هسیاقم یسررب نامزاس رد تبثم ینامزاس راتفر تیعضو یا
یاه
یعامتجا ةیامرس رب دیکأت اب مق ناتسا یتعنص و یگنهرف
یتمحر نیسحدمحم یدمحا هیقر ،1
ینیسح هموصعم ،2
یلعوبا
2
1 . ناریا ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ،یرادباسح و تیریدم ةدکشناد ،رایداتسا
2 . سانشراک دکشناد ،دشرا ناریا ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ،یرادباسح و تیریدم ة
( تفایرد خیرات :
92 / 50 / 4921 شریذپ خیرات ؛ :
40 / 52 / 4921 )
هدیکچ
نیا شهوژپ اب فده یسررب هسیاقم یا تیعضو راتفر ینامزاس تبثم رد نامزاس یاه یگنهرف و یتعنص ناتسا مق و ااب دایکأت راب یامراس
یعامتجا ماجنا تفرگ . قیقحت رضاح زا رظن فده یدربراک و زا رظن تیهام و
،شور وان زا و یییاصوت یاشیامیپ
تسا اعماج . یراامآ
ناریدم و نادنمراک نامزاس یاه یتعنص و یگنهرف مق ناتسا دوب . نااگروم لودج ساسا رب هانومن
یا 981 شور ااب یراین هانومن
یرایگ
یفداصت هداس باختنا دش . ییاهریغتم هک یارب یسررب هسیاقم ا ی تیعضو راتفر ینامزاس تبثم رد نامزاس اه ییاسانش
،دش لماش یگتسیاش
( طوبرم هب ریغتم یامرس یناسنا نامیا ،( و نادجو یراک و یشوکتخس ( طوبرم هب یامرس ریغتم یعامتجا
)،
و
،دیما بات
،یروآ یدمآراکدوخ و
شوخ ینیب طوبرم) هب ریغتم یامرس ناور یتخانش ) تسا . هب روظنم یسررب و تیعض راتفر ینامزاس تبثم و داعبا نآ رد نامزاس یاه یگنهرف
و یتعنص نومزآ یت ارجا دش . جیاتن هیزجت لیلحتو هداد اه ناشن داد نیب راتفر ینامزاس تبثم رد نامزاس یاه یتعنص و نامزاس یاه یگنهرف
توایت دوجو یرادانعم درادن
نامزاس و یاه یتعنص و یگنهرف رد دعب شوخ ینیب رد و یتیعض بولطمان رارق ااما ،دنراد رد دااعبا ریااس رااتفر
ینامزاس
،تبثم نامزاس یاه یگنهرف و یتعنص رد یتیعضو بولطم رارق دنراد .
ناگژاودیلک
ناور یامرس ،یعامتجا یامرس ،تبثم ینامزاس راتفر یتخانش
.
همانایار ،لوئسم ةدنسیون :
masoomehoseyni@ut.ac.ir
تیریدم یعامتجا ةیامرس
رود ة 2 ، رامش ة 4 ناتسمز ، 4934
تاحفص 645 ـ 624 Print ISSN: 2423-6071
Online ISSN: 2423-608X http://jscm.ut.ac.ir
همدقم مهم زا یکی فشک نیرت
هبنج تخانش رشب یاه ا ییمدآ راتفر سوملمان یاه
تیس . رایتفر ییدییچیپ
شنکاو و رشب شیپ یاه
ینیب ریذپان و راکفا عبت هب یو ییاضتقا درکیور زین و ،نویانوی طیارش رد وا
کرحم و ینورد تلایامت تیسا هدویب هجوت دروم تاعوضوم زا هراومه ،ینوریب یاه
. هیب تیکرح
بسک یایند هب دیدج یهاگن یوس ییژیو رب زکرمت اب راکو
و دارفا تبثم یاه نامزاس
یایننم هیب ،اه
تیسا ینامزایس رایتفر هیب دیدج یهاگن .
نیترایم لیس ی نمگ ( 0222 ) ناور ، میلع ار تیبثم ییسانش
هبرجت ناور تسا دقتنم و هدرک فیرنت تبثم ینهذ یاه زیکرمت ییتنم نمایسم ریب هیک هیلوا یسانش
یم دوب بسانم میدق نارود یارب و هدوب خیرات لوصحم ،درک (
،یوقندییس 9831
ص ، 08 ) . زایاآ ایب
ةدس 09 ناور زا یهوری نیترام یربهر هب ناسانش
لس ی نمگ هتفای ، یهد دنیپ رد دویخ یشهوژپ یاه
ناور بتکم مان اب هتشذی یرامیب یسانش
دندرک یسررب ار اری .
نآ ایب هیک دندییسر هیجیتن نییا هیب اه
نامرد نتفای رد ریگمشچ یاهدرواتسد دوجو یرامیب رب رثؤم یاه
یهراتفر و ینهذ یاه ،دیمآراکان یا
ناور رد دویب هدیش یکدینا اتبیسن هجوت دارفا ییافوکشدوخ و هنسوت ،دشر هب یسانش .
رد ،نیارباینب
تهج رد دندمآرب ددص شهوژپ هب هرابود یهد
ناور یاه دیم ار دییدج لاماک تیرومأم ود ،یتخانش
،دنهد رارق رظن 9
. ب و یداش زا یرادروخرب یارب ملاس تیصخش اب دارفا هب کمک هره
رد رتشیب یرو
ییدنز و 0 . تیلباق ییافوکش هب کمک یناسنا یاه
. ناور بتکم بیترت نیدب دایجیا تیبثم ییسانش
دش ( ناجنسا ی ییوکسا
، 9833
، ص 0 .)
