DOI: 10.22059/JWDP.2022.335488.1008125
)
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺔﻟﺎﻘﻣ (
ﺒﺗ ﻴﻴ ﻦ ﻛ ﻴ ﻔ ﻲ ﻣز ﻴ ﻪﻨ اﺮﺷ و ﺎﻫ ﻳ
ﻂ ﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻳ
نﺎ ﻪﺑ ﺮﺘﺧد
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
) ﻌﻟﺎﻄﻣ يدرﻮﻣ ﺔ ﭘ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻴ مﺎ نﺎﻣﺮﻛ رﻮﻧ (
دﺮﻤﻧاﻮﺟ لﺎﻤﻛ
1
ﺖﻌﻨﺻ ﺎﺿﺮﻴﻠﻋ و* 2هاﻮﺧ
هﺪﻴﻜﭼ
ﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔ ﻣز ﻴ ﻪﻨ شزرو يﺎﻫ ﻧﺎﮕﻤﻫ
ﻲ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﻴ ﮕﺸ ﻴ ﺮ ي ﺳآ زا ﻴ ﺐ ﻓ يﺎﻫ ﻴ ﺰ ﻳ ژﻮـﻟﻮ ﻳ ﻜ
،ﻲ ﻪـﺑ و ـﻳ هﮋ
ـﺘﻛﺮﺣ ﺮـﻘﻓ ﻲ
و
ﻧاور تﻼﻜﺸﻣ ﻲ
ﺳآ و ﻴ ﺐ ﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
،ﻲ ﺑﻴ ﻦ ﻌﻣﺎﺟ ﺔ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ روﺮﺿ ﺮﺘﺧد ي
ﺖﺳا . ﻤﻫ ﻪﺑ ﻴ ﻦ ،ﻞـﻴﻟد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﺑ يا
ور ﻳ دﺮﻜ ﻛ ﻴ ﻔ ﻲ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ و ﮔ ﻴ ﺮ ي هداد شور زا ﻨﺑ
ﻴ دﺎ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا . ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ ﺒﺗ
ﻴﻴ ﻦ ﻛ ﻴ ﻔ ﻲ ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﺎـﻫ اﺮـﺷ و ﻳ ﻂ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ
ﻣ ﺆ ﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺮﺛ ﻳ
نﺎ ﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد ﻴ
مﺎ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد نﺎﻣﺮﻛ رﻮﻧ ﻲ
لﺎﺳ رد 1399 ﺖﻛرﺎﺸﻣ و هدﻮﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺶﻫوﮋﭘ رد 31
ﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ ﻳ
نﺎ ﺼﺤﺗ ﻪﺑ لﻮﻐﺸﻣ ﺮﺘﺧد ﻴ
ﻞ ا رد ﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﮔ
ﻴ ﺮ ي ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ
ﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا سﺮﺘﺳد رد ﺪ
. ا رد ﻳ ﻦ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
، ﺎﺼﻣ زا ﺒﺣ ﺔ ﻧﻴ ﻪﻤ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ روآدﺮﮔ راﺰﺑا ي
هداد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ
ﺖﺳا . اﺮﺑ ي ﺳر ﻴ نﺪ ﻌﻣ ﻪﺑ ﻴ رﺎ ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ لﺮﺘﻨﻛ شور ﻪﺳ زا ،دﺎﻤﺘﻋا ﻳﺎ
رﺎﺒﺘﻋا ﻳ ﺑﺎ ﻲ ﺎﻘﻣ ،ﺎﻀﻋا ﻂﺳﻮﺗ ﻳ
ﻪـﺴ ﻠﺤﺗ يﺎـﻫ ﻴ ـﻠ ﻲ و
ﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻴ
ﻚ ﻤﻣ ﻴ ﺰ ي ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ .
هداد ور ﻖﺒﻃ ﺎﻫ ﺔـﻳ ـﻨﺘﺒﻣ ﻲ ﺮﻈﻧ ﺮـﺑ ﺔـﻳ ﻣز ﻴ ﻪـﻨ ا ي
ـﻠﺣﺮﻣ ﻪـﺳ رد ﺔ
راﺬﮔﺪﻛ ي ﺑﺎﺨﺘﻧا ،زﺎﺑ ﻲ ﺰﮔ و ﻳ ﺸﻨ ﻲ ) رﻮﺤﻣ ي ( ﺰﺠﺗ ، ﻳ ﻪ ﻠﺤﺗو ﻴ ﻞ هﺪﺷ ﺪﻧا . ﻠﺤﺗ زا ﺲﭘ ﻴ ﻞ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ
ﻪـﻟﻮﻘﻣ ،ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎﻫ يﺎـﻫ
دﺎﺼﺘﻗا ناﺮﺤﺑ ي
، ﺎﻤﺣ ﻳ ﺖ ﺘﺟا ﻋﺎﻤ ﻲ ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺔﻳﺎﻣﺮﺳ و ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺮﺗ ﻳ ﻦ اﺮﺷ و ﺺﺧﺎﺷ ﻳ
ﻂ
ّﻠﻋ ﻲ
، ﺪﻣ ﻳ ﺮ ﻳ ﺖ ﺮﺑ ﺺﺨﺷ
ﮕﻨﻫﺮﻓ تارﺎﻈﺘﻧا ،نﺪﺑ ﻲ
، ز ﻳ ﺖﺧﺎﺳﺮ ﺷزرو يﺎﻫ ﻲ ﻪﺑ اﺮﺷ ناﻮﻨﻋ ﻳ ﻂ ﻣ و ﺆ ﻪﻔﻟ ﺎﻫ ي ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ ،ﺮﮔ ﻲ
ﻪﺑ ﻢﻟﺎﺳ ﺔﻟﺰﻨﻣ
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻣز ﻴ ﻪﻨ ا ي
، اﻳ دﺎﺠ ز ﻳ ﺖﺧﺎﺳﺮ ﻨﻣا ،ﺎﻫ ﻴ ﺖ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ
، ﮕﻧا ﻴ ﺰ ة ﻻﻮﺌﺴﻣ ن ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻞﻤﻋ ـ ﻞـﻣﺎﻌﺗ شزرو رد ﺎـﻫ
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ .
ﺘﻧ ﻴ ﺠ ﺔ اﻳ ﻦ ا ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻳ
ﻦ ﻟﺎﻌﻓ رد ناﺮـﺘﺧد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ ـﻴ
ﺖ
ـﺷزرو يﺎـﻫ ﻲ
و
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﺖﺤﺗ ﮕﻨﻫﺮﻓ ﺮﺘﺴﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲ
ﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲ ﻣ ﻞﻜﺷ دﻮﺟﻮﻣ ﻲ
ﮔ ﻴ دﺮ و ﺎﺑ اﻳ دﺎﺠ ﮕﻧا ﻴ شﺰ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲ و
ﺎﻘﺗرا ي ﻫﺎﮔآ ﺢﻄﺳ ﻲ اﻮﻓ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻳ
ﺪ اﻳ ﻦ ﻣ ،شزرو ﻴ ناﺰ اﺰﻓا ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻳ
ﺶ ﻲﻣ ﻳ ﺪﺑﺎ .
نﺎﮔژاوﺪﻴﻠﻛ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ،ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ،ﺖﻛرﺎﺸﻣ ،ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﺔﻌﺳﻮﺗ ،شزرو ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻤﺘﺟا ﺔﻳﺎﻣﺮﺳ
ﻲﻋﺎ
1 . ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،سﺪﻗ ﺮﻬﺷ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد )
لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ (
javanmardkamal@yahoo.com
2 . ﻪﻌﻣﺎﺟ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ناﺮﻳا ،نﺎﻣﺮﻛ ،نﺎﻣﺮﻛ ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
sanatkhahalireza@yahoo.com
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
/30
/10
1400 ﺦﻳرﺎﺗ ، شﺮﻳﺬﭘ :
/10
/2 1401
ﻪﻠﺌﺴﻣ نﺎﻴﺑ و ﻪﻣﺪﻘﻣ
ا ﻪﺘﺷﺬﮔ ز شزرو ،نﻮﻨﻛ ﺎﺗ رود يﺎﻫ ﺶﺨﺑ
ﻤﻬﻣ ﻲ ﮔﺪﻧز زا ﻲ ﻜﺷ ار ﺮﺸﺑ ﻞ
ﻪـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ و هداد ﮔﺪـﻧز رد يا
ﻲ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺮﺸﺑ )
ﻟﻮﺨﻟا رﻮﻧا ،ﻲ
:1397 5 .(
رد ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ
، ﻤﻬﻣ راﺰﺑا شزرو ﻲ
رد ﺘﺧا ـﻴ رﺎ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ
اﺮﺑ ي اﺪﻫ ﻳ ﺖ ﻮﺳ ﻪﺑ مدﺮﻣ ي
ﭘ زا فاﺪﻫا ﻴ
ﺶ ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ ﻪﺑ ؛ﺖﺳا هﺪﺷ رﻮﻃ
ي هﺪـﻤﻋ ﻪﻛ ﺮـﺗ ﻳ ﻦ ـﺳو ﻴ ﺔﻠ ﺑﺮﺗ ـﻴ ﺖ
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﻧﻮﻨﻛ ﺮﺻﺎﻌﻣ ﺔﻌﻣﺎﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲ
ﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ي
ﭘ ﻴ ﺔﺘﻓﺮـﺸ ﺘﻌﻨـﺻ ﻲ
، ﺖـﺳا شزرو )
ﺘـﺸﻛ ﻲ راد و
،نارﺎﻜﻤﻫ 1397 (.
ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﺐﺒﺳ ﺷ هﺪ ﻌﺳﻮﺗ ﺖﺳا ﺔ
ﻪـﺑ نآ ﺔـﻟﺰﻨﻣ ﻳ ـﻜ ﻲ ﻢـﻬﻣ فاﺪـﻫا زا
ﻟود ﺖ ﺺﺨﺸﻣ ﺎﻫ ﻮﺷ
د ) و ﻳ پوﺪ نارﺎﻜﻤﻫ و
،1
2018 ( ﻪﺑ ﻢﻏر اﻮﻓ ـﻳ ﺪ ـﺴﺑ ﻴ رﺎ ز ـﻳ دﺎ ﻟﺎﻌﻓ و شزرو ـﻴ
ﺖ يﺎـﻫ
ﻧﺪﺑ ﻲ اﺮﺑ ي ﻪﻌﻣﺎﺟ و نﺎﺴﻧا
، ﺧﺮﺑ ﻲ اﺮﮔ داﺮﻓا زا ﻳ
ﺸ ﻲ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ نداد ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ ﺷزرو ﻲ ا ﻪﻛ ﺪﻧراﺪﻧ ﻳ
ﻦ عﻮـﺿﻮﻣ
ﻲﻣ ﺘﻛﺮﺣ ﺮﻘﻓ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲ
ﺑ و ﻴ رﺎﻤ ي ﻧﺎﻤﺴﺟ يﺎﻫ ﻲ
ﻧاور و ﻲ ـﻨﭽﻤﻫ و ﻴ ﻦ
ـﺳآ و تﻼـﻀﻌﻣ ﻴ
ﺐ عﻮـﻨﺘﻣ يﺎـﻫ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ دﻮﺷ ﺮﺠﻨﻣ .
