[1]
يروانف و تاقيقحت ،مولع ترازو يليبدرا ققحم هاگشناد
:هدكشناد و تايبدا
نيمن يجراخ ياهنابز
:هورگ يسراف تايبدا و نابز
:شهوژپ ناونع و فيصوت
رعش رد هيبشت ريس دنور ليلحت ناوجون و کدوک
هزوح رد حرطم رعاش جنپ راثآ تیروحم اب کدوک رعش ي
ناوجونو (
،يميهاربا،تسودنامحر
ينابعشوزرواشک ،داژن نابعش )
:)ناراكمه و( يرجم صاخلاروپ للهاركش رتکد
يرقاب ديشرف
1391:لاس
[2]
هديكچ
هنیمز رد مهم لئاسم زا یکی یسانش بطاخم زا .تسا فیلأت ی
و یرعش رصنع نیرت یروحم لایخ هک ییاجنآ
دنمتردق هیبشت عیاش و نیرت
ناوجون و کدوک رعش رد هدش هتفرگ راک هب تاهیبشت ؛تسا یزادرپ لایخ رازبا نیرت
هزوح نیارد لاعف نارعاش طسوت تسا یهیدب .دشاب کدوک نابطاخم ینس هورگ و کرد حطس اب بسانتم دیاب
بشت ریس دنور یسررب و فیصوت یم کدوک قفّوم نارعاش رعش رد تاهی
رد یدنمشزرا یاه هتفای و بلاطم دناوت
زا سپ هک تسا نآ رب رضاح شهوژپ ،عوضوم نیا تیمها هب تبسن یهاگآ اب .دروآ ناغمرا هب ام یارب باب نیا هطبار نینچمه و ناوجون و کدوکرعش فادها و هاگیاج ،یرظن ینابم هب یلک یهاگن بطاخم اب نآ ی
و میسرت
هدودحم رعش حرطم رعاش جنپ زا راثآ رد هدش هدافتسا هیبشت عاونا ریس دنور لیلحت و فیصوت هب ،وا لایخ ی و زرواشک رصان ،داژن نابعش هناسفا ،یمیهاربا رفعج ،تسودنامحر یفطصم :زا دنترابع هک ناوجونو و کدوک
ب ار نآ زا لصاح جیاتن و اه هتفای و دزادرپب ینابعش للهادسا رادومن و لوادج کمک ا
.دهد هئارا ییاه
هژاو .غیلب هیبشت ،لمجم هیبشت ،لصفم هیبشت ،ناوجون و کدوک رعش :یدیلک یاه
[3]
بلاطم تسرهف لصف لوا ...
...
...
...
...
...
6
لک ی تا و شور قحت ی ق ...
...
...
...
...
6...
همدقم ...
...
...
...
...
...
7
هنیشیپ قیقحت ...
...
...
...
...
...
10
فادها قیقحت ...
...
...
...
...
...
12
هیضرف اه ...
...
...
...
...
...
14
اهشسرپ ...
...
...
...
...
...
15
تیمها و ترورض قیقحت ...
...
...
...
...
16
شور قیقحت ...
...
...
...
...
...
17
تلاکشم قیقحت
...
...
...
...
...
...
17
هعماج یرامآ ...
...
...
...
...
...
18
لصف مود ...
...
...
...
...
...
19
رات ی هچخ ی رعش کدوک و ناوجون رد ا ی نار ...
...
...
...
20
رعت ی ف رعش کدوک و ناوجون ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
یگژیو یاه رعش کدوک ناوجونو ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
درکراک رعش کدوک و ناوجون ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تیمها لایخ و یهطبار نآ اب بطاخم ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
فیرعت کدوک ناوجونو ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تایصوصخ نینس
لبق زا ناتسبد ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تایصوصخ شش
تفهو یگلاس ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تایصوصخ تشه
و هن یگلاس ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تایصوصخ هد
هدزایو یگلاس ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
[4]
لصف موس ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هیبشت ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هیبشت لصفم ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ینس ( فلا ) و ( فلا و ب ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ینس ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ینس ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ینس ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هیبشت لمجم ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ( فلا ) و ( فلا و ب ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هیبشت غیلب ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( فلا ) و ( فلا و ب ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
لودج ناوارف ی بشت ی ه هب رابتعا ندوب ی ا ندوبن ناکرا بشت ی ه ...
...
Error! Bookmark not defined.
رادومن ناوارف ی بشت ی ه هب رابتعا ندوب ی ا ندوبن ناکرا بشت ی ه ...
...
Error! Bookmark not defined.
هیبشت هب رابتعا یسح و یلقع ندوب نیفرط هیبشت ...
...
Error! Bookmark not defined.
تاهیبشت یسح هب یسح : ...
...
...
Error! Bookmark not defined...
هورگ نس ی ( فلا ) و ( فلا و ب ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ ینس ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تاهیبشت یسح هب یلقع ...
...
...
Error! Bookmark not defined....
هورگ نس ی ( فلا ) و ( فلا و ب ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
[5]
هورگ نس ی ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تاهیبشت یلقع هب یسح : ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تاهیبشت یلقع هب یلقع ...
...
...
Error! Bookmark not defined....
هورگ نس ی ( ب ) و ( ب و ج ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( ج ) و ( ج و د ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
هورگ نس ی ( د ) و ( د و ه ) ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
لودج تاصتخم بشت
ی ه هب رابتعا سح ی ی ا لقع ی ندوب فرط ی ن بشت ی ه ...
...
Error! Bookmark not defined.
لودج ناوارف ی بشت ی ه هب رابتعا سح ی ی ا لقع ی ندوب فرط ی ن بشت ی ه ...
...
Error! Bookmark not defined.
لصف مراهچ ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
اتن ی ج و تاداهنشیپ ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
اتن ی ج و تاداهنشیپ ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
تاداهنشیپ ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
عبانم و ذخام ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
[6]
لوا لصف
تایلک شور و
قیقحت
[7]
همدقم
هنییآ رد ناهج زا هک یریوصت یم ساکعنا یمدآ نهذ ی
وصت نیا هک یروشنم روخارف هب ،دبای یم نآ زا ری
درذگ ،
تسا یعونتم یلاج و گنر یاراد لاح ،
هزیمآ روشنم نیا رگا دشاب نابز و لایخ زا یا
وصت ، یاراد و هنارعاش یری
تسا زاسانعم ییافرژ هچیرد تایبدا .
یم ناسنا هک تسا یا تب یتسه ناهج رب ار دوخ دناوت
رد ار نآ ساکعنا و دنابا
بسچلد ار نوریب رون ساکعنا نیا اسب هچ و دبای ابیز و رت
حور نورد هب تسه هچنآ زا رت و
هولج وا دوخ نهذ رگ
دزاس . هدیدپ و طیحم تخانش هب دلوت ودب نامه زا ناسنا یم ناهج یدام ییاه
ب تخانش نیا دزادرپ هاگتسد متسیس دشر ا
یم هارمه یبصع دشاب
رات لیکشت رد دلوت زا سپ لفط یصخش تایبرجت . رد هطوبرم یبصع یاه
م یم ریثات زغ
هبون هب نیا هک دراذگ یگنوگچ رد دوخ ی
تسا رثوم زغم طسوت یرصب تاعلاطا لیلحت و هیزجت
، روم کیلب(.
:1375 هبرجت رب یگدنز نایرج رد کدوک هچ ره )148
یم دوخ یاه هلوقم اب و دیازفا
ن هب یا یم انشآ نابز ما
.دوش هنارعاش تایبرجت یم ینوزف ناهج زا وا ی
.دبای هاگدید کی زا اریز رعاش و یکدوک ،
یزاوم موهفم ود ی مه
دنتسه هبنج اب کدوک نهذ ندش ریگرد . هرتسگ وا یارب نابز ددعتم یاه
نهذ تایبرجت زا یا یم ناغمرا هب ار ی
دروآ
یم هریخذ نهذ رد ریوصت و توص بلاق رد تایبرجت نیا . .دوش
همه راک ی روصت اب هک ییاه ب
هره نهذ زا یریگ
یم ماجنا کاردا( دهد
ا دننام و باختنا ،ساسحا ،رکفت ، زیف تلاوحت زا جتنم هرسکی )اهنی
ای نرازه یکی تسا هتخ
یم دوجو هب ار زغم هک یم ار نهذ رشب زغم . دروآ
یم هک دنیرفآ رتائت دناوت
وم ،هفسلف ، .دنیرفایب ار رنه و یقیس
،نامه(
-16 .)21
[8]
« ی دمع روط هب صخشم حرط و بوچراهچ اب هک ینتم هنوگ ره زا تسا ترابع کدوک تایبدا یغ ا
ر ع یارب دم
دشاب هدش هدیرفآ کدوک یم رارقرب طابترا نآ اب کدوک هک یتروص .
رجنم هطبار نیا و دنک ب
نتخیگنارب ه
تاساسحا یحور صاخ تاریثات و دوش یتخانش ابیز تذل ندمآ دیدپ و فطاوع ،
وک یور یناور– دراذگب کد
.دوش وا تخانش ببس و »
،یدمحم(
:13 هصق لماش ناکدوک تایبدا ) 13
هناسفا ،شیامن ،رعش ، و
ناتساد
.تسا
« هرهب و تاملک ییاقیسوم و یتوص هوجو رب هیکت اب هک تسا نیگنهآ ینخس کدوک رعش و نزو زا یریگ
وم و یسانش ییابیز قوذ و لیخت رصنع و فوطعم و نومضم ییابیز هب یگداس رب هیکت و هیفاق ایقیس
کدوک یی و
هزیرغ یم خساپ وا یزاب ی .دهد
» پ(
،یدلاو :1384
)287
« هجرد رد کدوک رعش زاین حطس اب بسانتم سپس تسارعش لوا ی
یم رارق ناکدوک تاناکما و اه .دریگ
»
،یقداص(
:1385 .دوب کدوک دیاب تایبدا ناهج رد کدوک اب ندش یزابمه یارب )124
« کدوک تایبدا رد
.تسه زین کدوک رد هک تسا یزیچ »
، داژن ورسخ(
:1383 آ تذل و ییابیز اب )45
یم هک تسا ینیرف ناوت
هبرجت .داد لاقتنا کدوک هب ار میهافم و اه
« لایخ کدوک هیبش دیاب کدوک رعش لاح ،دنم
زار ،یمیمص ،ارگ و زیمآ
.دشاب ینیب شیپ لباق ریغ (»
، یمارس : 1385
« )127 شنیرفآ هک ینامز یتح یحارط ار زیچ همه لبق زارگ
یم هب و دیامن یم میمصت شیوخ رثا یازجا و شور و دصقم دروم رد هناهاگآ شیوخ معز
سپ رد مه زاب دریگ
یم نامرف هک دنهاگآدوخان نانادرگ کسورع ،هدرپ .دننار
» ،داژن ورسخ(
:1383 هک یطابترا اهنت نیاربانب ) 42
یم هفطاع و لایخ زا یم دشوج
عاش .دراذگب ریثات هفطاع و لایخ رب دناوت قفوم یر
هدنهد مایپ نیب دناوتب هک تسا رت
مایپ و )رعش(
.دنیرفایب هناقلاخو هنادنمرنه یطابترا )کدوک(هدنریگ
« همه رد رعش یلصا رصنع لایخ فیرعت ی
یاه
یم لایخ وترپ رد ار یرگید ینعم هنوگره و تسا دیدج و میدق .درک نایب هنارعاش ناوت
(»
،ینکدک یعیفش :1375
)4 رظن زا ینهارب «
،ریوصت هلیسو هب تسا ریاغتم یایند ود زا زیچ ود ندز هقلح
هطقن کی رد تاملک ی ی
[9]
نیعم . (»
،ینهارب : 1380
نیاربانب )113
« دماسب رپ زا یکی درکراک نیرت
،لیخت یاه نایم دنویپ یرارق رب نامه
.تسا لوقعم و سوسحم رصانع و ازجا (»
، یرفظم : 1381
هداس)2 ت رصنع یرنه دنویپ نیا یرارقرب رازبا نیر
تسا هیبشت زاس ریوصت .
اما راک هب طایتحا اب دیاب ار یرعش رصانع کدوک رعش رد بیسآ ملاک ییابیز هب هک یدح ات درب
ن پ و دناسر ل
.دنکن بارخ ،تسا هدرک داجیا کدوک اب رعش هک ار یطابترا
« ید رگدو ینوگرگد یپ رد ناکدوک دم یس
دنتسه ما .
رد و یدنک و دنامب سپاو هظحل هب هظحل رییغت نیا زا دیابن تایبدا گدنام بقع و یگدز اج
دوخ ی ر هار زا ا هملک
یم تمواقم کدوک اریز دنک لیمحت کدوک هب )ریوصت و(
یم دوخ هار هب و دنک .دور
(»
،ینامیلس :1370
کی )3
هژیو بطاخم دیاب رعش ندورس رد ییاناوت رب هولاع قفوم کدوک رعاش نشب یبوخ هب ار دوخ ی
و دسا ب ا
هتفرشیپ شور نیرت شناور یاه
دنمدوس و یسان کینکت نیرت
یاتسار رد هناکدوک یقطنم اب هتبلا و یتیبرت یاه ر
دش
شزرا و تیقلاخ ییافوکش هب کدوک ینهذ و یمسج کمک یناسنا یاه
ک دن .
ک رعش شزادرپ و تخاس رد هیبشت شقن تیمها هب یهاگآ و هدش رکذ بلاطم نتشاد رظن رد اب و کدو
نینچمه
م ینس هورگ تیمها هطبار و رعش زا عون نیا بطاخ
هفلؤم ود بسانت و تسا هتسیاب ،روکذم ی
ابند هب و فشک ل
ب ندیسر یارب .دوب ناوجون و کدوک رعش رد هیبشت دربراک شور رد ییاهرایعم و لوصا تخانش ینچ ه
ن
یم ییاهرایعم نیبطاخم اب طابترا یرارقرب هب قفوم هک تخادرپ یراثآ لیلحت و فیصوت هب ناوت
وخ هدش د رد و دنا
نآ اب لماعت هناگی هب اه
هدیسر یزاس روظنم نیمه هب .دنا
هدنراگن ، ب ات تسا نآرب شهوژپ نیا ی
و فیصوت ا ت
لیلح
هعومجم هاجنپ رد هتفر راک هب هیبشت عاونا ریس دنور کدوک رعش حرطم رعاش جنپ زا رعش ی
و وجونو هک نا
ربا رفعج ،تسودنامحر یفطصم :زا دنترابع ادسا و زرواشک رصان ،داژن نابعش هناسفا ،یمیها
ش لله ب ینابع و دزادرپ
رادومن و لوادج کمک اب ار نآ زا لصاح جیاتن و اه هتفای .دهد هئارا ییاه
[10]
یلحت و فیصوت هب فوطعم رتشیب شهوژپ نیا یلصا هاگن هک اجنآ زا تسا حیضوت هب مزلا طخ ل
س هیبشت ری رد
وک ینس یاههورگ رتسب هتخادرپ هیبشت ثحبم تاقاقتشا زا شخب نآ هب اهنت ،تسا ناوجون و کد
هدش ا هب هک تس
یعون سوکعم هیبشت نوچ یتامیسقت تسا یهیدب .دنشاب ریس طخ نیا رگنایامن
،
،بکرم هیبشت ت
ضم هیبش اظن و رم
ری
یم تفای تردن هب شهوژپ دروم راعشا رد ای هک نآ .دنرادن دوجو لاصا ای دنوش
هنيشيپ قيقحت
( بسن یفیرش میرم همان نایاپ رد )1380
ناونع اب یا
« ینیرفآ ریوصت لیلحت رد
ناوجون و کدوک رعش »
هب
ینیرفآ ریوصت یسررب هعومجم دص کی رد دوجوم یاه
طسوت راعشا نیا .تسا هتخادرپ ناوجون و کدوک رعش ی
فورعمرعاش هدزاود هک
هتشاد تیلاعف هزوح نیا رد یملاسا بلاقنا یزوریپ زا سپ دنا
هدش هدورس ، ا
.تس
(بسن فیرش میرم هلاقم رد )1381
ب یا ا ناونع
« وک رعش رد ینیرفآ ریوصت و نابز ناوجون و کد
» م زا نای
درگش ومجم دص کی رد یریوصت نابز فلتخم هوجو یسررب هب ،ینیرفآ ریوصت نوگانوگ یاه هع
رشتنم رعش ی
هعومجم یریوصت نابز و تسا هتخادرپ یملاسا بلاقنا یزوریپ زا سپ هدش لؤم رد ار رظن دروم یاه
هف دننام ییاه
ترابع ،یموب رصانع زا یریوصت نابز نتخاس ،لثملا برض ،ییامن ضقانتم ،یزیمآ سح بیکرت و اه
ریوصت یاه
.... و نیرفآ دروم
یسررب هداد رارق ا
.تس
(ناغمرا یلع نایاپ رد )1382
همان ناونع اب یا
« ناوجون و کدوک رعش رد لایخ روص
» هب روص یسررب رد لایخ
هرود هس ک دومحم و یدابآ تلود نیورپ :مود ،فیرش ینیمی سابع و ناب هچغاب رابج :لوا( یرعش ی
و شونای
.تسا هتخادرپ )بلاقنا زا سپ نارعاش :موس
[11]
مرا یلع ( ناغ هلاقم رد )1385
ناونع اب یا
« تسودنامحر رعش رد لایخ روص »
هولج یسررب هب رد لایخ یاه
هعومجم ریز رد تسودنامحر یفطصم رعش هراعتسا ،هدرشف هیبشت ،هدرشف صیخشت ،صیخشت دننام ییاه
و هیانک ،
.تسا هتخادرپ زاجم ( یناوجح یدهم هلاقم رد )1386
ناونع اب یا
« رد یابیز رب یدمآ کدوک تایبدا یسانش ی
» ب هب ادتبا نای
درکیور و فیراعت درکیور دقن و حرط اب سپس و تسا هتخادرپ کدوک تایبدا توافتم یاه
« م شزومآ روح
»
،تسا هدرک شلات کدوک تایبدا نتشاد تیولوا
درکیور
« روحم ابیز
» ار ک تابثا یفاک لیلاد هئارا اب .دن
یدمحم دمحم 1386 (
) هلاقم رد ناونع اب یا
« ناکدوک تایبدا یانعم و تیبدا شنیرفآ دنیارف
» ح ، ابز تکر
رصنعزا هدافتسا اب ار یبدا نابز یوس هب یعاجرا و یملع
« تیبدا » یم ناشن و دهد
« تیبدا » حم ار رکفت لوص
یم ژامیا ای یریوصت یریوصت رکفت و دوهش زا ماخ یتشادرب ار تایبدا یو .دناد
یمن سا دقتعم هکلب دناد ت
هناقلاخ شنیچ و بیکرت یقطنم یراتخاس رد اهژامیا ی
یم رجنم رعش شنیرفآ هب هک تس .دوش
تنیز ( یمطاف تاداسلا همان نایاپ رد )1387
ناونع اب یا
« باتک کدوک رعش رد لایخ روص هاگیاج یاه
اوجون و ناکدوک یرکف شرورپ نوناک تاراشتنا ن
» هئارا زا سپ ی
ح رد یرظن ینابم و تایلک بدا هزو
تای
لصف رد ،کدوک ب هناگ ادج ییاه
زاجم ،هراعتسا ،تاهیبشت یسررب ه اه
و هیانک هعماج رد دوجوم یاه یرامآ ی
.تسا هتخادرپ دوخ قیقحت هقجلاس نیورپ 1387 (
) باتک رد
« یقرش غاب نیا زا
» ب هناسانش ابیز یدرکیور اب قن ه
یسررب و د
هعومجم جون و کدوک رعش یاه
.تسا هتخادرپ ناریا رد هدش رشتنم ناو رب هولاع باتک نیا رد یو
ن هیرظ و یاه
رازبا هزوح رد جیار یاه هزوح رد زین ار یتوافتم و یصخش تایرظن ناوجون و کدوک رعش دقن ی
نیا دقن ی
.تسا هداد هئارا رعش هنوگ
[12]
ن دیجملادبع یفج
1391( ) باتک رد
« دوبک دبنگ ریز
» یایند و کدوک نوماریپ ثحب زا سپ جوت اب ،یکدوک
ه
هصخاش هب تسا هتخادرپ ناوجون و کدوک رعش یتسیچ هب یتخانشناور یاه
هدورس یناوخ زاب اب نینچمه . یاه
تسودنامحر یفطصم داژن نابعش هناسفا ،
هاربا رفعج ، یمی
یراهآ رظن نافرع ،
، ینابعش للهادسا و یکلم کویب رعش ،
نآ هیارآ و یونعم و یظفل عیانص و هدرک لیلحت و هیزجت ار اه هدورس رد هتفر راک هب یبدا یاه
حرش ار ناشیا یاه
تسا هداد .
قيقحت فادها یم هک یلماوع زا یکی تسا یراثآ نتشون ،دنک قیوشت یبدا راثآ ندناوخ هب ار ناکدوک دناوت
حطس رد هک
نآ کرد دشاب اه
هنیمز رد مهم لئاسم زا یکی یسانش بطاخم . تسا فیلات ی
رثا شراگن ماگنه هدنسیون ره .
دنک رارقرب طابترا وا اب دناوتب رتهب وا رتشیب هچره تخانش اب دشوکب و دشیدنایب شیوخ بطاخم هب دیاب دوخ .
برجت و مک نس نتشاد تلع هب ناناوجون و ناکدوک تیدودحم ،کدنا ه
هنیمز رد ییاه نابز یاه
،
، هشیدنا و شنیب
ریوصت زا ات ددنب راک هب ار دوخ شلات تیاهن دیاب رعاش سپ .دنراد لایخ هژیو هب هدودحم رد اما ،ون و ابیز ییاه
ی
هبرجت و لایخ دنک هدافتسا دوخ رعش رد نانآ ی
لباقم رد کدوک ات دنک تقد دیاب کدوک رعاش . اب یتاهیبشت
،شسرپ حرط زا سپ و دوش هتخیگنارب نآ یانعم ندیسرپ هب هک دریگن رارق مهبم و هدیچیپ راتخاس رداق سکچیه
هدننک عناق باوج دشابن زا ار کدوک و دوش لسوتم مشخ و روز هب للادتسا یاج هب و دهد هئارا وا هب یا
هعلاطم
، نک هدزلد ،نتسناد و تخانش هب لیم و یواکجنک د
ندرب لااب و تاهیبشت عاونا زا هدافتسا رد یور هدایز .
یم رعش اب کدوک ندش سونأم و یهارمه نازیم زا لیخت ناوجون و کدوک رعش رد هیبشت عاونا دربراک . دهاک
هبرجت و نتسناد هب زاین دراد ناوارف ی
دنمتردق زا یکی ناونع هب هیبشت دربراک نیاربانب . عیسو و نیرت
نیرت راک رازبا
هژیو یرامعم هب ،رعاش یم رب بوخ رعاش کی زا اهنت هک دراد زاین یا
کمک رعاش هب یداقن شناد و هبرجت . دیآ
[13]
یم یم وا لاثم یارب ؛دنک زیهرپ دوخ نابطاخم یارب هیلا دنچ و هدیچیپ تاهیبشت زا هک دنک ندروآ زا تسیاب
ینس رد یعازتنا میهافم یاراد و بکرم تاهیبشت لااب بطاخم ینس هورگ هک یماگنه و دنک یراددوخ نییاپ ن
دنک هدافتسا تاهیبشت عون نیا زا جیردت هب تفر هنیمز رد شناد و لوصا هب ندیسر یارب .
یریگ راک هب دنور ی
یم ناوجون و کدوک رعش رد هیبشت عاونا هزوح رد لاعف روهشم نارعاش راثآ یسررب و لیلحت هب ناوت
عون نیا ی
ش تخادرپ رع لیلحت و فیصوت .
رایعم و لوصا هیبشت عاونا دربراک دنور رعش ناوج نلااعف و نارعاش یارب ییاه
داد هئارا ناوجون و کدوک ناوجون و کدوک بطاخم ینس هورگ اب بسانم و هناقلاخ ،ابیز تاهیبشت دربراک .
یبدا دیاوف رب هولاع نآ زا لصاح
، تیلباق زایتما و اه ییاه
یم ناغمرا هب ناوجون و کدوک بطاخم یارب هک دروآ
زا دنترابع :
.وا نورد یایند اب ینوریب یایند نیب یرکف و یفطاع دنویپ داجیا - هناقلاخ و ناسآ لاقتنا - قیمع ی
هدیچیپ و نیرت وا هب میهافم نیرت
.
هناگ جنپ ساوح تیوقت - وا ی
.
هوق و تیقلاخ دشر - وا لیخت ی
.
.یتسه رهاظم و تعیبط اب وا ندش سونأم - هزات و رتهب تخانش و شزومآ هب کمک - وا رت
.
رواب و گنهرف ناسآ شزومآ - وا هب هنایماع یاه
.
توافت و تهابش رتهب کرد - هجیتن رد و اه
و شنیب شرتسگ ج
وا ینیب ناه .
ندید ابیز و ییابیز هب قشع - .
مه رانک رد و یتسود سح ندرک هدنز - وا دوجو رد ندوب
.
[14]
هزیگنا تیوقت و ینیب شوخ و یداش سح داجیا - وا رد یگدنز ی
.
وا طسوت یموب و یمیلقا رصانع رتهب تخانش - .
تراهم تیوقت - ردق و ینابز یاه
هظفاح ت وا یموهفم و یریوصت ی
.
هيضرف اه -1 مهم لایخ هدنزاس رصنع نیرت
تسا رعش ی .
-2 تسا توافتم لاس گرزب رعش اب کدوک رعش رد لایخ درکراک و دربراک .
هورگ مامت رد هیبشت - ن و کدوک ینس یاه
دراد دربراک ناوجو .
-4 هویش تسا توافتم ناوجون و کدوک بطاخم ینس هورگ روخارف هب یزادرپ هیبشت یاه .
-5 هورگ رد تاهیبشت راتخاس ن نییاپ ینس یاه
هورگ هب تبس نس یاه
هداس لااب ی تسا رت
.
-6 تسا هدش هتفرگ تعیبط رصانع زا بلغا ناوجون و کدوک رعش رد هیبشت ناکرا .
-7 هوق و تیقلاخ دشر یارب غیلب هیبشت دربراک رثوم ناوجون و کدوک لیخت ی
تسا رت .
-8 هورگ یارب یفاضا بیکرت راتخاس اب غیلب تاهیبشت .تسین بسانم نییاپ ینس یاه
-9 دربراک کدوک رعش رد هیلا دنچ و بکرم هبش هجو هب تبسن هداس و درفم هبش هجو و
ب ناوجون رتشی
بسانم و . تسا رت
-10 ا رتشیب ناوجون و کدوک رعش رد هیبشت عاونا رگید زا یسح هب یسح تاهیبشت دماسب تس
.
-11 هیاپ رب رتشیب ناوجون و کدوک رعش رد تاهیبشت .تسا ییانیب سح ی
-12 هورگ دوز یسح هب یسح تاهیبشت اب نییاپ ینس یاه یم رتهب و رت
دریگب سنا ، دناوت .
-13 تسا رتشیب یلقع هب یسح تاهیبشت زا ناوجون و کدوک رعش رد یسح هب یلقع تاهیبشت دماسب .
[15]
-14 یم هدید تردن هب ناوجون و کدوک رعش رد یلقع هب یلقع تاهیبشت دوش
.
-15 یسح هب یلقع تاهیبشت هوق دشر ثعاب
یم ناوجون و کدوک بطاخم تخانش و مسجت ی دوش
.
شسرپ اه
-1 مهم لایخ ایآ دنزاس رصنع نیرت
ه تسا هفطاع لصاح و رعش ی ؟
-2 - تسا توافتم لاس گرزب رعش اب کدوک رعش رد لایخ درکراک و دربراک ایآ ؟
-3 هورگ مامت رد هیبشت ایآ دراد درب راک ناوجون و کدوک ینس یاه
؟
-2 هویش ایآ تسا توافتم ناوجون و کدوک بطاخم ینس هورگ روخارف هب یزادرپ هیبشت یاه
؟
-3 هورگ رد تاهیبشت راتخاس ایآ هورگ هب تبسن نییاپ ینس یاه
هداس لااب ینس یاه تسا رت
؟
-4 وک رعش رد هیبشت ناکرا ایآ تسا هدش هتفرگ تعیبط رصانع زا بلغا ناوجون و کد
؟
-5 هوق و تیقلاخ دشر یارب غیلب هیبشت دربراک ایآ رثوم ناوجون و کدوک لیخت ی
تسا رت
؟
-8 شت هورگ مادک یارب یفاضا بیکرت راتخاس اب غیلب تاهیب ؟تسین بسانم ینس یاه
-9 کدوک رعش رد هیلا دنچ و بکرم هبش هجو هب تبسن هداس و درفم هبش هجو دربراک ایآ و
ن ناوجو
بسانم و رتشیب ؟تسا رت
-10 تشیب ناوجون و کدوک رعش رد هیبشت عاونا رگید زا یسح هب یسح تاهیبشت دماسب ایآ تسا ر
؟
-11 هیاپ رب رتشیب ناوجون و کدوک رعش رد تاهیبشت ؟تسا یسح هچ ی
-12 هورگ دوز یتاهیبشت عون هچ اب نییاپ ینس یاه یم رتهب و رت
دنریگب سنا ،دناوت ؟
-13 یلقع هب یسح تاهیبشت زا ناوجون و کدوک رعش رد یسح هب یلقع تاهیبشت دماسب ایآ ب
رتشی ا تس ؟
-14
؟دنراد دربراک ناوجون و کدوک رعش رد یلقع هب یلقع تاهیبشت ایآ
[16]
-15 ب تاهیبشت عاونا زا عون مادک هوق دشر ثعا
یم ناوجون و کدوک بطاخم تخانش و مسجت ی دوش
؟
قيقحت ترورض و تيمها
تلم یم شزرا ناسنا هب هک ییاه هشیدنارد و دنهد
لسن نتشاد ی تایبدا یارب ، دنتسه هتفای لامک و هتخیهرف ییاه
، یبدا راثآ و و کدوک تایبدا ًاصوصخ
ن ق یدایز رایسب شزرا ناوجو هتسیاش هکارچ ؛دنتسه لئا
ارب هار نیرت ی
تسا تایبدا ، هورگ نیا میقتسم ریغ تیبرت و شزومآ ا یکی هک ناریا نوچ یروشک رد عوضوم نیا .
ناوج ز نیرت
یم ادیپ یرتشیب تیمها ،تسا ایند عماوج دنک
.
نیا ندمت و گنهرف رد یقیمع یاه هشیر ،یسراف تایبدا هکنیا دوجو اب و سوسفا دص یاج ،دراد کاخ و بآ
، ناوجون و کدوک تایبدا هک تسا یتفگش داب ضرعم رد ،اپ ون لاهن نیا
هریت و خلت یاه یشومارف و تلفغ ی
تسا هعماج رد یتح زونه . هلوقم روشک یهاگشناد ی
یمن تیمسر هب ار ناوجون و کدوک تایبدا مان هب یا .دنسانش
هزوح رد هدش رشتنم راثآ تشگنا دادعت اهنت و تسا دودحم رایسب ام روشک رد ناوجون و کدوک تایبدا دقن
روشک رد هلاس ره هک ییاهباتک زا یریثک ناگرامش زا یرامش ار دسر یم پاچ هب
یم رب رد دادعت نامه و دریگ
َ باتش و یملع ریغ بلغا زین کدنا نایم نیدلاو
« یندناوخ ناوجون و کدوک یاه
» و
« تایبدا ناوجون و کدوک »
اب یحطس و یرازاب یاهباتک نوزفا زور پاچ دشر ثعاب لماوع رگید رانک رد عوضوم نیا و دنوشن لئاق یزیامت تمیق یم فازگ ییاه دوش
یم یملع و حیحص شهوژپ کی اب هکنآ لاح . هداد هب ناوت
رازبا و اه هنیمز رد ییاه
تفای تسد ناوجون و کدوکرعش یسانش بیسآ یساک ناربج و توق طاقن تیوقت هب قیرط نیا زا و
دوجوم یاه
تخادرپ راثآ عون نیا رد .
هدیدپ عیسو درکراک و تیمها هب تفایهر و یهاگآ اب هزورما و یناوارف هجیتنرد و تاطابترا ی
ت عاونا عون لیاسو
تاطابترا ناهج شرتسگ و تردق و یعمج طابترا
، رعش گرتس تلاسر
، یا هناسر ن اشوج و رایس یگنهرف ی
ن
ناهج – نیگنس یسب یناسنا هار نیرت یدیلک زا .تسا هدش رت
راب رپ و دنمشزرا تایبدا کی هب یبایتسد یاه
، رد
هزوح ناوجون و کدوک ی نایرج دوجو
راک تسا یهیدب .تسا یبدا راثآ عون نیا فیصوت و دقن رد ملاس یاه
هب لایخ روص تسردان درب قلاع یب ثعاب کدوک رعش رد هیبشت هژیو
ه
،رنه خیرات هب کدوک یگ تایبدا
و رعش
دوش یم شیوخ ردام و هاگداز .
[17]
قيقحت شور هناخباتک عون زا شهوژپ نیا رد قیقحت شور یا
و یفیصوت - نیا رد هدنراگن .تسا یلیلحت سپ شهوژپ
هعلاطمزا ی تلااقم و اهباتک
هزوح رد هدش رشتنم ،ناوجونو کدوک تایبدا ی
هب رادرب شیف بلاطم زا ی
و مهم
شهوژپ نیا رد هدافتسا لباق تخادرپ دهاوخ
. و باختنا زا سپ میظنت
هداد
،اه هب همادا رد شراگن
م رد یبلاط
هچخیراتو بطاخم ،یگژیو ،فده ، فیرعت کدوک رعش هژیو هب ناوجون و کدوک تایبدا ی
یم درپ دزا و پ س
نتشون زا بلاطم
درکراکو هیبشت و لایخ هنیمز رد ی
،نآ هطبار ی ژیو هب لایخ روص دربراک هیبشت ه
ب ا هدودحم مهف ی
یم حیرشت ار کدوک بطاخم لایخ شهوژپ شخب نیرت مهم رد.دنک
، هدنراگن هب
نپ راعشا فیصوت ارثا هاج
جنپ ز
یهاربا رفعج، تسودنامحر یفطصم :زا دنترابع هک ناوج ون و کدوک روهشم رعاش ش هناسفا ،یم
نابع ن ،داژ
زرواشکرصان و
ینابعش للهادسا یم
دزادرپ و اب هئرا زا ییاه لاثم ی ریس دنور ،نانآ رعش
ک نا دربرا یبشت عاو اب بسانتم ه
کدوک ینس هورگ ار
لیلحت یم یسررب و .دنک
و هئارا اب نایاپ رد ی
،ییاهداهنشیپ ح جیاتن
اب ار لصا ک
میسرت کم
ییاه رادومن و لوادج .دهد یم لاقتنا هدنناوخ هب
قيقحت تلاكشم شهوژپ عوضوم یگزاتو یگدرتسگ .
هنیمز نیا رد یلوصا و یملع عبانم دوبمک .
هداد هب زاین هتشر نیدنچ زا یملع یاه
یلیصحت ی (
اتک ،یسانشناور ،یتیبرت مولع ،تایبدا و یرادب
ا ر تاعلاط )یناس
[18]
يرامآ هعماج هاجنپ هعومجم نا ترابع هک ناوجون و کدوک رعش ی هزوح رد لاعف و حرطم نارعاش زا رعش
طصم :زا د یف
تسودنامحر ،
داژن نابعش هناسفا
، ینابعش للهادسا
، یمیهاربا رفعج
، زرواشک رصان لاطم دروم
و هع ب ارق یسرر هتفرگ ر
هک حیضوت نیا اب .تسا ره زا
رعاش هعومجم هد ی
هورگ رد رعش فلتخم ینس یاه
ختنا ا هدش با .تس
[19]
مود لصف
قیقحت یرظن ینابم
[20]
هچخیرات ناریا رد ناوجون و کدوک رعش ي
هقباس هتشذگ هب رگا .تسین هلاسرید ایند یاهروشک زا یرایسب نوچمه ناریا رد کدوک رعش ی یبدا ی
ز یسراف ناب
میرگنب سا ، ان هلوقم هک نآ یارب یبوتکم د ار کدوک رعش ی
دنک دییأت
، اما .تسج میهاوخن ا
هنارت هب رگ و اه
هنایماع یاهرعش هدش لقن هنیس هب هنیس و یهافش تروص هب هک مینک رظن یا
دنا
، یمرد نیا زا یرایسب هک میبای
هنارت م اب راعشا و اه ؤ
هفل .دراد یناوخمه کدوک رعش یاه
« هصق یمامت ابیرقت هناسفا و اه
نیب رد عیاش یاه مدرم
لتم،
ییلالا، اه ناتسیچ و اهامعم، اه
هیوگ ،اه یزادرپ هیفاق و یزاب یاه
تسا هدش داجیا ناکدوک یارب هنایماع یاه
نیا تعسو و هنوگ
یم هک تساجنادب ات یبدا یاه وف تایبدا راثآ مظعا تمسق مییوگب میناوت
ل کیرولک قلعتم ناریا
یمسر تایبدا رگا و تسا ناکدوک هب
،تساهرتگرزب نآ زا رتشیب چوک هب رتشیب هدوت تایبدا
قلعت اهرتک
.دراد (»
یزاجح 1385:28،
) هرظانم هک کیروسآ تخرد رعش هک دنامن هتفگان هتبلا کی نایم یا
ب تخرد اب ز
هموظنم نینچمه و تسا لخن هصق مان هب رگید یا
ی « وم و زب » یم باسح هب کدوک رعش دناوت آ
.دی
مز هب هچ ره یم کیدزن زورما نا
هنومن میوش یم ار نارعاش راثآ زا ییاه
لاثم ناوت ز
هاگرظن زا دنچره هک د
هدش قلخ اهرتگرزب یارب نانآ نارگ شنیرفآ هیلا رد زین ناکدوک یارب اما دنا
یحطس یاه رت
یم هتشاد یفرح دنناوت
دنشاب تیاکح زا یرایسب لاثم یارب. هیلا رد هک لاح نیع رد یونثم یاه
خم اب یلیوأت یاه هطبار لاسگرزب بطا
یم رارقرب یم ناتساد و تیاکح ره تخاسور رد دنک
هب زین ار کدوک بطاخم رظن تسا هتسناوت .دنک بلج دوخ
نابزرم، هنمد و هلیلک نوچمه یراثآ رد دنور نیا یم هدید زین نآ ریظن یراثآ و همان
.دوش
هطقن اما
،کدوک تایبدا ساسا و فطع ی ورشم شبنج
.تسا یهاوخ ط
« تایبدا رد هک روطنامه شبنج نیا
رثوم زین ناکدوک تایبدا رد ًاتعیبط ،دیشخب نآ هب ارگ مدرم و نیب عقاو یدید و تشاد قیمع رایسب یریثات یسراف رگا .دش عقاو ره هب یلو دوب یننفت رتشیب ناکدوک یارب ناگدنسیون زا تسد نیا یگدنیارس و یگدنسیون هچ
لاح
ا زا یراعشا
،ازریم جری یم رایسب لیم اب ناناوجون و یناتسبد نینس لافطا ار راهب و یقشع
جریا .دندناوخ ار ازریم
[21]
تسا هدورس نانآ مهف روخرد و ناکدوک یارب یراعشا یسراف نابز رد هک تسناد یرعاش نیلوا ناوتب دیاش . (»
،یزاجح :1385
م هدازرگسع رابج، یریزو یقن یلع نوچ یدارفا وا زا سپ )32 هچغاب هب فورع
سابع، ناب
لکش هب یراثآ قلخ اب فیرش ینیمی هنوگ نیا یریگ
.دندناسر یرای یبدا ی
لاس رد باتک رشان نوناک نیا .دش سیسات ناناوجون و ناکدوک یرکف شرورپ نوناک 1345
و اه گ هدننادر ی
هناخباتک دش یبتک بحاص راب نیلوا یارب ناریا ناکدوک سپ نآ زا و دش ناریا یاه
طقف هک دن وک یارب
ناکد
یم رشتنم و پاچ شونایک دومحم نوچ ینارعاش نامز نیا رد .دش
، و یدابآ تلود نیورپ ازآ.م
ناکدوک یارب د
یم رعش دندورس ههد رد . تیعمج صوصخ هب تیعمج نوزفا زور دشر لیلد هب هاجنپ ی
ک ناناوجون و ناکدو
ا و رشق نیا هب هجوت یداصتقا و یعامتجا صاخ طیارش تفای یهجوت لباق دشر اهنآ صاخ تایبد
. هب د ش نآ لابن رع
هلیسو کدوک هزرابم و داحتا هب تلم توعد و زور یسایس یاهراعش دشر یارب دش یا
عقاو رد . یبلاق راثآ نیا
مایپ اب دنتشاد هناکدوک زا دعب و بلاقنا یزوریپ .دندوب نلااسگرزب ناشنابطاخم هک ییاه
اس تشه گنج نآ هل
اب قباطم هصرع دراو ار صاخ یمیهافم زور یسایس و یعامتجا طیارش
یعون هب هک درک رعش ی د
نامرآ اب دنویپ ر
.دوب راگزور نآ یاه
« یگژیو زا یکی یم ار هرود نیا مهم یاه
و ناکدوک راثآ یمک دشر ناوت رامش هب ناناوجون
دروآ راو هبرجت مک ًاعبط و راک هزات ناراگنریوصت و ناگدنسیون رتشیب . دندش هصرع نیا د
ادیم و و قلخ ن ت
دیلو
هصرع دراو ناکدوک تایبدا و دش اطخ و نومزآ ی
نآ دمایپ ییاقلا و هنلااسگرزب هاگن روضح
وک تایبدا رد کد
هتشون رد مه یرنه و یبدا رهوج ندوب گنرمک و دوب یم مشچ هب اهریوصت رد مه و اه
.دروخ (»
لزق
،غایا 1385:117 )
[22]
لاس رد ریخا یاه هزوح
هصرع هک تسا نارعاش زا یدیدج لسن دهاش رعش ی ش زا دیدج یاه
یم هبرجت ار ونرع
یم کدوک تینهذ اب بسانتم ییاهرعش و دننک ا رفعج ،تسودنامحر یفطصم نوچ ینارعاش دنیارس
رصان، یمیهارب
. ...و یکلم کویب و بلط کین کباب، ینابعش للهادسا، داژن نابعش هناسفا،زرواشک
Abstract
Getting to know the audience is one of the important issues addressed in writing and composition. Since fantasy is the most pivotal element of poem and simile is the most powerful and common tool of fantasizing, similes used in the poems addressed to children and adolescents by the active poets should be proportionate to the level of understanding and the age of their audience.
It goes without saying that studying and describing the process of using simile in the poetry of successful poets of children can result in valuable findings. Regarding the significance of this subject, this research aims to have an overview of the theoretical foundations considering the status and purpose of poetry for children and adolescents and its relationship with the audience and figuring the capacity of their imagination. Eventually, the research analyses the process of using various similes in the poetry of five noted poets of children and adolescents, Rahmandoust Mustafa, Jafar Ebrahimi, Afsane Shabannejad, Keshavarz Nasser and Shabani Asadullah. The obtained findings are presented by charts and graphs.
Key Words: Poetry For Children, extended simile, succinct simile, eloquent simile