ٌريد 22 ٌرامض ، 2 ، دادزخ ي زيت 9313
Vol. 22, No. 2, May-Jun 2014
:ٍحفص 9931 - 9931
Pages: 1130-1139
ریثأت نامرد یبیکرت
هورگ ینامرد یونعم
و یتخانش رب
شهاک هب لاتبم نارامیب گرم بارطضا
ناطرس
ٍقجلاس قداص 9*
يبيقر شًُم ، 2
1 - یؾبٌكًاٍض سقضا یؾبٌقضبو ،
ضًَ مبیپ ُبگكًاز
، طثاض سحاٍ
ىاطیا ،ىبهطو ،
2 - ٍُطگ ضبیكًاز یؾبٌكًاٍض
، ىبتؿچَلث ٍ ىبتؿیؾ ُبگكًاز ،
چَلث ٍ ىبتؿیؾ ىبتؿ
، ىاطیا
:تفبیضز دیضبت 26
/ 12 / 1391 :ـطیصپ دیضبت
9 / 8 / 1392
ٌديكچ
:ٍمدقم
فٍّػپ طضبح یكرثطحا یؾضطث فسّ بث ىبهضز
یجیوطت یٌَؼه یًبهضز ٍُطگ
ٍ يطه ةاطغضا ىاعیه فّبو طث یتذبٌق
ىبعطؾ ِث لاتجه ىاضبویث
ِؼراطه ىبعطؾ ىبهضز عواطه ِث ُسٌٌو لبؾ ىبهطو طْق
1391 زًا مب .تفطگ
شير يسرزب
ِؼلبغه يیا ضز:
زاسؼت 26 ىبعطؾ عاًَا ِث لاتجه زاطفا ظا طفً
ِؼراطه
ًَِوً ـٍض ِث یًبهضز عواطه ِث ُسٌٌو ضز یطیگ
ظا ؽپ ؼطتؾز ٍُطگ ٍز ضز ٍ ةبرتًا یٌیلبث ِجحبهه
13 ِوّ ؽپؾ .سًسق يیعگیبر یفزبهت تضَن ِث فیبهظآ ٍ لطتٌو یطفً
26
هبٌكؾطپ ِلیؾٍ ِث طفً
فیبهظآ ٍُطگ زاطفا .سٌتفطگ ضاطل فیبهظآ زضَه طلپوت يطه ةاطغضا ِ 11
ِؿلر
ٍز ٍُطگ تلاذاسه ضز ِتػبؾ
یٌَؼه یًبهضز
ٍ ضز .سًزطىً تفبیضز اض یًبهضز ِلذاسه چیّ لطتٌو ٍُطگ یلٍ ،سًزطو توطق یتذبٌق
ٍػپ ضاعثا ُضبثٍز ىبیبپ طث فّ
ًَِوً ٍُطگ زاطفا ِوّ یٍض
ُزاز .سیزطگ اطرا یبّ
ث ِ ُسهآ تؾز ظا ُزبفتؾا بث
مطً
ضاعفا زضَه ؽًبیضاَو لیلحت یضبهآ ـٍض ٍ SPSS
ٍ ِیعزت .تفطگ ضاطل لیلحت
جياتو
ِتفبی:
از ىبكً بّ
ز ِو سً
یجیوطت ىبهضز یٌَؼه یًبهضز ٍُطگ
ٍ یتذبٌق ىبعطؾ ِث لاتجه ىاضبویث يطه ةاطغضا فّبو ضز
طحؤه تؾا ُزَث (
001 / 0 ).p≤
ٍجيتو :یزيگ
ىبهضز یجیوطت یتذبٌق یٌَؼه یًبهضز ٍُطگ یه
سًاَت .سّز فّبو اض ىبعطؾ ِث لاتجه ىاضبویث يطه ةاطغضا
ٌصاي :یديلک یاَ
يطه ةاطغضا
، ىبعطؾ
، یٌَؼه یًبهضز ٍُطگ
ٍ یتذبٌق
ٍمدقم يطه ظا يضعث ٍ یزبػطیغ ؼطت هی ىاٌَػ ِث يطه ةاطغضا
ظا تكحٍ ظا یتبؾبؿحا بث ُاطوّ
ِث طىف مبگٌّ ُطْلز بی يطه
خض يطه ظا ؽپ ِو ییبّعیچ بی ىزطه سٌیآطف یه
سٌّز
، فیطؼت
یه زَق اض ىآ ؽىچیّ ٍ ُسكً ِثطزت عگطّ يطه ِو ییبزًآ ظا .
ُزطىً ؽول حَضٍ ِث
، ضبچز ىآ زضَه ضز یػًَ ِث ِوّ
ةاطغضا
بٌث ؽو طّ یلٍ سٌتؿّ
طث ظا یفلتره تبرضز یٌیؼه لهاَػ
ت اض يطه ةاطغضا ِثطز
یه سٌو ( 1 ) ظا یىی . یضبویث
ییبّ
ِو
زبزیا يطه زضَه ضز اض یزبیظ ةاطغضا یه
سٌو
، ٍ تؾا ىبعطؾ
نغطیلػ تفطكیپ یبّ
لثبل
ِرَت نلػ
،یىقعپ ىبٌچوّ
ىاٌَػ ِث
یىی ظا ه
ْ يیطتو یضبویث یبّ
ىطل طضبح
ٍ يیهٍز يطه تلػ
ٍ
طیه سؼث ظا یضبویث یبّ
تلل
ٍ قٍطػ حطغه تؾا . ىبعطؾ
ِث
اٌَػ ى هی یضبویث ذلف
ُسٌٌو تؼن ٍ دلاؼلا ضز
ِؼهبر یملت
یه زَق
ٍ زطف تلبؼته میركت ضبچز ىآ
ةاطغضا
ٍ یگزطؿفا
یقبً
ظا ؼطت یؼلاٍطیغ ظا
يطه فّبو ٍ یغطًا
یػبوترا
یه ززطگ ( 2 ).
ُزاز ىبكً تبمیمحت یتؿیعْث بث یٌَؼه یتؿیعْث ِو سًا
ٍ یوؿر یتذبٌكًاٍض
ظجتطه يهعه ىاضبویث ىبیه ضز ٍ تؾا
تیٌَؼه ث ِ
ُػیٍ
ِتؿرطث فمً يطه بث ىاضبویث ِْراَه مبگٌّ
یا
ٍ یوؿر یتؿیعْث ضز اض بفیا ىبًآ یًاٍض
یه سٌو ( 3 ).
،تیٌَؼه
یسؼث ظا ىبؿًا تؾا
ِو طبجتضا
ٍ یگچضبپىی
ٍا اض بث نلبػ یتؿّ
ىبكً
یه سّز . ا طبجتض یگچضبپىی ٍ
ِث ىبؿًا سیها
ٍ بٌؼه یه سّز
ٍ
ٍا اض ظا
ُزٍسحه هظ ىب
ٍ ىبىه
ٍ كیلاػ یزبه یه طتاطف زطث
تسحٍ
ضز یتؿّ
ِث
ِلیؾٍ
زاطفا یٌَؼه
ُسّبكه یه زَق ( 4 ) .
تیٌَؼه
، فّبو اض يطه ظا ؼطت یه
سّز یًبهظ یٌَؼه ـَّ ٍ
ىبیبوً
یه زَق یگسًظ زطف ِو یطپؾ لهبو تیٌَؼه بث اض ـا
یه سٌو ( 5 ) يطه ُضبثضز ِتفطكیپ یهرق ِفؿلف ظا یضازضَذطث ،
بو اض ؼطت فّ
یه سّز ُبگسیز ِو یزاطفا تیتطت يیسث ٍ
نبٌؾطت اض يطه سًضاز یلعلعته یجّصه طت
یه سًٌاز ( 6 ).
ناضزا
ُظَهآ ٍ اسذ ٍ تّصه ظا ىبؿًا ملبً
تجؾ تؾضزبً یبّ
یه ززطگ ضٍ ِلعٌه ِث اض يطه ٍا ِو
ٍ ذًض ٍ زضز ظا طپ ییبیًز ِث ز
سؾاطْث يطه ظا لیلز يیا ِث ٍ ُزطو ضَهت (
1 ).
ه تبیثطزت یجّص
یٌَؼه ٍ یه
سًٌاَت یبّضاسه یظبؾ لبؼف ضز اض یزبیظ تاطییغت تیٌَؼه .سٌٌو زبزیا عغه ظا یٌیؼه
یه سًاَت بی ىزطو لبؼف ِث
ىزطو لبؼفبً
نتؿیؾ یبّ
یاطث عغه یلسوّ
بی یضاَروغ هوو
،سٌو يیٌچوّ
یه سًاَت نتؿیؾ یبّ
ؼبىؼًا یاطث اض یعغه
بزیّ تلابح نیظٌت ٍ ،یّبگآزَذ ،ضبىفا بی لیْؿت یً
بث ظ ضاز ز ( 7 ).
زسؼته یثطزت سّاَق ِث ُضبقا بث يیممحه ظا یضؼث
ىبهضز ٍ یطیگكیپ ضز یزبیظ فمً تّصه ِو سًسمتؼه یًبهضز ٍُطگ ٍ زضاز یًاٍض تلالاتذا ضز یجّصه یتذبٌق یبّ
تلالاتذا ِث لاتجه یطتؿث ىاضبویث ةاطغضا ٍ یگزطؿفا فّبو یملذ طحؤه سً
( 8 ).
