تقسسی قیرط زا یعامتجا یرادیاپ یارب یحارط یاقه
تمدخ -
لوصحم
دوعسمرسما یدیرف
1داز
،
فتاه ارای
2
1 .
وضع تئیه یملع ناریا ،ناهفصا ،ناهفصا رنه هاگشناد ،یتعنص یحارط هورگ
2 . سانشراک یحارط دشرا متسیس
تمدخ یاه -
،لوصحم یلپ ایلاتیا ،نلایم ،نلایم کینکت
لاقم تفایرد خیرات(
:ه 21 / 8 / 93 :ییاهن شریذپ خیرات ، 12
/ 11 / 94 )
هدسکچ زا یکی یعامتجا یرادیاپ نکر هس
ۀعسوت تسا رادیاپ .
رد یلاح هک هجوت نازیم ناحارط
هب نیا هزوح زا هاگیاج یلولوق لباق
تسین رادروخرب ،
یفرعم یارب زین یفاک شلات اهرازبا
هار و ح یاه طوترم تسا هتفرگن ماجنا .
اب خ هب هجوت لأ
رد یدلج لناد
یموب طوترم ، نیا هلاقم رد یفرعم خب ود یعامتجا یرادیاپ یارب یحارط
و یامن ناکما هار داهنشیپ ح
رد ۀلعماج یمولب
،
ناحارط طسوت یناریا
دش ماجنا لوا خب رد .
، یعامتجا یرادیاپ یارب یحارط فادها و موزل ندرمشرب نمض خالش و
یاله
نآ متسیس درکیور ، تمدخ یاه
- م لوصح هزوح نیا یاهزاین هب خساپ رد لاچ و
طوترم یاه حرش
دش . مود لخب الب
حرلش
فادها یحارط یتسیچ و یدروم ما شور
سا ید سا هب ناونع رازبا باختنا ی یپ .دش هتفرگ
رورم زا سپ قفوم براجت
، یلحارط
یارب یدروم یامن
ناکما ب ه یریگراک
، یگنوگچ هدایپ یبایزرا و یزاس ع
درکلم ارط ناح یموب رد ۀدافتسا متسیس درکیور یاله
تمدخ - لوصحم روظنم نیا یارب .دش ماجنا
، میت باختنا ناهفصا رنه هاگشناد یتعنص یحارط نایوجشناد زا ییاه دندش
و سپ
زا ۀئارا شزومآ
،مزلا یاه یحارط
هار ح یعامتجا یارب هلحم دنچ رد
ماجنا ناهفصا رهش دش
. رد نایاپ
، هلئارا نمض یالمن و
ناکما یحارط هار داهنشیپ و ح
اب یپ درکیور سا
سا یارب ۀعماج یموب
، یبایزرا جیاتن ناکما ب ه یریگراک قفوم رازبا نیا طسوت
یحارط نایوجشناد ار
ناشن .داد
ژاو ناگ یدسلک
ما سا ید ،سا رادیاپ ی ،یعامتجا عسوت
ۀ ،رادیاپ متسیس تمدخ یاه -
لوصحم .
دنسیون
:نفلت :لوئسم ۀ 03132218146
:ربامن ، 32218200 - 031 ، E-mail: faridizad@ut.ac.ir .
همدقم ________________________________
____________________
هیرظن بار نازادرپ ط
ۀ لت ریلس ساسارب ار تعیوط و ناسنا یخیرا
یم میسقت هلحرم هس هب دننک
. رد نالسنا رولهه الب لوا ۀلحرم
یم زاغآ تقلخ ملاع ولش
د.
نلیا رد تلعیوط الب نالسنا الوترا
نامز
، و یوهذم ناهیک انش یتخ للاغ نالسنا رب تعیوط ،تسا
مود ۀللحرم رد .تلسا یرلتمک تلیمها یاراد نالسنا و تسا
،
وجو یتسیزمه رگیدلکی الب لماعت هب ناسنا و تعیوط و دراد د
یللم للماک ،ناللسنا ،هلللحرم نیموللس رد و دنللسر
،هدللننک
فیرعت داجیا ،هدننک رد و هدننک
تیاهن
، لیرخت تلعیوط ۀدلننک
تللسا یدللمحمرون(
، 1388 : 52 - 50 ) تراللکد زا سللپ نارود .
،
تعیوط زا ناسنا ییادج زاغآرس یم هتسناد
دوش . هلک یراگزور
دوخ هب ناسنا داد هزالجا
تلسیز طیلحم زا ار رلشب هلب
رولط
دزاس ادج یمسر ،
دام ار تعیوط ۀ
و دلمانب یفرلصم تلیاهنرد
،
ُب نآ تراغ هب تسد .در
ارفا نیا زا سپ ،یلیارگ
ددلجم ولجر
یم ار تعیوط هب ددجتم ناسنا کلیتنامر کوس لاق رد ناوت
و
زا دولب دهالش یدلایم هدجه نرق رخاوا (
یرلب
، 1380 : 67 ) زا .
نیا نارود دعب هب
، رگ هلمه یا هلوناج
یالیحا یارلب یا ۀلطبار
تعیوط و ناسنا زاغآ
دش تیاهنرد هک
، کلش هب ولنج یاله
تعیوط یتسود .درک ییامندوخ
ناللیرج ناللیم رد شزرا هللب تللشگزاب یالله
یالله
طیحم ،یحارط اب طوترم یتسیز وکا
نیازید و1
یحارط زولس
2
زا خانش هت هدش نیرت اه یلم باسح هب دلنیآ
. لمج رد یدلنب
رظن ه ا ی حرطم درکیور ود نیا رد هدش رب زکرمت ،
یریگوللج
یسآ تلسیز یاله لطیحم
ی تلسا سلنررپ هلمه زا یلب .
معلاروتللسد ییالله
مه زوللیر ،سوللیدر نوللچ کیاللسیر و
3
نیا زا یدومن تارکفت
یم بوسحم وش
ن .د معلاروتسد ییاه
هک ۀرابرد ماج ندوب اهنآ دراد دوجو دیدرت .
و فوناد یس ما
تراللگنوراب
، ناللشروهشم باللتک رد هراوللهگ هللب هراوللهگ،
4،
یاهدقن روخرد یهجوت هچنآ هب هب زورما هار ناونع لح یاله
زوح رد زوس ۀ
یلم یرلیگیپ لولصحم یلحارط دنولش
، دراو
هتسناد دنا . ناشیا زا یرایسب هار
ح الب لولصحم قللخ یاه
س ریز ار معتسم تلاوصحم ای یتفایزاب داوم ؤ
لا یلم دلنرب
(
McDonough & Braungart, 2002: 17-46
) گرزب . نیرلت
هژورپ تسد نیا تاداریا یم ار اه
یب ،ناوت هلس ره هب یهجوت
یرادیاپ صا هب
مه روط الی لحم هلب هلئلسم لالقتنا ،نامز
رگید نامز هب
نآ ح یاج و
یتعنصریغ سایقم زا یرایلسب
هار ح یب و اه تیعقاو هب یهجوت یاه
یگنهرف ناونع هعماج
.درک باقم رد
، زورما هچنآ هب
ناونع هار هزولح نلیا رلب یلح
حرلطم یلم دوللش ، فرژ هالگن یدلنا
عللسوت ۀ تللسا رادلیاپ ؛
هک یدرکیور نآ داعبا
نانچمه یارلب نالحارط زا یرایلسب
ان هتخانش یقاب هدنام .تسا
ینونک تسعضو و
موزل سقحت هزوح نیا رد
گرونگنپسا
، لوفغم زا ت ندنام أ رب نیازید ریث علسوت
ۀ و رادلیاپ
نآ کرد یتح هب
کشم زا یشخب ناونع هب
هار یالج رد لح
حاص یخرب دزن یلم نخس نارظن
دلیوگ (
Spangenberg et
al., 2010: 1486
) یلسررب اب . لچخیرات
ۀ تلسار رد نیازلید یا
عاشا ۀ فرصم م هلب نالحارط کدلنا هجوت و ییارگ ق
هللو یاله
تسیز تلسین راظتنا زا رود مه نادنچ تشادرب نیا ،یطیحم .
زریمار
، هرود رد ار یرادلیاپ شزولمآ ولضوم یاله
یلشزومآ
یسررب یتعنص یحارط هدرلک
تلسا . ،قلیقحت نلیا جیالتن زا
ا فیرعت غ هژورپ ل هلنیمز رد یهاگلشناد یاه ییاله
مه نولچ
فتسا دا ۀ اب یداوم تأ تاریث لب ،رلتمک یطیحم ه
داولم ندربرالک
یلسررب ،تلفایزاب لباق للخرچ
ۀ رلمع یزاللسادج و لولصحم
،قلیقحت نلیا رلگید جیالتن زا .تسا تفایزاب نامز رد تاعطق تأ ریث ملک ییالهدومن دولجو زا
رد یرادلیاپ لموزر
ۀ هلفرح یا
غش نتفای یارب ناحارط
، زا م تلسا ناشیا رظن (
Ramirez,
2007: 2-4
) . هتفای هباشم یاه
، مک هب یهجوت یرادلیاپ وضوم
ار رد زا یرایسب تروص
هلئسم یاه یحارط یلم رکذلتم دولش
. رد نیا
یلاح ا هک تس لاس ات لم نامزاس رامآ قوط 2030
،
ناللهج اللب ود ناللسنا رللفن دراللیلیم تلاللحم رد نکاللس یالله
نیشنریقف لبور
ه تلسا ور ؛ هلک یدارلفا الب
ددلعتم تلاکلشم
رد یعالللمتجا ۀزولللح
لاغتلللشا و شزولللمآ ،تلللشادهب
تللسد هللب دوللب دللنهاوخ ناللویرگ (
Woodcraft, 2011: 6
) .
م یعامتجا تلاضع رد یاهروشک هب فوطعم اهنت
هعسوت لاح
تسین و شرازگ ه ا ی ددلعتم
، زا هزلب رالمآ یازلفا دالیتعا ،
و
یعامتجا تامیلامان یاهروشک رد
هعسوت هلتفای زلین تلیاکح
دنراد . اب یرذگ رد رامآ نیا هناشن و اله
، هلب یلم یگدالس ناولت
هلئسم تیمها ار
زاب تفای .
زا هللیلوا یاللهدروآرب لوللفغم
یگتخانللشان و ندللنام زوللح
ۀ
ًاصوصخ و رادیاپ یحارط رد یعالمتجا یرادلیاپ یارلب یحارط
عماج ۀ ناحارط یتعنص رولشک راد تلیاکح د.
ع دلم ۀ تالعلاطم
یلخاد ماجنا هدش
، زوح ود هب ۀ یلسررب یاله هلعماج و یتخانلش
میلسقت یزالسرهش یلم
دولش الب یعالمتجا یرادلیاپ یبالیزرا.
یزالف قطنم زا هدافتسا یرولمیت(
نارالکمه و
، 1391 : 19 و )
رقنلس ناتلسرهش ییاتلسور نالنز یعالمتجا یرادیاپ جنس یملاللس(
ناراللکمه و
، 1390 : 55 هللنومن ) زا ییالله تاللعلاطم
هللعماج یتخانللش ماللجنا
هدللش رد یعاللمتجا یرادللیاپ لوللصا و
متجم یاه ینوکسم ( یداجس یماقم مئاق ناراکمه و
، 1389 :
75 یسررب و ) لطبار ۀ قطالنم رد یعالمتجا یرادلیاپ و مکارلت
نارللهت یرادرهللش (
هللعمج روللپ ناراللکمه و
، 1391 : 185 زا )
م تاعلاط هورگ یرهش تاعلاطم یم بوسحم
درگ ن د رد هلکنآ اب .
تسد ۀ مود تاعلاطم هار ، ح ییاه یارب دووهب یعامتجا یرادیاپ
حرط درگ ی د ه تسا ، چیه زا کی ۀتسد علاطم تا حرلش ،هدلش هلب
متسیس درکیور دربراک تمدخ یاه
- لوصحم یلپ(
سا
5)سا رد
ح ۀطی هتخادرپن یرادیاپ ا
دن .
ومجمرد فده
،هلاقم نیا ئارا
ۀ یگنولگچ رلب یشنیب
عسوت ریسم رد ناحارط تکراشم ناکما ۀ
یعامتجا رادیاپ اب
درکیور زا دادمتسا یپ
سا سا تسا . رولظنم نلیا یارلب
، رد
هلمادا نملض زا کلیره یللفرعم للحب لولصا
، یللسررب هلب
لاثم ییاه دربراک زا درکیور نیا هژورپ رد
یناهج هباشم یاه
یم میزادرپ و رد ا الهتن
، لبرجت ۀ رد یللخاد یلحارط
و ۀلئارا
هار ح نیا ساسارب ور
درکی حرش یم گ ددر .
یدمآرد رب
یعامتجا یرادیاپ
درکیور لکرمت اب رادیاپ رله رلب ز
هلس نلکر و طیلحم ، المتجا
یهاگن تسا شلات رد ،داصتقا ماج
هب ترولص لئلسم ۀ هعلسوت
هتشاد دشاب . هس نیا دعب
، ب ه ز تروص طوترلم رگیدکی هب یریجن
ره و هدوب رب کی تسا راذگرثا یرگید .
عسوت ۀ لولصحم ،رادلیاپ
تنارب شرازگ
6دنل دنیآ ناونع اب ۀ
یلم هتسناد ام کرتشم دولش
لاس رد هک 1987
حرط دلش مولهفم و علسوت ۀ رلشب یالهزاین
یزورما ار نودب هب لسن یارلب الهزاین نیمه یزادنارطخ یاله
رولحم ،هدلنیآ دلیا
ۀ داد رارلق دولخ (
Sneddon et al., 2006:
)258
. یسررب رد زا تیاکح ددعتم یاه مه
تلشونرس یگدیچیپ
علسوت نودب کیره دشر و دنراد رگیدکی هب یرادیاپ صا هس ۀ
ار یرگید نکممان
هتسناد دنا . یا زا نالیم ن
، یعالمتجا یرادلیاپ
زا یکی یاراد هدیچیپ
تسا میهافم نیرت .
وللضوم هللب یعاللمتجا یرادللیاپ زا یللشخب ناوللنع
تروللص لئللسم ۀ هعللسوت
، ئاللسم راللنک رد تللسیز
للطیحم ی
،
یم کدی ار هفیهو ود قادح دشک
. یلحارط موزلل تلسخن
هعماج یارب یلمن هلک یا
رلس الب ار دولخ دلناوت ناباتلش تع
تارییغت عماج یاهدمایپ رگید و ۀ
نردم سلنهامه و دزالس
هب یدوخ دوخ
، دلهد هلمادا دللوم دشر هب .
یگنهالمه مود و
هنیمز هب ین یارب یعامتجا یزاس هاگتلساوخ
طیلحم یاله
یتسیز عسوت ۀ رادیاپ . لمادا رد
،ه دولوهب یعاللمتجا یرادلیاپ رمتلسم
طیارللش
هعماج رد یگدنز د الب یگنهامه رد ،
رلگید نلکر و ۀعلسوت
رادیاپ سورپ و ۀ نلیا هلب یبایتسد فدله
هتلسناد یلم دولش
(
McKenzie, 2004: 23
).
د درلالی فلیرعت ود ار
هلب ناولنع
یم هئارا یعامتجا یرادیاپ یتسیچ دهد
یکی . سورپ ۀ ت أ نیم
هدلنیآ و لالح نالمز رد یتخولشوخ و یعامتجا تملاس و
یمود تخالسریز یاله
یلطیحم یرادلیاپ هلک یعالمتجا و
ار یداصتقا ادرف و زورما یارب
یم ناغمرا هب دنروآ
(
Dillard
et al., 2008: 2
).
زا رلظنم ی رلگید ، علسوت مالظن ۀ
رادلیاپ
یعامتجا وجوم نوچمه
د ی هدنز تسا و تواضق رد هراومه
نآ هک مادک هونج زا کی یم یعامتجا یاه
دوجو دیاب ای دنناوت
و دنشاب هتشاد مادک
هونج زا کی اه
ن یم نناوت ریزگالن ای د هلب
ندشانف دنتسه یملاس(
ناراکمه و
، 1390 : 57 ).
ره ماظن یگدیچیپ دنچ هلئسم یرشب یاه
رد گرزب یا
یم باسح هب یرادیاپ یاهرایعم نییعت دلیآ
( نالمه : 58 ) و
تللشادرب ناللکم رد للماوج تواللفتم یالله ناللمز و الله
یالله
نوگانوگ
، خاش یلفلتخم یاله یرادلیاپ یارلب
یلپ هلب
یللم دللشک ( ج هللعم روللپ ناراللکمه و ،
1391 : 192 )،
کرد
سانم یعالمتجا یرادیاپ موهفم زا رت
، رد ب للاق ییالشگزا
ا لوص دروم درکیور نیا هجوت یناهج
، یم ققحم دوش
. شلات
خاش نییعت یارب یاه
عسوت ۀ رادیاپ ولیر سنارفنک زا هلک
لاس رد دحتم لم نامزاس 1992
رازلگرب لیزرب رد درلک
،
نوناک رگ رارق هجوت تلف
(
Elkington, 1994: 90
).
دوجوالب
ًاتوسن فیراعت ارآ توافت ،یعامتجا یرادیاپ موهفم زا ناسکی
رد ازجا نییعت ی
ًاتوسن نآ تسا دایز
هلک یگناگدلنچ نلیا
یددعتم تاعلاطم ار
مه هب یجنس قیوطت و رظن نیا
ه ا راداو
هدرلک تلسا (
Magis & Shinn, 2009: 18
؛
Omann &
Spangenberg, 2002: 2-17
؛
Dillard et al., 2008: 21
).
یزنکم جنپ نلکر ار یارلب رادلیاپ ی یعالمتجا نالیب
یم دنک :
1 . تصرف :یواست ًالصوصخ هلمه یارب ربارب یاه
یارلب
ا شق یسآ را ریذپ
؛
2 . کولس و ارآ ونت ظفح هب یغرت و قیوشت : ونت
؛
3 . :یعامتجا ماجسنا تخالسریز میلظنت
ت یارلب اله تلیوق
وترا رتشیب هچره تاطا
مه و یگتسب امتجا ینوریب و یلخاد
؛
4 . :یگدنز تیفیک ت
ض یساسا یاهزاین هب یبایتسد نیم
و هیاپ و یارب شلات یگدنز حطس شرورپ
؛
5 . :تللموکح و یللسارکومد و یللسارکومد یرارللقرب
دوللجو
یتموکح راتخاس و زاب
خساپ وگ (
McKenzi, 2004: 18-19
).
هتسد رد یگژیو ،هنارامعم یدنب اپ یاه
یعالمتجا یرادی
ود هب تسد ۀ ریظن یدولاک دحاو و سانم نکسم ،ییارگرهش
و یگیاللسمه یدللولاکریغ
رللیظن لاغتللشا و تللینما ، اللوترا
یم میسقت دوش
(
Dempsey et al., 2011: 292
).
و ینیکلشم
نارالللکمه (
1392 : 190 هتلللسد رد ) یدلللنب
مالللج رلللت
،
هاگتساوخ یلسقت یللک دلعب ود هلب ار یعامتجا یرادیاپ یاه م
یم دننک : تسا یعامتجا تلادع یلوا لنلاداع لیزوت هلب هلک
ۀ
نالکما و تامدلخ هلب یلسرتسد ،راصحنا زا یریگولج ، بانم تیلاعف رد تکراشم ُب و دراد هرالشا یندم یاه
رلگید دلع
، هلب
یعامتجا طیارش دووهب و ظفح رظن
یم دنک هک ماش ظلفح
یگژیو یلگنهرف یاه هللحم تالطاوترا دولوهب ،یعالمتجا
و یا
یلم یوسن تاوث و تینما .دولش
نیلنچمه ولینتنآ لولک
رد7
هار یبوچراچ ،اشگراک یلح هس
یحطس ار یرادلیاپ یبایزرا رد
یروئت زا کشتم یعامتجا (
تفایهر هک ار نلالک یاه
رد رلب
یم دریگ ) تسایس ، ( دولخ رد ار هلمانرب فادلها و لولصا هلک
دراد ) للمع و ( هللب للیلا ناوللنع ۀ
رد دللنریگرب ۀ خاللش و الله
شور ییارجا یاه )،
یبایزرا یارب حرلط هعماج یرادیاپ نازیم
یم دنک یملاس(
،ناراکمه و 1390
: 59 .) رگید خاش یاله
ناللیب تاللعلاطم رد یعاللمتجا یرادللیاپ یللسررب یارللب هدللش
هدللش هدرمللشرب حرللش نیدللب نوگاللنوگ :دللنا
للماعت یریذللپ ،
نورللب تیلوئللسم ،یللیارگ ،یریذللپ
ساللسحا ،هدللنیآ هللب دللیما
یاضر ،یتخوشوخ زا سرلت ،ینالکم قللعت ،دالمتعا ،یلغلش ت
یراللجنهان و
تامدللخ و نکللسم زا تیاللضر یرهاللطروپ(
و
ناراکمه
، 1389 : 12 ) . حاص لغا اب سانتم نارظن
ۀزولح
فلص زا یلکی هلب ،یتاعلاطم یدلنب
هلئارا یاله یارلگ هدلش
یم ناشن یرتشیب .دلنهد
قلیقحت نلیا رلظنم زا
، طیارلش رد
و رضاح کدنا ناد شک رد دوجوم
نیمزرد رو ۀ
یارلب یحارط
یرادیاپ عامتجا
،ی اتسار نیا رد یشلات هنوگره هلب کسمت و
ماظن زا کیره حب دروم یاه
، یمدق رثؤم دش دهاوخ یقلت .
تسسی تمدخ یاه
- لوصحم
؛ یدرکیور
فرژ رب یحارط رادیاپ
اب تیقفوم دوجو یاه
میادارالپ زلین درلکیور نلیا ،یرادلیاپ
فعض رد ییاه ۀندب دراد دوخ . اوترا رد هدمع لاچ راهچ
لیترت نیدلب یعالمتجا یرادلیاپ ولضوم هلب نتخادرپ اب تللسا هدللش هدرمللشرب :
یموللهفم حوللضو قللیقدریغ
و
تشادرب دلیچیپ ،فلتخم لود رد ونتم یاه و ولضوم یگ
علاطم ماجنا رد لاکشا تا
، ماج برجت ۀ لهد یلفنم ۀ
1960
هب هک دیدرت ققحم ا ن لومرف رد یعامتجا لوصا یدنب
نم رج
دش تیاهنرد و
، دولجو یلپ رلف یاله و فرلصم کولس
دولللجوم فیرالللعت رد ییالللپورا یگدلللنز (
Omann &
Spangenberg, 2002: 3
) . لاچ نیا مج الب اله
تادارلیا حرط
خب رد هدش یلوق یاه
ینوم لاوقتسا رب ندرکن
یفاک
ط زوح زا ناحار ۀ
رادلیاپ یحارط لم یالهرازبا دولومک و
ؤ رث
،
هب هارلمه یلگژیو یاله چ و یدلعبدن هدلیچیپ
دولخ رد هلک
یحارط تسا هتفهن ئارا ،
ۀ هار ح لماعت یارلب اشگراک ییاه
هناحارط زولح اب ۀ یعالمتجا یرادلیاپ ار
یلم کلشم .دلنک
درکیور متسیس تمدلخ یاه -
لولصحم یرایلسب رلظنم زا
حاص نارظن
، زا یکی سانم نیرت هار لح ییاله تلسا هلک
هب خساپ یارب نونکات نیا
یراوشد اه ا هئار هدش تسا .
شرازگ اه تخانلش دوجو زا ناشن ًالضعب و توالفتم یاله
تلسردان ی یلپ زا سا سا راد د (
Boehm & Thomas, 2013:
).247
رد یاهرولشک رد یلحارط هلب شرلگن ون نیا هکنآ اب نادنچ هعسوت لاح هتخانش
و حرط ،تسین هدش عاشا
ۀ نآ هلب
هد ۀ 90 یم زاب یدلایم ددرگ
(
Tukker & Tischner, 2006:
قن تسا هتسناوت تدم نیا رد و )1553
روخرد یهجولت رد
هلب شرگن رییغت یلحارط
الفیا ؛دلنک هلب هلنوگ زورلما هلک یا
،
یپ سا سا هب ناونع یعون سک لدم و
قفوم راک اب سنهامه و
رکفت دیاپ ا هتخانلش ر یلم
دولش (
Wallin et al., 2013: 264
.)
رد فیراعت زا یویکرت هداس
یم ناولت متلسیس اله تمدلخ ی -
لوللصحم ار
ییاللمنزاب نیللنچ درللک
: یللپ سا هللعومجم سا یا
هچراپکی تامدخ و تلاوصحم زا هک تسا ی
هب کرتلشم تروص
وت و أ ام ن
، ققحت هب رداق تساوخ
و اه یاهزاین ربرالک نا تلسا
(
Goedkoop, 1999: 17
؛
Manzini & Vezzoli, 2003:
)853
، نیا هاگن یتنس درکیور باقم رد هار
ح یلحارط یاه ،
ینعی زکرمت فرص تامدلخ ای تلاوصحم رب هلب
ییالهنت رارلق
دراد . شرازگ لم نامزاس هک
یلوزو و ینیزنام دلنداد مالجنا
،
یپ سا ار سا جیتن ۀ هنروآون یژتارتسا یلم یا
لعاب هلک دلناد
لاولصحم شورلف و دیلوت زا زکرمت لاقتنا ت
یلکیزیف دلهاوخ
دللش (
Manzini & Vezooli, 2002: 4
).
هاگتللساوخ یالله
رکذ هچراپکی درکیور نیا قلخ یارب یعونتم هدش
تلسا هلک
دولس لسک رتلشیب
( Sawhney et al., 2003: 37
یازلفا ،)
ربرالک یدنمتیالضر نازیم نا
(
Wallin et al., 2013: 265
) و
هنیزه هاک اه
رانک رد موادم دووهب (
Mont, 2002, 237
) زا
یگژیو تسد نیا اه
دنتسه .
یلپ ،یرادلیاپ رظنم زا سا
ا هار س یارلب ینیبالنیب یللح
مه یبایتسد تلود نامز
فرلصم و دیلوت یارب یدعاوق هب اه
تکرش موادم دشر ناکما ظفح و رادیاپ یلم هتسناد اه
دولش
(
Vanhalen et al., 2005: 21
.) نوگالنوگ تاعلاطم
، لیلاد
هار ندوبرادیاپ ییارچ زا یددعتم ح
یپ یاه سا نالیب یسا
یم .دننک نیرخآ رد یلوزو حورلشم کلش هلب دوخ باتک
و
صف دنچ رد یاهدرواتسد زا
نوگانوگ یپ ا س هلطبار رد سا
اب فلتخم داعبا یم نخس یعامتجا
دلیوگ (
Vezzoli et al.,
.)2014
شرازگ تلسیز طیلحم للم نامزالس
نالشنرطاخ
یم دزاس یپ درکیور سا
ًاموزل سا هار هب
ح رجنم رادیاپ یاه
یمن دوش
؛ تسد زا یتیلباق هکلب لم هئارا ار نآ هب یبای
ی .دلهد
نیا تلع شرازگ تلیلباق دولجو
ناوارلف یارلب یرادلیاپ رد
هار للح یللپ رللب یللنتوم یالله سا
ار سا
، شرتللسگ تللسخن
هللچراپکی یلکللش هللب متللسیس (
زا للصاح هللب
ملله نتللسویپ
عومجم ۀ و تلاوصحم هجیتنرد
، هرهب و کارتشا رتشیب یرو
)
مه و دنویپ مود و نشورف فانم رتشیب ییارگ
ناربراک و ناگد
( هللب یذ ناوللنع لدللم رد ناللعفن
للسک یالله راللکو
ورللشیپ
یپ سا یسا ) یم دناد (
, 2002: 7 Manzini & Vezzoli
).
ناسانشراک هزوح نیا
، یرگید فلتخم یلاد یلیارچ زا
هار ندوبرادیاپ ح
متسیس یاه تمدخ یاه
- نالیب لوصحم
هدرک .دنا امایموت نآ یلد ت ار أ یلپ دلیک سا
یک رلب سا تلیف
یدنمتیاضر هب
یم لوصحم تیمک یاج دناد
(
Tomiyama,
2001: 615
) . ناراکمه و نت
، یلپ سا لشنیب ار سا ی
هلب تاذ
رادیاپ و ع اب نیج خرچ ۀ یلم لولصحم رمع ناد
لن د (
Tan et
al., 2010: 91
) .
ِیم ر یپ سا یراتخالس ار سا یلم
لبای هلک د
هب طساو ۀ یلک نالیم نگمه و حیحص یدنویپ ناکما ،یرگن
نکت و داصتقا و یژولو هب
نآ لوت
، مهارلف ار تلسیز طیلحم
دروآ تللسا ه (
Meier & Massberg, 2004: 395
) . یو
نینچمه
،رگید یاج رد هب
ماظن دافتسا ۀ هلب اهلااک ترولص
هیارک یکارتلشا و یا هلب
لاالک حالصت یالج نورد رد هلک
لدم یاه سک یپ راکو سا تسا هدش هدناجنگ یسا
، هرالشا
دراد (
Meier et al., 2010: 608
) لیاهنرد و ت
، یلرولم لب ه
تأ یعامتجا تاریث ناوارف
هرالشا درلکیور نیا رد یلم
دلنک و
نآ ندوبرادیاپ یلد کوش تیوقت ار
ۀ دارلفا نالیم تاطاوترا
و هعماج یازفا نلک و تلامالعت ناولنع یعالمتجا یاله
یم ک دن (
Morelli, 2002: 5
).
تسسی تمدخ یاه
- رد لوصحم نادقسم
لمع
اب مه ۀ هچنآ هب شزرا ناونع یپ یاه
سا ،دلش هدرملشرب سا
یپ هب یارگ سا
سا هب متسیس رد یرادیاپ داجیا روظنم اله
،
کدنا رایسب نانچمه رت
زا قلقحت نالکما تلیعقاو رد هلچنآ
یلم هتسناد ،دراد شرازلگ .دولش
زرلیمار یلناوارف زا کدلنا
هژورپ ییاه دراد تیاکح یلپ ریسم هک
سا یلحارط رد ار سا
ادللیاپ یللم یللط ر دللننک
(
Ramirez, 2007: 4
).
زا یلللوزو
درلکیور تلیمها حیرلشت نمض ،رادیاپ یحارط نارادمدرس یپ سا هعسوت یلد هدمع ،رادیاپ یحارط رد سا نیا یگتفاین
لاکیدار ار رکفت و
یطارفا هار نتشاگنا لح
یاله دزلن رد نآ یم یفرعم ناگدننکدیلوت و ناوطاخم
دنک ؛ هلب هلنوگ هلک یا
ا یرایسب ناشیا ز
، یلپ رظندلم تارلییغت سا
ار سا یلب زا
هزادنا نیداینب یم دلنناد (
Vezzoli et al., 2012: 289
) یو .
میللت یکللشت موزللل رللب للب یتاللقیقحت یالله
ا روللحم عللسوت ۀ
یپ سا ت سا أ یم دیک ساسا ار رما نیا و دنک عسوت
ۀ یلحارط
رادیاپ یم یفرعم دنک
.
یجیو راموک مج رد یلپ تالعلاطم یدلنب سا
سا رالهها
یم اب دراد هراشا دوجو ژولودتم هک یا
ی هلب هزولح نلیا یاله
هتشاد یرادیاپ وضوم دنا
، اما اهنآ لغا هار
ح یاه یدربرالک
یمن هئارا نآ هب یبایتسد یارب ب نیا و دننک
هلب نانچمه خ
تالعلاطم رتلشیب
ی زالین دراد (
Vijaykumar, 2012: 656
.)
رنشیت
8، لأخ یاله الهرازبا رد یدربرالک ار رادلیاپ یلحارط ی
یم ناونع دنک
و یپ سا یرادلیاپ یارلب قفوم یراکهار ار سا
یللم دللناد وا رللظنم زا .
، هار یللیلاط للح ماللگ اللب
یالله ی
ًلاماللک
درادناتللسا کللی یارللب
یللحارط درادللن دوللجو رادللیاپ
؛ اللما
تیلباق هسورپ بولطم تیاده یارب ییاه هب
یولس رادلیاپ ی زا
قیرط ماگ یاه یپ سا سا هراومه جوم دو تلسا (
Tukker et
al., 2008: 160-168
) . رد ریسم نیمه ،
شلات ییاه زین یارلب
ئارا ۀ یپ یاهرازبا سا
سا خشم
، یارب قلیقد ماجنا نلیا رلت
یوق هژورپ اه تسا هتفرگ ماجنا .
یل یارب یشور ناراکمه و
هزادنا هژورپ رد یرادیاپ یریگ یلپ یاله
سا هداد هلئارا سا دلنا
(
Lee et al., 2012: 173-180
) . نینچمه میل
ناونع اب یرازبا
یپ دروب سا
9سا داهنشیپ ار یم
دنک و هلئارا یارلب یلودج هک
مه هداد یجنلس تلساه
(
Lim et al., 2012: 42-50
) . و یللوز
یرازبا زین ما ناونع اب
سا ید
10سا هعومجم نیا هب یم
دلیازفا
( Vezzoli, 2010: 7-14 .)
تشاد نایب دیاب ومجمرد لدم یارجا
یلپ یاه سا سا
هب طساو ۀ یگدیچیپ
،نوگانوگ یاه هدالس رما
بالسح هلب یا
یمن .دیآ شرازگ هک نانچمه علسوت دلنور ،دلنداد ناشن اه
ۀ
.تسا هجاوم یتلاکشم اب زین یتعنص ماوج رد درکیور نیا یمن ،یقطنم یسایق رد تشاد راظتنا ناوت
یلحارط ولضوم
هلک یعالمتجا یرادیاپ یارب م
لثحو ی دلیدج یارلب لعماج ۀ
نارللیا یللحارط کللی هللب ،تللسا
نیرللترب قللیرط زا هراللب و
هدیچیپ نیرت شور یپ یاه سا سا ( ندوبون هب هجوت اب دولخ
یپ وضوم سا
سا رد عماج ۀ ناحارط یناریا .دولش یریگیپ )
یلاح رد نیا ا
یم رظن هب هک تس عسوت طخ دسر
ۀ یلحارط
یناهج
، .تلسج دهاوخن ار ریسم نیا زا رذگ زج یهار نلیا
یارش ط
، یلدم باسح ماگ و هدش هب
ماگ یم لط ار هلک دلنک
هب دهعت نیع رد شزرا
یاله فیلصوت ،هدلش یاراد تلوهلس
هلنیزه ،ارجا و کرد یاله
کدلنا ۀلیلوا و یبالیزرا نالکما و
عسوت ۀ یموب یاهزاین ساسارب موادم .دشاب هتشاد ار
قیقحت نیا فده
، یرازلبا نینچ فشک هلب
هارلمه یالمن
یدنمناوت ولن ،اله لیواز و هلهجاوم
ۀ یلپ هالگن سا رد سا مالگ
و یحارط ۀئارا
هار ح روآون یاه یعالمتجا ئالسم یارب
تلسا .
ساسا نیمه رب
، ناققحم دنتفرگ میمصت لدم یفرعم اب
ی هداس
و خبرثا و یلپ درکیور اب یحارط هنومن کی یارجا اب
سا سا
،
للئارا رد ار نآ یاهدرواتللسد ۀ
هار للح یعاللمتجا یالله یارللب
تروص سم لئ ه یا یموب دلنهد یالمن .
بالختنا رد نیلنچمه و
ئارا ۀ شلات لدم دش
هب یشور دوش مع هک
جیاتن نآ زا سلپ
،
یارب رگید ناحارط یناریا یپ باق دلشاب ارجا و یریگ نیلمه زا .
ور
، یسررب ناکما ب ه رد زلین یموب ناحارط طسوت رازبا یریگراک
.تفرگ رارق راک روتسد اجنآ زا
نارگلشهوژپ هک
، دولخ زا یلپ
نیا
، هژورپ ماجنا رد هبالشم یاله
طوترلم تالعلاطم و یجرالخ
هدوب ریگرد یم حاوم اب ییانشآ نیا و دنا
لت تسناوت أ
رلب یتاریث
،دنک داجیا یامزآ جیاتن باختنا
ییوجلشناد هورگ کی حارلط
یارب شزومآ هاتوک هژورپ ماجنا و میهافم تدم یا
یرادلیاپ یارب
یعامتجا ناشیا طسوت وتسد رد
.تفرگ رارق راک ر
رد یالهرازبا نایم هتخانلش
دلش ۀ یلپ سا سا
، ن هلب لظ ر
یم دسر ما لدم سا ید سا ب ه طساو ۀ هیامرلس رب زکرمت یاله
هلعماج کلی رضاح لاح یعامتجا
، ارختلسا یارلب شلالت
هلنیهب یکرت ارلجا و کرد تلوهلس و الهنآ زا رلت
، الوطنا
یوللسانم یللگژیو اللب
یالله ۀللعماج یاللهزاین و یللناریا
مللشرب هدر دللش ۀ للحارط یموللب نا دراد
. شور نللیا نیللنچمه
یپ حرط نایرجم طسوت رت لب
ه هلتفرگراک برالجت و هدلش
م ؤ هتلشاد نآ یتایلمع یارجا زا یرث دلنا
تلیاهنرد هلک
، هلب
یارب نآ باختنا هدایپ
نومن یزاس ۀ
یحارط نلیا الب .دیماجنا
لاح
، زا یکی اهنت نیا ا
هدایپ یاهرازب یلپ یزالس
سا هلب سا
یم رامش ور و د ناوتب تسا نکمم م یاهرازبا
ؤ یلویکرت و رث
رگید ار اهنشیپ هدنیآ رد زین د
داد .
