لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ *
: يرﺪﻴﺣ ﻲﻔﻄﺼﻣ ﻦﻔﻠﺗ
: 5710972 -
0915
E-mail: [email protected]
ﺮﺛا حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ
رﻮﺷ ي و ﻪﺳ عﻮﻧ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﺮﺑ ﺪﺷر
و ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ
ي ﺑﻴ ﺷﻮ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ هزﺮﻔﺳا
ﻔﻄﺼﻣ ﻲ ﺣ ﻴ رﺪ
1ي
،* ﺪﻤﺣا لﺪﺒﻋ
2هداز و ﻪﻤﻃﺎﻓ ﻪﻧازﺮﻓ 3
1
، رﺎﻴﺸﻧاد هﺪﻜﺸﻧاد زروﺎﺸﻛ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﺑاز
، 2
، 3
، رﺎﻴﺸﻧاد و ﻮﺠﺸﻧاد ي ﻖﺑﺎﺳ ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ ﺪﺷرا
هﺪﻜﺸﻧاد مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﺘﺴﻠﮔ
) رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 25 / 3 / 89 - رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﻮﺼﺗ ﻳ ﺐ : 29 / 10 / 89 (
ﻜﭼ ﻴ هﺪ
ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﺛا حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﺷ ي و ﻪﺳ عﻮﻧ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﺮﺑ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي
ﺑﻴ ﺷﻮ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ و ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ نزو ﻚﺸﺧ ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ ﮔ ﻴ هﺎ وراد ﻲﻳ
،هزﺮﻔﺳا ﺸﻳﺎﻣزآ ﻲ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ و
رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ
ًﻼﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ ﻪﺳ راﺮﻜﺗ رد لﺎﺳ 1388 رد ﺰﻛﺮﻣ ز ﻳ ﺖﺴ
روﺎﻨﻓ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﺑاز مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﺳ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي 0
، 100 و 200 ﻠﻴﻣ ﻲ رﻻﻮﻣ ﻚﻤﻧ ﻪﺑ NaCl
ناﻮﻨﻋ رﻮﺘﻛﺎﻓ وA
ود ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﻪﺑ ﻪﺳ ﻞﻜﺷ ﻧﻴ تاﺮﺘ : زا ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺴﻠﻛ ﻴ
،ﻢ ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ زا ﻊﺒﻨﻣ
تﺎﻔﻟﻮﺳ ﻧﻮﻣآ
ﻴ مﻮ و ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ ﻧﻴ تاﺮﺘ و ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻳ ﻚ مود زا ﺮﻫ ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ژوﺮﺘ ن ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
رﻮﺘﻛﺎﻓ ردB
ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧﺪﺷ . لﺎﻤﻋا ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﮔﺮﺑ ﻲ رد ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ زﺎﻏآ و ﺎﺗ 30
زور ﻪﻣادا ﻳ ﺖﻓﺎ . ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ناﺰﻴﻣ رﻮﺷ ي زا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ 200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ زا راﺪﻘﻣ هدﺎﻣ ﻚﺸﺧ
ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ لدﺎﻌﻣ 8 / 42 و 4 / 13 ﺪﺻرد ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ . رد ﺑﻴ ﻦ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ
ﻧﻴ ﺮﺘ ﻧژو ﻲ و رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي
، ﻊﺒﻨﻣ دﻮﻛ ي ﻧﻴ تاﺮﺘ + مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﺐﺒﺳ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ اﻳ ﻦ ود ﺶﺨﺑ دﺮﮔ ﻳ .ﺪ رد اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي
، ﺗﻴ رﺎﻤ دﻮﻛ ي ﻧﻴ نژوﺮﺘ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ
ﺎﻬﻧآ ) ﺰﺟ ﻪﺑ ﺪﺻرد ﻧﻴ نژوﺮﺘ ( ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ﺮﺑ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻧﻴ
،نژوﺮﺘ ﻧﻴ
،تاﺮﺘ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺎﻫ ي لﻮﻠﺤﻣ و
ﺳا ﻴ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﻴﻨ ﻪ ﺪﻨﺘﺷاد رﻮﻄﺑ ي ﻪﻛ رﻮﺷ ي ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻬﻧآ دﺮﮔ ﻳ ﺪ . رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي
،
ﺗﻴ رﺎﻤ ي دﻮﻛ ي ﻧﻴ تاﺮﺘ + مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي ﺐﺒﺳ اﺰﻓا ﻳ ﺶ اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺪﺷ
. ﺎﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ
رﻮﺷ ي زا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ 200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ زا اﻮﺘﺤﻣ ي ﻓوﺮﻠﻛ ﻴ ﻞ گﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﺘﺳﺎﻛ و ﺮﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﻫﻮﺑﺮﻛ ﻴ تارﺪ
لﻮﻠﺤﻣ و ﻟوﺮﭘ ﻴ ﻦ هدوﺰﻓا ﺪﺷ . رد اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ عﻮﻧ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﺎﻬﻨﺗ ﺮﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﻟوﺮﭘ ﻴ ﻦ
ﻲﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ . ﺮﻴﺛﺄﺗ نآ ﺮﺑ اﻮﺘﺤﻣ ي ﻓوﺮﻠﻛ ﻴ ﻞ و ﻣ ﻴ ناﺰ ﻫﻮﺑﺮﻛ ﻴ تارﺪ لﻮﻠﺤﻣ گﺮﺑ ﻲﻨﻌﻣ ﺎﻫ راد دﻮﺒﻧ .
رد ﺑﻴ ﻦ ﻪﺳ عﻮﻧ دﻮﻛ ﻓﺮﺼﻣ ﻲ
، ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ مﻮﻴﻧﻮﻣآ + ﻧﻴ تاﺮﺘ زا ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﻲﻳآرﺎﻛ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺑ د ﻳ ﺮﮕ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ رد اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻣ ﻴ اﺰ ن ﻟوﺮﭘ ﻴ ﻦ رادرﻮﺧﺮﺑ .دﻮﺑ
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﻲﻣ ناﻮﺗ
ﺑﻴ نﺎ دﺮﻛ ﻪﻛ رﻮﺷ ي ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ
،ﺪﺷر ﻣ ﻴ ناﺰ ﻓوﺮﻠﻛ ﻴ
،ﻞ ﺳا ﻴ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﻴ
،ﻪﻨ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺌﺗوﺮﭘ ﻴ ﻦ و ﺪﺻرد
بﺬﺟ ﻧﻴ نژوﺮﺘ رد ﮔ ﻴ هﺎ هزﺮﻔﺳا ﻲﻣ ﻮﺷ د . هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻧﻴ نژوﺮﺘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻧﻴ
تاﺮﺘ + مﻮﻴﻧﻮﻣآ رد ﺢﻄﺳ
200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ زاNaCl
ﻲﻳآرﺎﻛ ﺑﻴ ﺸ ﺮﺘ ي رد دﻮﺒﻬﺑ اﻳ ﻦ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ رد
اﻳ ﻦ ﮔ ﻴ هﺎ رادﻮﺧﺮﺑ .ﺖﺳا
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ رﻮﺷ:
ي
،
N-NO3-
،
N-NH4+
، ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﺑﻴ ﺷﻮ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ
، هزﺮﻔﺳا .