لاتجه ىاضبویث یاطث لحاطه ضز ِو ىبعطؾ ِث
يىوه یجّصه ٍ یٌَؼه فهاضآ ،سًضاز ضاطل زَذ یضبویث ییبْتًا (سقبث طتوْه یًاٍض ٍ یوؿر تهلاؾ ظا یتح تؾا 9
.) ضز
ِؼلبغه
Taylor
طث یٍض ىبیًبثطل ىبعطؾ
ُسّبكه سق
ِو یضؼث
،ىبیًبثطل ىبعطؾ اض
ِث ىاٌَػ هی
ُظضبجه بی فیبهظآ یْلا
ِو ظا
فطع اسذ یاطث بویا ى بًْآ حطع
ُسق
،تؾا یه
،سٌتؿًاز ضز
یلبح
ِو
ُسػ یا طگیز ىآ اض
ِث ىاٌَػ هی سیسْت ضز طظً
یه سٌتفطگ ( 10 ) . یطگیز ِؼلبغه ضز
McClain
ٍ ىاضبىوّ
ىبكً
سًزاز ِو ضز یگسًظ ىبیبپ یسیهابً طث یَل طحا یٌَؼه تهلاؾ
ِث لاتجه ىاضبویث ىبعطؾ
(زضاز 11 ).
ِؼلبغه ضز
Strawbridge
ٍ
بىوّ
یجّصه عواطه ضز ِتفّ ضز ضبث هی ظا فیث ِو یزاطفا ىاض ،سٌتفبی ضَضح 24
يطه لبوتحا سّبق ٍُطگ ظا طتوو %
سٌتقاز ( 12 )
.
ُزاز ىبكً تبؼلبغه ِو سًا
ىبهضز یه یٌَؼه تاطحا سًاَت
ظا یضؼث ،سقبث ِتقاز ىبؼراطه زطوضبو طث یمیوػ تجخه
ِتذازطپ تلغه يیا ِث تبؼلبغه یه تیٌَؼه ِو سًا
ت تاطحا سًاَ
زطوضبو زَجْث بت ِتفطگ لابث ىَذضبكف ظا یتهلاؾ طث یتجخه .سقبث ِتقاز یوؿر ذیبتً
تبؼلبغه ِث طَثطه
یآ يی
ٍ بّ
لبوػا
)ِجلاطه ٍ ظبوً لخه( یٌَؼه
، یًاٍض ٍ یوؿر تهلاؾ ضز زَجْث
ُزاز ىبكً اض ث یٌَؼه یبّضٍبث .سًا
ِ نیمتؿه ضَع یه
سًٌاَت طث
تبیثطزت زاطفا ِو یقٍض اض ىبك
یه طیؿفت طحا سٌٌو
يیا ٍ زضاصگث
بّضٍبث يیا ِو تؾا بٌؼه ىآ ِث یه
سًٌاَت تهلاؾ فیاعفا جػبث
سًَق یًاٍض (
13 ).
ِث ضَع
ِنلاذ تیٌَؼه یىی ظا زبؼثا یگسًظ
یًبؿًا تؾا
ٍ یهبگٌّ
ِو زاطفا
ِث قبتا
ُضٍبكه
ٍ ىبهضز زضاٍ
یه
،سًَق سؼث یٌَؼه زَذ اض تكپ ضز یوً
سًضاصگ
ِىلث یبّضٍبث
،یٌَؼه
،لبوػا
،ةضبزت ـظضا تبعبجتضا ،بّ
ٍ فلبچ یبّ
یٌَؼه
زَذ اض عیً
ث
ِ
ُاطوّ
زَذ
ِث قبتا
ُضٍبكه
ٍ ىبهضز یه سًضٍآ ( 6 ).
یبّزطىیٍض تیٌَؼه
،یًبهضز ىاطگًبهضز اض
كیَكت یه سٌٌو
ِو ضز
ىبهضز لیبؿه نْه یٌَؼه ىبهضز ىبیَر اض ضز ىبهظ تؾبٌه زضَه
ةبغذ ضاطل سٌّز
ٍ ز ض یبتؾاض
ُزبفتؾا ظا تضسل
َُملبث ىبویا
ٍ
تیٌَؼه ىبهضز ىبیَر ضز ىبهضز
ٍ
،یزَجْث ظا ىبثظ
ٍ
ِلذاسه ییا
سٌٌو ُزبفتؾا
ِو طگًبیث ماطتحا
ٍ ـظضا لئبل ىسق طگًبهضز
تجؿً
ِث لیبؿه یٌَؼه
َزًبهضز سقبث ( 14 ).
ضز لبؾ یبّ
طیذا
ِللاػ ینبذ ىاٍض ِث یؾبٌق یجّصه
ٍ
ِث یٌَؼه زَرٍ
هآ تؾا ُس بها تلغا
ٌِیهظ ییبّ
ِو
ِللاػ ىاسٌه
اض
ِث زَذ
ُزطو تلر
،تؾا ضز
ُظَح ینبذ سًٌبه لَحت ىبویا
یجّصه
ٍ بی
ِجٌر یبّ
ىاٍض یتذبٌق یػبوترا
یجّصه
ُزَث
تؾا . فٍّػپ بّ
ٌِیهظ ضز یوو ی تیوطت
َُیق ِث یًبهضز ٍُطگ
یٌَؼه
ٍ تؾا ِتفطگ مبزًا یجّصه يیا .
تبؼلبغه ضز
ىاطیا
سحه زٍ
ِث ىاٍض یًبهضز بث یٌَؼه زطىیٍض
ُزَث ٍ طتوو لىق ِث
ُسق ُزبفتؾا یجیوطت
ِث .تؾا ىاٌَػ لبخه ضز هی ظؾَت یؾضطث
Rahmati
ىاضبىوّ ٍ هیًطفٍعیىؾا ىاضبویث نیلاػ ىبهضز طث
( 15 ) ،
Bolhari
ىاضبىوّ ٍ طث
ٍ ةاطغضا ،یگزطؿفا ىاعیه فّبو
ٌِیؾ ىبعطؾ ِث لاتجه ىبًظ ضز ؼطتؾا (
16 ) ،
Yaghobi
ٍ
ىاضبىوّ
ضبىقآ ةاطغضا فّبو طث ىبیَزكًاز
( 17 )،
Hamid
ٍ
ىاضبىوّ
( 18 )،
بی اسر تضَن ِث اض یجّصه بی یٌَؼه زطىیٍض
ُزطث ضبىث ىبهضز ضز یجیوطت ٍ سًا
طیحأت
ٌؼه اض ىآ ی
ضاز ـضاعگ
ُزطو سًا . ىاضبویث تلغا ِو يیا ِث ِرَت بث یًبعطؾ
ةاطغضا ضبچز ضز
يطه لَهذ ٍ
ت طیگضز فیطح یفٌه ضبىفا ٍ یتذبٌق یبّ
ٍ تؾا دلاػ لثبل طیغ ٍ نبًطغذ يه یضبویث ًلاخه( زَذ نیلاػ ىبهضز ضز ٍ سٌتؿّ )سق نّاَرً ىبهضز فسّ یتذبٌق یبّ
ضٍبث طییغت ضبىفا ِث یفٌه ضبوزَذ ضبىفا لیسجت ٍ ضبویث ظلغ یبّ
تؾا یمغٌه (
19 ) يیا ٍ يیا ِو تقاسْث یٌّش تلابغتقا
یًاٍض ٍ یًبوؿر یه ُطعبره ضبچز اض بًْآ
زظبؾ . ظا یىی
ـٍض یبّ
ىاٍض زطث ضبو ِث ىاَت یه لَهذ يیا ضز ِو یًبهضز
یتذبٌق ىبهضز
ِو تؾا ث ِ ضٍبث ىآ ِغؾاٍ
ضز یفٌه ضبىفا ٍ بّ
ىاضبویث ضز اض یضبویث لَهذ یه
ىاَت زاز طییغت ( 20 ).
ِرَت بث
ُسق حطغه جحبجه ِث ىبهظ
ىآ
ُسیؾض تؾا
ِو یبّضبىّاض
ٌؼه
،یَ
بث
ِیطظً
ٍ ـٍض یبّ
یولػ ىاٍض یًبهضز .زَق تیوطت ظا
ِو بزًآ زضَه ضز یولػ یؾضطث ىٌَوبت ىاطیا ضز طیحأت
تیوطت
ىاٍض ـٍض ٍز يیا یًبهضز
ِو یًاضبویث ضز يطه ةاطغضا یٍض طث
ضز
ٍ ضبىفا ِظحل طّ ٍ سٌتؿّ یؼلاٍ يطه وطؼه تاضَهت
يطه ِؼلاٍ ظا یقبً
، آ ذًض اض بًْ
یه سّز بزًا فٍّػپ ،ُسكً م
طضبح
ِث يیا یؾضطث عَضَه
یًبعطؾ ىاضبویث ضز تؾا ِتذازطپ
.
شير يسرزب ظا فٍّػپ يیا
ِؼلبغه عًَ
ِویً
فیپ حطع ؼبؾا طث یثطزت
ٍ ىَهظآ .تؾا لطتٌو ٍُطگ بث ىَهظآ ؽپ یضبهآ ِؼهبر
لهبق
ِیلو یًبعطؾ ىاضبویث راطه یًبهضز یویق تحت
ِؼ ِث ُسٌٌو
ق ىبعطؾ ىبهضز عواطه طْ
ىبهطو تؾا
ِو ؽپ ظا یؾضطث
ىاضبویث
ٍ مبزًا
ِجحبهه
،یٌیلبث ىبؼراطه یاضاز
ظیاطق مظلا
طگیز یًاٍض للاتذا يتقاسً(
- سیسق یوؿر یضبویث يتقاسً
طگیز - تلایهحت ىاعیه نزٌپ
نلپیز بت ییاستثا )
فٍّػپ یاطث
زضَه طظً
مركه سًسیزطگ
ٍ یهبوت یًزَهظآ بّ
ضاعثا فٍّػپ اض
لیوىت سًزطو . طث ؽپؾ ؼبؾا
ـٍض یطیگ ًَِوً
ؼطتؾز ضز
،
ٍز
ٍُطگ 13
ُطفً
بتوّ تلایهحت ٍ ؽٌر ،يؾ ؼبؾا طث ِو
سًزَث ُسق
، ةبرتًا
ٍ یفزبهت ضَع ِث ضز
ٍز
ٍُطگ فیبهظآ
ٍ
لطتٌو ضاطل سٌتفطگ زاسؼت ،فیبهظآ ٍ لطتٌو ٍُطگ طّ ضز ِو(
5
ٍ ىظ 8 یٌؾ ٌِهاز بث زطه 60
- 35 تلایهحت ىاعیه ٍ لبؾ
ا نزٌپ )سٌتقاز ضَضح نلپیز بت ییاستث ِث ِو يیا ِث ِرَت بث .
یًبهضز ىاٍض تیّبه لیلز نزح بث ًَِوً ظا ُزبفتؾا یٍّطگ یبّ
ٍُطگ ضز لابث يتفطگ طظً ضز بث استثا ضز كمحه اصل تؿیً ضٍسمه بّ
بی یتبهسمه ًَِوً ىاٌَػ ِث اض ًَِوً نزح طخواسح ،یلوػ ظیاطق یه ةبرتًا یلنا ظا ؽپ ٍ سیبوً
غور
ُزاز یضٍآ ؼبؾا طث ،بّ
لیلحت ذیبتً
ٌؼه حغؾ(
ی یضاز 05 / 0 α; یضبهآ ىاَت ٍ طحا ُظاسًا ،
8 / 0 یه ) زَوً تٍبضل ًَِوً نزح تیبفو ُضبثضز ىاَت (
21 ) . ؽپ
فیبهظآ ٍُطگ یبضػا ىآ ظا ىبقزَذ تیبضض بث
تسه ِث 11
ِتفّ تضَن ِث ِتفّ
ِؿلر هی یا
ٍز .سًسق ىبهضز زضاٍ ِتػبؾ
سؼث ظا اطرا ی ؽپ ىَهظآ یٍض
ٍز
،ٍُطگ يیا ـٍض یًبهضز ث ِ
تضَن
ُزطكف یاطث
ٍُطگ لطتٌو نّ
ـظَهآ
ُزاز سق .
ضبتذبؾ یٌیلبث ِجحبهه فٍّػپ یبّضاعثا ضَحه ِتفبی
II ,I
ضز
DSM- IV
.زَث طلپوت يطه ةاطغضا ؼبیمه ٍ )فلا ضبتذبؾ یٌیلبث ِجحبهه ضَحه ِتفبی
II ,I
ضز
DSM- IV
تلالاتذا یؾضطث :لهبق ه
ح یبوٌّاض ٍز ٍ هی ضَ
یهیركت
آ یضبه
ٍ یگسًظ ِچریضبت یؾضطث ٍ یًاٍض تلالاتذا یًاٍض ٌِیبؼه
ِجحبهه يیا .زَث ىاضبویث هی
ِجحبهه
ِویً
ضبتذبؾ
ِتفبی تؾا
ٍ
فیث ظا طّ
ِجحبهه یهیركت یطگیز زضاسًبتؾا
ضز تبؼلبغه
یىقعپًاٍض
ُزبفتؾا یه
زَق ظا ىَگبًَگ تبؼلبغه . ِلور
Willam
وّ ٍ ىاضبى ( 22 ) ٍ
Martin
ىاضبىوّ ٍ
ٍ ییاٍض ظا یوبح
تؾا ىآ ةَلغه ییبیبپ (
23 ).
ِؼلبغه ضز
Sharifi
ِو ىاضبىوّ ٍ
یٌیلبث ِجحبهه يیا یاطرا تیلثبل ٍ ییبیبپ فزٌؾ فسّ بث :تؿرً ِلحطه ضز تفطگ تضَن
«
ِورطت ضاعثا
ٍ یؾضطث ییاٍض
يیث یگٌّطف
ِورطت
» ؛ :مٍز ِلحطه
« ثبل ٍ ییبیبپ ِؼلبغه تیل
یًاطیا یٌیلبث تیؼور ضز یؾضبف ِورطت یاطرا . «
ذیبتً
ِث حطق
طیظ زَث پ : ییبیب لثبل لَجل میركت یبّ
ُزاز
ُسق بث
ِرؿً
یؾضبف
ٍ تیلثبل ةَلغه یاطرا ىآ
ىبكً
زاز
ِو یه ىاَت ظا يیا
ضاعثا ضز میركت یضاصگ
یبّ
یٌیلبث
، یكٍّػپ
ٍ
ُزبفتؾا ـظَهآ
زطو ( 24 ) . يطه ةاطغضا ؼبیمه )ة طلپوت
1970 ظا 15 لیىكت ُزبه
ُظاسًا يطه ِث طَثطه تبػَضَه ِث اض زاطفا ـطگً ،تؾا ُسق یه ؼبیمه بث ِؿیبمه ضز ٍ زطیگ ظا یؼیؾٍ فیع ،ِثبكه یبّ
یهطثضز اض يطه ِث طَثطه ةضبزت زطیگ
يیا .
فرث لهبق 15
لأَؾ حیحن غ ـ ظل زَث
ٍ طث ةاَر تؿح حیحن
بی ظلغ
ِث ىآ
ُطوً
0 بی 1 كلؼت ه ی
ُطوً تفطگ 1
ضز یتضَن
ِو دؾبپ زطف
ىبكً
ُسٌّز ةاطغضا زَرٍ
سقبث
ٍ
ُطوً
طفن ضز یتضَن
ِو
دؾبپ زطف طگًبكً
مسػ زَرٍ
ةاطغضا سقبث ه
ًلاخ ضز لاَؾ : طىف
يطه
ُبگچیّ
اطه تحاضبً
یوً
سٌو دؾبپ طگًبكً حیحن مسػ
زَرٍ
ةاطغضا ضز زطف تؾا
ٍ يیا یٌؼی تؿو ظبیتها 0
ٍ دؾبپ
ظلغ بكً
ى
ُسٌّز زَرٍ
يطه ةاطغضا ضز
زطف تؿو
ُطوً
1
تؾا . ظبیتها
ِهبٌكؾطپ ظا
0 ( مسػ زَرٍ
ةاطغضا يطه بت ) 15
( ةاطغضا یلیذ يطه
لابث ) زَث
ِو سح ظؾٍ
ىآ ( 7 - 6 ِغمً )
ظا طتكیث ،سق ِتفطگ طظً ضز ـطث ىآ
( 7 - 15 لابث يطه ةاطغضا )
( ىآ ظا طتوو ٍ 0
- 6 .تؾا يییبپ يطه ةاطغضا ) ضبجتػا ىَهاطیپ
يطه ةاطغضا ؼبیمه
Rajabi
ـضبىوّ ٍ
اض یفیهٌت ییبیبپ تیطض 6
/ 0 یًٍضز یًبؿوّ تیطض ٍ اض
73 / 0
ـضاعگ
ُزطو سًا ٍز ظا يطه ةاطغضا ؼبیمه ییاٍض یؾضطث یاطث .
ٍ يطه یًاطگً ؼبیمه ىَهظآ ُزبفتؾا ضبىقآ ةاطغضا ؼبیمه
ىآ ِزیتً ِو سق 04
/ 0 ؼبیمه یگتؿجوّ تیطض یاطث
ه بث يطه ةاطغضا ٍ یًاطگً ؼبیم
34 / 0 یگتؿجوّ تیطض یاطث
زَث ضبىقآ ةاطغضا ؼبیمه بث يطه ةاطغضا ؼبیمه
"
( 25 ).
مبزًا تْر
ِلذاسه ـٍض
، استثا )يكیؿىلیض( یظبؾ ماضآ
ظٍض طّ یگًبذ فیلبىت ظا یىی ىاٌَػ ِث ٍ سق ُزاز ـظَهآ ؽپؾ ،سق ػبحل ضز
لجل ِؿلر فیلبىت استثا ِؿلر طّ
ث یؾضط
ٍ ضاطل جحث زضَه یه
،تفطگ جحث ؽپؾ ِؿلر یاطث مظلا یبّ
ضز ٍ يیطوت سیسر ٍُطگ یبضػا ِث سیسر فیلبىت ِؿلر ىبیبپ
ُزاز .سق
ِیْت ضز لىتٍطپ
ىبهضز
، یجیوطت ىبهضز حطع ظا
یٌَؼه
،
Hartz
( 26 ) ٍ یتذبٌق لسه هث
سق ُزبفتؾا (
27 )
.
ضبتذبؾ ِنلاذ تبؿلر
زَث حطق يیسث :
:لٍا ِؿلر ضز حیضَت ،ییَگسهآ ـَذ
ٍ ضبو ِفؿلف زضَه
ٍ تبؿلر ىبهظ يییؼت ضز َگتفگ ،فاسّا ىبیث ،ىآ تسه
زضَه
ٍ تیٌَؼه
ٍ يیز طیحأت ـطگً يیا فیپ یاطرا ،زطف یگسًظ طث بّ
ىَهظآ :مٍز ِؿلر
ٍ یّبگآزَذ ِث ىزاز ـَگ ٍ زَذ بث طبجتضا
،یًٍضز یاسً
ًٌاعیگًاطث یبّزاسیٍض میركت ـظَهآ س
،یفٌه ُ
ٍ ضبىفا تذبٌق طیحأت
بًْآ
ٍ ضبتفض طث ،تهلاؾ
ضبىفا تذبٌق
تیٌَؼه ٍ تّصه بث ظجتطه فسّ ٍ بٌؼه لخه
. زضَه ضز تجحن
ٍ يطه زضَه ضز تجحن ٍ ىآ نیلاػ ٍ ةاطغضا تذبٌق
ضبىفا
سٌیبقَذبً
ٍ .یگًبذ فیلىت ،یفٌه ضبىفا
ِؿلر :مَؾ
ُضبگًازَذ ،
بٌؼه ٍ تمیمح زضَه ضز تجحن
،یگسًظ ضز ظا ةاطغضا زضَه ضز تجحن
ٍ يطه فلبچ ِث
ٍ یفٌه ضبىفا ىسیكو یمغٌهطیغ
يطه ةاطغضا زضَه ضز ،
.یگًبذ فیلىت :مضبْچ ِؿلر ٍ اسذ ِولو
ٍ اسذ بث طبجتضا طّ
یطتطث تضسل
زضاز ىبویا ىآ ِث َزًبهضز ِو اسذ بث َگتفگ ٍ فیبیً ٍ
، یؾضطث
ٍ ىاضبویث هوو ِث ضبىفا
ٍ یفٌه ضبىفا یٌیعگیبر یمغٌهطیغ
ه یضبویث ًلاخه(
)...ٍ تؾا طیصپبً ىبهضز ي
، طیحأت فّبو طث
،فهاضآ زبزیا ٍ ةاطغضا .یگًبذ فیلىت
:نزٌپ ِؿلر ( یتؾٍز عًَ
تضَن ِث یٌَؼه یبّضبو مبزًا
یٍّطگ ) ، ضز یجّصه نیلبؼت یؾضطث
ٍ يطه لَهذ ،ىآ ظا ؼطت
ه ضٍط ضبتفض
ٍ یمغٌه
ٍ سٌیبقَذ ىآ لبجًز ِث
ضٍطه ضبىفا یمغٌه
ظجتطه یگًبذ فیلىت ،
لر ،تبؾسمه بث طبجتضا :نكق ِؿ اسذ ِث ِهبً يتقًَ
تضسل(
،)طتطث فیطحت طتكیث ِچ طّ تذبٌق ضبىفا لخه یتذبٌق یبّ
ٍ یظبؾ یهرق ،ىبهضز یاطث اسذ هوو زضَه ضز چیّ بی ِوّ
فیطحت طگیز ،یتذبٌق یبّ
.یگًبذ فیلىت
ٍ فكرث مسػ ٍ فزًض :نتفّ ِؿلر ٍ ُبٌگ ؼبؿحا
،زَذ فكرث ضبىفا یؾضطث
طیغ فیطحت ٍ یمغٌه یتذبٌق یبّ
.یگًبذ فیلىت ،لَهذ يیا ضز :نتكّ ِؿلر
ٍ يطه فكرث ِث ىبویا ،ذًض ٍ يطه ظا ؼطت
لَهذ ضز جحث ٍ ضبىفا ٍ یگزَكرث
فیطحت ٍ یمغٌهطغ یبّ
یتذبٌق .یگًبذ فیلىت ،ظجتطه
ٍ ىبویا :نًْ ِؿلر ،اسذ ِث لوَت
ٍ سیها طیحأت ضز ىآ
ـطگً
،زطف فهاضآ ٍ یبّ
ا یؾضطث ضبىف ضز لوَت ٍ ىبویا زضَه
.یگًبذ فیلىت ،ةاطغضا فّبو ضز
ٍ یًازضسل :نّز ِؿلر یضاعگطىق
ظا ،سیها ،یتؿّ كلبذ
ضز جحث لَهذ طیحأت ضز سیها تا ٍ ةاطغضا فّبو
یٌیعگیبر
ضبىفا فیلىت ،يطه ةاطغضا طثاطث ضز یمغٌه یگًبذ
يیا ضز
.لَهذ
ِؿلر نّزظبی
ٍ ىاضبویث ظؾَت تبؾبؿحا ىبیث : ث
ضز جح
بًْآ زضَه
، زَذ تیؼضٍ ضز ىاضبویث ِو یتاطییغت یؾضطث
)... ٍ یوؿر یبّ ِجٌر ظا ةاطغضا(
ؼبؿحا
ُزطو سًا
، یؾضطث
،یتذبٌق تاطییغت ىَهظآ ؽپ یاطرا
- یًازضسل ٍ طىكت ظا
ٍ توطق .ٍُطگ ءبضػا یضبىوّ
ُزاز بّ
غور ی ظا ُزبفتؾا بث ُسق یضٍآ ضاعفا مطً
SPSS
ٍ لیلحت یضبهآ ـٍض
ٍ ِیعزت زضَه ؽًبیضاَو ضاطل لیلحت
.تفطگ جياتو ىبكً هی لٍسر ِو ضَع ىبوّ
یه سّز ةاطغضا يیگًبیه
یه فیبهظآ ٍُطگ ظا طتكیث لطتٌو ٍُطگ .سقبث
لٍسر 1
ٍُطگ ٍز يطه ةاطغضا ىاعیه ضبیؼه فاطحًا ٍ يیگًبیه :
ٌيزگ اَ
دادعت هيگوايم
رايعم فازحوا±
لطتٌو 13
23 /
±8 92 / 0
فیبهظآ 13
15 /
±4 80 / 0
ضاسمه
ٍُطگ يیث تٍبفت تْر ،F
)فیبهظآ ٍ لطتٌو( بّ
ٌؼه حغؾ ضز ی
یضاز 001 / 0 یٌؼه p≤
یه ضاز سقبث لٍسر(
2 ) .