هلئسم نایب ةرابرد تانلاطم یورین
یناسنا نامزاس هک زتنوک 0292)
) نآ ار یلصا نیرت یامرس نامزایس ییم ،دیمان
دیاب یمزج زا تیولوا ه یا یملع و یلمع تانلاطم یتیریدم
دشاب . یب کش یارب تکرح نین
هب فادها
ینامزاس و بسک نآ فادها و رد تییاهن تفریشیپ وریی رد ،هینماج
دریکلمع شیازیفا ناینکراک
رد
1. Martin Slygman
2. Kontz
نامزاس تساه . راشف ،یفرط زا یناور
نیرتشیب ریثأت ار رب درکلمع درف یم دراذی . نیدب بیترت یماگنه
هک راشف یناور زا ح د یصخشم رتارف
درکلمع ،دور ییم شهایک
دیبای (
Avey, 2011, p.28
.) ییکی زا
هلوقم یارب هک ییاه هلباقم
اب یاهراشف یناور
دراو نانکراک رب و
نسوت یورین یناسنا حرطم یم
،دوش
راتفر ینامزاس تبثم تسا تعانق)
،یرصمق 9811
ص ، 98 .) ناور یسانش تبثم هب هبنج تیبثم یایه
ناسنا یننی هب ن می ناویل رپ تیمها یم دهد . لراک زرجار و9
ماهاربآ ولزام دقتنم دندوب ناور ییسانش
هولاع دوبهب رب دارفا
،ضیرم دیاب هیب تخایس و دایجیا نایسنا ملایس و افوکیشدوخ زیین
هیجوت دینک .
بوچراچ تاقیقحت
راتفر تبثم ینامزاس هب یاهراتفر شیر رترب
یلغش رظن دراد و دریکیور نییا هیب
لابند ا داجی طاقن توق راتفر نانکراک هب ناونع کی ییاراد رادیاپ تسا . رضاح قیقحت ،هنیمز نیا رد هب
لابند سیاقم راتفر ینامزاس تبثم نایم نانکراک نامزاس یاه یگنهرف و یتننص ناتسا مق ایب دییکأت ریب
یامرس یعامتجا (
،نامیا نادجو تخس ،یراک یشوک
) تسا . یسررب یلامجا تاقیقحت مایجنا
هیتفری
رد نیمز راتفر ینامزاس تبثم یم ناشن رد دهد نیا تاقیقحت طقف
رایهچ دینب رایتفر ینامزایس تیبثم
زناتول ( شوخ بات ،یدمآراکدوخ ،ینیب یروآ
و دیما ) یسررب تسا هدش .
رد نیا شهوژپ ینیس هدیش
تسا هولاع رب راهچ دنب دانبا ،هدشدای تخس
نادجو ،یگتسیاش ،یشوک یراک
و نایمیا زیین رب ییسر
دوش .
یرظن ینابم تبثم ینامزاس راتفر ارگ
درکیور ینامزاس راتفر تبثم
یارب یبایتسد هب تیزم یتباقر ینتبم تقیقح نیا رب هتفریذپ
هدیش
تسا
هک رتشیب نامزاس اه زا مه تیلباق یاه عبانم یناسنا دوخ هرهب ییمن دینریی تیعانق)
،یریصمق 9811
،
ص 89 ) رد ، هک یلاح تلااح
و راتفر بثم ت ناسنا اه و نامزاس یاه تبثم اری نکمم تسا اساسا ریثأیت
1.Karel Ragers
2.Abraham Maslow
یتبثم رب درکلمع و رگید یاهدمایپ بولطم
ینامزاس دشاب هتشاذی هک
رتارف زا عباینم یدایم یایهوگلا
بسک راکو کیسلاک و
شرگن یاه یتساک تسا روحم روپیلع)
و ،ناراکمه 9810
ص ، 91 .) سایسا رب
شهوژپ دیاتن یاه
ریخا رد نیمز م میهات تبثم اری رد تبثم ،راک ییاری
یعاب دویبهب دایجیا ،طیباور
یامرس میهست و ،یعامتجا تاعلاطا رتهب
و عبانم یم دوش (
Lewis, 2011, p.13
.) حرطم اب زناتول ندرک
تبثم ینامزاس راتفر (
)POB
دش ینامزاس راتفر رد تبثم درکیور ماگشیپ ، .
هبPOB
ریب زیکرمت یاج
تیریدم نض طاقن ندرک یم هجوت تبثم طاقن هب ،ف
دینک (
Nelson & Cooper, 2007, p.16
.) زنایتول
درک فیرنت حرش نیدب ار تبثم ینامزاس راتفر :
یدنمناوت دربراک و هنلاطم ناور تبثم یاه
یتخانیش
هزادنا و هنسوت نباق هک یناسنا عبانم توق طاقن و نآ ناوتب و دنشاب یریی
دریکلمع دوبهب یارب ار اه
ب نانکراک ه
دریک تیریدیم شخبریثا روط (
James et al., 2009, p.2
) . بییکرت شنارایکمه و زنایتول
ر ناو نکش یارب ار یعامتجا یامرس و یناسنا یامرس ،تبثم یسانش تیبثم ینامزاس یاهراتفر یریی
یم یرورض دنناد
.
لکش 1 . لکش لماوع تبثم ینامزاس یاهراتفر ةدنهد
( ،یوقندیس 1831 ص ، 52 )
یامرس یناسنا ة
یامرس یناسنا هب9
یلماوع تییفرظ ،تراهم ،شناد دننام یایه
ایهرواب ،هیبرجت ،یدریف و
شریگن هیب
ماجنا نداد قیقد و هب عقوم فیاظو و روما طوبرم هب درف فویطنم تیسا
(
Chen et al., 2004, p.196
.)
مهم نیرت صخاش یاه یامرس یناسنا ترابع زا دنا یگتسیاش هفرح
یا و ییصصخت کراک
،یلیصا ناین
دادنت ،هبرجت ،تلایصحت دارفا
تکرش اب نیمز یلبق ،طبتریم نیینچمه عییزوت
تیلوئیسم قییقد یایه
1. Human Capital
تبثم ینامزاس راتفر یعامتجا یامرس
یناسنا یامرس ناور
تبثم یسانش
طبترم اب نایرتیشم (
Rodov & Leliaert, 2002, p.325
.) ،یدریف شیناد ناوینع ایب ینایسنا یامریس
تراهم ییاناوت ،اه هبرجت و اه
نیح و شزرا قیلخ یاریب نامزایس کیی نانکراک یاه ایسم ندریک
نم
بسک تسا هدش فیرنت راکو .
یعامتجا ةیامرس
رثکا نادنمشناد یامرس
یعامتجا ر9
ا زا مشچ ا زادن کبیش یطایبترا فییرنت
هدریک دینا . ییرظن کبیش
یعامتجا رب
نیا ضرف راوتسا تسا هک هکبش یطابترا یاه زا
نیا تهج هک هب یاضعا دوخ هزایجا یم ی
دنهد هب عبانم یعامتجا نورد
هکبش تسد ای
،دنب اریب ی ایضعا شزرا دیننیرفآ (
Lin & Huang, 2005,
p.194
.) زا یامرس عامتجا ی بنت ی اهر ی تلتخم ی هدیش ،تیسا دیننام ،تایطابترا تکرایشم
و دایمتعا ،
یگتسبمه (
Portes, 2014, p.18407
.) زا امایاکوف رظن یامرس0
یعامتجا هیعومجم
یا زا یایهراجنه
دوجوم رد متسیس یعامتجا تسا
هک بجوم را یاقت حطس یراکمه یایضعا
نآ هینماج ییم دویش و
هنیزه یاه یم شهاک ار تاطابترا دهد
. هب داقتعا وا ییاهراجنه هک
یامرس دییلوت یعامتجا ییم
،دیننک
اساسا دیاب نماش ییایاجس زا
نیبق
،تقادص یادا
تادهنت و تاطابترا هیبناجود
دنیشاب هدازرایمنم)
و
،ناراکمه 9833
، ص 92 .) یامرس یعامتجا رصانع
و هتلؤم ییاه دراد هک رد تروص تییوقت نآ ایه
یم ناوت نیمز دوبهب و هنسوت ار رد ریاس شخب اه داجیا درک . ییخرب ریصانع و هیتلؤم ییایه هیک هیب
ناونع صخاش یاه یم حرطم یعامتجا یامرس ترایبع ،دنویش
،تیلوئیسم سایسحا ،دایمتعا زا دینا
عون مظن ،ینید تاداقتعا ،یتسود وناق ،یریذپ
ن و کیمک ،دیهع هیب یایفو ،رگیدکی هب مارتحا ،یرادم
یعاسم کیرشت و ،تدعاسم (
،ینیلع 9819 ص ، 901 .)
ناور ةیامرس یتخانش
یاهراتفر ینامزاس
تبثم رد رکتت ناور یسانش تبثم دراد هشیر .
عوضوم ناور ییسانش دییابن افریص
نلاطم نارامیب یناور
،دشاب ناسنا ملاس مه دیاب عوضوم تاقیقحت ق رار و درییی عیماوج تمیس هیب
1. Social Capital
2. Fukuyama
تخاس نماج یناور ملاس تکرح دننک . ناور ناسانش تبثم افرص رب حطس یدرف دییکأت ییمن ،دیننک
هکلب رد حوطس ینامزاس و یعامتجا زین
هیامرس رب یراذی
رد تلیضف رایتفر ،تیلوئیسم ،اوقت ،یندم
عون ،یدنورهش یتسود
و قلاخا هدش دیکأت تسا
. ناور هب هجوت یسانش
لاس رد تبثم 9113
طسوت
هب هک دش نایب نمگیلس نیترام هب توق طاقن
هیب ییدنزریس و تملاس هب و ،فنض طاقن یاج یایج
بیسآ و یرامیب درک هجوت یسانش
(
Luthans et al., 2004, p.2
.) ناور یتخانش تبثم اریی یدریکیور
یملع تسا هک یم دشوک ةرابرد هچنآ هب ییدنز کی رجنم دنمشزرا
و هدیش ریش طیا ینایسنا هیک هیب
ققحت ،یدونشخ رجنم ییافوکش و نتشیوخ
یم
،دوش قییقحت و دینک ییسررب (
Alex Linley et al.,
2006, p.5
.) نک رد ناور یامرس ، یتخانش
مشچ9
تیریدیم و کرد یاریب ار هزایت یدریکیور و زادنا
یم ناغمرا هب شور نیدنچ رد یناسنا عبانم دروآ
: 9 . ناور یامرس ریتارف یتخانش
ینایسنا یامریس زا
تسا . حیرص شناد نماش طقف یناسنا یامرس تراهم ،0
ییاناوت و اه هیب هیک ییایه
قییرط زا ییدایس
همانرب یم داجیا راک نیح برجت ای یشزومآ یاه ینمض شناد هکلب ،تسین ،دوش
نامزاس رد یصاخ8
هطوا یعامتجا یاهدنیارف رد نانکراک و ناریدم هک ینامز هک تسا جیا ،دنرو
یم دا ؛دوش 0 . یامریس
ناور ؛تیسا یعامتجا یامرس زا رتارف یتخانش 8
. ناور یامریس ؛تیسا تیبثم یتخانیش
1 . یامریس
ناور هبرصحنم یتخانش ؛تسا درف
5 . ناور یامرس ؛تیسا قییقحت ریب یینتبم و هییرظن کیی یتخانش
6 . یامرس ناور هزادنا نباق یتخانش ؛تسا یریی
1 . ناور یامرس یتخانش
راذیریثأت یراک درکلمع رب
؛تسا 3 . ناور یامرس یم هنسوت عاب یتخانش
دوش (
Nelson & Cooper, 2007, pp.24-25
.)
یدمآراکدوخ یدمآراکدوخ ای1
هب نایب هداس هبدامتعا یتخانیش ییرظن یاینبم ریب یدایز دح ات ،ستن -
یعایمتجا
ارودنب یم و تسا5
ییاناوت هب درف داقتعا ناونع هب ناوت یتخانش عبانم نیمأت ،هزیگنا داجیا یارب شیاه
1. Psychological Capital
2. Expelict knowledge 3. Tacit knowledge 4. Self-efficacy 5. Bandura
ماجنا رد تیقفوم هب یبایتسد یارب مزلا تامادقا و درک فیرنت نینم تیظو نداد
. نیا یییژیو داریفا
ار هب باختنا یاهراک
،یشلاچ فرص نامز و یژرنا مزلا یارب ندیسر هب
،فادها و تماقتسا ماگنه
ههجاوم اب عنایم و میملاع سویأیم هدیننک یق ردا ییم دینک . صخایش یایه نییا هیتلؤم ییشیدنارود
، 9
هظحلام
،یری یمیظنتدوخ و0
ییارگنورد تسا 8
هک عاب یم دوش دارفا هب دینمفده رویط و
هینلاانف
فادها ار هب شلاچ
،دنشکب گنا ی شز و تامادقا دوخ ار میظنت دننک و دینیارف یرییدایی دویخ
ار رد
شیپ ینیب ةدنیآ
،قفوم تیریدم و لرتنک دننک (
Nelson & Cooper, 2007, p.26
.)
