ﺰﻴﻳﺎﭘ ،لوا هرﺎﻤﺷ ،لوا لﺎﺳ ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ 1387
ص زا ، 87 - 110
ﻲﮔﮋﻳو ﺶﺠﻨﺳ و ﻲﺳرﺮﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
) يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ :
تاﺮﺑﺎﺨﻣ ﺖﻛﺮﺷ (
يﺮﻴﮕﻧﺎﻬﺟ ﻲﻠﻋ
∗1
ـ ﺛ يﺮﺘﻧﻼﻛ ﻪﺑﺎﺑر
2ﻲﻔﻘ
1 . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣآ ﻲﻟﺎﻋ ﻪﺴﺳﺆﻣ ﻲﻤﻠﻋ تﺄﻴﻫ ﻮﻀﻋ يﺰﻳر
2 . ﻳا تاﺮﺑﺎﺨﻣ ﺖﻛﺮﺷ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮ
) ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
8 / 12 / 1386 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ، :
2 / 2 / 1387 (
هﺪﻴﻜﭼ
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﭼ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ .
ﺴﻫ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﺎﻤﻫ ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﻳآ ﺎـﻳ ،ﺪﻨﺘ
توﺎﻔﺘﻣ
نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ زا
؟
نآ ﺖﻴﺼﺨﺷ و شﺮﮕﻧ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ
ﺖﺧﺎﻨﺷ ار ﺎﻫ
؟ شﺮـﮕﻧ زا ﻲـﻜﻳ ﻲﺠﻨـﺳ
شور
ا ﺪﻌﺑ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﻲﮔﮋﻳو ز
ر يﺎﻫ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓ . ﻲﮔﮋﻳو
ﻪﺸـﻳر يدوﺪـﺣﺎﺗ ﺎـﻫ
ﺎـﻫرﺎﺘﻓر ي
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﻲﮔﮋﻳو عﻮﻨﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا دﺪﺻرد سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﻪﻛ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رد يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ
ﻊﻤﺟ هزﻮﺣ ﻦﻳا ناﺪﻨﻤﺸﻧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦـﻳا ،ﺖـﺳا هﺪـﺷ يﺪـﻨﺑ
ﺖﻛﺮـﺷ ناﺮﻳﺪـﻣ رد ار ﺎـﻫ
ﺮﻳا تاﺮﺑﺎﺨﻣ هزاﺪﻧا نا
ﺪﻨﻛ يﺮﻴﮔ . ﻲﮔﮋﻳو ﺎـﻫ
فﺎـﻄﻌﻧا ﻞـﻴﺒﻗ زا ﻲﻳ
ﻞـﻤﻋ ،رﺎﻜﺘﺸـﭘ ،يﺮﻳﺬـﭘ ،ﻲـﻳاﺮﮔ
ﻚﺴﻳر
ﺖـﺻﺮﻓ ،يﺮﻳﺬﭘ
نورد ،ﺖـﻴﻌﻃﺎﻗ ،ﺲـﻔﻧ ﻪـﺑ دﺎـﻤﺘﻋا ،ﻲـﺒﻠﻃ و ﻲـﻳاﺮﮔ
...
ءﺰـﺟ ار ﺎـﻬﻧآ ﻪـﻛ
ﻲﻳاﺪﺟ
ﻲﻣ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
ﺪﻨﻧاد .
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦـﻳا عﻮـﻨﺗ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
،ﺎـﻫ 15 زا ﻪﺼـﺨﺸﻣ
ﻲﮔﮋﻳو عﻮﻤﺠﻣ
نﺎﻴﻣ رد و بﺎﺨﺘﻧا ﺎﻫ 82
ﻛﺮﺷ ناﺮﻳﺪﻣ زا ﺮﻔﻧ
ﺲﭙـﺳ و ﻊـﻳزﻮﺗ ناﺮـﻳا تاﺮﺑﺎـﺨﻣ ﺖ
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﺷ . ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ي
ﺖﺴـﭘ و ﺖﻴﺴـﻨﺟ ،رﺎـﻛ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﺎﺑ ندﻮﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻪﻄﺑار ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻪـﻛ ﺪﻫد
ﻪﻤﻫ رد
هﺮﻤﻧ ،دﺎﻌﺑا ي
ﻲﮔﮋﻳو ي
يﺮﻈﻧ ﻂﺳﻮﺘﻣ زا ﺶﻴﺑ ناﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ )
5 / 2 ( و ﻦﻴﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ رد 3
ﻲﻟا
3 / 3 ﺳا هدﻮﺑ ﺖ . ﻪﺑ ﻪﺘﺒﻟا
هﺪـﺷ دﺎﻳ داﺪﻋا نﺪﻣآ ﺖﺳد
و دﻮـﺟو ﺮﮕﻧﺎﺸـﻧ يرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﻲـﮔﮋﻳ
يﺎـﻫ
و هدﻮﺑ ناﺮﻳﺪﻣ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻦﻳا
ﺰﻴﻧ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ نﺎﻬﻨﭘ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا
هﻮﻘﻟﺎـﺑ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺳا .
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻞﻤﻋ رد ﺎﻫ
ﻢﻫ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﺎﻫ
ﺎﺘـﺳار دﻮﺸـﻧ . ياﺮـﺑ
هﺪﻫﺎﺸﻣ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ي ندﻮﺑ ﻞﻌﻔﻟﺎﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺎﻫ
يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ و ﺎﻫرﺎﺘﻓر دﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ار ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
.
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :
ﻲﮔﮋﻳو ،ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ترﺎﻬﻣ ،نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
،ناﺮﻳﺪـﻣ يﺎـﻫ
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ∗
A.jahangiri@imps.ac.ir Email:
زﺎﺳ نﺎﻣ هدﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ و تﻻﻮﺤﺗ ﺎﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ ي
ور ﻲﻠﻠﻤﻟا ﺑ ﻨﺘﺴﻫ وﺮ ﻦـﻳا زا ؛ﺪ
نآ يﺎﻘﺑ و تﺎﻴﺣ مواﺪﺗ و ﻦﻴﻤﻀﺗ ور
هار ﻦﺘﻓﺎﻳ وﺮﮔ رد ﺎﻫ
ﻞﺣ ﺎﻫ
شور و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ .
ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا
ﺮﻓ ،تﻻﻮﺼـﺤﻣ ﻖﻠﺧ ،عاﺪﺑا ،يروآﻮﻧ آ
شور و ﺎﻫﺪـﻨﻳ
يﺎـﻫ
دراد يدﺎﻳز ﻲﮕﺘﺴﺑ ﺪﻳﺪﺟ .
ﺪـﺷﺎﺑ ﺶﻳﻮـﺧ يﺎﻫداﺪﻌﺘـﺳا زوﺮﺑ و رﻮﻬﻇ دﺪﺻرد نﺎﺴﻧا ﺮﮔا
ﺮﻳﺰﮔﺎﻧ ﺪﻳﺎﺑ
ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ي
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﭘ و هدﺮﻛ رﻮﺒﻋ ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﺮﻜﻓ
ي ﻞـﻤﻋ اﺮـﻳز ،دراﺬـﮕﺑ
ﻪﺸﻳﺪﻧا و ﺮﻜﻔﺗ
، ﻪﺑدﻮﺧ
ﻞﻣﺎﻋ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺨﻧ وا يﺎﻫداﺪﻌﺘﺳا ﻒﺸﻛ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ و ﻲﻠﺻا
ورﺎﻛ ،ﺮﻜﻔﺗ ﻖﻘﺤﺗ رد ﻲﺳﺎﺳا ﺖﺳا ﺶﺷﻮﻛ
) ،ﺮﻔﻴﻨﺧ 1385 ص ، 2 ( .
شور ﻦﻳﺮﺗﺪﻣآرﺎﻛ زا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﻚﺒﺳ و تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫ ﻲـﻃ
تﺎﻴﻠﻤﻋ زا ﺖﻛﺮﺣ ،نآ
» رﻻﺎﺳ ناﻮﻳد «
ﻪﺑ شﺮﮕﻧ
، ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و
ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻐﺗ رد ﻲﻤﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
ﺪﻧراد يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر و ﺮﻴﻴ .
ﻧآ لﺎﺣ ﻪـﻜ
رﻻﺎﺳ ناﻮﻳد
ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ لوﺰﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا دﻮﻛر ﺐﺟﻮﻣ ﺎﻫ
ﻲـﺘﻴﻌﻗاو عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا ؛ﺪﻧﻮﺷ
ﺖﺳا مﺎﻋ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ) .