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺶﻨﺗ يرﻮﺷ ﺪﻌﺑ زا ﻜﺸﺧ ﻲ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ
ﺶﻫﺎﻛ
تاﺪﻴﻟﻮﺗ تﻻﻮﺼﺤﻣ
،ﻲﻋارز ﻏﺎﺑ ﻲ و وراد ﻲﻳ رد ﺮﺳاﺮﺳ
نﺎﻬﺟ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ دور . ﺳو ﺖﻌ ﻲﺿارا رﻮﺷ رد نﺎﻬﺟ
ﺎﻘﻴﻗد ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺴﻴﻧ ﺎﻣا ﺎﺗ 960 نﻮﻴﻠﻴﻣ رﺎﺘﻜﻫ ﻦﻴﻤﺨﺗ
هدز هﺪﺷ ﺖﺳا . يرﻮﺷ ) ﻊﻤﺠﺗ حﻼﻣا ﻚﻤﻧ رد ﻂﻴﺤﻣ
ﻪﺸﻳر ( ﺮﺑ ﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ ي ﺪﺷر و ﻮﻤﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺛا ﻪﺘﺷاﺬﮔ و
ﻦﻳا ﻂﺑاور ار ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻫد . ﺎﺑ دﻮﺟو تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻪﻨﻣاد يراد ﻪﻛ زا ﺪﻨﭼ ﻪﻫد ﻪﺘﺷﺬﮔ نﻮﻨﻛﺎﺗ رد رﺎﻴﺴﺑ ي زا
يﺎﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ
ﺎﻴﻧد نﺎﻳﺮﺟ
،دراد زﻮﻨﻫ كرد
ﺖﺳرد و ﻲﻠﻣﺎﻛ زا ﻲﻧﺎﺒﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ و
ﻜﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ ﻲ
ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ يرﻮﺷ رد ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ دﻮﺟو دراﺪﻧ
)
Munns et al., 2006
.(
ﺶﻨﻛاو لﻮﻤﻌﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺑ ﻻﺎﺑ
ﻦﺘﻓر ﺖﻈﻠﻏ ﻚﻤﻧ رد ﻂﻴﺤﻣ
؛ﻪﺸﻳر ﺶﻨﺗ ﺰﻤﺳا ي
،
ﺖﻴﻤﺳ ﻲﻧﻮﻳ و دﻮﺒﻤﻛ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻳاﺬﻏ ﺖﺳا
(Appel &
Hirt, 2004)
.
ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ
، ﻏﺎﺑ ﻲ و وراد ﻲﻳ زا ظﺎﺤﻟ ﻞﻤﺤﺗ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺑ حﻼﻣا ﻊﻤﺠﺗ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ ) رﻮﺷ ي ( ﺎﺗ ﺪﺣ
ز ﻳ دﺎ ي ﺎﺑ ﻢﻫ ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﺪﻨ . اﻳ ﻦ ﻞﻤﺤﺗ ﻪﺑ ﻠﻣاﻮﻋ ﻲ نﻮﭽﻤﻫ
ﻣ ﻴ ناﺰ ﻊﻤﺠﺗ ﻳ ﺎﻬﻧﻮ د ر
،ﺖﻓﺎﺑ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ زا دورو ﺧﺮﺑ ﻲ زا
ﻳ ﺎﻬﻧﻮ ﺑ ﻪ نورد ﮔ ﻴ هﺎ و ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﺮﺗ ﻛ ﻴ تﺎﺒ هﺪﻨﻨﻛرﺎﮔزﺎﺳ
) ﻈﻨﺗ ﻴ ﻢ ﺎﻫﺪﻨﻨﻛ ي ﺰﻤﺳا ي ( ﮕﺘﺴﺑ ﻲ دراد
(Grattan &
Grieve, 1999)
. تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺷﻮﻴﺑ
ﻴ ﻲﻳﺎﻴﻤ نﺎﺸﻧ هداد ﻪﻛ رد
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺤﺗ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي يداﺪﻌﺗ زا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻟآ
ﻲ
) لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ هﺪﻨﻨﻛرﺎﮔزﺎﺳ (
ﻊﻤﺠﺗ ﻲﻣ ﺑﺎﻳ ﺪ
، ﻦﻳا تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻲﻠﺧاﺪﺗ رد ﺮﻓ آ يﺎﻫﺪﻨﻳ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ هﺎﻴﮔ
دراو ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻨﻛ . از
ا ﻦﻳ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻋاﻮﻧا ﻲ زا ﺎﻬﺗارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ي
لﻮﻠﺤﻣ
)
،لﻮﺘﻴﻧﺎﻣ
،زرﺎﻛﺎﺳ
،زﻮﻨﻴﻓار و ﻮﮕﻴﻟا ﺪﻳرﺎﻛﺎﺳ ( و تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ
ﻪﻧژوﺮﺘﻴﻧ ) ﺪﻴﺳا
،ﻪﻨﻴﻣآ ﻦﻴﻟوﺮﭘ و ﻦﻴﺴﻴﻠﮔ - ﻦﻴﺋﺎﺘﺑ ( هرﺎﺷا
دﺮﻛ . تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ هﺪﻨﻨﻛرﺎﮔزﺎﺳ ﺶﻘﻧ
ﻲﻤﻬﻣ رد دﻮﺒﻬﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ
يﺰﻤﺳا رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺤﺗ
ﺶﻨﺗ ﺪﻧراد
(Good &
Zaplachiniski, 1994)
. ﻳ ﻜ ﻲ زا تاﺮﺛا ﻠﺻا ﻲ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي
ﻞﺧاﺪﺗ رد بﺬﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ اﺬﻏ ﻲﻳ ﺖﺳا .
