هرود 42
، هرﺎﻤﺷ 1 ، 1390 ) 70 - 63 (
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ *
: يرﺪﻴﺣ ﻲﻔﻄﺼﻣ ﻦﻔﻠﺗ
: 5710972 -
0915
E-mail: [email protected]
ﺮﺛا رﻮﺷ ي بآ ﺑآ ﻴ رﺎ ي و ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺮﺑ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ
تﺎ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ
كﺎﺧ و دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻚﻧﺮﻠﮔ
رد ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻬﻔﺻا
ﻬﻟا ﻪ ﻟﺎﻤﻛ
1ﻲ
، نﺎﻣز هﺎﺷ ﺪﻤﺤﻣ ي ﺣ ﻴ رﺪ
2ي
، ﻔﻄﺼﻣ ﻲ ﺣ ﻴ رﺪ
3ي و* ﺪﻤﺤﻣ ﻓ ﻴ ﻀ
4ﻲ
1
، 2
، 3
، ﻮﺠﺸﻧاد ي ﻖﺑﺎﺳ ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ ﺪﺷرا نارﺎﻴﺸﻧاد و هﺪﻜﺸﻧاد
زروﺎﺸﻛ ي هﺎﮕﺸﻧاد ﻞﺑاز
4
، ﻲﺑﺮﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ زروﺎﺸﻛ ي و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺒﻃ ﻴ ﻌ ﻲ نﺎﻬﻔﺻا
) رﺎﺗ ﻳ ﺦ رد ﻳ ﺖﻓﺎ : 4 / 9 / 88 - رﺎﺗ ﻳ ﺦ ﻮﺼﺗ ﻳ ﺐ : 5 / 8 / 89 (
ﻜﭼ ﻴ هﺪ
ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ تاﺮﺛا حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﺷ ي بآ ﺑآ ﻴ رﺎ ي و ﺗﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺮﺑ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ
ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ
،كﺎﺧ
،دﺮﻜﻠﻤﻋ اﺰﺟا
ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﮓﻧﺮﻠﮔ و ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ ﺮﻴﺛﺄﺗ اﻳ ﻦ ود ﺗﻴ رﺎﻤ ﺮﺑ بﺬﺟ
ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺪﺳ ﻳ ﻢ و ﺳﺎﺘﭘ ﻴ ﻢ رد گﺮﺑ ﺎﻫ ي ﮓﻧﺮﻠﮔ ﺎﻣزآ ﻳ ﺸ ﻲ ﺑ ﻪ ترﻮﺻ تﺮﻛ ﺎﻫ ي ﻳ رﺎﺒﻜ دﺮﺧ هﺪﺷ و
رد ﺐﻟﺎﻗ حﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي ﻞﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ رﺎﻬﭼ راﺮﻜﺗ رد لﺎﺳ 1388 رد اﻳ هﺎﮕﺘﺴ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ
ﺸﻜﻫز ﻲ و حﻼﺻا ﺿارا ﻲ ﺖﺷدور نﺎﻬﻔﺻا
مﺎﺠﻧا ﺪﺷ . ﺗﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي حﺮﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺳ ﺖﻴﻔﻴﻛ بآ
يرﺎﻴﺑآ ﺎﺑ يرﻮﺷ يﺎﻫ 35 / 3 ) ﺪﻫﺎﺷ (
، 77 / 8 و 21 / 11 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ تﺮﻛ ﻲﻠﺻا و
ود رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻳﻮﺸﺑآ ﻞﻣﺎﺷ ﺑ نوﺪ ﻲﻳﻮﺸﺑآ ﻲﻳﻮﺸﺑآو ﺮﺑ
سﺎﺳا 75 ﺪﺻرد دﺮﻜﻠﻤﻋ لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧﺮﻠﮔ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ تﺮﻛ ﻲﻋﺮﻓ ظﺎﺤﻟ ﺪﻧﺪﺷ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻞﺻﺎﺣ زا ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ كﺎﺧ نﺎﺸﻧ داد ﺗﻴ رﺎﻤ
ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ وSAR
ﻣ ﻴ ناﺰ ﻳ نﻮ ﺪﺳ ﻳ ﻢ صﻮﺼﺨﺑ ﺎﺗ
ﻖﻤﻋ 30 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ي كﺎﺧ
دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ ﺪﺳ ﻳ ﻢ اﺮﺑ ي ﺗﻴ رﺎﻤ رﻮﺷ ي 35 / 3 و 77 / 8 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ
لدﺎﻌﻣ 1 / 11 و 9 / 2 ﺪﺻرد ﺪﻧدﻮﺑ . رد اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺗﻴ رﺎﻤ رﻮﺷ ي بآ ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ﺮﺑ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﮓﻧﺮﻠﮔ ) ﻢﻗر هﺪﻨﻳاز دور ( ﺖﺷاد . ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﻣ ﻴ ناﺰ رﻮﺷ ي زا 35 / 3 ﻪﺑ 21 / 11
ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا راﺪﻘﻣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ 4 / 67 ﺪﺻرد ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﺷ . هﺪﻤﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ رﻮﺷ ي
ﺮﺑ اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي دﻮﺑ ﻪﻛ رد رﻮﺷ ي 21 / 11 ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
35 / 3 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا ﺶﻫﺎﻛ 1 / 71 ﺪﺻرد رادرﻮﺧﺮﺑ دﻮﺑ
. ﺗﻴ ﻮﺸﺑآرﺎﻤ ﻲﻳ ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﺐﺒﺳ
اﺰﻓا ﻳ ﺶ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﮓﻧﺮﻠﮔ دﺮﮔ ﻳ ﺪ ﺎﻣا ا ﺮﺛ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ رﻮﺷ ي و ﺗﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺎﻬﻨﺗ ﻣﺮﺑ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ سﺎﻣﻮ
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ﻲﻨﻌﻣ راد دﻮﺑ . رد رﻮﺷ ي 21 / 11 ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ 35 / 3 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ 2 / 28
ﺪﺻرد زا ﻊﻤﺠﺗ ﺳﺎﺘﭘ ﻴ ﻢ ﻪﺘﺳﺎﻛ و ﻪﺑ راﺪﻘﻣ 5 / 63 ﺪﺻرد ﺮﺑ ﻊﻤﺠﺗ ﺪﺳ ﻳ ﻢ رد گﺮﺑ ﺎﻫ ي ﮓﻧﺮﻠﮔ
هدوﺰﻓا ﺪﺷ . رد اﻳ ﻦ ﺑﻴ ﻦ ﺗﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ و ﺮﺛا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻮﺷ ر ي و ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻨﻌﻣ ﻲ راد ي ﺮﺑ بﺬﺟ
اﻳ ﻦ ود ﺮﺼﻨﻋ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ .
هژاو ﺎﻫ ي ﻠﻛ ﻴ ﺪ ي رﻮﺷ: ي
، ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ
، ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ
،كﺎﺧ دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻪﻧاد ﮓﻧﺮﻠﮔ .
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ناﺮﻳا ﻪﺑ ﻞﻴﻟد ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ رد
هدوﺪﺤﻣ يا زا
هﺮﻛ ﻦﻴﻣز ﻊﻗاو هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ نآ ﻚﺸﺧ و
ﻪﻤﻴﻧ ﻚﺸﺧ ﺖﺳا . رد رﻮﺸﻛ ﻘﻃﺎﻨﻣ ﻲ دﻮﺟو ﺪﻧراد ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ
ﺮﻴﺨﺒﺗ رد ﺎﻬﻧآ ﺶﻴﺑ زا 8 ﺮﺑاﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ﻲﮔﺪﻧرﺎﺑ
ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪ )
Movahhedy-Dehnavy et al., 2009
.(
زا اﻳ ﻦ
ور هدﺎﻔﺘﺳا زا بآ ﺎﻫ ي ﺎﺑ ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ ﺋﺎﭘ ﻴ ﻦ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ بآ ﺎﻫ ي
رﻮﺷ ﺖﻬﺟ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﻋارز
ﻲ رد ﺮﺜﻛا طﺎﻘﻧ رﻮﺸﻛ
رود زا رﺎﻈﺘﻧا ﻧﻴ ﺖﺴ . رد ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻔﻴﻛ بآ زا ﺮﻈﻧ ﺑآ يرﺎﻴ
ﺪﻳﺎﺑ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يدﺪﻌﺘﻣ
ار رد ﺮﻈﻧ ﺖﻓﺮﮔ . اﺮﻳز ﺖﻴﻔﻴﻛ
ﺪﺑ بآ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ هﺎﻴﮔ ار ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﻣ ﻲ
،ﺪﻫد ﻪﻜﻠﺑ
رﺎﺘﺧﺎﺳ كﺎﺧ ار ﻢﻫ رﺎﭼد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
(Flagella et
al., 2004)
.
ﺮﺘﺸﻴﺑ بآ ﺎﻫ ي يزروﺎﺸﻛ زا
ﺮﻈﻧ ﺖﻴﻔﻴﻛ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪﻨ )
Kolahchi & Jalali, 2007
.(
ﻦﻜﻴﻟ زا نآ ﺎﺟ ﻲﻳ
ﻪﻛ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻚﺸﺧ و ﻪﻤﻴﻧ ﻚﺸﺧ بآ ﻲﻓﺮﺼﻣ
رد يزروﺎﺸﻛ وﺎﺣ
ي ﺮﻳدﺎﻘﻣ ي زا حﻼﻣا لﻮﻠﺤﻣ
،ﺖﺳا رد
ﻲﻃ نﺎﻣز ﻪﺑ هﮋﻳو ﺎﺑ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺸﻜﻫز ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ و
،ﻒﻴﻌﺿ
تﺎﺒﺟﻮﻣ ﻢﻛاﺮﺗ
ﻚﻤﻧ يﺎﻫ لﻮﻠﺤﻣ ار رد كﺎﺧ ﻢﻫاﺮﻓ
ﻲﻣ زﺎﺳ د . زا ﻲﻓﺮﻃ هﺎﻴﮔ بآ و داﻮﻣ لﻮﻠﺤﻣ ار ﻞﻘﺘﺴﻣ زا
ﻢﻫ بﺬﺟ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ و ﺟﺎﻴﺘﺣا تﺎ هﺎﻴﮔ ﻪﺑ
،حﻼﻣا ﺎﺑ ءﺰﺟ
رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻛ زا ﻞﻛ ﻚﻤﻧ يﺎﻫ ﻲﻓﺎﺿا هﺪﺷ زا ﻖﻳﺮﻃ
،يرﺎﻴﺑآ
ﻊﻔﺗﺮﻣ ﻲﻣ ددﺮﮔ . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ رد ﺮﻫ يرﺎﻴﺑآ ﺎﺑ بآ ﺎﺑ ﻛ ﻴ ﻔ ﻴ ﺖ
ﺋﺎﭘ ﻴ ﻦ رد ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ ﺪﻗﺎﻓ
،ﺶﻜﻫز يراﺪﻘﻣ حﻼﻣا لﻮﻠﺤﻣ
كﺎﺧرد ﻊﻤﺟ ﻲﻣ ﻮﺷ د . رد ﻲﻃ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ رﺮﻜﻣ و ﺎﺑ
ﺖﺷﺬﮔ نﺎﻣز راﺪﻘﻣ يدﺎﻳز زا ﻚﻤﻧ ﻪﺑ ﺎﺧ ك ﻪﻓﺎﺿا
،هﺪﺷ
رد ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ﺮﺛا يرﻮﺷ ﻦﻳا
،ﻲﺿارا كﺎﺧ ﺎﻫ ﺪﺒﺗ ﻳ ﻞ ﻪﺑ
ﻦﻴﻣزﺮﺳ يﺎﻫ رﻮﺷ و ﻲﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﻲﻣ ﻮﺷ ﺪﻧ
(Chen et al.,
2002)
. ﺎﻬﻜﻤﻧ ﻲﻀﻌﺑ صاﻮﺧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ كﺎﺧ
ار
ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺮﻗ ﺪﻨﻫﺪﻴﻣ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺔﺑﻮﻧ دﻮﺧ ﺮﺑ كﺎﺧ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ﺪﺷر هﺎﻴﮔ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻣ ﻲ دراﺬﮔ .
اﺮﻳز ﺪﺷر هﺎﻴﮔ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺖﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻣ ﻴ ناﺰ وpH
ﺖﻈﻠﻏ حﻼﻣا ﻚﻤﻧ زا ﻪﻠﻤﺟ ﻳ ﺎﻬﻧﻮ ي ﺪﺳ ﻳ ﻢ و ﺮﻠﻛ و ﺎﺳ ﻳ ﺮ
ﻚﻤﻧ ﺎﻫ ي دﻮﺟﻮﻣ رد لﻮﻠﺤﻣ كﺎﺧ راﺮﻗ ﻣ ﻲ ﮔ ﻴ دﺮ . ﺶﻳاﺰﻓا
ﻣ ﻴ ناﺰ ﻢﻳﺪﺳ رد لﻮﻠﺤﻣ
،كﺎﺧ ﺐﺒﺳ ﺐﻳﺮﺨﺗ ﻛﺎﺧ ﻪﻧاﺪ ﺎﻫ
،
مرﻮﺗ و ﻲﮔﺪﻨﻛاﺮﭘ تارذ
،سر ﻪﻠﺳ يﺪﻨﺑ و ﺶﻫﺎﻛ ﻞﺨﻠﺨﺗ
و ذﻮﻔﻧ يﺮﻳﺬﭘ كﺎﺧ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ
(Ayres & Schoneman,
1993)
.
رﻮﺷ ي كﺎﺧ ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي زا بﺬﺟ بآ و ﺮﺻﺎﻨﻋ
اﺬﻏ ﻲﻳ
، ﻳ ﻜ ﻲ زا دوﺪﺤﻣ ﻳ ﺖ ﺎﻫ ي ﺪﺷر ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ
بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ د و ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻞﻜﺸﻣ گرﺰﺑ زروﺎﺸﻛ ي ﺑآ ﻲ
شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا )
Kaya, et al., 2001
.(
رد ﺑﻴ ﻦ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ
ﻋارز ﻲ
، ﻞﻤﺤﺗ ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻪﺑ رﻮﺷ ي زا مﺪﻨﮔ ﺑﻴ ﺸ ﺮﺘ و زا ﻮﺟ
ﺮﺘﻤﻛ ﺖﺳا )
Demir & Ozturk, 2003
.(
ﮓﻧﺮﻠﮔ زا ﺮﻈﻧ
ﻞﻤﺤﺗ ﻪﺑ رﻮﺷ ي و ﻠﺑﺎﻗ ﻴ ﺖ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ لﻮﺼﺤﻣ رد
اﺮﺷ ﻳ ﻂ رﺎﻓ
ﻳ بﺎ ﺲﭘ زا
،ﻮﺟ ﺪﻨﻗرﺪﻨﻐﭼ و
ﻪﺒﻨﭘ راﺮﻗ دراد ﻟو ﻲ رد
اﺮﺷ ﻳ ﻂ د ﻳ ﻢ ﺒﺷ ﻴ ﻪ ﻮﺟ ﺖﺳا . اﻳ ﻦ ﮔ ﻴ هﺎ حﻼﻣا ﺪﺳ ﻳ ﻢ ار ﺎﺗ
ﺪﺣ ي ﻞﻤﺤﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﺎﻣا رد ﺮﺑاﺮﺑ ﻚﻤﻧ ﺎﻫ ي ود و ﻪﺳ
ﻓﺮﻇ ﻴ ﺘ ﻲ ﻪﻛ ﺎﺷ ﻞﻣ ﺴﻠﻛ ﻴ
،ﻢ ﻨﻣ ﻴ ﺰ ﻳ ﻢ و ﻳﺎ ﺮﻫ ود ﻲﻣ ﺷﺎﺑ
،ﺪ
ﻞﻤﺤﺗ ﺮﺘﻤﻛ ي دراد )
Demir & Ozturk, 2003
.(
شراﺰﮔ
هﺪﺷ ﻪﻛ زا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﮓﻧﺮﻠﮔ رد حﻮﻄﺳ ﻻﺎﺑ ي رﻮﺷ ي كﺎﺧ
ﻪﺘﺳﺎﻛ ﻲﻣ ﻮﺷ د . اﻳ ﻦ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ داﺪﻌﺗ ﻖﺒﻃ
رد ﺮﻫ
،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﻧاد رد ﻖﺒﻃ و نزو ﻪﻧاد ﻲﻣ ﺎﻫ ﺷﺎﺑ ﺪ
)
Bake & Volkmar, 1995
(.
ﻳ ﻜ ﻲ زا شور ﺎﻫ ي ﻣ ﺆ ﺮﺛ ﺖﻬﺟ ﮔﻮﻠﺟ ﻴ ﺮ ي زا ﻊﻤﺠﺗ
حﻼﻣا ﻚﻤﻧ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ و تارﺎﺴﺧ ﺷﺎﻧ
ﻲ زا نآ ﺮﺑ
ﮔ ﻴ
،نﺎﻫﺎ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺿارا ﻲ ﺖﺳا . ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ
ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﻊﻤﺠﺗ حﻼﻣا ﻚﻤﻧ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ دﻮﺷ و
اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﺒﺳﺎﻨﻣ ﻲ ار اﺮﺑ ي ﺪﺷر ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻋارز ﻲ ﻢﻫاﺮﻓ دروآ .
رد اﻳ ﻦ ﺑﻴ ﻦ دروآﺮﺑ نﺎﻣز و ﻣ ﻴ ناﺰ بآ ﻓﺮﺼﻣ ﻲ ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪ رد
ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ زا ﻊﻤﺠﺗ ﻚﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺮﻀﻣ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ ﻔﻣ ﻴ ﺪ
ﺪﺷﺎﺑ . دروآﺮﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ بآ درﻮﻣ ﻧﻴ زﺎ اﺮﺑ ي ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺿارا ﻲ
ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺳﺎﺴﺣ ﻴ ﺖ ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ ﻪﺑ رﻮﺷ ي
، ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ
ﻊﻤﺠﺗ حﻼﻣا ﻚﻤﻧ رد ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ و ﻧﻴ ﺰ ﻌﺿو ﻴ ﺖ ﺸﻜﻫز ﻲ
ﺿارا ﻲ دراد )
Oad et al., 2001
.(
رد شراﺰﮔ
Raj &
Nath (1980)
، ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ حﻼﻣا لﻮﻠﺤﻣ ار رد ﻪﻠﻫو لوا
ﺳﻮﺑ ﻴ ﻪﻠ ﺮﺟ ﻳ نﺎ هدﻮﺗ ا ي زا ﺤﻣ ﻴ ﻂ ر ﻳ ﻪﺸ جرﺎﺧ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻪﻛ
ﻳ ﻚ ﺪﺣاو ﻢﺠﺣ بآ ﺖﻬﺟ جوﺮﺧ ﺖﻤﺴﻗ ﻢﻈﻋا حﻼﻣا
لﻮﻠﺤﻣ ) 90 ﺪﺻرد ( زا ﻧﻴ حﺮﻤ كﺎﺧ ﺎﻔﻛ ﻳ ﺖ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ .
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﺷور ﻲ ﺮﺛﺆﻣ ﺖﺳا ﺎﻣا ﺮﺛا
ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺮﺑ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﻓ ﻴ ﺰ ﻳ ﻜ ﻲ - ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎﻳ ﻲ كﺎﺧ و
دﺮﻜﻠﻤﻋ لﻮﺼﺤﻣ رد لﻮﻃ ﻞﺼﻓ ﺑآ ﻴ رﺎ ي نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﻞﻣﺎﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هﺪﺸﻧ ﺖﺳا
(Mostafazadeh-Fard et al.,
2008)
. اﺬﻟ فﺪﻫ زا اﻳ ﻦ ﻘﺤﺗ ﻴ ﻖ ﺳرﺮﺑ ﻲ تاﺮﺛا حﻮﻄﺳ
ﻒﻠﺘﺨﻣ رﻮﺷ ي بآ ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺮﺑ
ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ كﺎﺧ و طﺎﺒﺗرا نآ ﺎﺑ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ رد
دﺮﻜﻠﻤﻋ و اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻧاد ﻪ و ﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲ بﺬﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ
ﺪﺳ ﻳ ﻢ و ﺳﺎﺘﭘ ﻴ ﻢ رد ﮔ ﻴ هﺎ ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪ .
داﻮﻣ
و شور ﺎﻫ
اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ لﺎﺳرد 1388 رد اﻳ هﺎﮕﺘﺴ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ
ﺸﻜﻫز ﻲ و حﻼﺻا ﺿارا ﻲ ﺖﺷدور ﻊﻗاو رد 65 ﻛ ﻴ ﺮﺘﻣﻮﻠ ي
قﺮﺷ نﺎﻬﻔﺻا مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . اﻳ ﻦ اﻳ هﺎﮕﺘﺴ اراد ي لﻮﻃ
ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﺎ ﻲﻳ 52 ﻪﺟرد ﻗﺮﺷ ﻲ
، ضﺮﻋ ﻓاﺮﻐﺟ ﻴ ﺎ ﻲﻳ 5 / 32
ﻪﺟرد ﺎﻤﺷ ﻟ ﻲ و اراد ي عﺎﻔﺗرا 1500 ﺮﺘﻣ زا ﺢﻄﺳ رد ﻳﺎ
ﻲﻣ ﺷﺎﺑ ﺪ . ﻠﻗا ﻴ ﻢ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺷدور ﻚﺸﺧ و ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
ﺎﻣد ي ﻪﻧازور نآ زا 30 ﻪﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﻴ داﺮﮕ رد نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺎﺗ 3
ﻪﺟرد ﺘﻧﺎﺳ ﻴ داﺮﮕ رد نﺎﺘﺴﻣز ﻐﺘﻣ
ﻴ ﺮ ﺖﺳا . ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ
ﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻲ ﻟﺎﺳ ﻴ ﻪﻧﺎ رد اﻳ هﺎﮕﺘﺴ ﻠﻛ ﻴ ژﻮﻟﻮﺗﺎﻤ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ 150
ﻣ ﻴ ﻠ ﻴ ﺮﺘﻤ شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا . كﺎﺧ ﺎﻫ ي ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﺮﺳ ي
ﺪﻧرز ﻳ ﺪ ﺎﺑ ﺖﻓﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺎﺗ ﮕﻨﺳ ﻴ ﻦ ) مﻮﻟ ﺳ ﻴ ﺘﻠ ﻲ ﺳر ﻲ ( راﺮﻗ
ﺪﻧراد .
اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ترﻮﺻ ﻪﺑ تﺮﻛ
ﺎﻫ ي دﺮﺧ هﺪﺷ و رد ﺐﻟﺎﻗ
حﺮﻃ كﻮﻠﺑ ﺎﻫ ي
ًﻼﻣﺎﻛ ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ ﺎﺑ ﺎﻬﭼ راﺮﻜﺗ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ .
ﺗ ﻴ ﺎﻫرﺎﻤ ي حﺮﻃ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﺳ ﺖﻴﻔﻴﻛ بآ يرﺎﻴﺑآ ﺎﺑ
يرﻮﺷ يﺎﻫ 35 / 3
=
Q1
) ﺪﻫﺎﺷ (
، 77 / 8
=
Q2
و 21 / 11
=
Q3
ﻲﺳد ﺲﻨﻤﻳز ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ تﺮﻛ يﺎﻫ ﻲﻠﺻا و ود رﺎﻤﻴﺗ
ﻲﻳﻮﺸﺑآ
LR0 1
: ﺑ نوﺪ ﻲﻳﻮﺸﺑآ و
LR1
: ﻲﻳﻮﺸﺑآ ﺮﺑ سﺎﺳا
75 ﺪﺻرد دﺮﻜﻠﻤﻋ لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ تﺮﻛ يﺎﻫ
ﻲﻋﺮﻓ ظﺎﺤﻟ ﺪﻧﺪﺷ . داﺪﻌﺗ 24 تﺮﻛ ﺮﻫ ماﺪﻛ ﻪﺑ ﺖﺣﺎﺴﻣ
125 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ )
5
× 25 ﺮﺘﻣ ( اﻳ دﺎﺠ ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺑﻴ ﻦ
تﺮﻛ ﺎﻫ 5 / 0 ﺮﺘﻣ رد ﻧ ﺮﻈ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ . ﺖﺷﺎﻛ رد دروﺮﻓ ﻳ ﻦ
هﺎﻣ 1388 مﺎﺠﻧا و ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻢﻗر از ﻳ هﺪﻨ دور رد اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ
درﻮﻣ زرا ﻳ ﺑﺎ ﻲ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . دﻮﻛ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ ﺮﭘﻮﺳ تﺎﻔﺴﻓ
ﺮﺗ ﻳ ﻞﭙ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ 150 ﻛ ﻴ مﺮﮔﻮﻠ رد
،رﺎﺘﻜﻫ هروا ﻪﺑ راﺪﻘﻣ
350 ﻛ ﻴ ﻮﻠ مﺮﮔ رد رﺎﺘﻜﻫ و تﺎﻔﻟﻮﺳ ور ي ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ 40
ﻛ ﻴ مﺮﮔﻮﻠ رد ﺮﻫ رﺎﺘﻜﻫ ﻪﺑ ﻣز ﻴ ﻦ د هدا ﺪﺷ . مزﻻ ﻪﺑ ﺮﻛذ
ﺖﺳا ﻪﻛ ﻣ ﻴ ناﺰ دﻮﻛ ﻓﺮﺼﻣ ﻲ سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ كﺎﺧ و
ﺻﻮﺗ ﻴ ﻪ ﺰﻛﺮﻣ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮔ ﻳ ﺪ .
ﺑآ ﻴ رﺎ ي سﺎﺳاﺮﺑ ﻧﻴ زﺎ ﺑآ ﻲ ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻪﺑ راﺪﻘﻣ ﺨﺒﺗ ﻴ ﺮ زا
ﻚﺘﺸﺗ ﺨﺒﺗ ﻴ ﺮ ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ . ﺪﻌﺑ زا ﺖﺷﺎﻛ ﻠﻛ ﻴ ﻪ تﺮﻛ ﺎﻫ ي
ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺎﺑ بآ ﻟﻮﻤﻌﻣ ﻲ ) ﺪﻫﺎﺷ ( ﺑآ ﻴ رﺎ ي و ﺪﻌﺑ زا ﻪﻧاﻮﺟ
ﻧز ﻲ و ﺮﻘﺘﺳا را ﻞﻣﺎﻛ ﮔ ﻴ
،نﺎﻫﺎ لﺎﻤﻋا حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺶﻨﺗ
رﻮﺷ ي زﺎﻏآ دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻈﻨﺗ ﻴ ﻢ ﻢﺠﺣ بآ دورو ي ﻪﺑ
تﺮﻛ ﺎﻫ زا ﺎﻫرﻮﺘﻨﻛ ي ﻤﺠﺣ ﻲ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . اﺮﺑ ي ﻦﻴﻣﺄﺗ
بآ ﺎﺑ رﻮﺷ ي 35 / 3 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا بآ ﻪﻧﺎﺧدور
هﺪﻨﻳاز دور
، ﺎﺑ رﻮﺷ ي 77 / 8 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا بآ هﺎﭼ
ﻪﻤﻴﻧ ﻖﻴﻤﻋ اﻳ هﺎﮕﺘﺴ و بآ ﺎﺑ رﻮﺷ ي 21 / 11 ﺳد ﻲ ز ﻳ ﺲﻨﻤ
ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا هز بآ دﻮﺟﻮﻣ رد لادﻮﮔ ﻢﻛ ﻖﻤﻋ اﻳ هﺎﮕﺘﺴ
1. Leaching rate (LR)
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . رد لوﺪﺟ 1 ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ بآ
ﻓﺮﺼﻣ ﻲ ﻪﺋارا هﺪﺷ ﺖﺳا . رد ﻌﻗاﻮﻣ ﻲ ﻪﻛ ﻣ ﻴ ناﺰ رﻮﺷ ي بآ
ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﺎﺑ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ بﻮﻠﻄﻣ ﻪﻠﺻﺎﻓ
،ﺖﺷاد زا ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ بآ ﺎﻫ ي
،ﻒﻠﺘﺨﻣ بآ ﺎﺑ رﻮﺷ ي درﻮﻣ ﺮﻈﻧ ﻬﺗ ﻴ ﻪ ﻣ ﻲ ﺪﺷ . رد ﺮﻫ
ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻣ ﻴ ناﺰ بآ رد تﺮﻛ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻛ ﺑآ ﻴ رﺎ ي نوﺪﺑ لﺎﻤﻋا
ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺪﺷ
، سﺎﺳاﺮﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺨﺒﺗ ﻴ ﺮ زا ﻚﺘﺸﺗ
ﺨﺒﺗ ﻴ ﺮ رد ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺑآ ﻴ رﺎ ي ترﻮﺻ ﻣ ﻲ ﺖﻓﺮﮔ و رد تﺮﻛ ﺎﻫ ﻲﻳ
ﻪﻛ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺪﺷ ﻧﻴ زﺎ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ اﺮﺑ ي 75 ﺪﺻرد
لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧﺮﻠﮔ زا ﻪﻄﺑار ز ﻳ ﺮ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ . مزﻻ ﻪﺑ ﺮﻛذ
ﺖﺳا رد تﺮﻛ ﺎﻫ ﻲﻳ ﻪﻛ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﻧﻴ زﺎ
،ﺪﻨﺘﺷاد ﻣ ﻴ ناﺰ بآ
ﻓﺮﺼﻣ ﻲ اﺮﺑ ي ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ زا نﺎﻤﻫ ﺑآ ﻲ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻲﻣ ﺪﺷ ﻪﻛ
ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي رد نﺎﻤﻫ تﺮﻛ لﺎﻤﻋا دﺮﮔ ﻳ هﺪ ﺖﺳا :
ECiw
5 (ECe)- ECiw
LR=
ﻪﻛ رد نآ
ECiw
رﻮﺷ ي بآ ﺑآ ﻴ رﺎ ي و
ECe
رﻮﺷ ي
هرﺎﺼﻋ عﺎﺒﺷا كﺎﺧ اﺮﺑ ي ﺶﻫﺎﻛ درﻮﻣ ﺮﻈﻧ رد راﺪﻘﻣ
لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺳا . ﻖﺒﻃ شراﺰﮔ
Weiss (1983)
، رد ﺗرﻮﺻ ﻲ
ﻪﻛ رﻮﺷ ي هرﺎﺼﻋ عﺎﺒﺷا ﻳ ﻚ كﺎﺧ 6 / 7 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ
ﺮﺘﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧﺮﻠﮔ 25
% ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫاﻮﺧ ﻳ ﺖﻓﺎ اﻳ ﻦ
ﻟﺎﺣرد ﻴ ﺖﺴ ﻪﻛ رد تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪﺋارا
هﺪﺷ رد كﺎﺧ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ياﺮﺑ ﺖﺸﻛ ﮓﻧﺮﻠﮔ رد هﺎﮕﺸﻧاد
،ﺎﻴﻧﺮﻔﻴﻟﺎﻛ اﺮﺑ
ي ﺶﻫﺎﻛ
ﻤﻫ ﻴ ﻦ راﺪﻘﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﮓﻧﺮﻠﮔ مزﻻ ﺖﺳا
ECe
دوﺪﺣ 11
ﻲﺳد ﺲﻨﻤﻳز ﺮﺑ ﻣ ﺮﺘ ﺪﺷﺎﺑ .
رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﺮﺿﺎﺣ ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻲﻤﻴﻠﻗا و عﻮﻧ
،كﺎﺧ
ECe
ياﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ 75
%
،ﮓﻧﺮﻠﮔ 10 ﻲﺳد ﺲﻨﻤﻳز ﺮﺑ ﺮﺘﻣ
رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا و راﺪﻘﻣ زﺎﻴﻧ ﻲﻳﻮﺸﺑآ ياﺮﺑ بآ
يرﺎﻴﺑآ ﺎﺑ يرﻮﺷ يﺎﻫ دﻮﺟﻮﻣ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻪﻄﺑار قﻮﻓ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﺮﻳز ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺪﺷ :
%ECiw=2ds/m⇒LR=7.18
%ECiw=8ds/m⇒LR=21.27
%ECiw=12ds/m⇒LR=28.90
ﺖﻬﺟ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﺻﻮﺼﺧ ﻴ تﺎ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ
،كﺎﺧ رد
اﺪﺘﺑا و ﺎﻬﺘﻧا ي ﻞﺼﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي ﺎﻫ ﻲﻳ زا كﺎﺧ رد ﻪﺳ
ﻖﻤﻋ 30 - 0
، 60 - 30 و 90 - 60 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮﺘﻣ ترﻮﺻ
ﺖﻓﺮﮔ ) لوﺪﺟ يﺎﻫ 1 و 2 .(
رد ﺎﭘ ﻳ نﺎ هرود ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ و رد نﺎﻣز ﺳر ﻴ ﮔﺪ ﻲ
،ﮓﻧﺮﻠﮔ
ﺖﻬﺟ هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي
ﮔ ﻴ نﺎﻫﺎ دﻮﺟﻮﻣ رد 10 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ زا ﻂﺳو ﺮﻫ تﺮﻛ ﺖﺷادﺮﺑ
ﺪﻧﺪﺷ . اﺮﺑ ي اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﻧﻴ ﺰ داﺪﻌﺗ 10 ﻪﺗﻮﺑ زا ﺮﻫ
لوﺪﺟ 1 - بآ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ
ﺳرﺮﺑ رد ﻲ ﺮﺿﺎﺣ
ﺮﺘﻴﻟ رد نﻻاو ﻲﻛا ﻲﻠﻴﻣ
SAR ﻢﻳﺪﺳ ﻢﻳﺰﻴﻨﻣ و ﻢﻴﺴﻠﻛ تﺎﻔﻟﻮﺳ ﺮﻠﻛ تﺎﻨﺑﺮﻜﻴﺑ
ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا PH
ﺤﻣ حﻼﻣا عﻮﻤﺠﻣ لﻮﻠ
TDS (mg/l)
ﺖﻳاﺪﻫ ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا
(dS/m)
رﺎﻤﻴﺗ
7 / 11
31 14 16 25 4/4 7/8 2144 2/2 Q1
3 / 19
69/6 26 41 50 4/9 7/6 7016 7/8 Q2
8 / 22
95/2 35 52 73 5/2 7/7 8968 11/1 Q3
لوﺪﺟ 2 - كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺿﺎﺣ ﻲﺳرﺮﺑ رد
) رد ﺖﺷﺎﻛ ﻞﺼﻓ ياﺪﺘﺑا (
ﺮﺘﻴﻟ رد نﻻاو ﻲﻛا ﻲﻠﻴﻣ
يرادﺮﺑﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﻤﻋ
) ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ﻢﻳﺪﺳ (
ﻢﻳﺰﻴﻨﻣ و ﻢﻴﺴﻠﻛ تﺎﻔﻟﻮﺳ
ﺮﻠﻛ تﺎﻨﺑﺮﻜﻴﺑ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا
هرﺎﺼﻋ كﺎﺧ عﺎﺒﺷا
pH ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﺖﻳاﺪﻫ
(dS/m) SAR
30 - 0 00
/ 35 6
/ 43 7
/ 33 3 / 40 6 / 3 6
/ 7 8
/ 6 5 / 7
60 - 30 5
/ 28 4
/ 41 4
/ 35 30 5 / 3 6
/ 7 2
/ 6 3
/ 6
90 - 60 5
/ 36 39
0 / 39 30 5 / 3 7
/ 7 5
/ 6 3
/ 8
تﺮﻛ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻓدﺎﺼﺗ
ﻲ بﺎﺨﺘﻧا و اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد
ﺮﺑ ور ي ﺎﻬﻧآ ترﻮﺻ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . رد اﻳ ﻦ نﺎﻣز دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﺮﺻﺎﻨﻋ
ﺪﺳ ﻳ ﻢ و ﺳﺎﺘﭘ ﻴ ﻢ گﺮﺑ ﺎﻫ ي ﮓﻧﺮﻠﻛ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺳر ﻴ ﮔﺪ ﻲ ﻪﺑ
شور ﮔﺮﺘﺴﻛﺎﺧ ﻴ ﺮ ي ﻚﺸﺧ هزاﺪﻧا ﺮﻴﮔ ي ﺪﻧﺪﺷ . ﺖﻬﺟ
هزاﺪﻧا ﺮﻴﮔ ي اﻳ ﻦ ود ﺮﺼﻨﻋ زا ﺘﺳد هﺎﮕ ﻢﻠﻓ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ هداد ﺎﻫ ي ﻞﺻﺎﺣ زا ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
مﺮﻧ راﺰﻓا رﺎﻣآ ي ﺰﺠﺗ SAS
ﻳ ﻪ و اﺮﺑ ي ﻢﺳر فاﺮﮔ ﺎﻫ زا
مﺮﻧ راﺰﻓا
Excel
هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ .
ﺎﺘﻧ
ﻳ ﺞ و ﺚﺤﺑ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﻳﻮﺸﺑآ ﺮﺑ يرﻮﺷ كﺎﺧ
رد لوﺪﺟ ﺎﻫ ي 2 و 3 تاﺮﻴﻴﻐﺗ يرﻮﺷ هرﺎﺼﻋ عﺎﺒﺷا
كﺎﺧ رد اﺪﺘﺑا و ﺎﻬﺘﻧا ي ﻓ ﻞﺼ ﺖﺷﺎﻛ هدروآ هﺪﺷ ﺖﺳا .
رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ رد لوﺪﺟ 2 هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ د ﻞﺒﻗ زا ﻦﻴﻟوا
ﺑآ ﻴ رﺎ ي
، ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ رﻮﺷ ي كﺎﺧ ﺎﺗ ﻖﻤﻋ 90 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ ﺮﺑاﺮﺑ
5 / 6 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ دﻮﺑ . هدﺎﻔﺘﺳا زا بآ ﺎﺑ رﻮﺷ ي
3 / 3 ﻲﺳد يرﻮﺷ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﻳز
لوﺪﺟ 3 - كﺎﺧ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﺿﺎﺣ ﻲﺳرﺮﺑ رد
) ﺖﺷﺎﻛ ﻞﺼﻓ يﺎﻬﺘﻧا رد (
ﺮﺘﻴﻟ رد نﻻاو ﻲﻛا ﻲﻠﻴﻣ
تﺎﺼﺨﺸﻣ رﺎﻤﻴﺗ
رﺎﻤﻴﺗ ﻢﻳﺪﺳ ﻢﻴﺴﻠﻛ
ﻢﻳﺰﻴﻨﻣ ﺮﻠﻛ
تﺎﻨﺑﺮﻜﻴﺑ ﻪﺘﻳﺪﻴﺳا
هرﺎﺼﻋ كﺎﺧ عﺎﺒﺷا
pH ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﺖﻳاﺪﻫ
(dS/m) ﻖﻤﻋ (cm) SAR
00 / 18 32
60 / 33 15 40 / 1 85
/ 7 47
/ 4 30 - 0 5 / 4
10 / 37 38
10 / 43 30 00 / 1 00
/ 8 10
/ 7 60 - 30 51 /
8 Q1LR0 T1
40 / 30 30
80 / 26 29 60 / 1 06
/ 8 41
/ 5 90 - 60 85 / 7
20 / 16 29
20 / 21 21 00 / 1 34
/ 7 16
/ 4 30
- 0 25 / 4
60 / 35 48
80 / 46 33 80 / 1 92
/ 7 05
/ 7 60 - 30 27 /
7 Q1LR1 T2
90 / 38 30
90 / 29 32 00 / 5 09
/ 8 14
/ 6 90 - 60 04 / 10
40 / 48 35
40 / 35 44 30 / 3 09
/ 8 42
/ 7 30
- 0 57 / 11
20 / 60 48
80 / 48 55 70 / 1 16
/ 8 77
/ 9 60 - 30 29 /
12 Q2LR0 T3
60 / 48 35
80 / 43 36 10 / 2 14
/ 8 22
/ 8 90 - 60 62 / 11
00 / 47 32
60 / 30 42 20 / 5 09
/ 8 95
/ 6 30
- 0 75 / 11
00 / 57 46
20 / 42 56 30 / 3 30
/ 8 22
/ 10 60
- 30 89 /
11 Q2LR1 T4
40 / 60 40
90 / 39 54 80 / 4 08
/ 8 90
/ 9 90 - 60 51 / 13
60 / 62 45
20 / 46 51 70 / 4 10
/ 8 41
/ 10 30
- 0 20 / 16
40 / 74 42
60 / 48 64 60 / 2 02
/ 8 24
/ 11 60
- 30 24 /
16 Q3LR0 T5
60 / 69 38
60 / 39 65 30 / 2 04
/ 8 75
/ 10 90
- 60 97 / 15
20 / 65 45
60 / 50 60 90 / 3 10
/ 8 40
/ 9 30
- 0 58 / 14
20 / 70 40
40 / 45 55 10 / 3 01
/ 8 98
/ 10 60
- 30 80 /
14 Q3LR1 T6
70 / 67 42
90 / 43 62 10 / 3 02
/ 8 23
/ 10 90
- 60 77 / 14
ﻖﻤﻋ رد كﺎﺧ 60
- 30 ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺪﻳدﺮﮔ يﺮﺘﻣ .
ﻲﻃ رد
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺗ ﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ
، دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻓﺎﺿا ﻲ ﻚﻤﻧ زا ﺤﻣ ﻴ ﻂ
ﺪﺷر ر ﻳ ﻪﺸ )
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﻢﻛاﺮﺗ ر ﻳ ﻪﺸ ﮓﻧﺮﻠﮔ رد
ﻖﻤﻋ 30 - 0 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮﺘﻣ ﺖﺳا )
Weiss, 1983
( جرﺎﺧ و
رد ﻖﻤﻋ 90 - 60 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮﺘﻣ ﻊﻤﺠﺗ ﻳ ﺖﻓﺎ ) لوﺪﺟ 3 .(
رد
ود ﺗ ﻴ رﺎﻤ د ﻳ ﺮﮕ رﻮﺷ ي ) 77 / 8 و 21 / 11 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ
ﺮﺘﻣ ( ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﺮﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ ﻊﻤﺠﺗ ﻚﻤﻧ رد ﺮﻫ ﻪﺳ ﻖﻤﻋ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هدوﺰﻓا ﺪﺷ ﺎﻣا هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺗ ﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺎﺗ ﺪﺣ ي
ﺖﺴﻧاﻮﺗ زا ﻊﻤﺠﺗ ﻚﻤﻧ رد ﻖﻤﻋ 30 - 0 ﺪﻫﺎﻜﺑ و ﻚﻤﻧ ﺎﻫ ار
ﻪﺑ قﺎﻤﻋا 60 - 30 و 90 - 60 ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ ) لوﺪﺟ 3 .(
زا
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴ ﺎ ﻲﻳ كﺎﺧ رد ﺎﻬﺘﻧا ي ﻞﺼﻓ ) ﺟ لوﺪ 3 (
ﺺﺨﺸﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ د ﻪﻛ ﺗ ﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ ﺶﻘﻧ ﻤﻬﻣ ﻲ رد
ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ كﺎﺧSAR
،ﻪﺘﺷاد ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﻣ ﻴ ناﺰ نآ
ﺎﺗ ﻖﻤﻋ 60 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮﺘﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺗ ﻴ رﺎﻤ ﻮﺸﺑآ ﻲﻳ
ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ ﻳ نﻮ ﺪﺳ ﻳ ﻢ رد قﺎﻤﻋا 30 - 0 و
60 - 30 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺮﺘﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﺶﻫﺎﻛ راﺪﻘﻣ ﺪﺳ ﻳ ﻢ رد ﻖﻤﻋ
30 - 0 اﺮﺑ ي ﺗ ﻴ رﺎﻤ رﻮﺷ ي 35 / 3 و 77 / 8 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ
ﺮﺘﻣ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ لدﺎﻌﻣ 1 / 11 و 9 / 2 ﺪﺻرد دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 3 .(
Ismailov (1988)
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻳﻮﺸﺑآ ﺮﻴﺛﺄﺗ درﻮﻣ رد يا
دﺮﻛ شراﺰﮔ كﺎﺧ رد ﻢﻳﺪﺳ راﺪﻘﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺑ .
Mostafazadeh et al.
(2007)
ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ و SAR
دوﺪﺣ ﺎﺗ ﻢﻳﺪﺳ 25
رد ار كﺎﺧ ﻒﻠﺘﺨﻣ قﺎﻤﻋا رد ﺪﺻرد
دﺎﻔﺘﺳا ﺮﺛا ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ار ﻲﻳﻮﺸﺑآ رﺎﻤﻴﺗ زا ه
.
،دﺮﻜﻠﻤﻋ اﺰﺟا
ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد و ﺪﺻرد ﻦﻏور
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ رﺎﻣآ ي رد لوﺪﺟ 4 نﺎﺸﻧ ﻣ ﻲ ﺪﻫد رﻮﺷ ي
بآ ﺑآ ﻴ رﺎ ي ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﮓﻧﺮﮔ ) ﻢﻗر
هﺪﻨﻳاز دور ( دراد . ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﻣ ﻴ ناﺰ رﻮﺷ ي زا 31 / 3 ﻪﺑ
21 / 11 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا راﺪﻘﻣ ﻠﻤﻋ دﺮﻜ ﻪﻧاد ﻪﺑ
ﻣ ﻴ ناﺰ 4 / 67 ﺪﺻرد ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﺷ ) لوﺪﺟ 5 .(
ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ
اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ
Elias & Kaffka (2002)
ﺶﻫﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻪﻧاد رد ﮓﻧﺮﻠﮔ رد ﺮﺛا ﺗ ﻴ رﺎﻤ رﻮﺷ ي شراﺰﮔ هدﺮﻛ ﺪﻧا .
ًﻻﻮﺻا
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﺷﺎﻧ ﻲ زا ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ دﻮﺟو ﻪﺑ هﺪﻣآ
رد ﻣ ﻴ ناﺰ
ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي
، داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑ رد ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ
، داﺪﻌﺗ ﻖﺒﻃ رد
،ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﻧاد رد ﻖﺒﻃ و نزو راﺰﻫ ﻪﻧاد ﺖﺳا . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ
Kaffka & Kearny (1998)
نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ
ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﺮﻴﺛﺄﺗ رﻮﺷ ي ﺮﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻚﻧﺮﻠﮔ زا ﺮﻃ ﻳ ﻖ ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ
رد ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ﺖﺳا .
رد اﻳ ﻦ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ رﻮﺷ ي ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ) 1 (%
ﺮﺑ اﺰﺟا
ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد زا ﻪﻠﻤﺟ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي
،
داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑ رد
،ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ داﺪﻌﺗ
ﻖﺒﻃ رد ﻪﺗﻮﺑ و نزو راﺰﻫ
ﻪﻧاد ﺖﺷاد ) لوﺪﺟ 4 .(
ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﻣ ﻴ ناﺰ رﻮﺷ ي زا اﻳ ﻦ
اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺶﻫﺎﻛ
ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي رد ﺗ ﻴ رﺎﻤ 21 / 11 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ
ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺗ ﻴ رﺎﻤ 31 / 3 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ لدﺎﻌﻣ 1 / 71
رد ﺪﺻ دﻮﺑ . اﻳ ﻦ ﺶﻫﺎﻛ اﺮﺑ ي داﺪﻌﺗ ﻪﺗﻮﺑ رد ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣ و
داﺪﻌﺗ ﻖﺒﻃ رد ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ لدﺎﻌﻣ 5 / 63 و 2 / 60 ﺪﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ ) لوﺪﺟ 5 .(
رﻮﺷ ي ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ) 1 (%
ﺮﺑ ﺪﺻرد ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﺖﺷاد ) لوﺪﺟ 4 .(
رد ﺑﻴ ﻦ
اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ
،ﻪﻧاد ﺎﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻣ ﻴ ناﺰ رﻮﺷ ي زا ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺗ
ﺢﻄﺳ 77 / 8 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ود ءﺰﺟ نزو راﺰﻫ
ﻪﻧاد و ﺪﺻرد ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ هدوﺰﻓا ﺪﺷ . اﻳ ﻦ اﺰﻓا ﻳ ﺶ
اﺮﺑ ي نزو راﺰﻫ ﻪﻧاد و ﺺﺧﺎﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ لدﺎﻌﻣ و
11 / 8 ﺪﺻرد ﺪﻧدﻮﺑ . ﺎﻣا ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي ﻪﺑ
21 / 11 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ زا راﺪﻘﻣ اﻳ ﻦ ود ءﺰﺟ ﻧﻴ ﺰ
ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ زا
ﺪﺻرد ﺺﺧﺎﺷ ادﺮﺑ ﺖﺷ ﻪﺑ
ﻣ ﻴ ناﺰ 6 / 48 و نزو ﻪﻧادراﺰﻫ ﻪﺑ ﻣ ﻴ ناﺰ 3 / 52 ﺪﺻرد ﻪﺘﺳﺎﻛ
ﺪﻧﺪﺷ ) لوﺪﺟ 5 .(
ﺮﺑ سﺎﺳا ﺮﻈﻧ
Elias & Kaffka
(2002)
رﻮﺷ ي كﺎﺧ رد ﺪﺣ 7 ﺎﺗ 5 / 7 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ
ﺮﺘﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ز ﻳ دﺎ ي رد ﺶﻫﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﮓﻧﺮﻠﮔ دراﺪﻧ و
ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ مﺎﻗرا درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ًﺎﻫﺎﮔ ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﻫ ﻴ ﭻ
ﻐﺗ ﻴﻴ ﺮ ي رد دﺮﻜﻠﻤﻋ و اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ﺎﻬﻧآ هﺪﻫﺎﺸﻣ
دﻮﺸﻧ . ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﺮﻈﻧ
Kaffka & Kearny (1998)
رد اﻳ ﻦ
ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﻧﻴ ﺰ ﺑﻴ ﺮﺘﺸ ﻳ ﻦ ﺮﻴﺛﺄﺗ رﻮﺷ ي رد ﺢﻄﺳ 21 / 11
ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻢﻗر هﺪﻨﻳاز دور
، طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ
ﺑﻴ سﺎﻣﻮ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي دﻮﺑ . اﻳ ﻦ ﺮﻣا ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﺺﺧﺎﺷ
ﺖﺷادﺮﺑ رد ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻳ ﻦ ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي ) 21 / 11 ﻲﺳد ﻳز ﻨﻤ ﺲ
ﺮﺑ ﺮﺘﻣ ( ﺪﺷ .
Mehmet & Ahmet (2003)
رد ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ
دﻮﺧ ﺮﺑ ور ي ﮓﻧﺮﻠﮔ شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻛ رﻮﺷ ي كﺎﺧ و بآ
ﺐﺒﺳ ﺶﻫﺎﻛ ﻣ ﻴ ناﺰ ﺪﺷر ور ﻳ ﺸ ﻲ و از ﻳ ﺸ ﻲ ﻲﻣ ﻮﺷ د اﻳ ﻦ
ﺶﻫﺎﻛﺮﻣا ﻣ
ﻴ ناﺰ
،ﺪﺷر دﺮﻜﻠﻤﻋ و اﺰﺟا ي دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻧاد ار
لﺎﺒﻧﺪﺑ ﺖﺷاد .
ﺗ ﻴ رﺎﻤ رﻮﺷ ي ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ راد
ي ﻧﻴ ﺰ ﺮﺑ ﺪﺻرد ﻦﻏور ﻪﻧاد
ﮓﻧﺮﻠﮔ ﻢﻗر هﺪﻨﻳاز دور اراد دﻮﺑ ) لوﺪﺟ 4 .(
ﺎﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺘﻓر
ﺢﻄﺳ رﻮﺷ ي زا 35 / 3 ﻪﺑ 21 / 11 ﻲﺳد ﻨﻤﻳز ﺲ ﺮﺑ
،ﺮﺘﻣ زا
ﻣ ﻴ ناﺰ نآ ﻪﺘﺳﺎﻛ ﺪﺷ . اﻳ ﻦ ﺶﻫﺎﻛ لدﺎﻌﻣ 7 / 56 ﺪﺻرد دﻮﺑ
) لوﺪﺟ 5 .(
Beke & Volkmar (1995)
شراﺰﮔ ﺪﻧدﺮﻛ
