أ
یروانف و یشهوژپ تنواعم
یتاقیقحت حرط ییاهن شرازگ
هسیاقم لماوع
رثؤم رب
سح قلعت
هب ناكم رد
تلاحم
دیدج و
میدق رهش
لیبدرا
یرجم حرط
:
یهاقناخ یمتاح دیحوت ناراکمه
:
یریزو دیحو نایناملس هراهب
یسدنهم و ینف هدکشناد ،یرامعم هورگ
وح یلام تیامح و بیوصت اب حرط نیا ققحم هاگشناد یشهوژپ تنواعم هز
.تسا هدیدرگ ارجا یلیبدرا راهب
1399
ب
هدیکچ
قلعت سح هب
تیاضر نازیم اب ناكم و
موادت روضح .دراد میقتسم طابترا دارفا یفااک تخانش مدع
هامانرب
نازیر و داعبا زا ناحارط رثؤم
رب سح هااک هب رجنم یرهش فلتخم تلاحم رد قلعت ییتاسبمه
تکرااشم
هاک زین و یعامتجا هزیینا
نانکاس یارب همادا تنوكس یم فده .دوش نیا
هلاقم هسیاقم لماوع رثؤم رب ساح
قلعت نانکاس رد تلاحم دیدج و یمیدق تسا لیبدرا شور زا هدافتسا اب فده نیا هب یبایتسد یارب .
یلیلحت -
رورم یفیصوت ماجنا و تایبدا
هبحاصم هب
هیهت همانشسرپ ققحم
تخاس مادقا دش . نیبطااخم هاب
داداعت 200
رفن اب هدافتسا زا لومرف نارکوک و زا نیب نانکاس هلحم یاه ینوكسم رهش
لیبدرا هب شور هشوخ یفدااصت و یا
باختنا دندش . 100 همانشسرپ رد
تلاحم یمیدق و 100 هماناشسرپ زاین
رد تلااحم دایدج
لایبدرا اخپ و
لیمكت دش . رد هلحرم دعب لیلحت یرامآ جیاتن لصاح زا همانشسرپ اه
لماش نومزآ یت و ییتسبمه یپ
نوسر اب
هدافتسا زا مرن رازفا 21 ماجناSPSS
دش . رب ساسا جیاتن لصاح هچرگا ساسحا قالعت هاب نااكم رد تلااحم
یمیدق رتشیب زا تلاحم دیدج تسا اما لماوع رثؤم رب سح قلعت هب ناكم رد تلاحم یمیدق تیهام یتوافتم
رد هسیاقم اب تلاحم دیدج دراد . رد تلاحم یمیدق هولاع هدنویپ رب یا
یخیرات و یگداونااخ لاماوع
یعاامتجا
تبسن هب لماوع یدبلاک لماع
یرتراذگرثا رب
حطس یدنمتیاضر و
سح قلعت رد نانکاس هلحم تاسا . ااب نایا
لاح رد تلاحم دیدج زین هب لیلد گنرپ ندوب یخرب زا یاهروتکاف دعب
یدبلاک دننام دواجو راصانع یاعیبط
یاهاضف یحیرفت تاناكما زاب
و راوم د هباشم دهاش حطس بولطم یدنمتیاضر نانکاس
میدواب . هاجیتن رد دارافا
رد تلاحم یمیدق و دیدج یداعبا زا سح قلعت ار تسدب یم دنروآ و یداعبا ار زا تسد یم دنهد هاک رد تالاح
هدیا لآ هب روظنم عیمجت یرثکادح لماوع
رثوم رب سح قلعت هب ناكم رد کی هلحم ماگ لوا ییاسانش و
سایق
وع لما دوب هک رد نیا هلاقم نادب هتخادرپ دش
.
ناگژاو یدیلك
:
سح قلعت هب ناكم تلاحم یمیدق تلاحم دیدج لیبدرا .
:لوا لصف
فده و همدقم
4
1 - 1 - همدقم
اب یهاین هب هبرجت نامروشک رد
تخاس كرهش اه و تلاحم دیدج یم ناوت هدهاشم دومن هک دركیور الاغ نآ ااه
ور یدركی کت یدعب رین هدوب هک رد نآ أفرص هب تخاس ییاضف یارب تماقا و تحارتسا لاغتشا
و ای یناكم یارب بذاج
زیررس تیعمج نلاک
اهرهش هجوت هدش تسا ( نیما هداز یزیررهوگ و
یقت هداز 1383 .) رد تخاس و یاهزااس رایخا
رد
تلاحم هب تلع مدع تخانش یفاک زا نانکاس و مدع هجوت هب این یاهز نآ اه دهاش تارییغت یدایز هلوقمرد نكاسم و
هلحم
؛میتسه هب یروط هک ثعاب رییغت رد هویش یگدنز مدرم و تکرح هب یوس ناسكی یزااس رد حطاس رواشک هداش
تسا ( یتمظع و ناراكمه 1396
.) زا یوس ریید گنرمک ندش یاهریغتم یعامتجا
ریظن ،یراات گانهرف و
تارطااخ
یعمج رد تلاحم دیدج و هب لابند نآ رد تیولوا رارق نداد تااهیجوت یلاام
و للااسم یدااصتقا ثاعاب
هدایدرگ هاک
هلئسم تیوه و رد یپ نآ سح قلعت یناكم و هجوت هب یاهزاین یحور
و یناور ناسنا اه رد نیا تلاحم هب هباثم هلئسم
یعرف یقلت دوش و ات دودح یدایز دروم تلفغ رارق دریگ ( نیما هداز یزیررهوگ و
قت ی هداز 1383 .)
یكی زا نیرتمهم هصخاش
یاه طابترا ناسنا اب طیحم سح قلعت هب ناكم تاسا هاک رد یاتاسار موادات
رواضح
ناسنا رد ناكم قن نییعت هدننک یا دراد ( یدمحا و ناراكمه 1393
.) ساسحا قالعت
رطااخ هاب نااكم رد تلااحم
میدق هراومه نیرتمهم لماع
یارب ماود و یرادیاپ نآ هچ ب ه ظاحل یدبلاک و یتیلاعف و هچ زا رظن ییانعم و هرطاخ یا
هدوب تسا Canter, 1977( .)
لایلد هاب الغا اهرهاش زااسون و دیدج تلاحم رد ناكم هب قلعت سح داجیا یفرط زا
زا یدانم هراهب و دایدج یاهلكاش لاابند هب هک تسا یدارفا تینهذ اب اهمرف قباطت و دیدج دبلاک زا نینکاس تیاضر ولونكت .دنتسه زور یژ نایم نیا رد
یور ندروآ هب لوصا ینتبم رب تخانش اهزاین هویش یگدنز یاهرواب یموب هاک رد
لوط نامز لیدبت هب گنهرف نآ هعماج هدش تسا یم دناوت جوم یازفا سح قلعت و رد لک یدنمتیاضر نینکاس
زا
هدروآرب ندش یاهزاین یعقاو یوخ دوش ( یتمظع و ناراكمه 1396 .) قلعت هب ناكم لماع یمهم رد یینهامه درف
و
طیحم هرهب یرادرب رتهب زا طیحم تیااضر هدافتاسا
ناگداننک و
رد تایاهن موادات رواضح رد نآ یام داشاب ( ییاابابریپ
هدازداجسو 1390
.)
5
1 - 2 - هلئسم نایب
اهرهش هعسوت اب تفاب رد عیرس تارییغت دهاش هزورما
رهش تلاحم ینوكسم یاه میتسه یمیدق یاه
. لغا
ناگدنزاس اهرهش دیدج تلاحم رد
نامتخاس نتخاس اب نكمم تاقبط رثکادح اب یاه
لاكشا و اهمرف زا هدافتسا
هباشم دراوم و زور یژولونكت زا یدنم هرهب و یزورما لابند هب
هب نكسم نایضاقتم یاه هتساوخ یرثکادح نیمات
یابیز ینمیا یتشادهب یاهزاین ی
فده اب لغا هریغ و یسانش هفرص
دنتسه رتشیب یروآدوس و یداصتقا ی .
رد رتشیب
یمیدق یاهرهش تلاحم
دیدج و یمیدق یاه هلحم دبلاک نیب توافت هبرجت
یارب ار یتوافتم یاه نانکاس
هداد لكش
تسا . اهرهش تلاحم نیب نانکاس ییاجباج یاهتوافت عبات رتشیب
اک یدبل و یعامتجا عاضوا رد لصاح تارییغت
یینهرف و یداصتقا رد
تسا یزورما هعماج .
رد اهرهش دیدج و یمیدق تلاحم هورگ نیب رظن فلاتخا
فلتخم یاه
تسا دوهشم یعامتجا .
لاثم ناونع هب لغا
نانکاس تلاحم یمیدق
هلحم رد تدم ینلاوط تنوكس لیلدب
هب تبسن
ناكم لاكشا مرف هلحم دوجوم عضو یدبلاک عاضوا و اه
یرتشیب ییتسبلد میدق تفاب زا هدرتسگ تارییغت و هتشاد
یمنرب ار دیدج هب .دنبات
تلاحم تفاب رد تارییغت عیرس دنور رد اهرهش یمیدق یاهتفاب هب تبسن دیدج
ب دح زا یب هجوت ریظن یلماوع ه
مدرم زا یهورگ ای ناگدنزاس طسوت یداصتقا عفانم یسررب و قیمعت دروم مدرم یزورما حلاص و بذاک یاه هتساوخ
نینچمه .دیامن زورب دیدج تلاحم رد هتخیسگراسفا یوحن هب یزورما لاكشا و اهمرف هب یارگ و هتفرین رارق یملع لاخ ندومن رپ یارب یخرب دودحمان یاه هتساوخ هدرتسگ تاغیلبت برخم ریثات زا یشان
یم ثعاب هوجو زا یخرب هک دوش
یدنمتیاضر هب هجوت لیبق زا یحارط رد رثوم نیب رد ناكم هب قلعت سح و
نانکاس دریگ رارق تلفغ دروم تلاحم .
رگا
هچ دعب یدبلاک و هوحن رییغت نآ زا تاعوضوم دروم
هجوت هزوح یاه همانرب یزیر یحارط و رد
تلاحم ینوكسم
؛تسا اما
هبرجت رمتسم نانکاس هب ناونع یشخب زا
ِتیوه ناكم تینهذ و اهنآ
هب ناونع یشخب زا تیعقاو دوجوم نادنچ دروم
هجوت رارق یمن دریگ . س تسای یراذگ یدبلاک تارییغت و هنماد تیاده اب طبترم یاه رد 1
حم طی ینوكسم یاه هجوت
ینادنچ قابطنا و دنیارف نیا هب نانکاس
و نامز لوط رد تارییغت اب اضر
تی یدنم نآ اه درادن . رثوم هجو نیا زا تلفغ -یم
تفاب یكیزیف تایح موادت دناوت تلاحم یاه
یمیدق دوجو ترورض ثیح زا ار یناسنا تایح فلتخم داعبا و وس کی زا ار
1 Magnitude of physical changes
6
ریید یوس زا نآ اب لداعتم و هتسویپ طابترا
دیامن هجاوم هرطاخم اب رادنپ(
1394 ).
هلوقم نانکاس و یمیدق تلاحم
هبرجت تارییغت دنور زا اهنآ یکاردا ی دیدج تلاحم ات میدق تلاحم زا –
- یم تسیاب هتسویپ نتم کی ناونع هب هدید
دوش هک ارچ و هیزجت کیكفت
ناسنا هطبار اب طبترم تاعوضوم طیحم و
هشدخ ار اهنآ یکاردا تیلک درک دهاوخ راد
روپ یندم(
1390 ).
یشرین ریخا یاهلاس رد رثا رد هک
هب مدرم نکاو همانرب
حرط و اه اه
هب هجوت اب و یزاسرهش ی
هایتساوخ یینهرف یاه
یداصتقا و یعامتجا ناكم رد
سررب هطیح رد هدمآ دوجو هب ی
یشقن یزاسرهش مولع یاه
اد گنرمک هتش
نا د رادنپ(
1394 ) . لاح نیع رد مک
یهجوت هب داعبا و لماوع رثؤم رب سح قلعت رد نآ سایق و
رهش کی تلاحم و فلتخم یاهتیعقوم ثعاب
داجیا طیحم ییاه عونصم و یهت زا تیوه یناسنا یم درگ د . زا جیاتن نیا
رما نییاپ ندمآ ازیم ن سح قلعت هب ناكم ییتسبمه و
تکراشم یعامتجا
هاک هزیینا نانکاس یارب همادا تنوكس
و ریثأت رد مدع ققحت فادها یتیعمج تسا
( یثراو و ناراكمه 1389
.) رد هجیتن گنرمک ندش ساسحا قلعت
رد
تلاحم بس
هاک یدنمتیاضر نانکاس
زا ناكم هدش و هب عبت نآ تلاكشم یعامتجا
و یتیوه ار هب لابند دهاوخ
تشاد هک قاوع ناربج یریذپان ار مقر دهاوخ دز .
1 - 3 - تلااؤس قیقحت
زا ییااجباج رد نااكم هاب قالعت سح هتفرگ ماجنا تاقیقحت لغا یاعدا ساسا رب ایآ هک تسا نیا یلصا هلاسم كرهش و تلاحم هب یمیدق تلاحم رایسب تلاكشم اب و هتفای هجوت لباق هاک دیدج یاه
قلعت مدع ساسحا زا یشان
كرهش رد ناكم هب
؟میتسه وربور دیدج یاه تلااحم رد تنوكاس نایاضاقتم داداعت رد تواافت و تنوكس یراج دنور
هداش حراطم لاواس اب دننكیم تخادرپ توافتم تلاحم رد تنوكس یارب رهش یلاها هک یتوافتم یاه هنیزه و فلتخم
؟دراد قابطنا نازیم یچ صا هلاسم یاتسار رد ترورض هب نتخادرپ موزل و قیقحت یل
سرپ :زا دنترابع هوژپ یاه هافلؤم هچ
راب ییااه
هلحم رد دارفا قلعت سح رثا لیبدرا یدیدج و یمیدق یاه
راذگ تسه هفلؤم نیا ؟دن هافلؤم ؟دنتاسه یاسنج هچ زا اه
-
7
و ؟دنراد مهاب یتوافت هچ تلاحم رد قلعت سح رب راذگرثا یاه هالحم رد قالعت سح نازیم
و یمیداق ینوكاسم یااه
دیدج هسیاقم ساسارب لیبدرا هفلؤم نیا ی
اه ؟تسا هنویچ
دیدج تلاحم نینکاس هک تفایرد ناوتیم روکذم تلااوس ،ساپ نتفای اب لیبدرا رهش رد یمیدق تلاحم زین و
اات
هنیمز و هتشاد قلعت ساسحا دوخ تنوكس هلحم هب تبسن نازیم هچ نمادک نآ یاه
؟د
1 - 4 - هیضرف ه ا
نازیم یبایزرا و جارختسا تیلباق رب دیکات اب تفرگ دنهاوخ رارق تابثا و یبایزرا دروم هک قیقحت یاه هیضرف .تسا ریز حرش هب لیبدرا رهش فلتخم تلاحم نیب ناكم سح رب رثوم لماوع نیب توافت و تهابش
:لوا هیضرف لماوع
دیدج و میدق تلاحم رد نانکاس ناكم هب قلعت ساسحا رب رثؤم لیبدرا رهش رد
لباق
.تسا هسیاقم و جارختسا :مود هیضرف .تسا توافتم مهاب دیدج و میدق تلاحم رد نانکاس ناكم هب قلعت ساسحا رب رثؤم لماوع
1 - 5 - شهوژپ ترورض و تیمها
نانکاس تلاحم یمیدق هلحم یاهاضف رد روضح تدم هب هجوت اب
یفطاع یدنویپ و ینهذ هقباس یاراد یا اب
دنتسه طیحم .
دارفا هک یماینه رمتسم تروص هب ار یطیحم
كاردا یم دننک نآ ار یب زا یگژیو یاه یكیزیف شا
یبایزرا یم
؛دنیامن نیا هک ردقچ رییلد باذج ای مارآ خب تسا . نیا عون تواضق هک یم ناوت نآ ار یبایزرا یفطاع
دیمان ضق یتوا هرابرد ییاناوت ناكم یارب رییغت و نوگرگد ندرک
تاساسحا لسار و چیرلآ( تسا یفطاع
2
1984 ).
زا
هاگدید زا تلفغ ور نیا تینهذ و اه
نانکاس ندش شودخم و قلعت سح یدنمتیاضر حطس هاک ثعاب تلاحم
دارفا یفطاع دنویپ هلحم یعامتجا طباور
تیفیک هب دارفا تیساسح و تیكلام ساسحا هاک رظنم و امیس یاه
2 Ulrich & RussellL, 1984.
8
یم هلحم دوش
هک رما نیا رد تیاهن جوم هاک تاقلعت نادنورهش هلحم طباور ندش تسس هب رجنم نینچمه و
یا
یم ددرگ . مدع تیاضر نادنورهش زا
طیحم ناشیگدنز یم
دناوت نکاو یاه یفلتخم ار
هب لابند هتشاد دشاب . نیتسخن
نکاو شلات یارب رییغت طیحم هب روظنم داجیا سانت نیب یگژیو یاه طیحم و زاین ینیع ای هدیا لآ ینهذ صخش
تسا . نیمود نکاو قابطنا
ای یراگزاس اب
طیحم تسا و اما نکاو ریید هک رد یپ هاک قلعت یناكم لكش
یم دریگ تسسگ زا طیحم یبیدا( تسا یدعس
راكمه و داژن
1390 ).
هچنانچ نیا عون زا مدع یدنمتیاضر رد
نایم
نانکاس درییب لكش
تلاضعم یدج
یرت ریظن ترجاهم یاه
نورد یرهش داضت یاه دیدش یتاقبط و هلأسم رهشلااب
و نییاپ یرهش تروص یم دریذپ ( نایباهش و
ناراكمه 1392 ) .
ریید فرط زا
هاگدید و تینهذ هب تبسن حارط یهاگآ یاه
نانکاس توافت هب فارشا و فلتخم تلاحم تهابش و اه
-
اهنآ تینهذ نیب دوجوم یاه نكمم دح ات تینهذ نیا هب هجوت و
هلحم طباور میكحت هب رجنم لماوع ریاس رانک رد و یا
یازفا یم هعماج و هلحم رب مکاح تینهذ هب مارتحا دید دوش
. نیدب هاگدید تفایرد روظنم نانکاس
رد اهنآ ندرک هنیداهن و
تسایس یراذگ تیاضر تهج رد مه هک یدبلاک یاه
3یدنم ظفح یاتسار رد مه و یعامتجا هیامرس ءاقترا هجیتن رد و
تیفیک تسا تلاحم نیا رد یندشنراركت یاه یم یرورض
رادنپ( دیامن 1394
).
هرطاخ یعمج یاه هک
هبرجت رب ینتبم
تسیز ی یرهش یاهدادیور رد مدرم لاعف تکراشم لصاح ؛دنتسه یبیبح( دنا
1378 ).
لاعف تکراشم نانکاس
دنور رد
ضر حطس هجیتن رد و ناكم سح یاقترا جوم هلحم یدبلاک تارییغت و تنوكس زا یدنمتیا
هب ناونع کی لماع مهم رد
یبایزرا تیفیک نكسم و راذگریثات رب
یگدنز تیفیک نادنورهش
هدوب یفرط زا لماع
طابترا نیب یاهدحاو یییاسمه
و
طیحم )هلحم( فارطا تسا
. زا هک ییاجنآ هراومه
رد زا ییاجباج تلاحم
دیدج تلاحم هب یمیدق اس
نامتخ یاه کت
یدحاو یاج یمیدق دوخ
ار هب عمتجم یاه ینوكسم یدحاو دنچ
رظنم و دید ظاحل هب یتوافتم قایس و کبس و هداد
میتسه دهاش ار یینهرف و یعامتجا یاهرواب هاگ و هینبا لكیه و دبلاک یتنوكس بادآ
هعلاطم نیا عوضوم هب روظنم
همانرب یزیر یرهش رد تلاحم و وهفم م هلحم یرورض هدوب و هب یاقترا تیفیک یگدنز نادنورهش تلاحم رد
یرای یناسر
یم یجاح( دنک ناریید و داژن
1390 ).
3 Satisfaction
9
1 - 6 - شهوژپ فادها
هیضرف و فادها ترورض هلاسم هب هجوت اب ار ریز یلصا فادها قیقحت نیا میدومن هراشا نادب لابق هک هوژپ یاه
یم لابند ک
دن .
- ناكم هب قلعت سح رب رثوم لماوع نتفای رد
لیبدرا رهش دیدج و یمیدق تلاحم .
- .لیبدرا رهش دیدج و یمیدق تلاحم نیب رد ناكم هب قلعت سح رب رثوم لماوع هسیاقم
فده قوف فادها .دش دنهاوخ یوناث فادها هب رجنم و هدوب قیقحت میقتسم یاه
روکذم فادها زا هنومن ود همادا رد
نع هب ارا لاثم ناو ل
یم ه .دوش
- لیبدرا رهش فلتخم تلاحم رد ناكم هب قلعت سح رب رثوم لماوع هب نازیر همانرب و ناحارط هجوت لج .
- توافت زا یهاگآ یم نانکاس قلعت سح یاقترا جوم تلاحم زا مادک ره رد هک یلماوع یوهام یاه
.دوش
1 - 7 - یرظن ینابم
1 - 7 - 1 - تنوکس و نکسم
و هیاپ میهافم نکسم ثحبم رد فیراعت
هاتبلا .هانپراس هاب زااین زا هاک تافگ دنهاوخ یوق نظ هب مدرم لغا دش زاغآ اجک زا یرامعم هكنیا هب ،ساپ رد لاح نیا اب .دنراد هانپرس هب جایتحا اقب یارب اه ناسنا و تسا هدوب اه هایتنوكس اهانب نیلوا
اای رااک ااهنت ندوب هانپرس
تسین هناخ یساسا راک یتح (
تروپاپار 1382
قفشم ؛ 1392
.) اایند یمامت رد رهاظ رد هناخ موهفم ریسافت و فیراعت
هاناخ ماان هاب یا هدیدپ هب فلتخم یاه گنهرف و عماوج هاین هک تسا نآ تیعقاو اما ؛تسا تروص کی هب یب و مک تسا هدش لوحتم رایسب ،یرات لوط رد هناخ موهفم ایناث و تسا توافتم یاتارب(
1382 .) د ناوانع ااب یا هامان هژایو ر
"
هناخ مهف هاگراک
"
نیا هناخ تسا یمدآ نت سابل نیرت ینوریب هناخ هک تسا هدش فیصوت هنوگ
؛ هزادنا دیاب هک یسابل
تسا یکدوک مامت زاغآ لحم هناخ .دشاب یمدآ روخرد و ؛
رد رثوام ور نیزا و ناسنا ره یاه هبرجت نیتسخن عورش هطقن
10
زا وا دید و مهف یریگ لكش دواخ رمع نامز نیرتشیب لاامتحا و تاظحل نیرت هدوسآ ناسنا هک تسا ییاج هناخ .ناهج
یراامعم یانب یاه هنوگ مامت رد رطاخ نیمه هب و ؛دنک یم یرپس نآ رد ار
و نیرتاناشآ و نیرات تایمها راپ هاناخ
هانپراس مواهفم زا رتعیسو و رتارف یموهفم هراومه ناسنا یارب هناخ .تساهنآ نیرت یمیمص نایب دواخ ااب و هتاشاد
یااسآ یاراب تاسا ینااكم هاناخ .تاسا هدروآ یم رد یامن هب و هتخاس ار یگدنز هب وا صاخ هاین هویش و گنهرف دنک مهارف ار وا نت و حور و ناور یاهزاین مامت یتسیاب هک ناسنا قفشم(
1392 .) اضف نامه انعم کی هب هناخ -
ناامز
تسا ؛ ماقم نوچمه یتاملک اب نوچ
ناكم عقوم اج یاسراف ناابز رد ااه هژاو نایا هاک تاسانعم ماه لزنم و لحم
یرایگ هزادانا ساایقم و ااضف لاماک قاداصم یعوان هاب عاقاو رد هناخ .تسا نامز و اضف موهفم اب انعم مه و فدارتم یمكحم لیلد دوخ دوش یم هتخاس زین نونکا و هدش هتخاس هژاو نیا اب هک ی رایسب کرم یاه مسا.تساضف نایا راب
هناخزابرس ؛تساعدا
هناخادگ هناخ لگ هناخ ضیرم
تاسا هدامآ هاناخ هژاو ااهنآ رد هاک ریید ظفل اهدص و هناخباتک
ار نآ تاسا هتخاناش یام یتسه زکرم و لماک ییاضف یگدنز یاهزور نیلوا زا ار هناخ ناسنا نوچ هک دراد نیزا ناشن یا تسا هتفرگ ییاضف روصت ای یریگ هزادنا سایقم یسراف نابز رد هک ن
رایید یاه نابز رد لاامتحا و
ساایقم هاناخ
تسا زیینارب لمات یا هتكن تسا نآ ناشن و اضف شرامش یتارب(
1382 .) تاغل هاک تاسا نیا ریید هتكن
"
هاناخ
"
ااب
تاسین اهااضف رایید دننام ییاضف طقف هناخ هكنیا هجیتن .تسا فدارتم زینروگ و هایمارآ و ایند و ناهج ؛
هاناخ نااهج
یانیب نااهج روالبت ناوات یام هعماج ره رد ار هناخ یلک یویلا سپ .تسا ناهج زا وا ریسفت و ریبعت هدنیامن و ناسنا زا یا هرااینا و لایوات و رایبعت یعوان هاب هناخ یترت نیدب .تسناد ناهج زا نانآ یینهرف و ینهذ هراینا و نآ یاضعا ج رد ار هناخ ناوت یم یترت نیا هب .تسا ناهج ناریا لثم یعماو
"
نااهج اقن
"
داناوخ یاتارب(
1382 .) ربروان -
:هاک دانک یام لواق لاقن نینچ نیا درلاچب نوتساگ زا هناخ تیمها و قن نداد ناشن یارب زتلوش
"
زا یاپ یامدآ
تاسا هداش هداهن هناخ هراوهگ رد ناهج هب ندش هدنكفا Bachelard, 1964 (
") هاناخ رد داسیون یام هامادا رد و
ب ییانشآ نآ لواح و هاناخ رد ناهج ؛تسین فده و ریسم نیزگ هب یزاین اجنآ ؛دریذپ یم تروص هطساو یب ناهج ا
.تاسا هاتفرگ دواخ رد ار هرامزور یگدنز عوقو هک تسا یناكم هناخ هک تفگ ناوت یم .تسا هدیدرگ ینازرا یگداس هب ا و هدرک ظفح ام یتسه رد ار دوخ موادت هک تسا یزیچ فرعم هرمزور یگدنز ت نوچمه ور نیز
هاب اناشآ یهااگ هایك
یم ام ینابیتشپ ،اساپ ؟دانكفا نااهج هب ار دوخ دیاب هناخ هراوهگ رد ندش هداهن دوجو اب هک تسیچ تلع سپ .دنیشن
هتفاین هناخ رد ار یگدنز زا دوصقم رشب هک تسا نیا درک تفایرد ناوتب هک یا هداس ؛
یگدانز رد دراف راه هک ار یشقن
11
ا تسا یشخب دریذپ یم عااشم یااه شزرا راب یانتبم و یمومع یناهج رد هک لباقتم لامعا زا لكشتم یا هعومجم ز
هافیظو مااجنا زا ساپ فاصو نایا اب .میتسه یفده نیزگ و هناخ نتفگ كرت زا راچان تکراشم یارب .دنوش یم عقاو زا .میباای زااب ار دواخ یدراف تیوه ات مینک یم ینیشن قع هناخ هب دوخ یعامتجا انیا
ایوه ور تنوكاس رد یدراف ت
تسا رتتسم یصوصخ زتلوش(
1378 .) رراعم هاب ار رورافم یاطیحم لكش هک تباث تسا یا هطقن هناخ
"
ینااكم
نوكسم
"
هاتفگ زا نیتاشنیتیو دواصقم هاک دروا یام دراگ ار یا هدایزگ میهاافم هناخ .دهد یم رییغت
"
نااهج نام
منتشیوخ
"
هناخ زا نتفرگ تدعاسم اب .دنزاس یم دروآرب ار
ود نآ هاب تیلاعف یارب هک ار ییاپ یاج و هدش ناهج ناتس
یم مهارف دوخ یارب میراد زاین زراحم ار اام تایوه طیاحم رد هانارامعم یا هركیپ ناونع هب ندش حرطم اب هناخ .میروآ
هب هناخ هب نداهن یاپ ماینه ماجنارس و.دراد یم ینازرا ام رب ار تینما و هدرک
"
یاسآ
"
میباای یام تاسد قفاشم(
1392 .) و هتاشادن یتیواه هاک داننک یم ساسحا نامناخ یب دارفا :تسا دقتعم یتروئل مان هب ناسانش هعماج زا یكی راظن هاطقن زا مالاد هاایتماقا کای نتاشاد هاک دانک یام دیکات سانش هعماج نیا .دنا هداد تسد زا ار دوخ تیصخش
یم داجیا ناسنا رد ار یگدنز طیحم هب ییشیمه هقلاع ییایفارغج .دنک
اانعمرپ یطاابترا یراراقرب یاانعم هب تنوكس
نتفای تیوه یارب شلات زا دنویپ نیا .دشاب یم رورفم هایتنوكس و ناسنا نایم
یاشان نتاشاد قالعت یناكم هب ینعی
نااهج رد ار دواخ یتاسه و هدایزگ ار دوخ نكسم هک دبای یم فوقو دوخ رب ینامز ناسنا یترت نیدب .تسا هدیدرگ ب هدرک تیبثت دشا
ناک(
1375 .)
نااهج هاب وا هااین عوان رب هجیتن رد و تسا ناسنا ناهج هناخ هک دنتسه كرتشم هتكن نیا رد همه لااب فیراعت ناهج و یتسه .تاسا هاناخ نآ نانکاس گنهرف و ینیب ناهج زا یریوصت هناخ ره یویلا سپ .تسا راذگ ریثات وا ینیب
ا هک تسا دقتعم مه زتلوش هتكن نیا دیکات رد دابای یم زاب هناخ رد ار دوخ یدرف تیوه ناسن
قفاشم(
1392 .) هاتكن
یسراف نابز رد هكنیا ریید مهم رایسب
یناملآ نابز نوچمه
)اقب( ندنام اب هناخ
ندواب و شاب یاج تشینام نتسینام
د تاماقا و نكاسم نتخااس ااب نااسنا ساپ .تاسا ندوب نیع ندرک تنوكس زین نابز نیا رد اذل .تسا ربارب نكاسم ر
"
"تسه دوش یم . تسا هداس و تقوم یهانپرس زا نآ ندوب رتلااو و هناخ تیمها رد هتكن نیلوا نیا یتارب(
1382 .)
یتراابع هاب اای نآ ءزج نیرتكچوک هناخ رهش سایقم رد هک تفگ ناوت یم رهش اب هناخ طابترا هوحن عوضوم رد و طبترم دوخ طیحم هب ار درف هناخ .تسا رهش دبلاک لولس رد نیاب رد ار ینزاوات تالاح دایاب و دهد یم دنویپ نآ هب
دیامن نیمات ینیزگ تولخ و ندوب عمج ینیرحب(
1380 .)
12
نکسم صوصخ رد نادنمشیدنا هاگدید
ا هدیچیپ و هدرتسگ نكسم هلوقم س
ت ؛ عونتم داعبا .درک هلارا نآ زا یدحاو فیرعت ناوتیمن و دراد ی
رد نیا هنیمز
یاههاگدید و فیراعت رد نآ زا ییااه هدایزگ راکذ هاب هک دوش یم تفای لاح و هتشذگ نادنمشیدنا نایم رد یددعتم
میزادرپ یم ریز :
:لوا فیرعت
« یام یگدنز هچبو نز هک ییاج ای هناخ نوردنا و دننكن یتحاران ساسحا نآ نانکاس هک تسا ییاج هناخ داننک
.دوشن ساسحا ییتسخ ات دشاب هتشاد یدایز عونت تسیاب
» اینریپ(
)
:مود فیرعت
« یتاسیز یااه هدایدپ و جراخ طیحم نیب ار یحیحص هطبار طیارش زا یخرب اب قباطت رد هک تسا یششوپ هناخ
دانک یگدنز هداوناخ کی ای درف کی دیاب هناخ رد .دزاس یم رارقرب ناسنا
داباوخب هاكنیا یانعی
دوراب هار داشكب زارد
.دنک ركف و دنیبب »
هیزوبروکول(
)
ت :موس فیرع
« .ناكم میكحت رد انب نیرتصخاش شا هلحم یاربو نانکاس یارب تسا ناهج زکرم هناخ »
)روم(
:مراهچ فیرعت
« تاسا هدمآ دوجو هب یا هدیچیپ رایسب دصاقم یارب داهن نیا و هزاس کی هن و تسا داهن کی لوا هجرد رد هناخ .
تسا یینهرف یا هدیدپ هناخ کی ثادحا هک اجنآ زا
كش هک تسا یینهرف ریثأت تحت تدش هب نآ ییاضف نامزاس و ل
13
دراد قلعت نادب .
رد ااهنت دراكلمع مواهفم دواب حراطم هانپراس ناونع هب هیلوا رشب یارب هناخ هک زین نامز نآ رد یتح
دش یمن هصلاخ ضحم یدركلمع یاضف ای فرص هدیاف .
ینماض هافیظو ناوانع هاب هاناخ یهانپراس هجو
و یروراض
رطم یلاعفنا دوب یعامتجا دحاو هباثم هب هداوناخ یگدنز یارب بولطم یطیحم داجیا هناخ موهفم تبثم هبنج و دوب ح
. »
تروپاپار(
لاخ گنهرف و هناخ لكش باتک زا هدش هص )
هاب هعماج ره و تسا هتفای یتوافتم یناعم تخاس ناسنا و یعیبط توافتم یاه طیحم رد هک تسا یزاین نكسم عتسا و اهزاین روخارف یداصتقا یاهتیدودحم و تاناكما و داد
هدیاشخب صاخ یلكش نادب یوخ یینهرف و یعامتجا ا
هب ناسنا نآ نیمأت اب هک تسا هدوب یناكم نكسم زورما هب ات نهک ناراگزور زا .تسا
« ندوب
» رد و تاسا هاتفای تاسد
ندوب نیا
زا و تسا ندش لاح رد یتسه نوچ و تسا هدرک هبرجت ار یگدنز و یتسه زین ناسنا هر نآ
شراین هواحن
یتسه هب
یم مقر ار تنوكس لكش و ندوب عون دنز
. نایا هاک هایلوا عاماوج رد( یتاسین هاب یتاسه یربج شریذپ زا
تاسا ینادوااج یتاسه و تسا ندش زا ینآ یتسین هب یتسه زا هک رواب نیا ات )دنتسین مک زین ناراگزور
یااه لكاش
تم هدرک هبرجت ار نكسم زا یتواف میا
زتلوش(
1381 .)
:مجنپ فیرعت
« ینوماریپ یاهاضف نایم زا
وا زا هرمزور روط هب .تسا یمدآ اب طبترم یاضف نیرت لصفلاب هناخ و دریگ یم ریثأت
یم ریثأت وا رب ساواح عوامجم و دانک یام هابرجت نآ رد ار ییااضف قلعت ساسحا یمدآ هک تسا ییاضف نیلوا .دراذگ
نآ رساترس املاد هنایجنپ یم وخ نادب یهاتوک تدمرد و دنكیم یط ار
هابرجت نیلوا هک تسا یناكم اهنت هناخ .دنریگ -
یم تروص نآ رد عمج و اوزنا رد اضف اب هطساو یب یاه دوخ اب تولخ و دریگ
نادنزرف و رسمه اب
نارایید و تسود اب
همه و یم نكمم نآ رد ریغ ررعت یب همه ددرگ
.
» اقیقحت شرازگ زا هدش جارختسا(
یت
« هاناخ یراامعم لوصا دربراک
رصاعم نكسم یحارط رد یناریا یاه )»
:مشش فیرعت ( رشب ناكسا سلاجا نیمود رد 1996
اش فیراعت نینچ سانم نكسم دش رازگرب لوبناتسا رد هک ) د
رس :تسا ه
تسین صخش ره رس یلااب فقس کی دوجو یانعم هب اهنت سانم هانپ ؛
اانم هااانپ رس ا
اسانم یااسآ یانعی س ؛
14
سانم یاضف ؛
سانم تینما و یكیزیف یسرتسد ؛
تیكلام تینما ؛
یا هزااس ماود و یرادااایاااپ ؛
ییاناشور ؛
و هایوهت
سانم ییامرگ متسیس ؛
ایبق زا سانم هیلوا یاهتخاس ریز ل
یااااناسربآ ؛
شزوامآ و تاشادهب ؛
هالابز عافد ؛
تایفیک
یطیحم تسیز سانم ؛
تشادهب لماوع ی
؛ سانم اكم باق و سانم ن اسا هاایلوا تلایهاست و راک رظن زا یسرتسد ل
ت ؛
وت اب دیاب دراوم نیا همه هک هج
دوش نیمات مدرم تعاطتسا هب .
تیمها نکسم یگنهرف
ناهج ماوقا و للم و گنهرف مامت رد املسم
لیكاشت نماضتم نااكم نایا هک اج نیزا .دارد هژیو یهاییاج هناخ
ی اب هک تسا ییاه ناسنا نیبرد یتسیزمه یعون هیلوا یاه هانپرس زا سپ ار نآ ناوت یم دنراد صخشم یتبسن رییدك
هاناخ هاک دیوگ یم هراب نیا رد یزاسرهش و یرامعم هزوح مانب دنمشیدنا تروپاپار .درمش رشب یاهانب نیرت یمیدق زا دشاب یدبلاک یراتخاس هكنیا زا یب
یراما هاناخ تخااس هاک اجنا زا .یدعب دنچ یدركلمع اب تسا یداهن یاینهرف
یزایچ هاناخ رود رایسب یاه هتشذگ زا .تسا نآ لوصحم هناخ هک تسا یینهرف زا رثاتم زین نآ راتخاس و لكش تسا دوهاشم لامااک نآ رد رارقتاسا ات هناخ تخاس لحارم مامت رد یبهذم و یونعم یاه هبنج و تسا هدوب هانپرس زا یب تسا ( Rapoport, 1969 .)
یعبات نآ یاج و هناخ دنچ ره و نیامز لكاش و عباانم هاب یسرتسد و یمیلقا طیارش زا
تسا هدوب تینما ؛
یام نیایعت ار نكسم عون و یگدنز عون هچنآ دهد یم ناشن ناهج رد نكسم یاه حرط ناوارف عونت
نااسمه یداام و یاكیزیف طیاراش هاک یقطانم رد هژیو هب ؛تسا هدوبن ینامتخاس داوم و اوه و بآ و لحم طقف هدرک خ اما دنراد یلكش هدمع یاه توافت اه هنا
دنراد یدركلمع و ینامزاس قفشم(
1392 .)
هاكنآ زا یپ ار نآ ییاضف تامیسقت نامزاس و لكش و هناخ یتنس عماوج رد هک تسا دقتعم نینچمه تروپاپار یروانف و حلاصم و میلقا نانآ گنهرف و تایح زا اه ناسنا كرد دننک نییعت نكمم یاه
ام تادااقتعا لمااش و یبهذ
هداوناخ و هلیبق راتخاس
یعامتجا نامزاس
عاماوج املاسم .تسا هدرک یم نییعت دارفا یتاطابترا هویش و یگدنز شور
هاب هداش باختنا تیاهن رد هچنآ .دنا هتشاد ار توافتم یاهویلا زا ددعتم یاه باختنا ناكما دوخ یاهزاس و تخاس رد
15
وبن یكیژولویب و یكیزیف یاه تیدودحم هطساو رایغ رد و تاسا هتاشاد نآ رد یرثوام اقن گانهرف هكلب تسا هد
تشاد یمن دوجو ایند رد تخای عونت همه نیا تروصنیا شوکرد نیدباع(
1377 .)
نااسنا یگدانز رد نآ اقن و تایمها نداد ناشن یارب هناخ هب طوبرم یاه یسررب رد زورما ینیشام یایند رد :تسا هدش هراشا و هجوت هبنج هس هب لغا 1
هانپ رس نیمات . ؛
2 ؛یدااصتقا و یعاامتجا ظااحل زا نما یناكم نیمات.
3 .
هدودحم نیمه رد هناخ یانعم ایآ و ؟دوش یم هصلاخ هبنج هس نیمه رد هناخ اعقاو ایآ یلو .یا هیامرس ییلااک نیمات
؟تسا نییبت لباق
شزرا یاه یطیحم راذگرثا
نکسم باختنا رب
هطبار و ینوكسم طیحم نایم ی هطبار نانکاس
تیاضر نیمأت رب یرثؤم قن ینوكسم طیحم و تسا هیوس ود یا
دراد نانآ .
ریید ییوس زا
ناامرآ قاقحت و یاطیحم تیفیک یازفا هب رجنم یدنمتیاضر نیا یام یرهاش یااه
دواش .
شزرا زا ینوكسم طیحم باختنا یم ریثأت یددعتم یاه
دریذپ . هلمج زا شزرا ینوكاسم طیاحم باختنا رب راذگرثا یاه
شزرا )فلا :زا دنترابع شزرا )ب ؛یدرف یاه
یعامتجا یاه
شزرا )ج و ؛یاینهرف و یدااصتقا یاطیحم یااه
. یباایزرا
شزرا یفیک و یمک همانرب تیقفوم نازیم یبایزرا رد یمهم قن یطیحم یاه
حراط و ااه ناواک ( دراد یرهاش یااه
4
2002 نایناملس ؛ 1396
.)
هدیچیپ دركلمع ریثأت تحت ینوكسم طیحم باختنا یگژیو زا یا
دراد رارق ینوكسم طیحم و نكسم یاه .
کای ره
یگژیو نیا زا اه
دانراد تایمها دارفا و اهراوناخ یارب توافتم یتاجرد اب .
هقیلاس بااختنا نایا یاراب نادنورهاش ی
زا
یم ریثأت زین اهنآ تاساسحا یتح و تینلاقع سیاگ لد( دریگ
5
2009 .)
بوچراهچ نیتسخن شزرا یرظن یاه
رلتاک طسوت نكسم یاه (6
1947 ریب و ) ( ناراكمه و7
1955 تافرگ لكش ) .
ییابیز( ار شزرا هد رلتاک
یتحار یاسآ ناكم یتملاس یدرف قیلاع
یصخش میرح
ینمیا تیلاعف هناتاسود یااه
4 Kuan
5 Delgais
6 Cutler
7 Beer
16
یم تیمها اب نكسم و ینوكسم طیحم باختنا رد )داصتقا و داناد
. وا راظن زا
هاناخ یااهدركلمع ااب قابطنم و نازرا ی
هیلوا ناسنا زاین دروم ی
شزرا رینایب تسا هناخ نآ یداصتقا
. هسیاقم اب رلتاک ،اساپ نآ یاط هاک یاجوز ی
هاب ناایوگ
هسیاقم ترابع ریید اب یشزرا ترابع ره ی یم اه
دنتخادرپ
هتاسد یاراب یهدزایتما رب ینتبم یشور شزرا یدانب
یااه
رلتاک( داد هلارا یدرف
1974 ).
( ناراكمه و ریب 1955
هن ) یدااصتقا( ار شزرا
یگداونااخ
یاكیزیف تملااس
ییاابیز
تغارف تلادع یدازآ هتاسناد تایمها ااب ینوكاسم طیاحم باختنا رد )یعامتجا تلزتم و یناور تملاس و رایب( دانا
ناراكمه 1955 ) .
اهراوناخ یفرصم راتفر تنوكس طیحم باختنا یارب
یطیحم تاناكما نوچمه یریید لماوع ریثات تحت
عواضوم
تسا هدوب توبیات ۀیرظن هلمج زا یددعتم تاقیقحت .
هوژپ رتشیب هنیزه رب توبیات هیرظن ساسا رب زین یبرجت یاه
اه
نآ ریثأت و یلحم تاناكما و هدش ماجنا نكسم تمیق رب اه
نا د . بااختنا رد اهراوناخ هک دیسر هجیتن نیا هب توبیات زلراچ
دوخ ینوكسم طیحم
یم حیجرت طیحم دنهد
هاناخباتک لمااش( راتهب یاطیحم تااناكما زا هاک دننیزگرب ار ییاه یااه
یمومع یتشادهب تامدخ
یشزومآ یاحیرفت تاناكما
كرااپ و ااه یاشزرو تااناكما
)یعاامتجا تامداخ
یگزیکااپ
دشاب رادروخرب مزلا تینما و یطیحم ستروک و یرمویتنوم(
8
2006 نایناملس ؛ 1396
.)
1 - 7 - 2 - هلحم
ینابم لکش یریگ یگژیو و
یاه هلحم یتنس
هلحم رد تغل همان ادخهد هب یانعم
"
یوک نزرب کی تمسق زا نیدانچ اسق
تم رهاش
"
هدامآ تاسا اداخهد(
1336 گانهرف رد .) یابرغ
ناوانع هاب داحاو
یییااسمه و
ااب لدااعم ییااه داننام Neibrouhood Quarter, و
District فیرعت
هدش .تسا اما موهفم نیا لداعم اه اب فیرعت راتخاس و تیهام هلحم رد یاهرهش هتشذگ
ام توافت
یلكش و یوهام .دراد دحاو یییاسمه کی
هعومجم همانرب
یزیر هدش یحارط و هدش
تسا یلاحرد هاک هالحم یتناس
کی لكشت یعامتجا .تسا
یفیرعت هک چنیل زا هلحم دراد ترابع تسا : "زا هلحم تمسق
ًاتبسن یگرزب زا رهاش تاسا
8 Montgomery & Curtis, 2006.
17
هک دجاو تایصوصخ تسدكی
و هباشم دشاب و رظان
ًلامع دناوتب هب نآ دراو
" دوش Lynch, 1960 ( .)
اما نیا فایرعت
کی دحاو یییاسمه هدوب
و یمن دناوت فیرعت یعماج تبسن هب هچنآ هک ام هب ناونع هلحم یم میسانش دشاب
.
یاهرهش لبق
زا ملاسا رب ساسا ماظن یتاقبط مکاح رب هعماج یهدنامزاس هدش
تسا هک لماش ژدنهک ناتسراش
و ضبر دوب . اب روهظ ملاسا تارییغت یسایس
یداصتقا یعامتجا
یینهرف و
هذم یب رد عماوج فلتخم شرتسگ تفای
و هلحم اه رب ساسا یاهرایعم یركف
یموق - هلیبق یا یبهذم یلغش و هریغ نانکاس لكش دنتفرگ یروط هاک نایا
شور هلحم یدنب جوم ندشرادانعم و
تیوه یشخب یازجا فلتخم رهش نوچمه هلحم هار هناخ یاهاضف یموامع
و هریغ یارب نینکاس و
یتح نایناییب دش
. "
یسکره اب
ره گنهرف رد ره هدوداحم ییاایفارغج
و رد راه یناامز رد
دروم هلحم و موهفم نآ یسررب و راهظا رظن دنک راچان هب شریذپ یتایضرف تسا
هک یهیدب نیرت اهنآ قلااطا مواهفم
ناكم
"هب
"هلحم
"تسا ( یقن هداز 1387 .) هالحم رد یاهرهاش یملااسا
ناامه نااكم یااه لیكاشت هكباش
اه یا
یعامتجا دنا
و نینچ یراتخاس یب
زا هكنآ اهنت کی اضف دنشاب کی هبرجت یقن( دنا هداز
1387 ) . نیا نااكم لمااش
ییاهاضف یارب
طیارش ققحت تنوكس
یدارفا تسا هک رد نآ هلحم یگدنز یم دننک و ای یارب ماجنا یرما اای تافایرد
یتامدخ هب
اجنآ هعجارم یم .دننک
92
Comparing the Effective Factors on the Sense of Place in Old and New neighborhoods in Ardabil
Tohid Hatami Khanghahi Vahid Vaziri
Bahareh Salmanian
Abstract
Objectives: Sense of place is directly related to the level of satisfaction and the continued presence of people in a neighborhood. Lack of sufficient understanding of the effective dimensions on sense of place and also the differences and similarities between the effective factors in different urban areas leads to a decrease in residents’ correlation, social participation and motivation of residents to living in their neighborhoods. The purpose of this paper is comparing the effective factors on sense of the place in the new and old neighborhoods of Ardabil.
Methodology: For this purpose, was used of descriptive research method. First, based on reviewing of the literature and field studies, interviewing of residents of the neighborhoods and then analyzing their statements, was extracted a researcher-made questionnaire with 57 questions. The respondents consisted of 200 people were selected by cluster sampling method among inhabitants in the residential neighborhoods of Ardabil by the Cochran formula. 100 questionnaires were distributed in the old neighborhoods and 100 questionnaires were completed in new neighborhoods of Ardabil. In the next step, statistical analysis including Pearson correlation test and t-test were calculated by SPSS 21.
93
Findings: In old neighborhoods, the residents usually live there from birth or for a long time. Therefore, they are emotionally connected with each other and with their neighborhoods, too. As a result of these historical and family links, residents of the old neighborhoods of Ardebil have more sense of belonging and ownership, and also have more incentive to influence on their neighborhood, participating in different activities, collective and public activities, compatibility with the place, control and social monitoring, and so on. Other factors that increase the sense of place in old neighborhoods are the activity of the neighborhood center as a turning point in the neighborhood and the cultural and religious affiliations and the mosque as a factor in the relationship of individuals with each other, which is weak in new neighborhoods.
On the other hand, in the old neighborhoods, we noticed the lack of some elements and factors and need to new places like green spaces and parks, places for the activity of different ages and like this. In new neighborhoods in comparing the old neighborhoods, due to the presence of some effective physical factors such as natural elements, open spaces, facilities and similar cases, were seen the desirable level of satisfaction of residents.
Results: Based on the results, although the sense of belonging to the place in the old neighborhoods is stronger than new neighborhoods, the effective factors on the sense of place in the old neighborhoods have different nature in comparing the new neighborhoods, in other words, in the old neighborhoods, there are some factors are more important and in new neighborhoods, some other factors of sense of place are stronger, which causes the residents satisfaction of each neighborhood. Different residential motivations of people lead to a choice between old and new neighborhoods.
As a result, people in the old and new neighborhoods gain some factors of sense of place and lose some others that in the ideal state, in order to aggregate the different effective factors on the sense of place in a neighborhood, the first step was to identify and compare the factors that was mentioned in this paper.
Keywords: Sense of place, Old neighborhoods, New neighborhoods, Ardabil.
94
University of Mohaghegh Ardabili
Final Report of Research Project
Comparing the Effective Factors on the Sense of Place in Old and New neighborhoods in Ardabil
Tohid Hatami Khanghahi
Vahid Vaziri Bahareh Salmanian
Department of Architectural
Facullty of Engineering
This Research Project Has Been Financially Supported by the Office of Vice Chancellor for Research
