ﻠﻋ ﺖ يﺎﻫ ﻦﭽﭼ ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ مواﺪﺗ
ﻊﻴﻓر ﻦﻴﺴﺣ ﺮﺘﻛد *
ﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫ ﻮﻀﻋ نار
يرﺎﻘﻔﻟاوذ ﺪﻴﺣو
نارﺪﻧزﺎﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
2 / 12 / 1389 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ 10
/ 3 / 1390 (
هﺪﻴﻜﭼ ﻦﭽﭼ ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺮﻗ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ راﺮﻤﺘﺳا ﻪﻴﺳور ﺎﺑ
. ﻦﭽﭼ ﺎﻫ ﻪﻛ نﺎﻣز نﺎﻤﻫ زا
ﮓﻨﺟ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻦﻴﻣزﺮﺳ ،يرﺎﻤﻌﺘﺳا يﺎﻫ
لﺎﻐﺷا ﻪﺑ نﺎﺷ ﺮﺳ رد ﻲﺒﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا يادﻮﺳ ،زوﺮﻣا ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻣآرد
ياﺮﺑ و ﺪﻧراد نﺪﻴﺳر
ﻪﻈﺤﻟ ،فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻪﺑ ﻲﺘﺣ و ﺪﻧﺪﻴﺸﻜﻧ ﺖﺳد هزرﺎﺒﻣ زا يا
يﺎﻫ ﺰﻴﻣآ ﺖﻧﻮﺸﺧ
سور يﻮﺳ زا ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﻞﺳﻮﺘﻣ ﺰﻴﻧ ﺪﺷ بﻮﻛﺮﺳ و ﺪﺸﻧ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺑ ﺎﻫ
. ﻦﭽﭼ ﻪﻛ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺎﻣا ﺎﻫ
ﻦﻴﺑ رد ار مﻮﻗ يﺎﻫ ﻣ ﻪﻴﺳور ﻒﻠﺘﺨﻣ ،ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺰﻳﺎﻤﺘ
ورﺪﻨﺗ ﺪﺷ و ﺎﻬﻧآ ندﻮﺑ ت
ﻦﺘﺷاد لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻋدا
ﺎﻬﻧآ ﺖﺳا . ﺳ ود ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﭘ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺆ
؛ﺖﺳا ﻲﻠﺻا لا ﺖﺴﺨﻧ
يﺎﻄﻋا ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻣ ﻪﻴﺳور ﺖﻟود اﺮﭼ
ﻪﺑ لﻼﻘﺘﺳا ﻦﭽﭼ
ﺎﻫ ﻧ لﻼﻘﺘﺳا ﺐﺴﻛ ياﺮﺑ نﺎﻧآ هزرﺎﺒﻣ لﺎﺳ ﺪﻨﭼ رد ﺖﺴﻴ
لﻼﻘﺘﺳا ﺖﻠﻋ ﻪﻜﻨﻳا يﺮﮕﻳد و ؟
ﻦﭽﭼ ﻲﻫاﻮﺧ ﭼ ﺎﻫ
ﺖﺴﻴ ﺿﺮﻓ ؟ ﻴ ﻪ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ زا ﺪﻫاﻮﺧ
ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻦﭽﭼ يﺎﻫ
ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد شدﻮﺧ ﻲﻌﻓاﺪﺗ ﻊﺿاﻮﻣ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺶﻟﺎﭼ و ﺎﻴﺣ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ط
ﻮﻠﺧ ت هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ
ﻨﻛ ﺪ . ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد و ﻲﻫاﻮﺧ لﻼﻘﺘﺳا ﻲﻠﺻا ﻞﻳﻻد زا يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود يﺎﻫ
ﻦﭽﭼ ﺎﻫ ﺖﺳا .
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ﺒﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا ،ﻲ
ﻨﻣ ﻲﻣﻮﻗ ﻪﺸﻗﺎ ،
ﭽﭼ ،ﻦ طاﺮﻓا ،يورﺪﻨﺗ ،ﻲﻳاﺮﮔ ﻴﺳور
،ﻪ ﻲﻫاﻮﺧ يدازآ
* Email: hooshyar22@yahoo.com
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺸﻗﺎﻨﻣ ﻪ يﺎﻫ ﻞﻜﺷ ،ﻲﺳﺎﻴﺳ تﺎﻴﺣ رد ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻲﻣﻮﻗ ﺖﻟود ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ و يﺮﻴﮔ
هدﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺎﻫ
ﻪﺑ و ﺖﺳا هﺪﺷ نآ ﻪﺑ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ يﻮﺳ زا ،ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ .
ﺮﺑ مﻮﻗ ﺎﻳ داﮋﻧ ﻚﻳ ﻂﻠﺴﺗ
ﻲﺘﻳﺎﺿرﺎﻧ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻲﺘﻟود هﺎﮕﺘﺳد ﺎﻫ
ﺶﺠﻧر و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ .
مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻢﺴﻴﻟﺎﻳﺮﭙﻣا ﺮﺼﻋ رد
هوﺮﮔ ﺮﺑ يداﮋﻧ يﺎﻫدرﻮﺧﺮﺑ ﺰﻴﻧ نرﺪﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻴﻤﻫا ﺮﮕﻳد يﺎﻫ
ﺖﺷاد يا .
،ﺮﺼﻋ ﻦﻳا رد
تﺮﺟﺎﻬﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و دﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣﻮﻗ و يداﮋﻧ ﻲﻫﺎﮔآ ﺮﻴﻏ و يرﺎﻤﻌﺘﺳا گرﺰﺑ يﺎﻫ
اﺮﻗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ يورردور نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫداﮋﻧ ،يرﺎﻤﻌﺘﺳا ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ر
. ﺖﻴﻠﻗا ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﻊﻗاو رد و ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﻞﺻﺎﺣ ﺎﻫرﻮﺸﻛ نورد رد ﻲﻣﻮﻗ ﻲﻳاﺮﮔ ﻲﻠﻣ
ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻢﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻳﻮﻧ
ﺖﻴﻠﻗا ﻲﻣﻮﻗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ سﺎﺴﺣا سﺎﺴﺣا ﻢﻫ و هﺪﺷ ﺎﻫ
يﺎﻫ ﻲﻠﻣ ﻲﻳاﺮﮔ هدﺮﻛ ﺖﻳﻮﻘﺗ ار ﻢﻛﺎﺣ مﻮﻗ
ﺖﺳا . ﻊﺒﻃ ﺖﻴﻠﻗا ﻪﻤﻫ ا رﻮﺸﻛ زا نﺪﺷ اﺪﺟ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻲﻣﻮﻗ و ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻠﺻ .
يرادﺎﻓو ناﺰﻴﻣ
ﺖﻴﻠﻗا ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود ﻪﺑ ﺎﻫ ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻳﻻد
. ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود ﺖﺳﺎﻴﺳ
ﺖﻴﻠﻗا ﺎﻬﻧآ ﻞﺣ و بﺬﺟ ﺎﻳ و ﺎﻬﻧآ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺖﻳﻮﻫ ﻆﻔﺣ ﺖﻬﺟ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻣﻮﻗ و ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻴﻣﻮﻗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ نورد رد .
ﺖﻴﻠﻗا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﻞﻣاﻮﻋ
دراد ﻒﻠﺘﺨﻣ .
ﻪﺑ ﻊﺒﻃ ﺖﻴﻠﻗا ﻒﻌﺿ و تﻮﻗ يرﺎﻴﺴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻠﻣ يﺎﻫ
ﺖﻴﻠﻗا ناﺰﻴﻣ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ ناﺰﻴﻣ ،ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﺖﺣﺎﺴﻣ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ داﺪﻌﺗ ﻪﻠﻤﺟزا و ﻲﻠﻣ توﺮﺛ رد ﺎﻫ
دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ هﺮﻴﻏ .
هوﺮﮔ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺖﻳﻮﻫ مواﺪﺗ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺎﻣا ﻲﻣ ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﻮﺷ رد توﺎﻔﺗ ،د
ﺢﻄﺳ ﺎﻬﻧآ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﺳا
. ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳا
ﺖﻴﻠﻗا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺶﻘﻧ ﻞﻣاﻮﻋ ﻲﻠﻣ ﺢﻄﺳ رد ﺎﻫ
و ﺖﻳﺮﺜﻛا ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ سﺎﻤﺗ ﺎﻳ اوﺰﻧا ناﺰﻴﻣ ،ﺎﻬﻧآ ﻲﻧورد يﺮﺒﻫر و ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ،ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻞﻜﺷ دراد ﺐﻟﺎﻏ مﻮﻗ درﻮﺧﺮﺑ )
،ﻪﻳﺮﻴﺸﺑ 1385 ﺺﺻ ، 282 - 281 (.
ﻦﻬﻛ ﺖﻓﺎﻴﻫر ،ﻲﻣﻮﻗ ﺞﻴﺴﺑ هرﺎﺑرد نﺎﻳاﺮﮔ
ﺖﻳﻮﻫ1
سﺎﺴﺣا و ﺚﻋﺎﺑ ار هوﺮﮔ ﻚﻳ رد ﻦﻬﻛ يﺎﻫ
ﻲﻣ نﺎﻴﺑ و ﻪﺘﺴﻧاد ﻲﻣﻮﻗ ﺞﻴﺴﺑ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺲﻔﻧ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻗ ﺞﻴﺴﺑ هﻮﻘﻟﺎﺑ هﺎﮕﻳﺎﭘ ،ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
توﺎﻔﺗ دﻮﺟو ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻣﻮﻗ ﺞﻴﺴﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
. رد ﻦﻳا درﻮﻣ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺰﻴﻧ و ﺎﻫ
هﺎﮔﺪﻳد دراد دﻮﺟو ﻲﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ .
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫ
» ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻠﺧاد رﺎﻤﻌﺘﺳا
« 2
، ﻪﻛ ﻲﺘﻓﺎﻴﻫر
1. Classicists
2. Internal Colonialism Theory
دﺮﻛ ﻦﻳوﺪﺗ ار نآ ﺮﺘﭽﻫ اﺪﺘﺑا .
رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻣﻮﻗ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺮﺑ يو
يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ﺪﻳﺪﺸﺗ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ،رﻮﻬﻇ لﺎﺣ رد ﻲﻠﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ﻞﺧاد ﻪﻴﺣﺎﻧ يﺎﻫ
ﺰﻛﺮﻣ ﻚﻳ نﺎﻴﻣ يا
دﻮﺷ ﺖﻳﻮﻘﺗ نآ فاﺮﻃا ﺖﻴﻌﻤﺟ و ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ .
و ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻦﻳا رد ار ﻲﻣﻮﻗ ﺞﻴﺴﺑ
ﻲﻣ رﻮﻬﻇ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻘﻃﺎﻨﻣ هﺪﺷ رﺎﻤﺜﺘﺳا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺶﻴﺑ يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ ﺪﻧاد
ﺪﻧا .
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ
،ﺎﻫ
» ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻲﻳاﺮﮔ ﻪﺒﺨﻧ
1« ﺖﺳا . هوﺮﮔ ﺞﻴﺴﺑ مﺎﮕﻨﻫ نﺎﮕﺒﺨﻧ ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﻲﻣ شﻼﺗ يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود ﺎﻳ ﺎﺒﻗر ﻪﻴﻠﻋ ﺪﻨﭼ يﺎﻫدﺎﻤﻧ ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺑ ار هوﺮﮔ ﻪﻧﺎﮔ ﺷ
ﻞﻜ ﺪﺣاو و ﻢﺠﺴﻨﻣ
ﻲﻣ لﻻﺪﺘﺳا و ﺪﻧروآرد ﻪﺒﻨﺟ زا ﻪﻜﻠﺑ ،ﻪﺒﻨﺟ ﻚﻳ زا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ هوﺮﮔ يﺎﻀﻋا ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
هوﺮﮔ ﺮﮕﻳد و ﺪﻨﺘﺴﻫ توﺎﻔﺘﻣ ﺎﻫ
ﻪﻤﻫ ﺖﺳا ﺚﺤﺑ ﻦﻳا هﺪﻨﻨﻛ ﺖﻳﻮﻘﺗ ،هوﺮﮔ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺮﺻﺎﻨﻋ .
زا
،ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﮕﻳد
» ﻦﻴﺑ ﻲﻣﻮﻗ ﺶﻜﻤﺸﻛ و ﺖﻴﻣﻮﻗ نﺪﺷ ﻲﻠﻠﻤﻟا «
يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ و ﺖﺳا
ﺧ ﻲﻠﻣ ﻖﻠﺧ رد ﺎﻬﻧآ ﻢﻬﺳ و ﻲﻣﻮﻗ ﺶﻜﻤﺸﻛ دﺎﺠﻳا ﻚﻳﺮﺤﺗ رد ﻲﺟرﺎ و ﻲﻣﻮﻗ ﺖﻳﻮﻫ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﺖﻛﺮﺣ رﻮﻬﻇ رد ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻦﻳا هﺪﻤﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻠﻣ ﻪﺸﻳﺪﻧا شﺮﺘﺴﮔ و ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ ﻪﻳﺰﺠﺗ يﺎﻫ
ﻲﻣﻮﻗ ﻲﻳاﺮﮔ
دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ ) ،يراﺮﺑ و ﻲﭽﺘﻛﺎﭘ 1388
ﺺﺻ ، 28 - 27 (.
ﺚﺤﺑ ﻪﻜﻨﻳا مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻲﻣ ار ﻲﻣﻮﻗ ﺖﻳﻮﻫ هرﺎﺑرد ﻲﺘﻨﺳ يﺎﻫ
د ناﻮﺗ هﺎﮔﺪﻳد زا ﻲﻔﻴﻃ ﺐﻟﺎﻗ ر ﺎﻫ
ﻪﻨﻳﺮﻳد زا ﻪﻛ داد راﺮﻗ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲﻳاﺮﮔراﺰﺑا ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ2
ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار 3
دﻮﺷ . هﺎﮔﺪﻳد ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﻨﻳﺮﻳد
،ﻲﻳاﺮﮔ
ﺎﺑ ﻪﻛ دراد ﻪﺸﻳر ﺖﻨﺳ و رﺎﺘﻔﮔ ،نﻮﺧ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا دﻮﺟو يروﺮﺿ تﺎﻴﻀﺘﻘﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ ﺖﻳﻮﻫ ﺖﻳﻮﻫ ﻦﻳا رد يﺮﻳﺬﭘﺎﻧ ﻒﺻو ﺖﻳﺮﺒﺟ ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﺎﻫ
. هﺎﮔﺪﻳد ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﻣا ﺖﻳﻮﻫ ،ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔراﺰﺑا
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻚﺳﺎﻣ ﻚﻳ ﺰﺟ ﺖﺴﻴﻧ يﺰﻴﭼ ﻲﻣﻮﻗ
دﺮﺒﻫار ي ﺑ ﻲﻫوﺮﮔ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺐﻴﻘﻌﺗ ياﺮﺑ ﻪ
رﺎﻛ
ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺰﻴﻧ ﻊﻓﺎﻨﻣ نآ و دﻮﺷ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺪﻧراد يدﺎﺼﺘﻗا ﻲﮔﮋﻳو .
ﻪﻨﻳﺮﻳد هﺎﮔﺪﻳد رﺎﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ار ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ
» ﺰﻠﻴﺷ « ) 1957 (
ﺲﭙﺳ و دﺮﻛ حﺮﻃ
» ﺰﺗﺮﻴﮔ « ﻪﻫد ﻞﻳاوا رد 1960
داد ﻪﻌﺳﻮﺗ ار نآ .
دﺮﻜﻳور ﺎﻣا
ﻪﻨﻳﺮﻳد ﻪﺑ ﻲﻳاﺮﮔ هرﺎﺑرد ﺖﺑﺎﺛ ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ يور دﻮﺧ ﻲﻠﻛ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ ﺪﻘﻧ ﺖﻬﺟ نآ زا هﮋﻳو
و ﺪﻨﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺖﺴﻴﻧ ردﺎﻗ ،ﻲﻣﻮﻗ هوﺮﮔ ﻲﺗاذ ﺖﻴﻫﺎﻣ هرﺎﺑرد يزادﺮﭘ ﻪﻳﺮﻈﻧ و ﺖﻴﻣﻮﻗ هﺪﻳﺪﭘ يور دﻮﺧ ناواﺮﻓ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺎﺑ ﻦﻳدﺎﻤﻧ
ﻞﻜﺷ رد يدﺎﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
،ﺖﻴﻣﻮﻗ يﺮﻴﮔ ﻞﻣاﻮﻋ
ﻲﻣ هﺪﻳدﺎﻧ ار يدﺎﻣ دﺮﻴﮔ
. ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ ،ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔراﺰﺑا دﺮﻜﻳور ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
1. Elitism theory 2. Primordialism 3. Instrumentalism
ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ يدﺎﻣ )
،لاورﻮﻧ 1388 ﺺﺻ ، 94 - 93 ﻲﻨﭽﭼ (.
نﺎﺘﺴﻫﻮﻛ رد ﺖﺴﺨﻧ ﺎﻫ ﻲﮔﺪﻧز ﺎﻫ
ﻲﻣ هﻮﻛ زا ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ نﺮﻗ نﺎﻳﺎﭘ زا ﺎﻣا ،ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﺷد رد و ﺪﻧﺪﻣآ ﻦﻴﺋﺎﭘ ﺎﻫ
راﺮﻘﺘﺳا ﺎﻫ ﻓﺎﻳ
ﺪﻨﺘ ) ،ﺮﻨﻴﻛآ
1366 ﺺﺻ ، 214 - 213 مﻮﻗ (.
ﺎﻫ داﮋﻧ و ﻲﮔﮋﻳو زا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ يﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺪﻨﻧﺎﻣ يدﺮﻓ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ و ﺺﺨﺸﻣ ﻦﻳد و ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ و ﻦﻴﻣزﺮﺳ ،ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺒﺴﻧ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﻲﻓﺎﻛ هﺮﻬﺑ
،ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻨﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻲﻣ ﺮﺳ رد ار يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻣﻮﻜﺣ زا لﻼﻘﺘﺳا و ﻲﻳاﺪﺟ يادﻮﺳ
هﺪﻧاروﺮﭘ ا ﺪﻧ . وزرآ ﻦﻳا ﻪﺘﺳاﻮﺧ و ﺎﻫ ﻂﻳاﺮﺷ ﻖﻘﺤﺗ ترﻮﺻ رد ﺎﻫ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ماﺪﻗا ﻪﺑ هﺎﮔ ، يﺎﻫ
ﻲﻠﻤﻋ
ﺶﺒﻨﺟ عﻮﻧ زا هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ ﺰﻴﻧ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫ
ﺪﻧا . يرادرﻮﺧﺮﺑ ناﺰﻴﻣ و ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ مﻮﻗ
ﺎﻫ زا ﻦﻳا
ﻲﮔﮋﻳو رد ﺎﻫ ﻞﻜﺷ ﻲﻣ ﺎﻔﻳا ﻲﺳﺎﺳا ﺶﻘﻧ ﺎﻬﻧآ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا ماﺪﻗا يراﺪﻳﺎﭘ و نﺎﻣز ، ﺪﻨﻛ
.
ﻞﻳاوا رد ﻫد ﻪ 1770 ﻦﭽﭼ ، وﺮﻴﻧ ﺎﺑ ﺎﻫ يﺎﻫ
سور ﺪﻧﺪﺷ ﺮﻴﮔرد .
ﻪﻳرﻮﻓ رد ﺎﻣا لﺎﺳ
1770
ﺖﺴﻜﺷ ﺪﻧدرﻮﺧ .(Jaimoukha, 2005, pp. 38-39) ﺲﭘ
نآ زا مﺎﻣا ،
» ﻪﻣﺮُﺷُا رﻮﺼﻨﻣ
« ﻦﻴﻟوا ﺦﻴﺷ
ﺖﻘﻳﺮﻃ ﻪﻳﺪﻨﺒﺸﻘﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ سور ﺪﺿﺮﺑ ﺎﻫ
رﻮﺘﺳد داد دﺎﻬﺟ . ﺖﻀﻬﻧ يو رد لﺎﺳ 1785 و ﺪﺷ زﺎﻏآ
ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻦﭽﭼ لﺎﻤﺷ و نﺎﺘﺴﻏاد شﺮﺘﺴﮔ ﺖﻓﺎﻳ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺎﻣا ، سور
رد لﺎﺳ 1791 يو ، ار
ﺪﻧدﺮﻛ ﺮﻴﮕﺘﺳد .
» يزﺎﻏ ﺪﻤﺤﻣ « ﻂﺳاوا رد لﺎﺳ
1829 سور ﺪﺿ ﺮﺑ ، ﺎﻫ
رﻮﺘﺳد و دﺮﻛ دﺎﻬﺟ
ﻲﻧﺎﺘﺴﻏاد ﻦﭽﭼ و ﺎﻫ ﺎﻫ
يو ﻲﻫاﺮﻤﻫ ار ﺪﻧدﺮﻛ
.
» ﺦﻴﺷ ﻞﻣﺎﺷ
» مﺎﻣا ، يﺪﻨﺒﺸﻘﻧ رد ﺎﻫ لﺎﺳ 1834 ﺎﺑ
ﻲﻫاﺮﻤﻫ ماﻮﻗا ﻧﺎﺘﺴﻏاد ﻲ ﻦﭽﭼ و سور ﺪﺿ ﺮﺑ ﺎﻫ مﺎﻴﻗ ﺎﻫ
لﺎﺳ ﺎﺗ و دﺮﻛ 1859
ﺎﻣا ،ﺪﻴﮕﻨﺟ ﺎﻬﻧآ ﺎﺑ
مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻢﻴﻠﺴﺗ سور ﺎﻫ ﺪﺷ . لﺎﺳ رد 1877 نﺎﺘﺴﻏاد رد ، ﻦﭽﭼ و
رﺎﺑود شرﻮﺷ لﺎﺳ ﺎﻣا ،ﺪﺷ
بﻮﻛﺮﺳ ﺪﻌﺑ ﺷ
نﺎﻴﺷرﻮﺷ ﺮﺒﻫر و ﺪ
» ﻲﻠﻋ ﮓﻴﺑ ﻲﺟﺎﺣ
« ماﺪﻋا ﺪﺷ )
،تﺎﻴﺑ و دﺮﻔﻨﻣ 1374
ﺺﺻ ،
28 - 21 .(
رد 15 ﻪﻳﻮﻧاژ 1934 ﻦﭽﭼ ، شﻮﮕﻨﻳا و ﻚﻳ
رد و ﺪﻧﺪﺷ رﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ 5
ﺮﺒﻣﺎﺳد لﺎﺳ 1936
ﻪﺑ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﭽﭼ رﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ
- شﻮﮕﻨﻳا ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺎﻘﺗرا (Jaimoukha, 2005, p.55)
رد . لﺎﺳ
1929 شﻼﺗ ، ﺖﻟود يورﻮﺷ ياﺮﺑ ﻲﻌﻤﺟ ندﺮﻛ ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ ﻞﻳﺎﺳو يزروﺎﺸﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺑ ،
شرﻮﺷ رد
ﻦﭽﭼ ﺳاوا رد و ﺪﻴﻣﺎﺠﻧا ﻂ
ﺮﺒﻣﺎﺳد لﺎﺳ 1929
، ﺶﺗرا خﺮﺳ يﺎﻫزﺮﻣ رد ﻦﭽﭼ
رد و ﺮﻘﺘﺴﻣ
نﺎﻤﻫ ﺮﺧاوا هﺎﻣ
نﺎﻴﺷرﻮﺷ ﺪﺿ ﺮﺑ ، ﻞﻤﻋ دراو
ﺪﻧﺪﺷ . ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﺎﻣا ﻦﻴﻟﺎﺘﺳا ،
يﺰﻛﺮﻣ ﻪﺘﻴﻤﻛ و
بﺰﺣ ﺖﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﺲﻴﺳﺄﺗ ،
ﻛ ﻮ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ار ﺎﻫزﻮﺨﻟ ﻲﻣﻮﻗ
نﻮﭼ ﻦﭽﭼ شﻮﮕﻨﻳا و ﻪﻛ
ﻲﮔدﺎﻣآ مزﻻ
عﻮﻨﻤﻣ ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ار ﺮﻛ
ﺪﻧد . تﺎﻴﻠﻤﻋ رد يﺮﺳاﺮﺳ
يزﺎﺴﻛﺎﭘ ﺪﺿ ﺮﺻﺎﻨﻋ يورﻮﺷ
توا رد ، 1936
ﺶﻴﺑ زا 14 ﺖﺷادزﺎﺑ ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﻪﺑ و
ماﺪﻋا ﺖﻣﺎﻗا ﺎﻳ هﺎﮔودرا رد يﺎﻫ
ﻲﻧاﺪﻧز يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻜﺤﻣ
ﺪﺷ .(Avtorkhanov, 1992, pp. 157-175)ﺪﻧ رد
لﺎﺳ 1941 ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻪﻛ ﺶﺗرا نﺎﻤﻟآ ﻪﺑ يﺎﻫزﺮﻣ
ﻲﻟﺎﻤﺷ زﺎﻘﻔﻗ ﻲﻧﺎﻤﻟآ ،ﺪﻴﺳر
ﺶﺗرا ﺎﻫ يدازآ ﺶﺨﺑ ﻪﻴﺳور ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﻦﭽﭼ زا و ﺪﻧداد
يﺎﻫ ﻲﻣﺎﺣ
نﺎﻤﻟآ ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ ﺶﺗرا
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻧدﺮﻛ . ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻧﺎﻬﺑ ﺮﻣا يا رد ﺎﺗ ﺪﺷ 22
ﻪﻳرﻮﻓ 1944 ﺖﻟود
يورﻮﺷ ﺎﺗ دﺮﻴﮕﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﭽﭼ
شﻮﮕﻨﻳا و ﺎﻫ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
يﺎﻴﺳآ يﺰﻛﺮﻣ يﺮﺒﻴﺳ و ﺪﻴﻌﺒﺗ
)ﺪﻨﻛ Jaimoukha, 2005, pp. 56-58 ﻪﺠﻴﺘﻧرد .(
ﻲﻨﭽﭼ راﺰﻫ ﺪﺻﺪﻨﭼ ، ﻪﺑ
هﺎﮔﺪﻴﻌﺒﺗ هدﺎﺘﺳﺮﻓ ﺪﻧﺪﺷ .
9 ﻪﻳﻮﻧاژ 1957 ﻪﺑ ، ﻦﭽﭼ ﺖﺸﮔزﺎﺑ هزﺎﺟا ﺎﻫ ﻪﺑ
ﻦﻴﻣزﺮﺳ نﺎﺷ هداد (Bennigsen & Broxup, ﺪﺷ
1985, pp. 31-32) نﺎﻧآ و
يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﮕﻳد رﺎﺑ ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ
ﻦﭽﭼ رﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ -
شﻮﮕﻨﻳا ار
ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺪﻧدﺮﻛ .
رد 27 ﺮﺒﺘﻛا 1991 ،
» ﻒﻳادود ﺮﻫﻮﺟ
« ﻪﺑ ﺲﻴﺋر يرﻮﻬﻤﺟ بﺎﺨﺘﻧا
ﺪﺷ . يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﭽﭼ ﻪﺑ
ﺖﺳﺎﻳر ﻒﻳادود ﻪﭼ ﺮﮔا ، ﻦﻴﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻈﻧ زا
ﻲﻠﻠﻤﻟا ﻪﺑ ﺖﻴﻤﺳر ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺑ ،ﺪﺸﻧ يرﺎﺸﻓﺎﭘ ﺮﺑ
لﻼﻘﺘﺳا ﻪﻣادا دﻮﺧ داد
. ﺮﺒﻣﺎﺳد رد 1993
ﻦﻳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﻛﺮﺷ زا
تﺎﺑﺎﺨﺘﻧا رد ﻲﻣﻮﻤﻋ
ﺳور ﻪﻴ
نﻮﻧﺎﻗ و دز زﺎﺑ ﺮﺳ ﻲﺳﺎﺳا
لارﺪﻓ دﺮﻛ در ار .
ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﻴﺳور نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ زا ﻲﻠﺧاد
ﻒﻳادود و
ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ لﻼﻘﺘﺳا ﺎﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﻦﭽﭼ
ﺶﻨﺗ ، نﺎﻴﻣ فﺮﻃود ﺶﻳاﺰﻓا ار ﻪﺑ ،داد
ﻪﻧﻮﮔ يا ﻪﻛ ﺶﺗرا ﻪﻴﺳور
رد 11 ﺮﺒﻣﺎﺳد لﺎﺳ 1994 ﻪﺑ فﺮﺼﺗ ﺪﺼﻗ ﻲﻧزوﺮﮔ
ﻪﺳ زا فﺮﻃ ﻦﭽﭼ دراو ،ﺪﺷ
ﻪﻛ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺎﺑ
ﻦﭽﭼ ﺪﻳﺪﺷ ﻪﺑور ﺎﻫ
ور ﺷ ﺪ . ﺲﭘ يﺮﻴﮔرد زا يﺎﻫ
سور ،ﺪﻳﺪﺷ ﺎﻫ
ﮓﻨﺟ ﺎﻣا ،ﺪﻧﺪﺷ ﺮﻬﺷ دراو رد
ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﮕﻳد ﻦﭽﭼ
ﻪﺑ ، هﮋﻳو بﻮﻨﺟ رد ﻪﻣادا ،
ﺖﻓﺎﻳ . ﻪﺘﺸﻛ ﺎﺑ نﺪﺷ ﻒﻳادود ﻲﻜﺷﻮﻣ ﻪﻠﻤﺣ رد
ﻪﻴﺳور ﻞﻳروآ رد 1996
ﻦﻴﺸﻧﺎﺟ ، يو
،
» راﺪﻧﺎﻳ ﻒﻳﺎﺑ
« ﻪﻣ ﺮﺧاوا رد ، 1996
ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﺢﻠﺻ ﻪﻣﺎﻧ ﺎﺑ
ﺖﻟود ﻪﻴﺳور دﺮﻛ ﺎﻀﻣا ار .
توا رد يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻲﻨﭽﭼ ﻲﻧزوﺮﮔ ﺲﭘ ار ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . ﺲﭘ ﻦﻳا زا يزوﺮﻴﭘ رد 31 توا 1996 رد
ﺎﺳﺎﺧ و ترﻮﻳ نﺎﺘﺴﻏاد
، فﺮﻃود ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﺶﺗآ ﻪﻣﺎﻧ ﺲﺑ ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﻀﻣا ار .
ﺶﺗآ ﺲﺑ هﺎﻣ زا ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ
ﻪﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﺷ ﺎﻨﺑ و ﺪﻣآ رد اﺮﺟا ﺳ
ﺖﺷﻮﻧﺮ لﻼﻘﺘﺳا ﻦﭽﭼ ﺎﺗ 31 ﺮﺒﻣﺎﺳد 2001 ﻪﺑ ﺐﻘﻋ ﺪﺘﻔﻴﺑ . رد
ﺖﻘﻓاﻮﻣ يﺮﮕﻳد ﻪﻣﺎﻧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺪﺷ ﺎﻨﺑ ،
ﻪﻴﺳور ﻪﻳﻮﻧاژ ﺎﺗ لﺎﺳ 1997 كﺎﺧ ﻦﭽﭼ كﺮﺗ ار ﺪﻨﻨﻛ .
ﮓﻨﺟ يﺎﻫ لﺎﺳ 1994 - 1996 ﻦﭽﭼ ﻪﻴﺳور و ﺖﺳد ، ﻢﻛ 60 ﻪﺘﺸﻛ راﺰﻫ يﺎﺟﺮﺑ
ﺖﺷاﺬﮔ (Trenin
& Others, 2004, p. 28) لوا رد.
ﻪﻳﻮﻧاژ 1997 تﺎﺑﺎﺨﺘﻧا رد ﺖﺳﺎﻳر
يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﭽﭼ
» ا ﺳ نﻼ
فوﺪﺨﺴﻣ
» نﺎﻫﺪﻧﺎﻣﺮﻓ زا يﺎﻫوﺮﻴﻧ
ﻲﻨﭽﭼ ﻪﺑ ، يزوﺮﻴﭘ ﺖﺳد ﺖﻓﺎﻳ . رد 12 ﻪﻣ 1998 ﻦﻴﺑ ﻪﻴﺳور
ﻦﭽﭼ و نﺎﻤﻴﭘ ﺢﻠﺻ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻪﻠﻤﺣ ﺎﻣا ،ﺪﺷ ﺎﻀﻣا ﻒﻳﺎﺳﺎﺑ
توا رد 1999
ﻪﺑ يرﻮﻬﻤﺟ رﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ
نﺎﺘﺴﻏاد ﻪﻴﺳور رد ﺟﻮﻣ ،
ﺐ ﺶﺗرا ﺪﺷ ﻪﻴﺳور
ﺮﺒﺘﻛا رد 1999 كﺎﺧ دراو ﻦﭽﭼ
دﻮﺷ (Trenin &
Others, 2004, pp. 30-35) ﻞﻳاوا رد و .
لﺎﺳ 2000 ﻲﻧزوﺮﮔ فﺮﺼﺗ ار ﺪﻨﻛ
. ﻦﻳا ﺎﺑ لﺎﺣ ﮓﻨﺟ
نﺎﻴﻣ لﻼﻘﺘﺳا نﺎﺒﻠﻃ ﻲﻨﭽﭼ ﺶﺗرا و ﻪﻴﺳور ﻪﻣادا ﺖﻓﺎﻳ ﻲﺘﺣ و ﻪﺘﺸﻛ ﺎﺑ نﺪﺷ ا ﺳ نﻼ فوﺪﺨﺴﻣ ،
ﻲﻳاﺪﺟ ﺮﺒﻫر ﻫاﻮﺧ
نﺎ ﻦﭽﭼ سرﺎﻣ رد 2005
ﮓﻨﺟ ، هﺪﻨﻛاﺮﭘ نﺎﻴﻣ ﻦﭽﭼ ﺶﺗرا و ﺎﻫ ﻪﻴﺳور
ﻪﻣادا نﺎﻨﭽﻤﻫ دراد
.
ﻦﭽﭼ يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﺑ نآ ﺖﺒﺴﻧ و ﻪﻴﺳور تﻻﻮﺤﺗ
رﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛا ﻪﻛ ﻲﺗﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﻜﻳ يﺎﻫ
ﺖﻴﻣﻮﻗ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻪﻬﺟاﻮﻣ نآ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻞﺜﻣ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﮓﻨﻫﺮﻓ هدﺮﺧ نﺎﻴﻣ ضرﺎﻌﺗ ، ﻫﺮﻓ و ﻲﺒﻫﺬﻣ ،ﻲﻧﺎﺑز ،ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻂﻠﺴﻣ مﻮﻗ ﮓﻨ .
ﻦﻴﻨﭼ
ﻪﻤﻫ ﻪﻛ ار ﻲﻠﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا نﺎﻜﻣا ﻲﺿرﺎﻌﺗ مﻮﻗ
ﺎﻫ ﺮﻳز ﺮﺘﭼ شزرا ،ﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ روﺎﺑ و ﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻞﻜﺸﻣ ،ﺪﻧﻮﺷ ﺪﺤﺘﻣ نآ كﺮﺘﺸﻣ ﺪﻨﻛ
. ﻦﻳا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﻴﺑدا رد ﻪﻛ ﻞﻜﺸﻣ
» ﺖﻳﻮﻫ ناﺮﺤﺑ «
ﻲﻣ هﺪﻧاﻮﺧ ناﺮﺤﺑ زا ﻲﻜﻳ ،دﻮﺷ
ﺞﻨﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يا ﻧ يﺎﭘ ﻦﻴﺳﻮﻟ ﺮﻈﻧ
مﺎﻈ ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ رﻮﺒﻋ نآ زا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ .
يزﺎﺳ ﺖﻠﻣ ﻲﻠﺻا طﺮﺷ ،ﻲﻧاﺮﺤﺑ ﻦﻴﻨﭼ زا رﻮﺒﻋ
ﻟود دﺎﺠﻳا ﻲﻠﺻا ﻦﻛر ود يزﺎﺳ ﺖﻟود رﺎﻨﻛ رد ﻪﻛ ﺖﺳا – ﺖ
ﺖﻠﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ نرﺪﻣ يﺎﻫ .
ﻪﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﻪﻴﺳور ﺖﺳا هﺪﻳد دﻮﺧ
: ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﺴﺨﻧ ﻞﻜﺷ نﺎﻣز زا يﺮﻴﮔ
ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﻛ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ نارود رد ﻪﭼرﺎﭙﻜﻳ رﻮﺸ
» فﻮﺨﻣ ناﻮﻳا «
ﻲﻣ زﺎﻏآ لﺎﺳ ﺎﺗ و دﻮﺷ 1917
ﻪﻣادا
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ،نارود ﻦﻳا زا ﺶﻴﭘ ﻦﻴﺸﻧﺮﻴﻣا زا يا
ﻪﻛ دﻮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﻢﻫ ناﺮﻳا رد يﻮﻔﺻ نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﻦﻴﻟوا ﺎﺑ نﺎﻣز
، ﻦﻴﺸﻧﺮﻴﻣا فﻮﺨﻣ ناﻮﻳا ﻪﻴﺳور ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﺎﻫ
دﺮﻛ ﻲﻫد نﺎﻣﺎﺳ ﺪﺤﺘﻣ .
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺎﺗ ﻪﻴﺳور يراﺰﺗ و ﻲﻫﺎﺷدﺎﭘ 1917
ﺖﺷاد ﻪﻣادا ﺮﺒﺘﻛا بﻼﻘﻧا و .
يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا يداﺪﻌﺗ و ﻪﻴﺳور ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ زا يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ،مود ﻪﻠﺣﺮﻣ رد و نآ زا ﺲﭘ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ ﻢﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﺮﺘﭼ ﺮﻳز ،شا .
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻳا 73
لﺎﺳ رد يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﺎﺗ لﺎﺳ 1990
ﺖﻓﺎﻳ راﺮﻤﺘﺳا يدﻼﻴﻣ .
نآ زا ﺲﭘ
مﻮﺳ نارود يﺎﻫرﻮﺸﻛ نوﺪﺑ نرﺪﻣ ﻪﻴﺳور
ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ﺪﺷ زﺎﻏآ نآ ﻪﺑ هﺪﺷ .
،يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا 15
ﻪﺑ رﻮﺸﻛ زا ﺮﻴﻏ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻣآ دﻮﺟو 3
،ﻚﻴﺘﻟﺎﺑ هزﻮﺣ رﻮﺸﻛ 12
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ رد نآ رﻮﺸﻛ
كﺮﺘﺸﻣ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ يﺎﺟ ﻊﻓﺎﻨﻤﻟا
)
،ﻲﺘﻳﻻو 1386 ﺺﺻ ، 4 - 3 ( . ﺎﻫراﺰﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ ﻦﻴﻨﻟ نﺎﻣز زا
ﺖﻴﻠﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻣ تﺪﺷ ﺖﻴﻠﻣ ناﺪﻧز رد نﺪﺷ هدﻮﺸﮔ ﺎﺑ ،ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﻠﻤﺣ درﻮ ﻦﻴﻨﻟ ،ﺎﻫ
دﺮﻛ ﺎﭘﺮﺑ يﺪﻳﺪﺟ مﺎﻈﻧ .
رﺎﺛآ ﺰﻴﻧ ﺪﻳﺪﺟ نارود رد ،ﺖﻴﻨﻣا ﻦﻴﻣﺄﺗ و ترﺪﻗ ﻆﻔﺣ ﻲﮕﺸﻴﻤﻫ ﻲﻧاﺮﮕﻧ
رﺎﻜﺷآ ار دﻮﺧ دﺮﻛ
. ﺪﻨﭼ ﻲﮔﮋﻳو يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا دﺮﺑ ثرا ﻪﺑ ار يراﺰﺗ ﻪﻴﺳور ﻲﺘﻴﻠﻣ
. ﻚﻳﻮﺸﻠﺑ ﺎﻫ
ﻧدﺮﻛ شﻼﺗ ﻳ بﻮﭼرﺎﭼ رد ار ﻲﻠﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺪ
ﺖﻠﻣ ﻪﻤﻫ يﺮﺑاﺮﺑ ﺖﻬﺟ رد ﻊﻣﺎﺟ هﺎﮕﻧ ﻚ و ﻞﺣ ﺎﻫ
ﻞﺼﻓ ﻨﻛ دﻦ (Barbara & Brian,1982, pp. 108-9) .
ﻦﻴﻨﻟ لﺎﺳ رد ار ﻲﺳور ﺮﻴﻏ ندﺮﻛ ﻲﻣﻮﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ 1923
زﺎﻏآ ﺮﻛ د . ﻪﺑ ﻲﻠﻜﺷ رد ﻦﻴﻨﻟ ﻲﻠﻛ
تﺮﺜﻛ ﺖﻬﺟ ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮔ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﻲﻳاﺮﮔ
. سور ﺮﻴﻏ يرﺎﻜﻤﻫ وا ﺪﻳد زا ﺎﻫ
يﺎﻨﺑ رد ﻲﻳاﺮﮔ ﻲﻠﻣ ،
زا ﺎﻬﻨﺗ هار ﺮﺳ بﻮﻛ ﻲﻳاﺮﮔ ﻲﻠﻣ دﻮﺑ ﻖﻘﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗ سور
. ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ هار رد ﻦﻴﻨﻟ ﺎﻣا ﺎﺑ ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻳاﺮﮔ
دﻮﺑ ور ﻪﺑور ﻲﻌﻧاﻮﻣ .
و دﻮﺑ هﺪﺸﻧ ﺮﻘﺘﺴﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ﻚﻳﻮﺸﻠﺑ ﺖﻟود زﻮﻨﻫ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﻊﻧﺎﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
ترﺪﻗ ﺐﻴﻗر يﺎﻫ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺸﻧ ﻪﺘﻓﻮﻛ ﻢﻫ رد ﻞﻣﺎﻛ )
،هدازﺮﻴﺸﻣ 1389
ص ، 256 (.
ﺎﻣا
ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ ﻦﻴﻟﺎﺘﺳا رﻮﺷ ﻲﻳاﺮﮔ
ﺪﻧﺎﺳر مﺎﺠﻧاﺮﺳ ﻪﺑ ار يو .
رد لﺎﺳ ﻪﺑ ﻲﻬﺘﻨﻣ يﺎﻫ لﺎﺳ
1929 ﻖﻘﺤﺗ ،
يورﻮﺷ ﺖﻟود يرﻮﺤﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ار ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺗ
ﺪﺒ ﻳ دﺮﻛ ﻞ )
،اﺮﮔ 1377 ص ، 19 (.
حﺮﻃ ﺎﺑ ﻒﭽﺷوﺮﺧ ﺎﻣا ﻦﻴﻳآ
يﺪﻴﻌﺒﺗ نﺎﻛدﻮﻛ و نﺎﮔﺪﻧﺎﻣزﺎﺑ ﺰﻴﻣآ ﺖﻤﻟﺎﺴﻣ ﻲﺘﺴﻳﺰﻤﻫ ﻪﻛ ار ﺎﻫ
لﺎﺳ رد ،ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﺪﻴﻌﺒﺗ ﻦﻴﻟﺎﺘﺳا نارود رد 1957
ازآ ﻦﻴﻣز و دﺮﻛ د يﺎﻫ
ﺪﻧادﺮﮔﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ار نﺎﺷ .
ﺖﻴﻠﻣ ﻲﻤﺋاد ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻒﭽﺷوﺮﺧ نارود رد ﺪﺷ لﺎﺒﻧد ﺎﻫ
. ﻪﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ يزﺎﺳ نﺎﺴﻤﻫ ﺖﺳﺎﻴﺳ تﺪﺷ
ﻲﻣ يﺮﻴﮕﻴﭘ ﺪﺷ
. ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ ﻒﻧژﺮﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﺖﺷاد هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ دﻮﺧ نﺎﻴﻨﻴﺸﻴﭘ زا ﻪﻛ يا
هدﺮﺘﺴﮔ يﺎﻫ يا
دروآ رد اﺮﺟا ﻪﺑ ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ار .
ﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ وا ﻪﺑ ﻊﻳﺮﺳ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﻒﭽﺷوﺮ
دﺮﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﺒﺛ ﻦﻴﻤﻀﺗ ﺮﺑ و ﺖﺷاﺬﮔ رﺎﻨﻛ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر )
،ناﺮﮕﻳد و ﻲﺋﻻﻮﻛ
1389 ص ، 211 يورﻮﺷ ﻪﻴﺳور يرﻮﺗاﺮﭙﻣا (.
رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻌﻗاوﺮﻴﻏ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻘﺒﻃ تﺪﺣو ﺪﻨﻧﺎﻣ يا
ﻪﻠﺣﺮﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻢﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ ،ﺮﮔرﺎﻛ ﻼﻛ ﻚﻳ رد و ﺦﻳرﺎﺗ زا ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ يا
ﻢﺴﻴﺴﻛرﺎﻣ يژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا م
و طﻮﻘﺳ ﻲﻠﺻا ﺖﻠﻋ ﻪﻛ دﻮﺑ هدز ﻪﻴﻜﺗ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ
دﻮﺑ ﻢﻫ نآ .
ﻌﻗاو و دﻮﺑ يورﻮﺷ ﻲﺘﻴﻨﻣا مﺎﻈﻧ ﺲﻴﺋر دﻮﺧ ﻪﻛ ﻒﭼﺎﺑرﻮﮔ ﺖﻴ
يﺎﻫ رد ار نﺎﻳﺮﻋ و سﻮﻤﻠﻣ
ﺪﺷ يورﻮﺷ مﺎﻈﻧ يدﺮﻛرﺎﻛﺎﻧ ﻪﺟﻮﺘﻣ ،ﺖﺷاد رﺎﻴﺘﺧا .
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﻚﻳ عوﺮﺷ ﻪﻄﻘﻧ وا تﺎﺣﻼﺻا
ور ندﺮﻛ اﺪﺟ نآ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻪﻛ دﻮﺑ فرژ ﺖﻴﻠﻣ و ﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻪﻴﺳ
ﺖﺷﺬﮔ دﻮﺟو ﺎﺑ زﻮﻨﻫ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻳﺎﻫ
70 ﻲﺑ رﺎﻛ لﺎﺳ ﺖﻳﻮﻫ ،ﺖﻠﻣ ﻚﻳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻬﻧآ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻞﻴﺤﺘﺴﻣ ياﺮﺑ ﻪﻔﻗو
ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ )
،هداز ﺐﻴﻘﻧ 1386
ص ، 4 (.
نﺎﻴﻣ رد ﻲﺋﺎﻨﺜﺘﺳا درﻮﻣ ﻚﻳ ﺪﻳﺎﺑ ار ﻦﭽﭼ 89
ﻪﺑ نﻮﻴﺳارﺪﻓ ﺪﺣاو دروآ بﺎﺴﺣ
: ﻦﻳا ﺖﺴﺨﻧ
رﻮﻬﻤﺟ ﻦﻴﻟوا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ي
ترﻮﺻ دﺮﻛ مﻼﻋا يورﻮﺷ نﻮﻴﺳارﺪﻓ زا ار دﻮﺧ لﻼﻘﺘﺳا ﻲﻤﺳر
ﺖﺧادﺮﭘ ﻮﻜﺴﻣ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ ﮓﻨﺟ ﻪﺑ دﻮﺧ لﻼﻘﺘﺳا ياﺮﺑ و .
ﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻜﻨﻳا مود
لارﺪﻓ نﺎﻤﻴﭘ نﻮﻨﻛ )
سرﺎﻣ رد ﻪﻛ 1992
نآ رد و ﺪﺷ ﺪﻘﻌﻨﻣ نﻮﻴﺳارﺪﻓ يﺎﻫﺪﺣاو و ﺰﻛﺮﻣ ﻦﻴﺑ
ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻚﻳ ﺮﻫ تارﺎﻴﺘﺧا دوﺪﺣ (
ود نﺎﻤﻴﭘ ﻪﻧﻮﮕﭽﻴﻫ ﻪﻧ و دﺮﻛ ﺎﻀﻣا ﻪﻧ ار ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﺰﻛﺮﻣ ﺎﺑ يا
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺪﻘﻌﻨﻣ .
ﺮﺑ نآ ناﺮﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﻬﻨﺗ ﻦﭽﭼ ﻊﻗاو رد ﺮﮕﻳد ناﺮﺳ فﻼﺧ
يرﻮﻬﻤﺟ دﻮﺧ ياﺪﻓ ار دﻮﺧ ﻲﺳﺎﻴﺳ لﻼﻘﺘﺳا و هدﺮﻜﻧ ﻪﺤﻟﺎﺼﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﺎﺑ ،ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺎﻫ يرﺎﺘﺨﻣ
ﺪﻧا هدﺮﻜﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ يدﺎﺼﺘﻗا )
،يراﺮﺑ و ﻲﭽﺘﻛﺎﭘ 1388
- 1387
، ﺺﺻ –25 24 (.
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﺳﺎﺳا ﻲﻧاﺮﮕﻧ ود ﺎﺑ يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ ﻪﻴﺳور نﻮﻴﺳارﺪﻓ ﺶﻫﺎﮕﻳﺎﺟ و دﻮﺧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﺟاﻮﻣ نﺎﻬﺟ رد :
بﺮﻏ نﺎﻴﻣ ﻞﺑﺎﻘﺗ نارود رد ﻪﺸﻳر ﻪﻛ نﺎﻳاﺮﮔوﻼﺳا و نﺎﻳاﺮﮔ
بﺮﻏ تﺎﺣﻼﺻا ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﻪﺑ ،ﺪﻳﺪﺟ نارود رد ،ﺖﺷاد ﺮﻴﺒﻛ ﺮﺘﭘ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ
و نﺎﻳاﺮﮔ
ﺎﻴﺳاروا ﺎﻳاﺮﮔ ﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ ن .(Adomit, 1995)
ﻪﻴﺳور ،لوا ﺖﺷادﺮﺑ رد ﺎﺑ يرازﺎﺑ ،ﻚﻴﺗاﺮﻜﻣد يا
ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻨﭼ يﺎﻫ تﺮﺜﻛ ،ﻲﻣﻮﻗ
ﺮﻴﻏ و اﺮﮔ ﺶﻳاﺮﮔ ﺎﺑ ﻲﻨﻳد
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ ،هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ ﻲﻧﺎﻬﺟ يﺎﻫ
هﺪﻧزﺎﺳ و لﺎﻌﻓ ﻲﺟرﺎﺧ ﻲﻣ لﺎﺒﻧد بﺮﻏ ﺎﺑ ار يا
ﺪﻨﻛ . هﺮﻬﭼ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺖﻟود رد ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ يﺎﻫ راداﻮﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ شﺮﮕﻧ ﻦﻳا .(Herrmann, 1994 , p. 457)
ﻳﺮﻳﺪﻣ و هرادا ياﺮﺑ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺖ
ار ﻲﺳﺎﻴﺳ عﺎﺿوا ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ،تﺎﺸﻗﺎﻨﻣ ﻪﺑ
ﻲﻠﻜﺷ ﺪﻳﺪﺷ ﻲﻣ ﻪﻛ دﺮﻛ
ﻲﻣ ﺪﻴﻣﺎﻧ ﻲﻧاﺮﺤﺑ ار نآ ﺪﺷ )
،ﺦﺳار 1374 ﺺﺻ ، 66 - 64 ﻞﻜﺷ ﺎﺑ ﻊﻗاو رد (.
رد ﻲﺳور ﺖﻟود يﺮﻴﮔ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﺎﻴﺳاروا ﻊﻴﺳو وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻧادﺮﮔ نﺎﺴﻜﻳ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ بﻮﭼرﺎﭼ رد ﺞﻳرﺪﺗ ﻲﺣاﺮﻃ يﺎﻫ
ﺖﻓﺎﻳ ﺖﻳرﻮﺤﻣ ،ﺖﻟود ﻦﻳا يﻮﺳ زا هﺪﺷ اﺮﺟا و .
ﻪﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ،ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ 1993
دﻮﺧ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ
ﻦﭽﭼ لﺎﺒﻗ رد ﻦﻴﻨﻫآ ﺖﺸﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا هدﺎﻣآ ار ﺮﻛ
د . و ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا يو اﺮﭼ ﻪﻜﻨﻳا دﺮﺒﻫار
رد ار
ﻳﺎﺑ ،ﺖﻓﺮﮔ ﺶﻴﭘ ﺪ
ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ 1993
ﻪﺑ ،نﻮﻣاﺮﻴﭘ و ﺰﻛﺮﻣ نﺎﻴﻣ ترﺪﻗ نزاﻮﺗ ﻪﺑ تﺪﺷ
ﻊﻔﻧ
دﻮﺑ نﻮﻣاﺮﻴﭘ .
يرﻮﻬﻤﺟ ماﺪﻗا ﻪﺑ ،ﺰﻛﺮﻣ رد ترﺪﻗ ﮓﻨﺟ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺎﻫ يﺎﻫ
ﻚﻳ رد يدﺎﻳز ﻪﺒﻧﺎﺟ
رﺎﻴﺘﺧا ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻬﺟ يﺎﻫ
ﺪﻧدز ﺖﺳد ﺰﻛﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ لﻼﻘﺘﺳا و دﻮﺧ .
ماﺪﻗا ﻦﻳا ﻪﻤﻫ ﺎﻫ
زا ﻲﺷﺎﻧ
ﻮﻴﺳارﺪﻓ ﻲﻗﻮﻘﺣ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﻴﺒﺜﺗ مﺪﻋ ﻲﭘ رد نآ زا يدﺎﻳز ﺶﺨﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،دﻮﺒﻧ ﺰﻛﺮﻣ ﻒﻌﺿ ،ن
دﻮﺒﻧ
رﺎﻴﺘﺧا ﺖﻴﻓﺎﻔﺷ يﺎﻫ
ﻪﺑ و نﻮﻣاﺮﻴﭘ و ﺰﻛﺮﻣ ﻧ هﮋﻳو
ﺎ ،دﻮﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﻳا نﻮﻴﺳارﺪﻓ رﺎﺘﺧﺎﺳ ندﻮﺑ نرﺎﻘﺘﻣ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ رﺎﻴﺘﺧا و قﻮﻘﺣ ﺎﻫ
يﺎﻫ ﻲﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ داد
. رد ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
توا 1993 يرﻮﻬﻤﺟ ناﺮﺒﻫر ﻪﺑ زا ﻲﺸﺨﺑ ﭻﻴﻫ ﻲﻳاﺪﺟ هزﺎﺟا ﻪﻛ داد راﺪﺸﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﺎﻫ
ﻓ داد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ار نﻮﻴﺳارﺪ .
ﻪﺑ ترﺪﻗ نزاﻮﺗ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ هژر و دﺮﻛ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺰﻛﺮﻣ ﻊﻔﻧ
ﻪﺑ ﺎﻫ ترﻮﺻ
ﺖﻓﺎﻳ نﺎﻳﺎﭘ ﺖﻗﻮﻣ .
ﻦﭽﭼ ﮓﻨﺟ زا ﺮﺘﻤﻛ نﻮﻣاﺮﻴﭘ و ﺰﻛﺮﻣ ﻂﺑاور رد نآ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﻛ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺎﻣا
،دﻮﺒﻧ ﻪﺑ ﺰﻛﺮﻣ ماﺪﻗا ﻦﺘﺴﺑ
نﺎﻤﻴﭘ ود يﺎﻫ يرﻮﻬﻤﺟ ﺎﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟ دﻮﺑ ﺎﻫ
. ﺖﻠﻋ نﺎﻴﺑ رد ﻦﺘﺴﺑ
نﺎﻤﻴﭘ يﺎﻫ
ود ﺒﻧﺎﺟ ﻲﻣ نآ ﻢﻴﺑ ﺰﻛﺮﻣ فﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ نﻮﻣاﺮﻴﭘ و ﺰﻛﺮﻣ ﻪ زا ﻲﺒﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا هﺪﻳا ﻪﻛ ﺖﻓر
يرﻮﻬﻤﺟ ﺮﮕﻳد ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ هار ﺖﻳاﺮﺳ ﺎﻫ
ﻨﻛ ﺪ . ﺮﮕﻳد زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﺑ دﻮﺑ ﻞﻳﺎﻣ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺑ و ﺎﻫ درﻮﺧﺮﺑ ﻦﭽﭼ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺎﺑ ﻲﮔدﻮﺳآ ﺎﺑ ﺎﻬﻧآ ﺖﻳﺎﺿر ندروآ ﺖﺳد ﻨﻛ
ﺪ (Mcfaul,.
1995, pp. 140-145) .
لﺎﺳ رد 1994 ﻦﭽﭼ ﺮﺒﻫر و يورﻮﺷ ﻦﻴﺸﻴﭘ ﻲﻣﺎﻈﻧ لاﺮﻧژ ،ﻒﻳادود ﺮﻫﻮﺟ ﻦﭽﭼ لﻼﻘﺘﺳا ﺎﻫ
دﺮﻛ مﻼﻋا ار .
ﻪﺑ ﻦﭽﭼ ﮓﻨﺟ هرود ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ،نآ لﺎﺒﻧد -
ﺪﺷ زﺎﻏآ ﻪﻴﺳور .
11 ،لﺎﺳ نﺎﻤﻫ ﺮﺒﻣﺎﺳد
سور ﺎﻫ نﻮﺧ ﻲﻣﻮﺠﻫ ﺪﻧدﺮﻛ زﺎﻏآ ﻲﻧزوﺮﮔ ﻪﺑ ار رﺎﺑ
. دﺮﺒﻧ ﻦﻳا 20 زوﺮﺑ ﻪﺑ و ﺖﺷاد ﻪﻣادا هﺎﻣ
ﺴﻧا ﻪﻌﺟﺎﻓ ﺪﻴﻣﺎﺠﻧا ﻦﭽﭼ يرﻮﻬﻤﺟ رد ﻲﻧﺎ
. لﺎﺳ رد 1996 ﺶﺗآ و مﻼﻋا ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ يﻮﺳ زا ﺲﺑ
ﻦﭽﭼ نﺎﻴﻣ ﺢﻠﺻ نﺎﻤﻴﭘ ﺎﻀﻣا ﻮﻜﺴﻣ و ﺎﻫ
ﺷ ﺪ ﻪﻛ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻦﭽﭼ لﻼﻘﺘﺳا ﻲﻤﺳر ﺮﻴﻏ مﻼﻋا
دﻮﺑ نآ ﺪﻣﺎﻴﭘ ﻦﭽﭼ يرﻮﻬﻤﺟ .
ﺮﻴﻤﻳدﻻو يﺮﺒﻫر ﺎﺑ ،ﺪﻳﺪﺟ ﻪﻴﺳور تﺎﻴﺣ زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺮﺧآ ﺎﻣا
ﺪﺷ زﺎﻏآ ﻦﻴﺗﻮﭘ .
ور ،ﻦﻴﺗﻮﭘ هرود رد ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺎﺑ گرﺰﺑ ترﺪﻗ يﺎﻴﺣا دﺮﻜﻳ
هاﺮﻤﻫ يا
دﻮﺑ . ﻪﺑ ياﺪﺘﺑا زا وا ﺖﺑﺎﻗر ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻪﺘﺴﻳﺎﺑ ﻲﻫﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد ،ترﺪﻗ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳد
يﺎﻫ
ﻲﺗﺎﻴﻠﻤﻋ ياﺮﺑ و دﺮﻛ مﻼﻋا دﻮﺧ ﺖﻟود فﺪﻫ ار ﻪﻴﺳور گرﺰﺑ ترﺪﻗ هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻲﺑﺎﻳزﺎﺑ و ﻲﻧﺎﻬﺟ ﻞﻤﻋ يدﺮﻜﻳور بﺎﺨﺘﻧا ﺎﺑ ،فﺪﻫ ﻦﻳا ندﺮﻛ ﻳاﺮﮔ
ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﺑ دﺮﻛ شﻼﺗ ،ﻪﻧﺎ ﺖﻴﻨﻴﻋ و ﺎﻫ
يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻲﻠﺧاد هﺪﻨﻨﻛ لﻮﺤﺘﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺟﻮﺗ ﻲﻧﺎﻬﺟ و يا
يدﺎﻳز ﻨﻛ ﺪ )
،يرﻮﻧ 1386 ﺺﺻ ، 9 - 58 (.
ار ﻪﻴﺳور رد نﺪﺷ رﻮﻬﻤﺟ ﺲﻴﺋر يادﻮﺳ و دﻮﺑ ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺲﻳرﻮﺑ ﺮﻳزو ﺖﺴﺨﻧ ،ﻦﻴﺗﻮﭘ ﺮﻴﻤﻳدﻻو ﻲﻣ ﺮﺳ رد
ﺪﻧاروﺮﭘ . دﻮﺑ هدﺮﻛ ﻪﻠﻣﺎﻌﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﺎﺑ وا رد و
ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺒﺘﻛ ﻦﻴﻤﻀﺗ
،ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ يرﺎﻛ وا هداﻮﻧﺎﺧ و وا ﻲﻟﺎﻣ دﺎﺴﻓ ﺎﺑ نﺪﺷ رﻮﻬﻤﺟ ﺲﻴﺋر ترﻮﺻ رد ﻪﻛ داد ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ ﻪﺑ و دﺮﻛ ﻖﻳﻮﺸﺗ مﺎﮕﻨﻫ دوز يﺎﻔﻌﺘﺳا ﻪﺑ ار ﻦﻴﺴﺘﻠﻳ يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳﺎﻳر ﺖﻟﺎﻔﻛ ﻪﻨﻴﻣز وا ،نآ لﺎﺒﻧد
دروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻦﻴﺗﻮﭘ .
ﻨﻴﻣز ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ رد دﻮﺧ ﺖﻟﺎﻔﻛ هرود رد ﻦﻴﺗﻮﭘ ار ﺶﻧﺪﺷ رﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳﺎﻳر ﻪ
ر و دﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ؤ
دﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺖﻴﻌﻗاو ﻪﺑ لﺎﺳ ﺪﻨﭼ زا ﺲﭘ ار دﻮﺧ يﺎﻳ .
ﺮﺘﺸﻴﺑ ندﺮﻛ حﺮﻄﻣ ياﺮﺑ وا
دﺮﻛ ردﺎﺻ ار ﻦﭽﭼ ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻠﻤﺣ رﻮﺘﺳد ،ﻪﻴﺳور ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا رد دﻮﺧ .
پﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد وا
ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻛ ﺮﻴﺑد نﺎﻨﻋ ﻲﻓﻮﻛ ﺎﺑ ﺖﻓر نﺎﻴﻣﺎﻈﻧ ﺮﻴﻏ ﻲﻳورﺎﻳور ﻪﺑ ﻚﻧﺎﺗ و و دﺮﻛ راﺪﻳد ﻪﻴﺳور رد
ماﺪﻗا هﺪﻋو ﻲﻛﺮﻳز ﺎﺑ
ﻪﻧﺎﺘﺳود ﺮﺸﺑ يﺎﻫ داد
) ،ناﺮﮕﻳد و ﻲﻳﻻﻮﻛ 1389
ﺻ ، ﺺ 220 - 196 (.
ﻪﺛدﺎﺣ 11 ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ 2001 ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺖﺻﺮﻓ ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ندﺮﻛ اﺪﻴﭘ ﺖﻳﻮﻟوا و ﺎﻜﻳﺮﻣآ
دﺮﻛ ﻖﻠﺧ ﻦﻴﺗﻮﭘ ياﺮﺑ .
رد ﺐﻠﻃ ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫوﺮﻴﻧ فﻮﻔﺻ رد بﺮﻋ نﺎﮔﺪﻨﻣزر زا ﻲﺧﺮﺑ رﻮﻀﺣ
ﭼ هوﺮﮔ ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ و نﺎﺒﻟﺎﻃ نارود رد نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﻲﻨﭽﭼ يﺎﻫوﺮﻴﻧ رﻮﻀﺣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻦﭽ
ﻲﻨﭽﭼ ﻪﻴﻠﻋ ﻲﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا ﺎﺗ ﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ،هﺪﻋﺎﻘﻟا دﻮﺷ ﻪﺘﺨﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺎﻫ
. ﻦﻴﺗﻮﭘ
ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺣ رد ار ﺎﻜﻳﺮﻣآ ترﻮﺻ
فﺪﻫ زا ﻲﻜﻳ و دﺮﻛ ﻲﻫاﺮﻤﻫ ﻲﺒﺴﻧ ﻳﺎﻫ
ﻦﻳا زا ﺶ
يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺞﻴﺴﺑ ،ﻲﻫاﺮﻤﻫ ﻲﺑﺮﻏ
فﺪﻫ ﺎﺑ ﺖﺴﻳروﺮﺗ ﻦﺘﺴﻧاد
دﻮﺑ ﻲﻨﭽﭼ نﺎﺒﻠﻃ ﻲﻳاﺪﺟ .
ﻲﻟو
فﺪﻫ ﻪﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ ﻦﻴﺗﻮﭘ يﺎﻫ
رﺎﻜﻓا دﺰﻧ ﻦﭽﭼ ﺐﻠﻃ ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ دﻮﺧ
ﺖﻟود و ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺪﻨﻛ داﺪﻤﻠﻗ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ يﺎﻫ
ﺪﺳﺮﺑ .
ﻪﺛدﺎﺣ ﻦﻳا )
11 ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ ( ﻲﻣ ار ﻦﻴﺗﻮﭘ فاﺪﻫا دﺮﺒﺸﻴﭘ ﺖﻬﺟ رد ﻲﺘﺻﺮﻓ ناﻮﺗ ﻦﭽﭼ رد
ﺖﺴﻧاد . دﻮﺑ راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ ﻦﭽﭼ رد تﻻﻮﺤﺗ ﺪﻧور ﺮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻌﺑ ود زا ﻪﺛدﺎﺣ ﻦﻳا :
ﻪﻜﻨﻳا ﺖﺴﺨﻧ
ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ياﺮﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻛ ﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ داﺪﻳور ﻦﻳا هﺪﻨﻨﻛ يﺮﺒﻫر و وﺮﺸﻴﭘ ﺶﻘﻧ رﺎﺑ
آ ﺎﻜﻳﺮﻣ ار رد
ﻦﻴﺑ ماﺪﻗا ﻚﻳ ﻲﻠﻠﻤﻟا
) نﺎﺒﻟﺎﻃ ﻪﻴﻠﻋ دﺮﺒﻧ (
ﺪﻨﻛ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﺑ ﺰﺒﺳ غاﺮﭼ نداد نﺎﺸﻧ ﺎﺑ و يﺎ
،يﺰﻛﺮﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ار ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ يﺎﻫوﺮﻴﻧ رﻮﻀﺣ نﺎﻜﻣا ﻨﻛ
ﺪ . ﻪﺛدﺎﺣ ﻪﻜﻨﻳا مود 11
ﻦﻴﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا ﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﻴﺛﺄﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ رﺎﺘﻓر و ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﺖﻬﺟ رد ﻲﻠﻠﻤﻟا
ورﺪﻨﺗ ﻪﺑ ﺎﺑ يدﻮﻬﺸﻣ ًﻼﻣﺎﻛ و ﻚﻳدﺰﻧ طﺎﺒﺗرا ﻲﻨﭽﭼ نازرﺎﺒﻣ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺖﺷاﺬﮔ ﺎﺟ
ﻧ ﻦﻴﺑ يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ رﺎﺸﻓ ،ﺪﻨﺘﺷاد نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد نﺎﺒﻟﺎﻃ يﺎﻫوﺮﻴ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻴﺳور ﺮﺑ ﻲﻠﻠﻤﻟا
داد ﺶﻫﺎﻛ يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ ار ﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻦﻳا .
تﺎﻴﺣ رد ﺪﺤﺘﻣ ﻦﺘﺷاد زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ،ﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻊﻗاو رد ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑ ﻦﭽﭼ ﻪﺑ ﺪﻴﻣا ﻢﺸﭼ و هﺪﻧﺎﻣ موﺮﺤﻣ دﻮﺧ تﻮﻠﺧ ﻋ
زا ﻲﻜﭼﻮﻛ ﺶﺨﺑ ناﻮﻨ
نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ يﺎﻫزﺮﻣ ﺎﺑ بﻮﻨﺟ فﺮﻃ زا ﻪﻴﺳور نﻮﻴﺳارﺪﻓ ﻲﻜﻳدﺰﻧ
دراد ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ .
ﻚﻨﻳا ﻢﻫ
ﺎﺑ ﻪﻴﺳور يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ رد ،ﻦﭽﭼ لﻼﻘﺘﺳا زا ﻲﭘ
زا ﺪﻫاﻮﺨﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يرﺎﺘﻓر ﺐﻴﻘﻌﺗ ﺖﻴﻓﺮﻇ
يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺧ تﻮﻠﺧ تﺎﻴﺣ رد ﻮﺗﺎﻧ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد دﻮﺧ ﻲﻌﻓاﺪﺗ ﻊﺿاﻮﻣ ياﺮﺑ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا ﻛ
؛ﺪﻨ اﺮﻳز ﻲﻣ ﻪﻴﺳور ار يرﺎﺘﻓر نﺎﻤﻫ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا ،ﻦﭽﭼ ﻪﺑ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻄﻋا ترﻮﺻ رد ﺪﻧاد
مﺎﺠﻧا ﻣ ﻲ ﺪﻫد زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نآ زا ﻞﺒﻗ نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﻪﻛ داد مﺎﺠﻧا
. ﺾﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ
و ﻮﺗﺎﻧ ﻦﻣاد ﻪﺑ نﺎﺘﺴﺟﺮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺰﻴﻧ ﻦﭽﭼ ،ﻪﻴﺳور فﺮﻃ زا ﻦﭽﭼ يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺑ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻄﻋا ﻲﻣ بﺮﻏ و ﺪﻳاﺮﮔ ﻲﻣ ﺎﻬﻨﺗ دﻮﺧ تﻮﻠﺧ تﺎﻴﺣ رد ار ﻪﻴﺳور دراﺬﮔ
. مﺪﻋ ﺖﻠﻋ ،ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد
يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﺧﺮﺑ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻄﻋا رد ﻪﻴﺳور ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﺘﺳار رد ﺪﻳﺎﺑ ار ﻪﻴﺳور ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫ
يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻳا ﻦﺘﺳﻮﻴﭘ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ دﺮﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا بﺮﻏ و ﻮﺗﺎﻧ ﻪﺑ ﺎﻫ
. ،ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﻦﻴﺗﻮﭘ ﻞﺣ هار
ﺖﻴﻣﻮﻗ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻲﻔﻧ ﺎﻫ
دﻮﺑ . ﺖﻴﻣﻮﻗ ﻪﻛ ﻦﻳا زا ﻦﻴﺗﻮﭘ نﺎﻴﺑ رد ار مدﺮﻣ و ﺎﻫ
دز ﻲﻣ زﺎﺑﺮﺳ ،دراﺬﮕﺑ دازآ ﻚﻴﺗاﺮﻜﻣد )
،چور 2003 ص ، 1 ،ﻦﭽﭼ لﺎﺒﻗ رد ﻮﻜﺴﻣ ،ﻦﻴﺗﻮﭘ هرود رد (.
دﺮﺒﻫار ﻪﺳ ﻪﻧﺎﮔ ار يا ﺖﻓﺮﮔ رﺎﻜﺑ :
-1 ﺶﺨﺑ لﺎﻐﺷا و ﻦﭽﭼ يﺎﻫزﺮﻣ ﻦﺘﺴﺑ ﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻦﻳا زا ﻲﻳﺎﻫ
فﺪﻫ ﺎ يوﺰﻨﻣ و رﺎﻬﻣ ندﺮﻛ
ﻚﻳﺮﭼ ﻦﭽﭼ يﺎﻫ
،
-2 هﺎﮕﻳﺎﭘ ماﺪﻬﻧا زا ﻦﭽﭼ ﻲﻠﺻا تﺎﺴﻴﺳﺄﺗ و نﺎﻴﺷرﻮﺷ يﺎﻫ
هار ﻲﻳاﻮﻫ تﻼﻤﺣ
،
-3 ﻦﭽﭼ ﻲﻧﻮﻨﻛ ﺖﻟود ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ نﺪﻴﺒﻠﻃ ﺶﻟﺎﭼ ﻪﺑ ياﺮﺑ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ترﺪﻗ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا .
ﻦﻳا زا ﺶﺨﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ ﻮﻜﺴﻣ دﺮﺒﻫار
يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻲﻨﻴﺸﻧ ﺐﻘﻋ و ﺖﺴﻜﺷ زا ﺪﻌﺑ ﻲﻛﺪﻧا ار
دروآرد اﺮﺟا ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻏاد زا ﻦﭽﭼ ﻲﻣﺎﻈﻧ .
ﻟود ﻪﺑ ﻪﻴﺳور ﺖ ﺮﻬﺷ ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺑ ار ﻦﭽﭼ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ و ﻲﻧزوﺮﮔ هﺎﮕﻳﺎﭘ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺴﻳروﺮﺗ يﺎﻫ دروآرد هﺮﺻﺎﺤﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
. زﺎﻏآ ﺎﺑ
ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ،ﻪﻴﺳور رد ﻦﻴﺗﻮﭘ يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳﺎﻳر مود ﻪﻤﻴﻧ و كﺮﺤﺗ ياﺮﻳﺬﭘ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يا
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ .
ﻋ ﺎﻳ ﺖﻠﻋ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻴﺳور ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻞﻣاﻮ
شﺮﮕﻧ ،ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﺎﻫ
دراد دﻮﺟو ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ .
ﻊﻗاو رد ﻪﻴﺳور 5
فﺪﻫ
ﻢﻬﻣ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد ار ﻲﻣ لﺎﺒﻧد دﻮﺧ يا
ﺪﻨﻛ :
1 - ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ رد دﻮﺧ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ نداد ﺖﺳد زا و ﺖﺴﻜﺷ لﺎﺣ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ .
ﺖﺻﺮﻓ ﻦﻳا
ﺎﺗ ﺖﺳا ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲﻣ ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﻪﻴﺳور
دﻮﺷ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ،ﺪﻧاﻮﺗ
،
2 -
،ﻲﺳور تاﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﮕﻳد و تﺎﺤﻴﻠﺴﺗ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ رازﺎﺑ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ هﺎﮔوﺮﻴﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا
يﺎﻫ
ﻪﺘﺴﻫ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ يا دﻮﺷ
،
3 - ﻲﺑﺮﻋ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور ﻪﻄﺑار -
ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺟﻮﻣ ،ﻲﻣﻼﺳا عاﺰﻧ
يﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﻴﺳور نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ
ﻲﻣ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺖﻣﻮﻜﺣ دﻮﺷ
.
4 - ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ ،ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺖﺳﺎﻴﺳ دﻮﺷ
يﺎﻫ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻞﻤﻜﻣ ﻪﻴﺳور يژﺮﻧا ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﻮﺷ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ ﺖﻔﻧ ياراد يﺎﻫرﻮﺸﻛ يژﺮﻧا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻴﺳور زا ،ﻚﭘوا رد ﺖﻳﻮﻀﻋ نوﺪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
يﺮﺗﺮﺑ يﺎﻫ ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﻴﻧ ﻚﭘوا رازﺎﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ
، 5
- اﺰﻓا ﻲﻣ ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ رد ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ ﺶﻳ زا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﮕﻳد رد ﻪﻴﺳور ذﻮﻔﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﺪﻧاﻮﺗ
دﻮﺷ ﻲﻗﺮﺷ يﺎﭘورا رد يورﻮﺷ ﺎﺑ نﺎﻤﻴﭘ ﻢﻫ و ﻖﺑﺎﺳ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻠﻤﺟ .
لﺎﺳ رد 1999 ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻤﺳر ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد نﺎﺒﻟﺎﻃ ﻢﻳژر يﻮﺳ زا ﻦﭽﭼ ﺖﻟود .
رد
ﻔﮔ رد ﻲﻨﭽﭼ نازرﺎﺒﻣ يزوﺮﻴﭘ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد لﺎﺳ ﻦﻳا ﺖ
و ﻚﻳ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻲﻌﻄﻗ ﺢﻠﺻ يﺎﻫﻮﮔ
ﺐﻤﺑ ﻪﺘﺷر زا ﺶﻴﺑ ،ﻪﻴﺳور رد ﻲﻧﻮﻜﺴﻣ ﻊﻤﺘﺠﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ رد يراﺬﮔ
300 ﻪﺑ ﻪﺘﺸﻛ
ﺖﺷاﺬﮔ يﺎﺟ
ﻲﻨﭽﭼ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻫ
. ،نﺎﻜﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺘﻴﻨﻣا يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻪﻠﻤﺣ رد 33
و نازرﺎﺒﻣ زا ﻦﺗ 130
ﺪﻧداد ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ نﺎﺟ يدﺎﻋ مدﺮﻣ زا ﻦﺗ .
ﻪﺑ ﻦﻴﺗﻮﭘ ﻮﻀﻋ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﺎﻛ
. گ . ب . ﻲﻣ ﺖﺴﻧاد
ﻪﻧﺎﻬﺑ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻧﻮﮕﭼ
دروآ ﺖﺳﺪﺑ ﻦﭽﭼ ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺣ ياﺮﺑ يا .
زا ﻪﻛ دﻮﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻪﻴﺳور ﻲﺘﻟود يﺎﻫوﺮﻴﻧ
ﻚﻳﺮﭼ ﻨﭽﭼ و ﺪﻧرﻮﺨﺑ ﺖﺴﻜﺷ ﻦﭽﭼ يﺎﻫ ﻲ
ﺖﻔﮔ نﺎﻳﺮﺟ رد ﺎﻫ و
ود يﺎﻫﻮﮔ دﻮﺧ ،ﻪﺒﻧﺎﺟ
ﻪﺑ يﺮﻬﺷ يﺎﻫرﺎﺠﻔﻧا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ار ﻦﭽﭼ يرﺎﺘﺨﻣ ﻔﮔ ﻪﻤﻫ و ﺪﺷ زﺎﻏآ ﻮﻜﺴﻣ رد هﮋﻳو
و ﺖ
ﻲﺑ ﺢﻠﺻ يﺎﻫﻮﮔ ﺪﻧﺎﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ
) Margolis, 2010 .(
ﻲﺑ لﻼﻫ ،قﺎﻔﺗا ﻦﻳا ﺎﺑ داﺪﺘﻣا ﻦﻴﭼ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﻦﻴﺳ ﺎﺗ زﺎﻘﻔﻗ زا ﻪﻛ ﺪﻣآ ﺪﻳﺪﭘ يرﺎﻜﺷآ ﻲﺗﺎﺒﺛ
ﺖﺷاد .
،ﻪﻴﺳور نﻮﻣاﺮﻴﭘ رد ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻮﺤﺗ ﺎﺑ
» ﻚﻳدﺰﻧ جرﺎﺧ
« طاﺮﻓا ﺪﺷر و ،داد خر ،ﻪﻴﺳور ﻞﺧاد رد ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﻴﺳور يﺮﺒﻫر ﻲﻜﺴﻔﻨﻳﺮﻳژ ﺮﻴﻤﻳدﻻو يزوﺮﻴﭘ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﺟرﺎﺧ ﺖﺳﺎﻴﺳ رد لﻮﺤﺗ تروﺮﺿ ،
ﺪﺷ اﺮﻳﺬﭘ ار )
،ﻲﻳﻻﻮﻛ 1383 ﺺﺻ ، 8 - 97 رد ﻪﻴﺳور (.
دﺮﺒﻫار ار ﻦﭽﭼ ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ ،دﻮﺧ ﻲﺟرﺎﺧ ﻂﻘﻓ
ﻲﻣ داﺪﻤﻠﻗ ﻲﻠﺧاد ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻚﻳ دﻮﺧ ﻲﻠﺧاد رﻮﻣا رد ﺖﻟﺎﺧد ار ﻦﭽﭼ ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ رد ﺖﻟﺎﺧد و ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ ﺪﻧاد . شﻼﺗ زا و ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ
ﻲﻤﻧ لﺎﺒﻘﺘﺳا مﻮﺳ فﺮﻃ ﻪﻧاﺮﮔ ﺪﻨﻛ
. ﻲﻨﭽﭼ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد شﻼﺗ ﺎﻫ
،زﺎﻘﻔﻗ ﻪﺑ نآ ﻪﻨﻣاد شﺮﺘﺴﮔ و ناﺮﺤﺑ راﺮﻤﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﻨﻫد ﻲﻠﻣاﺮﻓ ﺪﻌﺑ ار ﻦﭽﭼ ناﺮﺤﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻌﺑ ﻦﻴﺑ ﺪﻌﺑ نآ ﻪﺑ ﺲﭙﺳ و هدﺮﻛ اﺪﻴﭘ يا دﻮﺷ هداد ﻲﻠﻠﻤﻟا
. ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ بﺮﻏ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ لﺎﺒﻧد
ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ سﺎﺳا ﻦﺘﺴﺴﮔ ﻢﻫ زا و ﻪﻴﺳور ﻒﻴﻌﻀﺗ .
ﻪﺑ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﺪﻣآ دﻮﺟو
ﺪﻳﺎﺷ ﻦﭽﭼ رد ه
ﻲﻣ ﺪﺸﺨﺑ ﻖﻘﺤﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ ،ار نﺎﻧآ ﻲﺘﻨﺳ يوزرآ ﺖﺴﻧاﻮﺗ .
تﻻﺎﻳا
ناﺮﺤﺑ ،فﺪﻫ و هﻮﻴﺷ رد توﺎﻔﺗ ﻲﻛﺪﻧا ﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ و ﺎﭘورا ﺰﻴﻧ و هﺪﺤﺘﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺮﻴﮕﻴﭘ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﺘﺴﺑ ار ﻦﭽﭼ دﺮﺒﻫار
ي ﻲﻣ دﻮﺧ ﺪﻨﻧاد . ا يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﻣﻼﺳ
ﺗ ﺖﺤﺗ ﺰﻴﻧ ﺄ
زا نﺎﻬﻨﭘ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ ﻪﺑ ،ﺖﺑﺎﻗر و ﻲﻠﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ ،ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا رﺎﺸﻓ نﻮﭼ ﻲﺒﻛﺮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛ
ﻦﭽﭼ ﻲﺒﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا ﺪﻧا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺎﻫ
.
ﻲﻣ ﻦﭽﭼ ناﺮﺤﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﻟود ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺮﻴﮕﻴﭘ ياﺮﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﻨﻴﻣز ﺪﻧاﻮﺗ
ﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يدﺮﺒﻫار فﺪﻫ ﺎ
ﻼﻋ ﺎﺑ زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻪﻗ
ﺎﻫ ي ﻢﻫاﺮﻓ ﻲﻣﺎﻈﻧ و ،يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ
ﻛ ﺪﻨ . ﺎﻬﻧ فﺪﻫ ﻳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ناﺪﺤﺘﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ و ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲ ﻪﻘﻄﻨﻣ زا ﻪﻴﺳور نﺪﻧار نوﺮﻴﺑ ،رﻮﺸﻛ ﻦﻳا يا
دﺮﺒﻫار ي يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ لﺮﺘﻨﻛ و رﺰﺧ و هﺎﻴﺳ يﺎﻳرد ردﺎﻨﺑ زا رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺖﺳد ندﺮﻛ هﺎﺗﻮﻛ ،زﺎﻘﻔﻗ
ﺖﺳا نآ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫﺮﻴﺴﻣ و رﺰﺧ هزﻮﺣ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ شﻼﺗ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣ
زا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
نﺎﻳﺮﺟ ﺖﻟود زا ﻲﻳﺎﻫراﻮﻧ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺐﻠﻃ لﻼﻘﺘﺳا يﺎﻫ ﻪﻴﺳور يﺎﻫزﺮﻣ فاﺮﻃا رد ﻚﭼﻮﻛ يﺎﻫ
ﻪﻳﺰﺠﺗ ًﻻﺎﻤﺘﺣا و ﻒﻴﻌﻀﺗ ﻪﻨﻴﻣز و ﺪﻨﻛ دﺎﺠﻳا هرﺎﺑود
ﻢﻫاﺮﻓ تﺪﻣ زارد رد ار رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻨﻛ
ﺪ .
شﻼﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻮﻜﺴﻣ يﺎﻫ ﻗا ﻪﻌﻣﺎﺟ ،يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫ
يدﺎﺼﺘ
ﺑ ،ﺪﺣاو يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻀﻓ ،ﺎﻴﺳاروا فﺪﻫ ﺎ
ﻪﺑ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳاﺮﮕﻤﻫ ماﺪﻗا ناﻮﻨﻋ
ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﺑﺎﻳزرا ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻬﺟ ﻦﻴﻤﻫ رد ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ .
ﻲﻠﻣ ﺖﻴﻨﻣا ﻪﻤﻫ زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ،ﻪﻴﺳور ﺮﻈﻧ زا
ﻲﻣ ﺮﻄﺧ ﻪﺑ ار رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺪﻳﺪﻬﺗ ،دزاﺪﻧا
ﻲﻳﺎﻫ ﺖﺳا رﻮﺸﻛ ﻦﻳا بﻮﻨﺟ ﻪﻴﺣﺎﻧ زا .
ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﮋﻳو
آ طاﺮﻓا ﺎﻬﻧآ رد ﻪﻛ زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳ دراد عﻮﻴﺷ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻳاﺮﮔ
. ﻪﻴﺳور ﻞﻳﺎﻤﺗ سﺎﺳا ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑ
ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻪﺠﻴﺘﻧ ،يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﺑ يﺎﻫﻮﮔ و ﺖﻔﮔ
درﻮﻣ رد ﻦﻴﭼ ﺎﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا
ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ يدﺮﺒﻫار ﺖﻛرﺎﺸﻣ شﺮﺘﺴﮔ و ﻲﻣﺎﻈﻧ هزﻮﺣ رد يزﺎﺳ دﺎﻤﺘﻋا ﺮﻴﺑاﺪﺗ و يزﺮﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ دﻮﺑ رﻮﺸﻛ ) ﻋاو
،ﻲﻈ 1385 ﺺﺻ ، 25 - 15 (.
ﻲﻟﺎﻤﺷ ﻚﻴﺘﻧﻼﺗآ نﺎﻤﻴﭘ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻮﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺎﻜﻟﺎﺑ ﮓﻨﺟ نﺎﻣز زا ﻪﻴﺳور و ﻦﻴﭼ ) ﻮﺗﺎﻧ ( ﻪﺑ ﻮﻜﺴﻣ و ﻦﻜﭘ و ﺪﺷ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﻦﻳا ﺎﺑ تﺪﺷ
ﻚﻳدﺰﻧ ﻢﻫ
ﺪﻧﺪﺷ . ﺪﻤﻠﻗ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻧﻮﻣﮋﻫ ﺮﻄﺧ ار نآ ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ﻪﻴﻠﻋ رﻮﺸﻛ ود ﺮﻫ ،ﺲﭘ نآ زا و ﻲﻣ دا
ﺎﺑ ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﺤﺘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺷ
ﺪﻧﺪ . ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ثداﻮﺣ زا ﺪﻌﺑ رﻮﺸﻛ ود ﻦﻳا 11
ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ 2001 ﻪﻴﺣﺎﻧ زا ،
ﻪﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻣﺎﻈﻧ رﻮﻀﺣ ﻲﻣ ﻲﻧاﺮﮕﻧ سﺎﺴﺣا تﺪﺷ
ﺪﻧدﺮﻛ . رد ﻦﻴﭼ ﻞﺻا
ﻪﺑ ﻪﻴﺳور و زا ﻲﺟرﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺸﻛ دﺎﻘﺘﻧا ﻒﻟﺎﺨﻣ تﺪﺷ
ﻞﻜﺷ و ﻦﭽﭼ لﺎﺒﻗ رد دﻮﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺘﺴﻫ ناﻮﻳﺎﺗ ﺪﻨ
. اﺪﺟ نﻻﺎﻌﻓ و ﻳ
ﻲﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ ار ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻳا رد ﺐﻠﻃ ﻲ ﺪﻨﻧاد
. (Simes, 2007, pp.
36-51) .
داﺪﺧر زا ﺲﭘ 11
ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ 2001 ﻪﻴﻠﻋ ﮓﻨﺟ و دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺻﺮﻓ زا ﻮﻜﺴﻣ ،ﺎﻜﻳﺮﻣآ رد
لﻼﻘﺘﺳا ﻪﺑ و دﺮﻛ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻪﻴﻠﻋ هزرﺎﺒﻣ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﺑ ار ﻦﭽﭼ نﺎﺒﻠﻃ رﺎﺘﺸﻛ و يدﻮﺑﺎﻧ
ﻦﭽﭼ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﺧادﺮﭘ
. ﻪﻴﻠﻋ دﺮﺒﻧ و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺣ رد ﻦﻴﺗﻮﭘ ﺖﻟود ﻲﻫاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ،هﺪﻋﺎﻘﻟا و نﺎﺒﻟﺎﻃ ﺖﻟود يﺎﻫ
آ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ،ﻲﻨﭽﭼ ﺐﻠﻃ ﻲﻳاﺪﺟ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻜﻳﺮﻣ
ﺖﺳﺎﻴﺳ ﺪﺷ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﻲﺳور يﺎﻫ .
ﺮﺒﺘﻛا رد 2003
» ﺪﻤﺣا فاﺮﻳﺪﻗ
« ﻦﭽﭼ يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﺳﺎﻳر ﻪﺑ
ﺪﺷ هﺪﻳﺰﮔﺮﺑ .
ﭽﭼ يﺎﻫورﺪﻨﺗ زا ﻪﻛ فاﺮﻳﺪﻗ ﺪﻣآرد ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ ﺎﺑ ﻪﺤﻟﺎﺼﻣ رد زا ،دﻮﺑ ﻲﻨ
. زوﺮﻣا ﺎﺗ وا
ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ و ﺖﺳا ﻦﭽﭼ رد ﻦﻴﻠﻣﺮﻛ هﺪﻧﺎﺸﻧ ﺖﺳد رﻮﻬﻤﺟ ﺲﻴﺋر نﺎﻫاﺮﻤﻫ
ﻲﻨﭽﭼ نازرﺎﺒﻣ ،دﻮﺧ
ﻲﺘﻴﻨﻣا هﺎﮕﺘﺳد ﻞﻳﻮﺤﺗ ،يﺮﻴﮕﺘﺳد ﺎﻳ دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﻞﺤﻣ زا ندﻮﺑر زا ﺲﭘ ﺎﻳ و هدﺮﻛ روﺮﺗ ،ﻪﺘﺸﻛ ار - ﺖﺳا هداد ﻪﻴﺳور ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا .
فاﺮﻳﺪﻗ رﻮﻀﺣ ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﻦﭽﭼ رد و ﺎﻬﻧآ كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ
مﻼﺳا يﺎﻫورﺪﻨﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نﺪﺷ دوﺪﺤﻣ ،ﻪﻴﺳور ﺖﻟود دﻮﺑ ﻦﭽﭼ ﻦﻴﻣزﺮﺳ نورد رد اﺮﮔ
. ﻦﻳﺪﺑ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﭽﭼ زا نوﺮﻴﺑ ﻪﺑ ﺶﻴﭘ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻫ
ﺖﻳاﺮﺳ ﺪﻧدﺮﻛ .
ﺪﻳﺪﻬﺗ يﺎﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻴﺳور يا
شﺰﻴﺧ ،يدﺎﺼﺘﻗا تﻼﻜﺸﻣ اﺪﺟ ،ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
ﻳ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ و ﻲﺒﻠﻃ ﻲ ﻫ
ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ يﺎ ناﻮﻨﻋ
ﺪﻳﺪﻬﺗ يﺪﺟ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻨﻣا و تﺎﺒﺛ ،ﻲﺿرا ﺖﻴﻣﺎﻤﺗ ،ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
ار ﻪﻴﺳور رد لﺎﺳ ﻪﺑ يورﻮﺷ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ يﺎﻫ ترﻮﺻ
ﺶﻟﺎﭼ رﺎﭼد يﺪﺟ هدﺮﻛ
ﺖﺳا .
،ﺮﺿﺎﺣ ﺮﺼﻋ ﺎﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺦﻴﺷ مﺎﻴﻗ زا ،ﻲﻟﺎﻤﺷ زﺎﻘﻔﻗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ لﻼﻘﺘﺳا ﻲﺨﻳرﺎﺗ تازرﺎﺒﻣ سور ﻪﺘﺒﻟا و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺗ هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ﺎﻫ
و تﺎﺒﺛ نﺪﺷ راد ﻪﺷﺪﺧ ناﺮﮕﻧ هراﻮﻤﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ دﻮﺧ ﻲﻠﺧاد ﺖﻴﻨﻣا )
،ﺪﺣﻮﻣ ﻲﻧﺎﻤﺣر و يرﻮﻧا 1387
ص ، 78 (.
ﺪﻳﺪﻬﺗ صﻮﺼﺧ رد ﺎﻣا يﺎﻫ
ﻲﻣ راﺮﻗ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ ار ﻪﻴﺳور تﺎﺒﺛ و ﺖﻴﻨﻣا ﻪﻛ ﻲﻠﺻا ،ﺪﻫد
ﻲﻣ ناﻮﺗ دﺮﻤﺷﺮﺑ ار دراﻮﻣ ﻦﻳا :
1 - يورﺪﻨﺗ ﻲﺒﻫﺬﻣ : مﻼﺳا زا ﻪﻗﺮﻓ ﻦﻳا ﺖﺋاﺮﻗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد نﺎﺒﻟﺎﻃ ﺖﻴﻤﻛﺎﺣ نارود
ﻲﺑ ،ﻲﺘﺷادﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺎﻧ و ﻲﺗﺎﺒﺛ
ﻢﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ﻲﻨﻣا نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ راﻮﺟ
دروآ . نوﺰﻓا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نآ ﺮﺑ ﻐﻠﺒﻣ يﺎﻫ
ﺎ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻔﻠﺳ و ﻲﺑﺎﻫو ﻲﺒﻫﺬﻣ ن ﺚﻋﺎﺑ
و ﺮﻜﻔﺗ
و ﺰﻳﺮﮔ عﺎﻤﺘﺟا ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻦﻴﺑ رﻮﻣا ﺪﺿ
ﺳا هﺪﺷ ﻞﻠﻤﻟا .(Central Asian, 2001)ﺖ
2 - ﻢﺴﻳروﺮﺗ : ﻪﺑ ﻪﺛدﺎﺣ لﺎﺒﻧد 11
شﺮﺘﺴﮔ زا ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺰﻴﻧ و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﻠﻤﺣ و ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ
و بﺮﻏ يﻮﺳ زا ﻢﻫ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﺚﺤﺑ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد نﺎﺒﻟﺎﻃ و هﺪﻋﺎﻘﻟا ﺮﺻﺎﻨﻋ ذﻮﻔﻧ ﺖﻟود ﻢﻫ ﻮﺗ درﻮﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ يﺪﺟ ﻪﺟ
،
3 - ﻲﺋاﺪﺟ ﻲﺒﻠﻃ : دراد صﻮﺼﺧ ﻦﻳا رد ار ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻴﺳور .
سور ﺎﻫ زا ﺐﻧﺎﺟ ﻲﻨﭽﭼ ،ﺎﻫ
ﻲﻧﺎﺘﺴﻏاد ﺪﻧراد ﻪﻏﺪﻏد ﺰﻴﻧ ﺎﻫرﺎﺗﺎﺗ و ﺎﻫ
،
4 - و ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ
: لﺎﺳ زا نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﺎﻫ
ي ﺎﺑ نﺪﺷ ور ﻪﺑور ﺖﻬﺟ ﻪﺑ رود
ﻣ تﻼﻜﺸ ﻮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺰﻛﺮﻣ ،يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺳﺎﻴﺳ رﺪﺨﻣ دا
ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ،ﺐﺠﻌﺗ لﺎﻤﻛ رد و هدﻮﺑ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺪﺷر ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﻬﭼ ،رﻮﺸﻛ ﻦﻳا رد فﻼﺘﺋا يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻂﻠﺴﺗ زا ﺲﭘ
،
5 - ﺪﻳﺪﻬﺗ و ﺮﻘﻓ يﺎﻫ
نآ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ و ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ :
ﺮﻈﻧ زا و ﺮﻘﻓ دﻮﺟو ،يﺮﻈﻧ يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ
يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز زا ﻲﻜﻳ هراﻮﻤﻫ ،يدﺎﺼﺘﻗا هوﺮﮔ ﻚﻳﺮﺤﺗ و ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
بﻮﺷآ يﺎﻫ و ﺮﮔ
ورﺪﻨﺗ ﺮﻈﻧ رد
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﺮﺑ ا ﺮﻜﻔﺗ جاور ﻞﻳﻻد زا ﻲﻜﻳ ،سﺎﺳا ﻦﻳ يﺎﻫ
ورﺪﻨﺗ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد
ءﻮﺳ هوﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ
ورﺪﻨﺗ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻴﻨﭼ زا ﻲﺒﻫﺬﻣ مدﺮﻣ بﺬﺟ ياﺮﺑ يا
ﺖﺳا .
،ﻊﻗاو رد سور ﺎﻫ ﻦﭽﭼ نداد ﺖﺳد زا ﺎﺑ
، ﻲﻣ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ كﺎﺧ زا ﻲﺸﺨﺑ زا و ﺪﻨﻫد
ﻦﭽﭼ ﻦﺘﻓر ﺖﺳد وﺰﻓا
ن نآ ﺮﺑ
، د يزﺎﺑ نﺪﺷ راﺪﻳﺪﭘ ﺮﻄﺧ و
ﻣ ﻴ دراد ﻲﭘ رد ار ﻮﻨ
؛ ﻦﻳا ﺮﮔا اﺮﻳز
ﻖﻓﻮﻣ ﻪﻴﺳور ﺎﺑ رﺎﮔزﺎﺳﺎﻧ و ﺖﺨﺳﺮﺳ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻴﻟوا ﻮﺷ
د
، يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﺑ ﺖﺑﻮﻧ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﻳﺎﺳ و زﺎﻘﻔﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد نآ ﻪﻨﻳﺮﻗ ﺪﺳر
؛ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﻪﻛ دراﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻨﻴﻤﻀﺗ ﭻﻴﻫ نآ لﺎﺒﻧد
يرﻮﻬﻤﺟ يﺎﻫ ﺮﮕﻳد دﻮﺧ ور رﺎﺘﺨﻣ ياﺮﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ماﺪﻗا ﻪﺑ ﺖﺳد نآ ياروﺎﻣ و زﺎﻘﻔﻗ رد ﻪﻴﺳ
اﺪﺟ ﻳ ﺪﻨﻧﺰﻧ ﻪﻴﺳور زا ﻲ .
ﻲﻣ نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد يرﻮﻬﻤﺟ زا ناﻮﺗ
،شﻮﮕﻨﻳا ،نﺎﺘﺳرﺎﺗﺎﺗ ،نﺎﺘﺴﻏاد يﺎﻫ
ﻳدآ ،ﻲﻟﺎﻤﺷ يﺎﻴﺘﺳوا ﻐ
ﻳدرﺎﺑﺎﻛ ،ﺲﻛﺮﭼ ،يﺎﭼ هﺮﻗ ،ﻪ ﺎ
- مﺎﻧ هﺮﻴﻏ و رﺎﻜﻟﺎﺑ دﺮﺑ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ دﺎﺤﺗا
ﻲﻣ نﺎﺘﺴﻏاد و ﻦﭽﭼ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا و ﻲﺿﺮﻓ ﺪﻧاﻮﺗ
نوﺰﻓا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد زا ﻪﻴﺳور ندﺮﻛ موﺮﺤﻣ ﺮﺑ
ﺖﺻﺮﻓ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﺠﻨﻣ رﺰﺧ يﺎﻳرد زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺨﺑ زا ﻪﻴﺳور ﺖﻴﻣوﺮﺤﻣ ﻪﺑ ،يدﺮﺒﻫار يﺎﻫ
ﺷ ﺗ ﻪﻴﺳور ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺮﺑ و هﺪ ﺄ
دراﺬﮕﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛ .
لﺎﺳ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ و فﻼﺘﺧا ﻞﻣاﻮﻋ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ يﺎﻫ
ناﺮﺤﺑ زوﺮﺑ ﺐﺒﺳ و ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻫ
ﻠﭘﻮﺋژ يﺎ ﻴ ﺰﻴﻧ ﻲﻜﻴﺘ ﺷ
ﺖﺳا هﺪ . يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻴﻤﻫا و هﺎﮕﻳﺎﺟ
ﻪﺑ ،يﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و ﻚﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﻲﺘﻴﻌﻗﻮﻣ زا يرادرﻮﺧﺮﺑ ﻞﻴﻟد
هﺪﻤﻋ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺧﻮﺳ ﻪﻫد ﺮﺧاوا زا ،نﺎﻬﺟ ﻲﻠﻴﺴﻓ يﺎﻫ 90
ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ،رﺰﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ و