شوخ ینیب
شوخ
1ینیب یم هراشا یتنم و تبثم یاهدادیور حیضوت هب دنک
. شوخ دارفا ،لاثم یارب ریب نییب
نییا
یم تسکش ای یتنم یاهدادیور هک دنرواب دوش هداد حیضوت تقوم عناوم ناونع هب دناوت
( طیقف نیم
مراد دب تته کی .)
تعا نیبدب دارفا هک یلاح رد دنتدمدنلب یتنم یاهدادیور دنراد داق
( رد زییره نم
تفرشیپ نامزاس نیا یمن
منیک )
Peterson et al., 2008, p.3)
.) نایسنا ییحور میهم نایکرا زا ییکی
تسا وا ینهذ ریوصت .
ییژیو زا یکی یم هک تسا نآ ینهذ ریوصت یاه
ییب دیناوت نیصا هیب هیجوت
تفر رب و دوش گرزب و کچوک ،عیاقو و اهدادیور دراذیگب ریثأیت ناسنا را
( ،ییقیقح 9836
ص ، 82 -
01 .) یم داجیا یتنم و تبثم یاهراب ینهذ ریوصت دنک
. یتنم و تبثم یاهراب نیا نیب دناوتب درف ریا
ریا یلو دراد لدانتم یحور ،دنک داجیا لدانت شوخ ،دشاب هتشاد یرتشیب تبثم ینهذ راب دناوتب
نیب
تسا . شوخ درف هکنیا سپ ای دشاب نیب
و تیبثم یاهدادیور اب شدروخرب ةوحن و وا دوخ هب ،دشابن
دراد طابترا یتنم .
شوخ دارفا ،نمگیلس رظن قبط تیسکش اب ییورایور رد نیب
تییقفوم و ایه یایه
یم هیکت رادیاپ و یلک یاهدانسا رب شیوخ دننک
. شوخ درف ار فنض طاقن مه و توق طاقن مه نیب
یم دنیب . جوت توق طاقن هب رتشیب یلو یم ه
دنک ( ،ناراکمه و یضایف 9831
ص ، 1 .)
1. Forethougt
2. Self-regulation 3. Self-reflection 4. Optimism
دیما دیما تلؤم ناور یامرس رد 9
هب و تسا هتشاد یهجوت نباق نسوت یرظن ظاحل زا تبثم یتخانش روط
ناونع هب یلک
« رکتت زرط یزاسدنمناوت »
یم هتفری رظن رد دوش
. انسا ی د
0ر دییما ةرابرد ار دوخ یرظن
فده مدرم هک ضرف نیا اب نتسه اری
درک حرطم ،د .
،دراد دزیج ود دییما درک نایب دوخ یرظن رد وا
و هدارا تیلماع ( یلماع رکتت )
فده هب ندیسر یاهریسم و (
یهایرذی رکتت .)
ناشن تیلماع ةدینهد
لابند و صخشم یفده اب راک عورش یارب درف ةزیگنا ای تیفرظ فدیه هیب یبایتیسد یاهریسم ندرک
تسا . نحارم مه رد هزیگنا هچ ریا ماگنه نآ شقن ،تسا مهم فده هب یبایتسد
ههجاوم ،عیناوم اب
تسا یتایح (
Luthans et al., 2010, p.44
.) نیکشت دزج رگید همانرب دیما ةدنهد
یبایتیسد یارب یزیر
هن هک تسا فده هب هار هکلب ،تسا فادها ییاسانش ةدنرییربرد اهنت
فادیها هب ندیسر تواتتم یاه
یم نماش ار دوش
( و یضایف ،ناراکمه
9831 ص ، 5 .) ییادج شخب کی فدیه ،دییما ریذیپان
یراذیی
هزادنا نباق ،صاخ هک یفده تسا رثؤم تیسد و ینقاو لاح نیع رد و یشلاچ ،یریی
دیشاب ینتفایی
(
Nelson & Cooper, 2007, p.28
.)
بات یروآ ( فاطعنا یریذپ )
بات
8یروآ هب تیفرظ نباق هنسوت رد درف یارب تشیرب هب تلاح هییلوا مایگنه هیهجاوم ایب
،یتخیس
،ضرانت
،تسکش یتح
ثداوح تبثم دننام تفرشیپ و شیازفا تیلوئسم هتتی
یم دوش (
Luthans et
al., 2006, p.20
.) رد
،عقاو فاطننا یریذپ هب نانکراک هزاجا یم دهد تلاکشم و
یتخس یاه شییپ ور
ار تصرف ییاه یارب دشر و یرییدای دننادب
(
Giachetti & So, 2009, p.162
.) ،نیارباینب بایت
یروآ
فریص تیمواقم نینتنم
رد ریبارب بییسآ ایه ایی طیاریش هدیننکدیدهت ،تیسین
هیکلب دریف بایت
،روآ
تکراشم ةدننک لانف و ةدنزاس طیحم نوماریپ دوخ تسا (
Siu et al., 2009, p.772
.) مهم املسم نیریت
بات شنترپ و هتتشآ یراک طیحم رد شزاس یارب هتلؤم تسا یروآ
. اوش یم ناشن ده یمایگنه دهد
1. Hope
2. Snyder 3. Resiliency
یم راتخاس دیدجت نامزاس هک یم داجیا نانکراک رد یهجوت نباق سرتسا ،دنک
نایمز نییا رد هک دوش
بات یتخس نمحت و دارفا دوبهب یارب رگید نامز ره زا شیب یروآ تسکش و اه
تیسا زاین اه .
داریفا
فاطننا یم رتهب ریذپ سرتسا اب دنناوت
هب هک یراک طیحم یاه روط
هیلباقم ،تسا رییغت لاح رد موادم
دننک . ییژیو دارفا نیا دنراد ییاه
: 9 . ،ندوبزاب و ییدوشی 0
. ایب ههجاوم ماگنه یتطاع تابث نتشاد
یتخس اه (
Avey et al., 2009, p.6
) ، 8 . تینقاو یم تلوهس هب ار ییدنز یاه دنریذپ
، 1 . ا دنراد نامی
تسا اننمرپ ییدنز هک
، و 5 . ییاناوت گمشچ یاه قفو یارب یری
گرزیب تاریییغت اب دوخ عیرس نداد
دنراد ( ،ناراکمه و یضایف 9831
ص ، 1 .)
تخس یشوک
اسابوک تخس
0یشوک ار یموهتم یم دناد هک ةدنرییربرد شنک ةویش
یرو درف رد ربارب تیساهدادیور
هک یم دناوت صاخشا ار
رد ربارب سرتسا دنک مواقم و
یناور تملاس ار
هب لابند هتشاد اب دیش ( یربیص
،ناراکمه و هدازرظن 9810
ص ، 0 .) یم هتسجرب ار یرادرک بنج طقف ششوک هچری هک اجنآ زا ،دنک
ناشن ،راکشآ راتفر ره تخیس ،تیسا هیتطاع و تخانیش نایهن داینبا ةدنهد
ییم ار ییشوک زا ناویت
ییژیو یاه تیصخش تبثم تسناد ملاس یاه
. ناور تیبثم ییسانش و تاتیص زا یحب رد زیین اریی
یبنت شهوژپ دنیارب ،دراد یدج هجوت تیصخش ةزاس نیا هب تبثم یاهر ییم ناشن اسابوک یاه
دیهد
نییا نویچ و تسا هدش نیکشت دزج هس زا هک تسا یتیصخش تیصوصخ هنیمز نیا رد مهم نماع هس یازجا اب یسیلگنا نابز رد هنای
فورح یم زااآC
ییم ،دنوش نآ ناویت
ار ایه 8C
ایسابوک دییمان .
فورح هتوکC
ةژاو هیس تیشون
Commitment
( دیهنت ) ،
Challenge
( هزرایبم و شلایچ ییویج
) و
Control
( راهم ) تسا ( ،یناوید ریما 9831
ص ، 8 - 0 .)
1. Suzanne Kobasa
2. Hard work
نامیا نامیا نئمطم و نتشادداقتعا یاننم هب تغل رد9
نماش و تسا ندوب هلوقم مه
تسا اه . ایمماد نایسنا
ییم درویخرب ییقلاخا و یعامتجا نماسم و هنماج اب دینک
اینب و نآ ریبارب رد دویخ تریطف ریب ایه
سکع یم ناشن نمنلا دهد
. بتکم ریا ناسنا
، دشاب هتشاد هتسویپ نامیا و هدیقع
، هدویب دنمتدانس مه
تسا صخشم ییدنز رد شتیلکت مه و .
نیا ریا رد ترویص
، دویب دیهاوخ نادریریس یدویجوم .
یم بجوم نامیا شلات ناسنا دوش
شیاری ماریلع ییاه ه
و ینیبط یا دیهد مایجنا یدریف
( یریبکا ،
9833 .) یم هک تسا ینهذ یتلاح نامیا هیمین نهذ یارب رواب و شزومآ کمک هب ار نآ ناوت
راییشوه
درک داجیا .
یم بجوم نانیمطا و نیقی ساسحا و نامیا نتشادن ابلاا تیلباق میناوتن دوش
ینورد یاه
هب ار دوخ میریی راک
( ،یقیقح 9836 ص ، 61 .)
یراک نادجو ادجو یراک ن یم ار0
ماجنا هب درف نآ ددم هب هک درک فیرنت ینورد یشیاری ناوت و رتیشیب رایک نداد
یم یحور یاضرا و دراد شیاری رتهب دوش
. تسا درف توق طاقن زا یکی یراک نادجو .
نادجو ریا
بویخ هیلمج زا یصاخ عوضوم رد ناسنا و مییظع یوریین ،دیبای ایقترا و درییی تیهج ندرکرایک
رد یدنمشزرا یم داجیا وا
هب نآ طساو هب هک دوش یم رکف یبوخ
یم نمع بولطم وحن هب و دنک دنک
تیشاد دهاوخن قوفام رمتسم و قیقد تراظن و لرتنک هب یزاین و (
،نییتم ییعراز 9819
ص ، 821 .)
نادجو راک ی یعون راکوزاس یلرتنکدوخ رد
روما تسا هک هیب نآ طیساو داریفا
نودیب ترایظن یایه
میقتسم و قتسمریا می زا راک ،نوریب دوخ
ار زا رظن یمک و یتیک هب روط مامت و لایمک مایجنا ییم دینهد
( ،ناراکمه و ییاضریلع 9810
ص ، 0 .)
1. Faith
2. Work Conscientious
یگتسیاش یگتسیاش تیسا یعامتجا و ینیبط نماوع رب طلست یاننم هب احیولت 9
. ار هزییگنا نییا هیک یداریفا
یمن ،دنراد هب دنهاوخ
اتتا یدادخر دننامب رظتنم ننتنم روط یم هکلب ،دتتیب ق
ار دویخ طیحم دنهاوخ
دنویش یزییچ قایتتا بیجوم و دینروآرد طلست تحت (
،درایچنلاب و ییسره 9835
ص ، 18 - 10 .)
یگتسیاش تراهم ،شناد هب اه
یمرب یراتفر و اه ماجنا للاخ رد دارفا هک ددری
دویخ زا نایشراک نداد
یم ناشن دنهد ( ،ناراکمه و شیرلوا 9831
ص ، 52 - 11 .)
حت ةنیشیپ قیق
نیا رد تاقیقحت یخرب شخب طبترم
راتفر اب ینامزاس یم نایب ار تبثم مینک
.
یشهوژپ اب
فده سیاقم هتلؤم ینامزاس راتفر یاه تبثم
اری نیب نانکراک یمسر و یتکرش نامزاس
بآ و بلاضاف ناشاک
تسا هتفری ماجنا .
رد نیا شهوژیپ لدیم
یدینبراهچ زنایتول
( ،یدیمآراکدوخ
شوخ ،دیما ینیب
و بات یروآ هب (
هتفری راک هدش
تسا . دیاتن شهوژپ ناشن تسا هداد رایتفر
ینامزایس
تبثم نیب نانکراک تکرش بآ و بلاضاف ناتسرهش نایشاک
رد یحطیس بویلطم حطیس و دراد راریق
نیب تبثم ینامزاس راتفر نانکراک
یمسر و یتکرش تواتت یراداننم درادن
تیعانق)
،یریصمق 9811
،
ص 901 .) یشهوژپ اب
ه فد هزادنا یریی یامرس ناور یتخانش تبثم و طابترا نآ اب تیاضر درکلمع و
یلغش ماجنا تفری . رد
،عقاو نیا شهوژیپ هیب
لایبند ییسررب ریثأیت هیتلؤم یایه ( بایت ،دییما ،یروآ
شوخ ینیب و یدمآراکدوخ )
هب هنایادج روط و
یبیکرت زا هتلؤم اه شیازفا رب تیاضر
و درکلمع یلغش
دوب . دیاتن اشن ن ةدنهد طبار تبثم و بیکرت نیب راداننم راهچ
هتلؤم اب تیاضر و درکلمع یلغش دویب .