ﻮﺳ زا ي د ﻳ
،ﺮﮕ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺶﻟﺎﭼ ر
ﻳ ﺰ ي ﺳ و ﻴ ﺖﺳﺎ راﺬـﮔ ي
زوﺮـﻣا ﻊـﻣاﻮﺟ رد ي
جاور ،
ﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ ﻛﺮﺤﺗ ﻲ ﺖﺣار و ﺒﻠﻃ ﻲ ﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ رد ﻲ
نﺎﻤﺗرﺎﭘآ ﺸﻧ ﻴ ﻨ ﻲ د زا ﻳ ﺮﮕ ﺳآ ﻴ ﺐ ﺎﻫ ﺖﺳ ) ﺎـﻓو ﻲﻳ مﺪـﻘﻣ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1397
(
؛ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﮔﺪﻧز ﻪﻛ يا ﻲ
ﻧد رد ﻴ ﺎ ي ﺳ ﻞﻤﻋ رﺎﻜﺘﺑا زوﺮﻣا ﺮ
ﻳ ﻊ ار وا و ﻪـﺘﻓﺮﮔ نﺎـﺴﻧا زا ار
ﺘﻛﺮﺣ ﺮﻘﻓ رﺎﭼد ﻲ
ا ﻪﻛ هدﺮﻛ ﻳ ﻦ ﺘﻛﺮﺣ ﺮﻘﻓ ﻲ ﺪـﻌﺘﻣ تﻼﻜﺸﻣ ﻤـﺴﺟ د
ﻲ
، ـﻧاور ﻲ ﻋﺎـﻤﺘﺟا و ﻲ اﺮـﺑ ار ي وا
ﺪﭘ ﻳ ﺪ ﺖﺳا هدروآ )
ﺲﮔرﻮﻧ ، 2011 : 76 .(
ﻳ ﻜ ﻲ ﺎﻫرﺎﻜﻫار زا ي
ﺑ زا ﻴ ﻦ ندﺮﺑ ﻳﺎ ﭘ ﻴ ﮕﺸ ﻴ ﺮ ي ـﺘﻛﺮﺣ ﺮﻘﻓ زا ﻲ
و
رادرﻮﺧﺮﺑ ي ﻧﺪﺑ زا ﻲ ز ،ﺖﺳا شزرو ﻢﻟﺎﺳ ﻳ
اﺮ ﻣدآ نﺎﻴ ﻤﻫ رد ﺔ د نارو ﻤﻫا نﺪﺑ ﻪﺑ ﻴ
ﺖ ﻲـﻣ ﺪـﻧداد ) نﻮـﺗوﺮﺑ ،
1392 : 12 (.
ﺮﻔﺗ و ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا ﺲﭘ ﻳ
ﺢ ﻲﻣ ار اﻮـﺗ ن ﻋﻮـﻧ ﻲ
،ﻖـﺣ ﺰﻣ ـﻳ ﺖ ـﺑﺮﺠﺗ و ﺔ ﺘـﺳرﺪﻨﺗ ﻲ ﺮـﻈﻧ رد
ﺖﻓﺮﮔ . ﺎﺟ مدﺮﻣ ﺮﮔا ﻳ
هﺎﮕ ﺎﻫ ﻲﻳ اﺮﺑ ي زﺎﺑ ي ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ
، ﻳﺎ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﻲﻳ
ﺎﻫﺎـﻀﻓ ﺖـﻟود ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳ
اﺮـﺑ ار ي
ﺮﻔﺗ ﻳ ﺢ ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻬﻣ ﻴ ﺎ
،ﺪﻨﻨﻜﻧ ﻧد ﻴ ﺎ هدﺮﺴﻓا نﺎﻜﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
يا ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ ﻲﻣ دﻮـﺷ ) ﺎﮕﭼ ـﻳ ﻞ
، 2010 زا ﻞـﻘﻧ ﻪـﺑ ؛
ﺎﻓو ﻲﻳ مﺪﻘﻣ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1397
(.
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ
،ﻦ ﺮﻌﺗ رد ﻳ ﻒ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﻲﻣ ا ﻪﺑ ناﻮﺗ ـﻳ ﻦ دﺮـﻛ هرﺎـﺷا ﻪـﺘﻜﻧ
ا ﻪﻛ ﻳ ﻦ مﺎﺠﻧا ﻊﻗاورد شزرو عﻮﻧ نداد
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻟﺎﻌﻓ زا يا ﻴ ﺖ ﺷزرو يﺎﻫ ﻲ
،هدﺎﺳ ﻢـﻛ ﺰﻫ ﻳ
،ﻪـﻨ ﻏ ﻴ ﺮ ﻤـﺳر ﻲ
،
حﺮﻓ طﺎﺸﻧﺎﺑ و ﺶﺨﺑ ا
ﺖﻛﺮﺷ نﺎﻜﻣا ﻪﻛ ﺪﻧ رد
نآ اﺮﺑ ﺎﻫ ي ﻤﻫ ﺔ دراد دﻮﺟو داﺮﻓا )
ﻜﺳا ﻴ ﻞ ، 2014 : 172 .(
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﻧﻴ ﺰ ﻠﻜﺷ ﻲ ﻟﺎﻌﻓ زا ﻴ ﺖ ﻧﺎﻤﺴﺟ يﺎﻫ ﻲ
ﻳﺎ ﻟﺎﻌﻓ رد ﻢﻈﻨﻣ رﻮﻀﺣ ﻴ
ﺖ
ﻧﺎﻤـﺴﺟ يﺎـﻫ ﻲ
ﺘﺳرﺪﻨﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲ
ﻧﺪﺑ ﺖﻣﻼﺳ و ﻲ
ﻧاور و ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا نارﺬﮔ ،ﻲ ﻲﻣ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ،دﻮﺷ ﻲ
ار
ﻲﻣ ﻞﻜﺷ ﺪﭘ ﻪﺑ و ﺪﻫد ﻳ
نﺪﻣآﺪ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻲﻣ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﺒﺜﻣ دﻮﺷ
) ﻧاﺮﻓود ،ﺲ 1385 : 7 ( . ﻤﻛ ﻴ ﺔﺘ ﭘ ﻴ ﺖﻓﺮـﺸ
ارﻮـﺷ شزرو ي
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﺎـﭘورا ﻲ
ﻪﺑ ار ﺔﻟﺰﻨﻣ ﻳ ﻚ ﺖﺻﺮﻓ ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ و ترﺎﺒﻋ ﺎﻫ
ﻲﻳ اﺮﺑ ي داﺮـﻓا
ﻪﻗﻼﻋ ﺎﻌﻓ رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺖـﻬﺟ ﺖـﻏاﺮﻓ تﺎـﻗوا نﺎـﻣز رد ندﺮﻛ شزرو ﻪـﺑ ﺪﻨﻣ ـﻴﻟ
ﺖ
ـﺷزرو يﺎـﻫ ﻲ
،
ﻫ نوﺪﺑ ﻴ ﭻ دوﺪـﺤﻣ ﻪﻧﻮﮔ ﻳ
ﺖ ﺷﺎﻧ ﻲ ﻌﺿو زا ﻴ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، داﮋﻧ ي ﻟﻮﻠﻌﻣ و ﻴ ﺖـ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ هدﺮـﻛ و رﺎﻌـﺷ
اﺮﺑ شزرو ي حﺮﻄﻣ ار ﻪﻤﻫ ﺮﻛ
د ) ﻟﻮﺨﻟا رﻮﻧا
،ﻲ 1397 : 86 .(
ا زا ﻪﭽﻧآ ﻳ ﻦ ﺮﻌﺗ ﻳ ﻒ ﻲـﻣ طﺎﺒﻨﺘﺳا دﻮـﺷ
اﻳ ﻦـ ﺎﺑ داﺮﻓا ﺔﻤﻫ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻳ
ﺪ شزرو زا هﺮﻬﺑ ندﺮﻛ ﺖـﺳا داﺮـﻓا ﺔــﻤﻫ ﻖـﺣ شزرو و ﺪﻧﻮﺷ ﺪـﻨﻣ
1. Widdop, King, Parnell, Cutts & Millward
) ،ﺎﺑروز 2012 زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛ :
ﺘﺸﻛ ﻲ راد
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1397
(.
اﻮﻓ ﻳ ﺪ ﺑ ﻲ ﺎﻤـﺴﺟ رﺎﻤﺷ ﻧ
ﻲ ـﻧاور و ﻲ شزرو
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﺐﺒﺳ ﺷ هﺪ ﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ شﻼﺗ ﺔ
ﻣاﻮﺟ رد نآ ﻔﻠﺘﺨﻣ ﻊ
ﻲ مﺎﺠﻧا ﻮـﺷ د ) ـﺳراد
،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲ
2017 ( د فﺮﻃ زا و ﻳ
ﺮﮕ
، ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﻪﺑ ﻄﺳاو ﺔ ﺷزرو ﺖﻛرﺎﺸﻣ دﻮﺒﻬﺑ ﻲ
ﺎﺳ ،داﺮﻓا ﻳ ﺮ ﻪـﺒﻨﺟ يﺎـﻫ
ﺷزرو ﻢﻬﻣ ﻲ
ﻧ ار ﻴ ﺰ ﺖﺤﺗ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺪﻫد
) رذﻮﻧ
،نارﺎﻜﻤﻫ و ي 1399
.(
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺶﻫوﮋـﭘ ﺞ نﺎـﺸﻧ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺖﻟود ﺪﻫد ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻳ ﺪ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو شﺮﺘﺴﮔ ﻲ
ﻣﺎﻧﺮﺑ ﺔﺣﻮﻟﺮﺳ ار ﻪ
رد ؛ﺪﻨﻫد راﺮﻗ دﻮﺧ تﺪﻣزارد يﺎﻫ
ﻏ ﻴ ﺮ اﻳ ﻦ
،ترﻮﺻ ﺎﺑ ﻳ ﺪ ﺎﻫرﺎﻣآ رﺎﻈﺘﻧا رد ي
ناﺮﮕﻧ ﺑ ةﺪﻨﻨﻛ ﻴ رﺎﻤ ي ﻏ ،ﺎﻫ ﻴ ﺖﺒ رﺎﻛ زا ﺑ ﺮ ﺑ ﺮﺛا ﻴ رﺎـﻤ ي يﺎـﻫ
ﺷﺎﻧ ﻲ ﻢﻛ زا ﻛﺮﺤﺗ ﻲ
، اﺰﻓا ﻳ ﺶ گﺮﻣ ﻣو ﻴ ﺮ ﻣﻮﻤﻋ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﻛ و ﻲ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ) ﻮﺿر ي رﺎﺸﻓا و ي
،
1398 (.
ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﺷزرو ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲ
ا ﻪﺑ ﻳ ﻦ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﻛ هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﺎﻫ
، ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ هدﺮﺘﺴﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻫ يا
ﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ نﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ﺔ
ا نآ ﻳ دﺎﺠ دﻮﺷ ) و ﻳ پوﺪ ،نارﺎﻜﻤﻫ و 2018
.(
ﻮﺳ زا ي د ﻳ
،ﺮﮕ ﺖﻬﺟ رد
ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﺷزرو ﺖﻛرﺎﺸﻣ
،ﻲ ﻧﻴ زﺎ ﻫﺎﮔآ داﺮﻓا ﺖﺳا ﻲ
ﺤﻣ صﻮﺼﺧرد مزﻻ ﻴ
،ﻂ ﻫﺎﻣ ﻴ ﺖ شزرو
، ﻟﺎﻌﻓ ﻴ ﺖ يﺎﻫ
ﺷزرو
ِﻲ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ر ﻳ ﺰ ي ﻨﭽﻤﻫ و هﺪﺷ ﻴ
ﻦ هوﺮﮔ ﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻲ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ار شزرو رد دﻮـﺟﻮﻣ .
ﻪـﺑ
ﺗرﺎﺒﻋ
،ﻲ ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ا ﺎﺑ دور
ﻳ دﺎﺠ ﺮﺘﺴﺑ ي ﺎﻘﺗرا و دﻮﺒﻬﺑ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ي
ﻧﺎﮕﻤﻫ كرﺎﺸﻣ ﺢﻄﺳ ﻲ
، نﺎﻧآ
ﻤﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار ﻴ
ﻖ دراو شزرو ﻪﺑ ﺮﻛ
د ) رذﻮﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ي
، 1399 .(
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺳرﺮﺑ و ﻲ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ا ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ ناﺮﺘﺧد ﻳ
ﻨ ﻃ ﻪـﻜ ـﻴ ﻒ هدﺮﺘـﺴﮔ ﻌﻤﺟ زا يا ـﻴ
ﺖ
ا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻳ
ﻦ ﻃ ﻴ ﻒ ﺮﻣا ،ﺖﺳا رﻮﺸﻛ رد هدﺮﺘﺴﮔ ي
روﺮﺿ ي
ﻲـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺪـﺳر
) . سﺎـﺳاﺮﺑ
ﻣ شراﺰﮔ ﺆ ﺴﺳ ﺔ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ ر
ﻳ ﺰ ي
ـﺼﺤﺗ لﺎـﺳ رد مﻮـﻠﻋ ترازو ﻴ
ﻠ ﻲ 1398 ــ 1399 ـﻴﻌﻤﺟ ﺖ
ﻮﺠــﺸﻧاد ﻲﻳ رﻮــﺸﻛ نﺎــﻧز و نﻮــﻴﻠﻴﻣ ﻚــﻳ
604 و راﺰــﻫ 457 ــﻔﻧ ﺮ لدﺎــﻌﻣ 6 47/
ﻌﻤﺟ ﺪــﺻرد ــﻴ
ﺖ
ﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻳ ﺖﺳا هدﻮﺑ رﻮﺸﻛ
1( . ،ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو نﻮﻴﺳارﺪﻓ ﺖﻳﺎﺳ شراﺰﮔ سﺎﺳاﺮﺑ 64
نﺎـﻧز ﺪﺻرد
ﻢﻛ شزرو ﻪﺑ ﻢﻛ و كﺮﺤﺗ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ؛ﺪﻧا يرﻮﻃ ﻪﻛ 10 ﺮﺘﺧد نﻮﻴﻠﻴﻣ 18
ﺎﺗ 40 ﻲـﺘﻛﺮﺣ ﺮـﻘﻓ زا لﺎﺳ
ﻲﻣ ﺞﻧر ﺪﻧﺮﺑ .
،لﺎﺣﺮﻫرد اﻳ
ناﺮ ﺪﺟ نارود ﻪﺑ دورو ﺎﺑ ﻳ
ﺪ ﻨﭽﻤﻫ و ﻴ ﻦ و رﺎـﻛ رازﺎـﺑ ﻪـﺑ ناﺮﺘﺧد دورو ﺎﺑ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ و لﺎﻐﺘﺷا ﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﻲ ﻧﺪﻣ و ﻲ ﻠﺣﺮﻣ دراو ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺔ
هزﺎـﺗ ﺪﺟ نارود زا يا ـﻳ
ﺪ ﻪـﺑ و هﺪـﺷ
ﻃ لﺎﺣ رد روﺮﻣ ﻲ
ﺖﺳا تﻻﻮﺤﺗ )
ﺋآﺮﻬﻣ ﻴ ﻦ
، 1395 : 28 .(
ﺮﻛ ﺮﻬﺷ نﺎﻣ ﻧﻴ ﺰ ﺎﻫﺮﻬﺷ زا ﻲﻳ ﻌﻣﺎﺟ زا راﺬﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺔ
ﺘﻨﺳ ﻲ ﺪﺟ ﻪـﺑ ـﻳ ﺪ
ﺮﭙـﺳ ﺖﻋﺮـﺳ ﺎـﺑ ار ي
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ا رد ﻳ ﻦ ﻣ ﻴ نﺎ
، ﻳ ﻜ ﻲ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ناﺮﺘﺧد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻢﻬﻣ
،ﻲ ﻪـﻛ
ﺳرﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻲ
ﺶﻫوﮋﭘ رد و ﺖﺳا ﭘ يﺎﻫ
ﻴ ﺸ ﻴ ﻦ
،ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮕﻧ راﺮـﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ناﺪﻨﭼ
ﺎﻨﻌﻣ كرد ﻒﺸﻛ ﻲﻳ
و ﺴﻔﺗ ﻴ ﺮ اﻳ نﺎﺸ ﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻲ ﺸﺨﺑﺎﻨﻌﻣ ﻲ نآ ﺪﭘ ﻪـﺑ ﺎﻫ ـﻳ ﺪ ة شزرو رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﺋارا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺔ
ﺻﻮﺗ ﻴ ﻔ ﻲ ﻗد ﻴ ﻖ ﻤﻋ و ﻴ ﻖ ا زا ـﻳ ﻦ ـﺴﻔﺗ و كرد ﻴ
ﺮ ﺖـﺳا . ـﻤﻫ رد ﻴ ﻦ ﻪـﻨﻴﻣز ،
ﻣ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻮﺠﺸﻧاد نداد راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪ
ﻳ نﺎ ﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد ﻴ
مﺎ
ﻪـﺑ نﺎـﻣﺮﻛ رﻮـﻧ
ـﻌﻣﺎﺟ ناﻮـﻨﻋ ﺔ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﺷ ﻮﺳ زا و هﺪﺷ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ ي
د ﻳ
،ﺮﮕ ﻲﻣ شﻼﺗ ﺎﻤﻧ
ﻳ ﺪ وﺎﻛاو ﺎﺑ ي
ﺎـﻨﻌﻣ مﺎـﻈﻧ ﻲﻳ
ا ـﻳ ﻦ زا داﺮـﻓا
ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﺑﺮﺠﺗ رد شﺎﻜﻨﻛ ﺔ
ﻧورد ﻲ نآ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﻫ ﻲ
، ﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲ دﺎﺼﺘﻗا و ي رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ
1 . ﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ ﺔ ﻞﺼﻓ ﻪﺑ دﻮﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺔﻣﺎﻧ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻟﺎﻋ شزﻮﻣآ رد يﺰﻳر
س ، 27 ش ، 101 ، 1400 .
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﻮﺠﺸﻧاد رد ار ﻳ
نﺎ ا ﺮﺘﺧد ﻳ ﻦ
ﺎـﺳﺎﻨﺷ هﺎﮕـﺸﻧاد ﻲﻳ
ـﻨﻛ ﺪ ا زا و ـﻳ ﻦ ﺮﻃ ـﻳ
،ﻖ ﻠﺤﺗ ـﻴ ﻞ و
ﺴﻔﺗ ﻴ ﺮ ﻌﻣﺎﺟ ﻲ ﺎﻄﻣ ﺮﺘﺴﺑ رد نآ زا ﻪﻌﻟ
هﺪﺷ ﺪﻫد ﻪﺋارا . ﻟد ﻴ ﻞ ﭘ هﺎﮕﺸﻧاد بﺎﺨﺘﻧا ـﻴ
مﺎ
ا نﺎـﻣﺮﻛ رﻮـﻧ ـﻳ
ﻦ
ا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻳ
ﻦ ﻪﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ناﻮﻨﻋ
ـﻳ ﻚ
ﻫﺎﮕـﺸﻧاد ﺪـﺣاو ﻲ
ﻃ ،ﻊﻣﺎـﺟ ﻴ
ـﻔ ﻲ هدﺮﺘـﺴﮔ ﻪﺘـﺷر زا ار يﺎـﻫ
ﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲ ﺼﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ زا ﻴ
ﻠ ﻲ اﺮﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا و ﻳ
ﺶ ﺼﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻴ
تﻼ ﻤﻜﺗ ﻴ ﻠ ﻲ دﻮـﺧ رد
ﺎﺟ ي ﻮﺠﺸﻧاد هﺪﺷ ﺚﻋﺎﺑ و ﺖﺳا هداد ﻳ
نﺎ
نﺎﺘـﺳا و نﺎﺘـﺳا ﺮـﺳاﺮﺳ زا
ﻢـﻫ يﺎـﻫ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ راﻮـﺟ
ﺼﺤﺗ ﻴ ﻞ اﻳ ﻦ ا و ﺪﻨﻨﻛ بﺎﺨﺘﻧا ار هﺎﮕﺸﻧاد ـﻳ
ﻦ
ﺒـﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘـﺴﺑ عﻮـﺿﻮﻣ ﻲ
ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖـﻬﺟ ار ﺔ
عﻮـﺿﻮﻣ
ﺘﺧا رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻴ
رﺎ ﺶﻫوﮋﭘ راﺮﻗ ﺮﮔ ﺖﺳا هداد .
فاﺪﻫا
مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ مﺎﻈﻧ ﻒﺸﻛ ،ﻲﻔﻴﻛ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا فﺪﻫ رد نﺎـﻣﺮﻛ رﻮـﻧ
نورد زا هﺎﮕﻧ و يﺮﻴﺴﻔﺗ دﺮﻜﻳور ذﺎﺨﺗا ﺎﺑ ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ةﺪﻳﺪﭘ صﻮﺼﺧ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ1
هداد ﻲﻤﻳادارﺎﭘ يﻮﮕﻟا ﺔﺋارا ﻪﻨﻴﻣز دﺎﻴﻨﺑ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ـﺑ ﺮﺛﺆـﻣ ﻲـﮕﻨﻫﺮﻓ و يدﺎـﺼﺘﻗا ــ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﺮ
ﺖﺳا ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد .
ﻖﻴﻗد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ تاذ ﻪﺑ ﻢﺋﺎﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،ﺮﺗ
ﻦـﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ2
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﺴﺑ رد هﺪﻳﺪﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ
.
ﻲﻣ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻠﺻا تﻻاﺆﺳ ،هﺪﺷﺮﻛذ فﺪﻫ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ﻦﻳا ناﻮﺗ
دﺮﻤﺷﺮﺑ ﻪﻧﻮﮔ :
1 . و ﺖـﺴﻴﭼ ﻲﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ةﺪـﻳﺪﭘ زا ﺮـﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺖﺷادﺮﺑ و كرد
نآ ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ مﺎﻈﻧ
؟ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ ﻪﭼ نﻮﻣاﺮﻴﭘ ﺎﻫ
2 . دﺮﺒﻫار ﻞﻤﻋ ﺎﻳ ﺎﻫ ﻲﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ةﺪﻳﺪﭘ صﻮﺼﺧرد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻣﺎﻌﺗ ـ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﺴﺑ رد
؟ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ هﺪﺷ
3 . ﻪﻨﻴﻣز ،ﻲّﻠﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﺎﻳ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻠﺧاﺪﻣ و يا
ﻞﻜﺷ ﺮﮔ نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻲﻳﺎـﻨﻌﻣ مﺎـﻈﻧ ﻪﺑ هﺪﻨﻫد
؟ﺖﺳا ماﺪﻛ صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ﺮﺘﺧد 4 . ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻞﻤﻋ ﺎﻳ ﺎﻫدﺮﺒﻫار يﺎﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ةﺪﻳﺪﭘ صﻮﺼﺧرد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻣﺎﻌﺗ ـ
؟ﺖﺳا ماﺪﻛ ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ 5 . ﻲـﻣ يﺰﻛﺮﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﭼ يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ صﻮـﺼﺧرد ﺮـﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻲﻳﺎـﻨﻌﻣ مﺎـﻈﻧ ناﻮـﺗ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘـﺴﺑ رد ار نآ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ هﺪـﺷ
؟دﺮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺮﻴﺴﻔﺗ
1. Emic 2. Substantitve
ﺤﺗ تﺎﻴﺑدا ﻖﻴﻘ
زﻮــﺣ رد ة ﻪــﻌﻣﺎﺟ شزرو ﻲــﺳﺎﻨﺷ
، ﺗﺄ ﻟﻴ تﺎــﻔ ﻘﺤﺗ و ﻴ تﺎــﻘ دﺪــﻌﺘﻣ ي هﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا
؛ ﺪــﻨﻧﺎﻣ بﺎــﺘﻛ
ﻪﻌﻣﺎﺟ شزرو ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺘﺷﻮﻧ
ﺔ بﺎـﺘﻛ ،ﺲﻧاﺮﻓ ود كاژ شزرو و ﻪـﻌﻣﺎﺟ
ـﻣا ﺮـﺛا ﻴ ﻦ
ﻟﻮـﺨﻟا رﻮـﻧا ﻲ
ـﻳ ﺎ
ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺪﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺘﺷﻮﻧ
ﺔ ﻌﺳﻮﺗ رد ﻪﻛ نﻮﺗوﺮﺑ ﺔ
ا ـﻳ ﻦ
ﺮﺛﺆـﻣ ﺶـﻘﻧ هزﻮـﺣ ي
ﻪﺘـﺷاد ﺪـﻧا . ﻪـﻠﻤﺟ زا
ﻠﺧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﻲﻣ ﻢﻫ ﺗ ﻮ نا ذ دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻳ
ﻞ دﺮﻛ هرﺎﺷا :
ﺎﻓو ﻲﻳ مﺪﻘﻣ نارﺎﻜﻤﻫ و )
1397 ( ﺳرﺮﺑ رد ﻲ ﻌﺳﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺔ
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﺮﻈﻧ سﺎﺳاﺮﺑ ﺔﻳ
هداد ﻨﺑ ـﻴ دﺎ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻧﻼﻛ يﺎﻫ
ﻲ ﻟﺎﺳ رد رﻮﺸﻛ رد ﻪﻛ ﻴ
نﺎ ﺧا ﻴ ﺮ زﻮﺣ رد ة ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
،ﺖـﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻐﺗ
ﻴﻴ ﺮ ﮕﻤﺸﭼ ﻴ ﺮ ي اﺰﻓا رد ﻳ ﺶ ور رﻮـﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ي
هداﺪـﻧ
ﺖﺳا . ﺘﺸﻛ ﻲ
،راد
،نارﺎﻜﺒﺣﺎﺻ ﻮﺿر
ي ﺷﻼﻛ و ﻲ ) 1397 ( ﺎﺳﺎﻨﺷ رد ﻲﻳ لﺪﻣ و زﺎﺳ ي ﺎـﻫرﺎﻜﻫار ي ﻌـﺳﻮﺗ ﺔ
شزرو ﻧﺎﮕﻤﻫ يﺎﻫ ﻲ
ﺑﻴ ﻦ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ ﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد ﻴ
ﺪﻨﺟﺮ ﺎﻫرﺎﻜﻫار ﻪﺑ ي
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو ﺔﻌﺳﻮﺗ ﻲ
ـﺑ ﻴ ﻦ
ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ ﺑ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد ﻴ
ﺪﻨﺟﺮ هرﺎﺷا ﺪﻧدﺮﻛ دﺎﻬﻧ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻳ ﻪﻨ زﺎﺳ ي
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو ﮓـﻨﻫﺮﻓ ﻲ
، ـﺣاﺮﻃ ﻲ
ﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪ ﺮﻔﺗ يﺎﻫ ﻳ ﺤ ﻲ ﺷزرو و ﻲ ﺎﻤﺣ و ﻳ ﺖ ﻟﺎﻣ ﻲ ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو زا ﻲ
ﻮﺠـﺸﻧاد ﻳ
،نﺎ شزرو ﺔﻌـﺳﻮﺗ ﺖـﻬﺟرد
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﻣ ﻴ نﺎ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ ﻲﻣ ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮔ ناﻮﺗ .
رذﻮﻧ ي
، ـﺑﺮﻋ ﻲ ﻢـﻠﻋ و ) 1399 ( ـﺋارا رد ﺔ ﻞـﻣاﻮﻋ لﺪـﻣ
ﻋﺎﻤﺘﺟا بﻮﻠﻄﻣ رﺎﺘﻓر دﻮﺒﻬﺑ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻲ
ﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو ﺮـﺑ ﺪﻴﻛﺄ ﻲ
، ا ﻪـﺑ ـﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ ـﺳر ﺪﻴ ﻪـﻛ ﺪﻧ
ﺑ ﺖﻬﺟ دﻮﺒﻬ ﻋﺎﻤﺘﺟا بﻮﻠﻄﻣ رﺎﺘﻓر ﻲ
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو ﺮـﺑ ﺪـﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ نﺎﻧز ﻲ
، ﮕﻧا ﻞـﻣاﻮﻋ ﻴ
ـﺷﺰ ﻲ
، ـﺳﺎﺴﺣا ﻲ
،
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
، دﺮﻓ ي
، ﺸﻧاد ﻲ ﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲ
رادﺎـﻨﻌﻣ ترﻮـﺻ ﻪﺑ ي
ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ﺪـﻧ . ا رد ـﻳ ﻦ ـﺑ ﻴ ﻦ
،
ـﺸﻧاد ﻞـﻣاﻮﻋ ﻲ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ راد ار ﺮﻴﺛﺄﺗ د
. اﺪـﻧ ﻲﻳ
، ﻦـﺴﺣ
ﺑﺎـﺼﻗ و رﻮـﭘ ﻲ
) 1388 ( ﻠﺤﺗ رد ـﻴ ﻞ دﺮـﺒﻫار ي ﺎﻘﻣ و ﻳ ـﺴ ﺔ رو شز
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﻏ و ﻞﻏﺎﺷ ناﻮﻧﺎﺑ ﻴ
ﻞﻏﺎﺷﺮ ا ﻪﺑ ﻢﻗ ﺮﻬﺷ ﻳ
ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ ـﺳر ﺪﻴ د زا ﻪـﻛ ﺪﻧ ـﻳ
هﺎﮔﺪ
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎـﻧز هﺪـﺷ
ﻢﻛ ﺰﻫ ﻳ ﻪﻨ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ندﻮﺑ ﻲ
ﻧﺎـﻣﺮﻬﻗ شزرو ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲ
ﻢـﻬﻣ ﺮـﺗ ﻳ ﻦ شزرو ﻪـﺑ ﺮـﺘﻤﻛ ﻪـﺟﻮﺗ و تﻮـﻗ
ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﺎﻗآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناﻮﻧﺎﺑ ﻳ
نﺎ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻳ ﻦ
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﻒﻌـﺿ .
هدازﺮﻫﺎـﻃ نارﺎـﻜﻤﻫ و
) 1399 ( ـﺋارا رد ﺔ
ادارﺎﭘ لﺪﻣ ﻳ
ﻤ ﻲ ﻌﺳﻮﺗ ﺔ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲ
ا ﻪﺑ ﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ر ﺳ ﺪﻴ و شﺮـﮕﻧ دﻮـﺒﻬﺑ ﻪﻛ ﺪﻧ
ﻫﺎﮔآ ﻲ
، اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﮕﻧا ﻴ هﺰ اﺰﻓا و ﻳ ﺶ ﺑادﺎﺷ و طﺎﺸﻧ ﻲ
ﻲﻣ ﻮﺠﺸﻧاد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺐﻠﺟ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻳ
،نﺎ و نﺎـﻨﻛرﺎﻛ
ﺎﻀﻋا ي ﻫ ﻴ ﺖﺌ ﻤﻠﻋ ﻲ ﻟﺎﻌﻓ رد ﻴ ﺖ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو يﺎﻫ ﻲ
دﻮﺷ هﺎﮕﺸﻧاد .
ـﻫاﺮﻓ ﻧﺎ ﻲ
، ـﻠﻗ ﻲ ﺮـﻨﻫ و داز ي
) 1400 (
ﻠﺤﺗ رد ﻴ ﻞ اﻮﺘﺤﻣ ي ﺷزرو تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ ﻲ
ور ﺎﺑ ﻳ دﺮﻜ ي ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﺮﺑ ﻲ
ا ﻪﺑ ﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﺖﺳد ﻳ ﻪـﺘﻓﺎ ﻪـﻛ ﺪـﻧا
ﺘﻣ ﺄ ﻣ رد ﻪﻧﺎﻔﺳ ﻴ
نﺎ ـﺷزرو تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ ﻲ
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﻲ
ﺎﺟ ﻳ هﺎـﮕ رﻮـﺧرد ﻬﺟﻮـﺗ ﻲ و دراﺪـﻧ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺷزرو تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻲ
ا رد ﻳ ﻦ
دراد صﺎـﺼﺘﺧا لﺎـﺒﺗﻮﻓ شزرو ﻪﺑ تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ .
ﺠﻟا ﻴ ـﺳراﻮ ﻲ نارﺎـﻜﻤﻫ و
) 2021 ( ﺳرﺮﺑ رد ﻲ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ا ﻪﺑ نآ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﻳ
ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ ـﺳر ﺪﻴ رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﺮـﮔا ﻪـﻛ ﺪﻧ
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
ﻪﺑ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺮﺼﻨﻋ ي ﮔﺪﻧز رد ﻢﻬﻣ ﻲ
دﻮﺷ لﺪﺑ داﺮﻓا
، ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ـﻳ ﻚ ﺪـﻧﺮﺑ ـﻳ ﺎ ـﻳ ﻚ ﺐـﺴﭼﺮﺑ
ﮔﺪﻧز رد ﺖﺒﺜﻣ ﻲ
ﻣ نﺎﺸﻧ ار دﻮﺧ داﺮﻓا ﻲ
اﺮﺑ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺪﻫد ي
ﺑ ﻪ د ﺖـﺳ
ـﻣ ﺖـﺑﺎﻗر ﻢﻫﺎـﺑ نآ ندروآ ﻲ
ﺪـﻨﻨﻛ .
ﻻ ﻳ
1ﻮ ) 2021 ( ﺑ دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺮ
ور ي ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲ
ا ﻪﺑ ﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪـﺠ ـﺳر ﻴ ﻪـﻛ ﺪ ﻳ ـﻜ ﻲ زا
1. Liu
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲ
،
ـﺷزرو تﺎـﻧﺎﻜﻣا دﻮـﺒﻧ ﻲ
ﺖـﺳا . ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺶﻫوﮋـﭘ وا نﺎـﺸﻧ
ﻲﻣ ﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻫد ﻳ
ﻖ مﺮﻧ ﺎﻫراﺰﻓا ي آ ﻼﻧ ﻳ ﻦ ﻣ و ﺖﻋﺮﺳ ﻪﻛ ـﻴ
ناﺰ ﻟﺎـﻛ ﺮ ي
ﻲـﻣ ار داﺮـﻓا ﺪﻨﺠﻨـﺳ
، ﻲـﻣ ناﻮـﺗ
ﮕﻧا ﻴ هﺰ يا ﺑ ياﺮ ﺖﻛﺮﺷ رﺎﺠﺗ يﺎﻫ ي ﺷزرو ﻲ اﻳ دﺎﺠ
ـﺷزرو ﺖﻛرﺎـﺸﻣ زا ﻪﻛ دﺮﻛ ﻲ
داﺮـﻓا ﺑ هﺮـﻬ
ـﺷ ﺪـﻨﻣ ﻮ ﺪﻧ .
ﻮﻜﮕﻧﻮﺳ
1ﻲﻳ ) 2021 ( ﻧﻴ ﺰ ﻪﻜﺒﺷ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﻲ زﺎﺠﻣ ي اﺮﮔ رد ﻳ ﺶ هرﺎـﺷا شزرو ﻪـﺑ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ
ﻲﻣ ﺮﻃ زا ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺪﻨﻛ ﻳ
ﻖ ﺎﻣﺮﺳ ﻳ ﻪ راﺬﮔ ي ﻠﭘا رد ﻴ ﻜ ﻴ ﻦﺸ زرو يﺎﻫ ش ﻲـﻣ ﮕﻧا ناﻮـﺗ ـﻴ ﺰ ة ﺒـﺳﺎﻨﻣ ﻲ رد
اﺮﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ي
ا شزرو ﻳ دﺎﺠ دﺮﻛ . ﻧادوا و ﻲ نارﺎﻜﻤﻫ )2
2018 ( ﻪـﺑ شﺮـﮕﻧ ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ دﻮـﺧ ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﻧﺎﺧد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻴ
تﺎ ﺷزرو ﻦﻛﺎﻣا مﺎﻤﺗ رد دود نوﺪﺑ ﻲ
ﻣﻮﻤﻋ ﻲ ﻣ رد ﻴ نﺎ ا نﻻﺎـﺴﮔرﺰﺑ ـﻳ
تﻻﺎ ﻪـﺑ هﺪـﺤﺘﻣ
اﻳ ﻦ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﻲﻣ ﻪﺳ ﻪﻛ ﺪﻨﺳر ﺼﻣ ﻢﺠﻨﭘ
ﺮ ف ﻠﻌﻓ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ ﻲ
ﻧﺎﺧد تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻴ
،تﺎ
ـﺳ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ ﻴ
ﺎﻫرﺎﮕ ي
ﻧوﺮﺘﻜﻟا ﻴ ﻜ ﻲ ﻤﻫ رد دود نوﺪﺑ ﺔ
نﺎﻜﻣ
ـﺷزرو يﺎـﻫ ﻲ
ﻣﻮـﻤﻋ ﻲ ﻒﻟﺎـﺨﻣ ا ﺪـﻧ . ﺳ ﻴ ﺖـﺳﺎ نوﺪـﺑ ﻞـﻣﺎﻛ يﺎـﻫ
ﻧﺎﺧد ﻴ تﺎ ﺷزرو ﻦﻛﺎﻣا رد
،ﻲ
ـﻣ ،دراد ار ﻮﻛﺎـﺒﻨﺗ و نﻮـﺗﻮﺗ عاﻮـﻧا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﻊﻨﻣ ﻪﻛ ﻲ
ﺪـﻧاﻮﺗ ﺶﻫﺎـﻛ ﻪـﺑ
ﻟﻮﺒﻘﻣ ﻴ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ا زا هدﺎﻔﺘﺳا ـﻳ
ﻦ و ﺎـﺳ ﻳ ﻞ
ﺪـﻨﻛ ﻚـﻤﻛ .
ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﮓـﻧﻮﻛ و ﺗﻴ رﻮـﻠ ) 2014 (
، ﺎﻤﺣ ـﻳ ﺖ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻮﺳ زا ي ﺘﺣ و نﺎﺘﺳود ،هداﻮﻧﺎﺧ ﻲ
ناﺮﮕﻳد ﻳﺎ اﺮﮔ رد ﺖﻟود ﻳ
ﺶ ﻤﻫا شزرو ﻪﺑ ـﻴ
ﺖ ﻻﺎـﺑ ﻲﻳ راد د .
ﻲﻣ ﻣﺎﮕﻨﻫ دﺮﻛ ﺎﻋدا ناﻮﺗ ﻲ
ﺰﻫ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﻛ ﻳ
ﻪﻨ اﺮﺑ مزﻻ يﺎﻫ ي
ﺪﻧزﺮﻓ ﻳﺎ ﻬﺗ ار ناﺪﻧزﺮﻓ ـﻴ
ﻪ نﺎـﻧآ فاﺪـﻫا زا و
ﺘﺸﭘ ﻴ ﻧﺎﺒ ﻲ دروآ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ
، رد ﻧﺎﺘﺳود ﻦﺘﺷاد سﺮﺘﺳد ﻲ
ﻟﺎﻌﻓ رد ﻪﻛ ﻴ ﺖ ﻬﺳ دﺮﻓ ﺎﺑ ﺖﻏاﺮﻓ تﺎﻗوا يﺎﻫ ﻴ
ﻢ ا ﺪـﻧ
ﻮﺸﺗ رﺎﻨﻛ رد ﻳ
ﻖ ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو ﻪﺑ ﺖﻟود ﻲ
ـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﻲ
ﺎـﻘﺗرا رد ي شزرو رد داﺮـﻓا ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﺢﻄـﺳ
ﻧﺎــﮕﻤﻫ ﻲ دراد . ﺮﻈﻧ ﻖــﺒﻃ ﺔــﻳ
،بﻮــﻛ 1976
، ﺎﻤﺣ دﺮــﻓ ﻪــﭼﺮﻫ ــﻳ
ﺖ ناﺮــﮕﻳد ﺑ ار ﻴ ﺮﺘــﺸ ﺎﻤﻧ كرد ــﻳ
،ﺪ
ﺳآ ﻴ ﺐ ﺬﭘ ﻳ ﺮ ي و ي سﺮﺘﺳا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺤﻣ يﺎﻫ
ﻴ ﻄ ﻲ ﺎﻤﺣ و ﺮـﺘﻤﻛ ـﻳ
ﺖ ﻋﺎـﻤﺘﺟا ﻲ ا ﺐـﺟﻮﻣ ـﻳ ﻦ رد سﺎـﺴﺣا
ﻲﻣ داﺮﻓا ﻮﺷ د )
،بﻮﻛ 1976 ﻣﻼﻜﺸﻟﺎﮔ رﻮﭙﻣﻼﻏ زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ ؛ ﻲ
،نارﺎﻜﻤﻫ و 1399
.(
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ
،ﻦ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد رد هﺪﺷ
ﺎﻴﺑ رد ناﺮـﺘﺧد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧ
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﻲ
اﺰﻣ ﻳﺎ ي دﺪﻌﺘﻣ ي اﺮﺑ ي
ﺧ هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﺪـﻫاﻮ
ﺖـﺷاد
؛ ﻪـﺑ رﻮـﻃ ي
ﺘـﺸﻛ ﻪـﻛ ﻲ و راد
نارﺎــﻜﻤﻫ )
1397 ( ﻢــﻬﻣ ﺮــﺗ ﻳ ﻦ ﻮﺠــﺸﻧاد ﺖﻛرﺎــﺸﻣ رد ﺮﺛﺆــﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ ﻳ
نﺎ ﻧﺎــﮕﻤﻫ شزرو رد ﺮــﺘﺧد ﻲ
ار
دﺎﻬﻧ ﻳ ﻪﻨ زﺎﺳ ي ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻲ
ﺎﻤﺣ و ـﻳ ﺖ ﻟﺎـﻣ ﻲ ﻻﻮﺌـﺴﻣ ن ا زا ـﻳ ﻦ ﻲـﻣ شزرو ﺪـﻨﻧاد
. رذﻮـﻧ ي و
نارﺎﻜﻤﻫ ) 1399 ( ﺸﻧاد ﻞﻣاﻮﻋ ﻲ
ﻢﻬﻣ ار ﺮﺗ ﻳ ﻦ ﻦﺴﺣ و ﻞﻣﺎﻋ
ﺑﺎـﺼﻗ و رﻮـﭘ ﻲ
) 1388 ( ﻢـﻛ ﺰﻫ ﻳ ﻪـﻨ ار ندﻮـﺑ
و تﻮﻗ ﻲﺑ ﻬﺟﻮﺗ ﻲ ﻻﻮﺌﺴﻣ ن
ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ تﻮـﻗ زا ار ﻲ
ﻪﺘـﺴﻧاد ناﻮﻧﺎـﺑ ﺪـﻧا
. و هدازﺮﻫﺎـﻃ
نارﺎﻜﻤﻫ ) 1399 ( ا رد ﻢﻫ ﻳ ﻦ ﻣ ﻴ نﺎ ﻠﻣاﻮﻋ ﻲ
ﻫﺎـﮔآ و شﺮـﮕﻧ دﻮـﺒﻬﺑ ﻞـﺜﻣ ﻲ
ـﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ اﺰـﻓا ﻳ ﺶ ﮕﻧا ـﻴ هﺰ ،
ﺑادﺎﺷ و طﺎﺸﻧ ﻲ
ﻐﺘﻣ زا ار ﻴ ﺎﻫﺮ ي ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ ﻓﺮﻌﻣ ﻲ هدﺮﻛ ﺪـﻧا . اﺮﻓ ﻧﺎـﻫ ﻲ نارﺎـﻜﻤﻫ و )
1400 ( ﻲـﺑ ﻬﺟﻮـﺗ ﻲ
ﻻﻮﺌﺴﻣ ن ﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو ﻪﺑ ﻲ
ﻞـﻣاﻮﻋ زا ار
ا رد ناﻮﻧﺎـﺑ ﺖﻛرﺎـﺸﻣ مﺪـﻋ ﻢـﻬﻣ ـﻳ
ﻦ ﻲـﻣ شزرو ﺪـﻨﻧاد
. رد
ﺟرﺎﺧ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲ
ﺠﻟا ﻢﻫ ﻴ ﺳراﻮ ﻲ نارﺎﻜﻤﻫ و )3
2021 ( ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻧ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو ﺪ ﻲ
ﺎﺑ ـﻳ ﺪ ﻪـﺑ ﺔـﻟﺰﻨﻣ ﺮـﺼﻨﻋ
ﻤﻬﻣ ﻲ ﮔﺪﻧز رد ﻲ هداﻮﻧﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﮔ راﺮﻗ ﺎﻫ
ﻴ دﺮ . ﻻ ﻳ ﻮ ) 2021 ( ﺖـﺳا ﺪـﻘﺘﻌﻣ ﻢﻫ ا
ﺘـﺳ تﺎـﻧﺎﻜﻣا زا هدﺎﻔ
1. Songkui
2. Odani, flaherty et all 3. Alguacil,Nunez-pomar et all
مﺮﻧ راﺰﻓا ي ﻼﻧآ ﻳ ﻦ ﻲﻣ ﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻴ ناﺰ ﺎﻘﺗرا ار ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺪﺸﺨﺑ
. ﮕﻧﻮـﺳ ﻜ ﻮ ﻲﻳ ) 2021 ( ﻪﻜﺒـﺷ
ﻋﺎـﻤﺘﺟا يﺎـﻫ ﻲ
زﺎﺠﻣ ي ﻠﭘا و ﻴ ﻜ ﻴ ﻦﺸ ﺷزرو يﺎﻫ ﻲ
ا رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ زا ار ﻳ
ﻦ ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻣ ﺪﻧاد .
دراﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،لﺎﺣﺮﻫرد هﺪﺷدﺎﻳ
ﻘﺤﺗ فاﺪﻫا و ﻴ
ﻖ ﻠﻣاﻮﻋ زا ﻲ ﻞﺜﻣ : زﺎﺳدﺎﻤﺘﻋا ي
، ﮕﻧا ﻴ ـﺷﺰ ﻲ
،
ﻪﻧﺎﺳر ﻌﻤﺟ يﺎﻫ ﻲ
ﻪﻜﺒﺷ ، ﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻲ
زﺎﺠﻣ و ي اﺰﻓا ، ﻳ ﺶ ﻫﺎﮔآ ﻲ اﻮﻓ زا ناﻮﻧﺎـﺑ ـﻳ
ﺪ ﻌـﺳﻮﺗ ،شزرو ﺔ
ز ﻳ ﺖﺧﺎﺳﺮ ﺷزرو تﺎﻧﺎﻜﻣا و ﺎﻫ ﻲ
ﻪﺑ و ﻳ هﮋ كرﺎﭘ رد ﻐﺘﻣ و ﺎﻫ ﻴ ﺎﻫﺮ ي د ﻳ ﺮﮕ ي ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻋ راﺬـﮔ
ﺎﻘﺗرا رد ي ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﺘﺧد ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻲ
هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
.ﺖﺳا
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ
ﻌﻗاو ﻴ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﺖﻛرﺎﺸﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻪﻛ ﻲ
ﺎﺑ ﻳ ﺪ دﻮـﺷ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﻚﺒـﺳ
و
تدﺎﻋ هراو ﺖﺳا ) ،ﺲﻧاﺮﻓود 1385
: 48 ( . ا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ
ﻦ مﻮﻬﻔﻣ
، ﺎﺑ ﻳ ﺪ ا ﻪﺑ ـﻳ ﻦ ﻪـﭼ ﻪـﻛ داد ﺦـﺳﺎﭘ لاﺆـﺳ
ﻠﻣاﻮﻋ ﻲ ﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻲ ﺪﻧﻮﺷ ژر ﻳ ﻢ اﺬـﻏ ﻲﻳ ﮔﺪـﻧز رد شزرو و ﻲ
ﺎﺟ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﻳ
ﻫﺎـﮕ ﻲ مدﺮـﻣ و ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد
ﺟﺮﺗ ﻴ ﺢ ﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ي
ﺑ ﻪ ﮔرﺎﻛ ﻴ ﺮ ي ﻋ ﻠﻣاﻮ ﻲ ﺘﻣﻼﺳ ﺮﻀﻣ ﻪﻛ ﻲ
اﻳ نﺎﺸ ﺖـﺳا ) ﺎﻋر ﻪـﻠﻤﺟ زا ـﻳ
ﺖ ندﺮـﻜﻧ
ژر ﻳ ﻢ اﺬﻏ ﻲﻳ
، ﺸﻛ ﻴ نﺪ ﺳ ﻴ رﺎﮕ ﻠﻗ و ﻴ
،نﺎ و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ فﺮﺼﻣ (...
ﻟﺎﻌﻓ و شزرو ، ﻴ
ﺖ ﺎـﻫ ي ﻧﺪـﺑ ﻲ ﺣﻮﻟﺮـﺳ ار ﺔ
ﮔﺪﻧز ﻲ ﻮﺧ ﻳ ﺶ ﺪﻨﻫد راﺮﻗ . ﻢﻬﻣ ا ﻪﻤﻫ زا ﺮﺗ ﻳ
ﻪﻜﻨ ﻠﻣاﻮﻋ ﻪﭼ ﻲ ﻣ ﺚﻋﺎﺑ ﻲ دﻮﺷ
ﮔﺪـﻧز ﻚﺒـﺳ داﺮﻓا ﻲ
ﻮـﺧ ﻳ ﺶ
ﮔﺪﻧز ﻚﺒﺳ سﺎﺳاﺮﺑ ار ﻲ
شزرو ﻣ رﻮﺤ
؟ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﮔﺪـﻧز ﻚﺒﺳ مﻮﻬﻔﻣ
ﻲ شزرو ﺮﻌﺗ رد ،رﻮـﺤﻣ ﻳ
ـﻔ ﻲ ﻪـﻛ
ﻪﻓﺮﺣ شزرو زا ،ﺖﺳﺎﻣ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ا
ي ـﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻲ ﮔ ـﻴ دﺮ
ـﺷ ﻪـﺑ و ﻴ هﻮ ﺎـﻫ ﻲﻳ ناﺪﻧوﺮﻬـﺷ ﻪـﻛ دراد هرﺎـﺷا
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو و شزرو ﻪﺑ ،دﻮﺧ ﺖﻣﻼﺳ ﻆﻔﺣ صﻮﺼﺧرد ﻲ
ﺎﻤﺘﻣ ﻳ ﻞ ـﻣ ﻲ ﺪﻧﻮـﺷ . ا رد ـﻳ ﻦ ﻪـﻨﻴﻣز ﻖـﺒﻃ ،
د ﻳ هﺎﮔﺪ ﻦﻤﻓﺎﮔ ﺑ ، ﻴ ﻦ
» ﻋﺎﻤﺘﺟا دﻮﺧ ﻲ
« ﻳﺎ
» ﻮﻫ ﻳ ﺖ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲ
« ﺎﺑ
»
ـﻌﻗاو دﻮـﺧ ﻲ
« دراد دﻮـﺟو ﻪﻠـﺻﺎﻓ )
ﻪـﺑ
ﺤﺗﺎﻓ زا ﻞﻘﻧ ﻲ
ﺻﻼﺧا و ﻲ
، 1387 (.
ﻣ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺶﻨﻛ مﺎﮕﻨﻫ رد داﺮﻓا ﻲ
ﺪﻨﺷﻮﻛ ﻪﺒﻨﺟ ا ي
ﺎـﻤﻧ ار دﻮـﺧ زا ﻳ
ﺶ
ﺬﭘ درﻮﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻫد ﻳ
شﺮ د ﻳ ناﺮﮕ ﺪﺷﺎﺑ . د ﻳ ناﺮﮕ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺪﻣ و ماﺪﻧا ﺐﺳﺎﻨﺗ صﻮﺼﺧرد ﻳ
ﺮ ﻳ ﺖ ﺮـﺑ ﺺﺨـﺷ
ﻧ دﻮﺧ نﺪﺑ ﻴ
ﺰ ﺪﻨﻨﻛ توﺎﻀﻗ .
نآ ﻫ ﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻣ صﻮﺼﺧرد ﻴ
ناﺰ ﻤﻫا ﻴ ﺖ ﺘﻣﻼﺳ ﻲ
، ژر ﻳ ﻢ اﺬـﻏ ﻲﻳ ﺐـﺳﺎﻨﺗ و
اﺮﺑ ماﺪﻧا ي ﻧ دﺮﻓ ﻴ ﺰ ﺪﻨﻨﻛ توﺎﻀﻗ .
اﻳ ﻦ توﺎﻀﻗ ـﻣ ﺎﻫ ﻲ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺗارﺎـﻈﺘﻧا ﺎـﺑ ﻲ
ﺪـﻣ صﻮـﺼﺧرد دﺮـﻓ زا ﻳ
ﺮ ﻳ ﺖ
ﺤﺻ ﻴ ﺢ ﻮﺳ زا ،ﺶﻧﺪﺑ ﺮﺑ ي
د ﻳ ناﺮﮕ دﻮﺷ حﺮﻄﻣ .
د فﺮﻃ زا ﻳ ﺮﮕ
، د ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻳ
هﺎﮔﺪ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﺮـﺻﺎﻌﻣ سﺎﻨـﺷ
،
ﮔ ﻴ ﺰﻧﺪ
، ﻣ ﻲ ناﻮﺗ ا ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا ﻳ
ﻦ توﺎﻀﻗ ﺴﻣ رد تارﺎﻈﺘﻧا و ﺎﻫ ﻴ
ﺮ ﭘ ﺎﺑ و ﻊﻣاﻮﺟ ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻴ
ﻦﺘـﺳﻮ ﻊـﻣاﻮﺟ
اﺮﻓ ﻪﺑ ﻳ ﺪﻨ ﻧﺎﻬﺟ ﻲ ﻧﻮﮔ ﻪﺑ ،نﺪﺷ ﺔ
ﺮﺗﺮﺛﺆﻣ ي ـﻣ لﺎﻤﻋا نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻊﻣاﻮﺟ رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺮﺑ ﻲ
ﺪﻧﻮـﺷ ) آﺮـﻬﻣ ﻴﺋ ﻦ
1395 : 139 (.
ﺎﻫرﻮﺸﻛ مدﺮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ي
ﭘ ﻴ ﻪﺘﻓﺮﺸ ﻠﺒﺗ و ﻴ تﺎﻐ نآ ﺎﺘـﺳار رد ﺎﻫ ي
شزرو و ماﺪـﻧا ﺐـﺳﺎﻨﺗ رد
ﻓ ﺐﻟﺎﻗ ﻴ ﻢﻠ ﺎﻫ ﺳ و ﺮ ﻳ لﺎ ﻪﺑ و ﺎﻫ ﻠﻛرﻮﻃ ﻲ ﺮﻃ زا ﻳ ﻖ ﻪﻧﺎﺳر ﺎﻫ ي ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲ ﺎﻫرﻮـﺸﻛ ﻪﺑ ي
ﻧ ﻪﻌـﺳﻮﺗ لﺎـﺣ رد ـﻴ
ﺰ
ﻻﺎﺑ رﺎﺸﻗا اﺪﺘﺑا و دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻨﺧر ﻲﻳ
ا رد ار ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻳ
ﻦ ﺳﺎﺴﺣ و هﺎﮔآ صﻮﺼﺧ ﻴ
ﺘ ﻲ نآ رد ﮕﻧاﺮﺑ ﺎـﻫ ﻴ ﻪـﺘﺨ
اﺮﻓ نآ زا ﺲﭘ و دﺮﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻳ
ﺪﻨ ﺮﻛذ هﺪﺷ ﺎﭘ رﺎﺸﻗا ﻪﺑ ﻴﻳ
ﻦ ﻧﻴ ﺰ ﺳر ﺪﻫاﻮﺧ ﻴ ﺪ . ﺎﺑ دﻮـﺟو
،ﻦـﻳا ﻞﻜـﺷ يﺮـﻴﮔ
ﺳ ﻚﺒ شزرو ﻲﮔﺪـﻧز
ﺖـﺤﺗ رﻮـﺤﻣ ،هوﺮـﮔ يﺎﻫرﺎـﺸﻓ ،يدﺎـﺼﺘﻗا و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا تﻻاﻮـﺣا و عﺎـﺿوا ﺮﻴﺛﺄـﺗ
لﺪﻣ ﺪﻧراد راﺮﻗ ﺰﻴﻧ دﺮﻓ يرﺎﺘﻓر يﺎﻫ )
مﺎﻫﺮﻛﺎﻛ
،1
2007 ( . زا ﻲـﻜﻳ ،ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا مﻮـﻠﻋ بﺎﺤـﺻا هﺎﮔﺪـﻳد زا
ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ،شزرو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ و ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﺖﺳا ،ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو هﮋﻳو
نﺎـﻧز ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا و
ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ زا ﻲﻤﻴﻧ
نآ ﻲﻧﺎـﮕﻤﻫ شزرو و ناﻮﻧﺎـﺑ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ،ﺪﻨﻫد ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺎـﻫ
دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺮﺴﻴﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ )
فﻮﻛﺎـﺟاژ ،2
2006 (
يﺮﺑاﺮﺑﺎـﻧ و تﻼﻜـﺸﻣ ﺎـﺑ نﺎـﻧز ﺪـﻨﭼﺮﻫ ؛ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻲﺳﺮﺘﺳد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ و تﺎﻧﺎﻜﻣا ﻪﺑ ﻦﺘﺷاﺪﻧ
شزﻮـﻣآ دﻮـﺒﻧ ،ﻲﺷزرو يﺎﻫ
ﻨـﺗ ،ﻲـﺼﺼﺨﺗ يﺎـﻫ يﺎـﻔﻳا رد ﺶ
ﺶﻘﻧ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ دﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫ ﺪﻧا
) ﮓﻨﻳﺪﻠﻴﻫ ،3
2006 ( .
ﻪـﻌﻣﺎﺟ زا ﺮـﮕﻳد ﻲـﺧﺮﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ،نﺎـﺳﺎﻨﺷ
ﺖﺻﺮﻓ زا نﺎﻧز ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رد ﺖﻛﺮﺷ ﺖﻬﺟ نادﺮﻣ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ
موﺮـﺤﻣ ﻲـﺤﻳﺮﻔﺗ و ﻲﺷزرو يﺎﻫ ﺪـﻧا
) ﻢﻟﺎـﭘ ،4
2000 .(
ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﻟﺎﻣ ،ﻲﺘﻳﺮﻳﺪﻣ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻳﺎﻫ
)
5ﻲﺋﻮﮔ ، 2007 .(
ﺶﻫوﮋﭘ شور
هدﺎﻔﺘﺳا شور ،ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺔﻨﻴﺸﻴﭘ و عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد هﺪﺷ
6يا ﺖﺳا . ﻦـﻳا
ﻪﺑ شور شور زا ﻲﻜﻳ ﺔﻟﺰﻨﻣ ﺖﺳا ﻲﻔﻴﻛ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻠﺻا يﺎﻫ
. ﻪﻨﻴﻣز ﺔﻳﺮﻈﻧ دﺮﻜﻳور هدﺎﻔﺘﺳا يا
هﺪـﺷ
مﺎﻈﻧ ﺎﻳ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
7ﺪﻨﻣ ﺖﺳا . ﺶﻫوﮋﭘ ،دﺮﻜﻳور ﻦﻳا رد مﺎﻈﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﮔ
ﻪﺑ ﺪﻨﻣ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺔﻌﺳﻮﺗ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ عﻮﺿﻮﻣ رد ﻞﻣﺎﻌﺗ و ﺶﻨﻛ ،ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
دﻮـﺧ ةﺪـﺷ
دزادﺮﭙﺑ ) ،نﺎﻤﻳا 1391 : 148 .(
ﺶﻫوﮋـﭘ ،دﺮـﻜﻳور ﻦـﻳا رد ،ﺮـﮕﻳد ترﺎـﺒﻋ ﻪـﺑ ﻞـﻤﻋ ﻖـﻳﺮﻃ زا ﺮـﮔ
مﺎﻈﻧ هداد رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﻌﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﻣ ﻒـﺸﻛ ﻲﻧﺎﻌﻣ يراﺬﮔﺪﻛ ﻞﺣاﺮﻣ ﻲﻃ و ﻒﺸﻛ ار ﺎﻫ
ار هﺪـﺷ
فﺮﻇ رد ﻪﻟﻮﻘﻣ يﺎﻫ ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﺒﻗ زا يﺪﺣ ﺎﺗ يا
ﺮﺗﻻﺎـﺑ حﻮﻄـﺳ رد و ﻲﻤﻳادارﺎـﭘ لﺪـﻣ و دﺰـﻳر
ﻲﻣ ﻪﺋارا ار صﺎﺧ ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺪﻫد
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و يرﺪﻴﺣ 1398
: 12 .(
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور و يرﺎﻣآ ﺔﻌﻣﺎﺟ يﺮـﻴﮔ
:
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور صﻮـﺼﺧرد ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ اﺪـﺘﺑا رد ،يﺮـﻴﮔ
ﻮـﺷد و ﺶﻫوﮋـﭘ عﻮﺿﻮﻣ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﻪـﺑ ﻲـﺳﺮﺘﺳد يرا
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور زا ﺎـﻫ ﺪـﻨﻤﻓﺪﻫ يﺮـﻴﮔ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا سﺮﺘﺳدرد .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﭙﺳ
ﻪـﻨﻴﻣز ﺔـﻳﺮﻈﻧ ﺶﻳاﺪـﻴﭘ ﻪـﺑ ﻚﻤﻛ ﺖﻬﺟ رد يﺮﻈﻧ يﺮﻴﮔ يا
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻧور ﺔﻣادا يﺎﻤﻨﻫار .
ﺮـﻔﻧ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ رد ﻪﻛ ﺖﻓر ﺶﻴﭘ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﻳﺮﺟ
ﻃا ياﺮﺑ ﺎﻣا ،ﺪﺷ اﺪﻴﭘ ﻲﺳﺮﺘﺳد يﺮﻈﻧ عﺎﺒﺷا ﻪﺑ ﻢﻬﻧ و ﺖﺴﻴﺑ نﺪـﻣﺎﻴﻧ ﺪـﻳﺪﭘ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼﺮﻫ نﺎﻨﻴﻤ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ،ﺪﻳﺪﺟ ﺔﻟﻮﻘﻣ ﺖـﻓر ﺶﻴﭘ ﻢﻜﻳ و ﻲﺳ ﺮﻔﻧ ﺔﺒﺣﺎﺼﻣ ﺎﺗ ﺎﻫ
. ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﺶﻫوﮋـﭘ رد نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
ﻞﻣﺎﺷ 31 مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد زا ﺮﻔﻧ لﺎﺳ رد نﺎﻣﺮﻛ رﻮﻧ
1399 ﺪﻨﺘﺴﻫ .
هداد يروآدﺮﮔ ةﻮﻴﺷ و راﺰﺑا ﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﺑا: ﺖﺳا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﺷ
. ﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪ رد ﺎـﺑ ﺎﻫ
1. Cockerham 2. Zajacov 3. Hilding 4. Palm 5. Gui
6. Grounded Theory 7. systematic approach
ﻪﻓﺮﺣ لﻮﺻا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻲﻗﻼﺧا و يا
ترﻮـﺻ ﻪﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪﻤﻴﻧ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ ﻲﻧﺎﻣز رد ﺪﻨﻣرﺎﺘﺧﺎﺳ
1 ﺎـﺗ 2
ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓﺮﮔ ترﻮـﺻ ﺖﻋﺎـﺳ .
ﻢـﻫ ﺎـﺑ نﺎـﻣز
ﺦﺳﺎﭘ ،ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻪﺋارا يﺎﻫ
ﺶﻴﻓ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا زا ﺲﭘ و ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺷاددﺎﻳ و يرادﺮﺑ
ًادﺪـﺠﻣ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ نداد
ﻮﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ تﺎﻴﺋﺰﺟ حﺮﺷ ﺎﺑ ﻖﻴﻗد ﻲﺴﻳﻮﻧزﺎﺑ در .
هداد شزادﺮــﭘ شور هداد و تﺎــﻋﻼﻃا:
ﻖــﻴﻤﻋ و دازآ ﺔﺒﺣﺎــﺼﻣ ﻚــﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ مزﻻ يﺎــﻫ
ﻊﻤﺟ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻬﻧرد ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ يروآ ﺖﺑﺎﺛ يﺎﻫ
1
يﺮـﻈﻧ يراﺬـﮔﺪﻛ و )2
زﺎـﺑ يراﺬـﮔﺪﻛ ،3
يرﻮﺤﻣ ﻲﺸﻨﻳﺰﮔ ،4
(5
ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗو .
صﻮﺼﺧرد رﺎﺒﺘﻋا
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و6
يﺮـﻈﻧ قﺎـﻔﺗا ،ﻲـﻔﻴﻛ ﺶﻫوﮋﭘ7
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻴﺑ يﺮﻈﻧ
ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪﻴﺒـﺷ ﻲﻤﻴﻫﺎـﻔﻣ زا ناﺪﻨﻤـﺸﻳﺪﻧا ﻲـﺧﺮﺑ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ناﺮﮔ ﻲـﻤﻛ يﺎـﻫ
هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧا
) ،نﺎﻤﻳا 1391 : 152 .(
ﻲـﻣ ،ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
ﺶﻫوﮋـﭘ رد ﻪـﻛ ﺖـﻔﮔ ناﻮـﺗ ،ﻲـﻔﻴﻛ يﺎـﻫ
هزاﺪـﻧا ﺔﻠﻴﺳو
ﺶﻫوﮋـﭘ دﻮـﺧ يﺮـﻴﮔ
نﺎـﻧآ رﺎـﺒﺘﻋا رد ﺲـﭘ ؛ﺪﻨﺘـﺴﻫ ناﺮـﮔ و ﺖـﻗد ،ترﺎـﻬﻣ ﺪـﻳﺎﺑ ﺰـﻴﻧ
دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نﺎﺸﺘﻴﺣﻼﺻ )
،ﻦﺗﺎﭘ 2002 : 94 .(
رﺎـﻴﻌﻣ ﻪـﺑ نﺪﻴـﺳر ياﺮـﺑ ،ور ﺶﻴـﭘ ﺶﻫوﮋـﭘ رد
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻚﻴﻨﻜﺗ ﻪﺳ زا ،ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ﻲﻔﻴﻛ يﺎﻫ
ﺪﻧراﺮﻗ ﻦﻳﺪﺑ ﻪﻛ دﻮﺷ :
1 . ﺎﻀﻋا ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺑﺎﻳرﺎﺒﺘﻋا ﺎﻳ لﺮﺘﻨﻛ :
ﺖﻛرﺎﺸﻣ زا شور ﻦﻳا رد نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
) نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد (
ـﺳاﻮﺧ ﻪﺘ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺪﺷ ﺪﻨﻫد ﺮﻈﻧ نآ ﺖﺤﺻ درﻮﻣ رد و ﺪﻨﻨﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا ار ﻲﻠﻛ يﺎﻫ .
ﻂـﺳﻮﺗ ﻲﺠﻨﺳرﺎﺒﺘﻋا ،ﻊﻗاورد
ﻲﻣ خر ﻲﻧﺎﻣز ﺎﻀﻋا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﺪﻫد
نﺎـﻧآ توﺎـﻀﻗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺖﻬﺟ ،ﺎﻀﻋا ﻪﺑ ار ﻲﻧاﺪﻴﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮔ
ﺪﻧادﺮﮔﺮﺑ . ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﺎﻳ ﺎﻀﻋا ﻪﻛ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﻀﻋا رﺎﺒﺘﻋا زا ﻲﺸﻫوﮋﭘ نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
) ﻪـﺑ
ـﺋارا ﺔﻠﻴـﺳو ﺔ
ﻪﻟﻮﻘﻣ ،ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ نآ ﻂﺑاور و ﺎﻫ
ﺖﻛرﺎﺸﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻲﻠﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ و نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
نآ يﻮﺳ زا ﺎﻫ ًﺎـﻀﻌﺑ و ﺎـﻫ
ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﻲﻳﺎـﻬﻧ تاﺮـﻈﻧ يﺎﻨﺒﻣﺮﺑ ﻲﺋﺰﺟ تﺎﺣﻼﺻا نﺎﮔﺪـﻨﻨﻛ
( ﺪـﻨﻨﻛ ﻚـﻤﻛ )
لﻮـﺳاﺮﻛ : 2007 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻘﺳ و ﺖﺤﺻ ياﺮﺑ ﺮﮔ ﺖﺳد
ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻚﻳ ﺔﺋارا و ﻞﻴﻠﺤﺗ مﺎﺠﻧا زا ﺪﻌﺑ هﺪﻣآ يﺮﻴﮔ
،ﻲﻠﻛ ﻪﺑ تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺗ ﺖﻓر ﺶﻫوﮋﭘ ناﺪﻴﻣ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد رﺎﺑ ﺖﺳد
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ داﺮﻓا ﺎﺑ ار هﺪﻣآ نﺎـﻴﻣ رد هﺪـﺷ
دراﺬﮕﺑ . ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺔﺋارا زا ﺪﻌﺑ ﺪﻧدﻮﺑ ﻖﻓاﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ داﺮﻓا ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻴﮔ
.
2 . ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ :
هداد ﻪﺑ ،شور ﻦﻳا رد ﺖﺧﺎﺳ ﺎﺗ ﺪﺷ عﻮﺟر مﺎﺧ يﺎﻫ
ﺎـﺑ ﻪـﻳﺮﻈﻧ يﺪـﻨﺑ
هداد دﻮﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا و ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ مﺎﺧ يﺎﻫ .
3 . يﺰﻴﻤﻣ ﻚﻴﻨﻜﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا :
ﺪﻨﭼ ﺖﻬﺟ ﻪﺑ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺪﻨﭼ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد يﺪﻌﺑ
عﻮﺿﻮﻣ ندﻮﺑ
) ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺮﺘﻛد ﺮﻔﻧ ود ناور يﺮﺘﻛد ﺮﻔﻧ ﻚﻳ و ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲـﺳﺎﻨﺷ ( ،يراﺬـﮔﺪﻛ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞـﺣاﺮﻣ ﺮـﺑ
مﻮﻬﻔﻣ
ﺪﻨﺘـﺷاد ترﺎـﻈﻧ تﻻﻮﻘﻣ جاﺮﺨﺘﺳا و يزﺎﺳ .
،ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ ،ور ﺶﻴـﭘ ﺶﻫوﮋـﭘ رد
1. fixed comparison 2. theoretical coding 3. open coding 4. axial coding 5. selective coding 6. validity 7. reliability
ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻚﻴﻨﻜﺗ زا ﻲﻳاور ﺶﺠﻨﺳ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ يﺎﻫ .
ﻦـﻳا رد ،ﺮـﮕﻳد فﺮـﻃ زا
ﺶﻴﭘ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻞﻣﺎﻛ ﻒﻴﺻﻮﺗ ﺎﺑ هﺪﺷ شﻼﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ضﺮﻓ
ﻞـﻣﺎﻛ تﺎﻴﺋﺰﺟ ﺔﺋارا و ﺶﻫوﮋﭘ ﻂﻳاﺮﺷ و ﺎﻫ
ـﻣ ﻪـﻛ ﻲﻧﺎـﺴﻛ ياﺮـﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ لﺎﻘﺘﻧا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ ،نآ ﻲﺳﺎﺳا تﺎﻜﻧ درﻮﻣ رد ﻲ
ﺪـﻨﻫاﻮﺧ
ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺶﻫوﮋـﭘ و ﺪـﻳآ دﻮـﺟو ﻪـﺑ نﺎﻜﻣا ﻦﻳا ،ﺪﻨﻫد لﺎﻘﺘﻧا ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺔﻨﻴﻣز ﻪﺑ ار ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ناﺮـﮔ
لﻮﻘﻌﻣ درﻮﻣرد ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺮﮕﻳد ﺪﻨﻨﻛ توﺎﻀﻗ لﺎﻘﺘﻧا ﻦﻳا ندﻮﺑ
. يﺎـﺟ ﻪـﺑ ،ﻲـﻔﻴﻛ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪـﺘﺒﻟا
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ مﻮﻬﻔﻣ ،ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛دﻮﺷ
ﻪﻜﻨﻳا يﺎﺟ ﻪﺑ ﺮﮔ ﺪـﻫاﻮﺨﺑ
ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ دﻮﺷ ﺪﻋﺎﻘﺘﻣ هﺪﻨﻧاﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻲﭘ رد ،ﺪﻨﺳﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻂﻳاﺮﺷرد داﺮﻓا ﻲﻃ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﺘﻓﺎﻳ ،ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﺷ
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ زا ﺎﻫ .
نﺎـﻜﻣا ﻪـﻜﻨﻳا ياﺮـﺑ و ﺶﻫوﮋـﭘ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ندﻮﺑ ﻲﺑﺎﻳدر ﻞﺑﺎﻗ ياﺮﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ،ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ لﺮﺘﻨﻛ و ﻲﺳرزﺎﺑ تﺎـﻴﺋﺰﺟ ،دﻮـﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ زا جرﺎﺧ داﺮﻓا ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﻨﻴﻤﻃا
هداد يروآدﺮﮔ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻢﻴﻤﺼﺗ ةﻮﺤﻧ و ﺎﻫ
يﺮﻴﮔ ﺮﻴﺴﻔﺗ ،ﺎﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺎﻫ
ﻲﻃ يﺎﻫ رد هﺪـﺷ
ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻪﮕﻧ و ﻪﻴﻬﺗ ﻲﺳﺮﺑﺎﺴﺣ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﭘ يﺎﺟ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻧﺎـﺼﺼﺨﺘﻣ ﻂـﺳﻮﺗ و هﺪـﺷ يراد
ﺪﺷ ﻲﺳرزﺎﺑ و روﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ زا جرﺎﺧ ﺖﺳا ه
.
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻲﻔﻴﻛ ِﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا فﺪﻫ ﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺔ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻔﻟﺆﻣ و ﺎﻫ ﻣز ﻴ ﻪﻨ ﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ ﻲ
ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﻛرﺎﺸﻣ
ﻧﺎﮕﻤﻫ شزرو رد ﻲ
ﺑﻴ ﻦ ﻮﺠﺸﻧاد ﻳ نﺎ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﺮﺘﺧد رﻮﻧ
ﮋﺗاﺮﺘﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ي
ﺮﻈﻧ ﺔﻳ هداد دﺎﻴﻨﺑ
ﺖﺳا . ﻢﻬﻣ يراﺬﮔﺪﻛ ﻪﻛ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺗ راﺰﺑا و شور ﻦﻳﺮﺗ
ﻪﻳﺰﺠ و هداد ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺔـﻳﺮﻈﻧ رد ﺎـﻫ
ﻪﻨﻴﻣز ﻲﻣ زﺎﻏآ لوا ﺔﻠﻫو رد زﺎﺑ يراﺬﮔﺪﻛ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يراﺬﮔﺪﻛ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ،ﺖﺳا يا دﻮﺷ
. ﻦـﻳا
ﻪﻳﺰﺠﺗ زا مﺪﻗ ﻦﻴﻟوا ﻪﻛ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲﮔﮋﻳو و تﻻﻮﻘﻣ فﺎﺸﺘﻛا ﺖﻤﺳ ﻪﺑ يﺮﻈﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗو
ﺖـﺳا نﺎـﻧآ يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ يراﺬﮔﺪﻛ ﺪﺣاو ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺟ ﻪـﺑ نآ ﻲـﻃ ﻪـﻛ ﺖﺳا هﺪﻴﺳر مﺎﺠﻧا
هداد زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ اﺪﻴﭘ ﻲﺳﺮﺘﺳد ﺎﻫ
. ﺮﻫﺎﻇ ﺎﺑ ﻂﺧ يراﺬﮔﺪﻛ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ نﺪﺷ ﻪﺑ
ﻂﺧ
هداد ﻲﻣ يرﻮﺤﻣ يراﺬﮔﺪﻛ ﻪﺑ ﺖﺑﻮﻧ ،ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﺑ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ نآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺳر
ﺖـﺳد هﺪـﻣآ
ﻪـﻟﻮﻘﻣﺮﻳز ﻪـﺑ زﺎـﺑ يراﺬـﮔﺪﻛ نﺎﻳﺮﺟ رد
هداد ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ يﺎـﻫ ﺪـﻧﻮﻴﭘ ﺎـﻫ
ﻪـﻣادا رد و ﺪﻧﺪـﺷ هداد
ﺮﻳز ﺪﻧﺪﺷ ﻂﺒﺗﺮﻣ هﺪﻤﻋ تﻻﻮﻘﻣ ﻪﺑ تﻻﻮﻘﻣ .
ِﻲـﻠﻛ تﻻﻮـﻘﻣ ،يرﻮـﺤﻣ يراﺬـﮔﺪﻛ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺔﻣادا رد
ﻪﺑ ﺖﺳد ﻪـﻛ ﺪﻧﺪـﺷ ﻢﻴـﻈﻨﺗ ﻲﻤﻳادارﺎـﭘ لﺪﻣ بﻮﭼرﺎﭼ ﺐﻟﺎﻗ رد زﺎﺑ يراﺬﮔﺪﻛ نﺎﻳﺮﺟ رد هﺪﻣآ ا
ـﻳ ﻦ
لﺪﻣ ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺎﻫ
، ﻣز ﻴ ﻨ ﻪ ﺗاﺮﺘﺳا ،ﺎﻫ يﮋ ﺎﻫ و ﺎﻴﭘ ﺎﻫﺪﻣ ي
زرو رد نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﺖﻛرﺎـﺸﻣ ﻲﻧﺎـﮕﻤﻫ ش
ﻲﻣ دزادﺮﭘ . رد زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ و ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا ﻪﺘـﺴﻫ ﺔـﻟﻮﻘﻣ ،ﻲﺑﺎـﺨﺘﻧا يراﺬﮔﺪﻛ ﺔﻠﺣﺮﻣ رد ،ﺖﻳﺎﻬﻧ
نﺎﺘﺳاد ﻚﻴﻨﻜﺗ ﻪﺑ يزادﺮﭘ
ﻪـﻟﻮﻘﻣ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ ﻢﻈﻨﻣ رﻮﻃ ﺪـﺷ هداد ﺪـﻧﻮﻴﭘ ﺎـﻫ
) رد نﺎﺘـﺳاد ﻂـﺧ حﺮـﺷ
ﻊﻤﺟ ﻪﺠﻴﺘﻧ و يﺪﻨﺑ يﺮﻴﮔ
.(
ﻚـﻳ ﻪﺘـﺴﻫ ﺔـﻟﻮﻘﻣ ﻚﻳ نﻮﻣاﺮﻴﭘ تﻻﻮﻘﻣ ﺔﻤﻫ ،ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد ﻪـﭼرﺎﭘ
ﻧﺪﺷ ﻂـﺧ رد ﻪـﻟﻮﻘﻣ نآ ﺶـﻘﻧ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺷاد زﺎﻴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻮﻘﻣ و ﺪ
ﺪﻧﺪﺷ هداد حﺮﺷ يﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻴﺋﺰﺟ ﺎﺑ نﺎﺘﺳاد .
مﺎـﺠﻧا ﺎﺑ نداد
ﻊـﻤﺟ ﻦﻴـﺣ رد زﺎـﺑ يراﺬـﮔﺪﻛ يروآ