Grattan & Grieve
(1999)
مﻼﻋا ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻛ رﻮﺷ ي زا بﺬﺟ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﭘ و ﻢﻛ فﺮﺼﻣ رد ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻣ ﻲ ﺪﻫﺎﻛ . رد اﻳ ﻦ ﺑﻴ ﻦ
ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﻳ ﻜ ﻲ زا ﺮﺻﺎﻨﻋ فﺮﺼﻣﺮﭘ ﺴﺑ
ﻴ رﺎ روﺮﺿ ي اﺮﺑ ي
ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻣ ﻲ دور ﻪﻛ دﻮﺒﻤﻛ نآ ﻞﺧاﺪﺗ ﻧاواﺮﻓ ﻲ ار
رد ﺪﺷر و ﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ دراو ﻲﻣ ﺪﻨﻛ )
Marschner, 1995
.(
هدﺎﻣ ﻚﺸﺧ ﻫﺎﻴﮔ ﻲ ﺎﻴﺑﺮﻘﺗ اراد ي 2 ﺎﺗ 4 ﺪﺻرد نژوﺮﺘﻴﻧ
ﺖﺳا . نژوﺮﺘﻴﻧ ءﺰﺟ
ﻪﻴﻟوا ﻞﻴﻜﺸﺗ هﺪﻨﻫد تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻟآ
ﻲ
ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺎﻫﺪﻴﺳا ي
،ﻪﻨﻴﻣآ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺎﻫ و ﺎﻫﺪﻴﺳا ي ﻚﻴﺌﻠﻛﻮﻧ
رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﻣ ﻲ دور . تاﺮﺘﻴﻧ و مﻮﻴﻧﻮﻣآ ود ﺮﻓ م نژوﺮﺘﻴﻧ ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ بﺬﺟ و رد ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﺎﻬﻧآ
دراو
ﻣ ﻲ دﻮﺷ . تاﺮﺘﻴﻧ ﺐﻠﻏا ﻊﺒﻨﻣ ﺮﺘﻬﺑ ي اﺮﺑ ي ﺪﺷر نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻣ ﻲ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻣا ﻦﻳا ﺮﻣا ﮕﺘﺴﺑ ﻲ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﻫﺎﻴﮔ ﻲ و ﻞﻣاﻮﻋ
ﻄﻴﺤﻣ ﻲ دراد )
Marshner, 1995
.(
رﺎﻴﺴﺑ ي زا ﺶﻨﺗ ﺎﻫ ي ﻄﻴﺤﻣ ﻲ زا ﻪﻠﻤﺟ رﻮﺷ ي
، ﺮﺑ
بﺬﺟ و نﻮﻴﺳﻼﻴﻤﻴﺳا نژوﺮﺘﻴﻧ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ءﻮﺳ ﺪﻧراد . ﺧﺮﺑ ﻲ زا
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺸﻧ
هداد ﻪﻛ رﻮﺷ ي
، بﺪﺟ و ﻊﻤﺠﺗ نژوﺮﺘﻴﻧ
رد ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي ﻳاﻮﻫ ﻲ نﺎﻫﺎﻴﮔ ار ﺶﻫﺎﻛ ﻣ ﻲ ﺪﻫد
(Feigin,
1985)
. رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي ﺑ ﻪ ﻞﻴﻟد ﺖﻈﻠﻏ ﻻﺎﺑ ي نﻮﻳ
Cl-
زا ناﺰﻴﻣ
NO3-
رد ﺶﺨﺑ ﻳاﻮﻫ ﻲ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺘﺳﺎﻛ
ﻣ ﻲ دﻮﺷ .
et al. Kafkafi (1982)
ﻦﻳا ﺶﻫﺎﻛ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ
ﺛا تاﺮ ﻤﺴﻴﻧﻮﮔﺎﺘﻧآ ﻲ
ﻦﻴﺑ
Cl-
و
NO3-
ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاد . رد ﻞﺑﺎﻘﻣ
Lea-Cox & Syverttsen (1993)
ﻞﻴﻟد ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ ار
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ رﻮﺷ ي ﺮﺑ ﺶﻫﺎﻛ بﺬﺟ بآ ﻣ ﻲ ﺪﻨﻧاد .
Kafkafi et al. (1982)
شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻛ ﺶﻴﺑ زا 60
لﻮﻣ ﺮﺑ ﺐﻌﻜﻣﺮﺘﻣ نﻮﻳ
ﺮﻠﻛ زا ﻚﻤﻧ
CaCl2
و 200 - 100
لﻮﻣ ﺮﺑ ﺐﻌﻜﻣﺮﺘﻣ زا
ﻚﻤﻧ ﺚﻋﺎﺑKCl
ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ زا بﺬﺟ
NO3-
رد ﻪﺟﻮﮔ ﻧﺮﻓ ﮕ ﻲ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﻦﻳا ﻘﻘﺤﻣ ﺎ ن ﻪﺠﻴﺘﻧ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﻛ ﺮﺛا ﺪﻳﺮﻠﻛ ﻢﻳﺪﺳ و ﺪﻳﺮﻠﻛ ﻢﻴﺳﺎﺘﭘ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺖﺳا
ﺎﻣا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ بﺬﺟزا تاﺮﺘﻴﻧ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ نﻮﻳ
ﺮﻠﻛ ﺘﺣ ﻲ رد
ﻪﻨﻣاد ﻤﻛ ﻲ زا رﻮﺷ ي رد نﺎﻣز دﻮﺟو نﻮﻳ ﻢﻴﺴﻠﻛ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺑ نﻮﻴﺗﺎﻛ ﻚﺗ ﺘﻴﻓﺮﻇ ﻲ
، ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺑ . ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺮﮕﻳد ﻳا ﻪﻜﻨ
ناﺰﻴﻣ لﺎﻘﺘﻧا تاﺮﺘﻴﻧ ﺎﻳ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻦﻴﺑ
NO3-
و
Cl-
ﮕﺘﺴﺑ ﻲ ﺰﻴﻣ ﻪﺑ نا ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻢﻗر هﺎﻴﮔ رد ﻂﻳاﺮﺷ ﺶﻨﺗ دراد .
ﻦﻳا ﻦﻴﻴﻘﻘﺤﻣ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد
ﻪﻛ مﺎﻗرا موﺎﻘﻣ ﻪﺟﻮﮔ ﻧﺮﻓ ﮕ ﻲ
اراد ي ناﺰﻴﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ي زا لﺎﻘﺘﻧا تاﺮﺘﻴﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ مﺎﻗرا
سﺎﺴﺣ ﺪﻧدﻮﺑ . عﻮﻧ ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ رﺎﻜﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ
ر ﻳ ﻪﺸ ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ رد ﻣ ﻴ ناﺰ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻪﺑ رﻮﺷ ي رد ﺮﺜﻛا
ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﺮﺛﺆﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
Ashraf (1999)
مﻼﻋا دﺮﻛ ﻪﻛ
ﺖﺳﺎﺴﺣ ﮔ
ﻴ هﺎ نادﺮﮕﺑﺎﺘﻓآ ﻪﺑ
رﻮﺷ ي رد ﻃ ﻲ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﺖﺳا .
هزﺮﻔﺳا )
(Plantago ovata
ﻳ ﻜ ﻲ زا ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ وراد ﻲﻳ
ﻢﻬﻣ هداﻮﻧﺎﺧزا ﮓﻨﻫرﺎﺑ
(Plantaginaceae)
ﺖﺳا . اﻳ ﻦ
هﺎﻴﮔ ﻲﻣﻮﺑ ﺪﻨﻫ و ناﺮﻳا هدﻮﺑ و رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻲﻧﺎﺑﺎﻴﺑ روﺎﺠﻣ
زا ﻪﻠﻤﺟ ﻲﺣاﻮﻧ بﺮﻏ
،ﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻪﻧاﺮﺘﻳﺪﻣ
و قاﺮﻋ
شﺮﺘﺴﮔ ﻪﺘﻓﺎﻳ
ﺖﺳا ﻪﺑ .
ﺐﺒﺳ رﺎﮔزﺎﺳ ي نآ ﻪﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ
ﺑﻴ ﻧﺎﺑﺎ ﻲ ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ زوﺮﺑ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﻨﻨﻛدوﺪﺤﻣ
ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻜﺸﺧ ﻲ و رﻮﺷ ي ﺎﺗ ﺪﺣ ي ﺪﺷر ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ
(Asgharipoor chaman, 2002)
. شزرا وراد ﻲﻳ اﻳ ﻦ ﮔ ﻴ هﺎ
رد ﺎﻫرﺬﺑ ي نآ ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪ . اﺬﻟ ﺳرﺮﺑ ﻲ هدﺎﻔﺘﺳا زا عﻮﻧ ﻊﺒﻨﻣ
ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ زوﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ هﺪﻨﻨﻛدوﺪﺤﻣ ﺤﻣ
ﻴ ﻄ ﻲ
) رﻮﺷ ي ( ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ ﻚﻤﻛ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ﻤﻬﻣ ﻲ رد ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﺸﻛ نآ
رد ﺮﺜﻛا طﺎﻘﻧ رﻮﺸﻛ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ . رﻮﺷ ي ﺪﻌﺑ زا ﺶﻨﺗ ﻜﺸﺧ ﻲ
ﻣود ﻴ ﻦ ﻞﻣﺎﻋ هﺪﻧرادزﺎﺑ ﺷر
ﺪ و ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ رد ﺮﺳاﺮﺳ
ﻧد ﻴ ﺎ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ ور د )
Munns, 2006
.(
اﺬﻟ فﺪﻫ زا مﺎﺠﻧا
اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﺑﻴ ﺷﻮ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ ﮔ ﻴ هﺎ وراد ﻲﻳ
هزﺮﻔﺳا رد ﺶﻨﻛاو ﻪﺑ حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﺷ ي و ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ اﻳ ﻦ
ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ﺎﺑ عﻮﻧ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ رد
اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﻌﺳ ﻲ هﺪﺷ طﺎﺒﺗرا ﺑﻴ ﻦ ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي
ﺑﻴ ﺷﻮ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ ﺎﺑ ﺪﺷر ﮔ ﻴ هﺎ رد ﻃ ﻲ ﺗ ﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي ﻔﻠﺗ ﻴ ﻘ ﻲ
رﻮﺷ ي و ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﺺﺨﺸﻣ ددﺮﮔ .
داﻮﻣ
و شور ﺎﻫ
ﻦﻳا ﺶﻳﺎﻣزآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ
و رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ
ًﻼﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ ﻪﺳ راﺮﻜﺗ رد لﺎﺳ 1388 رد ﺰﻛﺮﻣ
ز ﻳ ﺖﺴ روﺎﻨﻓ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﺑاز ) ﺮﺘﻨﺳﻮﻴﺑ ( مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﺳ
ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي 0
S0=
، 100
S1=
و 200
S2=
ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ
ﻚﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ NaCl
رﻮﺘﻛﺎﻓ و A
ود ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﻪﺑ
ﻪﺳ ﻞﻜﺷ
N1
= ﻧﻴ تاﺮﺘ : زا ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺴﻠﻛ ﻴ
،ﻢ
N2
=
ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ : زا ﻊﺒﻨﻣ تﺎﻔﻟﻮﺳ ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ و
N3
= ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ ﻧﻴ تاﺮﺘ و
ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻳ ﻚ مود زا ﺮﻫ ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
رﻮﺘﻛﺎﻓ ردB
ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧﺪﺷ . ﺖﻬﺟ مﺎﺠﻧا ﻦﻳا ﺶﻳﺎﻣزآ
اﺪﺘﺑا رﺬﺑ ﮔ ﻴ هﺎ وراد ﻲﻳ هزﺮﻔﺳا زا ﺰﻛﺮﻣ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ زروﺎﺸﻛ ي
ﻞﺑاز ﻬﺗ ﻴ
،ﻪ رد ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ ي ﻚﭼﻮﻛ ﺘﺳﻼﭘ ﻴ ﻜ ﻲ ﻪﺑ ﺮﻄﻗ 10cm
ﻪﻛ وﺎﺣ ي ﻪﺳﺎﻣ ﻪﺘﺴﺷ هﺪﺷ ﻪﻛ
ًﻼﺒﻗ زا ﻚﻟا ود
ﻣ ﻴ ﻠ ﻴ ﺮﺘﻤ ي رﻮﺒﻋ هداد هﺪﺷ
،ﺪﻧدﻮﺑ ﺖﺸﻛ ﺪﻧﺪﺷ . ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻚﻗﺎﺗا ﺪﺷر ﺎﺑ ﺎﻣد ي 25 ﻪﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﻲ داﺮﮔ و لﻮﻃ
هرود ﻧ رﻮ ي 16 ﺖﻋﺎﺳ ﺎﻨﺷور ﻲﻳ و 8 ﺖﻋﺎﺳ رﺎﺗ ﻳ ﻜ ﻲ ﻞﻘﺘﻨﻣ
ﺪﻧﺪﺷ . اﺪﺘﺑا نورد ناﺪﻠﮔ ﺎﻫ 10 دﺪﻋ رﺬﺑ
،ﺖﺸﻛ ﺪﻌﺑ زا
رﻮﻬﻇ ﻪﭽﻫﺎﻴﮔ ﺎﻫ و رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﻲﮔﺮﺑ ﻚﻨﺗ و ﻪﺑ 4 ﻪﺗﻮﺑ
رد ﺢﻄﺳ ﺮﻫ ناﺪﻠﮔ هﺪﻧﺎﺳر ﺪﻧﺪﺷ . يرﺎﻴﺑآ و ﻪﻳﺬﻐﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ
ﺎﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﻲﮔﺮﺑ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ
اﺬﻏ ﻲﻳ ﺪﻌﺗ ﻳ ﻞ ﻳ ﻪﺘﻓﺎ
ﺪﻨﻠﮔﻮﻫ ﻪﻛ ﻣﺎﺷ ﻞ 5 / 0 ﻲﻠﻴﻣ لﻮﻣ
NH4H2PO4
، 5 / 2
ﻲﻠﻴﻣ لﻮﻣ
KNO3
، 5 / 1 ﻲﻠﻴﻣ لﻮﻣ
Ca(NO3)
و 5 / 0
ﻲﻠﻴﻣ لﻮﻣ
MgSO4
رد ﺮﺘﻴﻟ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﺮﺻﺎﻨﻋ
،وﺮﻜﻴﻣ
ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ . رد لﻮﻃ هرود ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا لﻮﻠﺤﻣ اﺬﻏ ﻲﻳ ﺪﻨﻠﻛﻮﻫ ترﻮﺻ ﻣ ﻲ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﻛ
سﺎﺳاﺮﺑ ﺗ ﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﻬﺗ ﻴ ﻪ هﺪﺷ ﺪﻧدﻮﺑ . زا ﻦﻳا ور
ﻪﺳ عﻮﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻨﻠﮔﻮﻫ ﻞﻳﺪﻌﺗ هﺪﺷ ﺎﺑ ﻪﺳ عﻮﻧ ﻪﻳﺬﻐﺗ
توﺎﻔﺘﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ) ود ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ و مﻮﻴﻧﻮﻣآ ( ﻪﻛ ﻞﻣﺎﺷ
تاﺮﺘﻴﻧ ﻪﺑ
،ﻲﻳﺎﻬﻨﺗ مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻳ و تاﺮﺘﻴﻧ ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ
مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﺪﻧدﻮﺑ ﻬﺗ ﻴ ﻪ و رد ﺘﺧا ﻴ رﺎ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ راﺮﻗ هداد
ﻣ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ ) لوﺪﺟ يﺎﻫ 1 و 2 .(
لﺎﻤﻋا ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي رد اﻳ ﻦ
ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺪﻌﺑ زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ود ﮔﺮﺑ ﻲ
،زﺎﻏآ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي
زا دراو نﺪﺷ هرﺎﺒﻜﻳ كﻮﺷ ﻪﺑ ﮔ ﻴ ﻪﭽﻫﺎ ﺎﻫ ﺗ ﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي رﻮﺷ ي
ﺎﺑ زور ي 25 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ عوﺮﺷ NaCl
ﺪﻳدﺮﮔ . رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ
ﺪﻌﺑ زا 4 زور حﻮﻄﺳ رﻮﺷ ي ﻪﺑ ﺪﺣ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ هﺪﻧﺎﺳر
ﺪﻧﺪﺷ . لﺎﻤﻋا ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي
ًﻼﻛ ﺎﺗ 30 زور ﻪﻣادا ﻳ ﺖﻓﺎ .
رد نﺎﻳﺎﭘ هرود ﺎﻣزآ ﻳ
،ﺶ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ دﻮﺟﻮﻣ رد ﺢﻄﺳ ﺮﻫ
ناﺪﻠﮔ ﺖﺷادﺮﺑ و تﺎﻔﺻ ز ﻳ ﺮ ﻞﻣﺎﺷ نزو ﻚﺸﺧ ﺶﺨﺑ
ﻲﻳاﻮﻫ و
،ﻪﺸﻳر راﺪﻘﻣ ﻞﻛ
،تاﺮﺘﻴﻧ
،تزا يﺎﻫﺪﻴﺳا ﻪﻨﻴﻣآ
،ﻞﻛ ﺌﺗوﺮﭘ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي
،لﻮﻠﺤﻣ
،تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﻟوﺮﭘ
ﻴ ﻦ و راﺪﻘﻣ
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ دﻮﺟﻮﻣ
رد ﺖﻓﺎﺑ ﺰﺒﺳ گﺮﺑ هزاﺪﻧا ﺎﻫ يﺮﻴﮔ
ﺪﻧﺪﺷ .
لوﺪﺟ
1 - وﺮﻛﺎﻣ ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ و عﻮﻧ نژوﺮﺘﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ رد
تاﺮﺘﻴﻧ رﺎﻤﻴﺗ
مﻮﻴﻧﻮﻣآ رﺎﻤﻴﺗ
مﻮﻴﻧﻮﻣآ تاﺮﺘﻴﻧ رﺎﻤﻴﺗ
ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ لﻮﻠﺤﻣ رد ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ
ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ لﻮﻠﺤﻣ رد ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ
ﻲﻠﻴﻣ لﻮﻠﺤﻣ رد رﻻﻮﻣ ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ
- -
5
/ 5 (NH4)2SO4
5 / 2 (NH4)2SO4
5 KNO3
5 5 KCL
KCL
1 MgSO4
1 MgSO4
1 MgSO4
1 KH2PO4
1 KH2PO4
1 KH2PO4
3 Ca(NO3)2
3 CaCL2
3 Ca(NO3)2
لوﺪﺟ 2 - نژوﺮﺘﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﻪﻴﻠﻛ رد وﺮﻜﻴﻣ ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ ﺖﻈﻠﻏ و عﻮﻧ
ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ
ﺮﺘﻴﻟ رد مﺮﮔ ﻲﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ
ﺮﺘﻴﻟ رد مﺮﮔ
ﻚﻳرﻮﺑ ﺪﻴﺳا
3H
3BO 86
/ 2 ﺲﻣ تﺎﻔﻟﻮﺳ CuSO4,5H2O
08 / 0
ﺰﻨﮕﻨﻣ ﺪﻳﺮﻠﻛ
2,4MnCL
2H O 81 / 1 ﺒﻴﻟﻮﻣ ﺪﻴﺳا ﻚﻳﺪ H2MO4,H2O 02
/ 0
يور تﺎﻔﻟﻮﺳ
4,7ZnSO
2H O 22 / 0
ياﺮﺑ نزو
،ﻚﺸﺧ ماﺪﻧا ﺎﻫ ي ود ﺶﺨﺑ ر ﻳ ﻪﺸ و ﺶﺨﺑ
اﻮﻫ ﻲﻳ رد نوآ و رد يﺎﻣد 75 ﻪﺟرد ﻪﺑ تﺪﻣ 48 ﺖﻋﺎﺳ
راﺮﻗ هداد ﺲﭙﺳ ماﺪﻗا ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﺮﻴﮔ ي نزو ﻚﺸﺧ دﺮﮔ ﻳ ﺪ .
ﻣ ﻴ ناﺰ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا هﺎﮕﺘﺳد ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺞﻨﺳ
Hansatech
لﺪﻣ
CL-01
ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ
. ﺖﻬﺟ
هزاﺪﻧا ﺮﻴﮔ ي يﺎﻫﺪﻴﺳا ﻪﻨﻴﻣآ
ﻞﻛ زا شور
Yemm &
Cocking
(1954)
، ﺌﺗوﺮﭘ ﻴ ﻦ ﺎﻫ ي لﻮﻠﺤﻣ زا شور
Lowry
(1951)
، تاﺮﺘﻴﻧ ﻞﻛ زا شور
Cataldo et al.
(1975)
،
راﺪﻘﻣ ﻫﻮﺑﺮﻛ ﻴ تراﺪ زا شور
Irrigoyen et al.
(1992)
و
ﻟوﺮﭘ ﻴ ﻦ سﺎﺳاﺮﺑ شور
Bates et al.
(1973)
و راﺪﻘﻣ
ﻧﻴ ﺘ نژوﺮ ﻞﻛ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا هﺎﮕﺘﺳد لاﺪﻠﺠﻛ هزاﺪﻧا ﺮﻴﮔ ي
ﺪﻧﺪﺷ . رد ﺖﻳﺎﻬﻧ هداد ﺎﻫ ي ﻞﺻﺎﺣ زا ﻦﻳا ﺶﻳﺎﻣزآ ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا مﺮﻧ راﺰﻓا ﻪﻳﺰﺠﺗ SAS
و ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﻫ
سﺎﺳاﺮﺑ نﻮﻣزآ ﺪﻨﭼ ﻪﻨﻣاد ا ي ﻦﻜﻧاد رد ﺢﻄﺳ 5
% مﺎﺠﻧا
ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ . اﺮﺑ ي ﻢﺳر ﺎﻫرادﻮﻤﻧ و
لواﺪﺟ زا ﻧ مﺮ راﺰﻓا
EXCEL
هدﺎﻔﺘﺳا ﮔ ﺪﻳدﺮ .
ﺎﺘﻧ
ﻳ ﺞ و ﺚﺤﺑ
نزو ﻚﺸﺧ ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻳﺰﺠﺗ رﺎﻣآ ي هداد ﺎﻫ رد لوﺪﺟ 3 نﺎﺸﻧ
ﻣ ﻲ ﺪﻫد توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ راد ي ﻦﻴﺑ حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ
،يرﻮﺷ
عﻮﻧ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ و ﺮﺑ ﻢﻫ ﺸﻨﻛ ﻲ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ نزو ﻚﺸﺧ
ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ ﮔ ﻴ هﺎ هزﺮﻔﺳا دﻮﺟو دراد . ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر
ناﺰﻴﻣ رﻮﺷ ي زا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ 200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ زا راﺪﻘﻣ هدﺎﻣ
ﻚﺸﺧ اﻳ ﻦ ود ﺶﺨﺑ ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ . ﻦﻳا ﺶﻫﺎﻛ اﺮﺑ ي
ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ رد ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي 200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ لدﺎﻌﻣ 8 / 42 و 4 / 13 ﺪﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ ) لوﺪﺟ 4 .(
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﻈﻧ
Munns (2006)
ﺎﺑ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻊﻤﺠﺗ حﻼﻣا ﻚﻤﻧ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ زا ﺪﺷر و
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺴﺑ ﻴ ﺎ ر ي زا ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ
، ﻏﺎﺑ ﻲ و وراد ﻲﻳ ﺎﺗ ﺪﺣ
ز ﻳ دﺎ ي ﻪﺘﺳﺎﻛ ﻣ ﻲ دﻮﺷ . ﻟد ﻴ ﻞ اﻳ ﻦ ﺶﻫﺎﻛ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ
ﺴﻧﺎﺘﭘ ﻴ ﻞ ﺰﻤﺳا ي لﻮﻠﺤﻣ كﺎﺧ ﻳﺎ لﻮﻠﺤﻣ اﺬﻏ ﻲﻳ ﺖﺳا ﻪﻛ
ﻊﻧﺎﻣ بﺬﺟ بآ و حﻼﻣا درﻮﻣ ﻧﻴ زﺎ ﻂﺳﻮﺗ ر ﻳ ﻪﺸ ﮔ ﻴ هﺎ ﻣ
ﻲ دﻮﺷ . مﺪﻋ لدﺎﻌﺗ ﺮﺻﺎﻨﻋ اﺬﻏ ﻲﻳ و ﻧﻴ ﺰ ﻤﺳ ﻴ ﺖ ﺧﺮﺑ ﻲ زا
ﻳ ﺎﻬﻧﻮ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺪﺳ ﻳ ﻢ و ﺮﻠﻛ رد ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ زا د ﻳ ﺮﮕ ﻻد ﻳ ﻞ
ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺷر رد اﻳ ﻦ اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻪﺑ رﺎﻤﺷ ﻲﻣ ور د .
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻊﺒﻨﻣ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
مﻮﻴﻧﻮﻣآ و ﻳﺎ ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ مﻮﻴﻧﻮﻣآ + ﻧﻴ تاﺮﺘ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي
ﺐﺒﺳ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ود ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ ﮔ ﻴ هﺎ هزﺮﻔﺳا
دﺮﮔ ﻳ ﺪ ) لوﺪﺟ 4 .(
رد ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ رﻮﺷ ي و
ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﺺﺨﺸﻣ ﮔ دﺮ ﻳ ﺪ ﻪﻛ رد ﻃ ﻲ لﺎﻤﻋا ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي و
رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي
، ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ مﻮﻴﻧﻮﻣآ + ﻧﻴ تاﺮﺘ
زا ﻲﻳآرﺎﻛ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي رادﻮﺧﺮﺑ دﻮﺑ و ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ نزو
ود ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ ﺪﺷ . ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﻧﻴ تاﺮﺘ و ﻳﺎ مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ
رد دﻮﺒﻬﺑ ﺪﺷر ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ رد ﻃ ﻲ ﺑ زوﺮ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي ﺮﺛﺆﻣ
ﺪﺷﺎﺑ . اﺮﺑ ي لﺎﺜﻣ
Bourgeais-chaillou et al.
(1992)
شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻛ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﻧﻴ تاﺮﺘ و ﻳﺎ
مﻮﻴﻧﻮﻣآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺗوﺎﻔﺘﻣ ﻲ ﻊﻧﺎﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي
رد ﮔ ﻴ هﺎ ﻮﺳ ﻳﺎ ﺖﺤﺗ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي ﻲﻣ ﻮﺷ د . رد اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ
ﻧﻴ ﺰ ﺺﺨﺸﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﺗ ﻴ رﺎﻤ ﻛﺮﺗ ﻴ ﺒ ﻲ مﻮﻴﻧﻮﻣآ + ﻧﻴ تاﺮﺘ رد
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي ) 200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ (NaCl
ﺐﺒﺳ
دﻮﺒﻬﺑ سﺎﻣﻮﻴﺑ يﺪﻴﻟﻮﺗ رد ود ﺶﺨﺑ ﻲﻳاﻮﻫ ﻪﺸﻳر هﺎﻴﮔ
هزﺮﻔﺳا ﺪﻳدﺮﮔ ) ﻞﻜﺷ يﺎﻫ 1 و 2 .(
دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻧ ﻴ نژوﺮﺘ
،ﻞﻛ ﻧ ﻴ
،تاﺮﺘ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺎﻫ ي لﻮﻠﺤﻣ و
ﺳا ﻴ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﻴ ﻪﻨ
ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ رد ﻣ ﻴ ناﺰ نزو ﻚﺸﺧ ﺶﺨﺑ ﺎﻫ ي اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺗاﺮ ﻲ ﺖﺳا ﻛ ﻪ رد بﺬﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ اﺬﻏ ﻲﻳ و
ﺰﺘﻨﺳ ﻛﺮﺗ ﻴ تﺎﺒ ﻟآ ﻲ رد ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻣ
ﻲ آﻳ ﺪ . رد اﻳ ﻦ
ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺺﺨﺸﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﻪﻛ ﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻲ ﻲﻨﻌﻣ راد و ﺘﺒﺜﻣ ﻲ
ﺑﻴ ﻦ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻧﻴ
،نژوﺮﺘ ﻧﻴ
،تاﺮﺘ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺎﻫ ي لﻮﻠﺤﻣ و
ﺳا ﻴ ﺎﻫﺪ ي ﻣآ ﻴ ﻪﻨ ﺎﺑ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ هدﺎﻣ ﻚﺸﺧ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي رد ود
ﺶﺨﺑ اﻮﻫ ﻲﻳ و ر ﻳ ﻪﺸ ﮔ ﻴ هﺎ هزﺮﻔﺳا دﻮﺟو دراد ) وﺪﺟ ل 5 .(
ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي و ﺗ ﻴ رﺎﻤ دﻮﻛ ي ﻧﻴ نژوﺮﺘ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺎﻬﻧآ ) ﻪﺑ
ﺰﺟ ﺪﺻرد ﻧﻴ نژوﺮﺘ ( ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ﺮﺑ ﻠﻛ ﻴ ﻪ اﻳ ﻦ
ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺪﻨﺘﺷاد ) لوﺪﺟ 3 .(
لوﺪﺟ 3 - ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،تاﺮﺘﻴﻧ ،ﻞﻛ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺪﺻرد ،ﻪﺸﻳر و ﻲﻳاﻮﻫ ﺶﺨﺑ ﻚﺸﺧ نزو
و ﻪﻨﻴﻣآ يﺎﻫﺪﻴﺳا ،لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﻟوﺮﭘ و تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ هزﺮﻔﺳا
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻚﺸﺧ نزو
ﻪﺟرد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
يدازآ ﻲﻳاﻮﻫ
ﻪﺸﻳر ﺪﺻرد
نژوﺮﺘﻴﻧ تاﺮﺘﻴﻧ
ﻞﻛ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫﺪﻴﺳا
ﻪﻨﻴﻣآ اﻮﺘﺤﻣ ي
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﻦﻴﻟوﺮﭘ
يرﻮﺷ ) (S 2
**
019 / 0
**
00018 /
** 0 041 / 0
**
83 /
** 0 54 / 3
**
6 / 11822 12*
/ 5
**
46 /
** 272 4 / 1383
نژوﺮﺘﻴﻧ ) (N 2
**
009 / 0
**
00011 /
* 0 0056 / 0
**
86 /
** 2 33 / 0
**
56 /
ns 2811 54 / 0
ns 43 / 2
**
77 / 38
يرﻮﺷ × نژوﺮﺘﻴﻧ 4
**
0005 / 0
* 0002 / 0
ns 0011 / 0
**
24 /
** 0 23 / 1
**
44 /
ns 1819 49 / 3
ns 33 / 4
**
71 / 25
ﺎﻄﺧ 18
000087 / 0 0000082 / 0 0014 / 0 0034 / 0 054 / 0 28 / 4568 31 / 1 71 / 2 99 / 0
%CV 4
/ 5 6 / 4 9 / 7 1 / 10 7 / 9 4 / 4 5 / 5 8 / 12 3 / 5
،*
و **
:ns
نﺎﺸﻧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣ هﺪﻨﻫد
ﺢﻄﺳ رد ندﻮﺑ راد 5
% و 1 % مﺪﻋ و فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ راد .
ﺪﺟ لو 4 - ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،تاﺮﺘﻴﻧ ،ﻞﻛ نژوﺮﺘﻴﻧ ﺪﺻرد ،ﻪﺸﻳر و ﻲﻳاﻮﻫ ﺶﺨﺑ ﻚﺸﺧ نزو
و ﻪﻨﻴﻣآ يﺎﻫﺪﻴﺳا ،لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﻟوﺮﭘ و تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ هزﺮﻔﺳا
ﻚﺸﺧ نزو
ﻲﻳاﻮﻫ ﻪﺸﻳر
رﺎﻤﻴﺗ
مﺮﮔ ﺪﺻرد نژوﺮﺘﻴﻧ ﻞﻛ تاﺮﺘﻴﻧ
) ﻲﻠﻴﻣ رد مﺮﮔ
ﻚﺸﺧ نزو مﺮﮔ (
ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
) ﻲﻠﻴﻣ مﺮﮔ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ
ﺮﺗ نزو مﺮﮔ رد (
ﻪﻨﻴﻣآ يﺎﻫﺪﻴﺳا
) رد مﺮﮔوﺮﻜﻴﻣ
ﺮﺗ نزو مﺮﮔ (
ياﻮﺘﺤﻣ
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ
) ﺖﺋاﺮﻗ (SPAD
تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ
) ﺰﻛﻮﻠﮔ مﺮﮔوﺮﻜﻴﻣ
ﺮﺗ نزو مﺮﮔ رد (
ﻦﻴﻟوﺮﭘ
) رد لﻮﻣوﺮﻜﻴﻣ
ﺮﺗ نزو مﺮﮔ (
يرﻮﺷ ) ﻲﻠﻴﻣ ﻚﻤﻧ رﻻﻮﻣ (NaCl
0 21a / 0 067c / 0 53a / 0 87a / 0 04a
/ 3 82a
/ 123 24a / 21 93c / 7 64c
/ 10
100 17b / 0 061b / 0 47b / 0 61b / 0 32b
/ 2 77b
/ 89 8a
/ 20 71b / 11 18b / 12
200 c
12 / 0 c 058 / c 0 40 / 0 c 26 / 0 c
76 / 1 c
37 / 51 c
07 / 20 c
77 / 18 a
84 / 32
نژوﺮﺘﻴﻧ ﻊﺒﻨﻣ
تاﺮﺘﻴﻧ 21a / 0 065a / 0 49a / 0 14a / 1 59a
/ 2 66a
/ 108 97a / 20 24a / 13 01b / 18
مﻮﻴﻧﻮﻣآ 14b / 0 058b / 0 44b / 0 013c / 0 8ab
/ 2 6b
/ 79 66a
/ 20 23a / 12 81c / 16
مﻮﻴﻧﻮﻣآ + تاﺮﺘﻴﻧ 15b / 0 062a / 0 48a / 0 59b / 0 21b
/ 2 7b
/ 78 48a
/ 20 94a / 12 85a / 20
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد يﺎﻫ ﺪﻧراﺪﻧ يراد
.
لوﺪﺟ 5 - ﺮﺘﻴﻧ ﺪﺻرد ،ﻪﺸﻳر و ﻲﻳاﻮﻫ ﺶﺨﺑ ﻚﺸﺧ نزو ﻦﻴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﺋاﺮﺿ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،تاﺮﺘﻴﻧ ،ﻞﻛ نژو
ﻪﻨﻴﻣآ يﺎﻫﺪﻴﺳا ،لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﻟوﺮﭘ و تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﺮﻳدﺎﻘﻣ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ و هزﺮﻔﺳا
1
2 3 4
5
6 7 8 9
) 1 ( ﻲﻳاﻮﻫ ﺶﺨﺑ ﻚﺸﺧ نزو
1
) 2 ( ﻪﺸﻳر ﻚﺸﺧ نزو
**
82 / 0 1
) 3 ( تزا ﺪﺻرد
**
76 / 0
**
74 / 0 1
) 4 ( ﻞﻛ تاﺮﺘﻴﻧ
**
73 / 0
**
79 / 0
**
64 / 0 1
) 5 ( ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ لﻮﻠﺤﻣ يﺎﻫ
**
69 / 0
**
46 / 0
**
56 / 0
ns 23 / 0 1
) 6 ( ﻪﻨﻴﻣآ يﺎﻫﺪﻴﺳا
**
89 / 0
**
67 / 0
**
70 / 0
* 49 / 0
**
84 / 0 1
) 7 ( ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ
* 44 / 0
ns 26 / 0
* 34 / 0
ns 0071 / 0 -
**
66 / 0
**
56 / 0 1
) 8 ( تارﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ
**
77 / 0 -
**
64 / 0 -
**
77 / 0 -
**
46 / 0 -
**
66 / 0 -
**
80 / 0 -
* 36 / 0 - 1
) 9 ( ﻦﻴﻟوﺮﭘ
**
71 / 0 -
**
51 / 0 -
**
70 / 0 -
* 36 / 0 -
**
64 / 0
**
72 / 0 -
ns 21 / 0 -
**
85 / 0 1
،*
و **
:ns
نﺎﺸﻧ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻲﻨﻌﻣ هﺪﻨﻫد
ﺢﻄﺳ رد ندﻮﺑ راد 5
% و 1 % مﺪﻋ و فﻼﺘﺧا ﻲﻨﻌﻣ راد
.
هزﺮﻔﺳا ﻲﻳاﻮﻫ ﺶﺨﺑ ﻚﺸﺧ نزو ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ﻪﻳﺬﻐﺗ و يرﻮﺷ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا -1 ﻞﻜﺷ
ﻞﻜﺷ 2 - ﻪﺸﻳر ﻚﺸﺧ نزو ﺮﺑ نژوﺮﺘﻴﻧ ﻪﻳﺬﻐﺗ و يرﻮﺷ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا هزﺮﻔﺳا
ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﻣ ﻴ ناﺰ رﻮﺷ ي زا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ 200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ
ﻚﻤﻧ ﻲﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ NaCl
راد ي زا دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻠﻛ ﻴ ﻪ اﻳ ﻦ
ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﻪﺘﺳﺎﻛ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻣ ﻴ ناﺰ ﺶﻫﺎﻛ اﺮﺑ ي ﺪﺻرد
ﻧﻴ
،نژوﺮﺘ راﺪﻘﻣ ﻞﻛ ﻧﻴ
،تاﺮﺘ ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ﺎﻫ ي لﻮﻠﺤﻣ و
ﺳا ﻴ ﺎﻫﺪ ﻣآ ﻴ ﻪﻨ دﻮﺟﻮﻣ رد ﺖﻓﺎﺑ ﺰﺒﺳ گﺮﺑ ﺎﻫ رد رﻮﺷ ي
200 ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ رﻮﺷ ي ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ لدﺎﻌﻣ
5 / 24
، 1 / 70
، 1 / 42 و 5 / 58 ﺪﺻرد ﺪﻧدﻮﺑ ) لوﺪﺟ 4 .(
ﻳ ﻜ ﻲ زا تاﺮﺛا رﻮﺷ ي ﻞﺧاﺪﺗ رد بﺬﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ اﺬﻏ ﻲﻳ
، ﺑ ﻪ
و ﻳ هﮋ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﺖﺳا .
Irshad (2002)
شراﺰﮔ دﺮﻛ ﻪﻛ
Cl-
ﻊﻧﺎﻣ بﺬﺟ
NO3-
رد اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي ﻲﻣ ﻮﺷ د . زا
ﻓﺮﻃ ﻲ
Na+
ﻊﻧﺎﻣ بﺬﺟ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ترﻮﺻ ﻪﺑ
NH4+
ﻣ ﻲ ددﺮﮔ . زا اﻳ وﺮﻨ ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا آﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺎﺑ
ﻧﻴ نزوﺮﺘ رد ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ رﺎﭼد لﻼﺘﺧا هﺪﺷ و رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ زا
ﺪﺷر و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻪﺘﺳﺎﻛ ﻲﻣ ﻮﺷ د .
رد ﺑﻴ ﻦ عﻮﻧ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ
، هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﻊﺒﻨﻣ
ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺮﺘﻬﺑ زا ود عﻮﻧ د ﻳ ﺮﮕ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ
دﻮﺑ و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ رد
ﺗ ﻴ رﺎﻤ دﻮﻛ ي
ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﻣآ
. ﺗ ﻴ رﺎﻤ دﻮﻛ ي مﻮﻴﻧﻮﻣآ + ﻧﻴ تاﺮﺘ و ﻧﻮﻣآ
ﻴ مﻮ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ مود و مﻮﺳ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﺷاد
) لوﺪﺟ 4 .(
رد ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ رﻮﺷ ي و ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ نژوﺮﺘ
ﺺﺨﺸﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﻪﻛ رﻮﺷ ي ﻲﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ راد
ي ﺐﺒﺳ
ﺶﻫﺎﻛ ﻣﺎﻤﺗ ﻲ اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ رد
ﺖﻓﺎﺑ ﺰﺒﺳ گﺮﺑ ﮔ ﻴ هﺎ
هزﺮﻔﺳا دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﺎﻣا هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ زا عﻮﻧ
ﻛﺮﺗ ﻴ ﺒ ﻲ ﻧﻮﻣآ ﻴ مﻮ + ﻧﻴ تاﺮﺘ رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي ) 200
ﻲﻠﻴﻣ رﻻﻮﻣ ﻚﻤﻧ (NaCl
ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ي زا د ﻳ ﺮﮕ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ
ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ﺴﻧاﻮﺗ ﺖ ﺐﺒﺳ اﺰﻓا ﻳ ﺶ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ اﻳ ﻦ ﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ دﻮﺷ
) ﻞﻜﺷ ﺎﻫ ي 3 ﺎﺗ 6 .(
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻊﺒﻨﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ مﻮﻴﻧﻮﻣآ +
ﻧﻴ تاﺮﺘ ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺮﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ بﺬﺟ ﻧﻴ نژوﺮﺘ رد
ﮔ ﻴ هﺎ هزﺮﻔﺳا ﺖﺤﺗ ﺶﻨﺗ رﻮﺷ ي ﺑﻴ اﺰﻓﺎ ﻳ ﺪ . رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ
ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي راﺪﻘﻣ ﻧﻴ نژوﺮﺘ بﺬﺟ هﺪﺷ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ فﺮﺼﻣ
ود عﻮﻧ د ﻳ ﺮﮕ ﺬﻐﺗ ﻳ ﻪ ﻧﻴ ﻧژوﺮﺘ ﻲ ) ﻮﻣآ مﻮﻴﻧ و ﻧﻴ تاﺮﺘ ( ﺑﻴ ﺮﺘﺸ
دﻮﺑ .
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﻈﻧ
Marschner (1995)
ﺴﺑ ﻴ رﺎ ي زا
آﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﺣ ﻴ ﺗﺎ ﻲ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ رﻮﻀﺣ ﻣ ﻴ ناﺰ
ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ ﻧﻴ نژوﺮﺘ رد ﺖﻓﺎﺑ ﺎﻫ ي ﺎﻬﻧآ دراد . ﺰﺘﻨﺳ ﺌﺗوﺮﭘ ﻴ
،ﻦ
ﻓوﺮﻠﻛ ﻴ ﻞ و ﺰﺘﻨﺳ ﺰﻧآ ﻳ ﻢ ﺎﻫ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ ﻧﻴ نژوﺮﺘ ﺖﺳا .
0 0.02 0.04 0.06 0.08
0 100 200
(NaCl رﻻﻮﻣ ﯽﻠﻴﻣ) ﯼرﻮﺷ
(مﺮﮔ) ﻪﺸﻳرﮏﺸﺧنزو
Ammoniumمﻮﻴﻧﻮﻣآ+تاﺮﺘﻴﻧNitrate تاﺮﺘﻴﻧAmmonium+Nitrate مﻮﻴﻧﻮﻣآ 0
0.1 0.2 0.3
0 100 200
(NaCl رﻻﻮﻣ ﯽﻠﻴﻣ) ﯼرﻮﺷ ﯽﻳاﻮهﺶﺨﺑﮏﺸﺧنزو (مﺮﮔ)
Ammonim Nitrate
Ammonium+Nitrate
`
ﻴﻧﻮﻣآ ﻮ م
تاﺮﺘﻴﻧ
تاﺮﺘﻴﻧ + ﻴﻧﻮﻣآ ﻮ م
