دﺎﻨﺘﺳا : ﻦﺴﺤﻣ ،يﺮﻈﻧ )
1398 .(
ﺮﻴﺑدﺮﺳ ﻦﺨﺳ :
ﺶﻫوﮋﭘﺪﺿ و ﺶﻫوﮋﭘ ـ شزﻮﻣآﺪﺿ و شزﻮﻣآ ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ.
11 ) 3 ( ، 457 - 458 .
---
،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ 1398
، هرود 11 هرﺎﻤﺷ ، 3 ﺺﺻ ، . 457 - 458
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد©
ﻴﺑدﺮﺳ ﻦﺨﺳ ـ
ﺮ
يﺮﻈﻧ ﻦﺴﺤﻣ
ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هوﺮﮔ ،رﺎﻴﺸﻧاد .
ﻪﻣﺎﻧﺎﻳار
mohsen.nazari@ut.ac.ir :
ﺪﺿ و شزﻮﻣآ شزﻮﻣآ
– ﺪﺿ و ﺶﻫوﮋﭘ ﺶﻫوﮋﭘ
ﻪﻛ ﻲﺜﺣﺎﺒﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻪﺑ ًاﺮﻴﺧا
داﺮﻓا زا يرﺎﻴﺴﺑ يﺮﻜﻓ ﻪﻏﺪﻏد و لاﺆﺳ هﺪﺷ ﻞﻳﺪﺒﺗ
ناﺮـﻳا رد شزﻮـﻣآ اﺮـﭼ ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ، ﻪـﺑ
رﻮﺸﻛ هزاﺪﻧا ﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ ي راﺬﮔﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺖﺴﻴﻧ و ﺶﻫوﮋﭘ اﺮﭼ ﺎﻫ
ﺮﺑرﺎﻛ رﻮﺸﻛ رد يد
ﺘﺴﻴﻧ ﺪﻨ ؟ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺑ رﻮـﺸﻛ ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد مﺎﻈﻧ رد
،
زا ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻴﻧد ﻲﺳرد نﻮﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗزور ﻲﻣ
دﻮﺷ
، ﺪﺣاو داﺪﻌﺗ ﺎﻫ
ﻲﺳرد ي نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
ﺮﺘﺸﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد زا ﺎﻫ
ﺎﻴﻧد ي و ﺖﺳ تﺎﻋﺎﺳ
ﻲﻧﻻﻮﻃ ياﺮﺑ يﺮﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ هداد صﺎﺼﺘﺧا شزﻮﻣآ
، ﺮﺛا يراﺬﮔ آ ﺐﺴﻛ رد ن و
رﺎﻛ ﺎﻫ و ﺮﻳﺎﺳ ﺖﺴﻴﻧ سﻮﺴﺤﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﻛرا .
رد ﺚﺤﺑ ﻦﻴﻤﻫ صﻮﺼﺧ
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و ﺶﻫوﮋﭘ رﻮﺸﻛ نا
ﻢﻫ ﺖﺳا قدﺎﺻ .
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ شور ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ زا
ﺎﻫ ﻲـﺸﻫوﮋﭘ ي
هﺮﻬﺑ ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ و هداد ار ﺎﻫ مﺮﻧ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﺎﺑ راﺰﻓا
ﺎﻫ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲﻣ
،ﺪﻨﻨﻛ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺎﻣا زا
هدﺎﻔﺘﺳا ندﺮﻜﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎـﻫ
ﻂـﺳﻮﺗ
ﻲﻳاﺮﺟا ناﺮﻳﺪﻣ ﻪﻠﮔ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻳاﺮﺟا ناﺮﻳﺪﻣ و ﺶﻫوﮋﭘ
ﺎﻫ ار يدﺮﺑرﺎﻛ ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻧاد .
ﺶﻫوﮋـﭘ رﺎـﻛ ﻲـﺟوﺮﺧ ﺎـﻫ
ي رﻮـﺸﻛ
،
حﺮﻃ ﺎﻫ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ي كﺎﺧ
هدرﻮﺧ ﻪﺴﻔﻗ و ناﺮﻳﺪﻣ قﺎﺗا رد ﺎﻫ
نﺎﻳﺎﭘ ﻞﻳﻮﻃ ي ﻪﻣﺎﻧ
ﺎﻫ ﻪـﻧﺎﺨﺑﺎﺘﻛ رد ﺎـﻫ
هﺎﮕـﺸﻧاد ي ﺎـﻫ
و رﻮـﺸﻛ ي
ﻠﺠﻣ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ ﻪ
يﺎﻫ ﻲﺟرﺎﺧ و ﻲﻠﺧاد ﺖﺳا
ﻢﻬﻣ دﺮﻛرﺎﻛ ﻪﻛ آ
ﺎﻬﻧ
، يﺪﻌﺑ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﺳا
.
لﺎﺳ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﻫ
مﺎﻈﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ و ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣآ ﺎﻫ
ناﺮﻳا ﻲﺷزﻮﻣآ ي
، ﺎﺴﻣ يﺮﻜﻓ ﻪﻏﺪﻏد و ادﺎﻧﺎﻛ و ﺎﭘورا ﺋ
و ﻪـﻌﻣﺎﺟ ﻞ
ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد مﺎﻈﻧ
، ﻦﺘﻣ ﻦﻳا ةﺪﻧرﺎﮕﻧ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻦﺷور
،شزﻮﻣآ رﺎﻨﻛ رد ﺎﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﻛ شزﻮﻣآ ﺪﺿ
ﺎﻫ دﻮـﺟو ﺰﻴﻧﻲﻳ
دراد ﻪﻛ رﺎﺛآ ﻢﻛ ار شزﻮﻣآ ﻲﺜﻨﺧ و ﮓﻧر
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﻦﻴـﻤﻫ
ﺶﻫوﮋـﭘ رﺎـﻨﻛ رد رﻮـﻃ ،
ﺶﻫوﮋـﭘ ﺪـﺿ ﺎـﻫ
ﺮـﺛا ﻪـﻛ ﻢـﻳرادﻲﻳ
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﻢﻛ ار رﻮﺸﻛ ي ﮓﻧر
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻴﻛ ﺮﺑ و ﻔ ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣآ ﺖﻴ ﺎﻫ
رﻮﺸﻛ ي ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
دراﺬﮔ . ﺑ نﺎﻴﺑ ﻪ ﺮـﮕﻳد
، ﻲـﺟوﺮﺧ
شزﻮﻣآ و ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺛا
مزﻻ يراﺬﮔ دراﺪﻧ ار
.
شزﻮـﻣآ و ﺶﻫوﮋــﭘ ﻤﺘــﺴﻴﺳﻮﻛا
ﺖـﺳاﻲ يذ و ناﺮﮕﻳزﺎـﺑ ﻪــﻛ نﺎــﻌﻔﻧ
و نﺎﻳﻮﺠــﺸﻧاد و ﺪــﻧراد ﺶـﻘﻧ نآ رد يدﺎــﻳز
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ نآ رد
و ﻲﺷزﻮﻣآ ﺮﻔﺳ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﺐﺴﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ و دﺎﺘـﺳا و سﻼﻛ ﺮﻔﺳ ﻦﻳا رد زا ﻪـﻄﻘﻧ ود
طﺎـﻘﻧ
ﺮﻔﺳ ﻦﻳاسﺎﻤﺗ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻫ دﺮﻛرﺎﻛ ﻲﻔﻨﻣ يذ ﺮﻳﺎﺳ سﺎﻤﺗ طﺎﻘﻧ ﺮﻳﺎﺳ و نﺎﻌﻔﻧ ﻲﻣ
دﺮﻛرﺎﻛ ﺪﻧاﻮﺗ ﺎﻫ
و شزﻮـﻣآ ﺖـﺒﺜﻣ ي
ﻲﺜﻨﺧ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﻛ
و ﺪﺿ ﻪﺑ و شزﻮﻣآ ﺪﺿ
ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺶﻫوﮋﭘ ﻮﺷ
د .
ﺮﻴﺑدﺮﺳ ﻦﺨﺳ :
ﺶﻫوﮋﭘﺪﺿ و ﺶﻫوﮋﭘ ـ شزﻮﻣآﺪﺿ و شزﻮﻣآ
458
سرد سﻼﻛ ﻂﻘﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺴﻴﻧ
دﺎﺘﺳا و بﺎﺘﻛ زا ﺎﻬﻨﺗ نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد و
ﻲـﻤﻧ شزﻮـﻣآ ﺪـﻨﻨﻴﺑ
. زا يرﺎﻴـﺴﺑ آ
شزﻮـﻣ ﺎـﻫ و
يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺎﻫ
هﺪﻫﺎﺸﻣ يا ﻲﻤﺳر ﺮﻴﻏ يﺎﻫ يﺮﻴﮔدﺎﻳ و ﺪﻨﺘﺴﻫ
ﻲﻔﻨﻣ ترﻮﺻ رد ﻪﻛ ندﻮﺑ
، ﺪﺿ شزﻮﻣآ ﻲﻘﻠﺗ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﻢﻈﻧ
آ دﺎﺘﺳا ﻲﺷزﻮﻣ ،
ناﺪﻨﻣرﺎﻛ رﺎﺘﻓر ،
ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻫ راﻮﻳد ﻲﺘﺣ و هﺪﻜﺸﻧاد ﻲﻳاﺮﺟا ي ﺎﻫ
هﺎﮕﺸﻧاد ﻂﻴﺤﻣ ي ﺎﻫ
، ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﻨ ﺪ شزﻮـﻣآ ﺶﻘﻧ و
ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺿ ﺎﻳ آ و شزﻮﻣ ﺪﺿ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
ﺶﻫوﮋﭘ رد ،
ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺿ ﻣ ﺶﻘﻧﺎﻫ
ﺆ ﺪﻧراد يﺮﺛ ،
ﻪﻛ يﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻪـﺑﺮﺠﺗ
ار دﻮـﺧ
هرادا ﻪـﺴﻔﻗ رد ﻂـﻘﻓ ﺎـﻫ
ﻲﻣ ﺪﻨﻴﺑ
؛ ﭘ ﻪﺟدﻮﺑ ﮋ ﻲﺸﻫو ﻪﻛ ﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ة
نآ ﻪﺑ ارا ﺋ ﻲﺘﻟود ناﺮﻳﺪﻣ رﺎﻛ نﻼﻴﺑ ﻪ صﺎـﺼﺘﺧا
ﻲـﻣ ﺪـﺑﺎﻳ
؛ ﺗﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ ﻪـﻛ ﻲ ﻲـﭙﻛ
هﺪﺷ
؛ﺪﻧا ﺖﻧار ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ ﻪﺟدﻮﺑ ﺺﻴﺼﺨﺗ رد ﺎﻫ
ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ي دراد دﻮﺟو
؛ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎﻫ نﺎﻳﺎﭘ و ﻪﻣﺎﻧ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ رﺎﻨﻛ رد نﺎـﺑﺎﻴﺧ و ﺪـﻳﺮﺧ
ﻲﻣ شوﺮﻓ ﺪﻧﻮﺷ
و ...
ﻪﺑ ﺪﺿ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﻞﻤﻋ ﻲﻳ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﺪﻧﻮﺷ
، ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪـﺑ
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻲﺑﺎـﻳزرا مﺪـﻋ ﻞـﻴﻟد
ﻞﻤﻋ رد ﺶﻘﻴﻘﺤﺗ ،
ﺑ ياﺮ يﻮﻗ رﺎﻛ ﻪﺋارا ﻲﺑ
هﺰﻴﮕﻧا دﻮﺷ .
ﺮﺛا ياﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣآ يراﺬﮔ هوﻼﻋ
ﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﺛﺆﻣ ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣآ ﺮﺑ
، ﺪﻳﺎﺑ
ﺪـﺿ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪﺑ و شزﻮﻣآ
ﺪﺿ ﻪﺟﻮﺗ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ دﺮﻛ
دﺮﻜﻠﻤﻋ ﺖﺒﺜﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺗ آ
ﻧ ﻲﺜﻨﺧ ﻲﺸﻫوﮋﭘ و ﻲﺷزﻮﻣ دﻮﺸ
. ﺪﻳﺎﺑ ،ﺮﻴﺴﻣ ﻦﻳا رد شزﻮـﻣآ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ
ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ و ناﻮﻨﻋ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ سﺎـﻤﺗ طﺎﻘﻧ ﺎﺑ ﻲﺷزﻮﻣآ و ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺮﻔﺳ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺸﻘﻧ و ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا يﺎـﻤﻨﻫار ار
ﻢﻴﻫد راﺮﻗ دﻮﺧ .
ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﺸﻛ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ﺪﺿ
شزﻮﻣآ ﺎﻫ ﺪﺿ و ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ار ﺪﻨﻨﻛ
ﺎﺗ ﺮﻴﺛﺄﺗ آ رد ﺶﻫوﮋـﭘ و شزﻮـﻣ
رﻮﺸﻛ هﺮﻬﺑ و ﺪﻨﻜﻧﺖﺸﻧ
يرو و ﺎﻣﺮﺳ ﻪﻳ رد يراﺬﮔ آ
ﺪـﺑﺎﻳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣ .
و ﻲـﺷزﻮﻣآ ﻪـﺑﺮﺠﺗ ﺮﻔـﺳ ﻪـﺸﻘﻧ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺑ ﺪﻳﺎﺑ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و نﺎﻳﻮﺠﺸﻧاد
ﻦﻳوﺪﺗ ﻲﺗرﻮﺻ دﻮﺷ
ﻪﻛ ﺮﻴـﺴﻣ سﺎـﻤﺗ طﺎـﻘﻧ ﻞـﻛ آ
ﺶﻫوﮋـﭘ و شزﻮـﻣ ،
يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﺖﺒﺜﻣ ﺪﺷﺎﺑ و نآ رﺎﻨﻛ رد
، ﺮﻴﺛﺄﺗ تا ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ﻲﻔﻨﻣ يﺮﻴﮔدﺎﻳ رﺎﺛآ و
ﺪﺳﺮﺑ . ﺮﻴـﺴﻣ ﻦﻳا رد
ﺪﻳﺎﺑ يذ ﻪﻤﻫ ناﺮﮕﻳزﺎﺑ و نﺎﻌﻔﻧ حﻼﺻا
ﺪﻧﻮﺷ و ﻂﻴﺤﻣ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا آ
ﺶﻫوﮋﭘ و شزﻮﻣ ﻪﺑ
ﺖﻤﺳ ﭘ و شزﻮﻣآ ﮋ
ﺶﻫو ﺮﺛا راﺬﮔ
ﺴﻣ و ﺌ ﺖﻴﻟﻮ لﺎﻌﻓ عﺎﻤﺘﺟا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺮﻳﺬﭘ دﻮﺷ
ﺪﺿ ﺎﺗ آ شزﻮﻣ ﺎﻫ ﭘ و ﮋ ﺶﻫو ﺎﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ترﺪﻗ .
يﺮﻈﻧ ﻦﺴﺤﻣ
ﻲﻧﺎﮔرزﺎﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻠﺠﻣ ﺮﻴﺑد ﺮﺳ
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ هﺪﻜﺸﻧاد