نینچمه هتفای اه ناشن داد بیکرت راهچ هتلؤم تبسن هب ره کی زا هتلؤم اه هیب هیب ،ییایهنت تیایضر
و
یلغش درکلمع یرتشیب
یم رجنم دوش (
Luthans et al., 2007, p.541
.) یشهوژپ اب
فده یسررب ریثأت
ناور یامرس یتخانش
رب اهراتفر و شرگن یاه یلغش ماجنا تفری . نیا شهوژپ شقن تبثم رد یییاری
1. Competence
شیپ ینیب اهراتفر و شرگن یاه یلغش ار دروم هیجوت راریق داد و هیب نییا هیجیتن دییسر یامریس هیک
ناور یتخانش طبار یتنم و راداننم اب دصق کرت
،نامزاس ینیبدب ینامزاس طییحم و رایک
ایبنایز ر دراد .
،نینچمه نیا
ریغتم هن اهنت رب شرگن اه و دصاقم رثؤم یراتفر ،تیسا
هیکلب رد طایبترا ایب یایهراتفر
شقنارف زین رد نامزاس رثؤم تیسا (
Avey et al., 2010, p.430
.) ییشهوژپ ایب
فدیه ریثأیت ییسررب
ناور یامرس رب تبثم یتخانش
راتفر ،شرگن و
درکلمع نانکراک ماجنا تفری . ا دیاتن قیقحت نی ناشن
داد یامرس ناور یتخانش اب شرگن نانکراک تیاضر)
دهنت ،یلغش ینامزاس
و یزورهب ناور یتخانیش ) ،
راتفر بولطم ینامزاس ( یدنورهش راتفر )
و درکلمع طبار تبثم دراد و اب شرگن یتنم یاه (
،ینیبدیب
سرتسا و بارطضا یلغش
و نیم هب جورخ ) و راتفر بولطمان (
دک یراتفر ) ار طب ییتنم دراد (
Avey
et al., 2011, p.127
.) یشهوژپ اب
فده ریثأت یسررب یامرس
ناور یتخانش رد شیپ ینیب دیایتن یرایک
نادنمراک اب
هجوت هب لرتنک ییدننک ییژیو یاه یتیصخش نانآ
تفری ماجنا .
اب قباطم یلع ،دیاتن مار
لرتنک تاتص یلماع دنپ یامریس ،یتیصخش
ناور یتخانیش ناینکراک
ایب دریکلمع کاردا
دیصق ،هدیش
هباج یداش ،ییاج رد
راک و شیاسآ یرکف دراد طایبترا (
Choi & Lee, 2014, p.122
.) ییشهوژپ ایب
فده شرتسی موهتم راتفر ینامزاس تبثم ماجنا تفری . دیاتن اب قباطم نییلحت
هداد یمه ،ایه داینبا
یامرس ناور یتخانش نماش بایت ،یدمآراکدوخ ،یراودیما یروآ
و یخ شو یینیب ایب تیایضر یلغیش
نانکراک یرصم طابترا دنتشاد تبثم .
نایدنسیون یامرس
ناور یتخانش ار یارب نامزاس یایه یریصم
هک رد صرع یناهج و طیحم رد بسک
راکو عبنم ،دنلانف ةوقلاب
یدیدج زا تیزم یتباقر ناسنا رویحم
دنداد بقل هک
نامزاس اه یم دنناوت زا تیفرظ نآ یارب دویبهب و نیسوت تلاخادیم (
تیبثم ) رد دویخ
طیحم راک دنریی هرهب (
Badran & Youssef- Morgan, 2015, p.354
.)
یاهریغتم قیقحت
رد نیا سپ ،شهوژپ زا
یسررب نوتم هتلؤم ،قیقحت یاه
ی یارب راتفر ینامزاس تبثم رد رظن هتفری دیش
و یارب ره کی زا نیا هتلؤم اه ساسا رب ینابم
یرظن قیقحت یاهریغتم ی ییایسانش دیش
. همانیشسرپ یا
تهج نایربخ یجنسرظن یحارط
هک دش خساپ نایدنهد نآ
نایربخ یهاگیشناد (
تیریدیم ناداتیسا
ینامزاس راتفر و
عبانم یناسنا ) دندوب .
رد
،تیاهن رابتعا همانشسرپ اه
طسوت ناسانشراک و
ییسررب ،ناییربخ و
داینبا هیس هیامریس عوین
صخشم دش
.
لودج 1 . تم ییاهن لودج نآ عبانم و اهریغ
اه
ریغتم داعبا
عبنم صخاش
اه عبانم
تبثم ینامزاس راتفر
یامرس ناور یتخانش یدمآراکدوخ
زناتول ( 0221 ) نکشم نح هب دامتعا /
تکراشم Luthans et al. (2007)
بات هراچ یروآ
ییوج / یریگیپ و هب یبایتسد
فادها Luthans et al. (2007)
یراودیما روبع
تلاکشم زا /
ییاناوت
ماجنا اهراک قفوم نداد Luthans et al. (2007)
ینیب شوخ دوخ هب تبثم هاگن
/ هب تبثم هاگن
نغش / هدنیآ هب تبثم هاگن Luthans et al. (2007)
یعامتجا یامرس تخس
یشوک
ققحم هتخاس دهنت
/ شلاچ یبلط ناراکمه و یضایف
( 9831 )
یراک نادجو رتنکدوخ
یل / تیلوئسم یریذپ / مدع
میقتسمریا و میقتسم تراظن هب زاین ناراکمه و ییاضریلع
( 9810 )
نامیا تاداقتعا
یربکا ( 9833 )
یناسنا یامرس یگتسیاش
ققحم هتخاس تراهم نتشاد /
شناد / یگتسیاش چیرلوا
( 9833 )
شسرپ قیقحت یاه قیقحت یلصا شسرپ تبثم ینامزاس راتفر تینضو ایآ نامزاس نیب
؟دراد راداننم تواتت مق ناتسا یتننص و یگنهرف یاه
شسرپ قیقحت یعرف یاه
شسرپ تسا ریز حرش هب قیقحت یعرف یاه :
9 . شوخ دنب تینضو ایآ نامزاس نیب ینیب
رادایننم توایتت میق ناتیسا یتننیص و یگنهرف یاه
؟دراد 0 . نامزاس نیب دیما دنب تینضو ایآ اتسا یتننص و یگنهرف یاه
؟دراد راداننم تواتت مق ن
8 . نامزاس نیب یدمآراکدوخ دنب تینضو ایآ رادایننم توایتت مق ناتسا یتننص و یگنهرف یاه
؟دراد 1 . بات دنب تینضو ایآ نامزاس نیب یروآ
؟دراد راداننم تواتت مق ناتسا یتننص و یگنهرف یاه
5 . تخس دنب تینضو ایآ نامزاس نیب یشوک
تسا یتننص و یگنهرف یاه رادایننم توایتت میق نا
؟دراد 6 . نامزاس نیب نامیا دنب تینضو ایآ
؟دراد راداننم تواتت مق ناتسا یتننص و یگنهرف یاه
1 . نامزاس نیب یراک نادجو دنب تینضو ایآ رادایننم توایتت مق ناتسا یتننص و یگنهرف یاه
؟دراد 3 . نامزاس نیب یگتسیاش دنب تینضو ایآ ناتسا یتننص و یگنهرف یاه
؟دراد راداننم تواتت مق
1 . نامزاس رد تبثم ینامزاس راتفر تینضو
؟تسا هنوگچ مق ناتسا یتننص یاه
92 . نامزاس رد تبثم ینامزاس راتفر تینضو
؟تسا هنوگچ مق ناتسا یگنهرف یاه
قیقحت شور تیسا ییشیامیپ عوین زا و یتیصوت شور و تیهام رظن زا و یدربراک فده رظن زا رضاح قیقحت .
نماج نامزاس نادنمراک و ناریدم نماش قیقحت یرامآ یاه
یتننص و یگنهرف تیسا میق ناتسا .
ایب
هنومن دادنت یسجرک و نایروم لودج ساسا رب یرامآ نماج ندوبدودحمان هب هجوت 831
ریظن رد
دش هتفری .
نامزاس یلااب مجح تلع هب ،نینچمه نامزاس هب تبسن یتننص یاه
ییگنهرف یایه 052
رد همانشسرپ نامزاس
و یتننص یاه 982
نامزاس رد همانشسرپ عیمج و عییزوت ییگنهرف یایه
یروآ
نامزاس باختنا هک دش نآ نانکراک و ناریدم و اه
هینومن شور هب اه دویب هدایس یفدایصت یرییی
. رد
لودج 0 نامزاس مان هنومن رد هک یگنهرف و یتننص یاه
تسا هدش نایب ،دندش باختنا یریی .
لودج 5 . نامزاس یاه یگنهرف و یتعنص
نامزاس یتعنص یاه نامزاس
یاه یگنهرف
بآ نیذآ ،نیرفآ ،تننص اسوتآ ،نیتم زاسیتآ ،دهش
ناهج ،ایوپرمیلپ اوآ ،تلکیس نامرآ ،راگنایسآ ،موف
یآ طابترا ،رلااس ادوس ،سراپ ناسلطا ،نارتسی
هسبلا هتسب ،مق زیرلی فایلا ،نازاس و تشوی یدنب
هب ،نیئتورپ داشمش غرم تخپ ،بوچ سراپ تفاب
رهم رتسیابات ،نان سیدرپ ،نانرف نامزاس ،تاغیلبت نامزاس ،یگنهرف ثاریم نامزاس
تیآ ناخباتک ،امیسوادص تیآ ناخباتک ،یشعرم للها
للها
یتننص هاگشناد ،نارکمج دجسم تیلوت ،یدرجورب یباراف سیدرپ هاگشناد ،هموصنم ترضح هاگشناد ،مق
روآدرگ شور و رازبا هداد ی
اه
عمج یارب باتک قیقحت یرظن ینابم نیودت یارب زاین دروم تاعلاطا یروآ
یلخاد یملع تلااقم ،اه
تیاس و یجراخ و دش یسررب و هنلاطم ربتنم یاه
. هب تیبثم ینامزاس راتفر تینضو یسررب روظنم
هداد عمج ینادیم شور هب اه تسا هدش یروآ
. همانشسرپ شهوژپ رازبا ود رب نمتشم یا
نماش شخب
شسرپ تینمج یاه شسرپ و یتخانش
هییزجت یارب یصاصتخا یاه ریظن درویم تایعلاطا نییلحتو
دنپ فیط ساسا رب قیقحت تسا ترکیل نای
.
عمج رازبا ییایاپ و ییاور هداد یروآ
اه
قیقحت نیا رد یسررب روظنم هب
ییاور رایتخا رد همانشسرپ ،قیقحت رازبا 92
سا زا رتن نادات تیریدم
رظن ذخا زا سپ و دش هداد رارق نایربخ و یاه
ناییربخ همانیشسرپ رد یحلایصا تامادیقا ، مایجنا
دش ییاهن همانشسرپ و تفری .
نیلحت هزاس ییاور یسررب یارب تفری ماجنا یدییأت یلماع
. نییا هب
روظنم یلماع یاهراب دش هبساحم
. نیب لصاف رد یلماع یاهراب 521
2/
متیآ یارب 0
- دیما ایت 150 2/
متیآ یارب 0
- یگتسیاش زا شیب یگمه هک دراد رارق
5 2/
،دنلوبق نباق و ناشن و
ةدنهد بویخ رابتعا
هداد اه تسا . یسررب یارب ارگمه رابتعا
قبط رظن رکرل و ننراف (
9139 ) ناراکمه و ریه و (
0226 )
1. Convergent Validity
اب ربارب نقادح هک یلماع یاهراب 5
2/
یم ناشن ار رابتعا ،دشاب دهد
. مه و رییه قبط نارایک
( 0226 ) ،
صخاش هک یتروص رد زا رتلاابCR
1 / 2 نیب و تسلااب هزاس رابتعا ،دشاب 6
/ 2 ات 1 / 2 نیباق رایبتعا
تسا لوبق .
لودج قبط 8
دادعا ، صخاش ناشن CR
دنهد ة رابتعا بوخ تسا . ییسررب یارب رایبتعا
یصیخشت رذج هک یتروص رد
یغتم ریایس اب ریغتم نآ یگتسبمه زا ریغتم ره یاربAVE
رتیشیب ایهر
یم ناشن ،دشاب هداد دهد
دنرادروخرب یصیخشت رابتعا زا اه .
لودیج قبط 1
رذیج ، ریه یاریبAVE
ریغتم هداد یصیخشت رابتعا ،نیاربانب ،تسا رتشیب اهریغتم ریاس اب ریغتم نآ یگتسبمه زا دش دییأت اه
.
شیپ هلحرم کی ،همانشسرپ ییایاپ شجنس یارب نومزآ
عیزوت اب 85 مانشسرپ ه تفری ماجنا .
سپ
هداد ندرکدراو زا اب ،اه
هب یرییراک مرن
رازفا ییاییاپ بیرضSPSS
( ایبنورک یایتلآ )
هبیساحم دیش
.
لودج رد اتلآ بیارض 8
ناشن هزادینا رازیبا یویق ییایاپ ةدنهد تیسا یرییی
(
Fornell & Larcker,
.)1981 ةمادا
لودج 8 . هداد یطخمه و رابتعا یسررب اه
ریغتم صخاش
راب یلماع AVE
افلآ بیرض CR
شوخ ینیب متیآ
9 121
2/
116 2/
309 2/
161
2/ 2/655 0متیآ
متیآ 8
/503
2
دیما متیآ
9
/691
2 101 2/
391 2/
126
2/ 2/521 0متیآ
متیآ 8 523
2/
یدمآراکدوخ متیآ
9 663
2/
/685
2
/129
2
/166
2 2/539 0متیآ
متیآ 8 611
2/
بات یروآ یآ
مت 9 519
2/
621 2/
112 2/
131
2/ 2/581 0متیآ
متیآ 8
/613
2
تخس متیآ یشوک
9
/129
300 2 2/
128 2/
329 2/
متیآ 0 588
2/
ةمادا لودج 8 . هداد یطخمه و رابتعا یسررب اه
ریغتم صخاش
راب یلماع AVE
افلآ بیرض CR
متیآ 8
/621
2
نامیا متیآ
9
/565
2
/616
2
/163
2
/191
2 2/628 0متیآ
متیآ 8 586
2/
یراک نادجو متیآ
9 561
2/
/121
2
/321
2
/128
2 2/531 0متیآ
متیآ 8
/618
2
یگتسیاش متیآ
9 688
2/
681 2/
133 2/
398
2/ 2/150 0متیآ
متیآ 8
/591
2
لودج 4 . یسررب رابتعا یصیخشت هداد اه
هزاس 1
2 3
4 5
6 7
8
شوخ ینیب
* 368 2/
دیما
/813
2
*
/352
2
یدمآراکدوخ 580
2/
119 2/
* 111 2/
بات یروآ 890
2/
189 2/
011 2/
* 111 2/
تخس یشوک
/895
2
/521
2
/691
2
/135
2
*
/311
2
نامیا 129
2/
190 2/
913 2/
861 2/
199 2/
* 381 2/
نادجو راک ی 990 2/
829 2/
028 2/
911 2/
095 2/
829 2/
* 310 2/
یگتسیاش
/819
2
/588
2
/821
2
/001
2
/039
2
/125
2
/913
2
*
/116
2
مود شیر* AVE
ت هیزج هداد لیلحتو اه
نیلحت مرن اب یرامآ یاه یاهرازفا
وSPSS
تفری ماجناAmos
. لایمرن یسررب یارب هداد ندویب
یایه
فوریوملک نومزآ قیقحت -
تفری ماجنا فونریمسا .
لودج رد نومزآ نیا دیاتن 5
هدیش هداد ناشن
تسا .
لودج 2 . فورگوملک نومزآ جیاتن -
لامرن یسررب یارب فونریمسا دوب
هداد ن اه
دعب نیگنایم
فارحنا درادناتسا فلاتخا رثکادح
ةرامآ اه مسا ی رض فونر ی ب
رادانعم
ی یفنم تبثم قلطم
شوخ ب ین ی 11 0/
613 2/
211 2/
219 2/
211 2/
- 163 2/
023 2/
ما ی د
/30 8
/120
2
/253
2
/283
2
/253
2 -
/911
9
/800
2
دمآراکدوخ ی 15 8/
101 2/
218 2/
218 2/
218 2/
- 109 2/
989 2/
بات روآ ی
/56 8
/101
2
/266
2
/281
2
/266
2 -
/233
9
/231
2
تخس شوک ی 15 8/
681 2/
216 2/
212 2/
216 2/
- 319 2/
211 2/
ای نام 36
8/
669 2/
260 2/
281 2/
260 2/
- 320 2/
230 2/
نادجو راک ی
/09 1
/683
2
/258
2
/216
2
/258
2 912 -
9/
/219
2
اش ی گتس ی 11 8/
612 2/
259 2/
216 2/
259 2/
- 228 9/
990 2/
راتفر نامزاس ی تبثم
/19 8
/186
2
/211
2
/280
2
/211
2 -
/158
2
/801
2
لامرن نومزآ دیاتن هداد ندوب
یرادایننم بیریض تیبثم ینامزایس راتفر دانبا مه رد داد ناشن اه
یاطخ حطس زا شیب 25
2/
ناینیمطا ایب ،نیاربانب ،تسا 15
هداد دیصرد دینلامرن ایه
. ییسررب یاریب
هسیاقم اس راتفر یا نامزاس رد تبثم ینامز
اریجا نقتسم نماج ود یت نومزآ یگنهرف و یتننص یاه
دش . ماجنا یارب سنایراو ندوبربارب ادتبا ،نومزآ نیا نداد
نویل ةرامآ ،روظنم نیا هب هک دش یسررب اه
دش یسررب .
لودج رد نآ دیاتن 6
تسا هدش هصلاخ .
لودج 6 . سنایراو یربارب یارب نول ةرامآ هعماج یاه
یرادانعم بیرض F ةرامآ دعب
923
2/ 0/519 ینیبشوخ
260
2/ 8/115 دیما
031
2/ 9/901 یدمآراکدوخ
/153
2 2/215 یروآبات
/219
2 0/365 یشوکتخس
/231
2 0/192 نامیا
232
2/ 8/231 یراک نادجو
263
2/ 8/606 یگتسیاش
381
2/ 2/219 تبثم ینامزاس راتفر