،ﻲﻤﻴﻘﻣ 1384 ص ، 205 (
ﻪﺑ
ﻪﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺻ يﺎﻫ هﺪـﻤﻋ ﺶـﻘﻧ رﺎـﻬﭼ ،ﻲﺘﻌﻨ
ﺪﻧراد :
1 . يﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻘﻧ 2
. ﺶﻘﻧ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ
3 . ﺶﻘﻧ ﻲﻘﻴﻔﻠﺗ 4
. ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺶﻘﻧ
ﻪﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺶﻘﻧ زا
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻛﺮﺣ رﻮﺗﻮﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ دﺎﻳ يدﺎﺼﺘﻗا ي
دﻮﺷ . ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
دﺎﺠﻳا ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﻊﻗاو رد
ﺖﺳا يروآﻮﻧ و ﺖﻴﻗﻼﺧ .
رد ،ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸـﻛ ﺮﺜﻛا
ﺎﻳ يرادا ﺖﻟﺎﺣ زا لﺎﻘﺘﻧا لﺎﺣ رﻻﺎﺳ ناﻮﻳد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺑ .
نﺎﺸـﻧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻲﻣ
ﻪﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﺮـﺠﻨﻣ ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﻚﭼﻮﻛ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫﺪﺣاو دﺎﺠﻳا رد هﮋﻳو
لﺎﻐﺘﺷا ﻪﺑ ﻲﻣ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻳاز ﺪﻧراد يﺪﻴﻠﻛ ﺶﻘﻧ ،دﻮﺷ
) ﺪﻤﺣا ﻳراد رﻮﭘ ،ﻲﻧﺎ 1380 ص ، 2 ( .
نﺎﻣزﺎﺳ
د ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻲﻧاﺮﻳﺪﻣ ﻪﺑ يزوﺮﻣا يﺎﻫ دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫرﺎﺠﻨﻫ ﺎﺑ ﺪﻧرا
ﻨﻛ ﺶﻟﺎﭼ
نآ ياﺮﺑ و ﺪﻨ
رﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻫ
دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﮕﺸﻴﻤﻫ شور ﻪﺑ ﺎﻫ .
ﻦـﻳا
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺆﺴﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ يداﺮﻓا ﺪﻳﺎﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﺪﻧﺮﻳﺬﭙﺑ ار نﺎﺸﺗﺎﻣاﺪﻗا ﺖﻴﻟو
) ﻲﻤﻴﻘﻣ 1384 ص ، 206 ( .
ﺑ ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨ
ﻪﺑ ندﺮﺑ ﻲﭘ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
هﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻫ
يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺖﻳﻮﻘﺗ نﺎﻜﻣا و ناﺮﻳﺪﻣ ي
،نﺎﺸﻳﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو ﺖﺧﺎﻨﺷ
ﺖﺳا يروﺮﺿ نﺎﻧآ يﺎﻫ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
، هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺦـﺳﺎﭘ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ
ﺖﺳا تﻻاﺆﺳ :
ﻲﮔﮋﻳو ﻪﭼ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ نﺎﻤﻫ ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﻳآ ؟ﺪﻧراد ﻲﻳﺎﻫ
وﺎﻔﺘﻣ نﺎﻧآ ﺎﺑ ﺎﻳ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ت
ﺪﻧا
؟ ،ﻲﻧاﺪـﻴﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ،تﻻاﺆﺳ ﻦﻳا ﺦﺳﺎﭘ ﻦﺘﻓﺎﻳ ياﺮﺑ
ﻲﮔﮋﻳو درﻮـﻣ ،ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا تاﺮﺑﺎﺨﻣ ﺖﻛﺮﺷ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا .
ﻲﮔﮋﻳو ﺢﻳﺮﺸﺗ زا ﻞﺒﻗ
مﻮـﻬﻔﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يروﺮﺿ ،نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ هژاو
ي ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
دﻮﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ .
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ نﻮﺴﻧﺎﺟ
، يدﺮﻓ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺶﻴﭘ ﺖﺳا
ﺴﻣ و ﻞﻣﺎﻋ ار دﻮﺧ ﻪﻛ ور ﺆ
ـﻗﺎﻔﺗا لو تﺎ
ﻲﻣ و ﺪﻧاد ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ هار يﺎﻫ ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻳﺎﻤﻧ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ .
يرﺎـﻛ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ رد هﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ وا
ﻲﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ار ﺪﻨﻛ
.
ﻳﺮﻓآرﺎﻛ ،ﻚﺴﻳر ﻦﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺼﺨﺷ ﻦ ﺐﺴﻛ
ار يرﺎﻛو
هدﺮـﻛ بﺎﺨﺘﻧا نآ ،
نﺎﻣﺎﺳ ار
ﻚﻳ و ﻲﻫد ﻲﻣ ﺖﺳد
ار ماﺪـﻗا ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ و ﺪﻨﻛ
ترﺎـﻬﻣ سﺎـﺳاﺮﺑ
و ﺶـﻧاد يﺎـﻫ
يژﺮﻧا ﻲﻣ مﺎﺠﻧا ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫ ﺪﻫد
.
ﺐﺣﺎﺻ زا ﻲﻀﻌﺑ
ﺶﻳاﺮﮔ و رﺎﺘﻓر ناﺮﻈﻧ
ﻲﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻞﻣﺎﻋ ار ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻧاد ﻨ ﺪ .
(Jahnson, 2001)
هﺪـﻬﻋ زا ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺴﻛ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﺖـﺻﺮﻓ ﺺﻴﺨﺸـﺗ ي
ﺪـﻳﺪﺟ ﻲﻠﻐـﺷ يﺎـﻫ
ﺐﺴﻛ ﻣآﺮﺑ رﺎﻛو ﺪ
ه هﺪﻳا ﺎﻳ
ِﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ ازﺪﻣآرد
، اﺮﻤﻫ شور و ﺮﻴﺑاﺪﺗ ﺎﺑ ه مزﻻ يدﺮﺑرﺎﻛ يﺎﻫ
ياﺮﺑ
هﺪﻬﻋ زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﻫد ﻪﺋارا ﻲﻟﺎﻐﺘﺷادﻮﺧ
ﻚﻳ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺎﻳ ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ هﺪﻳا يراﺬﮔاو ي
ﺪﻳآﺮﺑ ﻚﭼﻮﻛ يدﺎﺼﺘﻗا هﺎﮕﻨﺑ )
ﻲﻣاﺮﮔ ،داﮋﻧ 1385 ص ، 4 ( .
شﻼﺗ دﺮﻓ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ مﻼﺳا ﺮﻈﻧ زا ﺮﺜﻛاﺪـﺣ زا ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﺑ ﺎﻜﺗا ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺮﮔ
ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﻲﻤﺴﺟ يﺎﻫ
ياﺮﺑ دﻮﺧ ﻲﺼﺼﺨﺗ و يدﺎﻣ ،
ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد لﻼـﺣ ﻊﻓﺎـﻨﻣ ﺐﺴﻛ
ﻪـﻛ يا
و ﻲﮔﮋﻳ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز
ﺪﻨﻛ
،
ﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪ
.
ﻲﻣ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ
،رﺎـﻜﺘﺑا ،ﺖـﻴﻗﻼﺧ ،ترﺪـﻗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ
ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺑ يﺮﻴﮔ ﻪ هراﻮـﻤﻫ ار دﻮـﺧ ﻲﻠﻐـﺷ تﺎـﻋﻼﻃا ،طﺎﺒﻀﻧا و يرﺎﻛ ناﺪﺟو ﺮﺑ ﻪﻴﻜﺗ ،ﺎﺟ
هﺮـﻬﺑ يرﺎـﻛ ﻂﻴـﺤﻣ ﻚـﻳ ﻪـﺑ ار دﻮﺧ يرﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ و هداد ﻪﻌﺳﻮﺗ
رو و بادﺎـﺷ ،ﺎـﻳﻮﭘ ،
اﺪﻨﺴﭘاﺪﺧ ﻨﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻧ ﺪ
) ،ﻲﻤﻴﻘﻣ 1384 ص ، 31 ( .
ﻲﮔﮋﻳو
هدﺮﺘﺴﮔ ﻒﻴﻃ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ار يا
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ دﻮﺷ .
ﺷ ﻲﻌﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد هﺪ
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ يدوﺪﺣ ﺎﺗ
نآ ي
دﻮﺷ هرﺎﺷا ﺎﻫ .
ﻲـﮔﮋﻳو نﺎﮔﺪﻨﺴـﻳﻮﻧ
ياﺮـﺑ ار ﻲـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
هدﺮﻛ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا زا ﻲﻀﻌﺑ ؛ﺪﻧا
اور ،ﺎﻫ ن عﻮـﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻴﻴﺒﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﻛ دﺮﻜﻳور
ﻲﮔﮋﻳو دﺮﻜﻳور ؛ﺖﺳا ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﺎﻫ
دﻮﺷ .
هرﺎﺑرد ﻲﮔﮋﻳو ي
ﻳز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻫ
،هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻂﺳﻮﺗ يدﺎ
ﻲـﮔﮋﻳو ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا
ﺎـﻫ
ﺖﻟﺎﺣ
و ﺖـﻴﻗﻼﺧ ،ﻚﺴـﻳر ﻪـﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،ﺖﺒﺜﻣ ﻲﻨﻫذ يﺎﻫ و يروآﻮﻧ ..
