قضاوت زنان در قرآن و سنت

(1)

د ،نﺎﻧز ﺶﻫوﮋﭘ ةرو

6 هرﺎﻤﺷ ، 2 ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1387 : 24 - 5

ﺖﻨﺳ و نآﺮﻗ رد نﺎﻧز توﺎﻀﻗ

ﻲﺗوﺮﻣ باﺮﻬﺳ رﺎﺒﺠﻟاﺪﺒﻋ ،∗

ﺐﺴﻧ شﻮﮔرز ∗∗

هﺪﻴﻜﭼ : ﺟ عﻮﺿﻮﻣ زاﻮ و نﺎﻧز توﺎﻀﻗ زاﻮﺟ مﺪﻋ ﺎﻳ

، و ﻦﻳﺮﺴﻔﻣ ﻦﻴﺑ رد ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ فﻼﺘﺧا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ

ءﺎﻬﻘﻓ ﺎﺗ ؛ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﺟ

ﻳ ﻲ هﺪﻋ ﻪﻛ و ﻢﻳﺮﻛ نآﺮﻗ تﺎﻳآ زا ﻲﻀﻌﺑ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻦﻳا زا يا ﻲﺧﺮﺑ

زا

ﻦﻴﻣﻮﺼﻌﻣ تﺎﻳاور )

ع ( د نﺎﻧز ياﺮﺑ توﺎﻀﻗ زاﻮﺟ مﺪﻋ ﻪﺑ يأر ﺖﺣاﺮﺻ ﻪﺑ دا

ه ﺪﻧا .

ﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﻤﻫ ﻲﺳرﺮﺑ

،عﻮﺿﻮﻣ ي و تﺎﻳآ

ﻦﻴﻔﻟﺎﺨﻣ دﺎﻨﺘﺳا درﻮﻣ ﺚﻳدﺎﺣا

، ار نﺎﻧز توﺎﻀﻗ زاﻮﺟ مﺪﻋ

ﺪﻘﻧ درﻮﻣ و ﺖﺳا هدادراﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ .

ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ي نآﺮﻗ تﺎﻳآ زا ﻪﻧ ﻪﻛ دراد ﺖﻟﻻد ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا

ﻢﻳﺮﻛ

أر ﻦﻴﻨﭼ ﻳ ﻲﻣ ﺖﺳﺪﺑ ﻲ و ﺪﻳآ

و ﺚﻳدﺎﺣا ﻪﻧ ار توﺎﻀﻗ ﻖﺣ دﺎﻨﺘﺳا درﻮﻣ تﺎﻳاور

ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﺐﻠﺳ نﺎﻧز زا .

و نآﺮﻗ زا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻲﻤﻧ ﺖﺳﺪﺑ ﺖﻨﺳ

ًﺎﻓﺮﺻ ﺮﻴﻄﺧ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻳآ و هﺪﺷ هدﺮﭙﺳ نادﺮﻣ ﻪﺑ

نﺎﻧز

ﻲﻤﻧ ار نآ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺪﻧﺮﻴﮔ هﺪﻬﻋﺮﺑ

.

هژاو ﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ ي : توﺎﻀﻗ ،ﺖﻨﺳ ،نآﺮﻗ نﺎﻧز ،

ﻪﻠﺌﺴﻣ حﺮﻃ و ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻲﻧﺎﺴـﻜﻳ هﺎﮕﻳﺎﺟ زا دﺮﻣ و نز ﻪﻛ ﺪﻧراد نآ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد مﻼﺳا ﻦﻳد ﻢﻜﺤﻣ و روﺪﺼﻟا ﻲﻌﻄﻗ نﻮﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ

ﺶﻘﻧ ،ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻞﻣﺎﻜﺗ ﻞﺻا سﺎﺳاﺮﺑ و ،ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و ﺎﻫ

ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ود نآ ﻦﻴﺑ ار ﺎﻫ ﻞـﻣﺎﻌﺗ ﺎـﺑ ﺎـﺗ ﺪـﻨﻛ

شزرا

ﻲﮔﮋﻳو ،دﺮﻣ و نز ﻦﻴﺑ ﺎﻫ

ﻜﺗ ﺢﻄﺳ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ ﺶﻘﻧ ﻞﻣﺎ

ﻮﺌﺴـﻣ و ﺎﻫ ﺖﻴﻟ

مﺎﺠﺴـﻧا و ﻲﮕﻧﺎـﮕﻳ ﻪـﺑ ﺎـﻫ

؛ﺪﺳﺮﺑ

نآ ﺎﻣا

ﻲﻣ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ نﻮﺘﻣ و ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﺎـﺑ نز ﻪـﺑ ﺖﺒﺴـﻧ شﺮـﮕﻧ ﺮﺸـﺑ ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد ،ﺪﻳآ

ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺖﻳاﺮﺳ ﺰﻴﻧ ﻲﻨﻳد نﻮﺘﻣ ﻪﺑ ءﺎﺤﻧا زا يﻮﺤﻧ ﻪﺑ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﻦﻳا و هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ يرﺎﻴﺴﺑ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ .

رﺎﻳدﺎﺘﺳا∗ ﻲﻧﺎﺴﻧا مﻮﻠﻋ و تﺎﻴﺑدا هﺪﻜﺸﻧاد تﺎﻴﻬﻟا هوﺮﮔ ﻼﻳا هﺎﮕﺸﻧاد

ﻡ

sohrab_morovati@yahoo.com

ﻲﻤﻠﻋ ﺖﺌﻴﻫﻮﻀﻋ∗∗

ﻲﺑﺮﻋ و ﻲﻨﻳد هوﺮﮔ ﻲﺑﺮﻣ و هﺎﮕﺸﻧاد

مﻼﻳاﺪﺣاو دازآ

abdolgabar_mhmood@yahoo.com

(2)

6 ةرود ،نﺎﻧز ﺶﻫوﮋﭘ 6

هرﺎﻤﺷ ، 2 ، نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1387

ﺧا درﻮﻣ ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻪﻛ ﻲﻠﻳﺎﺴﻣ زا ﻲﻜﻳ مﺪـﻋ ﺎـﻳ و ﻲﮕﺘﺴـﻳﺎﺷ ﻪﻠﺌﺴـﻣ ،هدﻮـﺑ ﻦﻳﺮـﻓآ لﺎﺠﻨﺟ ﺎﺴﺑ ﻪﭼ و فﻼﺘ

ﻗ شﺮﻳﺬﭘ ﺮﻣا رد نﺎﻧز ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﺖﺳا توﺎﻀ

.

ﺎﻬﻘﻓ و ﻦﻳﺮﺴﻔﻣ زا ﻲﻀﻌﺑ

نآﺮﻗ تﺎﻳآ زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻴﻜﺗ ﺎﺑ و ﻢﻳﺮـﻛ

ﻦﻴﻣﻮﺼﻌﻣ ﺚﻳدﺎﺣا زا يداﺪﻌﺗ ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا )

ع (

نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﺪﻧراﺪﻨﭘ ﻦﻳا ﺮﺑ

ﻲـﻤﻧ نز ﻪـﻛ ﻪﻧﻮﮔ

راﺪـﻣﺎﻣز و ﺮـﺒﻫر ﺪـﻧاﻮﺗ

ﻳﻮﺧ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺪﻳﺎﺒﻧ و ،دراﺪﻧ ﺰﻴﻧ ار توﺎﻀﻗ شﺮﻳﺬﭘ ﺖﻴﺣﻼﺻ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺶ هﺎﮕﻳﺎﺟ

دﺮﭙﺳ يو ﻪﺑ ار توﺎﻀﻗ .

آ ﻲﭘ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا تﺎﻳآ ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ن

228 / ،هﺮﻘﺑ 34 / ،ءﺎﺴﻧ 18 / فﺮـﺧز ، 147 و 150 / و تﺎﻓﺎـﺻ

ﻞﻳذ ﻪﻧﺎﮔ رﺎﻬﭼ تﺎﻳاور ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ :

هژاو ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻳاور ـ ﻚﻳ

» ﻞﺟر « ﻲﺗﺎﻳاور ـ ود ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺎﻬﻧآ رد

ﻲـﻣ ﻲـﻔﻧ ار نز توﺎﻀﻗ بﻮﺟو ﻪﻛ ،ﺪـﻨﻛ

ﺪﻨﺘﺴﻫ هﮋﻳو ثداﻮﺣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻳاور ـرﺎﻬﭼ ،ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻲﻔﻧ ار نﺎﻧز يراﺪﻣﺎﻣز ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻳاور ـ ﻪﺳ .

ﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺆ

ﻪﻛ ﺪﻫد ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺳﺎﺳا لا :

نآﺮﻗ تﺎﻳآ ﻦﻴﺑ رد ﺎﻳآ

ﻦﻴﻣﻮﺼـﻌﻣ ﺖﻨﺳ و ﻢﻳﺮﻛ )

ع ( ﻲـﻨﻳاﺮﻗ و ﺪﻫاﻮـﺷ

دﻮﺟو توﺎﻀﻗ يﺪﺼﺗ ياﺮﺑ نﺎﻧز ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ مﺪﻋ ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ

ﻲﻣ ﻲﻠﻳﻻد ﻪﭼ ﺎﺑ و ؟ﻪﻧ ﺎﻳ دراد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ راﺪﻨﭘ ناﻮﺗ

تﺎـﺒﺛا ﻪـﺑ ار نﺎـﻧز ياﺮـﺑ توﺎﻀﻗ ﺖﻴﻋوﺮﺸﻣ ﻲﻧﺎﺒﻣ و ﺖﻔﮔ ﺦﺳﺎﭘ ﺪﻧراد ار سﺪﻘﻣ نﻮﺘﻣ ﻦﻳا زا ﻲﺘﺷادﺮﺑ ﻦﻴﻨﭼ

؟ﺪﻴﻧﺎﺳر

نآﺮﻗ تﺎﻳآ

1 ﻪﻳآ ـ 34 ءﺎﺴﻧ هرﻮﺳ

»

ﻮﻗ ُلﺎﺟﺮﻟا

ّﻨﻟا ﻲﻠﻋ َنﻮﻣا

ّﻀﻓ ﺎﻤﺑ ءﺎﺴ ﻮﻘَﻔﻧا ﺎﻤﺑ و ٍﺾﻌﺑ ﻲﻠﻋ ﻢﻬَﻀﻌﺑ ﷲا َﻞ

ﻢِﻬﻟاﻮﻣا ﻦﻣ ا «

ﻪﻤﺟﺮﺗ :

» و هداد يﺮﺗﺮﺑ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﺑ ار نﺎﺸﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ اﺪﺧ ﻪﻜﻧآ ﻞﻴﻟﺪﺑ ،ﺪﻨﻧﺎﻧز ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ نادﺮﻣ )

ﺰﻴﻧ ( ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ

لاﻮﻣا زا ﻪﻜﻧآ ﻲﻣ جﺮﺧ نﺎﺷ

ﺪﻨﻨﻛ

« .

ﻮﻗ ﻲﻧﺎﻤﺴـﺟ و ﻲﻧﺎﺴﻔﻧ تﺎﻬﺟ زا ﻲﺧﺮﺑ رد نادﺮﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻞﻴﻟﺪﺑ ،ﺖﺳا ﻪﻐﻟﺎﺒﻣ ﻪﻐﻴﺻ و ﻢﻴﻗ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻳآ رد ما

ﻳا و ﺪﻧراد يﺮﺗﺮﺑ ﻦﻳﺮﺴـﻔﻣ زا ﻲـﺧﺮﺑ ،ﺪـﻧراد ﺖـﻴﻣﻮﻴﻗ نﺎﻧز ﺮﺑ اﺬﻟ ،ﺖﺳﺎﻬﻧآ ﺖﺳد رد ﺖﺸﻴﻌﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ و ﻪﻘﻔﻧ ﻪﻜﻨ

ﻪﺘﻔﮔ

اد تﺎﻓﺎﻨﻣ ﺖﻴﻣﻮﻴﻗ ﻦﻳا ﺎﺑ توﺎﻀﻗ ﺮﻣا رد نز يﺪﺼﺗ ﺪﻧا

ﺖـﺳا ﻲﺘـﺳﺮﭘﺮﺳ ﻲﻋﻮـﻧ توﺎﻀﻗ اﺮﻳز ؛در ار نز و

داد راﺮﻗ ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ﺪﻳﺎﺒﻧ .

ﺰﻨﻛ ﺐﺣﺎﺻ ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻳآ ﻦﻳا ﺮﻴﺴﻔﺗ رد نﺎﻓﺮﻌﻟا

:

» ﻴﻗ نﺎﻧز ﺮﺑ نادﺮﻣ و ﺖﻳﻻو رد ﺖﻴﻣﻮ

ﺪﻧراد ﺖﺳﺎﻴﺳ .

« ) ،يرﻮﻴﺳ 1385 ج ،ق 2 : 211 .(

ﻲﻣ هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻲﻳﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ ﺪﻳﻮﮔ

:

» ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺖﻴﻣﻮﻤﻋ زا

ﻲﻣ مﻮﻠﻌﻣ نادﺮﻣ ﺖﻴﻣﻮﻴﻗ ﺖﻠﻋ ﻪـﻨﻣاد ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ﺮﻫﻮﺷ و نز درﻮﻣ ﻪﺑ صﻮﺼﺨﻣ و ﺮﺼﺤﻨﻣ ﺖﻴﻣﻮﻴﻗ ﻪﻛ دﻮﺷ

ﻲﻣ ار نز و دﺮﻣ عﻮﻧ مﺎﻤﺗ نآ

ﻲﮔﺪـﻧز ﻪـﻛ ﻲﺗﺎﻬﺟ مﺎﻤﺗ رد ،دﺮﻴﮔ تﺎـﻬﺟ ﻲـﻨﻌﻳ ،هداد ﺪـﻧﻮﻴﭘ ﻢـﻫ ﻪـﺑ ار ود نآ ،

ﻀﻗ ،ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻞﺜﻣ ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا

ﺌﺴﻣ ﺎﺑ تﺎﻬﺟ ﻦﻳا اﺮﻳز ،عﺎﻓد و توﺎ نﺎـﻧز زا ﺶﻴـﺑ نادﺮـﻣ رد ﻪﻛ ﻞﻘﻌﺗ ﻪﻠ

(3)

ﺖﻨﺳ و نآﺮﻗ رد نﺎﻧز توﺎﻀﻗ 7

دراد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺖﺒﺴﻧ و طﺎﺒﺗرا ،ﺖﺳا .

