تاثیر خودآزمایی مهارت نگارش به روشهای سازنده و پایان محور بر عملکرد نگارش و دقت خودآزمایی زبان آموزان ایرانی

(1)

ﻲﭘﺎﭼ يﺎﭘﺎﺷ (issn) 1026-0188 :

ﻪﻠﺠﻣ ﻲﺘﻧﺮﺘﻨﻳا ﻲﻧﺎﺸﻧ http//jflr.ut.ac.ir :

ﻚﻴﻧوﺮﺘﻜﻟا ﺖﺴﭘ ، jflr@ut.ac.ir :

ﺛﺎﺗ ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﺮ ﻲﻳ

ﻪﺑ شرﺎﮕﻧ ترﺎﻬﻣ شور

ﺎﻫ ي و هﺪﻧزﺎﺳ نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ ﺮﺑ

ﻠﻤﻋ ﻜ شرﺎﮕﻧ دﺮ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﺖﻗد و

ﻲﻳ نﺎﺑز زﻮﻣآ ا نا ﻳ ﻧاﺮ ﻲ

دﻮﻌﺴﻣ ﺳ ﻴ ﺮ

*ي

دﺎﺘﺳا ﻳ ﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ رﺎ ﻴ

ﺴ ﻲ ﻘﺤﺗ و مﻮﻠﻋ ﺪﺣاو ﻴ

ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،تﺎﻘ ﻲ

، ا ،ناﺮﻬﺗ ﻳ ناﺮ

نﺎﺑﺮﻗ هرﺎﺘﺳ اد

**ﻲﻳ

ﻛ ﺳﺎﻨﺷرﺎ ﻲ ﻠﮕﻧا نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﺪﺷرا ﻴ

ﺴ ﻲ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،بﻮﻨﺟ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو

،ﻲ ا ،ناﺮﻬﺗ ﻳ ناﺮ

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

12 / 08 / 95 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ ، :

14 / 06 / 96 ﻳرﺎﺗ ، پﺎﭼ ﺦ : ﺮﻬﻣ 1396 (

ﭼ ﻴﻜ هﺪ ﺎﻣزآدﻮﺧ زا فﺪﻫ ﻲﻳ

ﻪﺑ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﻳ و هﺪﻧزﺎﺳ ترﻮﺻ رﻮﺤﻣ

ﻲﻣ ﻣ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻴ ﺖﻗد ناﺰ هﺮﻤﻧ ﻫد ﻲ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دراﺬﮕﺑ ﺮﻴﺛﺎﺗ

ﻨﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻜ آﻳ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﺎ ﻲﻳ

ﻪـﺑ ـﺷور يﺎﻬ و هﺪﻧزﺎـﺳ نﺎـﻳﺎﭘ

رﻮـﺤﻣ

ﺛﺎﺗ ﻴ ﺗوﺎﻔﺘﻣ تاﺮ ﻲ

ﻣ و شرﺎﮕﻧ ﺮﺑ ﻴ

ﺖﻗد ناﺰ هﺮﻤﻧ نﺎﺑز ﻲﻫد آ ﺰﮕﻴﻣ نازﻮﻣ درا

ﻳ ﺧ ﺎ ﻴ ﺮ ﻲﻣ دزادﺮﭘ . ،رﻮـﻈﻨﻣ ﻦﻳﺪﺑ

60 نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻣ ﺢﻄﺳ ﻴ ﻧﺎ ﻲ ﻪﺑ و هﺪﻧزﺎﺳ هوﺮﮔ ود نﺎﻳﺎﭘ

رﻮـﺤﻣ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ ﻓدﺎﺼـﺗ ﻲ ﺴـﻘﺗ ﻴ و ،ﺪﻧﺪـﺷ ﻢ ﻚـﻳ

ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ اﺮﺑ ي

ﻠﻌﻓ ﺶﺠﻨﺳ ﻲ

نآ ﺎﻫ

ﺪﺷ اﺮﺟا فاﺮﮔارﺎﭘ شرﺎﮕﻧ رد .

ﺎـﻣزآدﻮﺧ هﺮﻤﻧ ،هﺪﻧزﺎﺳ هوﺮﮔ رد ﻲﻳ

نﺎﺑز زﻮﻣآ زا نا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻌﻣ هﺮﻤﻧ ﻴ رﺎ ود ﺢﺤﺼﻣ ﺮﻔﺗ ﻳ ﻖ ﻲﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻣ

دﻮـﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻳﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﺎﻄﺧ ناﺰﻴ .

هوﺮﮔ رد نﺎﻳﺎﭘ رﻮﺤﻣ اﺮﺷ ﻳ ﻬﺑﺎﺸﻣ ﻂ ﻲ

ﻣ ﺎﻣا ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻴ

ﺎﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا رد ﺖﻗد ناﺰ ﻲﻳ

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺸﺨﺑ ﻲ زا

ﺮﻤﻧ ة هرود نﺎﻳﺎﭘ

ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .

ياﺮـﺟا زا ﺪﻌﺑ ﺲـﭘ

نﻮﻣزآ

، ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻛ راﻮ ـﻳ ﺲﻧﺎ

داد نﺎﺸـﻧ ـﻛ ﻪ

نﺎﺑز زﻮﻣآ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ نا

ﺮﺑاﺮﺑ و رادﺎﻨﻌﻣ دﻮﺒﻬﺑ ي

رد ﻴﻛ ﻔ ﻴ ﻠﻤﻋ ﺖ ﻜ ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﺷاد شرﺎﮕﻧ دﺮ نﺎﺑز

زﻮﻣآ هوﺮﮔ نا

نﺎﻳﺎﭘ رﻮﺤﻣ اﺰﻓا ﻳ ﺑ ﺶ ﻴ ﺮﺘﺸ ي ﻣ رد ﻴ ﺖﻗد ناﺰ ﻲﻳﺎﻣزآدﻮﺧ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ

.

هژاو ﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ ي ﺎﺟ ﺶﺠﻨﺳ:

ﻳ ﺰﮕ ﻳ

،ﻦ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ ﺶﺠﻨﺳ ،هﺪﻧزﺎﺳ ﺶﺠﻨﺳ ، نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ ﻠﻤﻋ ، ﻜ ،شرﺎﮕﻧ دﺮ

ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻗد .

________________________________

__

* E-mail: m.siyyari@srbiau.ac.ir

** E-mail: setare.daei@yhaoo.com

(2)

ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺶﺠﻨﺳ شزﻮﻣآ

1رﻮﺤﻣ ﺮﺑ ﺶﺠﻨﺳ فﻼﺧ يﺎﻫ

ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ناور لﻮﺻا ﺮﺑ ﺠﻨﺳ

2ﻲ ﻌﺳ ﻲ نآ ﺮﺑ دراد

ﺮﻓ ﻲﺑﺎﻴﺷزرا و ﺶﺠﻨﺳ رﺎﻨﻛ رد ﺎﺗ ﺖﺻ

ﻳ ﮔدﺎ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ار شزﻮﻣآ و يﺮﻴ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ

ﺪـﻫﺪﺑ ﺎـﻫ )

ﮔ ـﻴ ،ﺲﭙ

1994 ،نواﺮﺑ ؛ 1998 .(

اﺮﺑ ي ﺘﺳد ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﻪﺑ ﻦﻳا

شور ،فﺪـﻫ

يﺎـﻫ

ﺎـﺟ ﺶﺠﻨـﺳ ﻳ

ﺰﮕ ﻳ

3ﻦ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺎﺸﮕﻫار .

اﻳ شور ﻦ ﺎﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ و

ـﻳ ﺪ ﻳ ﻮ

ﺎـﺳرﺪﻣ ﺮﻤﺘﺴـﻣ تاﺪﻫﺎﺸـﻣ ،تﻮـﺻ و زا ن

سﻼﻛ ﺎﻫ ، ﻳ رادﺮﺑ ﺖﺷاددﺎ

هﺪـﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻂـﺳﻮﺗ يرﺎﮕﻧ ﻊﻳﺎﻗ و و ي

ﺎـﻫ ﻟﻮﻔﺗرﻮﭘ ، ـﻴ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ ،ﻮ

4ﻲﻳ و

ﺎﺘﻤﻫ ﻲﻳﺎﻣزآ ﺖﺳا 5

) ،نواﺮﺑ 1998 ،نﻮﺳدﺎﻫ و نواﺮﺑ ؛ 1998

ﻣ ؛ ﻲﻜ ، 2006 .(

زا

شور ﻦﻳا ﻦﻴﺑ

،ﺎـﻫ

ﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳﺎﻣزآدﻮﺧ ﺎﻣزآ

ﻲﻳ

لﺎﺳ رد يﺎﻫ ﺧا ﻴ

ﺴـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺮ ﻴ

رﺎ ي ر رد ا ﻪـﻨﻴﻣز و شروﺮـﭘ و شزﻮـﻣآ

ﻪﺑ صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﻨﻴﻣز

ﻪﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ ﻪﺑ

يﻮﺳ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻛ

دﺮ ه ﻧا ﺪ . اﻳ ﻟد ناﺪﺑ ﻦ ـﻴ ﺖـﺳا ﻞ ـﻛ ﻪ

شور هزوﺮﻣا

يﺎﻫ ﻮﻧ ﻳ لﻼﻘﺘﺳا ﺮﺑ شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ ﻦ ﻳ6

ﮔدﺎ ﻴ ﺎﺗ هﺪﻧﺮ ﻴﻛ ﺴﺑ ﺪ ﻴ رﺎ ي ﺪـﻧراد . رد ﻛ رﺎـﻨ

اﻳ ﻦ هﺰﻴﮕﻧا ﺎﻣزآدﻮﺧ ، ﻲﻳ و ﺎﺘﻤﻫ ﻲﻳﺎﻣزآ دﻮﺧ ﻲﻣ ﺘﺒﺜﻣ تاﺮﺛا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲ

ﺮﺑ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد داﺮﻓا .

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ نﻮﺳدﺎﻫ و نواﺮﺑ ،لﺎﺜﻣ )

2002 ( ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻛ ﻪ ﻪﻓﺮﺻ ﺮﺑ نوﺰﻓا ﻮﺟ

ﻲﻳ ﺖـﻗو رد ـﻛ

سﻼ

، ﺎـﺑ

ﺎﻣزآدﻮﺧ زا هدﺎﻔﺘﺳا

ﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳ ﻲﻳﺎﻣزآ ، هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺑ و لﺎﻌﻓ رﻮﻃ يرادﺎﻨﻌﻣ

ﮔرد ﻴ ﺮ ﺪﻧور شزﻮـﻣآ

و ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻲﻣ ،ﺪﻧﻮﺷ ﻛ ا ﻪ ﻳ دﻮﺧ ﻦ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﮕﻧا ﺶ ﻴ ﺰ ة هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ

نآ لﻼﻘﺘﺳا و ﺎﻫ

ﻲـﻣ ﻚـﻤﻛ ﺎﻫ ﻛ

ﺪـﻨ

) ﺳا ﻜ ،نﻮﺳرﺎ 1989 .(

ﭘﺎﺗ ﻴ ﮓﻨ ) 2003 ( هدﺮﻛ نﺎﺸﻧﺮﻃﺎﺧ ﺰﻴﻧ ا

ﺖـﺳ ـﻛ ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﻪ ﻲﻳ

ﺎـﻣزآﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳ

ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻛ

ﺘﺧﺎﻨﺷ و شزادﺮﭘ ظﺎﺤﻟ زا ﻪ ﻲ

ﭘ ﻴ ﭽ ﻴ

ا و ،ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪ ﻳ

ﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﺮﻣا ﻦ ـﻴ

دﻮﺸ ـﻛ ﻪ

هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ درﻮﻣ رد ﺪﻧور ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي

ـﺳﺮﭘ لاﻮـﺳ دﻮﺧ زا ﻴ

و هﺪ ﻪـﺑ ﻓ نآ ـﻜ ﺮ ﻛ ﺪـﻨﻨ ـﻛ ا ﻪ ـﻳ دﻮـﺧ ﻦ

هﺰﻴﮕﻧا

ﺎﺗ ﺖﺳا يا نآ

ﺎﻫ ﻟﻮﺌﺴﻣ ﻴ ﺪﻣ و ﺖ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ

ﻪﺑ ار دﻮﺧ ي ﻪﺑ و ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ هﺪﻬﻋ

دﻮﺧ ﻫدزﺎﺑ

7ﻲ و

اﺮﻓ ﺖﺧﺎﻨﺷ دﻮﺧ 8

ﻛ ﻤ ﻚ ﻛ ﺪﻨﻨ .

ﻫﺎﮕﻧ ﻲ ﻪﺑ ﺑدا ﻴ ﺸﭘ تﺎ ﻴﻨ ﺔ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﺎﻣزآﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳ

رد ﻢﻫ ﻪﻨﻴﻣز

شروﺮـﭘ و شزﻮـﻣآ ﻊﻣﺎـﺟ و

رد ﻢﻫ

ﻪﺟرﺎﺧ نﺎﺑز شزﻮﻣآ

، ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ نآ ﺖﺳا ﻛ ﻪ ﻫوﮋﭘ ﺶ يﺎﻫ ﻠﻤﻋ ﻲ ﺎﻣزآو ﻳ ﺸ ﻲ ﺴـﺑ ﻴ رﺎ ي ﻧ ـﻴ زا ﺰ

ﺎﺗ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻛ نﻮﻨ ﻪﺑ ﺛﺎﺗ ﻴ

ا ﺖﺒﺜﻣ تاﺮ ﻳ

ور ﺮﺑ شور ود ﻦ ي

ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ و نﺎﺑز زﻮﻣآ نﺎـﻋذا نا

________________________________

__

1. Educational assessment 2. Psychometric tests 3. Alternative assessment 4. Self-assessment 5. Peer-assessment 6. Autonomy 7. Self-efficacy 8. Metacognition

(3)

ﺪﻧراد ) لﺎﺜﻣ : ،نراو و ﮓﻨﭼ 2005

ژ ؛ ﻳ ﻮﻟ و وﺎ ﻴﻛ ،ﮓﻨ 2008 ﺑ ؛ ﻴ ﺪﻨﺟﺮ ي و ﻴﺳ ﺮ ي ، 2010 ﺑ ؛ ﻴ ﺪﻨﺟﺮ ي

ﺪﺣ و ﻳ ﺪ ي ﺠﻤﺗ ﻴ ،ﺪ 2012 .(

ﺎﺑ دﻮﺟو ﻣﺎﻤﺗ ﻲ ا ﻳ ﺎﻤﺣ ﻦ ـﻳ ﺖ يﺎـﻫ ـﻈﻧ ﺮ ي ـﻠﻤﻋ و ﻲ ﺎـﻣزآدﻮﺧ زا ﻲﻳ

و

ﺎﺘﻤﻫ ﻲﻳﺎﻣزآ

ا ﻻﻮﻤﻌﻣ ، ـﻳ ِﺶﺠﻨـﺳ ِشور ود ﻦ شزﻮـﻣآ

رﻮـﺤﻣ

ـﺤﻣ رد ﻴ ﻂ يﺎـﻫ شزﻮـﻣآ ﻪـﺑ

هﮋـﻳو

سﻼﻛ يﺎﻫ

نﺎﺑز شزﻮﻣآ

ﺪﻧراﺪﻧ يدﺎﻳز دﺮﺑرﺎﻛ دﺎﻳز .

اﻳ ﺸﻣ ﻦ ﻜ ﺎﺷ ﻞ ﻳ ﺑ ﺪ ﻴ ﺮﺘﺸ ﻪﺑ ﻦﻳا ﻟد ﻴ ﺪﺷﺎﺑ ﻞ ـﻛ ﻪ

نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ اﺮﺟا رد ي ﻗد ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻖ ﻲﻳ

ز ـﻳ ﻤﻃا دﺎ ﻴ ﺪـﻧراﺪﻧ نﺎـﻨ

) ﺳا ﻜ ،نﻮﺳرﺎ 1989 .(

اﻳ ﻦ دﻮﺒﻧ ﻤﻃا ﻴ ﺪﺣ ﺎﺗ نﺎﻨ ي ﻧ ﻴ

ﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺰ ﻪﻴ

ﺳا اﺮﭼ ﺖ ﻛ ا روﺎـﺑ ﻪ ﻳﻨ ـﻜ ﻪ ـﻛ ﺴ ﻲ

ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﺑ ﺎﻧاﻮﺗ ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻳ

و دﻮﺧ ﻳ ﺎﺘﻤﻫ ﺎ ﻳ و ترﺎﻬﻣ درﻮﻣ رد دﻮﺧ نﺎ ﻳ

ﺎﻧاﻮﺗ ﺎ ﻲﻳ

ﻟﺎﺣ رد دزادﺮﭙﺑ ﻜﻴ

ﻪ

و ترﺎﻬﻣ نآ رد زﻮﻨﻫ دﻮﺧ ﻳ

ﺎﻧاﻮﺗ ﺎ ﻲﻳ

د شزﻮﻣآ لﺎﺣ رد ﻳ

ﺖﺳا راﻮﺷد ﺖﺳا نﺪ .

نوﺰﻓا

ا ﺮـﺑ ـﻳ ،ﻦ

ﻀﻌﺑ ﻲ

ﻠﻤﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ

ﺑدا رد ﻴ ﭘ تﺎ ﻴ ﺸ ﻴ ﻣز رد ﻪﻨ ﻴ ﺎﭘ ﻪﻨ ـﻳ ﺎ ﻲﻳ اور و ﻲـﻳ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﺪﻨﻧآ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻛ

ﻪ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ

ﺎﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا رد ﻲﻳ

ﻪﺑ

ﺒﺴـﻧ رﻮـﻃ ﻲ

ﺎـﻄﺧ دﻮـﺧ زا ي

نﺎﺸﻧ ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻣ

ﺪﻨﻫد ) ﺮﺘﭘ ي ، 2002 .(

ﺎـﻣا رﺎﻤـﺷ د ﻳ ﺮـﮕ ي ﻣ زا

ﺪـﻨﻧآ ﺮﮕﻧﺎﺸـﻧ ﺰـﻴﻧ تﺎـﻌﻟﺎﻄ ـﻛ

ﻪ

ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ زاﺪﻧا ة ﺶﺠﻨﺳ يﺎﻫ

نﺎـﻤﻠﻌﻣ دﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا

، اراد ي

ﺎﭘ ﻳﺎ ﻲﻳ ﺪﻨﺷﺎﺑ رﺎﺒﺘﻋا و )

ﺮﻣ و ﭻﻧﻼﺑ ﻳ

،ﻮﻨ 1989 ،سار ؛ 1998 ﭼود ؛ ﻲ ،زﺮﮕﺳ و 1999

ﭽﻟﺎـﻓ ؛ ﻜﻴ فﻮ

ﻓﺪﻠﮔ و ﻴ ،ﭻﻨ 2000 .(

ﻪﺑ رﻮﻃ ﻛ ﻠ ﻲ ﺘﻗو ، ﻲ ﻪﺑ ﺪﻧور

ﻤﻋ هﺎﮕﻧ قﻮﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻴ

ﺮﺘﻘ ي ﻲﻣ ﻛ ﻨﻴ ا ،ﻢ ـﻳ ﺮـﻣا ﻦ ﻦﻫﺮـﺒﻣ و ﺢـﺿاو

ﺖﺳا ﻛ ا ﻪ ﻳ ﺮﻫ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦ ﻚﻳ

اﺮﺷ رد ﻳ ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻂ ﻲ

ﻐﺘﻣ و ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﺑ ﻴ

ﺎﻫﺮ ي ﺧد ﻴ ﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ِﻞ ﻲ

مﺎـﺠﻧا

ﺘﻓﺮﮔ ﻪ ﻧا

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻪﺘﺳد ﺮﻫ ﺮﮔا و ،ﺪ ﻪﺑ ،

ﺎﺘﻧ ﻳ ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺞ ﻲ ﺳر ﻴ ﺪ ه ﻧا ﻟد ناﺪﺑ ﺪ ﻴ ﺖﺳا ﻞ ﻛ ا ﻪ ﻳ ﻐﺘﻣ ﻦ ﻴ ﺎﻫﺮ

ﻞﻣاﻮﻋ و ﻪﺑ ﺒﺴﻧ رﻮﻃ ﻲ ﻛ و هﺪﺷ لﺮﺘﻨ ﻳ

ﺪﺸﻧ ﺎ ه ﻧا ﺪ . ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ و ﻞـﻣاﻮﻋ لﺎـﺜﻣ ﻐﺘﻣ

ﻴ ﺎـﻫﺮ ﻲﻳ ﻪـﻠﻤﺟ زا

ﭘﻴ ﺸ ﻴ ﻪﻨ ﻲﺸﻧاد هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ

ﻣز رد شزﻮـﻣآ ، ﻴ

ـﻨ ﺔ

،نﺎﺘـﺳود تارﺎـﻈﺘﻧا ،

ﺪﻟاو ﻳ و ،ﻦ نﺎﻤﻠﻌﻣ و ﻳ دﻮﺧ ﺎ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ

ﺎﺘﻤﻫ و دﻮﺧ زا ﻳ

ﺠﻨﺳ راﺰﺑا ،نﺎﺸﻧﺎ

ﻲـﻣ هﺮﻴﻏ و ﺶ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ

ﻣ رد ﻴ

ﺎﭘ ،ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻗد ناﺰ ﻳﺎ

ﻲﻳ اور و ﻲﻳ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﺛﺎﺗ ﻴ ﺘﺷاد ﺮ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪ ) ﭽﻟﺎﻓ ﻜﻴ فﻮ

ﻓﺪﻠﮔو ﻴ ،ﭻﻨ 2000 .(

ﺑﻴ ﺪﻨﺟﺮ ي و يﺮﻴﺳ ) 2016 : 118 (

روﺮﻣ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ي

ﺮﻘﺗ ﻳ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﻊﻣﺎـﺟ ﺎﺒ

ﻃ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲ

ﻓ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ﻪﺳ ود

هدﺮﻛ ﻪﺋارا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا زا ﻲﺘﺳﺮﻬ ﺪﻧا

ﻛ رد ﻪ ﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ

ﻠﻤﻋ ﻲ

ﺳﺮﺑ درﻮﻣ ﻲ

ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪ ﻧا ﻣ و ﺪ ﻴ

ﻣ رد ﺪﻨﻧاﻮﺘ ﻴ

ﺎﭘ ناﺰ ﻳﺎ ﻲﻳ اور و ﻲﻳ زآدﻮﺧ ﺎـﻣ ﻲﻳ ﺎـﻣزآﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳ

ﺛﺎﺗ ﻴ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮ .

اﻳ ﻐﺘﻣ ﻦ ﻴ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻞﻣاﻮﻋ و ﺎﻫﺮ :

1 . ﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﻲﻳ

هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ظﺎﺤﻟ زا ﺎﻫ )

د ﻳ ﻮ ﻳ

ﻨﻫ و نﻮـﺳﺪ ﻴ

،ﮓـﻨ 1985 ؛

ﭽﻟﺎﻓ ﻜﻴ ،دﻮﺑ و فﻮ 1989

،ﭻﻧﻼﺑ ؛ 1988 ؛ ﻳ اد نو ﻦﺴﻧﺎ ـﻳ

،ﻦﺘ 1989 ﻫ ؛ ﻴ ،ﻦﻤﻨـﻠ 1990 و رﻮـﭘﺮﻔﻌﺟ ؛

ﻳ ﻤ ﻴﻨ ﻲ ، 1995 ﭘﺎﺗ ؛ ﻴ ،ﮓﻨ 1998 ؛ ﭽﻟﺎﻓ ﻜﻴ ﻓﺪﻠﮔ و فﻮ ﻴ

،ﭻﻨ 2000 (

(4)

2 . ﻣ ــﻴ ﻌﻣ حﻮــﺿو ناﺰ ــﻴ

ﺶﺠﻨــﺳ رﺎ )

،نواﺮــﺑ 2005 ﻤــﺳا؛

ﻴ ﻤﻫ و ﺖ ــﻜ ،نارﺎ 2002 ﭘﺎﺗ ؛ ﻴ و ﮓــﻨ

ﻤﻫ ﻜ ،نارﺎ 2000 (

3 . ﺎﻣزآدﻮﺧ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻳ

و ﻳ ﺎﻣزآﺎﺘﻤﻫ ﺎ ﻲﻳ ) ﭽﻟﺎﻓ ﻜﻴ ،دﻮﺑ و فﻮ 1989

(

4 . ﺎﻣزآﺎﺘﻤﻫ رد ﺮﺿﺎﺣ داﺮﻓا داﺪﻌﺗ ﻲﻳ

) ﻧﺎﻔﺘﺳا ﻲ ، 1994 (

5 . ﻣ ﻜ

ﻌﻗﻮﻣ و نﺎ ﻴﺘ ﻲ ﻛ زآدﻮﺧ نآ رد ﻪ ﺎﻣ

ﻲﻳ ﺎـﻣزآﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳ

ترﻮـﺻ ﻲـﻣ

ﺮـﻴﮔ د ) ﭽﻟﺎـﻓ ﻜﻴ و فﻮ

ﻓﺪﻠﮔ ﻴ ،ﭻﻨ 2000 (

6 . ﻣ ﻴ ﺋﺰﺟ ناﺰ ﻲ ﻌﻣ ندﻮﺑ ﻴ شور و ﺶﺠﻨﺳ رﺎ هﺮﻤﻧ

يراﺬﮔ ) ﻛ ﻠ ﻲ ـﺋﺰﺟ و ﻲ ) ( ﻟ ﻚـﻴ او و ﻳ ﻮ ـﻳ ،ﻞ

2001 ، 2002 ﻣ ؛ ﻴ ،ﺮﻠ 2003 ﻣ ؛ ﻚ ﺎﭙﻟآ ﻳ ،ﻦ 1999 (

7 . ﻢﻠﻌﻣ ﺐﻧﺎﺟ زا درﻮﺧزﺎﺑ دﻮﺟو )

،سارﺎﺗ 2001 (

8 . فﺮﻋ يﺎﻫ ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ ) ،ﻮﻧﻮﺴﺗﺎﻣ 2009 (

9 . ﻨﺟ ﺴ ﻴ ﺖ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ )

ﻤﻫ و هدارﺪﻧآ ﻜ

،نارﺎ 2009

ﭽﻟﺎـﻓ ؛ ﻜﻴ

ـﮕﻣ و فﻮ ﻴ

،ﻦ 1997 و ﻦﮕﻨـﻟ ؛

ﻤﻫ ﻜ ،نارﺎ 2008 ،پﻮﭘ ؛ 2005 (

10 . ﺒﺳ ﻚ يﺎﻫ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ) ﻛ ﺴ ﻴ ﺪ ي ، 2007 و ؛ ﻜﻳ ،ﻦﻣﺮ 2009 (

11 . د ،باﺮﻄﺿا ﻳ

هﺎﮔﺪ ﺎﻫ و ﻒﻃاﻮﻋ ، ﻲﮔﮋﻳو

يﺎـﻫ

ﺼـﺨﺷ ﻴﺘ ﻲ ) ـﻠﻔﻟا ﻲ ، 2004 ،ﭻـﻧﻼﺑ ؛ 1998 ؛

ﺳﻻد ﻜ و ﺎ ﻛ ﺮ ﻛ ،ﺮﻠ 2008 ،پﻮﭘ ؛ 2005 (

ﺑﻴ ﺪﻨﺟﺮ ي و يﺮﻴﺳ ) 2016 ( ﺿﻮﺗ ﻪﻣادا رد ﻴ

ﺢ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد ﻛ ا ﻪ ﻳ ﻐﺘﻣ ﻦ ﻴ ﺮ ﺎﻫ ﻪﺑ

ﻌﻗﻮـﻣ ﻪﺘـﺳد ود ﻴﺘ

ﻲ و

دﺮﻓ ي

ﺴﻘﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻴ ﻢ ا ﺪﻧ . ﻐﺘﻣ ﻴ ﺮ يﺎﻫ ﻌﻗﻮﻣ ﻴﺘ ﻲ نآ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻛ ﻞـﺑﺎﻗ ﻪ ﻛ

ﺬﭘ دﻮـﺒﻬﺑ و لﺮـﺘﻨ ﻳ

زا و ﺪـﻧﺮ

اﺮﺷ ﻳ ﺑ ﻂ ﻴ ﻧوﺮ ﻲ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ داﺮﻓا ﻲﻣ

ﺮﻴﮔ ﻌﻣ و ﺶﺠﻨﺳ شور ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﻧ ﻴ

ﺶﺠﻨﺳ رﺎ ﻛ

شزﻮـﻣآ ﻞـﺑﺎﻗ ﻪ

و ﻛ ﻫ لﺮﺘﻨ

ﺎﭘ ﺎﺗ ﺪﻨﺘﺴ ﻳﺎ ﻲﻳ اور و ﻲﻳ

دور ﻻﺎﺑ ﺶﺠﻨﺳ .

ﻮﺳ زا ي د ﻳ ﻐﺘﻣ ،ﺮﮕ ـﻴ ﺮ يﺎـﻫ دﺮـﻓ ي نﻮـﭽﻤﻫ

ﺒﺳ ﻚ يﺎﻫ ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي

ﺼـﺨﺷ عﻮـﻧ و ﻴ

ﻞـﺑﺎﻗ ﺖ ﻛ ﻧ لﺮـﺘﻨ ـﻴ و ﺪﻨﺘﺴ ﻲـﻣ اور رد ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﻲـﻳ

ﺎﭘ و ـﻳ ﺎ ﻲﻳ

ﺛﺎﺗ ﻴ ﻔﻨﻣ ﺮ ﻲ ﺪﻧراﺬﮕﺑ . ﺎﺗ رد ﻴﻳ ﻤﻫ ﺪ ﻴ ﻧ ﻦ ﻜ نﻮـﺳدﺎﻫ و نواﺮـﺑ ،ﻪـﺘ )

2002 (

ﻧﻴ ﺰ ﺪﻧراد روﺎﺑ ﻛ

ﻣ ﻪ ﻴ اﺰ

ﺎﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا رد ﺖﻗد ن ﻲﻳ

ﺎﻣزآﺎﺘﻤﻫ و

،ﻲﻳ ﻲﻣ

زﺎﺳ ﺢﺿاو ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ي

ﻌﻣ ﻴ رﺎ

دور ﻻﺎﺑ ﺶﺠﻨﺳ راﺰﺑا و .

ﺳا ﻜ نﻮﺳرﺎ ) 1989 ( ﻧﻴ ﺎﺗ ﺰ ﻴﻛ ا ﺮﺑ ﺪ ﻳ دراد ﻦ ـﻛ

ﺮـﻤﺗ و شزﻮـﻣآ ﻪ ﻳ

نداد ﻦ

هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ اﺮﺑ ي

ﺎﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﻲﻳ

ﺤﺻ ﻴ ﺢ ﻲﻣ ﺎﭘ ﺪﻧاﻮﺗ ﻳﺎ ﻲﻳ

دﺮـﺒﺑ ﻻﺎـﺑ ار ﺶﺠﻨـﺳ .

ﻤﻫ رد ﻴ

ﺎﻄﻣ ،ﺎﺘﺳار ﻦ ﺴﺑ تﺎﻌﻟ

ﻴ رﺎ ي ﺎﺗ ﻛ رد نﻮﻨ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻠﻤﻋ ﻲ ﻤﻫا ﺮﺑ ﻴ و شزﻮـﻣآ تروﺮﺿ ﺖ

ﻌﻣ ﻴ رﺎ يﺎﻫ

اﺮﺑ ﺢﺿاو ي

ﺘـﺷاﺬﮔ ﻪﺤـﺻ ﺶﺠﻨﺳ ﻪ

ـﻧا ﺪ ) ﺮـﻫ ﻳ ،ﺲ 1997

؛ ﻳ

اد نو ﻦﺴـﻧﺎ ـﻳ

،ﻦﺘ 1989 ؛

ﭘﺎﺗ ﻴ ﻤﻫ و ﮓﻨ ﻜ ،نارﺎ 2000 ؛ يﺮﻴﺳ 2010 .(

(5)

رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ

ﺖـﺳا ﺢﺿاو ﻻﺎﺑ ﺚﺣﺎﺒﻣ زا ﻪ

، ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ز ـﻳ دﺎ ي

لﺎـﺳ زا ﺎـﻫ ـﭘ ﻴ ﺎـﺗ ﺶ ﻛ نﻮﻨ

ﻪﺑ ترﻮـﺻ

ﺮـﻈﻧ ي ـﻠﻤﻋ و ﻲ ﻐﺘﻣ ـﻴ ﺮ يﺎـﻫ دﺮـﻓ ي

ﻌﻗﻮـﻣ و ﻴﺘ ﻲ ﺧد ـﻴ ﻣ رد ﻞ ـﻴ ﺎﭘ ناﺰ ـﻳ ﺎ ﻲﻳ اور و ﻲـﻳ

ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار ﻲ

داد راﺮﻗ ه ﻧا ﺪ . ﺎﻣا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ ﻲﻣ ﺪـﺳر نﺎـﻨﭽﻤﻫ ﻐﺘﻣ ـﻴ ﺮ يﺎـﻫ

ﺧد ﻴ د ﻞ ﻳ ﺮﮕ ي دراد دﻮﺟو ﻛ

ﺮﻈﻧ زا ﻪ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺪﻧﺎﻣ رود

ه ﺳا ﺖ . ﻲـﻜﻳ ا زا ـﻳ ﻐﺘﻣ ﻦ ـﻴ ﺮ ﺎـﻫ ـﻛ زا ﻪ

اﺮﺷ ﻳ ﻮﻣ و ﻂ ﻓ ﻘ ﻴ ﺑ ﺖ ﻴ نوﺮ ﻲﻣ ﻮﺗ

اور ﺮﺑ ﺪﻧا ﻲﻳ ﺎﭘ و ـﻳ ﺎ ﻲﻳ

ﺛﺎـﺗ ﻴ دراﺬـﮕﺑ ﺮ

ﺎﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﻲﻳ

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻛ ﻪ ﻪﺑ فاﺪﻫا نﺎﻳﺎﭘ رﻮـﺤﻣ 1

هﺪﻧزﺎـﺳ و 2

ﺴـﻘﺗ ﻴ ﻢ

ﻣ ﻴ دﻮﺸ . فﺪﻫ ﺎﺑ ﺶﺠﻨﺳ زا رﻮﻈﻨﻣ نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ رد ﺶﺠﻨﺳ هﺮﻤﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ، هﺮـﻤﻧ

يﺎـﻫ ﺎﭘ ـﻳ نﺎ

ﺎﻣزآدﻮﺧ زا رﻮﻈﻨﻣ و ،هرود ﻲﻳ

ﺪﻧزﺎﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ه هﺮﻤﻧ

يﺎﻫ

لﻮـﻃ رد هرود

ﺎـﻬﻨﺗ

ﻪﺑ ﺋارا رﻮﻈﻨﻣ ﺔ ﺐﺳﺎﻨﻣ درﻮﺧزﺎﺑ ﻪﺑ

و سرﺪﻣ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﺖﺳا . ﺪـﻧﺎﻤﻧ ﻪـﺘﻔﮔﺎﻧ ﻪـﺘﺒﻟا ـﻛ

ـﻘﻘﺤﻣ ﻪ ﻴ و ﻦﻘ

ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ ﻛ

ﺑﺎﻤ ﻴ ﺶ ﻪﺑ ﻤﻫا ﻴ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﺖ ﻲﻳ

هرﺎـﺷا ـﻛ دﺮ ه ـﻧا و ﺪ

ﺎﺗ ﻴﻛ ا ﺮﺑ ﺪ ﻳ ﺘﺷاد ﻦ ﻪ ﻧا ﺪ ﻛ ﺎﻔﺘﺳا زا فﺪﻫ ﻪ زا هد

هﺮﻤﻧ يﺎـﻫ ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ ﺎـﻣزآﺎﺘﻤﻫ و ﻲﻳ

ﺎﺗ و ـﻴﻛ ﺮـﺑ ﺪ

ﺎﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﺖﻗد ﻲﻳ

ﻪﺑ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ ﻲﻣ

ﻣ ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻴ ﺎﭘ ناﺰ ﻳﺎ ﻲﻳ اور و ﻲـﻳ ﺶﺠﻨـﺳ

ﺛﺎﺗ ﻴ دراﺬﮕﺑ ﺮ )

،روﺪﻓ و نزوﺎﻬﻨﺘﺑ 1997

ﭘﺎﺗ و ﻞـﻧادوا ؛ ﻴ

،ﮓـﻨ 1998

ـﺳ رد هﺪـﺷ هداد عﺎـﺟرا ﻴ

و ﻮﺘ

ﺟﻮﻓ ﻴ ،ﺎﺘ 2004 ( . مﺎﺠﻧاﺮﺳ ، ﺎﺑ دﻮﺟو ﻼﺧ ء ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻛ ﺑدا رد ﻪ ـﻴ ﭘ تﺎ ـﻴ ﺸ ﻴ ،دراد دﻮـﺟو ﻪﻨ ﻲـﻣ

ناﻮـﺗ

اﻳ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ﻪﻧﻮﮕﻨ ﻛ

ﺮﮔا ﻪ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

اﺮﺷ رد ﻳ ﻄ ﻲ

ﮔ ترﻮﺻ ﻴ

ﻣ ﺎﺗ دﺮ ﻴ ﺖـﻗد ناﺰ

هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ

ﺸﺨﺑ ،ﺶﺠﻨﺳ مﺎﺠﻧا رد ﻲ

ﻌﻣ زا ﻴ رﺎ هﺮﻤﻧ ﻲﻫد

رود ﺮﺧآ رد ة

ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺪـﺷﺎﺑ ) ﺶﺠﻨـﺳ

نﺎﻳﺎﭘ رﻮﺤﻣ ( ا ، ﻳ ﺎﺗ دراد دﻮﺟو لﺎﻤﺘﺣا ﻦ نآ

ﺎﻫ ﺑ ﺑ ﺖﻗد ﺎ ﻴ ﺮﺘﺸ ي و ﺶﺠﻨﺳ هﺮﻤﻧ

ﻲﻫد

ﺎﻘﻣ رد ار ـﻳ ﻪﺴ

ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا هﺪﻧزﺎﺳ ﺶﺠﻨﺳ ﺎﺑ .

ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻲﻣ ا ناﻮﺗ ﻳ داد ار لﺎﻤﺘﺣا ﻦ ـﻛ

ﺪـﺟ ﺎـﺑ ﻪ ي ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺪـﻧور

ﺎﺠﻧآ زا ،ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻳ

ﻛ ﻪ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ ور ﺮﺑ ي ﻌﻣ ﻴ ﻠﻤﻋ رﺎ ﻜ و ﺐﺳﺎﻨﻣ دﺮ هﺮـﻤﻧ

ﻲـﻫد

ﺑ ﺖـﻗد ـﻴ ﺮﺘﺸ ي

ﻲﻣ ﻛ ا ،ﺪﻨﻨ ﻳ دﻮﺧ ﻦ هﺰﻴﮕﻧا ﭘ ﻴ ﺑ ﺖﻓﺮﺸ ﻴ

ﻠﻤﻋ رد ﺮﺘﺸ ﻜ

نﺎﺷدﻮﺧ دﺮ ﺖﺒﺴﻧ

ﻪﺑ و ترﺎﻬﻣ ﻳ ﺎﻧاﻮﺗ ﺎ ﻲﻳ درﻮﻣ

ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻣ دﻮﺷ .

لاﻮﺳ و فاﺪﻫا يﺎﻫ

ﺶﻫوﮋﭘ

ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ رﺎﺷا ه يا ﻛ ﻪ ﻪﺑ ءﻼﺧ ﻲﺸﻫوﮋﭘ

ﻣز رد ﻴ ﺛﺎﺗ ﻪﻨ ﻴ و هﺪﻧزﺎﺳ فاﺪﻫا ﺮ نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ مﺎـﺠﻧا زا

ﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺖﻗد ناﺰ هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ

ﺎﻫ و ﺶﺠﻨـﺳ رد ﭘ

ـﻴ و ترﺎـﻬﻣ رد ﺖﻓﺮﺸ ـﻳ

ﺎ

________________________________

__

1. Summative 2. Formative

(6)

ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ

ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ ،ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ

ﺶﻫوﮋﭘ رﺎﺟ ي ﺮﻤﺗ ﺎﺑ ﻛ ور ﺮﺑ ﻂﻘﻓ ﺰ ي

ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ شرﺎﮕﻧ

اﺮﺷ رد و ﻳ ﻂ سﻼﻛ يﺎﻫ

ﻠﮕﻧا نﺎﺑز ﻴ ﺴ ﻲ

ﺷزﻮﻣآ تﺎﺴﺳﻮﻣ ﻲ

، ﻪﺑ ـﺳرﺮﺑ ﻲ ﺦـﺳﺎﭘ ﺶـﺳﺮﭘ يﺎـﻫ ز ـﻳ ﺮ

ﺖﺧادﺮﭘ :

1 . آﻳ

رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎ ي

ﺑ ﻴ ﺛﺎﺗ ﻦ ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﺮ ﻲﻳ

ﺎﻣزآدﻮﺧ و هﺪﻧزﺎﺳ ﻲﻳ

نﺎﻳﺎﭘ رﻮـﺤﻣ ﻠﻤﻋ ﺮـﺑ ـﻜ دﺮ

شرﺎﮕﻧ نﺎﺑز زﻮﻣآ ا نا ﻳ ﻧاﺮ ﻲ اد دﻮﺟو

؟در

2 . آﻳ

رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎ ي

ﺑ ﻴ ﺛﺎﺗ ﻦ ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﺮ ﻲﻳ

ﺎﻣزآدﻮﺧ و هﺪﻧزﺎﺳ ﻲﻳ

نﺎﻳﺎﭘ رﻮﺤﻣ ﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺖﻗد ناﺰ

رد هﺮﻤﻧ ﻲﻫد ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ شرﺎﮕﻧ نﺎﺑز زﻮﻣآ ا نا ﻳ ﻧاﺮ ﻲ

؟دراد دﻮﺟو

ﺶﻫوﮋﭘ شور

رﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ي

ﺮﺷ ﻛ ﺖ ﻛ ا نﺎﮔﺪﻨﻨ ﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﺸﺘﻣ ﻜ زا ﻞ 60 نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻣ ﺢﻄﺳ رد ﺮﺴﭘ و ﺮﺘﺧد ﻴ

ﻧﺎ ﻲ ﺪﻧدﻮﺑ ـﻛ ﻪ

ﮕﺷزﻮﻣآ رد هﺎ

ﻛ ﭙﺳﺎ ﻴ

ﺎﭘ رد ﻊﻗاو ﻦ ﻛ

لﻮﻐﺸـﻣ ناﺮـﻬﺗ نﺎﺘـﺳا ﻊﺑاﻮﺗ زا ﺖﺷﺪ ﻪـﺑ

هرود نﺪـﻧارﺬﮔ يﺎـﻫ

ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﺑز شزﻮﻣآ .

ﻦﺳ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﺑ نا ﻴ ﻦ 16 ﺎﺗ 28 و ،دﻮﺑ لﺎﺳ نﺎﺑز

زﻮﻣآ نا سﻼﻛ يﺎـﻫ دﻮـﺟﻮﻣ

ﻪﺑ ﺷ نﺎﻤﻫ ﻜ ﭼ ﻞ ﻴ هﺎﮕﺷزﻮﻣآ نﺎﻣﺪ ﺎﻣا ،ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ 1

سﻼﻛ ﺎـﻫ ﻪـﺑ ترﻮـﺻ

ﻓدﺎﺼـﺗ ﻲ

ﻪﺑ ﺎﻣزآدﻮﺧ هوﺮﮔ ود ﻲﻳ

و هﺪﻧزﺎﺳ نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ ﺴﻘﺗ ﻴ ﺪﻧﺪﺷ ﻢ .

راﺰﺑا ﺶﻫوﮋﭘ

ﻌﻣ ﻴ ﻘﻣ و رﺎ ﻴ

شرﺎﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ سﺎ :

ﻪﺑ و ﺶﺠﻨﺳ رﻮﻈﻨﻣ هﺮﻤﻧ

ﻲﻫد ﻪﺑ شرﺎﮕﻧ نﺎﺑز زﻮﻣآ ا رد نا ﻳ ﻦ

ﺶﻫوﮋﭘ زا ، ﻘﻣ ﻴ

ﺟ شرﺎﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ سﺎ ﻜﻴ

ﻤﻫ و ﺰﺑﺎ ﻜ نارﺎ ) 1981

2(

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

يروآدﺎـﻳ ﻪﺘﺴـﻳﺎﺑ

ﺖﺳا ﻛ ا زا ﻪ ﻳ ﻘﻣ ﻦ ﻴ د ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد سﺎ ﻳ

ﺮـﮕ ي ﺘـﺷﺬﮔ رد نﻮـﭽﻤﻫ ﻪ

ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ﺟﻮﻓ ﻴ ﺎـﺘ

) 2004 ( ﻮﻧﻮﺴﺗﺎﻣ و )

2009 ( اﺮﺑ ي و نﺎﻤﻠﻌﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺶﺠﻨﺳ مﺎﺠﻧا نﺎﺑز

زﻮـﻣآ ﺎـﻣزآدﻮﺧ رد نا ﻲﻳ

و

ﺎﻣزآﺎﺘﻤﻫ ﻲﻳ

ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪ

ﺳا ،ﺖ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﺶﻫوﮋﭘ رﺎـﺟ ي ﻧ ـﻴ ا زا ﺰ ـﻳ ﻘﻣ ﻦ ـﻴ ﻢـﻫ سﺎ

اﺮﺑ ي هﺮﻤﻧ ﻲﻫد نﺎﺤﺤﺼﻣ

اﺮﺑ ﻢﻫ و ي ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ نﺎﺑز زﻮﻣآ

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا نا .

ﻟا ﺎﺑ ﻪﺘﺒ ـﻳ نﺎﺸـﻧﺮﻃﺎﺧ ﺪ

ﻛ دﺮ ﻛ ا ﻪ ﻳ ﻘﻣ ﻦ ﻴ ﻟوا ﻪﺨﺴﻧ رد سﺎ ﻴ

ﻪ ﻪﺑ زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﻲﻴـﺳرﺮﺑ شرﺎـﮕﻧ 3

ﻲـﻣ دزادﺮـﭘ ـﻛ نآ رد ﻪ 5 نﺎـﻤﻟا

________________________________

__

1. Intact classes

2. The ESL Composition Profile 3. Analytic scoring

(7)

ﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﻲ

دﻮﺷ : ﻮﺘﺤﻣ ي ﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ، ﻲ

،نﺎﮔژاو ، ﻛ

ﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ دﺮﺑﺎ ﻲ

ﻞﺋﺎﺴـﻣ و ،نﺎـﺑز

يرﺎﻛزﺎﺳ ﻏ ﻴ ﻧﺎﺑز ﺮ ﻲ ) راﺬﮕﺘﻣﻼﻋ ي

، فوﺮﺣ ﻛ ﭼﻮ ﻚ

بﻮﻠﺳا و ،ﻼﻣا ،گرﺰﺑ و .(

نوﺰﻓا ﺮﺑ

،ﻦﻳا ﺮـﻫ

ﻛ ا زا ماﺪ ﻳ نﺎﻤﻟا ﻦ ﺎﻫ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ رﺎﭘ ه يا ﺿﻮﺗ ﻴ

1تﺎﺤ

ﺒﻃ درﻮﻣ رد ﺮﺼﺘﺨﻣ ﻴ

نآ ﺖﻌ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻧﻮﮕﭼ و ﺎﻫ

و ﺶﺠﻨﺳ رد نﺎﺸﻨﺘﻓﺮﮔ هﺮﻤﻧ

2ﻲﻫد

ﺪـﺷ هدروآ ه

ـﻧا نﺎـﮔژاو و ﺪ ﻛ

ﻠ ـﻴ ﺪ ي ا رد ـﻳ ـﺿﻮﺗ ﻦ ﻴ ﻧ تﺎﺤ ـﻴ ﺰ

ﻪﺑ ﺮﻌﺗ رﺎﺼﺘﺧا ﻳ

ﺪﺷ ﻒ ه ﻧا ﺪ . ﺎﺠﻧآ زا ﻲﻳ ﻛ رد ﻪ ك

ﻌﻣ زا ﺖﺳرد ﻴ

ﻻﺎﺑ ﺶﻘﻧ ﺶﺠﻨﺳ رﺎ ﻲﻳ

اور رد ـﻳ ﻲ و

ﺎﭘ ﻴﻳ ﺎ ي دراد ) ﺎﻤﺘﻧﺮﺑ ﻳ

ﻨﻠﭘرﺪﻧو و ﺮ ﻚ

، 2008 ( ـﺿﻮﺗ ، ﻴ ا تﺎﺤ ـﻳ ﻘﻣ ﻦ ـﻴ

وﺰـﺟ رد سﺎ ه

يا ﺎـﺑ ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ

لﺎﺜﻣ

ﺢﺿاو تﺎﺤﻴﺿﻮﺗ و ﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺗ

يﺮﻴﺳ ) 2011 ( ﻬﺗ ﻴ ﺪﺷ ﻪ ه ـﺳا ﺖ ـﻛ ﺨﺴـﻧ ﻪ ﻪ يا رد نﺎـﻤﻫ زا

ﺘﺧا ﻴ رﺎ نﺎﺤﺤﺼﻣ و نﺎﺑز زﻮﻣآ

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نا .

ا ﻪﺘﺒﻟا ﻳ ﺿﻮﺗ ﻦ ﻴ اﺮـﺑ تﺎﺤ ي نﺎـﺑز زﻮـﻣآ نا ﻪـﺑ ـﺳرﺎﻓ ﻲ

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﺑ و ﻴ نآ نﺎ ﻪﺑ ﺖﺳا ﺮﺗ هدﺎﺳ نﺎﺑز )

دﻮﺷ عﻮﺟر ﻪﺑ

ﺖﺳﻮﻴﭘ .(

نﻮﻣزآ ﺎﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﻛ ﻠ ﻲ ﻧﺎﺑز ﻲ : اﺮﺑ ي ﻌﺗ ﻴﻴ ﺢﻄﺳ ﻦ ﻛ ﻠ ﻲ ﻧﺎﺑز ﻲ نﺎﺑز زﻮﻣآ زا ،هوﺮﮔ ود نا نﻮـﻣزآ

وا

ﭘ ﻲ ﺗ ﻲ ) ،ﻦﻟآ 2004 ( ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

اﻳ ﻦ نﻮـﻣزآ

ﻨـﺷ ترﺎـﻬﻣ ﺖﻤﺴـﻗ ود زا ﻴ

راﺪ ي نﺎـﺑز رﻮﺘـﺳد و

ﺸﺗ ﻴﻜ هﺪﺷ ﻞ ﻛ ﮔژاو و نﺪﻧاﻮﺧ ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﺖﻤﺴﻗ ﺮﻫ ﻪ ﺪﺷ مﺎﻏدا نﺎ

ه ﺳا ﺖ .

ﻞﺣاﺮﻣ دﺮﮔ روآ ي هداد ﺎﻫ

رد زﺎﻏآ

ﭘ وا نﻮﻣزآ ،هرود ﻲ

ﺗ ﻲ ﻪﺑ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻣ و ،ﺪﺷ هداد هوﺮﮔ ود ﺮﻫ نا ﻴ

ﮕﻧﺎ ﻴ ﺎـﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﻦ ﻲﻳ

ﻣﻮﻤﻋ ﻲ نﺎﺑز نآ ﺎﻫ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻛ

هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد نآ تﺎﻋﻼﻃا ﻪ 1

ﺪﺷ هدروآ ه

ﺳا ﺖ . ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﺑ

و جوا ﺖﺒﺴﻧ ﮕﻟﻮﭼ

ﻲ )

ﮕﻟﻮﭼ و جوا دﺪﻋ ﻲ

ﺴﻘﺗ ﻴ ﺎﻄﺧ ﺮﺑ ﻢ ي دراﺪﻧﺎﺘﺳا (

ا ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻳ

داﺪـﻋا ﻦ

ﻛ زا ﺮﺘﻤ 96 / 1 + - ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻛ

زﻮﺗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪ ﻳ

هداد لﺎﻣﺮﻧ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﻊ

يﺎﻫ

ﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﻲﻳ

ﻛ ـﻠ ﻲ ﻧﺎـﺑز ﻲ

نﺎﺑز زﻮﻣآ هوﺮﮔود نا ﻲﻣ

ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ

ﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﺎﻘﻣ هوﺮﮔ ود ﻦ ـﻳ

ﻪﺴ

توﺎﻔﺗ و ﺪﺷ يرادﺎﻨﻌﻣ

ﺑ ﻴ ﺢﻄـﺳ ظﺎـﺤﻟ زا هوﺮـﮔ ود ﻦ ﻛ

ـﻠ ﻲ ﺎـﺑز ﻧ ﻲ ﭘ ـﻴ ؛ﺪﺸـﻧ اﺪ 05 /

>0 ﺢﻄـﺳ

يرادﺎﻨﻌﻣ ، 274 / 0 ) = 29 ( ﺗ ﻲ .

________________________________

__

1. Descriptors 2. Scoring rubrics

(8)

لوﺪﺟ 1 . ﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻴ ﻔ ﻲ ﻣ ظﺎﺤﻟ زا هوﺮﮔ ود ﻴ

ﺎﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ناﺰ ﻲﻳ

ﻧﺎﺑز ﻲ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ

داﺪﻌﺗ ﻞﻗاﺪﺣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻣﻴ فاﺮﺤﻧا ﻌﻣ زا ﻴ رﺎ

ﺖﺒﺴﻧ جوا

ﺖﺒﺴﻧ ﮕﻟﻮﭼ ﻲ ﺶﺠﻨﺳ هوﺮﮔ

ﺎﭘ ﻳ نﺎ

رﻮﺤﻣ 30 72 147 113/88 23/30 1/23 1/44

ﺶﺠﻨﺳ هوﺮﮔ

هﺪﻧزﺎﺳ 30 68 142 110/02 23/10 0/87 0/90 ﻪﺘﻜﻧ : زا هﺮﻤﻧ ﺮﺜﻛاﺪﺣ 200

هدﻮﺑ ﺖﺳا

زا ﺪﻌﺑ رﺎﺑرد نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻓﺎﻳرد ة

ﺮﺑاﺮﺑ ي ﺎـﻧاﻮﺗ ﺢﻄﺳ ظﺎﺤﻟ زا هوﺮﮔ ود ﻲﻳ

ﻣﻮـﻤﻋ ﻲ نﺎـﺑز

، ﻚـﻳ

ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ فاﺮﮔارﺎﭘ شرﺎﮕﻧ ﻪﺑ

نﺎﺑز زﻮﻣآ و ﺪﺷ هداد هوﺮﮔ ود نا هﺮﻤﻧ

يﺎﻫ ﺪـﺷ ﺖﺒﺛ نآ .

ﻲـﻜﻳ زا

ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ا

ﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﺮﻤﻫ ها ﺳرﺪﻣ ﻲ د ﻳ ﺮﮕ ﻛ اراد ود ﺮـﻫ ﻪ ي

ـﻣ رد ﺪـﺷرا ﻲـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ كرﺪ

ﺪﻨﻧﺎﺑز شزﻮﻣآ

ا زا ﺪﻌﺑ ، ﻳﻨ ﻜ شزﻮﻣآ لﻮﺻا ﻖﺒﻃ ﻪ نﺎﺤﺤﺼﻣ

و ﻂﺳﻮﺗ ﻳ ﮕ ـﻴ ﻞ ) 2002 ( ﺟ و ـﻜﻴ و ﺰﺑﺎ

ﻤﻫ ﻜ نارﺎ ) 1981 ( ﻪﺑ ﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲ ﺳر مزﻻ ﻴ شرﺎﮕﻧ ،ﺪﻧﺪ نﺎﺑز

زﻮﻣآ

ﺷزﻮﻣآ ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻫ زا ﺪﻌﺑ ار نا ﻲ

زا

ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ ﺎﺗ ﺲﭘ نﻮﻣزآ و ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ هﺮﻤﻧ

ﻲﻫد ﺪﻧداد راﺮﻗ .

راﺰﮔﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ي

ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ رود ، ة

ﺷزﻮﻣآ ﻲ

ﺪﺷ زﺎﻏآ .

ﺎﭘ ﺐﻟﺎﻄﻣ لوا ﻪﺴﻠﺟ رد ﻪﻳ

يا فاﺮﮔارﺎﭘ ﻲﺴﻳﻮﻧ

ﺮﻃ نﻮﭽﻤﻫ ﻳ

ﻪـﻠﻤﺟ ﻦﺘـﺷﻮﻧ ﻪﻘ

و ﻦﺘﻣ تﻼﻤﺟ و عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ

يﺮﻴﮔ ﻪﺑ نﺎﺑز زﻮﻣآ

ﺪـﺷ هداد شزﻮﻣآ نا .

ﺑ ـﻴ

شزﻮـﻣآ ﺮﺘﺸ ﺎـﻫ

ي رد

ﻣز ﻴ زا شرﺎﮕﻧ ﻪﻨ ﻛ

بﺎﺘ فاﺮﮔارﺎﭘ ﻲﺴﻳﻮﻧ ﺮﺑ و تدﺎﻧرآ ي

) 1990 ( دﻮﺑ . رد ﻪﺴﻠﺟ يﺎﻫ ،مﻮـﺳ و مود

ﻘﻣ ﻴ

ﺟ شرﺎﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ سﺎ ﻜﻴ

ﻤﻫ و ﺰﺑﺎ ﻜ نارﺎ ) 1981 ( ﻪﺑ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻓﺮﻌﻣ نا ﻲ فاﺮﮔارﺎﭘ و ﺎﻫ

ي ﻪﺘﺷﻮﻧ

ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ نآ

ﺎﻫ رد ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ اﺮﺑ ي

ﻪﺑ نآ ﺎـﻫ

ﺪـﺷ هداد . ﺲﭙـﺳ نﺎـﺑز زﻮـﻣآ نا

هﺮﻤﻧ يﺎﻫ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﻣ ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﻴ

ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ نﺎﺤﺤﺼﻣ ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﻪ ﻛ

ﻣﺎﻬﺑا ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ و ﺪﻧدﺮ ﻲ

رد

اﻳ ﻣز ﻦ ﻴ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻨ نﺎﺳرﺪﻣ

ﺪـﺷ ﻊـﻓر و ﺚـﺤﺑ ﻪﺴﻠﺟ ﺮﻫ رد .

ا ـﻳ ور ﻦ ـﻳ ﻪ

ﻪﺴـﻠﺟ ﻲﻣﺎـﻤﺗ رد يﺎـﻫ

ﺷزﻮﻣآ ﻲ ﺗ ﺪﻌﺑ ﻜ ﺪﺷ راﺮ .

ا زا ﺪـﻌﺑ ــﻳ ﻦ ﻪﺴـﻠﺟ يﺎــﻫ اﺪـﺘﺑا ﻲﻳ ، ﻪــﺑ رد تﺪـﻣ ــﻛ

ﻞ 9 ﻪﺴـﻠﺟ ﺮــﻫ رد ،ﻪﺴـﻠﺟ ﻚــﻳ

شور

فاﺮﮔارﺎﭘ ﻲﺴﻳﻮﻧ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﺮﻤﺗ ﻳ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ تﺎﻨ ﻛ

بﺎﺘ ﻪﺑ نﺎﺑز زﻮـﻣآ ﺮـﮔ ود نا

ﺪـﺷ ﻪـﺋارا هو .

ود ﺲﭙـﺳ

اﺮﺑ عﻮﺿﻮﻣ ي

فاﺮﮔارﺎﭘ ﻲﺴﻳﻮﻧ ﻪﺑ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻓﺮﻌﻣ نا ﻲ ﻲﻣ ﺪﺷ ﻛ ﺑ زا ﻪ ﻴ ﻦ نآ ﺎﻫ ﻚﻳ بﺎـﺨﺘﻧا عﻮﺿﻮﻣ

(9)

و ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ فاﺮﮔارﺎﭘ نﺎﺑز

زﻮﻣآ ﻣ ﻪﺘﺷﻮﻧ نا ﻴ

ﺪﺸ . ،هوﺮﮔ عﻮﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﺑ

نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻣ ﻪـﺘﻔﮔ نا ـﻴ

ﺪﺸ

ﻛ ﻪ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ اﺮﺑ ي و هﺪﻧزﺎﺳ فاﺪﻫا ﻳ

ﺎ نﺎﻳﺎﭘ رﻮﺤﻣ دﻮﺑ راﺮﻗ دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد .

رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ ﻪ ﺮﺘﺸﻴﭘ ﺿﻮﺗ ﻴ ﻢﻫ ﺪﺷ هداد ﺢ هﺮﻤﻧ

يﺎﻫ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ ﻢﻫ و هﺮﻤﻧ يﺎﻫ نﺎﺤﺤﺼـﻣ ﺮـﺑ

سﺎﺳا ﻚﻳ ﻘﻣ ﻴ ﺮﺘﺸﻣ سﺎ ك ،دﻮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﺑز زﻮﻣآ نا ﻲﻣ ﺎﻘﻣ ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ ﻳ

ﺴ ﻪ يا ﻗد ﻴ ﺑ ﻖ ﻴ ﻦ هﺮـﻤﻧ يﺎـﻫ

ﻣ و دﻮﺧ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ نﺎﺤﺤﺼﻣ

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .

رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ

ـﺿﻮﺗ ﻼﺒـﻗ ﻪ ﻴ

ﺪـﺷ هداد ﺢ ﻣ

ـﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ

هﺮﻤﻧ يﺎﻫ نﺎﺤﺤﺼﻣ ﻪﺑ

ناﻮﻨﻋ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ ﻌﻣ ﻴ اﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧﺪﺷ ظﺎﺤﻟ رﺎ ﻳ

ﺮﻔﺗ ﺎﺑ ﻦ ـﻳ ا ﻖ ـﻳ ﻌﻣ هﺮـﻤﻧ ﻦ ـﻴ

زا رﺎ

ﺎﻣزآدﻮﺧ هﺮﻤﻧ ﻲﻳ

ﺮﻫ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﻣ ﻴ ﺎﻄﺧ ناﺰ ي نﺎﺑز زﻮﻣآ

ﺎﻣزآدﻮﺧ رد نا ﻲﻳ

ﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ .

رﻮـﻃ ﻪـﺑ

ﻲﻌﻴﺒﻃ

ا ﻪﭼ ﺮﻫ ﻳ

ﺎﭘ ﺎﻄﺧ هﺮﻤﻧ ﻦ ﻴﻳ

دﻮﺑ ﺮﺘﻨ

، ﻣ ﻴ رد ﺖﻗد ناﺰ ﺮﻤﻧ

ة ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

دﻮـﺑ ﺮﺗﻻﺎـﺑ .

ـﺗ ا ﺎ ﻳ ﺎـﺠﻨ

ﻣﺎﻤﺗ ﻲ ﺶﺠﻨﺳ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ رد ﻞﺣاﺮﻣ ﻜﻳ

هوﺮﮔ رد ﺎﻣا ،دﻮﺑ نﺎﺴ نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ

ا ﺮﺑ راﺮﻗ ـﻳ ﺎـﺗ ﺪـﺷ ﻦ

ﻣ ﻴ

ﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﺖﻗد ناﺰ ﻲﻳ

نﺎﺑز زﻮﻣآ ﭘ و نا ﻴ ﺖﻓﺮﺸ نآ ﺎﻫ ا رد ﻳ ﻣز ﻦ ﻴ ﺎﭘ ﺎﺗ ﻪﻨ ﻳ هرود نﺎ ﻪـﺑ ناﻮـﻨﻋ 15

ﺎﭘ هﺮﻤﻧ زا ﺪﺻرد ﻳ

هرود نﺎ نآ ﺎﻫ

ﻟو دﻮﺷ ظﺎﺤﻟ ﻲ

ـﻨﭼ هﺪﻧزﺎـﺳ هوﺮـﮔ رد ﻴ

ﭼ ﻦ ـﻴ ﺰ ي

ﺪﺸـﻧ ظﺎـﺤﻟ .

مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻢﻬﻧ ﻪﺴﻠﺟ زا ﺪﻌﺑ ﻚﻳ

ﺲﭘ نﻮﻣزآ ﻪﺑ نﺎﺑز زﻮﻣآ

ﻣ ﺎـﺗ ﺪـﺷ هداد هوﺮﮔود نا ـﻴ

ناﺰ ﻲﻧﻮـﮔﺮﮔد

نآ ﺎﻫ زا ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ ﺎﺗ ﺲﭘ نﻮﻣزآ ظﺎﺤﻟ زا ﻴﻛ ﻔ ﻴ ﻠﻤﻋ ﺖ ﻜ

ﻣ و شرﺎﮕﻧ دﺮ ﻴ

رد ﺖـﻗد ناﺰ هﺮـﻤﻧ

ﻲـﻫد

ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ ﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻲ

ﮔ راﺮﻗ ﻴ دﺮ .

ﻲﺳرﺮﺑ هداد ﺎﻫ

ا رد ﻳ لاﻮﺳ ﺮﻫ ،ﺖﻤﺴﻗ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ

ﺖﻤﺴﻗ رد

يﺎﻫ ﻋﺮﻓ ﻲ ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ

ﻲـﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ دﻮـﺷ

. ياﺮـﺑ

مﺎﺠﻧا ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ رﺎﻣآ ي

ﭘ اﺪﺘﺑا رد ، ﻴ

ضﺮﻓ ﺶ ﺎﻫ ي رﺎﻣآ ي

هداد ندﻮـﺑ لﺎـﻣﺮﻧ ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻃﻮﺑﺮﻣ ﺎـﻫ

،

وﺎﺴﺗ ي راو ﻳ ﺲﻧﺎ

1ﺎﻫ وﺎﺴﺗ و ، ي ﺷ ﻴ ﺳﺮﮔر ﺐ ﻴ

2نﻮ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ

ﮕﻟﻮـﭼ ﺖﺒﺴـﻧ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺐ ﻲ

و

،جوا ﺶﻳﺎﻣزآ ﻮﻟ ﻳ و ،ﻦ ﻢﻫ ﻲﺸﻨﻛ ﻛ روﻮ ﻳ ﻐﺘﻣ و ﺖ ﻴ ﻏ ﺮ ﻴ ﺳرﺮﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ ﻲ

ﺪﺷ .

ﺮﺑ ﺳر ﻲ لاﻮﺳ 1 : ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ رد شرﺎﮕﻧ ﺲﭘ

نﻮﻣزآ

اﺮﺑ ي ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ لوا لاﻮﺳ ﺶﻫوﮋـﭘ

ﺎﻘﻣ ، ـﻳ ﻣ ﻪﺴ ـﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮـﻤﻧ يﺎـﻫ نﺎـﺑز زﻮـﻣآ رد هوﺮـﮔ ود ِنا

ﺲﭘ نﻮﻣزآ روﺮﺿ ي دﻮﺑ .

ﺎﺠﻧآ زا ﺎﻣا ﻲﻳ

ﻛ دﻮﺒﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻪ ﻛ

آ ﻪ ﻳ

اراد هرود عوﺮـﺷ رد هوﺮـﮔ ود ﺎ ي

________________________________

__

1. Homogeneity of variances 2. Homogeneity of regression slopes

(10)

ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻳ

دﻮـﺑ مزﻻ ،ﻪﻧ ﺎ ـﻛ

رد ﻪ ﺎﻘﻣ ـﻳ ﻪﺴ ﺲـﭘ نﻮـﻣزآ توﺎـﻔﺗ ﻪـﻧﻮﮔ ﺮـﻫ

ﮕﻤﺸﭼ ﻴ ﺮ ي رد ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ ﺑ ﻴ هوﺮﮔ ود ﻦ )

ﻛ روﻮ ﻳ

1ﺖ ( ﻛ ،دﻮﺷ لﺮﺘﻨ ﻛ

ا ﻪ ـﻳ ﻦ رﺎـﻛ ﺎـﺑ ﻪـﺑ ـﻛ ﮔرﺎ ﻴ ﺮ ي

ﻲﺳرﺮﺑ ﻛ راوﻮ ﻳ

2ﺲﻧﺎ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ .

رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ ﻪ ﺮﺘﺸﻴﭘ ﺿﻮﺗ ﻴ

ﺪﺷ هداد ﺢ

، ﭘ ﻴ ضﺮﻓ ﺶ يﺎﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻛ راوﻮ ـﻳ لﺎـﻣﺮﻧ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﺲﻧﺎ

هداد ندﻮﺑ ﺎﻫ وﺎﺴﺗ ، ي راو ﻳ ﺲﻧﺎ ﺎﻫ وﺎﺴﺗ و ، ي ﺷ ﻴ ر ﺐ ﺳﺮﮔ ﻴ اﺮﺟا زا ﻞﺒﻗ نﻮ ي

ﻠﺤﺗ ـﻴ ـﺳرﺮﺑ ﻞ ﻲ ﺪـﺷ .

لوﺪﺟ 2 ﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻴ ﻔ ﻲ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ رد شرﺎﮕﻧ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ و ﺲﭘ نﻮﻣزآ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻣ ﺪﻫد . رﻮﻄﻧﺎـﻤﻫ

ﻛ رد ﻢﻫ هوﺮﮔود ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻪ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ رد ﻢﻫ و ﺲﭘ

توﺎـﻔﺗ ياراد نﻮـﻣزآ

ﻲﻳﺎـﻫ ـﻛ ﺪـﻧا ﻪ

رادﺎﻨﻌﻣ ي ا ﻳ توﺎﻔﺗ ﻦ ﺎﻫ ﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﻴ ﻞ ﻛ راوﻮ ﻳ ﺳرﺮﺑ ﺲﻧﺎ ﻲ

ﺪﺷ .

لوﺪﺟ 2 . ﻣآ ﺻﻮﺗ رﺎ ﻴ ﻔ ﻲ هﺮﻤﻧ ﺎﻫ ي شرﺎﮕﻧ

هوﺮﮔ ﺎﻣزآدﻮﺧ هوﺮﮔ ﻲﻳ

هﺪﻧزﺎﺳ

رﻮﺤﻣنﺎﻳﺎﭘ ﻲﻳﺎﻣزآدﻮﺧ هوﺮﮔ

ﻪﺴﻠﺟ

ﻣﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ

ﻦ فاﺮﺤﻧا

ﻌﻣ زا ﻴ رﺎ

ﺖﺒﺴﻧ ﮕﻟﻮﭼ

ﻲ ﻦﻴﮕﻧﺎﻣﻴ فاﺮﺤﻧا

ﻌﻣ زا ﻴ رﺎ

ﺖﺒﺴﻧ ﮕﻟﻮﭼ ﻲ ﭘﻴ

ﺶ

نﻮﻣزآ 48/67 8/47 1/01 0/77 51/11 7/58 0/29 0/45 ﺲﭘ

نﻮﻣزآ 60/11 5/86 1/12 1/32 61/68 5/36 1/89 0/22

لوﺪﺟ 3 ﻪﺋارا ﻛ ﺎﺘﻧ هﺪﻨﻨ ﻳ ﻠﺻا ﺞ ﻲ ﻠﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻛ راوﻮ ﻳ ﺲﻨ ﺖﺳا .

نﺎﺸﻧ لوا ﻒﻳدر ﺪﻨﻫد

ة ا ﻳ ﺖﺳا ﻦ

ﻛ رد هوﺮﮔود ﻪ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ توﺎﻔﺗ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺪﻨﺘﺷاد ) 05 /

<0 ﺢﻄﺳ يرادﺎﻨﻌﻣ ( در ﺎﻣا ، ـﻳ مﻮـﺳ ﻒ

ﻣ نﺎﺸﻧ ﻴ ﺪﻫﺪ ﻛ توﺎﻔﺗ ﻪ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺑ ﻴ ﻣ ﻦ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ رد هوﺮﮔود شرﺎﮕﻧ ﺲـﭘ

آ نﻮـﻣز ﻧ ـﻴ ﺖﺴ

) 05 /

>0 ﺢﻄﺳ يرادﺎﻨﻌﻣ .(

ﻪﺑ د ترﺎﺒﻋ ﻳ ﺿﺮﻓ ،ﺮﮕ ﻴ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻔﺻ ﻪ ﻪﺑ

لوا لاﻮﺳ ﺶﻫوﮋـﭘ

ـﻨﺒﻣ ﻲ ﺮـﺑ

دﻮﺒﻧ

ﺑ رادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو ﻴ

ﺛﺎﺗ ﻦ ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ شور ود ﺮ ﻲﻳ

و هﺪﻧزﺎـﺳ فاﺪـﻫا ﺎﺑ نﺎـﻳﺎﭘ

رﻮـﺤﻣ ﺮـﺑ

ﻠﻤﻋ ﻜ ﺎﺗ شرﺎﮕﻧ دﺮ ﻴﻳ

ﺪﺷ ﺪ .

________________________________

__

1. Covariate

2. Analysis of covariance (ANCOVA)

(11)

ﺪﺟ لو 3 . رﺎﺑرد ﺲﻧﺎﻳراوﻮﻛ ﻞﻴﻠﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ة

ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ هﺮﻤﻧ يﺎﻫ شرﺎﮕﻧ رد هوﺮﮔ ود ﺲﭘ

نﻮﻣزآ

ﻪﺟرد

يدازآ فا ﺢﻄﺳ

يرادﺎﻨﻌﻣ

ﺐﻳﺮﺿ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﻘﻣ

ﻳ ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي ﭘ ﻴ ﺶ نﻮﻣزآ ) ﻛ روﻮ ﻳ ﺖ

( 1 38/76 0/00

ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻛ روﻮ ﻳ ﻐﺘﻣ و ﺖ ﻴ ﻏ ﺮ ﻴ

ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ 1 1/61 0/20

ﺎﻘﻣ ﻳ ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي ﺲﭘ نﻮﻣزآ ) ﻐﺘﻣ ﻴ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ

( 1 48/15 0/23 0/07

ﺎﻄﺧ 57

ﺳرﺮﺑ ﻲ لاﻮﺳ 2 : ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﺔ ﻣ ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﺎﻄﺧ ناﺰ ﻲﻳ

رد ﺲﭘ نﻮﻣزآ

اﺮﺑ ي ﺦﺳﺎﭘ ﻪﺑ مود لاﻮﺳ ﺶﻫوﮋﭘ

ﺎﻘﻣ ، ﻳ ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﺎﻄﺧ ﻲﻳ

نﺎﺑز زﻮـﻣآ ود نا

رد هوﺮﮔ ﺲﭘ نﻮﻣزآ روﺮﺿ ي دﻮﺑ .

ﺎﺠﻧآ زا ﺎﻣا ﻲﻳ ﻛ دﻮﺒﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻪ ﻛ

آ ﻪ ﻳ هرود عوﺮﺷ رد هوﺮﮔ ود ﺎ

اراد ي ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻣ ﻴ ناﺰ

ﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﺎﻄﺧ ﻲﻳ

ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ

ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻳ

دﻮﺑ مزﻻ ،ﻪﻧ ﺎ ـﻛ

ﺎﻘﻣ رد ﻪ ـﻳ ﺴ ﺔ

ﺲﭘ نﻮﻣزآ

ﮕﻤﺸﭼ توﺎﻔﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ ﻴ

ﺮ ي رد ﺶﻴﭘ نﻮﻣزآ ﺑ ﻴ هوﺮﮔ ود ﻦ )

ﻛ روﻮ ﻳ ﺖ ( ﻛ ،دﻮﺷ لﺮﺘﻨ ـﻛ

ﻪ

اﻳ ﻦ رﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﺑ ﻛ ﮔرﺎ ﻴ ﺮ ي ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻛ راوﻮ ﻳ ﺲﻧﺎ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ .

رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻛ ﻪ ﺮﺘﺸﻴﭘ ﺿﻮﺗ ﻴ

ﭘ ﺪﺷ هداد ﺢ ﻴ

ضﺮﻓ ﺶ ﺎﻫ ي ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻛ راوﻮ ﻳ ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺲﻧﺎ

هداد ﺎﻫ وﺎﺴﺗ ، ي راو ﻳ ﺲﻧﺎ

وﺎﺴﺗ و ،ﺎﻫ ي

ﺷ ﻴ ﺳﺮﮔر ﺐ ﻴ

اﺮﺟا زا ﻞﺒﻗ نﻮ ي

ﻠﺤﺗ ﻴ ﺳرﺮﺑ ﻞ ﻲ ﺪﺷ . لوﺪـﺟ

4

ﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻴ ﻔ ﻲ ﻣ ﻴ ناﺰ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ رد ﺎﻄﺧ ﻲﻳ

رد ﺶﻴـﭘ نﻮـﻣزآ و ﺲـﭘ نﻮـﻣزآ نﺎﺸـﻧ ار ﻲـﻣ

ﺪـﻫد .

رﻮﻄﻧﺎــﻤﻫ ــﻛ

رد ﻢــﻫ هوﺮــﮔود ﺖــﺳا ﺺﺨﺸــﻣ ﻪ ﺶﻴــﭘ

نﻮــﻣزآ رد ﻢــﻫ و ﺲــﭘ

ياراد نﻮــﻣزآ

توﺎﻔﺗ ﻲﻳﺎﻫ ﻛ ﺪﻧا رادﺎﻨﻌﻣ ﻪ ي ا ﻳ توﺎﻔﺗ ﻦ ﺎﻫ ﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﻴ ﻞ ﻛ ﻮ راو ﻳ ﺳرﺮﺑ ﺲﻧﺎ ﻲ

ﺪﺷ .

(12)

لوﺪﺟ 4 . ﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻴ ﻔ ﻲ ﻣ ﺮﺑ ﻴ ناﺰ رد ﺖﻗد هﺮﻤﻧ ﻲﻫد ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

هوﺮﮔ ﺎﻣزآدﻮﺧ هوﺮﮔ ﻲﻳ

هﺪﻧزﺎﺳ

رﻮﺤﻣنﺎﻳﺎﭘ ﻲﻳﺎﻣزآدﻮﺧ هوﺮﮔ

ﻪﺴﻠﺟ

ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ زا

ﺖﺒﺴﻧ جوا

ﺖﺒﺴﻧ

ﻲﮕﻟﻮﭼ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ زا

ﺖﺒﺴﻧ جوا

ﺖﺒﺴﻧ ﻲﮕﻟﻮﭼ ﭘﻴ

ﺶ

نﻮﻣزآ 11/03 5/10 1/51 0/11 12/11 6/27 0/97 0/02 ﺲﭘ

نﻮﻣزآ 4/53 2/74 1/01 1/90 7/34 4/82 1/02 1/78

لوﺪﺟ 4

ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺋارا ة ﺎﺘﻧ ﻳ ﻠﺻا ﺞ ﻲ ﻠﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ ﻛ راوﻮ ﻳ ﺲﻨ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . در ﻳ

ا هﺪـﻨﻫد نﺎﺸـﻧ لوا ﻒ ـﻳ

ﻦ

ﺖﺳا ﻛ رد هوﺮﮔود ﻪ ﺶﻴﭘ

نﻮﻣزآ توﺎﻔﺗ يرادﺎﻨﻌﻣ ﺪﻨﺘﺷاد ) 05 /

<0 ﺢﻄـﺳ يرادﺎـﻨﻌﻣ .(

ـﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ

در ﻳ

ﻣ نﺎﺸﻧ مﻮﺳ ﻒ ﻴ

ﺪﻫﺪ ﻛ ﺎﻔﺗ ﻪ تو يرادﺎﻨﻌﻣ ﺑ ﻴ ﻣ ﻦ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻣ ﻦ ﻴ رد ﺖﻗد ناﺰ هﺮﻤﻧ

ﻲﻫد

رد هوﺮﮔود ﺲﭘ

نﻮﻣزآ دراد دﻮﺟو )

05 /

<0 ﺢﻄﺳ يرادﺎـﻨﻌﻣ .(

ﻪـﺑ د ترﺎـﺒﻋ ﻳ

ـﺿﺮﻓ ،ﺮـﮕ ﻴ

ﺔ ﺮﻔـﺻ

طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ مود لاﻮﺳ ﺶﻫوﮋﭘ

ﻨﺒﻣ ﻲ ﺮﺑ دﻮﺒﻧ

ـﺑ رادﺎـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﻴ

ﺛﺎـﺗ ﻦ ﻴ ﺎـﻣزآدﻮﺧ شور ود ﺮ ﻲﻳ

ﺎـﺑ

و هﺪﻧزﺎﺳ فاﺪﻫا نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ ﺮﺑ ﻣ ﺮﺑ ﻴ ناﺰ ﺖﻗد رد هﺮﻤﻧ ﻲﻫد ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ شرﺎﮕﻧ ﺪﺷ در . ﺎﺑ ﻪـﺟﻮﺗ

ﻪﺑ ﺻﻮﺗ رﺎﻣآ ﻴ ﻔ ﻲ لوﺪﺟ رد هﺪﺷ ﻪﺋارا 3

ﻲﻣ ﺘﻧ ناﻮﺗ ﻴ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠ ﻛ

ﻪ نﺎﺑز زﻮﻣآ هوﺮﮔرد نا نﺎﻳﺎﭘ

رﻮـﺤﻣ

رد ﺲﭘ نﻮﻣزآ ﭘ ﻴ ﮕﻤﺸﭼ ﺖﻓﺮﺸ ﻴ

ﺮﺗﺮ ي ﻣ رد ﻴ رد ﺖﻗد ناﺰ هﺮـﻤﻧ

ﻲـﻫد

نﺎﺸـﻧ دﻮـﺧ زا

ﺪﻧداد .

لوﺪﺟ 4 . ﺎﺘﻧ ﻳ ﻠﻠﺤﺗ ﺞ ﻴ ﻞ ﻛ راوﻮ ﻳ ﺎﻘﻣ درﻮﻣ رد ﺲﻧﺎ ﻳ

ﺴ ﺔ ﻣ ﻴ ﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﺎﻄﺧ ناﺰ ﻲﻳ

رد هوﺮﮔ ود ﺲﭘ

نﻮﻣزآ

ﻪﺟرد

يدازآ فا ﺢﻄﺳ

يرادﺎﻨﻌﻣ

ﺐﻳﺮﺿ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺎﻘﻣ

ﻳ ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي ﭘ ﻴ ﺶ نﻮﻣزآ ) ﻛ روﻮ ﻳ ﺖ

( 1 2/71 0/05

ﻞﻣﺎﻌﺗ ﻛ روﻮ ﻳ ﻐﺘﻣ و ﺖ ﻴ ﻏ ﺮ ﻴ

ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ 1 4/16 0/01

ﺎﻘﻣ ﻳ ﻣ ﻪﺴ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي ﺲﭘ نﻮﻣزآ ) ﻐﺘﻣ ﻴ ﻪﺘﺴﺑاو ﺮ

( 1 0/021 0/02 0/34

ﺎﻄﺧ 57

(13)

و ﺚﺤﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ

ﻠﺤﺗ ﻴ هداد ﻞ ﺎﻫ ا رد ﻳ ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺣ ﻲﻛ دﻮﺑ نآ زا ﻛ

اﺮﺷ ود ﺮﻫ رد ﻪ ﻳ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﻂ ﻲﻳ

و هﺪﻧزﺎـﺳ

نﺎﻳﺎﭘ رﻮﺤﻣ نﺎﺑز زﻮﻣآ ﭘ نا ﻴ ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﻓﺮﺸ ي

ﻠﻤﻋ رد ار ـﻜ

ﺪـﻧداد نﺎﺸـﻧ نﺎﺸـﺷرﺎﮕﻧ دﺮ .

ظﺎـﺤﻟ زا ﺎـﻣا

ﭘﻴ

ﻣ رد ﺖﻓﺮﺸ ﻴ

ﺖﻗد ناﺰ هﺮﻤﻧ ﻲﻫد

ﺎﻣزآدﻮﺧ رد ﻲﻳ

، نﺎﺑز زﻮﻣآ ﺶﺠﻨﺳ هوﺮﮔ نا نﺎﻳﺎﭘ

رﻮﺤﻣ ﭘ ﻴ ﺖﻓﺮﺸ

ﺮﺗرﺎﻨﻌﻣ ي ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺎﻣزآدﻮﺧ هوﺮﮔ ﻲﻳ

ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا هﺪﻧزﺎﺳ .

ﻪـﺑ ﺮـﻈﻧ ﻲـﻣ ا ﺪـﺳر ـﻳ ﺎـﺘﻧ ﻦ ﻳ ،ﺞ

ﻠﻤﻋ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ

ﭘ ﻴ ﺸ ﻴ

ﻣز رد دﻮﺟﻮﻣ ﻦ ﻴ

ﺛﺎـﺗ ﻪـﻨ ﻴ

ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﺖـﺒﺜﻣ تاﺮ ﻲﻳ

درﻮـﻣ ترﺎـﻬﻣ دﻮـﺒﻬﺑ رد

ﺎﺗ ار ﺶﺠﻨﺳ ﻴﻳ

ﻣ ﺪ ﻜﻴ ﺪـﻨ ) لﺎـﺜﻣ : ،نراو و ﮓـﻨﭼ 2005

،نواﺮـﺑ ؛ 2005 ژ ؛ ـﻳ ﻮﻟ و وﺎ ﻴﻛ ؛ﮓـﻨ 2008 ؛

ﺑﻴ ﺪﻨﺟﺮ ي و يﺮﻴﺳ ؛ 2010 ﺑ ؛ ﻴ ﺪﻨﺟﺮ ي ﺪﺣ و ﻳ ﺪ ي ﺠﻤﺗ ﻴ ،ﺪ 2012 .(

ﻟد ﻴ ـﻨﭼ ﻞ ﻴ ﺛﺎـﺗ ﻦ ﻴ رد ﺖـﺒﺜﻣ تاﺮ

ار ﻲﻣ رد ناﻮﺗ ﻪﺘﺷﻮﻧ يﺎﻫ ﮔ ـﻴ ﺲﭙ ) 1994 ( ﻳ ﺖـﻓﺎ ـﻛ ﻪ ﻲـﻣ ﺪﺴـﻳﻮﻧ ﺎـﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻲﻜﻳ

ﺎﻫدﻮﻤﻧ زا ي

ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺶﺠﻨﺳ و شزﻮﻣآ

رﻮﺤﻣ اراد ي اﺰﻣ ﻳﺎ ي ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي ﺖـﺳا نآ زا ؛

ﻪﻠﻤﺟ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ دراﻮﻣ ي ﭽﻤﻫ ﺋارا نﻮ ﺔ

ـﺋارا ،ﺐـﺳﺎﻨﻣ درﻮﺧزﺎﺑ ﺔ

ﺖﺴـﺷزﺎﺑ دﻮـﺧ ﺎـﻘﺗرا ،ﺖـﺒﺜﻣ 1

ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳﺘ

2ﻲ رد هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ اﺰﻓا ، ﻳ

ﮕﻧا و ﺲﻔﻧ تﺰﻋ ﺶ ﻴ

ﺰ ة هﺪﻧﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎـﻫ ﺶﺠﻨـﺳ ﺎـﻘﺗرا ،نﺎـﻤﻠﻌﻣ و

ﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﻌﻣ ﺮﺑ ﻴ ﺎﻫرﺎ ي

ﺮﺴﺗ و ،ﺢﺿاو ﻳ

ﭘ ﻊ ﻴ و ﺖﻓﺮﺸ ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي هرﺎﺷا ﻛ دﺮ . ـﻤﻫ رد ﻴ و نواﺮـﺑ ،ﺎﺘـﺳار ﻦ

نﻮﺳدﺎﻫ ) 2002 ( ﻧﻴ ﺪﻧراد نﺎﻋذا ﺰ ﻛ

ﻮﺧ ﻪ ﺎﻣزآد ﻲﻳ نﺎﻣز ﻛ ﻤ ﻲ اﺮﺑ ي رد اﺮﺟا ﻛ رد و دراد مزﻻ سﻼ

ﻋ ﻴ

ﮔرد ﺚﻋﺎﺑ لﺎﺣ ﻦ ﻴ

ﺮ ﻛ ندﺮ نﺎـﺑز زﻮـﻣآ رد نا ﺪـﻧور ـﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻲـﻣ دﻮـﺷ ـﻛ ا ﻪ ـﻳ ﺮـﺠﻨﻣ دﻮـﺧ ﻦ

ﻪﺑ

ﺰﻴﮕﻧا و ﺮﺘﺸﻴﺑ لﻼﻘﺘﺳا ة

ﻻﺎﺑ رد نآ ﺎﻫ ﻣ ﻴ دﻮﺸ . ﺳا ﻜ نﻮﺳرﺎ ) 1989 ( ﻧﻴ ﺰ ﻪﺑ دراﻮﻣ ي ﺎـﻘﺗرا نﻮـﭽﻤﻫ

ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي اﺰﻓا ، ﻳ ﻫﺎﮔآ ﺶ ﻲ

راﺰﮕﻓﺪﻫ دﻮﺒﻬﺑ ، ي

ﺎﻫ ي ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ا ، ﻳ ﻟﻮﺌﺴﻣ دﺎﺠ ﻴ

ﺮﺘﺸﻣ ﺖ ك و ﺶﺠﻨﺳ رد

ﺷزرا ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺎﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ

ا و ، ﻳ ﺛﺎﺗ دﺎﺠ ﻴ اﺮﻓ ﺖﺒﺜﻣ تاﺮ ﻛ

ﺳﻼ ﻲ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ اﺰﻣ ﻳﺎ ي ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ

ﻣ هرﺎﺷا ﻜﻴ ﺪﻨ .

ﻪﺑ ﻤﻫ ﻴ ﺗﺮﺗ ﻦ ﻴ ﺳ ،ﺐ ﻴ ﺟﻮﻓ و ﻮﺘ ﻴ ﺎﺘ ) 2004 ( رﺎﻬﻇا ﻲﻣ ﺪﻧراد ﻛ اﺰﻣ ﻪ ﻳﺎ ﻲﻳ ﻛ ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻪ ﻲﻳ

د رد دراد ﻳ

ﺮﮕ

ﺷا ﻜ ﺷزرا و ﺶﺠﻨﺳ لﺎ ﻴ

ﺑﺎ ﻲ د ﻳ ﻤﻧ هﺪ ﻴ دﻮﺸ . آ زا ﻪـﻠﻤﺟ ن ﻲـﻣ ناﻮـﺗ ﻪـﺑ ﻦـﻳا ﻧ ﻜ هرﺎـﺷا ﻪـﺘ ـﻛ

دﺮ ـﻛ ﻪ

ﺎﻣزآدﻮﺧ ﻲﻳ نﺎﺑز زﻮﻣآ او ار نا ﻲﻣ دراد ﻛ ﻠﻤﻋ ﻪ ﻜ

ﻌﻣ ﺎﺑ ار دﻮﺧ دﺮ ﻴ

ﺎﻫرﺎ ي ﺎﻘﻣ ﻢﻠﻌﻣ ﻳ ﻪﺴ ﻛ ﺪﻨﻨ ﻛ ا ﻪ ـﻳ ﻦ

رﺎﻛ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﻫﺎﮔآ ﺶ ﻲ ﻔﺗ و ﻜ ﻧادﺎﻘﻧ ﺮ ﺔ نآ ﺎﻫ ﻲﻣ دﻮـﺷ . نوﺰـﻓا ﺮـﺑ

،ﻦـﻳا ﺬـﭘ ﻳ ﻟﻮﺌﺴـﻣ شﺮ ﻴ

رد ﺖ

ﺷزرا و ﺶﺠﻨﺳ ﻴ

ﺑﺎ ﻲ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ ﻟﻮﺌﺴﻣ ﻴ ﺬﭘ ﺖ ﻳ ﺮ ي نﺎﺑز زﻮﻣآ رد نا ﺪﻧور ﻳ ﮔدﺎ ﻴ ﺮ ي ﻧ ﻴ ﻣ ﺰ ﻴ دﻮﺸ .

رﺎﺑرد ة اﺰﻓا ﻳ ﮕﻤﺸﭼ ﺶ ﻴ

هﺮﻤﻧ ﺖﻗد رد ﺮ

ﻫد ﻲ

ﺎﻣزآ دﻮﺧ ﻲﻳ ﻛ

ﺎﭘ ﺶﺠﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﻪ ﻳ

نﺎ ا رﻮﺤﻣ ﻳ ﻦ

ﻪﺑ ،دﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

ﻣ ﺮﻈﻧ ﻲ

ﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﺳر ﻲ

ﺎﺗ ﻛ ﻗد نﻮﻨ ﻴ ور ﻖ ي

ﺎـﻣزآدﻮﺧ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ﻲﻳ

________________________________

__

1. Washback 2. Self-monitoring