د

Villagran,2006

نووویازا .) ور

همانرب ر ی ز نیمز یربراک ی م

ی دناوت هوب ناوونع یاروب یرازوبا

داقترا بات روآ ی اهرهش .دوش هدافتسا ووضوم اوب هطبار رد

بات روآ ماوجنا جراوخ و لوخاد رد یددو،تم تاو،لاطم ی

و هتفریذپ بات

روآ یاوسارب اهرهش ی هوفلؤم

اوه فویتلم ی

هک تسا هدش یبایزرا هیمجزا

م ی ناوت و نتلاوک تا،لاطم هب

ناراکمه 1008

تنایرب و نلآ ) 1020

ناراوکمه و ویییت )

1022 ناراکمه و دایجآ ) 1023

چرام و نوئل و ) 1022

) نونکات اما .درک هراشا باوت

روآ ةویاپ روب یوضارا یربراوک ی

رادیاپ ة،سوت درکیور هب

روط رد .توسا هدوشن یسررب ه یو

اح ةلاقم رد صوصخ نیا یربراوک اوت توسا هدش ی،س رض

یاهرای،م زا هدافتسا اب ار یرهش یضارا ررؤم

رب باوت روآ ی

نآ اه هب و هدرک یبایزرا رادیاپ ه،سوت درکیور ةیاپ رب رووظنم

یهدناماس ولوا

ی ت هد .دنک ی

قیقحت نیا رد قطنم

تویع هب وسکی زا نارهت رهش ی ة

نآ رد یداوصتقا و یرادا زوکارم زوکرمت دایز تی،مج زا و

تی،قوم هب هجوت اب ررید یوس و

ی ة مز ی ن وسانش ی هویمجزا

اوویلاب زا یووشان رووطخ نروو،م رد و یاووسح رایووسب طاووقن دجاو فیتلم لیلاد هب )یعونصم و ی،یبط پی

ش طرش اه ی

مزلا هب ناونع اوب اوت دوش نآ روب ی،وس و هدوب یدروم ةنومن

یاووهرای،م و داوو،با تخانووش و نیووی،ت باووت

روآ یربراووک ی

یضارا رد اوهرای،م و داو،با نیا یبایزرا و شجنس و یرهش

ةقطنم شهاک یاتسار رد ناوتب نارهت ی وسآ

ی ب ذوپ ی ر و ی

تویوقت باوت روآ هو،لاطم ةوقطنم ی هدوش

ماوگ اوه ی ررؤووم ی

.تشادرب

2 قیقحت یرظن ینابم .

بات روآ یارب ییاناوت ه،ماج ی پی

ش ب ین اویلاب وقو رطخ ی

ريت ی تار تی،قوم هب تشگزاب و دودحم رد اوب نارحب زا لبق

ییوراویور عوقوم رد دشر و لوحت و یراگزاس ندنام ناما توسا تاروییغت اب

Community & Regional resilience

Institute,2013

دورو زا شیوپ ات .) باوت

روآ ثوحابم هوب ی

یوطیحم یرادیاپ فح هب طوبرم رادویاپ ة،وسوت دروکیور

طیارش دوبهب و فح یارب ییاهن هار اهنت دادمیق

م ی دش اوما

هوک توسا نآ رادویاپ ة،وسوت فویر،ت طوسب یینا لکشم و یدووبلاک یووطیحم یداووصتقا ةزوووح رد نآ دربراووک رورید رد هونیزه داوجیا بجوم بیغا )یعامتجا هزووح

اوه

م ی دوش

Parshar Shaw & Takeuchi, 2012

.) عوقاورد هوب

نیا تیع زه

ی هن اه داوجیا و یرنهاومه ناوکما هدش دراو ی

باور یومیظع توسیس یونورد و یونوریب رونانع نیب ایاپ ط

شهاوک یداویز دح ات رهش نونمه وم

ی ی دوبا دروکیور رد .

(3)

رادیاپ ة،سوت بات

روآ لداو،ت وفح نداد راروق فده اب ی

تارییغت و ووش وقو زا د،ب تسیس دربراک

هدرتوسگ ا رد ی

.توسا هدروک ادویپ ی،یبط حناوس تیریدم هوب

تراوبع ی د ی رور

بات روآ بند هب ی ششوپ لا ف،ض

اه رادیاپ ة،سوت ینورد ی

نیمندرومکین دش شناد ةنرع دراو درکیور نیا لیمکت و ناراکمه و 2353

نویازا .) ور باوت روآ رد اهرهوش نتخاوس

فیتلم دا،با راتخاس تیوقت تهج رد اراک و بسانم یهار

اووب هوویباقم یارووب رهووش نارووحب

اووه و یوو،یبط تارطاوولم و

غ ی بطر ی

، تخانوش .تسا ی باوت

روآ ی وم ی دوناوت نیوی،ت هوب

و تافن و

ی گ ی اه ار حناووس اب عماوج هیباقم تیفرظ هک یی

شیازفا م ی دنهد هوب ومک یارب ار ییاهرازبا و هدرک مک

شهاک دنیارف سآ

ی ب ذپ ی ر دونک داهنشیپ ی

Joakim, 2008

.)

