ﯽﺎﮔرزﺎﺑ ﺪ
رود ة 6 ، رﺎﻤﺷ ة 3
ﺰﻴﻳﺎﭘ 1393
ص . 622 - 601
يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار يﻮﮕﻟا ﺔﻌﺳﻮﺗ
) يدرﻮﻣ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ :
ﻚﻧﺎﺑ مﻼﻳا ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ (
ﻲﻠﻋ ﺪﻴﻫﺎﻧ
1هداز يﺮﻴﺷ ﺮﻴﺷدرا ، نﺎﺑﺎﺗ ﺪﻤﺤﻣ ،2
3
هﺪﻴﻜﭼ : ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻌﺳﻮﺗ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺔ
يﻮﮕﻟا دﺮﺒﻫار رد ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
ﻪـﺑ يراﺪـﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ ﻮﻴـﺷ
ة
ﻤﻛ ﺖﻬﺟ ﺎﺑ ﻲ ﺑ ،ﻲﺳﺎﻴﻗ دﺮﻜﻳور و يدﺮﺑرﺎﻛ يﺮﻴﮔ ﻪ
ﻚﺗ ﺶﻳﺎﻤﻴﭘ ترﻮﺻ مﺎﺠﻧا ﻲﻌﻄﻘﻣ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا .
ﻌﻣﺎﺟ ﺔ يرﺎﻣآ ﺶﻫوﮋﭘ
، ﻴﻠﻛ ﺔ ﻚﻧﺎﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ناﺮﻳﺪﻣ داﺪـﻌﺗ ﻪﺑ مﻼﻳا ﻲﺻﻮﺼﺧ يﺎﻫ
837 ﺮـﻔﻧ رد
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ .
ﺎﺟ لﻮﻣﺮﻓ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺔﻌﻣ
دوﺪﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻲﻓدﺎﺼﺗ يﺮﻴﮔ
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ هدﺎﺳ
159 ﺮﻔﻧ ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد . ﻊﻤﺟ راﺰﺑا هداد يروآ ﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺎﻫ ﺔ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﺘﺧﺎﺳ هدﻮﺑ نآ ﻲـﻳاور ﻪﻛ ﺖﺳا ار
زا ﻲﻌﻤﺟ ﺐﺣﺎﺻ ﺼﺼﺨﺘﻣ و ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ ناﺮﻈﻧ ﺎ
ﺗ ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ن ﺄ
ﺪﻴﻳ ﺪﻧدﺮﻛ نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻪﺑ
ﻚـﻤﻛ
شور خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺪﻴﺳر ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻪﺑ
. ﻪﻳﺰﺠﺗ هداد ﻞـﻴﻠﺤﺗو
ﻪـﺑ ﺎـﻫ
ﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ شور ﺗ ﻲﻠ
ﺄ و يﺪـﻴﻳ
مﺎﺠﻧا يرﺎﺘﺧﺎﺳ تﻻدﺎﻌﻣ ﺖﻓﺮﮔ
. ﻪﺘﻓﺎﻳ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ داد ﻚﻧﺎﺑ زا ﻚﻳﺮﻫ ﺎﻫ
ﺪﻳﺎﺑ دﺮﺒﻫار ار ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
اﺮﺟا ماﺪﻗا رﺎﻬﭼ رد ﺪﻨﻛ
: 1 . فﺬﺣ ) ﻪﻧﺎﺳر ﺎﺑ ﻪﻨﻣادﺮﭘ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ـﺗ ،ﺮﻴﮔاﺮﻓ يﺎﻫ
ﺄ ﺖﻣﺪـﺧ ﺮﻴﺧ ﻲﻧﺎـﺳر
و
ﺑ ﻪ ﻎﻴﻠﺒﺗ رد ﻲﺼﺼﺨﺗ نﺎﮔژاو يﺮﻴﮔرﺎﻛ (
؛ 2 . ﺶﻫﺎﻛ ) ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﺪـﻣآرﺎﻛﺎﻧ يﺎـﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ترﺎﻈﻧ يﺎﻫ (
؛ 3 . ﺶﻳاﺰﻓا ) ﻪﻳور رد ﺖﻴﻨﻣا ،رﺎﻛ رد ﺖﻟﻮﻬﺳ
رﺎـﺒﺘﻋا و ﻪـﻬﺟو ،ﺎـﻫ (
و 4 . ﻖـﻠﺧ
) ﻪﻘﺒﻃ ،ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻦﻳﻮﻧ تﺎﻣﺪﺧ
تﺎﻣﺪـﺧ رد عﻮـﻨﺗ و نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ يﺪﻨﺑ .(
نﺎﻳﺎـﺷ ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﺖـﺳا ﺮـﻛذ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻚﻧﺎﺑ ﻪﺑ ﻢﻴﻤﻌﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ دراﺪﻧ ار ﻲﺘﻟود يﺎﻫ
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﻳرازﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺑﺎ ،
ﻲﻜﻧﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ
دﺮـﺒﻫار ،ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار ، سﻮﻧﺎـﻴﻗا يﺎـﻫ
شزرا يروآﻮﻧ ،ﺰﻣﺮﻗ .
1 . سﺎﻨﺷرﺎﻛ ناﺮﻳا ،مﻼﻳا ،مﻼﻳا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺪﺷرا
2 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻣ ﻳﺮﻳﺪ ﺖ ﻲﺘﻟود هﺎﮕﺸﻧاد ، ناﺮﻳا ،مﻼﻳا ،مﻼﻳا
3 . رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،
ناﺮﻳا ،مﻼﻳا ،مﻼﻳا
رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 14 / 11 / 1392
رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﺬﭘ ﻳ شﺮ ﺎﻬﻧ ﻲﻳ ﻪﻟﺎﻘﻣ : 17 / 04 / 1393
ﻮﻧ ﻳ ﺪﻨﺴ ة لﻮﺌﺴﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ : ﻲﻠﻋ ﺪﻴﻫﺎﻧ هداز
E-mail: Nahid_alizade1987@yahoo.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ
زا ﺖﺴﻴﺑ تاﺮﻜﻔﺗ ﻲﻠﺻا ﺰﻛﺮﻤﺗ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺞﻨﭘو يدﺮﺒﻫار
ﺮﺑ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻲﺘﺑﺎـﻗر
ﺪـﺷ فﻮـﻄﻌﻣ و
ﻦﻳوﺪﺗ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻛﺮﻣ رد ﺖﺑﺎﻗر عﻮﺿﻮﻣ يدﺮﺒﻫار
ﺪﻧاود ﻪﺸﻳر .
ﺖﻔﮕـﺷ
ﻪـﻛ ﺖـﺴﻴﻧ روآ ﻦـﻳا
دﻮﺷ ﺐﺟﻮﻣ شﺮﮕﻧ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻪـﺑ ﺎﻫ
ﻪـﻧاﺮﻫﺎﻣ ﻞﻜـﺷ ﻮـﺤﻧ يا
ة ار ﺮﮕﻳﺪـﻜﻳ ﺎـﺑ ﺖـﺑﺎﻗر ﺪـﻧزﻮﻣﺎﻴﺑ
و ﺎـﺑ
ﻪﻳﺰﺠﺗ
رد ﺮـﺿﺎﺣ لﺎـﺣ رد ﻪـﻛ يدﺎـﺼﺘﻗا رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻲـﺳﺎﺳا لﻮﺻا ﻞﻴﻠﺤﺗو هﺎـﮕﻳﺎﺟ ،ﺖـﺳا نﺎـﻳﺮﺟ
يدﺮﺒﻫار يا ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
ﺪـﻨﻨﻛ ذﺎـﺨﺗا دﻮﺧ ياﺮﺑ ار ﺰﻛﺮﻤﺗ ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ،ﺰﻳﺎﻤﺗ )
رﻮـﭙﻣﺮﻛ
، و ﻲﻔﻳﺮـﺷ
،ﺶﺨﺑﺎﻔﺻ 1391
( . هزوﺮﻣا ور ﻦﻳا زا ،
ﻪﻧﺎﺧدارز زا يا بﻮﭼرﺎﭼ و ﺎﻫراﺰﺑا لﺪـﻣ ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ ﻲـﻠﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ
ﺑ ﺮﺗرﻮﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻪ
هﺪﻣآ دﻮﺟو ﺖﺳا
ﺐﻠﻗ رد ار ﺖﺑﺎﻗر غاﺮﭼ ﻪﻛ دﺮﺒﻫار
ﻲﻣ ﻦﺷور ﺪﻨﻛ
. ﺎﻣا ﺎﻳآ
ًﺎﻌﻗاو ﺪـﻳﺎﺑ
ﻦﻳا و دﻮﺟﻮﻣ ﻲﺘﺑﺎﻗر يﺎﻀﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ؟ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ رﻮﻀﺣ
ﺪﻨﻤﺗرﺪﻗ نﺎﺒﻴﻗر ﻚﻧﺎﺑ ،
ﻣ و ﺎﻫ ﻪﺴﺳﺆ يﺎـﻫ
ﻲﻟﺎﻣ ﺻﺮﻋ رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ياﺮﺑ ﺔ
رﻮﻀﺣ نﺎﺷ
ـﺸﻳﺪﻨﻴﺑ ﻲﺗاﺪـﻴﻬﻤﺗ ﻪـﭼ ﺪﻳﺎﺑ ﻨ
؟ﺪ دﺮـﺒﻫار
ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎـﻴﻗا
1
ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺪﺷﺎﺑ
.
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ و مﻮﻠﻌﻣ يﺎﻀﻓ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺪﺷ
ة رازﺎﺑ
، ﻗا ﻪﺑ مﻮﺳﻮﻣ ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴ
ﺪﻋاﻮﻗ ﻪﻛ ـﺼﺨﺸﻣ
دراد ﻲ
ﺪﻳﺪﺷ ﺖﺑﺎﻗر و ي
نآ رد ﺖﺳﺎﻣﺮﻔﻤﻜﺣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ و ﺮﻜﺑ يﺎﻀﻓ ،
يﺎـﻫزﺮﻣ زا نوﺮـﻴﺑ ﻪـﻛ رازﺎـﺑ زا يا
ﺖﻛﺮﺷ ﻦﻴﺑ ﻦﻴﻧﻮﺧ ﺖﺑﺎﻗر و دوﺪﺤﻣ ﻲﻣﺮﺑرد ار ﺎﻫ
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ،دﺮﻴﮔ دراد مﺎﻧ
. ﺪـﻳا ة ﻦـﻳا رد ﺐـﻟﺎﻏ
دﺮﺒﻫار ﺖﺳد يﺎﻫرازﺎﺑ ﻖﻠﺧ و ﺖﺑﺎﻗر زا ﺰﻴﻫﺮﭘ ، هدرﻮﺨﻧ
ﺖﺳا يا ﻪﻛ نوﺪﺑ رﻮـﻀﺣ دﺎـﺠﻳا ﻪـﺑ ﺐـﻴﻗر
ﺖﺻﺮﻓ ﻲﻣ يروآدﻮﺳ يﺎﻫ دزادﺮﭘ
. دﺮﺒﻫار ﻟﺪﻣ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲ
ﺮﻜﻔﺗ زا ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ يدﺮـﺒﻫار
ﺖـﺳا و زا
ﺪﻳﺪﺟ ﻊﻳﺎﻨﺻ و ﺎﻫرازﺎﺑ دﺎﺠﻳا ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ي
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻖﻠﺧ هزرﺎﺒﻣ يﺎﺟ ﻪﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ نآ رد ﻪﻛ ﻪـﺑ و دﻮـﺷ
دراﺪﻧ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻋاﻮﻗ )
،نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ 2005
.(
ﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ نر
ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﻛﺮـﺷ
ﻲـﻣ ﺎـﻫ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺑﺎﻗر نوﺪﺑ ار دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺑﺎﻴﺑ ار ﻲﻳﺎﻫرازﺎﺑ .
ﻦـﻳا ،نﺎـﻣز لﻮـﻃ رد ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻞﻤﺘﺤﻣ رﺎﻴﺴﺑ نآ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﭙﻛ ار يﺰﻴﭼ ﻧﺎـﻣز ﻪﻛ
ﻲ
ﻪﺑﺮـﺼﺤﻨﻣ ﻊـﺒﻨﻣ دﺮـﻓ
ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﻤﺷ ﺖﻓر . لﺎﺳ رد ﻞﻴﻫ رﻮﺴﻓوﺮﭘ 1988
ﺪﻳا ة سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲﺑآ ار
ـﺸﻴﻣ ﻲﺘﻟﺎـﻳا هﺎﮕـﺸﻧاد رد ﻴ
نﺎﮕ
داد دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ .
ﺪﻳا ﻪﻛ دﺮﻛ ﺎﻋدا يو ة
ﺮﺗرﻮﭘ ﺖﺳا ﺺﻗﺎﻧ
؛ ﻲﻣ ﺰﻳﺎﻤﺗ اﺮﻳز ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪـﻨﻳﺰﻫ يﺮـﺒﻫر يﺎﻨﻌﻣ
ار دﻮﺧ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻛ ﻲﺘﻛﺮﺷ و ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ
ﺮﺗ ﺿﺮﻋ ﻪ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻛ
، زا ﻲـﻬﺟو ﻊـﻗاو رد دﺮـﺒﻫار
ار ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺮﺟا .
يو دوﺰﻓا ﺖﻛﺮﺷ ﻴﺘﺳد ياﺮﺑ ﺎﻫ زا ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،راﺪﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎ
دﺮﺒﻫار ﻪﺑ ار ﺰﻳﺎﻤﺗ و ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺮﺒﻫر يﺎﻫ ﺪﻧﺮﺑ رﺎﻛ
) ،ﻞﻴﻫ 1988 .(
مرﻮﺘـﺳادرﻮﻧ و لاﺮﺘﺳارﺪﻳر رﻮﺴﻓوﺮﭘ
ﺪﻧدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺰﻴﻧ .
ﻲﻣ ﺎﻋدا ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﻨﻛ
دﺮﺒﻫار ﺖﺑﺎﻗر ر يﺮﻳﺬﭘ ا
ﻲـﻤﻧ ﻲﻳﺎـﺟ ﻪـﺑ ه و دﺮـﺑ
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ﺎﻫ دﺮﺒﻫار
ﻛ ﺪﻧراد ﻲﻳﺎﻫ و رﻮـﺷ ﻪ
ﺪـﻨﻛ دﺎـﺠﻳا نﺎـﺠﻴﻫ )
مرﻮﺘـﺳادرﻮﻧ و
لاﺮﺘـﺳارﺪﻳر ،
1999 .(
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Blue Ocean
نﺎﺴﻜﻳ تﺎﻣﺪﺧ ندﻮﺑ ﻲﻜﻧﺎﺑ
ﺖﺑﺎﻗر و
،نآ رد ﻢﻛﺎﺣ ﺪﻳﺪﺷ ﻚﻧﺎﺑ ياﺮﺑ ار ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﺮﻣا
راﻮـﺷد ﺎـﻫ
ﺖﺳا هدﺮﻛ
؛ ﺎﻬﻧآ ﺎﻘﺑ ﻆﻔﺣ و رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ
،
ﻪـﺑ ﺪـﻧﺮﻳﺰﮔﺎﻧ هراﻮـﻤﻫ لﺎـﺒﻧد
شور ﻦﻳﻮـﻧ يﺎـﻫ
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﺘﺑﺎﻗر دﺮﺒﻫار
،
ﺰـﻛﺮﻤﺗ و ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎـﻛ ،ﺰﻳﺎﻤﺗ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺪﻨﻧﺎﻣ
ﺷﺎﺑ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار ياﺮﺟا ﺎﻣا ،ﺪﻨ ﺐـﺟﻮﻣ
ﻲـﻣ
ﻚـﻧﺎﺑ دﻮـﺷ رد يﺪـﻳﺪﺟ يﺎﻫﺎـﻀﻓ ﺪـﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎـﻫ
ﺐﺴﻛ ﻖﻠﺧ دﻮﺧ رﺎﻛو ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺑ يﺪﻳﺪﺟ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ و روآ ﺖﺳد
ﺪﻧ
ﺪﻧﻮـﺷ جرﺎـﺧ ﻲﺘﺑﺎـﻗر يﺎﻀﻓ زا و .
ﺎـﺑ
ﻮﮕﻟا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ رد يرادﺮﺑ
ﻲﻜﻧ رﺎﻛ ﻌﻳﺎﺷ ﺖﺳا ﻲ ﻚﻧﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ و ﻲﻣ ﺎﻫ
ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻲﮔدﺎـﺳ ﻪﺑ
تﺎﻣاﺪﻗا زا
، و تﺎﻣﺪﺧ دﺮﺒﻫار
ﻲﭙﻛ وﺮﺸﻴﭘ ﻚﻧﺎﺑ يﺎﻫ يرادﺮﺑ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻪﺑ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻦﻳا ﻲـﻣ دﻮﺟو
ﻪـﻛ ﺪـﻳآ
ﺪﻧوﺮﺑ ﺖﺳد زا هرﺎﺑود نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ
، هدﺎﻔﺘﺳا رﺎﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻟو ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻜﻧﺎﺑ تﺎﻣﺪﺧ زا نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺪـﻫد
رد ﻚﻧﺎﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
يدﺎﻋ بﺎﺴﺣ ﻲﺘﺣار ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺟ ار دﻮﺧ ﻲﻜﻧﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ﺎﺟ ﺪﻨﻨﻛ . ﺰـﻴﻧ ﻚﻧﺎﺑ
ﻲﻣ ياﺮﺟا ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ دﺮﺒﻫار
رادﺎﻓو و يراﺪﻬﮕﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ مزﻻ يﺎﻫ ندﺮﻛ
ماﺪـﻗا ﺪﻳﺪﺟ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺪـﻨﻛ
و
ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻲﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ندﺮﻛ ﻮﮕﻟا ﻚﻧﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ يرادﺮﺑ ﺎﻫ
، ﻪﺑ ﺖﺳد لﺎﺒﻧد ﺪـﻳﺪﺟ ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎـﻴﻗا ﻪـﺑ ﻦﺘﻓﺎـﻳ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻚﻧﺎﺑ ﻦﻴﺑ هزوﺮﻣا
و ﺎﻫ ﻪﺴﺳﺆﻣ يﺎﻫ ناﺮﻳا ﻲﻟﺎﻣ ﺖﺑﺎﻗر
دراد دﻮـﺟو يﺪﻳﺪﺷ و
ﻦﻳا رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻪﺻﺮﻋ
ﻪﺑ ﻨﻳﻮﻧ شور ﻲ
دراد زﺎﻴﻧ ﻪﻛ ﻦﻤﺿ زا ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺮﮕﻳد يﺎﺒﻗر
، يﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﺪﻧاﻮﺘﺑ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﻌﻓ يﺎﻀﻓ ﺪﺷ نآﺮﺑ ﻖﻘﺤﻣ
حﺮﻃ ﺎﺑ دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
، رﻮـﻀﺣ ياﺮـﺑ ﻮـﻧ ﻲـﺷور
ﺻﺮﻋ رد ﻖﻓﻮﻣ ﺔ
ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺪﻨﻛ . ﻦﻳا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ اﺬﻟ ﺶﻫوﮋﭘ
ﺺﺧﺎﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ، رد ماﺪﻗا يﺎﻫ
دﺮﺒﻫار ﺖﺳا ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا .
ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا رد ﺶﺳﺮﭘ
ﺮﻳز يﺎﻫ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﻣ هداد دﻮﺷ :
1 . ماﺪﻛ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻴﻴﺒﺗ ياﺮﺑ ﻮﮕﻟا رد ماﺪﻗا يﺎﻫ
دﺮﺒﻫار
؟ﺖﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
2 . ماﺪﻛ ﺺﺧﺎﺷ زا ﻚﻳ رد ماﺪﻗا يﺎﻫ
دﺮﺒﻫار ﺖﻳﻮﻟوا ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا يﺮﺘﺸﻴﺑ
دراد
؟
3 . ﺺﺧﺎﺷ فﺬﺣ ﻪﺑ ماﺪﻗا يﺎﻫ
، رد دﺮﺒﻫار ماﺪﻛ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ا
؟ﺪﻧ
4 . ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ماﺪﻗا يﺎﻫ
، رد دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ماﺪﻛ
ا ﺪﻧ
؟
5 . ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ماﺪﻗا يﺎﻫ
، رد دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ماﺪﻛ
ا ﺪﻧ
؟
6 . ﺺﺧﺎﺷ ﻖﻠﺧ ﻪﺑ ماﺪﻗا يﺎﻫ
، رد دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ماﺪﻛ
ا ﺪﻧ
؟
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻢﻠﻋ رد ﻪﻳﺮﻈﻧ
ﺎﻫ ﺪﻴﻳاز ة دﺮـﺒﻫار و رﺎﻜﻫار ندﺮﻛ اﺪﻴﭘ و ﻢﺘﺴﻴﺳ رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ يﺎـﻫ
ﻦﻳﻮﻧ ياﺮﺑ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ هدﻮﺑ ﺪﻧا
، ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ
ﻚﻴـﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ﻲﻧﺎﻣزﺎـﺳ هﺮـﻴﻏ و ﻲـﺳاﺮﻛورﻮﺑ ،ﺎـﻫ
ﻪـﻛ ﺎـﺑ
تاﺮﻴﻴﻐﺗ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ
، ﺐﺒﺳ ﺐﺴﻛ دﻮﺒﻬﺑ ﺎﻫرﺎﻛو
ﺪﻧﺪﺷ
، ﺎﻣا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺎﻫ ﺠﻴﺘﻧ ًﺎﻓﺮﺻ ﺔ
ﻲـﺳرﺮﺑ يﺎـﻫ
ترﻮﺻ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﺗرﺎﺠﺗ ﺎﻳ ﻲﻧﺎﺴﻧا ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
ﺪﻧا . لﺎـﺜﻣ ياﺮﺑ ـﻳﺮﻈﻧ
ﺔ ﺎـﻳ ﻮﻟزﺎـﻣ مﺎـﻫاﺮﺑآ
ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺎﻫ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ رﺎﺘﻓر ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
نﺎﺴﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺮﻓ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻲﻣ
ﺪﻧزادﺮﭘ ﻪـﺘﺒﻟا ﺪـﺻ ﻪﻛ
ياﺮﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ كرد ﺖﺤﻠﺼﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ رد ﺖﺳرد يﺮﻴﮔ
يﺎﻫ يدﺮﺒﻫار ﻚﻤﻛ ،
ﺎﺷ ﻲﻬﺟﻮﺗ نﺎﻳ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ . دﺮﺒﻫار ﻲﻜﻳ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻪﻧﻮﮔ زا
يﺎﻫ مود ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺎﻫ ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ بﻮـﺴﺤﻣ
ﻲﻣ و دﻮﺷ ﺖﻓﺎﻴﻫر مﺎﻈﻧ يﺪﻨﻣ ﺐﺴﻛ ﻦﺘﻓﺎﻳ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻛو
ﺖﺳا رد ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ ﺎﻬﻧآ
رد ﻪـﻛ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ
رازﺎﺑ ﺖﺳد زا ار دراد ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫ ﺖﺳا هداد
. ﻪﺑ نﺎﻴﺑ
ﻲـﺑ ﺮـﮕﻳد ـﻨﻌﻣ
ﺎ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺖـﺑﺎﻗر ندﺮﻛ ﻦﺘﻓﺎـﻳ
ﻲﻳﺎﻀﻓ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ﺪﻳﺪﺟ رﺎﻛو
.
رازﺎـﺑ ﻦﺘﻓﺎـﻳ ،ﻪﺘـﺷﺬﮔ رد هﺪﻳا ﻦﻳا ﻪﺑﺎﺸﻣ
ﻚـﻳرﺎﺑ يﺎـﻫ )1
يﺎـﻫرازﺎﺑ
دوﺪﺤﻣ ( رازﺎﺑ رد ﻲﻳﺎﺟ ،دﻮﺑ ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫ
ﻲـﻣ دوﺪـﺤﻣ رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻪﻛ ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﺪـﺷ
ﻪـﺑ نﺎـﻬﮔﺎﻧ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻴﺘﺴﻴﻧ دﻮﺧ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ و فﺪﻫ رازﺎﺑ ندﺮﻛدوﺪﺤﻣ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ﺎﻤﺷ ﺎﺠﻨﻳا ﻪﻛ توﺎﻔﺗ ﺑ ﻲﻨﻴﻣزﺮﺳ ﻲﻣ ﺮﻜ
ﺪﻴﺘﺴﻫ نآ ﻒﺷﺎﻛ ﺎﻤﺷ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر .
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻪﺘﺳد ود زا ﻲﻧﺎﻬﺟ رازﺎﺑ سﻮﻧﺎﻴﻗا ؛
سﻮﻧﺎﻴﻗا و ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻫ
ﻲـﺑآ يﺎـﻫ .
سﻮﻧﺎﻴﻗا ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻫ ﻲﻣﺮﺑرد ار ﻲﻌﻳﺎﻨﺻ مﺎﻤﺗ
دﺮﻴﮔ
راد دﻮـﺟو هزوﺮـﻣا ﻪـﻛ ـﻧ
ﺪ
، سﻮﻧﺎـﻴﻗا ﺰـﻣﺮﻗ يﺎـﻫ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﺪﺷ
ة رازﺎﺑ ﺪﻧ ﺎﻣا ؛ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲﺑآ يﺎﻫ ﻲﻌﻳﺎﻨﺻ
ﺪﻨﺘﺴﻫ راﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻪﻛ ـﻧ
ﺪ
و ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ رازﺎﺑ رد ﺪﻧا
. سﻮﻧﺎﻴﻗا رد ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ،ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻫ
هﺪـﺷ ﻒـﻳﺮﻌﺗ ﻊﻳﺎﻨـﺻ يﺎﻫزﺮﻣوﺪﺣ و ﺎﻫ و
هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﺪﻧا
ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺑﺎﻗر يزﺎﺑ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺖﺳا
. سﻮﻧﺎﻴﻗا رد
ﺖﻛﺮـﺷ ﺰـﻣﺮﻗ يﺎﻫ ﺎـﻫ
ﻲﻣ شﻼﺗ ﺪﻨﻨﻛ
ﺖـﺳد ﺎﺒﻗر ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﺑ ﺪـﻨﺑﺎﻳ
و زا يﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻢﻬـﺳ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪـﺑ
رازﺎﺑ يﺎﺿﺎﻘﺗ ﺪﻨﻨﻛ ﺐﺴﻛ
. سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻪﻛﺎﺠﻧآ زا ﺰﻣﺮﻗ يﺎﻫ
ﺪﻧراد يدﺎﻳز ﺖﻴﻌﻤﺟ )
ﺖﺳا ﻲﻌﻳﺎﻨﺻ رﻮﻈﻨﻣ
دراد دﻮﺟو يدﺎﻳز يﺎﺒﻗر نآ رد ﻪﻛ (
ﻤﻛ ﺎﻬﻧآ رد ﺪﺷر و يروآدﻮﺳ لﺎﻤﺘﺣا ، ﺖﺳا ﺮﺘ
. سﻮﻧﺎﻴﻗا رد يﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺷ نﺎﻴﻣ هﺪﻨﺸﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﺰﻣﺮﻗ ﺎﻫ
،
نﻮـﺧ و ﺰـﻣﺮﻗ ار سﻮﻧﺎﻴﻗا بآ آ
ﺖـﺳا هدﺮـﻛ دﻮـﻟ .
زا ﻞـﺑﺎﻘﻣ رد
سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲﺑآ يﺎﻫ هﺮﻬﺑ
يا ﻪﺑ هﺪـﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳد ﺖـﺳا
ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،دراﺪـﻧ دﻮـﺟو ﺎـﻬﻧآ رد ﻲـﺒﻴﻗر ﭻﻴـﻫ و
سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲﺑآ يﺎﻫ زا
ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ يدﺎﻳز يروآدﻮـﺳ و ﺪـﺷر ياﺮـﺑ رﻮﺧﺮﺑ
ﺪـﻧراد و تﻻﻮـﺼﺤﻣ ياﺮـﺑ و
سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻦﻳا تﺎﻣﺪﺧ ﺎﻫ
، ةﻮﻘﻟﺎـﺑ يﺎـﺿﺎﻘﺗ يدﺎـﻳز
دراد دﻮـﺟو .
ـﻣ ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎـﻴﻗا ﻲ
و ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﻛ ﺺﺨﺸﻣ ار ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫزﺮﻣوﺪﺣ .
سﻮﻧﺎﻴﻗا زا يداﺪﻌﺗ ﻪﭼﺮﮔا يﺎﻫزﺮﻣوﺪـﺣ يﻮـﺳاﺮﻓ ﻲـﺑآ يﺎﻫ
ﻲﻠﻌﻓ ﻊﻳﺎﻨﺻ ﻖﻠﺧ
هﺪﺷ
سﻮﻧﺎـﻴﻗا ﻦﻴـﻤﻫ ﻞـﺧاد رد ﺎﻬﻧآ ﺐﻠﻏا ،ﺪﻧا
ﻌـﺳﻮﺗ ﻖـﻳﺮﻃ زا و ﺰـﻣﺮﻗ يﺎـﻫ ﺔ
ﻲﻠﻌﻓ ﻊﻳﺎﻨﺻ يﺎﻫزﺮﻣوﺪﺣ ﻪﺑ
هﺪﻣآ دﻮﺟو ﺪﻧا
. سﻮﻧﺎﻴﻗا رد ﻲـﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﺑآ يﺎﻫ
ﺖـﺳﺎﻨﻌﻣ
؛ ﻦﻴﻧاﻮـﻗ اﺮـﻳز
هﺪﺸﻧ ﻦﻳوﺪﺗ و ﻢﻴﻈﻨﺗ زﻮﻨﻫ يزﺎﺑ ﺖﺳا
) ،ﻢﻴﻛ 2004 .(
دﺮﺒﻫار ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا
ﻞﺑﺎﻘﻣ رد دﺮﺒﻫار
،ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار
ﺖﺑﺎﻗر ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا رﻮﺤﻣ
دراد دﻮـﺟو ،
ﺖﻴﻌـﺿو يرﺎﺘﺧﺎـﺳ
ﺖﻛﺮﺷ و ﺖﺳا مﻮﻠﻌﻣ ﺖﻌﻨﺻ ﺎﻫ
ﻦﻳا رد ﺖﻴﻌﺿو ) ،ﺮﺗرﻮﭘ 1996 ،ﻞﻴﻫ ؛ 1988 و ،ﺖﻳاو 1986 ( ﺖﺑﺎﻗر
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻲﻣدﺎﻛآ ﻪﭽﻧآ سﺎﺳا ﺮﺑ تﺎﺿوﺮﻔﻣ ﻦﻳا دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺎﻳ ،اﺮﮔرﺎﺘﺧﺎﺳ هﺎﮔﺪﻳد ﺎﻫ
ـ هرادا ـ رﺎﺘﺧﺎـﺳ
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. Niche Market
ﻲﻣ ،ﺪﻨﻣﺎﻧ ياﺮﺑ رادا ة ﺖﻛﺮﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻳﺎﻨﺻ رﺎﺘﺧﺎﺳ رد ﺎﻫ
، دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ ﻛ
ﻨ ﺪـﻨ . رد
ﺖﻤﻴﻗ و ﻪﻨﻳﺰﻫ ،ﺖﺑﺎﻗر ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا
، ـﻤﻬﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲ
ﺎـﻘﺑ ياﺮـﺑ ي
ﺖﻌﻨـﺻ
ﻲـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ ﺪﻧﻮـﺷ
.
،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ و ﻲﻓﺎﻛ ﺖﺑﺎﻗر
ﺔ ﺖﻛﺮـﺷ ﻪﺑ و ﺖﺳا ﺪﻨﻣدﻮﺳ ﺖﻌﻨﺻ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﺎـﻳ ﺎـﻫ
دز ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺐﻴﺳآ .
ﻪﻨﻳﺰﻫ ،ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا رد ﺪﻧدﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ يﺎﻫ
؛ ﺖﻛﺮﺷ نﻮﭼ هﻮﻴﺷ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﺎﺑ ﺎﻫ
) ،رﻮﺗرآ 1996 ( ﻲﻣ هرادا ﺪﻧﻮﺷ . ﻪـﻛ ﺖـﺳا هﺎﮔﺪـﻳد ﻦـﻳا ﺮـﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا رد شزرا يروآﻮﻧ
هدوﺪﺤﻣ ﺑ يﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ و رازﺎ ﺖﺴﻴﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫ
. ﻲﻣ ﺎﻬﻧآ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻚـﻤﻛ ﺖﻌﻨـﺻ نﻻﺎـﻌﻓ
ﺪﻧﻮﺷ يزﺎﺳﻮﻧ .
ﺮﮔا ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻫ ﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا شزرا يروآﻮﻧ
، ﻲﻣ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد يﺮـﺘﻬﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺪﻨﻧاﻮﺗ .
نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ نآ ياﺮﺑ
ﺑ ار اﺮﮔﺎﻴﺣا مﻮﻬﻔﻣ ﻪ
ﺪﻧدﺮﺑ رﺎﻛ . رد لوﺪﺟ 1 ﻪﺻﻼﺧ زا يا عﻮﻧ ود ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ
دﺮﺒﻫار ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا و ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا .
لوﺪﺟ 1 . دﺮﺒﻫار ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
دﺮﺒﻫار ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا
ﻲﺑ رازﺎﺑ يﺎﻀﻓ دﺎﺠﻳا ﺐﻴﻗر
ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﻌﻓ رازﺎﺑ يﺎﻀﻓ رد
ﻲﺑ ﺎﻨﻌﻣ ندﺮﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﻲﻠﻌﻓ رازﺎﺑ يﺎﻀﻓ رد ﺖﺑﺎﻗر
ﻊﺑﺎﻨﻣ فﺮﺼﺗ و ﻖﻠﺧ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﺿﺎﻘﺗ
هﺮﻬﺑ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﺿﺎﻘﺗ زا يرادﺮﺑ
ﻄﺑار ﻦﺘﺴﻜﺷ ﺔ
شزرا ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ـ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻄﺑار دﺎﺠﻳا
ﺔ شزرا ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ـ
ﻪﻨﻳﺰﻫ
يزﺎﺳﻮﺴﻤﻫ مﺎﻤﺗ
ود ﺮـﻫ زا يوﺮـﻴﭘ رد ﺖﻛﺮـﺷ تﺎﻣاﺪـﻗا
دﺮﺒﻫار ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ و ﺰﻳﺎﻤﺗ
يزﺎﺳﻮﺴﻤﻫ مﺎﻤﺗ
بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ ﺖﻛﺮﺷ تﺎﻣاﺪﻗا يدﺮـﺒﻫار
نﺎـﻴﻣ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ﺰﻳﺎﻤﺗ
ﻞﻜﺷ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا يﺮﻴﮔ
ﺪﻨﻨﻛﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﻪﭽﻧآ ة
سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻖﻠﺧ رد نﺎﮔﺪﻧزﺎﺑ و نﺎﮔﺪﻧﺮﺑ ﺎﻫ
ﺖـﺳا ﻲﺑآ ي ،
ﻧآ شﺮـﮕﻧ ﺎـﻬ
ﻪـﺑ دﺮـﺒﻫار
ﺖﺳا . ﺖﻛﺮﺷ سﻮﻧﺎﻴﻗا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺎﻫ
هﺪﻧﺎﻣ ﺪﻛار ﺰﻣﺮﻗ ي يوﺮـﻴﭘ مﻮـﺳﺮﻣ و ﻲﺘﻨـﺳ دﺮـﻜﻳور زا ،ﺪـﻧا
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ رد ، ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ ﻖﻄﻨﻣ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا نﺎﻘﻟﺎﺧ يدﺮﺒﻫار
ﺗوﺎـﻔﺘﻣ ﻲ
ﻲـﻣ لﺎـﺒﻧد ار ﺪـﻨﻨﻛ
نآ ﻪـﻛ ار
شزرا يروآﻮﻧ ﻲﻣ
ﺪﻨﻣﺎﻧ .
ﺖﺳا ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار سﺎﺳا و ﻪﻳﺎﭘ ،شزرا يروآﻮﻧ .
ﻪﺑ شزرا يروآﻮﻧ شزرا ﺮﺑ نﺎﺴﻜﻳ رﻮﻃ
ﺗ يروآﻮﻧ و ﺄ
ﺪﻴﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻮﻴﺷ و ة رﺎﺑرد ﺮﻜﻔﺗ ﻦﻳﻮﻧ ة
دﺮـﺒﻫار ياﺮﺟا و ﻦﻳوﺪﺗ ي
ﻖـﻠﺧ ﻪـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺳا
هرﺎﻨﻛ و ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲـﻣ ﺞﺘﻨﻣ ﺖﺑﺎﻗر زا يﺮﻴﮔ
دﻮـﺷ
، ﻪـﺑ ﻪـﻜﻨﻳا هﮋـﻳو زا ﻲـﻜﻳ ،شزرا رد يروآﻮـﻧ
لواﺪﺘﻣ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ لﻮﺻا ﻦﻳﺮﺗ هﺪﺷ
ﻲﻣﺰﺟ و دﺮﺒﻫار ﻲﻣ ﺾﻘﻧ ار ﺖﺑﺎﻗر ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺪﻨﻛ
؛ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ ﻞﺻا
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻳ شزرا .
دﺮﺒﻫار ﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ و شزرا ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﻠﻌﻓ لﺪﻣ ﺮﺑ ﺰﻣﺮﻗ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﺄ
ﻲـﻣ ﺪﻴﻛ ،ﺪـﻨﻛ
ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد دﺮﺒﻫار
ﻪﻨﻳﺰﻫ و شزرا ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ار
ﺑ ﻪ ر ﺪﻳﺪﺟ ﻲﺷو ﻲﻣ
دﺮﮕﻧ . رﺎـﭼﺎﻧ ﻲﺘﻴﻌﺿو رد ﺪﻳﺎﺷ
ﻢﻳﻮﺷ ﻨﻳﺰﻫ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺔ
ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻊﺑﺎﻨﻣ دازﺎﻣ
، ﺪﻨﻧﺎﻣ رﺎﺒﻧا ﻞﻤﺣ و يراد ﻞﻘﻧو
، ار شزرا ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻢﻴـﻨﻛ و
نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد دﺮﺒﻫار
ﺎـﺗ ﺖﺳا نآ دﺪﺻرد ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا يﺎـﻫﺎﻄﺧ
ﻊـﻓر ار ﻲﻧﺎـﺴﻧا ﺪـﻨﻛ
) ،گﺮـﺑزﺮﻫ
1966 .(
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ،يدﺮﺒﻫار زوﺮﻣا تﺎﻴﺑدا رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا
ﻲﻣ ﺎﻳ ﺎﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ يﺎـﻫ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ شزرا ي
ﺪﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ،
ﻨﻳﺰﻫ ﺎﺑ ﻲﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ شزرا ﺎﻳ ﺔ
ﺪﻨﻨﻛ ﻖﻠﺧ ﺮﺘﻤﻛ .
ﺮﺑ
دﺎﻘﺘﻋا ﻦﻳا فﻼﺧ
، نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻖﻠﺧ لﺎﺒﻧد
، عﻮـﺿﻮﻣ ود ﻪـﺑ نﺎـﻣﺰﻤﻫ
ﻨﻳﺰﻫ و شزرا دﺮﺒﻫار ﺔ
ﻲﻣ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﻧزادﺮﭘ ) ،نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ 1387
( ﻲﻣ ﻪﻛ نآ ناﻮﺗ ار ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻞﻜـﺷ 1
داد نﺎﺸﻧ .
ﻞﻜﺷ 1 . شزرا يروآﻮﻧ ﻦﻳﺮﻓآ
؛ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻨﺑ ﮓﻨﺳ دﺮﺒﻫار
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
ﻊﺒﻨﻣ : ،نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ 2005
ﻚﻧﺎﺑ هزوﺮﻣا تﺎﻣﺪﺧ ﺎﻫ
يروآﻮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار يﺪﻳﺪﺟ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﺎﻫ
ـﻨﻓ يﺎـﻫ ﺎ رد دﻮـﺟﻮﻣ يرو
ﻲﻣ ﻪﺋارا ﺎﻴﻧد لﺎﺳ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻢﻫ نآ رﻮﺼﺗ ﻞﺒﻗ يﺎﻫ .
ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ﻒـﺸﻛ
،ﻦـﻔﻠﺗ
ﻪﻧﺎﻳار ،ﺖﻧﺮﺘﻨﻳا ، يروﺎﻨﻓ
يﺎﻫ هراﻮﻫﺎﻣ زﺎﻏآ هﺮﻴﻏ و يا ﺪﺷ
ﻪﺑ ﺎﺑ و نﺪﻣآ دﻮﺟو يروﺎﻨﻓ
يﺎـﻫ ﺪـﻳﺪﺟ ﺮـﺗ
ﻲﻣ ﻪﻣادا ﺪﺑﺎﻳ . ﻳا رد نﺎﻴﻣ ﻦ وﺮﺸﻴﭘ ﻚﻧﺎﺑ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻲﻜﻧﺎﺑ
ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﻮـﺴﻤﻫ ﺎـﺑ شزرا يزﺎـﺳ
يﺎـﻫ
نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ يروﺎﻨﻓ ﻲﺘﺣ ﺎﻳ ﻦﻳﻮﻧ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ
ﻲﻤﻳﺪﻗ يﺎﻫ يا
ﻚﻧﺎﺑ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻛ زا ﺮـﮕﻳد يﺎﻫ
هدﺮﻜﻧ هدﺎﻔﺘﺳا نآ ﺪﻧا
، ﻪﺑ شزرا يروآﻮﻧ دروآ دﻮﺟو
. ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻲﻧﺎﻣز شزرا يروآﻮﻧ نﺎـﻣﺰﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﺘﻓا
و ﻚﻧﺎﺑ تﺎﻣاﺪﻗا ﻲﺘﻳﺮﻳﺪـﻣ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ
،
ـﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻢـﻫ ﺔ
و ﺪـﺸﺨﺑ دﻮـﺒﻬﺑ ار ﻚـﻧﺎﺑ ﻢـﻫ
شزرا
ﺪﻫد ﺶﻳاﺰﻓا ار نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ .
شزرا ﺮـﻴﻴﻐﺗ لﺎﺣ رد هراﻮﻤﻫ يﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ ﺖـﺳا
ﺪـﺣاو ،
ﻖـﻴﻘﺤﺗ يﺎـﻫ و
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻚﻧﺎﺑ
ﻲﻧاﺪـﻴﻣ تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ و رازﺎـﺑ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﺮﺘﻬﺑ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻪﺑ ﻚﻤﻛ ياﺮﺑ ﺎﻫ
، ﻪـﺸﻴﻤﻫ
شزرا ﺎﻫ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ ار يﺮﺘﺸﻣ ي راﺮﻗ
ﺪﻨﻫد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﻤﺿ و هدروآﺮﺑ ياﺮﺑ يﺰﻳر
ندﺮﻛ يﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ
،
رد ﻪﺸﻴﻤﻫ ﺖﺴﺟ
يﻮﺟو ﻮﻘﻟﺎﺑ و نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ة
شزرا يروآﻮﻧ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺰﻴﻧ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺪﻨﻨﻛ
.
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ
ﻪﺋارا شزرا ﻪﺑ هﺪﺷ
يﺮﺘﺸﻣ يروآﻮﻧ
شزرا ﻦﻳﺮﻓآ
يروﺎﻨﻓ ﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻪ ﺖﺳا ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ لﺎﺣ رد
. ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻜﻧﺎﺑ
يروﺎﻨﻓ ﺪﻳﺪﺟ
، ﺪﺼﻗ
دراد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ شزرا يروآﻮﻧ ﺎﻳ شزرا ﻖﻠﺧ ﺪﻳﺎﺑ ،
ﻦﻳا ﻪﺑ ﺘﻜﻧ ﺪﻨﻛ ﻪﺟﻮﺗ ﻢﻬﻣ ﺔ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﻛ
نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺎﺑ ﻮﺤﻧ ة ﻦﻳا زا هدﺎﻔﺘﺳا يروﺎﻨﻓ
ﺎﻨﺷآ
،ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﻳ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا يروﺎﻨﻓ
ﺖﺨﺳ ﺎﻳ ﺪﺷﺎﺑ
ﺪﺷﺎﺒﻧ سﺮﺘﺳد .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ظﺎـﺤﻟ ﺎـﺑ ﺪﻳﺎﺑ ا
ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ و تﺎـﻐﻴﻠﺒﺗ رد ﻊـﺿﻮﻣ ﻦـﻳ ﻧ و ﺎـﻫ
ﺰـﻴ ـﺑ ﻪ ﻚـﻤﻛ
دﺮﺒﻫار ﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار ،ﻚﻧﺎﺑ ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ياﺮﺑ ﻲ
تﺎﻣﺪـﺧ ﺎﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ شزﻮﻣآ و ﻲﻳﺎﻨﺷآ
دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻦﻳﻮﻧ .
دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
اﺪﺘﺑا ي لﺎﺳ 1988 نﺎﮕﺸﻴﻣ ﻲﺘﻟﺎﻳا هﺎﮕﺸﻧاد رد ﻞﻴﻫ رﻮﺴﻓوﺮﭘ
، ﺪﻳا ة سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲﺑآ
دﺮـﻛ دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ار .
يو دﻮﺑ ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺪﻳا
ة ﺮﺗرﻮﭘ ﺖﺳا ﺺﻗﺎﻧ
؛ ﻲﻣ ﺰﻳﺎﻤﺗ اﺮﻳز ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﺘﻛﺮـﺷ و ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺮﺒﻫر يﺎﻨﻌﻣ
ار دﻮﺧ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﻛ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ
ﺮﺗ ﻪﺋارا ﺪﻨﻛ
، زا ﻲﻬﺟو ﻊﻗاو رد دﺮﺒﻫار
ﺰﻳﺎﻤﺗ ار ﺖـﺳا هدﺮﻛ اﺮﺟا .
يو دﺮﻛ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ
ﺎﻫ ﺪـﻳﺎﺑ ،راﺪـﻳﺎﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺖﻳﺰﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ياﺮﺑ زا
ﺐـﻴﻛﺮﺗ دﺮـﺒﻫار ﺎـﻫ ي
ﻤﺗ و ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺮﺒﻫر ﺰﻳﺎ
ﺪﻨﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا )
،ﻞﻴﻫ 1988 .(
درﻮـﻧ و لاﺮﺘـﺳارﺪﻳر رﻮﺴﻓوﺮﭘ ﺰـﻴﻧ مرﻮﺘـﺳا
ﺎـﺑ
حﺮﻄﻣ ندﺮﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﻋدا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا دﺮﺒﻫار
ﺖﺑﺎﻗر ر يﺮﻳﺬﭘ ا ﻲﻤﻧ ﻲﻳﺎﺟ ﻪﺑ ه ﺖﻛﺮﺷ و دﺮﺑ
ﺎﻫ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ
دﺮﺒﻫار ﺎﻫ و رﻮﺷ ﻪﻛ ﺪﻧراد ﻲﻳ ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا نﺎﺠﻴﻫ
) مرﻮﺘﺳادرﻮﻧ و
لاﺮﺘﺳارﺪﻳر ،
1999 .(
رد ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا
زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﺒﻨﺟ ﺎﻫ دراد ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار ﻪﺑ .
دﺮﺒﻫار ﺮﻜﻔﺗ زا ﻲﺘﺑﺎﺛ يﻮﮕﻟا ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا يدﺮﺒﻫار
ﺶﻴﭘ ﺪﻳﺪﺟ ﻊﻳﺎﻨﺻ و ﺎﻫرازﺎﺑ دﺎﺠﻳا زا ﺖﺳا
،
ﺎﺿﺎﻘﺗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ حﺮﻄﻣ ي
ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ هﺪﺷ طﻮﺑﺮﻣﺎـﻧ ﺖﺑﺎﻗر ﻦﻴﻧاﻮﻗ و هزرﺎﺒﻣ
ﻲـﻣ دﻮـﺷ ) ،ﻢﻴـﻛ 2005 .(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﺮﺒﻫار ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
، ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻳﺎﻫ ار ﺠﻳا ﻲﻣ دﺎ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ ﻮـﻤﻨﻫر ﺎﺑ د
رﺎـﺑرد ﻲﻳﺎـﻫ ة
ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ
يرازﺎﺑ يﺎﻀﻓ رد ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻳﺪﺸﺗ زا ﻲﻳﺎﻫر نﺎﺴﻜﻳ
) دوﺪـﺤﻣ ﺎﺒﻗر داﺪﻌﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ
هﺪﺷ ﺪﻧا ( ﺪﻳﺪﺟ رازﺎﺑ ي
ﻲﻣ ﻖﻠﺧ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ نآ رد دراد دﻮﺟو ﻲﻤﻛ ﺖﺑﺎﻗر .
ﺘﺑﺎﺛ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺎﺠﻳا ﻲ
ﺖﺴﻴﻧ
، ﺮﻓ ﻪﻜﻠﺑ ا ﺎﻳﻮﭘ يﺪﻨﻳ ياﺮﺑ
ﻲﺘﻛﺮـﺷ
ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﺖـﻳﺰﻣ
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻲﺘﺑﺎﻗر شﺮﺗﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ رﺎﻜﺷآ ﻲﻧﺎﻣز دﻮﺷ
ﻪﻛ ناﺮﮔﺪﻴﻠﻘﺗ ﺮﺗﺮﻳد ﺎﻳ ﺮﺗدوز
زﺎﻏآ ﻪـﺑ
رازﺎﺑ ﻦﻳا رد نﺪﺷ راﺪﻳﺪﭘ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ )
،ﻢﻴﻛ 2005 .(
دﺮﺒﻫار بﻮـﺧ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
، دﺮـﺒﻫار ي ﺖـﺳا ﻪـﻛ
دﺮﻛ ﺪﻴﻠﻘﺗ ار نآ ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ناﻮﺘﻧ .
ﺖﻛﺮﺷ تﺎﻣاﺪﻗا ﺎﺑ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﺮﺛا ﻪﻨﻳﺰﻫ
ﺎـﻫ و هراﺰـﮔ يﺎـﻫ
شزرا
، ﻲﻣ دﺎﺠﻳا شزرا يروآﻮﻧ ناراﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ ﺪﻨﻛ
. ﻪﺑ ،گرﺰﺑ شزرا يروآﻮﻧ
ـﻣ رﻮـﻃ ﺆ دورو زا يﺮﺛ
ﻲﻣ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ رازﺎﺑ ﻪﺑ ناﺮﮔﺪﻴﻠﻘﺗ ﻪﻓﺮﺻ و ﺪﻨﻛ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻳﻮﺟ ﺎﻫ
ﻲﻣ خر ﻲﻧﺎﻣز ﻦـﻳا ﻪﻛﺪﻫد
رﺎﻴﻌﻣ رد ﺎـﻫ
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻌﻨﺻ ﺪﻨﺑﺎﻳ
ﺪﻧﻮﺷ فﺬﺣ ﺎﻳ .
نﺎﻤﻫ ﻞﻜﺷ ﻪﻛ رﻮﻃ 1
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ،ﺪﻫد دﺮـﺒﻫار سﻮﻧﺎـﻴﻗا
نﺎﺸﻧ ﻲﺑآ ﺪﻨﻫد
ة ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ
ﺖـﺳا نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ياﺮﺑ شزرا ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺎﻫ .
ـﻠﺣ هار ﻦـﻳا ﻲ
هﺪﻧﺮﺑ ـ ﺖﺳا ناراﺪﻳﺮﺧ و نﺎﮔﺪﻨﺷوﺮﻓ ياﺮﺑ هﺪﻧﺮﺑ .
دﺎﻬﻨـﺸﻴﭘ ﺖـﻤﻴﻗ و ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ زا راﺪﻳﺮﺧ شزرا ي
ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ ناراﺪﻳﺮﺧ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد
ﺪﻳآ ياﺮﺑ و شزرا ﺖﻛﺮﺷ ﻲﻧﺎﻣز ﻪﺑ ﻲـﻣ ﺖﺳد ﺪـﻳآ
ﻪـﻛ فﺪـﻫ ﻪـﺑ
دﻮﺷ ﻞﺋﺎﻧ ﻲﻫددﻮﺳ .
شور ﻦﻳا ﺐﺟﻮﻣ
ﻲﻣ
ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎـﻏدا ﺎـﺑ ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎـﻴﻗا دﺮـﺒﻫار ﻪﻛ دﻮﺷ يﺎـﻫ
راﺪﻳﺎﭘ ﺖﻛﺮﺷ يدﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ﺪﻧﺎﻤﺑ
.
دﺮـﺒﻫار ؛ﺖـﺳا يروآﻮﻧ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ يﺰﻴﭼ شزرا يروآﻮﻧ ي
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﻣﺎﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺳا ﺖﻛﺮﺷ يﺎﻫ
. ﺖﻛﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا مﺰﻠﺘﺴﻣ شزرا يروآﻮﻧ ﺖﻳﺎﻬﻧ
شﻼﺗ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺎﺗ دﺮﻴﮔ رﺎﻛ ﺷﺰﻴﺧ ﻪﺑ
ﻢﻫ ﻲ ﺖﻛﺮﺷ ﻢﻫ و ناراﺪﻳﺮﺧ ياﺮﺑ ﺪﺑﺎﻳ ﺖﺳد
.
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﻜﻳور تﺎﻣاﺰﻟا
ﻚﻧﺎﺑ ﺎﻫ ﺪﻳﺎﺑ دﺮﺒﻫار ﻖﻴﺒﻄﺗ و ﻪﻨﻳﺰﻫ ،ﺖﻤﻴﻗ ،ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد ار دﻮﺧ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﺪـﻨﻨﻛ دﺎﺠﻳا
.
ﺪﻳا ﺺﺧﺎﺷ ة
ﻧﻮﻣزآ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲ
هدﺎﺳ ﺎﻣا ﻢﻜﺤﺘﺴﻣ
ﺖﺳا زﺎﻴﺘﻣا ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻫد
ﻪﺑ ﻞـﻣاﻮﻋ رﻮﻛﺬـﻣ رد
لوﺪﺟ ﻲﻣ ﺪﻴﻤﻬﻓ ناﻮﺗ ،دﻮﺷ حﻼﺻا ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻪﭼ
ﻪﻜﻧآ ﻦﻤﺿ ﻲﺘـﺳﺎﻛ
ﺺﻳﺎـﻘﻧ و ﺎـﻫ ﺮـﻫ
ار هﺪـﻳا
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . هﺪﻳا مﺎﻤﺗ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ ﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ار ناﻮﺗ ﻲﻘﻠﺗ شزرا رد يروآﻮﻧ دﺮﻛ
. ﺎﻳ ﻻﺎﻛ ﺖﻣﺪﺧ
روآﻮﻧ ﻪﻧا ﻲﮔﮋﻳو زا ﺪﻳﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﻳز يﺎﻫ
:
1 . دﺮﺑرﺎﻛ : دﻮﺟو ﻲﻠﻴﻟد ﺎﻳآ ﺪـﻳﺪﺟ يﻻﺎﻛ ﻲﻨﻌﻳ ؟ﺪﻧﺮﺨﺑ ار ﺪﻳﺪﺟ ﺖﻣﺪﺧ ﺎﻳ ﻻﺎﻛ ،نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ دراد
زﺎﻴﻧ زا ﻲﺸﺨﺑ فﺮﺼﻣ
هدروآﺮﺑ ار هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ .
2 . ﺖﻤﻴﻗ : ﺪﻳﺪﺟ تﺎﻣﺪﺧ ﺎﻳ لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺮﺧ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ هﻮﺒﻧا ﺎﻳآ
؟ﺪﻧراد ار
3 . ﻪﻨﻳﺰﻫ : ﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﻳآ ﺔ
رازﺎـﺑ ﻪﺑ يروآدﻮﺳ ﺎﺑ ار نآ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﻮﺤﻧ ﻪﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺎﻳ ﻻﺎﻛ
ﻪﺿﺮﻋ
؟دﺮﻛ
4 . ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ : ﺖﻛﺮﺷ ﺎﻳآ ﻲﻣ
ﺪﻧاﻮﺗ فﺮﻃﺮﺑ ﺖﻗو عﺮﺳا رد ار دﻮﺧ ﻲﺘﻴﻠﺑﺎﻗ فﺎﻜﺷ ﻨﻛ
ﺪ
؟
5 . ﻖﻴﺒﻄﺗ : ياﺮـﺑ يﺮﻴﺑاﺪﺗ ﺎﻳآ و ؟دراد دﻮﺟو نآ زا ﺪﻴﻠﻘﺗ ﺎﻳ هﺪﻳا لﺎﻘﺘﻧا نﺎﻜﻣا ﺎﻳآ نﺎـﻜﻣا
يﺮﻳﺬـﭘﺎﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺪﻴﻠﻘﺗ ﺎﻳ لﺎﻘﺘﻧا
؟ﺖﺳا
رد لوﺪﺟ 2 ﻪﺻﻼﺧ ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﻜﻳور تﺎﻣاﺰﻟا زا يا .
لوﺪﺟ 2 . ﺻﻼﺧ ﺔ ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﻜﻳور تﺎﻣاﺰﻟا
ﻞﻣاﻮﻋ لاﺆﺳ
ﺎﻫ زﺎﻴﺘﻣا
يﺎﻫ هﺪﻳا
ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﺪﻳا رد ﺎﻳآ
ة
؟دراد دﻮﺟو نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا ﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﺎﻤﺷ -
+/
ﺖﻤﻴﻗ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ هﻮﺒﻧا ياﺮﺑ ﻲﮔدﺎﺳ ﻪﺑ ﺎﻤﺷ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﻳآ
سﺮﺘﺳد رد
؟ﺖﺳا -
+/
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻲﻣ ﺎﻳآ
ﻨﻳﺰﻫ ﺪﻴﻧاﻮﺗ ﺔ ﺖﻤﻴﻗ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻴﻨﻛ ﻖﻘﺤﻣ ار دﻮﺧ فﺪﻫ يدﺮﺒﻫار
ﺖﻣﺪﺧ
،
؟ﺪﻴﺳﺮﺑ دﻮﺳ ﻪﺑ -
+/
ﻖﻴﺒﻄﺗ / شﺮﻳﺬﭘ مﺎﮕﻨﻫ
ﻲﻠﻤﻋ ندﺮﻛ هﺪﻳا
، ماﺪﻛ ﻖﻴﺒﻄﺗ ﻊﻧاﻮﻣ ا
؟ﺪﻧ -
+/
ﻨﻴﺸﻴﭘ ﺔ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺑﺮﺠﺗ
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﺚﺤﺒﻣ
ﺪﻳﺪﺟ ي ﺖﺳا
، ﻪﭼﺮﮔا
ﺐـﺴﻛ مﺎـﻤﺗ ﺮـﻤﻋ ﺖﻣﺪـﻗ ﻪـﺑ نآ ﺖﻳدﻮﺟﻮﻣ يﺎـﻫرﺎﻛو
دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻣ ﺪﺳر . سﻮﻧﺎﻴﻗا ﺼﺨﺸﻣ ،ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﻪﭼ و ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻪﭼ ﻲﺑآ يﺎﻫ ﺔ
ﺐﺴﻛ زرﺎﺑ ﺎـﻫرﺎﻛو
ﺪﻨﺘﺴﻫ . لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
، ﻢﻳدﺮﮔزﺎﺑ ﻞﺒﻗ لﺎﺳ ﺪﺻ ﻪﺑ ﺮﮔا
، ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻲﻠﺻا و ﻪﻳﺎﭘ ﻊﻳﺎﻨﺻ زا يرﺎﻴﺴﺑ وردﻮـﺧ
،
روﺎﺸﻣ و نﺎﻣرد و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ،ﻲﻤﻴﺷوﺮﺘﭘ ة
ﻣ ﺖﻳﺮﻳﺪ
، ﺎﻳ نﺎﻣز نآ رد ﻊﻳﺎﻨﺻ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ ﺎﭘ هزﺎﺗ ﺎﻳ ﺪﻧدﻮﺑ يا
ﺪﻨﺘﺷاﺬﮔ ﻪﺻﺮﻋ ﻪﺑ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻣ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ـﻫد ﻪـﺳ رد يرﻻد درﺎـﻴﻠﻴﻣ ﺪـﻨﭼ ﻊﻳﺎﻨـﺻ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺔ
ﻦﻔﻠﺗ ﺖﻌﻨﺻ ﺪﻨﻧﺎﻣ ؛ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ،هاﺮﻤﻫ يﺎﻫ
ﺖﺴﻳز يروﺎﻨﻓ ﺪﻳو ، ﻳ يﺎﻫﻮ
و ﻲﮕﻧﺎﺧ ...
،
سﻮﻧﺎـﻴﻗا مﻮـﻬﻔﻣ و ﺖﻴﻫﺎﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ و مﻮﻠﻌﻣﺎـﻧ يدﺎـﻳز ﺪـﺣ ﺎـﺗ ﻲـﺑآ يﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ ﺺﺨﺸﻣﺎﻧ .
زا ﺖﺴﻴﺑ تاﺮﻜﻔﺗ ﻲﻠﺻا ﺰﻛﺮﻤﺗ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺞﻨﭘو يدﺮﺒﻫار
ﺮـﺑ يﺎـﻫدﺮﺒﻫار
ﻲﺘﺑﺎﻗر ﺪﺷ فﻮﻄﻌﻣ ﻦﻳوﺪـﺗ يﺎـﻫﻮﮕﻟا ﻪـﺟﻮﺗ ﺰـﻛﺮﻣ رد ﺖـﺑﺎﻗر عﻮﺿﻮﻣ و
يدﺮـﺒﻫار
ﺪـﻧاود ﻪـﺸﻳر .
ﺖﻔﮕﺷ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ روآ ﻳا ﺐﺒﺳ ﻪﺑ
،شﺮﮕﻧ ﻦ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﻧاﺮﻫﺎﻣ ﻞﻜﺷ ﻮﺤﻧ يا
ة ار ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر
ﺪﻨﺘﺧﻮﻣآ و ﺎﺑ ﻪﻳﺰﺠﺗ
رد ﺮـﺿﺎﺣ لﺎـﺣ رد ﻪﻛ يدﺎﺼﺘﻗا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﺳﺎﺳا لﻮﺻا ﻞﻴﻠﺤﺗو ،ﺖـﺳا نﺎـﻳﺮﺟ
هﺎﮕﻳﺎﺟ يدﺮﺒﻫار يا ار دﻮـﺧ ياﺮـﺑ ﺰـﻛﺮﻤﺗ ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ،ﺰﻳﺎﻤﺗ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
ﺪـﻧدﺮﻛ ﺐـﺴﻛ )
و ﻢﻴـﻛ
،نرﻮﺑﺎﻣ 2005 : 22 .(
سﺎﺳا ﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
، نرﻮﺑﺎﻣ ﻪﻧر و ﻢﻴﻛ نﺎﺟ
، زا ا نادﺎﺘﺳ
ﻣ دﺮﺒﻫار و ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺆ
ﺴﺳ ﺔ ﺪﻴﺴﻨﻳا
،1
ﻦﻴﻟوا رﺎﺑ لﺎﺳ رد 2005 ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﺸﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد ار
ﻲﺑﺎﺘﻛ ﺐﻟﺎﻗ ﺎﺑ
ناﻮﻨﻋ دﺮﺒﻫار سﻮﻧﺎﻴﻗا ﻲﺑآ ﺪﻧدﺮﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻤﺟﺮﺗ ﺪﻨﭼ ﻪﻛ
ﺔ رﻮـﺸﻛ رد ﺰﻴﻧ نآ زا ﻲﺳرﺎﻓ
دراد دﻮﺟو .2
لﺎﺳ رد ﺮﻓزوﺮﻴﭘ و ﻲﻧﺎﮕﻳﺎﭙﻠﮔ 1387
ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناﻮﻨﻋ
» ؛ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار
رازﺎـﺑ رد ﺖـﺑﺎﻗر
ﻲﺑ ﺐﻴﻗر
« ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻬﻧآ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز داد نﺎﺸﻧ
اﺮـﮕﻤﻫ ﺐـﻴﻗر ﺖﻛﺮﺷ ود شزرا يﺎﻫ
ﻲﻣ
،دﻮﺷ ﺪﻳﺎﺑ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﻦﻤﺿ ﺪﻳﺪﺟ شزرا ﻲﻨﺤﻨﻣ
، ﻖﻠﺧ يﺮﮕﻳد ﺪﻳﺪﺟ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﻛ
.
حور ا ..
لﺎﺳ رد ﻲﻳﻻﻮﺗ 1388
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ
»
ﻪـﺑ ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار رد ﻲـﺑﻼﻘﻧا ناﻮـﻨﻋ
زﻮﺣ ة يدﺮﺒﻫار ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
« ﻪﻛ ﺖﺴﻧآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،داد مﺎﺠﻧا دﺮـﺒﻫار
ﻖـﻘﺤﺗ ﻲﻧﺎـﻣز ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎـﻴﻗا
ﻲﻣ ﺐﺴﻛ ﻪﻛ ﺪﺑﺎﻳ ﺑ رﺎﻛو
ﻪ شزرا ﺶﻧﺎﻳﺮﺘﺸﻣ و دﻮﺧ ياﺮﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ دﺎﺠﻳا ار يﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ .
ﻲﻳﻼﻣ
، و ﻲﺘﻌﻨﺻ لﺎﺳ رد ﻲﻧﺎﻓﺮﻋ
1389 ﻲﺸﻫوﮋﭘ ناﻮـﻨﻋ ﺎﺑ
» ﮓﻨﻳﺪـﻠﻫ
ﮓـﻨﻬﻧ ،ﺎـﻫ رد ﻲﻳﺎـﻫ
ﺖﺴﺟ يﻮﺟو ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
« ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا .
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا ﺎﻬﻧآ ار
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ ﻲﺷور ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ يﺮﻴﮔ
ﺐﺴﻛ نﺎﻬﻨﭘ يﺎﻀﻓ زا رﺎﻛو
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺪﻧدﺮﻛ .
ـــ ـــــــــــــــــــــــ ــــــ
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــ
1. INSEAD
2 . ﻤﺟﺮﺗ ﻪﻠﻤﺟزا ﺔ
ـﻤﺟﺮﺗ و بﺎـﻧ تارﺎـﺸﺘﻧا زا ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ ﺮﺘﻛد ﺔ
ﺮـﻬﻣ تارﺎـﺸﺘﻧا زا ﻲﻧﺎـﮕﻳﺎﭙﻠﮔ ﺪـﻴﺠﻣ و ﺮـﻓزوﺮﻴﭘ زﺎﻨﻬـﺷ
ﻤﻟاﺮﻴﻣا ﺆ ﻦﻴﻨﻣ ) ع ( ﻤﺟﺮﺗ و ﺔ ﻢﻠﻗ ﺎﻧﺎﻳرآ تارﺎﺸﺘﻧا زا زﺎﺘﻤﻣرﻮﭘ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ .
،ﺖـﺳا يﺪـﻳﺪﺟ ﺚـﺤﺒﻣ ﻲـﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ زﻮـﻨﻫ
نآ دﺮﺑرﺎـﻛ ﺖﻌﻨـﺻ رد
ناﺮﻳا يراﺪﻜﻧﺎﺑ هﺪﺸﻧ ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﺳا و ﺶﻫوﮋـﭘ ﺮـﺿﺎﺣ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦﻴﺘـﺴﺨﻧ ﻪـﻨﻴﻣز ﻦـﻳا رد
داﺪـﻤﻠﻗ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺰﻴﻧ ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ﺚﺤﺑ ﻦﻳا
ﻲﻓاﺮﺻ رد ﻚﻧﺎﺑ و ﺎﻫ
ﺑ ﺎﻫ ﻪ ﻲﺋﺰﺟ ترﻮﺻ ﻲﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ
،درﻮﺧ
ﺰﻴﻧ نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ بﺎﺘﻛ رد
ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا دﺮﺒﻫار
هدﺮـﻛ نآ ﻪـﺑ ﻲﻳارﺬﮔ ةرﺎﺷا ﺪـﻧا
) ،نرﻮﺑﺎـﻣ و ﻢﻴـﻛ
1391 .(
ﻲﻣاﺪﻗا رﺎﻬﭼ بﻮﭼرﺎﭼ
ﻪﺑ نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ ﻣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻳﺪﺠﺗ رﻮﻈﻨﻣ
ﺆ ﻪﻔﻟ شزرا ﻲـﻨﺤﻨﻣ دﺎـﺠﻳا رد يﺮﺘـﺸﻣ ياﺮـﺑ شزرا يﺎـﻫ
راﺰﺑا ،ﺪﻳﺪﺟ ي
مﺎﻧ ﻪﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ يﻮﮕﻟا ﻪﺋارا ﻲﻣاﺪﻗا رﺎﻬﭼ يﺮﻴﮔ
ﻧدﺮﻛ ﺪ . ﻮﮕﻟا ﻦﻳا رد شزرا يروآﻮـﻧ ﺮﮔا
دﻮﺟو ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻣ و ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻨﺤﻨﻣ رد ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ
ﻲﻨﺤﻨ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﻲـﻣ هﺪﻫﺎـﺸﻣ دﻮـﺷ
. ﻪـﺑ ياﺮـﺑ
ﺐﺴﻛ يﻮﮕﻟا و يدﺮﺒﻫار ﻖﻄﻨﻣ نﺪﻴﺸﻛ ﺶﻟﺎﭼ ﺖﻌﻨﺻ رﺎﻛو
، ﺳ رﺎﻬﭼ ﺆ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو يﺪﻴﻠﻛ لا
دﻮﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ )
،ﻢﻴﻛ 2005 :(
ماﺪﻛ −
ﻦﻴﻤﻀﺗ ار ﺎﻬﻧآ ﺖﻌﻨﺻ ﻪﻛ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ ﻲﻣ داﺪﻤﻠﻗ هﺪﻨﻨﻛ
فﺬﺣ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺪﻨﻛ ﻮﺷ
د ؟
ماﺪﻛ −
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ ﺮﺗ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا
؟ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫ
ماﺪﻛ −
دراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺪﺣ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ
؟ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫ
ماﺪﻛ −
ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻳ ﺎﻬﻧآ ﺖﻌﻨﺻ هﺎﮔ
ﻖﻠﺧ ﺪﻳﺎﺑ ،ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ ﻪﺿﺮﻋ ار ﻮﺷ
د
؟
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ موﺰﻟ ﻦﻴﺒﻣ لوا ﺶﺳﺮﭘ ةﺪﻤﻋ
ﻚﻧﺎﺑ ﺎﻫ تﺪـﻣ ﺎـﻫ ﻲﻧﻻﻮـﻃ ي ﺮـﺑ
ﺮـﺳ نآ
هدﺮﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﺎﻣا ،ﺪﻧا
ﻲﻣ ﻧآ ناﻮﺗ ﺎﻬ فﺬﺣ ار دﺮﻛ . ﻚﻧﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ رد ﺐﻴﻗر يﺎﻫ
ﻊـﻗاﻮﻣ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ
ﺪﺑ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣاﻮﻋ ا
ن ﺎﻫ ﻲﻣ ﺖﺑﺎﻗر لﻮﻐﺸﻣ نﺎﻨﭽﻧآ و ﺪﻧﺮﮕﻧ ﻮﮕﻟا و
ﻪـﻛ ﺪـﻧﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا يرادﺮﺑ
ﻴﻐﺗ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻴ شزرا ﺮ ﺎﻫ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ي ﻲﻤﻧ
،ﺪﻧﻮﺷ تﺪﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
شزرا ﻪـﻛ ﺖـﺳﺎﻫ ﻲـﻨﻳﺮﻓآ
ﻲﺘﺣ ﺎﻳ هدﺮﻜﻧ ﺐﺟﻮﻣ
هﺪﺷ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺋارا ﻞﺑﺎﻗ شزرا ﺶﻫﺎﻛ
ﻲـﻣ ﺎـﻬﻧآ فﺬﺣ ﺎﺑ و ﺪﻧا ناﻮـﺗ
يور
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺮﮕﻳد ﻞﻣاﻮﻋ يراﺬﮔ
ﺮﻛ د . ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ار
ـﻜﻳ زا ﻲ ﻚـﻧﺎﺑ ﺎـﻫ
ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺪـﻨﻛ
ﺎـﺑ و
نآ رد ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ
، ﻚﻧﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻫ
ﻮﮕﻟا نآ زا يرادﺮﺑ
ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ﻚﻧﺎﺑ ﺮﮔا ﺎﻫ رﺎﭼد ﺖﺑﺎﻗر زور هﺮﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ
، ﻪﺑ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﺪﺷ ﺪﻨﻫاﻮﺨﻧ شزرا ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺟﻮﺘﻣ نﺎﻣز روﺮﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻦـﻳا فﺮـﺻ ﻚﻧﺎﺑ يﺎﻫ
ﻲـﻣ دﻮـﺷ
،
ﻲﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار رﺎﻈﺘﻧا درﻮﻣ هدزﺎﺑ ﻪﻜﻧآ .
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻬﻧآ تﺎﻣﺪﺧ و ﺎﺒﻗر زا يرادﺮﺑﻮﮕﻟا ﺰﻴﻧ مود ﺶﺳﺮﭘ رد دﻮﺷ ﺐﺒﺳ
، ار ﻲﺗﺎﻣﺪﺧ ﻚﻧﺎﺑ
زا ﺪﻴﻠﻘﺗ ﻪﺑ ﻪـﺋارا نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ تﺎـﻌﻗﻮﺗ و رﺎـﻈﺘﻧا ﺪﺣ زا ﺮﺗاﺮﻓ ﺎﺒﻗر ﺮﻳﺎﺳ
ﺪـﻨﻛ
تﺎﻣﺪـﺧ ﻦـﻳا و ﻦﻤـﺿ
ﻪﻨﻳﺰﻫ دﻮﺑﺮﺑ
،ن درﻮﻣ هدزﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﭘ رد ﻚﻧﺎﺑ ياﺮﺑ ار رﺎﻈﺘﻧا
ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺑ ﺖﺳد ندروآ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻣ فﻮﻌﺸ
) ﺮﺘﺸﻣ ﻳ نﺎ ﺮﺗاﺮﻓ زا ﺿار ﻲ ﻪﻛ تﺎﻣﺪﺧ ﻳﺎ ﺗﻻﻮـﺼﺤﻣ ﻲ
ﺮـﺗاﺮﻓ زا رﺎـﻈﺘﻧا دﻮـﺧ رد ﻳ ﺖـﻓﺎ ﻲـﻣ ﺪـﻨﻨﻛ ( زا
دﺮﺒﻫار ﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ﻢﻬﻣ ي اﺮﻳز ؛ﺖﺳا
ﻢﻫ ﺐﺟﻮﻣ يﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو ﻲﻣ
دﻮﺷ نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ بﺬـﺟ ﻢﻫ و
رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ و ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار
ﺪﻫد
، ﻲﻣ ﻚﻧﺎﺑ ﺎﺠﻨﻳا ﺎﻣا ﺪﻧاﻮﺗ
و ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺢﻴﺤﺻ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺎﺑ ﺶﻫﺎـﻛ
ﻓﺮـﺻ ﻪﻛ ﻲﻠﻣاﻮﻋ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺢﻄﺳ ﺔ
هدروآﺮـﺑ ار نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ رﺎـﻈﺘﻧا درﻮـﻣ شزرا و ﺪـﻧراﺪﻧ يدﺎـﺼﺘﻗا
ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻨﻛ ﺎﻳ ﺋارا ﻞﺑﺎﻗ شزرا ﺔ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ،ﺪﻧراد ﻲﻤﻛ ﺑ يﺎﻫ
ﻪ ﺖﺳد ﻦـﻳا دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﻛ زا هﺪﻣآ
يﺮﮕﻳد ﻞﻣاﻮﻋ ﻖﻠﺧ و دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺢﻄﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ ار ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻪﺘﺳد ﺪﻨﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ
،ﺮﻴﺑﺪـﺗ ﻦـﻳا ﺎﺑ و
ﻞﻤﻋرد ﻚﻧﺎﺑ ياﺮﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ فﻮﻌﺸﻣ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ
دروآ دﻮﺟو .
دﻮﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ مﻮﺳ ﺶﺳﺮﭘ رد زا
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﻛ ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻢﻫ
نﻮﻨﻛا نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ﻪـﺑ ﻪـﺋارا
ﻲﻣ
،دﻮﺷ ماﺪﻛ
ﺎـﻳ دراد ﻲـﻤﻛ ﺮـﻈﻧ ﺖﻗد نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﺑ ﻪﺋارا ﻞﺑﺎﻗ شزرا صﻮﺼﺧرد ﻚﻳ ﻞـﺑﺎﻗ شزرا
ﺋارا ﺔ نآ
،ﺖﺴﻴﻧ بﻮﻠﻄﻣ ﺪﺣ رد ﻴﻟﺎﺣ رد
نﺎﻳﺮﺘـﺸﻣ ياﺮـﺑ ﻪﻜ
دراد يدﺎـﻳز ﺖـﻴﻤﻫا .
ﺎـﺑ ﻪـﺑ يﺮﻴﮔرﺎـﻛ
يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻣ
ﺆ ﻲﻣ ﺮﺛ ناﻮﺗ
دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﻪـﺑ ار رﻮﻛﺬﻣ تﺎﻣﺪﺧ بﺬـﺟ رد و ﺪﻧﺎـﺳر رازﺎـﺑ زا ﺮـﺗاﺮﻓ يﺎـﻫ
ﻖﻓﻮﻣ ﻢﻳﺪﻗ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ يرادﺎﻓو و ﺪﻳﺪﺟ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺪﺷ
.
ياﺮـﺑ شزرا زا يﺪـﻳﺪﺟ ﻊﺑﺎـﻨﻣ و ﺪـﻳﺪﺟ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻖﻠﺧ ﺎﻳ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ موﺰﻟ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ مرﺎﻬﭼ ﺶﺳﺮﭘ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ يراﺪـﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺪﻳﺪﺟ يﺎﺿﺎﻘﺗ بﺬﺟ
ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا و دﻮـﺷ
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺎﺑ هﺮﻬﺑ يﺮﻴﮔ زا دﺮﺒﻫار ﺎﻫ ﻲﺑﺎﻳرازﺎﺑ ي ﺎﻬﻧآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﻳ
ﺪـﻳﺪﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺮﺑ
، ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ
ماﺪﻗا رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ ﺶﻳاﺰﻓا دﺮﻛ
.
ﻠﺌﺴﻣ ود يﺮﻴﮕﻴﭘ ﺎﺑ ﺔ
ﻲﻨﻌﻳ لوا فﺬﺣ
ﺶﻫﺎﻛ و ، ﺶﻫﺎـﻛ و ﺖـﻓا ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ درﻮـﻣ رد ﺖﻛﺮـﺷ
ﻪﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲﻣ بﻮﻠﻄﻣ كرد ﻪﺑ ﺎﺒﻗر ﻞﺑﺎﻘﻣ رد يا
ﺪﺳر . ﺖﺑﺎﻗر ﺔﺻﺮﻋ ﻪﺑ
ﺎـﻳ ﻲﻳﺎـﻫر ياﺮـﺑ ترﺪـﻧ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ شﻼﺗ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا رد يراﺬﮔ
ﺪﻨﻛ .
لﺪـﻣ ﺰـﺟ يﺰﻴﭼ ﻪﺠﻴﺘﻧ يرﺎـﺠﺗ يﺎـﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ و هﺪﻴﭽﻴﭘ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺪﻳﺪﺟ يا
. ود ﺎـﻣا ﺔﻠﺌـﺴﻣ يﺪـﻌﺑ
، ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ زا ﻲﺒـﺳﺎﻨﻣ كرد
ﺪﻳﺪﺟ يﺎﺿﺎﻘﺗ دﺎﺠﻳا و راﺪﻳﺮﺧ شزرا ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻛﺮﺷ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺪﻫد ) ﻲﻧﺎﻳوﺎﻛ
،ﺎـﻴﻧ 1391 ( . عﻮـﻤﺠﻣ رد
ﺎﻬﻧآ ﻛﺮﺷ ﻪﺑ ﻲﻣ هزﺎﺟا ﺖ ﺪﻨﻫد
ﻪﺑ مﺎﻈﻧ ﻲﻠﻜﺷ ﺪﻨﻣ
، ﻞـﻣاﻮﻋ يزﺎﺳزﺎﺑ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ رد ار راﺪـﻳﺮﺧ ﻲـﺷزرا
ﻒﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻳﺎﻨﺻ نﺎﻴﻣ ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد و راﺮـﻗ ناراﺪـﻳﺮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد ار ﺪﻳﺪﺟ ًﻼﻣﺎﻛ يا
ﻲﻣ ﻫد ﻨ ﺪ
؛ ﻲﻣ ﻪﮕﻧ ﻦﻴﻳﺎﭘ ار ﻪﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ نآ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ رد راد
ﻧ ﺪ .
دﺎﺠﻳا و فﺬﺣ تﺎﻣاﺪﻗا
، ا زا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻳاﺰﺴﺑ ﺖﻴﻤﻫ ﺖﺳا
و ﺖﻛﺮﺷ
ﻪـﺑ ار ﺎـﻫ
ﺗﺎﻣاﺪـﻗا يﻮـﺳ ﻲ
ﻲﻣ قﻮﺳ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺳﺮﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ شزرا ﺖﺑﺎﻗر ،
ﺪ . ﺖﻛﺮﺷ دﺎﺠﻳا و فﺬﺣ يﺎـﻫ
ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﻴﻐﺗ ياﺮﺑ ﻲﺘﻗﻮﻣ دﺮﻴﮔ
، ار ﺖـﺑﺎﻗر ﻲـﻠﻌﻓ يﺎـﻨﺒﻣ اﺬﻟ ﻂﺒﺗﺮﻣﺎـﻧ
ﻲـﻣ هﻮـﻠﺟ ﺪـﻫد
.
ﻞﻤﻋ رﺎﻬﭼ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ دﺮﺒﻫار رد هﺪﺷدﺎﻳ
ﻪﺑ ﻲﺘﻛﺮﺷ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ
،دﻮﺷ رد ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻫﺎﮕﻧ ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺷ
صﻮﺼﺧ ﻲﻣ ﺖﺳد ﻪﺘﺷﺬﮔ و ﻲﻤﻳﺪﻗ ﻖﻳﺎﻘﺣ ﺪﺑﺎﻳ
.
ﻞﻜﺷ 2 . ﻢﻴﻤﺼﺗ يﻮﮕﻟا ﻲﻣاﺪﻗا رﺎﻬﭼ يﺮﻴﮔ
ﻊﺒﻨﻣ : ،نرﻮﺑﺎﻣ و ﻢﻴﻛ 2005
دﺮﺒﻫار يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﻲﺑآ سﻮﻧﺎﻴﻗا
ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ﻲﺘﺑﺎﻗر ﻞﻣاﻮﻋ يراﺪﻜﻧﺎﺑ ﺖﻌﻨﺻ رد ﺪﺷ
ة ﺺﺨﺸﻣ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺖﺳا
. ﻲﻣ وﺮﺸﻴﭘ ﻚﻧﺎﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺎـﺑ
شزرا ﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺗ
ﺪﻳﺪﺟ ﻞﻣاﻮﻋ ﻖﻠﺧ
، يﺎﺟ ﻪﺑ ﺔﺻﺮﻋ ﻪﺑ دورو ﺎـﺑ ﻦﻴﮕﻨﺳ ﺖﺑﺎﻗر
ﻚﻧﺎﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ و ﻳﺎﻣﺮﺳ ،رازﺎﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ مﺎﻤﺗ يور يراﺬﮔ ﺔ
ار دﻮـﺧ يور
ﺮـﭘ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ شزرا ﺪﻨﻛ
. ﻲﻣ رﺎﻛ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻨﻳﺰﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ دﻮﺒﻬﺑ ﻦﻤﺿ
، ﺮﻓ رد ا ﺶﻳاﺰـﻓا و ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺪﻨﻳ
ﻖﻓﻮﻣ ﺰﻴﻧ رازﺎﺑ ﻢﻬﺳ دﻮﺷ
.
ﺮﻫ ﻲﻜﻧﺎﺑ ﻚﻧﺎﺑ زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ يﺎﻫ
ﺐﻴﻗر ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ، ﺖﻛﺮـﺷ ﺎﺑ
ﺎـﻫ هﺎـﮕﻨﺑ و ﻊﻳﺎﻨـﺻ ﺮﻳﺎـﺳ يﺎـﻫ
ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺪﻨﻛ ﺖﺑﺎﻗر ﻢﻫ .
ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻲﺳرﺮﺑ لﺎﺣ رد هراﻮﻤﻫ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﺮﻓ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ
ا ﻲﺑﺎـﻳرازﺎﺑ ﺪـﻨﻳ
ﻚﻧﺎﺑ ﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺘﻤﺳ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ مﺎﮕﻨﻫ نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻪﻛ
ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﻦﻳﺰﮕﻳﺎـﺟ نﺎﻴﻣ ﺎـﻫ
، بﺎـﺨﺘﻧا ار ﻚـﻧﺎﺑ
ﺪﻨﻨﻛ . هزوﺮﻣا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ناﺮﻳا رد
ﻪﻳﺎﻣﺮـﺳ ﻪـﻛ دراد دﻮـﺟو ﻲﻜﻧﺎـﺑ تﺎﻣﺪﺧ ياﺮﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ يﺎـﻫ
بﺬﺟ ار نﺎﻳﺮﺘﺸﻣ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . ﺖﻛﺮﺷ ،رادﺎﻬﺑ قاروا سرﻮﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ي و ﻪﻜﺳ و زرا رازﺎﺑ ،يراﺬﮔ
ﻦﻜﺴﻣ رازﺎﺑ .
نﺎﻴﻣ زا ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻳﺎﻫ ،ﺪﺷ هدﺮﺑ مﺎﻧ ﻪﻛ ﻲ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ بﺬﺟ
يﺎﻫ ﻪﻜـﺳ و زرا رازﺎـﺑ ﻪﺑ داﺮﻓا
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺪﻳﺪﺟ شزرا فﺬﺣ
ندﺮﻛ
1 . ﻪــﻛ ﻞــﻣاﻮﻋ زا ﻚﻴﻣاﺪــﻛ
ﻦﻴﻤﻀﺗ ار ﺎﻬﻧآ ﺖﻌﻨﺻ ﺪـﻨﻨﻛ
ه
ﻲﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﺪﻨﻛ ، فﺬـﺣ ﺪـﻳﺎﺑ
؟دﻮﺷ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﺘﻓﺎﻳ
3 . ﺪﻳﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻴﻣاﺪﻛ ﻪـﺑ
يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺪﺣ
؟ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻌﻨﺻ
ﻖﻠﺧ ندﺮﻛ
4 . ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻴﻣاﺪﻛ ار ﺎـﻬﻧآ ﺖﻌﻨـﺻ هﺎـﮔ
ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ ﻪﺿﺮﻋ ،
؟دﺮﻛ ﻖﻠﺧ ﺪﻳﺎﺑ
ﺶﻫﺎﻛ ﻦﺘﻓﺎﻳ
2 . ﻦﻴﻳﺎـﭘ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻚﻴﻣاﺪﻛ زا ﺮـﺗ
ﺢﻄـﺳ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا
؟ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻌﻨﺻ يﺎﻫ
