ۀسیاقم ،یلخاد صلاخان ديلوت رب یگنیدقن دشر یشخبرثا
هیامرس ییاراد رازاب بابح اب لاغتشا و یصوصخ شخب يراذگ
اه
یماصمص نيسح يدواد زیورپ ،1
دیواج يريما يداه ،2
3
1 . رایداتسا ۀدکشناد يداصتقا مولع یسايس و
، یتشهب ديهش هاگشناد
H_Samsami@sbu.ac.ir
2 . داتسا ۀدکشناد یتشهب ديهش هاگشناد ،یسايس و يداصتقا مولع
P_Davoodi@sbu.ac.ir
3 . همانرب دشرا سانشراک متسيس يزیر
يداصتقا ياه
، یتشهب ديهش هاگشناد
Hadiamirijavid@gmail.com
خیرات :تفایرد 30 / 03 / 1394 :شریذپ خیرات 25
/ 11 / 1394
هديکچ لاؤس زا یکی هزورما یاه
داصتقا رد مهم ناریا
قن ایآ هک تسا نیا یگنید
قیرزت داهصتقا ههب هدش رتهشیب
تیلاعف ار دلوم یاه تیلاعف ای هداد رارق ریثأت تحت
هک ییاه هنیمز ره ار اهوشهپ پدهنراد هناررادوهس
هب روظنم سیاقم یعقاو اخب رب یگنیدقن دشر رثا اب
ییاراد رازاب بابر یه نارهیا داهصتقا رد اه
ۀرود
( 4 ) 1390 - ( 1 ) 1373 نیدب پتسا هتفرر ماجنا داهصتقا مههم یهیاراد راهچ تمیق صخاش ادتبا روظنم
ناریا و ماهس ،نکسم ،زرا(
کس ))ه ههب هه لؤم مهییحت شور همک و هدهش دهیکرت یهساسا یاهه
یبیکرت یصخاش هب
ییاراد تمیق صخاش مان یم هئارا اه
وش رد پد یررم یهیاراد تمیق صخاش مود اهه
شور زا هدا تسا اب دنامسپ تارییغت و هدش دروآربARDL
لداعم هدشدروآرب ههب
ناوهنع ه لؤم یباهبر
رازاب ییاراد صخاش( اه تیلاعف
یاه هت س یهم ههتفرر رظن رد )یزاب رد پدوهش
هیررم اهوشهپ ییاههن
،
لؤم لداعم ییاراد رازاب یبابر
هیامرهس ،یهیخاد صلاهخان دهیلوت تتداهعم رانک رد اه اهخب یراذهر
رارق لاغتشا و یصوصخ یم
دریر شور هب نامزمه تتداعم متسیس ی بوچراچ رد و دروآرهب3SLS
یم ش و پد ی هک تسا نآ زا یکار اهوشپ جیاتن ۀرود
رزهب بابر رب یگنیدقن دشر رثا روکذم زا رهت
هیامرس و دیلوت تسا هدوب یراذر
، تسا هتشادن لاغتشا رب یرادانعم رثا یگنیدقن دشر اما
.
هقبط يدنب :JEL
،E52
،E50
،E59 C53
هژاو ياه :يديلک ییاراد رازاب بابر ،یعقاو اخب
،اه
،نامزمه تتداعم متسیس یگنیدقن
پ
،لوئسم ۀدنسیون 09120245107
همدقم تسایس یلوپ یاه تسایس زا یشخب
یهم میکهشت ار روهشک ره یداصتقا یاه زا ههک دهنهد
یم ش)ت یلوپ تاماقم نآ قیر تسایس ریاس اب گنهامه دننک
،یداصتقا یاه رع
لوهپ
رو ار فادها اب دسانتم هک دننک لرتنک ی میهظنت ،یلوپ تسایس ییصا اقن پدشاب روشک
روهشک یدهیلوت تاهناکما دشر اب گنهامه یگنیدقن مجر لرتنک و تهسا
یلوهپ تاهماقم و
یم ار ههعماج یگنیدهقن ناهیرج لرتنک ،رازبا نیا زا هدا تسا اب دنناوت ههب
تهسد دهنریر اهب و
نآ تیاده هب
هیامرس تمس و دشر رب ،دلوم اخب رد یراذر
عسوت یداصتقا پدنراذگب ریثأت
یلوپ تسایس اقن تیمها هب
مهم زا یکی ناونع تهسایس نیرهت
اه اقت فره یاهه و
نینچمه میهست
ۀدننک دجوم یداصتقا دشر دنیارف دش
رهثا و لوهپ مجر دشر ثحب ات ه
اخب رب نآ زا یکی هراومه یداصتقا فیتخم یاه
الاچ تاهیبدا رد ثهرابم نیرهتزیگنارب
ن)ک داصتقا دشاب
اخب و زب یرر اهوشپ زا پدهد صاصتخا دوخ هب ار یبرجت یاه
ناریا رد زین تسایس یلوپ یاه ههب اب
یارهب تهیاهن رد دوهخ صاهخ یاههرازبا یریرراهک
هیامرهس ،مروهت خرن ،لاغتشا حطس دننام یداصتقا فادها هب یبایتسد یراذهر
و دهیلوت و اهه
یهم لامعا هریغ دوهش
،یماهصمص و یدواد(
1388 : 265 )؛
ههجیتن رد ادهتبا
دهیاب زا ۀوهحن
یراذررثا ای
یب ندوب ریثأت نیا
تسایس اه نانیم ا و تفای
سپس تبسن هب لامعا نآ اه مادقا
درک
، هکارچ تسایس یاه یب رثا یلوپ هن اهنت رظانتم اهب فرهص ههنیزه یاهه یهب رهمث لاهمعا
تسایس دنا
، هکیب هنیزه یاه یرگید نوچمه مروت رد هرود یاه یتآ ار هب زین داصتقا مهیمحت
دنهاوخ درک رگید فر زا پ هب
هکنیا میلد ریس
یشیازفا جراخم و تلود نیمأت یلاهم یرهسک
هجدوب زا قیر شورف یاهزرا مصار زا یاهدمآرد یت ن
هب ناب ههد رد یزکرم ریخا یاه
،
هب موادم ایازفا مجر
یگنیدقن رد
روشک رجنم دش ه
،تسا یسررب مهجر ایازفا یراذررثا
یگنیدقن و لوپ ناریا داصتقا مهم یاهریغتم رب
تیمها نادنچود یم
پدبای
یم یداصتقا ثرابم ساسارب تهسایس هک تشاد راظتنا ناوت
و ی اهسبنا یلوهپ یاهه
هاگنب هب ماو یاطعا رد تلوهس اه
دجوم هیامرهس ههک هدهش نیهنچمه و ایازهفا یراذهر
هاگنب یگنیدقن دوبمک ا روهشک دهیلوت تهیفرظ ههجیتن رد و هتفای اهاک اه
پدهبای ایازهف
هب یهم هیرحت ار یداصتقا دشر زین ا اقت فر زا مصار یگنیدقن دشر هو)ع دهنک
؛ اهما
یلوپ تسایس و مک یا اقت رد تارییغت نیا ررا هب
تمس رع یهقیقر اخب و داصتقا
مقتنم دوشن یگنیدقن و هب
دوجو هدمآ هب تیلاعف تمس و هناررادوس یاه
رهیغ وهس دهلوم
خرن هب یهاگن پتشاد دهاوخ یداصتقا دشر رب ی نم رثا ،دوش هداد زهین و یگنیدهقن دشر
صخاش ریاس یاه
ار روهشک رد یگنیدهقن حیحص تیاده و تسایس نیا تیقفوم یداصتقا
یم هجاوم یدج دیدرت اب نک
پد یارب رد رد لاثم ۀرود
