• Tidak ada hasil yang ditemukan

نقش اسراییل در بحران‌های قفقاز(بررسی مناقشه گرجستان)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "نقش اسراییل در بحران‌های قفقاز(بررسی مناقشه گرجستان)"

Copied!
20
0
0

Teks penuh

(1)

،یسکرم یایساريا تاؼلاطم ٌريد

7 ٌرامض ، 3 ناتسمز ي سیئاپ ، 24:3

، صص 271 - 252

صقو لییارسا نارحت رد

(زاقفق یاَ

ررت یس )ناتسجرگ ٍطقاىم

ثئاو لیلج

* 22نای

سب٨ـٛاد خ٧سبس ٦ػب٘شخا ٝ ٦ٛبؼٛا ٕٞٔػ ٟذٌـٛاد ض٧شجس ٟبِـٛاد

:زكب٧سد خ٧سبس(

2 / 11 / 1391 - :ت٧ٞلس خ٧سبس 26

/ 9 / 1392 )

ٌذیکچ

٧اشػا رٞلٛ ٝ سٞضح ـهبٜٗ ٦خشث سد ْ٨

٥ب١ ٠ ٠وغٜٗ

٦ٗ ٟذ٧د حٞضٝ ٠ث ٙب٢خ ٝ ٥ا صا .دٞؿ

ٖ٢ٗ

رٞلٛ ،ب١ساضثا ٚ٧ا ٚ٧شس ٦ش٨ٜٗا

- .زػا ٦ٗبظٛ شسشث ٥طٌٜٞٓٞس ٝ ٦سبػلاعا ش٨خا َٜخ سد

،٠وغٜٗ ي٨ش٨ٓٞدٞئط ٝ ي٧ظساششػاٞئط ز٨ؼهٞٗ ٠ث ٠خٞس بث ٖ١ ٠٨ػٝس بث ٙبشؼخشُ

ٚ٧ا سد ٖ٧طس

.دشً ؾوٛ ٥بل٧ا ٠ـهبٜٗ قٔشخٗ ْحاشٗ سد ٦شح ٝ زؿاد ٥ذخ سٞضح ٠ػصبٜٗ ٠ٜحك ٤ـهبٜٗ

٨ٓد ٠ث ،٥ا ٠وغٜٗ ش٨ثأس شث ٟٝلاػ، ٙبشؼخشُ

ْ٧ذجسٝ دشػ َٜخ صا غد صبوله ٦ٌ٨ش٨ٔدٞئط ز٨٘١ا ْ

وغٜٗاشك ٥ب٢سسذه زثبهس ٠كشػ ٠ث ٠وغٜٗ

٠ ٚ٨ث دبؼثا زػشػ ٠ث ٥ا . زكشُ دٞخ ٠ث ٦ٔٔ٘ٓا

٧اشػا ٥ب٢ش٨ٓبؼك دبؼثا ٚ٧شش٘٢ٗصا ٝ ٦ٗبظٛ ذؼث ٙبشؼخشُسد ْ٨

٦ش٨ٜٗا ٙآ )٦ػٞػبخ(

زػا .

٦ٗ ٙبـٛ دٞخٞٗ ٥ب١ ؽساضُ

ؾوٛ ٠ً ذ١د

ٖ٧طس ٚ٧ا سد

َٜخ حلاػ ؽٝشك ٠ث ب٢ٜس ٙبشؼخشُ

ب١ ٦٘ٛ دٝذحٗ سٞـً ٚ٧ا ٠ث ٠شكشـ٨د ٥ ٙاشؼكا ٠ٌٔث ؛دٞؿ

ٙآ ٥ب١ٝش٨ٛ ٦ٗبظٛ ؽصٞٗآ سد ض٨ٛ

خشُ

اشػا ٥ب١ زًشؿ ٝ ذٜشؿاد زًسبـٗ ٦ ٧

سٞـً ٚ٧ا سد ض٨ٛ ٠حٔػا ذ٨ٓٞس ٠ٜ٨ٗص سد ّبؼك ٦ٔ٨

ذٛدشً ٦ٗ اذ٨د سٞضح ؾ١ٝظد ٚ٧ا سد .

« رسذه ٠ٛصاٞٗ

» ٥شظٛ ةٞچسبچ ٙاٜٞػ ٠ث شظٛ سد ن٨وحس

٦ل٨كٞس ؽٝس بث عٞضٞٗ ٚ٧ا ٟذؿ ٦ؼػ ٝ زػا ٟذؿ ٠شكشُ

- ٦ػسشث ٦ٔ٨ٔحس ز٧ب٢ٛ سد.دٞؿ

٧اشػا ؾوٛ ن٨وحس ٚ٧ا

ٓٞدٞئط شث سٞـً ٚ٧ا رٞلٛ ٦ِِٛٞچ ٝ صبوله ٥ب٢ٛاشحث سد ْ٨ ٨

ي٨ش

ٖ٨٘لس ٝ ٙاشِـ١ٝظد ٥اشث ٥ذ٧ذخ ٥ب١ ٦١بُآ ذٛاٞس ٦ٗ ٝ ذًٜ ٦ٗ ٚؿٝس اس ٙاش٧ا ٦ٛٞٗاش٨د ب٨ػ ٙبُذٛش٨ُ

.ذًٜ ٖ١اشك ٦ػ

ٌشاي ذیلک اَ

ب١ ٠ـهبٜٗ

،٠٨ػٝس ،ٙبشؼخشُ ،صبوله ،

ْ٨٧اشػا

ٙاش٧ا ، .

1 *Email: jnayebian@gmail.com

(2)

ٍمذقم ٚ٧ا ٠ث ٠٨ػٝس دٝسٝ غذػ ٝ ؾ٧ٞخ ٦ٜ٨ٗصشػ رذحٝ ٥ب٨حا ٥اشث ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٠ث ٙبشؼخشُ ٠ٔ٘ح ٠٧ضدس غلٛ ٠ث ٠ـهبٜٗ

اشِ٧صبث ٦٧ٝسب٧ٝس ٠ث اس ٠ػصبٜٗ ٠ٜحك ٙبشؼخشُ ٥ضًشٗ زٓٝد ٠٨ٔػ ٝ ٙبجٔع ٙ

٠وغٜٗ

ٚ٨ث ٝ ٥ا

ٟبسًٞ سد ،٦سسبجػ ٠ث .دشً ْ٧ذجس ٦ٔٔ٘ٓا ٠ـهبٜٗ ٙبٗص ٚ٧شس

٠ث قٔشخٗ دبؼثا سد ٦ٔحٗ ٥ا

٠ٓأؼٗ

ٚ٨ث ٥ا

ٖ١ ٝ ٠٨ًشس ،٠٨ػٝس ،بٌ٧شٗآ ٥ب١سٞـً ٝ ذؿ ْ٧ذجس ٦ٔٔ٘ٓا ْ٨٧اشػا ٝ بدٝسا ٠٧دبحسا ٚ٨ٜچ

٥صبث

ٟذ٨چ٨د ٥ب١ ٥ا

.ذٛدشً ق٧شؼس دٞخ ٥اشث بضك ٚ٧ا سد ٦٧بٌ٧شٗآ

ػ ب١ ٠ٛبػس َٜخ صبؿآ شث ٟٝلا ٝ ٥ا

يً٘ ٙاٜٞػ بث ذٜچ ش١( ؾ٧ٞخ ٦ِٜخ ٥ب١ٝبٛ ٙدشً دساٝ بث ،٠٨ػٝس ٠٨ٔػ ي٨سب٘ٔذ٧د ٙبؼٛا ٥ب١

زثبهس ٚ٨ِٜػ ٠٧بػ ٟب٨ػ ٥ب٧سد ٠ث )٠ٛبشػٝد قٔشخٗ ٙاشِ٧صبث ٚ٨ث .ذٛدشً ًٖبح ٠وغٜٗ شث اس ٦ٗبظٛ ٥ب١

ث ٥ذخ ٝ ٟذ٨چ٨د سب٨ؼث ْ٨٧اشػا ؾوٛ ٝ سٞضح ،٠ـهبٜٗ ٠ٜحك ٧بؿ .دٞ

سد ٠ً دٞث ٦كشع ب٢ٜس ْ٨٧اشػا ذ

ْ٘ػ عاٞٛا ٠ث ٙبشؼخشُ ؾسسا ض٨٢دس ،٦ِٜخ رب٨ٔ٘ػ ٦حاشع سد حلاػ

ٝ ؽصٞٗآ ٝ ٙسذٗ ٥ب١

ٟسٝبـٗ

٥ ٥صٝش٨د ٦شح .زؿاد ٟظ٧ٝ ٦ـوٛ ب٢ٛآ ٥ب١ٝش٨ٛ ٝ ٠٨ػٝس ْثبوٗ سد ٙبشؼخشُ ؾسسا ٠٨ٓٝا ٥ب١

٦ٔ٨٧اشػا ٥صٝش٨د اس ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا

ٗبظٛ ٙبػبٜؿسبً ٝ ب١ ٠ً بدٛآ صا ،فبكٝا ٚ٧ا بث .ذٛذ٨ٗبٛ ْ٨٧اشػا ٦

ا ربؼٓبغٗ ٟصٞح سد ٦ثٜٞخ صبوله ٠وغٜٗ

٦ش٨ٜٗ

٦ٗ ٥بخ ٙاش٧ا

ّٞحس ٝ دش٨ُ

٥ب١ ش٨ؿ ب٧ ٖ٨وشؼٗ ،٠وغٜٗ ٚ٧ا

٠وغٜٗ ز٨ٜٗا ٝ غكبٜٗ شث ،ٖ٨وشؼٗ

٦ٗ ش٨ثأس ٙاش٧ا ٥ا سد ْ٨٧اشػا ٠ٌٜ٧ا ٠ث ٠خٞس بث ،شِ٧د ٥ٞػ صا ٝ دسازُ

ٟصٞح ٕب٘س طٞثشٗ ٥ب١

ز٢خ ٦ٗلاػا ٥سٞ٢٘خ ٦ٔٗ غكبٜٗ ٠٨ٔػ ٙاش٧ا ي٨ش٨ٓٞدٞئط ٠ث ٦شح ب٧ ٥ش٨ُ

ٙاشحث ٦ٗ ز٧ش٧ذٗ ٙاش٧ا بث عصبٜس ٥بشػاس سد اس ب١ ش٨خا ٠ـهبٜٗ سد ْ٨٧اشػا ٥شِ٧صبث ٝ ؾوٛ ىسد ،ذًٜ

.زػا ٥سٝشض ٙبشؼخشُ

٠ِٛٞچ اس صبوله ٥ب٢ٛاشحث سد ْ٨٧اشػا ؾوٛ ٠ً زػا ّاٞػ ٚ٧ا ٠ث خػبد ٦د سد ٠ٓبوٗ ٚ٧ا دٞؿ ٦ٗ

ذ٨٘٢ك

ٟذؿ ّبجٛد ٠٨ضشك ٚ٧ا ٦ٓاٞػ ٚ٨ٜچ ٠ث خػبد سد؟ذًٜ ٦ٗ ّبجٛد صبوله ٠وغٜٗ سد اس ٦كاذ١ا ٠چ ٖ٧طس ٚ٧ا ٝ سد ذ٧ذخ ؾوٛ ٥بل٧ا ض٨ٛ ٝ دٞخ ٦ٔٗ غكبٜٗ ٥بشػاس سد ٠وغٜٗ ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا ٠ً ٦كاذ١ا ٠ً زػا سد ذًٜ ٦ٗ ّبجٛد،بٌ٧شٗآ ٟذحشٗ رلاب٧ا ٟظ٧ٝ ٠ث،ةشؿ دشج١اس ةٞچسبچ ٙاشِ٧صبث غكبٜٗ ٝ فاذ١ا بث ٕدبلس

٘خ صا شِ٧د ٖ٢ٗ

٠ضٝشلٗ ٦خشث.زػا ٙاش٧اٝ ٠٨ػٝس ٠ٔ

ث ٥ب١ ٦ٛبجٗ ٙاٜٞػ ٠ث ٙاٞس ٦ٗ اس ٥دب٨ٜ

ٚ٧ا

؛دشً ٦ؤس ؾ١ٝظد

ٗ ٥ب٢ٛاشحث ٠ـ٧س ٠ً ٚ٧ا ٠ٔ٘خ صا ٠وغٜٗ ٥ب١ رسذه زثبهس سد ٥ا ٠وغٜ

اشك ٝ ٥ا

٠وغٜٗ

ٝ دٞث ذ١اٞخ ب١ ٙآ زثبهس ٠ٜحك بٛب٨حا ٝ زػا ٥ا سد ٠وغٜٗ ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا ٥شِ٧صبث ٠ً ٚ٧ا

زػا سٞلس ْثبه ٟذٜ٧آ سد ٙاش٧ا ٥ا ٠وغٜٗ غكبٜٗ بث دبضس .

فاذ١ا ٦ٓب٘خا ٦ػسشث ٚ٘ض ٠ٓبوٗ ٚ٧ا سد

٥ب١سٞـً ،شِ٧د رسبجػ ٠ث ب٧ صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٠وغٜٗ سد ْ٨٧اشػا ٦غ٨حٗ سد ٠ً سضخ ٥ب٧سد ٟصٞح

ط عٞضٞٗ ٠ث ،ذٛش٨ؼلس ْثبه ي٨ش٨ٔدٞئ ٥ب١

ٙاشحث سد ْ٨٧اشػا غضاٞٗ ٝ ؾوٛ ٠ٔ٘خ صا ٥شِ٧د ،صبوله ٥ب١

(3)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

254

٠ٔخاذٗ ٝ ٥شِ٧صبث عٞٛ

ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا دشٌٔ٘ػ ٠ث ٠٨ػٝس ؾًٜاٝ ،ٙبشؼخشُ ٠ـهبٜٗ سد ْ٨٧اشػا ٥شُ

٠وغٜٗ ٝ ٦ٔٗ ز٨ٜٗا ٝ غكبٜٗ شث ٙآ ش٨ثأس ٝ ٠ـهبٜٗ

٦ٗ ٙاش٧ا ٥ا .ٖ٧صادشد

2 . یرظو بًچراچ

« ترذق ٍوزاًم ٍیرظو

٨جس سد ٨

ٚ صا ٦ٌ٧ زػا ٟذؿ ٠ئاسا ٦لٔشخٗ ٥ب١ ٠٧شظٛ ب١سٞـً ٙب٨ٗ سد ٥سبٌ٘١ ٠ؼػٞس ْٗاٞػ ٝ ب١ زٔػ

.زػا رسذه ٠ٛصاٞٗ ٠٧شظٛ دصادشد ٦ٗ عٞضٞٗ ٚ٧ا ٠ث ٠ً ٥ب١ ٠٧شظٛ

رسذه شث ذ٨ًبس بث سبشؿٞٛ ٚ٧ا سد

٦ٗ ٦ؼػ ي٧ ش١ ٠ً،سٞـً ذٜچ ٦جٔع

ًٜٜ

دٞخٞٗ غضٝ ذ ذٛصاذٛاشث ب٧ ذًٜٜ ظلح اس1

ٝ

ٞٗ ٠٧شظٛ ٠ث ٠ٛصا

ب٨ػ ٝ رسذه ٦ٗ ٦٢شٜٗ ٙآ ظلح ٠ث فٞغؼٗ ٥ب١ زػ

دٞؿ

، زػا ٟذؿ ٠شخادشد .

ٝ ب١سب٨ؼٗ ٦ػسشث صا

صبػ

ٝ ٦ٗ شث ٚ٨ٜچ ٦ػب٨ػ ٥ب١سبً

ٚ٨ث رسذه ٠ٛصاٞٗ ٠ً ذ٧آ ْكا ي٧ صا ٥ا ٟظ٧ٝ ٟٞٔخ بكشك،٦ٔٔ٘ٓا

ا ؾخث ّلاوشػا ٠ً زػا ٦ٗٞ٘ػ ٦ػب٘شخ

ْ٨ٌـس ٥ب١ ،سبشخٗ دٞخ ٥ب١ذحاٝ صا تًشٗ غٗاٞخ ٟذٜ١د

٠ث

ٙآ ٠شؼثاٝ

ب١ زػب٨ػٝ رسذه ٠ٛصاٞٗ؛زػا ةبٜشخا ٙآ ظلح ٠ث فٞغؼٗ ٥

ش٧زدبٛ

بجث ٦ٔكا ْٗبػ ٝ ذٛ

ر

زٓٝد ٥ ٠ؼٗبخ سد ؾوٛ صا ٦ؿبٛ،٦ٔٔ٘ٓا ٚ٨ث رسذه ٠ٛصاٞٗ ربجث ٕذػ ٝ،ذٛٞؿ ٦ٗ ةٞؼحٗ ًٖبح ٥ب١

ًشٗ ٠ؼٗبخ سد،ٙآ ةٞچسبچ سد ذ٧بث ْكا ٚ٧ا ٠ً زػا ٦غ٧اشؿ صا ٦ؿبٛ ٠ٌٔث،زؼ٨ٛ ْكا ٚ٧ا صا ت

بشُٜسٞٗ(.ذًٜ ْ٘ػ ًٖبح ٥ب١ زٓٝد

، 1379 .ف:

291 رسذه ؾ٧اضكا ٠ث ذٜٗ ٠هلاػ ٦شٓٝد ش١ ٚ٧اشثبٜث)

٦ٗ ب١ زٓٝد صا ي٧ش١ غد.زػا ت٨هس ٥ب١ زٓٝد رسذه ؾ٧اضكا صا غٛبٗ ٙبٌٗا رسٞك سد ٝ دٞخ .ذٜؿبث رسذه ٙب١اٞخ ٦خسبخ صٝبدس شغخ ٠ُٛٞش١ ْثبوٗ سد دٞخ ز٧دٞخٞٗ ظلح ٥اشث ذٜ١اٞخ ٚ٧ا

ز٨ؼهاٝ

س ٠ث ٥سٞـً چ٨١ ٠ً

صٝبدس صا ٥ش٨ُٞٔخ ٠ث سدبه ٦٧ب٢ٜ

غد،زؼ٨ٛ ٚ٘ؿد ٥ب١ زٓٝد ٦ٓب٘شحا

حسا ْ٨ٌـس ٠٧دب

ذض ٝ ب١ ٠٧دبحسا

ًٜ ٦ٗ ٥سٝشض اس ب١ ٦ٗ ٦ؼػ زٓٝد ش١ ب٢ٛآ ن٧شع صا ٝ ذ

٥دساٞٗ سد ذًٜ

،ذًٜ ٦ٗ ذ٧ذ٢س اس ٙآ ز٨ٜٗا،٦خسبخ ٦ٔٗبػ ٠ً

اس ؾؿًٞ ٚ٧ا ذثب٧ ٙبٜ٨٘عا ٕٝضٓ دسٞٗ ز٧ب٘ح صا لاٞ٘ؼٗ

ٙاٞس ٦ٗ ٠ٔ٘خ صا ٠ً ذٛساد ٦سٝبلشٗ ٥ب١ ٟٞ٨ؿ رسذه ٠ٛصاٞٗ؛ذٜٛاٞخ ٦ٗ رسذه ٠ٛصاٞٗ ظلح ٥اشث ؽلاس

ٟٞ٨ؿ ٠ث

« ٠هشلس

ًٚ زٌٗٞح ٝ صاذٜ٨ث

2» ٦ٗ ٠ً ٦٧ب١ زٓٝد ٙب٨ٗ ٠هشلس دبد٧ا ن٧شع صا اس دٞخ ٥بجهس ذٜؿًٞ

ػٞشٗ ٟٞ٨ؿ ٚ٧ا ٠ث ذٛساد ٟبِٛ ق٨ؼض ب٧ ٝ ذًٜٜ ق٨ؼض ٠هشلس ٕٝاذس ٝ ب٢ٛآ ،ذٛٞؿ ٦ٗ ْ

ٚ٧اشثبٜث ث ٠

ض٨ٛ ْ٨٧اشػا زػا دٞ٢ـٗ ٠ٌ٧سٞع ؿ ٚ٧ا صا ٠وغٜٗ سد دٞخ فاذ١ا ٠ث ٙذ٨ػس ٥اشث

ٟدبلشػا ٠ٜ٧ش٧د ٟٞ٨

٦ٗ

ًٜ

(.ذ سٞٗ

بشُٜ

، 1379 .ف:

303 )

3 . زاقفق ي یسکرم یایسآ رد لییارسا فاذَا

وغٜٗ ز٨٘١ا ٠ث ٠خٞس بث ٥ب١ ٠ٓدبؼٗ سد صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٠

ٞئط ٝ ي٧ظساششػاٞئط ،ٙب٢خ ي٨ًٗٞٛٞا

٦ٗ ّبجٛد ٠وغٜٗ ٚ٧ا سد اس ٖ٢ٗ فذ١ ٚ٧ذٜچ ْ٨٧اشػا :ذًٜ

1. status que 2. Divide and Rule

(4)

)فلا

ٍقطىم نایدًُی طاثترا

ٖ٢ٗ صا

ٟض٨ِٛا ٚ٧شس ٠ٌجؿ ٙدسٝآ ذ٧ذد ،صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ بث ظثاٝس ٥ساشهشث سد ْ٨٧اشػا ٥ب١

ٕصلا ٥ب١

٠ث ب٢ٛآ رشخب٢ٗ ب٧ نعبٜٗ ٚ٧ا ٖ٨وٗ ٙب٧دٞ٢٧ بث ي٧دضٛ طبجسسا سٞظٜٗ ٠ث صا ششً٘ ٠ٔكبك سد .زػا ْ٨٧اشػا

ّبػ بس ٥ٝسٞؿ ٦ؿبدٝشك ٙبٗص صا ّبػ سب٢چ 1996

٥سٞ٢٘خ ٕدشٗ صا شلٛ ٙٞ٨ٔ٨ٗ ٖ٨ٛ ٠ث ي٧دضٛ

٥ب١

ٙاض٨ٗ ٠ث اس ٙآ ز٨ؼ٘خ ٝ ٟدشً رشخب٢ٗ ْ٨٧اشػا ٠ث ٥ٝسٞؿ 10

ٟداد ؾ٧اضكا ذكسد .ذٛا

ب١ ٖهس ٚ٧ا ٠شجٓا(

).زػا ٟذؿ شثاشث ٝد صا ؾ٨ث شضبح ّبح سد ٧ا ششـ٨ث

ؽسبك ٙاشخب٢ٗ ٚ

ٟبِـٛاد ٙلا٨لحشٓا ٥ٝسٞؿ ٥ب١

ٟدٞث زٌٛٞػ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٥ب١سٞـً سد شلٛ ساض١ زؼ٧ٝد دٝذح ٥ٝسٞؿ ٖ٨وٗ ٙب٧دٞ٢٧ ٙب٨ٗ صا .ذٛا

٠هلاػ ْ٨٧اشػا ٝ ذٛساد ساٞ٘١ اس ب٢ٛآ رشخب٢ٗ زػا ذٜٗ

ًٜ

ٟش٢ث بث ْ٨٧اشػا ٠شجٓا .ذ دٞ٢٧ ز٨ٔها صا ٥ش٨ُ

ٙاٜٞػ ٠ث ٙآ صا نعبٜٗ ٚ٧ا ًٚبػ ٠ـ٧ذٛا جاٝس ٥اشث رٞلٛ ٕش١ا

٦ٗ ٟدبلشػا ٦شؼ٨ٛٞ٨٢ك ٥ب١ ٥صاش٨ؿ( ذًٜ

،٥ذ٨دٗ ٝ 1383

: .ف 317 .)

یوًماریپ درثَار مياذت ٙاٜٞػ بث دٞخ ٦خسبخ زػب٨ػ نوحس ٝ ٕٝاذس ،صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٥ب١سٞـً سد ْ٨٧اشػا شِ٧د فذ١

« ٦ٛٞٗاش٨د دشج١اس »

ش٧صٝ زؼخٛ ٚ٨ٓٝا ،ٙٞ٧سُٞ ٚث ذ٧ٞ٧د ٠ً زػا حشع اس ٙآ ،ْ٨٧اشػا

ٚ٧ا .دشً ٥ض٧س

٦ٗ ض٧ٞدس ٦دٞ٨سا ٝ ٥ٞٔ٢د ٙاسٝد ِٙاش٧ا ،٠٨ًشس ٥ب١سٞـً بث اس ْ٨٧اشػا دبحسا حشع بث ،ّبح ٚ٧ا بث .دشً

ّبػ سد ٟبؿ ٖ٧طس طٞوػ 1979

شثاشث سد ٙاش٧ا زػب٨ػ ش٨٨ـس ٠شجٓا .ذٛبٗ ٖ٨وػ ٝ ذـٛ ٦ٔ٘ػ ٟذؿ دب٧ حشع ،

ا ةلاوٛا صا غد ،ْ٨٧اشػا ٝ بٌ٧شٗآ ٦ٗ ٠ً ٥سٞع ٠ث ٦ٗلاػ

ّبػ سد ٙاش٧ا ٠٨ًشس صا ذؼث ٖ٨ٛاد 1329

ةٞچسبچ سد زػب٨ػ ٚ٧ا ،زخبٜؿ ز٨٘ػس ٠ث ٞشًبك ٝد رسٞك ٠ث اس ْ٨٧اشػا

ٚ٨٧آ ٠٨ؿبح ٠ث ٠ً ٥ا

،ٙب٨جئبٛ( ذؿ ربخسا دٞث ٖ٧طس ٚ٧ا شث سبـك ؾ١بً ٥اشث ةاشػا شػ زـد سد ٚٗابٛ ٠وغٜٗ دبد٧ا ٕٞ٢لٗ

1391 .ف:

181 ) .

ت ٍلتاقم نایرج ي یملاسا بلاقوا ا ملاسا یاَ

ٍقطىم رد یَاًخ

ٍسضث اس ٙاش٧ا ٦ٗلاػا ٥سٞ٢٘خ ْ٨٧اشػا ٦ٗ ٠ٛب٨ٗسٝبخ ٠وغٜٗ سد دٞخ ٚ٘ؿد ٚ٧شس

٠ً ذٛاد عبػا سد بث

سد ٙاش٧ا ٦ٗلاػا ٥سٞ٢٘خ ٥اٝضٛا ض٨ٛ بٌ٧شٗآ ٟذحشٗ رلاب٧ا فذ١ .زػا قٓبخٗ ٖ٧طس ٚ٧ا ز٧دٞخٞٗ

ا ٦ٌ٧ ،بشػاس ٚ٨٘١ سد .زػا ٙب٢خ ٠ٗبٛشث ص

ٚشؿاد ٠ِٛ سٝد ٠٨ًشس ٦شح ٝ ْ٨٧اشػا ٝ بٌ٧شٗآ ىششـٗ ٥ب١

حشع سد بٌ٧شٗآ ،٠ٛٞ٘ٛ ٥اشث .زػا صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ صا ٙاش٧ا صبُ ٝ زلٛ ّبوشٛا ٥اشث ٙاش٧ا ٥ب١

٦ٗ ٦ٌٜؿسبً ٠وغٜٗ

ٝ ذًٜ

دٞخٝ بث ٥دبلشهاش٨ؿ

ًٞبث ٠ٓٞٓ ظخ ٙدٞث -

اس ٙآ ٙبح٨خ ٠شخبػ

ٚ٧ا سد ؛زػا

شس ض٨ٛ ٠شٌٛ

صشٗ صا بٌ٧شٗآ ٟذحشٗ رلاب٧ا ٠ً زؼ٨ٛ ٥ذ٧د ١

٦هشؿ ٥ب

«

ٙبشؼًبد » بس

«

ْس

ٞ٧ٝآ » رسذه چ٨١

٠وغٜٗ

٦٘ٛ ْ٘حس اس ٥ا جع ٚ٧اشثبٜث .ذًٜ

سٞشػد سد ٙاش٧ا ق٨ؼضس ٠ً زػا ٦ؼ٨ سبً

«

ٚشِٜؿاٝ

» ذؿبث

،ٙب٨جئبٛ(

1390 .ف : 192 سد ٦ؼٛبٗ ٝ ربجث ٚٗبض اس ٠وغٜٗ سد ْ٨٧اشػا ٝ ٞسبٛ سٞضح ض٨ٛ ٠٨ًشس ٝ .) ْثبوٗ

(5)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

256

٦ٗ ٙاش٧ا ٝ ٠٨ػٝس بث ٦٧ٝسب٧ٝس ٝ صبوله سد ٙاش٧ا ٝ ٠٨ػٝس رٞلٛ ؾ٧اضكا ٠ٜ٨ٗص ٚ٧ا سد ٠٨ًشس ٦ٛاشِٛ .ذٛاد

س .زػا ٟدٞث ٙبٛآ ذحشٗ رلاب٧ا ٥سبٌ٘١ بث ٚ٨ٜچ١ ٠٨ًش

ٗآ ٟ سضث فاذ١ا ٠ث ٠ً زػا ؽلاس سد بٌ٧ش

ُ ش ٥ش

٠ٜحك سد ٠٨ػٝس ٝ بٌ٧شٗآ زثبهس ٠ث ٠خٞس بث .ذًٜ اذ٨د زػد ٠وغٜٗ سد

ٚ٨ث ٦ٗ ٦ؼػ بٌ٧شٗآ ،٦ٔٔ٘ٓا ذًٜ

،ٙب٨جئبٛ( ذًٜ ٟدبلشػا ٠٨ػٝس سب٢ٗ سد ٠٨ًشس رسبً صا ٠ً

1391 .ف:

668 سٞع ٠ث ض٨ٛ ٠وغٜٗ ٥ب١سٞـً.)

٦ٗ دٞػ بٌ٧شٗآ بث ٦ٌ٧دضٛ ٥اشث ْ٨٧اشػا بث ظثاٝس صا ْثبوشٗ

بث ب٢ٛآ ٙاشج١س ٥ٞؼ٘١ ؽشِٛ ٝ ذٜ٧ٞخ

ٚ٧ا ٟبِ٧بخ ٝ رش٢ؿ ؾ٧اضكا ٟذٜ١د ٙبـٛ ْ٨٧اشػا ،زٔػ ٚ٧ذث.زػا ٙذؿ ٦ثشؿ ٝ ةشؿ سد ٖ٧طس

سد ٥دشج١اس ؾوٛ ٙآ سد ٠ً ٟذؿ ٠٨٢س بٌ٧شٗآ قٔشخٗ ٥ب١ ٟبِشػد ظػٞس ٦حشع صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ

سازُاٝ ْ٨٧اشػا ٠ث صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ سد ٙاش٧ا غكبٜٗ ٠ث ٙدص ٠ثشض حشع ٚ٧ا ٦ٔكا فذ١ .زػا ٟذؿ

٠وغٜٗ ٚ٧ا سد ٦ج١زٗ ٦٧اشُدب٨ٜث بث ٠ٔثبوٗ ٝ ،٠٨ًشس ٦٧ب٨ػ اسٝا ي٧ظساششػا ربؼٓبغٗ ضًشٗ( زػا

www.Asam.rog.tr .)

هیطسلف ٍضافتوا زا ٍقطىم هیا یگىَرف ي یسایس ناگثخو تیامح زا یریگًلج ٝ ٚ٨غؼٔك ٕدشٗ ٠ضبلشٛا صا ٙدشٌٛ ز٧ب٘ح ٥اشث صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٥ب١سٞـً ٙاشػ شظٛ تٔخ

ػب٨ػ فاذ١ا صا شِ٧د ٦ٌ٧ ،ٙادشُدٞخ زٌٗٞح ب١سٞـً ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا ٦

ا زؼخٛ ،ش٨ٗبؿ مبحػا .زػ

٠ٗبٛ ،ْ٨٧اشػا ٚ٨ـ٨د ش٧صٝ

٥اشث ٦٧ب١ 230

٥اشث ب٢ٛآ سبـك سبشػاٞخ ٝ زؿٞٛ بٌ٧شٗآ ٟشًِٜ ٥بضػا صا ٚس

ٜ٨غؼٔك بث ظثاٝس ؾ١بً ٥اشث ٠وغٜٗ ٙاشػ ٚشخبػ ذػبوشٗ

٦

٘٨خ صا ْ٨٧اشػا زٓٝد ٦شح .ذؿ ب١ ،شٌ٨ث ض

سد ،بٌ٧شٗآ زهٝ ٠خسبخ ش٧صٝ

ٟسبثسد ٙبشؼهاضه ٠ٔ٘خ صا ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٥ب١سٞـً ٠ث دشً زػاٞخ

ٕاذها ٚ٧ا ٠٘١ بث ،بٗا .ذ١د ساذـ١ ٚ٨غؼٔك بث ظثاٝس ؽششؼُ

ب١ ٥داصآ ٙبٗصبػ رٞلٛ ٝ ز٨ٓبؼك ، ؾخث

زػا ٟدٞث ٟاش٘١ ٦ثب٨ٗبً بث ششـ٨ث صبوله ٦شح ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ سد ٚ٨غؼٔك .1

ایسآ یاَرًطک ات یداصتقا یاَذوًیپ شرتسگ زاقفق ي یسکرم ی

ٟش٢ث نعبٜٗ ٚ٧ا ٠ث رٞلٛ سد ْ٨٧اشػا فاذ١ا صا ٦ٌ٧ صا ٥سادشث

ز٨كشظ ب٢ٛآ ٥دبلشها ٥ب١ ا

،غهاٝ سد .زػ

٠ٗبٛشث ٦ٗ اس ب١سٞـً ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا ٥دبلشها ٥ب١ ذٜچ صا ٙاٞس

٠جٜخ ٚ٧ا ٠ٌٛآ زؼخٛ .دشً ٦ثب٧صسا

1 . ٠٧ٞٛاط سد 1992 .ذٛدشً ذ٨ًأس دٞخ ي٨سب٘ٔذ٧د ظثاٝس حغػ ؾ٧اضكا شث ٚ٨كشع ٝ دشً شلػ ٙبشؼهاضه ٠ث ربكشػ

ؾؿٞد ٠ً دشً ساذ٧د ٙبشؼٌثصا ٝ ٙبشؼٌ٨خبس ٥ب١سٞـً صا ربكشػ ّبػ ٚ٨٘١ ٠٧سٞك سد زػد ٠ث ٦ؼ٨ػٝ ٥شجخ

٥داصآ ٙبٗصبػ ذؿ ثػبث ٝ زؿاد ّبجٛد ٠ث اس ٚ٨غؼٔك ْوشؼٗ سٞـً ٦٧بػبٜؿ ب١ساذ٧د ٚ٧ا .دسٝآ ٚ٨غؼٔك ؾخث

زٓٝد ٠شكس ٖ١ ٥ٝس ٦ٓٝ .ذ١د ؾ٧اضكا ٠وغٜٗ ٥ب١سٞـً ٙب٨ٗ اس دٞخ رٞلٛ

ْئبؼٗ ٦خشث زٔػ ٠ث ٠وغٜٗ ٥ب١

٠شؼٛاٞشٛ ٥دبلشها حٓبلٗ ٝ ٦ػب٨ػ غ٘خ ٠ث ذٛا

خـٗ ٥ذٜث سد ٦ل دسٞٗ

.ذٜػشث ٠وغٜٗ ٠ػصبٜٗ ٝ ٚ٨غؼٔك ٠ٓأؼٗ

زجػبٜٗ ٠ث ب٢ٛآ ٙاشج١س ٠چشُا ٠شؿاد صاشثا ٚ٨غؼٔك ٕدشٗ صا اس دٞخ ز٧ب٘ح قٔشخٗ ٥ب١

٦ٗاذها ٕاذً چ٨١ .ذٛا

ٟداذٛ ٕبدٛا ٠ٜ٨ٗص ٚ٧ا سد ٦ٔ٘ػ .ذٛا

(6)

٦ٗ ٖ٧طس ؾخث سد ذ١اٞخ ٠ٔ٘خ صا ٠وغٜٗ ٥صسٝبـً ٝ ٦شؼٜك ٥ب١

٠جٜد زـً ٝ ةآ ز٧ش٧ذٗ ؾخث سد

ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٦ؼ٨جع غثبٜٗ ش٧بػ ٝ صبُ ٝ زلٛ ٠ث بٌ٧شٗآ ٝ ٠٨ًشس ذٜٛب٘١ ٠ٌٛآ ٕٝد .ذًٜ بل٧ا ؾوٛ

٠وغٜٗ ٙاذحشٗ يً٘ ٠ث اس دٞخ فذ١ ٚ٧ا ْ٨٧اشػا .زػا ذٜٗصب٨ٛ صبوله ٠٨ًشس ٝ بٌ٧شٗآ ٦ٜؼ٧ ؾ٧ٞخ ٥ا

٦ٗ ّبجٛد .ذًٜ

هضير ي نارثَر یارآ رظو ةلج کف

هیت غماجم رد ٍقطىم نار یللملا

ٟض٨ِٛا صا شِ٧د ٦ٌ٧ ٠٘١ ؾؿًٞ ،صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ ٥ب١سٞـً بث ظثاٝس ٥ساشهشث سد ٖ٧طس ٚ٧ا ٥ب١

ٚؿٝس ٝ ٙاشج١س ٥سبٌ٘١ تٔخ ٥اشث ٠جٛبخ

ٚ٨ث غٗبدٗ سد ب١سٞـً ٚ٧ا ٙاشٌك ؾ٧ٞخ دٞػ ٠ث ٦ٔٔ٘ٓا

د ٝ ٕدشٗ ز٧ب٘ح تٔخ ٖ٧طس ٚ٧ا فذ١ ،شِ٧د رسبجػ ٠ث .زػا زٓٝ

ٙبٗصبػ سد ٠وغٜٗ ٥ب١ ٥ب١

ٚ٨ث ٠وغٜٗ ب٧ ٦ٔٔ٘ٓا

ٚ٨ث ز٨ػٝشـٗ ٙاشحث غكس ٝ دٞخ ٠٨ٔػ سبـك ؾ١بً ٥اشث ٥ا .زػا ؾ٧ٞخ ٦ٔٔ٘ٓا

١

ٖ ذض ٠٢جخ ْ٨ٌـس صا ٥ش٨ُٞٔخ ٚ٨ٜچ ٙب٘ٔؼٗ ٥ب١سٞـً بث عب٘س حغػ ؽششؼُ ،٠وغٜٗ سد ٦ٔ٨٧اشػا

زٓٝد زخاٌٜٞ٧ ي٨سب٘ٔذ٧د غضاٞٗ ٥ساشهشث ٝ ٟسبثسد ب٢ٛآ ٥ب١

ٕبدٛاشػ ٝ ْ٨٧اشػا ٝ ةاشػا ٠ـهبٜٗ

ٟض٨ِٛا صا ٠ٛب٨ٗسٝبخ حٔك ذٜ٧اشك ٠ث ٙذ٨ـخث ةبشؿ صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ سد ْ٨٧اشػا شِ٧د ٥ب١

٦ٗ ةٞؼحٗ

.دٞؿ

ٍتسَ یرياىف لاقتوا زا یریگًلج لییارسا ناىمضد ٍت یا

حلاػ دٞخٝ

٠شؼ١ ٥ب١

ٚ٧ا سٝذك ّب٘شحا صا ْ٨٧اشػا عشس ٝ ٙبشؼهاضه سد ٥ا

ُٞ

٠ث ربح٨ٔؼس ٠ٛ

صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ سد سٞـً ٚ٧ا سٞضح فاذ١ا صا شِ٧د ٦ٌ٧ ،٠وغٜٗ ٥ب١سٞـً

دسٝآشث .زػا ٟذؿ

شؼهاضه سٞ٢٘خ غ٨ئس ،ق٧بث شظٛ ٙبغٔػ سٞٛ ٠ً ٦٧بخ بس ٠ؼ٧بؿ ٠ث ٙذ٨ـخث ٙب٧بد ٥اشث ،ٙب

٦٧ب١ شث ٦ٜجٗ

سد ،زػا ٠شخٝشك ٠وغٜٗ ٥ب١سٞـً ٦خشث ٠ث ٦٘سا راض٨٢دس ٙبشؼهاضه ٠ٌٜ٧ا ٠جحبلٗ

/رٞؼ٧ذ٧ بث ٥ا

:دشً ذ٨ًأس رٞٛٝشح

« حلاػ صا بٗ اش٧ص ؛داد ٟاس دٞخ ٠ث ٦ٛاشِٛ چ٨١ ذ٧بجٛ ٠ٜ٨ٗص ٚ٧ا سد ٠شؼ١ ٥ب١

٥ا

٦ٗ زجظاٞٗ ٦ثٞخ ٠ث ؾ٧ٞخ ٠خٝ چ٨١ ٠ث ٙبشؼهاضه ٥ب١صشٗ صا ب٢ٛآ ٙب٢ٜد جٝشخ ّب٘شحا ٝ ٖ٨ًٜ

ٙبٌٗا زؼ٨ٛ ش٧زد .»

بؿآ ٥ٝسٞؿ ٦ؿبدٝشك ٙبٗص صا ْ٨٧اشػا ٦ٛاشِٛ

ذؿ ص ، ٥سب٨ؼث سب٘ؿ ٙٞچ صا

٥سٞ٢٘خ صا ٙبللخشٗ ٝ ٙاذٜ٘ـٛاد ٦ٗ ّب٘شحا ٝ ذٛذؿ جسبخ ب١

٥سبٌ٘١ ٠وغٜٗ ٥ب١سٞـً بث زكس

زًشح زهد ٠ث دبػٞٗ ٝ ب٨ػ ،عبػا ٚ٧ا شث .ذًٜٜ ٦٘سا ٠شؼ١ ٥طشٛا ٙبػبٜؿسبً ٥ب١

٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ سد ٥ا

٠شكشُ شظٛ ش٧ص اس صبوله ٝ ،٦ٌٔٗ( ذٛا

1377 .ف : 127 .)

فیا برغ درثَار بًچراچ رد ذیذج صقو یا

ّبػ صا 1949

ٚ٨ث ظثاٝس عبػا ٠ً ٥ٝسٞؿ دبحسا ٦ؿبدٝشك ٙبٗص بس رسذهشثا ٝد ٙب٨ٗ دشػ َٜخ ،ْٔ٘ٓا

٦ٗ ّبجٛد دٞخ ٦خسبخ زػب٨ػ سد اس ْكا ٚ٧ا ْ٨٧اشػا زٓٝد ،دٞث ةشؿ ٝ مشؿ دٞػ ٠ث ٦ـوٛ ٠ً دشً

غٛبه اس ةشؿ ْ٨٧اشػا .ذًٜ بل٧ا ةشؿ

ٟدشً

شث ٠ً دٞث ٠ؼػٞس بث ٠ٔثبوٗ ٥ا ٠ث شلحٜٗ ٦ـوٛ ٖؼ٨ًٛٞ٘ ٦جٔع

(7)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

258

ٚ٧ذث .دساذٛ ْ٨٧اشػا ز٧ٞوس ضخ ٦١اس ،٠وغٜٗ سد ٥ٝسٞؿ دبحسا رٞلٛ ٠ؼػٞس صا ٥ش٨ُٞٔخ ٝ دساد دشك ٦ٛبج٨شـد صا ْ٨٧اشػا ،)ّبػ ْ٢چ دٝذح( دشػ َٜخ ٙاسٝد ّٞع سد تجػ ٦ث ٥ب١

ٝ ٦ش٨ٜٗا ،٦ػب٨ػ ؾ٧سد

ذحشٗ رلاب٧ا ٟظ٧ٝ ٠ث ،ةشؿ ٥دبلشها ،ضٛٞ٧س( دٞث سادسٞخشث بٌ٧شٗآ ٟ

1376 .قك:

12 - 140 ٦ؿبدٝشك بث .)

ٖ١ .زكس ٚ٨ث صا ٖؼ٨ًٛٞ٘ رٞلٛ ٠ؼػٞس ٣ذًٜٜذػ ٙاٜٞػ ٠ث ْ٨٧اشػا ؾوٛ ،٥ٝسٞؿ دبحسا زٔػ ٠ث ٚ٨ٜچ

٠ث ٦ثشؿ ٥ب١ٝش٨ٛ ٖ٨وشؼٗ دٝسٝ ٙآ ّبجٛد ٠ث ٝ ،عسبك ح٨ٔخ َٜخ صبؿآ ٝ ز٧ًٞ ٠ث ٚ٨ؼح ٕاذك ٠ٔ٘ح ػا ٟبِ٧بخ ٝ ؾوٛ ،٠وغٜٗ

حٔك ذٜ٧اشك ٠ٓأؼٗ ٝ زكشُ ساشه ذ٧دشس دسٞٗ ةشؿ دشج١اس ةٞچسبچ سد ْ٨٧اش

ٖ٧شحس ٞـٓ ٝ ْ٨٧اشػا ٝ ةاشػا

ٟسبد ظػٞس ٖ٧طس ٚ٧ا ٥ب١ ز٧ٞوس اس تٔغٗ ٚ٧ا ض٨ٛ ٦ثشػ ٥ب١سٞـً صا ٥ا

زػد ٕاذها ٝد ٠ث سٞظٜٗ ٚ٧ا ٠ث ٝ دٞث دٞخ ٥اشث ٥ذ٧ذخ ؾوٛ دبد٧ا ّبجٛد ٠ث ْ٨٧اشػا زٓٝد ازٓ .دشً

ٝا :دص

ٍسضث ،ّ

ّٞكا شغخ ٦٧ب٘ٛ

ةشؿ غكبٜٗ ٠٨ٔػ ٥ذ٧ذ٢س ٙاٜٞػ ٠ث ٠ٛب٨ٗسٝبخ ٠وغٜٗ سد ٦ٗلاػا ٦٧اشُ

ٚ٧ا سد .زػا ٠شكب٧ ٠ٗادا رذؿ ٠ث ش٨خا ٠١د سد زػب٨ػ ٚ٧ا ٠ً

٠ٜ٨ٗص سد ٦ٔكا ؾوٛ دٞخ ٥اشث ْ٨٧اشػا ،

ٕلاػا شغخ بث ٠ٔثبوٗ

ا ٦٧اشُدب٨ٜث ٙٞٛبً ٙاٜٞػ ٠ث اس ٙاش٧ا زٓٝد ٝ زػا ْئبه ب١اشُ

ٝ ٠وغٜٗ سد ٦ٗلاػ

٦ٗ ٦كشؼٗ ٙب٢خ .ذًٜ

شث ٥سازُش٨ثأس ٥اشث بٌ٧شٗآ ٟذحشٗ رلاب٧ا زٌٗٞح سد ٥دٞ٢٧ ٦ثلا ز٧ٞوس ،ٕٝد

سٞظٜٗ ٠ث سٞـً ٚ٧ا ٦خسبخ زػب٨ػ

ٙذ٨ػس ،دشلٗ ٙاٞخا( ٖ٧طس ٚ٧ا فاذ١ا ٠ث 1379

.ف : 67 .) سب٢ٗ

ْ٨٧اشػا زٓٝد ٝ ةشؿ ىششـٗ فذ١ ،ٙاش٧ا ٝ ٠٨ػٝس شِٛ بث .زػا ٠وغٜٗ سد

٥ب١ ّٞحس ٠ث ؽ ٝ ٠شؿزُ

ث ٝ ٥سبخ ٠ زٓٝد ٙذٗآ سبً ٥ٝس بث ٟظ٧ٝ

ةشؿ ؽشِٛبث ٦٧ب١ بٌ٧شٗآ ٟذحشٗ رلاب٧ا رٞلٛ ٝ سٞضح ٠ٛب٧اشُ

ٟذٜ٧اضك سٞع ٠ث ْ٨٧اشػا ٝ ٦ٗ ؽششؼُ ٥ا

َٜس ٠٨ػٝس ٝ ٙاش٧ا غكبٜٗ ٟش٧اد ٝ ذثب٧ ٦ٗ شسدٝذحٗ ٝ شس

دٞؿ

،ٙب٨جئبٛ(

1391 .ف ، 193 ٠ٛبٗشحٗ ؽساضُ عبػاشث .)

ً ٥ا ٠خسبخ سٞٗا رساصٝ ٟاش٘١ ٠ث ب٨ػ ٙبٗصبػ ٠

بث ٠ً ؽساضُ ٚ٧ا .دٞؿ سازُاٝ ْ٨٧اشػا زٓٝد ٠ث ٥ذ٧ذخ ؾوٛ ٠ٛب٨ٗسٝبخ سد ذ٧بث ،دشً ٚ٧ٝذس ْ٨٧اشػا ٦ٗ ٠٨كٞس ،زػا ٟذؿ ٚ٧ٝذس ،بٌ٧شٗآ ٟذحشٗ رلاب٧ا ٦ٔٗ ز٨ٜٗا زهٝ سٝبـٗ ،شُشث ْئٞٗبػ رسبظٛ

ذًٜ

ؽلاس ٥سٞ٢٘خ سد رٞلٛ ٥اشث ْ٨٧اشػا ٥ب١ ١

٠٨ٔػ ٟصسبجٗ عأس سد ْ٨٧اشػا بس دٞؿ ز٧اذ١ ٥ٝسٞؿ ٥ب

ٙاٜٞػ ٠ث ْ٨٧اشػا ؾوٛ ،ذٜػ ٚ٧ا سد .دش٨ُ ساشه ٙاش٧ا ٝ ٠٨ػٝس رٞلٛ

« بٌ٧شٗآ ٥بثًٞ

» ٦ث ٠وغٜٗ سد ربجث

ٖ١ ٙاٜٞػ ٠ث ض٨ٛ ٠٨ًشس صا ٝ ٟذؿ ٟذٛاٞخ صبوله ٝ ٥ضًشٗ ٥ب٨ػآ دب٧ ٠وغٜٗ ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا ٦ٔكا ٙب٘٨د

.زػا ٟذؿ

ٌرُت م رسخ ٌزًح یشروا غتاىم زا یذى

صا ٦ٌ٧ ٥ب١ فذ١ صا ٦ـخث ٚ٨ٗأس ،ْ٨٧اشػا

زلٛ ٦ٜؼ٧ ،دٞخ ٥دشج١اس ٥ب١صب٨ٛ

ن٧شع صا دٞخ صب٨ٛ دسٞٗ

ًٞبث ظخ - غ٨ٔلس - سذٜث ٠ث ظخ ٚ٧ا داذشٗا بث ٠ً زػا ٙبح٨خ سذٜث ٠ث ظخ ٚ٧ا داذشٗا بث ٠ً زػا ٙبح٨خ

٠ٛاشش٧ذٗ ٥ب٧سد سبًٜ سد ٠٨ًشس ٙبح٨خ

، بث ْ٨٧اشػا

ٚشخبػ بث ْ٘ح ن٧شع صا ب٧ ب٧سد صا سزُش٧ص ظخ ي٧

زلٛ

ؾً

٦ٗ ز٧اذ١ دٝذؿا ب٧ بل٨ح سدبٜث ٠ث اس ٠ٓٞ٘حٗ ٚ٧ا ،ب١ سد زلٛ ٚ٧ا ّبوشٛا ز٘٨ه ٝ ٠ٜ٧ض١ .ذًٜ

(8)

ٙاصسا ٦شلٛ نعبٜٗ ش٧بػ بث ٠ؼ٧بوٗ

ٝ ٦ثشػ ٥ب١سٞـً ٠غٔػ ٝ ٠غ٨ح صا سٞـً ٚ٧ا ٠د٨شٛ سد ٝ زػا شس

٠ٜ٨ٗص سد ٙاش٧ا جسبخ ٦شلٛ ٥ب١

٦ٗ

،ب٘٨ػ ٝ اذك( دٞؿ 1378

٥شجخ غثبٜٗ ٦خشث ؽساضُ نجع ،٦٧ٞػ صا .)

شًازٗ ّبح سد ٖ٧طس ٚ٧ا ،ْ٨٧اشػا

ٟ ٦٧ب١ صا ٠ً ٦شلٛ ٠ً زػا ٙبد٧بثسرآ ٝ ٙبشؼًٜ٘شس ،ٙبشؼخشُ ،٠٨ًشس بث

سد ًٞبث ٥سٞ٢٘خ ٦ٗ ٠٨ًشس سد ٙبح٨خ ٠ث ٙبد٧بثسرآ

٠ٓٞٓ ظخ( ذػس ّبػ سد ٠ً ٥ا

2006 ٠ث )ذؿ حبششكا

٠ٛب٧بد سد ْ٨٧اشػا .دٞؿ ْوشٜٗ ْ٨٧اشػا ٠ث رلا٧ا سذٜث ٠ث ٠ٓٞٓ ظخ ي٧ ن٧شع صا غذػ ٝ ٌٙٞٔؿا ٦شلٛ

صا ٝ دٞؿ ش١بظ ٦ٛب٢خ زلٛ ٠ٜحك سد ذ٧ذخ ٥شِ٧صبث ٙاٜٞػ ٠ث ،دٞخ ٦ٔخاد فشلٗ ٚ٨ٗأس ضخ دساد شظٛ

ٝ رلا٧ا ذٜث ن٧شع سٝبخ ب١شٌٛبس شدٞػ صا ٟدبلشػا بث

ذًٜ ٦شلٛ ٚ٨ٗأس اس سٝد www.nafttimes.com(

.)

4 . زاقفق یاَ ٍطقاىم ٍت لییارسا ٌاگو

ّبػ رلاٞحس ٠ث ٦١بِٛ

٦ٗ ٙبـٛ ٠وغٜٗ سد ٥ٝسٞؿ ٦ؿبدٝشك صا غد ٥ب١ زػب٨ػ ْ٨٧اشػا ٠ً ذ١د

ةبؼح ،ّبح ٚ٨ػ سد ٝ ٠ٛبعبشحٗ

ٟذؿ سد ٥ا دسٞٗ

ٙاشحث ٟدشً ربخسا صبوله ٦ٜ٨ٗصشػ ٦ٗٞه ٙلاً ٥ب١

سد سٞضح ٠ث ٦ٔ٧ب٘س چ٨١ ًٜٙٞبس ٖ٧طس ٚ٧ا .زػا

ٟٝشُ

صبوله ربـهبٜٗ ْلك ٝ ْح سد ْ٨خد ٥ب١

٠ث ٕٞػٞٗ ٟٝشُ ذٜٛبٗ ٦ثٜٞخ

«

ْٔٗ ٙبٗصبػ ًْش٨ثد ٙبشػٝد »

ٟشه ٠ـهبٜٗ ْلك ٝ ْح ٥اشث ٟداذٛ ٙبـٛ ؽبث

٦شح شِٛب٨ث ٠ً ٥سبٌؿآ ٕاذها چ٨١ ب٧ زػا ؾ٧اشُ

ب١ ـهبٜٗ سد ٖ٧طس ٚ٧ا ٠ٛاشِ٨دٛب٨ٗ

٠ ٥ب١ ٦ثٜٞخ صبوله

ا ٟداذٛ ٕبدٛا ،ذؿبث غضٞٗ .زػ

ْس ٠ـهبٜٗ فٞلخ سد ٞ٧ٝآ ٥ب١

بس ٙبشؼخشُ ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٝ ب٧صبخثآ

ذح قخـٗ ٥دٝ

٠ـهبٜٗ سد .زػا ٟدٞث شس ٥ب١

٥ش٨ُسد فشع ي٧ ،٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٝ ب٧صبخثآ نثبػ

٦٧اذخ نعبٜٗ ،شِ٧د فشع ٝ ٙبشؼخشُ ٥ضًشٗ زٓٝد ٦ٓاٜٞ٨خؼس ٝ )ب٧صبخثآ ضًشٗ( ٦ٗٞخٞػ تٔع

.زػا ٟدٞث )٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ضًشٗ(

ْس ٟساٞ٘١ ،ٝس ٚ٧ا صا ٟذؿ ٕلاػا ٝ سبٌؿآ زػب٨ػ سد ًٖ زػد ٞ٧ٝآ

٥أس سد ٝ ٟدشً ز٧ب٘ح ٙبشؼخشُ ٦ضسا ز٨ٗب٘س صا ٦ثٜٞخ صبوله ٠وغٜٗ سد دٞخ ٥ش٨ُ

ٟذؿ ٕبدٛا ٥ب١

ّبػ سد.زػا ٟداد ٙبشؼخشُ ٦ضسا ز٨ٗب٘س ٠ث زجثٗ ٥أس ض٨ٛ ْٔٗ ٙبٗصبػ سد 2004

ٚ٧ا زهٝ ش٨لػ

٠ث ٥شلػ ٦ع غ٨ٔلس سد ٖ٧طس يً٘ ،نعبٜٗ ٚ٧ا

٦د سدٝ زؿازُ نعبٜٗ ٚ٧ا سب٨شخا سد ٦ٓبٗ ٥ب١

٦٧اذخ نعبٜٗ ٚ٧ا ٙب٧دٞ٢٧ ٠ث دشً ٕلاػا ْ٨٧اشػا ،ٙبشؼخشُ ماششػا ٦ٗ يً٘ تٔع

.ذًٜ

ٟشه ٠ـهبٜٗ سد ٥سٞ٢٘خ ،٥ش٨ُسد فشع ،ٞػ ي٧ صا اش٧ص ؛زػا ٟدٞث ٠ٛبعبشحٗ سب٨ؼث ْ٨٧اشػا غضاٞٗ ،ؽبث

ؼهٞٗ ٚشؿاد بث ٠ً زػا ٙبد٧بثسرآ ٠ً دساد ٦ٔ٨ؼك ٥طشٛا ٠خٞس ْثبه ش٧بخر ٦ثٜٞخ صبوله سد ٥دشج١اس ز٨

ٖ١ ب٢ٛآ ٙاذحشٗ ٝ ٦ثشؿ ٥ب١سٞـً

٦٘ٛ ْ٨٧اشػا ٙٞچ ٦ث ٙآ ٠ث ذٜٛاٞس

ْ٨٧اشػا ،ٚ٧ا شث ٟٝلاػ .ذٜؿبث ٠خٞس

٠جٛبخ ٠ػ ٦ش٨ٜٗا دبحسا ةٞچسبچ سد ٥سٞ٢٘خ

٦ٗ ٥سبٌ٘١ سٞـً ٚ٧ا بث ْ٨٧اشػا ،٠٨ًشس ،ٙبد٧بثسرآ .ذًٜ

ٝد فشع ٝ بٌ٧شٗآ ٠ٔ٘خ صا ٦ثشؿ ٥ب١سٞـً صا ٥سب٨ؼث سد ٙآ ٦ٜٗسا ٦ثلا ٠ً زػا ٙبشؼٜٗسا ،٠ـهبٜٗ ٕ سد سٞـً ٚ٧ا ٥اشث ٥صب٨شٗا دٞخ ٙبشؼٜٗسا ٙدٞث ٦ح٨ؼٗ ،ٚ٧ا شث ٟٝلاػ .دساد ٥ش٨ِ٘ـچ رٞلٛ ٠ؼٛاشك

٦ٗ ةٞؼحٗ ٙبد٧بثسرآ ٥سٞ٢٘خ شثاشث سد بٌ٧شٗآ ٝ ٦ح٨ؼٗ ٟبِؿبث

ّبػ ٦ع .دٞؿ ٥اشلػ ٠شؿزُ ٥ب١

(9)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

25:

ٟدشً ٦ؼػ دٞخ ٙبٜخػ سد ب١سبث ٙبشؼٜٗسا ٝ ٙبد٧بثسرآ ٥سٞ٢٘خ سد ْ٨٧اشػا ٙبثض٨ٗ سٞـً غلٛ ٠ث ذٛا

ٟشه ٠ـهبٜٗ ّبجه سد دٞخ غضٞٗ ؽبث

ّبػ بس عبػا ٚ٧ا شث .ذًٜٜ ٥ش٨ُ

2000 ٥أس سد ٟساٞ٘١ ْ٨٧اشػا ، ٥ش٨ُ

ٚ٧ا .زػا ٟداد غٜش٘ٗ ٥أس ٙبد٧بثسرآ ٥سٞ٢٘خ ٦ضسا ز٨ٗب٘س فٞلخسد ْٔٗ ٙبٗصبػ بس عٞضٞٗ

٥سٞ٢٘خ ٦ضسا ز٨ٗب٘س ٠ث ٠ؼٛاشك ٝ بٌ٧شٗآ ذٜٛبٗ ٦ثشؿ ٥ب١سٞـً تٔؿا غٜش٘ٗ ٥أس صا شثأشٗ ٥دٝذح ّبػ صا غضٞٗ ٚ٧ا بٗا .زػا ٟدٞث ٙبد٧بثسرآ ٥سٞ٢٘خ ٦ػب٘ٔذ٧د قؼض ض٨ٛ ٝ ٙبد٧بثسرآ 2001

سد ٝ

٥أس ٥ش٨ُ

15 شجٗبػد 2001 سد ْٔٗ ٙبٗصبػ دسٞٗ

س ٙبد٧بثسرآ ٥سٞ٢٘خ ٦ضسا ز٨ٗب٘س .زػا ٟدشً ش٨٨ـ

٥أس ٚ٧ا سد

ٚ٨ٓٝا ٥اشث ْ٨٧اشػا ،٥ش٨ُ

٥سٞ٢٘خ ٦ضسا ز٨ٗب٘س ٠ث ،٠ؼٛاشك ٝ بٌ٧شٗآ فلاخشث سبث

ْس ،غهاٝ سد .داد زجثٗ ٥أس ٙبد٧بثسرآ ربجػبٜٗ ق٨ً ٝ ًٖ ٝ عٞٛ سد ْٔخ ٝ ٙبشؼٜٗسا ٠ث سبـك ٥اشث ٞ٧ٝآ

ٟشه سد دٞخ غضٞٗ عٞؼحٗ ش٨٨ـس ٠ث ٕاذها ،ٙبشؼٜٗسا ٝ ٙاش٧ا

ً ؽبث شجٗبػد صا زٔػ ٚ٨٘١ ٠ث .زػا ٟدش

2001 غضٞٗ ذ١بؿ ، ٥ش٨ُ

سد ْ٨٧اشػا تٓبخ ٥ب١ دسٞٗ

٠٧سٞك راسب٢ظا ٙآ ٠ٛٞ٘ٛ .ٖ٨شؼ١ ٙبشؼٜٗسا 2002

سد ٙبشؼٜٗسا سد ْ٨٧اشػا ش٨لػ دسٞٗ

سبشـً ٥بػدا 15

ْ٧سٝآ 1915 ىشس ظػٞس ٠ٜٗاسا زػا ٦ٛب٘ثػ ٥ب١

مٞك ز٨ػبؼح ٠ٜٗاسا ٥اشث ٠ً

ٟدبؼٓا بًٞ٧س.دساد ٥ا ٠٧سٞك ،ٙبشؼٜٗسا سد ْ٨٧اشػا ش٨لػ ،ٚ١ًٞ

2002

سد ؾٜس صٝشث تخٞٗ ،غضٞٗ ٚ٧ا .دشً ٦ثب٧صسا ٦لٜٗ ٠ٜٗاسا سبشـً ٟسبثسد اس ٙبشؼٜٗسا زٓٝد ٥ب١بػدا ٚ٨٘١ سد .ذؿ ْ٨٧اشػا ٝ ٙبشؼٜٗسا ظثاٝس دسٞٗ

٦شؿاددب٧ سبـشٛا بث ٙبشؼٜٗسا ٠خسبخ سٞٗا رساصٝ ،

ماششػا ؼٜٗسا سد ْ٨٧اشػا ش٨لػ ،ض٨ٗآ حشغٗ صا دٞخ ٖ٧طس ٚ٧ا ٠ٌٜ٧ا تٓبخ ٠شٌٛ .دشً سبضحا اس ٙبش

سبشـً ٠ٓأؼٗ ٦ٔكا ٙبُذًٜٜ

1915

ّبػ سد ٟظ٧ٝ ٠ث ٦٧بدٝسا ٥ب١سٞـً ٙب٘ٓسبد سد ٠ٜٗاسا ٥ب١

2000 ٝ

2001 ؽسٝشد ٝ ؽصٞٗآ ش٧صٝ ،٦٢ٗبً ٠ؿٞٗ ٦شح .زػا ٟدٞث

ٙآ ّبػ سد ، 2000 ٠ٓأؼٗ غ٧سذس ٙب١اٞخ

سبشـً

1915 د تشً سد ٠ٜٗاسا غضٞٗ ،ٝس ٚ٧ا صا .دٞث ٟذؿ ْ٨٧اشػا ٦ػس

ٕب٨د ي٧ ،ْ٨٧اشػا ش٨لػ ٥ش٨ُ

زػا ٟدٞث ٙبشؼٜٗسا ٠ث ٦ػب٨ػ سبٌؿآ سد اس َٜخ ٠ٛ ٝ حٔك ٠ٛ ظ٧اشؿ ٕٝاذس ْ٨٧اشػا ،زٔػ ٚ٨٘١ ٠ث .

٦ٗ ٠وغٜٗ سد دٞخ رٞلٛ ؽششؼُ ٥اشث ٥ذػبؼٗ ٠ٜ٨ٗص صبوله

ٚ٧ا صا ،ذٛاد ؽلاس ٦شح ،ٝس

،٥دبلشها ٥ب١

ػا ٦ٜك ٝ ٦٘ٔػ ٦ػب٨ػ ٦ش٨١بٗ صبوله ٠وغٜٗ سد ْ٨٧اش

- ،٦٘ظبً( دساد ٦ش٨ٜٗا 1384

.ف:

492 .)

5 . ناتسجرگ ي لییارسا طتاير

سد

ّبػ بث ٙبٗض٘١ ٥سبٌ٘١ ٚ٧ا .زػا ٠شؿاد ٥دٞؼك ذٛٝس ٙبشؼخشُ بث ٖ٧طس ٚ٧ا ظثاٝس ،٠شؿزُ ٥ب١

سد ٙبشؼخشُ ٠ث ،ْ٨٧اشػا سٞ٢٘خ غ٨ئس ،ٝبؼشً ٠ؿٞٗ شلػ 26

٠٧ٞٛاط 2001 ٝ

ٚشؼث ه بث ٟصسبجٗ دادساش

ّبػ ٟبسًٞ شلػ ٝ ٖؼ٧سٝشس 2004

ؽششؼُ ْ٨٧اشػا ٠ث ،ٙبشؼخشُ سٞ٢٘خ غ٨٧س ،٦ٔ٧ٞؿبًبػ ْ٨ئبخ٨ٗ

٦ٜ٨غؼٔك صا ٖ٧طس ٚ٧ا اش٧ص ؛ذؿ ٦ًبٛشغخ ٥صبث دساٝ دادساشه ٚ٧ا ذوػ بث ٙبشؼخشُ .زكب٧ ٠ث ٟصسبجٗ ٥ب١

ٙاٜٞػ

« زؼ٧سٝشس » ٦ٗ ٕبٛ

سد سبًٜ سد ٙبشؼخشُ ٥دشج١اس ز٨ؼهٞٗ.دشث

ٖ١ ،ٟب٨ػ ٥ب٧ ٚ٧ا ٙذؿ غهاٝ ٚ٨ٜچ

سد سٞـً

ٙٝسد حشع

ًٞبث ش٨ظٛ ٥طشٛا ّبوشٛا ٦ثشؿ ٥ب١ -

ٙبح٨خ -

ًٞبث ٝ ًٞبث -

غ٨ٔلس - سبًٜ سد ،ٕٝسصسا

(10)

ةشؿ ٟبُذ٧د ٠هلاػ ْ٧لاد صا ،ٙبشؼخشُ ٠ٛب٧اشُ

.زػا ٙبشؼخشُ سد سٞضح ٠ث ةشؿ ٥ذٜٗ

سد

ّبػ ٥ب١

حشٗ بث ٞؼ٘١ ض٨ٛ ٖ٧طس ٚ٧ا ،٥ٝسٞؿ ٦ؿبدٝشك صا غد ٥دشج١اس ذ

ٙبشؼخشُ ٠ث ٦كبخ ٠خٞس ،بٌ٧شٗآ ؽا

ٚ٨٘١ سد .زػا ٠شؿاد ٠ٜ٨ٗص

ّبػ صا 1992 ٠ثدبح صا غد .زػا ش٧اد ٙبشؼخشُ سد ٖ٧طس ٚ٧ا رسبلػ ،

ٟدششؼُ ؽلاس ض٨ٛ ْ٨٧اشػا ،ٖؼ٧سٝشس بث ٟصسبجٗ سد ٙبشؼخشُ زًسبـٗ ٝ بٌ٧شٗآ شجٗبشذػ ٖ١دصب٧ ٥اشث ٥ا

٥سبٌ٘١ ؾ٧اضكا

ٙبشؼخشُ بث ٦ش٨ٜٗا ٥ب١ ٠٧سٞك سد ذٛٝس ٚ٧ا .زػا ٟدشً صبؿآ

2002 ٙبٗض٘١ ، بث

حشغٗ

اضػا ٠ث بٌ٧شٗآ ٖ٨٘لس ٙذؿ ٦لخٗ ٠ٛب٢ث ٠ث ٙبشؼخشُ ٠ث ٝش٨ٛ ٕ

زؼ٧سٝشس ٙذؿ ٠ٌجؿ بث ظجسشٗ ٥ب١

ب٨ػسٝ ٦ٓبخآ ٠ٗبٛصٝس ٠ً ٥سٞع ٠ث ؛زػا ٠شكب٧ رذؿ ٙبشؼخشُ ٦ؼ٨ٌٛبد ٟسد سد ٟذػبوٓا ،غ٨ٔلس حبچ ،1

٠جٜؿٝد صٝس ٟسب٘ؿ سد 18

بٗ

عس 2002 طبشٛٞٗ ٝ ٠ؼػٞس سد ٙبشؼخشُ ٝ ْ٨٧اشػا ٠ً دشً بـكا دٞخ

٦ٗ ٥سبٌ٘١ ٦ٗبظٛ رب٘٢ٗ

٦خشث ٦٧اشُٞسبٛ زػب٨ػ ٠ً دشً ٟسبؿا ذ٧بث ض٨ٛ ٖ٢ٗ ٠شٌٛ ٚ٧ا ٠ث .ذًٜٜ

٥سٞ٢٘خ رٞلٛ ٥اشث اس ٦جػبٜٗ ٠ٜ٨ٗص ،ٙبشؼخشُ ٝ ٙبد٧بثسرآ ٥سٞ٢٘خ ٠ٔ٘خ صا ،٦ثٜٞخ صبوله ٥ب١

٦ثٜٞخ صبوله سد ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ ٥ٝش٨ٛ ٝ ؾسسا ٙذٛبػس ٠ٛب٢ث ٠ث ْ٨٧اشػا .زػا ٠شخبػ ٖ١اشك

٥سٞ٢٘خ ٥سبٌ٘١ ٠ث اس ب١سٞـً ٚ٧ا ،ٞسبٛ ٥ب١دساذٛبشػا حغػ ٠ث ٦ثٜٞخ صبوله ٥ب١ ٦ٗبظٛ ٝ ٦ش٨ٜٗا ٥ب١

٦ٗ ت٨ؿشس ،٦٘ظبً( ذًٜ

1384 .ف ، 492 .)

6 . ناتسجرگ ریخا ٍطقاىم رد لییارسا یرگیزات عًو

ِٞچ ٝ ز٨١بٗ ٠ث ٠خٞس بث غ٨ػأس ٦ِٛ

ْ٨٧اشػا ّب٘ػا ٥اشث ٦كبخ ٥ب١ساضثا صا ٟساٞ٘١ ٖ٧طس ٚ٧ا ،

٦ٗ ٟش٢ث دٞخ ٦خسبخ زػب٨ػ اس ٙآ ٠ً زػا ٦ٗبظٛ ٠ٔخاذٗ ٝ ٠ٛب٨لخٗ رب٨ٔ٘ػ ب١ساضثا ٚ٧ا صا ٦ٌ٧ .دش٨ُ

ٌٞح ساشوشػا ٥اذشثا صا آسبً ٝ ٚ٧شسشثؤٗ ٙاٜٞػ ٠ث ،دٞخ زٗ

٠ٔ٨ػٝ ٚ٧شسذٗ

ٙذ٨ػس ْ٨٘حس ٝ فاذ١ا ٠ث

٠شػاٞخ خ ٥ب١ ،ٙب٨جئبٛ( زػا ٟدشً ّب٘ػا ٙاشِ٧د ٠ث دٞ

1389 .قك:

157 - 183 ٦ٔ٨٧اشػا .) ٠ـهبٜٗ سد ب١

٦ٗبظٛ حغػ ذٜچ سد ٙبشؼخشُ ش٨خا -

ّبؼك ،٠حٔػا ّبػسا ٠ً ذٜشخادشد ؾوٛ ٥بل٧ا ٠ث ٦ش٨ٜٗا ٥صبػ

زًشؿ

ٟسٝبـٗ ٥ب١

ٖ١ ،دشجٛ ٠ٜحك سد ٦ٔ٨٧اشػا ٙاسٝبـٗ ٝ ٙاساضُسبً سٞضح ،٥ا ٙب٧دٞ٢٧ ن٧ٞـس ٚ٨ٜچ

ث

ٕاذها ٚ٧ا صا ٦ـخث ،ْ٨٧اشػا ٠ث رشخب٢ٗ ٥اش ب١

دبلشها ْئبؼٗ ٠ً زػا شًر ٙب٧بؿ .زػا ٟدٞث ْلك ٥

ؾٜس صا ٥شِ٧د مسبؼس ٝ ب١

ب١ ٥ ٦ٗ ٌْؿ اس ٙبشؼخشُ ٝ ٠٨ػٝس سٞـً ٝد ٙب٨ٗ

غد ٠ً ٙبشؼخشُ .ذ١د

ؾجٜخ ٝ ٦ٔخاد َٜخ ٙاشحث بث ّلاوشػا صا ٦٧اذخ ٥ب١

٠ثٝس تٔع ٠ٜ٧ض١ دٞث ٟذؿ ٝس

ب٨ؼث ٥ب١ اس ٥س

سٞـً ٠ث ربجث ٙذٛادشُ صبث فشك

ٟدشً

ٙاشحث ٟاش٘١ ٠ث ْٗبػ ٚ٧ا ٦ٛبٗبؼثبٛ ٝ ٥دبلشها ٥ب١

٥ب١

فبٌؿ ٠ث ،٠٧بد ذٜٔث ربٗبوٗ ٦ٓبٗ دبؼك ٝ شوك ،٥سبٌ٨ث ، ٥ٝسٞؿ ٟسٝد دبلشها صا ٟذٛبٗ بخ ٠ث ٥سبشخبػ ٦ٔٗ ربػبؼحا ٟساٞ٘١ ٠ً ٙبشؼخشُ ٕدشٗ ٚ٨ث ٚ٧ا سد .دص ٚٗاد ٦سبوجع ن٨٘ػ ٧اشُ

٦ػٝس ذض ٝ ٦

1. AkhaliVersia

(11)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

262

ٟداد ٙبـٛ دٞخ صا ٥ذ٧ذؿ ؼػٞس ٝ ٦ُذٛبٗ توػ ،٥دبلشها رلاٌـٗ ،ذٛا

ش٧ص ٠ث اس دٞخ ٦ِشكب٨ٛ ٠

زخبػ ب١ صا ٦٧ب١س ٥اشث ةشؿ ٠ث ؾ٧اشُ ٝس ٚ٧ا صا .ذٛداد زجؼٛ ٠٨ػٝس ٠ث طبجسسا ٝ ٥ٝسٞؿ تػبٜٗبٛ ٥

٠چشُا .ذؿ ّذجٗ ٦شٓٝد ٙبٗسآ ٝ ٦ٔٗ ٟذ٧ا ٠ث ٥دبلشها ٙاشحث ٥دبلشها رلاٌـٗ

ٚشػٞ٨د بث ٙبشؼخشُ

٠ث

ٝسٝا ٥ب١سبشخبػ -

ض٨ٛ ٦ٌ٨شٛلاسآ

ٟذـٛ ْح غ٨ٔلس ٝ ٌٞؼٗ ظثاٝس شث ٦لٜٗ ٥ش٨ثأس عٞضٞٗ ٚ٧ا بٗا ،ذٛبٗ

ازُ ٥بخ شث ،ٙب٨جئبٛ( زؿ

1389 .ف ، 182 ش٧ص سد .) ٦ٗ ٟسبؿا ٟذؿ شـشٜٗ ب١ذً ٦خشث ٠ث :دٞؿ

)فلا حلاس لاسرا ناتسجرگ ٍت نرذم یاَ

٦ٗبظٛ ٥سبٌ٘١ -

٧ا ٦ش٨ٜٗا ّبػ صا ٙبشؼخشُ بث ٖ٧طس ٚ 2000

ث بث ٝ ٟذؿ عٝشؿ ٦٘ػس رسٞك ٠

٨٧بخ٨ٗ شلػ ّبػ سد ْ٨٧اشػا ٠ث ٦ٔ٧ٞؿبًبػ ْ

2004 ٥سبٌ٘١ ٚ٧ا ٖدح ، .زػا ٠شكب٧ ؾ٧اضكا ب١

ww.haber10.com( ٥سبٌ٘١ ٚ٧ا ٥بشػاس سد )

ٙبجٔخ ٙٝذث ٥ب١ب٘٨داٞ١ ْ٨٧اشػا ،ب١

« غٗش١ 450 » سد

ا .زػا ٟداد ساشه ٙبشؼخشُ سب٨شخا غ٘خ ٥اشث ب١ب٘٨داٞ١ ٚ٧

٦ٗ سبً ٠ث ربػلاعا ٥سٝآ ؾ٨ث ذٛسدبه ٝ ذٛٝس

صا 20 ب١ب٘٨داٞ١ ٚ٧ا زػشػ .ذًٜٜ صاٝشد ٖ٨وشؼٗ سٞع ٠ث زػبػ 170

ٙاٞس ٝ زػا زػبػ سد ششٗٞٔ٨ً

ٙصٝ بث ٦ساض٨٢دس ْ٘ح 150

ذٛساد اس ٕشُٞٔ٨ً

. ٦ٗ ت٨سشس ٚ٧ا ٠ث دبد٧ا ٝ ٥سادشثش٧ٞلس ٥اشث ذٜٛاٞس

ٝس سبً ٠ث طبجسسا ٖ٧طس ٚ٧ا .ذًٜٜ قخـٗ سض٨ٓ بث اس دٞخ فاذ١ا ذٛسدبه ب١ب٘٨داٞ١ ٚ٧ا ،ٙآ شث ٟٝلاػ .ذٛ

ٖ١ ٠ٛبٗبػ ٚ٨ٜچ عٞٛ صا ىشحشٗ ٦ٌؿٞٗ ٥ب١

« غٌٜ٨ٓ

» .زػا ٟداد ساشه ٙبشؼخشُ سب٨شخا سد

٠ٛبٗبػ ٚ٧ا ؾسآ رسذه صا ب١

سبث ساشه فذ١ ٥اشث ٦و٨هد ٝ ذٜ٘سسذه ٥ سٝد فاذ١ا ٙداد

٦ٗ ٝ ذٛسادسٞخشث

ٛاٞس يؿٞٗ ذٜ

دشث بث ٦لٔشخٗ ٥ب١ 45

بس 150 ذًٜٜ ةبسشد ششٗٞٔ٨ً

www.yenidenergenedon.com.Tr( .)

٠ٜ٨٢ث ٟسبثسد ٦ٔ٨٧اشػا ٖ١ ٥صبػ

ٟذؿ سبً ٠ث زػد ب١ ٝ ذٛا

٥ٞخٞػ ٟذِٜٜخ ٥ب١ب٘٨داٞ١ 25

SU-25( اس ٙبشؼخشُ ؾسسا ) ٥صبػٞٛ

ٟدشً

ٙبِ٧ ٝ ذٛا صا ٥سب٨ؼث ٥ب١

ٝ ٙبشؼخشُ ؾسسا ٦ٜ٨ٗص ٥ب١ٝش٨ٛ

ٙبِ٧

ٟداد ؽصٞٗآ اس ٟظ٧ٝ ٥ب١ ،سًٞزٗ دساٞٗ شث ٟٝلاػ ٖ٧طس ٚ٧ا .ذٛا

يٜ٨ػ تؿ ٥ب١

ٚ٨ٗ ٟظ٧ٝ ٚ٨ٗذض ٟبِشػد ذك دٝذح ،يؿٞٗ ،ٟسبذ٘خ ،ٚ٨ث ،ٙبس ذض ٥ب١

500 ٟظ٧ٝ سٞس

زػا ٟداد ْ٧ٞحس ٙبشؼخشُ ؾسسا ٠ث ... ٝ سبششػا ٠ث ربح٨ٔؼس ؽٝشك بث طبجسسا سد ْ٨٧اشػا ٠شجٓا .1

زٔػ ٠ث ،ٙبشؼخشُ

ؽٝشك ،ٌٞؼٗ ز٨ػبؼح 200

بس 300 اٝبًشٗ يٛبس .زخبػ قهٞشٗ اس ٙبشؼخشُ ٠ث2

1 . حلاػ عاٞٛا داذؼس ٠٨ػٝس عبكد ش٧صٝ

شُ ٠ث ْ٨٧اشػا ٠ً اس ٦٧ب١ :زػا ٟدش٘ؿشث ٚ٨ٜچ ،ٟداد ْ٧ٞحس ٙبشؼخ

70

،صاذٛا ٟسبذ٘خ 10

،اٞ١ ٠ث ٚ٨ٗص ٦ٌؿٞٗ ٖشؼ٨ػ 8

حلاػ ش٧بػ ٝ ٙبجٔخ ٙٝذث ٥ب٘٨داٞ١ ٦ػٝس ٦ٗبظٛ ٕبوٗ ي٧ .ب١

٦خشُ ٠ً زػا ٠شلُ

٦ٔ٨٧اشػا بث ب١ حلاػ عاٞٛا ّٞ٨حس ٟسبثسد ب١

يٛبس ٠ٔ٘خ صا ٚ٨ِٜػ ٥ب١ ،٦١سص ٥ب١شثشلٛ ،ب١

ٝ ٦ٗبظٛ ٥ب١ٝسدٞخ حلاػ

٠شؿاد ٦ساشًازٗ ٦ٌ٨ٛٝششٌٓا ٦ؼؼدس راض٨٢دس ٝ سبًدٞخ ٥ب١ ٠ٔٗبؼٗ ٦ٓٝ ،ذٛا

ٕبدٛا ٥ا

.زػا ٟذـٛ

1. Merkava

(12)

٠ث ْ٨٧اشػا سد ،ٙبٜ٨ـٛشػ ٙبخ ظلح سد شثؤٗ ٦شظبلح راض٨٢دس ٚشؿاد زٔػ ٠ث يٛبس ٚ٧ا

«

ٙاسدبٗ يٛبس »

زػا فٝشؼٗ

www.yenidenergenedon.com.Tr( ).

یماظو ٌاگتسد رد یلییارسا نارياطم ي ناراسگراک -

یتیىما ناتسجرگ

٦ٔ٨٧اشػا زػش٢ك ٠شؿاد زػد ٙبشؼخشُ ٦ٗبظٛ ض٨٢دس سد ٠ً ٦٧ب١

ٙبِ٧ ؽصٞٗآ ٠ث ب٧ ،ذٛا ٟظ٧ٝ ٥ب١

سٞظٜٗ ٠ث سٞـً ٙآ ةٜٞخ سد ٦ٗبظٛ ٟبُدٝشك ٝد صا ٟدبلشػا نح ٚشكشُ ٥اشث ب٧ ٠شخادشد ٙآ ؾسسا

ٟش٢ث ٠شؼ١ راض٨٢دس ٠ث ٦ٓب٘شحا ٠ٔ٘ح رسٞك سد ٥سادشث

ٟدشً ؽلاس ٙاش٧ا ٥ا ذح ،ذٛا

زٓبخد دٝ

٥ب١ ٚ٧ا

طس ٦ٗ ٚؿٝس ٦كبً سذه ٠ث ٙبشؼخشُ سد اس ٖ٧ ز٨ؼثبس .ذًٜ

« ٦ٔ٧ٞؿاضً ذ٧ٞ٧د »

٠ث ٙبشؼخشُ عبكد ش٧صٝ

ٙبـٛ ْ٨٧اشػا ٦ًدًٞ سد ٠ً زػا ٥دٞ٢٧ ي٧ ٥ٝ .زػا سٞـً ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ رٞلٛ حغػ ٟذٜ١د

خ ٙبشػش٨ثد ٟسٝد ٝ ٦ُذٛص ٙٞٓٞح ٠وغٜٗ سد ٝ ٟدشً رشخب٢ٗ ْ٨٧اشػا ٠ث .زػا ٟذٛاسزُ بدٛآ سد اس دٞ

غ٨ٔلس ٟبِـٛاد سد ،ٙبشؼخشُ ٠ث زـُصبث صا غد ،دٞث ْ٨٧اشػا سد ؾ٨د ّبػ ذٜچ بس ٠ً ٦ٔ٧ٞؿاضً ذ٧ٞ٧د زػب٧س ٠ث ٦ٔ٧ٞؿبًبػ ٠ً ٦ٗبِٜ١ .ذؿ غٔدٗ غ٨ئس ،٦ٔ٧ٞؿبًبػ ْ٨ئبخ٨ٗ ٙٝبؼٗ ٝ دشً ْ٨لحس ٥ٝ ةبخشٛا .ذ٧ضُشث عبكد رساصٝ ٠ث اس ٥ٝ ،ذ٨ػس ٙبشؼخشُ ٥سٞ٢٘خ ّبػ سد عبكد ش٧صٝ ٙاٜٞػ ٠ث

2006 ٦ػب٨ػ ٙبِجخٛ صا ٥سب٨ؼث رش٨ح تخٞٗ ، -

شُسبً ةضح شج١س ٠ٔ٘خ صا ،ٙبشؼخشُ ٥شٌك

زػا ٟذؿ عبكد ش٧صٝ ،دساذٛ ٦ٗبظٛ ٠ثشدس ًبؤغٗ ٠ً ٦ؼً ٠ِٛٞچ ٠ً ذؿ ٙبشؼخشُ

. ،٦ٛاشخب٢ٗ(

www.diplomacy.ir زلُ سد ششـ٨د ،ٙبشؼخشُ عبكد ش٧صٝ ،٦ٔ٧ٞؿاضً ذ٧ٞ٧د سذد )

٠ٗبٛصٝس بث ٦٧ُٞٝ

:دشً ٕلاػا رٞٛٝشح /رٞؼ٧ذ٧

« ٠ٛبخ سد ٦ٔ٨٧اشػا حلاػ ٙاشخبس ٝ دساد ٦كبخ رداسا ْ٨٧اشػا ٠ث ٕشؼد

٦ٗ صبث دٞخ ٥ٝس ٠ث ٠ـ٨٘١ اس ٙبشؼخشُ سد ٥ٝ

ذٜٜ٨ث » www.buu/ke.com.Tr( . )

٦ِشؼج٘١ ذ٧ٞ٧د ٥ب١

ٌٖحٗ ٦شهٝ ٦ٔ٧ٞؿاضً

س سد ٠٨ػٝس ٦ٗبظٛ ؾًٜاٝ ّبجٛد ٠ث اس ٙبشؼخشُ ٦ٔ٧ٞؿبًبػ ْ٨ئبٌ٨ٗ ٠ً ذؿ ش

،ؽسٞـً ْثبوٗ

« صبوله ٠وغٜٗ ْ٨٧اشػا »

ذٛاٞخ www.yenidenergeneken.com( .)

شث ٟٝلاػ

ٟسبثٝد ٙبٌػا ش٧صٝ( ب٧صبخثآ ٝ ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا سٞٗا ش٧صٝ ،٦ٔ٧ٞؿاضً

٥دٞ٢٧ ٖ١ ٦ٔ٧ٞؿبًب٧ سٞ٘٨س )1

٦ٗ ٠شلُ .زػا س ٥ٝ دٞؿ

٦ِشؼثاٝ ٠خسد ،ّبح ٚ٧ا بث ،دساذٛ ٦ٔ٨٧اشػا ز٨ؼثب ش٧صٝ صا ششً٘ ْ٨٧اشػا ٠ث ؽا

سد ٦ٔ٧ٞؿبًب٧ سٞ٘٨س ،٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا سد ٙبشؼخشُ ؾسسا َٜخ صبؿآ زؼخٛ صٝس صا غد .زؼ٨ٛ عبكد ٠جحبلٗ

٦ٗ فشح ٙاٝس ٥شجػ ٠ث( ْ٨٧اشػا ؾسسا ٥شجػ ٥ٞ٧داس بث ٥ا :زلُ )دص

« ؾسسا ٠ث ذ٧بث ْ٨٧اشػا

ً ٝ دٞخ سد .ذًٜ سبخشكا ٦خشُ ٙب٨ٗبظٛ ز٨ثشس ٟٞ٨ؿ ٠ث ض٨ٛ ٝ زػا ٟداد ٙبشؼخشُ ٠ث ٠ً ٦حلاػ ز٨ل٨

،ٙبشؼخشُ ؾسسا صا ٦ٌچًٞ ٟٝشُ ،َٜخ صبؿآ ٙب٘١ 90

،زـً اس عٝس ٦ٗبظٛ

50 ٝ ٕذ٢ٜٗ اس يٛبس

11 دشً ظهبػ اس ٦ػٝس ٥ب٘٨داٞ١ .»

٠ٗبٛصٝس صٝس غسسآ ٥ب١ 11

رٝا ، ٚخػ ٙب٘١ اس ؾٓٝا شش٨س

2. Reintegration

(13)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

264

ٔ٧ٞؿبًبػ :داد ساشه ٦

«

ْ٨٧اشػا سبخشكا !»

www.ir diplomacy.ir( )

ْ٨٧اشػا ٝ بٌ٧شٗآ زٓٝد صا ٥ٝ

ٚ٨ث ٙآ ٠ٓأؼٗ اش٧ص ،ذًٜٜ ز٧ب٘ح ٙبشؼخشُ صا ٠ً زػاٞخ زػا ٦ٔٔ٘ٓا

( www.Turkhabar.com.Tr )

.

٢ٗ ي٧ ْ٨٧اشػا ٖ١ ٙبشؼخشُ ٦ش٨ٜٗا ٥ب١ٝش٨ٛ ؾخث سد ّاشٛط .دساد ّٝا ٠خسد ٟش

« ؽش٨١ ّبُ

» ٟذٛبٗشك

َٜخ سد ٦ٗبًبٛ ٝ زؼٌؿ زٔػ ٠ث ٠ً ْ٨ٔدٓا شٌـٓ

33 زًشؿ ي٧ ،ذؿ بلؼشػا ٠ث سٞجدٗ ٙبٜجٓ ٟصٝس

٦ش٨ٜٗا سٝبـٗ ٙاٜٞػ ٠ث اس ٝا ٙبشؼخشُ سٞ٢٘خ غ٨ئس .زػا ٟدشً غ٨ػأس ٙبشؼخشُ سد ٦ش٨ٜٗا ٟسٝبـٗ

،٦ٔ٨٧اشػا غثبٜٗ ٠شلُ ٠ث بٜث .دشً ةبخشٛا ٦ٗ ؽلاس ّاشٛط ٚ٧ا

ٙبِ٧ دشً

ٟظ٧ٝ ٥ب١

ٙبِ٧ ٠ثبـٗ ٥ا ٥ب١

٦ٔ٨٧اشػا

«

ّبٌشٗ رشج٨ػ »

،بٜ٨ػذه ٥ساضُشجخ( ذًٜ دبد٧ا ٙبشؼخشُ ؾسسا سد 1387

ّبح سد ٥ٝ .)

٦ش٨ٜٗا ٟسٝبـٗ زًشؿ ٙبجحبك صا ٦ٌ٧ شضبح

« زػا ٦شظبلح شذػ ّاشٛط ،ؽش٨١ ّبُ ّاشٛط سبًٜ سد .1

ق٧ص ْ٨٧اشػا

ٝذٛبً٘ خ٨س ٟذٛبٗشك ،2

٠شؿزُ سد ٟضؿ خ٨س ٟذٛبٗشك ٝ ْ٨٧اشػا ؾسسا سد ب١ غذػ

ٙاٜٞػ ٠ث

٦ٗ ز٨ٓبؼك ٙبشؼخشُ سد ٦ش٨ٜٗا ٟسٝبـٗ زًشؿ ي٧ ّٞئؼٗ

ٕبٛ تحبك صا ّاشٛط ٝد ٚ٧ا .دشً

٥داشكا ٚ٧شس

ٙبِ٧ ٠ً ذٜشؼ١ ٠ث ٕٞػٞٗ ٥شلٛ ذك ٙب١ٝشُ ي٧ ٥صبث بث اس ٙبشؼخشُ ؾسسا ٟظ٧ٝ ٥ب١

«

ٟظ٧ٝ ٙاسٝبـٗ

»

ٟداد ٖ٨ٔؼس ط .ذٛا ّاشٛ

« ( ٙبٜجٓ ّٝا َٜخ سد ق٧ص ْ٨٧اشػا 1982

ٙاٜٞػ )

« ٠ٔ٨ٔخ حٔك رب٨ٔ٘ػ »

دٞخ شث

زؿاد

«(

زٓبخد ٥ب١ذ٧ذ٢س

ٙبشؼخشُ سد ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ ٥ب١ »

ز٧بػ سد www.dostan.monde(

.)

شث ٟٝلاػ

ٚ٧ا ٟش٢ٗ ٝد ، داشكا

ٖ٢ٗ

ٞٔ٨ٗ ٦ٛاس ،ٙبشؼخشُ سد ْ٨٧اشػا شِ٧د ؽسداشث ٝ 3

«

ٞٗٞٔؿ » ٠ث ٠ً

٧ب٘ٛ ٙاٜٞػ ٦ٗ ز٨ٓبؼك ٙبشؼخشُ سد ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ غ٧بٜك ٟذٜ

ش٧صٝ ٝ زؼًٜ ٞضػ ٞٔ٨ٗ ٚ٧اس .ذٛدشً

ْس سادش٢ؿ ٝ نثبػ ٦ٛبثش٢ؿ ش٧صٝ( دٌٞ٨ٓ ةضح ٠ث ٠شؼثاٝ نثبػ ْٗبػ( ش٨ٗبؿ مبحػا ٙاسبٌ٘١ صا )ٞ٧ٝآ

ٝا سداشث ٝ )دٌٞ٨ٓ ةضح زٓٝد ش٧صٝ زؼخٛ ٝ دبػٞٗ نثبػ

«

ٞٗٞٔؿ » ش٧ذٗ ٝ ٦٧اٞ١ ٥ٝش٨ٛ نثبػ ٙبجٔخ

ٍسضث ٠حٔػا زًشؿ ٚ٧شس ٕبٛ ٠ث ْ٨٧اشػا ٥صبػ

«

ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ غ٧بٜك »

ٙبُذٜ٧ب٘ٛ ٙاٜٞػ ٠ث ٝد ٚ٧ا .زػا

٦ٗبظٛ زًشؿ -

ٖشؼ٨ػ ز٨جِٓا ي٨ٛٝششٌٓا ٠شؿاد سٞضح غ٨ٔلس سد4

ٙبُسبشػ صا ٦ٛبٗص ٠ً ٞٔ٨ٗ ٦ٛاس .ذٛا

٠ٗبٛصٝس رلااؤػ ْثبوٗ سد ذـٛ شضبح ،دٞث دٌٞ٨ٓ ٦شػاس زػد ةضح ذؿس ٠ث ٝس

ِٛ

رب٨ئضخ صا ،ٙاسب

ٝ غ٨ٔلس ٠جٛبخٝد ٠غثاس ن٘ػ ٥سٝآدب٧ ٠ث مٞػ سد ٝا .دسادشث ٟدشد ٙبشؼخشُ زٓٝد بث دٞخ رلاٗبؼٗ

1 . ٖ٨ٔؼس ٝ ٙبشؼخشُ سد ؽش٨١ ّاشٛط سٞضح

«

ٙبشؼخشُ ٟظ٧ٝ ٥ب١ٝش٨ٛ

» ذ٨ػ ؾٛصشػ بث رسٞك ٚ٧ا ٠ث ب١ذؼث

:ذؿ ٠خاٞٗ للهاشلٛ ٚؼح

« ؿ صا ذؼث ؽش٨١ ّبً

دٞخ سٞضح بث ٝ زكس ٙبشؼخشُ ٠ث ،ذؿ ْ٘حشٗ ٙبٜجٓ سد ٠ً ٦شؼٌ

حلاػ ٠ث ٠ً ٙبشؼخشُ .ذؿ شِ٧د ٦شؼٌؿ ثػبث زؼٌؿ ْ٨ٓد ْ٘ػ سد دٞث ٟدشً بٌسا ٦ٔ٨٧اشػا ٙبػبٜؿسبً ٝ ب١

ّاشٛط .زكب٧سد اس ٦ٔ٨٧اشػا ٥ب١ ٥ب١داذخس

ؽلاس سد بٌ٧شٗآ ٠ً زػا ٦ٛبؼً ٠٘١ ٠ث ٦ؿبثساذ٨ث ٕب٨د ٙبشؼخشُ

آ ٚشخاذٛا ٦٧ٞخاشخبٗ سٞس ٠ث ب٢ٛ

زػا دٞخ ىبٛشغخ ٥ب١

2. YisraelZiv 3. Ronnie Milo 4. Elbit systems

(14)

ْس :زلُ ٝ زخادشد ٞ٧ٝآ

« سذه ْثبوٗ سد يچًٞ سٞـً ي٧ ٦ُدبشؼ٧ا ٟذ٧ذد صا ،٠٨ػٝس ذٜٛبٗ ٦ُسضث ر

ب١سبٌشثا

ّبػ ٥اشث دٞخ بٗ .زؼ٨ٛ غ٨ٔلس ٦ث ٖ٨شؿاد اس ز٨ؼضٝ ٚ٨٘١ ب١

آ ٙذٛبػس ٥سب٧ شٌك ٠ث ٦ؼً ٠ٌٛ

عٝس ٝ ةاشػا صا ٠٘١ اش٧ص ،ذؿبث بٗ ٠ث ٦ٗ ب١

ذٛذ٨ػشس » www.dostan.monde( ٦خشث ٟسبؿا ٠ث ٦شح.)

٦ٔ٨٧اشػا ،٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٠ث ٙبشؼخشُ ٠ٔ٘ح صبؿآ سد ،شجشؼٗ غثبٜٗ

٦ث ب١ ؾؿٞد سد ٝ ذٛدٞجٛ شجخ ٥ب١

ؾوٛ ٠ث قٔشخٗ

٦ٗ ٦ٜ٧شكآ ز٧بػ ٠ً سٞغٛب٘١ .ذٜشخادشد

٦سبػلاعا

«

ْ٧بكبٌثد

»1

٦ش٨ٜٗا ٥ب١دب٢ٛ ٠ث نٔؼشٗ ،

يٛبس :دشً ٕلاػا ٦ؿساضُ سد ،ٖ٧طس ٚ٧ا

ٟدب٨د ٝ ب١

ٕبظٛ

ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ ٙبػبٜؿسبً ٥سبٌ٘١ بث ٦خشُ ٥ب١

٥ش٨ُسد ،ت٨سشس ٚ٧ا ٠ث ٝ ذٛٞؿ دساٝ ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٠ث ذٜشؼٛاٞس فٞلخسد ٠٨ػٝس ٝ ٙبشؼخشُ ٥ب١

ذ٨ػس دٞخ ز٧ب٢ٛ ٠ث ٠وغٜٗ ٚ٧ا .

غ٨ئس ،٦ٔ٧ٞؿبًبػ ْ٨ئبخ٨ٗ ،٦سبػلاعا ز٧بػ ٚ٧ا ؽساضُ عبػاشث

زًشؿ ٙاسٝبـٗ صا ٚس ساض١ دٝذح ٠شؿزُ ّبػ ٙبشؼخشُ سٞ٢٘خ ٟظ٧ٝ ٦ش٨ٜٗا ٥ب١

ْ٨٧اشػا اس ّٞئؼٗ

بشؼخشُ حٔؼٗ ٥ب١ٝش٨ٛ ؽصٞٗآ ،٦٧ب٧سد ٝ ٦٧اٞ١ ٥ب١ٝش٨ٛ ،ٝذٛبً٘ ٥ب١ٝش٨ٛ صا ٟدبلشػا ٠ٜ٨ٗص سد ٙ

ٝ ٠ٛبخدٞس ٝ يٛبس بث رلا٘ح ٦ٗبظٛ ربػلاعا

- دشً ٦ش٨ٜٗا www.jame jame online.ir(

.)

)ج ٖ٧طس ٚ٧ا ْ٨٧اشػا ٠ث رشخب٢ٗ ٠ث ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٝ ٙبشؼخشُ ٙب٧دٞ٢٧ ن٧ٞـس ٥اشث ْ٨٧اشػا ؽلاس ٥ب٧اٝص ٝ دبؼثا ٕب٘س ٙدشً ُٞصبث.ذًٜ ْ٨٧اشػا ٠ٛاٝس اس ٥دٞ٢٧ ٟداٞٛبخ ٥داذؼس ذؿ نكٞٗ ٥دٝذح بس

ث ٚ٧ا سد ْ٨٧اشػا دشٌٔ٘ػ ماذلٗ ٦ٓٝ ،زػا ساٞؿد ٙاشح

٥صبث ٝ زٓبخد ٠ً داد ٙبـٛ سًٞزٗ ٥ب١ ٥صبػ

دٞث ذ١اٞخٛ ٝ زؼ٨ٛ ش٨خا ٠ـهبٜٗ ٠ث دٝذحٗ ْ٨٧اشػا .

٠٧لا ٙذؿ ٚؿٝس بث ٟذٜ٧آ سد ١

زٓبخد شِ٧د ٥ب

٠ـهبٜٗ سد ْ٨٧اشػا ب١

٥

ٙاشحث زػب٨ػ ،٠وغٜٗ ٚ٧ا سبشكس عٞٛ ٚ٧ا ٠شجٓا .ذؿ ذ١اٞخ ٙب٧ب٘ٛ ْ٨٧اشػا ٥صبػ

ػب٨ػ ٝ سد ْ٨٧اشػا زٓٝد ز

َٜخ دسٞٗ

ٖ١ ٝ سٞـً ْخاد سد ٦سبلٓبخٗ ٙبشؼخشُ

٠٨ػٝس زٓٝد ٚ٨ٜچ

زػب٨ػ صا زؼ٨ٛٞ٨٢ك ٙاشِٔ٨ٔحس صا ٥دب٧ص سب٘ؿ .زػا ٠شؿاد سد ْ٨٧اشػا زٓٝد ٥ب١

شثاشث ش٨خا ٠ـهبٜٗ

ٟدشً دبوشٛا ٙبشؼخشُ

2ذٛا .

1. DEBKA File

2 . ٠ٓبوٗ ؽسبِٛ بث ،ٚشِٜؿاٝ سد رٞٛٝشح /رٞؼ٧ذ٧ ٠ٗبٛصٝس سبِٛشجخ ،غسبً ٥لااصٝا ٦ٓسٝا

ْس صا ٥ا ٞ٧ٝآ

ث ذ٨ٗا ٖـچ ضُش١ سبـك ٙبٗص سد ٝ دش٨ُ عسد صبوله َٜخ صا زػاٞخ ٟذٗآ سًٞزٗ ٠ٓبوٗ سد.ذؿبث ٠شؿاذٛ بٌ٧شٗآ ٠

:زػا

« ز٧ب٘ح ذ٨ٗا ٠ث ،ٙبشؼخشُ سٞ٢٘خ غ٨ئس ،٦ٔ٧ٞؿبًبػ سد ٦ٓٝ ،زخادشد ٠٨ػٝس ي٧شحس ٠ث ،ٚشِٜؿاٝ ٥ب١

ٖ١ ربدٛ ٥اشث ؽٞث زٓٝد ٠ً ذ٧د تدؼس ّبً٘

٦٘ٛ ٕبدٛا ٦ٗاذها چ٨١ ؾٛبٛب٘٨د ذ١د

تحبك ٝ ٙبُذٜؼ٧ٞٛ صا ٦ٌ٧ ،شثبث ْـٛا

ٛٞ٨٢ك ٙاشظٛ

٠ٓبوٗ ؽسبِٛ بث ،زؼ٨

ٙبثص ٥شجػ ٠ٗبٛصٝس سد ٥ا ،غسسآ ب١

:دشً ٙبـٛ شعبخ

« .زػا ٟدسٞخ زؼٌؿ دٞخ رلادبؼٗ سد ْ٨٧اشػا ٠ً داد ٙبـٛ بٗ ٠ث شِ٧د سبث ٙبشؼخشُ َٜخ

٠د٨شٛ ٙبشؼخشُ ٝ ْ٨٧اشػا فلاشئا ،٥سآ

ٖ١ ؛زؿاذٛ زؼٌؿ ضخ ٥ا فلاشئا ٠شؿزُ سد ٠ً ٙبٜچ

بث ٙب٘٧ب١

٦ٛٝسبٗ

،ٙبٜجٓ ٥ب١ ذؿ ٟاش٘١ ٕب٘س ٦ٗبًبٛ بث اذٛبُٝا سد ٚ٨ٗا ٥ذ٨ػ زٓٝد ٝ ٦ٔ٨ؿ سد ٠ؿٜٞ٨د ٕبظٛ

(15)

.... زاقفق یاَ نارحت رد لیئارسا صقو

266

7 . ماذقا لتاقم رد ٍیسير صىکاي

٥ب١

ٍطقاىم هیا رد لییارسا

ا ْجه

ٚشخادشد ص ٠٨ػٝس ؾًٜاٝ ٠ث

ٕاذها ْثبوٗ سد ٥ب١

ٚ٧ا ٠ث زػا ٕصلا ،ٙبشؼخشُ ٙاشحث سد ْ٨٧اشػا

٠١شث ٦خشث سد ضخ ْ٨٧اشػا بث ٠٨ػٝس ظثاٝس ٠ً ٖ٨ًٜ ٟسبؿا ٠شٌٛ

ٝ زػا ٟدٞث ٌٖحشؼٗ ،عٞ٘دٗ سد ب١

ٚ٨ث غٗبدٗ سد ٙآ ٦٧بػبٜؿ ٝ ٖ٧طس ٚ٧ا ٙذٗآ دٞخٝ ٠ث سد ٥ٝسٞؿ ؾوٛ

ش٧بػ صا ششً٘ ٦ٔٔ٘ٓا رسذه

٥ب١

،ٙب٨جئبٛ( زؼ٨ٛ ٦ثشؿ 1389

.ف : 175 ٙاشخب٢ٗ اس ْ٨٧اشػا ز٨ؼ٘خ ٖدٜد ي٧ دٝذح ،شِ٧د ٥ٞػ صا .)

٦ٗ ْ٨ٌـس ٦ػٝس

ٟدشً ْ٨لحس ،٦١بِـٛاد ٙبِجخٛ ٙبؿششـ٨ث ٠ً ذٜ١د ذٜشؼ١ ٦ػٝس ٙاذٜ٘ـٛاد ٝ ب١

.1

٦ػب٨ػ ز٧ٞ١ ٠ث ٙذؿ ْ٧ذجس ٚ٘ض صٝشٗا زػب٘خ ٚ٧ا -

،ْ٨٧اشػا ٠ؼٗبخ سد ٥ٞه ٦ػب٘شخا شثؤٗ ْٗبػ

ٖ١ ،٦ٔ٨٧اشػا ٥ب١سبجس عٝس ٚ٧ا صا ٥سب٨ؼث .ذٜشؼ١ ٠٨ػٝس بث ْ٨٧اشػا ظثاٝس سد ٥طٞٓٞئذ٧ا ٙلاٗبح ٙبٜچ

٦ٗ سب٘ؿ ٠ث ٠٨ػٝس سد ٍسضث رسذه ٠١د ّٞع سد ٙبٛآ ٟدششؼُ رشخب٢ٗ.ذٛٝس

1990 ٥ذخ سٞع ٠ث

،٦٧لاًٞ( داد ساشه ش٨ثأس زحس اس ْ٨٧اشػا ٦ػب٘شخا سبشخبػ 1383

.ف : 117

ٝس .) َٜخ صا ْجه ٠٨ػ

رسٞك ٠ث دساٞٗ ٦خشث سد ٝ زؿاد شظٛ ش٧ص اس ٙبشؼخشُ بث ْ٨٧اشػا ٦ٗبظٛ ٥سبٌ٘١ عٞٛ ،ٙبشؼخشُ

٦ٗ ْ٨٧اشػا بث ٥شظٛ ّدبجس ٦٘ػسش٨ؿ ٦ٗ ٙبشؼخشُ ٠ث ٚ٨ِٜػ ربح٨ٔؼس ٦خشث ّبػسا غٛبٗ ب٧ دشً

.ذؿ

عٝس ربظحلاٗ ب٧ سبـك زحس ،ّبثٗ ٥اشث صا ٖ٧طس ٚ٧ا ،ب١

٠ئاسا 300 يٛبس

«

ٗ اٝبًش - 3 ٝ 4 » ٙبشؼخشُ ٠ث

دشً ٥ساددٞخ سلاد دسب٨ٔ٨ٗ ٠ػ ؾٔجٗ ٠ث www.Pe.rian.ra.articles(

) .

ٟذٜؼ٧ٞٛ ٚ٧ا

ٕبوٗ ٠ث :زؿاد سب٢ظا ٝ داد ساذـ١ ٚ٨سٞد ؾًٜاٝ ٟسبثسد ٦ٔ٨٧اشػا ٥ب١

« ٠ٛبػس ؾوٛ شث ٕاذٗ ٦ػٝس ٥ب١

ْس ٦ٗ ذ٨ًأس ٦ثٜٞخ ٥ب٨شػٝا ٠٨ٔػ َٜخ صبؿآ ٥اشث ٙبشؼخشُ ن٧ٞـس سد ٞ٧ٝآ ش١ ٠ث .ذًٜٜ

ش٨ثأس ْ٨٧اشػا ٕاذها ،ّبح

٠شؼ١ ٠ٗبٛشث ٚشخبػ قهٞشٗ سٞظٜٗ ٠ث ٙاش٧ا شث سبـك ّب٘ػا ٥اشث ٠٨ػٝس ٥سبٌ٘١ ٙبٌٗا شث ٦لٜٗ

٥ا ذ١اٞخ ؽا

ْس ٕاذها ٚ٧ا ٠د٨شٛ زؼ٨ٛ ذ٨ؼث ٝ زؿاد ٠٨ػٝس ًٚبػ ٥دٞ٢٧ ساض١ ب١ذك ٠٨ٔػ زٛٞـخ صا ٦خٞٗ ٙدبشكا ٟاس ٠ث ٞ٧ٝآ

زًشح صبؿآ ثػبث ٝ ذؿبث ػ ٦شٛآ ٥ب١

دٞؿ سٞـً ٚ٧ا سد ٦٘شؼ٨

،ْ٨٧اشػا نجػا ش٧صٝ زؼخٛ ذٛصشك ،ٙٝسبؿ دبؼُٔ

٠ٓبوٗ سبـشٛا بث :دشً ذ٨ًأس ،رٞٛٝشحا رٞؼ٧ذ٧ ٙبثص ٥شجػ ٠ٗبٛصٝس سد ٥ا

« ذٜ٘سسذه ٦لخؿ ذٜٗصب٨ٛ صٝشٗا ْ٨٧اشػا

زػا ٚ٨سٞد ش٨٘٧دلاٝ ٟصاذٛا ٝ ذح سد

:زلُ ٠ٓبوٗ ٠ٗادا سد ٥ٝ

« شػ ٙبٜ٘ؿد بث ٠ٔثبوٗ سد ذ٧بث عسد ٚ٨سٞد صا ة

داد ٙبـٛ ٠٨ػٝس بث َٜخ .ٖ٨ؿبث ٠شؿاد ٙبٜ٘ؿد بث ٦٧ٝسب٧ٝس فٞلخ سد ٥ذ٧دشس ٚ٧ششً٘ ذ٧بجٛ ضُش١ ٦ٜؼ٧ ،ٖ٧ش٨ِث

ٟذثشػ ٠ً

٦ٗ ٕاششحا ب١ذٜ٘سسذه ٠ث ب٢ٜس ٦ٛب٢خ ٠ؼٗبخ ٝ زػا ؾخث ٠د٨شٛ ز٧ب٢ٛ سد ٦٧ٞخ ٙاشِ٧د ٥اشث ٝ دسازُ

زؼ٨ٛ ْئبه ٦ٗاششحا ٚ٧ششً٘

-1

ٗ داشكا ذكسد ّبػ ٙب٧بد سد .ذٛدٞث ٥ٝسٞؿ دبحسا ٙاذٜ٘ـٛاد ْ٨٧اشػا ٠ث ٠٨ػٝس صا ٟذًٜٜ رشخب٢

1993 داذؼس

٠جخٛ داشكا صا دٞث رسبجػ ،ذٛدشً رشخب٢ٗ ْ٨٧اشػا ٠ث ٠ً ٥ا 57400

،سب٘ؼٗ ٝ عذٜ٢ٗ

12600 ،يؿضد 12200

،سبشػشد 9000 ،ذٜ٘ـٛاد 12200 ٝ ذٜٗشٜ١ 25000 .سبُصٞٗآ

Referensi

Dokumen terkait

همدقم یکی یایمزریز بآ ،تیعمج نوزفازور دسر جوت ا طااام زا يرایاس رد یندیماسآ بآ دیمأت مهم اام زا ناهج ، یم رامس ناریا تمج زا ااام دیآ بآ ااقن رد تیلاعف یرط زا ای یعیبط تروص فتتخم