ﻲﺘﻴﻨﻣا تﺎﻈﺣﻼﻣ -
ﻦﻴﭼ ﻲﺳﺎﻴﺳ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد )
2005 - 1991 (
ﻲﻤﻴﻠﺳ ﻦﻴﺴﺣ *
ﻴﺸﻧاد ﻞﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور هوﺮﮔ رﺎ د
ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ﻪﻣﻼﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻴﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﻜﺸﻧا
يدﺎﺑآ ﺖﻔﻫ ﻢﻳﺮﻣ
ﻞﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
27 / 1 / 87 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
9 / 6 / 87 (
هﺪﻴﻜﭼ و ﻦﻴﺸﻧ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻟﺎﻳا ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا يراﻮﺠﻤﻫ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻳاﺮﮔ مﻼﺳا جﻮﻣ
ﺳ رﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ ﻦﻴ
ﻲﻳاﺪﺟ ﺮﻄﺧ ،ﻦﻴﭼ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﻲﻣ ﺪﻳﺪﺸﺗ ار نﺎﺘﺳا ﻦﻳا رد ﻲﺒﻠﻃ
ﺪﻨﻛ . يدﺎﻳز ﺪﻫاﻮﺷ
ﻲﻨﻴﭼ ﻲﻳﺎﻤﻧ گرﺰﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ و ﺖﺳا ﻲﻌﻗاو ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻚﻳ ﻦﻳا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﺮﻫ بﻮﻛﺮﺳ ﺖﻬﺟ ﺎﻫ
ﻦﻴﺳ رد نﺎﻤﻠﺴﻣ نﺎﺿﺮﺘﻌﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﻲﻤﻧ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺪﺷﺎﺑ . ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻲﻠﺻا لاﺆﺳ ﻦﻳﺮﺗ
ﻦﻴﭼ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻪﻏﺪﻏد ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻦﻴﭼ ﻂﺑاور ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد
زا 2005 - 1991 ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻴﺿﺮﻓ ؟ﺖﺴﻴﭼ ،هﺪﺷ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻪﻏﺪﻏد ﻦﻳﺮﺗ
طاﺮﻓا ،ﻲﻳاﺮﮔ دﺎﻴﻨﺑ زا ساﺮﻫ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻦﻴﭼ ﺖﺳا ﻢﺴﻳروﺮﺗ و ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔ
.
هژاو ﺪﻴﻠﻛ ﺎﻫ
ﻦﻴﺳ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ،ﻦﻴﭼ
،ﮓﻧﺎﻴﻛ طاﺮﻓا ﻢﺴﻳروﺮﺗ ،ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ ،ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔ
ﻮﺌﺴﻣ*
ﻪﻟﺎﻘﻣ ل :
hoseinsalimi@yahoo.com Email:
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻛ لاﺆﺳ ﻦﻳا زا ﻲﺸﺨﺑ ﻪﺑ نداد ﺦﺳﺎﭘ ﻲﭘ رد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
زا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺎﺑ ﻦﻴﭼ ﻂﺑاور 1991
ﺎﺗ 2005 ﻲﻠﻛ ﺶﺨﺑ ود ﻪﺑ ار ﻞﻳﻻد ﻦﻳا ًﺎﻣﻮﻤﻋ ؟ﺪﻨﻣاﺪﻛ
ﻲﺳﺎﻴﺳ - يدﺎﺼﺘﻗا و ﻲﺘﻴﻨﻣا -
ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ يرﺎﺠﺗ ﺪﻨﻨﻛ
. ﻪﺑ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﺪﻌﺑ رد دراد ﻲﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا
ﻢﻬﻣ طاﺮﻓا ،ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ زا ساﺮﻫ ﻪﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻦﻴﭼ هﺰﻴﮕﻧا ﻦﻳﺮﺗ ﺎﺑ ﻢﺴﻳروﺮﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ
طاﺮﻓا ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﺎﺑ نآ ﻂﺑاور ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ و ﺖﺳا ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔ
1991 ﺎﺗ
2005 دزادﺮﭙﺑ ،هﺪﺷ .
ﻌﺑ ود رد هزﻮﺣ ﻦﻳا رد ﻦﻴﭼ ﻂﺑاور ﺟود ﺪ
ﺪﻨﭼ و ﻪﺒﻧﺎ ﻲﻣ ترﻮﺻ ﻪﺒﻧﺎﺟ
دﺮﻴﮔ
ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﺼﻔﻣ ﺚﺤﺑ دﻮﺧ يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﺒﻧﺎﺟ ﺪﻨﭼ ﻂﺑاور ﻪﻛ ﻲﻤﻧ ﻪﻟﺎﻘﻣ و ﻪﻴﺳور ﺎﺑ ﻦﻴﭼ ﻪﺒﻧﺎﺟود ﻂﺑاور ﺰﻴﻧ و ﺪﺠﻨﮔ
و هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﻳا ترﺪﻗ
ﺎﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ي يا
ﻮﻣ يﺮﮕﻳد تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻞﺋﺎﺴﻣ صﻮﺼﺧ رد زﺎﻘﻔﻗ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ هﺪﺷ لﻮﻛ
ﺖﺳا . ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا فﺪﻫ :
1 . ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺋارا ﺎﺑ طاﺮﻓا ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﻛ ﺪﻫد نﺎﺸﻧ ﺪﻨﺘﺴﻣ و ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ
رد ﻢﺴﻳروﺮﺗ و ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔ
گرﺰﺑ زا ﻲﺷﺎﻧ و ﺖﺳا ﻲﻌﻗاو ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻚﻳ ﻦﻴﭼ ﻲﻨﻴﭼ ﻲﻳﺎﻤﻧ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ بﻮﻛﺮﺳ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻦﻴﺳ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻴﻠﻗا ﺖﺴﻴﻧ ﮓﻧﺎﻴﻛ
.
2 . ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ
ﺎﺒﺗرا ﻲﺑﻮﺧ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ط
ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫ ﻦﻴﺳ ﺖﻟﺎﻳا رد ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ
ار ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺖﻛﺮﺣ ﺎﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ عﺎﺿوا و ﺎﻫ
ﺪﻫد . ﻪﺑ ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ
ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻦﻴﺳ تﺎﻛﺮﺤﺗ ﻪﻳﺬﻐﺗ رد يﺮﺛﺆﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺶﻘﻧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ دراد ﮓﻧﺎﻴﻛ
.
3 . ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻞﺼﻔﻣ نﺎﻴﺑ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮕﺨﺳﺎﭘ يﺎﺘﺳار رد ﻦﻴﭼ يﺎﻫ
ﻴﺳآ رد نآ يﺰﻛﺮﻣ يﺎ
ﻪﺒﻧﺎﺟ ود ﻂﺑاور ﺐﻟﺎﻗ رد .
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد مﻼﺳا ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ
ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا دﺎﻴﻨﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻦﻴﭼ ﻲﺘﻴﻨﻣا ﻪﻏﺪﻏد ﻦﻳﺮﺗ
اﺪﺘﺑا ،ﺖﺳا ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔ
ﺖﻛﺮﺣ ﻪﺑ ﻊﺟار ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻲﻣ نﺎﻴﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
ﻢﻴﻨﻛ .
ﻪﺑ تﺎﻧﺎﻳﺮﺟ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ لﻼﻘﺘﺳا لﺎﺒﻧد يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ
ﺖﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ يﺰﻛﺮﻣ .
رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻢﻬﻣ تﺎﻧﺎﻳﺮﺟ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ ﻪﻫد
1990 ﺖﻛﺮﺣ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻣﻼﺳا .
ﺖﻛﺮﺣ لﺎﻤﺟﺪﻴﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻣﻼﺳا يﺮﮔراﺪﻴﺑ ﺖﻀﻬﻧ ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ ﻦﻳﺪﻟا
يدﺎﺑآﺪﺳا )
1898 - 1838 م ( هﺪﺒﻋ ﺪﻤﺤﻣ و )
1905 - 1849 ( ﺪﺷ زﺎﻏآ
، ﻲﻣ زﺎﺑ
.ددﺮﮔ ﺖﻀﻬﻧ
ﻲﻣﻼﺳا يﺮﮔراﺪﻴﺑ ﻨﺷور نﺎﻳﺮﺟ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ اﺪﺘﺑا ﻪﻛ
يﺮﻜﻔ رد ،دﻮﺑ ناﺮﮔرﺎﻤﻌﺘﺳا فاﺪﻫا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
دﻮﺧ لﻮﺤﺗ ﺮﻴﺳ نﺎﻳﺮﺟ ﻪﻳﺎﭘ ،
ﺶﺒﻨﺟ راﺬﮔ ﺖﻛﺮﺣ و ﺎﻫ
ﺖﻴﻌﻤﺟ ﺐﻟﺎﻗ رد ﺪﻌﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻲﻳﺎﻫ ﺎﻫ
نﺎﻣزﺎﺳ ، ﺎﻫ
ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ باﺰﺣا و ﺎﺗ يﺰﻧوﺪﻧا زا ،ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
ﻣ و ﻪﻧﺎﻴﻣروﺎﺧ بﺮﻐﻣ و ﺮﺼ
ﺎﺑ ،
ﻂﺧ ﻲﺸﻣ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ لﺎﻌﻓ ﻲﻋﺎﻤﺘ .
ﻢﻴﺴﻘﺗ زا ﻲﻜﻳ يﺪﻨﺑ
رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﻛﺮﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﻣزﺎﺳ و ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ
هوﺮﮔ و ﺎﻫ ﻲﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ يﺎﻫ
داد مﺎﺠﻧا ناﻮﺗ ،
ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺮﺑ ﺎﻬﻧآ يﺪﻨﺑ ا مﻼﺳا ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ﻞﻳﻻد ﺎﻳ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ دﺮﻜﻳور هﻮﺤﻧ سﺎﺳا
ﺖﺳ . رد ﺚﺤﺑ ﻦﻳا
ﻪﺑ مﻼﺳا نﺎﻬﺟ رد ار هدﺮﺘﺴﮔ و ﻊﻴﺳو ﻒﻴﻃ ود ﻞﻤﻋ مﺎﻧ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هدروآ دﻮﺟو
ود ﻦﻳا يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﻒﻴﻃ ﻪﺑ ﻦﻳﺪﻘﺘﻌﻣ حﻼﻄﺻا ود زا ناﻮﺗ
» ﻲﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا «
ﻣ و ﻪﺑ ﻦﻳﺪﻘﺘﻌ
» ﻲﻔﻠﺳ يﺮﮔ « ﺖﺴﺟ هﺮﻬﺑ .
ﻲﻣ ار ﻲﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ﻪﺑ ﻦﻳﺪﻘﺘﻌﻣ ﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﻦﻴﺑ رد ﻢﻫ ناﻮﺗ
ﺪﻨﻧﺎﻣ د ﻮﺑا ﻲﻠﻌﻟا
ﻪﺸﻳﺪﻧا و رﺎﻜﻓا نآ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻛ نﺎﻴﻌﻴﺷ ﻦﻴﺑ رد ﻢﻫ و يدودﻮﻣ ﻲﻨﻴﻤﺧ مﺎﻣا يﺎﻫ
) هر ( ﺖﺳا . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﻲﻔﻠﺳ صﻮﺼﺧ رد ﻲﻣ ﺎﻫ
ﻲﺑﺎﻫو ﻞﺜﻣ ﺖﻨﺳ ﻞﻫا ﻦﻴﺑ رد ناﻮﺗ و نﺎﺒﻟﺎﻃ يﺎﻫ
ﻲﻨﻌﻳ نﺎﻴﻌﻴﺷ ﻦﻴﺑ رد ﻢﻫ
ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻣﺎﻤﺗ و ﺪﻳد نﻮﻳرﺎﺒﺧا ﺶﺒﻨﺟ و ﺎﻫ
ﻣﻼﺳا يﺎﻫ ﺖﺳا شدﺮﮔ رد ﻒﻴﻃ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ رد ﻲ
. ﻦﻳا
ﻂﺧ رد ﻒﻴﻃ ود ﻲﺗازرﺎﺒﻣ ﻲﺸﻣ
ﺑ و ﻲﺼﺨﺸﻣ شور ، ﻪ
ار ﻲﺻﻮﺼﺧ ﻲﻤﻧ ﺰﻳﻮﺠﺗ
ﺪﻨﻨﻛ . ود ﺮﻫ رد
ﻲﻣ ﻒﻴﻃ هوﺮﮔ ناﻮﺗ لﺎﻜﻳدار زا ار ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
رﺎﻛ ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ، دﺎﻴﻨﺑ و
ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﻪﻛ دﺮﻛ هﺪﻫﺎﺸﻣ ار اﺮﮔ
رﻮﺸﻛ ﺮﻫ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺑ ي
هﺪﻣآ دﻮﺟو ﺪﻧا
)
،يﻮﺳﻮﻣ 1383 ﺺﺻ ، 105 - 135
نﺎﻴﻣ زا .(
ﺖﻛﺮﺣ ﺶﺒﻨﺟ و ﺖﻛﺮﺣ ﻪﺳ ﺎﻬﻨﺗ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻣﻼﺳا يﺎﻫ ﺖﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﻣﻼﺳا
ﺖﺳا : نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻛﺮﺣ بﺰﺣ ،نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻀﻬﻧ بﺰﺣ ﺮﻳﺮﺤﺘﻟا بﺰﺣ ،
.