1357 - 1391 یگنیدهقن دهشر خرن
روشک هب طسوتم رو 7
/ 27 رد دوب دص
، یلاررد دهشر طسوتم هک یهیخاد صلاهخان دهیلوت
5 / 2 مروت خرن طسوتم و دصرد 1
/ 19 یهم ایپ لاؤس نیا طیارش نیا رد پدوب دصرد دهیآ
تیلاعف رتشیب یگنیدقن دشر ایآ هک تیلاعف ای ،هداد رارق ریثأت تحت ار دلوم یاه
ههک ییاه
نیمز ؟دنراد هناررادوس
نیازا ور اپ یپ رد ر ار اهوشپ نیا هب خس
اسرپ هک تسا هب
رهییغت دهصرد رهه یازا
تیلاعف صخاش ،یگنیدقن هت س یاه
اب یز دهیلوت( یهعقاو اهخب یاههریغتم زا مادهکره و
هیامرس ،یقیقر ییخاد صلاخان دهنچ نارهیا داهصتقا )لاغتهشا و یهصوصخ اخب یراذر
هتفای رییغت دصرد تسا
پ
پتهسا هدهش میهظنت اخب جنپ رد هلاقم نیا رد
اهخب یرهظن یناهبم ناهیب ههب مود
رد و هدش هتخادرپ اهوشپ اخب
روشک جراخ و مخاد یبرجت تاعلاطم موس رورم
دهاوخ
پدش اخب صاهصتخا تتداعم و اهوشپ ییییحت یوگلا نایب هب مراهچ دراد
تهیاهن رد و
رد اخب هتفای و هدش دروآرب اهوشپ یوگلا مجنپ یهم ناهیب اهوشهپ یاه
وهش پد اهخب
عمج هب زین مشش ،یدنب
هجیتن یریر و نایب داهنشیپ اه صاصتخا دراد
پ
ینابم يرظن لوپ یراذررثا و
ریغتم رب یگنیدقن هراوهمه ،داهصتقا یمهسا و یقیقر یاه
زا مههم نیرهت
،تسا هدوب یداصتقا دتاکم ثحب دروم مئاسم هب
تهشذر زا سهپ زهین هزورهما هک یرو
یزنیک ب)قنا روهظ زا لاس داتشه هب یدزن
، عو وم نیا نانچمه
زا الاچ نیرتزیگنارب
ن)ک داصتقا میع ثرابم تسا
پ ییانهشآ فدهه اهب ادهتبا ره ار اخب رد یرهظن یناهبم
ثا راکوزاس نیا رب یرورم ،داصتقا رب لوپ یراذرر
هیرظن اه ماجنا تفرر دهاوخ ههب سپس و
مکش و بابر یرظن ینابم نایب پدش دهاوخ هتخادرپ داصتقا رد نآ یریر
1 . يرظن ینابم راکوزاس
داصتقا رب لوپ يراذگرثا
هیرظن قباطم یلوپ تسایس ،یلوپ داصتقا یاه
هب لاناک هار زا لومعم رو ،هرههب خرهن یاهه
ییاراد ریاس تمیق ،زرا خرن یم یرابتعا و اه
تمیق یمومع حطس و دیلوت دناوت رثأهتم ار اه
نآ رهثا و لوهپ یا اقت رد هرهب خرن هاگیاج هب طوبرم ثرابم رد پدنک یهعقاو اهخب رهب
نیزههنیک ،داههصتقا یههنحنم دههلاق رد اههه
یاههه
IS-LM
تاریثأههت یاهه اقت رههب هرهههب خرههن
هیامرس یم ناشن ار یراذر فرصم پدنهد
هدننک ۀرابرد جراهخم و نکسم فرهص
یارهب هدهش
میمصت دننامه ماوداب یاهتاک هیامرس یارب یریر
یم ممع یراذر رهف نیا اب ،لار پدنک
رب هرهب خرن لاناک هک یم ریثأت تامدخ و تاک یا اقت
یم ،دراذر هی اهب ت ر ناوت
ه قو
یم رثأتم زین ار دیلوت و مروت ینامز پدزاس
ۀرابرد طاهسبنا ،اه اقت فره رد زرا خرهن لاناک
خرن هک یلوپ ۀرهب
یهم اهاهک ار ییخاد یقیقر دههد
، نودهب هرههب یرهبارب تیعه و رد
یم اهاک ار ییخاد لوپ یقیقر شزرا ،رطخ اشوپ د
،لوهپ یقیقر شزرا اهاک اب پده
یتباقر تارداص رت
یم دوش ، هب مهک یاه اقت ،تهیاهن رد و تارداص صلاخ نآ عبت ایازهفا
یم دبای ار یهتادراو یاههتاک ییخاد تمیق ،لوپ یعقاو شزرا اهاک زین ه رع فر رد پ
ایازفا یم دهد و هب میقتسم رو ایازفا دبس
مروت یم دوش پ نوزفا رتتاهب تهمیق ،نیا رب
اهاک ار مک ه رع یتادراو تتوصحم یم
دهد ایازفا اب و نیزه
دهیلوت اهاهک ،دهیلوت
دبس ار مک یم
دوش پ
ۀرابرد لاناک ماو هد ی کناب ی
، ماگنه ی هک مجر لوپ ازفا ی ا م ی ی دبا
، ههب لد هی م ازهفا ی ا
اخذ ی ر دروم ن ی زا ناب
،اه هدرپس ایازفا یکناب یاه یم
دهبای نهیا زا و ماو رادهقم هار
یههد
ناب یم رتشیب زین اه هدمع اخب نوچ ،یفر زا پدوش
هیامرس زا یا یراذهر
جراهخم و اهه
یم نیمأت یکناب ماو اب ماوداب یاهتاک یفرصم ماو ایازفا ،دوش
یهد دبس یاه اقت دهشر
هیامرس یفرصم جراخم و یراذر یم
دوش ایازهفا ار مهک دیلوت و مک یا اقت تیاهن رد و
یم هد پد هاهگنب صلاخ شزرا رب یراذرریثأت اب زین همانزارت لاناک راوناهخ یفرهصم جراهخم و اهه
یم ممع دبس ار هرهب خرن ایازفا یلوپ ابقنا پدنک
یم دوش و یپ رد ماهس تمیق رب نآ
هاگنب اه ی نم رثا یم
هاگنب صلاخ شزرا و دراذر یهم لزهنت ار اه
تهمیق اهاهک اهب پدههد
هاگنب صلاخ شزرا و ماهس ،اه
هب ندمآ دیدپ میلد یئسم
« دسانمان انیزر
1» ماو هب یهد
اهنآ هب روظنم هیامرس جراخم یلام نیمأت یم اهاک ناشیراذر
،نیا رب فاضم پدبای هیئهسم
« یههق)خا رههطخ
2» زههین هههب طههساو هاههگنب صلاههخ شزرا رد اهاههک قیوههشت دههجوم اههه
هیامرس سیر ناراذر ماو ذخا رد رتریذپ
یم دوش زین دوخ هک ماو اهاهک ههب
یارهب یههد
هیامرس یراذر یم دماجنا ،تیاهن رد و دبس
هیامرس جراخم اهاک یم یراذر
پدوش
ییاراد ریاس تمیق ییاراد مماش اه
ییاراد و )ماهس( یلام یاه )نکهسم( یهکیزیف یاه
پتسا یلوپ تسایس یراذررثا رد رد مهم ییماع یارهجا اب
ریاهس تهمیق ،یلوهپ تهسایس
ییاراد دسانتم اه اب
جرد یم ادیپ ناسون یلوپ هناکت حطس و دیلوت رب تسا نکمم و دنک
ریثأت تمیق یمومع ب
روییت پدراذگ (3
1995 یم نایب ) رهب لاد یوهق یبرجت دهاوش هک دراد
دوجو تاریثأت هیامرس یا اقت رب هرهب خرن یساسا فرهصم جراخم و یراذر
دوهجو هدهننک
هیامرس یارب ،نینچمه پدراد رد تباث یراذر
نامتخاهس هیامرهس و ینوکهسم یاهه
یراذهر
همانرب یزیر رابنا یدوجوم رد هدش مک
و هیامرس رب رثؤم مماوع ایب یراذر
هباشم دنا تمیق پ
یم نکسم هیامرس هجیتن رد و نکسم یا اقت رب دناوت
نامتخاس رد یراذر ینوکهسم یاه
ریثأت دراذگب تمیق یمومع حطس و دیلوت ،مک یا اقت قیر نیا زا و ه
پدزاس رثأتم ار ا
نیکشیم (4
2001 ییاراد ریاس تمیق لاناک ) ساسارب ار اه
یرظن نیبوهتq
(5
1969 و )
یناییگیدوم تورث رثا (6
1971 یم یفرعم ) تهسایس ههک تهسا دقتعم یو پدنک
اهب یلوهپ
ییاراد ندرک رثأتم یم اه
زا یراذهرریثأت ههک دراذهگب ریثأهت داهصتقا یعقاو اخب رب دناوت
ود اب لاناک نیا قیر یرظن
یم ماجنا هدشدای پدریر
یرظن اهب ار یلوهپ تهسایس نیبوتq
یم رثؤم داصتقا رب ماهس تمیق یم ایازفا ماهس رازاب تمیق هک یماگنه پدناد
دبهس ،دبای
ایازههفا یههم هیامرههس هههنیزه اهاههک و نیبوههتq
وههش یاهه اقت ایازههفا رههما نههیا هههک د
هیامرس پدراد یپ رد ار مک دیلوت تیاهن رد و یراذر یرظن
ماهس رازاب زا ریغ هب ار نیبوتq
یم زین نکسم رازاب دروم رد ناوت
هب پدرب راک ۀراهبرد یهم نکهسم ناوهت
یرازاهب شزرا ارq
1. Adverse Selection 2. Moral Hazard 3. Taylor 4. Mishkin 5. Tobin 6. Modigliani
رب ینوکسم دراو نیزه
یناهمز ،عهقاو رد پدرهک نایب ینوکسم دراو تخاس تاهماقم ههک
تسایس یارجا اب یلوپ ایازفا ار هرهب خرن ی ابقنا یلوپ یاه
دهنهد و عه و ی ت ار ارهب ی
رد ی تفا ماو نکسم زا دناج اقتم ی نا رخ ی د نکسم دودحم
،دننک ا اقت ارهب ی نکهسم و
رد تن ی هج شزرا رازاب نکسم اهاک دهاوخ ی تفا پ
رابرد ۀ رثا
،تورث دوم ی یگ ی نا و ،تورث و دمآرد زا یعبات ار فرصم ی سهپ
یعباهت ار زادهنا
یم تورث زا سوکعم و دمآرد زا میقتسم پدناد
هب و فرهصم دهمآرد ایازهفا اب رگید ترابع
سپ زادنا یم ایازفا یهم ایازفا فرصم هکنیا اب تورث ایازفا اب اما ؛دنبای
رادهقم زا ،دهبای
سپ زادنا یم هتساک ایازفا تورث هچنانچ پدوش
یهم ایازفا زین فرصم ،دبای رد ههک دهبای
یم ایازفا ار مک دیلوت و مک یا اقت تیاهن هب تورث ،نیاربانب پدهد
مهماوع زا یکی ناونع
نییعت دننک ۀ پتسا هدش حرطم فرصم حطس هب
فرهصم رهگید تراهبع نوزهفا
،دهمآرد رهب
نکهسم هک اجنآ زا پتسا هدش هتفرر رظن رد زین یقیقر تورث رادقم زا یعبات مههم زهج
یهم ایازفا نآ تمیق هک یماگنه ،تسا تورث ایازهفا راوناهخ تورهث ،دهبای
یهم دهبای و
یهم مهارهف مهک یاه اقت ایازفا و رتشیب فرصم یارب ار تیع و دهجوم عبتلاهب و دروآ
یم زین مک دیلوت ایازفا وش
پد
2 . بابح يرظن ینابم
بابح فیرعت
ۀژاو ( مهیم دننام ینانادداصتقا و تسین یدیدج موه م یداصتقا تایبدا رد بابر 1826
)
( زنیک و 1936 هراهشا موهه م نیا هب ) هدرهک
دهنا ررربلدهنیک پ (1
1987 ار باهبر ) نیهنچ
یم فیرعت :دنک
« یهیاراد زا یه ی اهی هی تهمیق رد عیرس ایازفا دهنیارف هی رد اهه
فا راظتنا هیلوا تمیق ایازفا هک ،هتسویپ داجیا ار یتآ تمیق ایاز
یم دنک و دبس بذهج
یم هیامرس رازاب هب نارادیرخ ناررادوس پدوش
هب رو لوهمعم و دهیرخ زا مهصار دوهس زا
هدا تسا شورف یم
دننک تاراهظتنا ندهش سوهکعم اهب تهمیق ایازهفا پتاهک فرصم زا ات
طوقس یم دنک و هب رو لومعم دبس نارحب زورب یم یلام
دوش پ تیمسا هیرعت2
یرهگید ف
یم هئارا بابر زا ار :زا تسا ترابع هک دنک
« رایهسب ییاراد ی تمیق نآ رد هک یتیع و
1. Kindleberger 2. Smith
شزرا زا رتشیب میزنت
دش ۀ یم تاب نآ راظتنا دروم یدقن نایرج دور
پ»
یهم نیارباهنب ناوهت
یرشیو ار بابر زراب یاه هب
تروص :درک هص)خ ریز 1
پ ار یهیاراد نهیا نارادیرخ ههب
تهیع
راظتنا تمیق ایازفا یم یرادیرخ نآ یتآ
دننک ؛ 2 پ تمیق زا رتتاب اه ههک دنتسه یحطس
داصتقا یداینب مماوع اب رارزاس تسا
پ
بابح عاونا
،بابر تایبدا رد
ًتوصا عون ود هتهسد لوا عوهن رد پدراد دوهجو هدهیدپ نهیا یارهب یدهنب
بابر ود هب اه نور
یم میسقت یعطق و یفداصت پدنوش
هتسد یدنب ید ییماوهع ساسارب رگ
هک دبس یم یداینب شزرا زا فارحنا یم تروص ،دنوش
بابر نیا پدریر هک ار اه
هب تروهص
یم فیرعت ییاراد یداینب شزرا زا فارحنا بابر ،دنوش
یهم یررادوس یاه دهنمان
ههب ههک
راهچ تسد یتاع) ا و یتاذ ،)یی)قعریغ( رذردوز ،یی)قع یم میسقت
دنوش پ
ابح يداصتقا راثآ
ب اه
دهشر زا یهیاراد تهمیق ،رازاهب رد باهبر دوهجو ماگنه یداهیز
رادروهخرب تهسا
یهدزاهب و
هیامرس رازاب نیا رد یراذر دایز
تسا یهدزاب و تمیق ایازفا نیا پ دبس
هت س دورو هب نازاب
یم رازاب مجر هجیتن رد پدوش یدایز
یلام عبانم زا هب
یهم ادیپ وس ییاراد رازاب تمس دهنک
رما نیا و هیامرس زا
یریرویج یدیلوت یراذر یم
دنک پ هب باهبر رهگید تراهبع دبهس
مدهع
اخب رد یلام صیصخت نزاوت یم یداصتقا یاه
پدوش بنج رثا زا یرگید یاهه
باهبر یاهه
پتسا یداصتقا دارآ ندرک جرخ یوگلا رب نآ رثا ،یداصتقا ناکلام
زا ایهب تمیق اب ییاراد
در دایز رتشیب جرخ هب ، میامت
؛دنراد یم ساسرا اریز هدهش رتدهنمتورث ههک دننک
رهثا( دهنا
پ)تورث نیاربانب تاریثأت دمع ۀ بابر اه ییاراد یتمیق ی ترابع داصتقا رد
ا زا دن :
1 تاریثأت پ تورث عیزوتزاب
؛
2 پ نارحب قیخ تیاهن رد و ییاراد یاهرازاب یداینب شزرا رب رثا یاه
رزب یداصتقا پ
هب تبسن يداصتقا بتاکم هاگدید
ۀدیدپ بابح
لوپ نانادداصتقا و وراکیش دتکم هاردید ره دوجو دیذکت ارر
اههنآ پتهسا باهبر ههنور
هچنآ دندقتعم هب
یهم حرهطم باهبر ناونع دوهش
، عهقاو رد هجیتن
پتهسا یهعقاو مهماوع
عوهن ،رازاب رد بابر دوجو دییأت هک دندقتعم وراکیش دتکم و ه رع فر نانادداصتقا ی
یداصتقا ناسنا هب نیهوت تسا1
؛ نایب ار عو وم نیا اهنآ هکارچ یهخرب
و یهناور صیاهقن
یم دارفا رد ینهذ پدراد تلود تلاخد هب زاین اهنآ عفر هک دنناد
یزنیک یوس زا هک مود هاردید یراتفر سننیاف نارادفر و اه
رییهش ترهبار دهننام2 3
یم تیامر هک تسا دیطم نیا رگنایب دوش
1 پ باهبر دوهجو تهسا تهیعقاو هی اهه
؛ 2 پ
بابر اه هب یه ارفا ندوب یی)قعریغ ترابع رد هک رازاب نتاعف ینهذ و یناور مماوع میلد
هص)خ یم دوش یم داجیا دراد رارق رازاب نتاعف یررادوس یاهراتفر نآ نوناک رد و پدوهش
باهبر طوقهس و روههظ هاردهید نیا ساسارب تاهساسرا و یناهجیه شوهه زا یهشان اهه
وف ناسنا دایز هداعلا ه
ا تهس باهبر داهجیا رد ار یهشقن یهعقاو مهماوع ههچررا پ اه یا اهه
یم و روهظ ریسم قیخ یارب مهم یّیع مماوع ،دننک بابر طوقس
یناور مماوع اه دنا
پ
یشیرتا دتکم هب قیعتم زین موس هاردید تسا
باهبر تسا دقتعم هک زا مکهشتم اهه
یناور و یعقاو تارییغت تسایس یراکتسد زا هک دنتسه یا
لوپ یاه یم داجیا ی ههب پدنوهش
رگید نایب نودب
بابر ،لوپ قیرزت اه
هب یمن دوجو پدنیآ
جیتن نهیا داصتقا هب لوپ قیرزت
یهم شرتهسر یلاهم عباهنم تهسردان عیزوت هک تسا نیدهب و دهبای
تهیلاعف هییهسو یاهه
تیلاعف هب تبسن دلومان و هناررادوس ایازهفا دلوم یاه
یهم ادهیپ دهننک
یهشیپ اههنآ زا و
یم ریر پدن تیزم نیا هاردید نیا هک تسا
بابر یداصتقا میع یم صخشم ار اه
پدنک
ۀنيشيپ شهوژپ
لوپ یراذررثا ثحب و
هب یگنیدقن نآ عبت یاههریغتم رب
داهصتقا یمهسا و یهقیقر زهج
الاچ ن)ک داصتقا رد ثرابم نیرتزیگنارب تسا
یبرجت تاقیقحت هراومه و یداهیز
ههب ار
یاههریغتم رهب لوهپ یراذهررثا صوهصخ رد یهناوارف تاعلاطم پتسا هداد صاصتخا دوخ ماجنا یداصتقا تفرر
،ه اما یقیقحت رد
نیمز اهخب یاهریغتم رب لوپ نامزمه رثا یسررب
ییاراد رازاب بابر نینچمه و یعقاو نیارباهنب پتسا هتفرگن تروص اه
تمهسق لوا اهخب
تاعلاطم یخرب یسررب هب ر ار نیمز رد
و داهصتقا رهب لوهپ یراذهررثا اهخب
ههب مود
اهوشپ یسررب یاه
ماجنا هتفرر نیمز رد بابر رب یلوپ تسایس یراذررثا
یم اه پدزادرپ
1. Homo Economics 2. Bihavioral Finance 3. Robert Shiller
1 . شهوژپ رب يرورم یبرجت ياه
ماجنا هتفرگ رد ۀنيمز داصتقا رد لوپ يراذگرثا
ستاو و ییش (1
2007 هعلاطم رد ) رتیهس و رهشیف یوهگلا زا یا
ییاهثنخ یهسررب یارهب2
هدا تسا یوگلا پدندرک هدا تسا یزکم رد لوپ تدمدنیب هدش
شور ههب
ARIMA
دروآرهب
دش پ ( تدمدنیب رد لوپ ندوب یثنخ روکذم یوگلا یانبم رب 1932
- 2001 یزکم یارب )
در یم دوش رد هک دنچره ، ۀرود
هاتوک ( رت 1932 - 1981 پتسا هدشن در لوپ ندوب یثنخ )
روههئر زروداواههت
(3
2007 ) رد ههعلاطم نوههمزآ هههب دوههخ
یهه رف رد لوههپ ییاههثنخ
هنایمرواخ تخادرپ
هداد زا اهوشهپ نیا رد پ یارهب دهیلوت و لوهپ مهجر ههب طوهبرم یاهه
مه زا و رصم و ندرا ،اکارم یاهروشک مهه و یهعمج
ییهصف یهعمج ههب
روهظنم نوهمزآ
هسا نهیا رگناهیب اهوشهپ یبرجت دهاوش پدش هدا تسا لوپ ییاثنخ حطهس و لوهپ ههک ت
تمیق عمجمه اه دنا
مه چیه اما ، یهثنخ لوپ تدمدنیب رد نیاربانب ؛دنرادن دیلوت اب یعمج
تسا پ وهکوچ (4
2011 ههعلاطم رد ) هداد زا هدا تهسا اههب دوهخ
و گههنیک شور و ییهصف یاههه
نوستاو (5
1997 هاتوک و تدمدنیب رد لوپ ییاثنخ یسررب هب ) ههیرجین داهصتقا یارب تدم
تخادرپ وچ پ هعومجم زا هدا تسا اب ار دوخ یوگلا وک حیرهصت اهیوپ نامزمه تتداعم زا یا
یم پدنک ناشن اهوشپ نیا جیاتن دنهد
ۀ یهثنخ هیرجین رد تدمدنیب رد لوپ هک تسا نیا
تسا هاتوک رد اما ،درادن دیلوت رب یرثا چیه و پدراد دیلوت رب ی یع یقیقر راثآ تدم
( یحیصم 1385
رد ) قیقحت اب دوخ تسایس یراذرریثأت رب دیکأت رب یلام و یلوپ یاه
ی یقیقر و یمسا یاهریغتم ۀرود
1338 - 1383 شور زا هدا تهسا اب و نهیا ههبSUR
تهسین رداهق ،نارهیا داهصتقا رد یلاهم نیهنچمه و یلوهپ تسایس لامعا هک دیسر جیاتن رثأتم ار یقیقر یاهریغتم دنک
تمسق هجیتن رد پ ۀدمع
اهخب رد اههنآ تاریثأهت یمهسا
و داصتقا هب
تمیق حطس یترابع یم هییخت اه
دوش
( ینانر ی یرش 1389
رد ) اهوشپ یسررب هب دوخ تاریثأت
دهیلوت رهب یلوهپ تهسایس
صلاخان تمیق یمومع حطس و ییخاد هداد پتسا هتخادرپ ناریا رد اه
،اهوشهپ نهیا یاه
1. Wallace and Shelly 2. Fisher and Seater 3. George Tawadros 4. Chuku
5. King and Watson
رد و ییصف نماد
ینامز 1368 - 1387 نآ درکیور و هدوب تهساSVEC
پ اهوشهپ جیاهتن
هاتوک رد هک داد ناشن ایازهفا ار دیلوت حطس لوپ مجر ایازفا تدم
یهم ،دههد رد یهلو
هاتوک رد مه لوپ هک یلاررد ،درادن دیلوت رب یرثا تدمدنیب ههب تدهمدنیب رد مهه و تدم
فا یمومع حطس ایاز رجنم
تمیق یم اه وش پد
2 . شهوژپ رب يرورم یبرجت ياه
ماجنا رد هتفرگ ۀنيمز
ثا بابح رب لوپ دشر ر
زرتلاو و رررد (1
2009 هعلاطم رد ) یم یسررب یا
ایازفا ایآ هک دننک مهجر
رد یگنیدهقن
لاس مکش دبس ریخا یاه بابر یریر
یاه ییاراد رازاب رد یتمیق جیاهتن پتهسا هدهش اهه
یم ناشن کوش هک دنهد
یه یگنیدهقن یاه ۀرود
1985 - 2007 تهمیق ایازهفا دبهس
نکسم یم دوش ، یلاررد ایازهفا نیارباهنب پتهسا فیعه ماههس تهمیق رهب رهثا نهیا هک
ییاراد رازاب رد تمیق بابر داجیا هب یگنیدقن اه
هب نکسم هشیو رجنم
تسا هدش پ
2فیرا و ناراکمه (
2012 هلاقم رد ) یا
هداد زا هدا تسا اب ییهصف یاهه
1960 - 2011 و
نامزمه تتداعم متسیس مر هار ن یریذهپریثأت یهسررب هب ،3
زا یگنیدهق ه رع
زا لوهپ
یهم اداهناک رد ماهس تمیق رب یگنیدقن یراذررثا و هرهب خرن لاناک قیر پدهنزادرپ
جیاهتن
زا یگنیدقن تبثم یریذپرثا زا یکار اهوشپ نیا رع
رهب یگنیدهقن یراذهررثا و لوهپ
مماک دییأت هعلاطم نیا هجیتن رد ؛تسا ماهس تمیق یرظن
نورد نیهنچمه و لوهپ یهیاز
ریثأت تسایس یلام یاهرازاب رد بابر داجیا رد یگنیدقن و یلوپ یاه تسا
پ
سرک ی و تنروس (4
2014 علاطم رد ) دوخ
اب هدا تسا زا ور ی درک وپ یا ی س ی متهس ی ههب
سررب ی ر ی هش اه بابر یلوپ ی اه
دنتخادرپ مرف یوگلا ی اهنآ پ
اهاک یرارقرب یارب هتفای
ییایوپ نیب طابترا تمیق و یگنیدقن یاه
ییاراد داهنهشیپ اه اهوشهپ نهیا جیاهتن پدهنداد
یم ناشن هد
رثا یگنیدقن دشر هک د یدایز
پدراد یلام یاهرازاب رد بابر داجیا رب
ییق هداز و ( بایمک 1387 رد ) هلاقم تهمیق باهبر رهب لوهپ یراذهررثا یهسررب هب یا
هتخادرپ نکسم دنا
رد.
نیا هعلاطم یوگلا مکش یریر بابر تمیق نکهسم اهب ا تهسا هد زا
شور وARDL
هداد ییصف یاه نارهیا
یه لاهس یاهه 1371 - 1385 یهسررب یوهگلا و
1. Dreger and Wolters 2. Ariff
3. Simultaneous Equations System 4. Corsi and Sornette
رب اهوشپ متاپ و نچ یوگلا ساسا
(1
1998 حیرصت ) دش
ه جیاتن پتسا دروآرب
نهیا یوگلا
هعلاطم ناشن یم هک دهد یاهریغتم تسایس
یاه یلوپ زا مهم اهریغتم نیرت رد
مکش یریر
رد بابر ۀرود
قنور و دوکر رد ناریا هدوب نا پد
ییق هداز و ( بایمک 1389 هعلاطم رد ) یسررب هب یا
تاریثأت باهبر رهب یلوهپ تسایس
رد نکهسم تمیق 18
پدهنتخادرپ نارهیا ههیمج زا روهشک رد ناهنآ
شور زا یهسررب نهیا
هداد رد )مناپ( یبیکرت یاه ۀزاب
ینامز 1991 - 2004 یم ناشن جیاتن پدندرک هدا تسا دهد
مهس یلوپ تسایس هک ار یررزب
ش و نکسم تمیق تاناسون زا مک
و ناریا رد بابر یریر
یاهروشک راجا هب تمیق تبسن یاراد
رتتاب ۀ یاههریغتم پتهسا هداد صاهصتخا دوخ هب ،
نورب تسایس ،یشخب یهیاراد و هیامرهس رازاب تتاقتنا و مقن نینچمه و یداصتقا یاه
اهه
ییصا مماوع نییعت
دننک ۀ تمیق بابر نکسم
دنا پ
( یورسخ و ین)صا 1391
علاطم رد ) ای دوجو فشک زا سپ دوخ
دوبن تهمیق بابر
اب نارهت رد نکسم شور
هیرظن و اهبرتوپ یوهگلا زا هدا تهسا اهب ،ARDL
رد و نیبوهتQ
نماد ینامز 1371 - 1387 نکسم تمیق بابر دیدشت ای داجیا رب رثؤم مماوع یسررب هب
،اهوشپ نیا جیاتن یاپرب پدنتخادرپ رد
ۀرود مهم زا یگنیدقن تاناسون یسررب دروم نیرهت
رثؤم مماوع رب
هب نارهت نکسم رازاب رد تمیق بابر میکشت یم رامش
پدور
( یردان و یناخییع یلدنر ،یناجیمک 1392
هلاقم رد ) یا
هب یوهگلا همک اهب وARDL
هداد زا هدا تسا هنتاس یاه
1369 - 1390 ابر رب رثؤم یلوپ مماوع یسررب هب ب
نکسم رازاب
تخادرپ ناریا داصتقا رد نیا رد پدن
هنیمز هاتوک راثآ ، خرهن یاههریغتم تدهمدنیب و ایوپ ،تدم
یهت ن یاهدهمآرد و مروت خرن ،یکناب دوس خرن ،یگنیدقن ،ماهس مک صخاش ،) تمیق ،زرا هتفای پتسا هدش دروآرب نکسم تمیق بابر رب راداهنعم طاهبترا زا یکاهر اهوشپ نیا یاه
مه تم رد هتسباو ریغتم اب اهوشپ مقتسم یاهریغ مه
پتسا هدوب یداصتقا راودا
3 یگژیو . علاطم ياه ۀ
تبسن رضاح هب
تاعلاطم نيشيپ
رورم اب نیشیپ یم هدهاشم اهوشپ وش
علاطم هک د ,ینونک
تبهسن ههب رد یهیبق تاهعلاطم
:تهسا یهرشیو ههس یاراد هنیمز نیا 1
پ هعلاطم رد ره ار
، یهصخاش یارهب
هزادهنا یرهیر
1. Chen and Patel
تیلاعف یاه هت س یم هتخاس ناریا داصتقا رد یزاب تاهعلاطم زا ی چیه رد هکنیا لار ،دوش
صخاش نینچ ییبق ی
ناریا داصتقا رد هتخاس
تسا هدشن
؛ 2 پ رد مه هتهشذر تاعلاطم
، رهثا
مروت و دیلوت رب یگنیدقن دشر هب
تروص ازجم یسررب دش سیاقم تییباق هک ه ود رهب رثا نیا
الاچ اب ار داصتقا یمسا و یقیقر اخب وم ییاه
ا یم هج دهنک
، هعلاطم رد اهما رهثا ره ار
ییاراد رازاب بابر و یقیقر اخب رب یگنیدقن دشر اه
مه هسیاقم و یسررب نامز یهم
؛دوهش
3 پ رتشیب ماجنا تاعلاطم نیمز رد هتفرر
باهبر طهقف باهبر رهب یگنیدهقن دشر رثا یسررب
نکسم تمیق هداد رارق رظن دم ار
تهمیق باهبر رب ار رثا نیا زین یمک رایسب تاعلاطم و دنا
ماهس هدرک یسررب دنا
؛ اما علاطم رد رهگید مههم رایهسب یهیاراد ود یهتمیق باهبر ره ار
( ناریا داصتقا دم زین )) و زرا
یم رارق رظن جیاتن رما نیا هک دریر
مهباق رتهشیب ار اهوشهپ
یم نانیم ا نک
پد
یفرعم يوگلا یليلحت
تیلاعف هتسد ود روشک داصتقا رد هت هس و یعقاو یاه
اهوشهپ رد ههک دراد دوهجو یزاهب
تههیلاعف اجنههس یارههب رهه ار صخاههش زا یههعقاو یاههه
،یههیخاد صلاههخان دههیلوت یاههه
هیامرس و لاغتشا و یصوصخ اخب یراذر یارب
هزادنا تهیلاعف یریر هت هس یاهه
زا یزاهب
لؤم ییاراد رازاب یبابر اه
یم هدا تسا دهناوتب ههک یهصخاش تخاس یارب هجیتن رد پدوش
تیلاعف هت س یاه هزادنا ار یزاب
یریر دنک نینچمه و هب
روظنم سیاقم رهب یگنیدهقن رهثا
شور زا دیاب ،یعقاو اخب اب روکذم صخاش دنچ و یبیکرت یاه
هیررم هدا تسا یا درک
پ
شور هب هتفرراک رد اهوشپ
ّمک شور ی ر ار هس ی
یررم ه یاههوگلا یاهنبمرب و یا
داصتقا یجنس تسا هیررم رد ههک تروهص نیدهب ؛ مهییحت شور زا هدا تهسا اهب تهسخن
ه لؤم یساسا یاه
(PCA)1
، راهچ کس تمیق ،زرا خرن ،نکسم تمیق صخاش ریغتم )ه
دیکرت ماهس تمیق مک صخاش و یم
دوهش هش ناوهنع تهحت یهبیکرت یهصخاش و صخا
ییاراد تمیق اه
هب تسد یم یآ پد
رد یررم مود رب رثؤم مماوع ییاراد تمیق صخاش
اه ناهیب دهش صخاهش نهیا و ه اهب
زا هدا تسا شور
یم دروآربARDL
وش د پ هب ییاراد رازاب رد هکنیا میلد و یهعقاو اهخب اه
1. Principal Component Analysis
دوجو هناررادوس دراد
مهماوع ریثأهت تهحت مهه و یداهینب مماوع ریثأت تحت مه تمیق و
،تسا یداینبریغ هب
روظنم ههب روآ تهسد د
تهیلاعف صخاهش ن هت هس یاهه
باهبر( یزاهب
ه لؤم دیاب ،)یتمیق ؛دوهش هیک ت یداهینب مماوع ریثأت تحت یعقاو تمیق زا یبابر یاه
دنامسپ هیمج تارییغت هجیتن رد لداعم
نیمخت هدز هدهش ههب ناوهنع یباهبر ه لؤم رازاهب
ییاراد تیلاعف صخاش( اه هت س یاه
یم هتفرر رظن رد )یزاب پدوش
رب رثؤم مماوع نییعت زا سپ یبابر لؤم
یهیاراد رازاهب هیررم رد ،اهه
موهس هلداعم
هچوک ن)هک یجنهسداصتقا یوگلا ی بوچراچ رد بابر هب طوبرم راهنک رد ساهیقم
طوبرم تتداعم هب
هیامرهس ،یهقیقر یهیخاد صلاهخان دیلوت و یهصوصخ اهخب یراذهر
م هداد رارق نامزمه تتداعم متسیس ی رد لاغتشا ی
تتداهعم متسیس نیا سپس پدوش
تاهعبرم مقادهر یمتهسیس شور زا هدا تسا اب نامزمه ههس
ههیررم
1یا
(3SLS)
و مهر
یم دروآرب وش
هیبش اب ،تتداعم دروآرب زا سپ پد وگلا یزاس
، رهب یگنیدهقن رثا قیقد نازیم
صخاش یاه هب هدشدای یم تسد
پدیآ
1 . ییاراد تميق صخاش تخاس اه
فلؤم ليلحت شور
ه یساسا ياه
هداد مییحت هناردنچ یاه
، تهیمها تاع) ا مییحت رد یهساسا
پدراد هعومجم هداد
یاهه
هداد ههعومجم رهه رد رهرا پدنراد رب رد هدهاشم ره یارب ار یدایز یاهریغتم ،هناردنچ
n
ریغتم ره ،دشاب هتشاد دوجو ریغتم تسا نکمم
هب هجوت اب پدشاب دعب دنچ یاراد ه
ههکنیا
هه لؤم مییحت شور ،تسا راوشد یدعبدنچ یاضف کرد دیغا داهعبا یهساسا یاهه
همه
هتسد و یبیکرت صخاش ساسارب ار تادهاشم یهم اهاهک هباهشم تادهاهشم یدنب
دههد
،ثدحم(
1389 : 2 )پ
ه لؤم مییحت شور عاونا زا یساسا یاه
هداد مهییحت یاه ههک تهسا هریغتمدهنچ یاهه
دعب مییقت نآ ییصا فده هسم
یئ مههم یاههدربراک زا یهکی پتهسا ههعلاطم دروهم شور
مییحت ه لؤم یاه هه لؤم مهییحت زا هدا تهسا اهب پتسا نویسررر رد یساسا یهساسا یاهه
یم یدودهحم دادهعت اهب ار هتهسبمه )مقتهسم ریغتم( یحی وت ریغتم یدایز دادعت ناوت
1. 3 Stage Least Squares
ه لؤم هک دیدج یحی وت ریغتم هدیمان یساسا یاه
یم دنوش هتهسبمهان و نیزگیاهج ،دهنا
درک دیترت نیا هب پ هن
ُب اهنت دع هیئسم یم مییقت دبای
، هکیب هیئسم ایهپ زهین یطخمهدنچ
یمن پدیآ ه لؤم یم ار یساسا یاه هداد هعومجم زا هدا تسا اب ناوت
تروهص رد یتر و ییصا یاه
یسرتسد نتشادن
هداد ههب سناهیراووک سیرتاهم زا هدا تهسا اهب ییهصا یاهه سیرتاهم اهی
گتسبمه هبساحم ی درک
پ نیلوا لؤم یساسا جارختسا یردهنکارپ رادهقم نیرتهشیب هدهش
هداد مک رد ار اه عومجم
هداد یم رظن رد اه ه لؤم دادعت شور نیا رد پدریر
یهساسا یاه
جارختسا یسررب هک ییاهریغتم دادعت اب تسا ربارب وگلا ره رد هدش یم
دنوش یم اما ، ناوهت
ه لؤم نیا زا یصخشم دادعت ه
باختنا ار ا درک
پ هب رو لومعم ود ای ی لؤم
یساسا لوا
رادقم یدایز هداد یردنکارپ زا یم رظن رد ار اه
ریر ن ود اهی هی باختنا نیاربانب ؛د ه لؤم
یساسا یارب لوا مادا
یم تیا ک راک پدنک
ییاراد
ياه هب راک صخاش تخاس رد هتفر
تاعلاطم زین و یرظن ینابم ربانب ماجنا
هتفرر
، رد ناریا ییاراد ییاه هک هب رظن یم دهسر رد
دبس یفرصم اهراوناخ و
هاگنب یاه یداصتقا و
نینچمه رد
مروهت یراهظتنا و
قهقحم هدهش
یدایز ریثأت دنشاب هتشاد
ترابع ا دن ا :ز
،زرا
،نکسم و ماهس ) یروههمج یزهکرم ناب(
،ناریا یم)سا 1389
) نیاربانب پ ههب
روهظنم یهیاراد تهمیق صخاهش تخاهس رد اهه
همادا
ییاراد راهچ نیا زا ،ر ار اهوشپ هب
مهم ناونع ییاراد نیرت
هدا تهسا نارهیا داصتقا رد اه
پدش دهاوخ ییاراد تميق صخاش تخاس يوگلا
شور زا هدافتسا اب اه
PCA
ساسارب دلاطم نایب ه لؤم مییحت شور و هدش ،هه لؤم راههچ نایم زا ،یساسا یاه
ه لؤم
لوا یساسا
(PC1)
هب د باختنا اهریغتم سنایراو حی وت رد ییاناوت نیرتشیب میل یم
دوهش
و هب دیر ی ریغتم ره یازا هب
تسد یم تهمیق یهبیکرت صخاهش نآ ساسارب هک دهد
ییاراد اه قیر زا لداعم
یم هتخاس ریز :دوش
( 1
1EXR 1PH 1SP 1GCP )
API = PC EXR + PC PH + PC SP + PC GCP
هک هب لوصف زا مادکره یازا نایب
رادقم ی هدش هب
تروص ریز هب یم تسد :دهد
i 1EXR i 1PH i 1SP i 1GCP i
API = PC EXR + PC PH + PC SP + PC GCP
رد لداعم
،تاب ییاراد تمیق صخاشAPI
،اه ،دازآ رازاهب رد یمهسا زرا خرنEXR
PH
،نکسم تمیق صخاش ،ماههس تهمیق مهک صخاهشSP
تهمیقGCP
کهس ،)ه
PC1j
دیر لؤم یساسا
PC1
ییاراد یارب تیاهن رد و ،j
رظن دروم مصفi
تسا پ
2 ییاراد تميق صخاش دروآرب . اه
ییاراد تمیق صخاش ریداقم هکنیا زا سپ اه
هب و هدهش نایب نآ رب رثؤم مماوع ،دمآ تسد
لداعم یهم دروآرب صخاش نیا هب طوبرم وهش
تاهعلاطم و یرهظن یناهبم ههب ههجوت اهب پد
ماجنا هتفرر نیا رد هنیمز متاپ و نچ دننام (
1998 )،
یات و گناچ (1
1998 ) و یچنیتک ،
2زوا ( 2008 ( یتمرر و یروتد و ) 1389
) ییاراد تمیق صخاش اه
، ریغتم راهچ زا یعبات
،یگنیدقن شور اهب و هدهش هتفرر رظن رد ت ن تمیق و مروت خرن ،GDP
دروآرهبARDL
یم وش هجیتن رد پد لداعم
ییاراد تمیق صخاش اه
هب تروص یم نایب ریز وش
:د
( 2 )
[ , , , ]
LAPI f LLIQ LGDP INF LOILP
3 . یفرعم نييعت يوگلا ۀلداعم
ۀفلؤم ییاراد رازاب یبابح اه
دروآرب زا سپ لداعم
ییاراد تمیق صخاش سهپ ،هدش دروآرب هلداعم دنامسپ تارییغت ،اه
ندش درادناتسا زا هب
ناونع یبابر لؤم ییاراد رازاب
رد سپهس و هدهش ههتفرر رهظن رد اه
یگنیدقن دشر رثا ییاهن یوگلا هب
تروص نامزمه یهعقاو اهخب نینچمه و ریغتم نیا رب
نییعت هب طوبرم یوگلا هجیتن رد پدش دهاوخ هدیجنس داصتقا لداعم
یبابر لؤم رازاهب
ییاراد ( زرهتلاو و رهررد تاهعلاطم و باهبر یرظن ینابم ساسارب اه 2009
یهیق و ) از و هد
( بایمک 1387 ) هب تروص :دوب دهاوخ ریز
( 3
, , , ,
)LMAI f LLIQ LGDP INF LEXR LR
1. Chung and Tai 2. Ketenchi and Uz
4 . یفرعم نلاک یجنسداصتقا يوگلا
هب روظنم ریغتم رب یگنیدقن رثا یسررب یارب دسانم ییییحت یوگلا نیودت اه
ی اهوشپ اب
یرشیو هب هجوت اه
داهصتقا رد هدهشرکذ ی نارهیا
هدا تهسا ن)هک داهصتقا یوهگلا هی زا ،
یم تسا مک یا اقت و ه رع اخب ود یاراد هک دوش تتداعم پ
ههب اکتا اب وگلا نیا هلاقم
( یکزتدار و نوسا ییر 1991
1) تهسا هدهش حیرهصت تهیزم پ
ییهصا و نوهسا ییر یوهگلا
پتسا هدش یرار هعسوت لار رد روشک ی یارب وگلا نیا هک تسا نیا یکزتدار دهر ات
ناکما یم یعس گهنهامه ناریا داصتقا طیارش اب روبزم ن)ک یوگلا تا ور م دوش
دوهش
رهب یگنیدهقن دهشر رثا نآ بوچراچ رد ناوتب ات اهوشهپ هتهسباو یاههریغتم
ههب ار روه
هسیاقم یسررب یا درک
پ
ۀضرع
لک
رف یم دوش هک دیلوت مک یعقاو اب(Q)
هدا تسا زا ود مماع
؛دیلوت یورهین راهک یهیخاد
اب(L)
دزمتسد یمسا
(W) ، و هداهن اه ی یتادراو اب(N)
تمیق دسررب (R)
لوپ یجراخ
و خرن زرا تباث دیلوتe
یم دوش پ
( 4 )
Q = Q (L, N)
N
L
NN LL
Q = Q > 0 N
Q = Q > 0 L
Q < 0 , Q < 0
یرشیو یاراد عبات نیا :تسا ریز یاه
1 پ تسا تبثم مماوع ییاهن دیلوت
؛
2 پ هجاوم یلوزن یهدزاب اب دیلوت مماوع دنا
؛
3 پ دنرگیدکی نیشناج دیلوت مماوع پ
داصتقا رد یزرا تیدودحم هک اجنآزا یرشیو زا یکی ،
اه داهصتقا مههم ی تهسا نارهیا
،
ینحنم رع یم جارختسا یزرا تیدودحم دوجو رف اب مک دوش
پ
1. Gylfason and Radetzki
جارختسا ۀضرع
:يزرا تیدودحم اب لک طیارهش نهیا رد
زا هدا تهسا اهب هعلاطم
( یماصمص 1378
) دوس عبات ندرک رثکادر اب هداهن یا اقت عباوت هب
تروص جارختهسا ریز
یم وش :د
( 5 )
Max π = P.Q - W.L - R.N
یزرا تیدودحم
. : . .
S t 0q R N
نآ رد هههک و )یزرا تیدودههحم( یزرا یاهدههمآرد نازههیمq̅
β0
یزرا یاهدههمآرد تبههسن
صاصتخا هداهن هب هتفای
یاه یتادراو پدنا
شناررت عبات
ξ = P.Q - W.L - R.e.N + λ (β .q -R.N)0
( 6
ξ Q )
= P - W = 0
L L
( 7
ξ Q )
= P - R.e - λ.R = 0
N N
( 8
ξ )
= ,q - R.N = 0
0
طیارش زا هدا تسا اب بترم
ریداقم لوا وL
هبN
تسد یم پدیآ
( 9
.q )
N R0
( 10 )
, , ,
W q W q
L L
P R P R
0 0
یراذگیاج اب تتداعم
9 و 10 رد لداعم 4 :تشاد میهاوخ
( 11 )
q W,
Q Q
R P
0
Q , Q
q W
P
0 0
هداهن زا مک دیلوت نیب ف)تخا زا یقیقر GDP
یعقاو ییخاد یاه هب
یم تسد پدیآ
GDP = Y = Q - eRN P
یاج هب ردN
لداعم 8 ، طبار 9 یم نیزگیاج پدوش
( 12
q )
GDP Y Q e
P
0
تتداعم زا هدا تسا اب 11
و 12 تمیق یمومع حطس دسررب عبات ،اه
رع مک
داصتقا هب یم تسد :دیآ
( 13 )
, q , ,
P P e W Y
R
0
:تشاد میهاوخ عبات نیا رد
, ,
P P P
e W Y
0 0 0
لک ياضاقت
داصتقا یا اقت فر رد لداعم
:زا تسا ترابع مک یا اقت ییصا
( 14
e.R e.R )
Y = C + IP + G + X - [Z + N] Y = E + X - [Z + N]
P P
نآ رد هک یصوصخ فرصم مماش( مک جراخمE
،(C)
هیامرهس یهصوصخ اهخب یراذهر
تلود جراخم و(IP)
،(G)
،ییاهن یفرصم یاهتاک تادراوZ
هداهن تادراو N
و دیلوت یاه
پتسا تارداصX
یم رف جراخم و لوپ مجر ،زرا خرن ،ییخاد صلاخان دیلوت زا یعبات مک جراخم دوش
هیامرس و یفرصم پتسا تلود یراذر
:زا تسا ترابع مک جراخم عبات ( 15 )
E = E (Y, M, G)
تهحت ار تهلود جراهخم و لوهپ مجر ریغتم ود ره یزرا یاهدمآرد ،ناریا داصتقا رد یم رارق ریثأت ههجیتن رد و یزهکرم ناب یزرا ریاخذ ،یزرا یاهدمآرد ایازفا پدهد
هیاپ
یم تاب ار یلوپ ایازفا هب رما نیا پدرب
رع داصتقا رد مک جراخم و لوپ رجنم
یم وهش پد
،یراذرریثأت نیا ندرک صخشم یارب طبار
لوپ ه رع ییک هب
تروص ههتفرر رهظن رد ریز
یم :دوش
( 16 )
M = mt.B
رد هک طبار تاب رعM
،لوپ دیر mt
ۀدنیازف و یلوپ یلوپ یاپB
نیا هتبلا پدنتسه
یم ار هطبار یازجا دسر رب ناوت
یاپ :تشون زین یلوپ
( 17 )
M = mt (NFA + NGD + DBS + NO)
هطبار نیا رد ییاراد صلاخNFA
،یزهکرم هناب یجراخ یاه یهدهب صلاهخNGD
،یزهکرم ناب هب یتلود اخب و یکناهب متهسیس زا یزهکرم هناب تاهبلاطمDBS
NO
ییاراد ریاس صلاخ پدنتسه یزکرم ناب یاه
ره یازجا زا ی یلوپ یاپ
یم زین ار ناوت
هب تروص :تشون ریز
t-1
t-1
NFA =NFA + eq
NGD = NGD + NGDO + λ eq
هطبار نیا رد هک دوخ λ
هب تروص یم فیرعت ریز :دوش
dNGD
deq
یزرا یاهدهمآرد ایازهفا اهب هک تسا نآ رب راظتنا
، (q̅)
یاهدهمآرد ایازهفا نمه
پدبای اهاک یزکرم ناب هب یتلود اخب یهدب صلاخ ،تلود تارابع رد تاب
NFAt-1
ییاراد صلاخ رد یزهکرم هناب یجراهخ یاهه
ۀرود ،مهبق α
یهم هفاه ا یزرا ریاهخذ هب هک یزرا یاهدمآرد زا یتبسن ،دوهش
NGDt-1
یهدهب صلاهخ
رد یزکرم ناب هب یتلود اخب ۀرود
،مبق هناب ههب تهلود یهدب ریاس صلاخNGDO
و یزکرم روشک یاهدمآرد مک زا تلود یزرا یاهدمآرد مهسθ
تسا پ
تارابع یراذگیاج اب تاب
رد طبار 17 :تشاد میهاوخ نآ رد تارییغت یمک داجیا و
( 18
)M = M +mt 0 eq
t-1 t-1
M = [NFA + NGD + NGDO + DBS + NO]
یم رف نینچمه تلود جراخم هک دوش
دیغا تاهیلام قیر زا یاهدهمآرد شورهف ،
هجدوب یرسک زین و ت ن زا مصار یزرا یم نیمأت(BD)
دیترت نیدب پدوش طبار
جراخم
تلود هب تروص یم هتفرر رظن رد ریز :دوش
( 19 )
G = T eq BD
یفاک هتکن نیا رکذ تارداص دروم رد تسا
و یهت ن تارداهص اخب ود هب تارداص هک
یم میسقت یت نریغ تارداص زرا خرهن زا مقتسم یت ن تارداص یرتد شزرا پدوش
تهسا و
هب نآ نازیم نییعت یمهس
طسوت هدش یهم رف پدراد یگتسب پوا
تارداهص ههک دوهش
:تسا یجراخ یاهروشک دمآرد و زرا خرن زا یعبات یت نریغ ( 20
* )
e e
x = α ,
P q X P Y
1 3
رد لداعم تاب α3
،یزرا یاهدمآرد مک زا ت ن شورف زا مصار یزرا یاهدمآرد مهس
و یت نریغ تارداصX Y*
پتسا یراجت فر روشک ییم دمآرد
اب زا ایب لوا تمسق تاحی وت هب هجوت 80
دهصرد هداههن ار روهشک تادراو زا یاهه
هطهساو یاههتاک ،ههیلوا داوهم مماش یتادراو هیامرهس و یا
یهم میکهشت یا دههد
یهکیم(
،یچنوتوت 1385
) پ هو)ع تمسق رد نیا رب ه رع
یاه اقت عباهت ،مهک ۀداههن
رد یهتادراو
یزرا تیدودحم طیارش هب
تروص ریز جارختسا ش
د :
N= q R
0
نیازا ور یم ار تادراو مک عبات تاب دلاطم هب هجوت اب ناوت
هب تروص :تشون ریز
( 21
R.e )
= .
IM Z P N
یم رف عباهت و یهیخاد جراهخم زا یمیقتهسم عباهت ییاههن یاهتاک تادراو هک دوش
پدشاب یقیقر زرا خرن زا ی نم ( 22
E e )
Z = Z ( , ) P P
عبات یراذگیاج اب تاب
رد یزرا تیدودهحم دسر رب هداهن یا اقت و هطبار
20 ، عباهت
ریز هب تسد یم :دیآ