ﺖﺳا ﻖﻠﻄﻣ ،ءﺎﺴﻨﻟا ﻲﻠﻋ نﻮﻣاﻮﻗ لﺎﺟﺮﻟا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ...

« ) ،ﻲﻳﺎـﺒﻃﺎﺒﻃ 1376

،

ج 8 : 181 (

ﻲﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﺟ رد و ﺪﺴﻳﻮﻧ

:

» نآ ﺮﺑﺪـﺗ يﻮـﻗ ﻞﻘﻋ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ار ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ يﺎﻫرﺎﻛ ﻪﻤﻫ رﺎﻬﻣ

،ددﺮﮔ يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﻒﻃاﻮﻋ ﻲﻳاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ زا نآ رد و ﺪﻨﻛ ﻤﻫ

ﺖـﺳد ﻪﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﮓﻨﺟ و توﺎﻀﻗ و ﺖﻣﻮﻜﺣ نﻮﭽ

ﻒﻃاﻮﻋ و زﺎﺘﻤﻣ نﺎﻧآ ﻞﻘﻋ ﻪﻛ داد ﻲﻧﺎﺴﻛ

نآﺮﻗ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪﻧﻮﮕﻨﻳا ،نﺎﻧز ﻪﻧ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ نادﺮﻣ ﺎﻬﻧآ و ﺪﺷﺎﺑ ﻒﻴﻌﺿ نﺎﺷ

ﺮﻓ دﻮﻣ :

» ءﺎﺴﻨﻟا ﻲﻠﻋ نﻮﻣاﻮﻗ لﺎﺟﺮﻟا ....

ﺪﻨﺗﺎﻳآ نﺎﻤﺟﺮﺗ ﺰﻴﻧ تﺎﻳاور و .

« ) ج ،نﺎﻤﻫ 8 : 185 (.

ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ ﺮﻴﺳﺎﻔﺗ

قﺎـﻔﻧا ﻪﻛ ﺖﻬﺟ نآ زا نادﺮﻣ ﻲﻨﻌﻳ ﺖﺳا هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﺑاور و ﻞﻳﺎﺴﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻳآ ﻦﻳا لاﻮﻣا زا ﻲﻣ نﺎﺷ

ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﻧز ﺶﻳﺪﻧا رﺎﻛ ﺪﻨﻨﻛ .

ﺘﺧا ﻪﻳآ عﻮﺿﻮﻣ اﺬﻟ ﻲﮔداﻮﻧﺎـﺧ ﻞﻳﺎﺴﻣ و ﻦﻴﺟوز ﻂﺑاور ﻪﺑ صﺎﺼ

ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور رد نﺎﻧز ﺮﺑ نادﺮﻣ يﺮﺗﺮﺑ نﺎﻴﺑ دﺪﺻ رد و دراد .

ﺖﺳا ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﻳآ ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ﻲﻧﺎﻛﻮﺷ :

»

ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ و عﺎﻓد نﺎﻧز زا نادﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪـﭽﻧﺎﻨﭼ ﺪـﻨﻨﻛ

ﻲﻣ ﺖﻴﻋر زا ﺖﻳﺎﻤﺣ و عﺎﻓد نﺎﻤﻛﺎﺣ

ﺎﻧز زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻪﭽﻧآ نادﺮﻣ ﺰﻴﻧ و ،ﺪﻨﻨﻛ ﺖـﺳا ن

ﻤﻫ و كﺎـﺷﻮﭘ ،ﻪـﻘﻔﻧ نﻮـﭽ

ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺄﺗ ار ﻦﻜﺴﻣ ﻲﻠـﺻا ﻪـﻔﻴﻇو ﺮـﻣا ﻦـﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ ندﺮﻛ ﺖﻟﻻد ياﺮﺑ هﺪﻣآ ﻪﻐﻟﺎﺒﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﻮﻣاﻮﻗ ،ﺪﻨﻨﻛ

ﺖﺳا نادﺮﻣ .

« ) ج 1 : 581 (

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺮﮕﻳد يﺎﺟ رد :

»

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﺮﻣا ﻦﻳا

ﻲﮔﺪـﻧز ﻢﻴـﻈﻨﺗ و يﺰﻳر ﻲﻳﻮـﺷﺎﻧز

ﻮﺌﺴﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا

ﺑ و ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻴﻟ

ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻀﻌ راﺮـﻗ ﻂﻠﺴﻣ نز رﻮﻣا ﺮﺑ ار وا ،دﺮﻣ ﻲﺗاذ يﺎﻫ

ﺖﺳا هداد . ..

ﺖﻣاﻮﻗ ـ ﻂﻠﺴﺗ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ و توﺎﻀـﻗ و ﻢـﻜﺣ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﺮﮕﻳد رﻮﻣا ﻪﻤﻫ ﻞﻣﺎﺷ ار دﺮﻣ ـ

...

ﺪﻨﻧاﺪﺑ ﻢﻫ .

ﻪﻳآ زا ﻢﻫ نآ ار ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ نﺎﻨﭼ ﺎﻣ ﻦﻜﻴﻟ ﻲﻳﻮـﺷﺎﻧز رد ﻲﮔداﻮﻧﺎـﺧ ﻲﮔﺪـﻧز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ نآ قﺎﻴﺳ ﻪﻛ يا

ﻲﻤﻧ ﺖﺳا ﻴﺑﺎﻳ ﻢ .

ﻮﺳ ياﺪﺘﺑا تﺎﻳآ زا ةر

ﺑ ءﺎﺴﻧ ﻪ ﻪﻳآ زا هﮋﻳو 6

ﻞﺋﺎﺴـﻣ ﻪﺑ نآﺮﻗ مﻼﻛ ﺢﻳﺮﺻ و ﻦﺨﺳ قﺎﻴﺳ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ

ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز رﻮﻣا و جاودزا و ثرا دﻮﺷ

. ﻪﻳآ رد 34 نز ﺮﺑ دﺮﻣ ﻂﻠﺴﺗ زا ﻦﺨﺳ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﻢﻫ نﺎـﻴﻣ ﻪـﺑ

ﻲﻣ ﺪﻳآ

،

ﻲﻣ نﺎﻴﺑ نآ ﻞﻴﻟد دﻮﺷ

.

ﻲﻣ ﻪﻘﻔﻧ دﻮﺧ نز ﻪﺑ دﺮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا نآ ﻞﻴﻟد ﻚﻳ ﭘ

ﻂﻠﺴﺗ وا ﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دزادﺮ

ﻪـﻠﻤﺟ زا نﻮﺌـﺷ ﻪـﻤﻫ ،ءﺎﺴـﻨﻟا ﻲـﻠﻋ نﻮـﻣاﻮﻗ لﺎـﺟﺮﻟا ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻛ ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻪﻳآ يﺎﺟ ﭻﻴﻫ رد ﺎﻣا ،دراد ﻲﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار توﺎﻀﻗ ،دﻮﺷ

دراﺪﻧ . « ) ﻞﻀﻓ ﻪﻣﻼﻋ ، ﷲا

1375 : 33 (.

و نآﺮﻗ مﻮﻠﻋ هزﻮﺣ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا ﺮﮕﻳد ﻲﻜﻳ

ﻦﻳا رد ﺚﻳﺪﺣ ﻲﻣ هرﺎﺑ

ﺪﻳﻮﮔ :

» ﻪﻔﻳﺮﺷ ﻪﻳآ و عﺎـﻤﺘﺟا ﻪﻧ ،ﺖﺳا ﺮﻫﻮﺷ و نز ﻲﮔﺪﻧز و هداﻮﻧﺎﺧ مﺎﻈﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ًﻻوا

ﻲﻋﺎﻓد ﮓﻨﺟ و توﺎﻀﻗ و يراﺪﻣﺎﻣز .

« ﻲﻣ ﻪﻳآ ﺪﻳﻮﮔ :

ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ نادﺮﻣ ﺖﻠﻋ ود ﻪﺑ ،ﺮﻫﻮﺷ و نز ﻲﮔﺪﻧز رد نﺎﻧز

ﺪﻧراد هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار :

لوا ﺖﻠﻋ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﻲﻤﺴـﺟ و ﻲﺣور ﺮﻈﻧ زا و هداد يﺮﺗﺮﺑ ﺶﻨﻳﺮﻓآ رد ار نادﺮﻣ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻜﻨﻳا

ﺑ

ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺎﻄﻋ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴ .

ﻲﻣ ﺮﻬﻣ نﺎﻧز ﻪﺑ نادﺮﻣ ﻪﻜﻨﻳا مود ﺖﻠﻋ هﺪﻬﻋ ﻪﺑ ار نﺎﻧآ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻨﻳﺰﻫ و ﺪﻨﻫد

(4)

ﺪﺷﺎﺑ نادﺮﻣ هﺪﻬﻋ ﺮﺑ نﺎﻧز ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ ﺪﻳﺎﺑ اﺬﻟ ﺪﻧراد .

ترﺎﺒﻋ ًﺎﻴﻧﺎﺛ :

»

ﻢِﻬﻟاﻮﻣا ﻦﻣ اﻮﻘﻔﻧا ﺎﻤﺑ «

هرﺎـﺷا ﻪﻔﻳﺮﺷ ﻪﻳآ رد

ﻲﻣ ﺮﻫﻮﺷ ﻪﻛ نز ﻲﮔﺪﻧز ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ دراد ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا و دزادﺮﭘ

و يراﺪـﻣﺎﻣز و ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا تﺎـﻴﺣ ﻪـﺑ ﻲـﻄﺑر ﭻﻴـﻫ

دراﺪﻧ ﻲﻋﺎﻓد ﮓﻨﺟ و توﺎﻀﻗ .

« ) ،يدﺎﺑآ ﻒﺠﻧ ﻲﺤﻟﺎﺻ 1375

: 19 (.

ﺖﻳآ

ﻲﻣ ﻪﻳآ ﻦﻳا ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ﻲﻠﻣآ يداﻮﺟ ﷲا ﺪﺴﻳﻮﻧ

:

»

ءﺎﺴﻨﻟا ﻲﻠﻋ نﻮﻣاﻮﻗ لﺎﺟﺮﻟا «

ﺖﺳا ﻪﻳﺮﺒﺧ ﻪﻠﻤﺟ ﻪﭼ ﺮﮔ

ﺎﺑ لﺰﻨﻣ ﺖﺳﺮﭘﺮﺳ ،ﺪﻴﺷﺎﺑ لﺰﻨﻣ ماﻮﻗ ﺎﻤﺷ ﺎﻫدﺮﻣ يا ﻲﻨﻌﻳ ﺖﺳا ءﺎﺸﻧا ﺶﺣور ﻲﻟو مﺎﺠﻧا نوﺮﻴﺑ رد ار ﺎﻫرﺎﻛ ،ﺪﻴﺷ

ﻪـﻳآ ﻪﻛ ﻦﻳا ،ﺖﺳا ﻪﻧﺎﺧ رد ،دﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺶﻣارآ و ﺶﻳﺎﺳآ اﺮﻳز ،ﺪﻳﺮﻴﮕﺑ هﺪﻬﻋ ﻪﺑ لﺰﻨﻣ رد ار ﻲﮔﺪﻧز هرادا ،ﺪﻴﻫد ﻲﻣ ﻪﻔﻳﺮﺷ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :

»

ﺎـﻬﻴﻟا اﻮﻨﻜﺴـﺘﻟ ًﺎﺟاوزا ﻢﻜﺴﻔﻧا ﻦﻣ ﻢﻜﻟ ﻖﻠﺧ نأ ﻪﺗﺎﻳآ ﻦﻣ و «

) مور / 21 ( تاﺮـﻴﺒﻌﺗ رد ﻪـﭽﻧآ

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻲﻳاور :

» ﺎﻬﻴﻟا يوُﺄﻴﻟ «

ﺖﺳا ﻲﻧآﺮﻗ ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻦﻴﻤﻫ ﺮﺑاﺮﺑ

»

ءﺎﺴـﻨﻟا ﻲـﻠﻋ نﻮﻣاﻮﻗ لﺎﺟﺮﻟا «

ﺎـﻨﻌﻣ ﻦـﻳا ﻪـﺑ

ﻲﻣ و ﺖﺳا ﺮﺑﺪﻣ و مﻮﻴﻗ ،ماﻮﻗ دﺮﻣ و ﺖﺳا دﺮﻣ ﺮﻴﺳا نز ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ

ﺪـﻨﻛ ﻞـﻤﻋ دﻮﺧ هاﻮﺨﻟد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ .

« ) يداﻮـﺟ

،ﻲﻠﻣآ 1382 : 393 - 392 (.

ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ :

ًﻻوا

و دراد ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻞﻳﺎﺴﻣ و ﻦﻴﺟوز ﻂﺑاور ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا ﻪﻳآ عﻮﺿﻮﻣ ـ ﺮـﺑ نادﺮـﻣ يﺮـﺗﺮﺑ نﺎﻴﺑ دوﺪﺣ رد

ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻳﺎﻀﻗ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور رد نﺎﻧز .

ﻦﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ـ ًﺎﻴﻧﺎﺛ

» لﺎﺟﺮﻟا « ﺮﺑاﺮﺑ رد

» ءﺎﺴﻨﻟا « دﺮﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد نز ﻪﻧ ﺖﺳا ﺮﻫﻮﺷ ﺮﺑاﺮﺑ رد نز .

ًﺎﺜﻟﺎﺛ

ﺖﺳا يراﺰﮕﺘﻣﺪﺧ و ﻪﻔﻴﻇو ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ يﺮﺗﺮﺑ و ﺖﻠﻴﻀﻓ رﺎﻴﻌﻣ ﺖﻴﻣﻮﻴﻗ ﻦﻳا ـ .

ﻲﻋﻮـﻧ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻊﻗاو رد

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻳر ﺖﺳا ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز ﻲﮔﺪﻧز ﻢﻴﻈﻨﺗ و يﺰ .

ًﺎﻌﺑار راﺮـﻗ ﺚـﺤﺑ درﻮـﻣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻲﺗﺎـﻬﺟ زا يﺮﺗﺮﺑ و نداد ﻪﻘﻔﻧ ﻪﺒﻨﺟ زا ﺎﻬﻨﺗ ﻂﻠﺴﺗ و ﺖﻣاﻮﻗ زا رﻮﻈﻨﻣ ـ

ﺖﻓﺮﮔ .

2 ﻪﻳآ ـ 228 هﺮﻘﺑ هرﻮﺳ

»

َﻟ و

ﻬ

ّﻦ

ﻣ

ُﻞﺜ

ّﻟا ﱠﻦﻬﻴﻠﻋ يﺬ

ِﺑ

ﻟ و فوﺮﻌﻤﻟﺎ ﱢﺮﻠ

ِلﺎﺟ ﱠﻦﻬﻴﻠﻋ

د ﺟر ﺔ «

ﻪﻤﺟﺮﺗ :

» ﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻔﻳﺎﻇو ﺮﺑاﺮﺑ نﺎﻧز ياﺮﺑ

ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ قﻮﻘﺣ ﺪﻧراد هﺪﻬﻋ هداد راﺮﻗ يا

ﺎـﻬﻧآ ﺮـﺑ نادﺮـﻣ و ﺖـﺳا

ﺪﻧراد يﺮﺗﺮﺑ

« . ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻦﻳا زا

»

رد ﻦﻬﻴﻠﻋ لﺎﺟﺮﻠﻟ و ﺟ

ﺔ «

نﺎﺸﻧ ﻲﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ

هﺪـﻋ ،ﺖـﺳا نز ﺮﺑ دﺮﻣ زﺎﻴﺘﻣا و يﺮﺗﺮﺑ هﺪﻨﻫد يا

هدﺮﻛ ﺖﺷادﺮﺑ

ﻲﻤﻧ نﺎﻧز ﻪﻛ ﺪﻧا

ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد توﺎﻀﻗ ﺐﺼﻨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ .

»

ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ار ﺐﻠﻄﻣ ود ﻪﻠﻤﺟ ﻦﻳا ﺪﻨﻛ

: ﻲـﻜﻳ

ﻣ ﻒﻳﺎﻇو و قﻮﻘﺣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻪﻜﻨﻳا ﺪﻧراد ﻞﺑﺎﻘﺘ

.

ﻮﺌﺴـﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد نﺎﻧز هﺪـﻬﻋ ﺮـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺘﻴﻟ

(5)

ﺪﻧراد نادﺮﻣ ﺮﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﺳﺎﻬﻧآ ...

توﺎﻔﺗ زا ﺮﻈﻧ ﻊﻄﻗ ؛ﺪﻧﺮﺗﺮﺑ نﺎﻧز زا نادﺮﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﺮﮕﻳد نﺎـﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻤﺴﺟ يﺎﻫ

دراد دﻮﺟو نﺎﻧز و نادﺮﻣ .

د يﺮﺗﺮﺑ نادﺮﻣ ﺮﺑ ﻪﻔﻃﺎﻋ ﺚﻴﺣ زا نﺎﻧز زا يراﺪـﻘﻣ اﺬـﻟ ،ﺮـﻜﻔﺗ ﺚﻴﺣ زا نادﺮﻣ و ﺪﻧرا

،ﮓﻨﺟ ناﺪﻴﻣ هرادا ﻞﻴﺒﻗ زا ﺪﺷﺎﺑ تﺎﺳﺎﺴﺣا زا رود ﺪﻳﺎﺑ و دراد ﺮﻜﻔﺗ يوﺮﻴﻧ ﻪﺑ يﺮﺘﺸﻴﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻒﻳﺎﻇو

ﻦﻳا رد نادﺮﻣ و ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ دﺮﻣ هﺪﻬﻋ ﻪﺑ هداﻮﻧﺎﺧ ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و توﺎﻀﻗ ،ﺖﻣﻮﻜﺣ

ﺮﺗﺮﺑ نﺎـﻧز زا هرﺎﺑ ﺪـﻧ

. «

) ،يزار 1365 ج ، 3 : 267 ( ؛ ) ،ﻲﻠﻣﺎﻋ 1365 ج ، 1 : 483 ( ؛ ) ،ﻲﺸـﻳﺮﻗ 1366 ج ، 1 : 425 ( ؛ ) ،يزاﺮﻴـﺷ مرﺎـﻜﻣ

1353 ج ، 2 : 111 ( ؛ ) ،ﻲﻔﺠﻧ 1362 ج ، 2 : 61 (

ﻦﻳا ار نآ ﻞﻴﻟد و

ﻪﺘﺷاد نﺎﻴﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻧا

:

» ًﻻوا نز

؛ دﺮـﻣ زا ﺮـﺗدوز

ﻲﻣ راﺮﻗ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ

ًﺎﻴﻧﺎﺛ ،دﺮﻴﮔ

؛

ﺌﺴـﻣ شﺮﻳﺬـﭘ زا ﻊﻧﺎـﻣ يو ﺶـﺷﻮﭘ و بﺎﺠﺣ و ﻲﮕﻧﺎﻧز ﻒﻳﺎﻇو ﻮﻟ

توﺎﻀـﻗ ﺖﻴ

ﺖﺳا . « ) ،ﻲﻧﺎﻬﻔﺻا ﻦﻴﻣا 1361

ج ، 2 : 326 .(

دﺮﺘﺴﮔ ﺮﺑ و دراد ﺮﻫﻮﺷ و نز ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ قﻮﻘﺣ ﻪﺑ هرﺎﺷا ﻪﻳآ ﻦﻳا ة

ﻲﻣ ﺖﻟﻻد هداﻮﻧﺎﺧ رد دﺮﻣ تارﺎﻴﺘﺧا ﻨﻛ

ﻪـﻧ ﺪ

دوﺪﺤﻣ زا توﺎﻀﻗ ﻖﺣ ﻲﻔﻧ ة

نز تارﺎﻴﺘﺧا و ناﻮﺗ .

ﺐﺣﺎﺻ

»

نآﺮﻘﻟا مﺎﻜﺣﻷ ﻊﻣﺎﺠﻟا «

ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻪﻳآ ﻦﻳا ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ﺖﺳا

:

»

دﻮﻣﺮﻓ سﺎﺒﻋ ﻦﺑا :

قﻮـﻓ ﻪـﻳآ رد ﻪـﺟرد

و ﻪﻨﺴـﺣ قﻼﺧا ﺎﺑ و ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد تﺮﺷﺎﻌﻣ ﻦﺴﺣ نﺎﻧز ﺎﺑ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺖﺳا نادﺮﻣ ندﺮﻛ راداو و ﻖﻳﻮﺸﺗ ﻪﺑ هرﺎﺷا

ﺪﻨﻨﻜﻧ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ نﺎﻧز ﺮﺑ قﺎﻔﻧا رد و ،ﺪﻨﻨﻛ رﺎﺘﻓر ﻲﻜﻴﻧ ﻪﺑ .

و رﺎـﺘﻓر ﻦﻴـﻨﭼ شدﻮـﺧ دﺮـﻣ ﻪـﻛ ﺖـﺳا راواﺰﺳ ﻲﻨﻌﻳ

ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يرادﺮﻛ .

ﻴﻄﻋ ﻦﺑا ﻪﺘﻔﮔ ﻪ :

ﻲﻣ يدروﺎﻣ ،ﺖﺳا لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﺪـﻳﻮﮔ

:

ﻲـﻣ لﺎـﻤﺘﺣا ﻪـﻳآ ﻪـﻛ دور

ﺪﺷﺎﺑ جاودزا و حﺎﻜﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ قﻮﻘﺣ نﻮﻣاﺮﻴﭘ .

« ) ج ،ﺎـﺗ ﻲﺑ ،ﻲﺒﻃﺮﻗ 3

: 125 (.

هﺪـﻋ نآ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ زا ﺮـﮕﻳد يا

هدﺮﻛ ﺮﻛذ ار ﺮﻳز دراﻮﻣ نآ ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ﻦﻳﺮﺴﻔﻣ ﺪﻧا

:

ﻴﺘﺧا ﻦﺘﻓﺮﮔ هﺪﻬﻋ ﺮﺑ ،نادﺮﻣ زا نﺎﻧز ﺖﻋﺎﻃا موﺰﻟ ـ

ﺑ نﺎﻧز رﺎ ﻪ ﻪﻜﻨﻳا و دﺮﻣ ثرا ندﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،نادﺮﻣ ﻪﻠﻴﺳو

نﺎﻧز ﻪﻧ ﺖﺳا نادﺮﻣ ياﺮﺑ دﺎﻬﺟ .

ﻲﻣ تﺬﻟ ﻢﻫ زا ود ﺮﻫ نز و دﺮﻣ ـ ﻪﻓﺎـﺿا يﺰـﻴﭼ دﺮـﻣ ياﺮـﺑ ﻲﻟو ﺪﻧﺮﺑاﺮﺑ ﻲﺴﻨﺟ تﺎﻌﺘﻤﺗ ﺮﻈﻧ زا و ﺪﻧﺮﺑ

ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و نز ﻪﻘﻔﻧ بﻮﺟو نآ و ﺖﺳوا يﺮﺗﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳا شا

.

ﺖﺳا ﻲﺘﻟﺰﻨﻣ و مﺎﻘﻣ رﻮﻈﻨﻣ ـ

ﻲـﻣ ﺪـﻳﺪﭘ نادﺮـﻣ ياﺮﺑ نز قﻮﻘﺣ ندﺮﻛ ﺖﻳﺎﻋر ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ﻪﻛ ﺪـﻳآ

ﺑ ﻪ

ﻘﺣ يﺎﻔﻴﺘﺳا رد ﻪﺸﻴﻤﻫ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪـﻤﻫ و ﺪـﻨﻨﻛ ﺖـﻳﺎﻋر ار نز ﺐﻧﺎﺟ قﻮ

ﺎﻔﻴﺘـﺳا وا زا ار دﻮـﺧ قﻮـﻘﺣ

ﻦﻳﺪﺑ و ﺪﻨﻳﺎﻤﻨﻧ دراد نز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗﺮﺑ و ﻞﻀﻓ ﻪﻠﻴﺳو

...

(6)

ﻮﺌﺴﻣ و ﻒﻳﺎﻇو ـ ﺖﻴﻟ

ز زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻧراد نادﺮﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

ﺖـﺳا نﺎﻧ ) . ج ،ﻲـﺳﺮﺒﻃ 1

: 252 ،يزار حﻮـﺘﻔﻟاﻮﺑا ،

1365 ج ، 3 : 268 ،ﻲﻧﺎﺷﺎﻛ ؛ 1344 ج ، 2 : 14 ،ﻲﺠﻴﻫﻻ ؛ 1362

ج ، 1 : 215 ،ﻲﻨﻴﺴـﺣ ؛ 1380

ج ، 2 : 230 ؛

،ﻲﻏﻼﺑ 1345 ج ، 1 : 171 ،ﻲﻨﻴﺴﺣ ؛ 1317 ج ، 1 : 85 ،ﻲﻧﺎﺟﺮﺟ ؛ 1377

ج ، 1 : 289 ،ﻲﻧﺎﻘﻟﺎﻃ ؛ 1366 ج ، 2 :

144 (.

نﺎﻤﻫ شراﺰﮔ ﻦﻳﺮﺴﻔﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ هدﺮﻛ

و ﻒﻳﺎﻇو ﺮﺑ ﻪﻳآ ﻦﻳا لﻮﻟﺪﻣ ﺪﻧا ﺖﻟﻻد دﺮﻣ و نز ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ قﻮﻘﺣ

دراد ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ءﺎﻔﺘﻧا ﻪﺑ ﻪﺒﻟﺎﺳ نآ زا توﺎﻀﻗ ﺮﻣا يﺪﺼﺗ رد نز ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ مﺪﻋ ﺖﺷادﺮﺑ و .

و يﻮـﻗ ﻪـﻔﻃﺎﻋ ﻦﺘـﺷاد ـ توﺎﻀـﻗ ياﺮـﺑ نﺎـﻧز يراداور مﺪـﻋ ﻪـﺑ ﻦﻳﺪﻘﺘﻌﻣ ﻞﻳﻻد رد ﺖﻗد زا ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ

ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ ﻲﻜﻳژﻮ

ﻦﺷور ـ ﺷ ﺪ ﻲﻌﻄﻗ نﻮﺘﻣ زا دﺎﻔﺘﺴﻣ و ﺪﻨﺘﺴﻣ ،ﻞﻳﻻد ﻦﻳا زا ماﺪﻜﭽﻴﻫ ﻪﻛ روﺪﺼـﻟا

نآﺮﻗ ﺮﮕﻳد تﺎﻳآ و ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻨﻳد

ﻦﻴﻣﻮﺼﻌﻣ ﻖﺛﻮﻣ ﺚﻳدﺎﺣا و ﻢﻳﺮﻛ )

ع (

ﻲﻤﻧ ﺪﻴﻳﺄﺗ ار ﺎﻬﻧآ ﺰﻴﻧ

مﺪـﻋ راﺪـﻨﭘ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻨﻛ

نز ﺲﻨﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﺎﻧآ هﺎﮔﺪﻳد ﻪﺑ نﺎﻧز ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ توﺎﻀﻗ يراداور ﻲﻣﺮﺑ

ددﺮﮔ

ﻦﻳا نﺎﻤﻬﻴﻣ ار نز هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ؛

ﻲﻣ هرﺎﻴﺳ

ﻦﻳﺪﺑ ،نآ ﺐﺣﺎﺻ ﻪﻧ ﺪﻧاد

ﻲﻣ سﺎﺴﺣا نﺎﻧز ﻪﻛ ﺖﺳا ترﻮﺻ

ﮓـﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲﻳﺎـﻴﻧد ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﺪﻧرﺎﭼﺎﻧ ﺪﻨﻨﻛ

ﺖﻳدوﺪﺤﻣ اﺮﻳز ﺪﻧراﺪﻧ ﻖﻠﻌﺗ نآ ﻪﺑ ًﻼﻣﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻧزﺎﺳ ﻢﻠﺴـﻣ قﻮﻘﺣ نز يدﻮﺟو ﺖﻌﻴﺒﻃ و ﻲﮔﺪﻨﻳاز ،ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ

ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ مﺎﺠﻧا زا و هدﻮﻤﻧ ﺪﻳﺪﺤﺗ ار يو ندﻮﺑ نﺎﺴﻧا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ

ﻲﻣ زﺎﺑ دراد .

3 ﻪﻳآ ـ 18 فﺮﺧز هرﻮﺳ

»

وأ

ﻣ

ﻳ ﻦ

َﻨ

ّﺸ

ُﺆ ﻲﻓ ا ﺔﻴﻠﺤﻟﺍ

ﺨﻟا ﻲﻓ ﻮﻫ و

َﻏ مﺎﺼ

ُﺮﻴ

ﻣ ﻦﻴﺒ «

ﻪﻤﺟﺮﺗ :

» ﻲﺴﻛ ﺎﻳآ )

ﻲﻣ اﺪﺧ ﻚﻳﺮﺷ ار ﺪﻨﻨﻛ

( رد و ﻪﺘﻓﺎﻳ شروﺮﭘ رﻮﻳز و رز رد ﻪﻛ )

مﺎﮕﻨﻫ ( ﺶﻧﺎـﻴﺑ ،ﻪـﻟدﺎﺠﻣ

؟ﺖﺳا ﻦﺷور ﺮﻴﻏ

«

ﻲﻣ قﻮﻓ ﻪﻳآ ﺮﻴﺴﻔﺗ رد ﺮﻳﺪﻘﻟا ﺢﺘﻓ ﺐﺣﺎﺻ ﺪﺴﻳﻮﻧ

:

» ر ﻲﻨﻌﻳ ﺄﺸﻨﻳ ﻲﻣ شروﺮﭘ و ﺪﺷ

،ﺪﺑﺎﻳ شروﺮﭘ ﻲﻨﻌﻳ ءﻮﺸﻧ و

ﺖﻴﺑﺮﺗ و ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻴﻠﺤﻟﺍ ،

ﺔ ﺖـﺳا ﺮﻳﺪـﻘﺗ رد ﻪـﻛ فوﺬـﺤﻣ ﻞﻌﻓ ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﺖﺳا ﺐﺼﻧ ﻞﺤﻣ رد ﻦﻣ و ،ﺖﻨﻳز ﻲﻨﻌﻳ

ﻲﻨﻌﻳ )

ﻨﻳ ﻦﻣ نﻮﻠﻌﺠﺗأ ﺄﺸ

( ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻳآ ﻲﻨﻌﻣ :

ياﺮﺑ ﺎﻳآ ﻲﻣ راﺮﻗ لﺎﻌﺘﻣ ﺪﻧواﺪﺧ ﻲﻣ ﻦﻴﻌﻣ و ﺪﻴﻫد

ﻲﺴـﻛ ﻪﻛ ﺪﻴﻨﻛ

ﺣ رد ﺪﻫد شروﺮﭘ و ﺪﺷر ﺖﻨﻳز رد ار

زا ﻪﻛ ﻲﻟﺎ

ﺖـﺳا ناﻮﺗﺎﻧ دﻮﺧ رﻮﻣا ندﺮﻛ هرادا و ﻪـﻟدﺎﺠﻣ درﻮـﻣ وا ﺮـﮔا و

ﻲﻤﻧ دﺮﻴﮕﺑ راﺮﻗ ﺖﻤﺻﺎﺨﻣ

ﺪﻨﻛ ﻪﻣﺎﻗا ﺖﺠﺣ و ﻞﻴﻟد ﺪﻧاﻮﺗ ﻪـﻟدﺎﺠﻣ وا ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲﺴﻛ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ نداد ﺦﺳﺎﭘ ناﻮﺗ و

ﻲﻣ

ﺖﺳا ﺖﺴﺳ ﺶﻳأر و ﺮﻈﻧ و ﺺﻗﺎﻧ ﺶﻠﻘﻋ نﻮﭼ دراﺪﻧ ﺪﻨﻛ .

« ) ،ﻲﻧﺎﻛﻮﺷ 1415 ج ، 4 : 686 (.

ﺮـﮕﻳد يﺎﺟ رد

ا هﺪﻣآ ﺖﺳ :

» ناﻮﺗﺎـﻧ و ﺰﺟﺎـﻋ ﺖﺠﺣ مﺎﻘﻣ رد ﻒﺻو ﻦﻳا ﺎﺑ ،ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﺖﻨﻳز و رﻮﻳز و ﺖﻤﻌﻧ و زﺎﻧ رد ﻪﻛ ﻲﻧز

ﺖﺳا . و ﻞـﻘﻋ نﺎﺼـﻘﻧ ياراد نﺎـﻧز و ﺖـﺳا ﻞـﻘﻋ لﺎـﻤﻛ ﻪـﺑ طﻮـﻨﻣ ﻪﻤﺻﺎﺨﻣ و ﻪﻟدﺎﺠﻣ مﺎﻘﻣ رد نﺎﻫﺮﺑ اﺮﻳز

(7)

ﺪﻨﻧﺎﻤﻳا . « ) ،ﻲﻤﻴﻈﻌﻟاﺪﺒﻋ هﺎﺷ 1364

ج ، 11 : 460 ،يدﺮﺟوﺮﺑ ؛ 1341

ج ، 6 : 239 (

نآ ﻞﻴﻟد و ﻪـﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻢﻫ

»

ﻒﻴﻌﺿ ﻞﻘﻌﺗ و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺖﻘﻔﺷ و ﻪﻔﻃﺎﻋ ياراد ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ نز ياراد ﻊﺒﻄﻟﺎـﺑ دﺮـﻣ ﺲـﻜﻋ ﻪـﺑ و ،ﺖـﺳا دﺮﻣ زا يﺮﺗ

ﺖﺳا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻞﻘﻌﺗ و ﺮﺘﻤﻛ ﻒﻃاﻮﻋ .

ﻦﺷور زا ﺷ ﻪﻗﻼﻋ نز ﻪﻔﻃﺎﻋ تﻮﻗ ﺮﻫﺎﻈﻣ ﻦﻳﺮﺗ و ﺖﻨﻳز ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يﺪﻳﺪ

دراد رﻮﻳز ﻮﻗ ﺶﺳﺎﺳا ﻪﻛ ﻞﻴﻟد و ﺖﺠﺣﺮﻳﺮﻘﺗ زا و ة

ﻒﻴﻌﺿ ،ﺖﺳا ﻪﻠﻗﺎﻋ ﺖﺳا

.

« ) ،ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ 1374

ج ، 18 : 132 (.

ا ﺖﻳآ ...

ﻦﻳا رد ﺖﻓﺮﻌﻣ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷﻮﻧ هرﺎﺑ :

»

ﻲـﮔﮋﻳو زا ﻲﮔﮋﻳو ود ﻞﻴﻜﺸـﺗ ار وا ﻲـﺣور رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻪـﻛ ،نز يﺎـﻫ

ﻲﻣ

ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﻴﺑ ﺪﻨﻫد :

و رﻮﻳز رد هراﻮﻤﻫ ار دﻮﺧ لﺎﻤﻛ و ﺖﻴﺼﺨﺷ ًﻻوا ﻲﻣ دﻮﺧ ﻦﺘﺳارآ

ﺪﻨﻴﺑ . ﺎﺑ ،ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳا

ﻦﻳا رد ﻪﺼﻴﻘﻧ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﻳآ

ﺖـﺳا ﻲﻧﺎﺴـﻧا تﻻﺎـﻤﻛ نﺎﻤﻫ رد نﺎﺴﻧا ﻚﻳ ﺖﻴﺼﺨﺷ اﺮﻳز ،ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ .

ﻲﻣ ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ ،ﺖﺳا ﺶﻨﻳﺮﻓآ لﺎﻤﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ و ﻢﻳﺮﻛ ﻲﻧﺎﺴﻧا ﻪﻛ نز ،نﻮﻨﻛا تاﺰـﻠﻓ ﻪﻛ تﻻآ رﻮﻳز ﺎﺑ ار دﻮﺧ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﻛ

ﮓﻨﺳ ﺎﻳ

دروآ ﺖـﺳد ﻪـﺑ هار ﻦـﻳا زا ار دﻮﺧ لﺎﻤﺟ و لﺎﻤﻛ ،دﻮﺧ نﺎﻤﮔ ﻪﺑ و ﺪﻳارﺎﻴﺑ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﺶﻴﺑ ﻲﻳﺎﻫ .

ﻪـﻧﻮﮔ يا

ﻲﻣ دﻮﺧ رد ﻒﻴﻄﻟ دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﺘﺳﺎﻛ سﺎﺴﺣا دراﺪﻨﭘ

.

ًﺎﻴﻧﺎﺛ : ﺖﺳا تﺎﺳﺎﺴﺣا شﻮﺧ ﺖﺳد ﻪﺘﺳﻮﻴﭘ

ﺶﻴﭘ و ثداﻮﺣ بادﺮﮔ رد و ﻪـﻛ نآ يﺎـﺟ ﻪـﺑ ،راﻮﮔﺎـﻧ يﺎﻫﺪﻣآ

ا بﻮﻠﻐﻣ ،دﺮﻴﮔ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﺘﺴﻳﺎﺷ ﺮﻴﺑﺪﺗ و ﻞﻘﻋ

ار يرﺎﺑدﺮﺑ و ﺖﻧﺎﺘﻣ ، هﺪﺷ تﺎﺳﺎﺴﺣ

ﺶﻴﭘ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﻣزﻻ ﻪﻛ ،

ﺎﻫﺪﻣآ

ﻲﻣ ﺖﺳد زا ،ﺖﺳا ﺪﻫد

ﻲﻣ ناﻮﺗﺎﻧ و ﺰﺟﺎﻋ ار دﻮﺧ و

ﻲﻤﻧ ور ﻦﻳا زا ،ﺪﻨﻴﺑ ﺶﻴـﭘ هرﺎـﺑرد ﻲﻳﺎﺒﻴﻜـﺷ و ﺮﺒﺻ ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻣآ ﺪﺸﻳﺪﻨﻴﺑ ﺎﻫﺪ .

ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺪﻫاﻮﺨﻧ اﺬﻟ ﺒﻠﻏ ﺮﺛا ﺮﺑ ـ

ﺔ تﺎﺳﺎﺴﺣا - اد لد رد ﻪﭼ نآ ﻦـﺷور ﺶﻣارآ ﺎﺑ و ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ در

دزﺎﺳ

ﻟﺪﻣ ،ار دﻮﺧ هﺪﺷ بﺎﺴﺣ ﺐﻠﻄﻣ و

ﺪﻳﺎﻤﻧ نﺎﻴﺑ ﻦﻫﺮﺒﻣ و ﻞ

ﺳا يﺮﮕﻳد ﻪﺼﻴﻘﻧ ﺰﻴﻧ ﻦﻳا و رد ار نﺎـﻧز ﻪـﻛ ﺖ

ﻲﻣ هﻮﻠﺟ ناﻮﺗﺎﻧ ،ثداﻮﺣ بادﺮﮔ ﺪﻫد

.

ﻲﻣ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﻳآ ﻦﻳا زا

ﻲﻤﻧ نز ﻪﻛ دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ناﻮﺗ ﻲـﺳﺮﻛ ﺮـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ

ﺖﻣﻮﺼﺧ ﺎﺑ و ﺪﻧز ﻪﻴﻜﺗ توﺎﻀﻗ

يﺮﻴﮔرد و ﺎﻫ نآ ،ﺎﻫ

ﺞـﻧر دوز يدﻮﺟﻮﻣ اﺮﻳز ،ﺪﻳﺎﻤﻧ درﻮﺧﺮﺑ ،ﺪﻳﺎﺷ و ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ

ﺑدﺮﺑ و ﺖﻧﺎﺘﻣ و ﺖﺳا تﺎﺳﺎﺴﺣا و ﻒﻃاﻮﻋ بﻮﻠﻐﻣ و ﻛ ار يرﺎ

راﻮﮔﺎﻧ ثداﻮﺣ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ ﻪﻣزﻻ ﻪ دوز ﻲﻠﻴﺧ ، ﺖﺳا

ﻲﻣ وﺮﻓ ﺖﺳد زا

ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻬﻧ

ﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ

ّﻖـﺣ ﻪـﺑ توﺎﻀـﻗ طوﺮﺷ ﻦﻳﺮﺗ

و تﺪـﺷ و ﺖﺑﻼـﺻ ،

ﺪـﺣ رد ،ت

ﺶﻴﭘ و ثداﻮﺣ ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رﺎﮔزﺎﺳ نﺎﻧز ﻊﺒﻃ ﺖﻓﺎﻄﻟ و ﺖﻓاﺮﻇ ﺎﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﺎﻫﺪﻣآ

ﺖﺴﻴﻧ .

« ) ،ﺖﻓﺮﻌﻣ 1374 : 306 (.

ﻪـﺘﺧادﺮﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺑ هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻛ يﺮﮕﻳد ﺮﻴﺳﺎﻔﺗ ﻲﺳرﺮﺑ و قﻮﻓ ﻪﻳآ رد ﻞﻣﺄﺗ

ﺖـﻘﻴﻘﺣ ﻦـﻳا يﺎـﻳﻮﮔ ﺪـﻧا

ﻪﻛ ﺖﺳا :

(8)

ﻚﻳ

ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻌﻗاو ﺪﺳﺎﻔﻣ و ﺢﻟﺎﺼﻣ ﻊﺑﺎﺗ ﻲﻋﺮﺷ مﺎﻜﺣا ـ .

ﻲﻤﻧ اﺬﻟ و تﻻآرﻮـﻳز ﻪـﺑ نز ﻪﻜﻨﻳا رﺎﺒﺘﻋا ﻪﺑ ناﻮﺗ

رﻮﻣا يﺪﺼﺘﻣ نز ﺖﺴﻴﻧ اور ﻪﻛ دﺮﻛ ردﺎﺻ ﻲﻋﺮﺷ ﻢﻜﺣ ،ﺖﺳا ﺪﻨﻤﻗﻼﻋ ﺶﻳارآ

دﻮﺷ توﺎﻀﻗ .

ﻢﻬﻣ ﻦﻳا زا ﺮﺗ

ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻲﮕﺘﺳارآ ﺎﺑ توﺎﻀﻗ ﺖﺴﭘ و

دراد تﺎﻓﺎﻨﻣ نﺎﺴﻧا ﻦﺘﺨﻳوآ تﻻآرﻮﻳز

!

ﻪﺘﻔﮔ ﻦﻳﺮﺴﻔﻣ و ءﺎﻤﻠﻋ زا ﻲﻀﻌﺑ ـ ود ﺪﻧا

: ﻲﻣ هداد شروﺮﭘ ﺖﻨﻳز و ﻪﻴﻠﺣ رد ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻦـﻳا رد دﻮﺷ

ﺖﺑ ﻪﻳآ ﺖﺑ يﺎﻫ

ﺖﺳا ﻦﻴﻛﺮﺸﻣ و نﺎﺘﺳﺮﭘ .

ﺑا ﻪﺑ ار ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا نﺎﻴﺒﺗ ﺐﺣﺎﺻ

ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ و هداد ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻳز ﻦ :

»

ﺖﺑ ار نآ زا رﻮﻈﻨﻣ ﺪﻳز ﻦﺑا

ﺖﺳا ﻪﺘﺴﻧاد ﺎﻫ .

« ) ،ﻲﺳﻮﻃ 1424 ج ، 2 : 241 ( و

» و ﺪﻳز ﻦﺑا ﻪﺑ ار نآ ناﺮﮕﻳد

هداد ﺖﺒﺴﻧ كﺎﺤﺿ ﺪﻧا

. « ) ﻮﺑا ج ،يزار ﺢﺘﻔﻟا 5

: 137 ج ،ﻲﻧﺎﻛﻮﺷ ؛ 4

: 686 (.

دراو لﺎﻜـﺷا ﻦـﻳا ﺪﻧﺎﻤﻧ ﻪﺘﻔﮔﺎﻧ

ﻴﻏ نﻮﭼ دراﺪﻧ نﺎﺘﺑ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﻪﻳآ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ اﺮﻳز ،ﺪﻨﻠﻗﺎﻋ ﺮ

» ﻦﻣ « ﻞـﻗﺎﻋ ﺮﻴﻏ ياﺮﺑ و ﺖﺳا كﺮﺘﺸﻣ لﻮﺻﻮﻣ

ﻲﻣ هدﺮﺑ رﺎﻜﺑ ﺰﻴﻧ دﻮﺷ

. نﺎﻤﻫ

ﻳآ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﻪﻔﻳﺮﺷ ﺔ :

» ﻢﻬﻨﻣ و ﻪﻨﻄﺑ ﻲﻠﻋ ﻲﺸﻤﻳ ﻦﻣ ﻢﻬﻨﻤﻓ

ﻊﺑرا ﻲﻠﻋ ﻲﺸﻤﻳ ﻦﻣ ﻢﻬﻨﻣ و ﻦﻴﻠﺟر ﻲﻠﻋ ﻲﺸﻤﻳ ﻦﻣ .

« ) رﻮﻧ / 45 (.

دراﺪﻧ توﺎﻀﻗ ﺮﻣا رد ﺢﻳﺮﺻ رﻮﻬﻇ ﻪﻳآ ﻦﻳا ـ ﻪﺳ .

ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺳر سﺎـﺳاﺮﺑ ﻪﻳآ زا ﻲﻤﻜﺣ ﻦﻴﻨﭼ هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻛ ﺪ

ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺴﺤﺘﺳا هﻮﺟو .

ﻦﻴـﺑ رد ﻪـﻛ دراد ﻲﺘﻴﻌﻗاو ﻪﺑ هرﺎﺷا لﺎﻌﺘﻣ ﺪﻧواﺪﺧ ﻪﻛ دراد نآ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد ﻪﻳآ لﻮﻟﺪﻣ

ﺮﻳﺰﺟ مدﺮﻣ ﺓ ﺲﻨﺟ ار يو و دﻮﺑ ﻲﻔﻨﻣ نز ﻪﺑ نﺎﻧآ هﺎﮕﻧ و ﺖﺷاد جاور بﺮﻌﻟا ﺖﺳدوﺮﻓ

ﻲـﻣ رﺎﻤﺸـﺑ ﺪـﻧدروآ

»

ﻛ ﺮﺑ ﻲﻟﺎﻌﺗ ياﺪﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻳآ ﻲﻨﻌﻣ

ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻟاﻮﺣ ﻪﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ،دز ﻦﻌﻃ ناﺮﻓﺎ .

ﺖﻔﮔ : ﻪـﻛ ﻲﻧﺎﺴـﻛ نآ

ﻛ ﺪﻧدﺮﻤﺷ يو ﺪﻧزﺮﻓ و ﺪﻧداد ﺖﺒﺴﻧ ياﺪﺨﺑ

ﺪﻧﻮﺷ هدروﺮﭘ رز و ﺮﻳﺮﺣ نﺎﻴﻣ رد ﻪ رﺎﻜﻴﭘ و ﺖﻣﻮﺼﺧ ﺖﻗو رد و

ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻧﺎﻴﺑ لﺪﺟ و .

ﻪﻛ ﺖﺴﻧآ داﺮﻣ و :

و لاﺪﺟ و ﺪﺷﺎﺑ ﺖﻣﺎﻬﺷ و ﺖﻟﻼﺟ هﺪﻨﻨﻛ رﺎﻜﺷآ و ﻪﻳﺎﻣ ﻪﻛ ﺲﻛ ﺮﻫ

ﺑ دﺮﻛ ﺪﻧاﻮﺗ ﺖﻣﻮﺼﺧ ﻪ

ﺪﻳدﺮﻛ ﻪﻟاﻮﺣ دﻮﺧ ﺖـﻟاﻮﺣ ﻦـﻣ ﻪـﺑ ﺪـﺷﺎﺑ يدﺮـﺧ ﻢﻛ و ﺶﻳارآ و ﻒﻌﺿ ﻪﻳﺎﻣ ﻪﭽﻧآ و

ﺪﻳدﺮﻛ ) . ،يﺮﺒﻃ 1412 ج ، 25 : 57 ج ،يزار ﺮﺨﻓ ؛ 27

: 202 ،يزار حﻮﺘﻔﻟاﻮﺑا ؛ 1365

ج ، 1 : 79 ج ،ﻲﻧﺎﺷﺎﻛ ؛

5 : 223 ج ،ﻲﺠﻴﻫﻻ ﻒﻳﺮﺷ ؛ 4

: 70 ،يدﺮﺟوﺮﺑ ؛ 1341

ج ، 6 : 239 ( .

ﻪﻤﻠﻛ ـ رﺎﻬﭼ

» ﻦﻣ « ﺘﺸﻣ لﻮﺻﻮﻣ ﻢﺳا ﻪﻳآ رد ﻲﻣ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا مﺎﻋ و كﺮ

دﻮﺷ . ﻪـﺘﻔﮔ ﺮﮔا

دﻮﺷ

» ﻠﺤﻟﺍ ﻲﻓ ﺔﻴ « قﻼﻃا ﺎﻳ و مﻮﻤﻋ

» ﻦﻣ «

ﻲﻣ ﺪﻴﻴﻘﺗ و ﺺﻴﺼﺨﺗ ار ﻪـﺑ تﻻآرﻮﻳز و ﺶﻳارآ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ،ﺪﻧز

دراد صﺎﺼﺘﺧا نﺎﻧز .

كاﺮﺘـﺷا نﺎـﻧز ﺎﺑ ﺮﻣا ﻦﻳا رد ﺰﻴﻧ نادﺮﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳاﺪﻳﻮﻫ ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد

ﺪﻧراد . ﺑ ـ ﺞﻨﭘ ﻪ ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪـﻛ ﺪﺷﺎﺑ يداﺮﻓا ﻪﻓﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ هرﺎﺷا ،ﺖﻨﻳز رد ﻦﺘﻓﺎﻳ شروﺮﭘ و ﺪﺷر زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻛ ﺪﺳر

هﺪﺷ گرﺰﺑ ﺖﻤﻌﻧ و زﺎﻧ ﺎﺑ

نﺎﺴﻧا ﺖﻴﺴﻨﺟ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﺎﺗ ﺪﻧا ﺎﻫ

.

ﻤﻫ ،نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺔ

د نﺎﻧز ﻪـﻟدﺎﺠﻣ و هﺮﻇﺎـﻨﻣ ر

(9)

ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ناﻮﺗﺎﻧ

هدﺮﻛ زوﺮﺑ و رﻮﻬﻇ ﺦﻳرﺎﺗ لﻮﻃ رد نﺎﻧز زا ﻲﻠﻴﺧ دﻮﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﺮﮔا و

ـﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺪﻧا نادﺮـﻣ ﻞـﺛﺎﻤﻣ ﺎ

هدﻮﺑ نادﺮﻣ ياﺮﺑ ﻮﮕﻟا دراﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻜﻠﺑ

ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻓاﺰﮔ ﻦﺨﺳ ،ﺪﻧا .

ﺮﻴﻘﺤﺗ ﺪﺼﻗ ﻪﻳآ ﻦﻳا رد لﺎﻌﺘﻣ ﺪﻧواﺪﺧ و

ﻦﻳا ار يو اﺪﺧ ﻪﻛ دراﺪﻧ ار نز

ﻪﻛ ﺖﺳا نآ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺳا هﺪﻳﺮﻓآ ﻦﻴﻨﭼ :

» اﺪﺧ ﺪﻧزﺮﻓ و ﺎﺠﻛ دﻮﺟﻮﻣ ﻦﻳا

ﺎﺒﺠﻋ ؟ﺎﺠﻛ اﺪﺧ ﺎﺑ ندﻮﺑ ﺲﻨﺠﻤﻫ و .

د ار ﻦﻳا ﺮﻴﻈﻧ ًﻼﺜﻣ

ﻲـﻣ ﺰﻴﻧ نادﺮﻣ درﻮﻣ ر

ﺖـﻔﮔ دﻮـﺷ :

ﻦﻳﺪـﺑ ترﻮـﺻ

ﻲﻧادﺮﻣ

ﻲـﻣ ﺎﻳآ ﺪﻨﺟﺎﻴﺘﺣا ﺎﭘ ﺎﺗ ﺮﺳ ﺪﻧراد ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز و نﺪﻴﺑاﻮﺧ و ندرﻮﺧ ﻪﺑ جﺎﻴﺘﺣا ﻪﻛ اﺪـﺧ ﺲﻨـﺠﻤﻫ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ

ﺪﻨﺷﺎﺑ . « ) ،ﻲﺸﻳﺮﻗ 1366 ج ، 10 : 14 (.

نز ﺖﻴﺴـﻨﺟ و تاذ ﻪﺑ ﺖﺷاد دﻮﺟو نﺎﻧز ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻠﻫﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻪﻛ ﻲﺘﻴﻌﺿو ـ ﺶﺷ

ﻲـﻤﻧﺮﺑ ددﺮـﮔ ،

ﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﻪ

ﻲـﻣ ناﺮﺘﺧد و نﺎﻧز ﺎﺑ ﺖﻴﻠﻫﺎﺟ رد ﻪﻛ دﻮﺑ يرﺎﺘﻓر ءﻮﺳ ﻪﻄﺳاو ﺪـﻧدﺮﻛ

ار نﺎـﻧز نﺎـﻧآ ﺖـﻘﻴﻘﺣ رد و

ﻲﻤﻧ ﺖﻴﺑﺮﺗ ﺢﻴﺤﺻ ﺪﻧدﺮﻛ

ﻲﻣ ﺖﻠﻔﻏ نﺎﻧآ بﻮﻠﻄﻣ ﺖﻴﺑﺮﺗ زا و

ﺪﻧﺪﻳزرو . هرﺎـﺑ ﻦـﻳا رد ناﺪﻨﻤﺸـﻳﺪﻧا زا ﻲـﻜﻳ

ﻲﻣ ﺪﺴﻳﻮﻧ :

» هژاو زا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ

» ءﺎﺸﻨﻳ «

ﺮـﭘ يﻮﺗﺮﭘ رد ﻪﻳآ ﻦﻳا رد ءﺎﺸﻧا ﻪﻛ دﻮﺷ هدﺎﻔﺘﺳا و ﺖـﻴﺑﺮﺗ ،شرو

ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ نز نﺪﺷ ﺎﻴﻬﻣ دﻮﺷ

. « ) ،ﷲا ﻞﻀﻓ ﻪﻣﻼﻋ 1405

ج ، 20:272 (.

ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺮﮕﻳد يﺎﺟ رد :

ﻒـﺻو

جﺎﺠﺘﺣا رد و هدﻮﺑ رﻮﻳز و ﻪﻴﻠﺣ مﺮﮔﺮﺳ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻳا نز ﺮﻴﻐﺘﻳ ﻻ ﻲﺗاذ هﺮﻇﺎﻨﻣ و ﻲﻠﻘﻋ يﺎﻫ

ﻲـﻤﻠﻋ يﺎﻫ

ﻪﻤﺻﺎﺨﻣ ﺰﻴﻧ و

ﺪﺷﺎﺑ موﺮﺤﻣ و ﺐﻳﺎﻏ ﻲﻋﺎﻓد يﺎﻫ ﻪﻛرﺎﺒﻣ ﻪﻳآ ﺲﭘ ،

» ﻣ وأ ﻲـﻓ ﺄﺸﻨﻳ ﻦ ـﻴﻠﺤﻟﺍ

ﺔ ﻲـﻓ ﻮـﻫ و

ﻦﻴﺒﻣ ﺮﻴﻏ مﺎﺼﺨﻟا «

مﺎـﻈﻧ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﺖﺴﻴﻧ يو مﻮﻘﻣ ﻞﺼﻓ نﺎﻴﺑ و نز ﻲﻋﻮﻧ ﺖﻘﻴﻘﺣ ﻦﻴﻴﺒﺗ دﺪﺻ رد

دﻮﺸﻧ نﻮﮔﺮﮔد ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ .

« )

،ﻲﻠﻣآ يداﻮﺟ 1382

: 54 (.

4 تﺎﻳآ ـ 149 و 150 تﺎﻓﺎﺻ هرﻮﺳ

»

َﻓ

َﺘﺳﺎ

ﺘﻔ

ِﻬ

ﻟأ ﻢ

َﺮ

ﺑ

ﻚ

ﺒﻟا

تﺎﻨ

ﺒﻟا ﻢﻬﻟ و نﻮﻨ . ﻼﻤﻟا ﺎﻨﻘﻠﺧ مأ ﮑﺋ

ﺔ إ

ًﺛﺎﻧ

ﻫ و ﺎ نوﺪﻫﺎﺷ ﻢ

«

ﻪﻤﺟﺮﺗ :

»

دﻮﺷ ﺎﻳﻮﺟ نﺎﻛﺮﺸﻣ زا ﺲﭘ :

؟ﺖـﺳا ناﺮﺴـﭘ ار نﺎﻧآ و ناﺮﺘﺧد ار ترﺎﮔدروﺮﭘ ﺎﻳآ !

ار نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ﺎـﻳ

؟ﺪﻧدﻮﺑ ﺪﻫﺎﺷ نﺎﻧآ و ﻢﻳﺪﻳﺮﻓآ ﻪﻨﻳدﺎﻣ

«

ﻪﺘﺷاد زاﺮﺑا تﺎﻳآ ﻦﻳا ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ نﺎﻬﻴﻘﻓ و ناﺮﺴﻔﻣ زا ﻲﺧﺮﺑ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﻫﻮﻜﻧ درﻮﻣ نﺎﻧز نﻮﭼ ﻪﻛ ﺪﻧا

ﺖﺴﭘ ﺮﻣ زا ﺮﺗ

ﻮﺌﺴـﻣ شﺮﻳﺬـﭘ ناﻮﺗ اﺬﻟ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ناد

ﺪـﻧراﺪﻧ ار توﺎﻀـﻗ ﺖﻴﻟ )

،ﻲـﺒﻃﺮﻗ 1364 ج ، 23 : 67 ﻲـﻘﺣ ؛

ﻲﺑ ،يﻮﺳوﺮﺑ

ج ،ﺎﺗ 7 : 491 (.

ﺖﺳا ﻪﺘﻔﮔ هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻲﻣﻼﺳا ﻪﻘﻔﻟا ﻲﻓ ءﺎﻀﻘﻟا بﺎﺘﻛ ﺐﺣﺎﺻ :

» رد نز ﺶﻫﻮـﻜﻧ

ﭙـﺳ وا ﻪـﺑ ار توﺎﻀـﻗ ﺐﺼﻨﻣ ناﻮﺘﺑ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻲﺤﻄﺳ رد نز ًﺎﺳﺎﺳا ﻪﻛ دراد ﻦﻳا ﺮﺑ ﺖﻟﻻد قﻮﻓ تﺎﻳآ ﺎـﻳ و دﺮ

ﻲﻤﻧ ﻪﻜﻨﻳا دروآ ﺖﺳﺪﺑ ﻲﻗﻼﻃا ،ﺎﻀﻗ ﻪﻟدا ياﺮﺑ ناﻮﺗ .

« ) ،يﺮﺋﺎﺣ 1375 : 68 (.

(10)

نآ تﺎﻳآ ﻦﺘﻣ زا ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ

ﻲﻣ ﺮﺑ هﺪﺷ ﺮﻛذ

ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ ﻪﺑ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﭻﻴﻫ ﺎﻬﻧآ لﻮﻟﺪﻣ ،ﺪﻳآ ﺮﻣا يﺪﺼﺗ ياﺮﺑ نﺎﻧز

دراﺪﻧ توﺎﻀﻗ

ﺎـﻋدا ﻪﻜﻠﺑ هداﺪﻧ راﺮﻗ ﺶﻫﻮﻜﻧ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ ار نﺎﻧز ﺖﻘﻴﻘﺣ رد و ﺖﺒﺴـﻧ ًﻻوا ﻪـﻜﻨﻳا ﺮـﺑ نﺎﻛﺮﺸـﻣ ي

هداد اﺪﺧ ﻪﺑ ار ﺪﻧزﺮﻓ

ﻲﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺮﺘﺧد ﺮﺑ ار ﺮﺴﭘ ًﺎﻴﻧﺎﺛ و ﺪﻧا

ﺖﺳا هداد راﺮﻗ ﺶﻫﻮﻜﻧ درﻮﻣ ،ﺪﻨﻫد .

ﭘ ﻦـﻳا ﻪﺘﺒﻟا راﺪـﻨ

ﺪﻨﻧﺎﻣ بﺮﻋ ﻞﻳﺎﺒﻗ زا ﻲﻀﻌﺑ :

و ﻲﻨﺛ و ﺮـﺘﺧد ﻪﺑ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺢﻴﻠﻣ ﻲﻨﺑ و ﻪﻋاﺰﺧ ،ﻢﻴﻠﺳ ،ﻪﻨﻴﻬﺟ ﻞﻳﺎﺒﻗ يﺎﻫ

د ﻲـﻬﻟا نﺎﮕﺘـﺷﺮﻓ ندﻮﺑ نز ﻪﺘـﺷا

ﺪـﻧا ) . ،يﺮـﺒﻃ 1412 ج ،ق 23 : 67 ،ﻲﻧﺎـﺷﺎﻛ ﺾﻴـﻓ ؛ 1418

ج ،ق 2 : 457 ؛

ج ،ﺎﺗ ﻲﺑ ،ﻲﻏاﺮﻣ 23

: 85 ،ﻲﺳﺮﺒﻃ ؛ 1360 ج ، 21 : 53 ﺮﺒﺷ ؛ ، 1412 ج ،ق 1 : 436 (.

ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ لﺎﻌﺘﻣ ﺪﻧواﺪﺧ اﺬﻟ )

ص ( ﻲﻣ رﻮﺘﺳد

زﺎﺑ نﺎﺸﻳا زا ﻪﻛ ﺪﻫد سﺮـﭘ

: ﻮـﺗ رﺎـﮔدروﺮﭘ نآ زا ناﺮـﺘﺧد ﺎـﻳآ

ا ؟نﺎﺸﻳا نآ زا ناﺮﺴﭘ و ﺪﻨﺷﺎﺑ

ﻲﻣ ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﺮﮔ ﻲﺑ ﺪﻴﺳﺮﭘ

ﻲﻣ نﺎﻤﮔ يرآ ﺪﻨﺘﻔﮔ . ﺎـﻬﻧآ ﺎـﻳآ ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﻢـﻬﻣ ﺎﻣا

ﻲﻣ اﺬﻟ ؟ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﻳد دﻮﺧ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ار نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﺶﻨﻳﺮﻓآ ار ﺎـﻬﻧآ ﻢﻳﺪـﻳﺮﻓآ نز ار نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﺎﻣ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ﺎﻳآ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ

ﻲﻣ ﺖﺳار ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺪﻨﻴﺒﺑ دﻮﺧ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ار يﺰﻴﭼ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ ؟ﺪﻳﺪﻳد

دﻮـﺷ ﻲﻋﺪـﻣ ﺖﺳا هﺪﻳد ار ﻪﭽﻧآ ندﻮﺑ و

ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﺶﻳﺎﻋدا

هﺪﻳﺪﻧ ار نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ نﺪﺷ هﺪﻳﺮﻓآ نﺎﻧآ ﻪﻛ

ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺎﺗ ﺪﻧا

ﺪﻨﺳﺎﻨﺸﺑ ار نﺎﺷ .

لﻮﻟﺪﻣ اﺬﻟ

ﻲﻣ ﻢﻫ رد نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ هرﺎﺑرد ار ﻲﻠﻫﺎﺟ ﺮﻜﻔﺗ تﺎﻳآ ﻦﻳا

ﻲﻣ نﻮﻤﻨﻫر ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ار ﺎﻣ و ﺪﻨﻜﺷ ﻪـﻛ دﻮـﺷ

ﺮﻜﻔﺗ زﺮﻃ نآ

،

ﻲﺑ و مﻮﻫﻮﻣ يراﺪﻨﭘ

ﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻞﻴﻟد ﭻﻴﻫ و ﺖﺳا ﻪﻳﺎﻣ

دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺶﺗﺎﺒﺛا ياﺮ .

» ﻦـﻳا رد مﺎﻬﻔﺘﺳا

و ﺖﺳا يرﺎﻜﻧا ﻪﻳآ

» مَا «

ﻦﻳا ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﻲﻨﻌﻳ ﺖﺳا ﻪﻜﻠﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ و ﻪﻌﻄﻘﻨﻣ ﺰﻴﻧ

ﻲﻣ ﻪﻛ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺴﻴﻧ ﺪﻧراﺪﻨﭘ

. «

) ،ﻲﻳﺎـﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ 1374

ج ، 17 : 263 ،ﺐـﻄﻗ ﺪﻴـﺳ ؛ 1412

ج ،ق 5 : 3000 ،ﻪـﻴﻨﻐﻣ ؛ 1424 ج ،ق 6 : 351 ؛

يزاﺮﻴﺷ مرﺎﻜﻣ 1421

ج ،ق 14 : 414 (.

ﻲﻣ و هداد راﺮﻗ ﺖﻣﺬﻣ درﻮﻣ نﺎﻧآ نﺎﺘﻬﺑ ﺰﻴﻧ يﺪﻌﺑ تﺎﻳآ رد

ﻲـﻣ غورد نﺎﺸـﻳﺎﻋدا رد ﺎﻬﻧآ ﻪﻛ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ

ﺪـﻨﻳﻮﮔ :

»

نﻮﺑذﺎﻜﻟ ﻢﻬﻧا و ﷲاﺪﻟو نﻮﻟﻮﻘﻴﻟ ﻢﻬﻜﻓا ﻦﻣ ﻢﻬﻧِإ ﻻأ «

) تﺎﻓﺎﺻ / 151 و 152 ( ﻦـﻳا رد ﻲـﻠﻣآ يداﻮـﺟ ﷲا ﺖﻳآ

ﺖﺳا ﻪﺘﺷﻮﻧ هرﺎﺑ :

» نآﺮﻗ ﻲﻫﺎﮔ

ر نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ندﻮﺑ ثﺎﻧا زا ﻦﺨﺳ ﻢﻳﺮﻛ

ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ا ناﺮـﮕﻳد نﺎﺑز ﻪﺑ ﻦﻳا ﺎﻣا ﺪﻨﻛ

ﺖﺳا ندﺮﻛ مﻮﻜﺤﻣ ار ناﺮﮕﻳد ،ناﺮﮕﻳد ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺎﺑ و ،ندز فﺮﺣ .

ﻲـﻣ ءﺎﺴـﻧ ﺔﻛرﺎﺒﻣ هرﻮﺳ رد ﺪـﻳﺎﻣﺮﻓ

: ﺖـﺑ ﻦـﻳا

ﺖﺳﺮﭘ نز ،ﺎﻫ

ﻲﻣ ار ﺎﻫ ، ﺪﻨﺘﺳﺮﭘ

»

ﻻا ﻪﻧود ﻦﻣ نﻮﻋﺪﻳ نأ

ًاﺪﻳﺮﻣ ًﺎﻧﺎﻄﻴﺷ ﻻا نﻮﻋﺪﻳ نأ و ﺎﺛﺎﻧا «

) ءﺎﺴـﻧ 116 ( ﻦـﻳا

ﺘﺷﺮﻓ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﻌﻣ نآ ﻪﺑ ﻪﻧ ﻣ ﻪ

ﻪﻛ ﻦﻳا ،ﺖﺳا ﺚﻧﺆ ﻲﻣ

ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ : نز ﺎﻬﻨﻳا

ﻲﻣ ار ﺎﻫ

ﺖﺑ ﻲﻨﻌﻳ ،ﺪﻨﺘﺳﺮﭘ

ًﻻوا نﺎﺘﺳﺮﭘ :

ًﺎﻴﻧﺎﺛ ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻨﭘ ثﺎﻧا ار نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ :

ًﺎﺜﻟﺎﺛ ،ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﺾﻴﻓ رد ﻪﻄﺳاو ﻞﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ :

لﻼﻘﺘﺳا راﺪﻨﭘ ﺮﺛا رد

ًﺎﻌﺑار و ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ تدﺎﺒﻋ ﻪﺑ :

ﺳا نﺎﻄﻴﺷ ﺔﺳﻮﺳو و ﻪﺴﻴﺳد ﺎﻬﻨﻳا ﺔﻤﻫ ﺖ

. دﺎﻳ ﻢﻫ رﺎﻨﻛ رد ار ﺮﺼﺣ ود اﺬﻟ

(11)

ﻲﻣ و هدﺮﻛ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ :

»

اﺪﻳﺮﻣ ًﺎﻧﺎﻄﻴﺷ ﻻا نﻮﻋﺪﻳ نا و ًﺎﺛﺎﻧا ﻻا ﻪﻧود ﻦﻣ نﻮﻋﺪﻳ نأ «

) نﺎﻤﻫ ( نﺎﺸـﻧ ﺮﺼـﺣ ود ﻦﻳا

ﻲﻣ

ﻲـﻤﻧ ﻢـﻫ ضﺮﻋ رد ﻪﻛ اﺮﭼ ، ﻢﻫ ضﺮﻋ رد ﻪﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻫ لﻮﻃ رد ﻪﻛ ﺪﻫد ﺖﻓﺮﻳﺬـﭘ ار ﺮﺼـﺣ ود دﻮـﺷ

.

) ،ﻲﻠﻣآ يداﻮﺟ 1382

: 106 - 105 (.

تﺎﻳاور

ﺑ

ﻀـﻗ ﺐﺼﻨﻣ يﺪﺼﺗ شﺮﻳﺬﭘ رد نﺎﻧز ﻲﮕﺘﺴﻳﺎﺷ مﺪﻋ تﺎﺒﺛا ياﺮﺑ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا ﻲﺧﺮ و ﺚـﻳدﺎﺣا ﻪـﺑ توﺎ

هدﻮﻤﻧ لﻻﺪﺘﺳا تﺎﻳاور ﺪﻧا

. ﻪﺑ تﺎﻳاور ﻦﻳا ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻪﺘﺳد رﺎﻬﭼ

ﺪﻧﻮﺷ :

1 لوا ﻪﺘﺳد ـ :

ﻞﺟر هژاو ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻳاور -

دﺮﻣ - ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺎﻬﻧآرد .

» ﻲﺑا ﻦﻋ لﺎﻗ ﻪﺠﻳﺪﺧ :

ﻪﻴﻠﻋ ﷲاﺪﺒﻋﻮﺑا ﻲﻨﺜﻌﺑ مﻼﺴﻟا

لﺎﻘﻓ ﺎﻨﺑﺎﺤﺻأ ﻲﻟا :

ﻢﻬﻟ لﺎﻗ : اذإ ﻢﻛﺎـﻳإ ﻢﻜﻨـﻴﺑ ﺖـﻌﻗو

وا ﻪﻣﻮﺼﺧ

ءﻲﺷ ﻲﻓ يرﺪﺗ ﺬﺧﻷا ﻦﻣ

ءﺎﻄﻌﻟاو اﻮﻤﻛﺎﺤﺗ نأ ءﻻﺆﻫ ﻦﻣ ﺪﺣأ ﻲﻟا

اﻮﻠﻌﺟا ،قﺎﺴﻔﻟا ﺪـﻗ ًﻼـﺟر ﻢﻜﻨﻴﺑ

ﺮﺋﺎﺠﻟا نﺎﻄﻠﺴﻟا ﻲﻟا ًﺎﻀﻌﺑ ﻢﻜﻀﻌﺑ ﻢﺻﺎﺨﻳ نأ ﻢﻛﺎﻳإ و ًﺎﻴﺿﺎﻗ ﻢﻜﻴﻠﻋ ﻪﺘﻠﻌﺟ ﺪﻗ ﻲﻧﺄﻓ ،ﺎﻨﻣاﺮﺣ و ﺎﻨﻟﻼﺣ فﺮﻋ «

) ﺮﺣ

،ﻲﻠﻣﺎﻋ 1403 ج ،ق 18 : 100 (.

ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﻲﻣ ﻪﺠﻳﺪﺧﻮﺑا ﺪﻳﻮﮔ

: ﻣا قدﺎﺻ مﺎ ) ع (

دﻮﻣﺮﻓ و دﺎﺘﺳﺮﻓ نﺎﻴﻌﻴﺷ يﻮﺳ ﻪﺑ اﺮﻣ :

ﻮﮕﺑ نﺎﻧآ ﻪﺑ ﺮـﻫ ادﺎﺒﻣ ،

ﻣﻮﺼﺧ ﺎﻤﺷ نﺎﻴﻣ هﺎﮔ

نﺎﻴﻣ ﺐﻠﻃ و ضﺮﻗ زا يﺰﻴﭼ هرﺎﺑرد ﺎﻳ ﺪﻣآ ﺶﻴﭘ ﻲﺘ

ﺪﺷ ﻲﻓﻼﺘﺧا نﺎﺗ دﺰﻧ ﻪﺑ ار يرواد رﺎﻛ ،

ﺪﻴﻫد راﺮﻗ ﻲﺿﺎﻗ و رواد ﺖﺳﺎﻨﺷآ ﺎﻣ ماﺮﺣ و لﻼﺣ ﺎﺑ ﻪﻛ ار يدﺮﻣ دﻮﺧ نﺎﻴﻣ زا ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻳﺮﺒﺑ نﺎﻘﺳﺎﻓ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ

،

هداد راﺮﻗ رواد ار وا ﻦﻣ اﺮﻳز ﺮﮕﻤﺘﺳ نﺎﻄﻠﺳ ﻪﺑ دﻮﺧ ياﻮﻋد ﻊﻓر ياﺮﺑ ﻪﻛ رﺎﻬﻧز ما

ﺪﻴﻨﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ .

ﻞﺟر ﻪﻤﻠﻛ ﺮﻴﺒﻌﺗ زا ﺎﻬﻘﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ )

دﺮﻣ (

و هدﻮﻤﻧ ﺖﻳﺪﻴﻗ رﺎﻬﻈﺘﺳا ندﻮـﺑ دﺮـﻣ و ﺖـﻳرﻮﻛذ طاﺮﺘﺷا ﺮﺑ نآ ﻪﺑ

هدﻮﻤﻧ لﻻﺪﺘﺳا ﻲﺿﺎﻗ

ﺪﻧا

ﺮﻫاﻮﺟ ﺐﺣﺎﺻ ﻪﻠﻤﺟ زا )

،ﻲﻔﺠﻧ 1398 ج ، ق 40 : 14 (

وﺮﻋ ﺐﺣﺎﺻ ؛ ﺓ

ﻲﻘﺛﻮﻟا ) ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ

ج ،ﺎﺗ ﻲﺑ،يدﺰﻳ 3

: 5 ( ﻪﻌﻴﺸﻟاﺪﻨﺘﺴﻣ ﺐﺣﺎﺻ ؛ )

،ﻲﻗاﺮﻧ 1418 ج ،ق 1 : 519 ( ناﺮﮕﻳدو .

ﺮﮕﻳد ﻲﺘﻳاور رد )

ﻪﻠﻈﻨﺣ ﻦﺑ ﺮﻤﻋ ﻪﻟﻮﺒﻘﻣ (

هﺪﻣآ :

» ﷲاﺪﺒﻋ ﺎﺑأ ﺖﻟﺄﺳ لﺎﻗ )

ع ... ( ﻢﻜﻨـﻣ نﺎﻛ ﻦﻣ ناﺮﻈﻨﻳ لﺎﻗ

اﻮﺿﺮﻴﻠﻓ ﺎﻨﻣﺎﻜﺣا فﺮﻋ و ﺎﻨﻣاﺮﺣ و ﺎﻨﻟﻼﺣ ﻲﻓ ﺮﻈﻧ و ﺎﻨﺜﻳﺪﺣ يور ﺪﻗ ﻦﻤﻣ ﻪـﺑ

ًﺎـﻤﻜﺣ

ﺪـﻗ ﻲﻧﺎـﻓ ﻢﻜﻴـﻠﻋ ﻪـﺘﻠﻌﺟ

ًﺎﻤﻜﺣ « ) ﺮﺣ

،ﻲﻠﻣﺎﻋ ج 18 : 99 (.

ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﻪﻠﻈﻨﺣ ﻦﺑ ﺮﻤﻋ قدﺎﺻ مﺎﻣازا

) ع ( ﻲﻣ ﺖﻳاور

هدﻮﻣﺮﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ :

ﺎﻣ ﺚﻳﺪﺣ ﻪﻛ نﺎﺗدﻮﺧ نﺎﻴﻣ زا ﻲﺴﻛ ار

ﻲﻣ ﺖﻳاور ﺪﻨﻛ و و لﻼﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﻣ مﺎﻜﺣا ﺎﺑ و دراد ﺎﻣ ماﺮﺣ

ﺎﻨﺷآ اﺮﻗ رواد دﻮﺧ نﺎﻴﻣ ار ﺖﺳ ﺪﻴﻫد ر

) وا يرواد ﻪﺑ

ﺪﻴﺷﺎﺑ ﻲﺿار (

رواد ار وا ﻦﻣ ، )

ﻲﺿﺎﻗ ( هداد راﺮﻗ ﺎﻤﺷ ﺮﺑ ما

.

(12)

ﻪﻤﻠﻛ زا ) ﻢﻜﻨﻣ و ﻦﻣ (

دراد نادﺮﻣ ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ هﺪﺷ توﺎﻀﻗ ياﺮﺑ ﺖﻳرﻮﻛذ ندﻮﺑ طﺮﺷ رﺎﻬﻈﺘﺳا .

ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ

ًﻻوا : هژاو

» ﻦﻣ «

ﻲﻨﺜﻣ ،دﺮﻔﻣ ،ﺮﻛﺬﻣ و ﺚﻧﺆﻣ ياﺮﺑ ﺖﺳا كﺮﺘﺸﻣ لﻮﺻﻮﻣ ﻢﺳا ﻪﻟﻮﺒﻘﻣ رد و

هدﺮﺑ رﺎﻜﺑ ﻊﻤﺟ

ﻲﻣ دﻮﺷ ﺮﻴﻤﺿو ﺮﻛﺬﻣ

» ﻢﻛ « راﺮﻗ بﺎﻄﺧ درﻮﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ نادﺮﻣ و نﺎﻧز زا ﻲﻌﻤﺟ ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ ﺰﻴﻧ رﺎـﻛ ﻪـﺑ ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ

ﻲﻣ هدﺮﺑ نﺎﺑز رد ﻢﻠﺴﻣ يﺮﻣا ﻦﻳا ،دﻮﺷ دراﺪﻧ نادﺮﻣ ﻪﺑ صﺎﺼﺘﺧا ﻪﻟﻮﺒﻘﻣ ﺲﭘ ﺖﺳا ﻲﺑﺮﻋ

.

ًﺎﻴﻧﺎﺛ : ﻞﺟر ﻪﻤﻠﻛ - دﺮﻣ -

ﻲﺑا ﺖﻳاور ود رد ﻲﻤﻧ اﺬﻟ ،ﺖﺳا ﻪﺒﻠﻏ بﺎﺑ زا ﻪﺠﻳﺪﺧ

،ﺪـﺷﺎﺑ ﺺﺼـﺨﻣ و ﺪﻴﻗ ﺪﻧاﻮﺗ

يرﺎﺼﻧا ﺦﻴﺷ )

هر (

ﻲﻣ ﻪﻛ دراد ﺢﻳﺮﺼﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ تادﺎﻬﺸﻟاو ءﺎﻀﻘﻟارد ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ

: ﻴﺴﺑ فﻼـﺧ مﺪـﻋ يﺎﻋدا ﺎﻤﻠﻋ زا يرﺎ

رد رﺎﺒﺘﻋا لﻼﺣ

دﺮﻣ و ﻲﮔداز

هدﻮﻤﻧ ندﻮﺑ

رﺎﺒﺘﻋا مﺪﻋ ،دﻮﺒﻧ ﺎﻋدا ﻦﻳا ﺮﮔا ،ﺪﻧا لﻼﺣ

دﻮـﺑ يﻮﻗ ﻲﮔداز رد

ﻲﺗرﻮـﺻ

ﺪﺷﺎﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻳﺎﺳ ياراد ﻪﻛ ﺑ ،

ﺖﺳا يﻮﻗ ندﻮﺑ دﺮﻣ رﺎﺒﺘﻋا مﺪﻋ ﻪﻜﻠ ﻞـﺟر ﻪـﻤﻠﻛ تﺎـﻳاور زا ﻲـﺧﺮﺑ رد ﻪﭼ ﺮﮔ ،

) دﺮﻣ (

ﻲﻣ اﺮﻳز ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ

ﺮﻧآ ناﻮﺗ

ﺖـﺳا ﻪﺒﻠﻏ بﺎﺑ زا ﻪﻜﻨﻳا ﺮﺑ دﺮﻛ ﻞﻤﺣ ا -

دﺮﻛءﺎـﻐﻟا ار ﺖﻴﺻﻮﺼـﺧو -

اﺬـﻟ

ﻲﻤﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﻧﺰﺑ ﺺﻴﺼﺨﺗ ار تﺎﻣﻮﻤﻋ )

،يرﺎﺼﻧا 1415 ج ،ق 25 : 229 (.

2 - مود ﻪﺘﺳد :

ار توﺎﻀﻗ بﻮﺟو ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻳاور ﺮﺑ

ﻲﻣ ﻲﻔﻧ نز ﺪﻨﻨﻛ

.

و ﻲﻔﻌﺟﺮﺑﺎﺟ زا ﻞﺼﺘﻣ ﺪﻨﺳ ﺎﺑ لﺎﺼﺧ بﺎﺘﻛ رد قوﺪﺻ مﻮﺣﺮﻣ وا

زا ﺮﻗﺎﺑ مﺎﻣا ) ع ( ـﻘﻧ ﻦﻴـﻨﭼ

ﻲـﻣ ﻞ ﺪـﻨﻛ -

رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﻮﻤﻀﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺚﻳﺪﺣ ﻦﻳا ﺶﺨﺑ ﻦﻴﻟوا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﺖﻴﺻو

) ص ( ﻲـﻠﻋ ﻪـﺑ ) ع ( هﺪـﻣآ

» ﻦﺑﺪـﻤﺣا ﺎﻨﺛﺪـﺣ

نﺎﻄﻘﻟا ﻦﺴﺤﻟا

لﺎﻗ ،يﺮﻜﺴﻌﻟا ﻲﻠﻋ ﻦﺑ ﻦﺴﺤﻟا ﺎﻨﺛﺪﺣ لﺎﻗ ، :

لﺎـﻗ يﺮﺼـﺒﻟا ﺎـﻳﺮﻛز ﻦـﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﷲاﺪﺒﻋﻮﺑا ﺎﻨﺛﺪﺣ :

ﻌﻤﺳ لﺎﻗ ﻲﻔﻌﺠﻟا ﺪﻳﺰﻳ ﻦﺑ ﺮﺑﺎﺟ ﻦﻋ ﻪﻴﺑا ﻦﻋ هرﺎﻤﻋ ﻦﺑ ﺪﻤﺤﻣ ﻦﺑ ﺮﻔﻌﺟ ﺎﻨﺛﺪﺣ ﺮﻗﺎـﺒﻟا ﻲـﻠﻋ ﻦﺑﺪﻤﺤﻣ ﺮﻔﻌﺟ ﺎﺑا ﺖ

ﺎﻤﻬﻴﻠﻋ لﻮﻘﻳ مﻼﺴﻟا :

»

ءﺎﺴﻨﻟا ﻲﻠﻋ ﺲﻴﻟ

ﺎﻗا ﻻ و ،ناذا ﻣ

ﺔ ﻻ و ، ﻌﻤﺟ ﺔ

ﺎـﻤﺟ ﻻ و ، ـﻋ

ﺔ دﺎـﻴﻋﻻ و ﺓ ﻻ و ،ﺾﻳﺮـﻤﻟا

رﺎﻬﺟا ﻻ و ،ﺰﺋﺎﻨﺠﻟا عﺎﺒﺗا

ﺎﻔﺼﻟا ﻦﻴﺑ ،ﻪﻟوﺮﻬﻟا ﻻ و ﻪﻴﺒﻠﺘﻟﺎﺑ و

وﺮﻤﻟا ﺓ و ﻪـﺒﻌﻜﻟا لﻮﺧدﻻو دﻮﺳﻻاﺮﺠﺤﻟا مﻼﺘﺳاﻻو ،

ﻣ نﺮﺼﻘﺑ ﺎﻤﻧا ﻖﺤﻟا ﻻ

ءﺎﻀﻘﻟا ةأﺮﻤﻟا ﻲﻟﻮﺗﻻو ،ﻦﻫرﻮﻌﺷ ﻦ ...

« ) ،قوﺪـﺻ 1363 : 585 ،ﻪـﻴﻘﻔﻟا هﺮﻀـﺤﻳﻻ ﻦـﻣ ؛

ج 4 : 364 ،ﻲﺴﻠﺠﻣ ؛ 1403

ج ، ق 100 : 354 ج،ﻲﻠﻣﺎﻋ ﺮﺣ ؛ 18

: 6 (.

ﺚﻳﺪﺣ ﻪﻤﺟﺮﺗ :

ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻗا ،ناذا ﺖﺴﻴﻧ مزﻻو ﺐﺟاو نﺎﻧز ﺮﺑ ،ﺖـﻋﺎﻤﺟ زﺎـﻤﻧ ،ﻪـﻌﻤﺟ زﺎـﻤﻧ ، زﺎـﻤﻧ

تدﺎـﻴﻋ

هزﺎﻨﺟ ﻊﻴﻴﺸﺗ ،ﺾﻳﺮﻣ

ياﺪﺻ ﺎﺑ ﻦﺘﻔﮔ ﻚﻴﺒﻟ ،

ﺎﻔﺻ ﻦﻴﺑ ﻪﻟوﺮﻫ ،ﺪﻨﻠﺑ

دﻮـﺳﻻا ﺮـﺠﺣ ﺲـﻤﻟ ، هوﺮـﻣ و نﺪـﺷدراو ،

يﻮﻣ نﺪﻴﺷاﺮﺗ و ﻪﺒﻌﻛرد

ﻲﻣ هﺎﺗﻮﻛ ار دﻮﺧ يﻮﻣ زا ﻲﻤﻛ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺮﺳ ندﻮـﺑ يﺪﺼـﺘﻣ و توﺎﻀـﻗ يﺪﺼﺗ و ،ﺪﻨﻨﻛ

ترﺎﻣا .

ﺎﻬﻘﻓ زا ﻲﺧﺮﺑ ﺎﺑ

زاﻮﺟ مﺪﻋﺮﺑ ﺖﻳاور ﻦﻳا نﺎﻧز يﺪﺼﺗ

رد رﻮﻣا توﺎﻀﻗ

هداد يأر ﺪﻧا . ﺪﻤﺤﻣ ﺦﻴﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا

ﺮﻓ ﻪﻛ ﻲﻔﺠﻧ ﻦﺴﺣ هدﻮﻣ

: ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﺖﻴﺻو رد )

ص ( دﺎﻨـﺳا ﻪﺑ ﻪﻴﻘﻔﻟا هﺮﻀﺤﻳﻻ ﻦﻣ رد ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ مﻼﺴﻟا ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻠﻋ ﻪﺑ

(13)

هدﻮﻣﺮﻓ تﺮﻀﺣ ﻪﻛ هدﺮﻛ ﻞﻘﻧ دﺎﻤﺣ زا دﻮﺧ :

ﺖﺴﻴﻧ ﻪﻌﻤﺟ زﺎﻤﻧ نز ﺮﺑ ،ﻲﻠﻋ يا ....

ﺪﻳﻮﮔ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ :

ﺪـﻳﺎﺒﻧ نز و

دﻮﺷ توﺎﻀﻗ يﺪﺼﺘﻣ )

ج ،ﻲﻔﺠﻧ 40 : 14 .(

ﻲﺳرﺮﺑ و ﺪﻘﻧ

ﻪﻠﻤﺟ )

ءﺎﻀﻘﻟا ﻲﻟﻮﺗ ﻻ و (

ﻒﻄﻋ ﻪﻠﻤﺟ ﺮﺑ ﻗ يﺎﻫ ﺖﺳا ﻞﺒ ﻢـﻜﺣ رد ﺎـﻬﻴﻠﻋ فﻮﻄﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﺎﺑ فﻮﻄﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ و

ﻲﻣ كﺮﺘﺸﻣ و ﺖﻋﺎﻤﺟ و ﻪﻌﻤﺟ زﺎﻤﻧ ، ﻪﻣﺎﻗا ،ناذا ماﺰﻟا و بﻮﺟو ﻢﻜﺣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا و ،ﺪﻨﺷﺎﺑ

...

هﺪـﺷ ﻲﻔﻧ نﺎﻧز ﺮﺑ

فﻮﻄﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ رد ﻢﻜﺣ ،ﺖﺳا )

ءﺎﻀﻘﻟا ﻲﻟﻮﺗﻻ و (

ﺖﺳا نز ﺮﺑ توﺎﻀﻗ بﻮﺟو ﻲﻔﻧ ﺰﻴﻧ .

بﺎـﺘﻛرد ﻲﻧﻼﻴﮔ ﷲا ﺖﻳآ

ﻀﻗ ﺎ و ﻲﻣ توﺎﻀﻗ ﺪﻳﺎﻣﺮﻓ

: ﻠﻤﺟ ﺔ

ءﺎﻀﻘﻟا ﻲﻟﻮﺗ ﻻ و رد

ـﻠﻤﺟﺮﺑ ﻒـﻄﻋ ﺖﻳاور قﺎﻴﺳ ﺔ

أﺮـﻤﻟا ﻲـﻠﻋ ﺲﻴـﻟ ﺓ

ﻪـﻌﻤﺟ

ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ

فﻮﻄﻌﻣ ﻪﻠﻤﺟ ﻦﻳا رد و ﻪﻴﻠﻋ

دﻮﻣﺮﻓ ﻲﻔﻧ ار ﻪﻌﻤﺟ بﻮﺟو ، .

نﺎـﻧز ياﺮـﺑ ﻪـﻌﻤﺟ ﺖـﻣﺮﺣ تﺎﺒﺛا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﻧ

ﺑ و ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ ﻪ

ﺪﺷ هدارا ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﺰﻴﻧ فﻮﻄﻌﻣ رد رﺎﭼﺎﻧ .

ﻲﻟﻮﺗ نز ﺮﺑ ﻲﻨﻌﻳ ﺖـﻟﻻد و ﺖﺴـﻴﻧ ﺐـﺟاو ءﺎﻀـﻗ

ﺖﺳا ماﺮﺣ نز ﺮﺑ ءﺎﻀﻗ ﻪﻛ دراﺪﻧ )

ﺎـﺗ ﻲﺑ ، ﻲﻧﻼﻴﮔ يﺪﻤﺤﻣ :

57 (

ـﻠﻤﺟ ﻲـﺧﺮﺑ ﺔ

رﺪـﺻ زا ار ءﺎﻀـﻘﻟا ﻲﻟﻮـﺗ ﻻ و

هﺪﻳﺮﺑ ﺖﻳاور

ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻪﻔﻧﺄﺘﺴﻣ ار نآ و ﺪﻧا

ﻲﻤﻧ ار هزﺎﺟا ﻦﻳا ﺖﻳاور قﺎﻴﺳ اﺮﻳز ،ﺖﺳا دودﺮﻣ ﺰﻴﻧ ﻦﻳا ﻲﻟو ،ﺪﻧا ﺪـﻫد

و

ز ﺮﺑ توﺎﻀﻗ بﻮﺟو و ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻊﻓر مﺎﻘﻣ رد يدراﻮـﻣ ﻲـﻔﻧ تﻼـﻤﺟ قﺎﻴـﺳ رد ار توﺎﻀﻗ يﺪﺼﺗ ﻲﻔﻧ ،ﺖﺳا نﺎﻧ

و ﺾﻳﺮﻣ تدﺎﻴﻋ و ﺖﻋﺎﻤﺟ و ﻪﻌﻤﺟ نﻮﭼ ...

ﺖﺳا هداد راﺮﻗ .

ﻲـﻣ كراﺪـﻤﻟا ﻊﻣﺎـﺟرد يرﺎﺴﻧاﻮﺧ مﻮﺣﺮﻣ ﺪـﻳﺎﻣﺮﻓ

:

ﻲﻓ ﺎﻨﻳﻻ ءﺎﺴﻨﻟا ﻲﻠﻋ ﺲﻴﻠﺑ ﺮﻴﺒﻌﺘﻟاو )

ﺎﻨﻳﻻ زاﻮﺠﻟا ﻲﻓ (

أﺮﻤﻟا نا يﺮﺗﻻأ ﺓ

ﻋﺎﻤﺟ ﻲﻠﺼﺗ ﻣ ﻪ

ءﺎﺴﻨﻟا ﻊ )...

ﻮﺧ ا يرﺎﺴـﻧ ،

1405 ج ،ق 16 : 7 ( ﻪﺑ ﺮﻴﺒﻌﺗ،

)

ﺖﺴﻴﻧ ﺖﻋﺎﻤﺟ و ﻪﻌﻤﺟ نﺎﻧز ﺮﺑ (

نآ ﻪـﻧ ﺮـﮕﻣ ، دراﺪـﻧ يرﺎﮔزﺎـﺳﺎﻧ ندﻮﺑ ﺰﻳﺎﺟ ﺎﺑ

ﻲﻣ نز ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻧاﻮﺨﺑ ﺖﻋﺎﻤﺟ زﺎﻤﻧ ﺪﻧاﻮﺗ

.

3 - ﺘﺳد ﻪ مﻮﺳ : ﺪﻧراد صﺎﺼﺘﺧا نز يراﺪﻣﺎﻣز ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻳاور .

و دﻮﺧ ﺢﻴﺤﺻ رد يرﺎﺨﺑ ،ﻲﺘﻳاور رد ﺪﻨﺳ ﻪﺑ

دﻮﺧ زا ﻲﻣ ﻞﻘﻧ ﻲﺑﺎﺤﺻ هﺮﻜﺑﻮﺑا ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

) ص ( دﻮﻣﺮﻓ : ﻦﻟ

ﻮﻟو مﻮﻗ ﺢﻠﻔﻳ أﺮﻣا ﻢﻫﺮﻣأ

ﺓ ) ج ،يرﺎﺨﺑ 6 : 10 ( ﻪﻤﺟﺮﺗ : ﺶﻳﻮـﺧ يراﺪـﻣﺎﻣز و ﺖـﻳﻻو ﻪﺑ ار ﻲﻧز ﻪﻛ ﻲﻣﻮﻗ ﺰﮔﺮﻫ

ﺪﻨﻨﻳﺰﮔﺮﺑ

، ﻲﻤﻧرﺎﮕﺘﺳر ﺪﻧﻮﺷ

. ﺮﺒﻣﺎﻴﭘ ﻪﺑ بﻮﺴﻨﻣ ﺖﻳاور ﻦﻳا )

ص ( ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻘﻧ

: مﻮـﻗ ﺢـﻠﻔﻳﻻ

اوﺪﻨﺳا

أﺮﻣا ﻲﻟا ﻢﻫﺮﻣأ ﺓ

) ﺪﻤﺣأ

ﻲﺑ ،ﻞﺒﻨﺣ ﻦﺑ ج ،ﺎﺗ

5 : 47 - 48 (

اﺮﻣا ﻢﻬﻜﻠﻤﺗ مﻮﻗ ﺢﻠﻔﻳﻻ ، ﺓ

) نﺎﻤﻫ ( مﻮـﻗ ﺢﻠﻓا ﺎﻣ ،

اﺮﻣا ﻢﻫﺮﻣا ﻮﻟ و ﺓ

)

ﻲﺑ ،ﻪﻣاﺪﻗ ﻦﺑا ج ،ﺎﺗ

9 : 39 (

، ﺢﻠﻓا ﺎﻣ

ﺮﻣإ ﻢﻫﺮﻣا ﻲﻠﻳ مﻮﻗ ﺓا

) ج،ﻞﺒﻨﺣ ﻦﺑﺪﻤﺣا 5

: 50 ( ، ﺢـﻠﻔﻳﻻ

أﺮﻣا ﻢﻬﺘﻴﻟو مﻮﻗ ﺓ

) ﻲﺑ ،ﻲﻘﻬﻴﺑ ج ،ﺎﺗ 10 : 116 ،ﻲﺳﻮﻃ ؛ 1424 ج ،ق 13 : 311 (

اوﺪﻨﺳأ مﻮﻗ ﺢﻠﻔﻳ ﻦﻟ ، ﻲـﻟا ﻢﻫﺮﻣأ

ﺓأﺮﻣإ ) ﻲﻧاﺮﺣ 1365 : 34 ( ﺮﻫاﻮﺟ ﺐﺣﺎﺻ )

ج،ﻲﻔﺠﻧ 40 : 14 (.

ﻚﺴﻤﺗ نز توﺎﻀﻗ زاﻮﺟ مﺪﻋ ياﺮﺑ ﺖﻳاور ﻦﻳا ﻪﺑ