معاونت پژوهش و فناوری

(1)

أ

یروانف و شهوژپ تنواعم

یتاقیقحت حرط ییاهن شرازگ

ناکما یجنس

هدافتسا زا

یژرنا یشبات

دیشروخ اب

هدافتسا زا

شجنس زا

رود و

متیروگلا SEBAL

( هعلاطم یدروم

ناتسرهش

هلسلس )

:حرط یرجم

رتکد دایص

اکسارس یرغصا دورن

یساولب نامیا

یعیبط یایفارغج هورگ -

یناسنا مولع و تایبدا هدکشناد

ققحم هاگشناد یشهوژپ تنواعم هزوح یلام تیامح و بیوصت اب حرط نیا تسا هدیدرگ ارجا یلیبدرا

1398

(2)

ب

ناکما جنس ی ژرنا زا هدافتسا ی

شبات ی شروخ دی روگلا و رود زا شجنس زا هدافتسا اب متی

sebal

1

دروم هعلاطم(

ی ناتسرهش هلسلس

2)

هديکچ واصت زا هدافتسا ری

اهراوهام ی لدم و ناونع هب رود زا شجنس یاه هلیسو

یا دیفم و نازرا یارب هزادنا

یریگ لاس رد ،یدیشروخ شبات اه

ی خا ری ققحم هجوت دروم نی

ا رد .تسا هتفرگ رارق نی

رادقم شهوژپ

ژرنا ی ینارون شروخ یدی هلیسوب دبات یم نیمز حطسرب هک یجنسرود زا لصاح تاعلاطا

تسدنل هراوهام

گراکب اب و یری

روگلا متی ناتسرهش رد لابس رتشلا

د ، هام ر اه ی وناژ هی م .دش هبساحم ربماون ات نیگنای

شیب دورو هاتوک جوم شبات نیرت ی

رادقم هب 996

و نئوژ هام رد عبرم رتم رب تاو مک

وناژ رد رادقم نیرت هی

م هب نازی 460 هبساحم عبرم رتم رب تاو دش

مه . نچ نی شیب نیرت هزادنا یامرگ صلاخ هک ی مز حطس هب نی

،تسا هدیسر اتپس هام رد

م رب هزادنا هب 602

مک و عبرم رتم رب تاو وناژ هب طوبرم رادقم نیرت

هی اب 261 تاو

اتن .تسا هدوب عبرم رتم رب جی

ا زا لصاح نی

ب هعلاطم رگنای نآ ا شیب هک تس رد صلاخ شبات دصرد نیرت

هتسد رد ربماتپس 800

- 600 رادقم اب عبرم رتم رب تاو 86

/ 69 وناژ رد و دصرد هی

هتسد رد 600

- 400 تاو

رادقم اب عبرمرتم رب 12

/ 60 ساسح هنماد هب هجوت اب .تسا هدوب دصرد تی

اهلولس ی ئاتلووتف کی شبات هب و

هزادنا رد هدش هبساحم صلاخ شبات

،هلسلس ناتسرهش م

ی ناوت هک دومن لیلحت رادقم

شروخ شبات یدی

رد

هلسلس ناتسرهش ،

ناکما ارب مزلا ی ارجا ی حرط اه ی یریگراکب شبات

شروخ یدی اراد ار تس .

ناگژاو ديلک :

ژرنا ی شبات ی شروخ

،دی روگلا متی

،لابس ناتسرهش ،رود زا شجنس .هلسلس

1-surface energy balance algorithms for land

.دشاب یم یلیبدرا ققحم هاگشناد یلام تیامح اب ناونع نیمه هب یشهوژپ حرط کی زا جرختسم هلاقم نیا2

(3)

1

: لوا لصف

قیقحت حرط

(4)

2

1 - حرط :قیقحت

1-1 - :همدقم ،يژرنا عبنم ناونع هب ديشروخ یگدنز عورش

و هشیر همه يژرنا ياه رگید هداد صيخشت هدش

تسا . رادقم

شبات یناهج شروخ دي زا یکی ناونع هب ياه تخاسریز

یساسا ره هقطنم لقا یمي باسحب دیآ یم . نیدب

رطاخ ، اب ییانشآ تايصوصخ

و نينچ مه پ

شي ینيب ا نی ياه تخاسریز

،مهم ثات ري یناوارف همانرب رد يزیر

ياه

ب هتسباو ه (دراد يژرنا Kamali & Moradi, 2005,p.285

رد .) یليخ زا طاقن روبعلا بعص قرب هک

یناسر

هداس

،دشاب یمن ژرنا

ي هدمآ تسدب زا

رون شروخ دي اج یبسانم نیزگی تخوس يارب

ياه یليسف تسا . اصوصخ

ا نی هک زا هدافتسا ا

نی عون ،يژرنا دقاف گدولآ زا ی تسیز ياه حم

یطي (تسا Bosch et al.,2008,p.1623 .)