یارب یحارط یعامتجا یرادیاپ
شور هب
ما سا ید سا
برجت ۀ یم ناشن یرشب ماظن دهد
یدالصتقا دلنور هلک ییاه
هب هار تدمدنلب رد ،دنشاب هتشادن یرادیاپ دلنهاوخن ییالج
زا زلین یعالمتجا یرادیاپ ماظن ؛درب نثتلسم ولضوم نلیا
ا
قاورد .تسین
، هژورپ یاه الب هلک یترولص رد اهنت یعامتجا
هرلهب و یهاگآ هیامرلس زا یرلیگ
یعالمتجا یاله یمولب و11
ارجا و یحارط دنوش
یعالمتجا یرادلیاپ عاب ، و
یدالصتقا
.دوب دنهاوخ رظنزا ینیزنام
، نورلب هار الهنت و یدالصتقا نارلحب زا تلفر
طیحم یتسیز ینونک ، ارجا ی متلسیس یاله یلپ سا سا یارلب هدیا دیلوت
یعالمتجا هالفر تلهج رد ون یاه یمولمع یدالش و
.تسا ،رواب نیمه یاتسار رد حلاطلصا
ب دالصتقا دلع
12ی یارلب
حرط یو طسوت راب نیلوا دلش
رد وا . هلمدقم هلک یا بالتک رلب
ینورم یجرویج نس و تسا هتشاگن
، هب دلیا حوضو ۀ
زا ار دولخ
یم نایب حلاطصا نیا لنک
د (
Meroni & Sangiorgi, 2011: 1
).
ب داصتقا یدع تصرف زا هدافتسا یانعم هب لد زا هلک تسا ییاه
نارحب یم نوریب اه دنیآ
. ۀدولاش هار نیا لح
، لب ر تلیلاعف یاله
هناروآون هدرتسگ و یا راوتسا دلیاب هلک تلسا رد
تلهج یرلیگ
رابود ۀ فرصم و دیلوت (
م اب یراگزاس هکنآ یارب رد تسیز طیح
نآ )دوش هداد یازفا
، تامدخ یعامتجا دیلوت (
ییورایور یارب
و المتجا دلیدج یالهزاین الب یازلفا
)یعاللمتجا تلامالعت و
عسوت ۀ همانرب تلسیز طیحم اب راگزاس یموب یاه (
عالشا یارلب ۀ
)یعالمتجا و یلکیزیف بانم رادیاپ فرصم نونالک
رارلق هلجوت
گ ری .دن ،یدعب داصتقا هکوش یانوم رب تسا یداصتقا
یعامتجا .
داصتقا نیا رد
، ناکم و تلاوصحم ،مدرم هلب ندیلسر یارلب اله
شزرا ی کرتشم هراومه ، رد رگیدکی اب ماعت دنتلسه
(
Hatef,
2012: 35
).
ور نیمه زا
، یعامتجا یروآون
، یندلشنادج یشخب
یم باسح هب نآ زا .دیآ
ور ش ما سا ید سا داللجیا موزللل زا ییوللگلا نیللنچ اللب
قا بانم نایم یگتسویپ یداصت
( امرلس هی یاله و )یعالمتجا
یم وضوم حرط یعامتجا یرادیاپ نلیا .دنک
هلب هلک شور
ناونع ویپ مه هب شور تس
ۀ یرادیاپ یارب متسیس یحارط
13
یم هتخانش وش
د
، و روسفورپ طسوت راب نیلوا یارب رد یللوز
خب یرادلیاپ یارلب یروآولن و یلحارط هاگلشناد14
یللپ
مله و دلیدرگ حرلط نلایم کینکت ولنکا
هژورلپ رد ن یاله
رادیاپ یحارط هاگشناد نیا
یللک هدلیا .تلسا هدافتسا دروم
رب شور نیا صا هس
تصرف و تاناکما فشک اه
،دولجوم ی
ناکم نایم اوترا داجیا تلاوصحم و صاخشا ،اه
، دولوهب و
روحمربراک یاهرازبا رب هیکت اب متسیس موادم تلسا راوتلسا
( Vezzoli, 2010: 7-14
. ) مع دولوهب یارب درلکل
، شور نلیا
ًاضعب شور اب ییاراد یاه روحم
رگید رلیظن یا یلب یلس
15ید
( Kretzmann et al., 2005: 25
) یلم یکرت دولش
. نلیا رد
درکیور
، یمامت ییاراد وقلاب یاه ۀ
مالش هللحم رد دولجوم
تراهم و اهدادعتسا نامزاس تیفره ،دارفا یاه
تاطاوترا ،اه
لنم و یهالفر تالناکما ،الهانب ،یسایس هللحم یدالصتقا با
هب هلتفرگ رلظن رد هژورپ بانم ناونع یلم
متلسیس و دنولش
عسوت دیدج ۀ
نیلمه اوترا زا یفیرعتزاب ساسارب یعامتجا
یم کش بانم دریگ
(
Hatef, 2012: 27
) .
زا هنومن یاه تیلاعف نیا یداصتقا یاه
یم یعامتجا ناوت
هب یحارط هکوش متسیس دلیدج ییاذلغ یاه
دالجیا یارلب(
ا یب و میقتسم اوتر روالشک ،نادنورهلش نیلب هطساو
ز و نا
ماد ناراد )،
و یریگللشیپ یارللب کرتللشم تامدللخ متللسیس
توقارم یتشادهب یاه نازرا
تمیق تکرش اب(
میقتلسم نداد
ین نادنورهش میمصت حارم رد دنمزا
و )یریگ هلمانرب
ییاله
عسوت تهج رد ۀ
هقطنم و یرهش یا
( عسوت اب ۀ یموب داصتقا
کش و یگ تلاح یر نامزاس زا دیدج یاه
ریغ یاله یعالفتنا
مدرم هراشا )داهن درک
(
Hatef, 2012: 19-22
)؛
هلمانرب ییاله
مه هک هعسوت یاهروشک زا یرایسب رد نونکا لالح رد هتفای
یپ و هعسوت هلمادا رد .دنتلسه یریگ
، حرلش زا هلنومن هلس
هژورپ یناهج قفوم یاه
،درکیور نیمه اب یم
دیآ .
هفاک تاریمعت
16: یم رظن هب زورلما یفرلصم یگدنز رد دسر
،
هدلش یدلوت بولطمالن یتدالع هلب اهزیچ نتخادنارود
.تلسا
تراهم هدلش هدرپلس یشومارف هب یتاریمعت یاه هلعماج و دلنا
،
تراهم نیا یارب یشزرا اق اه
ئ .تسین هفاک نیلوا
تارلیمعت رد
لاس 2009 رد مادرتسمآ و لب فده اب ه رد رلییغت ندروآدولجو
زرط همه و مدرم رکفت ب هعماج رد تاریمعت سنهرف ندرکریگ
ه
دمآ دوجو . رد هفاک تاریمعت لحم هک ی ،تلسا همه یارب ناگیار مزاولل هللمجزا یعولنتم یلتاریمعت مزاولل و تلاآرازلبا هب دارفا
و هلخرچود رلیمعت ،یقرب ،یطایخ ...
