سیاست‌گذاری در بزرگ‌شهر تهران: روش‌های واکاوی دوگانۀ یکپارچگی- غیریکپارچگی

۱5

ۀناگود یواک او :نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس

* یگچراپکیریغ -یگچراپکی

۲روپشناد یدبع هرهز ،^1**این میهاربا هدیحو

.ناریا ،نارهت ،یتشهب دیهش هاگشناد ،یزاسرهش و یرامعم هدکشناد ،یا هقطنم و یرهش یزیر همانرب هورگرایداتسا ^۱ .ناریا ،نارهت ،یتشهب دیهش هاگشناد ،یزاسرهش و یرامعم هدکشناد ،یا هقطنم و یرهش یزیر همانرب هورگ داتسا ^۲

)۹5/۱۲/۱۱ :ییاهن شریذپ خیرات ،۹5/۱۰/5 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ ییاه تــسایس :درادرارق یا هناگدنچ یاه تــسایس و اه میمصت ضرعم رد ،نارهت )رهــش نلاک( رهــش گرزب ،دنتــسه تردق یاراد درــفنم یراذگ تــسایس ۀزوــح کــی رد کــیره هــک یــتلود شــخب لــماوع یوــس زا عفانم ندرک هنیشیب لابند هب هک )یمومع شخب رد هاگ و( یصوصخ شخب رد اه هورگ و دارفا یاه میمصت نیا رد یرهــش تیریدم یراذگ تــسایس لــماوع یاه تــسایس و اــه میمصت و ،دنتــسه دوــخ یداــصتقا نایم یگنهامهان زورب ۀوقلاب ناکما زا ناشن ،یداضتم هاگ و هناگدنچ عفانم نینچ یریگ یپ .رهش گرزب هنوگچ کیره و ییاه هدیدپ و اه تیعضو ،رصانع هچ هک تــسا نیا هلاقم نیا هناگود شــسرپ .دراد اهنآ یگچراپکیریغ-یگچراپکی ۀناگود هاگدید زا نارهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس تیعضو یریگ لکــش رد رد هچراپکی یراذگ تــسایس دوجوم شناد تــسخن ۀلحرم رد ،هلاقم راک دنیارف رد .دنراذگرثا اه تــسایس .تسا هدش جارختسا ،»عبانم کیتامتسیس ینیبزاب« شور یریگراک هب اب ناهج رد اهرهش گرزب یزیر همانرب ،یروآدرگ نارهت رهش گرزب رد ناصصختم اب »هبحاصم« شور اب لیلحت زایندروم یاه هداد مود ۀلحرم رد نارهت رهش گرزب رد هک دهد یم ناــشن هلاقم درواتــسد .تــسا هدــش لیلحت »یعوضوم لیلحت« شور اب و یراذگ تسایس لوصا رارقتسا یگتسیاب ۀرابرد یراذگ تسایس لماوع نایم رد یعمج قفاوت نتفرگن لکش تشاگنا یرگزیمآ ،یراذگ تسایس یمسرریغ و یمسر رصانع لباقت هب یهجوت مک ای نتفرگ هدیدان ،هچراپکی ۀتــسویپ دنیارف کی رد یریگ میمصت نتفرگنرارق زین و ،دحاو یراذگ تــسایس اب هچراپکی یراذگ تــسایس .دنتسه یراذگ تسایس یگچراپکیریغ ۀدننکداجیا لماوع نیرت مهم ،یزیر همانرب

یدیلک یاه هژاو .نارهت ،هدیچیپ یاه متسیس ،یرهش گرزب یزیر همانرب ،ییاضف یزیر همانرب ،هچراپکی یراذگتسایس

رد هک ،»نارهت رهــش گرزب یزیر همانرب بوچراچ رد هــچراپکی یراذگ تــسایس« :ناونع اب لوا هدنراگن یارــتکد ۀلاــسر رب تــسا ینتبم هــلاقم نــیا * .تسا هدش عافد ۱۳۹4 رویرهش رد مود هدنراگن ییامنهار هب و یتشهب دیهش هاگشناد .E-mail: v_ ebrahimnia@sbu.ac.ir ،۰۲۱-۲۲4۳۱۶4۰ :ربامن ،۰۲۱-۲۹۹۰۲845 :نفلت :لوئسم هدنسیون**

۲8 - ۱7 تاحفص ۱۳۹۶ راهب ۱ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

۱۶

۱۳۹۶ راهب ۱ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

همدقم

،تلود زا لکــشتم( یــمومع شــخب ۀرادا یاه متــسیس راذــگ اــب ،اهنآ یناتــسا یاه هبعــش و اه هناخ ترازو لماــش ،هییارجا ۀوق ینعی بختنم یاهاروــش و یلحم عجارم ،هییاضق ۀوق ،یراذگ نوناق ۀوــق تشاگنا یوــس هب لیامت و یبتارم هلــسلس تیمکاح زا )نادنورهــش رد یزیر همانرب یاــجرباپ و نیتــسخن یاه نامرآ زا هــک ^۱»تــیعماج«

یمومع شخب یاهدرکراک زا ییادززکرمت هب ،دیآ یم رامــش هب ناهج رد یــبرغ یاــپورا یاهروــشک رد هــنوگرازاب یاهراکوزاــس یرــیگراک هب و اهروــشک نیا یمومع یاه شخب ،یدلایم۱۹7۰ ۀــهد زا ســپ نارود هک دنا هدش لیدبت یا هراپدنچ ^۲»یناسر تامدخ یاه یگدنیامن« هب یرتشیب یاه هزیگنا ،^۳»یشخب ینامزاس یاه میسقت« بوچراچ رد فادها هب یبایتسد ات دنراد دوخ ینامزاس دصاقم هب یبایتسد یارب این میهاربا ،روپشناد( یمومع شخب متسیس لک هب طوبرم رت هدرتسگ یراذگ تسایس رد هچراپکیریغ یاهریسم .)۶۰ ،۱۳۹۳ ، روپدومحم و ینتبم ییاــشگ لکشم یاهراکوزاــس« یگریچ اــب ،یمومع شــخب رد اه تفایهر نــیا رد :دوــش یم زین رتدیدــش ⁴»یطخ یاــه تفایهر رــب و یداــصتقا ،یــعامتجا یاه متــسیس یاــه یگژیو نــتفرگ هدیدان هــک نیا و اه متــسیس نآ رــصانع عوــنت و یــنوگ انوگ نوــچ ،یــطیحم یمــسرریغ و یمــسر ۀناگدنچ یاهداهن طــسوت رصانع نیا زا کیره دوخ یدرف یاه هرهب یــپ رد نوگ انوگ ینامز و یــیاضف حوطــس رد و هب طقف هن هــک دوــش یم رــجنم ییاه تــسایس نــیودت هــب ،دنتــسه و یــطیحم ،یــعامتجا یاه لکــشم اــب یــیورایور هــب رداــق یــیاهنت هک دنراد زــین یا هتــساوخان یبناج تارــثا هکلب ،دنتــسین یداــصتقا نینچ هک یتارثا .دننک یم داجیا ار اه لکــشم زا یدیدج یاه هخرچ -- یمومع شــخب ینامزاــس راتخاــس و یرهــش تموکح رب یــلماوع ۀرادا یگنوگچ رب -- یرهشارف و یرهش یزیر همانرب ورملق رد هژیو هب زا یزیر همانرب راکوزاس و شرگن ینوگرگد هب رجنم ،دنا هتشاذگ اهرهش

5»یرهش ییاضف یزیر همانرب« هب »یرهش نیمز دربراک یزیر همانرب«

و رگن تیلک و هــچراپکی یدرــکیور هــب لــسوت اب دناوتب اــت تــسا هدش یدبلاک ۀدودــحم کی رد هــک ییاه تیلاعف ناــیم طــباور تــیریدم ندوــشگ هــب ،دــنراذگ یم رثا اــه ناکم رــب و دــنهد یم یور کرتــشم

.دزادرپب ،یــطیحم -یعامتجا یــشخب نیب و هدــیچیپ یاه لکــشم هــک تــسا یرهــشارف و یرهــش یــیاضف یزــیر همانرب بوــچراچ رد شهوژپ مــهم یاــه هصرع زا یــکی هــب ،»هــچراپکی یراذگ تــسایس«

