هنر آبستره و حذف روایت

*

تیاور فﺬح و هرتسبآ رنه

2ریقح دیعس ،^1**دنمهرف ادیو

.ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،رنه شهوژپ دشرا سانشراک¹ .ناریا ،نارهت ،نارهت هاگشناد ،ابیز یاهرنه سیدرپ ،یرامعم هدکشناد رایداتسا ² )93/2/14 :ییاهن شریذپ خیرات ،92/11/12 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ ریسم ،دنریگ يم تسد رد ار يداقتنا ﺚحابم ﺾبن يقیبطت تایبدا و يسانش نابز هک ينارود ياتسار رد دــسر يم رظن هب مرف زا يرصب نابز يعون هب هرتسبآ قلخ و توکس هب ریوصت نآ للاخ رد هک دوــش یم لیامتم زیرگ تیاور يقلخ هب مــسجت رد و نخس ربارب رد نآ زا عافد و يرصب يراصحنا يورملق هب مــسجت يزاس دراو و توکس هب هرتــسبآ ِرنه میمصت .دیارگ يم فرط زا اما .تسا مسجت رد شیارگ نیا فرعم دوخ ،يیاور و يبدا رصانع فذح يارب نردم ِدنمرنه ساوــسو اتــسار نیمه تسا هنامز رب مکاح هناسانش نابز و یبدا تایرظن و نردم یاه یژولوئدیا هب هتــسباو یا هرود ره زا شیب نردم دنمرنه ،رگید بسانت رییغت و مسجت زا سایق و تیاور فذح دنور یسررب زا سپ رضاح هلاقم رد .تسا داضت رد تیاور فذح سفن اب نیا و ییاور رصانع فذح رد شیارگ نیا تیقفوم نازیم ،بختنم رثا دنچ رد ییاور راب لیلحت نینچمه و تیاور و ییامنزاب ناــیم تیاور زا زیهرپ یارب شلات رد اهنت هن هرتسبآ شیارگ هک دش یعدم ناوت یم نآ ساسا رب هک تفرگ دهاوخ رارق یسررب دروم .دوب اعدم نیا اب داضت رد ًلاماک زین هنامز تایرظن هب راکشآ یگتسباو هکلب ،دش یهت رثا ِدوخ زا تیاهن رد ییاور ییارگ هنیمک و

یدیلک یاه هژاو .ییامنزاب ،سایق ،عازتنا ،یرصب توکس ،تیاور ،هرتسبآ ،نردم رنه

ماجنا هب مود هدنراگن ییامنهار هب هک دشاب یم "هرتسبآ رنه ینتمانیب لیلحت" :ناونع تحت لوا هدنراگن دشرا یسانشراک همان نایاپ زا هتفرگرب هلاقم نیا^* .تسا هدیسر .E-mail: veeda.far@gmail.com ،021-88790326 :سکفلت :لوئسم هدنسیون^**

رنه ياهامعم نیرت مهم هک سب نیمه هرتسبآ رنه تیمها رد هرتسبآ رنه فیرعت رد .دناهدــش حرطم شیارگ نیا نوماریپ نردم رد نیا ؛تــسا هرتــسبآ يعون هب رنه یمامت ًابیرقت هک تفگ دیاب زا هدش تشادرب ِماهلا دنیآرف ار عازتنا يانعم ام هک تــسا يتروص فیرعت نتفرگرظن رد اب .میریگب رــظن رد هژبا تفاب و گنر ،لکــش رد خیرات لوط رد نادــنمرنه مامت هک دــش يعدم ناوتيم ،قوف .دنا هتخاس »عزتنم« دوخ نوماریپ ناهج زا ار دوخ ،رثا قلخ دنیآرف لیدبت دوخ عازتنا دنیآرف هک دوب متــسیب نرق لیاوا رد ،لاح نیا اب یژولوئدیا یایوگ یا هزادنا ات هرتــسبآ رنه .دــش »فده« کی هب هک تسا هرود نآ رب مکاح یاهیروئت یوگخــساپ و نردم نارود زا .دیمان »عازتنا نارود« ار نردم نارود رگا دــشابن قارغا دیاــش دوــشيم قارغا ياهزادنا ات نابز شقن رد ،نردم نارود رد یــفرط .دنناد يم نابز لولعم و قولخم ار هژوــس ،رصاعم نازادرپ هیرظن هک نخــس هک تــسا نابز نیا« :دیوگيم ¹تراب نلاور هک روط نامه نابز رظن دروم ةطقن هب ندیــسر ،نتشون ...هدنــسیون هن دیوگ يم دننام ينایارگراتخاس .)^Barthes, ¹⁹⁷⁷, ¹⁴³( »هدنسیون هن تسا مدقم هدنیوگ رب هک تسا يماظن ،نابز هک دنتشاد هدیقع ²روسوس دهاوخ نابز ياه تیدودحم رد روصحم هدنیوگ نیاربانب و تــسا هکنآ زا شیپ دنمرنه هاگیاج ،يسانش هناشن ملع رب انب نینچمه .دوب صوصخ هب و ياهناشن ياهماظن طسوت ،دریگب رثا قلخ هب میمصت .تسا هدش نییعت ،نابز ماظن نداد ناشن يارب دنمرنه هک تسین بیجع ،يطیارــش نانچ رد دنمرنه ِدوخ هک يیانعم .دیارگ يم توکس هب دوخ يرنه صلاخ ِفده هتشادن نآ تقیقح زا ينانیمطا و دنکن ساسحا نآ هب تبسن يکلمت يرگنایب دوخ رد و دوشن هداد لاقتنا بطاخم هب هک رتهب نامه ،دشاب

زین ³گربنیرگ تنملک هک روط نامه ،نــیاربانب .ددرگ سوبحم رثا تایبدا فذح رب هک تسارگ صولخ يرنه هرتسبآ ِرنه ،تسا دقتعم عومجم رد .)Mitchel, 1995, 216( دنکيم يراشفاپ ⁴عوضوم و نابز ربارب رد تمواقم يعون لماش يمــسجت ياهرنه رد مسینردم ییاور رصنع فذح هتبلا .دنک هئارا تکاس و صلاخ يرنه ات تــسا ِرنه ،يرگ تیاور زا زیهرپ رد هکلب ،تسین یشاقن ةناسر صتخم اهنت يقیسوم ةعطق نیرتفورعم ⁵جیک ناج هک دسريم يیاج هب نردم يزیچ عقاو رد هک دزاس يم »⁶هیناث 33 و هقیقد 4« ناونع اب ار دوخ اه شلات نیرت هناروسج زا يکی کش نودب رثا نیا .توکس زج تسین هدیدان و يرنه رثا يرگ نایبدوخ و يرــگ تیاور زا زیهرپ تهج رد .دوب بطاخم شقن نتفرگ زا تیاور فذح هک تسا نیا دیآ یم نهذ هب هک یمهم لاوــس اما دنور یسررب زا سپ ،ور شیپ قیقحت رد ؟دش رسیم هزادنا هچ ات مسجت رییغت هلیسوب نردم نارود رد یشاقن رنه زا ینابز/ییاور رصانع فذح زا زیهرپ تهج رد شلات و يعیبط سایق و تعیبط هب دنمرنه هاگــن ییاور راب فذح ،عوضوم نتخاس رت نشور روظنم هب ،يتنس يیامنزاب .دش دهاوخ یسررب هرتسبآ هدیزگرب رثا دنچ رد رد هک یراک نیرت مهم دیاش تفگ ناوت یم قیقحت هنیشیپ دروم رد یروئت باتک رد ⁷لشیم .یت .یج.ویلبد طسوت هدش ماجنا هنیمز نیا عوضوم و دیسر پاچ هب 1994 لاس رد راب نیلوا هک دــشاب ⁸ ریوصت یقیقحت لاحنیااب ؛تسا یمسجت یاهرنه و تایبدا لباقت ًاتدمع نآ هنیمز رد یلیلحت و تیاور فذح و هرتــسبآ رنه هنیمز رد یصصخت .تسا هتفرگن تروص تیاور اب لادج رد شیارگ نیا تیقفوم نازیم

ﯽعیبط سایﻗ زا زیهرپ و

⁹

تعیبط هب دید رییﻐت -1

ندــش هناگیب ةناــشن يعون هب نردم رنه رد دیرجت هب راذــگ نرق زاغآ زا شــیپ يتح .تــسا نآ يتنــس يانعم هب تیعقاو زا تقیقح زا رترب ار رــنه هراومه نادنمرنه و نازادرــپ هیرظن زین رنه دیلقت رنه« هب »تــسا يگدنز دیلقت رنه« زا و دندناــشن يم .دندوب هدرک رذگ »تــسا رنه دیلقت يگدنز« سﭙــس و »تــسا ًافرص ،دنتفای تیمها متسیب نرق رد هک يیاه شیارگ و اه شبنج يعیبط ياهدومن زا ينادرگور نآ و دنتشاد كارتشا زیچ کی رد ،دندوبن يتسسگ نینچ ناهاوخ هرود نیا ناشاقن ةمه هتبلا ؛دوب هب يریگ هلصاف اب ًافرص هک دنتشاد داقتعا نادنمرنه تیرﺜکا يلو تفرشیپ ةنیمز ناوت يم تعیبط و تنس زا يا هــشیر و انعم مامت مسینردم زا يا هرود رد دــسر يم رظن هب هک نیا .تخاــس ایهم ار ةجیتن يعون هب ار وا تعیبط هن و دزاــس يم ار تعیبط دنمرنه هن .تسا تعیبط ربارب رد يسایق و يیاور رصنع فذح لاح رد يسایس و يداصتقا ،يعامتجا طیارــش هک ينارود رد دیاب موادم دوخ زین يرنه يیامنزاب لیاــسو ،تــسا موادم رییغت هب ناش يگدنز زا يا هزات يبایزرا هک دنراداو ار مدرم ات دننک رییغت

مرف ﺚحب ًافرص مسیلائر« :¹⁰تشرب تلوترب ةتفگ ربانب .دنروآ لمع و كازلاب ود هرونوا] اه تسیلائر نیا زا يرادرب تشونور اب .تــسین شیپ هب نامز .دوب میهاوخن تسیلائر رگید ام دوخ [يوتسلوت ویل يا هزات ياه کینکت و دنوش يم رو هلعــش يا هزات لیاسم ...دور يم لیاــسو ،نآ يیامنزاب يارب ؛دوــش يم ضوع تیعقاو .دنبلط يم زا ون ؛دیآ يمن دیدپ يزیچ ،ﭻیه زا .دنوش ضوع دیاب زین يیامنزاب

Brecht,( »دنک يم ون ار نآ هک تسا نیمه اما ؛دــشوج يم هنهک .)¹⁹⁷⁵, ⁴²⁴-⁵ مدرم تساوخ يمن رگید زین نردم يــشاقن ،ینارود نینچ رد هبور يا هرجنپ ای تیاور هک دنک اــعدا هکنیا ياج هب و دــبیرفب ار هک درک يم بلج تیعقاو نیا هب ار مدرم هجوت تــسا رگید ناهج يزیچ موب يوررب نیگنر و تخت يحوطس زج اه يشاقن نیا ةمه درف هبرصحنم تیهام ،تیقفوم لامک رد ،يــشاقن .دنتسین شیب هیجوت ار دوخ دوبن روبجم رگید ،هجیتن رد .درک صخشم ار دوخ

همدقم

دوﺧ [نآ هب زاین نودب و] ﺖعیﺒﻃ نوﭽﻤه ،ﯽشاﻘن رگید ﻻاﺣ .دنﮐ .دوب ﺶیوﺧ ﺖیناﻘﺣ ﻞیلد دنمرنه ِدید رییﻐت رد هدننﮐ نییعت ﻞیﻻد زا ﯽکی ،ﮏــش ﯽب فده هکنآ دوﺟو اب .ﯽــﺳاکﻋ مان هب دوب ﯽﺒیﻗر ندمآ ،ﺖعیﺒﻃ هب ﺖیعﻗاو يزاﺳ هیﺒش هراوﻤه ﺰین ﯽﺳاکﻋ عارتﺧا زا ﺶیﭘ ات ﯽشاﻘن بوــسﺤم دنمرنه يارب هاگ هیکت ﯽﻋون ﺖعیﺒﻃ اب دنویﭘ اما ،هدوﺒن ،ﯽــﺳاکﻋ ي هتیلاﺋر اب ﺖباﻗر ندوب نکﻤمریﻏ .ﺖــﺳا هدــش ﯽم ﺖفﺻ هﮐ دش ﺚﻋاب ﯽتﺣ و ﺖــشاﺬگ ﯽــشاﻘن رب سوکعم يرﺛا ،اتﺳار نیﻤه رد .دوش لدب هدننﮐریﻘﺤت ﯽتفﺻ هب «راو ﯽــﺳاکﻋ»

،درﮐ حرطم ﺖعیﺒﻃ هب دیدﺟ یشرگن هﮐ نردم یاه ﺐتکم زا یکی ،ﻢیﻘتسمریﻏ نایب هب هﮐ اه ﺖسیلوﺒﻤﺳ .دوب ¹¹ﻢسیلوﺒﻤﺳ ﺐتکم اب ﯽناوارف كرتــﺸم هوﺟو دندوب دــﻘتعم ماﻬلا و لاــیﺧ و اــیور ﺖیعﻗاو لﻼم زا ﺰیرگ ﯽﻋون ار رنه ﺰین و دنتــشاد ¹²نایارگ لاﻤﺟ .ﯽگدنز زا نتسﺸن ﺐﻘﻋ هکﻠب ﯽگدنز باتزاب هن دنتسناد ﯽم ناسنا ياه يزاﺳ ﻢتسیﺳ هیﻠﻋ ﺖسناد ﯽﺸنﮐاو ناوت ﯽم ار ﻢــسیلوﺒﻤﺳ .ﻢــسیلاﺋر ندــش ﯽﻬت ﺰین و ¹⁴سﮐرام لراﮐ و ¹³نیوراد ﺰــلراﭼ هدیدان ار ¹⁵نیاتــﺸنیا ترﺒلآ دننام يدارفا ﺶﻘن ناوت یﻤن ،هوﻼعب ﻖﺛوم ًﻼماﮐ یا ﯽکیﺰیف نوناﻗ ﭻیه هﮐ درﮐ اﻋدا نیاتﺸنیا .ﺖفرگ هﺠیتن و هدوب راﺬگریﺛﺄت هﺠیتن رب هراوﻤه رﻇان هاگیاﺟ هکﻠب ،ﺖسین ﺖعیﺒﻃ .(78 ،1382 ،زدﻠیاﭼ) ﺖﺧاﺳ دهاوﺧ ﯽلاﻤتﺣا و ﯽﺒسن ار ﯽﺒــسن هاگدید نیﻤه اب .دــش نیعت ﯽب نیاتــﺸنیا يروﺌت زا دعب زا رگا نآ ﺐﺟوم هب هﮐ دــش دیلوت ﻢــسیبوﮐ هﮐ دوب ﺖعیﺒﻃ هب ياﺟ هب هتــسب دوــش ﯽم هدید هﭼره ،ﻢینﮐ هاگن ﻒﻠتﺨم ياهاﺟ ادیﭘ ﯽﺒسن ﮥﺒنﺟ ﺰین ﺖیاور نیاربانب و دراد ﯽﺒــسن ﮥﺒنﺟ ،ندید ﯽتﻤــﺳ هب يرنه ﺖیاور ﻢﮐ ﻢﮐ ،نیاربانب ؛(83 ،ناﻤه) دــنﮐ ﯽم ﺐﻃاﺨم و ﻖلاﺧ يراکﻤه دنمزاین نآ ﯽیاﺸگﺰمر هﮐ دور ﯽم ﺶیﭘ .دوﺟوم ﺶیﭘ زا ياه هﮋبا اب ﯽعیﺒﻃ سایﻗ هن ددرگ ﯽم رد مزﻻ ﯽیاناوت رﺜﮐادﺣ هب ﯽبایتــﺳد روﻈنم هب نردم دنمرنه ﺰین ار ¹⁶سایﻗ عون ره دنﮐ ﯽم ﯽعــﺳ ﻢــسﺠت رد ﺖیاور اب هزراﺒم هب رتــﺸیب هﭼ ره ار هﮋبا هﮐ ینعم نیدب ؛دنﮐ فﺬﺣ دوﺧ رنه زا سنﺟ زا سایﻗ .دزاﺳ رود ﺖعیﺒﻃ زا و ﮏیدﺰن دوﺧ ینهذ تروﺻ نﺨﺳ اهراب و اهراب نآ زا تراب هﮐ یا هزاﺳ ناﻤه ؛ﺖــﺳا «هزاﺳ»

:دسیون یم سایﻗ دروم رد تراب .دروآ یم نایم هب يﻼب .دوب (هناﺸن ي) يرایتﺧا ﺖشرﺳ روــﺳوﺳ ناﺟ يﻼب»

،(ﯽﺳاکﻋ ،اﻤنیﺳ) «ﯽــﺳایﻗ» ياهرنه .ﺖــﺳا ¹⁷سایﻗ وا ناﺟ يراﺒتﻋا ،(ﮏــیمداﮐآ يداﻘن ،لاــﺜم يارب) ﯽــﺳایﻗ ياه شور هب ار «ﺖعیﺒﻃ» ای ﺖــشرﺳ زا يدوﻤن سایﻗ اریز ؟ارﭼ .دــنرادن ماﻘم رد ار «ﯽعیﺒﻃ» ای ﯽتــشرﺳ رما سایﻗ :دراﺬگ ﯽم ﺶیاﻤن يﻼب نیا مزﻼــم هﭽنآ و ؛دزاــﺳ ﯽم ررﻘم ﺖﻘیﻘﺣ ﮥﻤــﺸﭼرﺳ ﯽندشانراﻬم يدنور سایﻗ هﮐ ﺖﺳا ﺖیعﻗاو نیا دوش ﯽم سایﻗ هیﺒش دیاب ار ﻞکش نیا ﻢینیب ﯽم ﯽﻠکــش هکنآ ﺾﺤم هب .ﺖﺳا ،ﯽنعی ،سایﻗ هب موکﺤم ًارهاﻇ ﺖیرﺸب :ﻢیراگنایب رگید ﯽیاهﺰیﭼ و ناشاﻘن شﻼت .ﺖﺳا ﺖعیﺒﻃ و ﺖــشرﺳ هب موکﺤم ،ﺖیاﻬن رد اب ؟هنوگﭼ .ﺖــﺳا ور نیﻤه زا ﺰین نآ زا ﺰیرگ يارب ناگدنــسیون هب ار «سایﻗ» هﮐ يﺰنﻃ ود اب يریﺒعت هــب ای ،داضتم ِطارفا ود ﺢطسم يرادید ظاﺤل هب ﮥﺒنﺟ ﮏی ﻞعﺟ اب ای :دنریگ ﯽم هرﺨﺳ

اب ای و (دهر ﯽم سایﻗ دیﻗ زا هﮐ ،ﺖــﺳا يرادرب ﯽﭙﮐ ناﻤه نیا) نیا) تاﮐاﺤم دروم عوﺿوم - ِتاماﻈتنا ﺐسﺣ رب-ِﻢﻈنم ﻒیرﺤت .(55 ،1388 ،تراب) «(ﺖﺳا "ﯽسید ﮋﮐ" ناﻤه ﻖﺒﻃ» :دیوگ ﯽم سایﻗ دروم رد ¹⁸ یﺸیامرف تاﮐاﺤم رد ﺰین ادیرد .دنﮐ ﯽم نییعت رنه رد ار يدازآ دودﺣ هﮐ ﺖﺳا ﺖعیﺒﻃ نیا ،سایﻗ ،سایﻗ ربانب .دنام ﯽم ﯽﻗاب ﯽعیﺒﻃ ﻢکﺣ نامرف ﺖﺤت ﺰین يرنه غوﺒن .(^Derrida, ¹⁹⁷⁵, ⁴) «دنﮐ ﯽم ﺬﺧا ﺖعیﺒﻃ زا ار دوﺧ نیناوﻗ رنه ﯽﻋون يرارﻗرب ﯽﺳایﻗ عون ره يانﺒم هﮐ ﺖفگ ناوت ﯽم ،نیاربانب سایﻗ .ﺖﺳ «اهدوﺟوم ﺶیﭘ زا» ﻊﺒنم ﮥباﺜم هب ¹⁹ﺖعیﺒﻃ اب طاﺒترا نآ ياکتا و ﺖــﺳا «دیﻠﻘت» نآ ﺖلاﺣ نیرتﻬب رد و «ﻞعﺟ» ﯽﻋون نﺨﺳ نآ زا تراب هﮐ يا هزاﺳ ﻢه .ﺖﺳا لولدم و لاد ﺖهاﺒــش رب هرتسبآ رنه رد نآ زا ﺰیهرﭘ و ﺖﺳا ﺖعیﺒﻃ يادن دروآ ﯽم نایم هب ﻢسﺠت زا ﯽیاور رصنﻋ فﺬﺣ ﺖﻬﺟ رد رتﺸیب هﭼره ﺖﺳا ﯽشﻼت .نردم دنمرنه برطضم نهذ راو هزاﺳان يادن هب ﺦﺳاﭘ و تراب نﻻور باتﮐ رد ،«راو هزاسﻤه» ِرنه دﻘتنم ناونﻋ هب تراب

:دسیون ﯽم ،تراب نﻻور هتشون ﺖنوﺸﺧ هﮐ دهرب راوگان ضرف نیا دنب زا ﺖــسناوت ﯽﻤن وا»

ﺖﺳادیﭘدوﺧ و ﯽﻬیدب هﭽنآ :ﺖــﺳا ﯽﻬیدب رما ﺖنوﺸﺧ ﯽعﻗاو ،هناﺸنمدازآ ،ﺖﻤیﻼم اب ﺖهادب نیا رگا ﯽتﺣ ،ﺖﺳا راب ﺖنوﺸﺧ هﭽنآ ،ﺖﺳا راو هزاﺳان هﭽنآ ؛دوش حرطم ﮏیتارﮐومد ﯽتروﺻ هب و هب رگا ﯽتﺣ ،دراد يا هﻬﺟو نینﭼ رتﻤﮐ ،دنﮐ ﯽﻤن ﺖیعﺒت دوﺧ زا ﯽلوﻘعمان نیناوﻗ هﮐ يدﺒتسم :دوش ﻞیﻤﺤت هنارﺳدوﺧ ﯽتروﺻ داد ﯽم جرﺧ هب ﺖنوﺸﺧ يا هدوت زا رتﻤﮐ ﻞﮐ رد درﮐ ﯽم ﻊﺿو ار ،دنﮐ ﯽم ﺖیعﺒت دوﺧ زا هﭽنآ ،ﺖﺳا ﯽﻬیدب هﭽنآ مﻼﻋا ةدامآ هﮐ يدعت يﻼﻋا دﺣ ةدــنیاﻤن "ﯽعیﺒﻃ" رما ،هکنیا هــﺻﻼﺧ :دوب .(110 ،1388 ،تراب) «ﺖﺳا ﺰیهرﭘ ﺖﻬﺟ رد نردم دنمرنه هﮐ يرگید ياه شﻼت زا ﯽــکی هﮐ روطناﻤه .ﺖﺳا ﮏﺒــﺳ ﯽﺠیردت فﺬﺣ ،دنﮐ ﯽم يرگ ﺖیاور زا

:دسیون یم رنه ﺦیرات باتﮐ رد ²⁰ﺞیرﺒماگ ﺖسنرا ادیﭘ ﺖیﺳاسﺣ "ﮏﺒــﺳ" موﻬفم هب ناــشاﻘن هﮐ ﯽنامز زا»

دندش دیدرت و ﮏش راﭼد ﯽتنﺳ ياهدادرارﻗ هب ﺖﺒــسن ،دندرﮐ يرما ناﺸیارب [اهدادرارﻗ رﻈنم زا] ﺾﺤم تراﻬم و يداتــﺳا و و توف زا هﮐ دندش ﯽــشاﻘن رنه هنوگ نآ ناهاوﺧ .دیدرگ ﻞیﻘﺛ ار يا هویش و ،دــشاب غراف ﯽﺒتکم و ﯽنتﺧومآ ياهدرگــش و نف ناکما اﻬنآ هب و دنﮐ دازآ "ﮏﺒﺳ" دنب زا ار اﻬنآ هﮐ دندرﮐ ﺐﻠﻃ ،ﺞیرﺒماگ) «دهدب ار ﯽناــسنا تاﺳاسﺣا و ناﺠیه و روــش زاربا .(529 ،1385 زاﻏآ يا هنوگ هب ﮏﺒــﺳ» :دیوگ ﯽم ﮏﺒــﺳ دروم رد ﺰین تراب هب دوﺧ نتشاداو اب ،هناﻃاتﺤم ﻢه ردﻗ ره ،ﮏﺒــﺳ :ﺖﺳا راتشون لاد ﯽنار ﻢکﺣ ﮥﺻرﻋ ةدنیاﺸگ ،ﺖفایزاب ِﻢیﻈﻋ تارﻃاﺨم شریﺬﭘ نداد نت ،تراب رﻈن زا نــیاربانب ؛(98 ،1388 ،تراب) «دوــش ﯽم راﭼان هب ار دــنمرنه صاﺧ ﮏﺒــﺳ ﮏی ﻞیذ یرنه رﺛا ﻖﻠﺧ هــب دیاش .درﮐ دهاوﺧ [یکﺒﺳ تاصﺨﺸم رارکت] ﺖفایزاب دنیآرف دراو یرنه ﺶیارگ یﻋون هرتسبآ ﻞیلد نیﻤه هب هﮐ دــش یﻋدم ناوتب

ناکما ،نآ طرفم یزیرگ تللاد اریز ؛کبــس هن دیآ یم رامــش هب .درک دهاوخن مهارف ار یکبس ﭻیه لیذ ندش هدناجنگ

تیاور و ﯽیامنزاب -2

ییاور راب و ییامنزاب نایم رییغت دنور رد فیرعت نیرتهب دیاش هب .دــشاب هداد هئارا رنه خیرات باتک رد ﭻیربماگ تــسنرا ار رثا

:یو هتفگ .دنک يــشاقن »دنیب يم ار هچنآ« دنمرنه دوبن رارق ادتبا رد"

ياه هتسناد ،دوخ ياه هدید ياج هب [...] هیلوا ناشاقن لاﺜم يارب دبلاک هب ينانوی و يمور ناشاقن .دندیــشک يم ریوصت هب ار دوخ زا يطسو نورق رد ًاددجم ؛دندیمد ناج راو حرط ياه لکش نیا ات .دنتسج هرهب اه هشیدنا زاربا يارب سدقم ياه ناتساد تایاور دنیب يم هک ار هچنآ دوب هتــساوخن شاقن زا سک ﭻیه نامز نآ عولط شرگن نیا هک دوب سناسنر نارود رد ماجنارس .دنک يشاقن يیامن فرژ .تفر يم شیپ دارم قفو رب زیچ هــمه زاغآ رد .درک نایب و تکرح ،²¹اه طخ و اه گنر يجیردت يزاــسوحم ،يملع ينغ شنوماریپ ناهج يیامنزاب يارب ار شاقن راک و زاس ،تلاح دندرک يم فشک ناشاقن زا يلــسن ره نانچمه يلو .دنتخاــس دوجو يا هدنامرود رظن زا و هدــشن میلست ياه هقطنم زونه هک تشاد يم او ار ناشاقن هک يراد هــشیر ياهدادرارق ينعی ،دنراد ياه مرف و اه لکش زا هکلب ،دوخ يعقاو ياه هدید زا هن ،رتشیب ات نآرب مهدزون نرق نادنمرنه .دننک هدافتــسا شیوخ ةتفرگارف و ؛دننک دوبان و وــحم رــسکی ار اهدادرارق نیا ةمه هک دندــش دندش يزاسکاپ نیا لومــشم يرگید زا سپ يکی بیترت نیدب هب نانآ راک کبس هک دندرک ملاعا اه تسینویسرﭙما ماجنارس ات تقد اب دنیب يم هک ار هچنآره هک دــهد يم ار ناکما نیا شاقن .)550-549 ،1385 ،ﭻیربماگ( "دروآ موب رب يملع یدیدج ةلحرم دراو هرتــسبآ رنه روهﻇ اب ییامنزاب دنور اــما داضتم ًلاماک هاگدید ود هب ،هرتــسبآ رنه ریــسفت رد .دوــش یم ِجوا يرنه شیارگ نیا هک تــسا يعدم هاگدید کی ؛میروخ يمرب يیامنزاب لماک نتفر نیب زا يعدم رگید هاگدید و تسا يیامنزاب شیپ ياه شیارگ يمامت ناگدنراگن رظن هب .تسا هرتسبآ رنه رد هب و دنتشاد تقیقح ي»هعــسوت« رد يعس هرتــسبآ شیارگ زا ؛دنام يم اج هب هژبا زا يرثا تیاهن رد هک دوب هعــسوت نیمه لیلد لدم ناوتب رگا .دنیزگ يم رب ار يرگید تهج هرتــسبآ شیارگ اما

دراد دصق هرتسبآ شیارگ ،درک مسجت يدعب هس يیاضف ار مسجت دشاب هتشادن دوجو يتقیقح ًلاصا نآ رد هک دوش مراهچ دعب دراو .دنک زیهرپ نآ زا دهاوخب دنمرنه هک تقیقح هب ندش کیدزن يور رب يیامنزاب هک يریثﺄت ،تیاهن رد رطاخ هب هکلب ،تسین يعقاو لدم کی هب عاجرا رطاخ هب دراذگ يم تنس ،اه تنس نیا نیرت مهم هک تسا يیامنزاب ياه تنــس رارکت هرتسبآ شیارگ رد هک يزیچ نیرت مهم ،نیاربانب .تــسا »يیاور«

مرف هب يبایتــسد عفن هب يیاور رصنع فذح ،دنک يم ادیپ تیمها .تسا يرصب بان و هژوس نایم تبسن زا ار تیاور و يیامنزاب ریــس میهاوخب رگا يیامنزاب ِجوا نارود رد هک مییوگب میناوت يم ،میهدب ﺢیضوت هژــبا و يدرف تیهام ﻆفح اب ود ره هژبا و هژوس ،سناــسنر ةرود ينعی ،)1ریوصت( دنــسر يم دوخ يدوجو جوا هب يیاور رصنع کمک هب خر ود نیا نایم يلاعتم و لآ هدیا لخادت يعون مسینویسرﭙما رد لخادت نیمه مسجت جوا هدنسیون رظن هب هک] )2ریوصت( دهد يم هژبا و هژوس هک دوش یم قلخ یماگنه زین هرتــسبآ رنه و [تسا .)3ریوصت( فوسک کی دننام دنوش یم لماک يناشوپ مه کی دراو دوش هتفرگرظن رد دیاب هژبا و هژوــس يناــشوپ مه رد هک يا هتکن رجنم موهفم ود نیا ةعسوت هب اهنت هن يناشوپ مه نیا هک تــسا نیا للاحمضا يعون هب هژبا مه و هژوس مه نآ ةجیتن رد هکلب ،دوش يمن ناونع هب يیاور رصنع فذــح مه نآ لیلد هک دنــسر يم يدوبان و دش قلخ يماگنه هرتسبآ رنه .تسا هژبا و هژوس نایم طساو رصنع هک تسا يماگنه نآ و دندش يناشوپ مه کی دراو هژبا و هژوــس هک هب لین زین هژوس ةزیگنا و هژوس ِتــساوخ هب هتسباو هژبا تیدوجوم رنه رد ،لیلد نیمه هب .دوش يم هژبا يرصب ریسفت رد يیاناوت تیاهن زیهرپ رد اریز دیامن يم ربارب »شناوخ« ندوب نکممان اب »رثا« هرتسبآ گنر ينعی دوخ يلصا رصانع ِلماک فذح ات يشاقن ِرنه يرگ تیاور زا لوعفم و لعاف ينعی .درادن »لعف« هرتسبآ يشاقن .دور يم شیپ مرف و دوجو ود نآ نایم ةطبار ندرک يعطق يارب ي »لعف« يلو دراد دوجو رد .دنام دهاوخ »مامتان« و »زاب« هــشیمه يارب هطبار تیهام .درادن نیاربانب .دنا هتفر رتارف لومعم ِدح زا يکبس رصانع ةمه هرتسبآ ِرنه ِلک کی اب اهنت هژبُا هن و هژوــس هن ،بطاخم هن و میراد قلاخ هن اــم و هدش قبطنم مه رب هژبُا ِباتزاب اب هژوس ِدید يیوگ .میهجاوم يرصب .دنزاس يم وترازه يریواصت مه یوربور ةنیآ ود دننام

.مسینویسرﭙما رد هژبا و هژوس تیعﺿو -2 ریوصت .ﺲناسنر هرود رد هژبا و هژوس تیعﺿو -1 ریوصت .هرتسبآ رد هژبا و هژوس تیعﺿو -3 ریوصت

ﺐﺨتنم راﺛآ رد ییاور راب ﻞیلﺤت -3

نادنمرنه زا رــﺛا دنﭼ ﺖیاور فﺬﺣ ریــﺳ ﺶیاﻤن روﻈنم هب .ﺖﺳا هدش باﺨتنا ﯽنامز ﺐیترت ﻆفﺣ اب هرتسبآ ﮥتسﺟرب دننام يو .ﺖﺳا ²²كارب ژرژ هرتسبآ ﺶیارگ ناورــﺸیﭘ زا ﯽکی يزاﺳ ﺢطسم ياه يروآون و ناﺰﺳ ریﺛﺄت ﺖﺤت اه ﺖــسیبوﮐ رگید دراد ﯽعــﺳ كارب (4 ریوصت) ناویل و هویم فرﻇرﺛا رد .دوــب يو رﺛا زا ار [ﯽعیﺒﻃ سایﻗ زا ﯽشان] ویتکﭙــﺳرﭘ دننام ﯽیاور رﺻانﻋ ﺖیفیﮐ ،روگنا ياه هناد ﻢیناوت ﯽم ام نانﭽﻤه اما ؛دنﮐ فﺬﺣ دوﺧ رﺛا رد ار راب ﮥﻤﻠﮐ ِدوﺧ ﯽتﺣ و [دراد راب هب هراــشا هﮐ] اضف ﯽبوﭼ .دنراد ﯽیاور راب ﯽگﻤه هﮐ ﻢینﮐ هدهاﺸم يریگ ﻞکش رد هﮐ دوب ﯽنادنمرنه هﻠﻤﺟ زا ﺰین ²³سیتام يرنه رﺛا .ﺖــشاد ﺶﻘن ﻢتــسیب نرﻗ رد يرــنه ریگﻤــﺸﭼ تﻻوﺤت ﯽیادتبا راﺛآ زا ﯽــکی ناوت ﯽم ار (5 ریوصت) ســیتام درز ی هدرﭘ ﯽیاور رﺻانﻋ فﺬﺣ دراد ﯽعﺳ رﺛا يراﺬگ مان هتﺒلا .ﺖسناد هرتسبآ رکف ﻢیتــسناد ﯽﻤن ار رﺛا مان ام رگا ﯽنعی .دنﮐ نارﺒﺟ رــﺛا رد ار

هﻋﻮمجم ،دادم و یراﻮید ﺬﻏاﮐ ،1912 ، ناﻮــیﻟ و هﻮیم فرﻇ ،كارب ژرژ -4 ریﻮﺼت .یﺻﻮﺼﺧ (ایدﭘ یکیو) :ﺬﺧام هزﻮم ،مﻮب یور ﻦﻏور ﮓنر ،1915 ،درز ی هدرﭘ ،ﺲیتام يرنه -5 ریﻮﺼت

.كرﻮیﻮین نردم ياهرنه (ایدﭘ یکیو) :ﺬﺧام

؛درز ًﻼماﮐ هن و ﺖــﺳا درز و ﺰمرﻗ رﻈن دروم ةدرﭘ هﮐ ﻢیدرﮐ ﯽم ﺖﻤسﻗ ﯽیوگ هﮐ ﻢینیب ﯽم ﻢینﮐ ﺖﻗد رﺛا رد رتــﺸیب ﯽﻤﮐ رگا اما هدش سکعنم هرﺠنﭘ نوریب ناﻤﺳآ رد درز ﮓنر ﯽنعی هدرﭘ ﯽتﺸﭘ ﺖعیﺒﻃ هب هﮐ هدوب شاﻘن رﻈن دم هدرﭘ زا ﺖﻤسﻗ نآ ﯽنعی .ﺖﺳا ﺖﺳا دیشروﺧ نیا ﻢه دیاش ای .ﺖــﺳا رترود هناﺧ زا و رت ﮏیدﺰن درز ةدرﭘ هب ﻞیدﺒت ار نآ و هدیشاﭘ درز رون هناﺧ ﺰمرﻗ ةدرﭘ رب هﮐ دنمرنه نایم طاﺒترا هﮐ ﺖﺳا ﺺﺨﺸم تروﺻ ره رد .ﺖﺳا هدرﮐ هتفرگ رارﻗ ﻢیرکت دروم ﯽتﺣ و هدــش ﻆفﺣ رﺛا نیا رد ﺖعیﺒﻃ و ِدید و ﺖعیﺒﻃ نتمانیب رﺛا نیا هﮐ دش ﯽﻋدم ناوتب دیاــش .ﺖﺳا .ﺖﺳا هدش ﻖﻠﺧ دنمرنه هب رد ﯽعﺳ هﮐ هرتــسبآ نادنمرنه نیرت ﯽﻠﺻا و نیلوا زا ﯽکی ریﻤیزاﮐ ،دوﻤن رﺛا رد ﮓنر و مرف ﯽیاور رﺻانﻋ ندناــﺳر ﻞﻗادﺣ و ﺖﺨت ﺢطﺳ ﮏی هب ﯽــشاﻘن ندرﮐ هﺻﻼﺧ اب يو .دوب ²⁴ﭻیولام .دنﮐ ﯽم توکﺳ و يرصب صوﻠﺧ زا يدیدﺟ ﮥﺻرﻋ دراو ار رنه ،ﮓنرکت

فذح رد )7 ریوصت( هایس عبرم و )6ریوصت( دیفس یور دیفسراثآ .دندوب رتارف رایسب دوخ نامز زا يیاور رصانع .دنهد يم تبسن يکسنیدناک يلیساو هب ار هرتسبآ راثآ نیلوا اما ،دنراد يتسیلیتنآوپ و يتــسیووف يتیصاخ يو راثآ نیلوا هکنیااب صوصخب ،مرف يارــب يرتــشیب تیمها جیردت هب يکــسنیدناک دوــش يم ﺚعاب رما نیمه و دوــش يم لئاق طخ و هطقن ياه مرف سرد مرف يسانشناور و گنر يروئت سواهواب ةــسردم رد وا هک دیدج يریسم ،)8ریوصت( يکــسنیدناکیبآ -زمرق -درز رثا .دهد هکنیا نتفرگ رظن رد اب .دنک يم يفرعم هرتسبآ يرصب يورملق هب ،دوب هرتسبآ رنه يلصا و هیلوا نازادرپ هیرظن زا دوخ يکــسنیدناک .تفرگ رظن رد هرتسبآ لیصا راثآ ناونع هب ار وا راثآ ناوتب دیاــش يیاور رصانع هک میوــش يم هجوتم مینک تقد رثا هب يــمک رگا دننام هک يبیکرت ِنوماریپ يبآ ياضف لاﺜم يارب :دنراک رد زوــنه .درب يم رس هب فوسک رد راگنا هک يدیشروخ و تسا ناسنا رس يمهم يیاور راب زین مرف و گنر هک مینک شومارف دیابن هــتبلا ریوصت نیا رد يیاسانش لباق ياه مرف .دنراد يیامنزاب و يشاقن رد لیاوا رد دــسر يم رظن هب ،نیاربانب .طخ و عبرم ،هریاد :دنرایــسب ود نیا يارب يرتشیب تیمها نادنمرنه ،هرتــسبآ شیارگ روهﻇ لماک توکس هب رثا ندناــسر ةغدغد زونه اریز دندوب لئاق لماع .دنتشادن رس رد ار

.نردم یاهرنه هزوم ،موب یور نغور ﮓنر ،1918 ،دیفس يور دیفس -6 ریوصت (ایدپ یکیو) :ﺬخام .وکسم هزوم ،موب یور نغور ﮓنر 1913-15 ،هایس ﻊبرم -7 ریوصت

(ایدپ یکیو) :ﺬخام

1930 لاــس رد ،یبآ -زمرق -درز قــلخ زا سپ لاــس جنپ ریوصت( درز و یبآ ،زمرق یدنب بیکرت ،²⁵نایردنوم تــیپ يدلایم ؛دسر يم دوخ جوا هب رثا نیا رد يرصب صولخ .دنک يم قلخ ار )9 ،رثا مان رد اه گنر بیترت .دراد همادا مرف و گنر تیاور مه زاب اما ناوت يم ار رثا نیا .دنک يم تیاور ریوصت رد ار اهنآ مهــس بیترت .تسناد مرف و گنر تیاور ِجوا يیارگ ﺢطــس ينعی نردم رــنه شبنج يــلصا ةغدغد اــما يوس و تمــس يعازتنا مــسینویسرﭙسکا روهﻇ اب يرادم گنر و هملاکم ةدیدپ ساسا رب يعازتنا مسینویسرﭙسکا .دریگ يم يدیدج نیع رد .شاقن و شقن نایم يصخــش يا هملاکم ؛ددرگ يم قلخ لمع ِدوخ اب عوضوم نآ رد هک قلخ عون نیا فصو زا نابز لاــح يوگتفگ کی ،يرنه شیارگ نیا رد .تــسا رصاق ،دنک يم يربارب ِدنمرنه .تسا عوقو لاح رد يــشاقن موب و شاقن نایم کیتامارد رد ار دوخ راک ةویــش ،²⁶كلااپ نوــسکج ينعی شبنج نیا مانب :دنک يم يفرعم نینچ ةلجم اب هبحاصم هب .منابــسچب نیمز ای راوید يور ار موب مهد يم ﺢیجرت نــم«

رثا هب رتشیب هچره مناوتب ات مراد زاین تخــس ﺢطس کی تمواقم هب يتح و مورب هار ما يشاقن ِرود مناوت يم تلاح نیا رد .موش کیدزن يور هک تسا تسوﭙخرس ناشاقن هیبش شور نیا ...مورب نآ لخاد هجوتم رگید موش يم ما يشاقن لخاد هک يتقو .دنشک يم شقن هسام

ﻂﻘف نم دراد نایرﺟ ﯽگدنز ﯽشاﻘن رد ...ﻢنﮐ ﯽم راﮐ هﭼ هﮐ ﻢتسین ﯽنومراه ﻢیاه ﯽشاﻘن رد .دوش دراو رﺛا هب ﯽگدنز نیا ﻢهد ﯽم هزاﺟا .(^{1947CitedEmmerling}, ²⁰⁰³, ⁶⁵) «دراد ناــیرﺟ ﻞــماﮐ راﺛآ رگید و ﯽﻋاﺰتنا ﻢــسینویﺳرﭙسﮐا نایم هﮐ ﯽتوافت ،نیاربانب هکنآ ياﺟ هب ﯽــشاﻘن موب هﮐ ﺖــﺳا نیا ،دراد دوﺟو نردم ﯽﻋاﺰتنا .ددرگ ﯽم دنمرنه لاعف ياتﻤه ،دوش هتفرگ رﻈن رد ﯽلاعفنا ﯽﺤطﺳ دوﺧ سیﺳراتاﮐ هب ﯽﻋاﺰتنا ﻢسینویﺳرﭙسﮐا ﺖضﻬن رد هرتسبآ رنه هﮐ نیﺸیﭘ ياه ﮏﺒﺳ و اه ﺶﺒنﺟ ﯽماﻤت دننام ًاددﺠم نوﭼ ؛دیﺳر دوﺧ لوفا ﺐیترت نیدب و دننﮐ ﯽم ﯽﭽیﭘرﺳ دوﺧ لوﺻا زا يا هطﻘن رد هب ار «عوﺿوم» ﺖیﻤها ﺰین ﯽﻋاﺰتنا ﻢسینویﺳرﭙﮐا ،دنوش ﯽم ﺐﺒﺳ ار ،ندرﮐ ﯽشاﻘن ِﻞﻤﻋ نآ رد هﮐ دوﻤن ﯽفرعم ار يا هویش و ﺖشاﺬگ رانﮐ ﻞﺋاسم نیاربانب .دبای ﯽم مدﻘت ﯽشاﻘن ﮏینکت ﯽتﺣ و اوتﺤم ،عوﺿوم رب رد .دنوش ﯽم هدنار هیــشاﺣ هب ًاتعیﺒﻃ يرصب كاردا و مرف هب طوبرم ةویش ره هﮋیو هب و ندرﮐ ﯽــشاﻘن ﻞعف زا ﯽتفایرد ره ،ﮏﺒــﺳ نیا هنایاﻤن ﻊﻗاو ﻢسیلاﺋر زا ریﻏ هب دوش ﯽم هدرﻤــش زاﺠم ﮓنر ﺖسبراﮐ و هرتسبآ ﺶیارگ نایم ﯽکﺒــﺳ ﺖهاﺒش ﮥﻤتت ﻊﻗاو رد .ارگ ﻞکــش و ﻢسیبوﮐ و ﻢسیروتوف ،ﻢسیووف ،ﻢسینویﺳرﭙما دننام نیﺸیﭘ ياه ﮏﺒﺳ ﺖنﻤﻠﮐ .دور ﯽم نیب زا ﯽﻋاﺰتنا ﻢسینویﺳرﭙﮐا ﺶﺒنﺟ روﻬﻇ ﻂﺳوت و ﯽﺸنﮐ ناــشاﻘن راﺛآ هب ﯽتــسیلامرف ًﻼماﮐ يدرکیور اب گرﺒنیرگ ﻢسینویﺳرﭙسﮐا» هﮐ دنﮐ ﯽم ناونﻋ كﻻاﭘ نوــسکﺟ صوصﺧ هب هﮐ ﺖﺳا ﯽهار ﺖیاﻏ و نردم رنه نیﺸیﭘ ياه هویش ماﺟرف ﯽﻋاﺰتنا

Greenberg,) «دوب هدش زاﻏآ ﺶیﭘ ﻞسن ﺖسینردم ناشاﻘن ﻂﺳوت اه ﺖسینویﺳرﭙما اب هﮐ نردم رنه ﺶﺒنﺟ لاﺣ ره رد .(¹⁹⁵⁵, ²²⁵ .دﺳر ﯽم دوﺧ نایاﭘ هب ﯽﻋاﺰتنا ﻢــسینویﺳرﭙسﮐا اب دوب هدش عورش ياهراکهاش زا ﯽکی ﮏش نودب ،(10ریوصت) كﻻاﭘ یناوﻏرا هم يوﻠبات دﺣ زا ﯽطﺧ یاه ﯽگدیﭽیﭘ نآ رد هﮐ ﺖــﺳا یو ﻂﺳوت هدش ﻖﻠﺧ ﯽیاضف هرتسبآ نادنمرنه رگا هﮐ دش ﯽﻋدم ناوتب دیاش .دنا هتفر رتارف هب نآ رد و هدرﮐ رفﺳ اضف نیا هب كﻻاﭘ ،دنتــشاد نهذ رد هرتسبآ هدیﺳر ریﻬطت هب ﯽشاﻘن موب رﺛا نیا رد .ﺖﺧادرﭘ ﯽم راﺬگ و ﺖــﺸگ ،نهذ اب شاﻘن/شاﻘن اب شاﻘن ِنهذ نایم يوگتفگ ﯽناوﻏرا هم .ﺖﺳا هدننیب ﻢﺸﭼ اب موب/موب اب هدننیب ﻢــﺸﭼ و شاﻘن اب موب /موب اب شاﻘن .ﺖﺳا يرصب يوگتفگ و ﺖیاور جوا ﯽﻋون هب رﺛا نیا ،نیاربانب .ﺖــﺳا ﺰیرگ ﺖیاور ﻖﻠﺧ دنور ،ﯽﻋاﺰتنا ﻢسینویﺳرﭙسﮐا ﺶﺒنﺟ اب نامﺰﻤه يانﺒم رب ،²⁸گرﺒنــشار دیفﺳ ياه موب ،لاﺜم يارب .ﺖــشاد همادا ياه يرگنایبدوﺧ و ﯽــﺳاسﺣا-ﯽنهذ ياه يرگ ﺖیاور ﻞماﮐ درﻃ ﯽنعی 11 ریوصت مان .ﺖــﺳا هدش ﻖﻠﺧ ﯽﻋاﺰتنا ﻢــسینویﺳرﭙسﮐا ﯽشاﻘن هکنیا زا ﺖﺳا يا هیانﮐ دوﺧ ،ﮓنینوﮐد هدــش كاﭘ یــشاﻘن .ﺖﺳا زاین ﯽب ﺰین رﺛا هب ﯽتﺣ وریﭘ راﺛآ رد ناوتب ار ﺖــیاور زا ﯽﻬت ِرنه دوﻤن نیرتﻬب دیاــش لاﺒند هب هﮐ درــﮐ ناونﻋ ًاتﺣارﺻ يو .درﮐ هدهاــﺸم ²⁹ﯽنوﺰنام هب هﮐ يریواصت .(^Manzoni, ¹⁹⁵⁷, ¹⁶)ﺖــﺳا ﻖــﻠطم ریواصت ریوصت» ﻒیرعت رد .دــنرادن ندرﮐ ﯽــشاﻘن هب يزاین يو داــﻘتﻋا :دهد ﯽم ﺢیﺿوت نینﭼ ﯽنوﺰنام «ﻖﻠطم دوﺧ ریواصت نیلوا نآ رد هﮐ هدروﺨن ﺖــﺳد و رکب يا هزوﺣ»

ﻞماﮐ و ﻖﻠطم نکﻤم دﺣ ات هﮐ يریواصت .ﻢینﮐ ﯽم وﺠتــسﺟ ار

یلم یرﻟاﮔ ،مﻮب یور ﻦﻏور ﮓنر ،1950 ، یناﻮﻏرا هم ،كلااﭘ نﻮــسکﺟ -10ریﻮﺼت .ﻦتگنﺷاو ،رنه (www.jacksonpollock.com) :ﺬﺧام ،1925 ،یبآ -ﺰمرﻗ -درز ،ﯽکسنیدناﮐ ﯽلیساو-8ریﻮﺼت .ﺲیراﭘ نردم یاهرنه یلم هزﻮم ،مﻮب یور ﻦﻏور ﮓنر (www.wassilykandinsky.net) :ﺬﺧام

.1930 ،درز ،یبآ ،ﺰمرﻗ یدنب ﺐیﮐرت ،نایردنﻮم تیﭘ -9 ریﻮﺼت (ایدﭘ یکیو) :ﺬﺧام

،دننک يم فیصوت ای دنهد يم ناشن هک هچنآ يارب هن و دنتــسه نایب ،ریوصت :دنتسه دنمشزرا ،»دنتــسه« هک نآ لیلد هب هکلب .)^Ibid(»هدننیب هب اهرادنپ لیمحت هن ،تسا دوجو تیعقاو قلخ زا شیپ یتح شزرا فــشک لابند هب ینوزنام ،نیاربانب ددرگ لقتنم بطاخم هب )یا هدیا( یتیاور تــسین رارق .تسا رثا نتفرگ رظن رد نودب و نتشاد یتــسه و ندوب فرص هب رثا هکلب هک دش یعدم ناوت یم یتح نیاربانب ؛تسا دنمشزرا نآ ییاور راب رود شیوخ أدبم و یتسه زا ار رثا یتیاور عون ره ینوزنام رظن زا زا« :دسیون یم باتک رد رذآ عیمس اضریلع هک روطنامه .دزاس یم بطاخم نهذ ،يعازتنا و يلکش زا معا ،ریوصت هنوگره دوجو ،وا رظن تیعقاو هب هجوت زا عنام و هداد قوس يــشاقن يلیخت ياضف هب ار نیا ،گنر يب و لکش يب ياهولبات ای ،اه مورکا .دوش يم موب يکیزیف عیمس( »دنهد يم ناشن يبوخ هب ار يتــسیلایسناتسیزگا تیفیک راتفگ ﭻیه ،ينوزنام ةدــیقع هب« :هــمادا رد و ؛)142،1389 ،رذآ يزاس ریوصت ای و ،يکدوک لاح حرــش ،هرطاخ نایب ،يا هراعتــسا نیمه رب .)نامه( »دوــش رادیدپ يرنه رثا رد دیابن يــساسحا رتارگ هنیمک و هدش رت يهت تیاور زا مهزاب ينوزنام ياه موب ساسا .دوش يم رگید تیمها نردم رــنه نایاپ رد دــسر يم رظن هب ،نیاربانب رثا ِقلخ ِدوــخ يور هکلب اوتحم يور هــن و تــسا مرف يور هن هب لین يارب [تعیبط ای] تقیقح يراک تسد ،رگید فده .تــسا ِقلخ هکلب ،تسین رتــشیب يراذگریثﺄت و ون [يتعیبط ای] يتقیقح و تسا دنمرنه ةدننیرفآ يرنه رثا .تــسا يقیقح و يعیبط ِرما

یاهرنه هزوم ،1953 ،ﮓنینوکد هدــش كاپ یشاقن ،گربنشار تربار -11 ریوصت .كرویوین ،نردم (ایدپ یکیو) :ﺬخام .كرویوین ،رﺻاعم یاهرنه هزوم ،1959 ،مورکا ،ﯽنوزنام وریپ -12 ریوصت

(ایدپ یکیو) :ﺬخام

رنه هب تبسن ينوزنام يتسیلایسناتسیزگا هاگدید نیا .ﭻیه رگید :تسا دوهشم ریز ةتفگ رد يبوخ هب هب زاین .تسا دنمشزرا دوخ تیمامت رد اهنت ،يــشاقن کی«

،هدش بیکرت گنر ود .نتشاد دوجو زج هب ،تسین يزیچ نتفگ تیمها رب دیکﺄت و هطبار کی قلخ يارب ،گنر کی زا ماف ود اــی يلزا .تسا يفاک ًلاماک ،تسایوپ و دودحمان ،اتمه يب هک يحطس میوگب تسا رتهب ای ،تــسا يگنر کت رد ندوب تیاهن يب و ندوب ،تساه گنر ةمه دقاف هک گنر کت يولبات کی .تسا يگنر يب رد رپ گنر زا ار يــشاقن هک اهنآ .تــساه گنر زا دازآ تقیقح رد تیدودحم و يگتسباو يعون يشاقن ﺢطس هب عقاو رد ،دننک يم .)^Manzoni, ²⁰⁰³, ⁷²³( »دننک يم لیمحت ار يرگ تیاور شقن رنه رد ،میریگب رــظن رد ار هاگدید نیا رــگا ،هرتسبآ رنه توکــس هب شنکاو رد اما .تفر دهاوخ نیب زا لک هب ةصرع هب ³⁰نیلک ویا مان هب يدنمرنه اب سﭙس ویتاروگیف يــشاقن روگیف وا لاﺜم يارب .يتنس تروص هب هن راب نیا ددرگ يم زاب مسجت ار نآ فارطا يرﭙــسا اب و داد يم رارق موب يور ار دوخ رظن دروم .تسین ينیع يیامنزاب لمع نیا لاح ره رد .درک يم يــشاپ گنر ؛ددرگ يم رثا ةژوس دوخ هژبا .تسین يیامنزاب ةلیسو وم ملق رگید ناــسنا نایم يا هطــساو ﭻیه رگید .دنک يم قلخ ار شدوخ هژبا تبث .ددرگ يم ارجا ِرنه زاغآرــس نیمه و درادن دوجو يــشاقن و رصانع ياج هب ،)13ریوصت( موــب يور هب ندب يعقاو ياه هناــشن و يعقاوریغ تاراــشا زا رود هب و گنر و طخ نوچمه يمــسجت .دشخب يم رنه هب قثوم و دنتسم تیفیک يعون ،يلیخت

رد ﻞﻗادﺣ مدرﮐ ﯽم ناﻤگ اه لاﺳ نیا ﯽماﻤت .دــﺳرب نم ﻢﺸﭼ سکﻋرب ار عوﺿوم ًﻼــماﮐ اما .ﺖــﺳا ندروآ ناﻤیا ،ندید ،رنه ﺖسین ندروآ ناﻤیا ،ندید هﮐ ما هدیﻤﻬف ﻻاﺣ .مدوب هدرﮐ كرد ناﻤیا باتزاب اﻬنت نردم ﯽشاﻘن !ﺖﺳا ندید ،ندروآ ناﻤیا هکﻠب .(^Wolfe, ¹⁹⁷⁵, ⁶-⁷) «ﺖﺳا نردم نودب ار ﯽشاﻘن ﻢناوت ﯽﻤن اهزور نیا» :دیوگ ﯽم رگید ﯽیاﺟ رد و ياﻋدا نایم ،نیاربانب .(^Ibid, ⁴) «ﻢنیﺒب نآ ﺖــﺸﭘ يروﺌت كرد هنامز ياه يروﺌت اب نآ ندش ریگرد و نامز فﺬﺣ هب هرتسبآ رنه يدﺣ هب نردم ياه هیرﻈن عونت تدــش .دراد دوﺟو ﺾﻗانت ﯽﻋون ياه هیرﻈن زا .دنام ﯽﻤن نآ اــب هﻠباﻘم يارای ار دنمرنه هﮐ ﺖــﺳا ،³⁴دیارف ﻞکیام ،³³ﻢــیاﻬنرآ ﻒلدور ات هتفرگ گرــﺒنیرگ ﺖنﻤﻠﮐ ﮥﺋارا اب ناگدنسیون نیا زا ﮏیره .وﮐوف ﻞﺸیم و ³⁵سارﮐ دنیلازور و دنزاﺳ ﯽم ریسفت ﻞباﻗ ار هرتــسبآ ِرنه هدننﮐ ﻊناﻗ ﯽیاه لومرف اه يروﺌت نیا ﻖﺒﻃ ار دوﺧ ِرنه دشوﮐ ﯽم هرتسبآ دنمرنه ﻊﺒطلاب .دزاﺳ ریﺬﭘریسفت و ﻖﻠﺧ

،هرتسبآ رنه ﺰیرگ ﺖیاور ﺖیاﻏ و ییاور ییارگ هنیﻤﮐ دوﺟو اب اما نردم تایرﻈن ریﺛﺄت ،دوش ﯽﻤن نآ فﺬﺣ هب ﻖفوم هﮐ يﺰیﭼ اﻬنت زا ﺖﺳا ﯽتیاور هرتسبآ رنه هﮐ دــش ﯽﻋدم ناوت ﯽم ﯽتﺣ .ﺖــﺳا رواب و ﺖﺧانش نودب ﺐﻃاﺨم ﺖﻘیﻘﺣ رد اریز هتینردم ياه يروﺌت دهاوﺨن يرنه ﺶیارگ نیا كرد هب رداﻗ هتینردم ياــه يروﺌت هب ياه ﺖسفینام ریوصت ناــشراﺛآ هﮐ ﻢیراد ﯽنادنمرنه ام ﯽتﺣ .دوب ،ﯽکسنیدناﮐ دننام ﯽناــشاﻘن ؛ﺖــﺳا نادنمرنه نیا ِدوﺧ يرﻈن زا ﯽطیارــش نینﭼ رد دناوت ﯽم هنوگﭼ رنه .نایردنوم و ﭻــیولام ار دوﺧ ِرنه دناوت ﯽم هنوگﭼ دنمرنه و دناﻤب ظوفﺤم نابز و هیرﻈن

31ﻒلو مات هﮐ روطناﻤه ؟دیاﻤن ﯽفرعم يرصب ياه شزرا هب رادافو :دسیون ﯽم ³² هدش یشاﻘن ی هﻤﻠﮐ باتﮐ رد ،كﻻوﭘ راﺛآ ﻞباﻘم رگید دارفا زا يرایسب دننام نم اه لاــﺳ»

ﻢﺧ ،مداتسیا ﯽم ... ،زداﺟ ،گرﺒنشار ،وکتور ،ﺰناموین ،ﮓنینوﮐ ِد ﺐﻘﻋ ،ﻢتفر ﯽم وﻠﺟ ،مدروآ ﯽم رد هﻗدﺣ زا ار ﻢناﻤﺸﭼ ،مدــش ﯽم هب و دﺰیﺧرب وﻠبات زا ﯽــمایﭘ ات مدوب رﻈتنم هﺻﻼﺧ و ﻢــتفر ﯽم

رنه هﮐ دهد یم ناﺸن یــشاﻘن رنه زا ییاور رصنﻋ فﺬﺣ ریــﺳ .دنﮐ ﯽم رایتﺧا توکﺳ ﯽنابز و ﯽبدا ياه هیرﻈن هب ﺶنﮐاو رد هرتسبآ يراوید نتﺧاﺳ هکﻠب ﯽیاﻤنزاب رب هﺒﻠﻏ هن هرتسبآ ﯽشاﻘن ﮥیلوا فده رنه ﺖیاﻏ ،نیاربانب ؛يرگید ﮥناﺳر ره دیاش و نابز و ریوصت نایم ﺖﺳا ﯽنابز رﺻانﻋ فﺬﺣ ﻖیرﻃ زا توکﺳ و صوﻠﺧ ﯽﻋون هب ندیﺳر هرتسبآ ﻖﻘﺤم يروﺌت رد رتﺸیب فده نیا دﺳر ﯽم رﻈن هب لاﺤنیااب ؛ﺖــﺳا رﻇان اب طاﺒترا ﻊطﻗ ﯽنعم هب تاﻤﻠﮐ فﺬﺣ هﮐارﭼ ؛ﻞﻤﻋ رد ات دــش اریز دزادنایب يدوبان رطﺧ هب ار يرنه رناژ ره دناوت ﯽم رما نیا و ﺖﺳا رصنﻋ زا ار دوﺧ ﺖﺳا راﭼان دنمرنه ،ﯽهانتیﻻ هب نتﺳویﭘ ِریسم رد هﮐ دریگب هدیدان ار دوﺧ نایب تردﻗ هﺠیتن رد و هدوﻤن ﯽﻬت ﯽناــسنا .دوب دهاوﺨن نکﻤم نیا زا هاگآ یرگید ةرود رــه زا ﺶیب نردم دنمرنه رگید فرــﻃ زا ،ﯽیاﻤنزاب هنوگره زا ﺰیهرﭘ رد هکنآ دوﺟو اب و ﺖﺳا هنامز یاه هیرﻈن يراوید دراد ﯽعﺳ و دوش ﯽم ﻞیاﻤتم «توکﺳ» ﺖﻤﺳ هب نردم رنه نﺨﺳ ذوفن ربارب رد ریوصت زا ات دﺸکب ﯽنابز رنه و يرصب رنه نایم

رب ار هناــﺳانش نابز و ﯽبدا تایرﻈن ریﺛﺄت ناوــت ﯽﻤن ،دنﮐ ﺖﻇافﺣ هاگدید زا هکنیا اب نیاربانب .ﺖفرگ هدیدان «ﯽنتم» يرنه يریگ ﻞکش ندادن هار رب و ﺖﺳ «ارگ صوﻠﺧ» هرتسبآ دنمرنه ،گرﺒنیرگ ﺖنﻤﻠﮐ ﺖﺤت نانﭽﻤه ،دزرو ﯽم رارﺻا ﻢسﺠت ریسم رد «عوﺿوم» و تایبدا هرتــسبآ ِرنه فده رگا ﯽتــﺳار هب .دنام ﯽم ﯽﻗاب تایبدا ﺶﻘن ریﺛﺄت روﻈنم هﭼ هب دنمرنه سﭘ ،ﺖــﺳا ﯽبدا ِﻖﻠﺧ و يرگ ﺖیاور زا ﺰیهرﭘ دهاوﺧ وگزاب ار صاﺧ ﯽتیاور تروﺻره رد هﮐ صاﺧ مان دوﺧ رﺛا يارب ًاصﺨﺸم هرتسبآ راﺛآ ﯽماﺳا هﮐ ﺖــﺳاﺠنیا ﺐلاﺟ ؟دنیﺰگ ﯽمرب ،درﮐ عون دوﺧ ﯽماــﺳا نیا ایآ .دنراد ﯽیاور راــب ویتاروگیف راﺛآ زا ﺶــیب فارتﻋا نایم هﮐ ﯽضﻗانت ،عوﻤﺠم رد ؟دنتــسین ﯽیاﻤنزاب زا يرگید ﮏﺒــﺳ رد صوصﺧ هب] نآ اب ﯽﻠﻤﻋ يریگرد و نابز فﺬﺣ هب يرﻈن ﯽﻤﮐ ياﺟ دوش ﯽم هدید هرتسبآ ِرنه رد [ﯽﻋاﺰتنا ﻢــسینویﺳرﭙسﮐا .دراﺬگ ﯽم ﯽﻗاب ییاور رﺻانﻋ فﺬﺣ رد ﺶیارگ نیا ﺖیﻘفوم رد دیدرت

هجیتن

.ﯽﺼﺨﺷ ي هﻋﻮمجم ،مﻮب يور ﻦﻏور ﮓنر ،1961 ، یراگن ناسنا ،ﻦیﻼﮐ ﻮیا -13ریﻮﺼت (ایدﭘ یکیو) :ﺬﺧام

اه تشون ﯽپ

1 ^RolandBathes )¹⁹¹⁵-¹⁹⁸⁰(.

2 ^{FerdinanddeSaussure} )¹⁸⁵⁷-¹⁹¹³(.

3 ^{ClementGreenberg} )¹⁹⁰⁹-¹⁹⁹⁴(.

4 ^{SubjectMatter}:

.تسا يتنس يیامنزاب دروم ي هژبا نامه عوضوم زا دارم

5 ^JohnCage )¹⁹¹²-¹⁹⁹²(.

6 ^{4 Minutes}&33Seconds.

7 ^W.^J.^T. ^Mitchel )¹⁹⁴²-(.

8 ^{PictureTheory} .

رب رد ار نآ يتنــس يانعم هب تعیبط اهنت هدنراگن رظن دروم تــعیبط 9 تعیبط زا دارم .دوش يم زین رشب راثآ و اه هتخاس يمامت لماش هکلب دریگ يمن

.تسا دوجوم شیپ زا و ام نوماریپ رد هک تسه هچنآره اجنیا

10 ^{BertholdBrecht} )¹⁸⁹⁸-¹⁹⁵⁶(.

11 ^Symbolism.

12 ^Aesthetics.

13 ^{CharlesDarwin} )¹⁸⁰⁹-¹⁸⁸²(.

14 ^KarlMarx )¹⁸¹⁸-¹⁸⁸³(.

15 ^{AlbertEinstein} )¹⁸⁷⁹-¹⁹⁵⁵(.

طابترا ي هطساو هب لوا رما هک تسا يئزج ود يدنیآرف ،سایق زا دارم 16 تعیبط اب ار نآ طابترا ساــیق يئزجود تیهام .دوــش يم فیرعت مود رما اب و ناسنا نهذ دننام يموس و طساو لماع نآ فیرعت رد اریز دنک يم صخشم .درادن روضح نآ يگتخاس ياهدادرارق

17 ^Analogie.

18 Economimesis.

نردم نارود رد دنمرنه هک تــسا تعیبط عون ود هدنراگن ي هدیقع هب 19 هک هچنآ ره مود و تسا دنوادخ قولخم تعیبط يکی ،دزادرپ يم نآ زا زیهرپ هب .يناسنا تعیبط ينعی ،تسا هدش نآ دیلوت و قلخ هب قفوم نونک ات زاغآ زا رشب

20 ^{ErnstHansGombrich} )¹⁹⁰⁹-²⁰⁰¹(.

21 ^Sfumato.

22 ^{GeorgesBraque} )¹⁸⁸²-¹⁹⁶³(.

23 ^HenriMatisse )¹⁸⁶⁹-¹⁹⁵⁴(.

24 ^{KazimirMalevich} )¹⁸⁷⁹-¹⁹³⁵(.

25 ^PietMondrian )¹⁸⁷²-¹⁹⁴⁴(.

26 ^{JacksonPollock} )¹⁹¹²-¹⁹⁵⁶(.

نآ كرتــشم ياهریبدرــس هک Possibilities )¹⁹⁴⁷-⁴⁸( ي هلجم 27 .دندوب گربنزور و لوردام

28 ^RobertRauschenberg )¹⁹²⁵-²⁰⁰⁸(.

29 ^PieroManzoni )¹⁹³³-¹⁹⁶³(.

30 ^YvesKlein )¹⁹²⁸-¹⁹⁶²(.

31 ^TomWolfe )¹⁹³¹(.

32 ^{ThePaintedWord}.

33 ^{RudolfArnheim} )¹⁹⁰⁴-²⁰⁰⁷(.

34 ^MichaelFried )¹⁹³⁹(.

35 ^RosalindE. ^Krauss )¹⁹⁴¹( .

ﻊبانم تسرهف

مایپ ةمجرت ،تراب نلاور ي هتــشون تراب نلاور ،)1388( نلاور ،تراــب .نارهت ،زکرم رشن ،وجنادزی .نارهت ،زکرم رشن ،وجنادزی مایپ ةمجرت ،نتم تذل ،)1389( نلاور ،تراب

.نارهت ،یهام رشن ،يیاضر اضر ةمجرت ،مسینردم ،)1382( رتیپ ،زدلیاچ .نارهت ،رظن رشن ،مسینردم لوفا و جوا ،)1389( اضریلع ،رذآ عیمس .نارهت ،ین رشن ،نیمار یلع ةمجرت ، رنه خیرات ،)1385( تسنرا ،ﭻیربماگ

Barthes, ^Roland )¹⁹⁷⁷(, ^Image, ^Music, ^Text, ^StephenHeath )^trans.(, ^Fontana, ^London.

Brecht, ^Bertolt )¹⁹⁷⁵(, ^{ThePopularandtheRealistic}, ^David

Craig )^ed.(, ^Pelikan, ^{Harmondsworth}.

Derrida, ^Jacques )¹⁹⁷⁵(, Economimesis, ^{Mimesis des}

Articulations, ^Aubier-^Flammarion, ^Paris.

Emerling, ^Leonhard )²⁰⁰³(, ^{Jackson Pollock}, ^Taschen

Publications, ^California.

Greenberg, ^Clement )¹⁹⁵⁵(, ^American-^{Type Painting},

UniversityofChicagoPress, ^Chicago.

Manzoni, ^Piero )¹⁹⁵⁷(, ^{For the Discovery of a Zone of}

Images, ^TateGallery, ^London.

Manzoni, ^Piero )²⁰⁰³(, ^{Free Dimension in Art in Theory}

1990-²⁰⁰⁰, ^{Charles HarrisonandPaulWood} )^Ed.(, ^Blackwell

Publishers, ^MA.

Mitchell, ^W.^J.^T )¹⁹⁹⁵(, ^{Picture Theory}: ^{Essays on Verbal}

and Visual Representation, ^{The Universityof Chicago Press},

Chicago.

Wolfe, ^Tom )¹⁹⁷⁵(, ^{ThePaintedWord}, ^{NewYorkUniversity}

Press, ^NewYork.