نلیا رد .دلنراد یلسرتسد
هفاک اه
، رالکریمعت رلیظن هتسشنزاب ناراکریمعت کلچوک مزاولل
،نایرتلشم .دنراد روضح هخرچود کیناکم و راجن ، ایخ ،یقرب ریمعت هب هک یلیایشا زاین
راد ن د
، اجنآ هب یلم دلنروآ کلمک الب و
و صختم یعمج تکراشم
، نآ ار یم ریمعت دننک ریوصت(
1 ) .
نیا دنور ی یشزومآ
، تسایوپ و یلماعت .
رگا ا رلف ا مله یزلیچ د
شاب هتشادن ریمعت یارب ن
د
، یم ناوت لن یالچ و هولهق نالجنف زا د
روب تذل دوخ ن
د یدرف هب ای رگید
یلتاریمعت رالک رد کلمک شا
نک ن .د خرچ هب تلاوصحم تشگزاب رب هولاع ۀ
کلمک هب هدافتسا
ریمعت ی ،هداس هدلنار هیلشاح هب نیا زا وق ات هک یرهام دارفا
نامیمص طیحم رد ،دندوب هدش ۀ
یلم رلیگرد هفاک هلب و دنولش
ییاناوت یا ناش یم هداهن را .دوش
هفاک رلضاح لالح رد تاریمعت
زا یللب یللس هوعللش دراد ییاللپورا فلللتخم یاهروللشک رد
(
repaircafe.org
).
ریوصت 1 . تارسمعت هفاک زا ییامن
م أ :ذخ ( http://en.wikipedia.org/wiki/Repair_Caf%C3%A9 )
سنیلوپ راک
17: کارتشا هب یارب یمتسیس وردوخ یراذگ
دننار نآ رد هک تسا ۀ
رفاسم و وردوخ
، رد یصخش یافورپ
بو وردوخ یلاخ یلدنص داهنشیپ هب رداق و دنراد نآ تیاس یتنرتنیا تیاس نیا .دنتسه کرتشم دصقم یارب نآ ورزر و
للمه هللب و دراد هداللس یراتخاللس ۀ
للک ار ناللکما نللیا ناربرا
یم ات دهد مه رفس رلظن و یافورپ هب هجوت اب ار دوخ رظندم
ناربراک ریاس باختنا
دننک سنیلوپراک . رواب نیا رب
هک تسا مه
ۀ مدرم دنراد قح مح متسیس هب
قنو نورقم هب و هفرص
ادللتبا رد هللک سللنیلوپراک .دنللشاب هتللشاد یللسرتسد زوللس هب ژورپ تروص ۀ
لآ رد ییوجشناد رالک هلب زاغآ نام
درلک
، رد
رد یهاتوک نامز هچ
رد مدرم هب و تفای هعاشا ایند روشک
دافتسا ۀ هلناخلگ یاهزاگ هاک و تخوس ،لوپ زا هنیهب یا
رب هولاع .درک کمک مه
ۀ نیا اه
، کش هب متسیس نیا یرلیگ
ر و طبا یلماعت دیدج ی زین رجنم دش (
carpooling.com
).
اللکیرمآ یناللوغاب نللمجنا (
یللج یللسآ آ)
18، نامزاللس
هفرح یعافتناریغ ینالوغاب نایماح و ناولطواد زا کشتم یا
نمجنا .تسا ییاتسور و یرهش یاضف رد یهورگ یلم
دلناد
هورللگ مهارللف اللب یناللوغاب یالله للسانم ییاهاللضف ندروآ
یارللب و یهللست تعرللس
خب ناللیم تاللطاوترا هللب ندیللش
،ناگیاسمه ،یعامتجا تلاماعت دووهب
یازفا دامتعا هب سفن
داوم دیلوت ،هلحم ییاویز ،هلحم دارفا هالک ،یذغم ییاذغ
هنیزه داوم یاه هداوناخ ییاذغ دالجیا و بالنم زا تهافح ،اه
حیرفت یارب تصرف یمرگرس و
، عاب یگدلنز تیفیک دووهب
یم مدرم وش .د یهلست اب نمجنا نیا دلنور
کلش و یرلیگ
هکوش شرتسگ اوغاب یاه
ن هلقطنم ی ،یتلالیا و یا
ییالسانش
نیمز ،یزروالشک یربرالک یرلیگیپ و یربرالک نودلب یاله
عللسوت ۀ
، باللنم قللیقحت هللب قیوللشت هللمانرب یارللجا و
یالله
ینالوغاب زا یناویتلشپ هلب یراودا تلاجم راشتنا و یشزومآ یهورگ یم دزادرپ (
communitygarden.org
).
تلاحم یعامتجا رادیاپ یارب هدیا لخ ناهفصا شور هب
ما سا ید سا
امه ن یپ هک هنوگ حرلش رت
هداد دلش
، نلیا فدله لخب
،
یسررب ناکما ژورلپ یحارط ۀ
یعالمتجا رادلیاپ لکیور الب
ر د
متسیس تمدخ یاه -
لوصحم ناحارط زا یمیت طسوت هدولب
تسا جیالتن هب درکیور نیا ایآ درک یبایزرا ناوتب تسخن هک
هدیا و یحارط یلووق باق یاه
یارب ارلجا لعماج رد ۀ یمولب
زلین یناریا یلم
لماجنا د
؟ و میهالفم لالقتنا نالکما الیآ مود
فدله نلیا هلب ین یارب یناریا ناحارط زا یهورگ شزومآ دراد دوجو
؟ ما ایآ موس سا
ید رازبا سا ی رله یارلب سانم
دوصقم ود تسا
؟
هاگراک لاق رد همانرب نیا یشزومآ
ییارجا جنپ هلتفه رد یا
رازگرب ناهفصا رنه هاگشناد دش
مالش هک شور حرلش
رازلبا و
ینادللیم تللشادرب ،ناگدللننکرازگرب طللسوت هداد
الله ریللسفت ،
هداد اه ی هب تسد تشادرب زا هدمآ میلت طلسوت ینادلیم یاه
اله ،
هدلیا دووهب ،یحارط یبایزرا ،هیلوا یحارط هلیلوا یاله
یبالیزرا ،
ددجم ئارا و ۀ ییاهن هار ح .تلسا هدوب مالجنا رد
نلیا هلعلاطم
،
زا یهورگ مرلت نایوجشناد
متلفه ط یتعنلص یلحار تکرالشم
هتللشاد .دللنا زا نایوجللشناد تللساوخرد
دللش یکللشت زا سللپ
هورگ هرفندنچ یاه
، هفصا رهش فلتخم تلاحم هب یقالفتا هک نا
دش باختنا دن
، یشکرس دننک دنزادرپب تاعلاطا یروآدرگ هب و .
تدم رد تشادرب نیا ود
رلیغتم ینالمز لصاوف الب و هلتفه رد
ط هتفه لو تلشادرب لغا .دش ماجنا مالجنا زور تاعالس رد اله
دش نالمز رلگید هلب ولبرم تاعلاطا هب یبایتسد یارب و یاله
هناوش تاعلاطا هب ،لاس لوط و زور ب
ه تسد زا هدمآ الب هوحالصم
افتکا یموب دارفا دش
. هداد یروآدرلگ اله
للاق رد جنلپ و میلت
للب ه طللساو ۀ دهاللشم ۀ ،میقتللسم ملیللف
رللب ،یراد سللکع ،یرادرللب
امآ هب وجر و هوحاصم یالهر
یلمک یفیلصوت و هلئارا
هدلش رد
ره تاعلاطا اب اوترا ۀلحم
ناهفلصا یرادرهلش طلسوت رلیظن
دادعت نانکاس هذم و داژن ،یداصتقا یلک حطس ، مالجنا
دلش .
د تلشادرب هدا
روالشم و میقتلسم رلظنریز اله ۀ
هاللگراک نالیبرم
تروص تفرگ یخرب رد و اوم
، لق لمج شور حلالصا الب یروآ
و هداد عماج ۀ ه یرامآ دوب هارم . هورگ اه رد ریسم ژورپ ۀ زا دولخ
شور طللسب اد د ۀ ما سا ید سا و یلللوز (
Vezzoli, 2010: 252-
)270
دندرب هرهب لودج(
1 ).
لودج 1 . لسصفت ماگ سا ید سا ما شور یاه
یدربهار تاعلاطم هژورپ قیقد فیرعت
هیزجت هژورپ تیهام یلحتو
تیولوا نییعت جیاتن هب ندیسر یارب یحارط یاه
رادیاپ
هنومن یسررب رادیاپ قفوم یاه
تصرف فشک تاناکما و اه
هدیا شرورپ اه
هاگراک یرازگرب تکرش اب هارمه یهورگ یاه
نامزاس و اه هزوح نآ رد لاعف یاه
دیا داهنشسپ ۀ
تسسی یلک ا یکی باختنا
هدیا ز انوم متسیس فیرعتزاب و اه
دیا طسب ۀ متسیس یلک
تسسی ییدنهم و یحارط ارط
متسیس قیقد یح
ا ،متسیس یبایزرا ز
تسا یعامتجا و یداصتقا ،یتسیز طیحم یرادیاپ رظن
طابترا و قیقد لاقتنا یارب یکیفارگ یاهرازبا زا هدافتسا
ۀناقلاخ طاخم هب متسیس
: ذخأم (
Vezzoli, 2010 )
هژورپ زا یکی رد اه
هدیزگرب ی
، لحم ۀ یونیز ۀ ناهفصا هک
هقطنم رغ لامش رد مورحم یا تلسا ناهفصا ب
، و بالختنا
یلحت سپس .دش یعامتجا یحارط
دلش ماجنا نآ زا .
نلیا
خب زا هلحم یم باسح هب ناهفصا ریذپرجاهم یاه
هک دیآ
وس نیمه هب
، یتیموق ونت یناوارف
تلفاب نینچمه .دراد
م یللتیعمج للمکارت
ی هللقطنم نللیا رد هللک دراد دوللجو
تخاسریز دوجوم یمومع نکاما و یگنهرف یاه
، اپ خس یوگ
.تسین زاین تدش نیا یسررب رد
یاله یللیمکت
، تلاکلشم
روخرد یرگید هجوت :دندلش تلسرهف لیترت نیدلب
تلفاب
دوسرف ۀ ،یرهش اکیب ،یوسن رقف یر
دایز ، هدرخ داوم یشورف
و ردخم .راوناخ تسرپرس نانز ددعت
نادقف نیا شرازلگ و یلنیع تادهاشم ساسارب اه
له ا ی
ب لاعف یاهداهن ه
.دندمآ تسد نایم نیا رد
، و هرلوقم دوجو
نیز هدازماما ناتسآ
، ج نلبا یلسوم تلنب ع
رلف
، هلب ناولنع
یلحم دادعت اب ایوپ هعجارم
دلننک ۀ دالیز تلیلاعف ، درتلسگ
ۀ
هعومجم یاه مدرم داهن ریظن ،ناهفلصا یللع مالما تلیعمج
هیریخ تیلاعف ،ناتلسآ هلب هتسباو یاه
هالگراک دولجو یاله
دوجو ، حم رد یدیلوت هونشراهچ
ب رازا هدرتسگ تاطاوترا و
یلاها نایم یمولب
،هللحم هلب یلسناتپ ناولنع یلیاراد و اله
دروآرب دوجوم دیدرگ
. تیامح و هژیو هجوت ،هعومجم نیا هب
بالنم ،هلقطنم نلیا تلاضعم ح یارب ناهفصا یرادرهش یلام رادا ۀ کلناب و نوالعت حرلط یارلب اله
و هدزالبدوز یاله
یسناتپ ناگرا رگید یتامدخ یاه ه
هدوزفا ا دش .
هار رد هورگ نیا ییاهن ح هک
یزاسدنمناوت رب زکرمت اب
راوناخ دوجوم تلاضعم نایم زا و تفرگ کش
، ییویرانس اب
دیا ۀ
،یروحم هدافتلسا زا
هلفرغ و ددلعتم یاله لاب
دافتلسا ۀ
ترالهم و فرلح نالگیار شزومآ یارب هدازماما دلیلوت یاله
مک یتسد یانص طلسوت هلحم ناوناب هب هنیزه
نالسانشراک
دلش میلظنت یتلسد یانص نامزاس .
زلکرمت هدلیا نلیا رلب
یخن و هشام هیپاپ یتسد یانص تخاس شزومآ دوب دهاوخ
هللک یللکتم هاللگراک یللسناتپ رللب و اوللقم تللفایزاب یالله
بانط هلحم رد دوجوم یزاس یارب
ت أ هلیلوا داوم نیم تلسا
.
تراهم تفایرد زا سپ نازرورنه مزلا یاله
، تلفایرد نملض
داوم جاب زا هیلوا ۀ
رد هلطوبرم مرلح
، لص هلب ار یتلسد یان
یم یوحت و هیهت زکرم نیمه شرافس هد
ن .د مالما تیعمج
هللیریخ و ناتللسآ تیریدللم ،یلللع دوللجوم یالله
، للفیهو ۀ
هاللگراک ناللیم یگنهاللمه و هللیلوا داوللم یدللیلوت یالله
تساوخرد دنشورف یاه
ناگ رب ار یتسد یانص .دلنراد هدهع
هفرح ینف تارادا یراکمه کلناب و نواعت ،یا
یارلب لت أ نیم
تخاسریز هار یاه
هاگراک یزادنا رد زلین یلاغتلشادوخ یاله
.تسا هدش هدید حرط هار
روالشم زلکرم یزادنا ۀ
رد هداونالخ
هفرغ طوحم ود صاصتخا و رگید یاه ۀ
هب مرح فارطا یلاخ
هاگشیامن ییاپرب
، هدیا هلمجزا .تسا حرط نیا یونج یاه
رد
مادا ۀ سپ و حرط نیا هدلیا رالک هب ورش زا
رد رلگید یاله
هرهب یاتسار دلیدج یسناتپ زا یرو
، ونالب مظنلم ولجر نا
ناتسآ هب هلحم تلسا هدش هدید
هلب هلک الب و الیوپ ترولص
ا نآ یارج تسا هارمه
. زا یشخب شزرا
نلیا یرولحم یاله
زا حرط ،یزالسدنمناوت و شزولمآ ،رادلیاپ یلحارط هاگدید
س یللحارط ،یلللحم باللنم زا هدافتللسا تکراللشم متللسی
نامزاس لاغتشا ،اه هکوش داجیا ،ییاز
،یعالمتجا دلیدج یاه
یسناتپ قلخ یاه
یمومع دلیدج هلعماج رد شزرا دالجیا ،
درگزاب و یتفایزاب داوم رب هدوزفا ا
ندن داوم هلب لخرچ ۀ رلمع
.تلسا هدش دروآرب لصت
ریو 2
، و متلسیس رلب مکالح طلباور
ازجا نایم تلاماعت یامن ار
یم دهد .
یوصت ر 2 . شقن ۀ یداهنشسپ تسسی طباور