. ﺖﺳا .
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ،ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور ،مود دﺮﻜﻳور
ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ داﺮـﻓا يﺎـﻫ
دراد هرﺎﺷا )
،ﻲﻤﻴﻘﻣ و ﻲﻧﺎﻳرادرﻮﭘﺪﻤﺣا 1385
، ﺺﺻ 72 - 70 .(
ﻲﻳﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ يرﺎﺘﻓر دﺮﻜﻳور
ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﻞﻴﺒﻗ زا
هدﺎﻔﺘﺳا ،هﺪﻧﺮﻴﮔ
ﺖـﺻﺮﻓ زا هﺪـﻨﻨﻛ
،ﺎـﻫ
بﺬﺟ هﺪﻨﻨﻛ
ﺶﻳاﺰﻓا و ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي
هﺪﻨﻫد نآ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ، هﺪﻨﻨﻛدﺎﺠﻳا ،ﺰﻳر
و ﺐﺴـﻛ زا دﻮـﺳ ي
و رﺎﻛ ....
دراد هرﺎﺷا )
يﺪﻴﻌﺳ ،ﺎﻴﻛ 1386 ص ، 38 .(
ﻲﻧرﺎﻛ ﻚﻧاﺮﻓ 1
شﻮﺧ يداﺮﻓا ار نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻚﺴﻳر ،ﻦﻴﺑ
ﻲـﻓﺮﻌﻣ هﺰـﻴﮕﻧاﺮﭘ و ﺮﻳﺬـﭘ
ﺮﻛ د و ه
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ
ﻪﻤﻴﻧ هراﻮﻤﻫ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﻲـﻣ ار ناﻮـﻴﻟ ﺮـﭘ ي
شﻼـﺗ و ﺪـﻨﻨﻴﺑ
ﻲﻣ
ﺪﻨﺳﺮﺑ لﺎﻤﻛ ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﺴﻜﺷ زا نﺎﻧآ ،
يراﺰﺑا ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ ياﺮﺑ
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺗآ ﺪﻨﻨﻛ
.
وﺎﻛ نﺎﺟ مﺎﻨﺑ يﺮﮕﻳد ﻖﻘﺤﻣ ﻲﻣ ﺮﻛذ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ياﺮﺑ ﻲﮔﮋﻳو هد 2
ﺪﻨﻛ :
1 . ﺼﻣ ،ﺪﻬﻌﺘﻣ
؛ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا ﺮﭘ و رﺎﻜﺘﺸﭘ ﺎﺑ ،ﻢﻤ
1. Frank Carney 2. John Kao
2 .
؛ﺪﺷر و فﺪﻫ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﻻﺎﺑ هﺰﻴﮕﻧا
3 . فﺪﻫ يداﺮﻓا ﺖﺻﺮﻓ و اﺮﮔ
اﺮﮔ
؛
4 . و روآﻮﻧ
؛ﺮﻜﺘﺒﻣ
5 . رد
ِﺼﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻞﺣ ﺖﺨﺳ و ﺮ
؛شﻮﻛ
6 . ﻊﻗاو
؛ﻦﻴﺑ
7 . ياراد ﻊﺿﻮﻣ
؛ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ
8 . ﻚﺴﻳر و ﺮﻳﺬﭘ هﺪﻨﻨﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻚﺴﻳر
؛ يﺎﻫ
9 .
؛يﻮﻗ ناﺪﻨﭼ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و ترﺪﻗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ دﻮﺒﻧ
10 . دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ و رﺎﻜﺘﺳرد .
ﻲﻣ ﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ ار ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ نﺮﻗ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﻣ ﻲﺟﻮﺳ درﺎﻤﺷ
:
1 . ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد ﺎﻫدﻮﺳ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﺨﻣ يﺎﻫ
؛ﻒﻠﺘ
2 .
؛ﻪﻳﺎﻣﺮﭘ و نادرﺎﻛ
3 .
؛قﻼﺧ
4 .
؛ﺮﻴﺼﺑ
5 .
؛ﻞﻘﺘﺴﻣ
6 . ﺖﺨﺳ شﻮﻛ -
؛رﺎﻛﺮﭘ
7 . شﻮﺧ
؛ﻦﻴﺑ
8 .
؛روآﻮﻧ
9 . ﻚﺴﻳر
؛ﺮﻳﺬﭘ
10 . ﻢﻴﺗ و ﺮﺒﻫر زﺎﺳ
.
ﺮﭙﻣﺎﮔ و نﻮﺴﻧﻮﻴﺘﺳا 1
ﺐﺣﺎﺻ ﺮﮕﻳد زا
ياﺮـﺑ ار ﻲﻠﻛ ﻲﮔﮋﻳو ﻪﺳ ﺰﻴﻧ ﻪﺻﺮﻋ ﻦﻳا ناﺮﻈﻧ
دﺮﻤﺷ ﺮﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ه
ﺪﻧا :
1. Stevenson & Gumper
1 .
؛ﻞﻴﺨﺗ ترﺪﻗ ﻦﺘﺷاد
2 . فﺎﻄﻌﻧا
؛يﺮﻳﺬﭘ
3 . ﻚﺴﻳر شﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ) .
،ﻲﻤﻴﺣر 1382 ، ﺺﺻ 13 - 11 (
زا ﻪﻠﻤﺟ
د ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ هرﺎﺑر
ي ﻲﮔﮋﻳو ـﻫ ﺎ نﺎـﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا
، تﺎﻌﻟﺎــﻄﻣ
ﻦﻧﻮﺘﻴﻟ ) 2000 ( ﺖﺳا . نﺎﺸﻳا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻠﺻا ضﺮـﻓ ﺖﺳا ﻦﻳا
ﻲﻗﺎـﻔﺗا ندﻮـﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ
ﺎﺑ داﺮﻓا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و ﺖﺴﻴﻧ
ﺖـﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
هﻮـﺤﻧ و ي رد ﻦﺘﻓﺮـﮔراﺮﻗ
هوﺮﮔ
توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ .
وا ﺮﻴﻐﺘﻣ ود
»
ﻖـﻴﻓﻮﺗ هﺰﻴﮕﻧا
ﺮـﺑ ﺪـﻴﻛﺄﺗ و ﻲـﺒﻠﻃ
لﺮﺘﻨﻛ
« داد راﺮﻗ نﻮﻣزآ درﻮﻣ ار .
ﻦﻧﻮﺘﻴﻟ ﺮﻈﻧ زا ﻚﺴﻳر ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
رد ﺶﻧاد ،يروآﻮﻧ ،يﺮﻳﺬﭘ
ﻪﻨﻴﻣز ي
ترﺎﻬﻣ ،ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ و رازﺎﺑ ،رﺎﻛ نﻮﻨﻓ
ﺐﺴـﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
ياﺮـﺑ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ،رﺎـﻛو
ﺐﺴﻛ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﻮﺧ ﺖﺷادﺮﺑ ،يرﺎﻜﻤﻫ
ﺎﻧاﻮﺗ و رﺎﻛو
،ﺖﺻﺮﻓ رﺎﻜﺷ ياﺮﺑ ﻲﻳ زا
ﻪﻠﻤﺟ ي
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺖﺳا
.
(Littunen, 2000)
ﻲﺗﺎﻨﻴﺑرز ) 2005 ( ﻲﻣ نﺎﻋذا راد
ﺮﻳز يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ زا ﻪﻛ د ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا
دور :
ﺖﻬﺟ Á
يﺮﻴﮔ يدﺮﺒﻫار
؛
ﺖﺳد Á
؛ﺖﺻﺮﻓ و ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
؛ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد Á
؛ﻊﺑﺎﻨﻣ لﺮﺘﻨﻛ Á
؛ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ حﻼﺻا Á
ﺮﺑ شﺰﻴﮕﻧا Á
ﻖﻳﻮﺸﺗ يا
.(Zerbinati, 2005)
يﺮﺑ نورﻮﺗ )
2006 (
ﺰﻧﻮﻤﻴﺗ ﻒﺟ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻲﻣ1
ﺪﻳﻮﮔ :
»
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻚﻳ رد ي
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
و ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲﮔﮋﻳ
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺘﻴﺼﺨﺷ و ﻲﺗاذ يﺎﻫ ﺖـﻴﻨﻫذ و ﻪﻔﺴـﻠﻓ ﻪـﺑ ﻪﻟدﺎﻌﻣ زا ﻲﻤﻴﻧ ،
ﺖـﺳا يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺨﺑ ﻦﻳا ﻪﻛ دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
« . يﺮـﺑ نورﻮـﺗ 10
ﺮﻳز ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻣ يروﺮﺿ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ياﺮﺑ ار
ﺪﻧاد
Thornberry, 2006, p.4) (
.