ﻢﺠﻨﭘ نآ زﺎﻏآ ﻪﻛ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ و ﺖﻟود ﻦﻴﺑ ﺢﻠﺻ تاﺮﻛاﺬﻣ زا ﺲﭘ نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻀﻬﻧ ﻞﻳروآ 1994 نآ نﺎﻳﺎﭘ و 27
ﻦﺋوژ 1997 ﺑ ﺖﻘﻓاﻮﻣ نآ ﻲﻃ و دﻮ ﻪﺑ ﻮﻜﺴﻣ ﺮﻬﺷ رد ﺢﻠﺻ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪﺑ ﺪﻴﺳر ﺎﻀﻣا ﻪﺑ رﻮﺸﻛ رد ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ بﺰﺣ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﻲﻣ ﻪﻣادا دﻮﺧ رﺎﻛ ﺪﻫد
. ﺎﻣا
» ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻛﺮﺣ
نﺎﺘﺴﻜﺑزا « ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺖﺴﻧاﻮﺘﻧ ﺖﻗو ﭻﻴﻫ
» نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻀﻬﻧ بﺰﺣ «
ﻪﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺑ داد مﺎﺠﻧا ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻣاﺪﻗا ﺎﺑ و دﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺳﺎﻴﺳ اﻮﻨﻋ
ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ ن و ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ
ار ﻲﻤﻬﻣ ﻲﺘﻴﺜﻴﺣ ﻪﺑﺮﺿ ﺪﺷ اﺮﻳﺬﭘ
. يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻣﻼﺳا نﺎﻳﺮﺟ ﻦﻴﻣﻮﺳ بﺰﺣ
ﺮﻳﺮﺤﺘﻟا ﺖﺳا
ﻪﻛ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ
ًﺎﺻﻮﺼﺧ رد
نﺎﺘﺴﻜﺑزا و
نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ
ﻲﻣ ﻲﻠﻋ و ﺪﻨﻛ ﻚﻳ ار دﻮﺧ ﻪﻜﻨﻳا ﻢﻏر
ﻲﻣ ﻲﺳﺎﻴﺳ بﺰﺣ ﺖﺳا ﻚﻳژﻮﻟﻮﺋﺪﻳا نﺎﻳﺮﺟ ﻚﻳ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﺪﻣﺎﻧ
.
بﺰﺣ ﺮﺤﺘﻟا رﻮﺼﺤﻣ ﻲﻠﻣ مﺎﻈﻧ ﭻﻴﻫ بﻮﭼرﺎﭼ رد ار دﻮﺧ و ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﺮﻓ نﺎﻳﺮﺟ ﻚﻳ ﺮﻳ
ﻲﻤﻧ ﺪﻧاد . ﻪﺑ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ بﺰﺣ ﻦﻳا ﻢﻳﺮﻛ مﻼﺳا ﺖﻣﻮﻜﺣ ﺢﻳﺮﺻ و رﺎﻜﺷآ رﻮﻃ
ﺪﺳﺎﻓ ﻲﺘﻣﻮﻜﺣ ار فا
ﺪﺿ و ﻲﻣ ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻣ مﻼﻋا ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻓﻼﺧ ﻞﻴﻜﺸﺗ ار دﻮﺧ ﺢﻳﺮﺻ فﺪﻫ و ﺪﻧاد
ﺎﻣا ،ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑ
ﺖﺣاﺮﺻ و هدﺮﻛ ﻊﻨﻣ ار ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ دﻮﺸﻧ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻲﺤﻟﺎﺻ ﺖﻣا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺎﺗ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ
ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻞﻴﻜﺸﺗ نﺎﻜﻣا )
ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻓﻼﺧ (
ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻜﻤﻣ .
بﺰﺣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻔﻴﻇو ﺮﻳﺮﺤﺘﻟا
ﺪﻧروآ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻣﻮﻜﺣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺪﻧﻮﺷ ﺖﻣﻮﻜﺣ دراو ﻪﻜﻧآ زا ﻞﺒﻗ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﺳا ﺮﻔﻛ ﺎﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻲﻣﻼﺳاﺮﻴﻏ ﺖﻣﻮﻜﺣ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻛﺮﺷ و .
ا ﺮﺑ بﺰﺣ ﻦﻳ ﺲﻜﻋ
» ﺖﻛﺮﺣ
نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻲﻣﻼﺳا «
ﻪﺑ ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻪﺟرﺎﺧ ترازو ﺐﻧﺎﺟ زا ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ هوﺮﮔ ناﻮﻨﻋ
)
،يﻮﺳﻮﻣ
.(1383
طاﺮﻓا ﻦﻴﺳ رد ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻳاﺮﮔ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﻒﻟا - ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫ
ﻦﻴﭼ رد ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ
هﺪﻤﻋ ﻪﻛ ﺎﺠﻧآ زا طاﺮﻓا ،ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ زا ﻦﻴﭼ ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﻦﻳﺮﺗ
و ﻲﻳاﺮﮔ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻢﺴﻳروﺮﺗ و
نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻟﺎﻳا ﺮﺑ نآ ﺮﻴﺛﺄﺗ زا سﺮﺗ ﻦﻴﺳ ﻦﻴﺸﻧ
،ﺖﺳا ﮓﻧﺎﻴﻛ ﻦﻴﭼ ﻢﻳرﺎﺗ زﺎﮔ و ﺖﻔﻧ ﺮﻳﺎﺧذ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ
مﻮﺳ ﻚﻳ و دراد راﺮﻗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد ﻲﻣ ﺖﺸﻛ نﺎﺘﺳا ﻦﻳا رد رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻪﺒﻨﭘ
ﺰﻛﺮﻣ ﺰﻴﻧ و دﻮﺷ
،ﺖﺴﻫ ﺰﻴﻧ ﻦﻴﭼ ﻲﻤﺗا تﺎﺸﻳﺎﻣزآ ﻪﺋارا ﺎﺑ ﻢﻳراد ﻲﻌﺳ ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا رد اﺬﻟ
ﺺﺧﺎﺷ نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ
طاﺮﻓا ﺪﺣ ﻪﭼ ﺎﺗ ﻪﻛ ﻢﻴﻫد ﻦﻴﺳ رد ﻲﻳاﺮﮔ
ﺖﻛﺮﺣ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﺖﺳا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
.
ﻦﻴﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﮓﻧﺎﻴﻛ 12
نﺮﻗ ﻂﺳاوا رد ﻦﻴﭼ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا كﺮﺗ ﻦﺸﺧ رﻮﻐﻳوا نﻮﻴﻠﻴﻣ 18
ﺪﻧﺪﻣﺎﻴﻧ رد ﻞﻣﺎﻛ ﻪﻄﻠﺳ ﺖﺤﺗ ﺎﻣا ﺪﻧﺪﺷ بﻮﻠﻐﻣ يدﻼﻴﻣ
، ﺖﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﻪﻛ ﻲﻧﺎﻣز ﺎﺗ يﺎﻫ
رد ﻦﻴﭼ
لﺎﺳ 1949 ﺪﻧﺪﻴﺳر ترﺪﻗ ﻪﺑ .
ﻲﻃ 50 ﻲﻠﺧاد رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻚﻳ ﻦﻴﭼ ،ﺮﻴﺧا لﺎﺳ رد ار 1
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﺖﻓﺎﻴﻫر ﻚﻳ ﺖﺳا هدﺮﻛ اﺮﺟا يا
.
ﻛ ﻦﻴﭼ دﻮﺧ يﺮﻫﺎﻇ ﻞﻜﺷ ﺖﺤﺗ ار ﻲﺳﺎﻴﺳ لﺮﺘﻨ زا يرﺎﻴﺴﺑ و ﺖﺳا هدﺮﻛ لﺎﻤﻋا يرﺎﺘﺨﻣ
ﺎﻌﻓ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻧﺪﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ تﻼﻴﻜﺸﺗ ﺎﻳ ﻲﺳﺎﻴﺳ ل
) ﻲﺑﺮﻏ ﺪﻳد زا ﺎﻫ
( ﺐﻫﺬﻣ ًﺎﺻﻮﺼﺧ ﺗ ار
ﺖﺤ
ﺖﺳا هدروآ رد ﺪﻳﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ .
نداد تﺮﺟﺎﻬﻣ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا
» نﺎﻫ ﺎﻫ « ﻦﻴﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ و ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا رد يراﺬﮔ ﻪﺑ ًﺎﺻﻮﺼﺧ و ﺖﻠﻣ مﺎﻤﺗ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﻪﺑ ﺖﻣﺪﺧ رﻮﻈﻨﻣ
عﺎﻓد رﻮﻈﻨﻣ
يدﺎﻳز يژﺮﻧا ﻊﺑﺎﻨﻣ يراﺪﻬﮕﻧ و دﺮﻛ ﺖﻴﺒﺜﺗ ار دﻮﺧ ذﻮﻔﻧ ،دراد ﻪﺘﻔﻬﻧ دﻮﺧ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ
. رد
ﺮﻣ مﻮﺳ ﻪﻠﺣ ﺶﺗرا ﻲﻤﺋاد رﻮﻀﺣ ﻂﺳﻮﺗ ﺐﻫﺬﻣ يور ﺮﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟ ﻪﻤﻫ و ﻲﻠﻛ لﺮﺘﻨﻛ ﻚﻳ لﺎﻤﻋا ،
و ﻖﻠﺧ ﺢﻠﺴﻣ ﺲﻴﻠﭘ و ﻖﻠﺧ ﺶﺨﺑ يدازآ ...
ﺖﻛﺮﺣ زا رﻮﻐﻳوا مدﺮﻣ
» نﺎﻫ « و ﺪﻧدﺮﻜﻧ لﺎﺒﻘﺘﺳا
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺑ ﻦﻴﭼ يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود لﺮﺘﻨﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﺳود مدﺮﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺎﻳ و ﺪﺑﺎﻳ نﺎﻳﺎﭘ نﺎﺷ
ﻮﺧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻞﻗاﺪﺣ ﺨﻣ د
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺧ رﻮﻣا رد يرﺎﺘ
(Oresman, 2005)
.
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ ﻲﻳاﺪﺟ ﺖﻛﺮﺣ يﺎﻫ
ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻪﺑ ﻦﻴﭼ رد ﻲﻣﻮﻗ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ
» يرﻮﻬﻤﺟ ﻲﻣﻼﺳا
ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ «
ﻪﻫد رد 1930
ﻴﻣا ﺪﻤﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺲﭙﺳ و ﺲﻴﻠﮕﻧا ﺖﻳﺎﻤﺣ ﺎﺑ ﻦ
» ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ يرﻮﻬﻤﺟ ﺖﻗﻮﻣ ﺖﻣﻮﻜﺣ «
ﻪﻫد رد 1940 ﻲﻣ زﺎﺑ ﻲﻠﻳا ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﺮﮔ
د . ﺖﻛﺮﺣ
يرﻮﺌﺗ ناﻮﻨﻋ ﺮﻳز يدوﺪﺣ ﺎﺗ ﺮﻴﺧا
» ﻲﻣﻮﻗ يرﺎﺘﺨﻣ دﻮﺧ «
و دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يورﻮﺷ ﻲﻧﺎﺒﻴﺘﺸﭘ زا
ﻚﻳ ﺲﻴﺳﺄﺗ نآ فﺪﻫ
» ﺸﻛ ﻞﻘﺘﺴﻣ رﻮ «
دﻮﺑ . ناﺮﺒﻫر ﺎﻫﺪﻌﺑ
» ﻪﻧﺎﮔ ﻪﺳ ﻲﺑﻼﻘﻧا ﻖﻃﺎﻨﻣ «
يﺮﺒﻫر
1. Internal Conolization
ﺖﺴﻴﻧﻮﻤﻛ بﺰﺣ دازآ ﻪﻟﻮﻘﻣ رد و ﺪﻨﺘﻓﺮﻳﺬﭘ ار ﻦﻴﭼ
ﺖﻤﻟﺎﺴﻣ يزﺎﺳ ﺶﻘﻧ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﻦﻴﺳ ﺖﻟﺎﻳا ﺰﻴﻣآ
ﻲﻤﻬﻣ ﺎﻔﻳا ﻪﺑ و ﺪﻧدﺮﻛ ترﻮﺻ
ﺪﻧﺪﻣآ رد رﻮﺸﻛ تﺪﺣو ﻆﻓﺎﺤﻣ يوﺮﻴﻧ .
ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺎﻬﻧآ ﻦﻴﺑ ﻪﺘﺒﻟا
ﻲﻳاﺪﺟ ﻪﺸﻳﺪﻧا ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻦﻴﺳ يدازآ مﺎﮕﻨﻫ و ﺪﻨﺘﺧﺎﺴﻧ ﺎﻫر ار ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ
ﺎﻴﻛ رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ ﻪﺑ ﮓﻧ
ﺲﻴﺳﺎﺗ ﺎﺑ و ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻨﻫﺎﻨﭘ
» دﺎﺘﺳ « شﻼﺗ ﻪﺑ ﻪﻴﻛﺮﺗ رد ﺪﻧداد ﻪﻣادا دﻮﺧ يﺎﻫ
. ﻲﻳاﺪﺟ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺐﻠﻃ
تﺪﻣ ﻲﻃ ﺪﻴﻌﺒﺗ رد ﻫ
يﺎ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺪﻧدﺮﺒﻧ ﺶﻴﭘ زا يرﺎﻛ .
هرﺎﭼ ﺎﻬﻧآ يورﻮﺷ نارود رد و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ ﻪﻠﻤﺟ زا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﻦﻳا ﺰﺟ يا
ﺪﻨﻨﻛ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ .
شﻼﺗ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫ
لﺎﺳ رد ﺎﻬﻧآ ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ 1962
ﻪﺑ راﺮﻓ ترﻮﺻ
هﺪﻋ ﻦﻴﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ زا كﺪﻧا يا هﻮﻠﺟ يورﻮﺷ ﻪﺑ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺪﺷ ﺮﮔ
، ﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ﻲﺗﺪﻴﻘﻋ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻴﺛ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﻦﻴﭼ ﻪﻴﻠﻋ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا تﺎﻣاﺪﻗا و يورﻮﺷ .
نﺪﻴﺳر ترﺪﻗ ﻪﺑ زا ﺲﭘ صﺎﺨﺷا ﻦﻳا
نﺎﻣزﺎﺳ ﺲﻴﺳﺄﺗ ﻪﺑ عوﺮﺷ يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ ﻪﻧﺎﺘﺳآ رد ﻒﭼﺎﺑرﻮﮔ نﻮﭼ ﻲﻳﺎﻫ
» ﻦﻴﺑ ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﺎﻫرﻮﻐﻳوا
» « يدازآ نﺎﻣزﺎﺳ نﺎﺘﺳرﻮﻐﻳوا ﺶﺨﺑ
» « ﻦﻴﺑ يارﻮﺷ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻲﻠﻠﻤﻟا
« ﺪﻨﻧﺎﻣ و نآ
ﺮﻛ ﺪﻧد . زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺷاد ﺪﻴﻣا ﺎﻬﻧآ ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد
يﺎﻫ ﻲﻧﺎﻬﺟ و هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ زا ﺪﻳﺎﻘﻋ ﻲﻣﻮﻤﻋ
،ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﺖﻛﺮﺣ ﻲﻧﺎﻬﻨﭘ ﻲﻳاﺪﺟ تﺪﺣو ﺮﺑ جرﺎﺧ زا و ﺪﻨﺸﺨﺑ مواﺪﺗ ار ﻦﻴﭼ ﻖﻠﺧ يرﻮﻬﻤﺟ ﻪﻴﻠﻋ ﻪﻧﺎﻫاﻮﺧ
ﻦﻴﺳ رد ﻲﻣﻮﻗ ﺪﻧراﺬﮕﺑ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﮓﻧﺎﻴﻛ
. ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يورﻮﺷ رد ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺴﻛ ﺪﻨﺘﺷاد
و هﺪﻋ يا ﻪﻛ د ر ﻪﻴﻛﺮﺗ
فاﺪﻫا ﻲﻳاﺪﺟ ﻲﺒﻠﻃ ﺎﻫرﻮﻐﻳوا ار رد ﺮﺳ ﻲﻣ ﺪﻧﺪﻣآﺮﺑ دﺪﺻرد يورﻮﺷ ﻲﺷﺎﭘوﺮﻓ زا ﺲﭘ ،ﺪﻧﺪﻧاروﺮﭘ
ﺲﻴﺳﺄﺗ ﺎﺑ ار دﻮﺧ رﺎﻜﻓا
» ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ يرﻮﻬﻤﺟ «
،ﺪﻨﺸﺨﺑ شﺮﺘﺴﮔ يورﻮﺷ كﺎﺧ رد
ﻦﻴﺳ ﺖﻟﺎﻳا ﻲﻳاﺪﺟ تﺎﺒﺟﻮﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻢﻫاﺮﻓ ﻦﻴﭼ زا ار رﻮﻐﻳوا ﮓﻧﺎﻴﻛ
.
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫوﺮﻴﻧ يﺎﻫ فوﺮﻌﻣ هاﻮﺧ
ﻪﺑ
» اﻮﻫ ناراد ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ «
زا ﻲﻀﻌﺑ رد
دﻮﺑ نﺎﻬﻨﭘ ﻲﻫﺎﮔ و رﺎﻜﺷآ ﻲﻫﺎﮔ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ .
نادﺮﻤﺘﻟود يﺎﻫﺮﻔﺳ مﺎﮕﻨﻫ نآ نﻻﺎﻌﻓ
ﻮﺸﻛ نآ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﭼ ﺑاﺮﺧ تﺎﻣاﺪﻗا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺘﻣ ،ﺎﻫر
ﻲﻣ ﻢﻫ ﻪﻧارﺎﻜ ﺪﻧﺪﺷ
. ﻪﺘﺷﺬﮔ لﺎﺳ ﺪﻨﭼ رد
رﺎﺸﻓﺎﭘ ي ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫ ﻓا ﻦﻴﭼ ﻲﻣﻮﻗ نﺎﺒﻠﻃ
ﻪﺑ و ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰ باﺮﺧ تﺎﻣاﺪﻗا
و ﻪﻧارﺎﻛ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ًﺎﺻﻮﺼﺨﻣ و نﺎﻬﺟ ﻲﻣﻮﻤﻋ عﺎﺿوا ﺎﺑ ﻪﻛ هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
دراد ﻚﻳدﺰﻧ طﺎﺒﺗرا .
يﺎﻫزﺎﻴﻧ سﺎﺳاﺮﺑ لﻼﻘﺘﺳا زا ﺲﭘ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ زا ﻲﺧﺮﺑ
رﺎﻌﺷ دﻮﺧ ﻲﻠﺧاد ﺖﺳﺎﻴﺳ
» كﺮﺘﺸﻣ ﻦﻬﻴﻣ «
ﺪﻧدﺮﻛ حﺮﻄﻣ ار .
ﻲﺑ ﻦﻳا ﺪﻳدﺮﺗ ﻣاﺪﻗا ﻪﻧﻮﮔ ﺶﻧﺎﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ﺎﺑ دﻮﺧ يﺎﻫزﺮﻣ رد ﻪﻛ ﻦﻴﭼ ياﺮﺑ تﺎ
ماﻮﻗا ،دراد كﺮﺘﺸﻣ
ﻞﻜﺸﻣ ﻲﻣ ءﻮﺳ ﺮﻴﺛﺄﺗ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻠﺧاد تﺎﺒﺛ ﺮﺑ و ﺖﺳا ﻦﻳﺮﻓآ ﻦﻳا كﺮﺤﻣ ﻪﻛ ﻢﻫ ﻲﻧﺎﺴﻛ و ﺪﻬﻧ
ﻲﺑ ﻲﻤﻈﻧ ﻲﻣ ﻲﻔﻨﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺎﻫرﻮﺸﻛ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫ ﺪﻧراﺬﮔ
) ،ﻲﺟ ﮓﻧاﻮﺟ ،ﮓﻨﭼ ﮓﻧاﻮﮔ ،ﮓﻧﺎﭼ ﻮﺋﺎﺟ
1379
زا ﻲﻤﻴﻧ ﻪﺑ ﺐﻳﺮﻗ .(
16 ﻣ ﻦﻴﺳ ﻪﻨﻜﺳ ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴ ﻲﻣ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺎﻫرﻮﻐﻳوا ار ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺪﻨﻫد . ﻲﻣﻮﻗ ﺎﻬﻧآ
ﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ و نﺎﻤﻠﺴﻣ ،كﺮﺗ 15
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻜﺑزا نﻮﻴﻠﻴﻣ ﺪﻨﻨﻛ
.
ﻪﺑ هوﻼﻋ 6 ﻲﻨﻴﭼ زا ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ يﺎﻫ
» نﺎﻫ « ﻞﻣﺎﺷ و ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻦﻛﺎﺳ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ 2
/ 1 و قاﺰﻗ ﺮﻔﻧ نﻮﻴﻠﻴﻣ
150 ﺴﻫ ﺰﻴﻗﺮﻗ ﺮﻔﻧ راﺰﻫ ﻦﻴﺳ رد ،ﺪﻨﺘ
ﻲﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﺪﻧﺮﺑ
)
ﻴﻣا راوﺪ ،ﺎﻴﻧ
.(1377
ب - شرﻮﺷ ﻦﻴﺳ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ زا ﺪﻌﺑ ﮓﻧﺎﻴﻛ
1990
شرﻮﺷ ﻦﻴﺳ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫ ﮓﻧﺎﻴﻛ
1990 و ارﺎﻜﺷآ ،دازآ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا ياﺮﺑ
ﻪﺑ ترﻮﺻ ﻲﺘﺴﻴﻧﻮﻤﻛ ﺖﻣﻮﻜﺣ و ﻦﻜﭘ ﻪﻴﻠﻋ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﺖﻓﺮﮔ
. ﻦﻳا ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻦﻳﺪﻫﺎﺠﻣ
ﺷ شرﻮ ﻲﻣ ﻪﺤﻠﺳا ﺎﻫ ﺪﻧﺪﻧﺎﺳر
. ﻦﻜﭘ 200 ﻪﺑ زﺎﺑﺮﺳ راﺰﻫ دﺮﻛ ماﺰﻋا عﺎﺿوا ندﺮﻛ مارآ رﻮﻈﻨﻣ
. رﺎﺑ
رد ﺮﮕﻳد 1993 شرﻮﺷ ﺖﻧﻮﺸﺧ يﺎﻫ ﻦﻴﺳ ﺮﺳاﺮﺳ رد يﺰﻴﻣآ
ﻪﺑ ﮓﻧﺎﻴﻛ ًﺎﻤﺳر ﻦﻴﭼ و ﺖﺳﻮﻴﭘ عﻮﻗو
ترﺪﻗ ﻪﻛ دﺮﻛ ﺖﻳﺎﻜﺷ ﻪﺌﻃﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻦﻳﺪﻫﺎﺠﻣ ﺰﻴﻧ و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ رد ﻲﺟرﺎﺧ ﻢﺻﺎﺨﺘﻣ يﺎﻫ
ﻲﻨﻴﭼ
ﻧا ﻪﻨﻴﻣز شرﻮﺷ ﻦﻳا مﺎﺠ ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﺎﻫ
ﺪﻨﻨﻛ . رد 1994 ﮓﻨﺟ هزﻮﺣ رد ﻲﺘﺨﺳ يﺎﻫ و ﻢﻬﻣ يﺎﻫ
ﻦﻴﺳ يدﺮﺒﻫار ﺖﻓﺮﮔ رد ﮓﻧﺎﻴﻛ
. رد 1996 ﻦﻴﭼ ﺢﻠﺴﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻚﻴﻠﺷ ﺮﺛا رد 9
ﻪﺘﺸﻛ رﻮﻐﻳوا
ﻪﺑ و ﺪﻧﺪﺷ نآ لﺎﺒﻧد
2000 ﺪﻧﺪﻳدﺮﮔ ﺮﻴﮕﺘﺳد ﺮﻔﻧ .
رد 1997 ﻪﻳﺰﺠﺗ تاﺮﻫﺎﻈﺗ نﺎﻳﺮﺟ رد ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ
ﺖﺳد ﻢﻛ 50 ﺮﻗ و ﻪﺘﺸﻛ ﺮﻔﻧ ﻪﺑ ﺐﻳ
100 ﺪﻧﺪﺷ ماﺪﻋا هﺪﻨﻨﻛﺮﻫﺎﻈﺗ .
ﺐﻤﺑ زا ﺲﭘ ﻪﺑ و يراﺬﮔ
يﺎﺟ
ﻪﺘﺸﻛ نﺪﻧﺎﻣ ﻂﺳاوا رد رﺎﻴﺴﺑ يﺎﻫ
1997 هزرﺎﺒﻣ فﺬﺣ و ﻦﻴﭼ ﻖﻠﺧ تﺪﺣو ﺶﻳاﺰﻓا ياﺮﺑ يا
ﻪﻳﺰﺠﺗ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﻦﻴﺳ رد ﺐﻠﻃ
ﺖﻓﺮﮔرد ﮓﻧﺎﻴﻛ .
زا ﺎﺗ هدﺮﻛ عﻮﻨﻤﻣ و دوﺪﺤﻣ ار ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻜﭘ
ﺖﻛﺮﺣ شﺮﺘﺴﮔ ﻠﺟ رﻮﺸﻛ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
دﻮﺷ يﺮﻴﮔﻮ )
ﺪﻴﻣا راو ،ﺎﻴﻧ
.(1377
لﺎﺳ زا ﻦﻴﭼ ﻲﻤﺳر رﺎﻣآ ﻖﺒﻃ 1990
ﺎﺗ 2001 ﻲﻳاﺪﺟ ﻦﻴﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﺒﻠﻃ نآ رد ﻪﻛ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﻲﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ ﺰﻴﻗﺮﻗ و ﻚﺑزا ،رﻮﻐﻳوا ﺪﻨﻧﺎﻣ نﺎﻤﻠﺴﻣ مدﺮﻣ زا ﺶﻴﺑ ﻪﺑ ﺪﻧﺮﺑ
200 ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﻞﻤﻋ
زا ﺶﻴﺑ نآ ﻲﻃ ﻪﻛ ﺪﻧدز ﺖﺳد 600
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺸﻛ ﻲﻣﺎﻈﻧﺮﻴﻏ و ﻲﻣﺎﻈﻧ .
ﮕﻧ ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ ناﺮ
،ﻦﭽﭼ زا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ ناﺮﺟﺎﻬﻣ ﻦﻴﺑ رد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻣﻼﺳا نﻮﻴﻃاﺮﻓا مﻮﺠﻫ ﻲﻣ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ،نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻲﻔﺨﻣ ﻦﻴﭼ يزﺮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد و ﺪﻧدرﻮﺧ
ﻲﻣ ﺪﻧﺪﺷ .
ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ رد نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ ﺖﻟود 1998
ﻪﺑ ﻢﻬﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻧداد ﻞﻳﻮﺤﺗ ﻦﻴﭼ رﻮﺸﻛ ﻪﺑ ار رﻮﻐﻳوا ود
ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﺪﻧدﻮﺑ
. نﺎﻣزﺎﺳ مﺎﻬﺗا ﻪﺑ ﺮﻔﻧ ود ﻢﻫ ﺪﻌﺑ لﺎﺳ رد ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻲﻫد
ﺪﻧﺪﺷ هداد ﻞﻳﻮﺤﺗ نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻪﺑ ﺪﻨﻜﺷﺎﺗ رد .
ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رﻮﺸﻛ عﺎﺒﺗا
ﻪﺑ ﻦﭽﭼ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر ﺮﻴﮕﺘﺳد بوﺎﻨﺘﻣ رﻮﻃ
ﺪﻧﺪﺷ )
،يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ
.(1384
ﺶﻘﻧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد نﺎﻳﺮﺟ لﺎﺣ رد يﺎﻫﺪﻧور ﺖﻳﺎﻤﺣ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ياﺮﺑ ار هﺪﻨﻨﻛ يﺎﻫ
لﻼﻘﺘﺳا ﻦﻴﺳ رد ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ ﺖﻟود ﻪﻛ ﻲﺘﻳﺎﻤﺣ ،ﺪﻧراد ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ نآ ﺖﺸﭘ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫ .
ﻦﻳا
ﻦﻴﺳ رد ﻲﻣدﺮﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ زا ﻦﻴﭼ سﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﻲﻠﻴﺧ ﻪﺘﻜﻧ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا ﺖﻬﺟ ﮓﻧﺎﻴﻛ
رد مدﺮﻣ ﻲﻌﻗاو ﺖﻳﺎﻤﺣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﻴﺴﺑ لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ،ﺪﻳﺪﺟ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ يرﻮﻬﻤﺟ ﻦﻴﺳ
ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺖﺳا . سﺮﺗ ﻪﻛ ﻢﻴﺘﺴﻴﻧ ﻲﻋﺪﻣ ﺎﻣ ﻪﺘﺒﻟا ﻲﺑ ﻦﻴﭼ يﺎﻫ
ﺖﺳا درﻮﻣ .
نﺎﻤﻫ ﺖﻴﻠﻗا ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ رﻮﻃ
ﻦﻴﺳ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫ ﺶﻳاﺰﻓا يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ لﻼﻘﺘﺳا نﺎﻣز زا ار نﺎﺷ
هداد ﺪﻧا . ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﺷﻮﻣﺎﺧ و تﻮﻜﺳ ﺎﺑ بﺮﻏ ار نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ و نﺎﻴﺷرﻮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻦﻴﭼ ﻊﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﺮﻛ ﺖﺳا هد ) ﺖﻤﺴﻗ رد دﺮﻛ ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﻦﻳا رد بﺮﻏ ﻊﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻊﺟار ﺪﻌﺑ يﺎﻫ
.(
ﻪﺑ ﺮﻫ لﺎﺣ ) ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻴﺑ رد (
ﻪﺑ ار مﻼﺳا ،ﻦﻴﭼ ﻊﻳﺎﻗو ﺲﭘ رد ،ﻲﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ
ﻦﻴﺳ ﻲﻣ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﺪﻨﻴﺑ
. يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ مﻼﺳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﺳرد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﻴﻌﻗاو ﺎﻣا
ﻲﻣ يزﺎﺑ يﺰﻛﺮﻣ ا زﻮﻨﻫ ﺎﻣا ،ﺪﻨﻛ
شزر ار مدﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز رﻻﻮﻜﺳ يﺎﻫ ﻞﻜﺷ
ﻲﻣ ﺪﻨﻫد . ﻦﻴﭼ سﺮﺗ
ﻪﺑ هوﺮﮔ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺖﻬﺟ ﻦﻳا زا هﮋﻳو هوﺮﮔ ﻪﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻣﻮﻗ يﺎﻫ
رد ﺖﻴﻠﻗا يﺎﻫ
ﻦﻴﺳ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﺪﻧﻮﺷ
، ﻚﻴﺟﺎﺗ ﻞﺜﻣ قاﺰﻗ ،ﺎﻫ
نﺎﺷدﻮﺧ ياﺮﺑ ،ﺎﻫﺰﻴﻗﺮﻗ و ﺎﻫ يﺎﻫرﻮﺸﻛ
ﻲﻠﻘﺘﺴﻣ هدﺮﻛ ﺖﺳرد د ﺖﻴﻠﻗا هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ ﺎﻣا ،ﺪﻧا
ﻦﻴﺳ ر نوﺪﺑ زﻮﻨﻫ ﺎﻫرﻮﻐﻳوا ﻲﻨﻌﻳ ،ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺖﺳا هﺪﻧﺎﻣ رﻮﺸﻛ
Swanstromt, 2005)
.(
ﻲﻳاﺪﺟ طﺎﺒﺗرا ﻦﻴﺳ رﻮﻐﻳوا نﺎﺒﻠﻃ
ﺖﻛﺮﺣ ﺎﺑ ﮓﻧﺎﻴﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻲﻣﻼﺳا هﺪﻤﻋ يﺎﻫ
ﻪﺑ بﺰﺣ ﺎﺑ زﻮﻨﻫ هﮋﻳو ﺖﺳا مﺎﻬﺑا ﻪﻟﺎﻫ رد ﺮﻳﺮﺤﺘﻟا
. ﻲﻣ ﺎﻋدا ناﺮﻇﺎﻧ زا يرﺎﻴﺴﺑ و ﻦﻴﭼ ﻲﻟو ﺪﻨﻨﻛ
هدﺮﺘﺴﮔ ﻂﺑاور ﻪﻛ ﻦﻴﺑ يا
نآ دراد دﻮﺟو ﺎﻫ .
نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻛﺮﺣ ﻪﻛ هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ًاﺮﻴﺧا و 1
هوﺮﮔ ﺮﮕﻳد و هﺪﻋﺎﻘﻟا ﻲﻳاﺪﺟ ﺎﺑ لﺎﻜﻳدار يﺎﻫ
هدﺮﻛ راﺮﻗﺮﺑ ﻪﻄﺑار رﻮﻐﻳوا نﺎﺒﻠﻃ ﺪﻧا
. هوﺮﮔ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ لﺎﻌﻓ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ رد ًﺎﺻﻮﺼﺧ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد رﻮﻐﻳوا .
لﺎﺳ رد 2002 ﻪﺘﻔﮔ ﺪﺷ ﻪﻛ
ﻲﻳاﺪﺟ ﻲﻨﻴﭼ لﻮﺴﻨﻛ ﻚﻳ رﻮﻐﻳوا نﺎﺒﻠﻃ ﺪﻨﺘﺸﻛ ﻚﻜﺸﻴﺑ رد ار
. و ﻚﻜﺸﻴﺑ رد يﺮﮕﻳد تﻼﻤﺣ
ﻲﻳاﺪﺟ ﻪﺑ شوا ﻲﻣ ﺐﺴﺘﻨﻣ ﻲﻨﻴﭼ نﺎﺒﻠﻃ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﺎﻳﻮﮔ ﺪﻫاﻮﺷ و كراﺪﻣ ﻲﻟو ،دﻮﺷ .
زا ﺪﻌﺑ
ﻪﻟﻻ بﻼﻘﻧا ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﻪﻛ دﻮﺑ ناﺮﮕﻧ ﻦﻴﭼ ،نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ رد يا
ﻲﻳاﺪﺟ ﺪﻧاﻮﺘﻧ شا لﺮﺘﻨﻛ ار نﺎﺒﻠﻃ
(Central Asia and Its Asian Neighbors Security And Commerce At The ﺪﻨﻛ
Croossroads, May 2000).
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ رﻮﻐﻳوا ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺮﮕﻨﻛ دﻮﺷ ﺖﻟود ﻪﺑ ﻲﺘﺨﺳ راﺪﺸﻫ ،رﻮﻐﻳوا يﺪﻴﻌﺒﺗ هوﺮﮔ ﻚﻳ ،2
رﻮﻐﻳوا ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻪﻛ هداد ﻦﻴﭼ ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﺘﻋﺎﺳ ﺐﻤﺑ ﻚﻳ ﻪﺑ دراد ﻢﻛ ﻢﻛ ﺎﻫ
دﻮﺷ . زا يدﺎﻳز داﺪﻌﺗ
رﻮﻐﻳوا ﺎﻜﻳﺮﻣآ ،نﺎﻤﻟآ ،ﺎﭘورا رد هﺪﻨﻛاﺮﭘ و ﻦﻴﭼ زا جرﺎﺧ يﺎﻫ و نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ و ﺎﻴﻟاﺮﺘﺳا و ادﺎﻧﺎﻛ ،
ﻲﻣ ،نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ ﻲﻳاﺪﺟ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻦﻴﺳ نﺎﺒﻠﻃ ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻟﺎﻣ ﻚﻤﻛ ﮓﻧﺎﻴﻛ
. ﻲﺳﺎﻴﺳ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳﺪﻨﭼ
ﻲﻳاﺪﺟ ﻞﺜﻣ ﺐﻠﻃ
» رﻮﻐﻳوا نﺎﻧاﻮﺟ ﻲﻧﺎﻬﺟ هﺮﮕﻨﻛ «
و
» ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻲﻠﻣ هﺮﮕﻨﻛ «
ﻚﻤﻛ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ
ﻢﺸﭼ ﻪﻌﻣﺎﺟ زا يﺮﻴﮔ هدﺮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد رﻮﺸﻛ زا جرﺎﺧ نﺎﻳدﻮﻬﻳ
ﺪﻧا . ﻳدﺰﻧ ﻚ ﻲﻣﺎﻈﻧ و ﻦﻳﺮﺗ هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﺗ
دﺎﺠﻳا نآ فﺪﻫ ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻛﺮﺣ ،دراد هﺪﻋﺎﻘﻟا ﺎﺑ ار ﻪﻄﺑار ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﻦﻴﺳ نﺎﻤﻠﺴﻣ يﺎﻫرﻮﻐﻳوا ياﺮﺑ ﻞﻘﺘﺴﻣ ﻲﻛﺮﺗ ﺖﻟود ﻚﻳ ﺖﺳا ﮓﻧﺎﻴﻛ
.
1. IMU 2. WUC
ﻲﻣ ﻪﻳﺬﻐﺗ رﻮﻐﻳوا نﺎﻳدﻮﻬﻳ فﺮﻃ زا ﺶﺒﻨﺟ ﻦﻳا دﻮﺷ
. نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﺖﻛﺮﺣ ،ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ
ﻓ نﻮﻨﻛا ﻲﻗﺮﺷ لﺎﻌ
يدﺎﻬﺟ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد هزوﺮﻣا و ﺖﺳا ﻦﻴﭼ رﻮﻐﻳوا نﺎﻤﻠﺴﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳﺮﺗ ﻦﻳﺮﺗ
هوﺮﮔ ﺖﺳا ﻲﻗاﺮﻋ و ﻲﻧﺎﻐﻓا يﺎﻫ
Gunaratna, Pereire, 2006, pp55-61) .(
ﻲﻨﻴﭼ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ دﺎﻨﺳا ﻖﺒﻃ ﺖﺴﻳروﺮﺗ ،ﺎﻫ
هﺎﮔودرا رد ﺎﻫ لﺎﺳ ﻞﻳاوا رد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
1990 ﻦﻴﺳ رد ﻮﺴﻛآ و نﺎﺗﻮﻫ ،ﺮﻐﺷﺎﻛ رد ﺘﺧﺎﺳ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳﺮﻤﺗ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻪ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﻧارﺎﻜﺑاﺮﺧ ﺪﻧدﺮﻛ
. ﻪﺑ ﻲﺳرﺮﺑ لﺎﺒﻧد رد ﺲﻴﻠﭘ ﺪﻌﺑ لﺎﺳ ود يﺎﻫ
5 ﻪﻳرﻮﻓ 1992 ،ﻲﭽﻣورا رد
ﻦﻴﺳ ﺲﻴﻠﭘ ﻮﻣﺎﺳ ﻲﻛﻮﺑ هﺪﻜﻫد رد ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﻲﺷزﻮﻣآ هﺎﮔودرا ﻚﻳ ﮓﻧﺎﻴﻛ
دﺮﻛ ﻒﺸﻛ 1
. رد 6
ﻞﻳروآ 1998 ﺪﺷ ﻒﺸﻛ نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ زﺮﻣ رد سﺎﮔرﻮﺧ رد حﻼﺳ يراﺪﻘﻣ .
حﻼﺳ ﻦﻴﺑ رد ،ﺎﻫ
ﻚﺠﻧرﺎﻧ و ﻪﻟﻮﻠﮔ و هﺮﺠﻔﻨﻣ داﻮﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻤﻬﻣ يراﺪﻘﻣ ﺪﺿ يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻒﺸﻛ ﺰﻴﻧ ﻚﻧﺎﺗ
Shichor, pp 89-108)
.(
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﺦﻴﻧﻮﻣ دﻮﺷ )
نﺎﻤﻟآ ( ﺖﺳا هوﺮﮔ ﻦﻳا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻲﻠﺻا ﺰﻛﺮﻣ .
ﺎﻬﻧآ
ﺷ ﻦﻳا زا ﻲﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ار دﻮﺧ تﺎﻐﻴﻠﺒﺗ ﺮﻬ
(Gunaratna, 2006)ﺪﻨﻨﻛ .
ج - هوﺮﮔ ﻦﻴﺳ رد ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﺢﻠﺴﻣ يﺎﻫ ﻧﺎﻴﻛ
ﮓ
ﻦﻴﺳ يﺎﻫرﻮﻐﻳوا ضاﺮﺘﻋا ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو زﺎﺑﺮﻳد زا ﻦﻴﭼ ﺖﻟود ﻪﺑ ﮓﻧﺎﻴﻛ
، زا ﺲﭘ ﻲﻟو
وﺮﻓ دﺎﺤﺗا ﻲﺷﺎﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺗﺪﻳﺪﺷ يورﻮﺷ
. ﺮﺒﻣاﻮﻧ رد 2001
ﻦﻴﭼ ﻪﺟرﺎﺧ ترازو يﻮﮕﻨﺨﺳ ،
ﻪﺑ زا ﺶﻴﺑ ،ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ 10
و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺮﻘﺘﺴﻣ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﻞﻘﺘﺴﻣ نﺎﻣزﺎﺳ
ﻦﻴﺳ دﺮﻛ ﺖﺳﺮﻬﻓ ار ﮓﻧﺎﻴﻛ ﻦﻴﺳ رد ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺖﻳاﺪﻫ ﻪﺑ ﻪﻛ
ﺖﻤﺴﻗ و ﮓﻧﺎﻴﻛ يﺎﻫ
ﺪﻧدﻮﺑ ﻢﻬﺘﻣ ﻦﻴﭼ ﺮﮕﻳد .
هوﺮﮔ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
ياﺮﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ مﺎﺗ لﻼﻘﺘﺳا و ﻞﻣﺎﻛ ﻲﻳاﺪﺟ لﺎﺒﻧد
ﺖﻧﻮﺸﺧ تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﺑ دﻮﺧ فﺪﻫ ﻦﻳا ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ﻲﻣ ﻞﺳﻮﺘﻣ ﺰﻴﻣآ
ﺪﻧﻮﺷ . زا يداﺪﻌﺗ ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﻚﻨﻳا
هوﺮﮔ ﻲﻣ ﺎﻫ ﻢﻳزادﺮﭘ :
.1 ﻼﻘﻧا ﻪﻬﺒﺟ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﺪﺤﺘﻣ ﻲﺑ
2
زا ﺶﻴﺑ ﻦﺘﺷاد ﻲﻋﺪﻣ هوﺮﮔ ﻦﻳا 30
فاﺮﻃا و نورد ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ لﺎﺣرد ﺢﻠﺴﻣ ﺪﺣاو
ﻦﻴﺳ ﻲﻣ ﮓﻧﺎﻴﻛ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻲﻣ ﺐﻤﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺎﻫﺪﺣاو ﻦﻳا ﺪﻨﺷﺎﺑ
. نﺎﻴﻨﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا راﺬﮔ
» ﻲﺼﻠﺨﻣ « زا ﺶﻴﺑ 30 ﺢﻠﺻ ﺖﻣوﺎﻘﻣ زا لﺎﺳ وا ﻪﻛ ﻪﭽﻧآ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺰﻴﻣآ
» يور ﻦﻴﭼ ﻲﻳاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ
نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻲﻗﺮﺷ « ﻲﻣ ﺪﻴﻣﺎﻧ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﺖﻳﺎﻤﺣ ، .
رد ﻢﻳﻼﻣ و مارآ ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﺖﺳﺎﻴﺳ ﻦﻳا لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ
سرﺎﻣ 1997 هوﺮﮔ زا ﺎﺗ ﻪﺳ ﻪﻛ ﻲﺘﻗو ،ﺪﺷ ﻲﻔﻧ ﻪﻴﻣﻼﻋا ،نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ رد ﺮﻘﺘﺴﻣ رﻮﻐﻳوا يﺎﻫ
ﻲﻣ مﻼﻋا ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ و ﻪﺤﻠﺳا ﻦﻴﭼ رﺎﺸﻓ و روز ﻪﻴﻠﻋ ﺪﻧراد ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺎﻬﻧآ دﺮﻛ
ﻧﺮﺒﺑ رﺎﻛ ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ ﺪ
. ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ﻲﺼﻠﺨﻣ داد عﻼﻃا هﺪﻴﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ﺰﻤﻳﺎﺗ ﻦﭘاژ رد ﻪﻛ يا
1. Bokesumu
2. United Revolutionary Front of Eastern Turkistan
ﻦﻴﺳ رد ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﻛﺮﺣ ﻚﻳ وا ﻪﻛ و دراد ﮓﻧﺎﻴﻛ
22 هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ رﻮﻐﻳوا نﻮﻴﻠﻴﻣ
هدﺎﻣآ ﻦﻴﭼ ﻪﻴﻠﻋ ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ ﺪﻧا
. ﻲﻣ ﺎﻋدا وا ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﻪﻛ ﺪﻨﻛ
يﻮﺳ نآ رد هوﺮﮔ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫ
دراد نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ رد زﺮﻣ .
.2 آ نﺎﻣزﺎﺳ يداز
نﺎﺘﺳرﻮﻐﻳوا ﺶﺨﺑ 1
يﺮﻴﺧوﺮﻴﺷآ مﺎﻧ ﻪﺑ يدﺮﻓ ار هوﺮﮔ ﻦﻳا يﺮﺒﻫر ﻪﺑ 2
دراد هﺪﻬﻋ .
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ بﺎﻌﺸﻧا رﺎﭼد ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﺼﺨﺷ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﺪﻨﭼ ﺖﻠﻋ .
ﺮﺑ ﺎﻫﺮﻈﻧ فﻼﺘﺧا ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ
نﺎﺘﺳرﻮﻐﻳوا ﺎﻳ ﺪﻨﻣﺎﻨﺑ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ار نآ ﻪﻛ ﺖﺳا رﻮﻐﻳوا ﻢﻛﺎﺣ ﺖﻟود مﺎﻧ ﺮﺳ .
ﺮﻫ ﻪﺑ ﻦﻳا لﺎﺣ
ﻪﻴﻠﻋ ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ شﻼﺗ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺘﻣ هوﺮﮔ
» لﺎﻐﺷا
3« ﺖﺳا ﻦﻴﭼ .
.3 گﺮﮔ ﺮﻧ ﺐﻟ يﺎﻫ 4
ار دﻮﺧ ناﺮﺒﻫر مﺎﻧ ًﺎﻣﻮﻤﻋ هوﺮﮔ ﻦﻳا هدﺮﻜﻧ ﺎﺸﻓا
ﺖﺳا . هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺎﻣا
ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ ﻲﺧﺮﺑ
ﺐﻤﺑ زا يراﺬﮔ نﺮﺗ رد ﺎﻫ ﻦﻴﺳ رد روﺮﺗ و ﻞﺘﻗ ﻦﻳﺪﻨﭼ ﺰﻴﻧ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ار ﮓﻧﺎﻴﻛ هﺪﻬﻋ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
شراﺰﮔ ﻖﺒﻃ دﺮﻛ مﻼﻋا ﻪﻛ دﺮﻛ ﻪﻴﻬﺗ ناﻮﻳﺎﺗ يﻮﻳدار ياﺮﺑ ﻪﻴﻧﺎﻴﺑ ﻚﻳ هوﺮﮔ ﻦﻳا ،هﺪﻴﺳر يﺎﻫ
ﻒﻴﻗﻮﺗ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد نآ تﻼﻤﺣ ﻪﻛ ﺖﺷادزﺎﺑ و ﺎﻫ
ﻦﻴﺳ لﻼﻘﺘﺳا راﺪﻓﺮﻃ نﻻﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ ،ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺖﺳا ﻦﻴﭼ ﻲﺘﻟود يﺎﻫوﺮﻴﻧ .
ﻪﺑ ﺐﻤﺑ ﻲﭘ رد هوﻼﻋ يراﺬﮔ
ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻠﻤﺣ هوﺮﮔ ﻦﻳا ،ﻦﻴﭼ رد ﺎﻫ
وا ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ دﺮﻛ ﺖﻳﺎﻤﺣ ار نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ رد يﺪﻴﻌﺒﺗ يﺎﻫرﻮﻐﻳ
. ﻲﻨﻴﭼ ناراﺪﺳﺎﭘ و نﺎﻈﻓﺎﺤﻣ ﻲﺧﺮﺑ
ﻲﻣ هرﺎﺷا ﻦﻴﺳ رد ﺮﻧ ﺐﻟ ﺮﻬﺷ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ ﻞﺤﻣ ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ زا ﻲﻜﻳ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﻦﻴﭼ ﻲﻤﺗا تﺎﺸﻳﺎﻣزآ يﺎﻫ
ﺖﺳا .
.4 يدازآ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻴﺳ ﺶﺨﺑ
يدازآ نﺎﻣزﺎﺳ و ﮓﻧﺎﻴﻛ رﻮﻐﻳوا ﺶﺨﺑ
5
ﻗ و نﺎﺘﺴﻜﺑزا رد هوﺮﮔ ود ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﺷ شراﺰﮔ لﺎﻌﻓ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺳاﺮﺳ رد و
هﺪﻨﻛاﺮﭘ
،ﺪﻧا هﺪﺷ ﺪﻨﺘﺴﻫ نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ و ﻦﭽﭼ و ﻦﻴﭼ ،نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﻲﻨﻌﻳ .
.5 ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ نﺎﻧاﻮﺟ ﻪﻧﺎﺧ 6
ﻪﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا
» ﻦﻴﺳ سﺎﻤﺣ ﮓﻧﺎﻴﻛ
« ﺖﺳا فوﺮﻌﻣ .
هزرﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﺪﻬﻌﺘﻣ لﺎﻜﻳدار هوﺮﮔ ﻦﻳا
ﺤﻠﺴﻣ ـ ﻴﭼ ﺖﻟود ﻪﻴﻠﻋ ﻪﻧﺎ ـ
ﻦﻴﺳ رد ﻦ ﺖﺳا ﮓﻧﺎﻴﻛ
. ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﻳا دﻮﺷ ـ زا ﺶﻴﺑ هوﺮﮔ ﻦ 2000
ﻀﻋ ـ ﻮ
هﺎﮔودرا رد و دراد ﺖﺳا هﺪﻳد شزﻮﻣآ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا يﺎﻫ
.
1. Organization For The Liberation of Uighurstan 2. Ashirvakhidi
3. Occupation
4. Wolves of Lop Nor
5. Xinjiang Liberation Organization And Uighur Liberation Organization (ULO) 6. Home Of East Turkistan Youth
.6 ﻲﻐﻴﻠﺒﺗ ﺖﻋﺎﻤﺟ 1
ﻪﺑ ،نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﻦﻴﭼ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﺘﺴﻛﺎﭘ ﻲﻣﻼﺳا ﻲﻐﻴﻠﺒﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻚﻳ ﻲﻣ يرﺎﻳ حﻼﺳ نﺪﻧﺎﺳر ﺎﺑ ﺎﻫرﻮﻐﻳوا ﻲﻣ شزﻮﻣآ ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ و ﺪﻧﺎﺳر
ﺪﻫد . لﺎﺳ رد 1998 تﺎﻣﺎﻘﻣ
ﺰﻴﻗﺮﻗ ﻲﻣ يﺮﺒﻫر ﻦﻴﭼ ﺪﻟﻮﺘﻣ رﻮﻐﻳوا ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ار ﻞﻜﺸﺗ ﻦﻳا زا هوﺮﮔ ﻚﻳ ﺪﻧدﺮﻛ ﻞﺤﻨﻣ ،ﺪﺷ
.
هوﺮﮔ نداد راﺮﻗ رﺎﺸﻓ ﺖﺤﺗ ياﺮﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و ﻦﻴﭼ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻦﻳا ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﺖﻧﻮﺸﺧ ﻦﻴﺳ و يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد لﺎﻌﻓ ﺐﻠﻃ دﺮﻛ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﺑ عوﺮﺷ ﮓﻧﺎﻴﻛ
. ﺚﻋﺎﺑ هوﺮﮔ ﻦﻳا
ﺪﺷ يراﻮﺷد ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ تﻼﻜﺸﻣ و ﺎﻫ
دﻮﺷ دﺎﺠﻳا نﺎﺘﺴﻛﺎﭘ و ﻦﻴﭼ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد .
.7 بﺰﺣ ﻲﻣﻼﺳﻻا ﺮﻳﺮﺤﺘﻟا
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﻦﻴﻣزﺮﺳ نورد رد ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺖﻟود ﺎﻳ ﺖﻓﻼﺧ ﻚﻳ دﺎﺠﻳا بﺰﺣ ﻦﻳا فﺪﻫ دﻮﺷ ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﻤﺴﻗ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﻴﺳ زا ﻲﻳﺎﻫ
ﺖﺳا نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ و نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ،نﺎﺘﺴﻜﺑزا ،ﻦﻴﭼ ﮓﻧﺎﻴﻛ )
ﺎﺗ ﻪﺘﺒﻟا نﻮﻨﻛ
شراﺰﮔ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ درﻮﻣ رد ﻲﻳﺎﻫ روﺮﺗ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﻴﺳﺮﻧ هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻲﺘﺴﻳ .(
.8 ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻪﺘﻴﻤﻛ
2
ناﺰﻴﺗرﺎﭘ ﻂﺳﻮﺗ ًﺎﺳﺎﺳا و ﺖﺳا ﺮﻘﺘﺴﻣ نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ رد ﻲﺗﺎﻤﻟآ رد هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻞﻜﺷ يرﻮﻐﻳوا يﺎﻫ
لﺎﺳ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ يﺎﻫ
1949 - 1944 يدازآ ﺶﺗرا ﻪﻴﻠﻋ ﻲﻣ هزرﺎﺒﻣ ﻦﻴﭼ ﺶﺨﺑ
ﺪﻧدﺮﻛ .
.9 ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻋﺎﻤﺟ 3
ﻦﻳﺮﺘﮔرﺰﺑ بﺰﺣ
ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻲﻣﻼﺳا ﻛﺎﭘ نﺎﺘﺴ ﺖﺳا و ﻂﺳﻮﺗ ﻲﺿﺎﻗ ﻦﺴﺣ ﺪﻤﺣا يﺮﺒﻫر ﻲﻣ دﻮﺷ .
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ رﻮﻐﻳوا ﺎﻫﺪﺻ دﻮﺷ ﻦﻳا ﻮﻀﻋ
هﺪﺷ بﺰﺣ ﺪﻧا
، ﺑ ـ ﻮﺗ ﻪﻜﻨﻳا ياﺮ ﻲﻧﺎﻐﻓا ناﺪﻫﺎﺠﻣ ﻂﺳ
ﺪﻨﻨﻴﺒﺑ شزﻮﻣآ .
.10 نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻛﺮﺣ 4
ﻲﻣ يﺮﺒﻫر ﻲﻧﺎﮕﻨﻤﻧ ﻪﻌﻤﺟ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﻛﺮﺣ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ دﻮﺑ ﻢﻬﺘﻣ ﻦﻴﭼ رﻮﺸﻛ فﺮﻃ زا ﻪﻛ ،ﺪﺷ
ﺎﻫرﻮﻐﻳوا ﻪﻧﻻﺎﻌﻓ ﻲﻣ ماﺪﺨﺘﺳا ار
رد ﻒﻳﺮﺷ راﺰﻣ ﺮﻬﺷ رد دﻮﺧ ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺰﻛاﺮﻣ رد ار ﺎﻬﻧآ و ﺪﻨﻛ
ﻲﻣ شزﻮﻣآ نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا لﺎﻤﺷ ﺪﻫد
.
هوﺮﮔ ﻪﺘﺒﻟا ﻦﻤﺠﻧا و ﺎﻫ
ﺖﻧﻮﺸﺧ ﺮﻴﻏ رﻮﻐﻳوا يﺎﻫ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻫ ﻲﺒﻠﻃ
ﻞﻤﻋ يدازآ لﺎﺒﻧد
ياﺮﺑ ﻦﻴﭼ ﺖﻟود فﺮﻃ زا يﺮﺘﺸﻴﺑ يرﺎﺘﺨﻣدﻮﺧ ﺎﻳ ﺮﺘﺸﻴﺑ دﻮﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻦﻴﭼ ﺖﻟود زا ﺎﻬﻧآ
ﻲﻣ هﺪﻋو ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻨﻫاﻮﺧ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻊﺟار ،ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ
يرﺎﺘﺨﻣ دراﺬﮕﺑ ماﺮﺘﺣا 5
. هوﺮﮔ ﻢﻫ ﻲﻳﺎﻫ
1. Tableeghi Jammat
2. Committee for Eastern Turkistan 3. Jamaat- I- Islami
4. Islamic Movement in Uzbekistan (Imu) 5. Autonomy
ﻦﻴﺳ زا جرﺎﺧ رد ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ هار ﻖﻳﺮﻃ زا نﺎﺘﺳا ﻦﻳا نورد ﺎﻳ ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺖﻧﻮﺸﺧﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﻪﺑ ﺰﻴﻣآ
لﺎﺒﻧد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻦﻴﭼ زا لﻼﻘﺘﺳا .
هوﺮﮔ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ رﻮﻐﻳوا نﻮﻴﺴﻳزﻮﭘا يﺎﻫ
ﻴﻈﻧ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ رد يﺪﻴﻌﺒﺗ ﺮ
ﺮﻣآ نﺎﻤﻟآ ،ﺎﻜﻳ
، ﻪﻴﻛﺮﺗ و هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎﻫ
» ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻦﻤﺠﻧا رﻮﻐﻳوا
« و
» نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻲﻠﻣ هﺮﮕﻨﻛ
ﻲﻗﺮﺷ « ﻪﺘﺴﺑاو ،ﺖﺳا رﻮﻐﻳوا يداﺪﻌﺗ زا ﻲﻧﻮﻴﺳارﺪﻓ ﻪﻛ ﺪﻧا
.
هوﺮﮔ ﻦﻳا زا ﻲﺧﺮﺑ ﺖﻧﻮﺸﺧﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ﻞﺜﻣ ﺐﻠﻃ
» ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻣزﺎﺳ رﻮﻐﻳوا يا
« يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﻘﺘﺴﻣ .
هوﺮﮔ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑ هوﻼﻋ يﺮﺒﺧ يﺎﻫ
ﻪﻧﺎﺳر ﻊﺑﺎﻨﻣ و ار دﻮﺧ رﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻢﻫ يرﻮﻐﻳوا يا
ﻲﺑ ﺰﻴﻧ و ﻲﻠﺼﻓ و ﺞﻳار تﺎﻋﻼﻃا ندﺮﻛ ﺮﺸﺘﻨﻣ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ نﺪﻤﺗ و ﮓﻨﻫﺮﻓ و مدﺮﻣ ﻪﺑ ﻊﺟار ﻪﻧﺎﻓﺮﻃ
هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻞﺋﺎﺴﻣ و تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻊﻴﺳو ﻒﻴﻃ ﻚﻳ رد هﺮﻛاﺬﻣ و ﺚﺤﺑ ياﺮﺑ ﺎﻀﻓ ندﺮﻛ ﻢﻫاﺮﻓ و ﻲﻗﺮﺷ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺧ . ﻲﻣ لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﺎﻋﻼﻃا ﻦﺘﻟﻮﺑ زا ناﻮﺗ
ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ت
ﻲﻣ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺎﭘورا رد دﺮﺑ مﺎﻧ ،دﻮﺷ
. هوﺮﮔ ﻦﻳا ﻪﻤﻫ ﺢﻠﺻ يﺎﻫراﺰﺑا زا ﺎﻫ
ﻪﺑ ياﺮﺑ ﺰﻴﻣآ لﻼﻘﺘﺳا ندروآ ﺖﺳد
ﻲﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻦﻴﭼ زا
.(China’s Relations with Central Asians States, 2001)ﺪﻨﻨﻛ
يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ و ﻦﻴﭼ ﻲﺘﻴﻨﻣا و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻂﺑاور
رد ﻦﻳا ﺶﺨﺑ ﻲﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ زا ﻲﻣ
دﻮﺷ ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺋارا ﺎﺑ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﻨﻴﻋ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮕﭼ ،ﻢﻴﻫد
ﻦﻴﺳ يﺮﻳﺬﭘﺮﻴﺛﺄﺗ طاﺮﻓا زا ﮓﻧﺎﻴﻛ
دراو ار ﻦﻴﭼ ،يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﻢﺴﻳروﺮﺗ و ﻲﻳاﺮﮔدﺎﻴﻨﺑ ،ﻲﻳاﺮﮔ
ﺖﺳا هدﺮﻛ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ﺎﺑ نوﺰﻓا زور و يﺪﺟ تﻼﻣﺎﻌﺗ .
ﻒﻟا - نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ و ﻦﻴﭼ
ﺳ رﻮﻧ ﻪﻛ يراﺪﻳد ﻲﻃ رد ﻮﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮﻫ ﺎﺑ ﻒﻳﺎﺑﺮﻈﻧ نﺎﻄﻠ
17 ﻦﺋوژ 2004 ﺖﺷاد
، ﻮﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮﻫ
،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻪﻴﻠﻋ دﺮﺒﻧ ﻪﻨﻴﻣز رد كﺮﺘﺸﻣ شﻼﺗ ياﺮﺑ ار دﻮﺧ ﻲﮔدﺎﻣآ ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ود ﻪﻛ ﺖﺷاد زاﺮﺑا طاﺮﻓا ،وراد قﺎﭼﺎﻗ ﺖﻴﻠﻗا درﻮﻣ رد ﺰﻴﻧ و يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ بﻮﭼرﺎﭼ رد ،ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻦﻴﺳ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﮓﻧﺎﻴﻛ
نﺎﻴﺑ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
Yermukhnov, 2004)
.(
رﻮﻧ ﺎﺑ ﻦﻴﭼ ﺮﺒﻫر ﻪﻛ يراﺪﻳد رد
ﻪﻴﺋوژ رد ،ﻒﻳﺎﺑﺮﻈﻧ نﺎﻄﻠﺳ 2006
ياﺮﺑ ﺪﻳﺎﺑ رﻮﺸﻛ ود ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا ،ﻲﻨﻴﭼ فﺮﻃ ﺖﺷاد
ﻆﻔﺣ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻨﻣا ﻆﻔﺣ و ﺮﺷ يوﺮﻴﻧ ﻪﺳ ﺎﺑ دﺮﺒﻧ ﻪﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻨﻣا ﻪﻨﻴﻣز رد يرﺎﻜﻤﻫ ﺖﻳﻮﻘﺗ ﺪﻧزادﺮﭙﺑ فﺮﻃ ود ﺮﻫ ﻊﻓﺎﻨﻣ )
ﺎﻴﻨﺑ ﺮﺷ يوﺮﻴﻧ ﻪﺳ زا رﻮﻈﻨﻣ د
طاﺮﻓا ،ﻲﻳاﺮﮔ ﻢﺴﻳروﺮﺗ و ﻲﻳاﺮﮔ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ( يرﺎﻜﻤﻫ ﺰﻴﻧ و ﺪﻨﻫد ﺶﻳاﺰﻓا يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ رد ار نﺎﺸﻳﺎﻫ
و ﻦﻴﭼ .
ﻪﻣ رد نﺎﺘﺴﻗاﺰﻗ 2004
ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﻀﻣا ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد كﺮﺘﺸﻣ ﻪﻴﻧﺎﻴﺑ ﻚﻳ ، .
ﻢﺸﭼ زا ،نآ زا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺒﻨﺟ ﻚﻳ ،دﻮﺑ ﻢﻬﻣ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ درﻮﻣ رد ﻪﻛ ﻪﻴﻧﺎﻴﺑ ﻦﻳا ﺪﻧا
قﻮﻘﺣ زا
دﻮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ هزرﺎﺒﻣ رد كﺮﺘﺸﻣ ﻖﻓاﻮﺗ ،ﺮﺸﺑ .
ﻞﻜﺷ ﻪﻤﻫ رد ﻢﺴﻳروﺮﺗ ،نآ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻫ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﺖﻛﺮﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ ﻒﻳﺮﻌﺗ و ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻖﺒﻃ دﻮﺷ
. ﺖﻛﺮﺣ ﻦﻳا
لﺎﺳ رد 2002 ﻪﺑ ﺖﺴﻳروﺮﺗ ﺖﺴﻴﻟ رد ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻪﺑ و ﻦﻴﭼ رﻮﺘﺳد راﺮﻗ ﻞﻠﻣ نﺎﻣزﺎﺳ يﺎﻫ
(China, Kazakhstan Joint Statement on Uygur Terrorism, 2004)ﺖﻓﺮﮔ
.
ب - ﻴﻗﺮﻗ و ﻦﻴﭼ نﺎﺘﺳﺰ
رد ﻲﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ يراﺰﮔﺮﺒﺧ شراﺰﮔ ﻪﺑ 20
/ 3 / 85 يﺎﻀﻣا ﺎﺑ ، 13
ﺖﻘﻓاﻮﻣ ،يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻣﺎﻧ
ناﺮﺒﻫر ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻬﻌﺘﻣ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ و ﻦﻴﭼ .
راﺪﻳد ﻦﻳا رد ﻮﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮﻫ
ﺒﻣ رد ﺪﻳﺎﺑ فﺮﻃ ود ﺖﻔﮔ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎ
) ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﺖﻛﺮﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻛ نآ لﺎﻜﺷا ﻪﻤﻫ رد
ﻲﻣ ﻢﻫ يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ بﻮﭼرﺎﭼ رد دﻮﺷ (
ﻪﻳﺰﺠﺗ ، طاﺮﻓا و ﻲﺒﻠﻃ تﺎﻳﺎﻨﺟ و ﻲﻳاﺮﮔ
اﺮﻓ ﺪﻨﻨﻛ يرﺎﻜﻤﻫ ،يزﺮﻣ .
،ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﺖﻛﺮﺣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ درﻮﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ
ﺖﺨﺳ ﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ دﻮﺧ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺮﻴﮔ ه
ﻦﻴﺑ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻪﻴﻠﻋ هزرﺎﺒﻣ زا يا ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا
.
نآ ﺎﻫ و ﺪﻨﻨﻛ يرﺎﻜﻤﻫ يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ﺮﮕﻳد يﺎﻀﻋا ﺎﺑ ﺎﺗ ﺪﻧدﺮﻛ مﻼﻋا ﺖﻴﻟﻮﺌﺴﻣ
يﺎﻫ
ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد ار يا ﻲﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ
» ﺮﺷ ﻪﺳ « و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ تﺮﺟﺎﻬﻣ و وراد قﺎﭼﺎﻗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﺰﻴﻧ و
ﻪﺑ ،يزﺮﻣاﺮﻓ تﺎﻳﺎﻨﺟ ﺪﻧﺮﻴﮕﺑ هﺪﻬﻋ
.
ﻪﻛ يﺮﺒﺧ رد رد
31 / 5 / 2005 ﻪﺟرﺎﺧ ترازو يﻮﮕﻨﺨﺳ ،ﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﻲﺘﺳوﻮﻧﺎﻳر زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﻦﻴﭼ دﻮﺑ هداد شراﺰﮔ ﻦﻴﭼ ﻲﺳرﺮﺑ ار نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ ﻪﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ يوﺮﻴﻧ ندﺎﺘﺳﺮﻓ ،يﺪﺟ رﻮﻃ
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . دﺮﻜﻧ ﻪﺋارا هرﺎﺑ ﻦﻳا رد ﻲﻓﺎﺿا ﺢﻴﺿﻮﺗ و ﻲﻤﺳر ﺮﻴﺴﻔﺗ ﭻﻴﻫ ﻦﻴﭼ ﻪﺟرﺎﺧ ترازو .
ﻪﺘﺒﻟا
ﺲﻴﺋر هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ يﺮﮕﻳد ﻊﺒﻨﻣ رد رﻮﻬﻤﺟ
رد نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ 25
ﻪﺑ ﻪﻣ رد بﻮﺷآ و ﻲﻣارآ ﺎﻧ زوﺮﺑ لﺎﺒﻧد
نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ زﺮﻣ -
دﻮﺑ هدﺮﻛ وﺮﻴﻧ ماﺰﻋا ﺖﺳاﻮﺧرد نﺎﺘﺴﻜﺑزا .
طاﺮﻓا ،نﺎﺘﺴﻜﺑزا تﺎﻣﺎﻘﻣ نﺎﻳاﺮﮔ
ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﺮﺼﻘﻣ ار ﻲﻣﻼﺳا .
ﻲﻣ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ ﻲﺑﻮﻨﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺢﻠﺴﻣ يﺎﻫوﺮﻴﻧ راﺮﻘﺘﺳا ﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻪﻴﻠﻋ دﺮﺒﻧ رد يﺮﺛﺆﻣ ﺪﺷ
.
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﻔﮔ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ يرﺎﻜﻤﻫ ﻪﻨﻴﻣز رد 2002
ﺶﺗرا ، نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ و ﻦﻴﭼ يﺎﻫ
ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺎﻫوﺮﻴﻧ ﺪﺿ تﺎﻴﻠﻤﻋ رد ﻊﻴﺳو ﺢﻄﺳ ﻚﻳ رد كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ
ﻪﺑ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ رﺎﻛ
.
يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ نورد ﻪﺒﻧﺎﺟ ود ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ ﺪﺿ تﺎﻴﻠﻤﻋ ﻦﻴﻟوا ،ﻲﻣﺎﻈﻧ رﻮﻧﺎﻣ ﻦﻳا ﺖﺳا . ﻲﻜﻴﺘﻴﻠﭘﻮﺋژ ﺮﻈﻧ زا ﻚﻳﮋﺗاﺮﺘﺳا ﺖﻴﻤﻫا ياراد و دراد راﺮﻗ نﺎﺘﺴﻜﺑزا و ﻦﻴﭼ ﻦﻴﺑ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ ،
ﺖﺳا . بﺮﻏ و قﺮﺷ ﻲﻃﺎﺒﺗرا ﻞﭘ و دراد راﺮﻗ ﻢﻳﺪﻗ ﻢﺸﻳﺮﺑا هدﺎﺟ ﺮﻴﺴﻣ رد نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ و
ﻚﻳ
نﺎﻴﭽﻗﺎﭼﺎﻗ رﻮﺒﻋ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ هﺎﮔرﺬﮔ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ
طاﺮﻓا ﺮﻘﻣ و ﺖﺳا ﻲﻣﻼﺳا نﺎﻳاﺮﮔ
. ﻪﺑ يزﺮﻣ ﻦﻴﭼ
ﺎﺑ ار ﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ راﺰﻫ زا ﺶﻴﺑ لﻮﻃ نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ
دراد . ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ رﺎﻬﭼ ﻦﻴﺑ زا
ﺮﺒﻣاﻮﻧ رد نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ ﻲﻟﺎﻋ هﺎﮔداد 2003
ﻲﻣﻼﺳا ﺖﻛﺮﺣ ﺎﺑ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺳ ،ﺪﻧﺪﺷ مﻼﻋا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ
ﻦﻴﺳ ﻲﻳاﺪﺟ نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻦﻴﭼ زا ﮓﻧﺎﻴﻛ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻂﺧ ﻦﻳا زا ﻪﺘﺷﺬﮔ
هار ﻦﻴﭼ ﻦﻫآ -
نﺎﺘﺳﺰﻴﻗﺮﻗ -
ﺮﻗ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻧ رﺎﭼد نﺎﺘﺳﺰﻴﻗ
دﻮﺷ ﻲﻨﻣا .
ج - نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ و ﻦﻴﭼ
ﻪﻣ رد نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ و ﻦﻴﭼ رﻮﺸﻛ ود 2006
ياﺮﺑ ،يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ رد ﺖﻋﺮﺳ
ﻪﺑ نﺪﻴﺸﺨﺑ
ﻲﻳاﺪﺟ ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد يرﺎﻜﻤﻫ طاﺮﻓا و ﻲﺒﻠﻃ
ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻖﻓاﻮﺗ ﻪﺑ ،ﻲﻳاﺮﮔ .
ود
ﺖﺨﺳ ﺪﻧدﺮﻛ مﻼﻋا رﻮﺸﻛ قﺎﭼﺎﻗ درﻮﻣ رد ار دﻮﺧ كﺮﺘﺸﻣ يﺮﻴﮔ
رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﻣادا ،
ﻪ
داد ﺪﻨﻫاﻮﺧ .
ﻦﺋوژ رد ﻪﻛ يراﺪﻳد رد 2004
ﺲﻴﺋر ﺎﺑ ﻮﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮﻫ ، نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ رﻮﻬﻤﺟ
ﺪﻨﻛ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﺎﺑ رﻮﻣا ﻦﻳا رد دراد ﺖﺳود ﻦﻴﭼ ﻪﻛ دﺮﻛ هرﺎﺷا ﺖﺷاد :
و ﻲﺘﻴﻨﻣا و ﻲﻗﻮﻘﺣ تاﺪﻴﻬﻤﺗ دﺎﺠﻳا ،ﻦﻴﻧاﻮﻗ ياﺮﺟا رد ﻪﺒﻧﺎﺟ ود يرﺎﻜﻤﻫ ﺖﻳﻮﻘﺗ قﺎﭼﺎﻗ ﺰﻴﻧ و ﺮﺷ يوﺮﻴﻧ ﻪﺳ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﺨﻣ داﻮﻣ
رﺪ ﻢﺴﻴﻧﺎﻜﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻨﻴﻣز رد يرﺎﻜﻤﻫ ،
و يﺎﻬﮕﻧﺎﺷ يرﺎﻜﻤﻫ نﺎﻣزﺎﺳ ....
زا 3 ﺎﺗ 4 ﻪﻴﺋوژ 2000 نﺎﻤﺣر ﻲﻠﻋ مﺎﻣا تﻮﻋد ﻪﺑ ﻦﻴﻣز ﮓﻧﺎﻴﺟ ا
راﺪﻳد نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ زا ،ف
دﺮﻛ . هدﺎﻣآ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ راﺪﻳد ﻦﻳا رد ﺎﺗ ﺪﻧا
نﺎﻴﻣ رد ﺶﺨﺑ ﻲﻣﺎﻈﻧ يﺎﻫ نﺎﺷ
ﻳاﺪﺟ ﺪﻧراد ﻖﻓاﻮﺗ ،ﺪﻨﻨﻛ راﺮﻗﺮﺑ يرﺎﻜﻤﻫ ﻲ
طاﺮﻓا و ﻢﺴﻳروﺮﺗ و ﻲﻠﻣ ﻲﺒﻠﻃ ﺪﻳﺪﻬﺗ ،ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﻘﻄﻨﻣ تﺎﺒﺛ و ﺢﻠﺻ ياﺮﺑ يﺪﺟ ﺖﺳا يا
. نورد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﺎﻬﻧآ
بﻮﭼرﺎﭼ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﺒﻧﺎﺟ ود و ﻪﺒﻧﺎﺟ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ
، ﻪﺑ ﺎﺗ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﻦﻳا ﻪﻴﻠﻋ كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ تﺎﺒﺛ و ﺢﻠﺻ و ﺪﻨﻨﻛ هزرﺎﺒﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻆﻔﺣ ار يا
. ﺮﺑا ﻦﻴﻓﺮﻃ ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻗﻼﻋ زا
ﻦﻴﺑ ﻪﻣﺎﻧ
تﺮﺟﺎﻬﻣ درﻮﻣ رد ار نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ و ﻦﻴﭼ رﺪﺨﻣ يﺎﻫوراد زا هدﺎﻔﺘﺳا و قﺎﭼﺎﻗ و ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ يﺎﻫ
ناور داﻮﻣ و رد ﻪﻛ نادﺮﮔ
13 توا 1999 ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد يﺮﺳ ﻚﻳ يوﺎﺣ و هﺪﺷ ﺎﻀﻣا يﺎﻫ
ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﺤﻠﺳا ﻲﻧﻮﻧﺎﻗﺮﻴﻏ قﺎﭼﺎﻗ ﻞﺜﻣ يزﺮﻣاﺮﻓ ﻲﻳﺎﻨﺟ يﺎﻫ
و ﻪ رﺪﺨﻣ داﻮﻣ
ﺪﻨﻨﻛ اﺮﺟا ،دﻮﺑ .