.تسا هدش لیدبت یرهشارف و یرهش ،یرهش درخ ۀیحان ۲۲ زا لکشتم ^۶نارهت )رهش نلاک ای( رهش گرزب و روــشک لک رد طلــسم یــسایس و یگنهرف ،یداــصتقا تــیعقوم اــب ناکم رب نوزــفا هک تــسا اه تیلاعف و اــهدرکراک دیدــش زــکرمت لــحم ؛اه هناخ ترازو لماــش ،هــیرجم ۀوــق ای( ⁷تلود یرــیگ میمصت زــکرمت زکرمت ناکــم ،هــییاضق و هــننقم ۀوــق ود ،)اــهداهن ریاــس اــه تنواعم رامــش هــب زــین روــشک رد یداــصتقا یاــه تیلاعف و یراذگ هیامرــس لماش ،هناگدنچ یراذگ تــسایس رصانع ،رهــش گرزب نیا رد .دیآ یم و میمصت دیلوت هب یشخب یراذگ تسایس رصانع یناتسا یاه هبعش .دنزادرپ یم نوگ انوگ یعوضوم یاه هزوح رد اهنآ یارجا و ،تسایس لماش ،رهــش گرزب نیا رد نادنورهــش بختنم یریگ میمصت لماوع یقوقح رظن زا هک دنتسه نارهت رهش یرادرهش و نارهت رهش یاروش نارهت رهــش تــیریدم و یزــیر همانرب رد مــهبم و نــشوران یــهاگیاج عبانم زا رادروــخرب و یــصوصخ شخب یرــیگ میمصت لــماوع .دــنراد یرــیگراک هب و عــیمجت ۀزــیگنا اــب زــین نارــهت رهــش گرزب رد یداــصتقا رد هژیو هب - ار ییاه هرهب و عفانم ،یداصتقا دوــس شیازفا و هیامرــس -نارهت رهش گرزب رد هدش هتخاس یاضف و نیمز ۀعسوتزاب و هعسوت فادها و عفانم دوجو هک تسا یتیعضو نینچ رد .دننک یم یریگیپ و اه میمصت نایم داضت و یگنهامهان ،یراگزاــسان ناکما ،نوگ انوگ هناگدنچ یراذگ تــسایس و یریگ میمصت لماوع نیا یاه تــسایس یارب یمومع شخب یوــس زا هک ییاه شــشوک .تــسا هدرک داجیا ار ریسم رد رهش گرزب نیا یراذگ تسایس راتخاس و متــسیس ندادرارق رد زــین تــسا هدش ماــجنا اه تــسایس یــگچراپکی تــیفرظ شــیازفا رب دوخ و هتفرگن رارق یراذگ تــسایس ۀتــسویپ دنیارف کی بوچراچ .تسا هدوزفا رهش گرزب نیا رد یگچراپکیریغ داجیا یاه هنیمز

فده

هتفرگرارق یواک او دروــم و حرطم هلاقم نــیا رد هناگود یــشسرپ ییاه هدیدپ و اه تیعضو ،رصانع هچ هک تسا نیا نتفای یپ رد هک رد هنوگچ کــیره و دنراذگرثا نارــهت رهــش گرزب یراذگ تــسایس رد هاگدید زا نارهت رهش گرزب رد یراذگ تــسایس تیعضو یریگ لکــش .دــننک یم لــمع اه تــسایس یــگچراپکیریغ-یگچراپکی ۀــناگود -یگچراپکی ۀــناگود تــیعضو نییبت هــلاقم نــیا فدــه ،خــساپ رد هب خــساپ رد .تــسا هدش نییعت نارهت رهــش گرزب رد یگچراپکی ریغ ود راک دنیارف ،هلاقم رد هیاپ شهوژپ فده هب یبایتــسد و شــسرپ نیا رد .)۱ رادوــمن( تــسا هدش یحارط هلاقم نیا یارــب یا هــلحرم

یریگراک هب اب هک تــسا یجاتنتسا یریــسم تــسخن ۀلحرم ،دنیارف یراذگ تسایس دوجوم شناد ،عبانم کیتامتــسیس ینیبزاب شور و یرــظن یاــه شهوژپ ،اهرهــش گرزب یزــیر همانرب رد هــچراپکی .تــسا هدومن جارختــسا ار ناــهج رد اهرهــش گرزب رــگید تاــیبرجت یاهزاین و لیلحت یلصا یاه هنیمز داهنــشیپ ،هلحرم نیا دادنورب ۀناگود هاگدــید زا نارــهت رهــش گرزب تــیعضو یــبایدر رد یــتاعلاطا ۀــلحرم رد .تــسا یراذگ تــسایس رد یــگچراپکیریغ -یــگچراپکی

۱7

یگچراپکیریغ -یگچراپکی ۀناگود یواک او :نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس

یریسم رد تسخن ۀلحرم رد هدش نییعت یتاعلاطا یاهزاین ،مود

8»هتفایراتخاــس-همین ۀــبحاصم« شور یرــیگراک هب اــب ییارقتــسا زین و )کیمداک آ( هناهوژپ شناد یاه هاگیاج رد سانــشراک دارفا اب ،هدش یروآدرگ نارهت رهش گرزب رد یراذگ تــسایس و یریگ میمصت یارب شور نیا زا .تسا هدش لیلحت ^۹»یعوضوم لیلحت« شور اب و یاه تیعضو و اهدادیور ،طباور هک ییاهوگلا یدنب تروص و فشک رهش گرزب یزیر همانرب رد یراذگ تــسایس راتخاــس رد هدنوــشرارکت ندومیپ درواتــسد .تــسا هدش هدافتــسا ،دننک یم نییبت ار نارهت یــیارچ و یتــسیچ تــیهام ییاــسانش هــلاقم رد دــنیارف نــیا رهــش گرزب یزــیر همانرب رد اه تــسایس یارــجا و یراذگ تــسایس .تسا یگچراپکی ریغ -یگچراپکی ۀناگود هاگدید زا نارهت

یسانش شور

ماجنا »یدروم ۀعلاطم« دربهار رایتخا اب هلاقم نیا ۀیاپ شهوژپ تفایهر تس ُجزاب یاهدربهار زا یکی یدروم ۀعلاطم .^۱۰تسا هدش ،یــسایس موــلع یاــه شهوژپ رد )Creswell, 2009, 16( یــفیک هک تــسا طبترم موــلع ریاــس و یرهــش تاــعلاطم ،یــسانش هعماج لیلحت دروــم دــحاو یــگدیچیپ و یدرــف هب رصحنم کرد نآ ۀــفیظو دــناوت یم یــنامز درــبهار نــیا .)Odendaal et al. 2014, 25( تــسا زا شــهوژپ یاه شــسرپ یــفیک شــهوژپ رد هــک دوــش هتفرگ راک هــب دنچ ای کی زا قــیمع یلیلحت رــب و دنتــسه یگنوگچ و یــیارچ عوــن )یخیرات هن و( رــصاعم یاه عوضوم رــب رگــشهوژپ ؛دنرادزکرمت دروــم Yin, 2003, 1-5; Mill-( درادــن لرتنک اــهدادیور رب یلو درادزــکرمت رهــش گرزب ،هــلاقم نــیا ۀــیاپ شــهوژپ رد .) er & Salkind, 2002, 5 .تسا هدش هدیزگرب ^۱۱دروم یوس -تاعلاطا ِباختنا شور اب نارهت

و یـــــــمومع شـــــــخب رد یراذگ تـــــــسایس -1 یگچراپکی تشاگنا

و یــمومع شــخب یراذگ تــسایس ناــیم طــباور یــسررب رد ،تسا هلاقم نیا راک دنیارف تسخن ۀلحرم هک یگچراپکی تشاگنا شخب رد هچراپکی یراذگ تــسایس اــب طبترم یــلصا یاه تــشاگنا لماش اه تــشاگنا نیا .دوــش یم یبایدر اهرهــش گرزب رد و یمومع یراذگ تــسایس ،یــمومع شــخب رد یراذگ تــسایس و تــسایس یراذگ تــسایس رد یگچراپکی و ،یگدیچیپ ۀیرظن و یمومع شخب .تسا یمومع شخب اهرهش رد و یمومع شخب رد یراذگ تسایس و تسایس -1-1

۱۲یــمومع تــسایس اــی یــمومع شــخب رد یراذگ تــسایس هک تسا رگیدکی اب ینورد طابترا یاراد یاه میمصت زا یا هعومجم یاهرازبا و بختنم فادها نتفرگ رظنرد اب و یمومع شخب یوس زا یراذگرثا تردق یاراد لماوع نیا هک یا هزوح رد و ،اهنآ هب یبایتسد اهنآ یارجا ات دنوــش یم هتفرگ ،دنتــسه فادها نیا هب یبایتــسد و Briassoulis, 2004,( دــننک داجیا ار یدــنمفده و صخــشم جــیاتن .) 9; Howlett, Ramesh, & Perl, 2009, 6; Ranney, 1968, 8-9 جنپ ،تــسایس کی ۀدنهد لیکــشت یلصا رصانع ،فیرعت نیا رب انب

۱4تسایس ۀصرع ،^۱۳یتــسایس لکــشم )تــسخن :دراد یلصا رصنع ،یراذگ تــسایس لــماوع )مود ،^۱5یراذگ تــسایس عوــضوم و لــماوع فادــها )موــس ،یراذگ تــسایس رد رــیگرد نلاــماع یــنعی ،تــسا اــهنآ یــشزرا یاه متــسیس زا یــباتزاب هــک یراذگ تــسایس ،یراذگ تسایس یارب سرتسد رد یاهدنیارف و اهراتخاــس )مراهچ فادــها هــب یبایتــسد یارــب هدافتــسا دروــم یاــهرازبا )مــجنپ و .)۹۱-۹۲ ،۱۳۹4 ،اــین میهاربا و روپــشناد(تسایس ۀدــش نــییعت یریگ میمصت یمــسر دنیآرف کی یمومع شــخب رد یزــیر همانرب یارــب مزلا یاــه مادقا نآ یرــیگراک هب اــب یــمومع شــخب هــک تــسا ،یرهش یاه تسایس .دنک یم نییعت ار یمومع یاه لکشم ندوشگ عجارم طسوت هدش رایتخا ی)اه میمصتان ای( اه میمصت زا یا هریجنز یرهــش و یرهــشارف ،یا هقطنم ،یلم حوطــس زا کــیره رد یــمومع و اهرهش یاه لکشم ،اهرهش رد اه ناسنا تسیز هوحن رب هک دنتسه Hutchison, 2010, 907-908;( دــنراذگ یم رثا ،اهنآ رد یگدنز تیفیک یاــهدنیارف ،نادنورهــش ،یــسایس نارــبهر و )Coplin, 2007, 7-8 یاــه تیلاعف و تــیعمج ناکــم و ،تاــمدخ نــیمأت و کــیتارکوروب لیکــشت ار نآ شنک نایم یاراد و یلصا یاه متــسیسریز یداصتقا نــکمم یرهــش یراذگ تــسایس رد .)Clark, 1985, 438( دــنهد یم زا جراــخ راــشف یاــه هورگ و ،اه هناــسر ،یــسایس یاــه یبلا تــسا ار دوخ یاه حیجرت دنوــش رداق زین یراذگ تــسایس یمــسر راکوزاــس دننک دراو اه تــسایس رد ،یریگ میمصت دنیارف کی ندومیپ نودــب .)Latham, McCormack; McNamara & McNeill, 2008, 142(

یگدیچیپ ۀیرظن و یمومع شخب یراذگ تسایس -۲-1 یگدیچیپۀیرظن و یــمومع شخب یراذگتــسایس نایم طاــبترا ییاه متسیس زا لکشتم ار ناهج یگدیچیپ ۀیرظن اریز دراد تیمها دوــخ طــیحم اــب شزاــس لاــح رد هتــسویپ هــک دــناد یم هدــیچیپ ۀــعلاطم رد هــیرظن نــیا شرــیذپ .دنتــسه یــنوگرگد هــجیتن رد و

.هلاقم فده هب یبایتسد و شسرپ هب خساپ یارب راک شور دنیارف -1 رادومن تسخن ۀلحرم -

بوچراچ یبایدر هب طوبرم یبرجت و یرظن یاه

تشاگنا نییبت یلصا یاه تسایس ۀدننک

یراذگ هچراپکی

مود ۀلحرم - یبایدر هنیمز تسایس لیلحت یلصا یاه راذگ

ی - یگچراپکی ۀناگودهاگددی زا نارهت رهشگرزب رد غی

ری گچراپک ی تسایس لیلحت یلصا یاه هنیمز داهنشیپ

گرزب رد یراذگ ش

ره یگچراپکریغی- یگچراپکی ۀناگودهاگددی زا نارهت ینیبزاب عبانم کیتامتسیس

هبحاصم ماجنا یاههتفایراتخاس-همین لیلحت ماجنا

یعوضوم شرازگ

تیعضو و اهدادیور ،رصانع یهد یلصا یاه

نییبت تسایس ۀدننک گرزب یزیر همانرب رد یراذگ

رهشیگچراپکریغی- یگچراپکی ۀناگودهاگددی زا نارهت

لحارم شور

اه اهدادنورب

۱8

۱۳۹۶ راهب ۱ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

ییاه متسیس ار اه متسیس نیا ،یطیحم و یعامتجا یاه متسیس هن اهنآ نایم یراج دعاوق هک دسانش یم هد نامزاسدوخ و هدیچیپ یعطقریغ تیلع رب ینتبم هکلب ،^۱۶)ارگ تیعطق( یعطق تیلع ۀیاپرب رد ناوت یم ار اه متــسیس نیا یاه یگژیو .تــسا ^۱7)ارگ تیعطقریغ(

Holland, 1992, 17-20; Man-, 407-410 ( درک یفرعم نینچ رــیز :)son, 2001 طیحم اب هدیچیپ یاه متــسیس :کرتــشم ¹⁸لماکت -تــسخن مه اهنآ ،طیحم رد ینوگرگد اب هک نانچ ،دننک یم ادیپ لماکت دوــخ .دننک نیمأت دوخ طیحم اب ار تبسانم نیرتهب ات دنوش یم نوگرگد نیا و دنزاــس یم نوگرگد زــین ار دوــخ طیحم اهنآ ،یــنوگرگد نــیا اــب .دنک یم ادیپ همادا نامز لوط رد هدنوشرارکت و هتسویپ دنیارف عوــنت هــچ رــه ،هدــیچیپ یاه متــسیس رد :¹⁹مزلا عوــنت -مود نیا زا دوب دهاوخ رداق رتشیب متسیس ،دشاب رتشیب متسیس نورد دوخ طیحم اب لماکت رد دیدج یاه ناکما ندروآدیدپ یارب عوــنت .دنک هدافتسا هب یراگدنام یارب هدیچیپ یاه متسیس :^۲0یدنویپ مه -موس هدیچیپ متسیس کی ؛دنا هتسباو اه متسیس رگید اب طابترا و لاصتا یاه هصخــشم و نآ یازــجا ات دوــش یم فیرعت نآ طــباور اــب رتــشیب ،نآ یازجا یاــه یگژیو نداهن مهرب زا جــتنم هن متــسیس ۀدرتــسگ .تسا اهنآ نایم شنک نایم لصاح هکلب یــتیعضو بوــشآ ۀــبل :^۲1بوــشآ زرــم رد یرــیگرارق -مراــهچ

۲۲»ندوب یقافتا« نایم لداعت داجیا ناوت نآ رد متــسیس هک تــسا ،بوــشآ زرــم رد اه متــسیس :دراد ار ^۲۳»نتــشاد نوکــس تــلاح« و »ینارحب ۀطقن« هب دنناوت یم ،نارحب کی رثا رد یگدوــسرف یاج هب رارــق طوقــس ۀــبل رد متــسیس یــنورد راتخاــس نآ رد هــک دنــسرب .دنک طوقس هکنیا نودب ،دریگ یم ینوگرگد ره :^۲4نیتسخن طیارش هب ساسح یگتــسباو -مجنپ هدیچیپ یاه متــسیس تیعضو رد تــسا نکمم یفداصت و یــیزج دیدج لداعت تیعضو کی هب ار متسیس و دنک داجیا یگرزب ینوگرگد .^۲5دناسرب و یــعامتجا موــلع ،یــعیبط موــلع رد یــگدیچیپ ۀــیرظن راــشتنا یطیحم -یــعامتجا یاه لکــشم زا کرد ،یراذگ تــسایس رد زــین اه لکــشم نیا ۀعلاطم یارــب هک نــیا زا یــهاگ آ ؛تــسا هدرــک ینغ ار ،اــهنآ اــب یــیورایور یارــب دــمآراک یاه تــسایس رــیبدت نــینچ مه و درک ینیب شیپ و لرــتنک ار نآ تــیعضو و تخانــش ار لک ناوــت یمن یگنوگچ اب هطبار رد ار یمهم یاه تللاد ،)Briassoulis, 2005, 3(

ریز رد هــک تــسا هدروآ هارمه هب یراذگ تــسایس یاه لکــشم کرد Briassoulis, 2004, 4-7; 2005, 4-8; Green-( دنا هدــش یــفرعم :)berg, Miller, Mohr, & Vladeck, 1977, 1533 :یمومع شخب رد یتسایس لکشم عونت و ینوگ انوگ -تسخن هب ،هدیچیپ ییاه متسیس هک یطیحم و یعامتجا یاه متسیس رد توافتم ینامز و ییاضف حوطــس رد متسیس رصانع ،دنور یم رامــش طقف هن رصانع نیا هک تسا یلاح رد نیا .دنتسه یدرف ۀرهب یپ رد ،اــه هزیگنا ،اــه هاگدید ،یداــصتقا -یــعامتجا یاــه هبنج رــظن زا دنراد رایتخا رد هــک یعبانم نازیم و هدــنیآ یاهامنرود ،اه ساــسحا .تسا تیعطق مدع یاراد و مهبم زین اهنآ فادها هکلب ،دنراد توافت اهنآ اب طبترم فادــها نییعت و اه لکــشم فیرعت هــک تــسا ور نــیا زا

دننک یم فیرعت ار لکشم نیا هک تــسا یلماوع و طیارــش هب هتــسباو ،اهنآ طباور و عــبانم ،لماوع یــنوگرگد اب ،ییاــشگ لکشم ریــسم رد و هب .دــنک یم ادیپ لــماکت زین نآ اــب طــبترم فادــها و لکــشم فــیرعت دوجو اه لکــشم زا یا هناگدنچ یاه فیرعت تــسا نکمم لیلد نیا نییعت ،نیا رب نوزفا .دنشاب شکمشک رد رگیدکی اب هک دشاب هتشاد و »ارچ« ،»ینامز هچ« مهم یاه شسرپ هب خساپ رد ^۲5یببــس طباور ینامز هچ« و »دنماجنا یم هچ هب« ،دنوــش یم زاغآ اه لکــشم »اجک«

و لیلحت سایقم هــب و تــسین تیعطق یاراد »تفایدنهاوخ ناــیاپ لماکان بلغا هــک -- لماوع زا کــیره سرتــسد رد تاعلاطا نازــیم .دراد یگتسب -- تسا باتزاب:یتــسایس لکــشم تارــثا یرــیذپان ینیب شیپ -مود تــیعضو رد »هــیلوا طیارــش هــب ساــسح یگتــسباو« یــگژیو ییاه متــسیس هک یــطیحم و یداــصتقا ،یــعامتجا یاه متــسیس یتــسایس یاه هلخادم هــک تــسا نیا ،دــنیآ یم رامــش هب هدــیچیپ نامرد و فیرعت نآ رد یتسایس لکشم هک یــسایقم هب هتــسباو -- تارثا یاراد ،نوــگ انوگ ینامزاــس-ییاضف حوطــس رد -- دوــش یم یدوبهب یاج هب تسا نکمم و دنتسه نیعمان و ریذپان ینیب شیپ اــی یلکــشم اــب ار دوــجوم لکــشم ،اه لکــشم ندوــشگ هار نــتفای و .دننک نیزگیاج اضف و نامز رد رگید یعوضوم رد نــییاپ هــب لااــب زا لرــتنک دــعاوق ندوــبدمآراک ان -موــس ریذپ شزاس ۀدیچیپ متسیس کی :یتسایس لکــشم اب ییورایور یرــت کچوک یاه متــسیس زا ،یــنامز -یــیاضف حطــس رــه رد رــت گرزب یاه متــسیس رد یبتارم هلــسلس روــط هب هــک هدــش لیکشت یاه متسیس یبتارم هلسلس یهدنامزاس ۀصخشم .دنا هتفرگ یاج و تــیاده نــییاپ هــب لااــب زا یاهراتخاــس اــب ریذپ شزاــس ۀدــیچیپ رــصانع زا کــیره اه متــسیس نــیا رد ارــیز ،تــسین ناوــخ مه راــهم ییاه طابترا رــگیدکی اــب هک دــنراد قــلعت هــناگدنچ ییاه هکبــش هــب یاه متــسیس هک ییاه یگژیو نــینچ نتــشاد اب .دــنراد یــطخریغ ار اــهنآ لرــتنک و رــیذپان ینیب شیپ ار یــطیحم و یــعامتجا کرد هب ،دــمآراک و وگخــساپ یاه تــسایس یحارط ،دنک یم راوــشد یاه لکــشم یــتاذ تــیعطق مدع و اه متــسیس نــیا یــگدیچیپ شریذپ دروم و دــحاو یهار هکنیا صیخــشت زین و اهنآ رد یتــسایس :تــسا هتسباو ،درادن دوجو اه لکــشم نیا ندوــشگ یارب ناگــمه هــناگدنچ یــنامز و یــیاضف یاــه سایقم رد اه لکــشم نــیا یــنعی یــشخب یاه تــسایس هــک یلاح رد ،دــنراد شــنک نایم رــگیدکی اــب شــخب رد یــطخ تــفایهر یرــیگراک هب زا هدــمآرب هدوــصقم کــت و هجوت دروــم ار اه لکــشم نیا زا یا هژــیو یاــه هبنج اــهنت ،یــمومع داجیا عبنم اه شکمــشک و اه یــشوپ مه داــجیا اب و دــنهد یم رارــق .دنوش یم عبانم فلاتا و دیدج یاه لکشم اهرهش گرزب رد یراذگ تسایس یگچراپکی -3-1 اب ییورایور یارب یمومع شخب راذگ تسایس و ریگ میمصت لماوع یاه همانرب و راک میسقت هک یراکروتسد هیاپ رب ،دوخ یشخب یاه لکشم اهرهش گرزب رد یراذگ تــسایس هب ،تــسا هدرک نییعت اهنآ یارب یلم نکمم یــشخب راکروتــسد نیا هب یدنبیاپ اب هک یلاح رد ؛دنزادرپ یم

۱۹

رــگید بــیقر یــتح و راگزاــسان ،اــهنآ یاه تــسایس یاــهدنیآرب تــسا اــب اهرهــش گرزب رد »هــچراپکی یراذگ تــسایس« .دنــشاب اه تــسایس کی یاــهدمایپ نــتفرگرظنرد و اــهدمآرب دوــبهب راکروتــسد و تــین -- یاقترا -- صاــخ یراذگ تــسایس شــخب کــی زا جراــخ رد تــسایس یراذگ تسایس یاه شخب نایم )درب ـ درب یاه لح هار( اه یشنک مهرب یاه دنیارف رد رارکت شهاک ،اهرهــش گرزب رد یمومع شخب ۀناگدنچ ،اهرهــش گرزب رد یــمومع شــخب یراذگ تــسایس یدوــمع و یــقفا کــی یاه تــسایس تارــثا زا یراذگ تــسایس لــماوع کرد یاــقترا اه تسایس نایم یراگزاــس و اه شخب رگید رب یراذگ تــسایس شخب یراذگ تــسایس فــلتخم حوطــس و )یــقفا( فــلتخم یاــه شخب رد یلک فادها یبایتــسد رب رتــشیب زــکرمت و ،اهرهــش گرزب رد )یدوــمع(

Stead( یشخب رتدودحم فادها هب یبایتسد یاج هب یمومع شخب یرهــش یزــیر همانرب ورــملق دراو هــک تــسا ،)& Meijers, 2009, 319 ناوت یم ماظتنا نیا یاه شهوژپ یدنب عمج رد .تسا هدش هتسناد رصانع بسح رب ار اهرهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یراذگ تسایس یاهدادنورد تیعماج ینعی ،هچراپکی یراذگ تــسایس دنیارف یلصا

و دنیارف نیا یاــهدادنورد شزادرــپ رد اهدمایپ عیمجت ،دــنیارف نــیا -۶۱ ،۱۳۹۳ ،ناراکــمه و روپــشناد( دنیارف نیا یاهدادنورب یراگزاــس .)۱ لودــج( درکریــسفت )۹۳-۹4 ،۱۳۹4 ،اــین میهاربا و روپــشناد ؛۶۰ یاه هویــش ،یمومع شخب یاه لکــشم یگدیچیپ شرــیذپ اــب داــجیا یارــب نــییاپ هــب لااــب زا رادــتقا لاــمعا و یبتارم هلــسلس

Pollitt & Bouck-( هدــش هتسناد دماراک ان یگچراپکی و یگنهامه رگید اب تلود ناــیم ۀــطبار رد یرــگنزاب ترورــض و )aert, 2004, 20 یریگ میمصت ات ؛تــسا هدش حرطم هعماج رد یریگ میمصت لــماوع یاــه ییایوپ شــنک مهرب دــناوتب اهرهــش گرزب و اهرهــش یارــب رد ار یرادا -یــسایس و یطیحم ،یــگنهرف ،یــعامتجا ،یداــصتقا .دــنک یــبایدر اهرهــش گرزب یارــب یراذگ تــسایس و یرــیگ میمصت شخب ۀرادا رد تــموکح یوگلا زا رذگ یــنعی ترورض نیا شرــیذپ طقف هن یراذگ تسایس ،نآ رد هک ،^۲۶ییاورمکح یوس هب ،یمومع مامت زا هدنریگربرد یا هنماد لاعف تکراشم اب هکلب ،تلود یوس زا

هچراپکی یراذگ تسایس ییاوتحم رصانع ناهج رد اهرهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یراذگ تسایس ییاوتحم رصانع حیرشت

دادنورد( تیعماج )یراذگ تسایس دنیارف ییاضف

)Kidd, 2007, 166( رگیدکی رب راذگرثا یرادا-ییایفارغج یاه هدودحم رد اه تسایس ندوب لمکم •

یعوضوم )Briassoulis, 2004, 21( رگیدکی رب راذگرثا یراذگ تسایس یاه شخب رد اه تسایس ندوب لمکم ای راگزاس •

Under-( دنریگ رارق یتسایس بوچراچ کی تحت هک ینورد یگنسباو اب اه لکشم زا یبسانم ۀنماد نتفای • )dal, 1980, 159

و یاه شزرا اه میمصت یامنهار زا هدنام نوریب لماوع و یموق و یگنهرف یاه هورگ ،اهادص ،اه هشیدنا زا یعیسو ۀنماد ندشدراو •

)Holden, 2012( یمومع شخب رد یریگ میمصت یشکمشکریغ ای ناوخ مه ،کرتشم ۀناسانش تخانش یاه بوچراچ و اه هیرظن ،رواب یاه متسیس دوجو • )Briassoulis, 2004, 25( تسا یراذگ تسایس لکشم زا ناوخ مه ییاه تشادرب نآ باتزاب هک

و اهزادنا مشچ فادها زا یراذگ تسایس ۀناگدنچ لماوع هچ نآ یناوخ مه :)Christensen, 1999, 94( نلاک فادها رس رب قفاوت •

Briassoulis, 2004,( راگزاس ای لمکم ،کرتشم نلاک فادها هب یدنبیاپ و دنراد نهذ رد بولطم تیعضو )22; Christensen, 1999, 67

یاهدمایپ عیمجت لمع( یراذگ تسایس

دنیارف رد شزادرپ )یراذگ تسایس لماوع

یراذگ تسایس یراذگ تسایس لماوع زا کیره دودحم یامنرود هن و یلک ییامنرود زا یتسایس یاه هنیزگ یراذگ شزرا •

)Underdal, 1980, 161(

ینامز تدم هاتوک یایازم یانبم رب طقف هن یتسایس یاه هنیزگ یراذگ شزرا و تدمدنلب هاگدید کی شریذپ •

)Underdal, 1980, 161( دنهد یم خ ُر رترود ۀدنیآ رد هک ییاهدمایپ یانبم رب نینچ مه هکلب ،اهنآ

اهدادنورب یراگزاس تیلاعف دنیارف دادنورب(

)یراذگ تسایس یقفا

)Underdal, 1980, 161( تسایس یارجا ۀناگدنچ لماوع یوس زا راگزاس یاه تسایس یریگ یپ •

یدومع یاه هجنس و اهرازبا ،اهراکدنور اب اهنآ نابیتشپ یاه هیرظن و یتسایس در ُخ و نلاک فادها یناوخ مه •

)Briassoulis, 2004, 21; Underdal, 1980, 161( یراذگ تسایس ییارجا

هچراپکی یراذگ تسایس یراکدنور رصانع ناهج رد اهرهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یراذگ تسایس یراکدنور رصانع حیرشت

یراذگ تسایس نلاک بوچراچ )Briassoulis, 2004, 21( یتکراشم و فافش ،زاب یتیریدم و یسایس تنس •

Chris- Briassoulis, 2004, 22 (یراذگ تسایس یلحم حطس و یریگ میمصت یقفا یاهراتخاس دوجو • );tensen, 1999, 37

یراذگ تسایس لماوع ،یراذگ تسایس یاهدنیارف نوگ انوگ لحارم رد اهنآ نایم یشکمشکریغ ،هناراکمه ،هنارایمه طباور •

)Kidd, 2007, 166( یرادا-ییایفارغج یحاون و یراذگ تسایس یاه شخب

یراذگ تسایس یاهرازبا یراذگ تسایس لماوع یوس زا دیاب هک یتــسایس یاهراکروتــسد نآ رد هک هدننک هچراپکی بوچراچ نیودت •

)Underdal, 1980, 166-167 ;Holden, 2012 ; Kidd, 2007, 164( دوش صخشم ،دوش یریگیپ یمومع شخب Brias-( یشکمشکریغ و ناوخ مه ،لمکم ،رگیدکی ۀدننک تیوقت یراذگ تسایس یاهرازبا یریگراک هب • )soulis, 2004, 22

.اهرهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یراذگ تسایس رصانع ریسفت ۀدنهد ناشن سیرتام -1لودج یگچراپکیریغ -یگچراپکی ۀناگود یواک او :نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس

۲۰

۱۳۹۶ راهب ۱ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

رد نلااــعف زا یا هــناگدنچ ۀــعومجم و دوــش ماجنا هــعماج نلااــعف یاه سایقم مامت زا یــصوصخ و یتلود همین ،یتلود ،یاــه شخب یاهدنیارف رد تکراــشم اــب ،تواــفتم تردــق و اــه هرهب اــب یــیاضف کــی رد ار دوــخ یاه هتــساوخ و فادــها ،یرــیگ میمصت ۀــناراکمه ،اــین میهاربا و روپــشناد( دــننک حرطم یــلحم یــیاورمکح متــسیس .)Getimis, 2010, 123؛ ۹۹-۱۰۰ ،۱۳۹4

یگچراپکیریغ -یگچراپکی ۀناگود یبایدر -3 نارهت رهش گرزب یزیر همانرب رد یراذگ تسایس

یراذگ تــسایس و یرــیگ میمصت لــماوع نارــهت رهــش گرزب رد یاه هزوح و اهراکروتــسد بوــچراچ رد -- کــیره یــمومع شــخب یریوصت -- دوخ یازجم یراذگ تــسایس و یریگ میمصت و تردــق یاــه تیولوا و هتــشاد رــظن رد ار اه لکــشم نــیرت مهم زا تواــفتم رهــش گرزب رد دوخ لمعدروم ۀزوــح اب هک( ار یــتوافتم یزــیر همانرب نارــهت رهــش گرزب رد دوــخ لــمع یاــنبم )تــسا طــبترم نارــهت گنهامهان هوــقلاب یتیعقوم زا ناــشن تــیعضو نــیا .دــنا هدادرارق ،اه تــشادرب ،اــه تفایرد رد داــضت زورــب ناکــما نآ رد هــک دراد یاه تــسایس و اــه میمصت یاــمنهار دــعاوق و راکرــیز یاــه شزرا شخب رد .دراددوــجو یراذگ تــسایس و یریگ میمصت لــماوع نــیا ،هدــش هتخاس یاــضف و نــیمز ناگدنهد هعــسوت زــین یــصوصخ هچره تــشابنا یارب یا هلیــسو ار رهــش گرزب نیا رد دوجوم عبانم یرگ ادوس اب و دنروآ یم رظن رد دوخ ۀیامرــس ندرک هنیشیب و رتــشیب ۀتــسویپ یاضاقت یرهــش عــجارم زا ،هدــش هتخاس یاــضف و نــیمز ندرب هعسوت ریز هب و هدش هتخاس یاضف مک ارت و دربراک رد ینوگرگد نیا رد دیدج یاهاضف یزاــسزاب و بیرخت و هدنامیقاب یاــه نیمز -- یرهــش یاه همانرب تاررقم و نیناوق فلاخ رــب -- ار رهــش گرزب نیا رد یراذگ تــسایس و یریگ میمصت یاهدنیارف لوصحم .دنراد یاه شخب یارب هراپدنچ ای هــچراپکیریغ ییاه تــسایس ،تیعضو نوچ مه ار اــهنآ ناوــت یمن هک تــسا نارــهت رهــش گرزب رد نوــگ انوگ یــنعی ؛دروآ رــظنرد »نارــهت یارــب یرهــش گ رزب یاه تــسایس«

دروم و کرتــشم ،قــفاوت دروم قاــثیم« رگناــشن هــک ییاه تــسایس شقن ۀرابرد نادنورهش و ،یصوصخ شخب ،یمومع شخب »دهعت هب یبایتسد رد اهرایتخا و اه تیلوئسم میسقت زین و رهش گرزب نیا نوگ انوگ عبانم ،یراذگ تسایس تیعضو نینچ رد .دشاب شقن نیا یاهریسم رد زین )نآ زج و نامز ،یناسنا یورین ،یلام عبانم لماش(

.دنوش یم فلاتا ای و فرصم ،بیقر هاگ و هدشن گنهامه ،نوگ انوگ رد هــچراپکی یراذگ تــسایس لــیلحت یاــه هنیمز یــبایدر -1-۲ نارهت رهش گرزب یزیر همانرب یراذگ تــسایس لیلحت یاه هنیمز یبایدر اب هلاقم زا دنب نیا رد ۀیاپ رب لیلحت لمع ماجنا و نارهت رهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یاه تیعضو و اهدادیور ،رصانع ات تسا هدش ششوک ،اه هنیمز نیا یزــیر همانرب رد یراذگ تــسایس یــیارچ و یتــسیچ ۀدــننک نییبت یــگچراپکی ریغ -یــگچراپکی ۀــناگود هاگدــید زا -- نارــهت رهــش گرزب یزیر همانرب رد یراذگ تــسایس لــیلحت یاــه هنیمز .دوــش شرازگ – قیفلت ۀیاپ رب هک تسا یبوچراچ ،هناگود هاگدید نیا زا یرهش گرزب یبرجت تاعلاطم و یرظن یاه شهوژپ رد هدنوشرارکت یاه تشاگنا رد هچراپکی یراذگ تــسایس یراکدــنور رصانع ناوــنع هب ،ناــهج رد یلصا یاه شــسرپ زین ۲لودج رد و دــش داهنــشیپ هلاقم ۲-۳ دنب .تسا هدش یفرعم بوچراچ نیا شجنس یارب لــیلحت یاه شــسرپ هــب خــساپ یارــب هداد یروآدرــگ -۲-۲ نارهت رهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یراذگ تسایس خــساپ یارــب هــلاقم نــیا ۀــیاپ شــهوژپ رد زاــیندروم یاــه هداد یــگچراپکی ریغ -یــگچراپکی ۀــناگود لــیلحت یاه شــسرپ هــب ۳-۱ دــنب رد ۲لودــج رد هــک( نارــهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس اــب »هتفایراتخاــس-همین یاــه هبحاصم« ماــجنا اــب )دندــش یفرعم و )کــیمداک آ( هــناهوژپ شناد یاــه هاگیاج رد سانــشراک دارــفا ۀراــبرد نارــهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس و یرــیگ میمصت زــین ،رهــش گرزب نیا یزیر همانرب رد یراذگ تــسایس راتخاــس تــیعضو یریگ هنومن ،ناگدنوش شسرپ باختنا شور .تــسا هدمآ تسد هب تــیعضو زا علاــطا یاــهرایعم یرــیگراک هب اــب هــک هدوــب ^۲7یرــظن ،توافتم ینامز یاــه هرود رد نارهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس .دنا هدــش باختنا ،ندوب سرتــسد رد و دارفا ینوگ انوگ و ینگمهان ،^۲8ایامن ۀــنومن کــی لیکــشت روظنم هب هــن زین اــهنآ دادــعت باــختنا عوضوم ندــشراکشآ هب هک یریــسم رد نتفر شیپ روــظنم هب هــکلب هدرک ادیپ هــمادا )Flick, 2009, 117-119( دــماجنایب هــعلاطم دروم ،هنومن مجح هداد یروآدرــگ شور نــیا رد لیلد نیمه هــب .تــسا ،۳لودج .تــسا هدــش صخــشم یرارکت یاه هداد هب ندیــسر اــب

.نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس یگچراپکی ریغ -یگچراپکی ۀناگود لیلحت یاه شسرپ رگناشن سیرتام -۲لودج

لیلحت یاه هنیمز لیلحت یاه شسرپ

نلاک بوچراچ یراذگ تسایس ۀدارا و مزع ،دامتعا و یرایمه تنس ،نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس لماوع نایم و یراذگ تسایس نلاک بوچراچ رد ایآ

؟دراد دوجو ققاوت دروم ۀچراپکی یراذگ تسایس یاه بوچراچ هب یدنبیاپ یارب کرتشم ۀدارا و دهعت زین و یسایس

یراذگ تسایس لماوع هدش نیودت یاه تسایس یگچراپکی تیاده یارب یراذگ تــسایس لماوع نارهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس راتخاــسرد ایآ

مامت کیتامتــسیس ینیبزاب نیبیارف یاه هخرچ یارجا ،یرادا-ییایفارغج یاه هدودحم و یــشخب یتــسایس یاه هصرع رد یزیر همانرب ورملق رد یراذگ تسایس لماوع رگید هب لااب ۀفیظو ود ۀرابرد ییوگخساپ زین و ،اه لکشم تبث و ارجا یاه هبنج

؟دراد دوجو ،یرهش

یراذگ تسایس یاهرازبا یریگ میمصت لماوع مامت هک هدش هدید کرادت روآ مازلا یتــسایس بوچراچ کی نارهت رهــش گرزب یراذگ تــسایس راتخاــس رد ایآ

؟دنشاب دنبیاپ نآ هب

۲۱

یمومع شخب لماوع

*یزاسرهش و هار ترازو روشک ترازو

رهش یزیر همانرب و تاعلاطم داهن نارهت

نارهت یرادرهش نارهت رهش یاروش

قباس ای ینونک :تیعضو ینونک

قباس ینونک قباس قباس

ینونک ینونک

)رفن( دادعت ۱

۲ ۲ ۱ 5

۲ ۱

ناگدنوــش هبحاصم کــیمداک آ و یا هــفرح هاگــیاج زا یدنب هتــسد لــماوع ناــیم رد ناگدنوــش شسرپ یــناوارف و دهد یم ناــشن ار رد زــین یــمومع شــخب نوــگ انوگ یراذگ تــسایس و یرــیگ میمصت .تسا هدش صخشم 4لودج لــیلحت یاه شــسرپ هــب خــساپ یارــب اــه هداد لــیلحت -3-۲

نارهت رهش گرزب یزیر همانرب رد هچراپکی یراذگ تسایس هدش یروآدرگ یاه هداد لیلحت یارب هلاقم نیا ۀیاپ شهوژپ رد رد هــچراپکی یراذگ تــسایس لــیلحت یاه شــسرپ هــب خــساپ رد هدافتسا »یعوضوم لیلحت« شور زا نارهت رهــش گرزب یزیر همانرب و ^۲۹اهوگلا یهد شرازگ و لیلحت ،نییعت یارب تــسا یشور هک دــش Braun( اه هداد نایمرد )راتشون ای تبحص کی عوضوم ینعی( اه مت نورد یبایوگلا زا یحطــس رگناــشن مت ره هک )& Clarke, 2006, 79 یدــنیارف .)Braun & Clarke, 2006, 81( تــسا اــه هداد هــعومجم نایمرد اــه مت و اهوگلا یــهد شرازگ و لــیلحت یارــب شور نــیا هــک نوــچ( یــفیک یاــه شور رــگید زا یــخرب اــب ،درــیگ یمراک هب اــه هداد اما دراد ییاه تهابــش )یفیک یاوتحم لــیلحت و ^۳۰ییانبم ۀــیرظن )تــسخن :تــسا زراب توافت ود یاراد اــه شور نــیا اــب هــسیاقم رد یرــیگراک هب لــباق نوــگ انوگ ۀناــسانش تخانش یاــه بوچراچ رد مه و ییارقتــسا یریــسم رد مه یریگراک هب تیلباق )مود و ؛تــسا اهنت هک یــیانبم ۀیرظن شور فلاــخ رــب( ار یجاتنتــسا یریــسم رد Braun &( دراد )دزادرــپ یم اه هداد لــیلحت هب ییارقتــسا ریــسم رد نتفای یارب شور نیا یرــیگراک هب هلاقم نــیا رد .)Clarke, 2006,1 رد هچراپکی یراذگ تــسایس تــیعضو ۀدننک نییبت یــلصا یاــه مت هدــش ماجنا ریز لحارم ندوــمیپ اــب نارــهت رهــش گرزب یزــیر همانرب :)تسا هدش یفرعم هلاقم ۳-4 دنب رد نآ جیاتن و ( تسا اب اه هداد اــب ییانــشآ :اــه هداد اــب ییانــشآ -تــسخن ۀــلحرم ،)اه هبحاصم( یراتــشون یاــه هداد هب یراــتفگ یاه هداد لــیدبت

اــب طــبترم هــک هــچ نآره ۀراــبرد یــلک ییاه یرادرب تــشاددای و ندرکدراو زین و ،تــسا هلاقم نیا ۀــیاپ شهوژپ لــیلحت یاــه هنیمز یــفیک لــیلحت رازــفا مرن رد نــتم هــب هدــش لیدبت یاــه هبحاصم کــمک ،هــلاقم رد رازــفا مرن نــیا درــبراک .دــش هدومیپ MAXQDA هــچ نآ قــیقد تــبث رد ^۳۱رگــشهوژپ یــنیع عــضوم ظــفح هــب .تسا نآ قیقد نکمم دح ات ییامنزاب و دنا هتفگ ناگدنوش شسرپ هــلحرم نــیا رد :^3۲نیتــسخن یاــهد ُک دــیلوت - مود ۀــلحرم رد لیلحت یاــه هنیمز اب طاــبترا رد هــک یــهجوت لباق یاــه عوضوم هتفرگ رارق ییاه هتسد رد کیره ،یبایدر ،دنا هدش نایب اه هبحاصم .دش هتفرگ رظنرد هتسد ره یارب )بسچرب( ناونع کی و هلحرم نیا رد :هوقلاب یاهوگلا یارب وجتــسج -موــس ۀلحرم طباور .دوش وجتسج نیتــسخن یاهد ُک نایم طباور هدــش ششوک »هوقلاب یاهوگلا« ناونع هب نیتسخن یاهد ُک نایم رد هدنوشرارکت -یگچراپکی ۀناگود تیعضو ۀدننک نییبت یاه مت ۀدنهد لیکــشت .دندــش یــبایدر نارــهت رهــش گرزب یزــیر همانرب رد یــگچراپکیریغ لک نایم بقع هب ور و وــلج هب ور ۀتــسویپ تکرح لماــش هلحرم نیا یخرب ینعی ؛دوــب اه مت و اهوگلا نــییعت و اهد ُک ،اــه هداد هــعومجم رــگیدکی رد دــیدج دــ ُک کــی لیکــشت یارــب نیتــسخن یاــهد ُک زا یخرب یارب و ، هداد لکش ار دیدج مت و وگلا کی یخرب ، هدش ماغدا ،دوبن دوجوم یاــه مت و اهوگلا زا کــی چیه رد یــهدرارق ناکــما هــک .دش هداد لکش دیدج یمت و وگلا ۀــناگود تــیعضو ۀدــننک نییبت یــلصا یاــه مت یــهد شرازگ-4-۲ نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس یگچراپکی ریغ -یگچراپکی ،هــلاقم رد یــعوضوم لــیلحت شور یرــیگراک هب مراــهچ ۀــلحرم -یگچراپکیۀناگود تیعضو ۀدننک نییبت یلصا یاه مت یهد شرازگ

.هلاقم ۀیاپ شهوژپ رد ،ناگدنوش شسرپ کیمداک آ و یا هفرح هاگیاج زا یلک یدنب هتسد -3لودج

.هلاقم ۀیاپ شهوژپ رد ،یمومع شخب هناگدنچ یراذگ تسایس و یریگ میمصت لماوع نایم رد ناگدنوش هبحاصم یناوارف -4لودج

»یزاسرهش و نکسم ترازو« یلبق مان اب * یگچراپکیریغ -یگچراپکی ۀناگود یواک او :نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس

لودج 3 - لودج یاه ناشن هفرح هاگیاج زا یلک یدنب هتسد ۀدنهد هبحاصم کیمداکآ و یا

ناگدنوش

، هلاقم ۀیاپ شهوژپ رد .

هبحاصم هدنوش هفرح هاگیاج کیمداکآ و یا

هبحاصم هدنوش هفرح هاگیاج

کیمداکآ و یا هبحاصم

هدنوش هفرح هاگیاج کیمداکآ و یا

فلا ب پ

فلا ب

پ فلا

ب پ

1



 9 

11 

  11   11   2

  19  11   3

 21  12   4

  21  13  5

6 14 

22 

  23  15  1

1

 16 

 24 

  25 یمومع شخب یراذگتسایس و یریگمیمصت- پ یزیرهمانرب رواشم نیسدنهم- ب هاگشناد یملع تئیه- فلا 26





۲۲

۱۳۹۶ راهب ۱ هرامش ۲۲ هرود یزاسرهش و یرامعم - ابیز یاهرنه هیرشن

.تسا نارهت رهش گرزب یراذگ تــسایس تیعضو رد یگچراپکی ریغ تیلوئــسم و تردق عیزوت ندوبن نــشور )فلا :زا دنترابع اه مت نیا ،نارهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس یــلحم و یلم حوطــس ناــیم هــب یراذگ تــسایس و یرــیگ میمصت لــماوع نتفاین تــسد )ب یاهرازبا نتفاین تــسد )پ و ،راــظتنا دروــم ۀدــننک هچراپکی درــکراک .راظتنادروم ۀدننک هچراپکی درکراک هب یراذگ تسایس حوطــس نایم تیلوئــسم و تردق عیزوت ندوبن نــشور -1-4-۲ نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس یلحم و یلم یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا ۀعسوت ۀلاس جنپ یاه همانرب رد یعامتجا ،یداصتقا ۀعــسوت مجنپ ۀلاــس جنپ ۀمانرب نوناق( روــشک ۀلاس جنپ ۀمانرب نوناق ؛۱۳8۹ ،ناریا یملاــسا یروهمج یگنهرف و یملاــسا یروهمج یگنهرف و یعامتجا ،یداصتقا ۀعــسوت مراــهچ ،یــعامتجا ۀعــسوت موــس ۀلاــس جنپ ۀــمانرب نوــناق و ۱۳8۳ ،نارــیا تلود هب ،)۱۳7۹ ،نارــیا یملاــسا یروهمج یــگنهرف و یداــصتقا هب یرهــش روــما یــخرب یراذــگ او اــب هــطبار رد یــفیاظو و اــهرایتخا اهرهش یاروش و یرادرهش لماش ار نآ ناوت یم هک( یلحم حوطــس --ناوت یم زــین رگید ییاه شــشوک رد .تــسا هدش هداد )تــسناد اــما ؛دوــمن یــبایدر ار اــضاقت نــیا -- میقتــسمریغ اــی و میقتــسم ینوناق یاــه بوچراچ رد یــنوگرگد هب اه شــشوک نــیا زا کــی چیه و یلم حوطــس نایم تیلوئــسم و تردق عــیزوت رد تیفافــش یارــب نیا .تسا هدشن رجنم نارهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس یلحم یراذگ تسایس یلحم حطــس نتفرگن لکــش هب ناوت یم ار عوضوم لماوع نیا ۀــعومجم هک درک ریــسفت هنوگنیا و تــسناد طوــبرم زــین تــلود اــی هــییارجا ۀوــق و یرادرهــش فــیاظو لــخادت ۀدــنروآدیدپ و اــه هناخ ترازو لماــش ،یــیارجا ۀوــق یــنعی ،تــلود زا لکــشتم(

یلم حطس .تس ا هدوب رهش گرزب نیا رد ،)اهنآ یناتــسا یاه هبعــش و تباقر ۀــیاپ رب رتــشیب ار دوخ فیاظو ،رهــش گرزب نــیا رد یــلحم و هارمه هب ینوناق یبوچراچ نادقف .دنهد یم ماجنا رگیدکی اب داــضت یاه هورگ شقن و مهس دنک ششوک هک نآ زا هدمآرب تاررقم و دعاوق ار نارهت رهــش گرزب رد یراذگ تــسایس و یرــیگ میمصت رد تواــفتم هدشن تیاده ،لکشتمریغ یاهورین هک هدش بجوم ،دنک صخشم عــفانم ندروآ تــسد هب یــپ رد هــک ،تردــق یاراد اــما ،هدــنک ارپ و و هاگــیاج زــین دنتــسه نارــهت رهــش گرزب رد یداــصتقا و یــسایس ود نیا زا کیره رد و دنبایب نارهت رهش رد یا هدننک نییعت درکلمع رگید رب راــشف لامعا یارب یــسایس یاه تباقر و طیارــش زا ،حطــس یسایس تردق ندروآ تــسد هب هجیتن رد و یراذگ تــسایس لماوع زــکرمتم متــسیس رد هــک هــیور نــیا .دــنرب هرهب رتــشیب یداــصتقا و ،ریغتم نازــیم هب و یدروــم روــط هب یلام عــبانم ،تاــیلام یروآ درــگ نارهت رهش گرزب یرادرهش رایتخا رد »یتلود یاه کمک« ناونع هب نوچ مه( نارــهت هک تــسا نیا نتفریذپن زا ناــشن زــین درــیگ یم رارق یدرکراک متسیس کی ناونع هب )روشک رد اهرهش و اهرهش گرزب رگید رد تیعضو نیا .تــسا دوخ یلام عبانم نیمأت دنمزاین و لقتــسم رد یزیر همانرب یاه تــسایس وــس کی زا دوــش یم بجوم عوــمجم یوس زا و دنشابن شجنــس لباق و نشور ،فافش نارهت رهــش گرزب ییوگخساپ و زا یهاوخرظن ۀفیظو هک یراذگ تسایس لماع ،رگید ار نارهت رهش گرزب یزیر همانرب رد اه تسایس ۀرابرد نادنورهــش هب .دشابن صخشم زین دراد

هب یراذگ تسایس و یریگ میمصت لماوع نتفاین تسد -۲-4-۲ راظتنادروم ۀدننک هچراپکی درکراک ناــشن نارــیا روــشک رد یــمومع شــخب یاه شــشوک یــبایدر و حــیرص روــط هب اــی هــک دراد ینامزاــس یاهراتخاــس یراذــگ هیاپ زا یراذگ تــسایس رد یگچراپکی داجیا یپ رد یــلصا فده ناوــنع هب ناوت یاراد یــعرف یفده ناوــنع هب و ینمض روــط هب اــی و ،دــنا هدوب یراذگ تــسایس لــماوع یاه تــسایس ۀدــننک هچراپکی ۀوــقلاب ،هلاقم نیا ۀیاپ شهوژپ رد .دنا هدوب نارهت رهــش گرزب رد هناگدنچ رد هــک( نارــهت یرهــش هعسوت یاــه حرط ۀــیهت و تاــعلاطم داــهن«

یزیر همانرب و تاــعلاطم داهن“ ناونع هب ،دوــخ تــیلاعف زا یا هرود »نارــهت رهــش یاروــش« و ،»)دــش یم هتخانــش زــین ”نارــهت رهــش لیلحت .دنا هدــش هدرمــش یراذگ تــسایس لــماوع نــیا نــیرت مهم اه تسایس نایم یگچراپکی داجیا رد اهنآ زا کیره یارب هک یشقن :دومن نایب نینچ ناوت یم ریز رد ار تسا هدش یبایدر نارهت یرهش هعسوت یاه حرط ۀیهت و تاعلاطم داهن -فلا لــماع نــیا یدــمآراک ان نــیببت رد هدــش یبایدر لــیلاد رهش گرزب رد اه تسایس ۀدننک هچراپکی ناونع هب یراذگ تــسایس

:درمشرب نینچ ناوت یم ار نارهت و یرــیگ میمصت لــماوع ناــیم رد یــناگمه قــفاوت دوــبن • ۀراــبرد یــصوصخ و یــمومع شــخب ود رد یراذگ تــسایس داــهن نــیا لیکــشت :داــهن نــیازا راــظتنادروم فــیاظو و شــقن یزاسرهش و هار ترازو یاه تسایس و یاه میمصت ۀدننک هچراپکی نارــهت رهــش یاروــش و یرادرهــش ،)قباــس یزاــسرهش و نکــسم(

شخب ود نــیا تاراــیتخا و تردــق ۀرتــسگ ندوبن نــشور لیلد هــب یراذگ هیاپ زا ناشن یتاذ روط هب ،رهش گرزب نیا رد یراذگ تــسایس عفانم داضت ۀدننازیگنارب یراذگ تسایس و یریگ میمصت طیحم کی هنیمز نیا رد یــناگمه قفاوت دوــبن زین داهن نــیا لیکــشت رد .دراد یراذگ تــسایس و یریگ میمصت لماوع هک نیا یــنعی ؛تــشاددوجو رد یزاس میمصت لماوع ،نارهت رهش یاروش و یرادرهش ،تلود رد رهش گرزب رد یرهش یاه همانرب ۀدننک هیهت یصوصخ یاه تکرــش یاهرواب ،هناهوژپ شناد یاــه هاگیاج رد صــصختم دارفا و نارــهت فیاظو و شــقن و داهن نیا یریگ لکــش یگتــسیاب ۀراــبرد یــتوافتم رد نیتــسخن قــفاوت هــب مک تــسد اــی و دنتــشاد نآ زا راــظتنادروم یاــه تیلاعف ۀرود لوــط رد .دــندنامن دــنب یاپ نآ لیکــشت ناــمز تباقر هــکلب ،تــفرگن لکــش یقفاوت نــینچ طــقف هن زــین داــهن نــیا یاه تــسایس و اه میمصت رــب یراذگرثا تردــق هب یبایتــسد رــس رب لماوع رگید و داــهن نیا نایم ۀــطبار یاه یگژیو زا یــکی هــب زــین نآ .دش لیدبت نارهت رهش گرزب رد یراذگ تسایس و یریگ میمصت یرهــش یزــیر همانرب ورــملق زا نورــیب لــماوع یراذــگرثا • ناــیم هدــشداجیا مــهافت رد :داــهن نــیا راکروتــسد و شــقن رــب نارهت رهش یاروش و یزاسرهش و هار ترازو ،نارهت رهش یرادرهــش نیا زا راــظتنادروم شقن )دوــب نتــشادرب نایم زا لباق یدــهعت هــک(

نوــچ مه لــمع و نارــهت یرهــش ۀعــسوت یاــه همانرب ۀــیهت ،داــهن اه تــسایس و اــه میمصت ۀدــننک گنهامه ینامزاــس راتخاــس کــی و یزاــسرهش یلاع یاروــش« ۀــبوصم رد هــک یــلاح رد ،دــش ناــیب