ﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪ
،ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
و ﻲﻠﻐﺷ ﻬﻌﺗ
ﺪ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
نز و
دﺮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ﻲﺘﻟود ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ
ﻞﻴﻋﺎﻤﺳا يﻮﻔﻄﺼﻣ
|1
ﻲﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﻲﻤﺳﺎﻗ
2داﮋﻧ يرﺎﻜﺷ ﺎﺿرﺪﻤﺤﻣ|
3
1 . ﺶﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻠﻋ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد زاﻮﻫا ناﺮﻤﭼ ﺪﻴﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ
) لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ (
2 . ناور يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ﻞﻴﺑدرا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎﻨﺷ
3 . ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ يﻮﺠﺸﻧاد ﺶﻧاد و تﺎﻋﻼﻃا ﻢﻠﻋ ﺪﺷرا
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺷ [email protected]
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
25 / 03 / 1392 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 15 / 06 / 1392
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ : فﺪﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ
، ﺴﻳﺎﻘﻣ ﻪ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد ﻞﻏﺎﺷ دﺮﻣ و نز ناراﺪﺑﺎﺘﻛ هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﺘﻟود يﺎﻫ زا
ظﺎﺤﻟ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
،ﻲﻠﻐﺷ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ
،ﻦﺳ ناﺰﻴﻣ تﻼﻴﺼﺤﺗ و
ناﺰﻴﻣ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺖﺳا .
شور ﺶﻫوﮋﭘ : شور ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻠﻋ ﺮﺿﺎﺣ -
ﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘ يا ﺖﺳا . هوﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻣﺎﺷ 128 راﺪﺑﺎﺘﻛ ) 62 دﺮﻣ و 66 نز ( ﻪﻛ رد
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ ﻞﻏﺎﺷ ﻲﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ و ﻪﺑ شور ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﻪﺷﻮﺧ يا مﺎﺠﻧا ﺪﺷ ها ﺪﻧ . ﻦﻳا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ دراﺪﻧﺎﺘﺳا يﺎﻫ
» ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
نﻮﺴﻜﺟ و ﺶﻠﺴﻣ «
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺎﺑ 91
/ 0
،
» ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
« ﺎﻔﻟآ ﺎﺑ خﺎﺒﻧوﺮﻛ ي 89
/ 0 و
» سﺎﻴﻘﻣ ﻞﻐﺷ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻲﻠﻛ
« خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺎﺑ 87
/ 0 درﻮﻣ نﻮﻣزآ راﺮﻗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . هداد يﺎﻫ يروآدﺮﮔ هﺪﺷ
ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ )
ﻞﻣﺎﺷ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﺪﺻرد ،ﻲﻧاواﺮﻓ (
و ﻲﻃﺎﺒﻨﺘﺳا رﺎﻣآ )
نﻮﻣزآ ﻞﻣﺎﺷ يﺎﻫ
فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ و ﻞﻴﻠﺤﺗ راﻮﻛ ﺲﻧﺎﻳ يﺮﻴﻐﺘﻣﺪﻨﭼ (
درﻮﻣ ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ
راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ: يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ نﺎﻧز و نادﺮﻣ راﺪﺑﺎﺘﻛ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ يدﻮﻨﺸﺧ
،ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
،ﻲﻠﻐﺷ ﺦﺴﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ و
ناﺪﻘﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يدﺮﻓ توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺎﺑ ﻚﻳ ﺮﮕﻳد راد ﺪﻧ . ﻲﻟو
، رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺎﻋ
ﻲﻔﻃ توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ يراد هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﺪﺸﻧ . ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺪﻫد
ﺖﺳا نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نز ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ .
ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ ناﺪﻘﻓ ،ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻞﻛ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ و يدﺮﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ نز
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ دﺮﻣ
ﺖﺳا .
هژاو يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ : ،ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
،ﻲﻠﻐﺷ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
، ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ .
) مﻮﻠﻋ يراﺪﺑﺎﺘﻛ و عﻼﻃا ﻲﻧﺎﺳر و يروﺎﻨﻓ تﺎﻋﻼﻃا (
لﺎﻤﺷ ناﺮﻬﺗ ﺪﺣاو ﻲﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻫ لﺎﺳ ﺸ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﺘ 28 ، رﺎﻬﺑ 1394 ﻪﺤﻔﺻ زا ، 61 ﻲﻟا 74
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻐﺷ ﻚﻳ ﻦﺘﺷاد نوﺪﺑ يزوﺮﻣا ﻊﻣاﻮﺟ رد ﻞ
ﻲﮔﺪﻧز ندﺮﻛ
نﺎﻜﻣا ﺖﺴﻴﻧ ﺮﻳﺬﭘ
، ﺎﺗ ﺖﺳا ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﻦﺘﺷاد ﻪﺑ دﺮﻓ ﺮﻫ و ﻪﺑ
ﺪﻧاﻮﺗ دﺪﻧﻮﻴﭙﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ
، ﻲﺘﻟﺰﻨﻣ و هﺎﮕﻳﺎﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد و
ﺪﺑﺎﻴﺑ . ﻪﻣادا ياﺮﺑ لﺎﻐﺘﺷا ﻲﺗروﺮﺿ ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻘﺑ و ﻲﮔﺪﻧز ي
بﺎﻨﺘﺟا ﺖﺳا ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
، ﻪﻨﻳﺰﻫ و ﺎﻫ ندﺮﻛرﺎﻛ هار زا دﺮﻓ ﺮﻫ ﻲﮔﺪﻧز ي
ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ ﻊﻴﺳو ﺢﻄﺳ رد و ،دﻮﺷ
ﻪﺑ رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ﻲﻳﺎﻔﻛدﻮﺧ ﺮﺗ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو نآ نﻼﻏﺎﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ عﻮﻧ و ناﺰﻴﻣ .
يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ﺖﺳا
ﻪﻛ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻊﻴﺳو ﻢﻫ درﻮﻣ
ﻪﻗﻼﻋ ي هدﺮﺘﺴﮔ ي ﻲﻧﺎﻣدﺮﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ رﺎﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
،
و ﻢﻫ ﻲﻧﺎﻘﻘﺤﻣ ﻪﻛ
نآ ار درﻮﻣ ﺎﻄﻣ ﻪﻌﻟ راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . يدﻮﻨﺸﺧ
ﻲﻠﻐﺷ يﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رﺎﺘﻓر
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ار ﻪﺑ
دﻮﺧ صﺎﺼﺘﺧا هداد
ﺖﺳا ) رﻮﺘﻜﭙﺳا
،1
2000 (.
ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا رد
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ يﺮﻈﻧ و ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻄﻴﺣ يﺎﻫ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ زا ﻲﺣاﺮﻃ ﻞﻐﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺎﺗ
،ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﻚﻳ
ﺮﻴﻐﺘﻣ يﺰﻛﺮﻣ
و ﻲﻠﺻا بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻣ
دﻮﺷ ) ﻊﻴﻔﺷ آ
،يدﺎﺑ 1375 ص ، 25 (.
يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ يرﺎﺘﻓر
و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يرﺎﻴﺴﺑ
دراد .
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ﺎﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﻲﻠﻐﺷ
، ﺖﻣﻼﺳ ﻲﻧﺎﻤﺴﺟ و
ناور
،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
ﻲﻠﻐﺷ
،
مﺎﻬﺑا
،ﺶﻘﻧ ضرﺎﻌﺗ
،ﺶﻘﻧ ﺖﺒﻴﻏ و ﺗ كﺮ ﻞﻐﺷ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺖﺳا .
رﻮﺘﻜﭙﺳا )
2000 ( ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ اﻮﻨﻋ ﻪﺑ ار
ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺷﺮﮕﻧ ن
ﻠﻛ رﻮﻃ نﺎﻴﺑ ﻲ ،نﺎﻧآ ﻞﻐﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ مدﺮﻣ سﺎﺴﺣا ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺮﮔ
ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻳ و ﻲﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ نآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﻛ . ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﻞﻐﺷ نآ ﻒﻳﺮﻌﺗ ياﺮﺑ ﻲﻣ
ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ،
ﻲﺗوﺎﻀﻗ
تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ًﺎﻣﺎﻤﺗ ﻪﻧ و ،ﻲﺸﺨﺑ ﻪﻛ ﻞﻐﺷ درﻮﻣ رد ﻪﻧﺎﺑﺎﻳزرا ﻲﻣ رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ زا ﻲﺸﺨﺑ
ﻨﻫذ يﺎﻫروﺎﺑ ﻞﺻﺎﺣ ﻲ
ﺖﺳا ﻞﻐﺷ درﻮﻣ رد ﺮﺗ .
ﻪﺑ ﻠﻛ رﻮﻃ ،ﻲ
ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ يدﺎﻘﺘﻋا يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ و ﻲﻔﻃﺎﻋ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻲﻣ ﻞﻐﺷ زا ﻲﺑﺎﻴﺷزرا نآ ﺎﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ
ﻲﻣ ﻞﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ار ﻢﻴﺑﺎﻳ
) ،يﺪﺷرا 1386 ( . ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻖﻳﺮﻃ زا
هﺮﻤﻧ يور دﺮﻓ ﻪﻛ يا
» ﺷ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﻞﻐ
ﻠﻛ رﻮﻃ
2ﻲ
« ﻪﺑ ﺖﺳد
1 Spector
2 Job-In General
ﻲﻣ دروآ ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ، ددﺮﮔ
) نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮﺴﻨﻳﺮﻳآ ،3
1989 .(
ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺪﻨﻨﻛﺮﻴﮔرد ﻢﻳﻼﻋ زا يا
ه ي داﺮﻓا
ﺖﺤﺗ ﻲﻣ قﻼﻃا مواﺪﻣ رﺎﺸﻓ ﺪﻣ ﻪﻛ ،دﻮﺷ
ﺖﺳا ﻲﻧﻻﻮﻃ ِنﺎﻣز ت
هروﺎﺤﻣ نﺎﺑز زا ﻄﻴﺣ دراو يا
ﻪ ي ناور و ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﻠﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ .
رد لﺎﺳ يﺎﻫ ﺮﻴﺧا ﺪﻳﺪﭘ ه ي ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﺰﻴﻧ
ﻪﺟﻮﺗ يرﺎﻴﺴﺑ زا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و
ﺖﺳد نارﺎﻛرﺪﻧا هﺮﻬﺑ
يرو
يوﺮﻴﻧ ﻲﻧﺎﺴﻧا ار ﻪﺑ دﻮﺧ ﺐﻠﺟ هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ
ﻲﻣ ﺪﻫد ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﻪﻛ ﻢﺠﺣ ﻖﻴﻗد ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
رد نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ
ﺺﺨﺸﻣ
،ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻟو ﺎﺑ ﻦﻳا لﺎﺣ ﻪﺑ ﻨﻣاد ﻪ ي ﻲﻌﻴﺳو زا يوﺮﻴﻧ
رﺎﻛ و يوﺮﻴﻧ ا ﻲﻧﺎﺴﻧ ﻪﻣﺪﺻ ﻲﻣ ﺪﻧز ) ﻲﻧﺎﻬﺟ ﺖﺷاﺪﻬﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ،4
1989 (.
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
رد ﻊﻣاﻮﺟ يزوﺮﻣا عﻮﻴﺷ يدﺎﻳز اﺪﻴﭘ هدﺮﻛ
،
و مﺎﻤﺗ دﺎﻌﺑا ﻲﮔﺪﻧز ار ﺮﺑرد ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . زا ﻚﻳ فﺮﻃ ﺐﺟﻮﻣ
ﺶﻳاﺰﻓا
،دﺎﻴﺘﻋا
،قﻼﻃ كﺮﺗ ﻞﻐﺷ و يرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ﻲﻤﺴﺟ و
ﻲﻧاور
، و زا فﺮﻃ ﺮﮕﻳد ﺐﺟﻮﻣ ﺶﻫﺎﻛ يوﺮﻴﻧ ﺪﻟﻮﻣ رﺎﻛ و ﻪﺑﺮﺿ
ﻪﺑ ا دﺎﺼﺘﻗ ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻦﻳا هﺪﻳﺪﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ ار رد ﻤﻫ ﻪ ي دﺎﻌﺑا ﺎﺑ
ﺮﻄﺧ ﻪﺟاﻮﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . يداﺮﻓا ﻪﻛ رﺎﭼد ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ
،
ﻧ ﻪ ﺎﻬﻨﺗ دﻮﺧ رﺎﭼد ﻞﻜﺸﻣ ﺪﻧا
، ﻪﻜﻠﺑ ياﺮﺑ ناﺮﮕﻳد ﺰﻴﻧ ﻞﻜﺸﻣ
دﺎﺠﻳا هدﺮﻛ و ﺖﻣﻼﺳ ناور و ﻲﻳآرﺎﻛ نﺎﻧآ ار ﺰﻴﻧ رد ضﺮﻌﻣ
ﺮﻄﺧ راﺮﻗ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . ﻪﺘﻜﻧ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻜﻨﻳا يداﺮﻓا ﻪﻛ ﻪﺑ رﻮﻃ
ﻲﻃاﺮﻓا رﺎﻛ ﻲﻣ ﻛ ﺪﻨﻨ و ﻪﻓﺎﺿا يرﺎﻛ يﺎﻫ دﺪﻌﺘﻣ ﺪﻧراد و ﺎﻳ يﺎﻫزور
ﻞﻴﻄﻌﺗ ﺰﻴﻧ رﺎﻛ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ
ًﺎﺒﻟﺎﻏ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻌﺘﺴﻣ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺪﻨﺘﺴﻫ
.
ﺋﻼﻋ ﻢ و ﻪﻧﺎﺸﻧ يﺎﻫ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﻞﻣﺎﺷ ﻲﮕﺘﺴﺧ
،ﻲﻔﻃﺎﻋ
ﺦﺴﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ و
ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يدﺮﻓ رد ﻪﻄﺑار ﺎﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و
نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﺳا . ا داﺮﻓ ﺘﺒﻣ ﻼ ﻪﺑ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﺐﻠﻏا زا
،دردﺮﺳ
لﻼﺘﺧا
،باﻮﺧ ﻖﻠﺧ ﻚﻳﺮﺤﺗ
،ﺮﻳﺬﭘ ﻖﻓﻮﻣﺎﻧ ندﻮﺑ رد ﻲﮔﺪﻧز
،ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز
،باﺮﻄﺿا
،ﻲﮔدﺮﺴﻓا رﺎﺸﻓ
نﻮﺧ ﻻﺎﺑ ...و ﺞﻧر
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﺑ . ﻦﻜﻤﻣ ﺖﺳا ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺷ ﻪﻛ دﺮﻓ ﻞﻐﺷ
دﻮﺧ ار ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻫد . ﺮﻫ ﻪﭼ ناﺰﻴﻣ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺮﺘﺸﻴﺑ
،ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻴﻣ ﻪﺑ
ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻓﺮﺣ ﻪ ﺰﻴﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﺳا . ﻪﺑ ﺮﻫ لﺎﺣ ﺮﻓ د هدﻮﺳﺮﻓ ﺎﻳ ﻞﻐﺷ
دﻮﺧ ار ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻣ ﺪﻫد ﺎﻳ زا ظﺎﺤﻟ ناور ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ زا رﺎﻛ هرﺎﻨﻛ يﺮﻴﮔ
3 Irinson et al.
4 World Health Organization
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
، و ﻪﺑ رﺎﻈﺘﻧا ﻲﮕﺘﺴﺸﻧزﺎﺑ ﻲﻣ
ﺪﻨﻴﺸﻧ . ﻦﻳﺪﺑ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻛ
ﺺﺨﺷ رد ﻂﻴﺤﻣ رﺎﻛ دﻮﺧ ﻂﻘﻓ ﺣ ﻀ رﻮ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ دراد و زا ﺮﻈﻧ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻓﺮﺣ يا ﺮﺘﻤﻛ دﻮﺧ ار ﺮﻴﮔرد ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ) ﭽﺘﻋﺎﺳ ،ﻲ 1382 ،
ص 87 .(
ﻞﻣﺎﻋ ﻲﻠﺻا ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
،ﻲﻠﻐﺷ ﻞﻤﺤﺗ رﺎﺸﻓ ﻲﻧاور ﻲﺷﺎﻧ زا
رﺎﻛ ﻲﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ و دﺎﻳز ﺖﺳا . مﺪﻋ ﻪﻗﻼﻋ ﻪﺑ
،رﺎﻛ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫﺎﻧ
ﺺﺼﺨﺗ ﺎﺑ
ﻪﻓﺮﺣ يا ﻪﻛ دﺮﻓ رد نآ لﻮﻐﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
،ﺖﺳا
جرﺎﺧ زا ﺖﻴﻓﺮﻇ و داﺪﻌﺘﺳا ندﻮﺑ ﻞﻏﺎﺸﻣ و ...
داﺮﻓا ار ﻪﺑ يﻮﺳ
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
قﻮﺳ ﻲﻣ ﻫد ﺪﻨ .
ﺑ ﻪ ﻃ ﻲﻣ نآ ﻒﻳﺮﻌﺗ ياﺮﺑ ﻲﻠﻛ رﻮ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد داﺮﻓا رﺎﺘﻓر و ﻪﻴﺣور ،شﺮﮕﻧ رد ﻲﻔﻨﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ ﻲﻣ قﻼﻃا ﻲﻠﻐﺷ يﺎﻫرﺎﺸﻓ .دﻮﺷ
ﺶﻠﺴﻣ يﺪﺷرا زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ هﺪﻳﺪﭘ ﻦﻳا رد
رﺎﭼد ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ ظﺎﺤﻟ زا دﺮﻓ
اﺪﻴﭘ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻔﻨﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا و شﺮﮕﻧ ،هﺪﺷ ﻲﮕﺘﺴﺧ ﻲﻣ و يﺎﻔﻳا رد ﺞﻳرﺪﺗ ﻪﺑ و ،ﺪﻨﻛ ﺶﻫﺎﻛ سﺎﺴﺣا ﺶﻔﻳﺎﻇ
ﻲﻣ ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺪﻨﻨﻛ
)
،يﺪﺷرا 1386
.(
ﭘ رد
ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋ
ﻖﻳﺮﻃ زا ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ هﺮﻤﻧ
يا ﻛ دﺮﻓ ﻪ ﺶﺳﺮﭘ رد ﻣﺎﻧ
ﻪ
ﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ نﻮﺴﻜﺟ و ﺶﻠﺴﻣ ﻲ
ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد دروآ
ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ،
ﻲﻣ ددﺮﮔ ) نﻮﺴﻜﺟ و ﺶﻠﺴﻣ ،1
1981 .(
زا ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﺶﺠﻨﺳ ناﺰﻴﻣ يﺮﺗﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ
،ﻢﻫ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻞﻏﺎﺷ رد نآ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ناﺰﻴﻣ يرادﺎﻓو و
نﺎﺷﺪﻬﻌﺗ ﺚﻋﺎﺑ
ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﻒﻳﺎﻇو ﻪﻟﻮﺤﻣ ار ﺎﺑ ﺖﻴﻔﻴﻛ يﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ
مﺎﺠﻧا ﺪﻨﻧﺎﺳﺮﺑ . ﻦﻳا ﺮﻣا ﺐﺟﻮﻣ ﺶﻳاﺰﻓا
،دﺮﻜﻠﻤﻋ هﺮﻬﺑ
يرو و
ﻲﺸﺨﺑﺮﺛا نﺎﻣزﺎﺳ
ﻲﻣ دﻮﺷ .
،ﺲﻜﻋﺮﺑ داﺮﻓا
ﻲﺑ توﺎﻔﺗ ﺎﻳ
ﻲﺑ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ رد
ﺮﺑاﺮﺑ لﺎﻤﻋا ﻪﻟﻮﺤﻣ
،نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا رﺎﺘﻓر ار ﻪﺑ
ناﺮﮕﻳد ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ و ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ داﺮﻓا و لﺰﻨﺗ
نﺎﻣزﺎﺳ زا ﺮﻈﻧ ﻲﻤﻛ و ﻲﻔﻴﻛ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . يوﺮﻴﻧ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻳﺎﭘ و
سﺎﺳا مﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ - ﻲﻧﺎﻣرد ار ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻫد .
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺑ
ﻪ ناﻮﻨﻋ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻢﻬﻣ رد ﻢﻬﻓ و ﻦﻴﻴﺒﺗ رﺎﺘﻓر
يرﺎﻛ نﺎﻨﻛرﺎﻛ رد ﺳ نﺎﻣزﺎ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هﺪﺷ ﺖﺳا . و زﺮﻴﺘﺳا ،يدوﺎﻣ
ﺮﺗرﻮﭘ ) 2
1979 ( ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ار
ﺑ ﻪ ناﻮﻨﻋ ﻲﺨﺳﺎﭘ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻪﻛ
1 Maslach & Jackson
2 Mowday, Streer & Porter
يارو يرادﺎﻓو ﻲﻟﺎﻌﻔﻧا
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺖﺳا
، ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺪﻧدﺮﻛ . ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺑ ﻪ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﺖﻟﺎﺣ ناور ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﻛ
ناﺪﻨﻣرﺎﻛ ار
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻧﻮﻴﭘ هداد
، و ناﺪﺑ ﻪﻠﻴﺳو عﻮﻗو كﺮﺗ
ﻞﻐﺷ ار ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻣ
،ﺪﻫد و ﺰﻴﻧ ﺑ ﻪ ناﻮﻨﻋ ﻚﻳ ﻋﻮﻤﺠﻣ ﻪ ي ﻲﻨﻫذ
لﺎﻜﺷَا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ
،ﻪﺘﻓﺮﮔ و دﺮﻓ ار ﻪﺑ نﺎﻳﺮﺟ ﻲﻠﻤﻋ ﻪﻛ رد
طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ فﺪﻫ ﻲﺻﺎﺧ ﺖﺳا ﺪﻧﻮﻴﭘ ﻲﻣ ﺪﻫد ) ﭻﻳوﻮﻜﺳﺮﻫ و ﺮﻴﻣ ،3
2001 (.
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ مﻮﻬﻔﻣ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
توﺎﻔﺘﻣ ﺖﺳا .
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻨﻛرﺎﻛ
نﺎ ﻪﺑ زﺎﺳ نﺎﻣ ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . رد
ﺎﺣ ﻲﻟ ﻪﻛ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ﺮﺑ ﻂﻴﺤﻣ
ِرﺎﻛ ﻲﺻﺎﺧ ﻪﻛ ﻛرﺎﻛ ﻨ نﺎ رد
نآ ﻂﻴﺤﻣ ﺶﻔﻳﺎﻇو ار
مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺪﻫد
، ﺪﻴﻛﺄﺗ دراد . ﻪﺑ
،هوﻼﻋ ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ ﺞﻳرﺪﺗ
، ﺎﻣا ﺑ ﻪ رﻮﻃ ﺖﺑﺎﺛ رد لﻮﻃ نﺎﻣز ﻢﻫ نﺎﻨﭼ ﻪﻛ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ هرﺎﺑرد ﻪﻄﺑار نﺎﺷ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻲﻣ
،ﺪﻨﺸﻳﺪﻧا دﺎﺠﻳا ﻲﻣ ددﺮﮔ .
ﻦﻳا ﻧ عﻮ ﺪﻬﻌﺗ ﺮﺘﻤﻛ زا ثداﻮﺣ ﺮﻣزور ه رد ﻂﻴﺤﻣ رﺎﻛ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﻲﻣ دﺮﻳﺬﭘ . ﺮﺗرﻮﭘ و زﺮﻴﺘﺳا ،يدوﺎﻣ ) 4
1979 ( ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﻳﺎﺿر
ﻲﻠﻐﺷ ﻪﻠﺻﺎﻓﻼﺑ ﺲﭘ
زا دورو ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻜﺷ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﻲﻟﺎﺣرد
ﻪﻛ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ
ُﻛ يﺪﻨ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ
، زا ﻦﻳا
،ور ﺖﻳﺎﺿر
،ﻲﻠﻐﺷ ﺶﻴﭘ طﺮﺷ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ داﺪﻤﻠﻗ ﻲﻣ ﺮﮔ د د . ﻪﺑ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ
ﻲﻣ نآ ﻒﻳﺮﻌﺗ ياﺮﺑ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ
ﺪﻬﻌﺗ نآ رد ﻪﻛ ﻲﺘﻟﺎﺣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻞﻴﻣ و هدﺮﻛ يزﺎﺳﺪﻨﻧﺎﻤﻫ نآ فاﺪﻫا و صﺎﺧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺎﺑ ﺪﻨﻣرﺎﻛ ﺪﻧﺎﻤﺑ ﻲﻗﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ نآ ﻮﻀﻋ دراد )
،يﺪﺷرا 1386 (.
ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﺮﺿﺎﺣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا
هﺮﻤﻧ ﺶﺳﺮﭘ زا دﺮﻓ ﻪﻛ يا ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻴﺘﺳا ،يدوﺎﻣ
ﺮﺗرﻮﭘ و زﺮ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﺖﺳد دروآ
،
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ددﺮﮔ
) ،ﺮﺗرﻮﭘ و زﺮﻴﺘﺳا ،يدوﺎﻣ 1979
.(
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ﻲﻗﺎﺑ نﺪﻧﺎﻣ رد ﻪﺻﺮﻋ
،ﺖﺑﺎﻗر ﺮﺑ
شﺮﮕﻧ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﺒﺴﻧ
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺄﺗ راﺬﮔﺮﻴﺛ ﺪﻫاﻮﺧ
دﻮﺑ .
،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ نﺎﻣزﺎﺳ
ﺎﻫ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ يا ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ ﻪﻨﻴﻣز يﺎﻫ
ﺶﻳاﺰﻓا
،يدﻮﻨﺸﺧ ﺪﻬﻌﺗ
و ﻤﻋ دﺮﻜﻠ ﻲﻠﻐﺷ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ار
ﺪﻧروآ . ﻲﻧاﺮﮕﻧ رد لﺎﺣ شﺮﺘﺴﮔ يرﺎﻴﺴﺑ
زا نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ناﺰﻴﻣ
ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﺳا . نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يا
ﺪﻨﻤﺷزرا ياﺮﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ رد
ﻦﻳا نﺎﻴﻣ نﺎﻧز و نادﺮﻣ
ماﺪﻛﺮﻫ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ زا رﺎﺸﻓ ﻲﻤﺴﺟ و ﻲﺣور رﺎﻛ دﻮﺧ
3 Meyer & Herscovitch
4 Mowday, Streer & Porter
ﺄﺗ ﺮﻴﺛ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ ا و ، زارد رد ﺮﻣا ﻦﻳ رد لﻼﺘﺧا زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ تﺪﻣ
ﻣ مﺎﺠﻧا رد نﺎﻧآ ﻒﻳﺎﻇو مﺎﺠﻧا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴ
ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫ ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺧ يا
ﺪﺷ . ﻪﻛ اﺮﭼ نادﺮﻣ لﻮﺌﺴﻣ ﺄﺗ ﻦﻴﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ هداﻮﻧﺎﺧ و نﺎﻧز ﺰﻴﻧ
ﻪﺑ ﻪﺑﻮﻧ دﻮﺧ ﻒﻇﻮﻣ ﻪﺑ مﺎﺠﻧا ﻒﻳﺎﻇو رد ﻲﺻﺎﺧ ﻪﻧﺎﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ
،
ﻪﻛ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد رﺎﺸﻓ
ﻲﻧاور ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻧﺎﺧ و نوﺮﻴﺑ زا ﻪﻧﺎﺧ ﻪﺑ
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ و
يدﻮﻨﺸﺧﺎﻧ ﻠﻐﺷ
ﻲ ﺮﺠﻨﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ . يراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻞﻐﺷ
ﻪﻔﻴﻇو ﻪﻛ ﻪﺋارا ي ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻪﺑ ،دراد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار ناﺮﺑرﺎﻛ ﻪﺑ تﺎﻣﺪﺧ ي
هﮋﻳو ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ زا ،ﻞﻏﺎﺸﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ يا
. مﺎﺠﻧا
ﻌﻓ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺖﻴﻟﺎ
زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﻪﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد يراﺪﺑﺎﺘﻛ تﺪﻣ
ور ﻚﻳ زا دراﻮﻣ درﻮﺧﺮﺑ يراﺮﻜﺗ ﺪﻧ
زارد رد ،ﺖﺳا را تﺪﻣ
طﺮﻔﻣ ﻲﮕﺘﺴﺧ زوﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻲﺣور
و ﻲﻤﺴﺟ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻦﻴﺑ رد
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﺟﻮﺗ و ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﻲﻠﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
و ﻞﺣ رد ﻲﻌﺳ ﺶﻫﺎﻛ
ﻦﻳا
،ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﺪﺷر ﺮﺘﺸﻴﺑ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
، ﻪﭼ
رد ﻲﮔﺪﻧز ﻲﺼﺨﺷ و
ﻪﭼ رد ﻂﻴﺤﻣ رﺎﻛ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ .
ﭻﻴﻫ ناﺮﻳا رد نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻄﻣ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﻌﻟﺎ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻨﻴﻣز رد يا
،ﻲﻠﻐﺷ ﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻢﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪ
نﺎﻣز
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ ترﻮﺻ .
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ دراد ﻲﻌﺳ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ
ار رﻮﻛﺬﻣ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ رد
ﺮﻬﺷ ﻲﺘﻟود ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ - دراد نﺎﻧآ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا ﻪﻛ -
دزادﺮﭙﺑ .
نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ ﻴﺴﺑ يرﺎ فﺮﺻ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﺎﺗ نﺎﻨﻛرﺎﻛ
ﺶﻳﻮﺧ ار
،ﺪﻧﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ شزﻮﻣآ
،ﺪﻨﻫد هﺪﻨﻟﺎﺑ ﺪﻧزﺎﺳ و رد نﺎﻣزﺎﺳ
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻆﻔﺣ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ ﻲﻜﻳ زا ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ
ﻣ ﻞﺋﺎﺴ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ
، ﻆﻔﺣ ﺎﻳ يﺎﻘﺑا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﺳا 1
. ا نآ ز ﺎﺟ ﻳ ﻲ ﻪﻛ
ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﺼﻗ كﺮﺗ ﻞﻐﺷ ار ﻪﺑ يدﻮﻨﺸﺧ
،ﻲﻠﻐﺷ
،دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﻳﺎﺿر و
ﻞﺻﺎﺣ زا
ﺪﻣآرد ﻞﻐﺷ هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧا
. ﺎﺑ
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﻴﻤﻫا و تروﺮﺿ ﺖﻳﺎﺿر
و يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
،ﺎﻫ و زا ﺎﺠﻧآ ﻪﻛ مﺪﻋ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
و
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
،ﻲﻠﻐﺷ ﻪﻨﻳﺰﻫ يﺎﻫ ﻲﻧﻼﻛ ياﺮﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﺎﻫ ﺮﻈﻧ زا
ﻲﻧﺎﺴﻧا يوﺮﻴﻧ ﺮﺑرد
دراد . ﭘ ﺶﻫوﮋ ﺮﺿﺎﺣ دراد ﺪﺼﻗ يدﻮﻨﺸﺧ
،ﻲﻠﻐﺷ تاﺪﻬﻌﺗ زﺎﺳ
ﻲﻧﺎﻣ و ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ار رد نﺎﻴﻣ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ و نز
ﺮﻣ هﺎﮕﺸﻧاد د اﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﺘﻟود يﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ن
،ﺪﻫد راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﺎﺗ
ﺎﺑ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ و
ﻊﻓر ﻦﻳا دراﻮﻣ ﻪﺑ هﺰﻴﮕﻧا
1 employee retention
ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ﻒﺸﻛ يﺎﻫزﺎﻴﻧ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺮﻫ ﺲﻨﺟ
، ﻲﻳارﺎﻛ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
ﺎﻫ ي ﻲﺗﺎﻋﻼﻃا تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا رد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻪﺑ
ﺪﻴﺗﺎﺳا و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا
.
ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ رد هدﺮﺘﺴﮔ رﻮﻃ
ي
ناور و ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ
-
ﺪﻧا . ﻪﻄﺑار ﭻﻴﻫ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا ﻲﺧﺮﺑ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ يا
راﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﻴﻐﺘﻣ د
) ﺮﻟﻮﻣ و ﺪﻠﻴﻔﻛاو ،يرﻮﻛ ،2
1986 ( . هوﺮﮔ ﺮﮕﻳد
ﺮﻴﻐﺘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ار ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻄﺑار ﻚﻳ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا ﻲﻣ شراﺰﮔ ﺪﻨﻨﻛ
) كﺎﺟاز و ﻮﻴﺘﻣ ،3
1990 ( . ﻲﺧﺮﺑ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا
ﻦﻳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﻦﻴﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا ﻪﻧﻮﮔ
هﺪﺷ ﻞﻳﺎﻗ ﺰﻳﺎﻤﺗ ا
بﺎﺗزﺎﺑ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﻪﻛ ﺪﻧ هﺪﻨﻨﻛ
ﻲﺨﺳﺎﭘ ي
ﺎﻋ ﻪﺒﻨﺟ ﻪﺑ ﻲﻔﻃ ﺖﺳا ﻞﻐﺷ زا ﻲﺻﺎﺧ يﺎﻫ
. رد ﻲﻟﺎﺣ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ
ﺖﺳا نﺎﻣزﺎﺳ ﻞﻛ ﻪﺑ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﺨﺳﺎﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ .
يرﻮﻬﺗ ) 1384 ( ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻃ
ﻲﻠﻣ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ شزادﺮﭘ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﺶﺨﺑ رد ﻞﻏﺎﺷ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﺧادﺮﭘ ناﺮﻳا ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﺟ .
ﻪﻛ ﺖﺳا نآ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
،ﻲﺷزﻮﻣآ ،ﻲﻫﺎﻓر تﺎﻧﺎﻜﻣا زا ﺶﺨﺑ ﻦﻳا نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺖﻳﺎﺿر ﺖﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ ناﺰﻴﻣ و ،ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺪﺣ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا ناﺰﻴﻣ ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
و ﻪﻬﺟو و نﺎﻣزﺎﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻂﺑاور زا نﺎﻧآ ﺖﻳﺎﺿر دراد راﺮﻗ ﻲﺑﻮﻠﻄﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺪﺣ رد نﺎﻣزﺎﺳ و ﻪﻓﺮﺣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺒﺘﻋا .
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻒﻃﺎﻋ )
1385 ( ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺮﻴﻐﺘﻣ رد ،
ﻪﺑ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ دﺮﻣ و نز نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻦﻴﺑ يرادﺎﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻞﻛ رﻮﻃ .
ﻪﺑ
ﻚﺷﺰﭘ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻞﻛ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ يرﻮﻃ دﻮﺑ نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻢﻫ و ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﮕﺘﺴﺧ تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭼ
توﺎﻔﺗ ﻲﻟو ،دﻮﺑ دﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نز نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ نز نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻦﻴﺑ يدﺮﻓ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ رد يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ دﺮﻣ و ﺪﻣﺎﻴﻧ ﺖﺳد .
ﻲﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ نﺎﻧآ ﻪﻛ ﺪﻧﺮﻴﮔ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻚﻳ ﺖﻴﺴﻨﺟ
ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣ بﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻳآ
.
يﺮﻗﺎﺑ ) 1385 ( ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ جﺮﻛ ﺮﻬﺷ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد و ﻲﺼﺼﺨﺗ يﺎﻫ
ﺖﺧادﺮﭘ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ناﺰﻴﻣ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
2 Curry, Wakefield & Mueller
3 Mathieu & Zajac
اﺪﻬﺑ ،ﻲﻫﺎﻓر ،يدﺎﻣ تﺎﻧﺎﻜﻣا زا ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﺖﻳﺎﺿر ﻲﺷزﻮﻣآ ،ﻲﺘﺷ
ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻲﺤﻄﺳ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا و دراد راﺮﻗ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ زا ﺮﺗ
ﻪﺑ.
ﺪﻧراد ﺖﻳﺎﺿر ﺶﻳﻮﺧ ﻞﻐﺷ زا داﺮﻓا زا ﻲﻤﻴﻧ دوﺪﺣ ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ .
رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻂﺑاور زا نﺎﻧآ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ﻪﺒﻨﺟ ﺮﮕﻳد زا ﺶﻴﺑ نﺎﺷرﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺳا نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ يﺎﻫ
.
هدازﺪﻤﺤﻣ )
1387 ( ﻋ ﺖﻓﺎﻳرد ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮ
،ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد رﺎﻛ و يراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﺘﺷر ﻪﺑ ﻪﻗﻼﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا ﻲﻠﻐﺷ هﻮﺤﻧ ،ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و نارﺎﻜﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﺘﺳود و ﻲﻤﻴﻤﺻ ﻂﺑاور ي
ﺮﺑ ﻲﻫﺎﻓر تﺎﻧﺎﻜﻣا و ،ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻨﻣا ،شادﺎﭘ و ﺎﻳاﺰﻣ ﺖﺧادﺮﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﺮﻴﺛﺄﺗ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻢﻫ.
نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ
ﺴﻛ و قﻮﻘﺣ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ داد هﺪﻨﻳآ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺐ
ﻲﻠﻐﺷ ي
ﻲﻣ نﺎﻧآ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺷ
.
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ،ناﺮﻳا زا جرﺎﺧ رد ﻪﻛ ﺪﻫد
نورد ﻲﻣ ﻲﻘﻠﺗ اﺮﮔ و ،ﺪﻧراد ﺰﻴﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﻲﻨﻣاﺎﻧ سﺎﺴﺣا و ،ﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﻖﻓﻮﻣ ًﻼﻣﺎﻛ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا رد نﺎﻧآ .
ار نﺎﻧآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻨﭼﺮﻫ
هدﺮﻛ ﻞﻴﺼﺤﺗ يداﺮﻓا ﻲﻣ ﺪﻴﻔﻣ و
نﺎﺸﻳا ﻪﺑ ﻲﺘﺒﺜﻣ هﺎﮕﻧ ﺎﻣا ،ﺪﻧاد
ﺪﻧراﺪﻧ . ﻲﻣ نﺎﺸﻧ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮﻳا رد ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﻛ ﺪﻫد
و ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﺿار دﻮﺧ رﺎﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻂﺑاور زا ناﺮﮕﻳد زا ﻲﻤﺳر و ﺺﺼﺨﺘﻣ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نﺎﻴﻣ رد ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ )
،ﻲﻟﺪﮕﻴﺑ و ﻲﻤﻴﻈﻋ 1387
(.
و ﻲﻤﺳﺎﻗ ،ﻲﭽﺘﻋﺎﺳ يزﺎﻤﻧ
) 1387 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ، ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
"
هﺰﻴﮕﻧا نﺎﻴﻣ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ،ناﺮﻳﺪﻣ ﻲﻠﻐﺷ ي
نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ )
ناﺮﻳﺪﻣ ( ﻪﻄﺳﻮﺘﻣ ﻊﻄﻘﻣ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ي
ﺖﺷدوﺮﻣ
"
ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ، ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر و ﻲﻠﻐﺷ شﺰﻴﮕﻧا ي
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺎﺑ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ي
ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻦﻴﺑ ﻲﻠﻐﺷ شﺰﻴﮕﻧا و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺎﺑ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
دراﺪﻧ دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار .
يﺮﻔﺻ و يزردﻮﮔ )
1388 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻃ
"
ﻲﺳرﺮﺑ
ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا و ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ رد ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﻨﻛرﺎﻛو ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻦﻴﺑ
"
ﻲﻣ شراﺰﮔ ، ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
ﺮﻴﻐﺘﻣ رد
ﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻨ
ﻞﻏﺎﺷ نادﺮﻣ و نﺎﻧز نﺎﻴﻣ يراد
دراﺪﻧ دﻮﺟو هﺎﮕﺸﻧاد رد .
و ﺮﻳﺮﺤﻧ ناﺮﮕﻳد
) 1389 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻃ ، ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
"
طﺎﺒﺗرا رد ﻞﻏﺎﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
"ﺎﻫ ﻪﻄﺑار ، ﻲﻨﻌﻣ ﺖﺒﺜﻣ ي و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﺑ يراد
ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﻞﻏﺎﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ .
ﺮﻴﻣرﺎﭘ ا و ﻳ
1ﺖﺴ ) 1993 ( د ار ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ نﺎﻴﻣ ر
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﺺﺼﺨﺘﻣﺮﻴﻏ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ي
درﻮﻣ ﻮﻳﺎﻫوا ﺖﻟﺎﻳا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﺖﻳﺎﺿر ،ﻖﻴﻘﺤﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ .
و ،ﺎﻳاﺰﻣ و قﻮﻘﺣ ،رﺎﻛ ﺖﻌﻴﺒﻃ ،نارﺎﻜﻤﻫ ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ زا ار نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﺷ يﺎﻘﺗرا زا ار نﺎﻧآ ﻲﺘﻳﺎﺿرﺎﻧ شادﺎﭘ ،ﻲﻠﻐ
ﺣا يﺎﻫ شور ،ﻲﻟﺎﻤﺘ
رﺎﻛ داد نﺎﺸﻧ تﺎﻃﺎﺒﺗرا و .
2ﺎﻳﺎﻛ ) 1995 ( ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نﺎﻴﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
يرﺎﻛ تﺮﻬﺷ ،رﺎﻛ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ زا ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﺖﺳد مﺎﺠﻧا ﻪﻛ ﻲﻣ
ﻪﻔﻴﻇو ﺮﻈﻧ زا ماﺮﺘﺣا ﺐﺴﻛ ،ﺪﻨﻫد ي
مﺎﺠﻧا ﻪﺑ
،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﮕﻳﺎﭘ ،ﺎﻳاﺰﻣ و قﻮﻘﺣ ،ءﺎﻘﺗرا ،ﻲﻠﻐﺷ ﻦﻴﻣﺄﺗ ،هﺪﻴﺳر ﺧ ﻲﻓﺎﻛ ﺖﻳﺎﺿر ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و راﺪﺘﻗا ﻦﺘﺷاد و ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻣﺪ
ﺪﻧراﺪﻧ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا. ﻪﻴﻛﺮﺗ رد ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ﻴﻌﻗﻮﻣ زا ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺳﺎﻨﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﻠﻐﺷ ﺖ .
ﺲﻴﻠﻴﮕﻴﺴﺗ و سﻮﻴﻠﺘﺳﺎﻛ ،ﺎﻴﮔﻮﺗ ) 3
2004 ( ناﺰﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
نﺎﻧﻮﻳ رﻮﺸﻛ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻪﺘﻓﺎﻳ .
يﺎﻫ ﺎﺘﻛ ﻦﻳا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ نﺎﻧآ ﺶﻫوﮋﭘ ناراﺪﺑ
ﻴﻫﺎﻣ زا ار ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ و يرﺎﻛ ﻂﻳاﺮﺷ ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ،رﺎﻛ ﺖ
ﻪﺘﺷاد ءﺎﻘﺗرا ﻂﻳاﺮﺷ و قﻮﻘﺣ زا ار ﺖﻳﺎﺿر ناﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺪﻧا
.
ﻮﻠﮕﻴﺑ ) 4
2012 ( ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد
ﺘﻛ ﻲﻠﻐﺷ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناراﺪﺑﺎ
ﻫ و ﻞﻴﺑدرا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎ
ر ﻪﻄﺑا ﻲﮔﮋﻳو ﺎﺑ نآ ي ﺖﺧادﺮﭘ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ
. ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺮﻴﻐﺘﻣ رد ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ
» ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ «
رد
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رد و ،ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺢﻄﺳ
» ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ
» « ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يﺎﻫ
يدﺮﻓ « ﺪﻧراد راﺮﻗ ﻲﻄﺳﻮﺘﻣ حﻮﻄﺳ رد .
ﻢﻫ لﻮﻃ ،ﻦﺳ نﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭼ
ﻴﻌﺿو ﻦﻴﺑ ﺰﻴﻧ و ،شزﻮﻣآ ﺢﻄﺳ ﺰﻴﻧ و لﺎﻐﺘﺷا تﺪﻣ ﺖ
و ﻞﻫﺄﺗ
ﻪﻄﺑار ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺢﻄﺳ دراد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ ي
. ﺞﻳﺎﺘﻧ
و نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا
1 Parmeer & East
2 Kaya
3 Togia, Koustelios & Tsigilis
4 Biglu
دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ نادﺮﻣ .
ﻞﻫﺄﺘﻣ نﺎﻧز ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺢﻄﺳ
ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻞﻫﺄﺘﻣ نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا ﺪﺳر
ﺪﺷﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻪﻧﺎﺧ رد نﺎﻧز لﺎﻐﺘﺷا ﻞﻴﻟد .
1ﮓﻨﭘ ) 2014 ( ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻃ ﻪﻄﺑار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ يا
ي يدﻮﻨﺸﺧ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻠﻐﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
ﺖﺳا . لﺪﻣ ﻚﻳ ﺎﺑ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد يو تﻻدﺎﻌﻣ يزﺎﺳ
يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﻪﺒﻨﺟ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ2
ﺮﺑ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﺮﻴﺛﺄﺗ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ .
ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ يو
ﻣ تﺎﻴﺋﺰﺟ يزﺎﺳاﺪﺟ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ سﺎﻴﻘ
نآ ،ﻲﻠﻐﺷ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ و ﻲﻧورد ياﺰﺟا ﻪﺑ ار
هدﺮﻛ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻧوﺮﻴﺑ
، ﻪﺒﻨﺟ رد و نآ ﻲﻋﺮﻓ يﺎﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ار
داد راﺮﻗ . زا ﻲﺻﺎﺧ ﺐﻧاﻮﺟ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ يو ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ
دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻠﻤﻋ تﺪﺷ ﻪﺑ ﻲﻧورد ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ورد ﺶﻴﭘ و هداد راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار داﺮﻓا ﻲﻧ ﻲﻣ ﻲﻨﻴﺑ
ﺪﻨﻛ . هﮋﻳو ﻪﺑ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻦﻳا ﻲﻣ ﺎﻫ ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار زا ﻊﻣﺎﺟ كرد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻜﻤﻋ و دﻮﺷ ﻊﻗاو ﺪﻴﻔﻣ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
.
ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﺪﻫد
، ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺶﻘﻧ يدﺪﻌﺘﻣ يدﻮﻨﺸﺧ ﺎﺑ ﻲ
نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﻨﻛرﺎﻛ رد ار ﻲﻠﻐﺷ ﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﮔاﺪ
هداد راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ
،ﺪﻧا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﻲﻟو نﺎﻨﻛرﺎﻛ نﺎﻴﻣ رد ﺎﻫ
ﺖﺳا كﺪﻧا راﺪﺑﺎﺘﻛ
، ﺻﻮﺼﺨﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﭻﻴﻫ ﻖﻘﺤﻣ ًﺎ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺎﻫ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ راﺪﺑﺎﺘﻛ نادﺮﻣ و نﺎﻧز نﺎﻴﻣ رد ار
دﺮﻜﻧ . ﺶﻫوﮋﭘ ا رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺰﻴﻧ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳ
و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ...
ﻪﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ
هداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﺪﻧا
. ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﻴﻟوا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺳر
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻄﺑار ﻲﺒﻴﻛﺮﺗ ﺶﻘﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻲﮔﮋﻳو و ﻲﻠﻐﺷ ﺖﻴﻌﻤﺟ يﺎﻫ
رد ار ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﺎﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
ز ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نﺎﻴﻣ دﺮﻣ و ن
، ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺪﻫد
.
فﺪﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺿﺎﺣ ﻲﺳرﺮﺑ
،ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ
ﻲﻠﻐﺷ و ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﺑ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ
هﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ يﺎﻫ
ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﺘﻟود ﺎﺑ
لﺮﺘﻨﻛ
،ﻦﺳ ناﺰﻴﻣ آرد
،ﺪﻣ تﻼﻴﺼﺤﺗ و
1 Peng
2 structural equation modeling (SEM)
ناﺰﻴﻣ ﻘﺑﺎﺳ ﻪ ي نﺎﻧآ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ :
1 . ﻦﻴﺑ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
، و ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﺪﻬﻌﺗ
ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نز
و دﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو
؛دراد
2 . ﻦﻴﺑ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نز
و دﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو
؛دراد
3 . ﻦﻴﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
نز و دﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو
؛دراد
4 . ﻦﻴﺑ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نز
و دﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو
؛دراد
5 . ﻦﻴﺑ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻔﻃﺎﻋ
ناراﺪﺑﺎﺘﻛ نز
و دﺮﻣ رد
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو
؛دراد
6 . ﻦﻴﺑ ﺦﺴﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
نز و دﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ يﺎﻫ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو
؛دراد
7 . ﻦﻴﺑ يدﺮﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ناﺪﻘﻓ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
نز و دﺮﻣ رد
ﻛ ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو دراد .
شور ﺶﻫوﮋﭘ
شور ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ زا عﻮﻧ ﺲﭘ يداﺪﻳور )
ﻲﻠﻋ - ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يا (
ﺖﺳا . ﻪﻌﻣﺎﺟ يرﺎﻣآ ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﻴﻠﻛ ناراﺪﺑﺎﺘﻛ
ﺨﺑﺎﺘﻛ ﻪﻧﺎ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﺮﻬﺷ
ناﺮﻬﺗ ﻪﻛ لﺎﺳ 90 لﻮﻐﺸﻣ ﻪﺑ رﺎﻛ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻧﻮﻤﻧ شور زا ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ
ﻪﺷﻮﺧ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يا .
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ نﺎﻴﻣ زا اﺪﺘﺑا ﻪﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ يﺎﻫ
ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا هﺎﮕﺸﻧاد ﺪﻨﭼ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد
، ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ نﺎﻴﻣ زا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ هﺪﻜﺸﻧاد يﺎﻫ
ﻧاد يا هﺎﮕﺸ ،ﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻳﺎﻫ
، ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺪﻜﺸﻧاد ﺮﻫ رد و
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ هوﺮﮔ ﻲﻓدﺎﺼﺗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻞﻣﺎﺷ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ 128
) 62 و دﺮﻣ 66 نز (
ﺖﺳاراﺪﺑﺎﺘﻛ .
6 ،ﻢﻠﭙﻳد ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺮﻓا ﺪﺻرد 9
،ﻢﻠﭙﻳد قﻮﻓ ﺪﺻرد
71 و سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺻرد 14
سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﺻرد ﺑ ﺪﺷرا
ﺪﻧدﻮ . ﺲﭙﺳ
ﺶﺳﺮﭘ و ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ سﺎﻴﻘﻣ ،ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ﻢﻫ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ اﺮﺟا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻀﻋا نﺎﻴﻣ رد نﺎﻣز
ﺪﺷ . سﺎﻴﻘﻣ زا ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد
ﺶﺳﺮﭘ زا و ،ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻞﻐﺷ ﻪﻣﺎﻧ
18 ﻪﻳﻮﮔ يا نﻮﺴﻧوﺮﻳآ و
اﺮﮕﻳد ن ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
نارﺎﻜﻤﻫ و نﻮﺴﻨﻳﺮﻳآ
، 1989 ( .
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ
» يﺪﺷرا « ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻒﻴﺼﻨﺗ و خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ 91
./
و 87 / 0 ﻢﻫ و ، ﻦﻴﻨﭼ
سﺎﻴﻘﻣ خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ ﻠﻛ ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ
ار ﻲ 91 / 0 و
ﻲﻣ ار ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ ﻪﻛ ﻲﻠﻛ هدﺎﻣ ﻚﻳ ﺎﺑ ار نآ رﺎﺒﺘﻋا ﺪﺠﻨﺳ
69 / 0 دروآ ﺖﺳد ﻪﺑ )
،يﺪﺷرا 1386
.(
ناﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ
ﺶﺳﺮﭘ زا ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻪﻣﺎﻧ
22 ﻪﻳﻮﮔ ﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ يا ﻲ
ﺶﻠﺴﻣ و نﻮﺴﻜﺟ ﺶﺠﻨﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ هﺪﻳﺪﭘ ،ﻲﻧﺎﺠﻴﻫ
يﺎﻫ
ﺼﺨﺷ ﺖﻴ ﭼ رد ﻲﺼﺨﺷ ﻖﻘﺤﺗ ناﺪﻘﻓ و ﻲﻳادز بﻮﭼرﺎ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫ و ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ يا
هوﺮﮔ رد ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻪﻓﺮﺣ يﺎﻫ
ﻪﺑ يا ﺑ رﺎﻛ هدﺮ
ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
،نﻮﺴﻜﺟ و ﺶﻠﺴﻣ 1981
.(
نﺎﻧآ
خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ار نﻮﻣزآ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ياﺮﺑ
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﻲﮕﺘﺴﺧ 90
/ 0 ﺖﻴﺼﺨﺷ ﺦﺴﻣ ، 79
/ 0 ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ناﺪﻘﻓ و
يدﺮﻓ 71 / 0 ﺪﻧا هداد شراﺰﮔ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ
ﺺﺧﺎﺷ زا
،ﻲﻧاواﺮﻓ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻣآ شور و ﺎﻫ فاﺮﺤﻧا ،ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺪﻨﭼ ﺲﻧﺎﻳراﻮﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ و رﺎﻴﻌﻣ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﻴﻐﺘﻣ
. ﻢﻫ ﻦﻴﻨﭼ
ﺶﺳﺮﭘ زا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ ﺶﺠﻨﺳ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
15 ﻪﻳﻮﮔ ﺪﻬﻌﺗ يا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
يدوﺎﻣ ﺮﺗرﻮﭘ و زﺮﻴﺘﺳا ، )
1979 ( ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺦﺳﺎﭘ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا يﺎﻫ سﺎﻴﻘﻣ يور ﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ
7 ﻪﺟرد ﺺﺨﺸﻣ يا
ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﮔ .
» يﺪﺷرا « ﺶﺳﺮﭘ رﺎﺒﺘﻋا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻬﺟ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﻔﻃﺎﻋ ﺪﻬﻌﺗ سﺎﻴﻘﻣ زا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ﻣ و ﻦﻟآ
ِﻴ ﺮ دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا
، ﻪﺑ و
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ 69
/ 0 ) 001 / 0
P<
( ﺖﺳد سﺎﻴﻘﻣ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ
ﺖﻓﺎﻳ ) ،ﺮِﻴﻣ و ﻦﻟآ 1990
.(
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺐﻳاﺮﺿ
ﻪﺑ ﻒﻴﺼﻨﺗ و خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ زا ﺐﻴﺗﺮﺗ
89 / 0 و 88 / 0 ﺤﻣ ﻪﺒﺳﺎ
ﺪﻳدﺮﮔ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﺑ ﻨﻣ رﻮﻈ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻴﺿﺮﻓ يﺎﻫ
،ﺶﻫوﮋﭘ هداد
يﺎﻫ ﻞﺻﺎﺣ زا
ياﺮﺟا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ يﺎﻫ ﺪﻬﻌﺗ
،ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ يدﻮﻨﺸﺧ
ﻲﻠﻐﺷ و
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﺮﺑ 128 ﺮﻔﻧ راﺪﺑﺎﺘﻛ نز و
،دﺮﻣ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا
مﺮﻧ راﺰﻓا سا سا ﻲﭘ سا و
نﻮﻣزآ ﻞﻴﻠﺤﺗ راﻮﻛ ﺲﻧﺎﻳ ﺪﻨﭼ
يﺮﻴﻐﺘﻣ درﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . رد لوﺪﺟ 1 ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ هوﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﺸﻧ هداد هﺪﺷ ﺖﺳا . نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﻛ
رد لوﺪﺟ 1 ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺳا
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﺳ نﺎﻧز 68 / 35 و ،
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﺳ نادﺮﻣ 27 / 37 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻘﺑﺎﺳ ﻪ ي رﺎﻛ رد
نﺎﻴﻣ نادﺮﻣ 80 / 11 و رد نﺎﻧز 86 / 10 ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
لوﺪﺟ
1 . ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺎﻨﺷ ﻲﺘﺧ هوﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻴﻌﻤﺟ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻦﺳ دﺮﻣ
27
/ 37 16
/ 6 62
نز 68
/ 35 14
/ 7 66
ﻞﻛ 45
/ 36 70
/ 6 128
ﻪﻘﺑﺎﺳ رﺎﻛ دﺮﻣ
80
/ 11 66
/ 5 62
نز 86
/ 10 81
/ 5 66
ﻞﻛ 32
/ 11 73
/ 5 128
رد لوﺪﺟ 2 ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻴﻐﺘﻣ يﺎﻫﺮ ﺶﻫوﮋﭘ رد نﺎﻧز و نادﺮﻣ
،
ياﺮﺑ ﺮﻫ ﻚﻳ زا هوﺮﮔ يﺎﻫ نز و دﺮﻣ نﺎﺸﻧ هداد هﺪﺷ ﺖﺳا .
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﻛ رد لوﺪﺟ ﺰﻴﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺳا
، ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ
ياﺮﺑ نادﺮﻣ 48 / 42 و ياﺮﺑ نﺎﻧز 03 / 46
، ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
ياﺮﺑ نادﺮﻣ 74 / 69 و ياﺮﺑ نﺎﻧز 96 / 69
، ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ياﺮﺑ
نادﺮﻣ 53 / 66 و ياﺮﺑ نﺎﻧز 18 / 56
، ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻔﻃﺎﻋ
ياﺮﺑ
نادﺮﻣ 17 / 33 و ياﺮﺑ نﺎﻧز 42 / 27
، ﺦﺴﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ ياﺮﺑ
نادﺮﻣ
01 / 13 و ياﺮﺑ نﺎﻧز 48 / 10
، و ناﺪﻘﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يدﺮﻓ ياﺮﺑ نادﺮﻣ 33
/ 20 و ياﺮﺑ نﺎﻧز 27 / 18 ﺑ ﻪ ﺖﺳد ﺪﻣآ .
لوﺪﺟ 2 . ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ
يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
فاﺮﺤﻧا رﺎﻴﻌﻣ داﺪﻌﺗ
يدﻮﻨﺸﺧ ﻲﻠﻐﺷ دﺮﻣ
48 / 42 52
/ 7 62
نز 03
/ 46 59
/ 6 66
ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ دﺮﻣ
74 / 69 54
/ 8 62
نز 96
/ 69 85
/ 7 66
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻠﻐﺷ
ﻞﻛ دﺮﻣ
53 / 66 47
/ 13 62
نز 18
/ 56 50
/ 17 66
ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ﻲﻔﻃﺎﻋ
دﺮﻣ 17
/ 33 35
/ 9 62
نز 42
/ 27 22
/ 11 66
ﺦﺴﻣ ﺖﻴﺼﺨﺷ دﺮﻣ
01 / 13 33
/ 3 62
نز 48
/ 10 05
/ 4 66
ناﺪﻘﻓ ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ يدﺮﻓ دﺮﻣ
33 / 20 94
/ 8 62
نز 27
/ 18 66
/ 11 66
تﺎﺟرﺪﻨﻣ لوﺪﺟ
3 نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ ﻦﻴﺑ ود هوﺮﮔ دﺮﻣ و نز
زا ظﺎﺤﻟ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ،ﻲﻠﻐﺷ يدﻮﻨﺸﺧ
،
رد ﺢﻄﺳ 002 / 0
P= توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ يراد دﻮﺟو دراد . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻴﺿﺮﻓ ﻪ ي
وا ل ﺶﻫوﮋﭘ ﺗﺄ ﺪﻴﻳ ﺪﺷ . ﺮﺑ ﻦﻳا سﺎﺳا ﺖﻳﺎﺿر ﻦﻴﺑ
ﺎﺳ ﺪﻬﻌﺗ و ﻲﻠﻐﺷ ﻲﮔدﻮﺳﺮﻓ ،ﻲﻠﻐﺷ دﺮﻣ و نز ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻲﻧﺎﻣز
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
. ﺎﺑ دﻮﺟو ﻦﻳا ﻲﻣ
ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻛ ﻪ ﻞﻗاﺪﺣ رد ﻲﻜﻳ زا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ
ﻪﺘﺴﺑاو ﻦﻴﺑ ود هوﺮﮔ توﺎﻔﺗ ﻲﻨﻌﻣ يراد دﻮﺟو دراد ﻪﻛ ﺖﻬﺟ
ﻲﭘ ندﺮﺑ ﻪﺑ ﻦﻳا توﺎﻔﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ راﻮﻛ ﺲﻧﺎﻳ ﻚﻳ ﻪﻫار رد ﻦﺘﻣ
اﻮﻜﻧﺎﻣ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﺻﺎﺣ زا نآ رد لوﺪﺟ 4 جرد هﺪﺷ
ﺖﺳا .
لوﺪﺟ 3 . ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻞﺻﺎﺣ زا ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ اﻮﻜﻧﺎﻣ ﺮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ درﻮﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ لﺮﺘﻨﻛ
،ﻦﺳ ﻪﻘﺑﺎﺳ رﺎﻛ و تﻼﻴﺼﺤﺗ
مﺎﻧ نﻮﻣزآ راﺪﻘﻣ
Df F
ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺎﻄﺧ Df
ﺢﻄﺳ ﻲﻨﻌﻣ يراد
ﺮﺛا ﻲﻳﻼﻴﭘ
Pillai's Trace
018 / 0 447
/ 0 5
119
002
/ 0
ياﺪﺒﻣﻻ ﺰﻜﻠﻳو
Wilks' Lambda
982 / 0 447
/ 0 5
119
002
/ 0
ﺮﺛا ﮓﻨﻴﻠﺘﻫ
Hotelling's Trace
019 / 0 447
/ 0 5
119
002
/ 0
ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻪﺸﻳر
ر ي
Roy's Largest Root
019 / 0 447
/ 0 5
119
002
/ 0
نﺎﻤﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﻛ رد لوﺪﺟ 4 رد نﻮﺘﺳ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ
ﻲﻨﻌﻣ يراد ﺺﺨﺸﻣ ﺖﺳا
، توﺎﻔﺗ ود هوﺮﮔ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ
» ﻮﻨﺸﺧ يد
ﻲﻠﻐﺷ
« ﻲﻨﻌﻣ راد ) 011 / 0
P= ( ﺖﺳا .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪﻴﺿﺮﻓ
ود م ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﺪﺷ
، يدﻮﻨﺸﺧ ﻦﻴﺑ ﻲﻨﻌﻳ
ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ دﺮﻣ و نز ناراﺪﺑﺎﺘﻛ ﻲﻠﻐﺷ ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد يﺎﻫ
دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ .
رد ﺮﻴﻐﺘﻣ
» ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ
« ﻦﻴﺑ نﺎﻧز و نادﺮﻣ