ﺶﻨﺗ ﺎﻬﻧآ تﺎﺒﺛ ياﺮﺑ رﻮﺸﻛ ﻦﻳا ﻲﻔﻨﻣ ﺶﻘﻧ و نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا رد ﺮﻤﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﻪﻘﻄﻨﻣ يا ﺪﻧداد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ار .
ﻢﻫ نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ و دراد نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ زﺮﻣ نﻮﭼ ،نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻪﻠﺌﺴﻣ درﻮﻣ رد زﺮﻣ
ﺖﺳا ناﺮﮕﻧ رﺎﻴﺴﺑ ﺖﺑﺎﺑ ﻦﻳا زا ﻦﻴﭼ اﺬﻟ ،ﻦﻴﭼ ﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ .
و رد ﻦﻴﭼ ﻪﺟرﺎﺧ رﻮﻣا ﺮﻳز 2
ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ
2003 يرﺎﻜﻤﻫ دﺮﻛ مﻼﻋا ﻪﻨﻴﻣز رد ،نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ و ﻦﻴﭼ ﻦﻴﺑ ﻪﺒﻧﺎﺟ ود يﺎﻫ
ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ يﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻣز رد و وراد قﺎﭼﺎﻗ و ﻢﺴﻳروﺮﺗ و رﺪﺨﻣ داﻮﻣ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﺖﻴﻨﻣا و ﮓﻨﻫﺮﻓ و دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﻳ شﺮﺘﺴﮔ ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻇﺎﻔﺣ .
لﺎﺳ رد ًﻼﺒﻗ 2001
ﻦﻴﻣز ﮓﻧﺎﻴﺟ نﺎﻤﺣر ﻲﻠﻌﻣﺎﻣا ﺎﺑ
ا دﻮﺑ هدﺮﻛ راﺪﻳد ،ﺮﺷ يوﺮﻴﻧ ﻪﺳ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ رد نﺎﻤﻴﭘ ﻚﻳ يﺎﻀﻣا ﺖﻬﺟ ف .
لﺎﺳ رد 2004 ﻪﺑ ﻢﻫ
ﻪﻧﺎﺳر زا ﻞﻘﻧ ﺪﺿ ﻪﻣﺎﻨﻘﻓاﻮﺗ ﻚﻳ نﺎﺘﺴﻜﻴﺟﺎﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﭼ ،يﺮﺒﺧ يﺎﻫ
ﻦﻳا ،دﺮﻛ ﺎﻀﻣا ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ
ﺖﻘﻓاﻮﻣ ﻲﻣ ﻦﻴﭼ ﻪﺑ ار هزﺎﺟا ﻦﻳا ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺴﻳروﺮﺗ ﺐﻴﻘﻌﺗ رد داد
ﻲﻳاﺪﺟ يﺎﻫ نﺎﻤﻠﺴﻣ ﺐﻠﻃ
ﺷ لﺎﻤ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼﺮﻫ ،ﻦﻴﭼ بﺮﻏ ﺪﻨﻛ ذﻮﻔﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻞﺧاد
. نﺎﻤﺣر ﻲﻠﻌﻣﺎﻣا ﻪﻛ يراﺪﻳد رد ا
زا ف
رد ﻦﻴﭼ 19
- 16 ﻪﻣ 2006
،ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا دﺮﻛ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻪﻴﻠﻋ هزرﺎﺒﻣ رد ﺪﻳﺎﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻪﻛ
ﻦﻴﺑ ﺪﻨﻨﻛ يرﺎﻜﻤﻫ ﻢﻫ ﺎﺑ ،يزﺮﻣ اﺮﻓ تﺎﻳﺎﻨﺟ و وراد قﺎﭼﺎﻗ و ﻲﻠﻠﻤﻟا .
د - نﺎﺘﺴﻜﺑزا و ﻦﻴﭼ
ﻫ كﺮﺘﺸﻣ ﻪﻴﻣﻼﻋا رد ﻢﻳﺮﻛ مﻼﺳا و ﻮﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮﻫ ﻪﻛ يرﺎﻜﻤ
رد فا 15 ﻦﺋوژ 2004 ﺎﻀﻣا
ﻦﻴﺑ ﻞﺋﺎﺴﻣ و ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ درﻮﻣ رد ،ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ و ﻲﻠﻠﻤﻟا
ﻲﻧاﺮﮕﻧ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﻛ يا
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺮﻈﻧ لدﺎﺒﺗ و ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ،ﺖﺳا رﻮﺸﻛ ود .
ﻪﻧﺎﺳر ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ رد فا ﻢﻳﺮﻛ ﺮﻃﺎﺧ ﻲﻨﻴﭼ يﺎﻫ
ﻲﻳاﺪﺟ زا ،نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﻪﻛ دﺮﻛ نﺎﺸﻧ طاﺮﻓا و ﻲﺒﻠﻃ
اﺮﮔ ﻳ ﻲﻣ ﺞﻧر ﻲﻨﻳد ﻲ هﺎﮔﺪﻳد ﺎﺑ و دﺮﺑ
ﻦﻴﭼ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻮﺴﻤﻫ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﻴﻨﻣا و تﺎﺒﺛ زا ﺖﻳﺎﻤﺣ هرﺎﺑرد .
ﻢﻳﺮﻛ مﻼﺳا ﺲﻴﺋر فا
ﺪﻌﺑ نﺎﺘﺴﻜﺑزا رﻮﻬﻤﺟ
دﺮﻛ راﺪﻳد ﻦﻴﭼ زا ،نﺎﺘﺴﻜﺑزا قﺮﺷ رد نﺎﺠﻳﺪﻧا ﺮﻬﺷ رد شرﻮﺷ زا .
ﻦﻴﻓﺮﻃ 14 ﺖﻘﻓاﻮﻣ رد ﻪﻣﺎﻧ
ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﻀﻣا ﺮﻔﺳ ﻦﻳا لﻮﻃ .
ﻧ دﺎﻘﺘﻋا ﻪﺑ ﻢﻳﺮﻛ ﺮﮔا ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ راﺪﻳد ﻦﻳا ،ناﺮﻇﺎ
فا
طاﺮﻓا و ﻲﻠﺤﻣ نﺎﻔﻟﺎﺨﻣ ﻪﻴﻠﻋ دﺮﻴﮕﺑ ﻢﻴﻤﺼﺗ ﻦﻴﭼ ،ﺪﻨﻛ درﻮﺧﺮﺑ يﺪﺟ و ﺪﻳﺪﺷ ﻲﻣﻼﺳا نﺎﻳاﺮﮔ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﻲﺿاﺮﺘﻋا ﭻﻴﻫ .
رد نﺎﺘﺴﻜﺑزا رد تﺎﻗﺎﻔﺗا ﻦﻳا 200
ﻪﻛ ﻦﻴﭼ زﺮﻣ يﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز ﺎﺠﻧآ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ داد خر ،ﺪﻨﻨﻛ
.
زو يﻮﮕﻨﺨﺳ ﻚﻳ شﻼﺗ ﻲﻣﺎﺣ ﺖﺨﺳ ﻦﻴﭼ ﺖﻟود دﺮﻛ مﻼﻋا ﻦﻴﭼ ﻪﺟرﺎﺧ ترا
ﺖﻟود يﺎﻫ
ﻲﻳاﺪﺟ ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ندﺮﻛ ﻒﻗﻮﺘﻣ ﺖﻬﺟ رد نﺎﺘﺴﻜﺑزا طاﺮﻓا و ﻲﺒﻠﻃ
ﻲﻳاﺮﮔ ﺖﺳا . و ﻮﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮﻫ
ﻢﻳﺮﻛ مﻼﺳا رد كﺮﺘﺸﻣ ﻪﻴﻣﻼﻋا ﻚﻳ فا
16 ﻦﺋوژ 2004 ﺪﻧدﺮﻛ ﺎﻀﻣا و
مﻼﻋا ﺪﺷ ﺮﻫ ود رﻮﺸﻛ رد
ﻪﻨﻴﻣز هزرﺎﺒﻣ ﺎﺑ
،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻖﻓاﻮﺗ
ﺪﻧراد ﻛ ﻪ
،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﻲﻳاﺪﺟ
ﻲﺒﻠﻃ و طاﺮﻓا ار ﻲﻳﺎﻫﺪﻳﺪﻬﺗ زﻮﻨﻫ ﻲﻳاﺮﮔ
ﻪﻘﻄﻨﻣ تﺎﺒﺛ و ﺖﻴﻨﻣا ياﺮﺑ ﻲﻣ دﺎﺠﻳا يا
ﺪﻨﻨﻛ . ﻪﺑ ﻦﻴﻓﺮﻃ رﻮﺸﻛ ود ﺮﻫ رد ﺶﻣارآ و ﺢﻠﺻ دﺎﺠﻳا رﻮﻈﻨﻣ
ﺖﺨﺳ ﻲﻗﺮﺷ نﺎﺘﺴﻛﺮﺗ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ يوﺮﻴﻧ درﻮﻣ رد ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻖﻓاﻮﺗ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ رد و يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺮﻴﮔ
ﺪﻨﻨﻛ لﺎﻤﻋا .
ﻋ زا هﺪﻤﻋ ﻲﺸﺨﺑ رﺎﻛ ﻦﻳا ﻦﻴﺑ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗﺪﺿ تﺎﻴﻠﻤ
رد يرﺎﻜﻤﻫ ﺰﻴﻧ و ﺖﺳا ﻲﻠﻠﻤﻟا
دﺎﻴﻨﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ لﺎﻜﺷا ﻪﻴﻠﻋ هزرﺎﺒﻣ ﺖﻬﺟ تﺎﺒﺛ و ﺢﻠﺻ ياﺮﺑ ﻲﻠﻤﻋ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻲﻳاﺮﮔ
ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ .
ﻲﻣ ﺪﻴﻛﺄﺗ و ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ يﺰﻛﺮﻣ يﺎﻴﺳآ رد ﺖﻴﻨﻣا و تﺎﺒﺛ ﻪﻛ ﺪﻨﻨﻛ
نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺖﺳا . ﺐﻤﺑ ًﺎﻳﻮﻗ ﻦﻴﭼ يراﺬﮔ
ﻫ دﺮﻛ مﻮﻜﺤﻣ ار نﺎﺘﺴﻜﺑزا ﺖﺨﺘﻳﺎﭘ ﻲﺘﺴﻳروﺮﺗ يﺎ .
ه - نﺎﺘﺴﻨﻤﻛﺮﺗ و ﻦﻴﭼ
ﺗﺎﻗﻼﻣ رد ـ ﻫ ﻪﻛ ﻲ ـ ﺋﺎﺗ ﻦﻴﺟﻮ ـ
ﻜﭘ رد فازﺎﻴﻧ و ﻮ ـ
ﻫ ﺪﻨﺘﺷاد ﻦ ـ
رد ﺪﻳﺎﺑ فﺮﻃ ود ﺖﻔﮔ ﻮ
ﻲﻳاﺪﺟ ،ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﻲﻠﺧاد تﺎﺒﺛ و ﺖﻴﻨﻣا ﺎﺗ ﺪﻨﻨﻛ يرﺎﻜﻤﻫ ،ﻲﺒﻠﻃ طاﺮﻓا و ﻲﺒﻠﻃ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻨﻨﻛ ﻆﻔﺣ ار يا .
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ رد فازﺎﻴﻧ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ ﻲﻧﻮﻳﺰﻳﻮﻠﺗ
4 / 1 / 2006 ﺖﻔﮔ ،داد مﺎﺠﻧا
ﻲﻣ يرﺎﻜﻤﻫ ﻦﻴﭼ ﺎﺑ ﻢﺴﻳروﺮﺗ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﺎﻣ ﻢﻴﻨﻛ
. ﻪﻣﺎﻨﻘﻓاﻮﺗ ﺎﻣ
ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﻳﺎﻫ
