تبیین فرسودگی شغلی زنان شاغل با تأکید بر نقش متغیرهای سازمانی و روان شناختی (مورد مطالعه: دانشگاه فنی و حرفه ای و آزاد اسلامی شیراز)

(1)

بث لغبؼ نبوز ٓلغؼ ٓگدًظرف هٕٕجت ذٕکأت

ْبَرٕغتم ػقو رث

ي ٓوبمزبظ ناير

ٓتخبىؼ

(

ٍعلبطم درًم :

ٍفرح ي ٓىف ٌبگؽواد ْا

ظا دازآ ي زارٕؼ ٓملا

)

فٕص هعحذمحم ربگدبٔ ارتٕم ،

*

ٌذٕکچ

زٕٞوٙ نٖډ ،ٓوبؼَٕ ٓڂشٖه َث ڄمشٚډ ٓډٍيىٕ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ

، ٍکث ىاَٵا ٍٽ زٕا ْىَٵ زٕٺٵًډ َ٘بٽ ي

َٓشٕا بث ٍُػاًډ ڄٕڅى

ٓوايٍ ،ٓپِٕٔٵ ْبَ

،

ٓډ ٍاَٹ نآ َٟٮډ ٍى ٓوبؼَٕ ي يکوَٕځ

. رٍيَک١ ٍکچمػ ُا هکٔا ْبکَ

نىًث ٓٵبٽبو ،َ٘يْد ٮډبػ ًٛٞه ٍى َ٘يْد

ّ زٕا نبوُ

. نبکوُ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ هٕکٕجس َ١بك َ٘يْد ٳيَ

بث ڄٱبٙ

يٕٽأس ي ٓوبډُبٕ ْبََٕٲشډ ٘ٺو َث نايٍ

ٓشهبىٙ

ٍٵَك ي ٓىٵ ٌبڂٚواى ٍى ْا

ُإَکٙ ٓډلإا ىاُآ ي زکٕا

.

زٕا ٓڂشٖجمَ ٓٶًٕٝس ٫ًو ُا َ١بك َ٘يْد .

ٮډبػ ّ

ٕچٽ ڄډبٙ ٍْبډآ ّ

بڂکٚواى ٍى ڄٱبکٙ نُ نبکىٽٍبٽ ي ٓکىٵ ٌ

ٍٵَك ُإَٙ ىاُآ ي ْا (

225

; )N زٕا . ناَٽًٽ ڃًډَٵ ُا ٌىبٶشٕا بث ٍوًمو ڈؼك 143

َٶو زکٕا ٍکٽ ُا ٌىبٶشکٕا بکث

ٍوًمو ٗيٍ

ًٍٙه َْٕځ يىؿ ْا

ٍچكَډ يويٙ ةبوشوا ٓٵىبٞس ْا .

٬مػ زُػ ډبىَٕٚد ُا رب٭لا٥ا ٍْيآ

ّ ٓځىًَٕٵ

ډبىَٕٚد ،ؽلإبډ ٓچٲٙ

ّ

ٓډ ي هڅآ ٓوبډُبٕ يُٮس

َٕد ،َٔ

ډبىٚ

ّ ،ناٍبکپمَ ي ًڅ ٘ٺو ڇبُثا ي ٍٟبٮس ي

ډبىکَٕٚد

ّ

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا زٕئًپچٽ ٓوبډُبٕ زڅاي٭

. ٬کمػ ربک٭لا٥ا

ٍْيآ ٗيٍ ټکمٽ ٍکث ٌيکٙ

ي ٓٶٕکًٝس ٍْبکډآ ْبکَ

ٗيٍ

ڄٕچلس ي ٍِٔؼس َٕٖډ ڄٕچلس ي نًَٕٕد ٓڂشٖجمَ تَٔ١ ڄډبٙ ٓ٥بجىشٕا ٍْبډآ ْبَ

يٙ

. ىاى نبکٚو غٔبکشو

ٍٽ : وبډُبٕ يُٮس

ٓ

ٖډ َطا ٺش

ٕ ٱ َطا ي ڈ

ٕ ٺشٖډَ

ٕ ډ بث ڈ

ٕ ؼوب

ٓ

َځ

ْ ځىًَٕٵ َث ٘ٺو ٍٟبٮس ي ٘ٺو ڇبُثا

ٓ چٲٙ

ٓ ىٍاى .

ىـمَ

ٕ وبډُبٕ زڅاي٭ ه

ٓ

َطا َطا ي ڈٕٺشٖډ ٱ

ٕ ٺشٖډَ

ٕ ڈ بث ډ

ٕ ؼوب

ٓ

َځ

ْ ڇبُثا ٘کٺو ي ٍٟبکٮس ٘کٺو َکث ځىًکَٕٵ

ٓ

چٲٙ

ٓ ىٍاى .

ٍى بُو

ٔ ز

، ٺشکٖډ َکطا ٘کٺو ٍٟبکٮس ي ٘کٺو ڇبُثا

ٕ ځىًکَٕٵ َکث ڈ

ٓ چٲکٙ

ٓ ىٍاى . ٸکج٥ ٜهبکٙ

بکَ

ْ

ُٗاَث بُو ڃيډ ،ٌيٙ

ٓٔ

ًبشجٖو ُٗاَث ُا َ٘يْد ثًه

ٓ زٕا ٍاىًٍهَث .

ک لٕ

نبگشايذ

نبوُ ،ٓوبډُبٕ يُٮس ،٘ٺو ٍٟبٮس ،٘ٺو ڇبُثا

،

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ،ٓوبډُبٕ زڅاي٭

.

1 . نبٔبد ُا عَوشٖډ ٍڅبٺډ ډبو

ّ

ٕبىٍٙبٽ

ٓ زٕا ٍبځىبٔ اَشٕډ يٍٙا .

2 . نأَا ،ناَُس ،ًٍو ڇبٕد ٌبڂٚواى ،ٓشٕثَس ڇًچ٭ ٌيَځ ،ٍبٔىبشٕا seyfstudent@gmail.com

3 . m.y_90@yahoo.com

زٵبٍٔى نٍٔبس :

17 1/

1394/

ٌَٗٔد نٍٔبس ، :

6 4/

1394/

ناریا ،زاریش ،یتیبرت مولع هورگ ،زاریش دحاو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،یشزومآ تیریدم دشرا یسانشراک

(2)

عم نبٕث ي ٍمذقم ئ

ٍل

ٓوبٖوا ْيَٕو

،

ٍث

ّڅِىډ

ٔبډَٕ هَٔسيىمٍُٙا

ّ ،َ١بك نَٹ ًَْبََٕد ي ٓشٮىٝ ْبٕوى ٍى نبډُبٕ

ٌئي٭ رلاپٚډ ي ڄئبٖډ بث

ٍثيٍ ْا زٕيٍ

. رلاپٚډ هٔا ُا ٓپٔ

ّچئٖډ ٍکٽ زٕا ٓچٲٙ ٓځيٕىس

ىٍاى ْىبُٔ َطا ىَٵ ٓٔاٍبٽ نإِډ ٍى .

ىَٵ ََ ٓځيوُ ٍى ڄٲٙ ةبوشوا

َٕطأس ث ىٍاى ٓٔاِٖ

؛ بکؼوآ بس

يىٔآ ي زډلإ ٍٽ

ِ ا ٓچٲٙ ٤ٔاَٙ ٍث ٣ًىډ ىَٵ زکٕا ڃًٲکٚډ نآ ٍکث ىَکٵ ٍٽ زٕ

= 8 .<

ڄٲکٙ

ٌيلا٭

چٕٕي ٍپىٔا َث

ّ س أ

ٍىَِٔ هٕډ

ٓمٖػ زډلإ بث ٓمٕٺشٖډ ٣بجسٍا ،زٕا ٓځيوُ ْبَ

ک ٓوايٍ

اى ىَٵ ىٍ

ٍىٕډُ ي يا ْبَُبٕو ُا ٍْبٕٖث ُبٕ

زٕ

.

ٍى ،ْىَکٵ ربًٕٝٞه نبٕډ تٕبىس ڇي٭ رًٍٝ

ٓځْٔي ي ٤ٔاَٙ

ٓډ ٍبٽ ،ٓچٲٙ ْبَ

،ٓشٔبک١ٍبو تکػًډ يکواًس ٓمکٖػ ْاًکٹ ڄکٕچلس

ک ي ٓکوايٍ

ٍى ىًٙ ٍْبمٕث زٔبُو .

ٓولاً٥ ڈُډ ڄډاً٭ ُا ٓپٔ

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ،ٓوايٍ ْبٍَبٚٵ نيٙ

زٕا1

. ٓچٲکٙ ٓځىًَٕٵ

ڃبٕ ٍى ٍٽ زٕا ٓچٲٙ رلالاشها ٍچمػ ُا زکٕا ٍکشٵَځ ٍاَکٹ ٍکػًس ىًٍډ َٕها ْبَ

= 24 ؛ 37 .<

ْاَث شٖوو هٕ

َځَجوئيَٵ ٍبث ٓځىًَٕٵ2

ٓد ٍى اٍ ٓچٲٙ

يَبکٚډ

ِ نبکىٽٍبٽ ٍى ٓڂشکٖه ڈکئلا٭

ٴَٔٮس ىًه

َٽ ى

= 29 .<

ٓمٖػ ْاًٹ هشٵٍ ڄٕچلس اٍ ڇٍيىٕ هٔا يا ک

ىاَکٵا ٍى ٍکٽ يکٕډبو ٓکوايٍ

ٍٵَك ٍى ڄٱبٙ

ټکمٽ ْبَ

ڇىَکډ بکث ٣بکجسٍا ٍى اٍ ٍْبکٽ رب٭بکٕ ُا ْىبکُٔ نبکډُ ٍکٽ ،ٓوبکٍٕ

ٓډ

ٍث ،يىواٌٍځ

ٓډ ىًػي ئآ . ڄډبٽ رٍبکج٭ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ُا ٴکَٔٮس هَٔس ُا زکٕا

: نبڂوبکٚو

نايٍ

ٓشهبىٙ

ٓوبکؼَٕ ٓڂشکٖه ڄډبٙ

زٕکٞوٙ نکٖډ ،3

، 4

ٺٵًډ َ٘بکٽ ي کٕ

ىَکٵ ز

5ْ

= 17 .<

ٓډ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٍْبکمٕث ٫اًکوا ُيَکث ض٭بث يواًس

ٍکث ٓکٶىډ َٗکڂو ،ٓکوايٍ ي ٓمکٖػ ْبکَ

زٕڅبٮٵ

ٍٵَك ْبَ

ڇي٭ ،ْا س ،ٍبٽ ُا نبىٽٍبٽ زجٕٱ ،نبٮػاَډ بث ةًچ٦ډ ٣بجسٍا أ

،ٓڅاًکشډ ْبََٕه

بٔبپٙ

نايٍ ر ڄٲٙ َٕٕٲس ،ٍبٽ ٤ٕلډ ٍى ىب٢س ي ٘پمٚٽ ،ٓىس

،

ٍى ي ىًکٙ ڄٲٙ ٻَس زٔبُو .

بکث

َ٘يْد ٍث ٍػًس ىٕډُ ٍى ٍٽ ٓواياَٵ ْبَ

ّ ٍکٽ زکٕا ٌيکٙ هکٙيٍ ،ٌيٙ ڇبؼوا ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ

يوٍاى ٘ٺو ٍىٕډُ هٔا ٍى ٓٔبََٕٲشډ .

ٓډ ٍوًمو ْاَث ڇبکُثا ،ٓوبډُبکٕ زڅايک٭ ُا ناًس

، ٍٟبکٮس ي

نيٍى ىيکٮشډ ٤ٔاَکٙ ي ڃاًکكا ي ٫بک١يا زهبىکٙ بکث ٍٽ ىَث ڇبو ٘ٺو ٓکځْٔي ي ٓوبډُبکٕ

ْبکَ

،ىَٵ ٓشٕٞوٙ

ىاى ٜٕوٚس يا ٍى اٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ .

هٕىـمَ

،

ٓډ ڄډاً٭ هٔا زهبىٙ بث ناًکس

هٙيٍ اٍ ڃلاشها هٔا ريٙ بٔ ٌُايوا ىَٽ

= 21

؛ 22

؛ 34

؛ 36 .<

ُا ٓپٔ

ٌِٕڂوا

ٌيم٭ ْبَ

ْا

َٚيْد ٍٽ ٍث اٍ ناَڂ

ٌىَکٽ زٔايکَ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ّٮڅب٦ډ ًْٕ

زٕا نبىٽٍبٽ ٍى ٌئيد هٔا ْلابث مَو ،زٕا .

زٕڅًئٖډ ڄٕڅى ٍث نبوُ

ٍوبه هٕڂىٕ ْبَ

رايُٮس ،ٍْاى

نًکؿ ،يکوٍاى ٍاَکٹ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ َٟٮډ ٍى َْڂٔى ٓچٲٙ ٌيَځ ََ ُا ٕ٘ث ،ٓچٲٙ ي ٓځىاًوبه

1. Burnout

2. Freudenberger 3. Emotional exhaustion 4. Depersonalization 5. Personal accomplishment

(3)

ٌيلا٭

ٙ ٓځيوُ ٍى ،ڄٲٙ ٓوايٍ ْبٍَبٚٵ َث زٕڅًئٖډ ٓځىاًوبه ي ٓٞو

ٗيى ٍکث اٍ ٓىٕڂىکٕ ْبَ

نآ َکث اٍ ٓکواياَٵ َٓشکٕا ي ٍبٚٵ ،ٓځيوُ ي ٍبٽ ڃىبٮس ڇي٭ ي ٘ٺو ڈٽاَس ي ٍٟبٮس هٔا ٍٽ يوٍاى بکَ

ٓډ ڄٕملس يىٽ

.

ٌيَځ ٍچمػ ُا نبوُ ،هٔاَثبىث

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ َ٦ه َٟٮډ ٍى ڈُډ ْبَ

ا يو . ٍث ٍػًس بث

پىٔا ي ٍشٌٙځ ربٺٕٺلس نىًث ٓٵبٽبو هشٵَکځ َک٪و ٍى بکث ي ڃيډ تڅبٹ ٍى نأَا ٍى َٓٚيْد نًىٽبس ٍ

ي ،ڇبُثا ،ٓوبډُبٕ يُٮس ي زڅاي٭ ْبََٕٲشډ راَطا ي ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ٣بجسٍا ٍى نبوُ ٓشٕٖىػ ٘ٺو

ٍٮڅب٦ډ ٍبث هٕشٖوو ْاَث ڈٔيٙ نآ َث ،زٕا ٌيٚو ڇبؼوا ٘ٺو ٍٟبٮس نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٍِبثٍى ْا

ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ

ٓىٵ ْبَ

ٍٵَك ي ڈٕکَى ڇبکؼوا ٓکّچ٭ ڃيکډ ټکٔ تڅبٹ ٍى ُإَٙ ٓډلإا ىاُآ ي ْا .

نبډُبکٕ َکث نبکوُ ٓچٲکٙ ٓځىًَٕٵ ٍٽ ٍْبجوبُٔ رإَطأس ٍث ٍػًس بث ،هٔاَثبىث ٓکډ ڄکٕملس بکَ

،يکىٽ

ٍث ،نبىٽٍبٽ ٓٔاَػا ٴٔب٩ي ُا ٓٙبو ْلابث ٓچٲٙ ٓځيٕىس ي زٕٕبٖك

ٍى ٍبٽ ُا ٓٙبو ْبٍَبٚٵ ٌيلا٭

ٕ بث ٓوبډُبٕ ٤ٕلډ ڄکٕڅى ٍث نبوُ ٍى ٘ٺو ڇبُثا ي ٍٟبٮس هٕىـمَ ،ًٓٔڂوٕبد ٍب٪شوا ُا ٓٔلابث ق٦

زٕڅًئٖډ

ٍوبه هٕڂىٕ ْبَ

ي زڅايک٭ ىًجو ،ٌىاًوبه کٍبٽ ٍٟبٮس ي نبٽىًٽ زٕثَس ،ٍْاىَٖمَ ،ٍْاى

ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ ،ٓوبډُبٕ يُٮس

ٓډ ٍاَٹ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٍٟاً٭ ٍث لاشثا َٟٮډ ٍى اٍ بَ

يکَى .

هٔاَثبىث زٕا زٕمَا ِئبك ڇٍيىٕ هٔا بث ٤جسَډ ڄډاً٭ هٕٕٮس ڇيِڅ ، .

ٍکث ٍػًس بث ،ٍٮڅب٦ډ هٔا رٍيَ١

ټکٔىِو ي ڇيايډ ٣بجسٍا ي ٓچٲٙ ٴٔب٩ي زٕمَا هٕىـمَ ي ٍٮډبػ ٍى نبوُ ٘ٺو زٕمَا ي زٕٕبٖك زٕا ضلث ڄثبٹ ،نبًٔؼٚواى بث نبىٽٍبٽ .

ٍکٽ يىٙبث ْىاَٵا ئبث يوٍاى ڄډبٮس نبًٔؼٚواى بث ٍٽ ٓوبٖٽ

ٍْب٭ ٓوايٍ ٴچشوډ رلاپٚډ ُا ىًه ڄٹايك ا

ٍى ي يو ڇبؼوا بث ٬ٹاي نىاى

نبډُبکٕ ٍکث َ٘يْکد هکٔا بکَ

ٓډ ټمٽ نآ نىَٽ ٳَ٥َث بث ي يىىٽ ٓٔبٕبىٙ اٍ ىًه ٴٮ١ ٣بٺو بس ىًٙ

،ٍکٕكيٍ زکًٔٺس تػًډ بَ

ىًٙ نبىٽٍبٽ ٓٔاٍبٽ ٘ٔاِٵا ،ٌِٕڂوا ىبؼٔا .

نيکوبډ ي نىَکٽ ٍبکٽ ٍث ڄٕډ ي ٣بٚو ي ًٍٙ هٕىـمَ

ٍى

نآ هٕث ٍى اٍ نبډُبٕ

ٓډ ٘ٔاِٵا بَ

ٌَُث ٘ٔاِٵا ض٭بث ي يَى

ٓډ ٍْي ىًٙ

.

ىٕؽٕپ

ّ قٕقحت

ٓٶٝ

ٓوبه ( 2014 ) ي ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ي ٓوبډُبکٕ زڅايک٭ هٕکث ٍکٽ ىَکٽ نبکٕث ىًه َ٘يْد ٍى

ىٍاى ىًػي ٍْاىبىٮډ ّ٦ثاٍ زٕٖىػ

= 34 .<

ناٍبپمَ ي رًٍىؿ َ٘يْد غٔبشو (

2013 ) ٍکٽ ىاى نبٚو

ٓځىًَٕٵ هٕث ي ًٓپٮډ ّ٦ثاٍ اىبوبٽ نبډٍى ي زٙايُث نبىٽٍبٽ ٍى ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ي يُٮس ي ٓچٲٙ

ىٍاى ىًػي ٍْاىبىٮډ

= 21 .<

ټکٕچٽ ( 2013 ) ناٍبکپمَ ي ،زکوَٵ ، (

2013 ) هٕکٕ ، ( 2012 ) ي َکـٕٵ ،

ناٍبپمَ

( 2010 ) ٕٔوبسًٽ ي ټوًس ي ، (

2009 ) ي ٍٟبکٮس ٍٽ يويٍٕٕ ٍؼٕشو هٔا ٍث ىًه َ٘يْد ٍى

ّ٦ثاٍ ٘ٺو ڇبُثا ىٍاى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ٍْاىبىٮډ ي زجظډ

= 20 ؛ 22 ؛ 23 ؛ 36 ؛ 39 .<

َدًکَ

( 2013 )

ىٍاى ٍْاىبىٮډ ّ٦ثاٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ٘ٺو ٍٟبٮس ٍٽ زٕا ىبٺش٭ا هٔا َث ِٕو

= 25 .<

ٴؼو ي ٓٔبکٹآ

ناٍبپمَ

( 2012 ) ٍکث ي يکىشهاىَد ٓچٲکٙ ٓځىًَٕٵ ي ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ٻاٍىا هٕث ٣بجسٍا ٍَٕٓث ٍث

ٍٕ ٍؼٕشو هٔا ىٍاى ٍاىبکىٮډ ٓکٶىډ ٣بجسٍا ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ٻاٍىا ٍٽ يويٕ

= 31 .<

ًٍٓډ ي اًواىًٍد (

2010 ) ُا ٌىبٶشٕا بث 183

بکث ٣بکجسٍا ٍى ٓشٕکٖىػ ريبکٶس ّکٮڅب٦ډ ٍکث ،َ٘يْکد

(4)

يىشهاىَد ڄٕچلساَٵ ټٔ ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ .

نآ ڄٕچلساَٵ غٔبشو ٍکث نبکوُ ىاى نبکٚو بَ

ٓٽيکوا ًٍک٥

ٓڂشٖه ّثَؼس

ٍى ؛يوٍاى ناىَډ ٍث زجٖو َْشٕٚث ٓوبؼَٕ

ٓڅبك َشکٕٚث اٍ زٕٞوٙ نٖډ ناىَډ ٍٽ

ٓډ ٍثَؼس نبوُ ُا يىىٽ

= 33 .<

ٓشٖدبد ناٍبپمَ ي ًوبٕڅ (

2009 ) هٕکث ٣بکجسٍا هٕکٕٮس ٍث َٓٚيْد ٍى

يىشهاىَد ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ٓځىَٖٵا ي ،٘ٺو ڇبُثا ،٘ٺو ٍٟبٮس ْبََٕٲشډ

= 32 .<

بپٕکٖػ ًٍٔيوآ

( 2008 ) بٕث

ٕ٘د ٍث ٍىبٹ ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ٍٽ ىَٽ ن زٕا ٘ٺو ڇبُثا ي ٍٟبٮس ٓىٕث

= 19 .<

َْډ زکٔى

( 2007 ) ي ٘کٺو ڇبکُثا ٍکٽ يٕکٍٕ ٍکؼٕشو هٔا ٍث ىاى ڇبؼوا ٓډب٪و نبپِٙد ْيٍ َث ٍٽ َٓٚيْد ٍى ّک٦ثاٍ ٘کٺو ڇبکُثا ي ٘ٺو ٍٟبٮس هٕث ي ىٍاى ٍاىبىٮډ زجظډ ّ٦ثاٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ٘ٺو ٍٟبٮس

ىًػي ٍاىبىٮډ ىٍاى

= 30 .<

ٍَٕٓث ناٍبپمَ ي ِمٕس ْبَ

( 2006 ) بث ٍٖٔبٺډ ٍى ڈچٮډ نبوُ ٍٽ ىاى نبٚو

يىشکَٖ َْشٕٚث ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ َٟٮډ ٍى ٍثبٚډ ٤ٔاَٙ ٍى ڈچٮډ ناىَډ

= 38 .<

اًکڅًپٕو ي لاًکٽاي

( 2005 ) ىٍاى ىًکػي ٍاىبکىٮډ ٓکٶىډ ّک٦ثاٍ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ي ٓوبډُبٕ يُٮس هٕث ٍٽ يوىَٽ نبٕث

= 40 .<

د غٔبشو ِشَٔپڅ َ٘يْ

( 2004 ) ُا ناىَکډ بکث ٍکٖٔبٺډ ٍى نُ ٓمچ٭ زئَٕ ْب٢٭ا ٍٽ ىاى نبٚو

ٌىَٽ تٖٽ َْسلابث َِمو ٓوبؼَٕ ٓځىًَٕٵ ٧بلڅ يوا

= 28 .<

ناٍبپمَ ي بمٕذَاٍ

( 1391 ) َ٘يْد ٍى

ٍٽ يويٍٕٕ ٍؼٕشو هٔا ٍث ىًه 86

ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ُا ٍٓبکٵ ٍْايوبشکٕا ٍى ڄٱبکٙ نبکوُ ُا يٍٝى

ًهَث ٤ًٕشډ ي ٴٕٮ١ يوىًث ٍاىٍ

= 7 .<

ٍٔبذًَٽ ناٍبپمَ ي ٌىاُ

( 1390 ) يکوىَٽ نبٕث ىًه َ٘يْد ٍى

ٌيپکٚواى نُ نبکىٽٍبٽ ٍى زٕکٞوٙ نکٖډ ي ٓوبکؼَٕ ٓڂشکٖه يٮث ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٍٽ ْبکَ

ىًکث ناىَکډ ُا َسلابث نأَا ٓپِٙد ڇًچ٭ ٌبڂٚواى

= 12 .<

ًٍْکٞىډ ي ٘وثايکه (

1389 ) َ٘يْکد ٍى

ٕث ٍٽ يويٍٕٕ ٍؼٕشو هٔا ٍث ىًه ٓچٲٙ ٓځًَٕٵ ّٶڅإډ ه

( ٓٶ٥بک٭ ٓڂشکٖه )

ىَکډ ي نُ ناٍبشکَٕد

ىًکث ىَکډ ناٍبشَٕد ُا َسلابث نُ ناٍبشَٕد ٍى ٓٶ٥ب٭ ٓڂشٖه ريٙ ي زٙاى ىًػي ٍْاىبىٮډ ريبٶس

= 6 .<

ْيملډ ي ْىًٞٺډ َ٘يْد غٔبشو (

1389 ) نبپِٙد ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ڃبمشكا ٍٽ ىاى نبٚو

نُ

60 ىًث ىَډ نبپِٙد ُا َشٕٚث يٍٝى

= 14 .<

ناٍبپمَ ي ٓٔلا٥ (

1387 ) هکٔا ٍکث ىًکه َ٘يْد ٍى

ٍککث زٕککٞوٙ نککٖډ ي ٓوبککؼَٕ ٓڂشککٖه ٍککٽ يويٕککٍٕ ٍککؼٕشو

نُ ڄىککَٕد ٍى َْٕڂمککٚؿ ًٍکک٥

نبشٍٕبمٕث ىًث ناىَډ ُا َسلابث يُٚډ َٓبڂٚواى ْبَ

= 10 .<

ٓډ َ٪و ٍث ،ٍبکٽ ٤ٕلډ ْبٍَبٚٵ ٍٽ يٍٕ

ٓځيٕىس َٟٮډ ٍى ناىَډ ُا َشٕٚث اٍ نبوُ

نايٍ ْبَ

شهبىٙ

ٓډ ٍاَٹ ٓ يَى

. ٍبکجوبُٔ رإَطأکس َکث ٌيلا٭

نبډُبٕ ،ىاَٵا َث ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ

ٓډ غوٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ْبَيډبٕد ُا ِٕو بَ

ٓډ ٍچمػ ُا ،يوَث ناًکس

٘ٔاِکٵا ،ٓچٲکٙ ْىًىکٚه َ٘بکٽ ،ٓوبډُبٕ يُٮس َ٘بٽ ،ڄٲٙ ٻَس ،نبىٽٍبٽ ىَپچم٭ َ٘بٽ ٍث

ٍىَِٔ

َ٘بٽ ،نبىٽٍبٽ ٓشډلإ ي زٙايُث ٍث ٣ًثَډ ْبَ

هکًَ ي زٕٹلاه ،ٍبکٽ ٤ٕکلډ ٍى ِْکٕڂوا

ڄپٚډ نايٺٵ ىَٽ ٌٍبٙا ٍْيآًو ي ،ٓٔبٚځ

= 40 .<

قٕقحت ْرظو ٓوبجم

ُا ٓپٔ

ٍى ٓوبډُبٕ ي ٓچٲٙ ْبٍَبٚٵ َثاَث ٍى ٘ىٽاي ڄپٙ ٍث ًلاًمٮډ ٍٽ ٓچٲٙ ِيم٭ ڄئبٖډ

ٓډ ٌئى نبىٽٍبٽ نبٕډ زکٕا ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ِيکٔيد ،ىًکٙ

. زکٕا ٌىاى نبکٚو ربکٺٕٺلس

(5)

ْبٍَبٚٵ

ٓډ ڄٲٙ ُا ٓٙبو ٓوايٍ

يٙبث ٍشٙاى ٌاَمَ ٍث نبډُبٕ ٍى اٍ ٍْبٕٖث ْبَيډبٕد يواًس .

نايٍ ْبَيډبٕد ُا ٓپٔ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ىَکٵ ٍٽ زٕا ڄٲٙ ُا ٓٙبو ٓوايٍ ْبٍَبٚٵ ٓشهبىٙ

ٓولاً٥ ڃبٲشٙا ُا ٔد ٍٽ زٕا هپمډ

ىًکٙ ٍکػاًډ نآ بکث ٍبکٽ ټکٔ ٍث ريډ

= 12 ؛ 24 ؛ 37 .<

ٓډ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٍبؿى ٍٽ ْىَٵ ْىبُٔ ِِٕڂوا ي زٕا ٓځيوبډٍى ٍبؿى ٓٶ٥ب٭ َ٪و ُا ىًٙ

ٍبٽ ْاَث ىٍايو نىَٽ .

ٍى ي يَٕو ىَٵ نآ َطا َث ٍٽ زٕا ٍبٽ ُا ٓٙبو ٓځىَٖٵا ٍٕجٙ ٓشڅبك ٬ٹاي

ڇبؼوا ْاَث ٓٹبٕشٙا نىاى

ىٍايو ٍبٽ

= 18 .<

ٓځىًَٕٵ بکث ىَکٵ ٍْبځُبکٕ رٍيکٹ َ٘بٽ ٓچٲٙ

بٚٵ ڄډاً٭

ىبکؼٔا ٍکث ٍکٽ ٓٶ٥بک٭ ي ٓمکٖػ ٓڂشکٖه ُا تکٽَډ زکٕا ٓډٍيىکٕ ي زکٕاٍُ

ٍِايىدىًه

ڇبکڂىَ ٍث نبٮػاَډ بث ٣بجسٍا ٓبٖكا نايٺٵ ي ڄٲٙ ٍث ٓٶىډ َٗڂو ،ىَٵ ٍى ٓٶىډ

ٓډ َؼىډ ٍٶٕ٩ي ڇبؼوا ىًٙ

= 3 .<

زکٕا نبډُبٕ ٍث ىَٵ ٓڂشٖثاي ي زًَٔ ٓبٖكا َڂوبٕث يُٮس .

ٓوبډُبٕ يُٮس ،َڂٔى رٍبج٭ ٍث و ٓ٭ًو1

ټکٔ ٍى نبډُبکٕ ٍکث نبکىٽٍبٽ ٍْاىبکٵي ٍِبکثٍى َٗڂ

َمشٖډ ک ڈٕمٞس ٍى ىاَٵا زٽٍبٚډ ّ٦ٕاي ٍث ي زکٕٺٵًډ ،نبډُبٕ ٍث ىاَٵا ٍػًس ،ٓوبډُبٕ ْبَ

نبډُبٕ ٌبٵٍ

ک

ٓډ ٓٺچس ىًٙ

= 13 .<

ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ُا ٻاٍىا ٻاٍىا ٳبٞوا ُا زٕا رٍبج٭2

ٌيٙ

رًٍٝ رلاډبٮس ُا ٓکډ ٍکٽ نبډُبکٕ ٍى ٍکشٵَځ

ي ٓ٭بکمشػا ،ْىبکٞشٹا رلاډبکٮس ڄډبکٙ يکواًس

ڈشٖٕٕ ټٔ ّڅِىډ ٍث نبډُبٕ ي ،ناٍبپمَ ،نبشٕىَُٔ ،بٕؤٍ بث ىَٵ ٤ثايٍ ِيوَٕځَثٍى هٕىـمَ

يٙبث ٓ٭بمشػا

= 4 .<

ڇبُثا ٍى

3٘ٺو

يٙبجو ٜوٚډ ىاَٵا ْاَث ٍْبٽ ٴٔب٩ي ي ٤ٔاَٙ ٓىٮٔ

. ٍث

ٓډ ئيد ٓوبډُ ٘ٺو ڇبُثا ،َڂٔى رٍبج٭

يکٙبجو هٙيٍ ٍٽ ئآ ىييکك بکٔ زکٖٕؿ ىَکٵ ٘کٺو

زٕڅًئٖډ زٕا ڇايٽ ْي ْبَ

= 1 .<

رب٥بجسٍا ،ٓٵبٽبو ًُٗډآ ّؼٕشو ٍى زٕا هپمډ ٘ٺو ڇبُثا

ٍئاٍا رب٭لا٥ا ٴَٔلس بٔ ْيم٭ ٫بىشډا ي ،ٴٕٮ١ ىبکؼٔا نبشکَٕدَٕ ي ناٍبکپمَ ًْکٕ ُا ٌيٙ

ىًٙ

= 27

<

،

ٓډ نبشَٕدَٕ هٔاَثبىث لا٥ا ّئاٍا ِٕو ي نبىٽٍبٽ ًُٗډآ ٸَٔ٥ ُا يىواًس

ٓٵبکٽ رب٭

يوًکٙ ٓچٲکٙ ڇبکُثا َ٘بٽ تجٕ نبوآ ٍث قٕلٝ ي .

