هدکشناد
ی نابز و تایبدا یجراخ یاه
یشزومآ هورگ
یسراف تایبدا و نابز
نایاپ
هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی
هتشر رد
ی یسراف تایبدا و نابز شیارگ
تمواقم
:ناونع
هفلؤم لیلحت و یسررب ییاکاک رابجلادبع و رایرهش ناوید رد یرادیاپ یاه
داتسا
امنهار :
یمرحم نیمار رتکد
داتسا
رواشم :
نیون نیسح رتکد
رگشهوژپ
:
یرین یلاوم دمحم
ناتسبات
4931
2
مان يگداوناخ وجشناد
: یرین یلاوم
مان : دمحم
ناونع ناياپ همان : و یسررب هفلؤم لیلحت
ییاکاک رابجلادبع و رایرهش ناوید رد یرادیاپ یاه
داتسا )دیتاسا(
امنهار : يمرحم نیمار رتکد
داتسا )دیتاسا(
واشم :ر نيون نیسح رتکد
عطقم لیصحت :ي دشرا یسانشراک
هتشر : يسراف تایبدا و نابز
شيارگ : تمواقم هاگشناد
: ققحم یلیبدرا
هدكشناد :
نابز و تایبدا يجراخ یاه
خيرات :عافد 51 / 6 / 49 دادعت
حفص :تا 511
هدیكچ : هدورس اب سدقم عافد و يملاسا بلاقنا رصع دهعتم نارعاش تایبدا ،شيوخ یاه
رد ار یرادياپ
هولج ناريا دیشخب هژيو یا
ها مه یو .تسا رايرهش ،دهعتم نارعاش نيا زا يكي .دن جوا اب نامز
یریگ
.دومن یراي ار تضهن نيا ،رعش نابز اب يملاسا بلاقنا نآ
و يملاسا بلاقنا رعش هب ار رايرهش هچ
.دوب وا يبهذم تاداقتعا ،دز دنویپ سدقم عافد رعش هب نآ بقاعت رد يياکاک رابجلادبع
هک زین
هب روط لاس تشه و بلاقنا نارود میقتسم ،تسا هدرک هبرجت ار سدقم عافد
راعشا رد زا دوخ
هفلؤم نطو صوصخ هب یرادياپ یاه يتسرپ
دازآ و ی شیب يهاوخ رت
.تسا هتفگ نخس رعاش ود ره
هفلؤم یرادياپ یاه ب ،تيلاو ،راظتنا ،داهج ،یدازآ ،نطو ،دیهش :هلمجزا
لابرک و جیس ار
راعشا رد
دوخ هب هدرب راک و دنا
زا يم زیهرپ گنج زا و دنتسه حلص و روشک ناعفادم .دننک
شیب رایرهش زا رت
نخس یدازآ و بلاقنا تسا هتفگ
شیب ییاکاک هک یلاح رد .تسا هتفگ نخس سدقم عافد زا رت
ییاکاک رد
میقتسم روط هب سدقم عافد لاس تشه نارود تشاد روضح
یلاح رد .تسا هتشادن ههبج هقباس رایرهش هک
ناياپ نيا رد ساسارب ار يياکاک و رايرهش یرادياپ راعشا ،تسا هدش راک يقیبطت تروص هب هک همان
هفلؤم هب ناشراعشا رد هک یرادياپ یاه هدرب راک
دنا
؛ هدرک هسياقم و لیلحت ،يسررب .ميا
دیلک هژاو اه : رعش هفلؤم ،ییاکاک ،رایرهش ،سدقم عافد رعش ،بلاقنا یرادیاپ یاه
أ بلاطم تسرهف
بلاطم ناونع و هرامش
هحفص
:لوا لصف شهوژپ تاّیلک
5 - 5 - همدقم ...
...
...
2
5 - 2 - هلئسم ...
...
...
3
5 - 2 - 5 - تمواقم تایبدا فيرعت ...
...
3
5 - 2 - 2 - يملاسا بلاقنا تایبدا ...
3
5 - 2 - 2 - 5 - يملاسا بلاقنا رعش يگژيو ...
...
. ...
9
5 - 2 - 2 - 2 - بلاق تیعضو اه
...
1
5 - 2 - 2 - 3 - مهم بلاق نيرت بلاقنا رعش یاه
...
...
...
1
5 - 2 - 2 - 9 - يگتسجرب بلاقنا رعش ييانعم یاه
...
6
5 - 2 - 3 - ياپ میهافم رد رثؤم لماوع يياکاک یراد
...
...
...
7
5 - 2 - 9 - هبنج يياکاک راعشا یرادياپ تایبدا اب طبترم یاه ...
...
...
8
5 - 2 - 1 - راعشا رد یرادياپ میهافم يياکاک
...
...
...
4
5 - 2 - 6 - رايرهش راعشا یرادياپ میهافم رد رثؤم لماوع ...
...
...
4
5 - 2 - 7 - اعشا یرادياپ میهافم رايرهش ر
...
...
...
51
5 - 2 - 8 - هبنج رايرهش راعشا یرادياپ تایبدا اب طبترم یاه ...
...
...
55
5 - 2 - 4 - کارتشا هوجو يياکاک و رايرهش
...
52
5 - 2 - 51 - يياکاک و رايرهش زيامت و قارتفا هوجو ...
52
5 - 3 - لاؤس يشهوژپ یاه ...
..
...
53
5 - 9 - شهوژپ فادها ...
...
...
53
5 - 1 - شهوژپ تیمها و ترورض ...
...
...
53
ب
5 - 6 - هنیشیپ شهوژپ ی ...
...
...
...
53
5 - 7 - شهوژپ شور ...
...
...
59
:مود لصف یرظن ینابم
شهوژپ
2 - 5 - یرادياپ تایبدا ...
...
...
..
...
56
2 - 5 - 5 - هنیشیپ یرادياپ تایبدا ی ...
..
...
57
2 - 5 - 2 - هرود تایبدا هطورشم ی
...
...
...
58
2 - 5 - 3 - سدقم عافد تایبدا ...
...
...
54
2 - 5 - 9 - هرود رعش و تایبدا رصاعم ی
...
...
...
21
2 - 5 - 1 - یرادياپ تایبدا عوضوم ...
....
...
25
2 - 5 - 6 - يگژيو یرادياپ تایبدا يكبس یاه ...
...
...
23
2 - 5 - 7 - رصاعم تمواقم رعش و کیسلاک تمواقم رعش هباشت و توافت ....
...
...
26
2 - 2 - رايرهش ...
...
...
...
24
2 - 3 - يياکاک ...
...
...
..
...
24
2 - 3 - 5 - اک یرعاش ریس يياک
...
...
...
31
:موس لصف یلصا ثحب
9 - 4 - یدازآ ...
...
...
93
9 - 4 - 4 - تایبدا رد یدازآ میهافم ...
...
...
93
9 - 2 -
ّیودهم و راظتنا ت
...
...
...
. ...
12
9 - 2 - 4 - ناهج فلتخم تایدا هاگدید زا راظتنا ...
...
....
. ...
12
9 - 2 - 2 - یرادیاپ رصانع زا یکی راظتنا ...
...
...
...
19
9 - 9 - جیسب ...
...
...
13
ج
9 - 9 - 4 - جیسب شیادیپ ...
...
...
...
13
9 - 9 - 2 - جیسب فادها ...
...
...
14
9 - 9 - 9 - جیسب ترورض و تیمها ...
...
...
...
13
9 - 1 - داهج ...
...
...
34
9 - 1 - 4 - داهج عاونا ...
...
...
...
34
9 - 1 - 2 - رگداهج شزرا ...
...
...
. ...
32
9 - 1 - 9 - داهج فادها ...
...
...
. ...
39
9 - 3 - تداهش ...
...
...
. ...
35
9 - 3 - 4 - دیهش فادها ...
...
...
....
. ...
33
9 - 3 - 2 - دیهش یوگلا ...
...
...
. ...
33
9 - 3 - 9 - دیهش دای و هیثرم ...
...
...
33
9 - 3 - 1 - دیهش ماقم ...
...
...
. ...
33
9 - 5 - اروشاع و لابرک ...
...
...
...
52
9 - 5 - 4 - هسامح زا ییاکاک و رایرهش یریذپریثأت اروشاع و لابرک ی
...
...
....
51
9 - 3 - نطو یتسرپ ...
...
...
53
9 - 3 - 4 - نطو هب قشع ...
...
...
54
9 - 3 - 2 - نطو عاونا ...
...
53
9 - 4 - یربهر و تیلاو ...
...
33
9 - 4 - 4 - هیقف یلو شقن و تیلاو ...
. 33
9 - 4 - 2 - هرود رد )هر(ینیمخ ماما یربهر بلاقنا ی
...
35
د
9 - 4 - 9 - سدقم عافد نارود رد )هر(ینیمخ ماما یربهر ...
35
9 - 4 - 1 - هیقف یلو و ربهر زا تعاطا ترورض ...
33
:مراهچ لصف هجیتن
عبانم تسرهف و یریگ
1 - 4 - هجیتن ...یریگ ..
...
. 42
9 - 2 - ...عبانم تسرهف ...
83
1
لوا لصف
شهوژپ تایلک
2
4 - 4 - همدقم
يم يخيرات يهاگن زا ار یرادياپ رعش ،نآ لابند هب و ماع ينعم هب یرادياپ تایبدا درک فيرعت نینچ ناوت
زا هک همین و يمسر روط هب رشب يگدنز نیتسخن یاهزور نامه هبور ندمت و گنهرف اب يمسر
رد ،تسا ور عقاو
يم ار یرادياپ رعش و تایبدا عورش هشير ناوت
تموكح هراومه ،رشب خيرات لوطرد .درک يباي تردق و اه
ملاظ یاه
بوکرس و هدمآ هنحص هب یرگ
تلم و اهناسنا یونعم و یدام قوقح ندومن عياض و روز زا هدافتسا اب هک دنا یاه
رد دوخ تیمکاح و تردق هب ،مولظم هدیشخب رارمتسا ناهج
رد هک يمولظم مدرم نياربانب .دنا اب خيرات لوط
نچ تموكح نی هتخادرپ هلباقم هب یرباج یاه
دنا
، هقرج نیتسخن هک دنتسه يناسک نامه ديدرت نودب یاه
هدرک نشور ناهجرد ار یرادياپ رعش نآ عبط هب و یرادياپ تایبدا
،یدیص( .دنا 5384
: 54 )
هرود نارعاش زا رايرهش بق زا ينیماضم وا راعشا رد و تسا يملاسا بلاقنا نارود و يهاش اضر ی
،ضارتعا :لی
یدازآ نامرآ ،يتسرپ نطو ،يهاوخ هرود هب طوبرم بلاقنا رعاش ناونع هب وا .دراد دوجو ييارگ
و بلاقنا لوا ی
مه اب .تسا رادروخرب يعیش و يبهذم نیماضم زا رايرهش رعش .تسا هدورس ار دوخ يبلاقنا راعشا ،گنج اب نامز
هنیمز نيا مه ،يبهذم تاداقتعا و یركف ی
ش ييادص هب شدوخ لوق هب وا و دوب يعیبط یرما بلاقنا اب رايره
« هفیظو يلم و ينيد ی »
،هدازیلع( .تسا هدرک لمع دوخ 5384
: 31 )
هلسلس زا يياکاک رابجلادبع ههد رد ملايا رعش ناراد
بلاقنا لیصا نارعاش زا وا .تسا يملاسا بلاقنا لوا ی
ج مه هک تسا ينارعاش هلمج زا و تسا سدقم عافد و عافد مه و تسا هدرک هبرجت میقتسم لكش هب ار گن
يم وگزاب شياهرعش رد ،نابز يسراف نابطاخم یارب یدرف هب رصحنم لكش هب ار سدقم رد نياربانب .دنک
هنیمز هدش هتخانش رعاش ،گنج رعش ی زوح رد هک تسا یا
يم تیلاعف هب بدا و رنه و گنهرف یاه .دزادرپ
هلئسم نيا رد هک یا هداد رارق يسررب دروم شهوژپ
هفلؤم و نیماضم لیلحت و يسررب ،ميا رد یرادياپ یاه
هتخادرپ هلئسم نيا هب موس لصف رد ،شهوژپ تایلک زا دعب هک تسا )يياکاک و رايرهش(رعاش ود راعشا .ميا
هفلؤم یدازآ :زا دنترابع يبلاقنا رعاش ود نيا راعشا رد دوجوم یرادياپ یاه نطو ،يهاوخ
سرپ ،اروشاع و لابرک ،يت
هفلؤم نيا )يلصا ثحب(موس لصف رد هک داهج و جیسب ،یربهر و تيلاو ،جرف راظتنا ،تداهش و دیهش رد ار اه
هدرک لیلحت و يسررب ناشراعشا .ميا
3
هفلؤم نيا قارتفا و کارتشا هوجو زین مراهچ لصف رد هدرک رکذ ار رعاش ود ره راعشا رد اه
مه اب و ميا رگيد
هسياقم هجیتن و هدرک یریگ .ميا
4 - 2 - هلئسم
4 - 2 - 4 - تمواقم تایبدا فیرعت
هزرابم و يسایس تمواقم زا يمیهافم یاراد تمواقم رعش و رامعتسا ربارب رد تمواقم ،یدازآ بسک یارب
حلاصا و داقتنا .تسا ندش یوق یارب شلات و یرگشاخرپ يهاگ و يبلط
« شرگن رد شراگن و اه
ود لوادتم یاه
يم دافتسم تمواقم تایبدا زا ينعم ييانعم لوا :دوش
ناهج هكلب و ریگارف ،ماع ،يناسنا هنوگ هب ،لومش
هک یا
يبدا راثآ و يلیمحت گنج هب هک صوصخم و نیعم ييانعم مود و ؛درادن رگيد ينیمزرس اي ناريا هب صاصتخا يم عاجرا نآ هب طوبرم اي نآرد هدمآ ديدپ بلا ينعم ود ره رد .دهد
يم نخس يتقیقح زا هت هلمح دروم هک دور
نس نخس زا رادوخ رب و بدا سنج زا يملاک اب يبدا راثآ قلاخ و تسا هتفرگ رارق يج
تفارظ و اه و عيانص و اه
هتكن پ یزادر رب نآ زا عافد هب يبدا یاه يم
يم تمواقم ،مجاهم ربارب رد و دزیخ سدقم عافد تایبدا .دنک
هولج یا
تمواقم تایبدا زا ،ينعم نيا هب یرادياپ اي تمواقم تایبدا ،تسا مود ينعم رد تمواقم نیع و لوا ينعم رد
.دراد يسامح تایبدا گنر هک تسا يتایبدا (»
،يتعنص 5384
: 24 - 28 ) :هفلؤم یوغل یانعم هب فلؤم هملکزا
هدننک بیکرت ينعم دنزاس ،
.تسا نتفرگ سنا و هدنهد فیلأت ،ه
،ادخهد(
5373 : 54283 )
4 - 2 - 2 - دا یملاسا بلاقنا تایب
درذگ يم ناريا يملاسا بلاقنا یزوریپ زا لاس يس زا شیب
، عياقو و ثداوح اب هک ههد هس تشذگ
لمأت رب زیگنا رد ار تاساسحا شزیگنا يعون هب ثداوح نيا زا مادک ره و تسا هدوب هارمه هدش ببس و هتشاد يپ
هب صخشم يبدا نايرج يعامتجا میظع هديدپ نيا ات ،عونت لیلد هب يملاسا بلاقنا تایبدا .دهد صاصتخا دوخ
دادعت ،يگزات نعم ،نانيرفآرثا
ي هدرورپ ، ينومضم عيدب یاهرتسب و یدنم هب رصاعم خيراترد يبدا نايرج نيرت
.ديآ يم باسح
،يفاک(
5341 : 4 )
هرودرد یرادياپ رعش ی
هيام نورد نامه يملاسا بلاقنا رد هک دراد ار یا
اضم عقاو هدنهد لیكشت نیم
ی
رعش زین بلاقنا دنتسه
. هرهب اب بلاقنا نارعاشرعش راثيا گنهرف زا یریگ
ریس تداهش و هزات
رعشرد ار یا يسراف
4
رب هولاع و هدوشگ هولج ،للاقتساو تيوه ساسحا و یروابدوخ غیلب شرورپ
ييافوكش :لیبق زا ينيد یاه
هشيدنا فافش ،اه هصرعرد یزاس
اب هزرابم ی رصانع یریگراک هب ،ناهج رابكتسا
نامرآ ،ددعتم ينابز ،حيرص ييارگ
ركفت جاور و يبلاقنا
تيلاو ، ينيد هرهب ،تداهش بتكم جيورت ،یرادم
زا یریگ و ينافرع نیماضم
هب ار يسامح
يگژيو ناونع .تسا هداد صاصتخا دوخ هب يغیلب و زراب یاه
،یدیص(
5384 : 98 )
4 - 2 - 2 - 4 - لاقنارعش یگژیو یملاسا ب
هعقاو نيرتروشرپ کش نودب يملاسا بلاقنا یزوریپ هب ناجیه و روش نياو دوب ناريارصاعم خيرات ی
لاس نآ نارعاش راثآ هب يعیبط روط يلو دوب يبلاقنا نارعاش یارب هفیظو یادا يعون راک نيا .تفاي ساكعنا اه
ورس يملاسا بلاقنا یارب هک يياهرعش هک دوب فرتعم دياب هد
رایسب دادعت دوجو اب ،تسا هدش ظاحل زا هن ،
لاس یاهرعش اب تیفیک يم یربارب دعب یاه
يم هن و دنک بلاقنا عیسو بناوج و داعبا میسرت و ريوصت یارب دناوت
ب راعشا نيا زا یرایسب .دشاب هدنسب دنراد هداس و یراعش و حيرص ينای
. اهرعش نيا رد حرطم نیماضم هدمع
دنترابع شرازگ :زا
ترضح شياتس ،يملاسا بلاقنا یزوریپ بلاقنا یادهش درکداي ،ينیمخ ماما
نامرآ ، یاه
مه ،يملاسا بلاقنا .دنتسه یزیتسرابكتسا و نیطسلف هژيو هب فعضتسم للم اب یدرد
،يمظاک(
5384 : 25 )
رعش رد بلاقنا رگا زاغآ
هناشن هچ رد ييارگون زا يياه
حم ييارگاوتحم لیلد هب اما ،تشاد نابز و ض
ات ينابز قایس و تخاس و مرف رب نایب تیحجرا تروص هتفر هتفر اما ، دوب هدزراعش یدودح
و کینكت ،یرگ
زا ،دش عقاو هجوت دروم نابز شزادرپ نآ
هديدپ بلاقنا هک اج نآ هب طوبرم يبدا راثآرد نابز يگزات ،دوب هزات یا
تسا يعیبط زین ،
هژاو هرود نيا رعش رد تاحلاطصا و اه
و يبهذم تاحلاطصا ،ميدق گنج و ديدج يماظن
دش دراو زین يبلاقنا
،يفاک(.
5341 : 62 )
ب يگژيو زا رگيد يخر هرود راثآ یاه
:گنج زاغآ و بلاقنا ی 5
- تحارص ،يگدزراعش ،ييوگ
2 - هراشا
،تاقافتا و ثداوح هب میقتسم 3
- ،يتاعوبطم تایبدا زا یريذپریثأت 9
- نايرج اب دنویپ نتسسگ یاه
،جيار 1 -
،يبهذم میهافم دورو 6
- هرهب ينافرع رعش زا یریگ :نامه(
68 )
5
4 - 2 - 2 - 2 - اه بلاق تیعضو
نا زیگناروش هديدپ يم يسامحو گرتس ينابز بلاق
تساوخ سپ تشاد تنسرد هشير بلاقنا هكنيا نمض .
رعاش هک دوب يعیبط بلاق هب شيارگ بلاقنا
.دشاب هتشاد يتنس یاه اب بلاقنارعش
رد لقادح ،ييارگون نايرج
رعش ناگرزب هک تسا نيا نآ لیلد کي و دشن هارمه ،زاغآ و ييامین
دیپس يگمه نشور دندوب ينيدریغ يناركف
رعاش هک و دهعتم
زا بلاقنا دنمدرد بلاق بیترت نيدب .تشاد هارکا نانآ هب ندش کيدزن
رعش رد يتنس یاه زور
.دنتفاي هرابود يناج
،يفاک(
5341 : 81 )
4 - 2 - 2 - 9 - مهم بلاق نیرت بلاقنا رعش یاه
فلا - يم هتخانش هيامناج ود اب يسراف رعش هعیلط رد هدیصق :دوش
يكي شياتس و حدم یرگيد و هسامح
يگتسجرب ،تسا هدیصق یاه
هسامح نحل :هلمجزا بلاقنا یاه
، نابز يگزات ،ناگتشذگ زا دیلقت ، فیصوت و حدم
.تسا نومضم و :نامه(
86 )
ب - رد لزغ رعش
هژيو تیمها بلاقنا دراد یا
؛ نيا لوا تسا لزغ اب مدقت لضف هک
هک نيا مود . لزغ يناوارف
لزغ و نايارس يگتسجرب .تسا يبدا عون نيا رد نآ تیمها هوجو زا :زا دنترابع لزغ یاه
5 ) لزغ و لزغ بلاق يناوارف نايارس
2 ) لزغ یدومع مظن
3 ) لزغ يسامح یاه
9 ) لزغ - ناتساد
1 ) افتسا نزو زا هد دنلب یاه
:نامه(
41 )
ج - ديدجت :یونثم يگژيو زا يكي یونثم تایح
رعش زراب یاه يم رامش هب بلاقنا
ديآ . يگتسجرب یونثم یاه
نزو یریگراک هب بلاقنا هیفاق ،دنلب یاه
هیفاق زا هدافتسا ،هزات یاه مازتلا ،یونثم رد عیجرت تياعر ،ددعتم یاه
فيدر لزغ ،دنلب یاه -
،یونثم يتخلراچ یونثم شنيرفآ
.
ه - رد ملاک زاجيا و نطنطم نزو :يعابر ساسحا یارب يبوخ بلاق ،يعابر
.تسا بلاقنا ينایلغ یاه تاعوضوم
و بلاقنا يعابر نیماضم :
گرم ،تداهش و دیهش ،هسامح يشيدنا
.دنتسه (
،يفاک 5341 : 552 )
6
و - زا :يتیبود بلاقنا يتیبود هجوت لباق تاكن
، فرژ نتشاد و تخاس
هشيدنا نابز دوجو اب اما تسا قیمع ی
و هرواحم ، هتسكش هجهل
رعش اي يياتسور ی ينابش
، ييانتعا لباق تیمیمص يتیبود دراد
ت رد و أ رب ریث بطاخم
و ترسح و يبهذم یاهرواب ، لابرک و اروشاع ،تداهش و دیهش :بلاقنا يتیبود تاعوضوم . تسا دمآراک رایسب يگنتلد دنتسه
( .
،يفاک 5341 : 557 )
ز - يب ضبن ،دش عقاو هجوت دروم رتشیب نارعاش یوسزا ،بلاقنا زا سپ رعش رد هراپراهچ :هراپراهچ نيا قمر
رعش رد هوابون بلاق توک مئلاع نآرد يسامح حور دوجو اب و دراد يندیپت کدنا بلاقنا
ا ناشن تایح زا يه
يم .دهد
بلاق ون یاه : بلاق بلاقنا ندمآ ديدپ اب قوفت ون یاه
بلاق و دنداد تسد زا ار دوخ ركيور اب نهک یاه
د ی
مشچ ریگ نآ يلابقا يب یارب يببس هیفاق و نزو هب بلاقنا نارعاش داقتعا .دندرک هبرجت ار هرابود يتایح هب اه
بلاق يم باسح هب ون یاه .ديآ
:نامه(
521 )
4 - 2 - 2 - 1 - یگتسجرب رعش ییانعم یاه
بلاقنا
-فلا و زجر هسامح
: و دصاقم زجر یاهدرکراک
:زا دنترابع فلا
) يرحت و عیجشت ض
- ب ) هب قيوشت
تمواقم - ج ) نمشد باعرا -
د ) گوس تیلست قارف و اه
اه
ب - مولظم زا تیامح و یزیتس متس :
اب ملظ حور هب هجوت زیتس
رعاش،بلاقنا هنوگره رعش غیت اب بلاقنا
متس و متس يم هناشن ار یرگ
.دنور رد رانک متس تيامح ،یزیتس مولظم زا
روضح زین متس .دراد
و یزیتس
رب هولاع مولظم زا تيامح نامز و يهاگآ زا ناشن ،تسا بلاقنا يهاگديد میلعت هک نيا
.دراد نآ نارعاش يهاگآ
ج - رحس و حبص و
یرادیب : رعاش هاگديد میلعت تحت ،دهعتم ربهر و بلاقنا یاه
تاجن هار ار یرادیب ،نآ
يم دناد .
د - روضح نو بهذم نآ یاهدام
هلمج زا : تیصخش ،يملاسا مولع ،ثيدح ،نآرق يبهذم یاه
، هولج یاه
روضح رعش رد بهذم راظتنا و اروشاع ،بلاقنا
تسا دوعوم .
7
ه - هرهب یریگ ا زا ینافرع تاریبعت و تاحلاطصا ،ظافل :
مه و يناوخ مه
اب عیشت بهذم قیفلت و یراوج
کيدزنو بلاقنا يبهذمو ينيد ناینب ، نافرع رعش ندوب
و هدرتسگ موهفم اب یرعاش رعش ات هدش ببس نافرع ی
قیمع دنویپ ينافرع تاحلاطصا و ظافلا اب بلاقنا .دنک ادیپ
،يفاک(
5341 : 594 )
و - خیرات اب دنویپ :
عاش ر مه بلاقنا نامز هک نانچ
هب زین ار هتشذگ ،تسا هاگآ .دراد رطاخب يبوخ
آ زا ن هک اج
زرابم کي ار دوخ بلاقنا رعاش يم
دنویپ يعون دنیب زین ار رطاخ قلعت
نیب يتح هتشذگ يبلاقنا نازرابم و دوخ
يم ساسحا ناريا ييایفارغج زرم زا جراخ .دنک
:نامه(
512 )
ز - رعش ضارتعا :
مهم عضاوم نيرت ضارتعا
:زا دنترابع بلاقنا نارعاش 5
- ،يناهج توكس هب ضارتعا 2
-
رب ضارتعا شزرا ينوگرگد
،اه 3 - زا هوكش لمجت
،يبلطایند و ييارگ 9
- يب رب ضارتعا
،یدرد 1 - اير لها تمزم
تصرف و ،نابلط
6 -
،یراكبيرف زا هوكش 7
-
،هتشذگ يشومارف 8
- زا هيلاگ درک توكس هک ينارعاش
ه :نامه(.دنا 511
)
ح - ریذحت رکذت و : تلفغ یزیتس
، يلصا هصخاش نيرت رعش ی
هک تسا يملاسا بلاقنا نارعاش زا يلسن
اب هدش دلوتم بلاقنا دوخ دنا
. حت عضاوم ذ
ري و رعش رکذت بلاقنا
:هلمج زا یاهزور يشومارف ،ادهش يشومارف
رکذت ،گنج تیفاع ،یرادیب
و یزیتس لد
ادهش نادنزرف ييوج
،يفاک( .تسا 5341
: 565 )
ط - ییارگدامن و بلاقنا يبهذم ناینب :
رب يلیلد ،يناحور یربهر رد دامن تایح
لاقنا تایبدا يملاسا ب
.تسا دامن عاونا :زا دنترابع یرادياپ یاه
،یرادیب یاهدامن ،يبهذم یاهدامن ،يبلاقنا یاهدامن یاهدامن
و يخيرات و یریطاسا يعیبط یاهدامن
:نامه(
566 )
4 - 2 - 9 - رثؤم لماوع رد
ییاکاک راعشا یرادیاپ میهافم
فلا - یعامتجا :
نادیهش فیصوت اب يهاگ هک يياکاک تمواقم رعش رد و يموب
هلحم ،تسا هدش هارمه وا یا
هیبش یزیچ
« قارف درد »
يم لیكشت ار وا راعشا تیلک نطو و قوشعم زا زا وا راعشا رد يعامتجا لماوع .دهد
یزیتسدادبتسا ،مولظم زا تيامح ،يگدازآ ،يگنادرم غیلبت ،نهیم زا عافد هب مدرم ضيرحت و قيوشت :هلمج يم .درک هراشا ناوت
8
ش زا يياکاک يم قشع دوخ مدرم و نطو هب هک تسا ينارعا
رد ار ناريا و دزرو ب
مدرم هانپرس نانمشد ربار
يم دناد .
