يدروآرب پ زا
دنيآ رد يرادنيد ياهدنور ياهدمای ة
نيد غیلبت
یهوک دمحا یریما یبتجم ،1
،2
هدازراقفلاوذ یدهمدمحم
3
هدیکچ
رب راذگرثا یاهدنور ةعلاطم قیرط زا نآ ةدنیآ تیعضو ةعلاطم دنمزاین ،هدنیآ رد نید غیلبت طیارش نییبت یارب
هدنیآ زا یکی .میا مهم
نیرت یم رثا نید غیلبت رب هک ییاهدنور یرادنید یاهدنور ،دنراذگ
اب ،هعلاطم نیا رد .دنا
هب نهذ تاسلج لیکشت اب و هدنیآ خرچ شور یریگراک ةطساواب و توافتم یلامتحا یاهدمایپ ،ناگبخن یزیگنا
هدش یسررب نید غیلبت ةدنیآ رب یرادنید رییغت یلصا یاهدنور
.دنا راهچ دنور یلصا ( شیازفا شیارگ هب نید یزرو
،یساسحا دشر شنیزگ یرگ و بیکرت ییارگ رد
،یرادنید شلاچ یاه تیمکاح و ینید هبلاطم و جاور یوگلا
ییارگنامرد رد
یرادنید ) بجوم دنهاوخ دش تاقافتا یتوافتم رد ةدنیآ غیلبت نید مقر رد .دروخب
،هدنیآ غیلبت نید
ِراک یرتراوشد دهاوخ
؛دش درم مومع شقن یم رتشیب نآ رد م
دوش و نامزاس اه و یاهداهن یتلود اب
ِشلاچ شقن
رد نآ هجاوم یم دنوش . رثکت رد اهوگلا و شور یاه یغیلبت دوهشم دهاوخ دوب و زاین هب تیقلاخ و تراهم یاه
،عادبا سوسحم یم دوش . مازعا
،غّلبم ییوگلا دمآراکان یقلت یم و دوش هورگ اه و هسسؤم یاه یغیلبت اب ینشاچ
ییازدمآرد و طابترا هدب ناتسب اب
،نابطاخم هب تمس یاهوگلا یدیدج زا لماعت شیپ یم دنور . ناغّلبم نید شیب
زا هکنآ هئارا ناگدنهد تاعلاطا ینید
،دنشاب نایوگخساپ هب
یاهزاین
،یفطاع ینافرع و یونعم نابطاخم دوخ و
دنمزاین تراهم یاه یطابترا دنهاوخ .دوب
هژاو ياه يدیلک
هدنیآ ،نید غیلبت ،یرادنید هدنیآ ِخرچ ،اهدنور ،یهوژپ
:تفایرد خیرات 26 / 05 / 97 :شریذپ خیرات
08 / 11 / 97
1 شناد . ةتخومآ هدنیآ یرتکد ناریا ،نارهت هاگشناد تیریدم ةدکشناد یهوژپ
2 . ناریا ،نارهت هاگشناد تیریدم ةدکشناد یتلود تیریدم هورگ رایشناد )لو سم ةدنسیون(
3 . ناریا ،نارهت هاگشناد تیریدم ةدکشناد یتلود تیریدم هورگ رایداتسا
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
1 . هلئسم نایب
ةعسوت نایم رد نید مدرم
.تساسر و غیلب نایب كی دنمزاین ، غیلبت یارب اسر و غیلب ینابز کرادت
،ناربمایپ هارمه هب دنراد هفیظو زین نانمؤم و هدش هتسناد یهلا ناربمایپ فیاظو زا ،نید دننک داجیا نید غیلبت یارب یراکوزاس اب و لکش نیرتهب هب لاعتم دنوادخ مایپ و نید ات
.دریگ رارق مدرم سرتسدرد تلاح نیرتاراک راک یتیعضو هب ندیسر
رد رثؤم و ا ،نید غیلبت ماظن
همانرب ،رکفت مزلتسم شیپزا و یزیر
هدامآ یارب ندش شیپ ریطخ لئاسم اب ههجاوم
تسور . نودب
هل سم ةهجاوم ماظن ،دنم
هدنیآ و دنم یمن هنارگن
و راذگرثا ،دمآراک یماظن ققحت هب میناوت
تیاضر .میشاب راودیما نید غیلبت یارب شخب هکنیا هب هجوت اب
مولع و نید ةعسوت و یورت ،غیلبت
هزوح ةفیظو ،ینید
،تسا هیملع یاه
« صوصخم یهاگتسد دیاب هزوح رد همانرب
یزیر غیلبت
دوجو هتشاد
،دشاب همانرب یزیر
،دنک راک دنک و دارفا ار یارب غیلبت هدامآ .دیامن
» هنماخ(
یا ،
1370 .) یارب هکنیا ناوتب هب یلوحت رد هزوح یاه هیملع تسد ای
،تف دیاب هدنیآ ار رب ةیاپ
هتشذگ و لاح هزوح یاه هیملع و ور هب یوس هدنیآ یحارط دومن یفارعا(
، 1395 : 10 ).
زوح كی ناونع هب نید ة
شلاچ یعامتجا زیخ
، هدنیآ هراومه س و ماهبا یاراد یا
ؤ هتشاد لا
ًلاومعم دنچره .تسا رد تارییغت
نایدا یمن قافتا تعرسب خیرات لوط رد هداتفا
،دنا تارییغت یلو
شور رد تارییغت و ینید رهاوظ رد نید غیلبت و نایب یاه
، عماوج تارییغت تعرس نامه اب
هارمه دنا رود رد . ة ریخا
، رد تارییغت ،رشب یگدنز فلتخم داعبا رد تارییغت باتش شیازفا اب
كبس تیعجرم و اهدومن ،تابسانم ،اه یاه
هتفرگ تعرس زین ینید دنا
. هولاع رب نیا
، تلاوحت
شنمرس اب یعامتجا أ
هدش ثعاب ینید دنا
قوف هجوت نوناک رد نید تلاوحت هک هداعلا
رارق یا
ریگ ن .د
هرود ره رد نید غیلبت
، تم أ یفلتخم لاکشا ،هتشاد دوجو هک یتاناکما و اهرازبا ،طیارش زا رث
.تسا هتفرگ دوخ هب رد
نامز مرکا ربمایپ ـ)ص(
تموکح لیکشت و ترجه زا لبق ـ
یوحن هب
یم غیلبت نید یم ادیپ شرتسگ و هدش
ترجه زا سپ و تسا هدرک
، روحم اب نتفرگرارق
هنیدم یبنلا
، رتسگ و اهشور و اهرازبا ة
یدیدج دندش سرطم نید غیلبت یارب همئا نامز رد .
( مهیلع ملاسلا
،) عماج تیعضو هک یطیارش هب هتسب ة
هعیش تشاد ثاریم و فراعم ظفح ،تسا ه
ّیبن
ّرکم ناشیا تیب لها بتکم و بهذم غیلبت نآ زا سپ و م
، .درک ادیپ همادا دیدج یتروص رد
رود ناریا رد ة
هیوفص
، هب و هعماج و نید تابسانم رد گرزب یلوحت دهاش نید غیلبت نآ عبت
دوب هیراجاق رصع نینچمه .می
، طقن ة فطع ی ظعو نتفای لوحت رد یرادازع سلاجم و ینارنخس ،
نیسح ماما باسح هب)ع(
یم دیآ . رد نیا
،هرود مسارم یرادازع دراو ةلحرم یدیدج دش و زا ظاحل
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
یلکش هعسوت و زا ظاحل اوتحم ینوگرگد ییاه تفای ( یشنیب
،رف 1394 : 47 .)
،نیاربانب غیلبت
،نید
یرما یعامتجا و
هب تدش ریغتم و نامز هب هتسباو تسا
هک لماعت هدرتسگ یا اب تلاوحت
یعامتجا .دراد یداصتقا و یسایس ،
زا یکی ،یداصتقا و یسایس ،هنارواّنف تلاوحت رانک رد مهم
نیرت هصرع زا نید غیلبت هک ییاه
یم ریثأت نآ هب هضرع یارب ار ییاوتحم هچ ناغلبم هکنیا .تسا یرادنید رد تلاوحت ،دریذپ
زا و دننک باختنا نابطاخم لوغشم غیلبت هب یعبانم هچ رب هیکت اب و دننک هدافتسا ییاهرازبا هچ
هدرک ادیپ جاور مدرم نایم رد یرادنید زا یکبس و عون هچ هک دراد نیا هب یگتسب یگمه ،دنوش .دشاب هدیدپ ،یعامتجا تیعقاو كی ناونع هب نید مدرم یگدنز رد ؛تسا لوحت لاح رد و ریغتم یا
دراد روضح
؛ شقن یم افیا رگید زا و دنک ع
یم رثا یرشب یگدنز رد دوجوم لماو اب هزور ره .دریذپ
بلاق و توافتم یاهدومن یم هجاوم یرادنید و یگدنز كبس زا ون ییاه
زا یرایسب .میوش
هتشذگ رد ینید یاهدومن
، یمن باسح هب ینید رما هدمآ
،دنا و یل ینید تیوه زا یئزج هزورما
یم بوسحم عماوج و دارفا وش
ن د
؛ نامه هتشذگ رد كسانم و لامعا زا یرایسب هک روط ناونع هب
یرما ینید یم نایرج هعماج رد هتفای
،دنا و یل رادن اهیگدنز رد ییاج لااح ن
.د هنیمز نیا رد
یم اونع هب ناغّلبم دزن تاباختنا رد تکراشم هک یهاگیاج هب میناوت هدرک ادیپ ینید شنک كی ن
.مینک هراشا تسا هک تسین انعم نادب نخس نیا
« نید » ملاسا هکلب ؛تسا ریذپرییغت یرما
،
هچنآ .تساجرباپ تمایق ات نآ للاح و مارح و دوب دهاوخ و هدوب لاعتم دنوادخ دزن رد قح نید یم رییغت ید ،دنک ن .تسا مدرم یراد
ِتارییغت یسررب تیمها ةدنیآ
غیلبت نید شلاچ هک تسا تهج نآ زا سم ،اه
لئا تصرف ، و اه
ینید یاهداهن یوردور ار ییاهدیدهت نید غیلبت ةصرع نلااعف و
یم رارق نیمه هب .دهد لیلد
،
دنیآ و تارییغت لیلحت و ییاسانش ة
همدقم ،نید غیلبت بانتجا یا
و یراذگتسایس یارب ریذپان
میمصت یریگ هعلاطم نیا .دوب دهاوخ رد ییاهدمایپ و اهدادیور ،لئاسم هب
« نید غیلبت »
رد هک
رد رییغت یاهدنور رثا
« یرادنید » خر لامتحا هدنیآ ةهد رد یم دنراد نداد
نیاربانب ؛دزادرپ
دنچره ؛دراد رثا نید غیلبت رب هک تسا هدش ضرف لقتسم ریغتم ناونع هب یرادنید تلاوحت كی ،یرادنید كبس و نید غیلبت نایم طابترا زین یرادنید كبس .تسا هفرطود لماعت و هطبار
یم یلامتحا تاریثأت اجنیا یلو ؛دشاب یغیلبت یاهتیلاعف یشخبرثا یگنوگچ زا یشان دناوت
هدنیآ رد هک میشاب هتشاد هجوت دیاب هتبلا .تسا هتفرگ رارق رظنّدم یرادنید تلاوحت ،یهوژپ
شیپ ناونع هب هدنیآ هب نتخادرپ ن تروص هدنیآ ینیب
یم هب ،هدنیآ ةعلاطم هکلب ؛دریگ داجیا روظنم
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
یم ماجنا یلامتحا تارییغت اب ههجاوم یارب یگدامآ یّلع هطبار یه تابثا لابند هب نیاربانب .دوش
شیپ كی نیا .میتسین هدنیآ رد یساسا ضرف
هک تسا یهوژپ
« رابرد یدهاش یه ة
دوجو هدنیآ
درادن و یمن میناوت نآ ار مینیبب هنیعب .
انب رب نیا یم میناوت یارب تخانش
،هدنیآ رب یعون شناد
ینتبم رب سدح و نامگ هیکت مینک ( » لب ، 1386 : 36 ).
هک تسا نآ هعلاطم نیا یلصا هل سم ،نیاربانب
« ،یرادنید رد رییغت یلصا یاهدنور ساسارب
لمتحم نید غیلبت ةدنیآ رد ییاهدادخر هچ و دنوش ماجنا تسا نکمم هنوگچ تلاوحت نیا ؟دنا
؟دنهد رییغت ار نید غیلبت تیعضو »
ادتبا هلاقم نیا رد
« نید غیلبت »
متجا ةزوح كی ناونع هب یم فیرعت یعا
هب یرادنید و دوش
زا یکی ناونع مهم
نیرت كبس و تلاوحت هک یلماوع ةدنیآ رب یدایز ریثأت نآ فلتخم یاه
یم نید غیلبت یم رارق هراشا دروم ،دراذگ
و تاعلاطم نایم رد یرادنید تلاوحت و دریگ
هینشیپ یم رورم یبرجت یاه دنور هس ،یرادنید رییغت یاهدنور نایم زا .دوش
تاسلج رد یلصا
یم رارق یسررب دروم هدنیآ خرچ شور اب یناگبخن هدرمشرب نید غیلبت رد اهنآ یاهدمایپ و دنریگ
یم .دنوش
2 . يرادنيد تارییغت ياهدنور و نيد غیلبت :يرظن ينابم
ةّدام زا غیلبت ةژاو
« غلب
» ىانعم هب
« هب ىبلطم ای و ربخ ای مایپ ندیناسر نایمدآ
» ( نیعم ،
1387 ) نآ ینآرق یاهدربراک لاح نیا اب .تسا هدش هتفرگ نآرق تایآ زا نآ یلصا ةشیر .تسا
،سلاطصا رد یلو ،تسا )ندناسر( یوغل یانعم رد
« غیلبت ندناسر ملاسا هب مدرم هب ره
هلیسو یا تسا
» ( نادنخ ( یریولا ،) 1374 : 90 ).
اب نیا لاح یاضف رد هژاو نیا دربراک ًلاومعم
یگنهرف هزوح نویناحور و باّلط یاهتیلاعف هب دودحم ناریا یلعف
یم هیملع یاه .دوش
نامه یم هراشا زین دروفسکآ ملاسا ةمانشناد رد وتیزوپسا ناج هک روط لباق ةژاو كی غیلبت ،دنک
اب نیزگیاج
« توعد » هک تسا )هدیقع و نامیا كی غیلبت(
ب نآ نیون و دیدج یاهدربراک رد راک
یم دور (
،2001 Esposito
.) ةژاو زا نآ رد ،دشاب هتشاد ینید أشنم هکنآ زا شیب غیلبت
مه نآرق رد دربراک ةقباس هکنیا هب هجوت اب و تسا هدش هدافتسا تاغیلبت نیون یاهدربراک هب ،هتشاد ؛تسا هدش عقاو لوبق دروم لوادتم غیلبت موهفم هب هراشا یارب یحلاطصا ناونع
ب ه غیلبت یاهتیلاعف هکنیا صوصخ ههد رد ی
یاه 20 ات 40 تاغیلبت اب هلباقم رد رتشیب ،یسمش
نیمه هب و تسا هدوب نردم راکفا جّورم و ملاسا فلاخم یبرغ لیلد
یارب یملاسا غیلبت ةژاو زا
یم هدافتسا تلامح نیا عفد .تسا هدش
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
،ریخا نارود رد شلاچ اب نید
زا یرایسب فلاخرب اما ؛تسا هدش هجاوم یفلتخم یاه
شیپ ینیب هب هتسناوت نید ،اه یم هک ییورین ناونع
تیعقاو ةدنیامن و دامن دناوت یعامتجا یاه
هتساوخ ندرکوگزاب یارب ینابز و دشاب دیدج هتسناد و تاروصت و اهدرد و اهجنر ،اهزاین ،اه
یاه
وم ،دیآ رامش هب دارفا تیعق
دوخ ار دنک تیبثت (
ایاپ ، 1385 : 8 .)
شیامیپ و تاعلاطم هدرک دییأت ار یرادنید تارییغت یفلتخم یاه
هب رجنم هک دنا
لکش كبس یریگ هدش یرادنید زا یدیدج یاه
دای نآ زا یناونع اب اهنآ زا مادک ره و دنا
هدرک :دنا لاج یی روپ ( 1393 ) ناونعاب
« دی رادن ی دناون ی هناش و ونعم ی ت اه ی دج ی د
»
؛ دهتجم
رتسبش ی ( 1383 ) اب ناونع
« تئارق اه ی ناسنا ی زا دی ن
»
؛ شورس ( 1378 ) ناونعاب
« هبرجت دنا ی ش
»
؛ دسا ی ناونعاب
« نافرع ی
» ،
« فطاع ی
» و
« قلاخا ی درف ی و قلاخا ی عمج ی
»
؛
دازآ کمرا ی و غ ی دنوثا ( 1381 ) ناونعاب
« دی رادن ی ب ی لکش
»
؛ نسحلام ی ( 1381 ) لیلحت كمک اب(
)یرادنید عاونا یلماع اب
ناونع
« نی ت کاپ
» نسح و یعاجش و روپ ( دنز
1393 ناونعاب )
« عجرمدوخ
» . هب شیامیپ یلک روط ماجنا یرادنید تیعضو دروم رد روشک رد هک یفلتخم یاه
هدش بلطم ود یایوگ ،دنا هب نانچمه نید هکنیا لّوا :دنا
نییعت و راذگرثا رصنع كی ناونع هدننک
هکنیا مود و هدنام یقاب دارفا یگدنز رد مهم و كبس رد رییغت
عاونا رثکت و عونت و یرادنید یاه
تسا هدهاشم لباق یرادنید ( .
ملاع هداز و یراگتسر ، 1393 : 184 )
زا یکی .تسا رییغت لاح رد یرادنید تلاوحت اب بسانتم زین یرادنید تاعلاطم كبس
بیکرت ،یرادنید رد رییغت مهم یاهدنور هقیلس و ییارگ
یا ؛تسا یرادنید ندش هک یوحن هب
یم رادنید ار دوخ هک یصخش یم شدرگ یلاّیس لکش هب یرادنید عاونا نایم رد ،دناد
و دنک
هتساوخ و اهزاین اب بسانتم كبس و نایدا عاونا نایم زا ،دوخ یاه
هب تسد ،یرادنید یاه
یم یرگشنیزگ و باختنا ،یفیرش و یهوک( دنز
1396 : 307 فرصم نانیا تقیقح رد .) ناگدننک
نید یصاصتخا كبس ،دوخ باختنا اب هک دنتسه ی یم دیلوت ار یرادنید زا ناش
یم و دننک میناوت
یم داجیا ار دوخ ینید فرصم دبس ،سک ره هک مییوگب دنک
( هیدیمح ، 1392 ) نیا هب هجوت اب .
تاعلاطم ،دنور
« هنوگ یسانش » یم راوشد زین یم هک هچنآ هکلب ؛دوش
و بسانم فیصوت دناوت
یارب ییاراک یرادنید رد تارییغت تخانش رب هک تسا یتاعلاطم ،دراذگب رایتخا رد رتهب تخانش
.دشاب زکرمتم یم ینید یاضف رد یاهدنور هب میناوت
رییغت یددعتم نامه .مینک هراشا
شخب رد هک روط
،یفیرش و یهوک( ناریا رد یرادنید ةدنیآ یاهدنور ةعلاطم رد ،دمآ دهاوخ هنیشیپ 1396
ب ) ه 16
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
نیا رد هدنیآ خرچ یجنسدمایپ دنیارف رد هک یدنور هس هب اجنیا رد .تسا هدش هراشا رییغت دنور یم هراشا هدش باختنا قیقحت .مینک
2 - 1 . نيد هب شيارگ شيازفا يساسحا يزرو
زا یرایسب ةرابرد دیدرت داجیا عویش دهاش زورما دنچره هزومآ زا
ینید یاه تاهبش شرتسگ و
؛میتسه مدرم زا یدادعت نایم رد یداقتعا فلتخم باجح تیاعر شهاک دهاش لاثم ناونع هب
تیاضر ار باجح یلعف تیعقوم مدرم رتشیب(
یمن شخب یعامتجا لضعم كی ار نآ و دنناد
یم بوسحم دننک
( ریلد و یسوط ، 1392 : 94 )) و ات یدودح شیازفا شیارگ هب تابورشم یلکلا
( زگربخ رهم یرا ، 1395 ) میتسه هک زا تامّلسم یعرش
؛دنا اما رد نیمه نامز هدهاشم یم مینک
هک شخب ییاه زا نید هک ،دنراد یرتیوق یساسحا دعُب لابقا اب
ینوزفازور یم هجاوم
دنوش دننام ؛
مومع شیارگ دشر مدرم
تبیصم مسارم رد تکرش ،همئا مرح ترایز هب
تیب لها و
هب لابقا
ناسنا و تبحم تیلاعف و یتسود
ریخ یاه و هی رشب .هناتسود نینچمه مدرم مومع شیارگ
هب
دنراد دیکأت یساسحا داعبا رب هک یبهذم یابطخ و نانارنخس ،
روحم هک یناظعاو تبسن هب
ای یعرش لئاسم و ماکحا ،یقلاخا ثحابم ار دوخ نانخس یلقع ثحابم
یم رارق رتشیب دنهد
تسا .
ّنس ینید كسانم نایم زا هک اهنآ زین یت
،دنراد یرتیوق یساسحا دعُب كسانم زا رتشیب
هتفرگ رارق هجوت دروم رگید .دنا
یارب تبیصم و هضور مسارم ،لاثم یاهبش یایحا مسارم ،یناوخ
هزومآ و ردق
ّسح و هیرگ اب هارمه هک تسد نیا زا ییاه یونعم
دنا هجوت نانچمه ، ةدع
یرتشیب
هدرک بلج دوخ هب ار مدرم زا
؛دنا هزومآ یخرب یلو رگید یاه
دننام اب طبترم ماکحا ،هعمج زامن
هزومآ و درم و نز طباور ولج هک نید یداصتقا یاه
ة رتمک ،دنراد ینلاقع و یسایس ،یعامتجا
هدش تفا راچد ای هتفرگ رارق هجوت دروم .دنا
هبور دنور نیا ش لفاحم هب ،مدرم نایم رد دشر
مک و هدنامن دودحم یمسرریغ و یصخ هب مک
ظفل .تسا هدرک تیارس زین ماظن رب مکاح یسایس تایبدا
« تیونعم » یملاسا یوگلا رد یناریا
لیکشت ناکرا زا یکی ناونع هب تفرشیپ دنس ناونع هب و هفاضا هدنیآ رد ناریا گنهرف ةدنهد
.تسا هدش بیوصت یمسر نایرج دشر سادم یاه
روحم هدرخ و نایرج یم زین ار یحادم یاه هناشن ناونع هب میناوت
یا
سادم مسارم .میریگب رظن رد مدرم نایم رد شیارگ نیا یارب یداش فلتخم یاهتبسانم رد روحم
لقع نایرج اب ًامومع هک ازع و و فطاوع كیرحت رب ًامومع و دنراد هلصاف یرکف و یلیلحت و ارگ
تبیصم ،تاساسحا دولوم و یناوخ
ی تروص تیب لها سدم بلاق رد یداش ای ،مغ و هیرگ ،یناوخ
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
یم هولج یگمه ،دنریگ مدرم نایم رد نید یساسحا زورب زا ییاه
اهیرادازع نیا زا یرایسب .دنا
بصعت یدرکیور یتح هبنج رب یلکب و دنراد هنوگ
ینتبم یساسحا دیدش یاه هدش
دنا ( یچلاش ،
1396 : 150 .) یرادازع ةثداح لابرک هک یلصا نیرت ةشیر ةیرظن یسایس عیشت رد لوط خیرات
هدوب و تسه زین ینتبم رب نیا رد ،لوحت نیا
هنامز رییغت هتفای تسا
« . ةثداح لابرک هب ةباثم
یدژارت
،یناسنا رگنایب نر ةدع یمک زا ناسنا اه رد هار تقیقح تسا هک رد تیاهن هب تداهش
یم دنسر . هب ترابع
،رگید هس ةفلؤم یلصا نیا یدژارت ترابع دنا زا
، نر تقیقح و تداهش .
هتبلا هزورما کرد لّوا ( نر ) زا موهفم تداهش بلاغ تسا
» ( ینامحر ، 1393 : 235 ).
رد راگزور ینونک هک باتش یگدنز رایسب دایز و ةلصوح مدرم هب تبسن هتشذگ رتمک
،هدش
نانچمه شیارگ هب مسارم ینلاوط دوجو
،دراد اهنت هب نیا طرش هک روشرپ و ساسحارپ دشاب
( هیدیمح ، 1392 ).
نیا هب تسا نآ یانعم هک
ناگدننکرازگرب ینید مسارم
رگا دنناوتب هب
یاهزاین دارفا یارب داجیا سح و ذاذتلا مهارف نانآ یارب ار طیارش نیا و دنهدب خساپ یونعم
یم نانچمه ،دننک .دننک ظفح ار هدشدای مسارم هب یمومع لابقا دنناوت
2 - 2 . بیکرت و يرگشنيزگ دشر نيد رد ييارگ
یشنیزگ دنور ید ندش
ن
،یراد دنور ی هیلا رد قیمع هشیر و ینورد یاه
هک تسا یرادنید یا
و اهدومن دهاوش
ب دنور نیا .تسا هدهاشم لباق ینید یاهشیارگ و اهراتفر رد نآ ناونع ه
دنور ی یساسا هک تارییغت یّدج ی رد یگدنز كبس دیدپ
یم دروآ اب هدنیآ رد ار ام و ینید تاقافتا
یم هجوتم یدیدج یم یبایزرا دنک
.دوش ساسارب
،تاعلاطم یخرب تمس هب ناناوج رد یرادنید
،یصخش یرما نآ رد نید هک هتفرگ تهج یرادنید زا یکبس شیادیپ مازلاریغ
،روآ
،یصوصخ
هقیلس
،یا
،یشنیزگ ینتبم
رب لقعت یدرف و هارمه اب نتفریذپن یرلااسرگد
یاهداهن ینید هدش
تسا ( نسح روپ و رامعم ، 1394 : 99 ) . هدرتسگ دنویپ دنور نیا
ِقیمع تلاوحت اب یا زا هدمآرب
هتینردم هلمج زا و دراد هک تسا یتلاوحت
« رصاعم یایند رد یرادنید »
یم فیصوت ار .دنک
زا ،یرگباختنا و شنیزگ نردم یایند مزاول و تائاضتقا
تسا هک ت رثا رب نوچمه یتلاوح
ّنف یروا اه یطابترا دیدج ی
ِیگدنز كبس ،ینیشنرهش ، نردم
هقبط ، رگید و دیدج یعامتجا یدنب
تلاوحت .تسا هدمآ دوجو هب
عونتم یرادنید تیعضو ةرود ،نردم عماوج رد یرادنید هک تفرگ لکش ینامز یشنیزگ و
هدع هرود نآ رد .درک هبرجت ار دوخ شهاک و لوفا شیپ یا
ینیب زا هشیمه یارب نید هک دندرک
نیا اما ؛دش دهاوخ جراخ رشب یعامتجا یگدنز .دشن هنوگ
رامآ ساسارب زا هدمآ تسد هب یاه
یجنسرظن یخرب لاس رد نید ،هتفرگ تروص یاه
2000
، هد اب هسیاقم رد ة
1970 عیاش دش رت
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
و ار دوخ هک یناسک رامش
« یبهذم » یم دنناوخ
، ،برغ یایند هلمجزا اهروشک یمامت رد ًابیرقت
تشاذگ ینوزف هب ور (
Introvigne, 2001
).
نید یه یرادنید و هاگ
دشن فذح اب نامزمه و
گ یریگارف عماوج رد بلاغ یاهنامتف
نردم هولج رگید راب یشنیزگ و رثکتم ،عونتم یلکش اب ،
رگا هک توافت نیا اب ؛درک هتشذگ رد
عونت هب هتسباو یرادنید عونت نم
قطا ییایفارغج ای
ناربهر
هرود نیا رد ،هدوب لیابق و قطانم یرکف ،عونت روحم
« دارفا » یکبس اب كی ره و دنتسه هعماج
ار دوخ یرادنید یصخش ةویش و توافتم یم ناماس
تلاوحت یسررب هب هک یتقو .دنشخب
یم یرادنید اب ام تقیقح رد هک میشاب هتشاد تقد دیاب ،میزادرپ
« یرادنید اه » و میتسه هجاوم
اب هن
« یرادنید ( » یعاجش دنز ، 1390 : 145 .)
یم هجاوم یمدرم اب زورما یم رادنید ار دوخ هک دیوش
بسچرب دنتسین رضاح و دنناد
یب ید دننک لمحت دوخ رب ار ین و
یرادنید لاح نیع رد ناش
اب زا )یمسر( یتّنس ِشناوخ نید
.تسا توافتم میمصت ناشدوخ دارفا
یم دنریگ زا تمسق مادک كی
مادک هب و دننک لمع ار نید
شخب نآ دنشاب دقتعم یم دراد یفاک یهاگآ و تیحلاص هک یسک دنسَم رد .
هب تسد و دننیشن
نیزگ و باختنا یم یرادنید ِعون ش
یم نایامن ار دوخ ینورد تاروصت و راکفا .دننز نیا و دننک
لئاق دوخ یارب ار رابتعا و قح .دنهد رارق لمع یانبم ار ناشتاقلعت و اهشیارگ ،تاساسحا هک دنا
2 - 3 . هبلاطم و جاور يوگلا ييارگنامرد و
يراکددم يعامتجا
رد نيد
یردتب ریخا نایلاس رد رد .تسا دشر لاح رد نید یورت و غیلبت رد راتفر زا دیدج ییوگلا
نیا هویش زا غیلبت
،ینید ناغّلبم هب یاج ورما یهن ندرک هب یبوخ
،اه رتشیب هب لابند یلدمه و
گنس ندوبروبص یارب
مدرم .دنتسه هب روط یلک تیوقت سور یونعم رتمهم زا نامیا هدمآرب زا
للادتسا و
هرازگ یاه یملاک
؛تسا نیاربانب هجوت هب
« درد و مغ مدرم
»
، هب تلاسر یلصا
نایلوتم یم لیدبت دوش
. نید نایلوتم زا ار وگلا نیا زین مدرم و تسا جاور لاح رد وگلا نیا
یم هبلاطم .دننک
یم راظتنا نید غّلبم زا ،یرادنید زا لکش نیا رد رب ار دوخ رازبا هک یبیبط نوچمه هک دور
شود ینید فادها تقیقح رد .دنک شلات نانآ تلاکشم لح یارب و دورب مدرم نایم هب ،هتفرگ
هدرتسگ تمدخ هب و رت یم لیدبت مدرم هب یناسر
تمدخ نیا هچ ؛دنوش و دشاب ینید رما رد یناسر
نایدا .ییایند تاجایتحا رد هچ و
بهاذم فلتخم هب یردت هب تمس تباقر یارب
« هئارا تمدخ
یونعم هب رم مد
» هتفر یم ناتسرامیب یکی ؛دنا یب یکی ،دزاس
نامناخ یم ناکسا ار اه و دهد
یم نانآ لد درد یاپ یرگید .دنیشن
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
ناشن یارب فلتخم نایدا تمدخ هاگیاج رد دوخ نداد
هب رگیدکی اب مدرم هب یرگدادما و یناسر
یمرب تباقر سکع هارمه هب ربخ كی شیپ یدنچ .دنزیخ
اپ مادقا كی زا ییاه هک سیسنارف پ
یرازگربخ رد یدوهی هک یلاح رد یو .دش زاسربخ ،دیدرگ رشتنم اه
یحیسم ،اه ییادوب ،اه
و اه
یم نانآ یاپ نتسش هب عورش ،بآ تشط كی رد ،تسا هدرک عمج ار ناناملسم ًاصخش وا .دنک
یم ار نانآ یاپ و هدز وناز یم و دیوش
زا ،نانآ زا یرایسب ًلاومعم هک یلاح رد ؛دسوب تاقبط
دنتسه ریقف و فیعض فرص .
یشیامن ای یعقاو زا رظن یربخ جوم و نآ زا لابقتسا ،راک نیا ندوب
ناشن ،دش یشان نآ زا هک .تسا ینید یاهتیلاعف زا تاراظتنا رد رییغت دنور كی ةدنهد
تمدخ یوگلا جاور اب یم رییغت بولطم یرادنید یوگلا ،ینید یناسر
نید نایلوتم یقلت و دنک
بیرض هک دش دهاوخ هنوگ نیا یردتب یرادنید
،مدرم هب ناوت تیناحور رد لکشم ییاشگ زا
مدرم یم هرگ یرازگتمدخ تضهن و دروخ باّلط
هب
،مدرم زا ره عون
،نتفرربنم
،نتشادداوس
لیلحت یملع و عفر ههبش رتراذگرثا دهاوخ
دوب ( هدازیلع ، 1396 : 429 ).
تلاوحت رب یرورم اب یم یرادنید
رگید راب یرادنید هک میبای تسد هجیتن نیا هب میناوت
هدنیآ رد ار یرادنید تیعضو و دراد رارق لوحت كی ةناتسآ رد هن یا
نادنچ تیعضو هب تبسن ،رود
هورگ ،تاساسحا شقن .مینک ریوصت توافتم دیاب یلعف هزومآ و اه
هدنیآ یرادنید رد یونعم یاه
د كبس .دوب دهاوخ هدرتسگ و تیونعم اب هتخیمآ مدرم زا یدایز ةدع رد هدنیآ یرادنی
شیارگ دوب دهاوخ یونعم یاه -
تیونعم بلاق رد هچ تیونعم ةیاپ رب هچ و نید زا جراخ یاه
ةدارا یانبم رب رتشیب ار دوخ نید هدنیآ رد ناناوج زا یهجوت لباق دادعت .نید نتم زا هتساوخرب هقیلس ،ینورد یم یشنیزگ و یا
دنزاس یم رارق دوخ لمع ةحولرس ار یزیرگراتخاس و زا و دنهد
یم یرود یسایس و ینید فلتخم یاهداهن تیمکاح دح زا شیب دیکأت اضف نیا رد ریزگان .دننک
زور ،رادتقا رب ینتبم و یتیمکاح یاهراکوزاس قیرط زا نید یارجا رد هب
کورتم زور رتروفنم و رت
نیعرد .دش دهاوخ هبنج نآ لاح
زا یا تمدخ رب ینتبم هک یرادنید و تلاکشم هب یناسر
ب و مدرم یگدنز تلاضعم ه
دیما ةطقن و تشاد دهاوخ یرتعیرس دشر ،دشاب ناگدنامرد صوصخ
.دوب دهاوخ نید ناجّورم و ناغّلبم یارب یرادنید یورت 3 . نیشیپ قیقحت ۀ
دنچ ره
« نید غیلبت »
هنیمز رد یملع تاعلاطم یارب یعوضوم ناونع هب رتمک و یعامتجا یاه
نیااب ،هدوب نآ یگنهرف هژوس شیبامک یرادنید و نید لاح
و یعامتجا تاعلاطم یارب یا
یخرب هب ریز رد .تسا هتفرگ رارق یشجنس یاهشیامیپ ماجنا یارب یعوضوم و یگنهرف
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
عضو یسررب هب هک تاعلاطم هتخادرپ نید غیلبت تی
یم هراشا دنا هولاع .دوش
یتاعلاطم هب ،نیارب
هدش ماجنا ناریا رد یرادنید ةدنیآ تیعضو ةنیمز رد هک یم هراشا زین دنا
.مینک
یدمحمناخ (
1386 باتک رد )
« دنیآ ة مشچ رد نایدا یناهج زادنا
»
، یسررب ار عوضوم نیا
یم .دنک شیپ وا یم ینیب فلاخرب( دنک نایم تاطابترا دنچره )ییوگشیپ
هب ار نایدا ،یگنهرف
هاوخ كیدزن مه هب ییاوتحم ظاحل ن
هکلب ؛تسین تدحو موهفم هب براقت نیا اما ،درک د
یمسا یاهزیامت دش تیوقت
ه دنا ار شیوخ تیوه ،فلتخم عماوج و ساسارب
دنهاوخ فیرعت نید
.درک هاوختسارف دوصقم (
1394 ) ریت رد هک یبلطم رد 94
تسا هدش رشتنم
، رابرد ة دنیآ ة نید یرواب
نید و یم نخس ناریا رد یزرو .دیوگ
یمرب ار فلتخم یاهنارشیپ یو ار ینید یاهدنور و درامش
یم نایب زین طق مدع ود نییعت اب سپس و دنک
ع دنیآ باب رد ویرانس راهچ شزادرپ هب ،یدیلک تی ة
نید و یرادنید یم نایناریا یزرو
ًارهاظ دنچ ره بلطم نیا .دزادرپ
ّیط اب نیعم لحارم
هورگ و شیامیپ ،ناگبخن تکراشم اب و یراگنویرانس لاح نیا اب ؛هتفرگن تروص یلنپ یاه
ییاهویرانس دنتسه
دنمشزرا و هدرک دیلوت یرادنید تخانش رد رظنبحاص كی هک .دن
هب لاحره
رابرد اهویرانس نیا ة
نید و یرادنید یزرو
دنا هدشن زکرمتم نید غیلبت رب و دنا
.
یرهاظم ماسح نسحم (
1389 ) باتک بلاق رد هک یقیقحت رد
« ناسر ة هعماج ؛هعیش یسانش
آی یه و یراوگوس یاهنی أ
ناریا رد یبهذم یاهت »
زا یکی تلاوحت ریس ،هدش پاچ مهم
نیرت
یه ینعی هعیش یغیلبت یاهرازبا و ینید كسانم أ
ت یرادازع یاه هدرک یسررب ار
یضرف .تسا ة
طبار ،باتک نیداینب ة
تلاوحت و رییغت و یرادازع ره یعامتجا و یگنهرف ،یسایس تیعضو اب ش
هرود رد یرادازع تلاوحت رورم اب یو .تسا رصع توافت اب و یخیرات یاه
لئاق نید نایم ندش
مز زا ار اروشاع یرادازع ،یرادنید و ةر
لاوقم ت یم بوسحم یرادنید هولاع ؛نید هن و دنک
رب
هکنیا تسا دقتعم نییآ زا یکی دیاب ار یرادازع
ید یاه نارادن مینادب رب .ینید كسنم كی هن و
یم اعدا ساسا نیمه هیاپ هعیش ناماما طسوت هک نییآ نیا دنک
و یدنچ زا سپ ،دوب هدش یزیر
نومن اب یلکب هک تفای یرگید تروص ،دش هنیداهن نآ رد و هتخیمآ یناریا گنهرف اب یتقو ة
ّوا و هداس هیل
هعماج قیقحت كی قیقحت نیا .تشاد توافت شا ش
تلاوحت ریس و تسا هناسان
نآ ةتشذگ م لماوع و خیرات لوط رد
ؤ نآ رب رث یم یسررب ار .دنک
یبوخ عبنم دنچره نیاربانب
علاطم یارب ة
دنیآ ة دنیآ هب طوبرم یلو ؛تساهیرادازع ة
رادنید .تسین ی
هدریهاک میسن (
1388 ) نایاپ رد یسانشراک ةمان مایپ هاگشناد رد دوخ دشرا
شقن لوحت ،رون
هعلاطم نیا زکرمت ةطقن .تسا هدرک یسررب ار اروشاع كسانم یارجا رد سادم و ظعاو
« لوحت »
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
هنوگ ةیاپ رب یو .تسا طبترم تهج نیا زا و تسا هدیا پیت تخانش و یسانش
زا سپ ،یربو لآ
ب زاب ةبحاصم و یتکراشم ةدهاشم تکراشم ا
شهاک رد ار یرادازع سلاجم لوحت ،ناگدننک
یم ربانم و ظاّعو یراذگرثا و شقن یم و دناد
یب لکش هب ناحادم ،ضوع رد هک دیوگ هیور
هب یا
هدرک ادیپ هار سلاجم نیا یگژیو دقاف یبهذم ظاّعو رتشیب .دنا
بذج رد رثؤم هک دنتسه ییاه
هماع بطاخم افتسا اهنآ زا ناحادم و دنا
یم هد دننک ( راهب و ،هدریهاک 1388 : 20 ).
هتخادرپ ینید كسانم و مسارم یسررب هب زین یرگید تاقیقحت دنا
؛ لاقم دننام ة
« لیلحت
هعماج زا یتخانش مسارم
و كسانم ینید
» ( اهیدیشمج و
،یدابق 1386 ) و
« ریثأت كسانم
یرادازع و نامتفگ لابرک رد نید یزرو
» ( ضایف و ینامحر ، 1385 ).
صوصخب رد
اجنیا یدراوم
لباق دنرکذ هک تلاوحت و تارییغت ار هدرک یسررب
؛دنا دننام باتک
« تارییغت كسانم یرادازع
مرحم
» ( ینامحر ، 1393 )،
« یسررب تلاوحت تأیه یاه یبهذم هنانز ( » یروتسد ، 1394 ) ای
« یسررب توافت نیب یلسن رد كسانم یرادازع ةعقاو لابرک ( » هلدانج و امنهر ، 1387 .) رد نیا
دراوم تلاوحت یسررب هب هجوت اب دنچره زین و
هدش هراشا زین اهدنور و لماوع هب ،یلعف تیعضو
تفایهر و یم هدنیآ هب تبسن ییاه
ناوت می میبایب ،درادن ییاج اهنآ رد هدنیآ یسررب یلو ؛
نانچمه شور هک هدنیآ یاه یمن هدافتسا اهنآ رد زین یهوژپ
وش ن .د لیلد نیمه هب هب اجنیا رد
یم افتکا یفرعم زا دح نیمه .مینک
هعلاطم اما هدنیآ درکیور اب و هتفرگ تروص ًاریخا هک یا
ةدنیآ یاهدنور جارختسا هب یهوژپ
یلصا یواح ،تسا هتخادرپ یرادنید هتسد دنور بلاق رد هک تسا یرادنید تلاوحت نیرت
یدنب
هدش ( یفیرش و یهوک .دنا 1396
طم سرط رد ) ،هزوح یملاسا تاغیلبت رتفد یارب یتاعلا
رب ینتبم
هبحاصم ماجنا و تلااقم یاوتحم لیلحت ارظنبحاص اب یفیک ددعتم یاه
،ن رییغت یلصا یاهدنور
یرادنید رد ار
جارختسا و
لیلحت هدرک دنا لودج . 1 شیامن دنهد ة 16 تارییغت یلصا دنور
.تسا ناریا رد یرادنید
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398 لودج
1 ناريا رد يرادنيد رییغت ياهدنور . (
يهوک و ،يفيرش 1396 )
ناريا رد يرادنيد رییغت ياهدنور
بیکرت و یرگشنیزگ دشر نید رد ییارگ
كسانم دشر نید رد ییارگ
هب فیعضت و یدرف باختنا كی ناونع هب نید دشر ناونع
کرتشم یعمج دحاو راجنه دیا
ة یم هجاوم یرتشیب شلاچاب ینید تیمکاح دوش
.
تئارق رثکت و عونت ،ییارگاو ینید یاه
یناهج نایدا ندش
ییلااک )زاین ساسارب فرصم( نید ندش کرتشم یناهج قلاخا هب شیارگ دشر
تیونعم تیونعم هب شیارگ و ییارگ اه
و فوصت دیدج یاه فلتخم یاهروشک رد نید هب شیارگ دشر
هب شیارگ نید یساسحا یزرو هقطنم رد یعیش ماجسنا شیازفا
بوخ هب زاین ساسحا دشر ندوب
هبلاطم نامرد یوگلا جاور و یراکددم و ییارگ
نید رد یعامتجا
هماع و یحطس ،هداس و اوتحم ،گنهرف ،نید ندشدنسپ
نابطاخم تردق
هورگ نتفای نامتفگ و اه هیشاح درخ یاه
رد یا
یمسر و یلصا نایرج لباقم
4 . شور يسانش
هدنیآ خرچ شور زا هعلاطم نیا
1اه نهذ تاسلج كینکت و یم هدافتسا یزیگنا
رد .دنک
هدنیآ خرچ ،یهوژپ هدنیآ
،اهدنور موس و هیوناث ،هیلّوا یاهدمایپ هئارا و ییاسانش یارب یشور ،اه
میمصت و روهظ لاح رد لئاسم ،ثداوح تسا هدنیآ یلامتحا یاه
(
Gordon & Glenn, 2017
)
یگژیو لماح ،دوخ یگداس و تلوهس مامت اب هدنیآ خرچ یم هک تسا ییاه
لئاسم دروم رد دناوت
.دیآ راک هب هدیچیپ
« خرچ
،هدنیآ هب شیپ ینیب لئاسم
،هدنیآ هب ناکما قلخ تلاوصحم دیدج
و
هلصاف نتفرگ زا هاگن هب ناهج رد كی حطس لصتمریغ هداس
هب یحطس لصتم
،هدیچیپ كمک
یم دنک (
Inayatullah, 2008
) خرچ تلااؤس رب ینتبم هدنیآ
«
؟... رگا داتفا دهاوخ یقافتا هچ »
ای
«
؟هچ سپ ... رگا »2
.تسا هقبط هک دنتسه ییاهرازبا نیرترثؤم زا یکی ،تلااؤس نیا دوجوم یدنب
یم شلاچ هب ار یم و دنشک
.دنزیرب مه هب و دننکشب ار نآ دنناوت
یم راداو ار دارفا تلااؤس نیا
رثا ةرابرد ات دننک ثکا هک یلئاسم یبناج و یعضو تا
ـ م ر ــ رد مدر
ضاح لاح ــ تحمان ار اهنآ ر ــ
یعب و لم ــ یم د نپ ــ شیب ،دنراد ــ
کف رت ــ دننک ر (
Inayatullah, 2009:
)24
.
1.Futures wheel 2."what If" questions
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
5 . هتفاي ياه قیقحت
نایم زا ،تاسلج رد رضاح ناصصختم تارظن ساسارب 16
ةرامش لودج رد هک یدنور 1
هدروآ
هدش راهچ ،دنا ناشن ار یرادنید رد رییغت فلتخم علاضا دنتسناوت یم و دندوب رتمهم هک یدنور
ثحب دروم ،تیولوا و تیمها ادتبا هک دوب تروص نیا هب باختنا دنیارف .دندش باختنا دنهدب یأر اب نآ زا سپ و دنتفرگ رارق یعمج باختنا رتلااب ةرمن اب ییاهدنور ،ناصصختم زا یریگ
.دندش ایپ دنیآ رب یرادنید یاهدنور زا مادک ره هک ییاهدم ة
یدراوم ،تشاد دنهاوخ نید غیلبت
ًلاماک یلامتحا دنا زاین اهنآ هب یبایتسد و دنم
لاعف دارفا لیخت یزاس تسا
طساو هب . ة
وق ة ،لیخت
هنومن تکراشم نهذ رد هدنیآ ریواصت زا یا یم داجیا ناگدننک
ریواصت رد تقد هک دوش
، درف هب
یم كمک هرازگ دنک
رد ار یبسانم یاه طابترا
وق هکنیا هب هجوت اب .دنزب سدح هدنیآ اب ة
و سدح
یم داجیا اهدنور و اهدادیور یلاوت رد لایخ ار ناکما نیا هدنیآ خرچ شور زا هدافتسا ،دوش
یم مهارف سدح هطساو اب تارثا هک دروآ
دنوش هدز . نور زا مادک ره دمایپ نتفای یارب رد اهد
غیلبت ةدنیآ رد بختنم یاهدنور یاهدمایپ ریز رد .تسا هدش ارجا لنپ هسلج كی ،نید غیلبت یم رکذ كی هب كی ،نید
.دنوش
5 - 1 . دنور ياهدمایپ
« نيد هب شيارگ شيازفا يساسحا يزرو
» نيد غیلبت ةدنيآ رد
دنور یاهدمایپ
« شیازفا شیارگ هب نید یزرو یساسحا » نید غیلبت رد رب
ساسا هتفای یاه
ةراگن رد اهنآ نایم طباور هارمه هب دراوم نیا .تسا ریز سرش هب هدنیآ خرچ ةسلج 1
میسرت
هدش .دنا
ـ رد یساسحا یطابترا یاهشنک هک یماگنه :بطاخم اب كیدزن طابترا رد غیلبت ترورض دشر
تاساسحا هک ییاهراتفر رب ینتبم زین نید غیلبت ،دننک ادیپ شقن یرادنید دننک تیوقت ار ینید
یم دشر بطاخم ًلاماک یساسحا یاهشنک .دنک یوردور و كیدزن تاطابترا رد و دنتسه روحم
یم لکش یناسنا تیعقوم زا هک مدرم زا یراشقا .دنریگ
هژیو یاه ،یرتسب نارامیب دننام( یا
رد ناداتعم لاح
کرد دنمزاین ،دنرادروخرب ).. و قلاط ةناتسآرد یاهجوز ،کرت ندش
غّلبم طسوت
یم دشر صاخ راشقا یارب هژیو تاغیلبت لیلد نیمه هب .دوب دنهاوخ دوخ ةژیو و یصاصتخا دننک
ةناسر لکش رد( یساسحا و )هرهچ هب هرهچ( وردور تاغیلبت زا فلتخم تاقبط رد مدرم ریاس و
.درک دنهاوخ لابقتسا )یعمج ـ كینکت هب زاین دشر اب :ساسحا و زاین یاضرا یاه
هب تاعلاطا هئارا زا غیلبت تیروحم لاقتنا
تیروحم تمس هب هباطخ و غیلبت یارب هچنآ ،ینید تاساسحا نتفای
كینکت زا هدافتسا ناونع یاه
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
كینکت زا هدافتسا هب ،تسا هدوب عانقا لیدبت ینید یاهزاین و ینید تاساسحا یاضرا یاه
.دش دهاوخ افتسا ،تاساسحا كیرحت نونف زا یکی رد ًًلاومعم تاساسحا .تسا عمج یاهتیفرظ زا هد
یم رد نایلغ هب یعمج یاضف كی یم جوا هب و دنیآ
تیعمج اب یسلاجم ًلاومعم هتبلا .دنسر یاه
یمن هوبنا یبهذم سلاجم ًلاامتحا لیلد نیمه هب ؛دنزاس رولبتم ار یساسحا یاهدرکراک دنناوت
.درک میهاوخ هبرجت هدنیآ رد ار یرتدودحم هچ زا ،دنراد تیروحم نآ رد تاساسحا هک ینید سلاجم رد و یساسحا تیعضو رد اهربنم ینید تاساسحا كیرحت یارب یرازبا هک اهیحادم یفرط زا ؟دوب دنهاوخ رادروخرب یهاگیاج
هتفای جاور دنتسه هدهع هب دندوب رظنّدم سلاجم لیکشت زا هک ار ینید فادها زا یرادقم و دنا
هتفرگ دنا مک اهربنم ،نیادوجواب ایآ یلو . غورف
مک و رت قنور یم رت ةبنج زین اهربنم ای ؟دنوش
یم ادیپ هرابود ار دوخ هاگیاج هطساو نیا هب و درک دنهاوخ تیوقت ار دوخ یساسحا دورو ؟دننک
و اهرازبا زا ینازیم ًامئاد هباطخ و ربنم .تسین دیدج و ون ًلاماک یرما ربنم هب یساسحا ةبنج ور ش هک ییاهربنم اما ؛تسا هتشاد دوخ رد تسا بطاخم رد تاساسحا داجیا ةیاپ رب هک ار ییاه
نییبت و یلقع تلالادتسا زا كبس ،یفطاع تاملک تمس هب و دنریگب هلصاف یملع یاه
یاه
تیعضو رد موس لامتحا .دوب دنهاوخ یساسحا ییاهربنم ،دنورب اهناتساد و ینافرع ای یسامح
،هدنیآ یاهربنم هضور ،یحادم صاصتخا و ینید یهاگآ و ملع ةبنج هب ربنم صاصتخا
و یناوخ
و هضور هک یناسک صوصخب و نابطاخم تلاح نیا رد .تسا نید یساسحا ةبنج هب هحون هدمع شقن یحادم هدرک ادیپ نانآ یرادنید رد یا
ساسحا دوخ رد ار ینید یاهیهاگآ لأخ ،دنا
یم ب ور لیلد نیمه هب ًافرص و دننک دهدب نانآ هب ار تاعلاطا زا حطس نیمه هک یربنم یوس ه
یم .دنور
هب ،شوخ ّسح كی هب اهنآ لیدبت و ینید تاساسحا نتخیگنارب یارب غّلبم كی
تراهم یارب هزوح رد مزلا یاهراکوزاس نادقف لیلد هب اهتراهم نیا شزومآ .دراد زاین ییاه
اتخاس و زکارم هب راچانب ،اهنآ لاقتنا یم هدرپس رگید یاهر
همانرب و سورد .دنوش لوادتم یاه
هزوح یمن هیملع یاه هزات غّلبم دنناوت
فلاخرب( دننک هدامآ یساسحا یاهشقن یافیا یارب ار راک
هرود هب زاین لیلد نیمه هب ،)یهقف و یملع یاهشقن سسؤم و اه
ه اه ساسحا روظنم نیا یارب
یم .دوش
نیااب یلو تراهم ،لاح
و لاقتنا لباق هسردم و سرد و سلاک بلاق رد رتمک یساسحا یاه
شزومآ هبرجت و كیدزن تاطابترا .دنا لمع نیح یاه
یم هک دنا تراهم نینچ دنناوت
ار ییاه
لاس متسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
لوط رد و دریگب دای ار نونف نیا هبرجتاب درف كی زا ،لمع ةنحص رد دیاب غّلبم .دنهد لاقتنا یم ذّملت اهلاس قلاخا نونف دناوت
یم هک یباّلط .دریگارف ار نآ اب بسانتم ی ةصرع دراو دنهاوخ
یم زاین ساسحا ،دنوش غیلبت تراهم ،هبرجتاب باّلط زا یخرب عمج رد ادتبا دیاب هک دننک
یاه
كی زا شیب نآ رد هک یتکارش تاغیلبت داجیا یارب ار هنیمز ،تیعضو نیا .دننک بسک ار مزلا غیلبت لاح رد هبلط رفن هدامآ دنا
یم .دنک
ـ یم داجیا عمج رد ًلاومعم ،ساسحا و روش :ساسحا و روش یاهعمج یریگارف ،عمج رد .دوش
یم كیرحت رتشیب تاساسحا یم و دنوش
دشر دیاش .دیسر تاساسحا زا یرتلااب حطس هب ناوت
یب ریخا ةهد رد زین ینید سلاجم هولاع .دشابن دنور نیا اب طابترا
تاساسحا داجیا یارب هکنیارب ،
هناسردنچ هک یتاغیلبت سپ .تسا مزلا کرحت و ریوصت ،ادص عونتم یاهبلاق زا هدافتسا یا
.تفرگ دنهاوخ رارق هاگن تیولوا رد ،دنشاب هئارا ینید سلجم زا فده هک یماگنه .تسا ییاهعمج نینچ ةرادا زرط ،رگید هل سم یلو
علاطا یاراد هک درف كی دوجو ،دشاب ینید شناد و تاعلاطا تیافک تسا مِلاع ًاحلاطصا و تا
یم دارفا یقبام .دنک اهنت
یاهعمج رد هک تسا یلاح رد نیا .دننک هدامآ ار یکیزیف طیارش دیاب
یم هئارا ار مجسنم ةمانرب كی ،رگیدکی اب هارمه دارفا زا یهورگ ،یساسحا زا یرایسب رد .دننک
رفن دنچ یارجا اب و کرتشم لکش هب یساسحا یاهعمج ،تاقوا یم داجیا
هل سم نیا .دنوش
یم تاغیلبت تمس هب روحمدرف تاغیلبت زا و دشاب هتشاد هدرتسگ دمایپ نید غیلبت رد دناوت
یم نید غیلبت هب رگیدکی هارمه هب )هبلطریغ ای( هبلط رفن دنچ اهنآ رد هک یتکارش كی و دنزادرپ
یم ارجا ار مجسنم ةمانرب هنومن .دورب شیپ دننک
رب نیا زا ییاه همان
یم ار اه همانرب رد میناوت یاه
مسارم و ینید یاهگنُج
.مینک هدهاشم دجاسم رد نشج
ـ لیصحت و ملع زا یناشن ناونع هب هماّمع :یساسحا غّلبم یارب هماّمع تیافک مدع رد یگدرک
هزوح یم راک هب هیملع یاه یم ،صخش كی نت رب تیناحور سابل ندید اب مدرم .دور
دنناوت
نانیمطا ةبنج زا ار نانآ ینید زاین دناوتب هک تسا رادروخرب شناد زا یحطس زا یو هک دننک دوش تیوقت نید یساسحا ةبنج رگا یلو .دنک فرطرب )یقلاخا و یدیاقع ،یهقف( تاعلاطا هئارا سابل و هماّمع ایآ ،دنبای جاور ینید ّسح داجیا رب ینتبم تاغیلبت و دریگ رارق هبلاطم دروم و م تیناحور ی
هنیمز نیا رد ار مزلا تراهم و شناد هک یدارفا تخانش یارب یبوخ ناشن دنناوت
هب ِتردق ةناشن ؟دنیآ باسح هب دنراد نایلغ
هنوگچ ؟تسیچ ینید ّسح داجیا و ندروآرد
؟دش دنهاوخ یجنسرابتعا مدرم دزن هنیمز نیا رد صاخشا
لاسمتسیب ةرامش ،لهچ راهب ،مجنپ و1398
ـ یم ثعاب یساسحا یاضف :ناناوجون و نانز غیلبت دشر دوش
تیمها غیلبت رد ناناوجون و نانز
یم بذج ار یساسحا یاهمایپ راشقا نیا .دنبای رتمهم یساسحا یاضف رد نانآ یاهراتفر و دننک
یم یقلت .دوش
ـ یدانتسا هن و تسا ینید ّسح دراد تیمها هچنآ ،یساسحا نید رد :نید زا یقوذ ریسافت شیازفا
یم هداد ینید لیصا عبانم هب هک یمه زا .دوش
تئارق و یریسافت ور ن دنناوتب هک نید زا ییاه
.دش دنهاوخ رشتنم دنروآ قوذرس ار بطاخم ـ هنیمز :نافرع و فوصت هب شیارگ و تفای دنهاوخ شرتسگ اهاوتحم و اهربنم رد ینافرع یاه
تیصخش هولاع .دش دنهاوخ سرطم رتشیب ینافرع یاه رب
شیب هنایفوص یاهشیارگ ًلاامتحا ،نیا
م شیپ زا دنهاوخ جاور یعیش فوصت یاهشیارگ اب طبترم میهافم و تایبدا و دش دنهاوخ سرط و دراد روضح یغیلبت یاضف رد ییوس زا هک یمهم تانایرج زا یکی بیترت نیا هب .تفای
یمن نآ میناوت دنهاوخرب نآ زا هک یتافارحنا رگید یوس زا و دوب دهاوخ فوصت مینک راکنا ار
ت لئاسم ناونع هب ،دمآ .دش دنهاوخ سرطم غیلب
ةراگن 1 دنور یاهدمایپ .
« نید هب شیارگ شیازفا یساسحا یزرو
» نید غیلبت ةدنیآ رد
)هدنیآ خرچ لنپ ةسلج زا جرختسم(