1. Jef Timmons
ﻊﺿﻮﻣ Á
؛ﻲﻧورد لﺮﺘﻨﻛ
؛مﺎﻬﺑا ﻞﻤﺤﺗ Á
شﻮﻫ ﺎﺑ داﺮﻓا بﺬﺟ ياﺮﺑ هدارا Á
؛دﻮﺧ زا ﺮﺗ
هﺰﻴﮕﻧا Á
؛ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ ﺖﺧﺎﺳ ،دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ي ﺖﺻﺮﻓ زا لﺎﺒﻘﺘﺳا Á
؛ﺎﻫ
؛راﺮﻄﺿا ﺲﺣ Á
؛رﺎﻜﺘﺸﭘ Á
فﺎﻄﻌﻧا Á
؛يﺮﻳﺬﭘ شﻮﺧ Á
؛ﻲﻨﻴﺑ ﻲﺑادﺎﺷ و كﺮﺤﺗ ﺲﺣ Á
.
ﻳ
ﻖﻴﻓﻮﺗ يدﺮﻓ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚ
ﻗﻼﻋ ،اﺮﮔ ﻪ
ﺮـﻳز تﺎﺼـﺨﺸﻣ و ﺖـﺳا يژﺮـﻧاﺮﭘ و ﺪﻨﻣ ار
ﺖﺳاراد
:(Zampetakis, 2007)
ﻪﺘﺷاد ﺖﺳود ار ندﺮﻛ رﺎﻛ Á
ﺮﺑ و ﻲﻣ هﺮﻃﺎﺨﻣ فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر يا
؛ﺪﻨﻛ
و قﻼﺧ Á
ﻪﺠﻴﺘﻧ
؛ﺖﺳاﺮﮔ
ﺆﺴﻣ Á
ﺖﻴﻟو هدﻮﺑ ﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ ﻪﻗﻼﻋ و ﻖﺸﻋ ﺎﺑ ار نآ و
؛دﺮﻳﺬﭘ
؛دراد ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا Á
ﺑ ،ﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا Á
ﻪﻣﺎﻧﺮ ﻳر هﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا و يﺮﺠﻣ ،ﺰ
؛ﺖﺳا رﺎﻛ ي
و دراد ﻲﻟﺎﻣ داﺪﻌﺘﺳا Á
ﺶﻴﭘ ار هﺪﻨﻳآ ﺖﺳا ردﺎﻗ ﻨﻛ ﻲﻨﻴﺑ
ﺪ .
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻣا ﺮﻳز حﺮﺷ ﻪﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
ﺖﺳا :
ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻚﺴﻳر ،اﺮﮔ
،ﺮﻳﺬﭘ ﺖﺻﺮﻓ ﻒﺷﺎﻛ شﻼﺗ ،
درﻮﺧزﺎـﺑ ،نﺎﻨﻴﻤﻃا مﺪﻋ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ،ﺮﮔ
فﺎﻄﻌﻧا و ﻞﻘﺘﺴﻣ ،هﺪﻧﺮﻴﮔ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﺮﻳﺬﭘ
،ﺰﻳر ﺘﻋا ياراد
ماﺪﻗا ،هﺪﻨﻧاﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ،ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤ هﺪﻨﻨﻛ
،
ﻢﻛ سﺮﺘﺳا .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺰﻨﻳرﻮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و يروآﻮﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد
زا ﺎـﻫ
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ رﺎﺘﻓر
ﻲﻳاﺮﺟا حﻮﻄﺳ ﻪﻠﻤﺟ )
ﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ نﺎـﻨﻛرﺎ
(
ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﻲﻧﺎـﻴﻣ ناﺮﻳﺪـﻣ و ًﻻﻮـﻤﻌﻣ و
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻟﺎﻋ ناﺮﻳﺪﻣ حﻮﻄﺳ رد ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﺷ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ؛دﻮ
رد ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﻧ ﺎـﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
،ﻲﺻﻮﺼﺧ نﺎﻣزﺎﺳ رد ﺮﺘﻤﻛ تﺪﺷ ﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ
ﻲﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻟود يﺎﻫ درﻮـﺧ
.(Zampetakis, 2007)
ﻪﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻣارآﺎﻧ
شﻼـﺗ و هداد نﺎﺸـﻧ ﺶﻨﻛاو ﻲﻄﻴﺤﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا مﺪﻋ و ﺎﻫ
ﻲﻣ
ﻚﻳ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
يدﺮﺒﻫار
ﻨﻛ دﺎﺠﻳا يﻮﻗ ﺖـﻴﻫﺎﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ،ﺪﻨ
ﻪﺘـﺷاد ﻲﺘﻗﻮـﻣ
نآ ؛ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ تارﺎﻜﺘﺑا ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺎﻫ
رد ﻲـﻄﻴﺤﻣ نﺎـﻨﻴﻤﻃا مﺪـﻋ دﺎﺠﻳا ﺚﻋﺎﺑ ،دﻮﺧ ي
نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﮕﻳد
ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺖـﺻﺮﻓ ،دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺎﺑ و ﺪﻧﻮﺷ
دﺎـﺠﻳا ار يﺪـﻳﺪﺟ يﺎـﻫ
ﻲﻣ نآ ؛ﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺳد ﻲﭘ رد دﻮﺧ يﺎﺒﻗر زا ﺮﺗدوز ﺎﻫ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻳ
هدﻮـﺑ ﺪـﻳﺪﺟ يﺎـﻫ رد و
ﻟﺎﺑ تاﺪﻳﺪﻬﺗ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﻴﺷﻮﻫ و ﺪﺻﺮﺘﻣ ،هﻮﻘ
) ،ﻲﻤﻴﻘﻣ 1384 ص ، 207 ( .
كﻮﻟ اﺪﻨﻴﻠﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ )
2006 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ مﻮـﻬﻔﻣ زا ناﺮﻳﺪـﻣ كرد ﻪـﻛ ﺪﻫد
يدﺮﺒﻫار نآ ،
وﺮﺿ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ار ﺎﻫ
ﻲﻣ هﺎﮔآ دﻮﺧ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ير
ﺪـﻨﻨﻛ . ﻞﻣﺎـﺷ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻦـﻳا
فﺎﻄﻌﻧا ،ﻚﺴﻳر شﺮﻳﺬﭘ ،يروآﻮﻧ ،ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
ﻣزﺎـﺳ ﺪـﺷر و ﺖﻳرﻮﻣﺄﻣ ،يﺮﻳﺬﭘ ﻲﻧﺎ
ﺖﺳا .
زا ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﻴﺒﻗ
دﺮﺒﻫار ،داﺮـﻓا ﻪـﺑ دﺎـﻤﺘﻋا ،ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ
ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺶـﻧاد لﺎـﻘﺘﻧا و ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎـﻛ ،ﻲﻳارﺎـﻛ ﺶﻳاﺰـﻓا ،يﺮﺗﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ،يزﺎﺳ
نﺎﻜﻣا ﻲﻣ ﺮﻳﺬﭘ دﻮﺷ .
Luke, 2006) (
» ﺮﺗرﻮﭘ
1«
ﻲﻣ لﻻﺪﺘﺳا
ﻊﺿﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳ يدﺮﺒﻫار
ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻴﺣ .
ﺎﻘﻋ ﺪـﻳ
» ﺮﺘﻴﭙﻣﻮﺷ « هرﺎﺑرد هﻮﺤﻧ ي ﻊﺿﻮﻣ ي ﺐﺣﺎﺻ ﺪﻳﺎﻘﻋ زا توﺎﻔﺘﻣ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻲﺑﺎﻳ ﺐﺘﻜﻣ ناﺮﻈﻧ
ﺶﻳﺮﺗا و هدﻮﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا رازﺎﺑ ﻚﻳ رد لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ
ﻲﻣ ﻖﻠﺧ ار
ﻲﻣ لﻻﺪﺘﺳا ،ﺶﻳﺮﺗا ﺐﺘﻜﻣ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ؛ﺪﻨﻨﻛ
نآ ﻪـﻛ ﺪﻨﻨﻛ
رد ﺎـﻫ
ﺷآ و مارآﺎﻧ ﻂﻴﺤﻣ ﻚﻳ بﻮ
ﻲـﻣ دﺎﺠﻳا لدﺎﻌﺗ هدز
ﺪـﻨﻨﻛ . يﺮﻴﮔدﺎـﻳ و ﻲﻫﺎـﮔآ ،ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد
يدﺮﺒﻫار ، ﺐﺟﻮﻣ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎـﻫدﺮﺒﻫار
ﻲـﻣ ﺖـﺒﺜﻣ ﺞﻳﺎـﺘﻧ و
دﻮـﺷ .
ﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﺘﺑﺎﻗر ياﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ار تﺎﻋﻼﻃا ن
ﻲﻣ ﺐﻴﻛﺮﺗ
ﻪـﺑ ﺎـﺗ ﺪـﻨﻨﻛ
ياﺮـﺑ ﺮﻤﺘﺴـﻣ رﻮـﻃ
1. Porter
فﺮﺼﻣ ﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا هدوﺰﻓا شزرا و يروآﻮﻧ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ .
» ﻳو ﻚﻳرا ﻮﻠﺴﻨ
1« و
» نﻮﻣﻮﻟﻮﺳ جرﻮﺟ
2« توﺎﻔﺗ
ﻨـﺳ ناﺮﻳﺪـﻣ نﺎﻴﻣ يﺎﻫ ناﺮﻳﺪـﻣ و ﻲﺘ
لوﺪﺟ رد ار ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ هرﺎﻤﺷ
) 1 ( هدﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺪﻧا
:
لوﺪﺟ 1 ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ و ﻲﺘﻨﺳ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ )
،ﻲﻤﻴﻘﻣ 1384 ص ، 208 (
ﻲﺘﻨﺳ ناﺮﻳﺪﻣ
ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
1 . ﻢﻳﺮﺣ و تارﺮﻘﻣ زا دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ﺎﻫ
1 .
ًﺎﻓﺮﺻ تارﺮﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺎﻤﻨﻫار طﻮﻄﺧ ناﻮﻨﻋ ﺪﻧﺮﮕﻧ
.
2 . ﻖـﻳﻮﻌﺗ ﻪـﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺗ و هﺪـﻨﻳآ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
شادﺎﭘ ﻦﺘﺧاﺪﻧا ﺎﻫ
2
. ﻪﻧﺎﺘـﺳآ و ﺖـﺳا ﻲﺼـﺨﺷ ﻲـﻨﻫذ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ هﺪﻨﻳآ مﻮﻬﻔﻣ نآ رد ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ ﺖﺳا ﻢﻛ ﺎﻫ
.
3 .
نآ رد نﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻪـﺑ زﺎﻴﻧ
رﺎﻴﺴـﺑ ﺎـﻫ
ﺖﺳﻻﺎﺑ . 3
.
ﺘﻨﻛ ﻪﺑ ﻪﻳﻮﺳ ود شﺮﮕﻧ
ﺖﻴﻟوﻮﺴﻣ و ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ،لﺮ
ﻳﺬﭘ ﻪﺘﺷاد يﺮ و
ﻲﻣ د او رﺎﻛ ﻪﺑ ار ناﺮﮕﻳد ﺪﻨﻧاﻮﺗ نآ زا و ﺪﻧرا
هﺮﻬﺑ ﺎﻫ ﻨﻛ يرادﺮﺑ ﺪﻨ .
4 . ﺮـﻫ رد تﻼﻜﺸـﻣ ﻲﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
هزﻮﺣ ي ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻢﻴﺳﺮﺗ و يرﺎﻛ ﻲﻠﻴﺼﻔﺗ يﺎﻫ
4 .
و ﻪﺘﺷاﺪﻧ يرﻮﺌﺗ ﺎﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﻧﺎﻴﻣ هﺰـﻴﮕﻧا زا و ﺪﻨﺘﺴـﻫ ماﺪﻗا ﺪﻌﺘﺴﻣ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ .
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻪﻤﻫ رد ،ﻒﻴﻃ ﻚﻳ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ
ﻲﻣ داﺮﻓا ي
ﻪﺘـﺷاد دﻮـﺟو ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻳا ﻦﺘﺷاد ﻦﻤﺿ نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﻣا ﻲﮔﮋﻳو
ار ﺎﻫ دﺎﻌﺑا رد ﺮﻳز
ﻢﻫ زا توﺎﻔﺘﻣ
ﻲﻣ ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻨﻛ .
1 . ا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ فاﺪﻫ
:
ﺐﺴﻛ دراد ﻲﻌﺳ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ
و ﺎﻣا ﺪﻨﻛ زﺎﻏآ دﻮﺧ ياﺮﺑ ار يرﺎﻛ
ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رد ﺮﻳﺪﻣ ﻚﻳ ناﺮﮕﻳد ﻂﺳﻮﺗ ًﻼﺒﻗ
هﺪﺷ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻲﻣ ﺖﻣﺪﺧ
ﺪﻨﻛ .
2 . ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ :
ﺐﺴﻛ ﺐﺣﺎﺻ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
،ﺖـﺳا رﺎﻛو
ﺎـﻣا
ﺖﻣﺪـﺧ ﺮﻳﺪـﻣ ﻚـﻳ رد هﺪـﻨﻫد
ﺐﺴﻛ و ﺖﺳا رﺎﻛ .
3 . ﻲﻤﻧ ﺮﻳﺪﻣ ﺎﻣا ﺖﺳا ﺮﻴﮔرد ﻚﺴﻳر ﺎﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻚﻳ ﻚﺴﻳر ﻪﻤﻫ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻛ لﻮﺒﻗ ار ﺎﻫ .
4 .
ﻚﺴﻳر ﻞﻤﺤﺗ ياﺮﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
ﻲﻣ دﻮﺳ شا
،دﺮﻴﮔ ﺎﻣا ﻪﺋارا ياﺮﺑ ﺮﻳﺪﻣ و ﻢﻈﻨﻣ ﺖﻣﺪﺧ ي
ﺖﺑﺎﺛ
، ﺎﭘ ﻲﻣ شاد دﺮﻴﮔ ) قﻮﻘﺣ ﺐﻟﺎﻗ رد .(
1. Erick K.Winslow 2. George T.Solomon
5 .
ﺖﺳا تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﻣﺎﻋ و روآﻮﻧ ﻚﻳ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ .
هﺪـﻨﻨﻛ اﺮﺟا ﺮﻳﺪﻣ ﻚﻳ
ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ي يﺎـﻫ
ﻲـﻣ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ار هﺪﻳا ﻊﻗاو رد و ﺖﺳا ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺪـﻨﻛ
.
Kumar, etal., 2003, )
(p.6
ﺶﻘﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ حﻮﻄﺳ مﺎﻤﺗ رد ناﺮﻳﺪﻣ يدﺮﺒﻫار
ﺪﻧراد نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ سﺎﺴﺣ و .
ﺶﻘﻧ ﻫار يدﺮﺒ ﻲﻟﺎﻋ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﮕﺘﺴﺑ
ﺮﺛﺆـﻣ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ ﻪﺑ يدﺮـﺒﻫار
دراد . رد ﺶـﻘﻧ ﻦـﻳا
هزﻮﺣ ﻲـﻳاﺮﺟا ناﺮﻳﺪـﻣ و ﻲﻟﺎﻋ ناﺮﻳﺪﻣ ﻦﻴﺑ ﺮﺛﺆﻣ تﺎﻋﻼﻃا و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻴﻣ ناﺮﻳﺪﻣ ي
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو .
ﺶﻘﻧ يدﺮﺒﻫار ﻪﻳﺎﭘ ناﺮﻳﺪﻣ )
ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ( ﺲﻜﻋ ﺰﻴﻧ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ نداد نﺎﺸﻧ ﻞﻤﻌﻟا
ﻻﺎﺑ هدر ناﺮﻳﺪﻣ زا ﻲﺘﻓﺎﻳرد تﺎﻋﻼﻃا ﺖﺳا
. يروﺮﺿ حﻮﻄﺳ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا يراﺮﻗﺮﺑ ياﺮﺑ
ﺶﻘﻧ ﺖﺳا
يﺎﻫ يدﺮﺒﻫار ،ناﺮﻳﺪـﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻖﻓﻮﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و هﺪﺷ ﺎﻔﻳا ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ
ﺪﻧﻮﺷ يﺮﺒﻫر و ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ .
ﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ و ناﺮﻳﺪﻣ ﻒﻳﺎﻇو ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪـﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ ياﺮ
ﺮﻳز حﺮﺷ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ﻮﻳرﻮﮕﻳﺮﮔ و ﺖﻴﻤﺳا لﺪﻣ ﻖﺒﻃ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﺰﺗﺎﻛ
) 2 ( هﺪﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ
(Katz, 2004, p.11)ﺖﺳا
لوﺪﺟ 2 نﺎﻣزﺎﺳ توﺎﻔﺘﻣ حﻮﻄﺳ رد ناﺮﻳﺪﻣ رﺎﺘﻓر
ناﺮﻳﺪﻣ حﻮﻄﺳ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ
نﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻲﻟﺎﻋ ناﺮﻳﺪﻣ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
ﺖﻴﻨﻫذ دﺎﺠﻳا ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺖﻬﺟ يﺮﺒﻫر و ﻲﻫد
ندﺮﻛ ﻖﻳﺪﺼﺗ
ﻲﻧﺎﻴﻣ ناﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻟﺎﻋ ناﺮﻳﺪﻣ فﺮﻃ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ
صﺎﺼﺘﺧا رﺎﻛ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ ﻲﻓﺎﻛ نﺎﻣز
رﺎﻴﺘﺧا ﻦﺘﺷاد
ﺮﺛﺆﻣ يزﺎﺳﺎﻧاﻮﺗ
نﺎﻣﺮﻬﻗ يروﺮﭘ
ﻖﻴﻔﻠﺗ و ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻞﻴﻬﺴﺗ يﺮﮔ
اﺮﺟا
ﻪﻳﺎﭘ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ شزﻮﻣآ
رﺎﻛ ﻲﺣاﺮﻃ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ
ترﺎﻬﻣ ﻢﻴﺗ يﺎﻫ يزﺎﺳ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻄﺗ نداد ﻖﻴﺒ
ﻢﻴﻜﺤﺗ نﺪﻴﺸﺨﺑ
ﻦﺟﻮﻳ ﺰﻴﺋﻮﻟ لﺎﺳ رد ،1
1984
ﻪﻨﻴﻣز رد ﻖﻓﻮﻣ ناﺮﺒﻫر
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ار ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ي
» ﻲﺘﻟود ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ
2« مﺎﻧ
و دﺮﻛ يراﺬﮔ ﻖﻓﻮﻣ ناﺮﺒﻫر ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧز ﻲﺳرﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ
ﻲﺘﻟود ﺶﺨﺑ رد نآ ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳرد 3
هدﻮﺑ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ترﺎﻬﻣ ياراد ﺎﻫ ﺪﻧا
.
ﻢﻬﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﮔﮋﻳو زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻲﺘﻟود ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ :
Á
ﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ ،ﻲﺘﻟود ﺶﺨﺑ رد ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﺎ
ﻪﻴـﺿﺮﻓ ﺮـﺜﻛا ﺎﻳ ﻲﺧﺮﺑ
يﺎـﻫ ﻲـﻌﻗاو
هزﻮﺣ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻚﻳ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ
ي ﻪـﻴﻜﺗ ﺎﺑ و ﻪﺘﺷاد ﻲﻫﺎﮔآ دﻮﺧ رﺎﻛ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﺼﺼﺨﺗ
ﻲﻣ دﻮﺧ ﻲﺼﺼﺨﺗ ﺶﻧاد ﺮﺑ
ﺳر تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﻧﺎ
ﺷ زوﺮﻴﭘ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻲﺳرداد و ﺎﻫ ﺪﻧﻮ
؛
هزﻮﺣ ﻪﺑ ﻪﻛ يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﺴﻠﺟ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
نآ ﻲﺼﺼﺨﺗ ي ﻪـﻧﻻﺎﻌﻓ ،ﺖـﺳا طﻮـﺑﺮﻣ ﺎـﻫ
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ .
نآ ﻲﺘﻴﻌﺿو ﻦﻴﻨﭼ رد
ردﺎﻗ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻢﻴﻤﺼﺗ زا ﻲﺧﺮﺑ رد ﺎﺗ
يﺮﻴﮔ يﺎـﻫ
ﻣ ﻂﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮ ﻨﻛ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺸﻣ
ﺪﻨ .
Á
ﻪﺑ ﻲﺘﻟود ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
ﻲﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ار ﻲﺘﻟود نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻜﻧآ يﺎﺟ
تﺎﻣﺪـﺧ ﻪﻛ ﺮﻤﺛ
ﻤﻋ ﻲﻣﻮ ﻪﺑ ار
ﻪﺋارا ﺪﻣآرﺎﻛﺎﻧ ترﻮﺻ
ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ و ﺮﻜﻓ ﻪﺗﻮﻛ ﻞﻨﺳﺮﭘ ياراد و
،ﺖـﺳا رﺎـﻛ
هﻮﻘﻟﺎﺑ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ؛ﺪﻧﺮﮕﻨﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ ي
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ار ﺮﺛﺆﻣ ﻲﺘﻟود يﺎﻫ ﺪﻨﻫد
. ﻦﻳﺪـﺑ
نآ كرد ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ
نﺎﻣزﺎﺳ زا ﺎﻫ
ﻪﺑ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻲﺘﻟود يﺎﻫ
ﺮﺛﺆﻣ ترﻮﺻ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻣ ،ﺪﻧﻮﺷ
رد يرﺎﻴﺴﺑ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻌﻣﺎﺟ .
ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺰﻴﺋﻮﻟ
ﻪﺑ ار هﺪﻴﭽﻴﭘ و گرﺰﺑ ﻲﺘﻟود نﺎﻣزﺎﺳ ،ﻲﺘﻟود ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
راﺰـﺑا ﻦﻳﺮﺗﺪـﻨﻤﺗرﺪﻗ ناﻮـﻨﻋ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻴﻴﻐﺗ ياﺮﺑ ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﺳﺎﻴﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا
ﺪﻨﻨﻛ .
راﺬـﮔﺮﺛا ،ﻞﻣﺎﻌﺗ فﺮﻃ داﺮﻓا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻲﺘﻟود ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﺮﮕﻳد ﻲﮔﮋﻳو Á
ﻦﻴﺒﻃﺎﺨﻣ و هدﻮﺑ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار دﻮﺧ
ﺪﻨﻫد .
نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
، ار ﻲﺘﻴﻓﺮﻇ و ﻲﻫﺎﮔآ
ﻪﺑ
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻦﻴﺒﻃﺎﺨﻣ رد ﻲﻧادوﺎﺟ و رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ترﻮﺻ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﻞـﻣﺎﻋ ﺪـﺳر
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻢﺘﺴﻴﺳ رد يﺮﮕﻳد
، دراﺪﻧ ار نآ دﺎﺠﻳا ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ .
1. Eugene Lewis 2. Public entrepreneurship
3 . زا ﺪﻧدﻮﺑ ترﺎﺒﻋ ﻖﻓﻮﻣ ناﺮﺒﻫر ﻦﻳا :
ﻦﻤﻴﻫ ﺰﺳﻮﻣ تﺮﺑار ،روﻮﻫ رﺎﮔدا ،روﺎﻜﻳر
Á
هزﻮـﺣ رد ار دﻮﺧ ﻢﻬﺳ ،ﻲﺘﻟود ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
ﻂـﺧ يﺎـﻫ
ﻪﻌـﺳﻮﺗ ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻲﺸـﻣ
ﻲﻣ ﻫد
؛ﺪﻨ نآ
ﻦﻳا ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﻪﻛ
نﺎﻣزﺎﺳ دوﺪﺣ ،ﺪﻧروآ ﺖﺳد
دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻲﻣ شﺮﺘﺴﮔ ار
ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ و ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﻳا ؛ﺪﻨﻫد
نآ لﻼﻘﺘﺳا ﻲﻣ ﺎﻫ
دﻮﺷ ) ،ﻲﻤﻴﻘﻣ 1384 ص ، 208 ( .
ﻪـﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ رﺎﺘﻓر ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ زا ﻲﻀﻌﺑ
ناﺮﮕﻳزﺎـﺑ رد يا و ﻲـﺘﻟود
ﻲﻤﻧ هﺪﻳد ﻲﺳﺎﻴﺳ
ﺐـﻟﺎﻗ رد ار ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎـﻛ رﺎـﺘﻓر ﻲﻳﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا ناددﺎﺼﺘﻗا ،ﺮﻧﺰﻳﺮﻛ ﺎﻣا دﻮﺷ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﻒﺸﻛ
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ؛يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﻧ ﻪﺘﺒﻟا ﺪﻨﻛ يو
ﻒﺸـﻛ
نآ ﻞﺑﺎﻘﻣرد ﺖﺳا يرﺎﻴﺷﻮﻫ ﻚﻳ ،ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ دﺎـﺘﻓا ﺪـﻫاﻮﺧ قﺎـﻔﺗا ﻪﻛ ﻪﭼ
Soockly, )
(2002
.
» نﻮﺴﻧﻮﻴﺘﺳا «
و
ﻲﮔﮋﻳو نارﺎﻜﻤﻫ
ترﺎﻬﻣ و ﺎﻫ
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
»
ﻪـﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ «
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ار
» ﻲﺘﻨﺳ ﺎﻳ يرادا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ «
ﻦﻳا ﻲﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﻨﻛ
:
»
ﺮﻓ ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ آ
دﺮﻛ ﻼﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﻳ زا شزرا ﻖﻠﺧ ياﺮﺑ ﺖﺻﺮﻓ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا ﺎﻳ ن
ﭼ ﺮﻫ ؛ﺖﺳا ﺖﺻﺮﻓ ﺐﻴﻘﻌﺗ و يروآﻮﻧ ﻖﻳﺮﻃ اﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻓﺎﻛ ﻊﺑﺎﻨﻣ زﺎﻏآ رد ﺪﻨ
ر د .
«
رد
» ﻦﻳﺮﺘﻴﭙﻣﻮﺷ ﺐﺘﻜﻣ «
يروآﻮـﻧ رد دﻮـﺒﻬﺑ ﺐـﻟﺎﻗ رد ﺎـﻫ ﺎـﻫﻻﺎﻛ
ﺮﻓ ، آ ﺎـﺑ و ﺎﻫﺪـﻨﻳ
ﻞﻜﺷ يﺎﻫ
مﻮﻬﻔﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
هﺪﺷ يزادﺮﭘ ﺖﺳا
. نﺎﻤﻫ ،ﺪـﺷ نﺎﻴﺑ هﺪﺷ دﺎﻳ ﻒﻳﺮﻌﺗ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
ﺮﻓ آ
ﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﻨﻳ
ﺐﺴﻛ ﺎﻳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻚﻳ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻧ
و رد ﺎـﻳ ﻞﻘﺘﺴـﻣ رﺎـﻛ
ﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ نورد
دﻮﺷ ﺎﻔﻳا گرﺰ .
ﻪﺑ
ﺮﻓ ﻦﻳا رد ﻲﻋﻮﻧ آ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺟو يﺮﺒﻫر ،ﺪﻨﻳ
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ
» ﻓآرﺎﻛ ﻦﻳﺮ «
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ .
ﺮﻓ ﻦﻳا رد آ
ﻲﮔﮋﻳو ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻨﻳ ﺎﻫ
ﺮـﻳز ي
ﻲﻣ رﻮﻬﻇ و زوﺮﺑ ﺪﻨﻨﻛ
:
1 .
؛نﺎﻨﻴﻤﻃا مﺪﻋ ﻂﻳاﺮﺷ
2 .
؛زﺎﻏآ رد ﻚﭼﻮﻛ سﺎﻴﻘﻣ
3 .
؛ﻻﺎﺑ ﺪﺷر ﺖﻴﻓﺮﻇ
4 . ﻻﺎﺑ ﻚﺴﻳر و
؛ﺖﺴﻜﺷ لﺎﻤﺘﺣا
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ترﺎﻬﻣ و ﺎﻫ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
5 . هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ زا هدﺮﺘﺴﮔ ي
؛ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
6 . هار نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻳ ﺎﻫﺪﺣاو ﻲﺧﺮﺑ يزاﺪﻧا ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
.
» نﻮﺳرﺎﻛ
1«
ﻳﺎـﺳﺎﻨﺷ ار ﻪﻧﺎﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺪﻴﻠﻛ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ رﺎﻬﭼ
ﺮـﻛ ﻲ هد
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا :
1 . ﻪﺑﺮﺠﺗ ؛ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻞﻐﺷ رد و ﺖﻌﻨﺻ رد ﻲﻓﺎﻛ ي
2 . ﻪﻨﻴﻣز رد مزﻻ ﺶﻧاد ي
ﻻﺎﻛ
؛رازﺎﺑ و ﺖﻣﺪﺧ ﺎﻳ
3 . ترﺎﻬﻣ
؛نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻳاﺪﻫ رد ﻲﻃﺎﺒﺗرا يﺎﻫ
4 . ﻀﻗ هرﺎﺑرد ﻲﻘﻄﻨﻣ توﺎ ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
بﺎﺼﺘﻧا ﺎﻳ ،بﻮﺧ يﺎﻫ نﺎﻨﻛرﺎﻛ
يﺪﻴﻠﻛ .
ترﺎـﻬﻣ زا ﺪـﻨﺗرﺎﺒﻋ ناﺮﻳﺪـﻣ زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ترﺎﻬﻣ عﻮﻧ ﻪﺳ ،ﻲـﻛاردا يﺎـﻫ
ﺮﻫ تﺎﻴﺋﺰﺟ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﻧﺎﺴﻧا نآ زا ماﺪـﻛ
رد ﺎـﻫ ﺮـﻳز
ﺖـﺳا هﺪـﻣآ
(Tropman &
Morningstar, 1982) :
ترﺎﻬﻣ Á ﻲﻛاردا يﺎﻫ :
1 .
ﻣ
؛يروآﻮﻧ رد ﻲﻠﻤﻋ ماﺪﻗا و ﺖﻛرﺎﺸ
2 .
؛دﻮﺧ ﻂﻴﺤﻣ نﻮﻣاﺮﻴﭘ زا ﻲﻫﺎﮔآ
3 . ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻲﻳاﺮﺟا يﺎﻫ
،ﺖﻧﺎﮔ رادﻮﻤﻧ ﻞﺜﻣ يﺰﻳر و تﺮﭘ
؛…
4 . ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻲﻟﺎﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ،رازﺎﺑ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﺜﻣ ﻲﻨﻓ يرﺎﺠﺗ ﺶﻧاد
؛يﺰﻳر
5 . ﺖﺴﻜﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
؛ﺎﻫ
6 . ﻞﻤﻋ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻔﺗ و ندﺮﻛ
؛ندﻮﺑ اﺮﮔﺮﻜ
7 . هﺪﻳا دﺎﺠﻳا ﻞﺣاﺮﻣ و ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺪﻧور ﻞﺣاﺮﻣ زا ﻲﻫﺎﮔآ .
ترﺎﻬﻣ Á ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ :
1 . يﺎﻔﻳا ﺶﻳﺎﻤﻧ ﻚﻳ ﺶﻘﻧ بﻮﺧ ﺮﮔ
؛
2 . ﻪﺑ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ
؛ﺪﻳﺪﺟ ﺪﻳﺎﻘﻋ ياﺮﺟا ﺎﻳ
3 . ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺶﻘﻧ
؛وﺮﻴﭘ ﺶﻘﻧ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﮔ
1. Carson
4 .
؛نﺎﻣزﺎﺳ رد دازآ يﺎﻀﻓ دﺎﺠﻳا
5 . لﺪﻣ ﻪﻨﻴﻣز يزﺎﺳ ي
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
؛ﻲﻠﺒﻗ يﺎﻫ
6 . مارآ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻀﻓ ندﺮﻛ .
ترﺎﻬﻣ Á ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ :
1 . ا ﻲﻨﻏ ،ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ،ﺶﻘﻧ يﺎﻔﻳا ﻞﺻ يزﺎﺳ
و
؛ﻲﺸﻨﻛاﺮﻓ
2 . نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻞﺻا شراﺰﮔ ندﺮﻛ
؛ﺎﻫ
3 . ﺐﺴﻛ ﻪﺑ دورو دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ مﺪﻋ ﻞﺻا
؛دﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﺪﻳﺪﺟ رﺎﻛو
4 . تﺎﺴﻠﺟ ﺖﻴﻫﺎﻣ و عﻮﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻞﺻا .
ترﺎﻬﻣ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻣ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻛاردا يﺎﻫ
ﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺘﺷاد ﺪ ﺪﻨﺷﺎﺑ
،
ترﺎﺒﻋ ﺖﺳا
ﻪﻜﺒﺷ ﺎﻳ ﻪﻜﺒﺷ دﺎﺠﻳا زا
ﻦﺨﺳ ،يزﺎﺳ
تﺎـﻋﻼﻃا و داﺮـﻓا ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ﻲﻳﻮﮔ و
ﺪﻨﻨﻛ هﺮﻛاﺬﻣ ﺶﻘﻧ و ه
يﺮﮕﻴﺑﺮﻣ .
) ﻬﺟ ﮕﻧﺎ
،يﺮﻴ 1382 ص ، 65 (
» سار
1« و
» ﻻاﻮﻧآ
2«
ﻪﻛ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا
نورد ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ
ﻟﺎﻌﻓ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺖﻴ
يﺎﻫ
ﻲﮔﮋﻳو دﻮﺧ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ﺮﻳز يﺎﻫ
ﻲﻣ زوﺮﺑ ار ﺪﻨﻫد
:
1 .
؛ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻧ ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا و ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺑ ﺰﻛﺮﻤﺗ
2 .
؛ﺖﺳا ﺢﺿاو و ﻦﺷور ،زﺎﻴﻧ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ
3 .
؛دﻮﺟﻮﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ندﺮﺑ لاﺆﺳ ﺮﻳز
4 . ﺦﺳﺎﭘ يداﺮﻓا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ كرد ﺆﺴﻣ و ﻮﮔ
؛ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﻘﺤﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﻛ لو
5 .
؛ﻲﺘﺑﺎﻗر و ﺖﻤﻫﺪﻨﻠﺑ
6 .
؛رﺎﻛ ﺖﻴﻫﺎﻣ رد شادﺎﭘ دﻮﺟو ﻪﺑ روﺎﺑ
7 .
ﻣ رد ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮ
ﺮﻴﮔﺎﭘ و ﺖﺳد يﺎﻫ رﻻﺎﺳ ناﻮﻳد
ترﺎـﻬﻣ دﺎـﺠﻳا و
يﺎـﻫ
ياﺮﺑ ﻲﻠﻤﻋ زوﺮﻴﭘ
؛ﻊﻧاﻮﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ نﺪﺷ
8 .
؛كﺎﻜﻄﺻا و دﺎﻀﺗ ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ
9 .