همانرب ر ی ز تامادوقا زا یوکی زوین نیومز یربراک ی مزرد

ی ةون

همانرب ر ی ز هک تسا یرهش ی م

ی دناوت هس ررؤم شهاک رد ی شهاک لمع و رکفت ندرک دراو اریز دیامن افیا ایلاب سیر

رد حناوس سیر همانرب

ر ی ز مک نیمز یربراک ی وم

ی دونک

دویدج سیر دیلوت نودب هک یرهوش ه،وسوت و دوشر هوب

توووفای توووسد

Reyes, 2007

توووقیقح رد .) هوووچرگا

همانرب ر ی ز هنلاداع و حیحن یضارا یربراک ی وسآ

ی ب ذوپ ی ر ی

ایلاب ربارب رد ار ام هب

رووط فروطرب لوماک ومن

ی دونک یولو

شهاک م ی دهد

Berke & smith, 2010

.)

رهش نازاس همانرب ر ی ناز یددو،تم ناوصصلتم و یرهش

و دا،با نوماریپ خاش

اه رد ورطم ی بات

روآ اهرهش ی زا

صاخ هاگدید و رظنم بات

روآ ماوجنا ینوگانوگ تا،لاطم ی

هداد هک هب ون ترو هراموش لودوج 2

عومج دونب ی هدوش دونا .

نیازا تفگ دیاب ور د

ی هاگد اه هب تبسن فیتلم ی باوت

روآ ی

ناووشن وووضوم نوویا هووک دراد نآ زا ووم

ی دووناوت تاووهج زا

.دشاب یسررب لباق نوگانوگ

لودج 1 و داعبا . صخاش اه رد حرطم ی بات

روآ ی

هعلاطم و داعبا

صخاش اه رد حرطم ي بات

روآ ي

Cutter (2008)

سآ ی ب ذپ ی ر تیموق و دا ن یعامتجا ی یداصتقا تی،ضو نس

- راتخاوس تلایصحت مادلتسا تیسنج یعامتجا

)نکسم یاهزاین نکسم لاغتشا تامدخ هب یسرتسد هداوناخ همانرب

ر ی ز عماوج ةومانرب تارطاولم شهاوک و ی

لباقتم تاطابترا تامدخ رارمتسا ةمانرب همانرب

اوه تارطاولم شهاوک ی ب

هومانر اوه )هویباقم ی و ونوصم طیوحم

ز ی تخاسر اه یت،نن و یراجت ینوکسم رش

ی نا اه )اهدوبدای یتایح ی س

ی تس اه و ی،یبط ی ههجاوم

اوه و اهدوک

)یزاسزاب ةمانرب ینامتخاس یاهدرادناتسا

Cutter (2010)

نس یعامتجا تشادهب ششوپ صاخ یاهزاین

یشزومآ تلادع لمح

لقنو ابترا یراکیب یداصتقا )نابز تاط

دمآرد تلادع و ةزادنا

بسک راکو تشادهب یسرتسد رطخ شهاک یداهن )نکسم

لیوس همیب یرهوش تامدوخ

هکت هکت نکسم ون نکسم تمدق یتخاسریز )ییبق ه،جاف هبرجت یسایس ندش ینامرد تیفرظ هارهانپ تیفرظ

کراشم ه،ماج ةیامرس )هییلت لیسناتپ )یروآون یندم تکراشم بهذم و نید قی،ت سح یسایس ت

Normandin et al (2011)

ورحم اه تی،مج نس یعامتجا ی سنج

تیکلام تشادهب تی،ضو شزومآ یعاومتجا تکراوشم

شنوت اوه ی

یتسیز طیحم طیارش ونصم طیحم ))هنیزه نکسم تی،ضو راک یورین یعامتجا رد هوقطنم نکوسم تی،وضو

م رطخ نر،

لمح لقنو ینمیا یاهدک و اهدرادناتسا هومانرب

ر وی ز وسیر یباویزرا یتمووکح رووما )یرهوش ی

همانرب ر ی ز یرورض تامدخ یرارطضا ی )یرارطضا طیارش شزومآ تارطخ شهاک همانرب یرنهامه

رج ی نا اوه ی

یداوصتقا ه،وسوت تراوجت یونوریب مک یزرواشک یکیلوباتم ییرونا

امروس ی ه ذوگ را ی بآ هومیب تملاوس

بلاضاف )تاربالم

Joerin and Shaw (2011)

هوولابز عووفد و تووشادهب بآ رووب یووکیزیف هووب یووسرتسد

هداووج اووه تووی،مج یعاوومتجا )نیوومز و نکووسم

یتملاس شزومآ یعامتجا هیامرس یهاگآ یلام مک و هجدوب یداصتقا )اهNGO

سوپ زادونا لاغتوشا دومآرد

اراد ی ی اه یداهن )راوناخ ی شلبررا

نارحب تیریدم ی تموکح

راد رورید اب یراکمه بویطم نامزاوس

اوه راوشتنا

ی،یبط )تیریدم و شناد س

ی تسا اه یوناوارف توسیسوکا تامدوخ یوضارا یربراوک تیریدوم یتوسیز طیحم ی

)ی،یبط تارطالم تدش ی،یبط تارطالم

(4)

ةرود 44 

ةرامش 1 

راهب

1931 152

ةمادا لودج 1 و داعبا . صخاش اه رد حرطم ی بات

روآ ی

هعلاطم و داعبا

صخاش اه رد حرطم ي بات

روآ ي

Burton (2012)

تووی،مج یعاوومتجا یتووشادهب تامدووخ

یووحور توویامح تاووناکما یعاوومتجا تامدووخ ناووکدوک زا تووبقارم

وراپ باتک هنوخ ) همانرب اه یتراهم یشزومآ ی همانرب

اه یعامتجا مک ی تویکلام یداوصتقا )توی،مج کارت

کیب نانز لاغتشا یرا دمآرد

کارت ز ی تخاسر اه یراجت ی تاسسؤم

تکراشم یداهن )یراجت همیب ششوپ

همیب

کارت یتخاسریز )لیس هداوناخ

اه کارت نامتخاس اه یینا نایرش زا هیناف زا هیناف

هار نوهآ یرهوش تامدوخ

سنایروا شتآ ناشن )یرادم )...ی یتسیز طیحم

مز ی ن اه ی یعارز ررت ییاوه و بآ یاهدادیور یناوارف داب

))نافوط و دابدرگ زاب یاهاضف

هیناف ه،ماج ةیامرس )هناخدور زا نامزاس

اه یبهذم ی تامدخ

هفرح ا و یمیع ی

ینف ناکم اه یلیرات ی نامزاس

اه یرنهرف ی یرنه

نامزاس اه ی امح یت )ی

Gall (2013)

یکیزیف ز ی تخاسر اه ح ی یتای س ی تس اه تراهم یناسنا )یطابترا ی شناد

داومتعا یعامتجا )تملاس شزومآ

یسایس )یعامتجا تاطابترا راجنه تکراشم همانرب

اه هویلوا ییورلوساپ ینامزاوس اوی یداوهن )اویلاب شهاک ی

ینف )ییورلساپ تسیس س

ی تس اه ی هدنهدرادشه

همانرب اه دمآرد یداصتقا )یرارطضا ی هرهب

رو تینما هیذغت )ی

یتسیز طیحم )یتاقبط فلاتخا رقف )ییاذغ ومز

ی ن اوه ی لوباق توشک نبروک ةوخرچ یکییوولوکا )نیریوش بآ

هدرگ ناشفا )ی

UNDP (2013)

هب یسرتسد تخاسریز نیمز تیکلام یکیزیف روانف

ی اه اوهراوناخ ییاذوغ توینما یناوسنا )دویدج تازیهجت و

س تراهم حطس و شزومآ دمآرد حطس یلام )یتملا

شزرا و لووصحم دویلوت نآ

اوه شزرا و ماد دادو،ت نآ

اوه

لا،ف یاهرازاب نتشاد خرون تخرد ششوپ نازیم ی،یبط )همیب تارابتعا و تلایهست هب یسرتسد

لورنج ادز یوی

یاهراوناخ عتارم تیریدم تیفیک هدهع

راد یایحا لرنج تسد ناونز شقن تکراشم یعامتجا ) هوب هونلاداع یوسر

) عبانم

Usamah (2013)

یعامتجا ماجسنا دامتعا یعامتجا یرتسبمه

تکراشم مارتحا

و ونهرف هب شزرا

اوه )تاوعلاطا و تاوطابترا

دمآرد یداصتقا سپ

زادنا تشی،م ونت یعامتجا تکراشم و یمومع یهاگآ یداهن )لاغتشا

ورط اوه شهاوک ی

رطخ س ی تسا اه ریدم ی تاناکما تشادهب و تملاس یکیزیف )نارحب تی سيت

ی تاس هکبش لمح لقنو )نکسم

Sharifi and Yamagata(2014)

هب یکیدزن شیاسرف خرن یتسیز ونت یکییولوکا یتسیز طیحم ز

ی هارتس اه ))... بآ نایرج یزاسزاب فیتلم ی

یناکم و ییاضف یدنبرکیپ ییرنا بآ یتخاسریز لمح

لقنو وس راتخا عاوفد هاورهانپ ی ز

ی تخاوسر اوه زبوس ی

هلابز تیریدم رواّنف

همیب تسیروت بذج لاغتشا داصتقا تینما )تاعلاطا و ی فاط،نا

ذوپ ی ر یلاوم تاوبر و ی

و یعامتجا )یداصتقا تینما

،مج ی ت سانش ماجوسنا یورنهرف وونت توی،مج لداو،تم عیزوت یراکمه نهرف ی

گآ خرن تلایصحت یعامتجا تموکح یداهن )قی،ت سح یتملاس دمآرد حطس رقف خرن یها

همانرب ر ی ز )ی

لودج 2 داعبا . بات روآ یرهش یضارا یربراک ی

دا،با عبنم

یراتخاس - ی،یبط

Burton (2012), Gall (2013), Sharifiand Yamagata(2014)

یراتخاس - یدبلاک

Puente (1999), Cutter (2008), Cutter (2010), Burton (2012)

یعامتجا - یرنهرف

Cutter (2010), Joerin and Shaw (2011),Usamah (2013) Sharifiand Yamagata(2014)

یداصتقا

Gall (2013), UNDP (2013), Usamah (2013), Sharifiand Yamagata(2014),

(5)

هب روظنم و دا،با نیی،ت هفلؤم

اه یداهنوشیپ ی باوت

روآ ی

یرهش یضارا یربراک نویا رد یددو،تم و ناوارف تا،لاطم

.تسا هتفرگ ترون هنیمز اهنرد

ی ت هوک ییاوهرای،م و دا،با

ظاوووحلزا ةزووووح رد وووصلتم ناوووگربخ ناوووسانشراک

همانرب ر ی ز ی حم ی ط ز ی تس و ایفارغج یزاسرهش همانرب

ر ی ز ی

)یرهش خاش روت یاروب هدووب باوت

روآ نیومز یربراوک ی

لودج رد .تسا هدش داهنشیپ 1

داو،با اوت ب روآ یربراوک ی

.تسا هدش هدروآ یرهش یضارا راتخاس ی - ةو،ماج یینا دا،با زا یکی ی،یبط باوت

روآ

هک تسا فرظ

ی ت اه فیتلم ی راتخاس

ی - هقطنم ی ی،یبط

ار رهش ای هب

روظنم رد تومواقم و نارحب وقو زا یریگویج

زا سوپ هویلوا تلاح هب عیرس تشگزاب نیننمه و نآ ربارب گزاوب ار نارحب وقو و

وم ی دونک اوی رهوش . هوقطنم

ا نودوب ی

باووت روآ ی راتخاووس ی - توویفیک ندوووب اراد نمووض یوو،یبط

رایسب ایلاب ربارب رد نییاپ رایسب یطیحم سآ

ی ب ذپ ی ر دوهاوخ

ناراکمه و بر،م دوب 2355

.)

ییونا داو،با زا ررید یکی باوت

روآ یوضارا یربراوک ی

یراتخاس د،ُب یرهش -

یدبلاک نآ اه .تسا بات روآ نتخاوس

ش هوب اراک و بسانم یهار د،ب نیا رد اهره تویوقت رووظنم

اب هیباقم یارب رهش راتخاس نارحب

اه و یو،یبط تارطاولم و

غ ی بطر ی

، اهرهش رد یگدنز تیفیک د،ب نیا هب هجوت .تسا ی

لااب نارحب وقو زا لبق نامز و یداع یاهزور رد ار م

ی درب تاوفیت و تراوسخ شهاوک ببوس ناروحب وقو مارنه رد

م ی دوش تعروس نموض ناروحب ووقو زا سوپ ناومز رد و

و دادما هب ندیشلب مک

ناسر توشگزاب یاروب ار طیارش ی

هارف لدا،ت تلاح هب م

ی دنک ناراکمه و بر،م 2355

زا .)

رورید هم دا،با باوت

روآ دو،ب یرهوش یوضارا یربراوک ی

یعامتجا -

هب هجوت .تسا نآ یرنهرف بات

روآ یعاومتجا ی

- یربراک یرنهرف طیوحم تیفیک شیازفا هب یرهش یضارا

رجنم نادنورهش یگدنز و م

ی دوش هب هجوت یایازم ررید زا .

یعامتجا د،ب -

ار طیحم ی نانکاس هک تسا نیا یرنهرف

نارحب وقو زا د،ب و نیح لبق ظاوحلزا

و یوناور یوحور

هدامآ ینهخ م

ی دنک داو،با زا رورید یوکی زوین یداصتقا د،ب .

یینا باوت روآ براوک ی و بر،م توسا یرهوش یوضارا یر

ناراکمه 2355

.) بات روآ یداصتقا ی فرظ

ی ت اه فیتلم ی

ار یداصتقا هب

روظنم تومواقم و ناروحب وقو زا یریگویج

سوپ هویلوا تلاح هب عیرس تشگزاب نیننمه و نآ ربارب رد وگزاب ار نارحب وقو زا م

ی دنک . لاحرد ی هوک نودوب یرهوش

بات روآ یداصتقا ی هوب

تدوش ب رد و یو،یبط یاویلاب روبار

ی،یبطریغ سآ

ی ب ذوپ ی ر توشگزاب ییاوناوت نیوننمه و هدووب

ناراوکمه و بر،م درادون ار لدا،ت تلاح هب عیرس 2355

.)

لودووج رد 3

داوو،با یاووهرای،م باووت

روآ یووضارا یربراووک ی

.تسا هدش هدروآ یرهش

لودج 3 . یاهرایعم بات روآ ی یرهش یضارا یربراک

رای،م عبنم

هجنس عبنم

ای،م یراتخاس یاهر -

ی،یبط بات روآ یرهش یضارا یربراک ی

ی،یبط تارطالم

Cutter (2008) Joerin and Shaw (2011)

ناراکمه و یکرو لسگ 2353

)

مارهب روپ ناینامب و 2352 )

لیسم دور هرد

Burton (2012) اه راطع نیما و یچ هویگ 2351

)

یهایگ ششوپ

UNDP (2013)

زبس یاضف

UNDP (2013)

)نیمز لکش یفارگویزیف مارهب

روپ ناینامب و 2352 ) بیش دنرد

یهلادبع 2352 )

افترا ناراکمه و زاسن

2351 )

تهج ناراکمه و زاسن

2351 )

(6)

ةرود 44 

ةرامش 1 

راهب

1931 154

ةمادا لودج 3 . یاهرایعم بات روآ ی یرهش یضارا یربراک

رای،م عبنم

هجنس عبنم

ییاضف عیزوت و بیکرت –

یراتخاس رنانع ینامز نیمزرس یامیس ناراکمه و رویرپ

2386 ) هزادنا طسوتم

هکل اه ناراکمه و رویرپ

2386 )

داد،ت هکل اه

لکش نیرنایم خاش تحاسم تبسن هکل

اه

یراتخاس یاهرای،م -

یدبلاک بات روآ یرهش یضارا یربراک ی

با تی،ضو هین

Cutter (2010)

رش ی ف ن یا تسدربز و 2352

)

ناراکمه و یبیبح 2351

) انب تمدق

Cutter (2010)

و یوسوم روپ ناراکمه 2353 )

لاغشا حطس رش

ی ف ن یا تسدربز و 2352

)

هناد دنب ی ناراکمه و یکرو

2353 )

)

تاقبط داد،ت رش

)

تفاب یهلادبع

2352 )

ربا،م تیروصحم هجرد ناراکمه و یبیبح

2351 )

یع ی دابآ ناراکمه و ی 2351

)

ربا،م نرع یع

ی دابآ ناراکمه و ی 2351

)

زبس و زاب یاهاضف

Normandin et al (2011) Burton (2012)

Sharifi and Yamagata(2014)

)

) وراپ

Normandin et al (2011) اه

Sharifiand Yamagata(2014)

می ناد اه

Burton (2012)

مز ی ن اه ریاب ی

Burton (2012)

یشزرو یاهاضف مارهب

روپ ناینامب و 2352 )

تاغاب

Burton (2012)

ربراک ی اه یدادما ی -

یتامدخ

Burton (2012) Sharifi and Yamagata(2014)

) شتآ

ناشن ی

Burton (2012)

)

یماظتنا زکارم

Burton (2012)

راطع نیما و یچ هویگ 2351

)

د ینامر

Burton (2012) Cutter (2010)

تقوم ناکسا

Burton (2012) Sharifiand Yamagata(2014)

ربراک ی اه ی رطخرپ

Normandin et al (2011)

)

مارهب روپ ناینامب و 2352 ) پمپ

زنب ی ناراکمه و یکرو ن

2353 )

راطع نیما و یچ هویگ 2351

) رب تسپ

زاگ پمپ یت،نن زکارم ناراکمه و یکرو

2353 )

)

(7)

ةمادا لودج 3 . یاهرایعم بات روآ ی یرهش یضارا یربراک

رای،م عبنم

هجنس عبنم

هار اه یسرتسد ی

Usamah (2013) Burton (2012)

ناراکمه و یحلان 2350

) هب یسرتسد

ربا،م هکبش رش

)

یسرتسد هکبش تحاسم دنرد ناگدنرارن

یسرتسد هکبش هنارس

ینوکسم زکارم تیفیک

Usamah (2013) Normandin et al (2011)

Cutter (2010) Cutter (2008)

ینوکسم زکارم هنارس

Usamah (2013)

ینوکسم دحاو رد راوناخ کارت

Burton (2012)

و یمران هاربا ی روپ 2352 )

ت اتا رد رفن کار و یمران

هاربا ی روپ 2352 )

هدازراتس 2388 )

یعامتجا یاهرای،م -

یرنهرف بات روآ یرهش یضارا یربراک ی

تی،مج

Joerin and Shaw (2011),Normandin et al (2011),Burton (2012), Sharifiand Yamagata(2014)

یشزرو ناگدنرارن

یبهذم

Burton (2012)

یشزومآ

Cutter (2010), Burton (2012)

یرنهرف

Burton (2012)

یتشادهب - ینامرد

Burton (2012)

یرادا - یماظتنا

Burton (2012)

یررشدرگ

Burton (2012),Sharifiand Yamagata(2014)

یداصتقا یاهرای،م بات

روآ یرهش یضارا یربراک ی

ربراک ی اه یراجت ی

Burton (2012),Allenby et al. (2005)

تیکلام

UNDP (2013),Burton (2012),Normandin et al (2011)

ناراکمه و شاتهب 2351

و ) یهلادبع 2352 )

همیب

Sharifiand Yamagata(2014),UNDP (2013),Burton (2012),Normandin et al (2011)

یراکیب

Burton (2012), Cutter (2010)

لاغتشا

Sharifiand Yamagata(2014), Usamah (2013), Joerin and Shaw (2011)

یداصتقا لا،ف تی،مج ناراکمه و یبیبح

2351 )

3 هعلاطم دروم ةقطنم .

ه،لاطم دروم ةدودحم ةقطنم

.توسا ناروهت ی ةوقطنم

وی

ناروهت رهوش یارووش بووصم یلاموشزرم هب هجوت اب نارهت لدا،م یتحاسم 12

/ 2572 ییاویفارغج تاصتلم .تسا راتکه

زا هقطنم نیا تاوعافترا هوب دودحم لامش فرط

2800 یروتم

یبونج هنماد هووک

اوه دیهوش هاروگرزب هوب بوونج زا زروبلا ی لنافدح نارمچ

هارود لپ و یردم هارگرزب و یدازآ لته ی

آی ت للها روش زا و هکرد ةناخدور یضارا هب برغ زا و ردن

شترا هارگرزب یاهتنا هب زین -

توفن عوبنم و نامیوس ةوناخراک

رهت رش لامش دودحم نا

م ی دوش .

(8)

ةرود 44 

ةرامش 1 

راهب

1931 156

لکش 1 . ةدودحم هعلاطم دروم

4 قیقحت شور . قویرط زا قویقحت یرظن بوچراچ تسلن شهو پ نیا رد

عووومج روآ عباووونم قووویرط زا تاوووعلاطا ی هووونالباتک

ا و ی

هومادا رد .تفریذپ ترون تلااقم و یکینورتکلا هوب

رووظنم

نازیم یسررب بات

روآ یاوسارب یرهوش یوضارا یربراک ی

ک تارظن یسررب و ناسانشرا شهو وپ

اوه اوهرای،م یویبق ی

یراتخاووس -

یعاوومتجا یدووبلاک -

یداووصتقا یوورنهرف

یراتخاووس -

یوو،یبط تارطاوولم یاووهرای،مریز و )یوو،یبط

عیزوت و بیکرت ششوپ

گ ی ها هوینبا تی،ضو یفارگویزیف ی

هار اووه یوورنهرف یربراووک تووی،مج کارووت یووسرتسد ی

یداهنووشیپ )...و لاغتووشا یراووکیب سپووس .دووش لووشم

هسیاقم زا هدافتسا اب اهرای،م و دا،با یجوز یاه نف

FAHP

وومک هووب 25

یاووضعا زا رووفن ه

ی تووئ وومیع ناووسانشراک و ی

رد هووک ووصلتم زوووح

ة هوومانرب ر ووی ز ی ووحم ی ط ز ی تووس

همانرب ر ی ز یرهوش ی هومانرب

ر وی ز یزاوسرهش و ییاتوسور ی

ووصلت هتووشاد

دوونا یاوونبم .تووسا هووتفریذپ ترووون

شزرا راذگ ی نآ اوه تاو،لاطم و تاویبرجت یاوسارب نآ

اوه

هسیاقم ماجنا زا سپ .تسا یجوز یاه

هوشقن اوه لوماوع ی

ررؤوووم نازووویم رد باوووت

روآ طیوووحم رد هوووقطنم ی

Idrisi

طیحم رد و هدش یزاسدرادناتسا مادوک ره نزو GIS

یاهرای،م نیا زا ررؤم

نازیم رد بات

روآ رد ی لا وی ه اوه ريوت ی ر و هدش هداد هشقن

اه دش بیکرت نازیم ات دن

بات روآ هوقطنم ی

لودووج دوووش لووشم 2

.) اهنرد ووی ت زا هدافتووسا اووب زووین

نف

Topsis

هب ولوا ی ت دنب ی بات روآ یحاوون ی ةوقطنم

وی

هتخادرپ م ی دوش .

5 ی . هتفا اه قیقحت ی

نازیم نییعت و يبایزرا يارب بات

روآ ينضارا يربرانک ي

ةقطنم لحارم ،نارهت کی ز

ی ر ط :تسا هدش ي

:تننسخن ةننلحرم 

هننب تننسد ياننهرایعم نزو ندروآ

بات روآ يضارا يربراک ي

یاهرای،م نیی،ت زا سپ ررؤم

نازویم رب باوت

روآ یربراوک ی

یزاوف دادوعا یاوسارب رادویاپ ه،وسوت دروکیور اوب یضارا لودوووج رد جردووونم 5

زا هدافتوووسا اوووب و ) نوووف

FAHP

هسیاقم ناسانشراک طسوت اهرای،م نیب یجوز یاه 25

زا رفن

تئیه یاضعا ع

ةزووح رد هوک وصلتم ناسانشراک و یمی

همانرب ر ی ز ی حم ی ط ز ی تس همانرب ر ی ز یرهش ی هومانرب

ر وی ز ی

صلت یزاسرهش و ییاتسور هتشاد

دونا هوتفرگ تروون )

ات تسا اهنرد ی ت دووش جارلتوسا اوهرای،م زا مادک ره نزو

لودج 6 .)

(9)

لودج 9 . یزاف عبات عون و لرتنک طاقن یارب

زاسدرادناتسا ی

هشقن اه رد یزاف قطنم

یزاف تیوضع عبات ون یزاف تیوضع عباوت لکش

ازف ی هدن هب روط تخاونکی

yiPiciPetoeeM )

increasing

هدنهاک هب روط تخاونکی

yiPiciPetoeeM aitkiooePM )

نراقتم cMmmicket )

لکشc

Sigmoidal

یطخ

Linear

لکش

J J-Shaped

عبنم(

Ronald Eastman, 2012:

)

لودج 8 . رظانتم یملاک ترابع و یزاف فیط

دک یملاک تارابع

دادعا زاف ی

2 حیجرت

ربارب 2 2 2

)

1 حیجرت

ک طسوتم ات 5

/ 2 5 / 2 2 )

3 حیجرت

طسوتم 1 1 2

)

2 حیجرت

طسوتم ات دایز 2 5

/ 3 3 )

5 حیجرت

دایز 2

2 5 / 3 )

6 حیجرت

دایز ات خ یی ی ز ی دا 5

2 5 / 3 )

7 حیجرت

یییخ دایز 6 5

/ 5 5 )

8 حیجرت

یییخ دایز ات

ًلاماک دایز 7

6 5 )

5 حیجرت

ًلاماک دایز 5

7 5 )

(10)

ةرود 44 

ةرامش 1 

راهب

1931 158

لودج 9 یاهرایعم یعطق نزو . بات

روآ یرهش یضارا یربراک ی

د،ب د،ب نزو

رای،م رای،م نزو

نزو اهرای،م ی،طق

یراتخاس - ی،یبط 127

/ 0 ی،یبط تارطالم

382 / 0 0816

/ 0

عیزوت و بیکرت 178

/ 0 0603

/ 0

یهایگ ششوپ 133

/ 0 0505

/ 0

یفارگویزیف 208

/ 0 0132

/ 0

یراتخاس یدبلاک–

221 / 0 هینبا تی،ضو

307 / 0 2162

/ 0

هار اه یسرتسد ی 121

/ 0 0873

/ 0

ربراک ی اه رطخرپ ی 273

/ 0 0721

/ 0

یتامدخ و یدادما 227

/ 0 0605

/ 0

زبس و زاب یاهاضف 058

/ 0 0203

/ 0

ینوکسم زکارم تیفیک 063

/ 0 0155

/ 0

یعامتجا یرنهرف–

135 / 0 تی،مج کارت

153 / 0 0552

/ 0

یتشادهب یربراک -

ینامرد 266

/ 0 035

/ 0

یشزومآ یربراک 222

/ 0 0338

/ 0

ربراک یرنهرف ی 213

/ 0 0185

/ 0

یررشدرگ یربراک 202

/ 0 0137

/ 0

ربراک ی شزرو ی 055

/ 0 0113

/ 0

یماظتنا یربراک 063

/ 0 0228

/ 0

ربراک یبهذم ی 055

/ 0 0215

/ 0

یداصتقا 235

/ 0 ربراک

ی اه یراجت ی 372

/ 0 050

/ 0

یداصتقا تیلا،ف 172

/ 0 0365

/ 0

لاغتشا 121

/ 0 0316

/ 0

یراکیب 223

/ 0 0251

/ 0

ةیهت :مود ةلحرم 

هشقن اه ياهرایعم يزاف ي بات

روآ ي

يضارا يربراک شقن ه اه طیوحم رد اوهرای،م زا مادکره هب طوبرم ی

IDRISI

لودج رد .دندش یزاسدرادناتسا 7

عبات ون و لرتنک طاقن

یزاسدرادناتسا یارب یزاف هشقن

اه طیحم رد

IDRISI

یاروب

یسررب بات روآ .تسا هدش هدروآ یرهش یضارا یربراک ی

(11)

لودج 1 . تهج یزاف عبات عون و لرتنک طاقن زاسدرادناتسا

ی ن هشق اه ی یاهرایعم بات روآ ی یزاف قطنم رد یضارا یربراک

یضارا یربراک هجنس

عبات ون لرتنک طاقن

D C b

a

ی،یبط تارطالم لسگ زا هیناف

یشیازفا یطخ 200

0

دور لیسم زا هیناف هرد

اه یشیازفا یطخ

10 0

ییاضف عیزوت و بیکرت -

یراتخاس رنانع ینامز نیمزرس یامیس اد،ت

هکل د یشیازفا یطخ

20 0

هقبط تحاسم تبسن یشیازفا یطخ

20 0

هکل هزادنا طسوتم یشیازفا یطخ

20 0

لکش نیرنایم خاش یشهاک یطخ

6 / 2 2

یهایگ ششوپ زبس یاضف هنارس

یشیازفا یطخ 25

0

)نیمز لکش یفارگویزیف بیش

)P

نراقتم لکشS

25 21 7

0

افترا )M

شهاک یطخ 280 ی

2200 0

تهج نراقتم یطخ

325 125 235

25

هینبا تی،ضو تیروصحم هجرد

یشهاک یطخ 2

0

تاقبط داد،ت یشهاک یطخ

5 2

لاغتشا حطس یشهاک یطخ

200 0

هناد دنب ی لکشS

یشیازفا 200

0

رب،م نرع یشیازفا یطخ

50 0

تفاب یشیارفا یطخ

20 0

یسرتسد هکبش رس

یسرتسد ةکبش ةنا لکشS

یشیازفا 15

0

یسرتسد ةکبش تحاسم لکشS

یشیازفا 15

0

یسرتسد ةکبش هب ربا،م هجرد ینایرش

2 یشهاک یطخ

50 0

ود هجرد ینایرش 30

0

خ ی نابا اه ییحم ی 10

0

زکارم رطخرپ زا هیناف

پمپ زنب ی ن لکشS

یشیازفا 300

0

ب تسپ زا هیناف ر

لکشS

یشیازفا 50

0

زاگ پمپ زا هیناف لکشS

یشیازفا 300

0

یت،نن زکارم زا هیناف لکشS

یشیازفا 300

0

یدادما - یتامدخ زکارم زا هیناف

شتآ ناشن ی لکشS

یشهاک 100

0 0

یماظتنا زکارم زا هیناف لکشS

یشهاک 210

0 0

ینامرد زکارم زا هیناف لکشS

یشهاک 200

0 0

نارحب هلوس یشیازفا یطخ

2 0