یٌؼه تٍبفت ِو تؾا بٌؼه يیسث يیا
ُطوً يیث یضاز یبّ
ٍُطگ يطه ةاطغضا لهبػ لطتٌو بث( لطتٌو ٍ فیبهظآ یبّ
.زضاز زَرٍ )ىَهظآ طث یٌجه فٍّػپ ِیضطف اصل
ِو يیا
عیه فّبو جػبث یتذبٌق یٌَؼه یًبهضز ـٍض ةاطغضا ىا
فیبهظآ ٍُطگ ضز يطه یه
زَق
، ت أ سیی یه ززطگ . طحا ُظاسًا نّ
ُسق مركه بتا ضٍصزه ىاٌَػ بث لٍسر ضز ِو ىبكً ،
ُسٌّز
یه يطه ةاطغضا تاطوً ؽًبیضاٍ ظا یسنضز ضز ِو سقبث
ث فیبهظآ لوػ یاطرا طحا ِ
بتا ضٍصزه ضاسمه .تؾا ُسهآ زَرٍ
بث طثاطث 87 / 0 یه سنضز ِث لیسجت بث ِو سقبث 87
% یه زَق
،
ِو بٌؼه يیسث زٍسح
87 ةاطغضا تاطوً تاطییغت ظا سنضز
یه یًبهضز ـٍض یاطرا ظا یقبً يطه سقبث
طگیز تضبجػ ِث .
یه ِو تفگ ىاَت یجیوطت ىبهضز
یٌَؼه یًبهضز ٍُطگ ٍ
جػبث یتذبٌق 87
% طییغت
ُطوً ضز ُسق يطه ةاطغضا یبّ
.تؾا
لٍسر :2
ٍُطگ ٍز يطه ةاطغضا یبّ ُطوً ِؿیبمه ؽًبیضاٍَو لیلحت ىَهظآ ذیبتً
عباىم تازييغت عًمجم
اَريذجم
ٍجرد یداسآ اَريذجم هيگوايم
رادقم F P-Value اتا ريذجم
یٍّطگ يیث 80
/ 100 1
80 / 100 60
/ 157 001
/ 0 87
/ 0
ىَهظآ فیپ 28
/ 3 1
28 / 3 14
/ 5 03
/ 0 18
/ 0
بغذ 71
/ 14 23
64 / 0 -
- -
ي ثحب
ٍجيتو یزيگ
ا یؾضطث فٍّػپ يیا فسّ
یكرثطح ىبهضز
یجیوطت
ٍُطگ
یًبهضز یٌَؼه ٍ یتذبٌق طث
فّبو نیلاػ ةاطغضا يطه
ىاضبویث .زَث ىبعطؾ ذیبتً
ىبكً
زاز
ِو
ٍُطگ ىَهظآ ؽپ ظا
لیسؼت يیگًبیه بّ
ٍ لطتٌو یبّطیغته
ِلذاسه
،طگ ضز عَوزه
فّبو
ٌؼه ی یضاز اض ضز یلو تاطوً
نیلاػ ةاطغضا يطه تجؿً
ِث
ٍُطگ
ُاَگ
ِث تؾز زضٍآ . ؽپ طث یٌجه فٍّػپ ِیضطف طیحأت
یجیوطت ىبهضز یٌَؼه یًبهضز ٍُطگ
ٍ ضز یتذبٌق فّبو
ىبعطؾ ِث لاتجه ىاضبویث يطه ةاطغضا طحؤه
تؾا
، ت سییأ
یه ززطگ .
ُزاز ىبكً تبمیمحت ؼه یتؿیعْث ِو سًا
بث یٌَ
ٍ یوؿر یتؿیعْث یتذبٌكًاٍض
ظجتطه يهعه ىاضبویث ىبیه ضز
تیٌَؼه ٍ تؾا فیطحت حلانا ٍ
یتذبٌق یبّ
ث ِ
ُػیٍ
مبگٌّ
ه
ِتؿرطث فمً يطه بث ىاضبویث ِْراَ
یتؿیعْث ضز اض یا
ٍ یوؿر بفیا ىبًآ یًاٍض
یه سٌو ( 3 ).
تیٌَؼه
، اض يطه ظا ؼطت
فّبو یه سّز ىبیبوً یًبهظ یