ﺻ ﺔﺤﻔ ٣٥٥ - ٣٧٤
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﻴﻠﺤﺗ نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺎﺑ نازروﺎﺸﻛ ﺔﻠﺑﺎﻘﻣ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ اﻮﻫو
يدرﻮﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ :
ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
ﻲﺤﻟﺎﺻ قدﺎﺻ ـ∗
رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻂﻴﺤﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ نارﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺴﻳز
ﻲﻛوزﺎﭘ اﺮﻫز داﮋﻧ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺑﺮﻣ ـ ﻢﺋﺎﻗ ﺪﺣاو رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺮﻬﺷ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد :
20 / 12 / 1392 ﻲﻳﺎﻬﻧ شﺮﻳﺬﭘ :
4 / 3 / 1393
هﺪﻴﻜﭼ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و هﺪﻳﺪﭘ اﻮﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يا نﺎﻳز يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺖﺳا عﻮﻗو لﺎﺣرد ﺖﻋﺮﺳ
هدﺮﺘﺴﮔ رﺎﺑ دراد يا . هﺮﻬﺑ زا يﺮﻴﮔ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد زا ﻦﺘﺷاد ﻦﻴﻘﻳ و اﻮﻫو
هوﺮﮔ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ رد ،نآ عﻮﻗو ﺐﻴﺳآ يﺎﻫ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺮﻳﺬﭘ
ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻴﺣ و ﺮﺛﺆﻣ رﺎﻴﺴﺑ .
ﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ روﺎﺑ و ﺶﻧاد ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ،ﺮ
رد اﻮﻫو
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا نﺎﺷ ﺖﺳا يزروﺎﺸﻛ رد يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
. ار ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ 7861
نازروﺎﺸﻛ زا ﺮﻔﻧ
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ يا
داﺪﻌﺗ ،يا 140 ﺎﻬﻧآ زا ﺮﻔﻧ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ يرﺎﻣآ ﺔﻧﻮﻤﻧ .
ﻖﻘﺤﻣ ﺔﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ تﺎﻋﻼﻃا يروآدﺮﮔ راﺰﺑا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ناﺰﻴﻣ و دﻮﺑ ﻪﺘﺧﺎﺳ
ﺶﺳﺮﭘ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻫ 60 ﻪﺑ ﺪﺻرد ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
و ﻪﺑ روﺎﺑ ،اﻮﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا نازروﺎﺸﻛ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺢﻄﺳ ﺰﻴﻧ و نآ عﻮﻗو ا ﺶﻴﺑ ،ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ز .
ﻞﻴﻠﺤﺗ سﺎﺳاﺮﺑ
ﻪﺑ روﺎﺑ و رﺎﻴﺘﺧارد ِﻲﻋارز ﻦﻴﻣز ﻂﺳﻮﺘﻣ ،نﻮﻴﺳﺮﮔر بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ عﻮﻗو
ﻢﻬﻣ اﻮﻫو ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا نازروﺎﺸﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
. ﻲﻟﺎﺣرد بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد و ،يزروﺎﺸﻛ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻣآرد ،ﻦﺳ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻪﻛ اﻮﻫو
ﻧ يﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻞﻣﺎﻋ ﺮﺑ ﺪﻨﺘﺷاﺪ
. و نازروﺎﺸﻛ يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا يدﺎﺼﺘﻗا و ،ﻲﻧاور ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ .
هژاوﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ : بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،روﺎﺑ و
نارﺪﻧزﺎﻣ ،نازروﺎﺸﻛ ،يرﺎﮔزﺎﺳ ،اﻮﻫ .
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ∗ لﻮﺌﺴﻣ :
S.salehi@umz.ac.ir
٣٥٦
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﺴﻳز تاﺮﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ،ﻲﻄﻴﺤﻣ بآ
و نآ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ،اﻮﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ،يزروﺎﺸﻛ رد نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺶﻫﺎﻛ و يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﮕﻤﻫ اﻮﻫو
ﺶﻧاد ﻪﺑ ﻲﻤﻠﻋ و دﺎﻴﻨﺑ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ
ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا مﻮﻤﻋ ﺖﺳا مزﻻ ﻪﻛ ﺪﻨﻳآ هوﺮﮔ هﮋﻳو
ﺐﻴﺳآ يﺎﻫ ﺮﻳﺬﭘ
ـ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور و ،نﺎﻛدﻮﻛ ،ناﺪﻨﻤﻟﺎﺳ ،نﺎﻧز ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﺎﻨﺷآ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ـ
. بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و هﺪﻳﺪﭘ ،اﻮﻫ ﺖﺳا يا
ﻪﺑ ﻪﻛ دراد تروﺮﺿ نآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و يرﺎﮔزﺎﺳ و ﺖﺳا عﻮﻗو لﺎﺣرد ﺖﻋﺮﺳ )
،يروا 1393 .(
ﻦﻳا
ﻪﻛ ﺶﺳﺮﭘ
» ﻢﻴﻫد مﺎﺠﻧا ﺪﻳﺎﺑ يرﺎﻛ ﻪﭼ ﺎﻣ
« ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ دراد هرﺎﺷا ﻲﻧﺎﺴﻧا و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻲﻧاﺮﺤﺑ ﻪﺑ ،
دﻮﺷ دﺎﺠﻳا مدﺮﻣ رد نآ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﺎﻳ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ مزﻻ ﻲﮔدﺎﻣآ .
ﻳﺪﻬﺗ نﺎﻳز يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﭽﻧآ ﺪ رﺎﺑ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻌﻄﻗ ﻲﻣ هﺪﻴﻣﺎﻧ اﻮﻫو
ﻲﻣ ،دﻮﺷ هوﺮﮔ و ددﺮﮔ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﺖﺴﻳﺎﺑ و نآ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣرد يﺎﻫ
ﺪﻧﻮﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ و ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ نآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا يﺎﻫرﺎﻜﻫار .
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛﺎﺠﻧآزا هﺮﻃﺎﺨﻣ اﻮﻫو
يا
شﺮﮕﻧ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو و هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻲﻣ ،ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
هﺪﻳﺪﭘ ار نآ ناﻮﺗ ا يا
دﺮﻤﺷﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟ
) Reser & Swim, 2010 .(
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ و ﺪﻧراد ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺮﻴﻴﻐﺗ و هﺎﻓر ﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ
ﺐﻴﺳآ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ار راﺪﻳﺎﭘ ﺔﻌﺳﻮﺗ و ،يرﺎﮔزﺎﺳ ،يﺮﻳﺬﭘ ﺪﻨﻨﻛ
. بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ عﻮﺿﻮﻣ صﻮﺼﺧرد و
،اﻮﻫ
ﻲﻣ و قﺎﺒﻄﻧا ةﻮﺤﻧ زا ﻲﻫﺎﮔآ و كرد ياﺮﺑ و دﻮﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﻪﺑ ﺖﺴﻳﺎﺑ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ
ﺪﺑﺎﻳ صﺎﺼﺘﺧا ﻲﻌﺑﺎﻨﻣ ،نآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ و ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻴﻴﻐﺗ )
Malone, 2002, 9 .(
ﻦﻳا ﺮﺑ
فﺎﻄﻌﻧا ،سﺎﺳا يﺮﻳﺬﭘ
عﺎﺠﺗرا ﺎﻳ1
ﺐﻴﺳآ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد ندﻮﺑﺮﻳﺬﭘ ﻲﻣ ﺎﻨﻌﻣ يﺮﻳﺬﭘ
دﻮﺷ . ناﺰﻴﻣ
هوﺮﮔ ﻪﻛ ﻲﺘﻴﻓﺮﻇ ﺎﻳ يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ،ﺎﻫ
نﺎﻜﻣ ﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺛدﺎﺣ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ياﺮﺑ ﺎﻫ
دﻮﺧ رد ﺮﻄﺧ ﺎﻳ
ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ ،ﺪﻧراد .
ﻪﻌﻣﺎﺟ رد بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ يا ﻲﻣ قﺎﻔﺗا اﻮﻫو
فﺎﻄﻌﻧا ،ﺪﺘﻓا ﻪﺑ ندﻮﺑﺮﻳﺬﭘ
يﺎﻨﻌﻣ
ﺶﻨﻛاو ةﻮﺤﻧ و ﻪﺛدﺎﺣ ﻲﻧﺎﺑﺰﻴﻣ ياﺮﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ نﺎﺸﻧ
داﺪﻤﻠﻗ هﺮﻃﺎﺨﻣ ﺎﻳ ﻪﺛدﺎﺣ ﺮﺑاﺮﺑ رد نداد
ﻲﻣ دﻮﺷ ) Cutter et al., 2009 .(
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﺑ ﺶﻳﺮﻟوا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻧﺎﺳﺎﻨﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ 2
بآ مﺮﮔ و اﻮﻫو نﺪﺷ
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Resiliance 2. Ulrich Beck
٣٥٧
ﻲﻣﺮﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ ةﺮﻃﺎﺨﻣ ﻲﻋﻮﻧ ار ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺪﻧرﺎﻤﺷ
. نﺪﺷدراو نﺎﻜﻣا ﺎﻳ ﺐﻴﺳآ عﻮﻗو لﺎﻤﺘﺣا ،هﺮﻃﺎﺨﻣ
ﺖﺳا راﻮﮔﺎﻧ ﺔﺛدﺎﺣ زا ﻲﺷﺎﻧ رﺮﺿ ﺎﻳ ﻪﻣﺪﺻ Ibid)
.(
يرﻮﺋﺎﭼﺎﭘ ارﺪﺘﺟار )
ﻦﻴﺑ ﺖﺌﻴﻫ ﺲﻴﺋر لوﺪﻟا
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و اﻮﻫ ( ﻲﻣﺮﺑ راﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ار يزوﺮﻣا ﻲﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ درﺎﻤﺷ
) ﻪﺑ
،يروا زا ﻞﻘﻧ 1393
.(
ﻦﻳا دﻮﺟو
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ و ﺎﻬﻧآ زا ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ و ﻲﻫﺎﮔآ ﻦﺘﺷاد ،ﻲﻧﺎﻬﺟ تاﺮﻃﺎﺨﻣ ﻲﻣ ﻲﻣاﺰﻟا ار نﺎﺷ
دزﺎﺳ
) ﻲﻛوزﺎﭘ ،داﮋﻧ 1391 .(
ﻪﺘﺒﻟا ،نﺎﻴﻫﺎﮕﺸﻧاد و ﻲﻤﻠﻋ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ زا ﻞﺴﻧ ود ﺎﻳ ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ رد
ﻛ ﻳﻻ يﺎﻫدﺮﻛرﺎ ﺔ
ﻲﻣ ار نآ ﺖﻴﻤﻫا و نزوا ﻌﻣﺎﺟ رﺎﺸﻗا ﺮﮕﻳد و ﺪﻨﺘﺴﻧاد
ﺔ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻧ دﺮﻛرﺎﻛ زا ﺎﻬﻨﺗ
ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻋﻼﻃا نزوا ﺔﻳﻻ ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ
ًﻼﺻا ﻲﺑ ﻢﻫ نآ دﻮﺟو زا ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺒﺧ
) ﻦﺗﺎﺳ ، 1392 .(
ﺎﻣا
ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد هزوﺮﻣا ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ دﺎﻘﺘﻋا و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا صﻮﺼﺧرد ﻲﻫﺎﮔآ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا بآ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺮﻴﻴﻐﺗ ةﺪﻳﺪﭘ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
و ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا زا ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ،اﻮﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺎﺑ
نآ رﺎﺑ ﺖﺳا ) ﻲﻛوزﺎﭘ ،داﮋﻧ 1391 ( .
ﻲﻤﻴﻠﻗا تاﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛﺎﺠﻧآزا )
ﻢﻴﻠﻗا ﺮﻴﻴﻐﺗ و نزوا ﺔﻳﻻ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ (
رد ، ﺚﺣﺎﺒﻣ
ﻲﻤﻠﻋ ﻞﺴﻧ و زوﺮﻣا ﻲﮔﺪﻧز ياﺮﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻲﻋﻮﻧ ﻲﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﻲﺗآ يﺎﻫ
،ﺪﻧﻮﺷ ياﺮﺑ زﺎﻴﻧ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
ﻲﻣ سﺎﺴﺣا ﺶﻴﭘ زا ﺶﻴﺑ ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺧﺎﻨﺷ و ﻢﻬﻓ ﻪﺑ دﻮﺷ
) ،ﻦﺗﺎﺳ 1392 .(
ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺖﺴﻳز تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﺶﻧاد ﻢﻬﻣ و ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲﻄﻴﺤﻣ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
هوﺮﮔ ﺐﻴﺳآ يﺎﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ هﺪﻧﻮﺷرﺎﮔزﺎﺳ و ﺮﻳﺬﭘ
ـ اﻮﻫو نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﻪﻠﻤﺟ زا مزﻻ ـ
ﺶﻧاد ﺖﺳا
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ يﺎﻫزﺎﮔ ﺮﺛا ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ صﻮﺼﺧرد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻲﻤﻠﻋ مﺮﮔ ،يا
و ،ﻲﻧﺎﻬﺟ نﺪﺷ
كزﺎﻧ ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا نزوا ﺔﻳﻻ نﺪﺷ .
نﺎﻳز تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
ﻪﺑ اﻮﻫو ﺖﺴﻳز ﺶﻟﺎﭼ ناﻮﻨﻋ نﺮﻗ ﻲﻄﻴﺤﻣ
21 ةﺮﺘﺴﮔ ،
ﻲﻌﻴﺳو ﻒﻴﻃ ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫرﺎﺘﻓر حﻼﺻا مﺰﻠﺘﺴﻣ و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻌﻴﺳو ﻪﻌﻣﺎﺟ ناﺮﮕﺸﻨﻛ زا
،ناﺪﻧوﺮﻬﺸـ
هﺎﮕﻨﺑ ﺖﻟود و ﺎﻫ ﺖﺳا ـﺎﻫ
. ﻪﻧاﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺎﻳ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺠﻳوﺮﺗ و ﻲﻘﻳﻮﺸﺗ ﺎﻳ ﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻦﻳا .
ﻖﺒﻃ ﺎﻣا
لﺪﻣ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﻲﻠﻣاﻮﻋ و ﻊﻧاﻮﻣ ،يﺮﻈﻧ يﺎﻫ رﺎﺘﻓر ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﻧﺎﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ار يرﺎﺘﻓر ﺎﻳ ﺪﻧﻮﺷ
ﺪﻨﻨﻛ ﺞﻳوﺮﺗ .
شﺮﮕﻧ لﺪﻣ رد ﺎﻫروﺎﺑ و ﺎﻫ ناور يﺎﻫ
ا ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻦﻴﻴﺒﺗ حﺮﻄﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا رﺎﺘﻓر ةﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧا
) Ryan & Spash, 2010 .(
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻦﻳدوﺎﻫ )
2007 (
٣٥٨
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ عﻮﻗو نازروﺎﺸﻛ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ يﺪﻳﺪﻬﺗ ار نآ ﺪﻨﻧاﻮﺘﻧ ﺎﻳ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ روﺎﺑ ار اﻮﻫو
ﻪﻓﺮﺣ و ،هداﻮﻧﺎﺧ ،دﻮﺧ ياﺮﺑ ﻧ دﺎﻳز لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ هﺎﮕﻧآ ،ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻘﻠﺗ نﺎﺷ
ﻲﻤ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ار نﺎﺷدﻮﺧ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
بآ تﺎﻣاﺪﻗا ﺎﺑ ﺎﻳ ﺪﻨﻨﻛ رﺎﮔزﺎﺳ اﻮﻫو ﺪﻨﻫﺎﻜﺑ نآ زا نﺎﺷ
) Howden et al., 2007 .(
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ روﺎﺑ
بآ ﺖﻠﻋ و اﻮﻫو ﺖﺳﺎﻴﺳ صﻮﺼﺧرد شﺮﮕﻧ ﺮﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻳﺎﺑ نآ يﺎﻫ
رﺎﺛآ ﺶﻫﺎﻛ يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
نﺎﻳز ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار نآ رﺎﺑ .
