روایت معماری در بیان عکاسی؛ مراتب معنا در عکس معماری

*یرامعم سکع رد انعم بتارم ؛یساکع نایب رد یرامعم تیاور

2**رباصریبک رقابدمحم ،¹هداز لانیز فسوی .ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یمسجت یاهرنه هدکشناد یملع تئیه وضع ¹ .ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یرامعم هدکشناد رایداتسا ² )96/2/17 :ییاهن شریذپ خیرات ،95/10/19 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ ،لدتــسم یثحب یــط و هــتخادرپ یراــمعم رــنه و یــساکع رــنه نــیب تابــسانم هــب ،یا هتــشر نایم یدرــکیور رد رــضاح هــلاقم هدومن نییبت و لــیلحت ار یرامعم یاه طیحم زا یرــصب تاعلا ّطا نــیودت و هیهت رد یرازبا ناوــنع هب یراــمعم یــساکع شــقن رنه یارب یلیدب یب تاــمدخ أــشنم نونک ات هک دــشاب یم ریوصت هیاپ رب یرامعم تیاور یعون عــقاو رد یراــمعم یــساکع .تــسا زا هدمآرب یراــثآ ،دنتــسه هنارامعم یــساکع یاهدنیآرف لوصحم هک یراــمعم یاه سکع ،یوــس رگد زا .تــسا هدوــب یراــمعم دراد یرامعم یــساکع تــشرس رد هــشیر هک یرما ینعی ؛دنــشاب یم یرامعم تاعونصم اب ههجاوم رد ساکع نادنمرنه هدارا اذل .تسا »ریوصت راتخاــس« و »یرامعم راتخاــس« ینعی ، ّکفنم یرنه راتخاــس ود نیب هطبار عبات ،سکع تیدوجوم ،نآ رد و کی تیقفوم یاهرایعم زا ،هطبار نیا داجیا هوحن زین و »یساکع ماظن« و »یرامعم ماظن« نیب هطبار زا ساکع دنمرنه ک اردا یاه سکع ییاوتحم یدنب هنوگ هرابرد ثحب ،هلاقم نیا رد ثحب دروم تاعوضوم رگید زا .دوش یم بوسحم یرامعم سکع یاه تیاور لیکشت رد اهنآ زا کی ره هاگیاج لیلحت و »یرنه یرامعم سکع« و »دنتسم یرامعم سکع« هنوگ ود رد یرامعم یگنوگچ و یتسیچ نییبت ،نآ یلصا هلأسم و تــسا هدیــسر ماجنا هب یلیلحت -یفیصوت شور هب ،شهوژپ .دــشاب یم یرامعم .دشاب یم یرامعم یاه سکع رد »هنارامعم یاوتحم و بلاق« اب »هناساکع یاوتحم و بلاق« طُبارت

یدیلک یاه هژاو .یرنه یرامعم سکع ،دنتسم یرامعم سکع ،یرامعم سکع ،یرامعم یساکع

تنواعم 869974/01/11 هبوصم هرامش و "یلاو ناخ یلع یخیرات موبلآ راثآ رد یرامعم یساکع هویش یواک او" :ناونع اب یشهوژپ حرط زا هتفرگرب هلاقم نیا * .تسا هدیدرگ ماجنا نارهت هاگشناد یشهوژپ یاروش تارابتعا زا هدافتسا اب هک تسا نارهت هاگشناد ابیز یاهرنه سیدرپ یشهوژپ .E-mail: kabirsaber@ut.ac.ir،021-66461504 :ربامن ، 021 - 66409696:نفلت ؛لوئسم هدنسیون**

دوجوم یاه یگدیچیپ لیلحت رد رثؤم یرازبا ،یهوژپانعم تلامأت نینچ یــــشخبرمث .دنوــــش یم بوــــسحم یرــــنه یاــــه نامتفگ رد ،یا هتشر نایم یدرکیور رد هک تسا نآ رب طورشم هاگ ،ییاه شهوژپ نیا .دریگ رارق یسررب دروم رد لخادتم تاعوضوم ییانعم تابسانم یملع هرتسگ دنچ ای ود نیب هک تــــسا یلپ ناــــسب ،یشهوژپ قایــــس رصاعم هرود رد .دروخ مقر یدیدج یشناد لماعت ات دوــــش یم هدیشک مزاول زا یکی ،یا هتشر نایم یاهدرکیور ،نیون یملع طباور ماظن رد و نینچ هک تسا نآ زا یشان لابقا نیا ؛دنوش یم بوسحم هعسوت یتاذ جیاتن ،لهج عفر یارب دیدج یاه هنیمز داجیا رــــب هولاع ییاهدرکیور ییاه تیلباق نــــینچ هیاپ رب اذل .دنراد هارــــمه هب زین ار یرــــت یدربراک زرطب ،یملع ســــناجتمان یاــــه هزوح نیب ار یــــفرژ ثحابم ناوــــت یم راتــــشون .)394 ،1394 ،رباصریبک(دناــــسر رمث هب و هدرک داجیا یقطنم تابسانم ،نآ رد هک دشاب یم اه شهوژپ هنوگ نیا زا جرختسم زین رضاح -شهوژپ فده .تسا هتفرگ رارق یسررب دروم یرامعم و یساکع نیب

ًافرص هک ییاه شهوژپ اب سایق رد نآ زیامت هجو ،رت قیقد ترابع هب و یتادوارم هب هجوت - دوش یم ماجنا »یرامعم« ای و »یــــساکع« باب رد شهوژپ ماجنا ترورض .دراد دوجو یرنه هخاش ود نیا نیب هک تسا یرامعم یساکع رد انعم یتــــسیچ تخانــــش رد دوجوم یملع لأخ هب »یساکع« نیب یا هتشر نایم نامتفگ عون ره حرط اساسا .ددرگ یمربً

نتخانــــش رتهب یارب دیدج یــــهار ندوــــشگ هباثم هب ،»یراــــمعم« و زئاح اجنیا رد هتکن کی رکذ .دوب دهاوخ یرامعم یــــساکع یتــــسیچ تاعونصم و یرامعم ،نونکات یساکع عارتخا ودب زا هک تسا تیمها زین یساکع ًلاباقتم و هدوب ناساکع یارب باذج یعوضوم هراومه ،نآ نیدب .تسا هدوب یرامعم ییانعم و یدام تّیدوجوم ف ّرعم و ن ّیبم نییبت و ریونت رد دناوت یم هرود ره یرامعم یاه سکع رد لمأت ظاحل .دشاب دنمدوس هرود نآ یرامعم لوحتم ت ّیهام هرابرد شاکــنک ،شــهوژپ هلأــسم دــش هتفگ هــچنآ رادــم رــب لاــح »هناــساکع یاوتحم و بلاق« اــب »هنارامعم یاوــتحم و بــلاق« طــُبارت :زا دــنترابع شــهوژپ یاه شــسرپ و دــشاب یم »یراــمعم ســکع« رد تاشیارگ رگید زا ییاه هفلؤم هچ اب و تسیچ یرامعم یساکع )فلا(

شــنک مهرب یراــمعم یــساکع رد )ب( ؟دــبای یم ص ّخــشت یــساکع یدام و ییاوتحم تیفیک« اب »یرامعم رثا یدام و ییاوتحم تیفیک«

هنوگچ یرامعم یــساکع رد انعم )ج( ؟دبای یم عوقو هنوگچ »سکع شور ؟دشاب یم یرصانع هچ زا ّجتنم نآ تیفیک و تسا نییبت لباق زا یقطنم جاتنتسا هیاپ رب و هدوب یلیلحت - یفیصوت ،شهوژپ ماجنا .تسا هدیسر ماجنا هب اه هداد ریسفت و فیصوت

همدقم

شهوژپ هنشیپ -1

نوگ انوگ عــبانم رد یــعونتم تاعلاطا ،یراــمعم یــساکع هراــبرد نیا رد .دنا هتخادرپ نادــب صاخ یهاگن زا کی رــه هک تــسا جردنم یفرعم ،دنراد دوجو ثحب هنیمز رد هک یمهم عبانم ،هلاقم زا شخب ناوت یم هــنیمز نــیا رد مــهم عــبانم زا .دــنا هتفرگ رارــق هراــشا دروــم و هراــشا ســیر َه لکــیام رــثا »یا هــفرح یراــمعم یــساکع« باــتک هــب نونف هراــبرد لــصف هد رد یطوــسبم بــلاطم ،باــتک نــیا رد .دوــمن Harris,( تــسا هدــش هئارا و نــیودت یراــمعم یــساکع یاه هویــش و یلخاد یرامعم یــساکع« مان هب یرگید رثا ،فلؤم نــیمه زا .)1998 صخــشم نآ ناونع زا هک هــنوگ نامه هک هدــشرشتنم زــین »یا هــفرح نونف و یــلخاد یاــهاضف یــساکع هــب فوــطعم ثــحب زــکرمت ،تــسا و یلخاد یاهامن ؛هــینبا یــساکع« باــتک .)Harris, 1993( تــسا نآ رد یرگید رــکذ لباق عــبنم ،ثارــگ کم نمرون رــثا »یــجراخ یاــهامن رد دوــخ هک یریواصت یاکــتا هــب باــتک فلؤم ؛تــسا صوــصخ نــیا نایب هب ،هدوــمن تبث یرامعم یاه طیحم زا یداــمتم نایلاــس یط رد ثارگ کم .تــسا هتخادرپ یرامعم یــساکع زا یدربراک تایبرجت تاکن یخرب رکذ هب ،هناــساکع یاه کینکت حرــش رب هولاع باتک نیا یرامعم یــساکع یاه هژورپ دقع یارب هرک اذم لوــصا دننام یــقوقح .)McGrath, 1987( تــسا هداد حــیضوت اــهدادرارق شراگــن هوــحن و یناهج خــیرات« باــتک موــس شــخب هــب دــیاب ،عــبانم زا هورــگ نــیا رد

رگید لوــصف یخرب هــتبلا ؛درک هراــشا موــلبنزور یــموئان رــثا »یــساکع شهوژپ هراــبرد یا هدنک ارپ و دــیفم تاــعلاطا یواح زــین باــتک نــیا ًلاقتــسم هک یعبانم رب هولاــع .)Rosenblum, 1997( دــشاب یم رــضاح هک دنراد دوجو زین یعبانم ،دنا هدش هتشاگن یرامعم یساکع هرابرد ناتــساد« باتک .دوــش یم تفای ثحب هنیمز رد یبلاطم مه اــهنآ رد رگ ا هک تــسا عبانم نــیا زا یا هــنومن ،دروــفگنل لکــیام رــثا »یــساکع یدنمدوــس بلاطم نآ زا ناوت یم ،درــیگ رارق هعلاطم دروم تــقد هــب رد .)1386 ،دروــفگنل( دروآ تــسد هب یراــمعم یــساکع صوــصخ رد رذگ رد رنه« باتک »زورما ات زاغآ زا یــساکع« لصف ،عبانم نیا فیدر رد یرامعم یساکع هرابرد یهجوت روخرد بلاطم هک دراد رارق »نامز »یــساکع لوحت ریــس« باتک .)1386 ،رندراگ( دروخ یم مــشچ هب نآ هب و همجرت یراتــس دمحم طــسوت ییاه هدوزفا اب هک کــسات رطپ رثا رد لمأت اــب هک تــسا عــبانم نــینچ زا رــگید یا هــنومن ،هدیــسر عــبط ،کــسات( دروآ تــسد هب صوصخ نــیا رد ار یــیاه هداد ناوــت یم ،نآ »یــساکع کینکت« باتک هب ناوت یم هدر نــیا رد نــینچمه .)1377 هرابرد دــنچ یتاکن رب لمتــشم هک دومن هراــشا رــگنینیف ساــیردنآ رــثا .)1367 ،رگنینیف( تسا یرامعم یساکع یاه کینکت و یروئت

یرظن بوچراچ -2

یرظن ینابم رد هشیر اساسا ،یرامعم یساکع یرظن یاه ناینبً زیامت یرامعم یــساکع هب ،نامتفگ نیا رد هــچنآ .دراد یــساکع رــنه نــیا هــتبلا .تــسا یراــمعم رــنه زا یــساکع رــنه تارــّثأت ،دــشخب یم یرامعم رب ریثأت تردق زین یساکع ًلاباقتم و هدوبن هیوس کی شنک او هزوح رب کی ره لباقتم یراذگرثا هوحن هک تیصوصخ نیا اــب ؛دراد ار شن ُک نیا دنیآرب .دــشاب یم توافتم -ی ّمک و یفیک رــظن زا - یرــگید دامتعا هــک هدوــمن یــتلصخ زــئاح ار یراــمعم یــساکع ،اــه شن ُک او و نیدب .تــسا هدومن بــلج سکع هژــیو ناــیب تردــق هــب ار ناراــمعم دنناد یم دوــخ هفرح رد رثؤم ناــیب کی ار یــساکع ،ناراــمعم ،لــیلد ناــیب یاه هویــش رــگید اــب هــسیاقم رد هــک دــنا هتفایرد هــبرجت هــب و زا هدمآرب هــک هریغ و تک ام ،ودــنار ،سیکــسا ،یکورک دــننام یراــمعم رادروخرب یحیرص ییامن عقاو زا یــساکع ؛تــسا ینهذ یاه هتخادرپ هدرک لیصحت دوخ هک رگنینیف ینعی ،فورعم ساکع لوق هب .دشاب یم نآ رظان ساکع هک هدنز تــسا یــشرازگ “سکع ،دوب یرامعم هتــشر حرــش کی زا رت هدننک دعاقتم ار سکع هک تــسا تیفیک نیمه و هدوب نیبرود هــجیتن رد .)13 ،1367 ،رــگنینیف( ”دزاــس یم یا هــملک رازــه ؛دریگب ســکع ،درادن یجراخ دوــجو هک یــیانب زا دــناوت یمن یــساکع سیکسا ،هدشن هتخاــس زونه هک ییانب کی یارب ناوت یم هکنآ لاح هک دراد یتیصوصخ یراــمعم یــساکع ،لک رد .دومن هــیهت تــک ام و تامازلا زا و دــشاب یم عنتمم ،ندوب لهــس نیع رد ،نادــب نــتخادرپ یاــه ناینب هــب ناــمأوت یــهاگ آ ،نآ ثــحابم هــب دورو یارــب یــتفرعم دوش یم هدهاشم هاگ یتح ؛دشاب یم »یرامعم« و »یساکع« یرظن زا یــساکع« و »یراــمعم یــساکع« نیب زرم دــننام ،هداــس لصا کــی نادــب ،نــهربم عوــضوم نــیا .درــیگ یم رارــق تــلفغ دروــم »یراــمعم قایــس ود یملاک ثحابم رد اــضعب هک تــفرگ رارق هراــشا دروــم لــیلدً رد تواــفتم هویــش ود هکنآ لاــح ؛دنوــش یم هبتــشم روــکذم یــساکع یوهام تاکن یخرب دوجو اذل .دنشاب یم یرامعم راثآ یریوصت تبث و »یراــمعم یــساکع« حلاطصا فــیرعت ،یــساکع یرــظن ثــحابم رد .دیامن یم تخــس ار ریوصت کی هــب »یرامعم سکع« ناوــنع قلاــطا تــسا دقتعم »یرامعم یــساکع« باتک فلؤم »ثارــگ کم نــمرون«

تسا نآ زا رت هدیچیپ ،یرامعم یساکع زا یعماج فیرعت نتشاد” هک تــسا نکمم یا هنیمز رد سکع کــی ]اریز ...[ .دوــش یم روصت هــک ،87 ،ثارگ کم( “هن رگید یاج رد و دوــش هتخانــش یرامعم سکع »یا هفرح یرامعم یساکع« باتک راتفگــشیپ رد سیر َه لکیام .)15 شنیرفآ ،تسا هتخادرپ یرامعم یساکع زا یتافص حرش هب نآ رد هک ساکع هناــسانش ییابیز لماعت ورگ رد ار قــفوم یرامعم ســکع کــی .)Harris, 1998( تسا هدومن یفرعم یرامعم راثآ نزاوتم راتخاس اب

هیاپ میهافم و تارابع نییبت -3

رد مــهافت داــجیا و تاــحلاطصا یــناعم هــب ندیــشخب تیفافــش قیقدت اریز .¹دــشاب یم یملع نامتفگ کی نیزاغآ هطقن ،اهنآ یــناعم زا تعنامم نــمض ،یملع ثحابم هچابید رد هــیاپ مــیهافم نــییبت و ،نایدنواب( دیازفا یم زین اه هرازگ رابتعا هب ،هابتــشا زورب و ثحب طلخ

یــملع یاــه هرازگ” هــک تــسا دــقتعم »لــپمه لراک« .)66 ،1387 میهاوخب رگ ا .دنوــش یم نایب ]...[ یصاخ ظافلا بــسح رب لاومعمً صخــشم ار ناــش یانعم دیاب ،دنــشاب دوــصقم هــب یــفاو ظاــفلا نــیا بــسانم وــحن هــب لــصاح یاــه هرازگ هــک مــیبای ناــنیمطا اــت ،مــینک ًلایذ ،دــش هتفگ هچنآ یانبم رب .)105 ،1369 ،لپمه( “دنریذپ نومزآ مهف رد ،اهنآ ییانعم قیقدت هک یا هیاپ تاحلاطصا موهفم نییبت هب .دوش یم هراشا ،تسا هدننک نییعت هلاقم ییاوتحم یرامعم یساکع -1 -3 تــسا یــساکع رــنه یــلصا تاــشیارگ زا یــکی ،یراــمعم یــساکع یــط .تــسا رــنه نــیا یدوــجو یاــه تیلباق زا هدــمآرب ،لــصا رد و هب هدنزرا تاــمدخ هــئارا نــمض یراــمعم یــساکع ،هتــشذگ نرــق ود بوذجم زــین ار رــگید یاه هتــشر نادــنمرنه زا یــخرب ،یراــمعم رــنه راصتخاب ،یــساکع رنه زا هخاــش نیا فیصوت رد .تــسا هدومن دوــخ یرصب تاعلا ّطا داجیا یارب یتراهم ،یرامعم یساکع تفگ ناوت یم هیاپ رــب اــهنآ یدوــجو تاــیعقاو ندــنایامن و یراــمعم یاــه طیحم زا ترابع کــی »یرامعم یــساکع« ترابع ،یــبدا رظن زا .تــسا رــیوصت یرامعم و یساکع کرتشم روغث رب رظان ییانعم رظن زا و هدوب یبیکرت باــتک رد »ســیر َه لکــیام« ،تراــبع نــیا یوــغل لــیلحت رد .تــسا تاغل گنهرف رد یرامعم” :دسیون یم »یا هفرح یرامعم یــساکع«

رنه یانعم هب زین یساکع و ؛تسا اهانب تشارفا ملع و رنه یانعم هب ییایمیــش ساــسح ملیف رب رون ریثأت هطــساو هب ریوصت داجیا دنیآرف و نامزمه ک ارتشا هجو ،دوش یم راکــشآ فیرعت ود نیا زا هچنآ .تــسا .)Harris, 1998( “تسا ندوب رنه و ندوب ملع رد یساکع و یرامعم یرامعم سکع -2 -3 اب هــهجاوم رد ساکــع دــنمرنه لــعف لوــصحم ،یراــمعم ســکع هبنج مه و دراد یداــم هبنج مه هــک یلوصحم ؛تــسا یرامعم راــثآ یرامعم سکع هچرگ ،اوتحم و بلاق نیب یزیامت شرگن رد .ییانعم هک دشاب یم زین هنارامعم ییانعم لماح نکل ،دراد یدام تیدوجوم سکع« زا فیرعت هئارا اذل .تــسا هتــسب شقن نآ یدام تیدوجوم رب ًلابق هــک هنوگ نامه ارــیز ؛دــشاب یم صاخ یــتقد مزلتــسم »یراــمعم یرامعم ســکع تــسا نکمم یا هنیمز رد ســکع کی” دــش رکذ زــین عقاو رد .)15 ،1387 ،ثارگ کم( “هن رگید یاج رد و دوــش هتخانــش عبط هک دراد »یرامعم یساکع« یتاذ هرهوج رد هــشیر ،هلأــسم نیا ره اذل .تسا »یساکع دعاوق و لوصا رب ینتبم« ِیریوصت تیاور ،نآ هب هک ییاه سکع یــتح ؛دیمان یراــمعم سکع ناوــت یمن ار یــسکعاموزل ،دنوــش یم هتفرگ اهانب زا یرصب تاعلا ّطا ندرــک مهارف روــظنمً یــساکع یلمع و یملع دــعاوق« هکنآ رــگم ،دنتــسین یراــمعم ســکع .دشاب هدش ظاحل اهنآ رد »یرامعم دنتسم یرامعم سکع -3 -3 تاعونصم زا یدانتــسا تاــعلاطا هــیهت روــظنم هب هــک یــسکع هــب یاه سکع یگژیو .دنیوگ دنتسم یرامعم سکع ،دوش تبث یرامعم

تاعوضوم اب یفطاع و یــساسحا ههجاوم هنوگره زا بانتجا ،دنتــسم یــسکع ،دنتــسم یراــمعم ســکع ،رــگید یــنایب هــب .تــسا یراــمعم ماجنا ریوصت ماــیپ رییغت یارب یدــمع تلاخادم ،نآ رد هــک دــشاب یم انعم تیفیک زا یحطــس داجیا بجوم ،یتیصوصخ نینچ .درــیگ یمن اب تباقر هــب رداق یرــگید هنارامعم ناــیب چیه هــک دوــش یم ســکع رد یرامعم هزوــح رد” هک دــیامن داجیا یــتلزنم ســکع یارــب و دــشابن نآ و دریگ یم یــشیپ یتــسد یاــه حرط زا دراوــم یرایــسب رد یــسدنهم و یاــه شن ُک رد لــمأت .)26 ،1388 ،زدراودا( “دوــش یم اــهنآ نــیزگیاج ییارجا یاه تیلاعف ات یا هیلتآ تانیرمت زا - هتشذگ هدس کی یرامعم .)1ریوصت( تــسا هفرح نیا رد دنتــسم سکع هب ریگ ارف لابقا نــ ّیبم - یرنه یرامعم سکع -4-3 و یــیامن عقاو نآ ساــسا هــک دنتــسم یراــمعم ســکع فلاــخ رــب دقاف یرــنه یراــمعم سکع ؛تــسا ماــیپ رــییغت عوــن رــه زا باــنتجا تلاــیامت و تاــساسحا جازــتما زا یدــنیآرب و تــسا یــتقادص نــینچ سکع نیاربانب .دــشاب یم یرامعم تایعقاو اب ساکع دنمرنه یدرف هک تــسا ساکع دنمرنه تایقوذ زا رثأتم یریوصت ،یرــنه یراــمعم نیا اب هک یناساکع و دزادرپ یم یرامعم یاه طیحم تلااح نایب هب هک دنتسه ینادنمرنه عقاو رد ،دننک یم ریوصت تبث هب مادقا درکیور

ل ّزغت و فینصت هب ،یدانتسا یاه شزرا زا غراف و تیقلاخ تسبراک اب هکنآ یب ،ناــساکع زا هورگ نیا اذل .دنزادرپ یم هنارامعم یاــه طیحم یانبم رــب ییاه سکع ،دنــشاب هتــشاد ار یا هفرح یاــهزاین هــغدغد هبنج هــک تــسا یهیدب و دنیامن یم دــیلوت شــیوخ یرــنه تاــیقوذ .)2 ریوصت( تــسین گنررپ نادنچ یرنه یراــمعم سکع ِیدانتــسا

یرامعم یساکع هاگیاج و هاگتساخ -4

جیورت و تیلوبقم رصع ؛مهدزون نرق -1-4 ناهج رد یــساکع رــنه زاغآ اــب نامزمه ،یراــمعم یــساکع أدــبم رب یــساکع رــنه خــیرات رد هــک ییاه هژوــس نــیلوا زا یــکی ارــیز .تــسا زا ســیراپ یارــگول هــقطنم یراــمعم زادنا مــشچ ،تــسشن ذــغاک رداک هک سپین .)3ریوصت( دوب ســپین فزوژ مان هب یدنمرنه قاتا هرــجنپ نیا ،تسا یساکع خیرات رد یمئاد هدش تیبثت سکع نیلوا عرتخم دناــسر تبث هب فارگویله شور هب و یدلایم 1827 لاــس رد ار ریوصت .)Rosenblum, 1997, 19(

یرامعم سکع ،یدلایم مهدزون نرق رد یــساکع یاه تفرــشیپ اب

.نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ؛یرنه یرامعم سکع -2ریوصت .نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ؛دنتسم یرامعم سکع -1ریوصت

.یدلایم 1838 لاس .رگ اد ییول :ساکع ؛سیراپ لپمت راولب -4ریوصت )Rosenblum, 1997, 20( :ذخأم .یدلایم 1827 لاس .سپین فزوژ :ساکع ؛سیراپ یارگول هقطنم زادنا مشچ -3ریوصت )Rosenblum, 1997, 19( :ذخأم

ار یتوافتم یرــصب هــبرجت هک دمآ لــئان یرــنه نایب زا یا هــبترم هــب زــین تفرــشیپ اــب هــبرجت نــیا و دروآ دــیدپ یراــمعم تاــعوضوم هــب تبــسن یرامعم سکع نرق نیا رد .)4ریوصت( تفای ءاقترا مادم روط هب ،یساکع تروص هب شیبامک و ؛دــش لیدبت ناگمه یارب مهف لباق نابز کی هب .)5 ریوصت( دــش کرد لباق ناــهج یاج همه رد یــللملا نیب ناــبز کــی ،یرامعم راثآ یساکع هب مهدزون نرق ناساکع لابقا لیلاد زا یکی یریوصت حوضو هب رجنم هک دوب اه هژوس عون نیا یتاذ تابث و نوکس

یئادتبا نانچ یساکع تازیهجت مایا نآ رد اریز .دــش یم ناــشراثآ رد سکع و دوب دایز یهدرون نامز تدم دنمزاین ،سکع هیهت هک دندوب .دشاب نک اس ،یساکع عقوم رد هژوــس هک دمآ یم دیدپ ینامز ،حضاو رظن ،دــندوب یگژیو نــینچ زا رادروــخرب نوــچ یراــمعم راــثآ نــیاربانب .)6 ریوصت( دندومن یم بلج دوخ هب ار ناساکع

.یدلایم 1889 سرام 15 - 1887 ربماسد 7 ؛سیراپ لفیا جرب تخاس بتارم هلسلس -6ریوصت )http://publicdomainarchive.com( :ذخأم یدلایم هدزون نرق مود همین ؛خیروز یامیس ـ5 ریوصت )Rosenblum, 1997, 24( :ذخأم

یگنهرف تادوارم و یرامعم یساکع -1-1-4 لابند هب و ینف یاه تفرشیپ یدلایم مهدزون نرق مود همین رد ناــساکع یــخرب دــش بــجوم یرادرــب سکع دــنیآرف رد تلوهــس ،نآ ،رــگید یاه نیمزرــس یراــمعم راــثآ زا یرادرــب سکع تــهج یــیاپورا نورــیب اــپورا هراــق زا اــپ ،یرــشب نــهک ندــمت یاــه نوناک صوــصخب تبث یارب هک دندوب ینادنمرنه ،ناــساکع نیا .)Price, 2006( دنهن و هتخانــشان یاه ناکم رد هتفهن ِیــطیحم یناعم ساکــعنا و رــیوصت تشگزاب رد و هتفریذپ ناج هب ار ییاه یتخس ،هدــش هتخانش رتمک ای زا ییاه هتفایون هــک دندروآ یم هارــمه هب ار ییاهدرواتــسد ،نــطو هــب ،1363 ،مــیک( دوــب نیمز قرــشم صوــصخب ،ناــهج فــلتخم مــیلاقا و ناــییاپورا یارــب تــسخن هــلهو رد هــچنآ ،اــه سکع نــیا رد .)50 زا یهجو دنچ تفرعم بسک ،تشاد تیمها نیقرــشتسم صوصخب ییاپورا ناساکع ریواصت ًلاباقتم ،ییوــس زا .²دوب رگید یاه نیمزرــس لاتــسپ تراک بلاق رد هک نیمز برغم یرهــش و یرامعم یاهاضف زا اــب ار ناــینیمز قرــشم ییانــشآ هــنیمز ،دیــسر یم یقرــش کــلامم هــب .)9و 8 ،7 ریواصت( دروآ مهارف اپورا یزاسرهش و یرامعم نوــچمه ســکع ،هیوــسود یــگنهرف یاــهدادخر نــیا دــنیآرف رد

رگید نیمزرس هب ینیمزرــس زا ار هنارامعم یاه مایپ هک دوب یا هناــسر هب دیدج هنارامعم یناعم هضرع ،نآ جــیاتن زا یکی هک داد یم لاــقتنا کی هباثم هب یرامعم ســکع ،رت نــشور ینایب رد .دوب لباقم عــماوج رد ار ینیمزرــس یرامعم گنهرف ذوــفن و جاور هنیمز ،یــگنهرف ریفــس .)10-11 ریواصت( تخاس یم مهارف رگید نیمزرس بلاقنا تایقرت زا هدــنامرود عماوج ،یــگنهرف یاه شن ُک نــیا رد زا دیلقت و ددــجت قیرط زا اــه یگدنام بقع نارــبج دصق هــک یــتعنص رتایهم هــناگیب یراــمعم گــنهرف شرــیذپ یارــب ؛دنتــشاد ار نارــگید ناــش یعامتجا یاضف هــک هتفرــشیپ یتعنص کــلامم رد اــما .دــندوباعبط ،دوــب دیدج رــصع یــگنهرف - یرــکف یاــه یگدنلاب زا رادروــخربً یندمت هــلفاق زا هدنام اــج یاه نیمزرــس یراــمعم زا دــیلقت قایتــشا .)15 و 14 ،13 ،12 ریواصت( تشادن دوجو دیدج هیراجاق هرود ناریا یرامعم گنهرف رب سکع ریثأت -2-1-4 یساکع رنه ،دش رکذ قوف روطس رد هک یعیاقو هباشم ،مایا نآ رد

.یدلایم 1889 سرام 12- 1887 توا 10 .صخشمان :ساکع ؛رصم رد ییاپورا ناسانش ناتساب یاه شواک یراگندنتسم -7-8-9 ریواصت )https://oi.uchicago.edu( :ذخأم

ناتساب رصم یرامعم یمرف رصانع ریثأت ؛اکیرمآ ،اینیجریو ،یکشزپ جلاک -11 ریوصت )https://wonderful19thcenturywordpress.com( :ذخأم

.دنه یرامعم یمرف رصانع ریثأت ؛اکیرمآ ،ایفلدلایف ،انآ هکلم نامتخاس -10 ریوصت )https://heritage.utah.gov( :ذخأم

اه لاتــسپ تراک .دــش دــیدج تاــعوضوم یــخرب أــشنم زــین نارــیا رد هاگ هک دــندوب نارود نــیا رد روــهظون یرــنه یاــه هولج زا یا هــنومن یاضف رب ار یتاریثأت قیرط نیا زا و دندوب یرامعم رــظانم هدــنریگربرد .)16-17 ریواصت( دندومن یم دراو یناریا یرامعم یگنهرف و یرکف و رــظانم هــب روــصم ییاه لاتــسپ تراک ،هــیراجاق هرود طــساوا زا یخرب ،ییوــس زا .تفای هار ناریا هب نــیمز برغم یراــمعم یاــهاضف ،دنتفر یم گنرف رفس هب هک - فارشا هقبط زا صوصخب - نایناریا زا دوخ اب یــیاپورا یاهرهــش و اهانب زا یرــیواصت نارــیا هــب تــشگزاب رد

ما ّکح و یناریا هعماج فارــشَ

ا ،ریواصت عون نیا .دندروآ یم هارمه هــب ،برــغ یــندمت رــهاظم هتفیــش و بوذــجم ار یراــجاق بآــم یگنرف دروآ دیدپ ار ییاهانب ثادحا هب لیم و هدومن نآ یراــمعم صوــصخب ،یراصنا( تــشادن ناــشرارقتسا هنیمز هب ینادنچ یگنهرف قلعت هــک اــب »یــتادراو یراــمعم« یاــه نامل ِا قــیفلت اــب هرود نــیا رد .)1395 دیدپ یطاقتلا یاوتحم اب یرامعم راثآ »یتنــس یرامعم« یاه نامل ِا

.کیژلب ،تنک ،ناریا هاگشیامن -17 ریوصت )http:/www.setavin.com( :ذخأم .برغ یرامعم یمرف رصانع ریثأت ؛رصم ،هیردنکسا ،یوسنارف غاب -15 ریوصت )http://www.levantineheritage.com( :ذخأم .برغ یرامعم یمرف رصانع ریثأت ؛رصم ،هیردنکسا ،یتنطلس خاک یدورو -13 ریوصت )http://www.levantineheritage.com( :ذخأم

.برغ یرامعم یمرف رصانع ریثأت ؛رصم ،هیردنکسا ،نیراطع نامتخاس -12 ریوصت )http://www.levantineheritage.com( :ذخأم

.برغ یرامعم یمرف رصانع ریثأت ؛رصم ،هیردنکسا ،رهش نادیم -14 ریوصت )http://www.levantineheritage.com( :ذخأم

.ناریا ،دیشمج تخت للم هزاورد ،لاتسپ تراک -16 ریوصت )http://www.nojavanha.com( :ذخأم

یتنــس تخاــس هویــش اب یلو ،گنرف یرامعم مرف هب هــک یراــثآ ؛دــمآ ،ناریا رصاعم یرامعم نامتفگ رد .)18 -19 ریواصت( دندوب هدــش اپ رب تراک یرامعم« اــحلاطصا ،دنا هدمآ دــیدپ قایــس نیدب هک یــیاهانبً هویــش نــیا موادــت .)1393 ،ناــیدابق( دنوــش یم هدــیمان »یلاتــسپ هدومن ءاوزنا راچد اجیردت ار یناریا لیصا یرامعم گنهرف ،یرامعمً .)1374 ،اینریپ( دش رجنم یناریا یرامعم نداتفاورف هب تیاهن رد و لماکت و هعسوت رصع ؛متسیب نرق -3-4

رد ناــشخرد یاهدرواتــسد رصع ،یــساکع رنه یارب متــسیب نرق بیصن یب اه تفرشیپ نیا زا زین یرامعم یساکع و دوب یناهج حطس یدرکراک شــقن ،نرــق نیا یگنهرف -یرــکف لوــحتم عاــضوا .دــنامن و ؛دومن رت هدیچیپ مه و رترثؤم مه مهدزون نرق هب تبــسن ار یــساکع هک دش یتاعوضوم هب خساپ ل ّفکتم یرامعم یساکع ،رذگهر نیا رد

.زیربت ماظن ریما یخیرات هناخ -19 ریوصت )http://www.anaj.ir( :ذخأم

.زیربت ،رلافارص یخیرات هناخ -18 ریوصت )https://varliq.files.wordpress.com( :ذخأم

.یدلایم 1930-1931 ،کرویوین ،نتهنم هلحم ،تیتسا ریاپما نامتخاس -20 ریوصت )http://www.history.com( :ذخأم .ناشنور ،مادرتون یاسیلک -21 ریوصت

)https://structurae.net( :ذخأم

.نولسراب ،یللملا نیب هاگشیامن ،ناملآ نویواپ -22 ریوصت )https://www.flickr.com( :ذخأم .وئابلیب ،میاهنگوگ هزوم -23 ریوصت

)https://www.bluffton.edu( :ذخأم

یریذپرثا زا یــشان رما نیا .)20ریوصت( تفر یمن راظتنا نآ زا رــت شیپ هک یــمیاداراپ ؛دوــب هــتینردم مــیاداراپ زا متــسیب نرــق یرــنه یاــضف یــبلط عونت و یــیوجون ،یزیرگ تنــس و دــیبات یمنرب ار تــباث دــعاوق نــینچ یاــضتقاب .)1381 ،یــناینوپملاوگ اینام( دوــب نآ یاــه ناینب یاه هویش یپ رد یپ هبرجت ،نردم کبــس نارامعم بلغا ،یطیارــش نیا همین زا اما .دنتــسناد یم یقرت همزلا هکلب ،زاجم اهنت هن ار دیدج تسد زا جیردت هب ار هیلوا هاگیاج نآ ،یرامعم رد نردم کبس ،نرق .دش یرگید دیدج یاه کبس روهظ بجوم نکل ؛داد یترابع هب و اوــتحم و بلاق ینوگ انوگ ،هدــس نیا یراــمعم یــگژیو حرــش دــش یم ثعاب یگژیو نیا .دوب یرامعم رما رد انعم و مرف ترثک دشابن یلبق یاه هرود یگداس هب هرود نآ یرامعم تاعونصم کرد و راثآ ناــیب و یفرعم یارــب بــسانم یا هناــسر دنمزاین ،یراــمعم اذــل و زا شیب ار دوــخ یاه تیلباق یــساکع ،یطیارــش نینچ رد .دوــب دوــخ هدننک وگزاب هک دز مــقر ار یرثؤم یرصب نامتفگ و دوــمن نایع شــیپ نرق لوحترپ راگزور رد بــیترت نیدب .دــشاب رصع نآ یراــمعم یــناعم تاراظتنا تسناوت هک دش یدمآراک نایب ،یرامعم یــساکع ،متسیب زــین ار دوــخ لــماکت هــنیمز ًلاــباقتم ،ییوــس زا و دزاــس هدروآرــب ار مزلا یــساکع هاگیاج و رابتعا هک تــسا رکذ نایاــش نیاربانب .³دروآ مــهارف ،دوبن یــساکع ینورد هزوح زا ذوخأم افرص ،متــسیب نرق رد یرامعمً رثؤم نآ رابتعا لوصحرب زین هرود نیا یرامعم لوحتم تــشرس هکلب .)20 -24 ریواصت( دوب نانچ یساکع دربراک” ،هدیسر موس هرازه لیاوا هب نامز هک لاح

.مر ،یلیبویج یاسیلک ـ24 ریوصت )http://iranews.net( :ذخأم

“تــسین نآ اب ساــیق لباق یرــگید یــئامنزاب هویــش چــیه هــک تــسا ناــیب« تــسبراک زا هــک - یــنونک عــضو رد .)26 ،1388 ،زدراودا(

لماعت - درذــگ یم هدــس ود هب بــیرق »یراــمعم ناــیب« رد »یــساکع یاراد یا هفرح هــصرع رد و ربتعم یرامعم و یــساکع یا هتــشر نایم ریگ ارف طابترا ،رما نیا هدمع لیلاد زا .دشاب یم تیلوبقم و تهاجو تاعلاطا هلدابم صوصخب و رگیدمه اب فلتخم یاهروــشک نارامعم تــیمها عــبطلاب هــک تــسا نوــگ انوگ یاه هکبــش قــیرط زا یراــمعم تلاسر و هدومن شیپ زا شیب یرامعم هزوح رد ار یریوصت تاطابترا ،یرامعم راثآ یراگزور رگ ا .تــسا هداهن یــساکع هدهع رب زین یا هژیو ینابطاخم هزورــما ،دنتــشاد هــقطنم و رهــش ساــیقم رد یــنابطاخم ار یرامعم تاعلاطا لاقتنا ناکما یعمج یاه هناسر و دنراد یناهج .)25ـ26ریواصت( دنا هدروآ مهارف اسآ لیس ینایرج نوچمه تایصوصخ” هــچ رگ ا تــفگ ناوت یم شــخب نــیا یدــنب عمج رد هزورما یــشزومآ ماظن و هعماج اب نآ طاــبترا هوحن و یرــصب یاــهرنه ،1380 ،ســیدناد( “تــسا هدــش نوــگرگد یزیگنا تفگــش زرــط هــب تــیاور داــجیا اــنامه هــک یراــمعم یــساکع یــلصا رــتک اراک نــکل ،)11 هدرکن یــنادنچ رــییغت ،دــشاب یم یراــمعم یاهراتخاــس زا یرــیوصت هدهع رب و رــهاظ رنه نیا رد یدــیدج یاه هفلؤم فــصولا عم .تــسا لماعت هــب زاین و تــسا هدــش هداهن یفعاضم شــقن یراــمعم ســکع ناکما هک یرصب نامتفگ داجیا یارب یرامعم و یــساکع نیب دمآزور هتینردم رــکفت زا رثأتم ناراــمعم هک یتاعونصم یــناعم حرــش و فــشک .دوش یم ساسحا ،دننیرفآ یم

یرامعم سکع رد انعم بتارم -5

،اــهنآ یاوــتحم هــب تــفرعم و یــساکع راــثآ یــیانعم کرد لاوــصاً مــهف اذــل .دراد بــطاخم سوــسحم ک اردا تــیفیک هــب یگتــسب دنیآرف رد )کِردــ ُم( بــطاخم مهــس هب تللاد ،ســکع رــه یــیاوتحم ،دحاو سکع کــی ماــیپ نــیاربانب .)247 ،1387 ،لوراک( دراد ک اردا رد و -فلتخم صاخشا نیب رد یناسکی یاه تفایرد دناوت یمن زگره تشاد هجوت هتکن نیا هب دیاب اجنیا رد .دشاب هتشاد - فلتخم راودا اهنآ یساسحا و ینهذ ریباعت اب هدننیب کرد و دنمرنه لعف هچ رگ ا هک یدنمــشوه تیمها نداهن رانک یانعم هب نیا نــکل ،تــسا هتخیمآ ک اردا ،رت نــشور ترابع هب .تــسین یرنه رثا مهف و داجیا هب تبــسن مزلتــسم - یرامعم سکع کی تــبث یــتح و - یراــمعم یاــه سکع تایفیک« تسلاجم زا حیحص مهف ناکما هک دشاب یم یتقد و تفرعم هنوگچ هک دوــش هتــسناد و دروآ دیدپ ار »ی ّدام تا ّیمک« اــب »یــیانعم .دشاب انعم و مایپ لماح دناوت یم )سکع ذغاک( یکیزیف رصنع کی انعم کرد نابز -1 -5 یاه سکع رد هــتفهن یناعم کرد یارــب یرــیوصت ناــبز نتــسناد و هنارامعم ً

