ماهیت حقوقی رابطۀ دادرسی

(1)

ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ هرود ، 48 ةرﺎﻤﺷ ، 1

، رﺎﻬﺑ 1397 تﺎﺤﻔﺻ ، 96 - 77

ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ

ﻲﻫﻮﻜﺷ ﺎﺿر

هداز

ﺪﻜﺸﻧاد ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ هوﺮﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ة

ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ

) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :

14 / 12 / 1395 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :

18 / 10 / 1396 (

هﺪﻴﻜﭼ

رد ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد صﻮﺼﺧ

ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺔﻄﺑار ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺲﭘ

ﺚﺣﺎﺒﻣ ﻲﺳرداد عوﺮﺷ زا

رﺎﻴﺴﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ي .

ﻪﻄﺑار ﻦﻳا يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ار

» ﻲﻌﻗاو يﺎﻤﻌﻣ «

هدﺎﻬﻧ مﺎﻧ ﺪﻧا . ﻲﻀﻌﺑ

ﻪﺒﺷ ﺎﻳ يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ياراد ار ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻪﺘﺴﻧاد يدادراﺮﻗ

ﺪﻧا . زا ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا رد

ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار

» ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ «

ﻲﻣ دﺎﻳ ياﺮﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ مر قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،دﻮﺷ

ﺎﺷا ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺳرداد ﻪﺑ هر ﺪﺷ

. ﻳﺮﻈﻧ ﻲﺧﺮﺑ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺔ

قﻮﻘﺣ زا ﻲﺛاﺮﻴﻣ ار ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ

ﻲﻣ مر ﻲﻣ ﻲﻗﺎﺑ مر قﻮﻘﺣ رد ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد رد ،ﻲﺳرداد ﻦﻴﻓﺮﻃ تاﺪﻬﻌﺗ و قﻮﻘﺣ ﻪﻛاﺮﭼ ،ﺪﻧﺎﻣ

مﺎﻈﻧ رد و دراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺄﺸﻨﻣ ،ﻲﻧﻮﻨﻛ ﻲﻳﺎﻀﻗ يﺎﻫ ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ياﺮﺑ يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ

ﻪﺑ ﻲﻜﻤﻛ ﻲﻤﻧ ﻲﻳﺎﻀﻗ دﺎﻬﻧ ﻦﻳا مﺎﻜﺣا نﺪﺷ ﻦﺷور ﺪﻨﻛ

. ﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ ﺪﻳد ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺎﻣا ﺔ

دادراﺮﻗ

،ﻲﺳرداد ﻪﭼ ﺎﺗ ﻲﻣ ﺪﺣ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻲﺳرداد مﺎﻜﺣا نﺪﺷ ﻦﺷور رد ﺪﻧاﻮﺗ .

يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو

ﻞﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا ،ﻲﻳﺎﻀﻗ يارآ ﻲﺒﺴﻧ ﺮﺛا ،ﻪﻣﻮﺘﺨﻣ ﺮﻣا رﺎﺒﺘﻋا

، ﻄﺑار ﺔ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ،ﻲﺳرداد .

ﺲﻛﺎﻓ

: 66409595 Email: rshokoohizadeh@ut.ac.ir

(2)

78 ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ

تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ قﻮﻘﺣ ﻲﺻﻮﺼﺧ

، هرود 48 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1397

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻲﺑ ﻗا ﺎﺑ ﺪﻳدﺮﺗ ﺔﻣﺎ ﻮﻋد ا ﻪﻄﺑار ،نﺎﻫاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﻞﻜﺷ هﺪﻧاﻮﺧ و نﺎﻫاﻮﺧ نﺎﻴﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ يا

ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . ﺎﺑ

ﻦﻴﻓﺮﻃ ياﺮﺑ ﻲﺳرداد ﻪﻛ يرﺎﺛآ زا ﺖﻴﻌﻗاو ﻦﻳا ،دراﺪﻧ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا دﻮﺟو ﻪﺑ ﻲﺤﻳﺮﺼﺗ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻲﻣ رﺎﺑ ﺖﺳا طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ،دروآ .

رد هراﻮﻤﻫ درﻮﻣ

ﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ نﺎﻴﻣ ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﺄﺸﻨﻣ نﺎ

فﻼﺘﺧا ﺮﻈﻧ

د دﻮﺟو ﺖﺳا ﻪﺘﺷا .

ﻦﻳا رد ﻨﻴﻣز ﻪ هرود رد ، ﺮﻫ رد ﻂﻠﺴﻣ ﺪﻳﺎﻘﻋ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ،ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻪﻳﺮﻈﻧ ،هرود ﺖﺳا هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ

. ﻪﻴﺒﺸﺗ دﺮﺒﻧ ﻪﺑ ار ﻲﺳرداد ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺮﻛ

هد ﺪﻧا .

هوﺮﮔ و صﺎﺨﺷا نﺎﻴﻣ دﺮﺒﻧ ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ﺎﺑ يرﺎﻴﺴﺑ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻲﻄﺳو نوﺮﻗ رد ﻲﺳرداد ﺪﻋاﻮﻗ ﺎﻫ

ﺖﺷاد . ﺎﺒﺷ ﻦﻳا ﺖﻫ ﻪﺑ يﺪﺣ حﻼﺳ نوﺪﺑ ﮓﻨﺟ ،ﻲﺳرداد ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻪﺘﻔﮔ

ﻲﻣ ﺪﺷ

) Garsonnet,1912:4

.(

دﻮﺧ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺛا ﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ قﻮﻘﺣ رد ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﺑ

يﺎﺟ ﺎﺗ ؛ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ

ﻪﺑ ﻲﺳرداد زا رﻮﺸﻛ ﻦﻳا قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ ﺮﻴﺒﻌﺗ هﺪﻧاﻮﺧ و نﺎﻫاﻮﺧ ﺺﺨﺷ ﻲﻳورﺎﻳور ناﻮﻨﻋ

ﻲﻣ نﺎﻧآ يﺎﻫﺎﻋدا ﺔﻬﺟاﻮﻣ ﻪﻧ و دﻮﺷ

) Hamson,1952:529

.(

ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ

هﮋﻳو ،ﺎﻴﻟﺎﺘﻳا قﻮﻘﺣ رد

هدﺮﻛ ﻪﻴﺒﺸﺗ رﺎﻤﻗ ﻪﺑ ار ﻲﺳرداد ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺪﻧا

. ﺎﻣا ،ﺖﺳا دﺮﺑ ،رﺎﻤﻗ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺳرداد يﻮﺳ ﻚﻳ

ﺖﺳا ﻦﻴﻤﻛ رد ﺖﺧﺎﺑ ﺮﻄﺧ هراﻮﻤﻫ .

ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ﻪﻣﺎﻨﺸﻳﺎﻤﻧ رﺎﺛآ رد نﻮﭼ يرﻮﻬﺸﻣ نﺎﺴﻳﻮﻧ

ﻲﻣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ يﺮﺘﺴﮔداد ﻪﺑ ًارﺮﻜﻣ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ،ﺮﻴﻟﻮﻣ ﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ

ﻼﺘﺒ ﻪﺑ ﻲﻋﻮﻧ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﺣور يرﺎﻤﻴﺑ -ﻲﻣ

ﻮﺷ ﺪﻧ نازﺎﺑرﺎﻤﻗ نﻮﭽﻤﻫ ، .

ﻢﻫ هﺎﮕﻧ ﻦﻴﻤﻫ ﺐﺟﻮﻣ

ﮓﻨﺟ رﺎﻨﻛ رد ار ﻲﺳرداد ،ناﺮﻜﻔﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﺪﺷ

ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻴﺣ ﺖﻓآ ﻪﺳ ،مﺮﺟ و ﻨﻛ

ﺪﻨ

) Cornu et Foyer,1996:432

.(

ﺄﺸﻨﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﺧﺮﺑ

ﻪﺘﺴﻧاد نﻮﻧﺎﻗ ار ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﺪﻧا

. ﺔﻄﺑار ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ دراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻲﺳرداد

يدادراﺮﻗ ﻪﻧ و .

تاﺪﻬﻌﺗ و قﻮﻘﺣ ﺄﺸﻨﻣ رد ،ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار

ﻣ ﻦﻳا ﺔﺸﻳر ﻲﺧﺮﺑ ،ﻞﺑﺎﻘ

ﻲﻣ يدادراﺮﻗ رد ار تاﺪﻬﻌﺗ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﻘﻌﻨﻣ هﺪﻧاﻮﺧ و نﺎﻫاﻮﺧ نﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاد

1. ﺮﻴﺒﻌﺗ ﺎﻣا

ﻪﻘﺑﺎﺳ ،دادراﺮﻗ ﻪﺑ ﻲﺳرداد ﻲﻧﻻﻮﻃ يا

قﻮﻘﺣ ﺦﻳرﺎﺗ رد تﺎﻳﺮﻈﻧ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺗ دراد

.

1 . 1 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ مﻮﻬﻔﻣ

ﻪﺘﻜﻧ ﻦﺷور ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ زا ﺚﺤﺑ ﻪﺑ دورو زا ﺶﻴﭘ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ يا ﻮﺷ

د ﻲﺳرﺮﺑ ،

هژاو ﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲ حﻼﻄﺻا

» ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ

2« ﺖﺳا . ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ بﻮﭼرﺎﭼ رد حﻼﻄﺻا ﻦﻳا

ﻦﻳا زا جرﺎﺧ رد ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺮﺑ ﺮﻇﺎﻧ هرﺎﺷا ﻲﻘﻓاﻮﺗ ﻪﺑ ،بﻮﭼرﺎﭼ

ﻲﻣ ﺖﺳد نآ ﻪﺑ ،ﻲﺳرداد نﺎﻳﺮﺟ رد ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻛ دراد ﻳ

نآ ﻞﻴﺠﺴﺗ و زاﺮﺣا ﻪﺑ ماﺪﻗا ﻲﺿﺎﻗ و ﺪﻨﺑﺎ

ﻲﻣ ﻨﻛ ﺪ

3. نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﺧﺮﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﻮﻬﻔﻣ ود ﻦﻳا ﻚﻴﻜﻔﺗ ياﺮﺑ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ

هدﺮﻛ ﺪﻧا زا ﻪﻛ

1 . ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻲﻘﻠﺗ ﺔﻈﺣﻼﻣ ياﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﺳرداد

ر ،ﻲﻗﻮﻘﺣ دﺎﻬﻧ ﺎﻳ ﺖﻴﻌﺿو ،دادراﺮﻗ ﻪﺒﺷ ناﻮﻨﻋ .

ك : ،ﻲﻨﺴﺤﻣ 1393 : 52 - 55 .

2. contrat judiciaire

3 . ﻦﻣﺎﻛ قﻮﻘﺣ رد -

ﻻ عﻮﻧ ﻦﻳا زا ﺎﻬﻨﺗ

» ﻲﻳﺎﻀﻗ دادراﺮﻗ «

ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ،ﺖﺳا هﺪﻣآ نﺎﻴﻣ judicial convention

.

(3)

ﻗﻮﻘﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ﻲ

79

تﺎﺣﻼﻄﺻا

» ﻲﺳرداد ﻲﻳﺎﻀﻗ دادراﺮﻗ

1« و

» ﻲﻘﻓاﻮﺗ ﻲﻳﺎﻀﻗ دادراﺮﻗ

2« ﻪﺑ ﺮﻫ يﺎﺟ ﻚﻳ

ﻦﻳا زا

هدﺎﻔﺘﺳا ،تﺎﺣﻼﻄﺻا ﻮﺷ

د

) Guillemard,2004:136

.(

دراد ﻪﺸﻳر مر قﻮﻘﺣ رد ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ مﻮﻬﻔﻣ .

ﺔﻄﺑار ﻪﺑ ،ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎﻈﻧ ﻦﻳا رد

ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻪﺑ

ناﻮﻨﻋ ﻲﻣ هﺎﮕﻧ دادراﺮﻗ ﻲﻋﻮﻧ ﺪﻘﻌﻨﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ نﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ

ﻲﻣ دﻮﺷ ار نﺎﻧآ و

ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﺳرداد زا ﻲﺷﺎﻧ تاﺪﻬﻌﺗ لﻮﻤﺸﻣ ﺪﻫد

. ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﺔﺠﻴﺘﻧ زا ﺖﻴﻌﺒﺗ ،تاﺪﻬﻌﺗ ﻦﻳا

ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻀﻗ يأر ﻲﻨﻌﻳ ،ﻲﺳرداد .

ﻪﺑ نﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ شﺮﻳﺬﭘ ﺔﺠﻴﺘﻧ

ﺔﻣﺎﻗا ﺎﺑ نﺎﻫاﻮﺧ ؛ﺖﺳاﻮﻋد ﺔﻣﺎﻗا ياﺮﺑ ﻲﻟﺎﻘﺘﻧا ﺮﺛا ﻮﻋد

ا ، رد ﻲﻣ ﻦﻤﺿ فﺮﺻ ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ زا ﻪﻛ دﺮﻳﺬﭘ

ﺮﻈﻧ ﺮﻛ هد ﺖﻳﺎﻔﻛ ﻲﺳرداد ﻲﭘ رد هردﺎﺻ يأر ﻪﺑ و ﻲﻣ

ﻨﻛ ﺪ . رد ﻪﻛ ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ

ﻪﺘﺷاد بﺎﺗزﺎﺑ ﺰﻴﻧ ﻪﺴﻧاﺮﻓ رﻮﺸﻛ ناﻮﻳد ﻲﻤﻳﺪﻗ يارآ

) ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ رﻮﺸﻛ ناﻮﻳد 29

ﻞﻳروآ 1912

درﻮﻣ نﻮﻨﻛا ،(

ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﺧﺮﺑ ضاﺮﺘﻋا و داﺮﻳا .

نﺎﻫاﻮﺧ ﺪﻨﭼﺮﻫ ،نﺎﻧآ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ

ﻲﻤﻧ ﻞﻗاﻻ ﺪﻧاﻮﺗ ﺲﭘ

ﺎﺿر نوﺪﺑ ،ﺢﻳاﻮﻟ لدﺎﺒﺗ زا دﻮﺧ ياﻮﻋد دادﺮﺘﺳا ﻪﺑ ماﺪﻗا هﺪﻧاﻮﺧ ﺖﻳ

ﻨﻛ ﺪ ،

ﺖﺴﺟ هﺪﻧاﻮﺧ و نﺎﻫاﻮﺧ نﺎﻴﻣ هﺪﻘﻌﻨﻣ دادراﺮﻗ رد ﺪﻳﺎﺒﻧ ار ﺖﻳدوﺪﺤﻣ ﻦﻳا ﺄﺸﻨﻣ و

ﻮﺟ ﺮﻛ د ﻦﻳا ،

ﺖﺳا ﻲﺳرداد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻫﺎﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ .

ﻖﺣ قﺎﻘﺣا ،نﺪﻤﺘﻣ ﺔﻌﻣﺎﺟ رد ،ﻊﻗاو رد

ﺖﺳا ﻖﺣ قﺎﻘﺣا ﻖﻳﺮﻃ ﺎﻬﻨﺗ يﺮﺘﺴﮔداد ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺗ و ﺖﺳا عﻮﻨﻤﻣ ﻲﺼﺨﺷ .

ﻢﻛﺎﺣ ﺪﻋاﻮﻗ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ًﺎﻓﺮﺻ ،يﺮﺘﺴﮔداد ﻖﻳﺮﻃ زا ﻖﺣ قﺎﻘﺣا ﺮﺑ سﺎﺳاﺮﺑ

ﻢﻴﻈﻨﺗ نﺎﻫاﻮﺧ ةدارا ﻲﻤﻧ

ﻮﺷ د . هﺪﻧاﻮﺧ هﺎﮕﻳﺎﺟ

ﻲﻤﻧ تﺎﺒﺛا ار ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺰﻴﻧ رد يرﺎﻴﺘﺧا هﺪﻧاﻮﺧ ،ﺪﻨﻛ

راﺮﻗﺮﺑ ي ﻪﻄﺑار ﻦﻳا

ﺖﻴﻫﺎﻣ رد رﻮﻀﺣ مﺪﻋ ترﻮﺻ رد ﻪﻛاﺮﭼ ،دراﺪﻧ ﻮﻋد

ا مﻮﻜﺤﻣ ﻲﻣ ﻮﺷ د ) ةدﺎﻣ 396 ق . آ . د . م . ف (

) Guinchard et al.,2014: 325

.(

ﻪﻄﺑار ار ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ،ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ناراﺪﻓﺮﻃ ﻲﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ ﻲﻗﻮﻘﺣ يا

ﺪﻨﻧاد . ﻖﺑﺎﻄﻣ

ار نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ ،ﺖﺳا راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ةدارا زا ﺞﺘﻨﻣ ،ﻲﺳرداد زا ﻲﺷﺎﻧ تاﺪﻬﻌﺗ ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا يﺮﺘﺴﮔداد ﻪﺑ ﻖﺣ قﺎﻘﺣا ياﺮﺑ ﺎﺗ هدﺮﻛ رﻮﺒﺠﻣ ﻪﻌﺟاﺮﻣ

ﻨﻛ ﺪ يراددﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ ﻖﺣ قﺎﻘﺣا زا و

زرو د راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ﻢﻫ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ؛هدﺮﻛ هﺎﮔداد رد رﻮﻀﺣ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ار هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ؛

ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ار ﻲﺿﺎﻗ ،يﺮﻔﻴﻛ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺪﻴﻗ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻮﻋد

ا هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﻪﺑ

ﻪﻜﻨﻳا زا ﻢﻋا ،ﻲﺳرداد رد ﺚﻟﺎﺛ ﺖﻟﺎﺧد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ

ترﻮﺻ ﺄﺸﻨﻣ ،ﻲﻣاﺰﻟا ﺎﻳ ﺪﺷﺎﺑ يرﺎﻴﺘﺧا

يدادراﺮﻗ ﻪﻧ ،دراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ .

لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻤﻧ ضاﺮﺘﻋا و داﺮﻳا زا نﻮﺼﻣ ﺰﻴﻧ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،

.

و دراد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﺄﺸﻨﻣ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻓﺮﻃ تاﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺎﻋدا ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ناراﺪﻓﺮﻃ ناﻮﻨﻋ ،يدادراﺮﻗ ﻪﻧ ﻲﻣ

ﻨﻛ ﺪﻨ آ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ ﻤﻫ رﺎﺛ

ﺔ ﺎﻫدادراﺮﻗ ﺖﻟﺎﺧد

ﺮﻛ هد و ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ

1. contrat judiciaire procédural

2. contrat judiciaire conventionnelle

(4)

، هرود 48 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1397

هداد راﺮﻗ ﻦﻴﻓﺮﻃ ةﺪﻬﻋ ﺮﺑ ار ﺖﻴﻧ ﻦﺴﺣ ﺖﻳﺎﻋر و ﻢﻴﻠﺴﺗ ﺖﺳا

. ﺪﻳﺎﺑ ،دﺮﻜﻳور ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﺑ

ﻠﻛ ﻲ رد

ﺪﺷ هدارا ﺶﻘﻧ ﺮﻜﻨﻣ ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ

.(

رد ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا صﻮﺼﺧ

ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺎﻬﻨﺗ ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ

و ﻪﻴﺟﻮﺗ ار ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ مﺎﻜﺣا زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺎﻫﻸﺧ

ي ار ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺪﻨﻛ ﺮﭘ

. ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار دﺎﺠﻳا

نﺎﻫاﻮﺧ نﺎﻴﻣ )

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﻄﺑار ﻦﻳا لﺎﻌﻓ ﺮﮕﻳزﺎﺑ (

هﺪﻧاﻮﺧ و )

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ نآ ﻞﻌﻔﻨﻣ ﺮﮕﻳزﺎﺑ (

ﻪﺘﺷر ، يا

ﻲﻣ تاﺪﻬﻌﺗ و قﻮﻘﺣ زا ﺪﻨﺗ

. ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻦﻳا ﻪﻧ

ﺎﻬﻨﺗ ﻠﺑ ،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻞﺑﺎﻗ يﺮﻈﻧ ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻜ

رﺎﻜﺷآ يرﺎﺛآ ﺰﻴﻧ ﻞﻤﻋ رد ﻪﺑ

ﻲﻣ رﺎﺑ دروآ . نﺎﻫاﻮﺧ ياﺮﺑ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار دﺎﺠﻳا ﻪﺑ

هاﺮﻤﻫ

ﻪﻳدﺄﺗ ﺮﻴﺧﺄﺗ ترﺎﺴﺧ قﺎﻘﺤﺘﺳا ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﻖﺣ ﻲﻤﺳر ﺔﺒﻟﺎﻄﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ قﻮﻘﺣ ﻪﻠﻤﺟ زا ؛دراد .

راﺮﻗﺮﺑ ي

ﻦﻴﻓﺮﻃ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﺗاﺪﻬﻌﺗ ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا ﻪﺑ

دراد هاﺮﻤﻫ

؛ يﺮﻴﮕﻴﭘ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻮﻋد

ا اﺪﻣ ﺔﺋارا و ﺖﺒﺜﻣ كر

هﺪﻧاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ عﺎﻓد ﻪﺑ ماﺰﻟا و نﺎﻫاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﺘﺳاﻮﺧ .

ﺮﻫ يﺎﻔﻳا مﺪﻋ تاﺪﻬﻌﺗ ﻦﻳا زا ﻚﻳ

ﺐﺟﻮﻣ ﻲﺑ ﻪﺑ نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﻴﻣﻮﻜﺤﻣ ﻖﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ رد هﺪﻧاﻮﺧ ﺖﻴﻣﻮﻜﺤﻣ ﺎﻳ ﻲﻘﺣ

ﻲﻣ ﻮﺷ د .

ةدﺎﻣ رد ادﺎﻧﺎﻛ ﻚﺒﻛ ﻲﻧﺪﻣ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ ﺪﻳﺪﺟ نﻮﻧﺎﻗ 1

- 151 ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻪﺑ هرﺎﺷا رد

ةژاو زا ﻲﺳرداد

» ﻖﻓاﻮﺗ

1« ا هدﺎﻔﺘﺳ هدﺮﻛ ﺖﺳا . ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺄﻴﻫ رد ﻚﺒﻛ ﺖﻟﺎﻳا رﻮﺸﻛ ناﻮﻳد ﺲﻴﺋر

لﺎﺳ رد ،رﻮﺸﻛ ﻲﻟﺎﻋ ناﻮﻳد ﺔﻧﻻﺎﺳ 2002

ﻲﻣ ﺪﻳﻮﮔ :

» دادراﺮﻗ ﻚﻳ ﺪﺟﻮﻣ ،ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار

ترﺎﻈﻧ

2هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻀﻗ دادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ،ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ ﺪﻳﺪﺟ نﻮﻧﺎﻗ

ﻲﻟﺎﻋ ناﻮﻳد ﺔﻴﻟﺎﻋ ترﺎﻈﻧ ﺔﻳﺮﻈﻧ و يﻮﺴﻧاﺮﻓ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ ،ﻲﻳﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ ﺄﺸﻨﻣ ﺎﺑ

3«.

،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ

ﻲﺧﺮﺑ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﻤﻧ ار ﻚﺒﻛ قﻮﻘﺣ رد يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ يﺎﻴﺣا ،ﻲﻳادﺎﻧﺎﻛ

ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ . داﺮﻳا ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ

ﻪﺟﻮﺘﻣ نﺎﻧآ ﻢﻬﻣ

ﻦﻳﺮﺗ ﺪﻳﺪﺟ نﻮﻧﺎﻗ ةدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻨﻌﻳ ،ﻚﺒﻛ قﻮﻘﺣ رد ﻲﻳﺎﻀﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ناراﺪﻓﺮﻃ ﻞﻴﻟد

ةژاو زا ﻚﺒﻛ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ

» ﻖﻓاﻮﺗ « ﺖﺳا . ﺑ دادراﺮﻗ ﺮﻫ ،ﺖﺳا دادراﺮﻗ زا ﻢﻋا ﻖﻓاﻮﺗ ،نﺎﻧآ دﺎﻘﺘﻋا ﻪ

ﺖﺴﻴﻧ قدﺎﺻ نآ ﺲﻜﻋ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻖﻓاﻮﺗ زا ﻲﻗاﺪﺼﻣ .

ﺪﺼﻗ راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ﺮﮔا ،هﺎﮔﺪﻳد ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ

ﻲﻣ ار يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ يﺎﻴﺣا ،ﺖﺷاد

ﻲﺑ ﻚﺷ ﺢﻳﺮﺼﺗ نآ ﻪﺑ ﻲﻣ

ﺮﻛ د

) Guillemard,2004:152

.(

رد

ﻲﻣ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ ياﺮﺑ ﻲﻠﻳﻻد ناﻮﺗ

ﺖﻓﺎﻳ ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ .

نآ زا

ﻲﻣ ﻪﻠﻤﺟ داﻮﻣ دﺎﻔﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ 107

ق . آ . د . دادﺮﺘﺳا صﻮﺼﺧ رد م ﻮﻋد

ا و 49 ق . آ . د . ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد م

هرﺎﺷا ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يراﺮﻗﺮﺑ ﺮﻛ

د .

1. entente

2. contrat supervisé

3 . ﻚﺒﻛ ﻲﻟﺎﻋ ناﻮﻳد ﺔﻧﻻﺎﺳ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻊﻤﺠﻣ رد ،ﻚﺒﻛ ﻲﻟﺎﻋ ناﻮﻳد ﻲﺿﺎﻗ ،ﺮﺑور ﻞﺸﻴﻣ ﻲﻧاﺮﻨﺨﺳ زا ﻲﺸﺨﺑ .

ر . ك :

www.tribunaux.qc.ca/c-apple/propos/Discours_JJ_Michel%20Robert- serment_fichiers/conference_2_octobre_2002_la_malbaie.doc (8 janvier 2004)

(5)

81

1 . 2 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺄﺸﻨﻣ ياﺮﺑ

ياﺮﺑ رداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﺄﺸﻨﻣ ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻪﺑ مر قﻮﻘﺣ ﺎﺗ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﺳ

ﺖﺸﮔﺮﺑ ﺐﻘﻋ .

رد

مﺎﻈﻧ نﺎﻫاﻮﺧ ،مر ﻲﺳرداد

» ﻲﺳرداد لﻮﻣﺮﻓ «

سرداد ﻪﺑ ار دﻮﺧ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ 1

ﻲﻣ ﺮﻛ د . ﺲﭘ ﻪﻜﻧآ زا

ﻲﺗﺎﺣﻼﺻا و تاﺮﻴﻴﻐﺗ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،سرداد ار

لﺎﻤﻋا نﺎﻫاﻮﺧ يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ لﻮﻣﺮﻓ رد ﻲﻣ

ﺮﻛ د ﻦﻳا ،

ﻲﻣ ﺖﺋاﺮﻗ هﺪﻧاﻮﺧ ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧﺎﻋدا ﺪﺷ

. ﻓد ﻞﻳﻻد و تﺎﻬﺟ ﺰﻴﻧ وا ﻪﻣﺎﻧﺎﻋدا ﻦﻳا ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲﻋﺎ

ﻲﻣ دوﺰﻓا . اﻳ ﻦ ﻪﻧﻮﮔ ،هﺪﻧاﻮﺧ لﻮﺒﻗ و نﺎﻫاﻮﺧ بﺎﺠﻳا ، ﺐﺟﻮﻣ

ﻞﻜﺷ ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يﺮﻴﮔ

2

ﻲﻣ ﺪﺷ . ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻲﺳرداد لﻮﻣﺮﻓ دﺎﻔﻣ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻦﻴﻓﺮﻃ نﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﻘﻓاﻮﺗ ،ﺪﺷ

ﺐﺒﺳ ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺷ

ﻪﺑ ﻲﺳرداد ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻚﻳدﺰﻧ يدادراﺮﻗ ﺪﻧور ﻚﻳ ﻪﺑ ،ﻊﻗاو

ﻮﺷ د

) Gaudemet,2014: 635

.(

ﻳ زا ﻲﻜ

دﻮﺑ ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ ﻞﻳﺪﺒﺗ ،مر قﻮﻘﺣ رد ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يراﺮﻗﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ .

ﺎﺑ ﻪﻛ ﻮﺤﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ

ﻞﻳاز ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يراﺮﻗﺮﺑ ﻲﻣ

ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﺟ و ﺪﺷ

ﻲﻣ ﻲﺳرداد داد

.

،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺲﭘ ﺔﻣﺎﻗا زا ﻮﻋد ا ﻲﻤﻧ نﺎﻫاﻮﺧ ، ﺪﻗا يﺮﮕﻳد ﻖﻳﺮﻃ زا ﺖﺴﻧاﻮﺗ

ﻪﺑ ما

ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ ﺔﺒﻟﺎﻄﻣ ﻨﻛ

ﺪ

) Solus,1991:210

.(

ﻲﻘﺣ ،دﻮﺧ ﻲﻠﺻا ﻖﺣ نداد ﺖﺳد زا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد نﺎﻫاﻮﺧ

ﺪﻳﺪﺟ ﻪﺑ ﻲﻣ ﺖﺳد دروآ

؛ ﻪﺑﺎﻣ ﺖﻓﺎﻳرد ﻖﺣ ﻲﻟﺎﻣ يازا

.

ﺖﺳا لﻮﭘ ﻲﻐﻠﺒﻣ ،ﺪﻳﺪﺟ ﻖﺣ ﻦﻳا عﻮﺿﻮﻣ

ﻲﻣ نآ ﻪﺑ ﻢﻜﺣ ﻲﺗرﻮﺻ رد ﻲﺿﺎﻗ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ و ﻪﺟﻮﻣ ار نﺎﻫاﻮﺧ يﺎﻋدا ﻪﻛ ﺪﻫد

) Gaudemet,2014: 638

.(

ﻲﺘﺳﺎﻛ ﺰﻴﻧ مر قﻮﻘﺣ رد ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺖﺷاد ﻲﻳﺎﻫ

.

ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﺘﺳﺎﻛ نآ ﻢﻴﻈﻨﺗ رد سرداد ﺖﻟﺎﺧد زا دﻮﺑ ترﺎﺒﻋ

» ﻲﺳرداد لﻮﻣﺮﻓ

« . لﻮﻣﺮﻓ سرداد

راﺮﻗ ﻚﻳ روﺪﺻ ﺐﻟﺎﻗ رد ار ﻲﺳرداد ﻪﺋارا ﻲﺿﺎﻗ ﻪﺑ 3

ﻲﻣ ﺮﻛ د . ﻪﺑ ﻪﭽﻧآ ﻢﻫ ﺖﻳﺎﻬﻧ رد

» لﻮﻣﺮﻓ

داد ﻲﺳر « ﻳاﺮﺟا ترﺪﻗ ﻲ

ﻲﻣ ﻲﺿﺎﻗ يأر ،ﺪﻴﺸﺨﺑ دﻮﺑ 4

. ﻦﻳاﺮﺑ هوﻼﻋ ﻦﻴﻌﻣ دﻮﻘﻋ ،مر قﻮﻘﺣ رد ،

ﻪﺑ دﻮﺑ هﺪﺷ زاﺮﺣا و ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺖﻗد .

ﻲﻣ دﻮﻘﻋ ﻦﻳا ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻬﻨﺗ صﺎﺨﺷا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻂﺑاور ﺪﻨﺘﺴﻧاﻮﺗ

ﻢﻴﻈﻨﺗ ار دﻮﺧ ﻨﻛ

ﺪﻨ . ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ ،نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﺧﺮﺑ نﻮﻨﻛا ، درﻮﻣ رد

ﺰﻴﻧ ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ﻪﻜﻨﻳا

دﻮﻘﻋ زا ﻲﻜﻳ ﺪﻳدﺮﺗ زاﺮﺑا ،ﺪﺷﺎﺑ مر قﻮﻘﺣ ﻦﻴﻌﻣ

ﻲﻣ ﻨﻛ ﺪﻨ

) Gaudemet,2014:637

.(

ﺎﺠﻧآ زا ﻪﻛ

يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ،مر قﻮﻘﺣ رد ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ياﺮﺑ يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ شﺮﻳﺬﭘ يﺎﻨﺒﻣ

» لﻮﻣﺮﻓ

ﻲﺳرداد « ﻦﻳا يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ندﺮﺑ لاﺆﺳ ﺮﻳز ﺎﺑ ،ﺖﺳا ﺪﻨﺳ

شوﺪﺨﻣ ﺎﻋدا ﻞﺻا ، ﻲﻣ

دﻮﺷ . ﺎﺑ

اﻳ دراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،لﺎﺣ ﻦ نﺎﻨﭽﻤﻫ يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ تﺎﻳﺮﻈﻧ رد ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يدا

ﻪﺑ

1 . سرداد ،مر قﻮﻘﺣ رد magistrat)

( ﻲﺿﺎﻗ و juge) ( ﺪﻧدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﺺﺨﺷ ود .

ﻲﻟﺎﺣرد ﻲﺿﺎﻗ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ماﺪﻗا

ﻮﻋد ا ﻲﻣ ﻢﻜﺣ روﺪﺻ و ﺮﻛ

ﻮﻋد عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ دﻮﺑ يﺪﻨﻣرﺎﻛ سرداد ،د ا

ﮔﺮﺑ و ﺺﺨﺸﻣ ار ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻲﻣﺎﺳا و ﺰ

ار ﻲﺳرداد يرا

ﻲﻣ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ﺮﻛ

د . 2. litis contestatio

3. indicium ou actionem dare 4. iudicare iubere

(6)

، هرود 48 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1397

تﺎﻴﺣ ﻲﻣ ﻪﻣادا دﻮﺧ ﺪﻫد

. ﻲﺳرداد توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻋاﻮﻗ ﻪﻴﺟﻮﺗ رد ،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا رﺎﺛآ ﺎﻬﻨﺗ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻞﻴﻟد

ﻪﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻧﺪﻣ ﻲﻣ ﻊﻗاو

ﻪﻧﺎﺸﻧ ناﻮﺗ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا زا ﻲﻳﺎﻫ

ار و ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻧﺪﻣ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻧاﻮﻗ رد

ﻈﻧ ﻦﻳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻗﻮﻘﺣ مﺎ

. ﺖﻴﻫﺎﻣ ﺔﻳﺮﻈﻧ دﺪﺠﻣ رﻮﻬﻇ ،ﻦﻳﻮﻧ نارود رد

ﻲﻣ ار ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﻢﻫﺪﺠﻫ نﺮﻗ ةدارا ﺖﻟﺎﺻا ﺔﻔﺴﻠﻓ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ناﻮﺗ

ﺖﺴﻧاد

؛ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ يا ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ يدارا ﺶﻨﻛ ﻚﻳ رد ﺪﻳﺎﺑ ار ﻲﻗﻮﻘﺣ يﺎﻫدﺎﻬﻧ مﺎﻤﺗ ﺔﺸﻳر ،نآ

ﺖﺴﺟ ﻲﻨﻤﺿ ﺎﻳ ﺢﻳﺮﺻ و

دﺮﻛ ﻮﺟ

) Solus,1991:11

.(

ﻪﺑ ﺮﻫ لﺎﺣ ﺖﻴﻫﺎﻣ در ﺎﻳ شﺮﻳﺬﭘ ياﺮﺑ ،

ﻲﺳرداد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻃﺎﻘﻣ ﺮﺑ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻲﻗﻮﻘﺣ بﻮﭼرﺎﭼ ﺪﻳﺎﺑ ،ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﻞﻜﺷ زا ﻖﻴﺒﻄﺗ ،لﻼﺤﻧا ﺎﺗ يﺮﻴﮔ ﺎﻳ

ﺪﺑ ﻦﺷور نآ ﻒﻌﺿ و تﻮﻗ طﺎﻘﻧ و ﻮﺷ

د .

2 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا

2 . 1 . نﺎﻫاﻮﺧ ةدارا

ﺔﻄﺑار ﻞﻴﻜﺸﺗ رد ،يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ هﺎﮔﺪﻳد زا ﺶﻘﻧ ،نﺎﻫاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺳاﻮﺧداد ﻢﻳﺪﻘﺗ ،ﻲﺳرداد

دراد ار بﺎﺠﻳا .

تﻮﻋد دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا ﻪﺑ ار هﺪﻧاﻮﺧ ًﺎﺘﺣاﺮﺻ نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻢﻬﻣ ﻲﻤﻧ

ﺪﻨﻛ ،

ﻪﺑ ﻪﻛ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ دورو ياﺮﺑ ار هﺪﻧاﻮﺧ ﻲﺒﺘﻛ ترﻮﺻ

ﻮﻋد ا تﻮﻋد ﻲﻣ ﻨﻛ ﺪ ﻦﻳا زا ، ﺮﻈﻧ ﺖﺳا ﻲﻓﺎﻛ .

ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﻛذ ﺖﺳاﻮﺧداد رد ﺰﻴﻧ دادراﺮﻗ نﺎﻛرا

؛ ﺖﻳﻮﻫ رد ﻪﻛ دادراﺮﻗ عﻮﺿﻮﻣ ،بﺎﺠﻳا ﺐﻃﺎﺨﻣ

ﻲﻠﺠﺘﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ هﺪﺷ

ياﺮﺑ نﺎﻫاﻮﺧ دﺎﻨﺘﺳا درﻮﻣ تﺎﻬﺟ ﺎﻧﺎﻤﻫ ﻪﻛ دادراﺮﻗ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺖﻠﻋ و

ﺖﺳا قﺎﻘﺤﺘﺳا .

ﻲﺑ ﺔﻣﺎﻗا رد نﺎﻫاﻮﺧ ﻞﻤﻋ ﻚﺷ ﻮﻋد

ا ﺖﺳﺎﺸﻧا ﺪﺼﻗ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ و يرﺎﻴﺘﺧا ﻲﻣاﺪﻗا ، .

نﻮﻧﺎﻗ

ﺔﻣﺎﻗا ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ار نﺎﻫاﻮﺧ ﻮﻋد

ا ﺖﺳا هدﺮﻜﻧ .

ﻲﺴﻛ ﻪﻛ ﻊﻴﻴﻀﺗ وا ﻖﺣ حﺮﻃ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ،هﺪﺷ

ﻮﻋد ا

،ﺖﺴﻴﻧ عﺎﻤﺘﺟا هﺎﮔﺪﻳد زا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺪﻨﭼﺮﻫ ﺪﺷﺎﺑ هﺪﻴﻫﻮﻜﻧ ﻲﻣاﺪﻗا

ﺎﻣا ، ﻲﻣ وا دﻮﺧ ﻖﺣ زا ﺪﻧاﻮﺗ

درﺬﮕﺑ . ﻪﺘﺒﻟا ﻞﺳﻮﺗ ﺰﺟ ﻲﻫار ،ﺪﺷﺎﺑ دﻮﺧ ﻖﺣ قﺎﻘﺣا ﻲﭘ رد ﻪﻛ يﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺮﺘﺴﮔداد ﻪﺑ

ي ﺶﻴﭘ

دراﺪﻧ دﻮﺧ يﺎﭘ .

ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻴﻤﻫ ﺐﺟﻮﻣ

ﻲﻌﻗاو ةدارا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻳدﺮﺗ دﺎﺠﻳا ﺔﻣﺎﻗا رد نﺎﻫاﻮﺧ

ﻮﻋد ا ﺖﺳا هﺪﺷ . ﻪﻨﻴﻣز ﺎﻬﻨﺗ يﺮﺘﺴﮔداد ،نرﺪﻣ ﺔﻌﻣﺎﺟ رد ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﺖﻟود ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ يا

ﺖﺳا رﺎﺼﺤﻧا ياراد .

ﻲﺳﺎﺳا تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺧﺮﺑ ﺔﺋارا رد ﺖﻟود رﺎﺼﺤﻧا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ رﺎﺼﺤﻧا ﻦﻳا

ﺖﺳا قﺮﺑ و بآ ﺪﻨﻧﺎﻣ .

نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﺎﻣ ،ﻲﻗﺎﺤﻟا دادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا دراﻮﻣ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﻴﻫ

ﻆﻔﺣ تﺎﻣﺪﺧ ﺔﺋارا يدادراﺮﻗ ﻲﻣ

ﻮﺷ د رد ، صﻮﺼﺧ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﻜﺣ ﻦﻴﻤﻫ ﺰﻴﻧ يﺮﺘﺴﮔداد ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ

ﺖﺳا يﺮﺴﺗ .

(7)

83

2 . 2 . هﺪﻧاﻮﺧ ةدارا

ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد ِﻲﻘﻠﺗ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ياﺮﺑ ﻲﻌﻃﺎﻗ ﻞﻴﻟد ،يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ،ﺪﻧراﺪﻧ بﺎﺠﻳا ناﻮﻨﻋ

ﻲﻣ در ار هﺪﻧاﻮﺧ يﻮﺳ زا لﻮﺒﻗ روﺪﺻ ﻪﻧﺎﻌﻃﺎﻗ ﺎﻣا ﺪﻨﻨﻛ

. ﭘ ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﺳاﻮﺧداد ﻪﺑ ﺦﺳﺎ

ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺎﻬﻨﺗ ،ﺢﻳاﻮﻟ لدﺎﺒﺗ )

ةدارا ﻪﻧ ( ﺖﺳا هﺪﻧاﻮﺧ

؛ ﻪﻛ ﻲﻤﻜﺣ زا نﺪﻧﺎﻣ نﺎﻣا رد ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ

ردﺎﺻ وا عﺎﻓد نوﺪﺑ دﻮﺷ

. ﻲﻘﻠﺗ بﺎﺠﻳا ار نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﺳاﻮﺧداد ﺮﮔا ﻲﺘﺣ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻨﻛ

ﻢﻴ ،

دراﺪﻧ يرﺎﻴﺘﺧا بﺎﺠﻳا ﻦﻳا لﻮﺒﻗ رد هﺪﻧاﻮﺧ .

ﻮﺒﺠﻣ ،نﻮﻧﺎﻗ ﻢﻜﺣ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﺳا ر

ﺪﻫد ﺦﺳﺎﭘ نﺎﻫاﻮﺧ .

ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ ار لﻮﺒﻗ ﻪﺑ بﺎﺠﻳا ﺐﻃﺎﺨﻣ رﺎﺒﺟا ،يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ناراﺪﻓﺮﻃ ﺎﻣا

ﻲﻤﻧ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﺪﻨﻧاد

. ﻴﻌﻗاو ﺮﮕﻳد يﺎﻫدادراﺮﻗ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖ ﻪﺑ رﻮﺒﺠﻣ ﺐﻃﺎﺨﻣ ﺰﻴﻧ

ﺖﺳا بﺎﺠﻳا شﺮﻳﺬﭘ

1. ﻲﻨﻤﺿ لﻮﺒﻗ ،نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﺳاﻮﺧداد ﻪﺑ هﺪﻧاﻮﺧ ﺦﺳﺎﭘ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ بﺎﺠﻳا

ﺖﺳا

، دراد ار بﺎﺠﻳا ﺎﺑ ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ و ﻲﻟاﻮﺗ ﻪﻠﻤﺟ زا لﻮﺒﻗ ﻂﻳاﺮﺷ مﺎﻤﺗ هﺪﻧاﻮﺧ ﺦﺳﺎﭘ ﻪﻛاﺮﭼ .

ﻲﻟاﻮﺗ

ﻢﻳﺪﻘﺗ ﺪﻋﻮﻣ زا جرﺎﺧ رد ﺮﮔا نﻮﭼ ،دراد ﻮﺷ

د ﻲﺑ ، ﺮﺛا

؛ﺖﺳا

،ﺖﺳا ﻖﺒﻄﻨﻣ بﺎﺠﻳا ﺎﺑ اﺮﻳز

ﺎﻬﻨﺗ

ﻲﻣ ﺪﻫاﻮﺨﺑ هﺪﻧاﻮﺧ ﺮﮔا ؛ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻫاﻮﺧ يﺎﻫﺎﻋدا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﺪﻧاﻮﺗ هوﻼﻋ

ﻫاﻮﺧ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ﺮﺑ ،نﺎ

حﺮﻄﻣ يﺪﻳﺪﺟ يﺎﻋدا دﻮﺧ ﻨﻛ

ﺪ ﻲﻣ جرﺎﺧ لﻮﺒﻗ بﻮﭼرﺎﭼ زا ﺮﮕﻳد ، ﻢﻳﺪﻘﺗ ﻖﻳﺮﻃ زا ﺪﻳﺎﺑ و دﻮﺷ

ماﺪﻗا ﻞﺑﺎﻘﺗ ﺖﺳاﻮﺧداد ﻨﻛ

ﺪ

.(

ﻲﻤﻧ نﺎﻨﭽﻤﻫ ،ضﺮﻓ ﻚﻳ رد لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺎﻋدا ار ﻲﺳرداد رد لﻮﺒﻗ و بﺎﺠﻳا قﺎﺒﻄﻧا ناﻮﺗ

ﺮﻛ د ؛

ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ دورو نوﺪﺑ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ رد ﻋد

ﻮ ا ﻲﻣ ﻲﻠﻜﺷ تاداﺮﻳا حﺮﻃ ﻪﺑ ماﺪﻗا ، ﺪﻨﻛ

. رد

هﺎﮔداد ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺎﻳ نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﻤﺳ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻛ ﻲﺿﺮﻓ ﺳر

ﻴ ﮔﺪ ﻲ هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻤﻧ ار دﺮﻳﺬﭘ ) ةدﺎﻣ 84

ق . آ . مد ( دراﺪﻧ نﺎﻫاﻮﺧ بﺎﺠﻳا ياﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ﻲﻗﺎﺒﻄﻧا هﺪﻧاﻮﺧ يﺎﻋدا لﻮﺒﻗ ، .

ياﺮﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ

ﺖﺳا حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ داﺮﻳا ﻦﻳا ﻊﻓد :

ﻲﻧﺎﻣز ﺎﺗ دراو هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻛ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ،هﺪﺸﻧ يﻮﻫﺎﻣ عﺎﻓد

ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺪﻘﻌﻨﻣ .

در و هﺎﮔداد ﻂﺳﻮﺗ داﺮﻳا شﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ رد ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻮﻋد

ا ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ،

ﻦﻴﻓﺮﻃ نﺎﻴﻣ راﺮﻗﺮﺑ

ﻲﻤﻧ ﻮﺷ د . ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ هﺎﮔداد ﻲﮔﺪﻴﺳر زا ﺲﭘ داﺮﻳا

عﺎﻓد ﻪﺑ هﺪﻧاﻮﺧ دورو ﺎﺑ ،

بﺎﺠﻳا ﻪﺑ ﻖﺤﻠﻣ لﻮﺒﻗ ،يﻮﻫﺎﻣ ﻲﻣ

ﻮﺷ د . ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ قﻮﻘﺣ رد ﻢﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻳاﻮﻋد ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ

روﺪﺻ ﻊﻃﺎﻗ يﺎﻫراﺮﻗ ﻮﻋد

ا در ﻮﺷ د دراﺪﻧ نﺎﻣز روﺮﻣ ﻊﻄﻗ رد يﺮﺛا ، .

ار داﺮﻳا ﻦﻳا لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻳا ﺎﻣا

1 .

،لﻮﺒﻗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﺎﺠﻳا ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ماﺰﻟا ياﺮﺑ ﻲﻣ يرﺎﻴﺴﺑ ﻖﻳدﺎﺼﻣ

ﺖﻓﺎﻳ ناﻮﺗ : نﺎﻣزﺎﺳ و ﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻪﺋارا يﺎﻫ

تﺎﻣﺪﺧ ةﺪﻨﻨﻛ

ﻂﻳاﺮﺷ ﺪﺟاو صﺎﺨﺷا ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ ﺔﺋارا ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﺘﺴﻫ

ﺪﻨ . ﻲﻤﻧ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺪﻨﻨﻜﻧ لﻮﺒﻗ ار ﻲﺻﺎﺨﺷا ﻦﻴﻨﭼ بﺎﺠﻳا ﺪﻨﻧاﻮﺗ

.

هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ لوا نﻮﻧﺎﻗ ،ﻦﻳا 1948

) ةدﺎﻣ 54 ( ﺮﺟﺄﺘﺴﻣ بﺎﺠﻳا در زا ار ناﺮﺟﻮﻣ ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪﺑ

ﻊﻨﻣ ناﺪﻧزﺮﻓ داﺪﻌﺗ ﻞﻴﻟد ﺮﻛ

هد

ﺖﺳا . ﺪﻨﺑ 3 ةدﺎﻣ 3 - 225 و ﺲﻨﺟ ،داﮋﻧ نﻮﭼ ﻲﻠﻳﻻد ﻪﺑ ار ماﺪﺨﺘﺳا يﺎﺿﺎﻘﺗ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻳﺎﻣﺮﻓرﺎﻛ ياﺮﺑ ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻲﻣﻮﻤﻋ تازﺎﺠﻣ نﻮﻧﺎﻗ

ﻲﻣ در هﺮﻴﻏ ﻦﻴﻴﻌﺗ تازﺎﺠﻣ ،ﺪﻨﻨﻛ ﺮﻛ

ﺖﺳا هد Terré,2005:139) .(

ةدﺎﻣ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ ناﺮﻳا قﻮﻘﺣ رد 31

،ﺖﻟﺎﻛو نﻮﻧﺎﻗ

ﻮﺼﻣ ب 25 / 11 / 1215 هﺪﻧوﺮﭘ مﺎﻤﺗ ﺎﺗ ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ مﺰﻠﻣ ار يﺮﺘﺴﮔداد يﻼﻛو ﻲﻣ عﺎﺟرا نﺎﻧآ ﻪﺑ ﻪﻛ ار ﻲﻳﺎﻫ

ﺪﻨﻨﻛ لﻮﺒﻗ ،دﻮﺷ .

هدﺎﻣ ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ :

» ﻟﺎﻛو ﺪﻳﺎﺑ ءﻼﻛو ﻪﻛ ار ﻲﺋاﺰﺟ و ﻲﻗﻮﻘﺣ ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ﺖ

ﻲﻣ عﺎﺟرا ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ تﺎﻣﺎﻈﻧ و ﻦﻴﻧاﻮﻗ دوﺪﺣ رد لﻮﺒﻗ ،دﻮﺷ

ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ

«.

(8)

، هرود 48 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1397

ﻄﺑار دﺎﺠﻳا نﺎﻣز ﻪﻛ دراد ﺔ

ﺖﻴﻫﺎﻣ ﻪﺑ هﺎﮔداد دورو زا ﺪﻌﺑ ﻪﺑ ار ﻲﺳرداد ﻮﻋد

ا ﻲﻣ لﻮﻛﻮﻣ ،ﺪﻨﻛ

ﻖﺤﻠﻣ بﺎﺠﻳا ﻪﺑ لﻮﺒﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻣز ﻦﻳا رد ﻪﻛاﺮﭼ ﻲﻣ

دﻮﺷ ﺮﻣ دﻮﺟو و ﻲﻣ ﺪﻳﺪﭘ ﺪﻘﻋ ﺐﻛ

ﺪﻳآ .

ﻖﻠﻌﻣ عﻮﻗو ﺎﺑ و ﺖﺳا ﻲﻳاﺮﻘﻬﻗ ﺮﺛا ياراد ﻖﻠﻌﻣ ﺪﻘﻋ ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد ﻪﭼﺮﮔ اﺪﺘﺑا زا ﺪﻘﻋ ،ﻪﻴﻠﻋ

ﻲﻣ رﺎﺒﺘﻋا ﻳ ﺪﺑﺎ ) دﺎﻣ ة 1179 ق . ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻖﺑﺎﺳ م (

رد ، صﻮﺼﺧ ﻞﺑﺎﻗ لﻮﺒﻗ ﻲﻳاﺮﻘﻬﻗ ﺮﺛا ،ﺪﻘﻋ ﻞﻴﻜﺸﺗ

ﺪﻴﻗ ﻦﻴﻤﻫ ﺎﺑ و ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺪﻴﻗ ﻦﻴﻨﭼ بﺎﺠﻳا دﺎﻔﻣ ﻪﻜﻧآ ﺮﮕﻣ ،ﺖﺴﻴﻧ رﻮﺼﺗ شﺮﻳﺬﭘ درﻮﻣ ﺰﻴﻧ

دﺮﻴﮔ راﺮﻗ بﺎﺠﻳا ﺐﻃﺎﺨﻣ

؛ ﻪﻛ يﺮﻣا ﻪﺑ ﭻﻴﻫ ﻪﺟو ﺖﺴﻴﻧ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﻲﺳراد دادراﺮﻗ رد .

2 . 3 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا رد سرداد هﺎﮕﻳﺎﺟ

فﺮﻃ ،هﺪﻧاﻮﺧ و نﺎﻫاﻮﺧ ،يدادراﺮﻗ هﺎﮔﺪﻳد زا بﻮﺴﺤﻣ دادراﺮﻗ يﺎﻫ

ﻲﻣ ﻮﺷ ﺪﻧ ﻪﺑ ﺎﻣا ، ﻲﻣ ﻲﺘﺨﺳ -

اﺪﻤﻠﻗ دادراﺮﻗ مﻮﺳ فﺮﻃ ار سرداد ناﻮﺗ د

ﺮﻛ د . سرداد ﺖﻴﻓﺮﻃ زا يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﻀﻌﺑ

عﺎﻓد دادراﺮﻗ رد ﺮﻛ

هد ﺪﻧا . زا ﻲﻜﻳ ،يأر روﺪﺻ و ﺖﻣﻮﺼﺧ ﻞﺼﻓ ﻪﺑ ﻲﺿﺎﻗ ﺪﻬﻌﺗ ،نﺎﻧآ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ

ﺖﺳا دادراﺮﻗ ﻦﻳا رﺎﺛآ .

ار ﺮﻈﻧ ﻦﻳا ،ﻪﻳاﻮﻓ و ﻮﻧﺮﻛ ﺎﻣا ﻲﻤﻧ

ﺪﻧﺮﻳﺬﭘ ﻪﺑ ﻲﺿﺎﻗ ﺪﻬﻌﺗ ،نﺎﻧآ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ،

ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻚﻳ ﺎﻬﻨﺗ ،يأر روﺪﺻ .

سرداد سﺎﺳاﺮﺑ ماﺪﻗا ،هداد وا ﻪﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ ﻲﺘﻤﺳ

ﻲﻣ يأر روﺪﺻ ﻪﺑ ﻤﺳ ﻪﻛ رواد فﻼﺧﺮﺑ ،ﺪﻨﻛ

ﻲﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻖﻓاﻮﺗ زا ار دﻮﺧ ﺖ دﺮﻴﮔ

، رد سرداد

ﻞﻜﺷ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ نآ ةرادا ﺪﻧور رد ﺎﻬﻨﺗ ،دراﺪﻧ ﻲﺸﻘﻧ نآ لاوز و ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يﺮﻴﮔ .

دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ

ﻪﺑ ،ﻲﺳرداد يدادراﺮﻗ ﺔﻄﺑار ،ناﺪﻗﻮﻘﺣ ود ﻦﻳا ﻨﻋ

ﻪﻄﺑار ناﻮ ﺎﻬﻨﺗ ،ﻲﺻﻮﺼﺧ قﻮﻘﺣ ﺲﻨﺟ زا يا

ﻦﻴﻓﺮﻃ نﺎﻴﻣ ﻮﻋد

ا ﺖﺳا راﺮﻗﺮﺑ

.(

،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ

ﻞﻤﻋ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ -

ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﺿﺎﻗ ﺖﻟﺎﺧد 1

ﻮﻋد ا و

ﻪﺑ ار ﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا ﻪﺑ وا ماﺰﻟا

،ﻖﺣ قﺎﻘﺣا زا فﺎﻜﻨﺘﺳا يﺮﻔﻴﻛ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺪﻴﻗ ﭘ رد

ﻲ دراد .

دراﺮﻗ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﺿﺎﻗ ياﺮﺑ ﻲﺳرداد دا ﻮﻋد

ا ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ﻲﺗاﺪﻬﻌﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﻛ

ﻪﺑ ﻫ ﻴ ﭻ ﻪﺟو ﻲﺘﻫﺎﺒﺷ

نﺎﻴﻨﺑدﺮﻓ قﻮﻘﺣ ﺎﺑ دراﺪﻧ 2

. ،ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻦﻳا يﺎﻔﻳا رد ﻲﺿﺎﻗ و ﺖﺳا ﺖﻟود تاﺪﻬﻌﺗ ﻦﻳا ﻪﻟﺪﻬﻌﺘﻣ

ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ﻒﻳﺎﻇو ﻲﻣ ﺎﺟ

دروآ . ﺰﻴﻧ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻦﻳا ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺄﺸﻨﻣ

ًاﺮﺼﺤﻨﻣ ﺖﺳا نﻮﻧﺎﻗ .

ﺖﻗد

ﺖﻧﺎﻤﺿ رد

،ﻲﺳرداد ةرادا رد ﻲﺿﺎﻗ تاﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا ﻪﺑ

ﺑﻮﺧ ﻲ ﻦﺷور ار تاﺪﻬﻌﺗ ﻦﻳا ﺖﻴﻫﺎﻣ

ﻲﻣ دزﺎﺳ . ﺖﺳا ﻲﻣﺎﻈﺘﻧا ،ﻲﺳرداد ةرادا ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﺿﺎﻗ تاﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ .

،ﻊﻗاو رد

ًﻻﻮﺻا ،يدادراﺮﻗ تاﺪﻬﻌﺗ ﺾﻘﻧ ؛ﺖﺳا يدادراﺮﻗ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﻲﻀﺘﻘﻣ ،يدادراﺮﻗ تاﺪﻬﻌﺗ يدادراﺮﻗﺮﻴﻏ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺪﻗﺎﻓ ﺖﺳا

3.

1. acte-condition

2. droits subjectifs

3 . نآ كﺮﺗ ﻪﻛ قﺎﻔﻧا ﻪﺑ جوز ﺪﻬﻌﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﻔﻴﻛ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ،يدادراﺮﻗ تاﺪﻬﻌﺗ يدراﻮﻣ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪﺘﺒﻟا

ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ مﺮﺟ نﻮﻧﺎﻗ ﻂﺳﻮﺗ )

ةدﺎﻣ 53 بﻮﺼﻣ ،هداﻮﻧﺎﺧ ﺖﻳﺎﻤﺣ نﻮﻧﺎﻗ 1

/ 12 / 1391 .(

هوﻼﻋ ﺮﺑ تاﺪﻬﻌﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ،ﻦﻳا

ﺘﻧا ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ياراد ،يدادراﺮﻗ دﻮﺧ ﻞﻛﻮﻣ قﻮﻘﺣ زا عﺎﻓد رد يﺮﺘﺴﮔداد ﻞﻴﻛو تاﺪﻬﻌﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣﺎﻈ

. ﻲﻟﺎﺣرد ﻦﻳا رد ﻪﻛ

(9)

85

2 . 4 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا نﺎﻣز

رد صﻮﺼﺧ ﻞﻜﺷ نﺎﻣز ﺖﺳا حﺮﻃ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻳﺮﻈﻧ ود ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار يﺮﻴﮔ

. ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺐﻟﺎﻏ ﺮﻈﻧ

و ﺖﺳاﻮﻋد أﺪﺒﻣ ،ﺖﺳاﻮﺧداد ﻢﻳﺪﻘﺗ ﺲﭘ

و زﺎﻏآ ﻲﺳرداد نآ زا ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار

راﺮﻗﺮﺑ

ﻲﻣ ﻮﺷ د

1. دﺎﻗ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻲﺗﺪﻣ ﺎﺗ نﺎﻫاﻮﺧ ،ﺖﺳاﻮﺧداد ﻢﻳﺪﻘﺗ زا ﺲﭘ ﺎﻣا ﺖﻟﺎﺧد نوﺪﺑ ﺖﺳا ر

ﺪﻳﺎﻤﻧ دﺮﺘﺴﻣ ار دﻮﺧ ياﻮﻋد ،هﺪﻧاﻮﺧ .

ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﺐﺒﺳ دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا نﺎﻣز ،نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﺧﺮﺑ ،

ﻲﻧﺎﻣز ار ﻲﺳرداد ﻲﻣ

ﺪﻨﻧاد ﻪﺑ ﺖﺴﻴﻧ ردﺎﻗ نآ زا ﺲﭘ نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ

ﺖﺳاﻮﺧداد ﻪﺒﻧﺎﺠﻜﻳ ترﻮﺻ

دﺮﺘﺴﻣ ار دﻮﺧ ﻨﻛ

ﺪ .

ﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا ةﻮﺤﻧ ﻪﻛ ﺪﻧراد دﺎﻘﺘﻋا ،ﺖﺴﺨﻧ ﺔﻳﺮﻈﻧ راﺪﻓﺮﻃ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ قﺎﺒﻄﻧا ﻞﺑﺎﻗ ،ﻲﺳرداد دادرا

ﺖﺳا ﻦﻴﺒﺋﺎﻏ دادراﺮﻗ ﺎﺑ

؛ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﻪﻛ توﺎﻔﺗ ﻦﻳا ﺎﺑ ﺬﭘ

ﻳ ﻪﺘﻓﺮ هﺪﺷ رد ﺔﻨﻴﻣز ،ﻦﻴﺒﺋﺎﻏ دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا نﺎﻣز

لﺎﺳرا ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺖﺳا 2

، ﻟﺎﺣرد ﻲ ﻪﻛ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،ﻪﻄﺑار ﻦﻳا رد ﻢﻛﺎﺣ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد

3لﻮﺻو ﻣز ،ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار زﺎﻏآ نﺎﻣز ﻪﻛاﺮﭼ ،ﺖﺳا ﺖﺳا هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد غﻼﺑا نﺎ

.(

ﺪﻨﺑ زا ،يﻮﺴﻧاﺮﻓ نﺎﻧاﺪﻗﻮﻘﺣ ﻲﻀﻌﺑ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد 2

ةدﺎﻣ 395 ق . آ . د . م . نﺎﻣز ﻦﻴﻴﻌﺗ ياﺮﺑ ف

ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ دﺎﻘﻌﻧا ﺪﻨﻨﻛ

. ﺎﺗ ،ﺪﻨﺑ ﻦﻳا ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻲﻧﺎﻣز

داﺮﻳا ﺎﻳ يﻮﻫﺎﻣ عﺎﻓد هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﻛ

ﻧ حﺮﻄﻣ ﻲﻠﻜﺷ ﺮﻜ

ﺮﺘﺳا ،ﺖﺳا هد داد

ﻮﻋد ا ﺖﺴﻴﻧ هﺪﻧاﻮﺧ ﺖﻳﺎﺿر ﻪﺑ طﻮﻨﻣ نﺎﻫاﻮﺧ ﻂﺳﻮﺗ .

ﺑﺎﻨﺑ هﺪﻧاﻮﺧ تﺎﻴﻋﺎﻓد حﺮﻃ زا ﺶﻴﭘ ،ﻦﻳاﺮ يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ رد ﻪﻛ

ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ لﻮﺒﻗ

ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ﻲﻣ نﺎﻫاﻮﺧ ، دﻮﺧ بﺎﺠﻳا ﺪﻧاﻮﺗ

ار ﺮﺑ ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يراﺮﻗﺮﺑ يا دﺮﺘﺴﻣ

ﻨﻛ ﺪ .

دادﺮﺘﺳا ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻮﻋد

ا ﺑ ار هﺪﻧاﻮﺧ عﺎﻓد زا ﺶﻴﭘ ﻲﻘﻠﺗ بﺎﺠﻳا زا عﻮﺟر ﺪﻳﺎ

ﺮﻛ د ،دادراﺮﻗ ﺦﺴﻓ ﻪﻧ و

ﻪﺑ ﻊﺒﺗ دادﺮﺘﺳا ﻮﻋد ا هﺪﻧاﻮﺧ عﺎﻓد زا ﺲﭘ )

رد ﻪﻜﻧﺎﻨﭼ ،هﺎﮔداد ﺰﻳﻮﺠﺗ ﺎﻳ هﺪﻧاﻮﺧ ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﺎﺑ لﺎﺣ

ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻣادا (

ﻲﻘﻠﺗ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﺦﺴﻓ ، ﻲﻣ

ﻮﺷ د .

لﺎﺜﻣ ﻲﻤﻧ و ﺖﺳا ﻖﻘﺤﻣ يدادراﺮﻗ ضﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا دادراﺮﻗ نﺎﻛرا ،ﺎﻫ ﺖﺷاد ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺔﻄﺑار يدادراﺮﻗ ﺖﻴﻫﺎﻣ رد يﺪﻳدﺮﺗ ناﻮﺗ

. ﺎﻣا

ﭻﻴﻫ ،سرداد هﺎﮕﻳﺎﺟ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻳ

ﺮﻗ ضﻮﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا دادراﺮﻗ نﺎﻛرا زا ﻚ ﺖﺴﻴﻧ ﻖﻘﺤﺗ و رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ،يدادرا

.

1 . هرﺎﺷا لﺎﻤﺟا ﻪﺑ ﺖﺳا مزﻻ ﻮﺷ

ﻮﻋد ﺔﻣﺎﻗا ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ رد ﻪﻛ د ا

ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد غﻼﺑا زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺒﻛﺮﻣ ﻞﻤﻋ

ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ هﺎﮔداد ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد غﻼﺑا ﻲﻫاﻮﮔ ﻢﻳﺪﻘﺗ و نﺎﻫاﻮﺧ ﻞﻴﻛو دﻮﺷ

. زا ﺲﭘ ﻪﻜﻨﻳا نوﺪﺑ ،ﺖﺳاﻮﺧداد غﻼﺑا فﺮﺻ ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

نآ ﺖﺒﺛ ﺎﺠﻧآ رد و ﻢﻳﺪﻘﺗ هﺎﮔداد ﺮﺘﻓد ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد ،ﻦﻴﻌﻣ ﺖﻠﻬﻣ رد ﻮﺷ

ﺖﺳا ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺮﺛا ﺪﻗﺎﻓ ،د .

نﺎﻣز ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﻲﻳﺎﻀﻗ ﺔﻳور

ﻮﻋد ﺔﻣﺎﻗا ا ﺖﺳا ﺖﺘﺸﺘﻣ .

ارآ ﻲﺧﺮﺑ ء ﻮﻋد ﺔﻣﺎﻗا نﺎﻣز ار ﺖﺳاﻮﺧداد ﺖﺒﺛ نﺎﻣز ا

ﻪﺘﺴﻧاد ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺪﻧا غﻼﺑا نﺎﻣز ،ﻲﺧﺮﺑ رد ﻪﻛ

ﻋد ﺔﻣﺎﻗا نﺎﻣز هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد ﻮ

ا ﺖﺒﺛ ﺮﺑ ﻖﻠﻌﻣ ،هﺪﻧاﻮﺧ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧداد غﻼﺑا نﺪﺷ ﻊﻗاو ﺮﺛﺆﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ،هﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ

هﺎﮔداد ﺮﺘﻓد رد ﺖﺳاﻮﺧداد هﺪﺷ ﻲﻘﻠﺗ

ﺖﺳا . ﺮﻴﺧا ﺔﻳﺮﻈﻧ رد ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﻳاﺮﻘﻬﻗ ﺮﺛا ،ﺖﺳاﻮﺧداد ﺖﺒﺛ ياﺮﺑ ،

دﻮﺷ .

2. théorie de l’émission 3. théorie réception

(10)

، هرود 48 ، ةرﺎﻤﺷ 1

، رﺎﻬﺑ 1397

3 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ رﺎﺛآ

ناﻮﻨﻋ ،يدادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﻲﻣ

ﻨﻛ ﺪﻨ رد ﻲﺘﺣ ﻪﻛ ﺖﻴﻫﺎﻣ ندﻮﺑ يدادراﺮﻗ شﺮﻳﺬﭘ ترﻮﺻ

ﻪﺑ دورو ﻮﻋد ا ﺔﻣﺎﻗا رﺎﺛآ ، ﻮﻋد

ا ﻲﮔﺪﻴﺳر ةﻮﺤﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ، هﺎﮔداد

ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻦﻴﻴﻌﺗ و يﻮﻋد

ﻂﺳﻮﺗ ،

ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ نﻮﻧﺎﻗ دﻮﺷ

. ﻒﻴﻠﻜﺗ ﻖﻳدﺎﺼﻣ زا ﻲﺳرداد رﺎﺛآ ،ﺮﮕﻳد ﺮﻴﺒﻌﺗ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﻧ و ﺖﺳا 1

)2 Cornu

et Foyer,1996:434

.(

دراو دﻮﺧ ةدارا ﻪﺑ نﺎﻫاﻮﺧ ﻮﻋد

ا ﻲﻣ دﻮﺷ وا ةدارا ﺎﻣا ، رد

ﺢﻳاﻮﻟ لدﺎﺒﺗ ﺖﻠﻬﻣ

ﻲﺳرداد ﺔﻨﻳﺰﻫ ﺖﺧادﺮﭘ ﺎﻳ ﺖﺳا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﺑ

. دﻮﺧ ةدارا ﻪﺑ ﺰﻴﻧ هﺪﻧاﻮﺧ ﻮﻋد ﻪﺑ

ا ﻲﻣ ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻣا ،ﺪﻫد

دراﺪﻧ ﻲﻠﻜﺷ تاداﺮﻳا ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺖﻠﻬﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد يﺮﻴﺛﺄﺗ وا ةدارا .

ﺔﻳﺮﻈﻧ ناراﺪﻓﺮﻃ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد

هدﺮﻛ ناﻮﻨﻋ يدادراﺮﻗ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻧا

ﺮﺼﺤﻨﻣ و ﺖﺳا هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻫدادراﺮﻗ

ﺖﺴﻴﻧ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﻪﺑ .

رﺎﺑ ﺎﻫدادراﺮﻗ ﺮﺑ ار ﻲﻔﻴﻠﻜﺗ رﺎﺛآ زا ﻲﺧﺮﺑ راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ،ﻮﺳ ﻚﻳ زا ﺮﻛ

هد

ﺖﺳا . مﺰﻠﻣ ار رﺎﻜﺒﻠﻃ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺮﻛ

هد ار ﻦﻳد ﺖﺧادﺮﭘ ،ﻪﻳدﺄﺗ ﺮﻴﺧﺄﺗ ترﺎﺴﺧ ﺖﻓﺎﻳرد ياﺮﺑ ﺎﺗ

ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ رﺎﻜﻫﺪﺑ زا ًﺎﻤﺳر ﻨﻛ

ﺪ .

،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا نﻮﻧﺎﻗ

ﺤﻧ ﻪﺑ ار ﺎﻫدادراﺮﻗ ﻲﺧﺮﺑ ياﺮﺟا ةﻮ ﻲﻠﻛ رﻮﻃ

ﻪﺘﻓﺮﮔ دﻮﺧ رﺎﻴﺘﺧا رد ﺖﺳا

. ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ مﺎﻜﺣا ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ

، ار حﺎﻜﻧ ﺪﻘﻋ ﺎﻳ رﺎﻛ دادراﺮﻗ ياﺮﺟا ةﻮﺤﻧ

ﺰﻴﻧ ﻪﺑ ﺖﻗد ﺺﺨﺸﻣ و دوﺪﺤﻣ ﺮﻛ

هد ﺖﺳا . ﻲﻣ دادراﺮﻗ دراو دازآ ةدارا ﺎﺑ ﻦﻴﺟوز ﺎﻣا ،ﺪﻧﻮﺷ

رد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ تارﺮﻘﻣ ﺔﻨﻴﻣز

ﻮﻛ ﻲﺘﺳﺮﭘﺮﺳ و ﻦﻴﻜﻤﺗ و قﺎﻔﻧا ﻞﻴﻤﺤﺗ نﺎﻧآ ﺮﺑ نﺎﻛد

ﻲﻣ ﻮﺷ د . ﻦﻳا رد

دارا ﻪﻛ ﻢﻴﻬﺟاﻮﻣ ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻚﻳ ﺎﺑ دراﻮﻣ ﻲﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻦﻴﻓﺮﻃ ة

ﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﺮ ﺑ دورو ﻪ ،دﺮﻴﮔ ﻖﻠﻌﺗ نآ

ﻲﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ نﻮﻧﺎﻗ ار ﺪﻘﻋ رﺎﺛآ ﺎﻣا ﺪﻨﻛ

. ﻪﺑ ﻲﻤﻧ راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ،لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ رﺎﺛآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧاﻮﺗ

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫدادراﺮﻗ تﺎﻌﺒﺗ

ﻲﻤﻬﻣ دراد ﻲﺑ ، ﻔﺗ ﺪﺷﺎﺑ توﺎ .

دادراﺮﻗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺛآ

ﺖﺴﻴﻧ ﺮﮕﻳد يﺎﻫدادراﺮﻗ زا ﺮﺘﻤﻛ ،ﻲﺳرداد .

ﻤﻫ ﻪﺑ ﻴ ﻦ ﺐﺒﺳ ﻲﭘ رد راﺬﮕﻧﻮﻧﺎﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻴﺒﻃ ،

ﺪﺷﺎﺑ نآ رﺎﺛآ ﻲﻫﺪﻧﺎﻣﺎﺳ .

هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻲﺑ هﺮﺴﻜﻳ ،ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ رﺎﺛآ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻦﻴﻓﺮﻃ ةدارا ،ﺐﺗاﺮﻣ ﻦﻳا ﺖﺴﻴﻧ ﺮﺛا

. رد

ﻲﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

ﺿﺎﻗ ﻪﺑ ﻲ ا ﻪﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻫد رﺎﻴﺘﺧ ﻲﺿﺮﻣ ﻢﻜﺣ ناﻮﻨﻋ

ﻦﻴﻓﺮﻄﻟا ﻪﺑ ماﺪﻗا 3

ﺪﻳﺎﻤﻧ يأر روﺪﺻ

) Larguier,2010:93

.(

ﻲﻣ ﺎﻳ ﻲﻠﺤﻣ ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺪﻗﺎﻓ هﺎﮔداد ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ

4ﻲﺗاذ ﺪﻨﻨﻛ ﻖﻓاﻮﺗ .

ﻲﻣ ﻖﻓاﻮﺗ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ هﺎﮔداد ﻢﻜﺣ زا ﻲﻫاﻮﺧﺮﻈﻧﺪﻳﺪﺠﺗ ﻖﺣ ﺐﻠﺳ ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﻨﻛ

ﺪﻨ .

ﻦﻴﻓﺮﻃ ار ﻲﮔﺪﻴﺳر رد ﻲﺿﺎﻗ تارﺎﻴﺘﺧا ةدوﺪﺤﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ

ﻲﻣ ﻨﻛ ﺪﻨ زا ﺶﻴﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يأر روﺪﺻ ،

1. Lasten

2. Pflichten

3. aimable compositeur

4 . رد ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻠﺤﻣ ﺖﻴﺣﻼﺻ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ ،هﺎﮔداد ﺖﻴﺣﻼﺻ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻖﻓاﻮﺗ رد ﻦﻴﻓﺮﻃ رﺎﻴﺘﺧا ،ﻪﺴﻧاﺮﻓ قﻮﻘﺣ

ﻲﻣ ﻲﺗاذ ﺖﻴﺣﻼﺻ ﺪﻗﺎﻓ هﺎﮔداد ﻲﮔﺪﻴﺳر ﺮﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺰﻴﻧ

ﻊﺟﺮﻣ و ﺢﻟﺎﺻ ﻊﺟﺮﻣ ﺖﻴﺣﻼﺻ رد فﻼﺘﺧا ﻪﻜﻧآ ﺮﺑ طوﺮﺸﻣ ؛ﺪﻨﻨﻛ ﻖﻓاﻮﺗ

عﻮﻧ رد فﻼﺘﺧا ،ﻖﻓاﻮﺗ درﻮﻣ ﻮﻋد عﻮﺿﻮﻣ و ﺪﺷﺎﺑ ﻊﺟﺮﻣ ود

ا ﻊﺟﺮﻣ يرﺎﺼﺤﻧا ﺖﻴﺣﻼﺻ رد ﺢﻟﺎﺻ

ﺪﺷﺎﺒﻧ . ﺚﺤﺑ ﺔﻌﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ

ﺗ ر ،ﻲﻠﻴﺼﻔ . ﻲﻫﻮﻜﺷ و ﻲﻤﻳﺮﻛ ك ،هداز

1388 : 47 .

(11)

87

ﻪﺘﺳاﻮﺧ زا ﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﻪﺘﺳاﻮﺧ ﺖﺳا ﻲﺳرداد ةدﺎﻋا دراﻮﻣ زا 1

.(

،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ

ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ رﺎﺛآ ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻦﻴﻓﺮﻃ ةدارا

، دراد ﺮﮕﻳد يﺎﻫدادراﺮﻗ زا يرﺎﻴﺴﺑ زا ﺶﻴﺑ ﻲﺸﻘﻧ .

رداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﺖﻴﻫﺎﻣ يدادراﺮﻗ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺎﻣا ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳد رﺎﺛآ ،دادراﺮﻗ ياﺮﺟا ﺔﻨﻴﻣز رد ﻲﺳ

دراد . زا ﻲﻜﻳ ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﻣ ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ياﺮﺑ ﻪﻛ يرﺎﺛآ ﺖﺳا نآ ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا ،ﺪﺷ ﻞﺋﺎﻗ ناﻮﺗ

) 3 - 1 .(

هوﻼﻋ ﺮﺑ ﻲﻣ ار ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ،ﻦﻳا ﻪﺑ ناﻮﺗ

ﺮﻣا رﺎﺒﺘﻋا ةﺪﻋﺎﻗ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺒﻣ ناﻮﻨﻋ

ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻣﻮﺘﺨﻣ )

3 - 2 .(

ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﻲﺒﺴﻧ ﺮﺛا ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﻲﻳﺎﻀﻗ يارآ ﻲﺒﺴﻧ ﺮﺛا ،

ﺖﺳﺎﻫدادراﺮﻗ )

3 - 3 ( دادراﺮﻗ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﺮﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺪﻋاﻮﻗ و ﺎﻫ

و ﻢﻛﺎﺣ ﻲﻳﺎﻀﻗ يارآ ﺖﺳا

) 3 - 4 .(

رد ﻦﻴﻓﺮﻃ تاﺪﻬﻌﺗ ياﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ،ﺖﻳﺎﻬﻧ رد ،ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار يراﺮﻗﺮﺑ ﺔﺠﻴﺘﻧ

ﻪﺑ ﻞﻜﺷ

ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﺑﺎﻗ يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺖﺳﺎﻫدادراﺮﻗ ﺾﻘﻧ ياﺮﺟا

) 3 - 5 .(

3 . 1 . ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا

ﻳ ﺖﺳا دادراﺮﻗ ﻦﻳا ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا ،ﻲﺳرداد دادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ رﺎﺛآ زا ﻲﻜ .

دﺎﺠﻳا ﺎﺑ مر قﻮﻘﺣ رد ،ﻊﻗاو رد

ﻲﺳرداد عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻬﻌﺗ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ يﻮﻋد عﻮﺿﻮﻣ ﺪﻬﻌﺗ ،ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ﻲﻣ

ﺪﺷ . هدارا نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ

ﻞﻜﺷ ار ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ ﻲﻣ

ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﺑ ﻖﻓاﻮﺗ ﺎﺑ ، ،ﻲﺳرداد داد

ﺐﺒﺳ ﻪﺑ نآ ﻞﻳﺪﺒﺗ و ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ طﻮﻘﺳ

ﻲﻣ ﺪﻳﺪﺟ يﺪﻬﻌﺗ ﺷ

ﻮ د . ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﺎﺑ ﻲﺳرداد ﺔﻄﺑار ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا ،ﺪﻳﺪﺟ قﻮﻘﺣ رد ﺎﻣا

يﺪﺟ يﺎﻫ

ﻪﺟاﻮﻣ ﺪﺷ . ﺪﻳﺎﺷ ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ دادراﺮﻗ ﺔﻳﺮﻈﻧ ﺎﺑ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻞﻴﻟد ﻲﺳرداد

ﺔﻄﺑار ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا فاﺰﮔ رﺎﺛآ ،

ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ .

ﻲﻣ ﻢﻫﺪﺠﻫ نﺮﻗ رد ﻪﻴﺗﻮﭘ ﻳﻮﮔ

ﺪ :

» مر قﻮﻘﺣ لﻮﺻا ...

ﺎﻣ نﺎﻴﻣ رد ﺮﮕﻳد

دراﺪﻧ ﻲﻳﺎﺟ «

) Pothier,1883:289

.(

ﺔﻣﺎﻗا ياﺮﺑ ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ مﺪﻋ ﺎﻣا ﻮﻋد

ا ،نرﺪﻣ قﻮﻘﺣ رد ﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ

ي ﺮﺛا ﻦﻳا ﻞﻣﺎﻛ ﻮﺤﻣ

ﺖﺴﻴﻧ . ﻲﻣ نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻪﻧﺎﺸﻧ ناﻮﺗ

هﺪﻫﺎﺸﻣ نرﺪﻣ ﻲﺳرداد ﻦﻴﻳآ تارﺮﻘﻣ رد ار ﻲﻠﻳﺪﺒﺗ ﺮﺛا زا ﻲﻳﺎﻫ

ﺮﻛ د . ﻞﻳﺪﺒﺗ ،مر قﻮﻘﺣ رد ،ﻲﺳرداد ﻲﻗﻮﻘﺣ ﺔﻄﺑار ﻪﺑ ﻪﻳﺎﭘ ﺪﻬﻌﺗ

ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻣ ﺎﺗ ﺪﺷ ﺲﭘ ﺔﻣﺎﻗا زا

ﻮﻋد ا

ﻂﻗﺎﺳ ﻖﺣ ﺐﺣﺎﺻ تﻮﻓ ﺎﺑ ًﻻﻮﺻا ﻪﻛ ﻲﻗﻮﻘﺣ ،

ﻲﻣ ﻮﺷ د ، ﺲﭘ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﺛرو ﻪﺑ تﻮﻓ زا ﻮﺷ

د .

هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺔﻣﺎﻗا زا ﺪﻌﺑ ﻲﺼﺨﺷ قﻮﻘﺣ لﺎﻘﺘﻧا نﺎﻜﻣا مر قﻮﻘﺣ رد ،صﺎﺧ دراﻮﻣ رد ﻦﻳا ﻮﻋد

ا ﻪﺑ ،

ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺚﻟﺎﺛ صﺎﺨﺷا

) Walter,1841:40

.(

ﻲﺼﺨﺷ قﻮﻘﺣ ﺰﻴﻧ نرﺪﻣ قﻮﻘﺣ رد رد

ﺗرﻮﺻ ﻲ ﻪﻛ ﺔﻣﺎﻗا زا ﺪﻌﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﻟﺎﻣ يازا ﻪﺑﺎﻣ ﻮﻋد

ا ﻲﻣ ثرا ﻪﺑ ﺪﺳر

. ﻪﻜﻨﻳا ﺎﺑ ،ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ

ﻲﻤﻧ ثرا ﻪﺑ قﺎﻔﻧا ﺮﺑ ﻖﺣ ﺮﻫ ،ﺪﺳر

ﺔﻣﺎﻗا نآ ﺔﺒﻟﺎﻄﻣ ياﺮﺑ تﻮﻓ زا ﺶﻴﭘ قﺎﻔﻧا ِﻖﺤﺘﺴﻣ ِﺺﺨﺷ هﺎﮔ

ﻮﻋد ا ﺮﻛ هد يدﺎﻋ ﻲﺒﻠﻃ ﻪﺑ قﺎﻔﻧا ﺮﺑ ﻖﺣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ

ﻲﻣ دﻮﺷ ﺖﺳد زا ار دﻮﺧ ﻲﺼﺨﺷ ﺖﻴﻫﺎﻣ و

ﻲﻣ ﺪﻫد

)

،نﺎﻳزﻮﺗﺎﻛ 1378 : 377

.(

1. ultra ou extra petita