جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻧاواﺮﻓ ﯽﺳرﺮﺑ 1380-81 لﺎﺳ رد

جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻧاواﺮﻓ ﯽﺳرﺮﺑ 1380-81 لﺎﺳ رد

I ﯽﻣﻮﺠﻧ ﻪﯿﺿﺮﻣ ﺮﺘﮐد*

II ﯽﺷﺎﻔﮐ ﺪﻤﺣا ﺮﺘﮐد

III یدﺎﺑآﻢﺠﻧ ﺖﺧﺪﻧﺎﻬﺷ

ﻪﻣﺪﻘﻣ رد ﯽﯾاﺰﯾرﺎــﻤﯿﺑ و ﺮﯿـﻣ و گﺮـﻣ ﻢﻬـﻣ ﻞـﻠﻋ زا ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ بﺬـﺟ ﺎـﯾ اﺬـﻏ ﻢـﮐ ﺖﻓﺎــﯾرد ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نﺎﮐدﻮﮐ .دﻮﺷﯽﻣ دﺎﺠﯾا نآ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﯽــــﻓﺎﮐﺎﻧ ﺖــــﻓﺎﯾرد ﻪــﺑ ﺮـــﺠﻨﻣ ﻪــﮐ ﯽــﻠﻣاﻮﻋ ﻦــﯿﺑ زا یاﻪـــﯾﺬﻐﺗ ﺪــﺑ تدﺎﻋ ﻪﺑ ناﻮــﺗﯽﻣ ﺪﻧﻮــﺷﯽﻣ ﯽـــﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﯽــــﯾاﺬﻏداﻮﻣ ﻢـــﮐ ﺖﻓﺎـــﯾرد ،(Poor dietary habits)

یﻮـﻨﻌﻣ ـ ﯽـﺣور ﻞـﻣاﻮﻋ و (Insufficient food supply) ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ عﻮﯿـﺷ .(1)دﺮـﮐ هرﺎــﺷا (Emotional factors) ﻦــﯾا ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد یﺎﻫرﻮﺸﮐ رد یژﺮﻧا ﻦـﯿﺌﺗوﺮﭘ Wasting و (ﻦـﺳ ﻪﺑ ﺖــﺒﺴﻧ ﺪـﻗ ﺶﻫﺎﮐ)Stunting ﻪﮐ دراد

هﺪﯿﮑﭼ

ﺪـﺳرﯽﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺖــﯿﻌﻤﺟ ﺪﺷر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺳا هدﺮﮐ رﺎﺘﻓﺮﮔ نﺎﻬﺟ ﺮﺳﺎﺗﺮﺳ رد ار یدﺎﯾز نﺎﮐدﻮﮐ ،ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ و دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻬﻧآ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻌﺿو ﺪﯾﺎﺑ ،نﺎﮐدﻮﮐ ﺖﻣﻼﺳ یﺎﻘﺗرا فﺪﻫ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر یاﺮﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ور نآ ﺪﻧور .ددﺮﮔ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ نآ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ راﺮـﻗ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮــﻣ جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد نآ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد زا Multistage random sampling شور ﻪـﺑ لﺎـﺳ 5 ﺮــﯾز کدﻮﮐ 600 ،Cross-sectional ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ ﯽﻃ .ﺖﻓﺮﮔ راﺰـﺑا .ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ ﻪـﻧﺎﺧ ﻪــﺑ ﻪﻧﺎﺧ ﻪﻌﺟاﺮﻣ و ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا و جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ و ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ،ﮏﯾﺮﺘﻣﻮﭘوﺮﺘﻧآ ،ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد یﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻦﯾا رد .دﻮﺑ ﺞﻨﺳﺪﻗ و وزاﺮﺗ ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﺎﻫهداد یروآﻊﻤﺟ ﺎـﺑ و ﺪـﺷ ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ Epi ver 6 و SPSS9 راﺰـﻓامﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫهداد .ﺪﻧﺪﺷ یﺮﯿﮔهزاﺪﻧا ﮏﺧﺮﺳ نﻮﯿﺳاﺰﯿﻧﻮﻤﯾا .ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ National Center for Health Statistic(NCHS) ﯽﻨﺤﻨﻣ و ﻂـﺳﻮﺘﻣ یﺮــﻏﻻ و ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧزو ﻢﮐ رﺎﭼد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ %4/9 و %20/3 ،%13/9 ،هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ نﺎﮐدﻮﮐ ﻦﯿﺑ زا .دﻮـﺑ ناﺮـﺴﭘ زا ﺶـﯿﺑ ناﺮﺘـﺧد رد ﯽـﻧزو ﻢـﮐ و ﺪـﻧدﻮﺑ ﺮـﺴﭘ ﺎﻬــﻧآ زا %50/3 و ﺮﺘﺧد نﺎﮐدﻮﮐ %49/7 .ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﯾﺪﺷ عﻮـﻧ و ﯽـﻠﺒﻗ کدﻮـﮐ ﺎـﺑ لﺎـﺳ 3 زا ﺮﺘــﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ،ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺮﺘﻤﮐ نزو ،ردﺎﻣ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز تﻼﯿﺼﺤﺗ ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ نوﺪـﺑ نﺎــﮐدﻮﮐ زا ﺶﯿﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نﺎﮐدﻮﮐ رد ،ردﺎﻣ یرادﻪﻧﺎﺧ ﻞﻐﺷ و ردﺎﻣ ﺮﯿﺷ زا ﺮﯿﻏ ﻪﯾﺬﻐﺗ .دﻮﺑ 2/5 زا ﺮﺘــﻤﮐ) ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز ﻢﮐ نزو ،رادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ هﺪﻨﻨﮐ دﺎﺠﯾا ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ردﺎﻣ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز تﻼﯿﺼﺤﺗ و ﯽﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ ،ﯽﻠﺒﻗ ﺪﻟﻮﺗ ﺎﺑ لﺎﺳ 3 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ،(مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﯽﻧاواﺮﻓ – 4 ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ – 3 لﺎﺳ 5 ﺮﯾز کدﻮﮐ – 2 ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ – ₁ :ﺎﻫهژاوﺪﯿﻠﮐ

یﺎﻬـﯾرﺎﻤﯿﺑ زا یﺮﯿﮕـﺸﯿﭘ هﺮـﮕﻨﮐ ﻦـﯿﻟوا رد ﻦـﯿﻨﭽﻤﻫ .(405 ﺪـﮐ)ﺖــﺳا هﺪﯿﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻧوﺎﻌﻣ رد ﯽﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ناﺮﻬﺗ رد 1381 لﺎﺳ نﺎﺑآ 7-10 ﺮﯿﮔاوﺮﯿﻏ .(لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ*)ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺶﯾﺎﯿﻧ ،نﺎﺧرﺎﺘﺳ ،ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮑﺷﺰﭘ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا (I .ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺶﯾﺎﯿﻧ ،نﺎﺧرﺎﺘﺳ ،ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ،نﺎﮐدﻮﮐ یﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ رﺎﯾدﺎﺘﺳا (II .ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﻧﺎﻣرد ـ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ و ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ ﺖﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ و ﯽﺑﺮﻣ ،ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ (III

نﺎﮐدﻮﮐ %10 و %40 زا ﺶﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ (ﺪﻗ ﻪﺑ نزو ﺶـﻫﺎﮐ) .⁽²⁾ﺖﺳا هدﺮﮐ رﺎﺘﻓﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا رد ار لﺎﺳ 5 ﺮﯾز ﻦـــﯾا رد عﻮـــﺿﻮﻣ ﺖــــﯿﻤﻫا ﺮﺑ ﺖـــﻟﻻد ﺎـﻫرﺎﻣآ ﻦـــﯾا .ﺪﻧراد ﺎﻫرﻮﺸﮐ ناﺰﯿــﻣ ﻪﻌــﺳﻮﺗ لﺎــﺣ رد یﺎﻫرﻮــﺸﮐ رد لﺎـــﺣ ﺮـﻫ ﻪﺑ هﺪــﯾد توﺎــﻔﺘﻣ عﻮـــﯿﺷ ﺎـــﺑ ﺰـــﯿﻧ Wasting و Stunting .دﻮﺷﯽﻣ زا لﺎـــﺳ 1 ﺮـﯾز یﺎﻫﻪـﭽﺑ رد Wasting لﺎـﺜﻣ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ .(3)ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺎﮑﻧﻼﯾﺮﺳ رد %19/4 ﺎﺗ ﺎﯿﺒﻤﻠﮐ رد %1/2 ﺎــﺗ 12) ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ دﻮﺒﻤﮐ و ﯽﻟﺎﻬﺳا یﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز خر نﺎﮐدﻮﮐ رد Wasting عﻮﯿﺷ ﮏﯿﭘ ﺖﺳا ﻊﯾﺎﺷ (ﯽﮕﻫﺎﻣ 24 .(4)ﺪﻫدﯽﻣ زوﺮــﺑ ﺶـﯾاﺰﻓا ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ود ﺮـﻫ Wasting و Stunting نﺎـــﮐدﻮﮐ رد ﺮﯿــــﻣ و گﺮــﻣ و (5-7)ﯽـــﻧﻮﻔﻋ یﺎﻬــﯾرﺎﻤﯿﺑ .^{(9 و8)}ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ ﻢـﮐ ﻪـﻠﺻﺎﻓ و ﺪـﻟﻮﺗ مﺎــﮕﻨﻫ ﻢﮐ نزو ناﺰﯿﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ رد ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﻢﻬـﻣ رﺎﯿــﺴﺑ ﻞﻣﺎﻋ 2 ﯽﻠﺒﻗ ﺪﻧزﺮﻓ ﺎﺑ کدﻮﮐ ﺪﻟﻮﺗ .ﺪﻧاهﺪﺷ شراﺰﮔ ،ردﺎﻣ تﻼﯿﺼﺤﺗ ،راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻌﺑ ،یدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﺿو یاﺮـﺑ ﺮـﻄﺧ ﻞــﻣاﻮﻋ زا ﺰﯿﻧ ﺲﻨﺟ و ﻦﺳ ،ﯽﻠﺒﻗ ﺪﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ .(2)ﺪﻧاهﺪﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﯽﯾﺎــﻧاﻮﺗ ﺶﻫﺎــﮐ ،Stunting ﻢﻬــﻣ یﺎـــﻫﺪﻣآﯽﭘ زا ﯽـﮑﯾ .(10)ﺖﺳا ﻪﺳرﺪﻣ رد یﺮﯿﮔدﺎﯾ ﻪـﻠﺻﺎﻓ رد ﻪـﮐ ﯽﻧﺎــﮐدﻮﮐ ،ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﯾد ﯽﺳرﺮﺑ ﮏﯾ رد لﺎــﻤﺘﺣا ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ ﺪﻟﻮﺘﻣ ﯽﻠﺒﻗ ﺪﻧزﺮﻓ ﺎﺑ لﺎﺳ 2 زا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﻧﺎﻣز لﺎـﺳ 2 زا ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﻪـﮐ ﯽـﻫوﺮﮔ ﻪــﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ رد Stunting .ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ %60 ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﺘﺷاد ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻖﻃﺎــﻨﻣ رد ﻪــﯾﺬﻐﺗ ءﻮــﺳ ﺮــــﻄﺧ ﻞـــــﻣاﻮﻋ ﯽـــﻧاواﺮﻓ .ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯾاﺮﺷ و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻢﻬـﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﮏـﯾ ﺮـﻫ ﺪــــﺻرد نﺪﺷ ﺺــﺨﺸﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ اﺮـﯾز ،ددﺮـﮔﯽـﻣ ﻪـــﯿﺻﻮﺗ ﻒـــﻠﺘﺨﻣ یﺎﻬــﺘﯿﻌﻤﺟ رد ﺮــﻄﺧ ﻪـﺑ ﯽـﺳﺮﺘﺳد و ﯽـﮕﻨﻫﺮﻓ ﺪﯾﺎــﻘﻋ ،ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺖﻓﺎﯾرد یﻮﮕﻟا توﺎــﻔﺘﻣ ﺰﯿـﻧ ﻒـــﻠﺘﺨﻣ ﻊـــﻣاﻮﺟ رد ﯽـــﺘﺷاﺪﻬﺑ یﺎﻬـﺘﺒﻗاﺮﻣ .ﺖﺳا رد نآ ﺮــﺛا و ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد

نﺎـﮐدﻮﮐ رد نآ ﺮــﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻧاواﺮﻓ ،نﺎﮐدﻮﮐ ﻞﻣﺎﮑﺗ و ﺪﺷر و ﺖـﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ جﺮـﮐ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز .ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﻦﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻖــﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﯽــﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺮــﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ و ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖـﯿﻌﺿو ،ردﺎـﻣ و رﺪﭘ ﻞﻐﺷ و تﻼﯿﺼﺤﺗ ،ﺲﻨﺟ

… و ﺪـﻟﻮﺗ ﻪـﺒﺗر ،ﮏﺧﺮـﺳ نﻮﯿــﺳﺎﻨﯿﺴﮐاو ﻪﻘﺑﺎﺳ ،یدﺎﺼﺘﻗا .دﻮﺑ

ﯽﺳرﺮﺑ شور 5 ﺮــﯾز کدﻮـﮐ 600 ،Cross-Sectional ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏـﯾ رد .ﺪــﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮــﻗ ﯽــﺳرﺮﺑ درﻮـــﻣ جﺮـﮐ نﺎﺘـﺳﺮﻬﺷ زا لﺎـﺳ رد و دراد راﺮﻗ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ یﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ 35 رد جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ .ﺖـﺷاد 1351864 لدﺎـﻌﻣ ﯽـﺘﯿﻌﻤﺟ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا نﺎﻣز مﺎــﺠﻧا 1381 رﺎﻬﺑ ﺎﺗ 1380 نﺎﺘﺴﻣز ﯽﻧﺎﻣز ﻪﻠﺻﺎﻓ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .ﺪﺷ لﺎــﺳ 5 ﺮـــــﯾز نﺎـﮐدﻮﮐ مﺎـﻤﺗ ﺶـــﻫوﮋﭘ ﻦـــﯾا ﻪـﻌﻣﺎﺟ کدﻮــﮐ 600 ﺎـــﻬﻧآ ﻦــــﯿﺑ زا ﻪــﮐ ﺪــﻧدﻮﺑ جﺮــﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ

بﺎـــﺨﺘﻧا Multi Stage Random Sampling شور ﻪــﺑ

.ﺪﻧﺪﺷ لوا عﻮـﻧ یﺎـﻄﺧ ﻦــﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ،0/05 ﺖـﻗد ناﺰﯿـﻣ و P یاﺮـﺑ %25 ﯽــﺒﯾﺮﻘﺗ دروآﺮﺑ و %5 Design Effect ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻔﻧ 300 .ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﻔﻧ 600 ﻪﺑ 2 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺮﺑاﺮﺑ 2 ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ یﺮﻬﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﮑﯿﺋﺎﺠﻧآ زا ﻪــﻧﻮﻤﻧ 200 و یﺮﻬﺷ ﻪﻧﻮﻤﻧ 400 ،ﺖﺳا نآ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﺖﯿﻌﻤﺟ .ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻪــﻘﻄﻨﻣ 9 زا اﺪــﺘﺑا ،یﺮــــﻬﺷ یﺮــــﯿﮔﻪـــﻧﻮﻤﻧ ﺖــــﻬﺟ 5 ﻖﻃﺎــﻨﻣ زا و ﻪــﻘﻄﻨﻣ 2 ﮏــﯾ ﺮــﻫ جﺮــﮐ ﺮــﻬﺷ یرادﺮﻬﺷ .ﺪﻧﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﯽــــﻓدﺎﺼﺗ رﻮـﻄﺑ ﻪــﻘﻄﻨﻣ 3 ﮏـــﯾ ﺮﻫ ،8 و 20) هﺪـــﯾﺰﮔﺮـﺑ یﺎﻫﻪـﺷﻮﺧ ﻦـﯾا زا ﮏـﯾ ﺮــــﻫ رد ﺲــــﭙﺳ ﺎـــﺗ ﻪــﺷﻮﺧ ﺮـــــﺳ راﻮــــﻧﺎﺧ زا کدﻮــــﮐ 20 ،(ﻪـــﺷﻮﺧ راﺮـﻗ ﯽـــﺳرﺮﺑ درﻮـــﻣ ،ﻪــــﻧﻮﻤﻧ ﻢــﺠﺣ نﺪـــــﺷ ﻞــﯿﻤﮑﺗ .ﺖﻓﺮﮔ

ﻪـــﺸﻘﻧ زا ،ﯽــــﯾﺎﺘﺳور یﺎﻫﻪــﻧﻮﻤﻧ بﺎــﺨﺘﻧا درﻮــﻣ رد ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﯽـــﻓدﺎﺼﺗ رﻮـﻄﺑ ﺎﺘـﺳور 10 جﺮــﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻢـﺠﺣ نﺪـﺷ ﻞـﯿﻤﮑﺗ ﺎـﺗ ﻪــــﺷﻮﺧ ﺮﺳ راﻮﻧﺎﺧ ﻦﯿﻟوا زا ﺲﭙﺳ ﻪـــﻣادا یﺮـــﯿﮔﻪـﻧﻮﻤﻧ (ﺎﺘـﺳور ﺮـﻫ رد کدﻮـﮐ 20) ﻪـــﻧﻮﻤﻧ .ﺖــﻓﺎﯾ ﻖــﯾﺮﻃ زا و ﻪــﻧﺎﺧ ﻪـــﺑ ﻪـــﻧﺎﺧ ترﻮــــﺻ ﻪـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا ناﺮﮕــﺸﺳﺮﭘ ﻂــﺳﻮﺗ ﻪـــﻨﯾﺎﻌﻣ و ﻪـــﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﻪـــﺒﺣﺎﺼﻣ یروآﻊــﻤﺟ هداﻮﻧﺎـــﺧ ﺖـﺷاﺪﻬﺑ سﺎـــﻨﺷرﺎﮐ و ﻮــــﺠﺸﻧاد لاﻮــــﺳ 22 یاراد ﺮـــــﻈﻧ درﻮـــﻣ ﻪـــﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ .ﺪـــﯾدﺮﮔ .دﻮـــﺑ تﺎــﯿﺻﻮﺼﺧ ﻪــﺑ طﻮـــﺑﺮﻣ تﺎـﻋﻼﻃا ﯽـﯾاﺪﺘﺑا ﺶـﺨﺑ رد و ﺖـﺷاد راﺮـﻗ ﺲـﻨﺟ و ﻦـﺳ ﻪــﻠﻤﺟ زا کدﻮﮐ ﮏــﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد ﻪـــﺑ نآ لﺎـــﺒﻧد ﻪـﺑ و ﮏـــﯾﺮﺘﻣﻮﭘوﺮﺘـﻧآ یﺎـﻫهداد ﺲـــﭙﺳ زا ﺮﺘـﻤﮐ) سرﺎــﻧ ﺪﻟﻮﺗ ﻪﻘﺑﺎﺳ ،کدﻮﮐ ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز نزو ،ﺐـﯿﺗﺮﺗ داﺮـــﻓا داﺪـﻌﺗ ،ﮏﺧﺮـﺳ ﻦـﺴﮐاو ﺰـــﯾﻮﺠﺗ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ،(ﻪـﺘﻔﻫ 38 ﻪـــﯾﺬﻐﺗ عﻮﻧ ،ﺪــﻟﻮﺗ ﻪﺒﺗر ،یاﻪــﻨﯿﻣز یرﺎﻤﯿﺑ ﻪــﻘﺑﺎﺳ ،راﻮﻧﺎﺧ ،ﺖــﯿﻣﻮﻗ ،ردﺎﻣ و رﺪﭘ تﻼﯿﺼﺤﺗ و ﻞـﻐﺷ ،کدﻮﮐ ﯽﮕﻫﺎﻣ 6 ﺎﺗ راﺮـﻗ کدﻮـﮐ ﯽـﮔﺪـﻧز ﻞــﺤﻣ ﺖﯿﻌﺿو ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ یﺎﻬﻟاﻮﺳ و .ﺖﺷاد یﺎـــــﻬﻟاﻮﺳ ،ﺎﻫﻪــﻧﺎﺧ ﻪــﺑ ﻪــــﻌﺟاﺮﻣ ﺎــــﺑ اﺪـــــﺘﺑا رد ﺲﭙـــﺳ ﺪـﺷﯽﻣ یروآﻊـﻤﺟ ﻪـﺒﺣﺎﺼﻣ شور ﻪـﺑ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ یوزاﺮـﺗ ﻂـــﺳﻮﺗ سﺎـﺒﻟ ﻞــــﻗاﺪﺣ ﺎـﺑ لﺎــﺳ 2 ﺮــﯾز کدﻮﮐ یﺮﯿــﮔهزاﺪــﻧا هﺪـــــﯿﺑاﻮﺧ ﺖـــــﻟﺎﺣ رد یو ﺪـــﻗ و دازﻮـﻧ .ﺪـﯾدﺮﮔﯽﻣ Portable ﯽـــﻔﮐ یوزاﺮـﺗ زا لﺎـﺳ 2 یﻻﺎـﺑ کدﻮـﮐ یاﺮﺑ یﺮﯿــﮔهزاﺪـﻧا هدﺎﺘـﺴﯾا ﺖﻟﺎـﺣ رد یو ﺪـﻗ و ﺪـﺷﯽﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا .ﺪﯾدﺮﮔﯽﻣ نزو و ﺪــﻗ ﻖﯿﻗد یﺮﯿﮔهزاﺪﻧا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﺖﻬﺟ مزﻻ شزﻮﻣآ .ﺪﺷ هداد ناﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ﻪﺑ نﺎﮐدﻮﮐ ﺮـﻈﻧ زا دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﻪـﻧزو ﻂــﺳﻮﺗ ﺎﻫوزاﺮﺗ زور ﺮﻫ یاﺪﺘﺑا .ﺪﻧﺪﺷﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻗد رد ترﻮــــــﺻ رد و ﻪـــــﻣﺎﻨﺳﺎﻨﺷ زا نﺎــﮐدﻮﮐ ﻦــــﺳ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﻦــﺴﮐاو ترﺎــﮐ ﻂــــــﺳﻮﺗ نآ ندﻮـﺒﻧ سﺮﺘـﺳد .ﺪﯾدﺮﮔﯽﻣ ﺮﺑ ﺪﻗ و مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ نزو ،هﺎﻣ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ کدﻮﮐ ﻦﺳ

.ﺪﺷﯽﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ ﺐﺴﺣ یﺮــــﻏﻻ و ﯽـــﻧزو ﻢـﮐ ،ﺪـﻗ ﯽـــﻫﺎﺗﻮﮐ ﻪـــﺒﺳﺎﺤﻣ یاﺮﺑ Z-score زا (Stunting ،Underweight ،Wasting) کدﻮﮐ ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺪـﻗ ﻪـﺑ نزو و ﻦــــﺳ ﻪـﺑ نزو ،ﻦـــﺳ ﻪــﺑ ﺪﻗ .(WAZ ،WHZ ،HAZ) یﺮــﻏﻻ و ﺪــﻗ ﯽـــــﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽــــﻧزو ﻢـﮐ ﺐـــﯿﺗﺮﺗ ﻦـﯾﺪﺑ فاﺮـﺤﻧا 2 زا ﺶـﯿﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻧدﻮﺑ یدراﻮــﻣ ﺪــﯾﺪﺷ و ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﻪـــﻠﺻﺎﻓ ﯽﻨـﺳ هوﺮـﮔ نﺎـﻤﻫ نزو و ﺪـﻗ ﻦـــﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا رﺎـﯿﻌﻣ .ﺪﻨﺘﺷاد SPSS ver9 و Epi ver6 راﺰﻓامﺮﻧ ﻂﺳﻮﺗ حﺮﻃ یﺎﻫهداد یرﺎــﻣآ یﺎﻬـــﻧﻮﻣزآ زا ﻪـﮐ ﺪـﺷ ﻞـﯿﻠﺤﺗ ﻪـﯾﺰﺠﺗ و ﻒـﯿﺻﻮﺗ t-test ،chi-square ، Anova and Logistic regression رادﯽـﻨﻌﻣ ﺪـﺣ و ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻫهداد ﻞــﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ یاﺮﺑ زا ﺰﯿـﻧ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻢـﯿﻤﻌﺗ یاﺮـﺑ و ﺪــﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد 0/05 ندﻮﺑ .ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا Confidence Interval

ﺞﯾﺎﺘﻧ رد ﻦﮐﺎــﺳ لﺎــﺳ 5 ﺮــﯾز کدﻮـــﮐ 600 ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا رد .ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ تﺎـﻋﻼﻃا ﻦﺘـﺷاﺪﻧ و ندﻮــﺑ ﻞﻣﺎﮐﺎﻧ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 33 جرﺎــﺧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ زا نزو و ﺪـﻗ ﻪـﻨﯿﻣز رد صﻮـﺼﺨﺑ ،ﺢـﯿﺤﺻ .ﺪﻧﺪﺷ %94/5 (Responsive rate)ﯽﻫدﺦـﺳﺎﭘ ناﺰﯿـﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ﺮﺴﭘ %50/3 و ﺮﺘﺧد %49/7 ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﺤﺗ نﺎﮐدﻮﮐ ﻞﮐ زا دﻮﺑ .ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﻬﺷ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ %66/3 و ﺎﺘﺳور ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺎﻫﻪﻧﻮﻤﻧ %33/7 هﺎــﻣ 27/3 (+17/3) ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﮐدﻮﮐ ﯽﻨﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .دﻮﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻢـــﮐ دراﻮــــﻣ ،ﻦــﺳ ﻦــﺘﻓﺮﮔ ﺮــﻈﻧ رد نوﺪــﺑ ،ﻞــﮐ رد یﺮـــﻏﻻ و (stunting) ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ (Underweight)ﯽـﻧزو رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 2 یﺎﻬﻨﻣ زا ﺶﯿﺑ) ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ (wasting)

%4/9 و %20/3 ،%13/9 ﺎــﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ (ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ زا .(1 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ)دﻮﺑ

ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ و یﺮﻏﻻ ،ﯽﻧزو ﻢﮐ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -1 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

1380-81 جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد ﺪﯾﺪﺷ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ عﻮﻧ داﺪﻌﺗ

ﺪﺻرد

(underweight)ﯽﻧزو ﻢﮐ (1 79

13/9

(stunting)ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ (2 115

20/3

(wasting)یﺮﻏﻻ (3 25

4/9

1.underweight NCHS سﺎﺳاﺮﺑ(ﻦﺳ ﻪﺑ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 2 یﺎﻬﻨﻣ زا ﺶﯿﺑ) 2.stunting NCHS سﺎﺳاﺮﺑ(ﻦﺳ ﻪﺑ ﺪﻗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 2 یﺎﻬﻨﻣ زا ﺶﯿﺑ) 3.wasting NCHS سﺎﺳاﺮﺑ(ﺪﻗ ﻪﺑ نزو ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا 2 یﺎﻬﻨﻣ زا ﺶﯿﺑ)

National center for Health statistics(NCHS)

و رﺪـﭘ تﻼـﯿﺼﺤﺗ و ﻞﻐـﺷ ،ﺲــﻨﺟ ،ﻦﺳ ﯽــﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ ﯽــﻓﺮﺼﻣ ﺮﯿـﺷ عﻮـﻧ ،ﮏﺧﺮـﺳ نﻮﯿـﺳﺎﻨﯿﺴﮐاو ﻪﻘﺑﺎـﺳ ،ردﺎـﻣ ،ﯽـــﻠﺒﻗ ﺪـﻟﻮﺗ ﺎـﺑ کدﻮـﮐ ﻪــــﻠﺻﺎﻓ ،ﺪــﻟﻮﺗ نﺎﻣز نزو ،کدﻮﮐ

،راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻌﺑ یﺰﮐﺮﻣ و ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ یﺎﻬﺼﺧﺎﺷ و ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ یﺎﻬـﻫوﺮﮔ ﺐـﺴﺣ ﺮـﺑ ﺪـﻟﻮﺗ ﻪـﺒﺗر و هداﻮﻧﺎــﺧ ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ هﺪـﺷ هدروآ 3 و2 هرﺎﻤـﺷ یﺎﻬـﻟوﺪﺟ رد ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ یاﻪﯾﺬﻐﺗ .ﺖﺳا ﯽـﻧزو ﻢـﮐ ناﺰﯿــﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ دﻮــﺷﯽﻣ هﺪﯾد ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ ناﺰﯿـــﻣ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ و (%17/1)هﺎـﻣ 11 ﺎـﺗ 6 ﯽﻨـﺳ هوﺮـﮔ رد ﻪﮐ دﻮﺑ (%32/9) هﺎﻣ 6 ﺮــﯾز ﯽـــﻨﺳ هوﺮﮔ رد ﺪﻗ ﯽـــﻫﺎﺗﻮﮐ رادﯽــــﻨﻌﻣ یرﺎــــﻣآ ﺮــــﻈﻧ زا ﺮﯿـــــﺧا فﻼـــﺘﺧا ﻦـــﯾا .(p=0/001)ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ هوﺮـﮔ رد ﺰـــﯿﻧ یﺮــــﻏﻻ ﺮـــﻈﻧ زا هﺪـــﺷ هﺪﯾد فﻼﺘﺧا و لﺎـــﺳ 2 ﺎــــﺗ هﺎـﻣ 6 ﻪـــﺑ ﺖـــﺒﺴﻧ (%2/9) هﺎﻣ 6 ﺮـــﯾز رادﯽــــــــﻨﻌﻣ یرﺎــــﻣآ ﺮــــــﻈﻧ زا لﺎــــــﺳ 2 یﻻﺎــــﺑ .(p=0/0005)دﻮــﺑ ،ﯽـﺴﻨﺟ ﻊـــﯾزﻮﺗ ﺮــــﻈﻧ زا هﺪــــﺷ هﺪـــــﻫﺎﺸﻣ فﻼﺘﺧا ﺰـــﯾﻮﺠﺗ ﻪـــﻘﺑﺎﺳ ،رﺪـــﭘ تﻼـﯿﺼﺤﺗ ،ردﺎـﻣ و رﺪـﭘ ﻞــــﻐﺷ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ،کدﻮـﮐ ﯽـﻓﺮﺼﻣ ﺮــــﯿﺷ عﻮﻧ ،ﮏــﺧﺮﺳ ﻦـــﺴﮐاو ،راﻮﻧﺎــﺧ ﺪــــﻌﺑ ،هداﻮﻧﺎـــﺧ ناﺪــــﻧزﺮﻓ داﺪــﻌﺗ ،ﺪـﻟﻮﺗ ﻪـﺒﺗر عاﻮﻧا ﺎﺑ ﺖــﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ و یدﺎﺼﺘﻗا و ﯽـــﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖــﯿﻌﺿو

لوﺪـﺟ)دﻮـﺒﻧ ﻪـﻈﺣﻼﻣ ﻞـــﺑﺎﻗ یرﺎــﻣآ ﺮــﻈﻧ زا ﻪــﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ .(2 هرﺎﻤﺷ

ﻪـــﮐ ﯽــــﻫوﺮﮔ رد ﯽــــﻧزو ﻢــﮐ ناﺰـــــﯿﻣ ﻦـــﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رد %15/9)ﺪـﺷ هﺪـــﯾد دﻮـﺑ ﻢــــﻠﭙﯾد ﺮــﯾز ردﺎﻣ تﻼﯿﺼﺤﺗ رادﯽـــﻨﻌﻣ یرﺎـﻣآ ﺮـﻈﻧ زا فﻼـﺘﺧا ﻦـﯾا ﻪـﮐ (%10/4 ﺮـﺑاﺮﺑ .(p=0/01)دﻮﺑ ﻦــﯿﺑ و ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﺪﻗ هﺎﺗﻮﮐ نﺎﮐدﻮﮐ ﻦﯿﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ فﻼﺘﺧا رادﯽـﻨﻌﻣ ردﺎـﻣ تﻼـﯿﺼﺤﺗ ﺮــﻈﻧ زا ﯽﻌﯿﺒﻃ و ﺮــﻏﻻ نﺎﮐدﻮﮐ .دﻮﺒﻧ رد ﻪـﮐ ﺪـﺷ هﺪـﯾد ﯽـﻠﺒﻗ ﺪـﻟﻮﺗ ﺎـﺑ کدﻮــﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺮــﻈﻧ زا

%6/5 و %23/5 ،%20 ﺐــﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ لﺎـﺳ 3 زا ﺮﺘـﻤﮐ ﻪـﻠﺻﺎﻓ و ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧزو ﻢﮐ رﺎﭼد %4 و %18/3 ،%10 ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ .ﺪﻨﺘﺴﻫ یﺮﻏﻻ ﺎـﺑ ﯽـﻧزو ﻢـﮐ درﻮــﻣ رد یرﺎـﻣآ ﺮــــﻈﻧ زا فﻼﺘﺧا ﻦــﯾا رادﯽــــﻨﻌﻣ یرﺎــﻣآ ﺮــﻈﻧ زا ﻪــﯾﺬﻐﺗ ءﻮــﺳ نوﺪــﺑ هوﺮــﮔ .(p=0/001)دﻮﺑ ﻪــﺑ مﺮــــﮔﻮـﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺮـــﺘﻤﮐ ﺪـــﻟﻮﺗ نزو ﺎـﺑ نﺎـﮐدﻮﮐ ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧزو ﻢﮐ رﺎﭼد %7/4 و %35/3 ،%29/4 ﺐﯿﺗﺮﺗ رد ﺎﻬﺘﺒـﺴﻧ ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪـــﻧدﻮﺑ ﺪـــﯾﺪﺷ و ﻂــــﺳﻮﺘﻣ یﺮﻏﻻ و و %18/2 ،%11/8 ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ مﺮـﮔﻮــﻠﯿﮐ 2/5 یﻻﺎﺑ نﺎﮐدﻮﮐ .دﻮﺑ %4/6 و ﯽـﻌﯿﺒﻃ و نزو ﻢـﮐ نﺎـﮐدﻮﮐ رد هﺪــﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ فﻼﺘﺧا یرﺎــﻣآ ﺮـﻈﻧ زا ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ رﺎـﭼد و ﯽـﻌﯿﺒﻃ نﺎـﮐدﻮﮐ ﻦـﯿﺑ .(p=0/02 و p=0/005)دﻮﺑ رادﯽﻨﻌﻣ ﺮــﺑ ﺖﻧﻮﮑـﺳ ﻞـﺤﻣ ﻊـﯾزﻮﺗ 2 هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد ﻦـﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺐﺴﺣ ﺎﺘـﺳور و ﺮﻬﺷ رد ﯽﻧزو ﻢﮐ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ فﻼﺘﺧا دﻮــﺑ رادﯽــﻨﻌﻣ یرﺎـــﻣآ ﺮـﻈﻧ زا (%9/4 ﺮـﺑاﺮﺑ رد %16/2) .(p=0/02) راﻮﻧﺎــﺧ ﮏﯾ ﻞﮐ رد ،یدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﺿو ﺮﻈﻧ زا رﺎـﭼد نآ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ کدﻮـﮐ و ﺖــﺷاد راﺮﻗ ﻦﯿﯾﺎﭘ هوﺮﮔ رد ،%14/5 ﺐـــﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ هوﺮـﮔ رد .دﻮـﺒﻧ ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﺪــﻧدﻮﺑ یﺮﻏﻻ و ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧزو ﻢﮐ رﺎﭼد %4/8 و%19/3 ﻪـﺑ ﻻﺎـﺑ یدﺎــﺼﺘﻗا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻌﺿو هوﺮﮔ رد ﺎﻬﻧاﺰﯿﻣ ﻦﯾا و ﺎﻬــﻓﻼﺘﺧا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ %5 و %20/7 ،%13/8 ﺐﯿﺗﺮﺗ .دﻮﺒﻧ رادﯽﻨﻌﻣ یرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا

.1380-81جﺮﮐ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ -2 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

ﺮﯿﻐﺘﻣ نزو ﻢﮐ

ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺪﻗ هﺎﺗﻮﮐ

ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺮﻏﻻ

ﯽﻌﯿﺒﻃ

%

%

%

ﺲﻨﺟ ـ ﺮﺘﺧد 12/3

87/7 21/4

77/6 5/6

94/4

ﺮﺴﭘ 15/6

84/4 19/1

80/8 4/3

95/7

(هﺎﻣ) ﻦﺳ ـ 5-0 8/6

91/4 32/9

67/1 2/9

97/1

11-6 17/1

82/9 19/7

80/3 7/9

92/1

23-12 11/1

88/9 16/7

83/3 4/6

95/4

35-24 16/2

83/8 20/5

79/5 6

94

47-36 14/1

85/9 19/2

80/8 3

97

60-48 15/5

84/5 16/5

83/5 5/2

94/8

ﺪﻟﻮﺗ نزو ـ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺮﺘﻤﮐ 29/4

70/6 35/3

64/7 6/5

93/5

مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺶﯿﺑ 10

90 18/3

81/7 4

96

ﯽﻠﺒﻗ ﺪﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ ـ لﺎﺳ 3 زا ﺮﺘﻤﮐ 20/3

79/7 23/5

76/5 6/5

93/5

لﺎﺳ 3 زا ﺶﯿﺑ 10

90 18/3

81/7 4

96

ﺮﯿﺷ عﻮﻧ ـ ردﺎﻣ ﺮﯿﺷ 12/8

87/2 20/5

79/5 4/5

95/5

ﮏﺸﺧ ﺮﯿﺷ 23/5

76/5 29/4

70/6 11/8

88/2

مأﻮﺗ 18/8

81/2 16/3

83/7 6/3

93/7

ردﺎﻣ داﻮﺳ ـ ﻢﻠﯿﭘد ﺮﯾز 15/9

84/1 21/1

78/9 6

94

ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻢﻠﭙﯾد 10/4

89/6 18/8

81/2 3

97

رﺪﭘ داﻮﺳ ـ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز 15/1

84/9 19/4

80/6 5/5

94/5

ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﻢﻠﭙﯾد 12/2

87/8 19/4

80/6 4/1

95/9

ردﺎﻣ ﻞﻐﺷ ـ رادﻪﻧﺎﺧ 14/5

85/5 20/3

79/7 5

95

ﺪﻨﻣرﺎﮐ 10/5

89/5 18/4

81/6 5/3

94/7

رﺪﭘ ﻞﻐﺷ ـ ﺮﮔرﺎﮐ 10/6

89/4 18/2

81/8 6/1

93/9

ﺪﻨﻣرﺎﮐ 15/4

84/6 18/4

81/6 5/9

94/1

دازآ 8/5

91/5 22

78 3/4

96/6

ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ ـ ﺮﻬﺷ 26/2

83/8 21/5

78/5 5/9

94/1

ﺎﺘﺳور 9/4

90/6 17/8

82/2 3/1

96/9

ﮏﺧﺮﺳ ﻦﺴﮐاو ـ ﻪﻠﺑ 14

86 17/4

82/6 5/2

94/8

ﺮﯿﺧ 20/8

79/2 29/2

70/8 4/2

95/8

هﺪــﺷ ﻞــﯾﺪﻌﺗ ﺲﻧﺎــﺷ یﺎﻬﺘﺒـــﺴﻧ ،4 هرﺎﻤـﺷ لوﺪـﺟ رد ،ﻞـﻣاﻮﻋ ﺮﯾﺎـﺳ ﻦـﺘﻓﺮﮔ ﺮــﻈﻧ رد ﺎﺑ (Adjusted odds ratio) رﻮـﻃ نﺎــﻤﻫ .ﺖﺳا هﺪﻣآ یﺮﻏﻻ و ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧزو ﻢﮐ یاﺮﺑ ﺮﯾﺎـﺳ ﻦـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎــﺑ ردﺎﻣ تﻼﯿﺼﺤﺗ ،دﻮﺷﯽﻣ هﺪﯾد ﻪﮐ .ﺖــﺳا هداد ﺖــﺳد زا ار دﻮــﺧ یرادﯽـــﻨﻌﻣ ،ﺮـﻄﺧ ﻞـﻣاﻮﻋ یﺮــﻏﻻ و هﺎـﻣ 6 یﻻﺎـﺑ ﻦـﺳ درﻮـﻣ رد قﺎـﻔﺗا ﻦـﯾا ﻦـﯿﻨﭽﻤﻫ .دﻮﺷﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ

(Adjusted oddsratio)هﺪﺷﻞﯾﺪﻌﺗ ﺲﻧﺎﺷ یﺎﻬﺘﺒﺴﻧ-4 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

1380-81 جﺮﮐ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ یاﺮﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ عﻮﻧ

ﯽﻧزو ﻢﮐ ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ

یﺮﻏﻻ

ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ (underweight)

(stunting) (wasting)

OR OR

OR

زا ﺮﺘﻤﮐ ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز نزو -1 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5

*2/99

*2/6 -

ﺎﺑ لﺎﺳ 3 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ -2 ﯽﻠﺒﻗ ﺪﻟﻮﺗ 2/18*

- -

ردﺎﻣ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز تﻼﯿﺼﺤﺗ -3 1/48

- -

ﯽﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ -4

*1/93 -

-

هﺎﻣ 6 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻦﺳ -5

*2/4 - -

*P<0/005

ﺚﺤﺑ ﯽـﻧاواﺮﻓ ﻦـﯿﯿﻌﺗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﯾا مﺎــﺠﻧا زا فﺪﻫ ﯽـﻠﮐ رﻮﻄﺑ ﻪـﺑ ﺪـﺷ هﺪـﯾد ﻪـﮐ دﻮـﺑ نآ ﺮــﺑ ﺮـﺛﺆﻣ ﻞـﻣاﻮﻋ و ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﯽــﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ نﺎﮐدﻮﮐ زا %4/9 و %20/3 ،%13/9 ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺪﯾﺪــﺷ و ﻂـﺳﻮﺘﻣ یﺮـﻏﻻ و ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ ،ﯽـﻧزو ﻢـﮐ رﺎـﭼد .ﺪﻨﺘﺴﻫ لﺎــﺳ رد ﻪﮐ یاﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .دﻮﺑ %94/5 ﯽﻫد ﺦﺳﺎﭘ ناﺰﯿﻣ ﺎـﺗ %9/6 ﻦـﯿﺑ ﯽـﻧزو ﻢــﮐ ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا رﻮﺸﮐ ﺢﻄﺳ رد 1377 ﻦــﯿﺑ یﺮـﻏﻻ و %21/8 ﺎـﺗ %11 ﻦـﯿﺑ ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ ،%13/7 .(11)ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ %5/6 ﺎﺗ %4/8 مﺎـﺠﻧا 1996 لﺎــﺳ رد ﻪﯾﺮﺠﯿﻧ رﻮﺸﮐ رد ﻪﮐ یاﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد

ﯽﻫﺎــﺗﻮﮐ رﺎﭼد نﺎﮐدﻮﮐ زا %36/7 ﻪــﮐ ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ،ﺪـﺷ رد هﺪـﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ .(7)ﺪﻨﺘﺴﻫ یﺮﻏﻻ رﺎﭼد %40/8 و ﺪﻗ ﺖﻘﺑﺎـﻄﻣ ًﺎـﺒﯾﺮﻘﺗ 1377 لﺎـﺳ رد یرﻮــﺸﮐ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .دراد ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ناﺰﯿـﻣ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ دﻮﺷﯽﻣ هﺪﯾد ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ﺪــﻗ ﻪﺑ نزو درﻮﻣ رد ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ﻞﺑﺎـﻗ و هﺪـﻤﻋ تﻼﮑـﺸﻣ زا ﻦــﻣﺰﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺖﺳا .ﺖﺳا ﺮﯿﺧا یﺎﻬﻟﺎﺳ رد ﻪﺟﻮﺗ رد ﺎـﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ یﺎﻬـﻧاﺰﯿﻣ ﺖـﻓرﯽﻣ رﺎـﻈﺘﻧا ﻪــﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ یﺮــﺗهﺪﻨﻨﮐ راوﺪﯿﻣا ﺖﯿﻌﺿو زا ﻪﯾﺮﺠﯿﻧ رد ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ .ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ رد ناﺮﻬـﺗ بﺮـﻏ ﻒــﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﮐ یﺮﮕﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ) ﻦﻣﺰﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ناﺰﯿﻣ ،ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ 1375 لﺎﺳ یﺮـﻏﻻ ناﺰﯿـﻣ و %17 ﺎـﺗ %10 ﻦـﯿﺑ ﺪﯾﺪـﺷ و ﻂــﺳﻮﺘﻣ (ﺪﻗ

%12 ﺎــﺗ %11 ﻦــــﯿﺑ ﺪــﯾﺪﺷ و ﻂــﺳﻮﺘﻣ (ﺪـﻗ یاﺮـﺑ نزو) .(12)ﺪﺷ شراﺰﮔ ﺮﺘـﺸﯿﺑ ناﺮـﺴﭘ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ناﺮﺘـﺧد رد ﯽـﻧزو ﻢــﮐ ناﺰﯿﻣ رد یﺮـﻏﻻ و ﺪــﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ﺎﻣا ،(%12/3 ﺮﺑاﺮﺑ رد %15/6)دﻮﺑ .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ناﺮﺘﺧد زا ﺶﯿﺑ ناﺮﺴﭘ ءﻮـﺳ و ﺲـﻨﺟ ﺮـﻈﻧ زا یرادﯽــﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد لﺎـﺳ یرﻮـﺸﮐ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد لﺎـﺣ ﺮـﻫ ﻪﺑ .ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺮﺘــﺧد ﻦﯿﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺗ صﻮﺼﺨﺑ ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ درﻮﻣ رد ﺰﯿﻧ 1377 .(11)ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﺴﭘ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﻬﺗ بﺮﻏ رد 1375 لﺎﺳ رد ﻪﮐ یاﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد زا ﺶـﯿﺑ ﺐـﺗاﺮﻣ ﻪــﺑ ناﺮﺘﺧد رد ﺎﻬﻧاﺰﯿﻣ ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ درﻮﻣ رد دﻮــﺟو ﯽــﺤﺿاو توﺎــﻔﺗ یﺮـــﻏﻻ ﺮـﻈﻧ زا و دﻮـﺑ ناﺮـﺴﭘ .(12)ﺖﺷاﺪﻧ

.1380-81 جﺮﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 5 ﺮﯾز نﺎﮐدﻮﮐ رد (ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ) یدﺪﻋ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ و یﺰﮐﺮﻣ یﺎﻬﺼﺧﺎﺷ -3 هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ

ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ عﻮﻧ نزو ﻢﮐ

ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺪﻗ هﺎﺗﻮﮐ

ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺮﻏﻻ

ﯽﻌﯿﺒﻃ

ﺮﯿﻐﺘﻣ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ

رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ

ﺪﻟﻮﺗ ﻪﺒﺗر 2 ± 0/12

1/6 ± 0/2 1/9 ± 0/1

1/7 ± 0/29 1/8 ± 0/17

1/6 ± 0/12

راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻌﺑ 4/2 ± 0/13

4/3 ± 0/56 4/1 ± 0/1

3/9 ± 0/29 4/0 ± 0/25

4/1 ± 0/27

ﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ 2/0 ± 0/12

1/7 ± 0/22 1/9 ± 0/1

1/8 ± 0/29 1/8 ± 0/17

1/7 ± 0/13

یﺎﻬﻫوﺮﮔ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﺪﺳرﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺪــﻧاﻮﺗﯽﻣ ﺲـﻨﺟ 2 رد ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ یﺎﻬـﻧاﺰﯿﻣ توﺎـﻔﺗ ،ﯽﻨـﺳ یوﺮﯿــﭘ ﯽﺼﺨـﺸﻣ ﺪـﻧور زا توﺎـﻔﺗ ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ توﺎـﻔﺘﻣ .ﺪﻨﮐﯽﻤﻧ 6 ﯽﻨـﺳ هوﺮﮔ رد ﯽﻧزو ﻢﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد هﺪﯾد هﺎﻣ 6 ﺮﯾز ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ رد نآ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و هﺎﻣ 11 ﺎﺗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ناﺰﯿـﻣ ﻦﯾﺮﺘـﻤﮐ ﺰﯿــﻧ 1377 لﺎﺳ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .ﺪﺷ .(12)ﺖـﺳا هدﻮﺑ هﺎﻣ 6 ﺮﯾز هوﺮﮔ رد ناﺰﯿـﻣ ﻦﯾﺮﺘـﻤﮐ ﺎـﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺰــــﯿﻧ یﺮـﻏﻻ ﺮـﻈﻧ زا ﺎـﺑ ﺰﯿـﻧ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪـﻣآ ﺖـﺳد ﻪــﺑ هﺎﻣ 6 ﺮﯾز ﯽﻨﺳ هوﺮﮔ .(12)دراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ 1377 لﺎﺳ یرﻮﺸﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا 1990 ﺎﺗ 1988 لﺎﺳ رد ﻦﯿﭙﯿﻠﯿﻓ رد ﻪﮐ یاﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد هﺎـﻣ 6 ﺮـﯾز ﯽﻨـﺳ هوﺮـﮔ رد یﺮـﻏﻻ ناﺰﯿــﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ﺰﯿﻧ ﺪﺷ .(13)ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ و رادرﺎــﺑ نﺎـــﻧز زا ﯽﺘﯾﺎـﻤﺣ یﺎـﻫﻮﮕﻟا ﺪـﺳرﯽﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ نداد جاور ﺖﺳﺎﯿﺳ و رادرﺎﺑ نﺎﻧز زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ شﺮﺘﺴﮔ ﻪــﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺶﻫﺎﮐ رد ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﯽﻠﮐ رﻮﻄﺑ ردﺎﻣ ﺮﯿﺷ ﺎﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺎﻣ 6 ﺮﯾز رﻮـﻃ نﺎــﻤﻫ کدﻮﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ کﺮﺤﺗ و ﻞﻤﮑﻣ یاﺬﻏ عوﺮﺷ ﺎﺑ ﺮﺘـﻤﮐ دﻮــﺟو ﺎﺑ .ﺪﺑﺎﯾﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻧزو ﻢﮐ ،دورﯽﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﮐ نآ ﺖﺒــﺴﻧ هﺎـﻣ 6 ﺮـﯾز ﯽــــﻨﺳ هوﺮـﮔ رد ﯽـﻧزو ﻢـﮐ ندﻮـﺑ ﺮــﺑاﺮﺑ رد %8)ﺪﺷﺎﺑﯽﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا یﺎﻬﻧاﺰﯿﻣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ .(%3 ﻪـﺑ هﺎـﻣ 11 ﺎـﺗ 6 ﻦـﺳ ﻦـﯿﭙﯿﻠﯿﻓ رد هﺪــﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد شراﺰــﮔ یﺮـــﻏﻻ عﻮـﻧ زا ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﺮـﻄﺧ ﻞﻣﺎـﻋ ناﻮـﻨﻋ هﺎـﻣ 6 ﺮـﯾز ﻦــﺳ رد ﺰﯿﻧ ﺎﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد و (14)(OR=1/44)ﺪﺷ ﺮﺘـﻤﮐ یﺮـﻏﻻ ﺖﺒـﺴﻧ ،لﺎــﺳ 2 یﻻﺎﺑ و هﺎﻣ 24 ﺎﺗ 6 ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ ﺮـﻄﺧ ﻞﻣﺎــﻋ هﺎﻣ 6 ﺮﯾز ﻦﺳ ﺎﻣ ﯽﺳرﺮﺑ رد .دﻮﺑ .(OR=2/4 ،CI=1/4-4)ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪــﻄﺑار ردﺎــﻣ ﻞــــﻐﺷ و ﻪـــﯾﺬﻐﺗ ءﻮــــﺳ ﻦـﯿﺑ ﻪـﭼ ﺮـﮔا ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ و ﯽـﻧزو ﻢـﮐ دراﻮـﻣ ﺎـﻣا ﺪــﺸﻧ هﺪﯾد یرادﯽﻨﻌﻣ ناردﺎـــﻣ زا ﺶـﯿﺑ رادﻪـﻧﺎﺧ ناردﺎـﻣ نﺎـﮐدﻮﮐ رد صﻮـﺼﺨﺑ هﺪـﺷ حﺮـﻄﻣ ﺰﯿـﻧ ﺮـﮕﯾد تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا .دﻮﺑ ﺪﻨﻣرﺎﮐ .ﺖﺳا ﺪــﺷ مﺎـﺠﻧا ﺎـﯿﻨﮐ رد 1993 لﺎـﺳ رد ﻪـﮐ ﯽـﺳرﺮﺑ ﮏـﯾ رد

ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ رﺎـﭼد یﺮﺘــﻤﮐ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻞﻏﺎﺷ ناردﺎﻣ نﺎﮐدﻮﮐ ،ناردﺎـﻣ ﻦـﯾا ﺮﺗﻻﺎـﺑ داﻮـﺳ ﺪــﻧاﻮﺗﯽﻣ ار ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا .(14)ﺪﻧدﻮﺑ تﺎـﻣﺪﺧ ﻪــﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد و کدﻮﮐ ﺮﺘﻬﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ .داد ﺖﺒﺴﻧ ناردﺎﻣ ﻦﯾا رد ﯽﻧﺎﻣرد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ هﺪـﯾد یرادﯽـﻨﻌﻣ فﻼـﺘﺧا ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ و رﺪـﭘ داﻮﺳ ﻦﯿﺑ ﺮﺘـﺸﯿﺑ یﺎﻬـﻧاﺰﯿﻣ ،ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮــﺳ عﻮﻧ ﻪﺳ ﺮﻫ رد ﻪﭼ ﺮﮔا ،ﺪﺸﻧ ،نﺎﺘـﺴﮐﺎﭘ رﻮــﻫﻻ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .دﻮﺑ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز هوﺮﮔ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ ﺮـﻄﺧ ﻞﻣﺎـﻋ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ،OR=2/6 ﺎﺑ رﺪﭘ داﻮﺳ .(15)دﻮﺑ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﯽــﻧزو ﻢﮐ ﺮﻄﺧ ﻞﻣﺎﻋ ردﺎﻣ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺮﯾﺎـﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺎﻣا (OR=1/48 ،CI=0/85-2/59)ﺪﺷ زا ار دﻮـــﺧ یرادﯽـﻨﻌﻣ ،ﮏﯿﺘـﺴﯿﺟﻮﻟ نﻮﯿـﺳﺮﮔر رد ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻦـﯾا ﺰﯿـﻧ (14)ﺎـﯿﻨﮐ و (13)ﻦــﯿﭙﯿﻠﯿﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .داد ﺖﺳد .ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ یراﺬـﮔﻪـﻠﺻﺎﻓ ﻖــﯾﺮﻃ زا ردﺎﻣ تﻼﯿﺼﺤﺗ ﺪﺳرﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪـﻟﻮﺗ نآ لﺎـﺒﻧد ﻪـﺑ و یرادرﺎــﺑ نارود ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺎﻫﺪﻟﻮﺗ ﻦﯿﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺶﯿﺑ کدﻮﮐ و ﮏﺧﺮـﺳ ﻦـﺴﮐاو ﺎـﺑ نﻮﯿـﺳاﺰﯿﻧﻮﻤﯾا ﻪــﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻦـﯿﺑ یرادﯽـﻨﻌﻣ فﻼـﺘﺧا ﻪـﭼ ﺮـﮔا ﻪــﮐ ﺪﺷ هﺪﯾد ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ءﻮـﺳ عاﻮـﻧا مﺎـﻤﺗ رد ﺎــﻣا دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻢﻟﺎﺳ و ﻼﺘﺒﻣ نﺎﮐدﻮﮐ ﻦـﻤﯾا نﺎــﮐدﻮﮐ زا ﺶﯿﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﻨﯿﺴﮐاو نﺎﮐدﻮﮐ ﺖﺒﺴﻧ ،ﻪﯾﺬﻐﺗ .دﻮﺑ هﺪﺷ هﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ زﺎـﺑ ﺮـﯾد زا ﻪــﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ و ﮏﺧﺮﺳ طﺎﺒﺗرا ﺐـﻠﻏا ،هﺪـﺷ دﺎـﺠﯾا ﯽـﻨﻤﯾا ﺺـﻘﻧ و ﮏﺧﺮـﺳ لﺎــﺒﻧد ﻪﺑ .ﺖﺳا ﺲﭘ و ﺪﻧﻮﺷﯽﻣ لﺎﻬﺳا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻬﺘﻧﻮﻔﻋ عاﻮﻧا ﺪﻌﺘﺴﻣ نﺎﮐدﻮﮐ .ددﺮﮔﯽﻣ ﻊﯾﺎﺷ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ نآ زا ﻞﻣﺎـﻋ ،لﺎـﺳ 3 زا ﺮﺘـﻤﮐ ﯽـﻠﺒﻗ ﺪــﻟﻮﺗ ﺎﺑ کدﻮﮐ ﺪﻟﻮﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ،CI=1/32-3/5)ﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﯽﻧزو ﻢﮐ ﺮﻄﺧ .(OR=2/18 ﺪـﻟﻮﺗ ﺎـﺑ کدﻮــﮐ لﺎﺳ 2 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﯿﭙﯿﻠﯿﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد و (14)(OR=1/4) ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ ﺮـﻄﺧ ﻞﻣﺎــﻋ ﯽﻠﺒﻗ و ﺪــﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ ﺮﻄﺧ ﻞﻣﺎﻋ لﺎﺳ 3 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺰﯿﻧ (14)ﺎﯿﻨﮐ .(OR=1/3)ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ یﺮﻏﻻ

رد ردﺎــﻣ ﯽﻧاﻮﺗﺎـﻧ ﻢـﻫ ﺎـﻫﺪﻟﻮﺗ ﻦـﯿﺑ ﻢـﮐ ﻪـﻠﺻﺎﻓ دﻮـﺟو ﺎﺑ ردﺎﻣ ﺮﺘﻤﮐ ﻪﺟﻮﺗ ﻢﻫ و دﻮﺷﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﻖﻓﻮﻣ و ﻢﻟﺎﺳ یرادرﺎﺑ ﻢـﻫ رﺎـﻨﮐ رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا زﺎـﺳ ﻪﻠﺌـﺴﻣ ،ﻦـﺳ ﻢـﮐ کدﻮــﮐ 2 ﻪﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻬﻣ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺶﯾاﺪﯿﭘ رد ﺪﻧاﻮﺗﯽﻣ ﯽــﻧزو ﻢﮐ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺮـــﺘﻤﮐ ﺪﻟﻮﺗ نزو و OR=2/99 ،CI=1/63-5/4 ﺎـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪــﺑ ﺪﻗ ﯽـــﻫﺎﺗﻮﮐ و ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻦــﯾا .ﺪﺷ هﺪﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد OR=2/6 ،CI=1/5-4/5 1/7 ﻦﯿﺑ یﺮﻄﺧ و (15 و13)ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﯿﯾﺄﺗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﻠﻏا رد .ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد 7/6 ﺎﺗ ناﺪـﻧزﺮﻓ داﺪــﻌﺗ و ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﻦﯿﺑ ﯽﻃﺎﺒﺗرا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﻪـﺑ تﻻﺎﻘﻣ ﯽﺧﺮﺑ رد ﻪﭼ ﺮﮔا ﺪﺸﻧ هﺪﯾد راﻮﻧﺎﺧ ﺪﻌﺑ و هداﻮﻧﺎﺧ داﺪــﻌﺗ و 5 یﻻﺎـﺑ راﻮﻧﺎـﺧ ﺪـﻌﺑ و هﺪـﺷ هرﺎـﺷا طﺎـﺒﺗرا ﻦـﯾا ﺮــﻫ ﻪﺑ .ﺪﻧاهدﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﺮﻄﺧ ﻞﻣﺎﻋ ار (15)5 زا ﺶﯿﺑ ناﺪﻧزﺮﻓ دﺎﯾز ﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ ﺎﺑ و ﺪﺳرﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽﻘﻄﻨﻣ طﺎﺒﺗرا ﻦﯾا لﺎﺣ ﻪـﺑ ردﺎـﻣ ﻪـﺟﻮﺗ ناﺰﯿـﻣ زا ﻢﻠـﺴﻣ رﻮــﻄﺑ راﻮﻧﺎﺧ یﻻﺎﺑ ﺪﻌﺑ و .دﻮﺷﯽﻣ ﻪﺘﺳﺎﮐ کدﻮﮐ یﺎﻬـﻫوﺮﮔ ﺮــﯾز رد ﻪـــﻧﻮﻤﻧ ﻢـــﮐ ﻢﺠﺣ ﺪــﺳرﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ رادﯽــــﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ ﻪـﺑ نﺪـــﯿﺳر مﺪـﻋ ﻞــﻣﺎﻋ ﺮــــﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾا .ﺪـﺷﺎﺑ ﺎﻬﯿــﺳرﺮﺑ ﺐﻠﻏا رد ﻪﭽﻧآ و رﺎﻈﺘﻧا فﻼﺧ ﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﻢـﮐ) هوﺮـﮔ ﻪـﺳ ﺮـﻫ رد ﻪـﯾﺬﻐﺗ ءﻮـﺳ نﺎــﯿﻣ ،ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﯾد ﻪـﺑ ﺮﻬـﺷ زا ﺮــﺘﻤﮐ ﺎﺘــﺳور رد (یﺮﻏﻻ و ﺪﻗ ﯽـﻫﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧزو ﺮﻬــﺷ ﻦﯿﺑ ﯽﻧزو ﻢﮐ ﺮﻈﻧ زا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ فﻼﺘﺧا .ﺪﻣآ ﺖﺳد .دﻮﺑ رادﯽﻨﻌﻣ ﺎﺘﺳور و رد یﺮـﻏﻻ ناﺰﯿــﻣ ﺰﯿﻧ 1377 لﺎﺳ رد یرﻮﺸﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد رد %5/6)ﺖﺳا هدﻮﺑ یﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ و ﯽــﻧزو ﻢﮐ ناﺰﯿﻣ ﺎﻣا (%4/8 ﺮﺑاﺮﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ)دﻮـﺑ هﺪـﺷ شراﺰـﮔ یﺮﻬـﺷ زا ﺶــﯿﺑ ﯽــﯾﺎﺘﺳور یاﺮـــﺑ %21/8 . %11 و ﯽـﻧزو ﻢـﮐ یاﺮـﺑ %13/7 و %9/6 ﻪــﻤﻫ ﺰﯿﻧ (16)ﻦــﯿﭼ و (13)ﻦﯿﭙﯿﻠﯿﻓ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد .(11)(ﺪﻗ ﯽﻫﺎﺗﻮﮐ .ﺖـﺳا هدﻮــﺑ یﺮﻬﺷ زا ﺶﯿﺑ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻬﻧاﺰﯿﻣ ﻦﯾا .ﺪــﺷﺎﺑ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻞـﯿﻟد ﺪﻨﭼ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ فﻼﺘﺧا ﻦﯾا ﺖﻠﻋ رد ﺎــﻣ یﺮﯿﮔﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﯾﺎﺘﺳور ﻖﻃﺎﻨﻣ ،ﻪﮑﻨﯾا لوا ﻒـﯾﺮﻌﺗ ﺖــﯿﻌﻤﺟ و ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻧﺎﺧ یاراد دراﻮﻣ %90 زا ﺶﯿﺑ ﻢــﯿﻈﻨﺗ یﺎﻫﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا رد .دﻮﺑ ﺺﺨﺸﻣ هﺪﺷ

لﺎـﺳ 5 ﺮـﯾز نﺎـﮐدﻮﮐ و رادرﺎــﺑ ناردﺎﻣ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،هداﻮﻧﺎﺧ ﺮﻈﻧ زا ﯽﺑﻮﺧ ﺖﯿﻌﺿو ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﻪﻧﺎﺧ ﺮﻈﻧ ﺮﯾز و ﺐﺗﺮﻣ رﻮﻄﺑ .ﺖﻓرﯽﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺰﯿــﻧ ﺎـﻣ یﺮﻬـﺷ یﺎﻫﻪـﻧﻮﻤﻧ زا یرﺎﯿـﺴﺑ ﻪـﮐ ﯽـﺗرﻮﺻ رد ،ﺮﻬـﺷﺪﻤﺤﻣ)دﻮـﺑ جﺮـﮐ نﺎﺘــﺳﺮﻬﺷ ﻪﯿﺷﺎﺣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ضﺮـﻋ رد ﻖﻃﺎــﻨﻣ ﻦﯾا ﺐﻠﻏا ﻪﮐ (... و ﺮﻬﺷﺎﺒﺻ ،ﺖﺷدﻦﯿﮑﺸﻣ ﺎــﻣا ﺖــﺳا هﺪــﻣآ رد ﺮﻬـــﺷ ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ﺮﯿـﺧا لﺎـﺳ ﺪـﻨﭼ .ﺖﺳا ﻦﯿﯾﺎﭘ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﺎﺠﻧآ رد ﯽﮔﺪﻧز یﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ندﻮـﺑ ﯽـﻌﻗاو ﺖــﺳا ﻦـــﮑﻤﻣ ﻢﻫ ﻪـــﯿﺟﻮﺗ ﮏﯾ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ بﻮـــﺧ یاﻮـﻫ و بآ ،ترﻮـﺻ نآ رد ﻪـﮐ ﺪـﺷﺎﺑ ناﺰﯿـﻣ ﻦـﯾا حﺮـﻄﻣ ناﻮـﺗﯽﻣ ار ﯽـــــﺘﻨﺳ یﺎﻫاﺬﻏ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺎﻫﺎﺘﺳور .دﺮﮐ ﻪــﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ ناﻮﻨﻋ ﺪﯾﺎﺑ ار یﺮﯿﮔهزاﺪﻧا رد شرﻮﺗ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﺪـﻧاﻮﺗﯽﻣ ﺎﺘـﺳور و ﺮﻬـﺷ رد ﺮﮕـﺸﺳﺮﭘ ندﻮــﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﻞﯿﻟد .ﺪﺷﺎﺑ حﺮﻄﻣ ءﻮـﺳ رد فﻼـﺘﺧا ﻪــﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد مﺪﻋ ﺖﻠﻋ ﺪﺳرﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ شور ﻒــﻠﺘﺨﻣ یدﺎـﺼﺘﻗا ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا یﺎﻬـﺘﯿﻌﺿو ﻦـﯿﺑ ﻪـﯾﺬﻐﺗ .ﺪﺷﺎﺑ ،ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ یﺪﻨﺑﻢﯿﺴﻘﺗ راﺮـﻗ هداﻮﻧﺎــﺧ ﮏﯾ ﺎﻬﻨﺗ ﻦﯿﯾﺎﭘ یدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هوﺮﮔ رد .ﺪﺸﻧ هﺪﯾد ﯽﺤﺿاو فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد یﺎﻬﻫوﺮﮔ رد و ﺖﺷاد ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺳرﯽﻤﻧ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا یﺪﻨﺑ ﻢﯿﺴﻘﺗ هﻮﺤﻧ ﻦـﯾا (14)ﺎـﯿﻨﮐ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد .ﺪــﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﺎﻬﻫوﺮﮔ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﮏﯿﮑﻔﺗ ،ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﺖــﯿﻌﺿو ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ رﻮﻄﺑ یﺪﻨﺑﻢﯿﺴﻘﺗ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽﺘﻈﻓﺎﺤﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻻﺎﺑ و ﻂﺳﻮﺘﻣ یدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺲﻧﺎـﺷ یﺎﻬﺘﺒــﺴﻧ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﻪﺑ مزﻻ .ﺖﺳا ﻞـﯿﻠﺤﺗ و ﻪــﯾﺰﺠﺗ زا ﺮﺘﻤﮐ هﺮﯿﻐﺘﻣ ود ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ رد هﺪﺷ نﺎـﺸﻧ ﻪـﮐ دﻮـﺑ نﻮﯿـﺳﺮﮔر ﮏﯿﺘـﺴﯿﺟﻮﻟ ﻂــﺳﻮﺗ هﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﺮـﮕﯾﺪﮑﯾ یور هﺪـﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨــﺷ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ هﺪﻨﻫد و ﺪـﺷ لﺮﺘﻨﮐ شور ﻦـﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻧاﻪﺘﺷاد ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ شوﺪﺨﻣ ﺮﺛا .ﺪﯾدﺮﮔ شراﺰﮔ ﯽﻌﻗاو ﺲﻧﺎﺷ یﺎﻬﺘﺒﺴﻧ ﻢﮐ ناﺰﯿﻣ -1 :ﺖﻔﮔ ناﻮﺗﯽﻣ ﯽﻠﮐ یﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،ﻪـــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا رد ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ یﺮـﻏﻻ و ﺪـﻗ ﯽﻫﺎـﺗﻮﮐ ،ﯽـﻧزو .ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ %4/9 و %20/3 ،%13/9

تﻼـﯿﺼﺤﺗ دراﻮـﻣ رد ﯽــﻠﮐ رﻮﻄﺑ ﻪﯾﺬﻐﺗ ءﻮﺳ ﯽﻧاواﺮﻓ -2 ﻦﺴﮐاو ﺰﯾﻮﺠﺗ مﺪﻋ ،ردﺎﻣ یرادﻪﻧﺎﺧ ﻞﻐﺷ ،ردﺎﻣ و رﺪﭘ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺪـﻟﻮﺗ ﺎـﺑ لﺎــﺳ 3 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ،3 یﻻﺎﺑ ﺪﻟﻮﺗ ﻪﺒﺗر ،ﮏﺧﺮﺳ زا ﺮﺘــﻤﮐ نزو ،ﯽﮕﻫﺎﻣ 6 ﺎﺗ ردﺎﻣ ﺮﯿﺷ زا ﺮﯿﻏ ﻪﯾﺬﻐﺗ عﻮﻧ ،ﯽﻠﺒﻗ یﺎﻬـﻫوﺮﮔ ﻪـﺑ ﺖﺒــﺴﻧ ﯽﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ و ﺪﻟﻮﺗ نﺎﻣز مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 2/5 .دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻬﻧآ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺎـﺑ لﺎــﺳ 3 زا ﺮﺘﻤﮐ ﻪﻠﺻﺎﻓ ،ردﺎﻣ ﻢﻠﭙﯾد ﺮﯾز تﻼﯿﺼﺤﺗ -3 و مﺮــﮔﻮــﻠﯿﮐ 2/5 زا ﺮﺘــﻤﮐ ﺪـــﻟﻮﺗ نﺎـﻣز نزو ،ﯽـﻠﺒﻗ ﺪـﻟﻮﺗ ﻢـﮐ ﺮـﻄﺧ ﻞـﻣاﻮﻋ زا یرﺎــﻣآ رادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ ﯽﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﻧزو 2/5 زا ﺮﺘــﻤﮐ ﺪــﻟﻮﺗ نﺎـــﻣز نزو و هﺎـﻣ 6 ﺮـﯾز ﻦـﺳ -4 ﯽﻫﺎــﺗﻮﮐ ﺮﻄﺧ ﻞﻣاﻮﻋ زا یرﺎﻣآ رادﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺎﺑ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻗ و هﺎــﻣ 24 ﺎﺗ 6 ﻦﯿﺑ ﻦﺳ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد هﺎﻣ 6 یﻻﺎﺑ ﻦﺳ -5 ﺮـﻄﺧ ﻞـﻣاﻮﻋ زا یرﺎـﻣآ رادﯽـﻨﻌﻣ فﻼـﺘﺧا ﺎــﺑ لﺎﺳ 2 یﻻﺎﺑ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ یﺮﻏﻻ

ﻊﺑﺎﻨﻣ 1- Behrman RE., Kliegman RM., Nelson WE., Vaughan VC., Nelson textbook of pediatrics, 16th ed., Philadelphia, Pensylvania, WB. Saunders company, 2000, PP: 169- 172.

2- World Bank. World development report New York: Oxford University press, 1993, PP:

36-42.

3- Sommerfelt AE., Stewart MK., Childrens nutritional status. Demographic and Health surveys comparative studies. No. 12. Calverton MD., Macro International, Inc, 1994, PP: 125- 130.

4- World Health Organization working Group.

Use and interpretation of anthropometric indicators of nutritional status. Bull World Health Orga, 1986, 64: 929-41.

5- Black RE., Wrown KH., Becker S., Malnutrition is a determining factor in a diarrehal duration, but not incidence, among young children in a longitudinal study in rural Bangladesh, Am J Clin Nutr, 1984, 39: 87- 94.

6- Delgado HL., Valverdo V., Belizan JM., Klein RE., Diarrhoal diseases, nutritional status and health care: analyses of their interrelationships, Ecol food Nutr, 1983, 12: 229- 34.

7- Tomkins A., Nutritional status and severity of diarrhea among preschool children in rural nigeria lancet, 1981, 1: 860-2.

8- Chen LC., Chowdhury AKMA., Huffman SL., Anthropometric assessment of energy protein malnutrition and subsequent risk of mortality among preschool aged children, Am J Clin Nutr, 1980, 33: 1836-45.

9- Vella V., Tomkins A., Borghesi A., Milagriori GB., Ndrico BC., Anthropometry and childhood mortality in northwest and southwest Uganda, Am J Public Health, 1993, 83: 1616-8.

10- Pollitt E., Malnutrition and infection in the classroom. Belgium: united nations educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO), 1992, PP: 16-20.

نﺎــﮐدﻮﮐ رد ﻪــﯾﺬﻐﺗ یﺎﻤﯿــﺳ ،ﺮﺒـــﮐاﯽﻠﻋ ـ یرﺎﯿـﺳ -11 هﺮـﮕﻨﮐ ﻦـﯿﻤﺠﻨﭘ تﻻﺎـﻘﻣ ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ،ناﺮـﯾا ﯽﻣﻼــﺳا یرﻮﻬﻤﺟ ،1379 رذآ ،ناﺮﻬـﺗ ،راﻮﻧﺎـﺧ ﻪــﯾﺬﻐﺗ و اﺬﻏ ﺖﯿﻨﻣا ،ناﺮﯾا ﻪﯾﺬﻐﺗ .48-41 ﻪﺤﻔﺻ زا و یﺮـﻏﻻ عﻮﯿـﺷ ﯽــﺳرﺮﺑ .ﺖﺧﺪﻧﺎﻬﺷ ـ یدﺎﺑآﻢﺠﻧ -12 ﻖﻃﺎــﻨﻣ رد لﺎـﺳ 6 زا ﺮﺘـﻤﮐ نﺎـﮐدﻮﮐ رد ﯽـﮔﺪﻧﺎـﻣزﺎﺑ ﺪـﺷر لﺎﺳ ،ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ ،ناﺮﻬﺗ بﺮﻏ ﻒﻠﺘﺨﻣ .58-52 ﻪﺤﻔﺻ ،1377 هرﺎﻤﺷ ﮏﺗ ،ﻢﺠﻨﭘ 13- Ricci JA., Becker S., Risk factors for wasting and stunting among children in metro cebu, Philippines, Am J Clin Nutr, 1996, 63:

966-75.

14- Gage AJ., Familian and socioeconomic influences on children’s well-being: An examination of preschool children in kenia.

Socio Sci Med, 1997, 12: 1811-28.

15- Liu XY., Jalil F., Kaltberg J., Risk factors for impaired length growth in early life viewed in terms of the infancy-childhood-puberty(ICP) growth model, Acta Paediator, 1998, 87: 237-43.

16- Christian S., Yeung SDL., Growth of infants and children in china, Indian Pediatrics, 1999, 36: 464-75.

STUDY OF FREQUENCY OF MALNUTRITION RISK FACTORS IN UNDER 5 YEARS CHILDREN IN KARAJ, 2001-2002

I II III

*M. Nojomi, MD A. Kafashi, MD Sh. Najmabadi, MSc

ABSTRACT

Malnutrition affected many of children in the world, and due to population growth, rend of that is increasing. For reaching to children health promotion must know about their nutrition and related risk factors. In this survey, frequency of malnutrition and related risk factors in under 5 year children of karaj is studied. In a cross-sectional study, 600 under-5 year children by multistage random sampling and by questionnaire, interview and house to house in karaj is studied. Demographic anthropometric, health and measles immunization variables are measured. Instruments of collecting data were scale, questionnaire and metric mesurment. data analysis performed by Epi 6 and SPSS ver 9. Anthropometric data was compared to national center for health statisite(NCHS). 13.9%, 20.3% and 4.9% of studied children were moderate to severe underweight, stunted and wasted respectively. 49.7% were girls and 50.3% were boys.

Underweight girls were more than boys. Mother literacy under Diploma, birth weight under 2.5kg, under 3 years duration with previous birth, non breast feeding and housekeeper mother job were more in malnurished children than normal children. Important risk factor of malnutrition with significant statistical ralerionship were birth weight under 2.5kg, under 3 years with previous birth and under diploma of mother literacy.

Key Words: 1) Malnutrition 2) Under-5 year child 3) Risk factors 4) Frequency

This research has been recorded in under secretory of research of Iran University of Medical Sciences and Health Services, (No: 405)

I) Assistant professor of community medicine, faculty of medicine, Niayesh st., Sattarkhan Ave., Iran University of Medical Sciences and Health Services, Tehran, Iran(*Corresponding author).

II) Assistant professor of pediatrics disease, faculty of medicine, Niayesh st., Sattarkhan Ave., Iran University of Medical Sciences and Health Services, Tehran, Iran.

III) MSc in nutrition sciences, Instructor of faculty of medicine, Iran University of Medical Sciences and Health Services, Tehran, Iran.