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻃﺎﺒﺗرا كرد :
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻞﻣﺎﺷ
ﻪـﺑ ﺮﻳﺪـﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و ﻲﻨﻓ و ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ ناﻮـﻨﻋ
1. Ross 2. Unkwalw
ﻳﺰﺟ ؛ﻞﻛ زا ﻲ
10 .
؛يروآﻮﻧ و ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺑ يراﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ نﺪﺷ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ
11 . ناﺮﮕﻳد و دﻮﺧ ياﺮﺑ ﻦﺘﺳاﻮﺧ )
نﺎﻨﻛرﺎﻛ (
، ) ﻲﻣاﺮﮔ ،داﮋﻧ 1385 ص ، 21 ( .
ﺮﻳز ﻞﻜﺷ
، ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ
ﺶﻘﻧ زا يا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎـﺳ ﻚﻳ ناﺮﻳﺪﻣ زا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا دور . نﺎﻣزﺎﺳ
ﺶﻘﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
نآ زا ،ﺪـﻧراد رﺎـﻈﺘﻧا ناﺮﻳﺪـﻣ زا ار ﻲﻳﺎـﻫ
ـﻫ ﺎ
ﻲﻣ
و هدﻮﺑ ﻲﺑﻮﺧ ناﺮﺒﻫر ﻪﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺧ
ﻣ زا ﻲﻳاراد عﻮﻤﺠ
ﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ي نﺎﻣزﺎـﺳ ،ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا
اد ﺪﺷر ار د
ه ﺎﺑ و و ﺖﻴﻗﻼﺧ ﺪﻧروﺎﻴﺑ نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ار يدﺎﺼﺘﻗا شزرا يروآﻮﻧ
.
ﻲﻌـﺳ ﻪﺸـﻴﻤﻫ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻣ
نﺎـﻨﻛرﺎﻛ ﺪـﻨﻨﻛ ﻦﺘﻓﺎـﻳ ياﺮـﺑ ار
ﺖﺻﺮﻓ و ﻖﻳﻮﺸـﺗ ﺪـﻳﺪﺟ و ﻊﻳﺪﺑ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ ﺐﻴﻏﺮﺗ .
رﺎـﺘﻓر مﻮـﻠﻋ رد ﻪـﺘﺒﻟا
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺶـﻘﻧ ناﺮـﺒﻫر ياﺮﺑ
ﻪﺑ ار ﺮﻴﻴﻐﺗ نﻼﻣﺎﻋ
ﻲـﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ
ﺪﻨﻨﻛ
، ناﺮﻳﺪﻣ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺎﻣا
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺶﻘﻧ ،ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ توﺎﻔﺘﻣ
ﺖﺳا ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻘﻧ زا .
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ناﺮﺒﻫر و ﺖﺻﺮﻓ ﻪﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ
،ﺪـﻨﻨﻛ
ﺶﻳاﺮﮔ ﺮﻴﻴﻐﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﺮﻴﻴﻐﺗ ناﺮﺒﻫر
ﮕﻧ و ﺎﻫ شﺮ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
، لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﺎﻣا
نآ ﻞﺜﻣ ﻪﻛ يداﺮﻓا ﻦﺘﻓﺎﻳ
ﻲـﻣ ﺮﻜﻓ ﺎﻫ
ﺪـﻨﻨﻛ . و قﻼـﺧ نﺎﻣﺪـﻴﭼ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ناﺮـﺒﻫر
ناﺮﻳﺪﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ قﻼﺧ ﺐﻳﺮﺨﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ
(Thornberry, 2006, pp.14-26).
» ﺘﻛ ﺲ ﺲﻳرود
1 «
ﻣ
ﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﺒﻫر ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌ ﺮﺛﺆﻣ و ﻦﻳ
» ﺶﻘﻧ يﺎﻫ
ﺪـﻨﻣ هﺮﻓ و
1. Kets de vries
ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ يﺮﺒﻫر
ﺶﻘﻧ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ناﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
يراﺬﮔ نﺎﻴﻨﺑ
1«
ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ار
ﺪﻨﻨﻛ . نآ ﺶﻘﻧ رد ﺎﻫ ﺪﻨﻣ هﺮﻓ
ﻲﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا ياراد نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﻢﺸﭼ ﺪﻧا
هﺪﻨﻳآ و زا
هدﻮﺑ كرد ﻞﺑﺎﻗ و ﻦﺷور ي
نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ﺰﻴﻧ
هﺪﺷ ﺪﻬﻌﺘﻣ و ﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ و ؛ﺪـﻧا
ﺶﻘﻧ رد راﺬﮔ نﺎﻴﻨﺑ
ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﺎﺠﻳا ﺎﺑ
يﺎﻫ ﻲـﻨﻴﺑاﺮﻓ شادﺎـﭘ و ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ
ﺐﺳﺎﻨﻣ
، ﻃﺎﺧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧﺮ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
.
ﻢﻫ ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺮﻳﺪﻣ
ﻣ ﻦﻴﺑ ﻲﻳاﻮﻧ
شزرا و ﻊﺑﺎـﻨﻣ ،ﻂﻴـﺤ
ـﻨﻛ ﻆـﻔﺣ ار ﺎـﻫ ﺪ
. ﻲـﻨﻌﻳ
ﻚﺴﻳر ﻲﻳﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺟاﻮﻣ نآ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ار
دﻮﺷ
ﻲﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
ﺪﻨﻛ .
ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺎـﺑ ﻪـﻧ
ﻪـﺑ رد ﻪﻧ و ﺖﺳا ﻒﻟﺎﺨﻣ ﻚﺴﻳر
ﻲـﻣ طاﺮـﻓا نآ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
ﺪـﻨﻛ . ﺮﻳﺪـﻣ زا ﻦﻳﺮﻓآرﺎـﻛ
ﺖﺻﺮﻓ
هﺮﻬﺑ ﺪﻨﻤﺷزرا يﺎﻫ
هدﺮﻛ يرادﺮﺑ
ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ناﺮﺤﺑ زوﺮﺑ زا ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳﺪﺑ و
ﺪـﻨﻛ .
ﻲﭘ رد ﺮﻳﺪﻣ ﺮﮔا ﺎﻣا
ﻓا ﺖﺻﺮﻓ يﺮﻴﮔ
ﻨﻛ ﻂﻳﺮﻔﺗ و طاﺮ
ﻪﻳور ﻪﺑ و ،ﺪ
و ﻚﺸﺧ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫ
رﻻﺎﺳ ناﻮﻳد ﺑ يور
ﺮﻛ ناﺮﺤﺑ ﺪﻌﺘﺴﻣ ار نﺎﻣزﺎﺳ ،دروﺎﻴ ﺖﺳا هد
) ،ﻲﻤﻴﻘﻣ 1385 ص ، 214 ( .
ﺎﻳ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ زا هﺪﻧزﺎﺳ تﺎﻔﺻ
،نﻮﺴـﻧﻮﻴﺘﺳا ،ﻦﻧﻮـﺘﻴﻟ ،ﻲﻧرﺎﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ي
نﺎﺟ و يادﺎﻧﺮﻓ ،ﻦﻴﻣ ﻲﺟﻮﺳ ،نﻮﺳرﺎﻛ ،ﺮﭘﺎﻛ وﺎﻛ
ﺖﻔﺻ هدﺰﻧﺎﭘ ﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﺳا
نآ ﺖﻴﻤﻫا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﻲﺗﻻاﺆﺳ تﺎﻔﺻ زا ﻚﻳ ﺮﻫ درﻮﻣ رد و بﺎﺨﺘﻧا يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ رد
ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ
نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ
ﺎﻫ
، نﺎﻤﻫ
ﺑ لﺪﻣ رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ
هدروآ ﻪﻣﺎﻨﺸـﺳﺮﭘ رد ،ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴ
ﺪﺷ . ﻦﻤﺿ رد
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
، ﻪﻄﺑار ﺎﺗ ﻲﮔﮋﻳو ي ﺎـﻫ
ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ )
ﻪﻘﺑﺎﺳ ،ﻲﻠﻴﺼﺤﺗ كرﺪﻣ ،ﺖﻴﺴﻨﺟ ي
ﻲﺘﻣﺪﺧ ( دﻮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻪﻟﺎﻘﻣ ي ﻞـﻣاﻮﻋ طﺎـﺒﺗرا ﻲـﺳرﺮﺑ ﺮﻈﻧ زا و ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،شور و ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺚﻴﺣ زا ﺮﺿﺎﺣ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻨﺷ
ﻲﻨﻳﺮﻓآرﺎﻛ ﺎﺑ ﻲﺘﺧﺎ
، اﺮـﺟا ﻞﺑﺎﻗ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺰﻴﻧ فﺪﻫ ظﺎﺤﻟ زا و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا
ندﻮﺑ
، ﺖﺳا يدﺮﺑرﺎﻛ .
1. Charismatic and architectural roles
ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ لﺪﻣ
شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺳﺎﻨﺷ
