میرک نآرق رد نینرقلاوذ ناتساد رد ییانعم دنیارف یسررب
یشوایس هرباص
*
رایداتسا هاگشهوژپ یبرع تایبدا و نابز مولع
یناسنا و تاعلاطم یگنهرف
ص زا(
253 ات )272
:تفايرد خيرات 29
/ 02 / 1397 :شريذپ خيرات ، 03
/ 09 / 1397
هدیکچ ناتساد
، بولسا زا یکي یاه
و مهم
،ور شیپ راتسج .تسا میهافم و یناعم لاقتنا یارب نآرق یدربراک اب
ماگ فده نيا رد نداهن یناعم لاقتنا و ریسم
و یدربراک ینآرق میهافم ندرک یسانشانعم ـ هناشن زا ،
یم رامش هب نتم شجنس و لیلحت رد نيون یدرکيور هک تسا هدرک هدافتسا ینامتفگ .دور
هک یدرکيور
،یبدا دقن رد ون یتفایهر ناونع هب یم مهارف ار نوتم دنمشور لیلحت ناکما
.دنک رد نینرقلاوذ ناتساد
آرق .دراد ار یتخانشانعم ـ هناشن هاگديد زا هعلاطم تیفرظ ،ميرک ن و یتیبرت فده اب هک یمهم ناتساد
شزرا غیلبت هتشاد شقن تیناسنا ناهج رد هک ار یمهم یاهوگلا زا یکي و هدش نایب اه
ريوصت هب ،دنا
یم .دشک ور نيا زا تروص و دیلوت دنيارف زا یحرط نداد تسد هب ِفده اب هدنراگن ، ناتساد رد انعم یدنب
،نینرقلاوذ تسج رد
.تسا روکذم ناتساد رب مکاح ینامتفگ دنيارف یوج هتفاي
یم ناشن اه نامتفگ هک دهد
نینرقلاوذ ناتساد رب مکاح هس یاهرفس رد(
)دس تخاس فده اب موس رفس رد هژيو هب ،هناگ شنک
.تسا روحم
لرتنک ار انعم دیلوت دنيارف ،یشنک یاضف و دراد ناتساد یياور دنيارف رد یمهم شقن ،یشنک درکراک یم .دنک و شناوت بسک اب ،نارگشنک انعم نارحب زا ،یشنک دنيارف کي یط
، تیعضو زا و هتفاي یياهر
هدیسر تینما هب لاصتا یباجيا تیعضو هب تینما زا لاصفنا یبلس دنا
هکنآ نمض ؛ شیپ
یشزرا ۀژبا ،نيا زا
اب و هدش یشزرا ۀژبا بحاصت هب قفوم ،دنيارف نيا یط و دندوب هداد تسد زا ینوریب یورین طسوت ار .دنتفاي تسویپ یفیک و یمک ِشزرا
هژاو یاه :یدیلک شنک نامتفگ ،ینامتفگ ماظن ،یسانشانعم ـ هناشن ،روحم
یشزرا ۀژبا
، نینرقلاوذ .
* . ةمانايار لوئسم ۀدنسيون :
s.syavashi@ihcs.ac.ir ناتسمز و زییاپ
1398
1 . همدقم
زا یکي تفایهر هک تسا ینامتفگ یسانشانعم ـ هناشن ،یبدا دقن رد ون یاه و هيزجت هب
یم نتم لیلحت هک یرازبا .دزادرپ
انعم هب یبایتسد فده اب یم یسررب ار هناشن
دنک و
« هناشن ۀریجنز ت دنيارف تمدخ رد ار اه
دیلو
، یم انعم ةعسوت و رییغت دناد
»
،یریعش(
1394 :
113
رد اب درکيور نيا .)
هناشن نتفرگ رظن رد رگيدکي اب هنوگدنچ و صاخ یطابترا رد اه
یم نآ رثکت و یيايوپ ،انعم دیلوت هب رجنم هک یدنيارف یماظن علاطم ،دوش
ة زا ار هناشن
یم اهر دوخ دمجنم و یکیناکم لکش زا ار انعم یسررب و ادج یلباقت طباور رصح دزاس
؛
جسنم یاهوگلا ةئارا رد یمهم شقن بیترت نيدب ماظن و م
ةعلاطم رد دنم ناتساد و تياور
افيا هدرک
،یتيآ(
1395 : 2
مهارف ار نوتم دنمشور لیلحت و هيزجت ناکما و )
یم روآ .د رد
هناشن لیلحت نيا عقاو ـ
هبنج ،یتخانشانعم هدنناوخ یورارف ار تاياور ناهنپ و ادیپ یاه
یم رارق .دهد نوتم زا یکي یمهم
هتسجرب تیفرظ هک نيا رد یا
ن نآرق ،دراد لیلحت و شجنس عو
ميرک .تسا نآرق
، تسا یرابرپ نتم نیمز هک
ة تاعلاطم عاونا مهارف نارگشهوژپ یارب ار
یم نیمه هب .دنک لیلد
، هناشن تاعلاطم هب شيارگ هناشن و یسانشانعم ،یسانش
ـ
ۀزوح رد یسانشانعم نآرق
ناتساد هژيو هب ،
،نآ یاه .تسا شيازفا هب ور
،رگيد یوس زا
و نآرق یياور نامتفگ ناتساد رنه
یزادرپ نآ یمهم شقن ، رد
رد نآرق یژتارتسا کرد
.دراد هعماج یرکف ءاقترا یم لاعتم دنوادخ
:ديامرف
یلولأ ةبرع مهصصق في مکل ناک دقل
«بابللأا
»
:فسوي(
111
.)
فيرش فحصم نيا
« کینکت نيرتمهم زا هدافتسا اب رد یرنه یاه
هصق یزادرپ یم لابند ار مهم فده ود یقلاخا و یتیبرت فادها ؛یداقتعا فادها :دنک
»
،یناشاک یردیح(
1385 : 609
.)
تساد هلمج زا نا
یتیبرت فده اب هک یمهم یاه غیلبت و
شزرا اه زا یکي و هدش نایب یمهم یاهوگلا
تیناسنا ناهج رد هک ار شقن
هتشاد ،دنا
،حلاصدبع ناتساد ،تسا هدرک حرطم .تسا نینرقلاوذ
ناشن فده اب ،ور شیپ راتشون
یتیبرت شقن نداد یتيريدم و
نینرقلاوذ
، هناشن شجنس بوچراچ رد یتخانشانعم ـ
،
یم یواکاو ار ناتساد نيا ینامتفگ یاهدرکراک
،عقاو رد .دنک ةلأسم
،یلصا روحم رب
لکش یگنوگچ ینامتفگ ماظن بوچراچ رد انعم یریگ
یم روکذم ناتساد دخرچ
. نياربانب
یم شلات رضاح شهوژپ ـ هناشن درکيور ساسا رب :فلا ؛دهد خساپ لاؤس ود هب دنک
ناتساد رب مکاح دنيارف ،یتخانشانعم نینرقلاوذ
یم ار ینامتفگ ماظن عون هچ ؟دزاس
:ب
یشزرا ۀژبا ناتساد رد
مک ، و تسا یفیک اي ی اب تسویپ
نيا یشزرا ۀژبا لصاح هنوگچ ،
یم وش
؟د راتخاس یم ناشن تياور یوق نانچنآ یشنک درکراک هک دهد
دمآراک و هک تسا
شنک نامتفگ یم مکاح ناتساد رب ار روحم
دنک ناتساد یشزرا ۀژبا نینچمه .
، ود یاراد
قيرط زا هک تسا یمک و یفیک ةبنج
ِیياور دنيارف کي یشنک
دوجو هب نارگشنک طسوت
یم .ديآ یاهراتشون نآرق
ةنیمز رد ناهوژپ تاعلاطم
نایم هتشر .دراد یدشر هب ور دنور ،یا
علاطم ة ینامتفگ دنيارف هروس یخرب
و اه ناتساد ـ هناشن و نآرق یاه اهنآ یسانشانعم
زوح رد مه ۀ
شهوژپ شهوژپ نيا هلمج زا .تسا هتفرگ رارق ینآرق یاه و گنسنارگ یاه
یم دنمشزرا ناوت
هب هلاقم :درک هراشا ريز یاه
« هناشن ـ یغیلبت نامتفگ یسانشانعم ترضح
یسوم هیلع ملاسلا
»
، طسوت
یربکا صصحم و هداز
( 1396
راگن هب )
هرهب اب ناگدنسيون .تسا هدمآرد ش یوگلا زا یریگ
علاطم هب یشنت ة
روس تسخن تايآ ۀ
هتخادرپ ارعش .دنا
رد ناراکمه و یچتکاپ
« لیلحت
ینامتفگ یاهدنيارف روس رد
ۀ هناشن رب هیکت اب هعراق یشنت یسانش
»
( 1394 )
لیلحت اب ،
روس نامتفگ یشنت یاهدنيارف هروس کي زا یيوگلا ،هعراق ۀ
ماظن یسانش هداد هئارا دنم
.دنا
« ساسا رب ميرک نآرق رد فسوي ترضح ناتساد لیلحت و هيزجت ةيرظن
و پارپ
ساميرگ
» طسوت راکمه و یفرشا ا
ن
( 1394
، )
ساميرگ و پارپ یوگلا یيآراک یسررب هب
هتخادرپ ناتساد نيا رد ا
تس . مجن و یفيرش رد مه نيدلا
« هناشن لیلحت روس یتخانش
ۀ
؛نمحرلا یشنت یوگلا رب ینتبم
»
( 1393
،)
هروس یتفرعم و یشنت یاهروحم یسررب ار
هدرک .دنا یدواد رد مه مدقم
« هناشن لیلحت ـ
ةصق رد نامتفگ یسانشانعم
)ع(فسوي
»
(
)1393
رظنم زا ماظن گ یاه .تسا هتسيرگن یبن فسوي ناتساد هب ینامتف رد
« تمارک زا
هناشن ،ینآرق تمارک ات یلهاج ـ
رب هیکت اب نآرق رد تمارک ینامتفگ یاهدنيارف یسانش
یشنت یوگلا
»
( 1392
هب یشنت یوگلا رب هیکت اب ناراکمه و یوفطصم تاداعس )،
تروص هناشن یدنب ـ
یانعم هتخادرپ نآرق رد تمارک .دنا
قح نايدادیب و نیب یمق
مه رد
هناشن یسررب ـ
س زا داعم و تمایق هب طوبرم تايآ یسانشانعم رو
ةياپ رب تمایق ۀ
هناشن تاعلاطم ساميرگ یتخانش
( 1392
عبرم و یشنک یوگلا ،)
ار ساميرگ یسانشانعم
هدرک ارجا هروس رد .دنا
یم ناشن هنیشیپ نيا نامتفگ دهد
شنک یاه هدشن یسررب ،ینآرق روحم
راتشون .دنا
یم ،ور شیپ هناشن شور اب ات دشوک
ـ ناتساد نيرتابيز زا یکي ،هناسانشانعم ار نآرق یاه
هعلاطم ،شنک تيروحم اب یواکاو و
.دنک
2 ینامتفگ ماظن . شنک
روحم
نامتفگ اي نتم لیلحت دنيارف رد
، یم فشک یيانعم ماظن .دوش
بتکم هچنآ ـ هناشن
ةهجو نامتفگ یسانشانعم هداد رارق دوخ تمه
،
« ،درکراک یگنوگچ تخانش هب کمک
ماظن رد انعم تفايرد و دیلوت تسا ینامتفگ یاه
،یریعش(
1385 : 2
»)
. هيرظن نيا نازادرپ
هصرع هلمج زا ، هناشن بتکم ناراذگناینب زا هک سمرگ
ـ زا سپ و تسا سيراپ یسانش
راشتنا یسانشانعم یراتخاس
( 1996
و )
رابرد ۀ انعم
( 1970
نيرتمهم ناونع هب )،
هيرظن زادرپ هتفاي ترهش تياور یسانشانعم
شتآ(
،ادوس 1396 : 178
دندقتعم )،
هک یارب
هدعاق دياب نتم یانعم تخانش نآ یانعم و اه
درک کرد ار اه
؛ یلوصا ساسارب نتم اريز
ماظن و هتفرگ لکش نيداینب و لوصا نيا ،عیطقت اي شرب دنيارف یط و تسا دنم
عبت هب
یم فشک انعم نآ نيدب .دوش
ماظن اب ام بیترت هب هجوت اب یفلتخم ینامتفگ یاه
یگژيو هناشن یاه ـ
نآ رب مکاح یيانعم هبور اه
میيور
،تحیصن(
1392 : 202
ساسا نيا رب ).
ماظن لرتنک و تراظن تحت یزاسانعم دنيارف ینامتفگ یاه
یم رارق دریگ
،نادیس(
1395 :
197
نيا نيرتمهم .)
ماظن اه نت ،یشنک ینامتفگ ماظن زا دنترابع
َش ،یش
ِو .یشِوُب و یش
بحاصت و شنک ،رگشنک لصا رب یشنک نامتفگ ۀژبا
نامتفگ .تسا زکرمتم یشزرا
َش
ِو ـ یسح ةطبار و روضح لصا رب یش
َش یفطاع و یکاردا
ِو ایند اب رگش
، خ یرگيد و دو
انب ت نامتفگ .تسا هدش یشن
هرتسگ نايرج ود نیب یفیط و لایس ةطبار لصا رب مه یا
یب و یتخانش یایند(
)نم زا نور
هراشف و یا
یایند(
یناجیه ـ )ینورد و یفطاع
تسا راوتسا .
ُب نامتفگ یشو
ةلأسم روضح ،ندوبن و ندوب ،
برجت و روضح بلس ة
یانبم ار یتسيز
یم رارق دوخ تکرح دهد
،یریعش(
1395 : 14 ).
1-2 . شنک ینامتفگ ماظن روحم
یزیوجت ـ یشنک :
شنک نامتفگ ماظن نیلوا زا ،روحم
یم رامش هب ینامتفگ یاه .دور
هيرظن نازادرپ عون نيا
نامتفگ هک دنراد رظن قافتا
« یم هک تسا یزکرم ةتسه یاراد یياور نامتفگ ار نآ ناوت
تسانعم رییغت و نارگشنک تیعضو رییغت تمدخ رد هک دیمان شنک
( نامه : 19
.»)
رد
ان تلاح رییغت نآ فده عقاو ب
.تسا هتفاي ناماس تلاح هب ناماس
نيا یم میسقت عون ود هب ینامتفگ ماظن ماظن و یزيوجت ـ یشنک ینامتفگ ماظن :دوش
.یياقلا ـ یشنک ینامتفگ یزيوجت
مه عقاو رد ، نامتفگ نا
« همانرب راتفر اي رادم نیشام
طبار رب هک تسا ة
مانرب و رگشنک ود نیب نییعت لبق زا ة
یم تللاد هدش ود زا یکي .دنک
همانرب اب دوخ یگنهامه و یوریپ هب فظوم فرط یم هداد وا هب هک تسا یا
دوش
( یریعش
،
1388 ج : 17
»)
. رد یشنک یياور ماظن یزيوجت ـ
ساسا رب رگشنک ، و هتساوخ و فطاوع
یمن لمع دوخ ساسحا هطبار .دنک
یروتسد عون زا یا نیياپ هب لااب زا و
ماظن نيا رب
.تسامرفمکح
« نامتفگ
، یم هجاوم یرازگشنک اب ار ام تبسن رترب یتیعقوم رد هک دزاس
یم و دراد رارق رگشنک هب دنک شنک ماجنا هب راداو ار وا دناوت
؛ ماظن نینچ هب ماظن ،ی
نامتفگ همانرب ی یم هتفگ مه دنم
دوش اريز ؛ همانرب و هشقن ساسا رب رگشنک لبق زا یا
یم لمع دراو هدش نییعت ددرگ
( یریعش ، 1395 : 25
.»)
یياور ماظن عون نيا رد
، ناتساد رثکا رد نتم رب مکاح دنور زاغآ یتساک کي زا ،اه
یم یم رجنم دادرارق دقع هب و دوش ددرگ
،دنمراي و یسابع(
1390 : 150
،دادرارق زا دعب .)
دنک بسک نآ ماجنا یارب ار مزلا یياناوت دياب رگشنک ةلحرم هک شنک ،هلحرم نيا زا دعب .
تسا تایلمع ماجنا دنيارف و یلصا
، یم لکش .دریگ
« یم هک تسا یلمع مه شنک دناوت
همانرب ققحت نمض یا
، یتیعضو رییغت بجوم رگيد تیعضو هب
دوش
،یریعش(
1388 ج :
11
.»)
شنک ماجنا زا سپ ةلحرم نيرخآ دراو یياور دنيارف ،انعم نارحب و ناصقن عفر و
شنک یبايزرا ینعي دوخ یم
متخ یدربراک تیلاعف هب و زاغآ یتخانش تیلاعف اب هک دوش
یم دوش
( یریعش ، 1395 : 29 )
بیترت نيدب .
ماظن یوگلا یياور
یشنک یم ار لکش هب ناوت
ريز درک میسرت
( نامه :)
ناصقن یشزرا
اي یناماسبان نارحب
یشزرا اي قاثیم دادرارق
نیب یشنک نامیپ رگشنک و رازگشنک دنيارف ققحت
طسوت یشنک رگشنک یبايزرا
طسوت شنک شنک رازگ : و یتخانش
یدربراک
نامتفگ نيا رد یياور یاه
ـ یشنک
، رییغت و شنک رب هولاع
« هژبا اب شزرا یاه روحم
یپ رد نارگشنک هک میهجاوم ینامتفگ تیعضو رد ار ام هژبا بحاصت .دنياهنآ بحاصت
یم رارق لاصفنا و لاصتا بحاصت لابند هب اي نارگشنک .دهد
ۀژبا اي و دنتسه یشزرا
یم تسد زا ار نآ ینوریب یورین و یشنک یدنيارف ساسا رب و دنتسه نآ بحاص دنهد
»
:نامه(
20
هک میتسه ور هبور یشنک درکراک یعون اب عقاو رد .)
یم ار هژبا اب تسویپ دناوت
.دنک ليدبت سکعلاب اي و نآ زا تسسگ هب
« هب یشزرا درکيور اب یشنک دنيارف رادومن
یم میسرت ريز بیترت دوش
نامه(
: 23 :)
اي ناصقن انعم نارحب یشنک دنيارف
بحاصت اي تیکلام ۀژبا یشزرا یگژيو اب شزرا
یفیک اي یمک
2-2 . شنک ینامتفگ ماظن ییاقلا ـ یشنک :روحم
شنک یياور ماظن رگيد عون ظن نيا رد .تسا یباجم اي یياقلا نامتفگ ،روحم
ما
،
« هطبار
شنک ود ره و تسا یزاوم رگ
، طبار اهنآ نیب و دنراد تیعقوم کي ة
رارقرب یلماعت
یم ددرگ
»
:نامه(
30
دنک دعاقتم شنک یارجا هب ار رگيد فرط دياب فرط ود زا یکي .)
( ،یریعش 1388 ج : 18
. )
یزاوم طابترا نيا رد
، یم یکي طقف شناوت یرگيد رب ریثأت اب دناوت
یم هک یشنک یوس هب ار وا و هداد رییغت یوحن هب ار وا .دهد قوس دهاوخ
یماظن نینچ
اقلا و رواب رب عقاو رد .تسا راوتسا
« نییعت هچنآ باجم تردق ،تسا هدننک
اي یزاس
تلاح نيا رد .تساقلا
، یم هولج مهم یرما یراذگریثأت و للادتسا تردق دنک
( یریعش ،
1395 : 30
یم سپ )؛
رکفت اريز ؛دیمان یتخانش یماظن ار نآ ناوت
، قطنم و هشيدنا
یم یللادتسا دنک نآ نيزگياج ار یرگيد رواب و هداد رییغت ار یرواب دناوت
»
:نامه(
31 .)
3-3 . ییاور دنیارف رد روضح و رثؤم لاعفا نامتفگ
ماظن نيا رد ،ینامتفگ یاه
رثؤم لاعفا شنک ماجنا رد یمهم هاگياج
رییغت داجيا و
رثؤم لاعفا .دنراد ینامتفگ تیعضو
« یلاعفا
ًامیقتسم دوخ هک دنا دنرادن یشنک شقن
، اما
یم ریثأت یشنک لاعفا رب زا دنترابع لاعفا نيا .دنراذگ
« نتساوخ
، نتسياب
،نتسناد ،
رواب و نتسناوت نتشاد
»
،یریعش(
1385 : 148
هرازگ اي لاعفا اهنيا )؛
ریثأت تحت ار رگيد یاه
یم رارق یم رییغت راچد ار اهنآ و دنهد دنزاس
غت نیمه لیلد هب . ی
ری
، رثؤم لاعفا ار اهنآ
یم دنمان
» ،یریعش(
1388 :ب 147
ـ هناشن رد رثؤم لاعفا لمع بیترت ).
یياور یسانشانعم
نامتفگ
، یم فيرعت هژوس شناوت یانبم رب یم یهدنامزاس ار شنک و دوش
دنک
و سمرگ(
ف و ینتن
، 1991 : 75 - 77
؛ ،یتيآ زا لقن هب 1395
: 3
اعفا نيا ).
یفیک شناوت نامه نیعم هبش ل
یم دیلوت نايرج دراو ار رگشنک هک دنتسه
،بیترت نيا هب .دننک نتساوخ :دیلوت هب لیم
،
رما رد ترورض اي رابجا نتسياب :دیلوت
، هداد یریگراک هب یياناوت اي اه
شناد و هبرجت
نتسناد :یفاک
، هرهب نتسناوت :دیلوت رما رد یفاک مزاول و رازبا زا یدنم یم هدناوخ
دوش
،یریعش(
1388 ب : 45 .)
رگشنک ره شنک هب دورو زا لبق
لحارم ،شنک ناياپ ات ویش رظن زا ار ی
یشنک روضح ۀ
یم یط ۀویش نيا .دنک .دراد نامتفگ رثؤم لاعفا اب میقتسم طابترا یشنک روضح
نتساوخ ۀدارا و
رگشنک
، وا ةناتسآ رد ار یم رارق شنک
.دهد رگشنک تلاح نيا رد رد
یم رارق یزاجم روضح تیعضو .دریگ
یهاگ زا نتساوخ تأشن رگشنک دوخ نورد
یم تلاح نيا رد و دریگ
، رگشنک ی هتساوخدوخ .تسا
نتساوخ نيا یهاگ ا
نوریب ز
قيرزت یم ددرگ هک هتساوخدوخان یرگشنک یم
دوش
( یریعش ، 1395 : 26
نتسياب زین یهاگ .)
ینورد اي ینوریب یربج ناونع هب
، یم یشنک یاضف دراو ار رگشنک دنک
و نتساوخ .
رد ار رگشنک نتسياب ناتسآ
ة یم رارق شنک دهد
نتسناوت اب . نتسناد و
ةلحرم دراو روضح
تینونک یم هتفاي رگشنک .دوش
هب تبسن لحرم
ة وب هناتسآ هک لبق هتفر رتولج مدق کي ،د
هلحرم نيا سپ ؛تسا ار
هناتسآاسپ یم
شناوت بسک اب اريز .میمان
، مزلا تخانش و شناد
،
شنک تایلمع ماجنا و شنک هب دورو یگدامآ رواب هب روضح .تسا هدرک بسک ار ی
هدیسر
،
مه شنک هب رواب .تسا یدعب روضح ة
یاهديدرت نیب زا ار رگشنک
ۀدارا و هدرب رد ار وا
شنک ماجنا خسار
، یم یعطق و ینیقي هلحرم نيرخآ رد .دنک
هک یشنک دنيارف لحارم زا
یم ققحم رگشنک روضح دوش
ققحت روضح ، ي
یم هتفا ةجیتن و روضح ققحت .میمان دنيارف
نتم رد یشنک ةتفگ ود اب اه
َش و یشنک
ِو یم هتشاذگ شيامن هب یش دوش
( نامه : 27 ).
ویش لحارم ۀ
طبار و یشنک دنيارف یط رگشنک روضح ة
تروص هب رثؤم لاعفا اب وا
یم میسرت ريز دوش
( :نامه 28 ):
یزاجم روضح نتساوخ /نتسياب هتفاي تینونک روضح
نتسناد /نتسناوت هدش رواب روضح
نتشاد رواب ققحت روضح
هتفاي
ندش /نداد ماجنا
3 نآرق رد حلاص دبع ،نینرقلاوذ .
رد هيآ هدزناش روس
ۀ ةکرابم فهک
تايآ(
83 ات 98
رد )
نآرق ميرک
، ش نوماریپ و تیصخ
راتفر .تسا هدمآ نینرقلاوذ ميرک نآرق
، یم یفرعم رفس هس اب ار نینرقلاوذ .دنک
تايآ نيا
دنلب رایسب هاگن .دراد ناشيا هب ی
نینرقلاوذ هک هدمآ تاياور رتشیب رد هدنب
ناگدنب زا ىا
هدوب ادخ حلاص تسا
( ،یيابطابط 1370
: 13 / 626
هیلع نینمؤملاریما زا یتياور رد ).
ملاسلا
هک هدش لقن نینرقلاوذ
ادخ هک دوب ىدرم م تسود ار
ی تسود ار وا مه ادخ و تشاد
تشاد
( :نامه 633
ناشيا نینچمه ).
وذ یم یسک ار نینرقلا ناشن هک دناد
ة و یهاشداپ
ت وبن زیچ همه هب و هتشاد و اهرهش دنوادخ و دسانشب لطاب زا ار قح ات هتشاد یهاگآ
لد دنادرگ وا میلست ار اه
،یتئارق(
1388 : 5 / 218
هیلع قداص ماما .)
یم مه ملاسلا و وا :ديامرف
یم ار ناگتشرف نخس هک دندوب یدنمشناد ود عشوي یمن ار اهنآ یلو دندینش
دنديد
،هدازدامع(
1383 : 333 .)
نآرق لقن رب انب هک هدوب قح نيد هب نيدتم و ءازج زور و ادخ هب نمؤم ىدرم وا ميرک یم :ديوگ
بير نم ةحمر اذه
«كد هلعج بير دعو ءاج اذ إف
ءا بير دعو ناك و اقح
»
:فهک(
98
اي و )
إ دري ثم هبذعن فوسف ملظ نم امأ
«اباذع هبذعيف هبر لى
ااركن م أ و لمع و نمآ نم ا
االحاص ...
»
:فهک(
87
،تايآ نيا .)
ارک ديزم رب دهاش دوخ م وا ىنيد ماقم و تم
ی و دشاب
م ی سو هب اي و ماهلا اي و ىحو هب وا هک دنامهف لی
ة ناربمغیپ زا ىربمغیپ
، تأ دیي یراي و
م ی دش
،یيابطابط(
1370 : 13 / 640 .)
یو ،ایند ریخ .دوب هدرک عمج شيارب ار ترخآ و ایند ریخ دنوادخ هک هدوب ىناسک زا
ب تسناوت هک دوب هداد وا هب ىتنطلس هکنيا ىارب دورب باتفآ قرشم و برغم هب نآ ا
چیه و
دوشن شریگولج زیچ .
ماقا و تلادع طسب وا هکنيا ىارب ،ترخآ اما ة
هدومن رشب رد قح
،
وفع و حلص هب و
سفن تمارک یخ ندرتسگ و
درک کولس رشب نایم رد رش عفد و ر هک
مه ة نيا يآ زا اه
«إ
ةفي هل انكم نا آ و ضرلإا
ش لك نم هانيت ااببس ء ي
»
ا م هدافتس یدوش
( ه :نام 641 ).
نینرقلاوذ لبم
و دیحوت غ تنطلس و تمکح و ملع دنوادخ هک دوب قح لاجر زا یدرم
هب یو تشاد ینازرا
هدازدامع(
، 1383 : 332 ).
هتشاد میظع یهاپس وا
و هبون و نادوس کلامم
میمض و رخسم ار ة
تسا هدرک مور و ناريا
( نامه : 334
. )
یاراد و ندمت و گنهرف لياسو
یقرت دوب و یفاک تيارد و لقع کشل توق و تردق ،حیحص تيريدم ،
،ر و یناسنا یورین
دام تاناکما ده هب ندیسر و تفرشیپ یارب یونعم و ی
ف یو رایتخا رد اه رارق
تشاد
مراکم(
، 1381 : 3 / 64
.)
4 . هناشن - یسانشانعم میرک نآرق رد نینرقلاوذ ناتساد
تهج شهوژپ نيا رد ،یسررب تلوهس
ار نینرقلاوذ ناتساد هدش میسقت شخب ود هب
تسا ناشيا موس رفس لماش مود شخب و ناشيا مود و لوا رفس لماش لوا شخب .
یم تايآ .دوش 85
ات 88 ۀروس فهک
، لوا رفس دروم رد یم نخس
.ديوگ تايآ 89 و 90
مود رفس مه تايآ و
92 ات 98 موس رفس مه یم حرش ار ناشيا
.دهد
1-4 . راپ ة مود و لوا رفس :لوا
هلمج تسا یشسرپ تروص هب ،نینرقلاوذ یناتساد نتم نيزاغآ
« :
لأْس ي و ک نو يِذ ْن ع
أ س ْلُق ِْيْ نْر قْلا وُلْ ت
مُکْي ل ع ُهْنِم اارْکِذ
»
:فهک(
83 )
نيزاغآ ةنحص نيا .
، رد یيازسب ریثأت
راد بطاخم اب طابترا و ناتساد یزاساضف ربخ اب ناتساد ینامتفگ دنيارف .د
نداد لاؤس زا
یم زاغآ یضرف یلاؤس .دوش
یم نینرقلاوذ دروم رد هک نینچنيا .دوش عفر ماهبا ات دنسرپ
سا هدرک میسرت ار یيوگتفگ یاضف ناتساد یادتبا هتفگ یوگتفگ هنحص ؛ت
زادرپ
هک ،نم(
)تسادخ اجنيا رد
هتفگ اب باي
ربمایپ اجنيا رد هک ،وت(
ص(
.)تسا)
هتفگ هک یخساپ نیتسخن یم لاؤس هب زادرپ
رد ار ناتساد یدیلک و مهم ةتکن ،دهد
یمرب اب ار خساپ اريز ؛دریگ رایتخا رد دوخ هک یشناوت و تاناکما
نینرقلاوذ تسا هداد رارق
،
یم زاغآ :دنک
لا ِفي ُه ل ااناک م اناِإ
«ْي ش ِ لُک ْنِم ُها نْ ي تآ و ِضْر
ااب ب س ٍء
»
( :فهک 84
. )
نیمز رد نکمت
هاوخلد و هناکلام ىفرصت ،تسا نیمز رد فرصت تردق ىانعم هب .
« ببس » مه ب ىانعم ه
.تسا هلیسو
« زیچ ره زا ببس ءاتيا
» تسا ترابع هک ىزیچ ره زا
ًلاومعم هب مدرم
لیسو ة م دوخ ىگدنز مهم دصاقم هب لسوتم نآ ی
دنوش
؛ قع لیبق زا
،ل ملع
، نيد
، ىورین
مسج
، شل و لام ترثک ک
ر ، کلم تعسو
، نآ ریغ و ریبدت نسح
،یيابطابط(
1370 : 13 / 610 .)
خساپ نيا ناشن
یم دهد رایتخا رد ار ىزیچ ره هب لوصو بابسا دنوادخ هک
،ىفاک تيارد و لقع :دوب هدراذگ نینرقلاوذ ،یملع تردق
،توق و تردق ،حیحص تيريدم
شل ک ىدام تاناکما و ىناسنا ىورین و ر یونعم و
فده هب ندیسر و تفرشیپ ىارب .
هرهب
،حیحص یرو ياس رد
ة تسا ناسنا ریبدت نسح و ت ین نسح .
نینرقلاوذ رب هولاع
،تاناکما نتشاد زا
و روعش ب شناد
ه دوب رادروخرب زین بابسا یریگراک
،یتئارق(
1388 :
5 / 219
تيريدم .)
نيا یریگراک هب ا
تاناکم زا ریبعت
اب ب س ع بْ ت أ ف
« یم تفايرد».دوش
نینرقلاوذ ناکما نيا زا مه
روط هب یم هدافتسا لماک درک
؛ و دادعتسا چیه ینعي
یمن لمهم ار یتیببس تشاذگ
عقاو رد .
، وا هعومجم زا یا یاهورین یونعم و یدام
تشاد
هک دوب هتسناوت نيا مامت
اه ار مه رانک رد هداد رارق
و رهب ه ربب .د وا اوت نيا اب یيان
رفس اه
یم زاغآ ار دوخ .دنک
لوا رفس برغم هب
هدوب نتفر ورف لحم هب هک اجنآ ات تسا هديد و هدیسر دیشروخ
رد باتفآ هک ةمشچ
هریت م ورف ی دور تسا هدروخرب ىموق هب لحم نآ رد و .
رفس نيا هب
ايرد تمس لحم و
.دوب دیشروخ بورغ نيرسفم
هک دندقتعم زا روظنم
ةئحم يْع
«»
همشچ تسا نجل ىنعي هایس لگ ىاراد ىا
؛ امح نوچ ة
زا دوصقم و تسا نآ ىانعم هب
تسا ايرد نیع .
م قلاطا مه ايرد هب هملک نيا ی
.ددرگ اجنيا رد نینرقلاوذ ايرد لحاس هب
یسر ن دیما ىکشخ نآ ىاروام رگيد هک د یم
تفر رظن هب نینچ و یم
دیسر رد باتفآ هک
م بورغ ايرد ی
دنک
؛ تسا قبطنم ايرد رب قفا ىاهتنا نوچ
،یيابطابط(
1370 : 13 / 611 .)
،تايآ ربانب نینرقلاوذ
برغ تمس هب هک دش هجاوم یموق اب درک تکرح هک ملاع
هديزرو رفک ادخ هب تبسن .دندوب هدرک ملظ و
یم یو زا لاعتم دنوادخ لامعا هب ات دهاوخ
.دنک یگدیسر اهنآ وا
نيا ناکم مارآ ار و تیمکاح یهلا
ار رب نآ حلاص و رفاک نانکاس
درک ققحم داد شرتسگ ار ناميا و
.
ار دوخ مود رفس وا نيا زا
ناکم تمس هب قرش
ملاع زاغآ ، درک و قتر ار اجنآ روما ات
.دنک قتف تشاد هک یتاناکما نامه زا
، لئاسو رفس ار درک تکرح قرشم ىوس هب و هیهت
قرشم فرط زا ات ىئارحص هب
دیسر ق رب باتفآ هک ديد و یمو
م عولط ی ک نانآ ىارب هک دن
لیسو ة ىششوپ .تسین یيوگ اي ن یب یاهريوک تمس هب رفس ناياپ
وب د . نیب یبجاح چیه
دیشروخ و مدرم ینعي ؛تشادن دوجو
« یزیچ باتفآ زا ار دوخ نآ اب ىمدآ هک ب
؛دناشوپ
سابل و نامتخاس دننام .
ناشيا م ىگدنز کاخ ىور هک دندوب ىمدرم ی
دندرک هناخ و ىا
دنتشادن دنوش هدنهانپ نآ رد هک
دندوب نايرع زین .دننک ناهنپ باتفآ ترارح زا ار دوخ و
دنتشادن نت رب مه ىسابل و
»
:نامه(
615 )
یور .
مه هتفر
، روظنم
،دیشروخ زج هکنيا زا
هياس دنتشادن یناب
« .تسا تاناکما نودبو یيادتبا یگدنز نخس ربانب
قداص ماما
( ع
،)
نانيا
هناخ هن یم یزاس دنتسناد
.یطا یخ هن
،دیشروخ یب
یم نانآ رب عنام دیبات
؛ هنوگ هب هک یا
تروص دوب هدش هایس نانآ یاه
»
،یتئارق(
1388 : 5 / 222 )
یگژيو دروم رد نآرق تايآ .
یاه
یمن نخس اهنآ یراتفر یم تاناکما دوبمک زا اهنت .ديوگ
حلاصا تهج نینرقلاوذ هک ديوگ
.تسا هدرک رفس قرش هب هیحان نآ زا تیمورحم عفر و اهنآ روما 2-4 . راپ ة موس رفس :مود
هدافتسا نایب اب موس رفس تاناکما و لياسو زا
مهم ةمه و ناوت زاغآ اه یم دوش
« :
ع بْ ت أ اُثم
ااب ب س
»
( :فهک 92
نینرقلاوذ ).
رفس نيا رد هب
نایم ة دس ود
)هوک ود اي و یعیبط دس ود(
دیسر :
ْنِم د ج و ِنْياداسلا ْيْ ب غ ل ب ا ذِإ اتَّ ح « الاْو ق نوُه قْف ي نوُدا ک ي لا اامْو ق ا مِِنِوُد
»
( :فهک 93
رفس ).
نیب عضوم هب شموس نيدسلا
یسر رد و هد هک هدروخرب ىمدرم هب اجنآ
ملاک و فرح
من ی دندیمهف .
ًابيرقت هک دندوب یفیعض دارفا .دوب تخس ناشيارب مه ملاک مهف
« موق نيا
ي رش زا أ م و جوج أ
و ،دندرک تياکش جوج هنيزه هک دندرک داهنشیپ
شرایتخا رد ىا
رب وا و دنراذگب ي ذوفن عنام ات دشکب ىراويد ناشيا
أ م و جوج أ
دشاب نانآ دلاب رد جوج
( ،یيابطابط 1370
: 13 / 616
«
:)ْل ه ف ِضْر ْلا ِفي نوُدِسْفُم جوُجْأ م و جوُجْ يَ انِإ ِْيْ نْر قْلا ا ذ يَ اوُلا ق
ااجْر خ ک ل ُل عْ نَ
اا د س ْمُه نْ ي ب و ا ن نْ ي ب ل عْ تَ ْن أ ى ل ع
»
( :فهک 94
ىم هدافتسا هلمج نيا زا ).
دوش
رظن زا تیعمج نآ هک تشاد ىبوخ عضو ىداصتقا تاناکما
دن
؛ و رکف و تعنص رظن زا اما
ندوب ناوتان هشقن ،لیلد نیمه هب .د
نيزه دندش رضاح ة
دنریگ هدهع رب ار مهم دس نيا
؛
وذ هکنيا رب طورشم ددرگ اريذپ ار نآ نامتخاس و حرط نینرقلا
( ،مراکم 1380 : 12 / 534 ).
هتشاد دوخ تنوکس زکرم فارطا نانکاس یارب یديدش تمحازم هلیبق ود نيا دنا
( مراکم ، 1381 : 3 / 69
هیلع نینمؤملاریما زا .)
هک هدش تياور ملاسلا تفاي ار یموق نینرقلاوذ
دنتفگ وا هب هک موق
و لوصحم تشادرب ماگنه و دنتسه هوک نيا تشپ جوجأم و جوجأي
هویم یم دوبان اي تراغ ار همه و هدروآ موجه اه دننک
،یتئارق(
1388 : 5 / 224
دادعت .)
اهنآ
تسا هدوب دايز رایسب
ُن ار اهنآ رامآ تاياور ىضعب رد . مه ربارب ه
ة هتسناد رشب دنا
. نینچمه
رظن زا موق نيا هک هدش تياور تعاجش و ىمسج ىورین
، هدوب ىدح هب ب هک دنا
ر چیه
ىمن ىناسنا اي و هدنرد اي و ناویح دنتشذگ
، هراپ ار نآ هکنآ رگم پ
هدرک هرا و
م ی دندروخ
؛
من ىتخرد اي و عرز و تشک چیه هب ی
دنتشذگ
، م ار همه هکنآ رگم ی
دنديرچ
؛ چیه هب
منرب ىرهن ی
روخ د م ار نآ بآ هکنآ رگم دن ی
دندیشون م کشخ ار نآ و
ی دندرک
،یيابطابط(
1370 : 13 / 631 .)
5 . شنک ۀناتسآ و ناصقن
موق جوجأم و جوجأي ندمآ هار ،تسا زاب هوک ود نيا نیب هک یهار و دنداسف لها
آ .تساهن
قا و یعامتجا تینما ت
هتفرگ نانکاس زا ار یداص .دنا
،نینچنيا یشزرا نارحب
تسسگ ،
هژبا زا ناصقن و
لوا ةلحرم(
)یياور دنيارف
ا رد یم ناشن ار دوخ هيآ ني ۀراشف .دهد
یفطاع
« سرت
» هک تسلااب نانچنآ ۀژبا
.تسا هدرک للاتخا راچد ار تینما یشزرا هژبا بحاصت
مانرب ساسا رب ة
یم تروص یتخانش یشنک ماظن رد و دریگ
، نارحب راچد رگشنک انعم
اي
تسا ناصقن .
« شنک یم عفر ار یدام نارحب اي اه دننک
مک و یم اي و دنتسه ی دنناوت
نارحب یتسه یاه دننک لح زین ار یفطاع و یتخانش
»
،یریعش(
1395 : 23
شزرا هک)
یاه
.دنتسه یفیک ۀژبا
،روکذم ینامتفگ دنيارف رد یشزرا تسا یفیک مه
تینما لماش هک
یم یعامتجا و یناور مه و دوش
مک ار اهنآ لاوما و داصتقا هک تسا ی رب رد
یم دریگ .
نانکاس ینوریب یيورین تلاخد اب
، ۀژبا هداد تسد زا ار دوخ یشزرا بحاصت یارب و دنا
ۀرابود نآ
، یشنک یدنيارف دراو یم
نوش .د ،فده ندرک حرطم اب یشنک دنيارف زاغآ
یم تروص .دریگ
هک اجنآ زا ،نانکاس
ار وا ات دندوب هتخانش ار نینرقلاوذ تنکم و تردق
دنديد
، دندرک تساوخرد .دزاسب یدس ناشيارب هک
ربانب رد ینامتفگ دنيارف فده ،نيا
یم حرطم اجنيا .دوش
اجنيا رد ،نتسياب و نتساوخ رثؤم لعف شقن ار دوخ
یم ناشن ناونع هب نانکاس .دهد
جوجأم و جوجأي موق ود زا سرت لیلد هب ار دس تخاس هب مازلا و ترورض ،نارگشنک یم کرد .دننک
شیپ سپ و یگدینت دارفا نيا رد یگدینت
، و هدرب لااب ار سرت شِوَش
ار فده ماجنا ترورض یم هنيداهن اهنآ رد
.دنک رتسگ ۀ یشِوَش نايرج
« طقن نيرترود زا ة
هدنيآ رد ینامز
سپ(
)یگدینت
طقن نيرترود ات و زاغآ ة
هتشذگ رد ینامز
شیپ(
)یگدینت
»
( یریعش ، 1385 : 100
دراد همادا )
نانکاس . هبرض اب
یياه و جوجأي موق زا نيا زا شیپ هک
هدروخ جوجأم دنا
شیپ(
)یگدینت
مه نيا زا سپ هک دنراد نانیمطا
، ديد دنهاوخ بیسآ
سپ(
)یگدینت
دوب دنهاوخن ناما رد اهنآ تلامح زا و یلصا رگشنک ناونع هب نینرقلاوذ زا ،
یم تیعضو و شنک ةناتسآ رد نارگشنک ،نینچنيا .دهد ماجنا ار شنک هک دنهاوخ روضح
نورد زا ،اهنآ شهاوخ اريز ؛دنتسه هتساوخدوخ نارگشنک ،نانکاس .دنراد رارق یزاجم یم تأشن ناشدوخ .دریگ
ةيآ
«
95ب ْل عْج أ ٍةاوُقِب ِنِوُنيِع أ ف ٌْيْ خ ِ بي ر ِهيِف ِ نّاک م ا م لا ق اامْد ر ْمُه نْ ي ب و ْمُک نْ ي
،
»
دیيأتو نینرقلاوذ بناج زا شنک یارجا یم حرطم ار یو تبثم خساپ
.دنک
« دس
، هب ندیسر
تینما تسا ب .تسا یعامتجا ملاس یگدنز کي طرش نيرتمهم و نیتسخن هک نیمه ه
مهارف یارب نینرقلاوذ تهج نآ ندرک
، تمحزرپ هع هب ار اهراک نيرت
تفرگ هد
»
،مراکم(
1381 : 3 / 68 )
خساپ نيا اب .
، یزاجم روضح تیعضو رد یلصا رگشنک ناونع هب نینرقلاوذ
یم رارق .دریگ یم ناشن یزاجم روضح نيا هک دهد
یو زونه لحرم رد ة ناتسآ ة شنک
نوریب زا ،شنک ماجنا نتساوخ اريز ؛تسا هتساوخدوخان یرگشنک نینرقلاوذ .تسا زا و
نانکاس بناج .تسا هدش قيرزت
6 . شناوت هناتسآاسپ و
نارگشنک هدرک کرد ار ناصقن و انعم نارحب
نانکاس نیب ینامیپ ،نینرقلاوذ دیيأت اب .دنا
یم تروص یلصا رگشنک ناونع هب نینرقلاوذ و رازگشنک ناونع هب نيا یارجا ،لاح .دریگ
هژبا بحاصت ،دادرارق هتفر تسد زا هک یا
.دراد شناوت هب زاین یشنک دنيارف و
بنج ربارب رد نینرقلاوذ ة
هک یلام دنوادخ هک ار دوخ تردق ،دندرک داهنشیپ نانکاس
لاعتم عقاو رد و رترب ،هتشاد ینازرا یو هب ناوت
دوخ یلام ار
یفاک یم .دناد رب هولاع یو
ناوت ،یلام یدنمناوت یاه
یرگيد لبق تايآ رد هک دراد مه
(
ش لک نم هانيتآ ااببس ء ي
و
ااببس عبتأ )
.دش یسررب دننام،ىفاک تيارد و لقع ،یملع تردق
،حیحص تيريدم نسح
،ریبدت شل ،توق و تردق ک
ىدام تاناکما و ىناسنا ىورین و ر .یونعم و
نيا اب نینرقلاوذ
هرهب و تاناکما یریگراک هب شناد لحرم رد ،شنک رما رد یفاک مزاول زا یدنم
ة
« نتسناد
نتسناوت و »
یم رارق .دریگ تینونک روضح تیعضو رد عقاو رد رد .تسا هتفرگ رارق هتفاي
دنيارف یلصا ةلحرم هب دورو یارب ،شناوت و شناد بسک اب یلصا رگشنک هلحرم نيا یو .تسا هتفاي یگدامآ یشنک رد
ةلحرم هب تبسن مدق کي ،هلحرم نيا لبق
)هناتسآ(
رد نياربانب ؛تسا هتفر رتولج تیعضو
اد رارق هناتسآاسپ ر
.د
ناوت هب اهنت نینرقلاوذ کا دوخ
یمن افت یم نانکاس زا هکلب ؛دنک شنک هک دهاوخ
ناراي
دزاسب اهنآ یوزرآ قوفام یدس ات دنشاب یو .
« هب مدر ،نياربانب .تسا ىوق دس ىانعم
یبعت ر
« مدر
» دندوب هدرک دس تساوخرد هک نانآ باوج رد
، مه هک هدوب نيا ىارب
وخ دعو مه و هدرک تباجا ار نانآ شها ۀ
دشاب هداد ار نآ قوفام
»
،یيابطابط(
1370 :
13 / 617
« ).
مدَر
» کي دس ریغ دنلب .تسا ذوفن لباق نانکاس
دنتشاد عقوت یو هک
دس ی
دزاسب یدح ات و ديایب لااب
هک دنوشن هديد و دوش داجيا عنام
؛ .دوبن ذوفن لباقریغ اما
ریبعت
« مدَر
» اهنآ عقوت زا رتارف یزیچ تس
.
«ف أ ةوقب نىونيع
»
هب هک تسا ىزیچ ره ىانعم هب لیسوة نآ
، م دنمورین ىمدآ ی
.دوش رد
یم عقاو هک ديوگ رگا
یم دیهاوخ دس مزاسب
، دینک کمک دياب .
ىنامتخاس حلاصم و رگراک
مزاسب ار نآ ات ديروایب
( نامه
،رگيد ترابع هب ).
یم یو هب دورو ۀدامآ ار نانکاس دهاوخ
دوخ ناوت زا هدافتسا اب ار اهنآ یزاجم روضح .دناسرب هناتسآاسپ هب و هدرک شنک ةلحرم هب اهنآ تینونک روضح ،عقاو رد .دنک ليدبت هتفاي
شتخانش و تيريدم و یسدنهم زا
بناج یو زاین دروم حلاصم و یناسنا یورین ندروآ و بناج زا
دشاب نانکاس .
یعون لاقتنا و ملع یژولونکت مه
یم دوش موق نيا اريز ؛
، دارفا و دندوب یفیعض
هب دامتعا نینچنيا یم داي ار دوخ یورین زا هدافتسا ناوت و هتفاي سفن
.دنریگ
یشناوت مهم تایئزج
)ران ،رطق ،ديدحلا ربز(
اج زا دياب هک زین و دوش مهارف نانکاس بن
ۀوحن یم حرش هيآ نيا رد ار شنک یارجا :دهد
ْيْ ب ى وا س ا ذِإ اتَّ ح ِديِد ْلحا ر بُز ِنِوُتآ «
اارْطِق ِهْي ل ع ْغِرْفُأ ِنِوُتآ لا ق اار نا ُه ل ع ج ا ذِإ اتَّ ح اوُخُفْ نا لا ق ِْيْ ف داصلا
» ( :فهک 96
.)
« ربز عمج ربز ة
تسا هعطق ىانعم هب
»
،یيابطابط(
1370 : 13 / 618 )
مه ديدحلا ربز .
میخض و گرزب تاعطق
نهآ تسا
،مراکم(
1380 : 12 / 535
نآ ىانب ماکحتسا و ىزاسدس نکر ).
، نهآ رب فوقوم
تسا
،یيابطابط(
1370 : 13 / 618 )
ِق .
مه رط تسا باذم ىور اي و سم .
اب تساوخرد نيا ،
شنک و نینرقلاوذ روضح روضح هب ناراي
« هب اب رو هدیسر
» بم د ؛تسا هدش ل ناشن اريز
یم .تسا یعطق ،شنک ماجنا رد اهنآ ۀدارا هک دهد
7 .
،شنک روضح ققحت یبایزرا و
ةيآ رد روکذم یارجا ةلحرم ، تایلمع
نامتفگ یشنک یم تروص
،هلحرم نيا رد .دریگ
شنک و یلصا رگشنک یم شنک ماجنا هب و دنراد یکيزیف روضح ناراي
،نياربانب .دنزادرپ
روضح اهنآ روضح ی
ققحت .تسا هتفاي یارب تسا یدنيارف عقاو رد هک شنک یارجا دنور
اب تسویپ ۀژبا
تینما یشزرا انعم نارحب عفر و
، :تسا حرش نيدب
یم لوا ديوگ .دنروایب نهآ تاعطق ندیچ روتسد ،دش هدامآ نهآ تاعطق هک ىماگنه
ًلاماک ات درک رداص رگيدکي ىور هب ار اهنآ ار هوک ود نایم
ب دناشوپ
( ،مراکم 1380 : 12 / 535 ).
یتقو اهنآ مه یور ار
،دنتشاذگ زادنا هب
ۀ لااب هوک ود نيا عافترا دمآ
.
« فدص اجنيا رد
رانک ىنعم هب ۀ
ریبعت نيا زا و تسا هوک
، م نشور ی رانک ود نایم هک دوش ۀ
هوک
، فاکش ی
ي هک هدوب أ
ام و جوج أ
م دراو نآ زا جوج ی
دندش . دنک رپ ار نآ تشاد میمصت نینرقلاوذ .
روتسد نیموس
، ندروآ شتآ داوم از
)نآ دننام و مزیه(
ات دوب دس نيا فرط ود رد ارنآ
هد رارق ن اسو اب و د ي
راد رایتخا رد هک ىل دن
، د شتآ نآ ر و خرس نهآ تاعطق ات دنمدب
.دوش هتخادگ م وا تقیقح رد
ی قيرط نيا زا تساوخ
، دنویپ رگيدکي هب ار نهآ تاعطق
هچراپکي دس و دهد ىا
دزاسب راک ،حرط نيا اب و رس .دهد ماجنا ار زورما یراکشوج
ماجنا
دنروایب باذم سم هک درک رداص ار روتسد نيرخآ
( نامه
« .)
ِق غارفا رط » نتخير ىانعم هب
لصاف و خاروس هب نآ ه
فاکش و اه تساه
وا . یم روتسد هک دهد
سم ميارب بوذ ات ديروایب
هدومن ، بلا و مزيرب نآ ىور ه
ُپ ار نآ ىلا منک ر
ُپ وت ىدس ات ذوفن نآ رد ىزیچ و دوش ر
دنکن
،یيابطابط(
1370 : 13 / 618 - 619 )
بیترت نيدب .
عومجم ة يلا اب ار نینهآ دس نآ ه
ىاه
یسم درک ظفح ندیسوپ و اوه ذوفن زا ار نآ و دناشوپ
،مراکم(
1380 : 12 / 535
.)
نینچنيا دنلب یدلاوف میظع دس کي
و ریغ تاناکما اب ذوفن لباق هقطنم نامه
هب و
مدرم دوخ تسد ب
یم هتخاس نینرقلاوذ تيريدم ا یم ققحت شنک و دوش
دباي نيرخآ و
یم عوقو هب یياور دنيارف ةلحرم .ددنویپ
یشنک ةتفگ اب ،فده هب ندیسر دیيأت و یشنک دنيارف ةجیتن و روضح ققحت
ا م ف «
اابْق ن ُه ل اوُعا ط تْسا ا م و ُهوُر هْظ ي ْن أ اوُعا طْسا
»
( :فهک 97
یم ققحم)
.دوش بقن خاروس ىانعم هب
تخاس ار دس هکنآ زا دعب ىنعي .تسا ندرک
، ي أ م و جوج أ
نآ ىلااب هب دنتسناوتن جوج
دنورب ؛ دوب دنلب نوچ ببس هب زین و
،ماکحتسا دننک خاروس ار نآ دنتسناوتن
،یيابطابط(
1370 : 13 / 619
یشنک ةتفگ نيا ).
، یم شيامن هب ار یشنک دنيارف ةجیتن .دشک
ر دنيارف نینچنيا ةلحرم دراو ،شنک ماجنا زا سپ یياو
یدربراک و یتخانش یبايزرا
یم .دوش دنيارف ققحت و هيآ نیمه نطب رد یتخانش یبايزرا یشنک
نانکاس .تسا هتفهن
دنتساوخ نینرقلاوذ زا ات
دزاسب یدس هک
یم هيآ هکنيا .دوش نادسفم روضح عنام ديوگ
« دنتسناوتن و دنور لااب
یخاروس نآ رد
دننک داجيا »
یم ناشن ادتبا یشنک دنيارف هک دهد
هتفگ یوس زا زادرپ
، .تسا هدش دیيأت و یبايزرا
یم ناشن یشنک ةتفگ نيا بحاصت هک دهد
ۀژبا هب نانکاس و هتفرگ تروص یشزرا
و هدیسر نآ اب تسویپ زین
.تسا هدش عفر یداصتقا و یعامتجا ینماان ناصقن شنک
.تسا هتفرگ تروص شزرا ساسا رب یلصا
« شنک شزرا یاه روحم
مه م اي ب نت ی روبع رب
دنتسه یباجيا هب یبلس تیعضو زا و
یباجيا تیعضو زا روبع اي ار یبلس یتیعضو هب
یم مهارف دننک
»
،یریعش(
1395 : 21 )
عقاو رد .
،یشنک دنيارف کي یط انعم نارحب زا
یبلس تیعضو زا و هتفاي یياهر تینما زا لاصفنا
یباجيا تیعضو هب تینما هب لاصتا
هدیسر دنا . یتسه نارحب ،یشنک نامتفگ نيا .تسا هدرک لح مه اب ار یفطاع و یتخانش
،نيا زا شیپ اهنآ ۀژبا
مک یشزرا ینوریب یورین طسوت ار یفیک و ی
و جوجأي موق(
)جوجأم
.دندوب هداد تسد زا ِماظن رادومن
ِیشنک یياور و ميرک نآرق رد نینرقلاوذ ناتساد
اب یشنک دنيارف رادومن
یم میسرت ريز تروص هب یشزرا درکيور :دوش
و یعامتجا یناماسبان زا یشان یداصتقا جوجأم و جوجأي داسف شنک یارجا نامیپ
نانکاس و نینرقلاوذ نیب و نینرقلاوذ شناوت
تازیهجت بسک و نانکاس و مزلا مکحتسم دس تخاس یتخانش یبايزرا
لاعتم دنوادخ طسوت
تینما نادقف یشنک دنيارف
بحاصت ۀژبا یشزرا یعامتجا تینما
یداصتقاو یگژيواب شزرا :
یفیک و یمک
8 . دنیارف نامتفگ ی کیتا
مارم(
)رادم
نینرقلاوذ ناتساد رد
یگژيو زا یکي ةطبار مهم یاه
ینابز حطس ود
، طباور نآ ساسا رب هک تسا کیتا یگژيو
یم میظنت نارگشنک نیب دوش
یریعش(
، 1388 فلا : 47
یور .)
کیتا دروآ
اي یرایتخا تایقلاخا(
)یمارم
هتفگ هک تسا ینامز یم هجاوم یدنيارف اب ار ام یزادرپ
رد نارگشنک هک دزاس