٘کٺو ٍٟبکٮس ڄکٕڅى ٍکث زکٕا هکپمډ4

ٍشٕاًه زَٕدَٕ ټٔ ٠ٹبىشډ ْبَ

= 26 <

يى ٠ٹبکىشډ ْبَب١بٺس بث نبىٽٍبٽ ىًٍهَث َطا َث بٔ

ىًٙ ىبؼٔا ٍْبٽ ٌيَځ بٔ زَٕدَٕ

.

1. organizational commitment

2. organizational justice 3. role ambiguity 4. role conflict

(6)

قٕقحت ٓمًُفم لذم

لکض 1 . ق٘قحت ٖهَْفه لسه

غير ػَيصپ

بث ڄٱبٙ نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ هٕٕجس ٍٽ ٸٕٺلس ٳيَ ٍث ٍػًس بث َ٘يْد هٔا يکٕٽأس

٘کٺو َکث

ي ٓوبډُبٕ ْبََٕٲشډ نايٍ

ٓشهبىٙ

ََ ُْبٕ ٌىبٕد ي اَػا ،ٌاٍ هٔا ُا ي زٕا ڈشٖٕٕ هٔا َشُث ٍؿ

ٓډ ٍْبٔ اٍ

يوبٍٕ

. زٕا ٓٚٔبمٕد ٸٕٺلس ٗيٍ

. ٮډبػ

ّ

ٕچٽ ڄډبٙ ٍْبډآ

ّ ٍى ڄٱبٙ نُ نبىٽٍبٽ

ٌبڂٚواى

ٍٵَك ي ٓىٵ ڃبٕ ٍى ُإَٙ ٓډلإا ىاُآ ي ْا

1392 ک 1393 ىايٮس ٍث 225 َٶو زکٕا . بکث

ٌبڂٚواى ٓځيىٽاَد ٍث ٍػًس بَ

، ٍاَکٹ ُإَکٙ َُکٙ ٴکچشوډ ٸ٥بکىډ ٍى ٓٔبکٕٵاَٲػ ٧بکلڅ ُا ٍکٽ

ٍوًمو ٗيٍ ُا ،يىشٙاى

ًٍٙه َْٕځ يٙ ٌىبٶشٕا ْا

.

ًٍٙه نبٕډ ُا ٔذٕ

ٍوًمو ،بَ

ڄم٭ ٍث َْٕځ

يډآ . هٔاَثبىث

،

ٍوًمو ٗيٍ ُا ٸٕٺلس هٔا ٍى

ًٍٙه َْٕځ يىؿ ْا

ٍچكَډ

ْا ک

ٓٵىبٞس بکث تکٕبىشډ

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا ڈؼك .

ٍوًمو ڃًډَٵ ُا ٍوًمو ڈؼك هٕٕٮس ْاَث ٌىبٶشٕا ناَٽًٽ َْٕځ

ٙ ٍٽ ،ي

ىايٮس 143 ٍٮڅب٦ډ ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نُ نبىٽٍبٽ ُا َٶو يويٙ

. ىًٍکډ ربک٭لا٥ا ٍْيآىَکځ ْاَث

َيْد هٔا ٍى ُبٕو

ٍډبىَٕٚد ي ٓوايٕډ ٗيٍ ُا ٘ ٌىبٶشٕا ْا

ٙ ي .

ٌُايوا ٍاِثا ٓٔايٍ هٕٕٮس ْاَث

ٔا ي َْٕځ ى

ٓکځْٔي يك ٍؿ بس ٌىبٶشٕا ىًٍډ ٍاِثا ٍپ ىًٍکډ ْبکَ

ٸٕٺلس ٍى َ٪و (

ڃيډ ٍى ىًػًډ ْبََٕٲشډ )

ٓډ اٍ

ي ٓٔاًشلډ ٓٔايٍ ڇبو ٍث ٓٔايٍ ٫ًو يى ُا يؼىٕ

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا ًٍْٝ

. ىَٕٚد ٍپىٔا ىًػي بث

ٍډب

ٌىبٶشٕا ْبَ

ٌيٙ

ىٍايوبشکٕا ٸکٕٺلس هٔا ٍى

ٍَپډ ِٕو ٴچشوډ نبٺٺلډ ي زٕا نآ ُا

ٌىبٶشٕا

ٌىَٽ

،يوا

ٍډبىَٕٚد هٔا ٓٔايٍ

ٌَُث بث بَ

ُا َْٕځ

ًٍْٝ ،ٓٔاًشلډ ٓٔايٍ ٗيٍ

،

ٕا ريب٢ٹ ٸج٥ ي ناىبش

م٥ا ي ٍَٕٓث ،بمىَاٍ

ٕ ڄٝبك نبى

ٙ ٍکٽ ي

ٞه نبمَ ٍډبىَٕٚد

ٕ

ٞ

ّ

ٓډ اٍ ٸٺلډ َ٪و ىًٍډ ٍاىًٍکهَث ڇُلا ٍبکجش٭ا ُا ي يؼىٕ

زکٕا . ٔکد

(7)

ٓډ ٌُايکوا ٍاِکثا ٓٔاًکشلډ ٓٔايٍ ٓٔلابث َ٥به نبىٕم٥ا بث ناًس ٓکٍَٕث اٍ َْکٕځ

ىَکٽ . ٍى ٍکشجڅا

ٍډبىَٕٚد هٔا ٓٔبٔبد ي ٓٔايٍ ٴچشوډ ربٺٕٺلس زکٕا ٌيٕکٍٕ ربجطا ٍث بَ

. ٸکٕٺلس هکٔا ٍى

، ٍکث

ٌىبٶشٕا مبجويَٽ ْبٶڅآ ٗيٍ ُا ٓٔبٔبد هٕٕٮس ًٍ٪ىډ

ٙ جکٕبلډ ْاَث ٗيٍ هٔا ٍٽ ي ّ

ٓڂىَبکمَ

ٌُايوا ٍاِثا ٓويٍى

َْٕځ

،

ٍٕٞٞه ٍٽ

ٌُايوا اٍ ٴچشوډ ْبَ

ٓډ َْٕځ

ٍث ،يىٽ

ٓډ ٍبٽ ىيٍ

.

ٌُايوا ڄثبٹ ڃيډ ٍى ىًػًډ ْبََٕٲشډ ٍپىٔا ٍث ٍػًس بث

٘ؼىٕ ي َْٕځ ٍاِکثا ٓبکٕاَث ،يکؤٌَد

ٌُايوا َْٕځ (

ٍډبىَٕٚد )

يويٙ ٌيٕؼىٕ بََٕٲشډ .

کَٕٵ ٘ؼىکٕ ْاَکث ّډبىکَٕٚد ُا ٓچٲکٙ ٓځىً

ؽلإبډ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ (

2001 ) ڄډبٙ ٍٽ 22

زکٕا ٌيکٙ ٌىبٶشکٕا زٕا ڃاإٕ

. ْبکٶڅآ تَٔک١

بث َثاَث َٕٲشډ هٔا مبجويَٽ 821

0/

ٍث زٕا ٌيډآ زٕى .

٠ٕٵ ،ِِْٔ٭

ٓلڅبکٝ ي ،ْىبکثآ (

1387 ) ٍى

َث مبکجويَٽ ْبکٶڅآ تَٔک١ ُا ٌىبٶشکٕا بکث اٍ ٍډبىکَٕٚد هکٔا ٓٔبٔبد تَٔ١ ىًه َ٘يْد َکثا

78 0/

ٍث يوىٍيآ زٕى .

ناٍبپمَ ي ٓڅبمػ (

1388 ) اٍ ٍډبىَٕٚد هٔا ٓٔبٔبد تَٔ١ 91

0/

ٌىَٽ ٍٗاِځ يکوا

.

زٕئًپچٽ ّډبىَٕٚد ُا ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ٘ؼىٕ ْاَث (

2001 ) ڄډبٙ ٍٽ 20

ٌىبٶشکٕا ،زکٕا ڃاإٕ

زٕا ٌيٙ

. بث َثاَث َٕٲشډ هٔا مبجويَٽ ْبٶڅآ تَٔ١ 848

0/

ٍث يډآ زٕى .

ناٍبپمَ ي ٴٕٝ

( 1393 )

اٍ ٍډبىَٕٚد هٔا ٓٔبٔبد تَٔ١ 91

0/

ٌىَکٽ ٍٗاِځ يکوا

. ُا ،٘کٺو ڇبکُثا ي ٍٟبکٮس ٘ؼىکٕ ْاَکث

ناٍبپمَ ي ًڅ ّډبىَٕٚد (

2001 ) ڄډبٙ ٍٽ ، 11

ڃاإٕ

( 7 ي ٘ٺو ڇبُثا ٍث ٣ًثَډ نآ ڃاإٕ

4 ڃاإٕ

٘ٺو ٍٟبٮس ٍث ٣ًثَډ نآ )

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا ،زٕا .

مبکجويَٽ ْبٶڅآ تَٔ١ ٘کٺو ٍٟبکٮس ْاَکث

701 0/

٘ٺو ڇبُثا ْاَث ي 569

0/

يډآ زٕى ٍث .

ي هکڅآ ّډبىکَٕٚد ُا ٓوبډُبکٕ يُٮس ٘ؼىٕ ْاَث

ٓډ َٔ

( 2004 ) ڄډبٙ ٍٽ ، 24

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا ،زٕا ڃاإٕ

. َکٕٲشډ هکٔا مبکجويَٽ ْبکٶڅآ تَٔ١

بث َثاَث 782 0/

ٍث زٕا ٌيډآ زٕى .

ناٍبکپمَ ي ٓثًٺٮٔ

( 1388 ) اٍ ٍډبىکَٕٚد هکٔا ٓٔبکٔبد تَٔک١

90 0/

َٽ ٍٗاِځ

ٌى يوا .

ٓشٕبو ي ٓچٕثا هٕىـمَ

ٓٔاُ

( 1389 ) اٍ ٍډبىکَٕٚد هٔا ٓٔبٔبد تَٔ١ 82

0/

يوىَٽ نبٕث .

ڃاإٕ ٍث ًٓٔڂوٕبد ْاَث غىکد ٓبکٕٺډ ُا ٍډبىکَٕٚد ٍبکُؿ ََ ْبَ

ٍکػٍى رَکپٕڅ ْا

( 1 ; بس ڈٶڅبوډ ًلاډبٽ 5

; ڈٺٵاًډ ًلاډبٽ )

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا .

ٌىاى ٍْبډآ ڄٕچلس ي ٍِٔؼس شٕا بث َ٘يْد ْبَ

ڇَو ُا ٌىبٶ ْبٍَاِٵا

spss 22

ي

lisrel 8.7

رًٍکٝ

زٕا ٍشٵٌَٔد .

رًٍٝ ٍْبډآ نًډُآ ٍْبکډآ ٓکٙيٍ ٍکٽ ،َٕکٖډ ڄکٕچلس ٍْبکډآ نًډُآ ڄډبٙ ٍشٵَځ

ّٓچ٭ ڃيډ ټٔ تڅبٹ ٍى بََٕٲشډ نبٕډ ٤ثايٍ ٍَٕٓث ْاَث ،زٕا

= 15

<،

نًکډُآ ،ٓڂشٖجمَ َٔٔسبډ

ٜهبٙ ُا ٌىبٶشٕا بث ٓچٽ ڃيډ ٓځيوُاَث

َث ًٓٔپو ْبَ

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا ُٗا .

ٍتفبٔ

ػَيصپ ْبَ

َ١بك َ٘يْد ٍى

،

ٍث ٓوبډُبٕ يُٮس ي زڅاي٭

ّڅِىډ نيَث َٕٲشډ ٘کٺو ٍٟبکٮس ي ٘کٺو ڇبکُثا ي اُ

ٍث

ّڅِىډ نيٍى َٕٲشډ

ٌيٙ ٍشٵَځ َ٪وٍى اُ

يوا . ڃييػ ٍى 1

َ٘يْد ْبََٕٲشډ ٓڂشٖجمَ َٔٔسبډ ،

زٕا ٌيٙ ٍئاٍا .

بکََٕٲشډ هٕث ٓڂشٖجمَ ،َٕٖډ ڄٕچلس ربٮڅب٦ډ ٓبٕا ي ٍٔبد ٍٽ بؼوآ ُا ،زکٕا

ٓډ ٍئاٍا َ٘يْد ْبََٕٲشډ ٓڂشٖجمَ َٔٔسبډ ٍډاىا ٍى ىًٙ

.

(8)

لٍسج 1 . صٍّژپ ٕاّز٘غته ٖگتسثوّ سٗزتاه

اّز٘غته 1 2 3 4 5

1 .

ٓوبډُبٕ زڅاي٭

1

2 .

ٓوبډُبٕ يُٮس 45**

0/

1

3 .

٘ٺو ٍٟبٮس 32**

0/

19**

0/

1

4 . ڇبُثا

**٘ٺو 63 0/

34**

0/

30**

0/

1

5 . ٓځىًَٕٵ

*ٓچٲٙ

37 0/

**- 33 0/

**- 22 0/

53**

0/

1

*P <0/05^{, **P<}0/01

َ٘يْد هٔا ٍى

، زکٕا ٌيکٙ ٌىبٶشٕا نًَٕٕد ٓڂشٖجمَ تَٔ١ ُا .

ڃييکػ ٍکث ٍکػًس بکث 1

،

ٓډ ٍ٪كلاډ نيَث ْبََٕٲشډ نبٕډ ُا ٍٽ ىًٙ

اُ

( ٓوبډُبکٕ يکُٮس ي ٓوبډُبٕ زڅاي٭

) تکٕسَس ٍکث ،

ٓوبډُبٕ زڅاي٭

( 37 0/

- ) ٓوبډُبٕ يُٮس ي (

33 0/

- ) هٕٔبد بس هَٔسلابث بکث ٓڂشکٖجمَ تَٔ١ هَٔس

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ يوٍاى اٍ

يى ََ ٍٽ ق٦کٕ ٍى تکٕسَس ٍکث ٍْبډآ ٧بلڅ ٍث تٔاَ١ هٔا ْ 05

0/

ي

01 0/

يوٍاىبىٮډ . نيٍى ْبََٕٲشډ نبٕډ ُا اُ

(

٘ٺو ڇبُثا ي ٍٟبٮس )

٘ٺو ڇبُثا ِٕو (

53 0/

) ٍٟبٮس ،

٘ٺو ( 22 0/

) هٕٔبد بس هَٔسلابث تٕسَس ٍث ٍکٽ يوٍاى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث اٍ ٓڂشٖجمَ تَٔ١ هَٔس

٦ٕ ٍى ٍْبډآ َ٪و ُا تٔاَ١ هٔا يى ََ

ق 01 0/

يوٍاىبىٮډ . ٍى َٔٔسبډ ٍى هم١

ٌيٙىبٔ

هَٔسلابث

٦ثاٍ ٍث ٣ًثَډ ٓڂشٖجمَ تَٔ١

ّ ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ي ٘ٺو ڇبُثا هٕث (

63 0/

) هٕٔبد ي تَٔ١ هَٔس

٦ثاٍ ٍث ٣ًثَډ ِٕو ٓڂشٖجمَ

ّ ٓوبډُبٕ يُٮس ي ٘ٺو ٍٟبٮس هٕث (

19 0/

) زٕا .

َ٘يْد هٔا ٍى

، ٍَٕٓث ْاَث

َٕطأس شډ ڈٕٺشکٖډَٕٱ ي ڈٕٺشکٖډ را نيَکث ْبکََٕٲ

اُ

( زڅايک٭

ٓوبډُبٕ يُٮس ي ٓوبډُبٕ

) نيٍى ي ٸٕٺلس ْاُ

(

٘ٺو ڇبُثا ي ٘ٺو ٍٟبٮس )

،ٓچٲکٙ ٓځىًَٕٵ َث

َث ٓ١َٵ ڃيډ ټٔ

ىٕٕٚد ٓبٕا

ّ زٕا ٌيٙ ٓكاَ٥ ٓثَؼس ي َْ٪و .

ٍٕ١َٵ ٍکئاٍا ْبَ

ِکٕو ٌيکٙ

زکٕا ڃيکډ ٍى ىًػًډ ْبََٕٲشډ نبٕډ ّٓچ٭ ٤ثايٍ َڂوبٕث .

َ٘يْکد هکٔا ٍى

، ڈکَ ٓکٍَٕث نبکډُ

ٍٕ١َٵ

ٓډ رًٍٝ ٍٕڅيا ڃيډ تڅبٹ ٍى بَ

ىَٕځ . بکث ايکشثا ،َ٘يْکد هکٔا ٓک١َٵ ڃيډ ٓثبٍُٔا ْاَث

ىٕٕٚث ٗيٍ ُا ٌىبٶشٕا

ّ

ٓډ بََشډاٍبد ىٍيآَث ٍث ڃبمشكا ڈُٔاىَد

. ىٍيآَکث ْبََشډاٍبد ڄډبکٙ ٌيکٙ

ڄکٽ َکطا تٔاَ١ ي ڈٕٺشٖډَٕٱ َطا تٔاَ١ ،ڈٕٺشٖډ َطا تٔاَ١ زکٕا

بکََشډاٍبد هکٔا ْاَکث ٍکٽ

ػ ٍُٗا ي ىٍيآَث ىٍايوبشٕا ْب٦ه ،ٌيٙ ىٍايوبشٕا ىٍيآَث تٔاَ١ ْيبك ٓڅيي نًډُآ ٍث ٣ًثَډt

زٕا ٌيٙ ٍئاٍا بََشډاٍبد هٔا ٍْاىبىٮډ .

ئٕأس ،هٔا َث ٌيلا٭

نيٚو بٔ نيٙ

ٍٕ١َٵ بث َ٘يْد ْبَ

ٍَٕٓث تٔاَ١ هٔا ٍث ٍػًس

ٓډ ىًٙ

.

ٍى

ِٕو زٔبُو

،

ٍٞوٚډ ڃيکډ ٍاىًکمو ي ڃيکډ ٓځيوُاَث ْبَ

ُٗاَث

ٕ٘د ٌيٙ

َث ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٓىٕث نيَث ْبََٕٲشډ ٓبٕا

نيٍى ي اُ

ٓډ ٍئاٍا اُ

ًٙ

ى .

ٕثأت ،مٕقتعم تار ،مٕقتعمرٕغ

ٕثأت ي تار لک

ڃييکػ ٍى عٍيىډ رب٭لا٥ا ٍث ٍػًس بث ،زمٖٹ هٔا ٍى 2

يکٕٔأس بکٔ ىٍ نًکډإَد ٓکٍَٕث ي ضکلث ٍکث ،

ٍٕ١َٵ ٤جسَډ ْبَ

،ڈٕٺشٖډ رإَطأس بث ي ،ڈٕٺشٖډَٕٱ

ٓډ َڂٔيپٔ َث بََٕٲشډ ڄٽ رإَطأس ڈُٔاىَد

.

(9)

لٍسج 2 . لک زثا ،ن٘قتسهز٘غ زثا ،ن٘قتسه زثا ةٗازض ٕاّزرٍآزت

اّزرٍآزت اّز٘غته زراسًاتسا زتهاراپ

ُسض زرٍآزت زراسًاتسا ٕاغذ

ِ٘ضزف ٔج٘تً T

َث ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ڈٕٺشٖډ َطا :

0/

- 02

0/

73 2/

ئٕبس

٘ٺو ڇبُثا 27**

0/

- 02

0/

52 3/

ئٕبس

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ 16*

0/

- 02

0/

97 1/

ئٕبس

َث ٓوبډُبٕ يُٮس ڈٕٺشٖډ َطا :

0/

- 03

0/

83 2/

ئٕبس

٘ٺو ڇبُثا 22**

0/

- 02

0/

12 3/

ئٕبس

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ 29**

0/

- 03

0/

72 3/

ئٕبس

َث ٘ٺو ٍٟبٮس ڈٕٺشٖډ َطا :

0/

02 0/

56 3/

ئٕبس

َث ٘ٺو ڇبُثا ڈٕٺشٖډ َطا :

0/

03 0/

12 6/

ئٕبس

0/

02 0/

79 4/

ئٕبس

َث ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ڈٕٺشٖډَٕٱَطا :

0/

- 03

0/

67 4/

ئٕبس

َث ٓوبډُبٕ يُٮس ڈٕٺشٖډَٕٱ َطا :

0/

- 02

0/

72 4/

ئٕبس

َٕٱ َطا َث ٘ٺو ڇبُثا ڈٕٺشٖډ :

0/

- 03

0/

35 3/

ئٕبس

َث ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ڄٽ َطا :

0/

- 04

0/

31 5/

ئٕبس

َث ٓوبډُبٕ يُٮس ڄٽ َطا :

0/

- 03

0/

19 7/

ئٕبس

َث ٘ٺو ڇبُثا ڄٽ َطا :

0/

- 04

0/

16 7/

ئٕبس

05 0/

, *P <

01 0/

**P <

لٍسج 3 . ي٘٘ثت سًاٗراٍ

سض

ٓ صٍّژپ ٕاّز٘غته

َٕٲشډ هٕٕجس ٔوبٍٔاي

يٙ

ِ R²

٘ٺو ٍٟبٮس 19

0/

٘ٺو ڇبُثا 26

0/

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ 42

0/

(10)

لکض 2 . شسازت رازَوً

سض ٓ ص٘پ لسه

ٖلغض ٖگزَسزف ٌٖ٘ت

ٜهبٙ ُا ڃيډ ٓځيوُاَث ٍَٕٓث زُػ ٓځيوُاَث ْبَ

زٕا ٌيٙ ٌىبٶشٕا .

ٍث نبٕډ ُا ٓچٽًٍ٥

ٍٞوٚډ

ٜهبٙ َ٘يْد هٔا ٍى ،ىٍاى ىًػي ٍٽ ٓ٭ًىشډ ٓځيوُاَث ْبَ

ُٗاَث ْبَ

/73 2

;

x²/df

،

/052

0

RMSEA=

،

/98 0

;

، CFI

/96 0

; يGFI

/96 0

AGFI=

ٓککډ ٍٗاِککځ ىًککٙ

. ٍککث ٍککػًس بککث

ٍٞوٚډ

ٕ٘د ڃيډ ُٗاَث ،ُٗاَث ًٓٔپو ْبَ

ٓثًچ٦ډ ق٦ٕ ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٓىٕث زٕا

.

ٍجٕتو ي ثحث

ْرٕگ

َ١بك َ٘يْد ٳيَ

ٍَٕٓث بث ڄٱبٙ نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ هٕٕجس يکٕٽأس

ْبکََٕٲشډ ٘کٺو َکث

ي ٓوبډُبٕ

نايٍ

ٓشهبىٙ

َٕکٖډ ڄٕچلس ٗيٍ ٍث ّٓچ٭ ڃيډ ټٔ ةًؿٍبؿ ٍى ىًکث

. ڄکٕچلس غٔبکشو

ٌىاى بث ْىبُىٕٚد ڃيډ ٍٽ ىاى نبٚو َٕٖډ ٍشٖواًس ي ىٍاى ٓجٕبىډ ُٗاَث ٸٕٺلس هٔا ْبَ

زٕا

42 يٍٝى يىٽ هٕٕجس اٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٔوبٍٔاي ُا .

ٓځىًکَٕٵ َکث َطًډ ڄډاً٭ َ٘يْد هٔا ٍى

ٍٵَك ي ٓىٵ ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ هٕث ٍى ٓچٲٙ

ٍَٕٓث ُإَٙ ٓډلإا ىاُآ ي ْا يٙ

ي

ٕطأس راَ

ڈٕٺشٖډَٕٱ ي ڈٕٺشٖډ نآ

بَ

ًډُآ ٻلاډ َٕٲشډ بث ي َڂٔيپٔ بث يٙ ٌى

. رًٍکٝ ٍکث َ٘يْکد غٔبشو

ٓچٽ

ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ هٕث ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ نإِډ ٍٽ ىاى نبٚو

42 يٍٝى زٕا ىًػي ي

نبډُبٕ ٍى يُٮس ي زڅاي٭

ڇبُثا ،بَ

، ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ َکث ِٕو نبوُ ٘ٺو ٍى ٍٟبٮس ي

َٕطأس ٍاٌکځ

،زٕا هٔاَثبىث ٍى يکُٮس ي زڅايک٭ ٘ٔاِکٵا ي ڄٱبٙ نبوُ ٍى ٘ٺو ٍٟبٮس ي ڇبُثا َ٘بٽ ٍى ئبث

نبډُبٕ

، ٍٽ

ٓډ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ َ٘بٽ تػًډ ىَٽ ٗلاس ،يوًٙ

. س ٍث ٍػًس بث أ

ٍٕک١َٵ ئٕ

ْبکَ

ٍبٕٖث ڃيډ ٸٕٺلس هٔا ٓډًُٶډ ڃيډ ،ىًػًډ ڄٱبکٙ نبکوُ ٓچٲکٙ ٓځىًَٕٵ هٕٕجس ْاَث ٓثًه

زٕا . ةبىشػا ٍث ٍػًس بث

َٓشٕا ڄډاً٭ ٓهَث نىًث ٌَٔدبو ُا َْٕڂکٕٚد ڇيِکڅ ي ٍبٽ ٤ٕلډ ٍى اُ

(11)

َٓشٕا ٍْبشٵٍ ي ٓوايٍ ٍبطآ لاٱبٙ َث

ٍث ،ن

ٍث ،ڄٱبٙ نبوُ ًٛٞه زکُػ ٍى ٓسايُٕمس َْٕځٍبٽ

ٗيٍ ًُٗډآ ي ٍبٽ ٤ٕلډ ٤ٔاَٙ ىًجُث

ٍچثبٺډ ْبَ

ٓٶٔب٩ي ٍچمػ ُا ْا ا

َث ٍٽ يو يُ٭

ِ نلاًئکٖډ

ٌبڂٚواى بَ

زٕ

. هٕىـمَ

،

ٍث نبوُ

يکوَٕځ ٍاَکٹ ٍػًس ىًٍډ َشٕٚث ئبث ٌىاًوبه ٓچٝا َٞى٭ ناًى٭

.

غٔبشو ٱبٙ نبوُ ٍٽ ىاى نبٚو

ٌبڂٚواى ٍى ڄ نآ ڄٕڅى ي يوىًث ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ َٟٮډ ٍى َشٕٚث بَ

ٌيلا٭

ٍٕڅيا ٷًٙ ي ًٍٙ ،٘ٺو ڈٽاَس ي ٍٟبٮس َث

٫بمشػا ٍث زډيه ْاَث ٍٽ زٕا ْا زٌٙځ بث ي

ٍى ْىبډ ٬ٵبىډ ُا نآ

بَ

،ٍبکٽ ْبکٕوى زکٕٮٹاي بکث نيکٙ ٍػاًډ ي ٍبٽ ٫يَٙ ُا ٔد ي ىٍاى ىًػي

ٍث

ٓډ ڀوٍ ز٭َٕ

ىُبث .

ٓځْٔي

ْبَ

ٍى يکُٮس ىًکجو ،٘کٺو ڇبکُثا ،٘کٺو ٍٟبکٮس ڄکٕجٹ ُا ٓچٲٙ

ثَؼس ،نبډُبٕ

ّ

ٓث ثَؼس ٍث ،ٍبٽ ٤ٕلډ ٍى ٓشڅاي٭

ّ ٌبڂکٚواى ٍى ڄٱبکٙ نبوُ ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ

ٓډ َؼىډ ىًٙ

.

،هٔاَثبىث ٌْکٔي ٍکػًس ٌيَکځ هکٔا ٍکث ئبث نآ ُا َْٕڂٕٚد ْاَث ڃيٌکجډ ْا

ىًکٙ

.

زٔبُوٍى

،

ََ ٍٽ ىَٽ نبٕث ئبث بَيىٔبٕٚد ٍؿ

،ىًکٙ ٓٔبکٕبىٙ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ْاَث َْشٕٚث ْ

ٓډ َشُث ئيد هٔا ناًس

ِ نايٍ

ٓشهبىٙ

ڈُډ

،

ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٓىٮٔ

، ىَٽ ڃَشىٽ اٍ

. ٍکډاىا ٍى

، ٍکث

ٍٕ١َٵ ڃلايشٕا

ٓډ بَ

ڈُٔاىَد .

ٍى ڄٱبکٙ نبکوُ ٍى ٘کٺو ٍٟبکٮس َکث ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ٓٶىډ ي ڈٕٺشٖډ َطا ٍٽ ىاى نبٚو غٔبشو زٕا ٍاىبىٮډ ٌبڂٚواى .

ث غٔبشو

ٍ زٕى يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث بپٕٖػ ًٍٔيوآ ر (

2008 ) َْکډ ، زکٔى ( 2007 )

ىٍاى ًٖٓٔمَ

. ٍث اٍ ىًه نبډُبٕ ٍٽ ،ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ

ٓډ ٻٍى ٍولاىب٭ رًٍٝ

َکشمٽ ،يىىٽ

ٓډ ىًه ٓوبډُبٕ ٘ٺو ٍى ٍٟبٮس ٍبؿى َکشُث نبډُبٕ ٍى نبٙىَپچم٭ ي يوَسىًىٚه هٔاَثبىث ،يوًٙ

زٕا .

ٍث

ٔبشو ،ٌيلا٭

ڄٱبٙ نبوُ ٍى ٘ٺو ڇبُثا َث ٓوبډُبٕ زڅاي٭ ٓٶىډ ي ڈٕٺشٖډ َطا ٍٽ ىاى نبٚو غ

زٕا ٍاىبىٮډ ٌبڂٚواى ٍى .

ث غٔبشو

ٍ زٕى يکډآ

ٌ بکٺٕٺلس بکث بپٕکٖػ ًٍٔيکوآ ر

( 2008 ) َْکډ ي زکٔى

( 2007 ) ىٍاى ًٖٓٔمَ

.

ٓډ ڇبؼوا ٍٽ ًٓٚٙٽ ي ٗلاس ٍث ٍػًس بث نبىٽٍبٽ ٍٽ ٓوبډُ

ٔوبکٙ يکىَى

زٵبٍٔى ْاَث ْيبٖډ يىٙبث ٍشٙايو ٗاىبد بٔ ٍؼٕشو

(

ٓث ٓشڅايک٭

) ْاَکث ٍْبکٽ ٴٔبک٩ي ي ٤ٔاَکٙ ي

ٓډ ىًه ٓوبډُبٕ ٘ٺو ٍى ڇبُثا ٍبؿى ،يٙبجو ٜوٚډ ىاَٵا يوًٙ

. نآ َکث ڃاى غٔبکشو َکڂٔى ًْٕ ُا

زکٕا ٍاىبکىٮډ نبکوُ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ َکث ٓوبډُبکٕ زڅايک٭ ٓکٶىډ ي ڈٕٺشٖډ َطا ٍٽ ىًث .

غٔبکشو

ث

ٍ زٕى يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث

ٓٶٝ ر ٓوبه ( 2014 ) ناٍبکپمَ ي ٓٔبکٹآ ٴکؼو ، (

2012 ) يىشکَٖ ًکٖمَ

.

ٓث ٓکډ ةًٖلډ ٓچٲٙ ْاٍُبٚٵ ڄډب٭ ټٔ نبىٽٍبٽ ُا ٍْبٕٖث ْاَث نبډُبٕ ٍى ٓشڅاي٭

ٍکث ي ىًکٙ

ٓډ َؼىډ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ىًٙ

. يکُٮس ٓکٶىډ ي ڈٕٺشکٖډ َطا ٍٽ ىٍاى نآ َث زڅلاى غٔبشو ،هٕىـمَ

ا ٍاىبىٮډ نبوُ ٍى ٘ٺو ٍٟبٮس َث ٓوبډُبٕ

زٕ

. و ث غٔبش

ٍ زکٕى يکډآ

ٌ بکٺٕٺلس بکث ٌىًکػ ر

( 2011 )

زًٕٖمَ

. ُا ڄکٝبك ٻاٍىا ُا ٓٙبو ي زٕا نبىٽٍبٽ ٍى يُٮس ىبؼٔا ربډيٺډ ُا ٓپٔ ٘ٺو زٕٮ١ي

زٕا ٍْبٽ ٤ٕلډ .

ڇبکؼوا ٍکث ًٍکجؼډ تکچٱا ،يىشَٖ ٘ٺو ٍٟبٮس ٍبؿى ٍٽ ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ

نًځبوًځ ٴٔب٩ي

٘ٺو ٍى ٍٟبٮس هٔا ٍٽ ،يوا ځبوًځ ْبَ

ٓکډ نبډُبٕ ٍى يُٮس َ٘بٽ ض٭بث نً

ىًکٙ

.

نُ نبکىٽٍبٽ ٍى ٘ٺو ڇبُثا َث ٓوبډُبٕ يُٮس ٓٶىډ ي ڈٕٺشٖډ َطا ٍٽ ىاى نبٚو غٔبشو ،َڂٔى ًْٕ ُا زٕا ٍاىبىٮډ .

ث غٔبشو

ٍ زٕى يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث ٌىًػ ر ( 2011 ) يىشَٖ ًٖمَ

. ،ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ

(12)

ٌىَٽ ٍثَؼس اٍ ٘ٺو ڇبُثا ٍٽ يوٍاى ڄٔبمس ،يوا

هٕٔبد ق٦ٕ ٍى ٍٽ يىىپث ٍبٽ َْس

. نبکوُ ٴٔبک٩ي َکځا

نآ ْاَث ڄٱبٙ

نآ ،ىًٚو هٕٕٮس بَ

ٓډ ىًه ٘ٺو ٍى ڇبُثا ٍبؿى بَ

نآ ًبمچٖډ ي يوًٙ

زمکٕ ٍکث اٍ بَ

ٓډ ٷًٕ نبډُبٕ ٍى يُٮس َ٘بٽ يَى

. ٓځىًکَٕٵ َکث ٓوبډُبٕ يُٮس ٓٶىډ ي ڈٕٺشٖډ َطا هٕىـمَ

زٕا ٍاىبىٮډ نبوُ ٓچٲٙ

.

َ ٍٽ بىٮډ هٔا ٍث ٓځىًکَٕٵ ،يکٙبث َشکٕٚث نبډُبکٕ ٍکث نبکوُ يُٮس ٍؿَ

نآ ٍى ٓچٲٙ

زٕا َشمٽ بَ

. ث غٔبشو

ٍ زٕى يډآ

ٌ بکٺٕٺلس بکث ناٍبکپمَ ي رًٍکىؿ ر

( 2013 ) ًکٖمَ

يىشَٖ

. ٓځىًکَٕٵ َکث ٘ٺو ٍٟبٮس زجظډ ي ڈٕٺشٖډ َطا ٍٽ ىاى نبٚو َ٘يْد غٔبشو َڂٔى ًْٕ ُا

زٕا ٍاىبىٮډ ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ ٓچٲٙ

. ث غٔبشو

ٍ ى زٕ

يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث َدًکَ ر (

2013 ) ټکٕچٽ ،

( 2013 ) ناٍبپمَ ي ،زوَٵ ، (

2013 ) يىشَٖ ًٖمَ

. ،٘ٺو ٍٟبٮس َٕ٪و ٓچٲٙ ْبَب١بٺس ي َٓشٕا

٤ٕلډ ٍى َٕځاَٵ ٓجڅبٹ ٍى ٓکډ ىاَکٵا ٍى ٓکٶىډ ٍْبکشٵٍ ي ٓٶ٥ب٭ رلابك ض٭بث ٴچشوډ ْبَ

يوًکٙ

.

٘ىس

َٵ بث نبوُ ٘ٺو ٍى ٍٟبٮس ڄظډ ٍبٽ ٤ٕلډ ٍى ٴچشوډ ْبَاُ

بکث ي ىٍاى ٣بکجسٍا ٓچٲکٙ ٓځىًٕ

ٓډ ٘ٔاِٵا ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ،نبوُ ٘ٺو ٍى ٍٟبٮس ٘ٔاِٵا يثبٔ

. ىًکث نآ ُا ٓٽبکك غٔبکشو هٕىـمَ

زٕا ٍاىبىٮډ نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ َث ٘ٺو ڇبُثا زجظډ ي ڈٕٺشٖډ َطا ٍٽ .

کث غٔبشو

ٍ زکٕى يکډآ

ٌ بکث

بٺٕٺلس ټٕچٽ ر (

2013 ) ناٍبپمَ ي ،زوَٵ ، (

.

ٍث ٍکٽ ىاى نبٚو غٔبشو ،ٌيلا٭

زکٕا ٍاىبکىٮډ ٌبڂکٚواى ٍى ڄٱبکٙ نبکوُ ٘کٺو ٍٟبکٮس َث ٘ٺو ڇبُثا زجظډ ي ڈٕٺشٖډ َطا .

غٔبکشو

ث

ٍ زٕى يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث

َْډ ر زٔى ( 2007 ) زٕا ًٖمَ

.

زٕڅًئٖډ ي ٴٔب٩ي َځا ٽٍبٽ ي يىٙبجو ٜوٚډ ي تسَډ بَ

ٍوًځ ٍث نبى ٍبٽ ْا

زکٕٮٹاي ٍٽ يىىٽ

نآ ٣بجسٍا ٓڂوًڂؿ ي ىًه ٘ٺو

فَ٥ بث

ٍث اٍ نبډُبٕ ٍْبٽ ْبَ

ٍى ڇبکُثا ٍکث ،يکىىپو ٻٍى فًک١ي

نآ ٘ٺو ٍٟبٮس ٍؼٕشو ٍى ي ٘ٺو ٓکډ َکؼىډ بکَ

ىًکٙ

. ٍکٽ ىاى نبکٚو غٔبکشو َکڂٔى ًْکٕ ُا َکطا

ڈٕٺشٖډَٕٱ

ٍ٦ٕاي ٸَٔ٥ ُا ٓوبډُبٕ زڅاي٭

بُثا ي ٘ٺو ٍٟبٮس َْځ ٘ٺو ڇ

َکث ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ

زٕا ٍاىبىٮډ نبوُ

. نبٚو هٔا ٘کٺو ٍٟبکٮس ي ٘کٺو ڇبکُثا ْبکََٕٲشډ ّ٦ٕاي ٘ٺو زٕمَا ِيىَى

زٕا . ث غٔبشو

ٍ زٕى يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث ناٍبپمَ ي رًٍىؿ ر (

2013 ) ناٍبپمَ ي زوَٵ ، (

2013 ) هٕٕ ،

( 2012 ) يىشَٖ ًٖمَ

. ٍ٦کٕاي ٸکَٔ٥ ُا ٓوبډُبٕ زڅاي٭

ٍٟبکٮس ي ٘کٺو ڇبکُثا َْکځ َکث ٘کٺو

نآ ٘ٺو ٍى ڇبُثا ي ٍٟبٮس َ٘بٽ بث ي ٍشٙاٌځ َطا نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٍى اٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ،بَ

ٓډ َ٘بٽ ٌبڂٚواى ٍى ڄٱبٙ نبوُ

يَى . ٍکٽ ىًکث نآ َکث ڃاى غٔبشو ،َڂٔى ًْٕ ُا ڈٕٺشکٖډَٕٱ َکطا

ٍ٦ٕاي ٸَٔ٥ ُا ٓوبډُبٕ يُٮس ٘ٺو ڇبُثا ،٘ٺو ٍٟبٮس َْځ

َث کٕا ٍاىبکىٮډ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ز

.

و ث غٔبش

ٍ زٕى يډآ

ٌ بٺٕٺلس بث ٌىًػ ر ( 2011 ) اًکڅًپٕو ي لاًٽاي ، (

2005 ) هٕکٕ ، ( 2012 ) ي َکـٕٵ ،

ناٍبپمَ

( 2010 ) يىشَٖ ًٖمَ

. ٍٽ ىًث نآ ُا ٓٽبك غٔبشو هٕىـمَ

ڈٕٺشٖډَٕٱ َطا ُا ٘کٺو ڇبُثا

ٍ٦ٕاي ٸَٔ٥ ٘ٺو ٍٟبٮس َْځ

َث زٕا ٍاىبىٮډ نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ .

٘ٺو ڈٽاَس ي ٍٟبٮس ىًػي

نآ ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ٘ٔاِٵا ض٭بث ،نبوُ ُا ٠ٹبىشډ ربجڅب٦ډ ي

ٓډ بَ

ىًٙ

. ث غٔبشو

ٍ زٕى يډآ

ٌ بکث

غٔبککشو بککٺٕٺلس ټککٕچٽ ر (

2013 ) ناٍبککپمَ ي َککـٕٵ ، (

2010 ) ٕٔوبککسًٽ ي ټککوًس ، (

2009 ) ،

ٓشٖدبد ناٍبپمَ ي ًوبٕڅ (

.

(13)

ٍؼٕشو ْاَث

ٍشٵبٔ ،ٓچٽ َْٕځ ْىايکٮس ٘کٺو ،َ٘يْکد هکٔا ْبکَ

َکث َطإکډ ْبکََٕٲشډ ُا

ىَٽ هٕٕجس اٍ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ .

نبډُبٕ نلاًئٖډ

ٍشٵبٔ هٔا ٍث بپسا بث بَ

ٓډ بَ

َ٘بکٽ بث يىواًس

ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ َ٘بکٽ زکُػ ٍى ٓجٕبىډ ربمٕمٞس ،ڄٱبٙ نبوُ ٘ٺو ٍى ٍٟبٮس ي ڇبُثا يىىٽ ًبوسا .

ک٩ي َٓيوبډُبکٕ ىًٍډ ٍى ڄٱبٙ نبوُ ٍث ټمٽ ٓڂوًڂؿ ٍِبثٍى ئبث نلاًئٖډ ٴٔب

ٓځىاًوبه رايُٮس ي ٍْبٽ يىىٕجث ًُٗډآ نبٙ

. ُا يکىواًشو زکٕا هکپمډ ،رًٍکٝ هکٔا َٕٱ ٍى

َٓشٕا ي ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ّىٕډُ ٍى نبوُ رلاپٚډ ضک٭بث ي يکىثبٔ َٓبکځآ ٍبکٽ ٤ٕلډ ْبَاُ

ٓډ نآ ٍٽ ىًٙ

ٍٮػاَډ ٍث اٍ ٓشٕٶٕٽ بث ربډيه يىواًشو بَ

يىَى ٍئاٍا ىًه نبځيىىٽ .

هٕکىـمَ

يىډيَٕو ٣بجسٍا ْاَث ْيىډىًٕ ْىَثٍبٽ هٕډب٢ډ َ٘يْد ْبََٕٲشډ ي ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ نبٕډ

٤ٕلډ ٍىُٕث ٨ٶك ي ٍبٽ ْيَٕو ُا زٕاَك ىٍاىَثٍى ٍْبٽ ْبَ

.

ٓډ ىبُىٕٚد ٍوبٕڅبکٕ بکس ىًکٙ

ٍچهايډ ي ىًٙ ٓثبٍُٔا ڄٱبٙ نبوُ ٓځىًَٕٵ زٕٮ١ي ڄکډاً٭ ڃَکشىٽ زکُػ ٍى َْطًکډ ْبکَ

ىَٕځ ٍاَٹ ڇايٹا زٕى ٍى ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ .

ُِؼډ نبډُبٕ نىَٽ ٓثبکٔىٍ ي ٓپکِٙد ٍىبکٽ بث بَ

ٓکډ ٓچٲکٙ ٓځىًکَٕٵ ڈئلا٭

نايٍ ٓشکُِٖٔث ٍکث يکواًس ي ٌبڂکٚواى ٍى ڄٱبکٙ نبکوُ ٓشهبىکٙ

ٍث

ًٍ٥ نبډُبٕ ٍى نبىٽٍبٽ ٓچٽ زٔبمك هٔا ّؼٕشو ٬جس ٍث ي يىٽ ټمٽ بَ

زډلاکٕ هٕډأس ٍى بَ

نايٍ

ىًٙ ٬ٹاي َطإډ نبىٽٍبٽ ٓشهبىٙ

. وىًډُآ ْيٍ َ١بك َ٘يْد

ٓ ،زکٵَځ رًٍکٝ نُ ْبکَ

ىَٕځ رًٍٝ ٣بٕشكا بث ئبث ىَډ نبىٽٍبٽ ٍث نآ ڈٕمٮس ،هٔاَثبىث .

عثبىم

= 1 <

هٖك ؛ًٍٗٔاى ،ٓڅلاػ ؛َٲٝا ،ٓٔبٹآ اََُ ،نلاٝا ؛ٍوبلٍٔ ،ٌىاُ

( 1390 .)

«

ٕ٘د ڇبکُثا ٓکىٕث

ٍَِٕٔ ٍوبځٍبُؿ ىبٮثا ي ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ،٘ٺو ٍٟبٮس ،٘ٺو ناٍيبکٚډ َٓشکٕا ٓځيکٙ

ٍيبٚډ ِٽاَډ ِ

ٓځْٔي ٓبٕا َث نبُٶٝا َُٙ

زٕٮمػ ْبَ

نبوآ ٓشهبىٙ

»

ٍشٵبٔ، ٍى ًو ْبَ

ٕٓبىٚوايٍ

، 20 ،

ٛ 69 ک 88 .

= 2 <

ٓشٕبو ؛ڄٕچه ،ٓچٕثا َٝبو ،ٓٔاُ

( 1389 .)

« ٦ثاٍ ٍَٕٓث

ّ ُْبٕيىمواًس نايٍ

ٓشهبىٙ

يُٮس بث

نبشٍٕبمٕث ٍْبشَٕد ڄىَٕد ٍى ٓوبډُبٕ

نايَاُ َُٙ ْبَ

»

،

ّډبىچٞٵ ٓکَٚيْد يپکٚواى

ِ

ايُث

،ىِٔ زٙ

ٛ 1 ي 2 ، 1 ک 14 .

= 3 <

يملډ ،ٓـشهاىَد ٌئَٵ ،ْيىډيٍُآ ؛ٓچٮډلاٱ ،ْيمكا ؛هٖك

( 1388 .)

« ٦ثاٍ ٍَٕٓث

ّ هٕث

نبشکٖٽبس نبشَُٕٙ ٍٓايډ نبمچٮډ ي نأَيډ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ ي ٍْبٽ ٓځيوُ زٕٶٕٽ

»

،

ّډبىچٞٵ

،ًُٓٙډآ زَٔٔيډ ي َْجٍَ

3 ،

ٛ 25 ک 50 .

= 4 <

،ٓواىِٔ ؛نبٖكا ،ْيثب٭ ؛ب١ٍ ،هٔىاًػيٕٕ

ُيَکُث ،ٓڅيًٍکد ؛بک١ٍيٕمك (

1392 .)

« ٓکٍَٕث

٦ثاٍ ٍى ٓوبډُبٕ يُٮس ي ىبمش٭ا ٓؼوبٕډ ٘ٺو

ّ ْيويَُکٙ ٍبکشٵٍ ي ٓوبډُبکٕ زڅاي٭ هٕث

نبشٍٕبمٕث ٍى ٓوبډُبٕ

بَ

»

ٓوبځٍُبث زَٔٔيډ، ،

1 ،

ٛ 105 ک 118 .

= 5 <

څبمػ

ٓ

، ٺس ؛َشها

ٓ

ُ٩ًٍد

ٕ لڅبکٝ ؛ٓچ٭ ،َ

ٓ ڈچکٖډ ، ( 1388 .)

« ک٦ثاٍ

ّ کث

ٕ چٲکٙ ڄکډاً٭ ه

ٓ ي

(14)

وبډُبٕ

ٓ وبډُبٕ يويَُٙ ٍبشٵٍ بث

ٓ ب٢٭ا

ْ

َ ئٕ

مچ٭ ز

ٓ بَيكاي

ْ ٺ٦ىډ

ّ ټٔ

ىاُآ ٌبڂٚواى

ډلإا

ٓ ئاٍا ًٍ٪ىډ ٍث

ّ تٕبىډ ڃيډ

»

،

ّډبىچٞٵ

َجٍَ

ْ

ًُٙډآ زَٔٔيډ ي

ٓ ىاُآ ٌبڂکٚواى

ډلإا

ٓ

ٍبٖډَځ يكاي ،

2

،

ٛ 87 ک 106 .

= 6 <

هٔيَککد ،ًٍْککٞىډ ؛بکک١ٍيملډ ،٘وثايککه (

1389 .)

« ٍى ٓچٲککٙ ٓځىًککَٕٵ ىبککٮثا ٓککواياَٵ

ىَډ ي نُ ناٍبشَٕد

» چؼډ ،

ّ نايَاُ ٓپِٙد ڇًچ٭ ربٺٕٺلس

ٌبسًٽ ٍٗاِځ ، .

= 7 <

ٌٍىبس ،ٓثإَُ ؛ٓچٮوب٦چٕ ،ٓم٩بٽ ؛لأُبو ،بمٕذَاٍ

( 1391 .)

« ٦ثاٍ

ّ ي ٓډًکم٭ زډلاکٕ هٕث

ٙ نبوُ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ بث ًٓٔٙبوُ زٔب١ٍ

ٍْايوبډَٵ ي ٍْايوبشٕا ٍى ڄٱب ٍى ٍکٮثبس ْبَ

ٍٓبٵ نبشٕا

»

ٍٮډبػ ، نبوُ ٕٓبىٙ

، 2 ،

ٛ 162 ک 137 .

= 8 <

ٓكبٍٔ

رَٞو ،بٕو (

1390 .)

«

َٕطأس

ٍيبٚډ

ِ ةبشٽ ي َٓيَځ ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ َ٘بٽ َث ٓوبډٍى

ةبشٽ نبوُ

َٓبڂٚواى ناٍاى

»

،

ّډبىچٞٵ

ٍيبٚډ

ِ

،ٓوبډُبٕ ي ٓچٲٙ

7 ،

ٛ 97 ک 112 .

= 9 <

؛هٖكيملډ ،ٴٕٝ

نبٖكا ،ٓىٽٍ ؛يمكا ،ٍبڂشٍٕ ؛ٓبج٭ ،ٓئًڅٍبُډ زثبط (

1393 .) ٓکٍَٕث

ي ٓوبډُبٕ ڄډاً٭

نايٍ

ٓشهبىٙ

ٍبکٽ ٍٟبکٮس َکث َطًډ ک

شډ نُ ناٍبشکَٕد ٌىاًوبکه أ

ڄکَ

»

،

ډبىچٞٵ

ّ

ٓمچ٭

ک

ٍٮډبػ ي نُ َٓٚيْد ،

2 ،

ٛ 49 ک 68 .

= 10 <

ٓچ٭ ،َْمط ؛ڈَٔډ ،ىاْويملډ ؛ٍمٲو ،َجوډ ؛ٓچ٭ ،ٓٔلا٥ َجٽا

( 1387 .)

« ي ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ

نبشٍٕبمٕث نبىٽٍبٽ ٍى نآ ٍث ٍشٖثاي ڄډاً٭

ڃبٕ ٍى يُٚډ َٓبڂٚواى ْبَ

1385

» چؼډ ،

ّ

،نبىمٕ ٓپِٙد ڇًچ٭ ٌبڂٚواى ٓمچ٭

3 ،

ٛ 237 ک 246 .

= 11 <

٠ٕٵ ؛لإڅ ،ِِْٔ٭

ڈَٔډ ،ٓلڅبٝ ؛اََُ ،ْىبثآ (

1387 .)

« س ي ٓٵبٚشٽا ٓچډب٭ ڄٕچلس أ

ْئٕ

ډبىَٕٚد

ّ ٓچٲکٙ ٓځىًَٕٵ ؾچکٖډ

ٽٍبٽ ٍى ناَکُس ٌبڂکٚواى نبکى

»

، ّډبىچکٞٵ ربکٮڅب٦ډ

نايٍ

ٓشهبىٙ

، 3 ،

ٛ 38 ک 52 .

= 12 <

ٍٔبذًَٽ

ٓچٕٺ٭ ؛ڄٕچػ ،ٌىاُ

ڄمپډَٕجٽ ؛للهبٙبډ ،ىاْو ڄځ ؛ٍُڅا ،ٌىاُ

يکٕؼډ ،ْىبکثآ (

1390 .)

«

ٌيپٚواى نبىٽٍبٽ ٍى نآ َث َطًډ ڄډاً٭ ي ٓچٲٙ ٓځىًَٕٵ نإِډ ٍَٕٓث

ٓپکِٙد ڇًچ٭

ڃبٕ ٍى ٸثبٕ نأَا 1389

» ٍچؼډ،

،ُْاٍ ٓپِٙد ڇًچ٭

90

،

ٛ 27 ک 36 .

= 13 <

يملډ ،ٍبشٕيى ؛َٲٝا ،ٓپجٚډ (

1386 .)

« ڃيډ هٕٕجس

َٕطأس نأَيکډ ٓٶ٥بک٭ ًَٗ ٍْاٌځ

ټجٕ ٘ٺو ٍث ٍػًس بث نبىٽٍبٽ ٓوبډُبٕ يُٮس َث َْکجٍَ ْبکَ

» ٓوبکٖوا ڇًکچ٭ ٍٓيکډ ، ،

ٌْٔي زَٔٔيډ ٍډبو :

ٛ 234 ک . 211

= 14 <

ُبىُٙ ،ْيملډ ؛ٌْٕىډ ،ْىًٞٺډ (

1389 .)

« ځىًَٕٵ ڃى ي ٓچٲٙ ٓ ًٓٔکٙبوُ ٓځىُ

» نُ ،

،زٕبٕٕ ي ٍٮًٕس ٍى 3

،

ٛ 71 ک 57 .

= 15 <

ٓچ٭ٍيٕك ،هډًَ

( 1384 ڃيډ .)

ٍْبشهبٕ رلاىبٮډ ٓثبٔ

، ناَُس : زمٕ

.

= 16 <

ڇ ٓثًٺٮٔ

. نبٕٔبٺٕ

ٓ ٓوبُٶٝا ىاْو .

ڈٕبٺڅاًثا ف ٓػَځ . ڇ ُْيًٍو . ٳ ٓٔب١ٍ

( . 1388 .)

« ّک٦ثاٍ

ډُبٕ يُٮس ي ٓچٲٙ زٔب١ٍ بث ٓوبډُبٕ زڅاي٭

نبشکٍٕبمٕث نبکىٽٍبٽ هٕث ٍى ٓوب تکوشىډ ْبکَ

نبُٶٝا ٓپِٙد ڇًچ٭ ٌبڂٚواى

»

ٓمچ٭ ّډبىچٞٵ ،

َٓٚيْد ک زډلإ زَٔٔيډ

، 35

ٛ ، 25 ک 32 .

[17] Abedi, A. (2011). "Recognising workplace burnout". {Internet}. Available