اــفرص ِیهجو کی یرــیوصت نابز حطــس زا رتارف ،یراــمعم رب هولاع ،یراــمعم یاه سکع شناوخ یارــب اریز .تــسا هناــساکع ای ره دعاوق و ینابم نتسناد هب زاین ،یرصب نابز دعاوق و لوصا نتسناد ،ندید تــسرد ناکما ،بیترت نیدب .دــشاب یم زین رنه ود نیا زا کی ،یرامعم یاــه سکع زا ندرــک هدافتــسا تــسرد و ندیمهف تــسرد دیاب ییوــس زا .دوــش هجوت مهم هتکن نیا هب هک دیآ یم مــهارف هاگــنآ روطب هک فلتخم یاــه هرود ناــساکع دوــش هجوت زین عوضوم نیا هب زا شیارگ نیا ،دنتــشاد تیلاعف یرامعم یــساکع هزوح رد یصصخت یرصب نابز دــعاوق زا رادروــخرب ،یلماکت ناــیرج کی یــط ار یــساکع روطب .تــسا یدعاوق یاراد یراتــشون نابز کی ناــسب هک دنا هدومن ،یرامعم طیحم حوضو قمع حیحصت ،امن ویتکپسرپ حلاصا ؛هنومن ،رگید یصصخت تاــظحلام و جراــخ و لخاد طیحم یروــن یــنومراه یــساکع هزوــح نادــنمرنه هــک دنتــسه ناــبز نــیا دــعاوق زا یــشخب رکذ .دنــشاب رادروخرب اهنآ رب یفاک طلــست و رحبت زا دــیاب یم یراــمعم

هداهن مدــق ِناــساکع همه هکنیا و تــسا یهیدب اجنیا رد هــتکن کــی تــسد دــش رکذ هک ییاه تراهم هب اموزل ،یرامعم یــساکع یداو ردً مــهف یــپ رد و هدوــمن لــمع هــنا ّدجم هــک یناــساکع رــگم ؛دــنبای یمن .دنا هدوب یرنه هخاش نیا قیاقد و فیارظ انعم و هدام تسلاجم -2-5 هوق اــب افرص - یرــگید ســکع رــه ناــسب - یراــمعم ســکع کــیً تــسا یلعف ،یــساکع اریز ؛دیآ یمن دــیدپ هنادنمرنه دوهــش و فــشک یدلایم مهدزون نرــق زا لیلد نیدب .دراد یــنف - یرنه تــشرس هــک درکیور هــک دنرواب نــیا رب یرنه نــیدقتنم ،دــش عارتخا یــساکع هــک تیافک یــساکع راــثآ دــقن یارــب ،یرــنه راــثآ لــیلحت و هــیزجت یتنــس زا رثأتم یــساکع رنه هناروانف هغبص هک مایا رورم هب رما نیا .دنک یمن هک اجنآ ات ،تفای قمع ؛دــش رت گنررپ یتعنص و یملع یاه تفرــشیپاعبت و هدــش رت هدیچیپ لبق هب تبــسن یــساکع هزوح نامتفگ ،کنیاً نیا رب .تــسا هدرک ادیپ یتنــس فراعتم هرتــسگ زا یرت نوزفا هــلصاف هزوح ینیوکت ریــس رد - دــش رکذ زین رت شیپ هک هنوگ نامه و - لاونم یصصخت نونف زا رادوخرب نونک ا یرنه هخاش نیا ،یرامعم یساکع نیاربانب .دنا هدیسر رمث هب اطخ و هبرجت یپ رد هک تسا یا هناساکع هک دیآ یم دیدپ هاگــنآ ،یرامعم بولطم سکع کــی ،یفیِک ظاــحل زا روکذم لوصا هب هک دوش یطبضنم هشیدنا نیشنمه ،یرنه تایقوذ یرامعم قفوم سکع لوصح ،یوس رگید زا .دــشاب هتــشاد هجوت زین مک اح هفسلف و طیحم یرامعم ماظن ،ساکع هک تسا روسیم ینامز زا هک یــساکع رنه خــیرات رد ببــس نــیدب .دــشاب هدرــک کرد ار نآ رــب حطس ،تسا هدش تبث یرامشیب یاه سکع ،روهشم یاهانب یخرب .دشاب یم توافتم ،دش رکذ هک یک اردا تبسن هب اه سکع ییاوتحم لاقتنا رد هــک تــسا هتکن نیا هب هراــشا ،ثحب نیا رد رــخآ هــتکن اــما اب یرامعم رــیوصت هکنیا هــب هتــسب ،سکع قیرط زا هــنارامعم یــناعم .دوب دهاوخ ریغتم انعم رابتعا ،دشاب هدش هیهت تناما زا یحطس هچ یراد تناما ،یا هــنایار یاه شیاریو هک رــصاعم هرود رد صوصخ هــب .دنا هدیشک شلاچ هب ار نآ رد انعم تلاصا و ریوصت

.ندنل ،لاه یتیس -26 ریوصت )https://scontent.cdninstagram.com( :ذخأم

.وک اب ،فا یلع ردیح یگنهرف زکرم -25 ریوصت )http://creativeresidence.com( :ذخأم

یساکع نیب تابسانم ،یا هتــشر نایم یدرکیور رد راتــشون نیا دومن نییبت لدتــسم یثحب اب و هداد رارــق هجوت دروــم ار یراــمعم و ندرک مــهارف یارــب صاــخ و دــمآراک یرازــبا ،یراــمعم یــساکع هــک .تــسا رــیوصت هــیاپ رــب ،یراــمعم یاــه طیحم زا یرــصب تاــعلا ّطا رد و هدــش هداهن یــساکع رنه هرتــسگ رد ،یراــمعم یــساکع ناــینب رنه هب ار یــلیدب یب تامدخ هک تــسا یــساکع رنه زا یــتیلباق عــقاو یدنب هنوگ رظن زا یراــمعم یاه سکع .تــسا هدومن هئارا یرامعم سکع« و »دنتــسم یرامعم ســکع« هــنوگ ود هــب اــتدمع یــیاوتحمً روظنم هب ،دنتــسم هنوگ ؛تــسا یدنب هتــسد لباق »یرنه یرامعم یدمع تــلاخد نودب و یراــمعم رــثا یدوــجو تاــیعقاو ندــنایامن تیعقاو زا یجازتما ،یرــنه هنوگ اما ،دوــش یم هیهت ریوصت ماــیپ رد .تــسا ساکع دنمرنه تایقوذ و تاــیحور ،تلااــح اب یراــمعم رــثا

ساکع دــنمرنه شقن هــب هــجوت ،شــهوژپ تاــعوضوم زا نــینچمه عقاو رد ،یراــمعم سکع رــه اریز ؛دوــب یراــمعم تــیاور لیکــشت رد ساکع دنمرنه رظنم زا هدمآرب یتیاور ؛تــسا یریوصت تیاور یعون هرهوج رد هــشیر عوضوم نیا .دراد یراــمعم تاعونصم هب رــظن هــک عبات ،یرامعم ســکع تیدوجوم ،نآ رد هــک دراد یرامعم یــساکع یرامعم راتخاــس ینعی ،مــه زا ادــج یرنه راتخاــس ود نــیب هــطبار زا ساکع دــنمرنه ک اردا حطــس نیاربانب .تــسا رــیوصت راتخاــس اــب هوحن نینچمه و »یراــمعم ماــظن« و »یــساکع ماــظن« نــیب هــطبار سکع کی تیقفوم نازیم نییعت یارــب یرایعم ،طابترا نیا داــجیا .دوش یم بوسحم یرامعم

هجیتن

اه تشون یپ

.یکسماچ ماون رثا "نهذ و نابز" باتک :کر 1 هثلاث مارها هعومجم دننام ،نهک یرامعم یاه هعومجم سکع هدهاــشم 2 دیشمج تخت هعومجم ،داباسر ُخ رد مود نوگراس هعومجم ،هرهاق یازیج رد نیا ندید هب قاتشم ار ناییاپورا ؛هریغ و ارگ ا رد لحم جات هعومجم ،سراف رد شواک هب مادقا ،ناییاپورا زا یخرب هک دوب یدنیآرف نینچ یپ رد و دومن یم راثآ هب ار یراثآ و هدوــمن نیمز قرــشم یناتــساب یاه هطوحم نیرت مهم زا یــخرب رد .)Renfrew & Bahn, 2006( دننک لقتنم دوخ یاه هزوم هب مزلا ،متــسیب نرق رد یرامعم یــساکع درکراک و هاگیاج تخانــش یارب 3 نرق لوا همین رد .دــشاب یم نرق نیا یعامتجا - یگنهرف تایضتقم تخانــش تاقافتا ،دنتــسیز یم یناکم و ینامز فرظ رد ناــمز نآ هک یــناییاپورا ،متــسیب و ترــیح بــجوم اــهنآ یــنامزمه هــک دــندوب رــگ هراظن ار یفرگــش لاکیــسکوداراپ و هافر حطس وــس کی زا یتعنص یاهدرواتــسد .دوب در ِخ و قطنم رادم زا جراخ هنیمز ،اهدرواتسد نیمه ییوس زا و دوب هدرب لااب یندرکن رواب زرطب ار تشیعم .تخاس راومه ار مود و لوا یناهج گنج نوچمه یرگناریو تاعزانم

عبانم تسرهف

.نارهت ،یهام رشن ،رجاهم نارهم همجرت ،یساکع ،)1388( ویتسا ،زدراودا تاراــشتنا ،ناریا رصاعم یراــمعم رب یــلیلحت ،)1395( اــضردیمح ،یراــصنا .نارهت ،نازبس .دهشم ،ولماش رشن ،یرنه و یگنهرف تلامأت ،)1387( اضریلع ،نایدنواب ،ناریا رنه نداــتفا ورف و یــناریا یــگتخابدوخ ،)1374( مــیرکدمحم ،اــینریپ ،1ج ،ناریا یزاــسرهش و یرامعم خیرات هرــگنک نیتــسخن تلااقم هــعومجم رد

.نارهت ،روشک یگنهرف ثاریم نامزاس تاراشتنا ،یراتس دمحم همجرت ،یساکع لوحت ریس ،)1377( رطپ ،کسات

.نارهت ،تمس تاراــشتنا ،یوفص شروک هــمجرت ،نهذ و ناــبز ،)1387( ماوــن ،یکــسماچ

.نارهت ،سمره ،رهپــس دوعــسم همجرت ،یرــصب داوــس یداــبم ،)1380( ِاــسینود ،ســیدناد

.نارهت ،شورس ،نایئارــسک للهارصن هــمجرت ،یــساکع کــینکت ،)1367( ساــیردنآ ،رــگنینیف

.نارهت ،گنهابش تاراشتنا رد ددجت و تنــس :یرصان هفلاخلاراد رد یرامعم ،)1393( دــیحو ،ناــیدابق

.نارهت ،نتوشپ ،نارهت رصاعم یرامعم ،ییابطابط حــلاص همجرت ،رــنه هفــسلف رــب یدــمآرد ،)1387( لــئون ،لوراک

.نارهت ،ناریا یملاسا یروهمج رنه ناتسگنهرف یرامعم نامتفگ رد هزاس هژاو یسانش موهفم ،)1394( رقابدمحم ،رباصریبک

.404-393 صص ،لوا هرامش ،متشه لاس ،بدا راهب ،ناریا رصاعم شویراد رشان ،بلاگ لگ نیسح همجرت ،یــساکع خیرات ،)1363( آ.ناژ ،میک

.نارهت ،بلاگ لگ ،یزرــمارف یــقتدمحم هــمجرت ،ناــمز رذــگ رد رــنه ،)1386( نــله ،رــندراگ

.نارهت ،هاگ آ تاراشتنا .نارهت ،راکفا رشن ،یوبن اضر همجرت ،یساکع ناتساد ،)1386( لکیام ،دروفگنل ،متــسیب نرق رد یزاــسرهش و یرامعم ،)1381( ویروتیو ،یناینوپملاوگ اینام .نارهت ،یتشهب دیهش هاگشناد رشن ،هدازداوج مشاه همجرت .یرامعم یساکع ،)1387( نمرون ،ثارگ کم

.دهشم ،هنارت یــموصعم نیــسح هــمجرت ،یــعیبط موــلع هفــسلف ،)1369( لراک ،لــپمه

.نارهت ،یهاگشناد رشن زکرم ،ینادمه Harris, Michael )1993(, Professional Interior photography, Focal Press, Butterworth-Heinemann.

Harris, Michael )1998(, Professional architectural photography, Fo- cal Press, Oxford.

McGrath, Norman )1987(, Photographing building inside and out, Focal Press, Butterworth-Heinemann.

Price, T. Douglas )2006(, Principles of archaeology, McGraw-Hill Companies, New York.

Renfrew, Colin & Bahn, Paul )2006(, Archaeology: theories, meth- ods and practice, Thames &Hudson, London.

Rosenblum, Naomi )1997(, a world history of photography, Abbev- ille Press, New York.

http://publicdomainarchive.com https://oi.uchicago.edu

https://wonderful19thcenturywordpress.com

https://heritage.utah.gov http://www.levantineheritage.com http:/www.setavin.com

http://www.nojavanha.com http://www.anaj.ir

https://varliq.files.wordpress.com http://www.history.com

https://www.flickr.com https://structurae.net http://iranews.net https://www.bluffton.edu https://scontent.cdninstagram.com http://creativeresidence.com