یکی اه شور زا ي

ندروآ تسدب ياه هداد

رون هزادنا ديشروخ يريگ

ميقتسم رون

ديشروخ طسوت

ییاه هليسو

.دومن يريگ هزادنا ار نيمز هب هديسر ديشروخ رون نازيم ميقتسم روطب ناوت یم هک تسا هنافسأتم

رد يرايسب

زا قطانم نازيم شروخ شبات يدي

هنیزه ندوب دایز هب هجوت اب رادهگن

ي و يريگ هزادنا لیاس زاين نينچ مه و

دوش یمن ماجنا هراومه لیاسو ندومن هربيلاک هب Bakirci,2009,p.493

.) لاح هب ات يدایز ياه شور

ارب ي

تروص ،تسين رايتخا رد مزلا تاعلاطا هک یقطانم يارب ديشروخ شبات يريگ هزادنا رادقم ندرک یمومع فرگ .تسا هت Winslow et al.,2001,p.235(

.) یجنسرود ياه لدم هب

رطاخ اب نينچ مه و ندوب قيقد

هب هجوت تعرس و

دایز د ر ندروآ تسدب هزانا

رون صلاخ ديشروخ م

ی دنناوت اج نیزگی یبوخ ارب ي لدم ياه

برجت ی دق و یمی ا رد نی دروم (دنشاب Moini,2010,p.79 .)

1-2 - هلاسم نایب زاغآرس و يژرنا عبنم ناونع هب ديشروخ یگدنز

و ساسا همه يژرنا شبات .تسا هدش هتخانش رگید ياه لک

يديشروخ رتماراپ

یسانشاوه تسا

هک رب یليخ ياهدنیآرف زا بآ

و كاخ دننام بوذ ،ريخبت فرب

و دشر

ناهايگ ريثات یم زا یکی نيمز هب هديسر يديشروخ شبات .دراذگ لماوع

لدم رد مهم دشر ،يژرنا نلايب ياه

لدم و هايگ یناماس( تسا ناهايگ ليسناتپ و یعقاو قرعت ريخبت ياه

1 ، 2000 يديشروخ شبات زا علاطا .)

هزادنا يارب نآ ییايفارغج عیزوت و نيمز هب هديسر تسیز ،یسانشاوه و بآ ياهدنیآرف یناکم تارييغت يريگ

-

2- Samani

(5)

3

یم مهم يژرنا ياهدربراک رگید و یسانش زورما .دشاب

مهم زا یکی ناونع هب يديشروخ يژرنا ه عبانم نیرت

و امرگ ،قرب ديلوت هلمج زا يرايسب دراوم رد یطيحم تسیز برخم تارثا زا يراع و كاپ ،ناگیار يژرنا نيمأت نیريش بآ يزاس یم رارق هدافتسا دروم ،روش ياه

.دريگ

،يژرنا عبنم ناونع هب ديشروخ یگدنز عورش

تسا . رادقم

و نينچ مه پ

ياه

یناسر

هداس

یطي Bosch et al.,2008,p.1623(تسا

.)

ميقتسم رون

ییاه هليسو

رد يرايسب

ي و يريگ هزادنا لیاس زاين نينچ مه و

ارب ي

تروص ،تسين رايتخا رد مزلا تاعلاطا هک یقطانم يارب ديشروخ شبات يريگ هزادنا رادقم ندرک یمومع .تسا هتفرگ Winslow et al.,2001,p.235(

يژرنا زا هدافتسا تهج رد يژرنا نيمأت يارب تلود یلصا هيکت ناریا رد ن لاوز هب ور ياه

هب .تسا زاگ و تف

رطاخ يژرنا نیا ندوب دودحم هفرص و اه

لسن يارب ییوج زا هدافتسا و ینیزگیاج لابند هب دیاب هدنیآ ياه

يژرنا يژرنا ياج هب يديشروخ يژرنا نوچمه ریذپدیدجت ياه .دوب یليسف ياه

1-3 - قیقحت تیمها و ترورض

(6)

4

،يژرنا عبنم ناونع هب ديشروخ یگدنز عورش

تسا . رادقم

و نينچ مه پ

ياه

یناسر

هداس

یطي Bosch et al.,2008,p.1623(تسا

.)

ميقتسم رون

ییاه هليسو

رد يرايسب

ي و س يريگ هزادنا لیا زاين نينچ مه و

ارب ي

تروص ،تسين رايتخا رد مزلا تاعلاطا هک یقطانم يارب ديشروخ شبات يريگ هزادنا رادقم ندرک یمومع .تسا هتفرگ Winslow et al.,2001,p.235(

1-4 - قیقحت فادها

1 - ناکما یجنس يريگراکب يژرنا

يديشروخ رد

ناتسرهش هلسلس

اب هدافتسا زا شزادرپ ریواصت هراوهاام يا هاب

ناونع فده یلصا نیا شهوژپ رد رظن هتفرگ هدش تسا .

2 - هزادنا يريگ رادقم شبات هديسر هب حطس نيمز رد قطانم ییاتسور رد

هلسلس ناتسرهش

3 - یسررب شور ياه GIS و شجنس زا رود يارب هبساحم شبات صلاخ يديشروخ هديسر

هب حطس نيمز

4 - هنهپ يدنب هدیدپ شبات رد هقطنم دروم هعلاطم و نييعت نازيم و تدش لماوع رثؤم رب نآ زا هلمج

،عافترا

ضرع

،ییايفارغج بيش

و تهج بيش

1-5 - قیقحت تلااوس

(7)

5

1 - رادقم شبات هديسر هب حطس نيمز رد هلسلس ناتسرهش ردقچ

؟تسا

2 - مهم نیرت رتماراپ راذگرثا رد رادقم شبات صلاخ هديسر هب حطس نيمز تسا مادک

؟

1-6 - هیضرف قیقحت یاه

1 - هلسلس ناتسرهش هب

رطاخ ندوب عونتم يدنلب و یتسپ

زا شبات صلاخ یحطس یعونتم رادروخرب تسا

.

2 - رتماراپ تهج بيش مهم نیرت رتماراپ راذگرثا رد نييعت هزادنا يژرنا یشبات یتفایرد تسا

.

1-7 - قیقحت تیقفوم یبایزرا رایعم

نیا هعلاطم فده اب هزادنا يريگ نازيم يژرنا شبات يديشروخ هديسر

هب نيمز يريگ هرهب اب زا

تاعلاطا ریواصت

هراوهام تسدنل و اب يريگراکب متیروگلا

sebal رد ناتسرهش هلسلس

، رد هام ياه هیوناژ ات ربماون ماجنا دش .

(8)

6

مود لصف :

و یرظن ینابم

قیقحت هنیشیپ

(9)

7

2-1 همدقم

یسررب هنیشیپ و عبانم قیقحت یکی زا لحارم ییادتبا رد ره راک یشهوژپ تسا

. زا ییاج هک هنیشیپ

شهوژپ بوچراچ

ینئمطم ار

یارب ندومن لماک تاقیقحت

یدعب داجیا دنک یم و

ندرب راکب نیا

هنیشیپ اه دنک یم زاین یب یرارکت راک زا ار ققحم

، هعلاطم نیا رد نیاربانب یعس

رب هک تسنآ ات

دح

ناکما رد نیا هعلاطم هب نیا مهم هجوت دوش .

–2-2 دیشروخ شبات

2-2-1 - دیشروخ شبات و

اه هزیواوه ریثات

باتفآ هتسه روتکآر کی یا

یلیخ گرزب شنکاو .تسا رد اه

یلیخ دراوم زا رایسب

دیدش تسا اب و

یم هارمه یدیشروخ راجفنا نیریش و درف یحلصم( .دنشاب

،روپ 1367 : 67 .) تروص هب یژرنا نیا

نیب یجوم لوط اب سیطانغمورتکلا جاوما 2

/ 0 ات 4 نورکیم عطاس

مرازه کی نورکیم ره( دوش یم

جاوما هجیتن رد ؛)تسا رتم یلیم شبات

زا هدش رون

یامد اب دیشروخ 6000

نیولک قطانم ،شفنبارف

ار سیطانغمورتکلا فیط خرسورف و یئرم دنریگ یم رب رد

شیب هک نیرت

رادقم یدیشروخ یژرنا

جوم لوط طسوت 5

/ 0 یم شبات نورکیم ش

.دو

2-2-2 - لماوع راذگ ریثات رب

هزادنا شبات یدیشروخ یاه هدش تفایرد

زا نیمز حطس

- یژرنا هدش جراخ ديشروخ زا

: یژرنا نیا رتشیب

رد دودح شفنبارف یلیخ

یروط هب تسا ریغتم هک

ماگنه رد دایز

، هکل یدیشروخ یاه .دنوش یم دایز

- ديشروخ ات نيمز هلصاف :

شبات نازیم هک یتیعضو رد مئاق روط هب نیمز هب یدورف یدیشروخ یاه

جوا رد نیمز ضیضح رد نیمز هک یتیعضو هب تبسن دراد رارق )دیشروخ زا هلصاف نیرترود(

هاتوک(

دشاب هتفرگ رارق )دیشروخ زا هلصاف نیرت 7

شبات نازیم نیگنایم روط هب .تسا رتشیب دصرد

(10)

8

دودح وج یلااب رد مئاق تیعضو رد یدیشروخ 1396

یم عبرمرتم رب تاو یدیشروخ تباث هک دشاب

راد مان .د

- ديشروخ عافترا :

اب امومع دراد یگتسب زور نامز و لصف ،ییایفارغج ضرع هب هلئسم نیا شیازفا

یم شهاک حطس دحاو رب یدورف یدیشروخ شبات رادقم ،ییایفارغج ضرع دبای

.

- زور لوط

- وج یهدرذگ تيلباق و تيفافش :

یدیشروخ شبات نازیم اعمج هدش نایب دراوم هارمه هب دروم نیا

یم صخشم ار نیمز حطس دحاو هب هلصاو دنک

.

شبات رب وج تیفافش رثا هک ینامسآ یارب دیشروخ یاه

ربا زا و هتشاد ار دوخ یلومعم تابیکرت

یم هصلاخ لیذ حرش هب دشاب هدش هدیشوپ وش

:د

شبات نازیم:A

نیمز وج یلااب رد یدورف یدیشروخ یاه 100

حاو د

رهپس شوپ رد نزا طسوت شفنبارف بذج :B

( 3 - ) دحاو

رهپسدرو رد رابغو درگ و بآ راخب ،اهزاگ طسوت بذج :C

( 14 - ) حاو د

باتزاب:D

رون جوم لوط رد رییغت نودب اهربا طسوت (

24 - ) دحاو

شبات شنکارپ:E

اه 6 دحاو

لااب دراوم قیرفت و عمج اب هجیتن رد

، شبات نازیم دهاوخ ترابع نیمز حطس هب یدورف یدیشروخ یاه

زا دوب ( 53 + ) دحاو . شبات شنکارپ هک تسا حیضوت هب مزلا هب هدننکارپ تارذ داعبا تبسن هب اتدمع اه

ط شیب لومعم روط هب وج رد .دراد یگتسب هرذ نآ هب هدیبات رون جوم لو رون هجوتم یگدننکارپ نیرت

سا لیلد نیمه هب نامسآ ندوب یبآ و تسا یبآ .ت

(11)

9

زا :F

53 طسوتم روط هب نیمز هب هدیسر دحاو 6

یم ادیپ باتزاب دحاو دنک

.

:G

زا هدنام یقاب دحاو تفه و لهچ 53

( 6 م بذج )باتزاب دحاو نوش ی

.د

شبات یم ار حطس هب هلصاو یدیشروخ یاه ؛دومن میسقت هدنکارپ و میقتسم هتسد ود هب ناوت

- شبات ميقتسم یاه :

تسا هتشادن وج رد دوجوم تارذ اب ار یدروخرب هنوگ چیه .

- شبات هدنکارپ یاه :

هدیسر نیمز هب دروخرب نیدنچ زا سپ نا

.د

رد روکذم یاهدصرد عمج

،D

و E

تمس هب هک F

یم باتزاب اضف ار دنبای

« هرایس ییادیپس »

یودیبلآ(

یم )هرایس هب .دنمان

رنا هب هتفای باتزاب یدیشروخ یژرنا تبسن رگید ترابع ژ

هب یدورف یدیشروخ ی

هرایس ییادیپس وج یلااب یم هدیمان یا

تلاح نیا رد هک دوش 36

/ 0 ای 36 یم دصرد .دشاب

2-2-3 - یدیشروخ شبات یاهدربراک

وخ یژرنا متسیس طسوت رضاح رصع رد یدیشر

و هدافتسا توافتم دصاقم یارب و فلتخم یاه

هرهب یم یرادرب مهم هک دوش

نآ نیرت :زا دنترابع اه

- متسيس :کیژولويبوتف یاه دیشروخ رون هلیسوب نارادناج و ناهایگ تسیز و تایح رد هک یتارییغت

تسا و تاناویح دوک هیزجت دنیارف نینچمه ،زتنسوتف و یم داجیا نآ زاگ زا هداف

.دوش

- متسيس :ییايميشوتف یاه لولس ،یرون یاهزیلورتکلا لثم دیشروخ رون رثا رد ییایمیش تارییغت

یاه

.نژوردیه هیهت تاسیسات و یمیشورتکلا کیئاتلووتف

(12)

10

- متسيس کيئاتلووتف یاه : 1

لولس لثم یکیرتکلا یژرنا هب دیشروخ یژرنا میقتسم لیدبت یاه

.یدیشروخ - متسيس :یتدورب و یترارح یاه متسیس لماش

نامتخاس شیامرس و شیامرگ ،مرگ بآ هیهت یاه ،اه

متسیس ،نیریش بآ هیهت هناخلگ ژاپمپ و لاقتنا یاه

کشخ ،اه نک

قاجا و اه ،یدیشروخ یاه

متسیس جرب ،یزاسدرس یاه کشخ ،ورین یاه

نک هاگورین و یدیشروخ یاه ک( یدیشروخ یاه

و یلام

،یدارم 1384 .)

مهم زا یکی هنیمز نیرت

یم یزرواشک شخب ،دیشروخ شبات یدربراک یاه یارب دیشروخ شبات .دشاب

.تسا یرورض زتنسوتف دنیارف یط رد دیلوت هریجنز یرادیاپ و یزرواشک تلاوصحم هیلک دیلوت ارون یژرنا لیدبت رد ناهایگ ییاناوت هک تسا یکیژولویب هدیدپ زتنسوتف نایب ار ییایمیش یژرنا هب ین

یم یتروص رد تقیقح رد .دنک رد و ناهایگ دشر ،دنشاب بسانم دشر یارب امد و ییاذغ داوم ،بآ هک

یم هتسباو یزتنسوتف لاعف شبات هب میقتسم روط هب لوصحم نازیم هجیتن هداد .دوش

دیشروخ شبات یاه

متسیس یحارط ،میلقا اب زاسمه یرامعم رد هدافتسا یاه

یژرنا زا رد رون ذوفن دروآرب ،کاپ یاه

عمتجم ششوپ ای و ینامتخاس یاه هدرتسگ دربراک یتابن یاه

،یدارم( دنراد یا 1382

.)

یم یزرواشک شخب رد یدیشروخ یژرنا یاهدربراک رگید زا :درک هراشا ریز دراوم هب ناوت

- ناهايگ یبآ زاين هبساحم و قرعت و ريخبت مهم زا یکی :

شور نیرت ناهایگ یبآ زاین دروآرب یاه

یم )یعشعشت( یشبات شور هاگتسیا و قطانم هیلک یارب شور نیا .دشاب

هدافتسا لباق یسانشاوه یاه

هاگتسیا رد صوصخ هب .تسا نآ رد هک ییاه

ای و یکانربا ،یباتفآ تاعاس ،امد یاهریغتم زا یکی اه

1- Photovoltaic Systems

(13)

11

هزادنا شبات یم یریگ

هداد یلو دنوش داب تعرس لثم ییاه

ناوارف دربراک ،دنتسین دوجوم تبوطر و

.دراد - هناد و لوصحم ندرک کشخ

- هناخلگ ندرک مرگ :اه

لگ شرورپ شخب رد دیشروخ یژرنا یاهدربراک زا یکی و ناتخرد ،اه

هچخرد یزبس و یتنیز یاه هناخلگ یاه

یم یا هناخلگ ندش مرگ .دشاب رثا لیلدب دیشروخ رون رثا رد اه

هناخلگ یم یا دشاب هناخلگ هشیش هک بیترت نیدب . هب دورو هزاجا دیشروخ هاتوک جوم شبات هب اه

یم ار هناخلگ هظفحم یمن روبع هزاجا ،هناخلگ نورد زا هدش رشتنم دنلب جوم شبات هب یلو دهد

دهد

،یدارم و یلامک(

1384 .)

هداد زا قیقد تخانش تیعقوم رد یدیشروخ شبات یاه

رورض رایسب صاخ ییایفارغج یاه .تسا ی

فیاظو زا یعیسو هدودحم رد ،رصانع نداد تهج و یگدنکارپ نایم رد یدیشروخ شبات هیزجت یم راک هب یدیشروخ شبات ملع ناصصختم لدم یارب یدیلک یگژیو کی نونکا و دور

هب زتنسوتف یاه

یم رامش نچ( دیآ

،ناراکمه و1

2007 .)

عیزوت و نیمز هب هدیسر یدیشروخ شبات زا علاطا هزادنا یارب نآ ییایفارغج

یناکم تارییغت یریگ

تسیز ،یسانشاوه و بآ یاهدنیارف یم مهم یژرنا یاهدربراک رگید و یسانش

ناققحم و دشاب

یم یدیشروخ یژرنا و یزرواشک شبات یناکم عیزوت تایئزج هب طوبرم تاعلاطا زا دنناوت

نیلا( دننک هدافتسا یدیشروخ ،ناراکمه و 2

1999 یس یحارط .) متس

و یدیشروخ یژرنا لیدبت یاه

1- Chen

2- Laine

2- Keese

(14)

12

نآ ییاراک دروآرب هداد هیهت هب جایتحا صخشم تیعقوم رد اه

یارب نانیمطا لباق یدیشروخ یاه

هرود یط رد مک ینامز لصاوف یتفم( دراد ینلاوط یاه

،ناراکمه و 2008

.)

لیدبت ،یدیشروخ یژرنا مهم یاهدربراک زا دیدرگ رکذ قوف بلاطم رد هک یروط نامه یژرنا

هرهب نودب یدیشروخ مزیناکم زا یریگ

طسوت یکیرتکلا یژرنا هب میقتسم تروص هب کرحتم یاه

متسیس یم کیئاتلووتف یاه زیک( دشاب

،ناراکمه و 1

2003 ) دم رضاح شهوژپ رد مهم دربراک نیا هک

یم رظن .دشاب

2-2-3-1 -

کیئاتلووتف متسیس

هرهب نودب یدیشروخ یژرنا نآ رد هک یمتسیس گ

مزیناکم زا یری یژرنا هب ،یئایمیش و کرحتم یاه

یم لیدبت یکیرتکلا یم کیئاتلووتف ار نآ رثا ،دوش

یم راکب دنیآرف نیا رد هک یلماع .دنمان لولس دور

یم هدیمان یدیشروخ دودح .دوش

45 رد یکیرتکلا دلوم ناونع هب و راب نیلوا یارب شیپ لاس

هنیفس لولس نیا زا یئاضف یاه فتسا اه

هرهب هک تسا یتدم و دیدرگ هدا نآ زا یریگ

زین نیمز رد اه

لولس .تسا هدش لوادتم لداعم یهدزاب اب ار دیشروخ یعشعشت یژرنا دنرداق یدیشروخ یاه

5 ات 20

ظاحل زا یفاک نازیم هب زونه یرون یکیرتکلا یژرنا هچرگا .دننک لیدبت هتیسیرتکلا هب ًامیقتسم دصرد هفرص هب نورقم یداصتقا یمن

لاس رد یلو دشاب هنیزه رد یریگمشچ شهاک ریخا یاه

هب طوبرم یاه

هرهب یم راظتنا و هدیدرگ هدهاشم اه متسیس نیا زا یرادرب عون رد مزلا تاقیقحت اب زین هدنیآ رد دور

لولس یم زین یدیشروخ قرب ار اه متسیس نیا .دبای همادا تمیق شهاک یرون یاه زا هدافتسا اب .دنمان

هعشا لولس و دیشروخ یداه همین رد یکیرتکلا راشف فلاتخا داجیا اب و ،یدیشروخ یاه

هب هک ییاه

هدش هتخاس بسانم روط یم دیلوت هتیسیرتکلا دنا

.دوش

(15)

13

2-2-4 - هاگتسد هزادنا یاه یدیشروخ شبات یریگ

- :رتمويلهرپ هزادنا یارب

یدومع شبات رد یدیشروخ میقتسم شبات یریگ

- :رتموناريپ هزادنا یارب

یقفا حطس رد یلک شبات یریگ

- :رتموئژريپ هزادنا یارب

طیحم یامد رد و یقفا حطس رد صلاخ شبات یریگ

- رتمویدارريپ :

هزادنا یارب نیمز عشعشت و دیشروخ شبات یریگ

2-2-4-1 -

هزادنا هاگتسد لک یدیشروخ شبات یریگ

نامسآ هدنکارپ شبات و دیشروخ میقتسم شبات هعومجم هزادنا هاگتسد هلیسوب

یدیشروخ شبات یریگ

هزادنا رتموناریپ هب فورعم یم یریگ

هک تسا یترارح لیپ یعون تقیقح رد رتموناریپ هاگتسد .دوش

لماش 14 یم زنگنم و نیتناتسنک سنج زا تخس و کزان راون اهراون نیا زا کی ره دشاب

10 رتمیلیم

و انهپ رتمیلیم کی و ازارد 005

/ 0 رتمیلیم یم یتفلک نیا هک دشاب

14 هب راون مه هب کازگیز تروص

داعبا هب یلیطتسم لکش کی و دنطوبرم 10

* 14 یم لیکشت ار رتمیلیم .دنهد

- :نابیاس اب رتموناريپ هلیسو

هزادنا یارب یا نامسآ شبات یریگ

- :رتمودبلآ م تعیبط یاراد هک ار هاتوک جوم لوط اب یدیشروخ شبات سنلااب هاگتسد نیا

فلتخ

یم هزادنا ار دنشاب یم یریگ

.دنک

- :رتموئژريپ هزادنا یارب

یم هدافتسا دنلب جوم لوط اب نیمز عشعشت یریگ .ددرگ

(16)

14

2-2-5 - یدیشروخ یژرنا زا هدافتسا یداصتقا یایازم

اب هدافتسا زا

متسیس هرهب یاه

،یدیشروخ یژرنا زا یرادرب

ًلامع رد هنیزه یاه ریز هب یوحن هفرص

یئوج .تسا هدش

- هنیزه یاه فرصم یژرنا یکیرتکلا زا

قیرط هکبش

- هنیزه یاه ریمعت و یرادهگن متسیس

لاقتنا و نیمأت قرب

- هنیزه یتایلمع و

یراکنامیپ قرب

یناسر زا قیرط هکبش

- هنیزه یاه تازیهجت قرب

یناسر زا قیرط هکبش

- هنیزه یاه تامدخ یسدنهم

رد نامز هار یزادنا

یتمسق زا یایازم نیا متسیس دنترابع زا :

- مدع زاین هب هکبش قرب یرسارس

- بصن عیرس و ناسآ

- مدع زاین هب یرادهگن صاخ

- درکلمع کیتاموتا

- لااب ندوب بیرض هرهب یرادرب بسانم

- بیرض هرهب یرو یلااب هدافتسا زا متسیس یاه ییانشور رباعم

- هیجوت یداصتقا لااب

رد تدمزارد

اب هسیاقم هنیزه یاه ماجنا هدش رد شور ییانشور لصتم

هب هکبش و ییانشور هظحلام یدیشروخ

هدیدرگ هک

رد ییانشور یدیشروخ

هنیزه یاه یدایز فذح یم دوش هک یداصتقا هیجوت نیا

حرط ار

نکمم یم ،ناراکمه و یناطلس روپ( دزاس 1390

.)

(17)

15

2-2-6 - هداد هراوهام یدیشروخ شبات یاه یا

رد هتشذگ هب روظنم ماجنا تاقیقحت و

تاعلاطم هدیدپ

یاه یحطس نیمز

و وج روبجم عمج هب یروآ

تاعلاطا و

تادهاشم هب

روط یلحم دندوب هک هب تلع یگدرتسگ و

زین تارییغت یخرب عیرس

اهرتماراپ

هب لیلد تعیبط یکیمانید نآ

اه و رگید

،تلاکشم یراک

هنیزه رب نامز و رب نیا زا .دوب ور

رشب هراومه

یعس رد ینیزگیاج شور

یاه لهس رت عیرسو رت هتشاد .تسا هدافتسا زا هداد هراوهام یاه یا

فلتخم

یارب جارختسا تاعلاطا

دروم زاین زا هلمج نیا فادها هب رامش یم

،نادیس( دور 1382

.)

هدافتسا زا

هداد یاه هراوهام

،یا تاعلاطم ار

رد حطس عیسو مهارف هدرک و ببس شهاک هنیزه اه و

یریگولج زا

فلاتا نامز یم یولع( ددرگ

،هانپ .(1382 نینچمه

زا تارثا ءوس حرط اه رب طیحم تسیز

هتساک و هار ار تهج ندیسر هب

هعسوت رادیاپ تسیز یطیحم و

یزرواشک ایوپ

راومه یم دیامن

نایمیرک(

و

،یمخفا .(1385

نف هدافتسا زا اوه اضف و یارب عمج یروآ تاعلاطا ینیمز

و هعلاطم و ییاسانش نیا

عبانم سامت نودب

یکیزیف اب

نآ

،اه هزورما هب ناونع نف یروآ شجنس زا

رود هب تروص هدرتسگ

دروم یاهروشک هدافتسا

فلتخم رارق

هتفرگ و رد نامز یاه

،هاتوک مجح لباق هظحلام یا زا تاعلاطا ینیمز

عمج یروآ

هدیدرگ تسا

هک نیا تاعلاطا ساسا

همانرب یزیر یاه فلتخم ار

لیکشت یم

دهد یریبز(

،دجم و

1382 اب .) عمج یروآ هداد یاه هراوهام یا ناکما یرگنزاب و

هب ماگنه یزاس مظنم و تاعلاطا هتسویپ

ییایفارغج مهارف

هدش و زاین یرتمک هب تایلمع هشقن

یرادرب و لرتنک ینیمز دوجو هنیزه نیاربانب دراد

عمج یروآ هداد اه رد دحاو حطس هب تدش شهاک یم ) دبای یلع

،یدمحم .(1378

(18)

16

هداد یاه شبات یدیشروخ هراوهام

یا هب تلع ششوپ ینامز و یناکم

،رتشیب تقد یرتلااب هسیاقم رد

اب

هزادنا یریگ ینیمز دنراد و نیا هداد اه هب روط رثؤم رد یاهدربراک یژرنا

یدیشروخ یقطانم رد

هک

هداد یاه شبات ینیمز لباق سرتسد

،دنتسین هدافتسا یم ناج( دنوش

1یاج و ،ناراکمه 2005

.)

هب روط

،یلک لدم یاه شجنس زا

رود یارب نییعت تارثا یگدنهاک رفسمتا

و شبات هدیسر هب ار نیمز

یم ناوت هب ود هورگ یرامآ و یکیزیف میسقت

رد .دومن لدم

،یکیزیف هلداعم

لاقتنا شبات دیشروخ زا

حطس یلااب وج ات نیمز هک تحت ریثأت لوکلوم اه و تارذ و راخب بآ رارق یم

،دنریگ هیبش یزاس

یم ونک( دنوش ،ناراکمه و 2

1986 تلاداعم .) تسدب

هدمآ هدیچیپ و هب یاهرتماراپ یدایز

زاین دراد و

نیا اهرتماراپ یگتسب

هب تیعقوم

،ییایفارغج تماخض

رفسمتا و

تیعقوم زور

زا لاس دراد و یارب

نآ نییعت اه

زاین هب هاگتسد هزادنا یریگ یوج دنوسویدار هدوب

و رد ناریا نیا هاگتسد مک ولپ( تسا و3

،ناراکمه 2006

.)

2-2-6-1 -

تسدنل هراوهام

هراوهام یرس رد و یحارط اکیرمآ روشک طسوت تسدنل یاه یاه هدنجنس لمح اب فلتخم یاه

هدنجنس .دندش باترپ اضف هب توافتم

MSS4

هیبعت یفیط دنچ رنکسا نیلوا تسدنل رد هدش

یاه 4 و 5

لاس رد هک دوب هدافتسا یعیسو روط هب کاخ و بآ عبانم ،یهایگ ششوپ تاعلاطم رد هتشذگ یاه

هدش

،ناراکمه و رتم( تسا 1999

هدنجنس اما .) تسدنل رد راب نیلوا TM

4 تدش هک دش یتایلمع

هزادنا ار نیمز زا تاعشعشت تشگزاب و یریگ

هدنجنس هب تبسن یرتشیب کیرتمویدار تاعلاطا

MSS

یم مهارف هدنجنس عون نیا رد .درک

هلحرم ره رد زمرق نودام و یئرم یاهدناب رد زاسراکشآ هدزناش اه

1- Janjai

2- Cano

3- Polo

4- Multispectral Scanner System

(19)

17

The feasibility of useing solar energy using remote sensing and SEBAL algorithm (Case study of selseleh county)

Abstract

The use of satellite imagery and remote sensing models as an appropriate and cost-effective tool for estimating solar radiation has been researched in recent years. In this study, the amount of solar radiation emitted by Earth was calculated using Landsat satellite imagery data and using the SEBAL algorithm in the county of Alshtar in January-November. The average peak short- wave exposure was 996 watts per square meter in June, and the lowest in January was 460 watts per square meter. Also, the highest amount of solar radiation reaching the Earth's surface in September was 602 W / m 2, and the lowest amount was January, with 261 watts per square meter. The resuelts of thiis studye showed that the higihest percientage of pure radiation in the category was in the range of 800-600 watts per square meter with the amount of 86.69% in January and in the range of 600-400 watts per square meter with a value of 12.12%. Considering the sensitivity of photovoltaic cells to radiation and the amount of pure radiation calculated in the study area, it can be concluded that solar radiation in this region has the potential to perform photovoltaic solar projects.

Keywords

Solar Energy, SEBAL Algorithm, Remote Sensing, selseleh county

(20)

18

University of Mohaghegh Ardabili

Final Report of Research Project

The feasibility of useing solar energy using remote sensing and SEBAL algorithm

(Case study of selseleh county)

By:

Dr. Sayyad Asghari Saraskanroud Iman Belvasi

Department of Physical Geography

Faculty of Humanities

The Office of Vice Chancell or for Research has financially supported this Research Project

2019