« يم هدنخ هب ناراب و باتفآ وچ ،ناريا متشهب یا وت يم هيرگ هب ،ينیشن
يناشن
يم وت لماک هام ،هام وچ ،لد زا يشخرد
ينانمشد مغر هب ،يناتسود لیم هب
مومسم رابغ نيرد ،شاب ام هانپ نطو
هتفرگ ،ون زا هک اوه نيرد يناج ميا
»
،يياکاک(
5342 : 8 )
ب - و یگنهرف ینید
ناشن يياکاک راعشا رد ينيد و يملاسا میهافم و گنهرف دوجو : هدنهد
تسا نيا ی
ز تیمها رعش یاوتحم هب وا هک يم یداي
رایسب وا رعش یزاساضف رد وا راعشا ينيد و يگنهرف ناگژاو شقن .دهد
.تسا مهم و هنادنمرنه
« يب ،تسا هدرب راک هب تداهش و راثيا گنهرف جيورت یارب يياکاک هک یریباعت و هيام
قشع يعون هكلب تسین یداع فم زا يبدا و هزات يشزیخ رد مامت يگنارعاش اب ار یزرورهم و ينيرفآ
و يشزرا میها
يم هضرع بطاخمو هدنناوخ رب ينيد .دنک
(»
،یدیص 5384 : 226 )
« درگ و شاب داب ،شاب دابدرگ
درگب مه زاب ،دیماان کاخ
هتوب یلا دیهش کي هتفخ ،اه
درم دوب درم ،هوک رب هوک
هنیس مخز رهز و دوب هنشد ،شا
مخز مخز ،خرس یاه درز یاه
»
،يياکاک(
5388 : 57 )
4 - 2 - 1 - هبنج طبترم یاه ییاکاک راعشا یرادیاپ تایبدا اب
فلا - ییانعم رظن زا نورد :
هيام تمارک نایب هک تسا ملاسا ناگدنمزر و نایجیسب فیصوت وا راعشا يلصا ی
هصق و نونج ی تداهش زیمآ
هلاس تشه گنج نارادرس يبلط رد رعش نيا ييانعم تيدوجوم ناونع هب ار ناريا
،یدیص(.دراد رولبت اهداي و ريواصت ،اهدنویپ مامت 5384
: 228 )
« يم ات ناشن ،رهش رد وت داي زا دمد اه
ناهد ،دنتاملک رطع ضرعم رد اه
اب نت رطع هدرک هچ کاخ سفن
تسا ناوج،دنتشهب یوب زا رپ زورماک اه
»
،يياکاک(
5388 : 523 )
ب - یریوصت رظن زا :
یزادرپريوصت هب ،دراد ملاک یاوتحم هب هک يهجوت اب بلاقنا نارعاش رگيد دننام وا
يب نادنچ يب و هجوت
.تسین انتعا يم میسرت شيوخ يسامح ملاک رد ار ريواصت قلخ يياکاک
هزوح رد وا .دنک ی
لایخ هب نایب ا رتشیب هراعتسا و هیبشت زا و دراد هجوت یزیگنا
يم هدافتس .دنک
هيارآ نیب زا یزاسريوصت رد وا یاه
9
سح تعنص زا رتمک ،يبدا شیب وا هجوت و تسا هدرک هدافتسا یزیمآ
هب رت هبنج اريز ،تسا رعش ييایقیسوم ی
هنارت هب وا .تسا هدروآ یور ييارس
« دنخبل و تراشب لغب کي اب
دنتشذگ راظتنا زرم زا
دور کي بش منرت لثم
دنتشذگ راسهوک باوخ رب
»
،يياکاک(
5388 : 71 )
4 - 2 - 3 - ییاکاک راعشا رد یرادیاپ میهافم
م زا يياکاک رعش ض
يناحور نیما تسود و تسا رادروخرب
یداعیم هب هراومه ار تداهش و راثيا گنهرف ناراد
يم هدعو زبس يياکاک هک یریباعت .دهد
قشع يعون ،تسا هدرب راک هب یرادياپ جيورت یارب یزرورهم و ينيرفآ
.تسا هزوح تسا هتسناوت سدقم عافدرعش رد وا تفارظ و دهد توق ار ساسحا و هفطاع ی
نیماضم و ينيد یاه
زوح نيا و دزيرب تمواقم رعش فرظ رد ار يبهذم و يشزرا ه
مسجم سوملم و مجسنم يتروص هب ار یرعش ی
دیص( .دنک
،ی 5384 : 221 )
« باقن مهو زا هک تسا یراگزور
تسا هدش ردكم هنیيآ لد
تفگ سگرن لگ شوگ رد هللا
تسا هدش رت ادهش مشچ یاپ
» ( :نامه 96 )
4 - 2 - 5 - رثؤم لماوع رد
راعشا یرادیاپ میهافم رایرهش
فلا - یعامتجا مه مدرم اب رايرهش يملاسا بلاقنا زا سپ :
مه و ادص ناگدنمزر تمظع فصو رد و دش ماگ
هظفاحم هنوگره زا رود هب هک تسا ينارعاش هلمج زا رايرهش .دورس يسامح و زغن یراعشا يب اي یراک
،ييانتعا
يم کرد ار هعماج دوجوم عضو يب ،فعض طاقن دوجو تروص رد و دنک
يم نآ نایب هب اباحم .دزادرپ
مهم زا يكي هصیصخ نيرت
یاه چیه زا دوخ نامز رد وا .تسا داقتنا رايرهش ملاک يماقم چیه و سک
يمن خب طقف و دنتسین مدرم تداعس ركف هب شدوخ نارود یروشک نلاوئسم تسا دقتعم وا ،دسرت و هاج رطا
يم راک یویند لام .دننک
« تشذگ لاثتما و رما زا وت راک باسح یداد ناج هفیظو هار هب هک تمزانب
اراد روشک ناگرزب هک ناغف
تشذگ لام و هاج یادوس و يتسرپدوخ هب (»
،رايرهش 5376 : 753 )
11
زا و مدرم هب نداد يهاگآ لیلد هب تسا يمدرم نابز ،رعش رد وا راتفگ نابز هب دياوف
رد يمدرم نابز یریگراک
هب ،رعش ريوصت
هنحص ندیشک .تسا يعامتجا یاه
رهم فطاوع و قشع رگيد یوس هجوتم رايرهش رد زیمآ
يم حرطم يناسنا لک کي تروص هب وا ديد زا عامتجا .تسا عامتجا ناسنا جنر رايرهش .دوش
يم ار اه و رقف ،دنیب
يب يم درد هب ار شبلق يتلادع هدورس زا یرایسب رد و دروآ
جنر نيا شياه ،فّرشم( .تسا هدرک ريوصت ار اه
5386 : 75 )
« يلع تابارخ هب متشذگ هنیشود روک
روذعم و مدوب يسک تاقلام رومأم
روباشن نانیشن کاخ نامه هب تمحر دنفیثک هچ نارهت يتابارخ نادنر (»
:نامه 397 )
ب - ینید و یگنهرف و ناريا هتشذگ هب هجوت و ينيد ينغ گنهرف ،رايرهش یاهرعش رب مکاح گنهرف :
رد يسامح و ينيد تاحلاطصا و میهافم زا هدافتسا هاگن يعون ينيد راعشا رد رايرهش هاگن .تسا شراعشا
صخاش حیضوت و نییبت هب و تسا نيداینب یاه
يم نيد يلصا .دزادرپ
هغبص رايرهش راعشا يم ار عوضوم نيا و دراد يشزراو يعیش ی
)ص(ادخ لوسر بقانم و لياضف رکذ زا ناوت
ينيد راعشا .تفايرد )ع(يلع ماما هژيو هب هعیش ناماما و شزرا و عّیشت بهذم زا هتفرگ تأشن وا
رخاف یاه
.دوب يملاسا
« همشچرس دشاب هتفرگ يلع وچ دنامن انف زا رثا ملاع ود رد هک ادخب اراقب ی
خزود هن را یرابب وت تمحر باحس یا رگم
ار اوسام ناج همه دزوس رهق رارش هب (»
:نامه 48 )
4 - 2 - 3 - د یرادیاپ میهافم رایرهش رعش ر
،يبهذم خسار تاداقتعا و یركف هنیمز نيا اب .تسا رادروخرب يعیش و يبهذم نیماضم زا رايرهش رعش
مه شدوخ لوق هب وا و دوب يعیبط یرما بلاقنا اب رايرهش ييادص
« هفیظو يلم و ينيد ی »
هدرک لمع دوخ
، هدازیلع(.تسا 5384
: 31 )
« وا رد دمص یادخ تسد ،بلاقنا نيا
منص و هناخمنص هچنآره دنكشب ات
یرصع رصع تازجعمزا دوب نيد تشگزاب نيا يم نادب ادخ دوخ هک
مسق دروخ (»
،رايرهش 5376 : 281 )
11
فلا - تداهش و اروشاع يم هدنز ار لابرک تشد یادهش ،رايرهش :
ناج اب اريز ،دناد و )ع(نیسح ماما یراثن
نايديزي هک ينيد .دش ایحا نيد شناراي هشير راتساوخ
ار نآ شناراي و دوخ تداهش اب ماما ،دندوب نآ ندرک نک
مه .درک ایحا يم لابرک یادهش دننام ار بلاقنا یادهش وا نینچ
.دناد
ب - نطو یتسرپ نهیم : رايرهش ناويد رد هک تسا يمهم دراوم زا يكي نطو هب هجوت و يتسرپ مشچ هب
يم دروخ هقلاع وا . دوب يناريا هب يناوارف ی
ناريا زوسلد ار هناگیب زگره اريز ؛تسا رازیب ناگناگیب زا و دراد شن
يمن
،یوسوم(.دناد 5388
: 511 )
هرود نارعاش زا رايرهش و تسین هطورشم نارود یاهداقتنا دننام اهداقتنا هرود نيا رد.تسا يهاشاضر ی
شیب يتسرپ نطو .تفاي یرتشیب جاور هرود نيا رد يتسرپ نطو .دنتسه يحطس رت بلاق رد رتشیب رايرهش
،ينکدک يعیفش(.تسا يملاسا و يبهذم 5381
: 98 )
ج - یدازآ هب ،نآ يتنس موهفم رد یدازآ : شیب ،نافراع دزن رعش رد هژيو
هدوب ييایند تاقلعت زا یدازآ رت
یدازآ هنوگ نيا هک تسا يم یدرف یدازآ هب رجنم يبلط
رد هژيو هب یدازآ رگيد موهفم اما .دوش زا دعب راعشا
هجیتن هک تسا يعامتجا و يسایس یدازآ ،هطورشم رايرهش راعشا رد یدازآ زا روظنم .تسا يعامتجا لوحت ی
،یریصب(.تسا يعامتجا و يسایس یدازآ نامه زین 5388
: 18 )
د - یربهر و تیلاو يم يبطق و نوتس ار تيلاو و یربهر رايرهش :
هطساو هب هعماج هک دناد و راگدنام نآ ی
اپ يم يملاسا بلاقنا يلصا روحم ار ينیمخ ماما .تسا اجرب حدم ار وا و تسا ينیمخ ماما طخ وریپ رايرهش .دناد
يم شياتس و دنک
.
« يملاسا بلاقنا ره خرچ
تسوا روحم ماما و ماما زا
تسین دوخ زا زگره هرذ شخرچ
رورپ هرذ دیشروخ ز هک تسوا
(»
،رايرهش 5376 : 264 )
ه - جرف راظنتا يم يهایس رد ار دوخ راگزور و يگدنز رايرهش :
ار يتخبشوخ و یراگتسر و تاجن هار و دنیب
يم )جع(نامز ماما روهظ رد يب وا قارف زا و دناد
يم یرارق دنک
.
« تهارب مشچ زونه مناج و يتسكش ملد
تهام تعلط یوزرآ رد و مهایس يبش
تهایس مشچ یادف دتفا وت لوبق رگا تسین يمغ و تشگ دیپس ممشچ وت راظتنا رد (»
:نامه 243 )
12
5 - 2 - 8 - هبنج طبترم یاه رایرهش راعشا یرادیاپ تایبدا اب
فلا - ییانعم رظن زا امح و ينافرع و يبهذم یاوتحم و نومضم اب يناوارف راعشا وا :
زا تسا هدورس يس
دمحم مایق ،ادخ یادص ،لابرک ناوراک:لیبق .
رايرهش تیصخش رد مهم يگژيو ود
« يبهذم روعش »
و
« روعش
يمدرم » يم بببس هیحور رد يمیظع لوحت و بلاقنا يگلاس لهچ رد هک دوش
هدازدمحم(.دهد خر وا ی
،قيدص 5388 : 585 )
ب - یریوصت رظن زا هيارآ زا رايرهش :
مک رد يبدا یاه تسا هتفرگ هرهب يعّنصت و يفّلكت چیه يب تراهم لا
شیب يسامح و عيدب ريواصت یاراد تسا هدورس تمواقم و یرادياپ نیماضم اب هک یراعشا ات .دشاب یرت
هب رعاش
يم کسمت هنایماع لومعم تاحلاطصا و زور ریباعت و تاغل ندروآ بلاق رد وا عبط .ديوج
.تسا یوق رایسب یریگ
هیفاق و تاملک يم نیگنر یاه
هب ميدق ناداتسا زا هک يحلاصم اب ار يبلاقنا ون نیماضم و هشيدنا و ركف .دنيرفآ
،هتفرگ هيراع هب
يم راک نيرآ(.دراذگ
،روپ 5382 : 152 )
5 - 2 - 4 - ییاکاک و رایرهش کارتشا هوجو
فلا - .دنتسه يبلاقنا و تمواقم رعاش ،ود ره
ب - نطو و نهیم زا عافد هب ار مدرم ،ود ره يم توعد و قيوشت شيوخ تيوه و
.دننک
ج - يم )ع(تیب لها تبقنم و حدم هب دوخ راعشا رد و دنتسه بهذم هعیش رعاش ود ره .دنزادرپ
د - يم زیهرپ گنج زا و دنتسه يتشآ و حلص و روشک ناعفادم رعاش ودره .دننک
ه - يم دنمشزرا ار تداهش و دیهش ،ود ره نآ ماقم و دنناد
يم جرا ار اه دنهن
.
و - شیب رعاش ود ره لزغ رت
.دنتسه ارس
ز - تيلاو ،دیهش ،بلاقنا ،یدازآ ،نطو :هلمج زا یرادياپ ناگژاو رعاش ودره رعش رد روفو هب اروشاع و یرادم
يم هديد .دوش
5 - 2 - 51 - هوجو ییاکاک و رایرهش زیامت و قارتفا
فلا - بلاق اب رايرهش راعشا نزو و اه
هدش هدورس يسراف رعش نهک یاه هب شيارگ يياکاک راعشا اما تسا
.دنراد ون رعش
13
Family name: Molaee niri Name: Mohammad Title of Thesis: The study and analysis of elements of resistance in
Shahriar and Abdoljabbar kakaee Divan
Supervisor(s): Dr Ramin Moharami Advisor(s):Dr Hosein Novin Graduate Degree/ M.A.
Major:language and Farsi literature Specialty: Resistance University: Mohaghegh Ardabili Faculty:Literature and foreign language department Graduation date: 1394/6/15 Number of pages: 100 Abstract:
The promising poets in Islamic Revolution and sacred defence era have given a special effect to resistance literature in Iran through their poems. One of these promising poets is Shahriar. He helped the Islamic Revolution movement by the poem language during the Movement. What linked Shahriar to Islamin Revolution and after that the sacred defense was his religious beliefs. Abdoljabbar Kakaee who has directly experienced the Revolution and eight year old sacred defense periods has expressed resistance components a lot especially patriotism and freedom in his poems. The both poets have used resistance components such as: martyr, hometown, freedom, Jihad, anticipation, velayat, Baseej and Karbala in their poems. They are defenders of their country and peace and avoid any war. Shahriar has had a record about the revolution and freedom more while Kakaee has had records about sacred defense more. Kakaee was directly present in the eight year old sacred defense periods while Shahriar had no war records. This study has been reseached Comparatively. Shahriar’s and Kakaee’s Resistence poems have been analysed, compared and reviewed based on using resistance components in their poems in this research.
Keywords: : Revolution poem, sacred defense poem, Shahriar, Kakaee, resistance components
14
University of Mohaghegh Ardabili
Faculty of Literature and foreign language department Department of language and Farsi literature
Thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of
M.Sc. / M.A. in:language and Farsi literature ,Specialty: Resistance
Title:
The study and analysis of elements of resistance in Shahriar and
Abdoljabbar kakaee Divan.
Supervisor(s):
Ramin moharami Advisor(s):
Hosein novin
By:
Mohammad molaee niry
August, 2015