ﻪﺑ ﺎﻫروﺎﺑ ترﺎﺒﻋ ﻲﻠﻛرﻮﻃ ﻓ زا ﺪﻧا
هﺪﻳﺪﭘ ﺖﻟﺎﺣ ﻢﻬ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺎﻳ نﺎﻬﺟ رد ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻗاو ﺶﻧاد سﺎﺳاﺮﺑ ار ﺎﻬﻧآ داﺮﻓا ﻪﻛ يا
ﻲﻣ رﻮﺼﺗ نﺎﺷ
ﺪﻨﻨﻛ . ﺮﺑ ﻞﻤﻋرد ﺎﻫروﺎﺑ
ﻞﻜﺷ هﺪﻳﺪﭘ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ يﺮﻴﮔ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ يرﺎﺘﻓر تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ و تﺎﻣاﺪﻗا ﺎﻳ ﺎﻫ
ﺪﻧراﺬﮔ ) Arbuckli et al.,
.(2013 بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ ﻪﺑ اﻮﻫو
يﺎﻨﻌﻣ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃواد تﺎﻣاﺪﻗا ﺖﺧﺎﻨﺷ و كرد ﻞﻳﺪﻌﺗ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻞﻣاﻮﻋ زا نازروﺎﺸﻛ ﺖﺧﺎﻨﺷ مﺰﻠﺘﺴﻣ و ﺖﺳا ﻲﻋارز ةزﻮﺣ رد تاﺮﻃﺎﺨﻣ و اﻮﻫو
ﺖﺳا نآ ﻞﻠﻋ زا ﻦﺘﺳﺎﻛ ياﺮﺑ ماﺪﻗا .
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺖﻴﻤﻫا و ﻲﻳﺎﺘﺳور ﻲﮔﺪﻧز ةزﻮﺣ رد يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻢﻬﻣ زا نازروﺎﺸﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا رد يزروﺎﺸﻛ هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﺗ
ﺐﻴﺳآ يﺎﻫ نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺮﺑاﺮﺑرد ﺮﻳﺬﭘ
ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
بآ هوﺮﮔ زا ﺰﻴﻧ و اﻮﻫو ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و هﺪﻧﻮﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ نآ ةﺪﻨﻫد ﻲﻣ رﺎﻤﺷ
ﺪﻨﻳآ
) .(Ibid نﺎﻳز تاﺮﻴﺛﺄﺗ صﻮﺼﺧرد نازروﺎﺸﻛ روﺎﺑ و ﺶﻧاد ﺶﺠﻨﺳ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ رﺎﺑ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ و اﻮﻫو ﺖﺳﺎﻴﺳ زا نﺎﺷ
ﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ ﺖﺳا يزروﺎﺸﻛ رد ير
.
ﺶﻫوﮋﭘ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ ﺮﺑ يروﺮﻣ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ اﻮﻫو ﺖﺴﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺘﺷاد نازروﺎﺸﻛ ﺮﺑ يﺪﺟ يدﺎﺼﺘﻗا و ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﻄﻴﺤﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز لﺪﺘﻌﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ياﺮﺑ هﮋﻳو
رد ﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ يﻮﮕﻟا )
شرﺎﺑ ﻞﻴﺳ يﺎﻫ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ﺎﺳآ
( ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ نﺎﺷرﺎﻛ ﺪﻧور ﺮﺑ
ﺖﻴﻤﻫا ،دراﺬﮔ
ﺪﻧراد ﻲﻳاﺰﺴﺑ .
لﺎﺳ رد نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺎﺑ ﻖﻴﺒﻄﺗ ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
،نازروﺎﺸﻛ ﻲﻠﺻا ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻪﺑ اﻮﻫو
ﺖﺳﺎﻴﺳ و ،ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ناراﺬﮔ
. بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ًﻼﻣﺎﻛ قﺎﻔﺗا اﻮﻫو
دﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ يرﺎﮔزﺎﺳ نآ ﺎﺑ ﺖﺳا مزﻻ و هدﺎﺘﻓا .
ا ﻲﺷﺎﻧ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ةرﺎﺑرد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ،ناﺮﻳا رد ز
٣٥٩
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ـ اﻮﻫو ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺴﻜﺸﺧ هﮋﻳو ﺖﺳا هدﻮﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ نﻮﻧﺎﻛ رد هراﻮﻤﻫ ـ
. ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟزا
ﻲﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻞﺿﺎﻓ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ناﻮﺗ
نارﺎﻜﻤﻫ و ﺎﻴﻧ )
1391 ( نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻫﺎﻃرﻮﭘ و )
1392 (
دﺮﻛ هرﺎﺷا . ﺶﻫوﮋﭘ ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ دﺮﻜﻳور ﺎﺑ يدﺮﺑرﺎﻛ عﻮﻧ زا رﻮﻛﺬﻣ يﺎﻫ
ﺒﻤﻫ ار ﻲﺘﻴﻌﻤﺟ تﺎﻛﺮﺣ و ،ﺪﻣآرد ﺶﻫﺎﻛ ،مﺪﻨﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ دﺮﻜﻠﻤﻋ و شرﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﻴﺑ ﺔﻄﺑار ،ﻲﮕﺘﺴ
ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺎﻬﻧآ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻠﻴﻣ ﻚﻳ ﺶﻫﺎﻛ يازا
ناﺰﻴﻣ رد ﺮﺘﻣ
ﻪﺑ و ﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ رﺎﺘﻜﻫ رد مﺪﻨﮔ ﺖﺷادﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ مﺮﮔﻮﻠﻴﻛ ﻪﺳ ،ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺮﻔﻧ رﺎﻬﭼ ،نآ ﻊﺒﺗ
ﻓا ناﺮﺟﺎﻬﻣ ﺪﺷ هدوﺰ
. نازروﺎﺸﻛ هﺎﮔﺪﻳد ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧاﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ،تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رﺎﻨﻛ رد
نﺎﻳز رﺎﺛآ صﻮﺼﺧرد بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
ﻪﺑ ار اﻮﻫو ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ
. نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠﻋﺮﺒﻤﻗ
) 1391 ( نﺎﻳز رﺎﺛآ صﻮﺼﺧرد نازروﺎﺸﻛ هﺎﮔﺪﻳد ، بآ تاﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
يﮋﺗاﺮﺘﺳا و اﻮﻫو يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار
. ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ ﻖﻴﻘﺤﺗ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ شور
362 زا ﺮﻔﻧ
ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻛﺮﺷ نآ رد نازروﺎﺸﻛ .
ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ نازروﺎﺸﻛ زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ار يزروﺎﺸﻛ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺎﻬﻧآ ﺮﺜﻛا و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺶﻫﺎﻛ شرﺎﺑ و ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﻣد بآ ﻂﻳاﺮﺷ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و
ﻐﺗ ﻲﻳاﻮﻫ ﺪﻧدﻮﺑ هداد ﺮﻴﻴ .
ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻞﺻﺎﺣ ،ﺞﻳوﺮﺗ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد ،ﻦﻴﻣز ةزاﺪﻧا ،يزروﺎﺸﻛ ﺔﺑﺮﺠﺗ ﻪﻛ ﻦﺘﺷاد و ،كﺎﺧ يﺰﻴﺧ
ﻢﻬﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻞﻐﺷ ﻦﻳﺮﺗ
ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ يﺎﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا يﺮﻴﮔرﺎﻛ
هدﻮﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ ﺪﻧا
.
هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد د يا
ﺮﻴﻴﻐﺗ ةرﺎﺑرد نازروﺎﺸﻛ روﺎﺑ و ﺶﻧاد ﺶﻘﻧ ﺔﻨﻴﻣز ر
بآ ﻲﻣ هرﺎﺷا ﺎﻬﻧآ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﺠﻨﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا اﻮﻫو
دﻮﺷ . زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺔﺴﺳﺆﻣ
تﺎﻴﺣ جﻮﺒﻣﺎﻛ ﺶﺣو ) 1
2011 ( بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ةرﺎﺑرد ار نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﺶﻧاد و ﻲﻫﺎﮔآ ناﺰﻴﻣ و اﻮﻫو
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ نآ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ و نازروﺎﺸﻛ يﺎﻫ
ﺎﺷ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ن ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
دﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻣ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ رﻮﻛﺬﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
بآ ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﺮﻴﻴﻐﺗ اﻮﻫو
ﺪﻧدﻮﺒﻧ هﺎﮔآ نآ تاﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻞﻠﻋ زا ﺎﻣا ،ﺖﺳا هدﺮﻛ .
ﻪﺑ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﻞﮕﻨﺟ ﻞﻣﺎﻋ ﺰﺟ
ﺮﻳﺎﺳ ،ﻲﻳادز
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Save Cambodia’s Wildlife
٣٦٠
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ يﺎﻫزﺎﮔ ةﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻤﻧ ار يا ﺪﻨﺘﺧﺎﻨﺷ
. ﻧ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ رﻮﻛﺬﻣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘ
گرﺰﺑ ﻲﻋارز ﻦﻴﻣز ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﻲﻫﺎﮔآ ﺪﻨﺘﺷاد يﺮﺗ
ﺎﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ةﻮﺤﻧ زا نﺎﺷ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ دﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ اﻮﻫو .
ﻲﻨﻴﻜﻳ و ﻲﻠﻧﻮﻗوا )
2012 ( بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ﺢﻄﺳ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ياﻮﻫو
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻳﺮﺠﻴﻧ رد نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور .
صﻮﺼﺧرد ﺎﻬﻧآ 70
نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور زا ﺮﻔﻧ و ﺪﻧدﺮﻛ ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﺷ 6
/ 68 ﻞﺑﺎﻘﻣرد نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﺪﺻرد 4
/ 3 ﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﻤﻛ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺪﺻرد
بآ ﺪﻨﺘﺷاد اﻮﻫو .
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ ﺔﻄﺑار ،ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ
بآ و ﺖﺷاد دﻮﺟو يزروﺎﺸﻛ ﺔﻓﺮﺣ و ،ﻦﺳ ،اﻮﻫ .
سﻮﺴﺟر )
2012 ( ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا رد
ارﻮﺼﺗ نﺎﻳز تاﺮﻴﺛﺄﺗ ةرﺎﺑرد نازروﺎﺸﻛ يﺎﻫروﺎﺑ و ت بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
ﺖﺧادﺮﭘ اﻮﻫو .
يو ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻪﺑ و ﺪﺷ اﺮﺟا ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ ترﻮﺻ 315
ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﻛﺮﺷ نآ رد نازروﺎﺸﻛ زا ﺮﻔﻧ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﻂﻘﻓ ﻪﻛ 36 بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ياﺮﺑ نازروﺎﺸﻛ زا ﺪﺻرد و
ﺪﻧدﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ ﻲﻤﻠﻋ سﺎﺳا و ﻪﻳﺎﭘ ،اﻮﻫ .
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ روﺎﺑ و
ﻪﺑ دﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻦﺳ ﺐﺴﺣﺮﺑ اﻮﻫ يرﻮﻃ
يﻻﺎﺑ نازروﺎﺸﻛ ﻪﻛ 51
ﺮﻴﻴﻐﺗ ،لﺎﺳ
بآ هﺪﻳﺪﭘ ار اﻮﻫو ﻲﻣ ﻲﻤﻠﻋ يا
ﺪﻨﺘﺴﻧاد . ﻂﻘﻓ ،ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد 18
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد روﺎﺑ ﺪﺻرد
بآ ﻲﻃ اﻮﻫو 25 ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ يزروﺎﺸﻛ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﺑ يدﺎﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ هﺪﻨﻳآ لﺎﺳ .
ﺰﻠﻳو ) 2012 ( رد
ﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻔﻴﻛ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺐﻟﺎﻗ نﺎﻳز رﺎﺛآ صﻮﺼﺧرد نازروﺎﺸﻛ روﺎ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ و اﻮﻫو
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺖﺧادﺮﭘ نآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ .
لﻮﻤﻌﻣﺮﻴﻏ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﻛ ﻲﻧازروﺎﺸﻛ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ وا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ يﻮﺟ ﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ار ﻲﻠﺼﻓ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺪﻧﺪﻳد ﻲﻤﻧﺮﺑ ﺪﻳﺪﻬﺗ ار اﻮﻫو
ﺪﻧدﺮﻤﺷ . نازروﺎﺸﻛ ﺮﺜﻛا
حﺮﻃ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﻓ ار اﻮﻫو
ﻲﻣ مواﺪﺗ و ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ ﺪﻗﺎ
ﺪﻧﺪﻳد . ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﺧﺎﻨﺷ و كرد ﻦﻴﺑ
بآ ﺖﺷاد دﻮﺟو فﺎﻜﺷ نآ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ماﺪﻗا و اﻮﻫو .
زا ﺰﻳﺮﮔ ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ،ﺖﻟود ﺖﻳﺎﻤﺣ مﺪﻋ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻞﻤﻋ .
ناﺮﮕﻳد و ﺰﻠﻴﻧ )
2012 ( ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا يﺪﻨﻠﻳزﻮﻴﻧ نازروﺎﺸﻛ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ ﻲﺸﻳﺎﻤﻴﭘ ﻲﻃ
ﺄﺗ زا نازروﺎﺸﻛ رﻮﺼﺗ و روﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد نﺎﻳز تاﺮﻴﺛ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ ﻪﺑ ،ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ اﻮﻫو
يرﻮﻃ ﻪﻛ
67 بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﺻرد ﻲﻣ ﺪﻳﺪﻬﺗ يزروﺎﺸﻛ ياﺮﺑ ار اﻮﻫو
و ﺪﻧﺪﻳد 57 ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻲﻋﺪﻣ ﺪﺻرد
بآ ﺖﺳا ﺖﺻﺮﻓ ﻚﻳ اﻮﻫو .
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،نازروﺎﺸﻛ زا ﻲﻤﻴﻧ زا ﺶﻴﺑ و
ﺪﻨﺘﺷاد روﺎﺑ ار نﺎﻬﺟ ياﻮﻫ .
ﺮﺜﻛا
ﺖﺳﺎﻴﺳ ناﺮﮕﻧ نازروﺎﺸﻛ رد ﺖﻟود يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ يزروﺎﺸﻛ ﺶﺨﺑ .
ناﺮﮕﻳد و ﻲﻠﻛﻮﺑرآ ﺖﻳﺎﻬﻧرد
٣٦١
) 2013 ( صﻮﺼﺧرد ﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ياوﻮﻳآ ﺔﻘﻄﻨﻣ نازروﺎﺸﻛ شﺮﮕﻧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻤﻛ شور ﺎﺑ
ﺖﺳﺎﻴﺳ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻫﺎﻛ و يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺔﻏﺪﻏد ﺮﻴﺛﺄﺗ و اﻮﻫو
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ اﻮﻫو زا نﺎﺷ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ .
ﻧازروﺎﺸﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻬﻧآ ﺞﻳﺎﺘﻧ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ناﺮﮕﻧ ﻪﻛ ﻲ
ﺮﺑ اﻮﻫو
ﺖﻋارز هﺪﻳﺪﭘ ار نآ و ﺪﻧدﻮﺑ نﺎﺷ نﺎﺴﻧا يا
ﻲﻣﺮﺑ ﺖﺧﺎﺳ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ شﺮﮕﻧ ،ﺪﻧدﺮﻤﺷ
يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ناﺰﻴﻣ يزروﺎﺸﻛ ﻦﻴﻣز ﺖﻌﺳو ﺐﺴﺣﺮﺑ نازروﺎﺸﻛ ﺔﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺖﺷاد يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ .
ﻪﺑ ﻋارز ﻦﻴﻣز ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ زا نازروﺎﺸﻛ ﺖﻳﺎﻤﺣ ،ﻲ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺰﻴﻧ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﻳ . زا ﺖﻳﺎﻤﺣ و ،تﻼﻴﺼﺤﺗ ،ﻦﺳ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ تﻼﻴﺼﺤﺗ و ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺖﺒﺜﻣ ﺔﻄﺑار ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻻﺎﺑ ﺖﻓر . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺮﺑ يروﺮﻣ ﻂﻘﻓ ،ﻲﻠﺧاد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ ﺪﻫد
و ﻲﻠﻋﺮﺒﻤﻗ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 1391 ( ﻪﺑ نﺎﻳز رﺎﺛآ ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ شﺮﮕﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
اﻮﻫو
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ . ﻞﺿﺎﻓ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻧاﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ نارﺎﻜﻤﻫ و ﺎﻴﻧ
) 1391 ( نارﺎﻜﻤﻫ و يﺮﻫﺎﻃرﻮﭘ و )
1392 ( ،
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧدﺮﻛ ﻲﺳرﺮﺑ ار راﺪﻳﺎﭘ يزروﺎﺸﻛ ﺶﻘﻧ و اﻮﻫو
. ﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،ﻞﺑﺎﻘﻣرد ﻪ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ ،ﺶﻧاد ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ شﺮﮕﻧ و اﻮﻫو
ﻪﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﻲﺟرﺎﺧ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد رﻮﻓو
ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ .
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ شﺮﮕﻧ ﻪﺑ ،ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا رﺎﻨﻛ رد ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺐﺴﺣﺮﺑ اﻮﻫو
ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺰﻴﻧ يزروﺎﺸﻛ ﻦﻴﻣز .
ﻪﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻦﻴﺸﻴﭘ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺶﻘﻧ ﻞﻣاﻮﻋ و هﺪﻨﻨﻛ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ رد يا ﺪﻧراد نازروﺎﺸﻛ يﻮﺳزا ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
.
مﺎﻬﻟا ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا حﺮﺷ ﻦﻳﺪﺑ ﻪﻛ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ تﺎﻴﺿﺮﻓ ﺶﺨﺑ
ﺪﻧا :
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ • ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ،اﻮﻫو
ﻲﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﺰﻴﻧ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺪﺑﺎﻳ .
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ • ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ اﻮﻫو
نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ اﻮﻫو
دراد ﺖﺒﺜﻣ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ ،رﺎﻴﺘﺧارد ﻲﻋارز ﻦﻴﻣز ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا • نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
رﺎﺑ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ دراد ﺖﺒﺜﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﻮﻫو .
٣٦٢
شور ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻪﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ و ،ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،يدﺎﻨﺳا شور
. ﻖﻴﻘﺤﺗ ِيرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ
ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﻦﻛﺎﺳ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور ﺔﻴﻠﻛ ار ﺮﺿﺎﺣ )
نارﺪﻧزﺎﻣ نﺎﺘﺳا رد ﻊﻗاو (
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻨﻫد
.
ياراد ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ 4
،ﺶﺨﺑ 8 و ،نﺎﺘﺴﻫد 93
ﺖﺳﺎﺘﺳور )
،ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يراﺪﻧﺎﻣﺮﻓ
1392 ( ﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ ةﻮﻴﺷ زا هدﺎﻔ ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ
ﻪﻠﺣﺮﻣﺪﻨﭼ يا زا ،يا
2 داﺪﻌﺗ نآ ﺶﺨﺑ 4
و نﺎﺘﺴﻫد 7
ﺎﺘﺳور ) عﻮﻤﺠﻣرد ( و 140 ﻪﺑ زروﺎﺸﻛ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ
. رد ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ ﺮﻬﺷ
ﻪﻧاﺮﻛ ﻲﮔﮋﻳو و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ ﺔﻧﺎﺧدور يﺎﺘﻟد يﺎﻬﺘﻧا ﺪﺣ و رﺰﺧ يﺎﻳرد ﻲﺑﻮﻨﺟ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﻳا زا نآ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
دﺮﻳﺬﭘ ) ،نارﺎﻜﻤﻫ و يرﺎﺴﻛﺎﺧ 1392
، 130 .(
ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ
ﻲﺑاﺮﺗ و ﺶﺨﺒﻧﺎﻬﺟ )
1382 ( ﻲﻨﺷور و يﺰﻳﺰﻋ ، )
1387 ( ﻲﻧﺎﺠﻴﻠﻋ و ، )
1390 ( ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ
لﺎﺳ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺎﻣد ،ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد راد .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ظﺎﺤﻟزا
ﻧور ياراد ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ،ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻟوﺰﻧ ﻲﻤﻛ ﺖﺑﺎﺛ ﺪ
. ﺔﺟرد ﺔﻧﻻﺎﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تراﺮﺣ
هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تراﺮﺣ ﺔﺟرد ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻢﺋﺎﻗ ،ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ يﺎﻫ
،ﺮﺴﻣار ،ﺮﻬﺷ
ﺮﺴﻠﺑﺎﺑ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃر ﺔﻧﻻﺎﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و هدﻮﺑ ﺮﻬﺷﻮﻧ و )
6 / 72
ﺪﺻرد ( ﺖﺳا . زا نﺎﺸﻧ ﻲﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ﺖﻓا
ﺔﺟرد ﺶﻳاﺰﻓا ،صﺎﺧ يﺎﻫ
ﻞﺼﻓ رد تراﺮﺣ ﻲﻟﺎﺴﻜﺸﺧ عﻮﻗو و ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧراد ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻋارز يﺎﻫ .
ﻪﺑ و ﺶﺨﺒﻧﺎﻬﺟ ﺮﻈﻧ
نارﺎﻜﻤﻫ )
1389 ( ﺪﻳﺪﺷ ﺐﻳﺮﺨﺗ ،بآ يﺎﺿﺎﻘﺗ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻚﺷ نوﺪﺑ
ﻞﮕﻨﺟ ﻟﺎﻌﻓ رﺎﻨﻛ رد ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺔﻌﺳﻮﺗ و ،ﻲﺿارا يﺮﺑرﺎﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ،ﺎﻫ ﺖﻴ
ﻞﻣاﻮﻋ زا يزروﺎﺸﻛ يﺎﻫ
ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻢﻴﻠﻗا ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻚﻳﺮﺤﺗ
ﺪﻧﻮﺷ . ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺑ مزﻻ تﺎﻋﻼﻃا
ﻊﻤﺟ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ راﺰﺑا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ يروآ
. هﺎﮔﺪﻳد زا ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يرﻮﺻ ﻲﻳاور ﺪﻴﻳﺄﺗ ياﺮﺑ يﺎﻫ
ﻄﻣ ﻚﻳ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ يرﺎﺳ يزروﺎﺸﻛ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نادﺎﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺎﻤﻨﻫار ﺔﻌﻟﺎ
ﻞﻴﻤﻜﺗ 20 ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ زا ،يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ زا جرﺎﺧ داﺮﻓا زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
) لوﺪﺟ 1 .(
ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد حﺮﻄﻣ ﻲﺳﺎﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺳ
٣٦٣
ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ،ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا )
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
( و
ﻐﺘﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴ )
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد و
و اﻮﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ روﺎﺑ و
اﻮﻫ ( ﻲﻣ ﻪﺋارا دﻮﺷ .
ﻒﻟا ( ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
: ﻦﻴﺑ ﺖﺌﻴﻫ ﻒﻳﺮﻌﺗ سﺎﺳاﺮﺑ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ لوﺪﻟا
و اﻮﻫ
) 2012 ( ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻲﺑﺎﻳزرا و اﺮﺟا ،ﻲﺣاﺮﻃ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ، ﺺﺧﺎﺷ و ﺎﻫ
كرد ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻧور دﻮﺒﻬﺑ و ،نآ ﺶﻫﺎﻛ ،تاﺮﻃﺎﺨﻣ ،ﻲﻧاور و ﻲﻤﺴﺟ ﺖﻴﻨﻣا ﻆﻔﺣ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑاﺮﺑرد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
نﺎﺴﻧا هﺎﻓر ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا لدﺎﻌﺗ ﻆﻔﺣ ﺎﺑ مأﻮﺗ ﻲﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا و ،ﺎﻫ
هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ تاﺮﻃﺎﺨﻣ ﺶﻫﺎﻛ و يرﺎﮔزﺎﺳ ةﻮﻴﺷ ود ﻪﺑ ﺎﻫ
مﺎﺠﻧا اﻮﻫو
ﻲﻣ دﻮﺷ . مﺎﻈﻧ رد يرﺎﮔزﺎﺳ ﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ
نآ تاﺮﻴﺛﺄﺗ و ﻲﺗآ ،ﻲﻠﻌﻓ يﻮﺟ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ قﺎﺒﻄﻧا ﺪﻨﻳاﺮﻓ ،ﻲ
ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻪﺑ ،دﻮﺷ يرﻮﻃ ﺐﻴﺳآ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺻﺮﻓ زا ﺎﻳ ﺪﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
ﺎﺑ نآ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ
هﺮﻬﺑ راﺪﻳﺎﭘ ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻦﺘﺷاد و ،ﻲﮔﺪﻧز ﺖﻴﻔﻴﻛ و هﺎﻓر ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﺖﻴﻨﻣا ﺶﻳاﺰﻓا فﺪﻫ دﺮﻛ يرادﺮﺑ
.
ب ( بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد و
اﻮﻫ : ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻖﺒﻃ ﺖﺴﻳز ﺶﻧاد ،
تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ﻪﻠﻤﺟزا ـ ﻲﻄﻴﺤﻣ
بآ و اﻮﻫ ﻞﺋﺎﺴﻣ ،ﻲﻠﺻا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ةرﺎﺑرد مزﻻ داﻮﺳ و ﺖﺧﺎﻨﺷ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﺮﻈﻧزا ـ
ﺖﺴﻳز ترﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻨﺷآ و ،ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ياﺮﺑ مزﻻ يﺎﻫ
) ،ﻲﺤﻟﺎﺻ 1389 .(
ج ( بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ اﻮﻫ و
: ﺶﻳاﺮﮔ زا ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺎﻫروﺎﺑ ﺔﻄﺑار ةرﺎﺑرد ﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ و نﺎﺴﻧا ﺖﺴﻳز
و ﺪﻧا
ﻦﻴﻴﻌﺗ بﻮﭼرﺎﭼ ﺎﻳ ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ةﺪﻨﻨﻛ ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ مﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻌﺟﺮﻣ يﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻬﻧآ زا ﺖﺴﻳز
دﻮﺷ )
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﺘﺳوﺮﺳ يﺪﺑﺎﻋ 1386
، 61 .(
ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ
ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ نﺎﺴﻧا ﺶﻳاﺮﮔ ﺖﺴﻳز تﻼﻜﺸﻣ ﺔﻏﺪﻏد ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺖﺴﻳز
ﻲﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر و ﺪﺑﺎﻳ
ﻣ ﻪﻠﺑﺎﻘ ﻲﻣ ﺶﻴﭘ رد يا
دﺮﻴﮔ .
لوﺪﺟ
1 . ﺺﺧﺎﺷ ياﺮﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫ
ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻪﻳﻮﮔ داﺪﻌﺗ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳﺮﺿ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
7 62
/ 0
ﺶﻧاد بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و اﻮﻫ 5
90 / 0
يﺎﻫروﺎﺑ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و اﻮﻫ 5
58 / 0
٣٦٤
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﻒﻟا ( ﻲﮔﮋﻳو ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
: عﻮﻤﺠﻣ زا 140 ﻲﺳرﺮﺑ داﺮﻓا زا ﺮﻔﻧ ،هﺪﺷ
108 ﺮﻔﻧ
دﺮﻣ ) 77 / 1 ﺪﺻرد ( و 29 نز ﺮﻔﻧ ) 7 / 20 ﺪﺻرد ( ﺪﻧداﺪﻧ ﻲﺨﺳﺎﭘ ﺮﻔﻧ ﻪﺳ و ﺪﻧدﻮﺑ .
ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ عﻮﻧ سﺎﺳاﺮﺑ
،ﻦﻴﻣز 71 ﺮﻔﻧ ) 7 / 50 ﺪﺻرد ( و ﻲﺼﺨﺷ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ 6
ﺮﻔﻧ ) 3 / 4 ﺪﺻرد ( ﺪﻨﺘﺷاد عﺎﺸﻣ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ يرﺎﻛ ﻒﺼﻧ .
ب ( ناﺰﻴﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
نﺎﻳز رﺎﺛآ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
و اﻮﻫ : لوﺪﺟ 2 ﻊﻳزﻮﺗ ،
هرﺎﻣآ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
نﺎﻳز تاﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
ار اﻮﻫو
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . ﻪﻳﻮﮔ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﺪﻨﻛ ﺔﻳﻮﮔ ﻪﻛ
» مﺮﮔ ﺎﺑ دﻮﺒﻤﻛ و اﻮﻫ نﺪﺷ
اد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺸﻛ عﻮﻧ ﺪﻳﺎﺑ بآ د
« ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ )
16 / 3 زا 5 ( ﺔﻳﻮﮔ و
» ياﺮﺑ ﻲﻣزاﻮﻟ زا ﺪﻳﺎﺑ
ﺪﻨﻨﻛ دراو يﺮﺘﻤﻛ ﺐﻴﺳآ كﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا يزروﺎﺸﻛ «
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ )
23 / 4 زا 5 ( و ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ،
ﺪﻨﺘﺷاد ار ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
رﺎﺛآ ﺎﺑ نﺎﻳز ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
بآ و اﻮﻫ
، 4 نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ دﺮﻜﻳور ةﺪﻨﻫد
ﺶﺨﺑ رد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا يزروﺎﺸﻛ .
فاﺮﺤﻧا ﻪﻳﻮﮔ رﺎﻴﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺐﻴﺗﺮﺗ 76 / 0 ، 1 ، 16 / 1 ، 01 / 1 ، 06 / 1 ، 27 / 1 و 89 / 0 ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 2 . ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ يﺎﻫ
يزروﺎﺸﻛ رد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﺎﻫ )
1 ( ) 2 ( ) 3 ( ) 4 ( ) 5 ( ) 6 (
هﻮﻴﺷ ﺖﺤﺗ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ رﺎﺸﻓ
) هﺮﻄﻗ و ﻲﻧارﺎﺑ يا
( شور زا يﺎﻫ
هﺮﻬﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺳا بآ زا يﺮﻴﮔ 4 .
/ 41 6 / 43 6 / 13 7 / 0 7 / 0 24 / 4
ﻦﻴﺷﺎﻣ زا ﺪﻳﺎﺑ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺖﺷادﺮﺑ و ﺖﺸﻛ رد تﻻآ
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا يزروﺎﺸﻛ 9 .
/ 47 4 / 31 3 / 14 3 / 4 4 / 1 17 / 4
مﺮﮔ ﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺸﻛ عﻮﻧ ﺪﻳﺎﺑ بآ دﻮﺒﻤﻛ و اﻮﻫ نﺪﺷ داد ﺮﻴﻴﻐﺗ ار
. 20 45 7 / 20 1 / 7 5 61 / 3
ﺶﺨﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻳﺎﺑ نازروﺎﺸﻛ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻫﺎﻛ رد ﺎﻫ
اﻮﻫو
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺶﻘﻧ 3 .
/ 24 35 6 / 33 3 / 4 4 / 1 72 / 3
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻧاﻮﻴﺣ يﺎﻫدﻮﻛ زا .
3 / 41 40 4 / 11 9 / 2 9 / 2 10 / 4
ﺪﻧازﻮﺳ ار هﺎﻛ ﺞﻧﺮﺑ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ ﺪﻳﺎﺒﻧ .
7 / 45 6 / 18 3 / 19 1 / 12 9 / 2 87 / 3
كﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا يزروﺎﺸﻛ ياﺮﺑ ﻲﻣزاﻮﻟ زا ﺪﻳﺎﺑ ﺪﻨﻨﻛ دراو يﺮﺘﻤﻛ ﺐﻴﺳآ
6 . / 53 7 / 30 9 / 12 4 / 1 7 / 0 32 / 4
1 . ،ﻢﻘﻓاﻮﻣ ًﻼﻣﺎﻛ 2
. ،ﻢﻘﻓاﻮﻣ يﺪﺣﺎﺗ 3
. ﻲﺑ ،ﺮﻈﻧ 4 . ،ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ يﺪﺣﺎﺗ 5
. و ،ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ًﻼﻣﺎﻛ 6
. ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
٣٦٥
ج ( ناﺰﻴﻣ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ و
اﻮﻫ : لوﺪﺟ 3 هرﺎﻣآ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ، ناﺰﻴﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ
بآ اﻮﻫو ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار
ﺪﻫد .
،لوﺪﺟ ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺔﻳﻮﮔ
» لﺎﺳ رد ﻲﻣ ﻢﻛ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ
دﻮﺷ « ﺎﺑ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 45 / 3 زا 5 ﺔﻳﻮﮔ و
» ﻢﺘﺴﻫ يزروﺎﺸﻛ ياﺮﺑ ﻲﺑآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻫﺎﻛ ناﺮﮕﻧ ﻦﻣ «
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ
22 / 4 زا 5 ﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ياراد ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ راﺪﻘﻣ ﻦ
. نﺎﻳز ﺮﻴﺛﺄﺗ روﺎﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
بآ و
،اﻮﻫ 80 / 3 نﺎﺸﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ نﺎﻳز ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ يﻮﻗ روﺎﺑ ةﺪﻨﻫد
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺛا ندﻮﺑرﺎﺑ ﺖﺳاﻮﻫو
.
فاﺮﺤﻧا راﺪﻘﻣ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ روﺎﺑ رد نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﻨﮕﻤﻫ ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺎﺠﻨﻳا رد رﺎﻴﻌﻣ
ار اﻮﻫو
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد . فاﺮﺤﻧا راﺪﻘﻣ ﻪﻳﻮﮔ رﺎﻴﻌﻣ
ﻪﺑ ﺎﻫ ﺐﻴﺗﺮﺗ 18 / 1 ، 12 / 1 ، 12 / 1 ، 43 / 1 ، 32 / 1 ﻪﻛ ،ﺖﺳا
دراد ﺦﺳﺎﭘ رد نﺎﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﻲﻨﮕﻤﻫ زا نﺎﺸﻧ .
لوﺪﺟ
3 . ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ يﺎﻫ
و اﻮﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﺎﻫ )
1 ( ) 2 ( ) 3 ( ) 4 ( ) 5 ( ) 6 (
لﺎﺳ رد ﺎﻣد ﺶﻳاﺰﻓا ناﺮﮕﻧ ﻦﻣ ﻢﺘﺴﻫ هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ
. 9 / 42 3 / 34 3 / 9 1 / 7 4 / 6 4
رد لﺎﺳ ﻲﻣ ﻢﻛ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ ،هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ دﻮﺷ
. 9 / 17 3 / 39 7 / 15 3 / 24 9 / 2 45 / 3
ﻢﺘﺴﻫ يزروﺎﺸﻛ ياﺮﺑ ﻲﺑآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺶﻫﺎﻛ ناﺮﮕﻧ ﻦﻣ .
55 7 / 25 1 / 12 1 / 2 6 / 3 22 / 4
لﺎﺳ رد ﺖﺧﻮﺳ و ﻦﻳﺰﻨﺑ ﺖﻤﻴﻗ ،هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺑﺎﻳ . 6
/ 38 9 / 22 10 20 4 / 6 60 / 3
لﺎﺳ رد ﻢﺠﺣ ،ﻲﻟﺎﺴﻜﺸﺧ عﻮﻗو ﺎﺑ هﺪﻨﻳآ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻛ يزروﺎﺸﻛ تﻻﻮﺼﺤﻣ
دﻮﺷ . 7
/ 40 9 / 22 4 / 16 4 / 13 5 76 / 3
1 . ،ﻢﻘﻓاﻮﻣ 2 . ،ﻢﻘﻓاﻮﻣ يﺪﺣﺎﺗ 3
. ،ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ 4 . ﻲﻤﻧ ،ﻢﻧاد 5 . و ،مراﺪﻧ يﺮﻈﻧ 6
. ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
د ( ناﺰﻴﻣ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد اﻮﻫو
: لوﺪﺟ 4 هرﺎﻣآ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ، ناﺰﻴﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ
ﺶﻧاد
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ اﻮﻫو ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار
ﺪﻫد . بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﺔﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ لوﺪﺟ رد اﻮﻫو
ﺪﻫد
مﻮﻬﻔﻣ ﻪﻛ
» ﺪﻴﺷرﻮﺧ ﺶﻔﻨﺑاﺮﻓ ﺔﻌﺷا «
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ 89
/ 2 زا 5 ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ، ياﺮﺑ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳﺮﺗ
مﻮﻬﻔﻣ و نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور
» بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و اﻮﻫ « ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ 25
/ 4 ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ نﺎﻴﻳﺎﺘﺳور دﺰﻧ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﺖﺳا هدﻮﺑ . ﻪﺑ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﺧﺎﻨﺷ ﻦﻳا ﺪﺳر و ﻲﺤﻟﺎﺻ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻛاﺮﭼ ،ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﻲﻄﻠﻏ تارﻮﺼﺗ ﺎﺑ ﺖ
٣٦٦
نارﺎﻜﻤﻫ ) 1391 ( ﻲﻣ نﺎﺸﻧ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﻲﻣﺎﻋ داﺮﻓا ﺮﺜﻛا ﻪﻛ ﺪﻫد ﺮﻴﻴﻐﺗ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ار اﻮﻫو
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺎﺒﺘﺷا ﻞﺼﻓ .
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ياﺮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ راﺪﻘﻣ اﻮﻫو
45 / 3 ﺢﻄﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ ﺶﻧاد زا ﻲﻄﺳﻮﺘﻣ ﺸﻧ ار اﻮﻫو
ﻲﻣ نﺎ ﺪﻫد . فاﺮﺤﻧا ﻪﻳﻮﮔ رﺎﻴﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺐﻴﺗﺮﺗ
31 / 1 ، 49 / 1 ، 49 / 1 ، 1 / 0 ، 54 / 1 ﻦﮕﻤﻫ زا نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ،ﺖﺳا بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﺖﺧﺎﻨﺷ ندﻮﺑ
دراد اﻮﻫو .
لوﺪﺟ
4 . ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد يﺎﻫ
و اﻮﻫ
هزاﺪﻧا ﻪﭼ ﺎﺗ ار ﺮﻳز ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ ﻲﻣ
؟ﺪﻴﺳﺎﻨﺷ )
1 ( ) 2 ( ) 3 ( ) 4 ( ) 5 ( ) 6 ( ) 7 (
ﺮﻴﻴﻐﺗ بآ و اﻮﻫ 7
/ 15 3 / 29 7 / 35 10 6 / 3 3 / 4 25 / 4
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺮﺛا يا 1
/ 7 15 3 / 39 6 / 13 6 / 8 15 47 / 3
ﺪﻴﺷرﻮﺧ ﺶﻔﻨﺑاﺮﻓ ﺔﻌﺷا 6
/ 3 3 / 9 1 / 32 20 6 / 8 25 98 / 2
يد تزا ،نﺎﺘﻣ ،ﻦﺑﺮﻛ ﺪﻴﺴﻛا
7 / 5 1 / 12 6 / 28 4 / 16 1 / 12 1 / 22 05 / 3
نزوا ﺔﻳﻻ 1
/ 7 7 / 20 7 / 35 7 / 10 6 / 8 7 / 15 54 / 3
1 . ،دﺎﻳز ﻲﻠﻴﺧ 2 . ،دﺎﻳز 3 . ،يدوﺪﺣﺎﺗ 4 . ،ﻢﻛ 5 . ،ﻢﻛ ﻲﻠﻴﺧ 6 . ﻲﻤﻧ و ،ﻢﺳﺎﻨﺷ 7 . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ـﻫ ( ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺔﻄﺑار ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
: نﻮﻴﺳﺮﮔر زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
) مﺎﮔ لﺪﻣ ﻪﺑ مﺎﮔ ( ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ، نﺎﻳز يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
رﺎﺑ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ اﻮﻫو
ﻮﺷ د . ترﺎﺒﻋ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳا زا ﺪﻧا
: نﺎﻳز رﺎﺛآ روﺎﺑ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
و ﺶﻧاد ،اﻮﻫ
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و يزروﺎﺸﻛ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻣآرد و ،ﻲﻋارز ﻦﻴﻣز ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﻦﺳ ،اﻮﻫ .
لﺪﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
نﺎﻳز تا بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ اﻮﻫو
30 / 0 ﺖﺳا
ﻴﻐﺘﻣ ﺲﻧﺎﻳراو ﺖﺒﺴﻧ و ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮ
رﺎﻴﺴﺑ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻖﻴﻘﺤﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﺰﻴﭼﺎﻧ ) 05 / 0 ( ﺖﺳا .
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ار ﻪﻄﺑار ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و ﺪﺷ لﺪﻣ دراو ﻪﻛ دﻮﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻲﻋارز ﻦﻴﻣز ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺔﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
نﺎﻳز تاﺮﻴﺛﺄﺗ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
اﻮﻫو دراد ) ﺎﺘﺑ ﺐﻳﺮﺿ
= 20 / 0 ( ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد و
٣٦٧
بآ آ اﻮﻫو دراد ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ ار ﻪﻄﺑار ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ و ﺪﺷ لﺪﻣ دراو ﻪﻛ دﻮﺑ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻳﺮﺧ )
ﺐﻳﺮﺿ
ﺎﺘﺑ
= 05 / 0 - .(
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ روﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ نآ زا ﺪﻌﺑ و ﻲﻋارز ﻦﻴﻣز ﻂﺳﻮﺘﻣ و
اﻮﻫ ) ﺎﺘﺑ ﺐﻳﺮﺿ
= 19 / 0 (
ﺶﻴﭘ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣرد ﻲﻨﻴﺑ
يﻮﻗ ةﺪﻨﻨﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺗ
. نﺎﺸﻧ ﺎﺘﺑ ﺐﻳﺮﺿ تاﺮﻴﺛﺄﺗ ةﺪﻨﻫد
ﺑ ﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺺﻟﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮ
ﺖﺳا ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ .
نﺎﮔﺮﻬﺑ نﻮﻣزآ رد ﻲﺗ راﺪﻘﻣ و ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار لﺪﻣ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﻫ رﻮﻀﺣ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻴﻤﻫا ،نآ يراد
ﺪﻫد . ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ
ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻴﻴﺒﺗ رد يرادﺎﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻧﺪﺷ لﺪﻣ دراو ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧراد ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻲﻣ نﺎﺷ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ي ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ًﺎﻣوﺰﻟ اﻮﻫو
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ نﺎﻳز تاﺮﻴﺛﺄﺗ
رﺎﺑ ﻲﻤﻧ نآ دﻮﺷ . ﻚﻴﺘﺴﺠﻟ نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻞﻴﻠﺤﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
) مﺎﮔ ﻪﺑ مﺎﮔ ( ﻲﺑ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد يﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺮﺑ اﻮﻫو
نﺎﻳز رﺎﺛآ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﺎﺑ
بآ اﻮﻫو ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ .
ﻲﻛ راﺪﻘﻣ بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ﺮﻴﻐﺘﻣ ياﺮﺑ ود اﻮﻫو
98 / 1 ﺎﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﺎﺑ يﻻﺎﺑ يراد
) 15 / 0 ( دﻮﺑ . ﻲﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد يﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﻪﺘﺴﺑاو ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮﺑ اﻮﻫو
ﺪﻨﻛ . سﺎﺳاﺮﺑ
لوﺪﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ 5
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ، ﺖﻳﺎﻤﺣ هوﺮﮔ ود ﻪﺑ نازروﺎﺸﻛ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺐﺟﻮﻣ اﻮﻫو
و هﺪﻨﻨﻛ
ﻤﺣﺮﻴﻏ ﺖﻳﺎ ﻲﻤﻧ هﺪﻨﻨﻛ دﻮﺷ
.
بآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺶﻧاد ﻦﺘﺷاد ﻪﻛ ﺪﻧروﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻢﻴﻈﻨﺗ ،ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ياﺮﺑ اﻮﻫو
يﺰﻳر
ﺖﺳﺎﻴﺳ ياﺮﺟا و ﺖﺳا يروﺮﺿ ﺶﻫﺎﻛ و يرﺎﮔزﺎﺳ تﺎﻣاﺪﻗا ،ﺎﻫ
. ﺪﻳﺎﺑ يدﺮﺒﻫار ﺶﻧاد مﺎﻈﻧ ﻦﻳا زا
بآ ﻪﺑ سﺎﺴﺣ تﺎﻣاﺪﻗا زا ﺖﻳﺎﻤﺣ و ﻲﻫﺎﮔآ ياﺮﺑ ﺖﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ نآ ﺮﻴﻴﻐﺗ و اﻮﻫو
) Indian
Department of Science & Technology, 2010 .(
ﻲﻣ ﺶﻧاد نﺎﺳآ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ ﻚﻤﻛ دﺮﻓ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﺗ
ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ و ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ و تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑاﺮﺑرد ﺮﺗ .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﺤﻟﺎﺻ )
1391 ( نﺎﺸﻧ
ﺖﺳﺎﻴﺳ شﺮﻳﺬﭘ ،ﻲﻫﺎﮔآﺎﻧ و ﻂﻠﻏ تارﻮﺼﺗ ﻪﻛ ﺪﻧداد ﻲﻣ راﻮﺷد ار ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد و دزﺎﺳ
ﻲﻣ دﺎﻤﺘﻋا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا ﻞﺣ ياﺮﺑ ﻲﻫار ﺪﻧاﻮﺗ
. ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا ،ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ رد
ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد و هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻧﺎﺴﻧا تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا ياﺮﺑ ﻲﺗﺎﻴﺣ يا تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ يﺎﻫ
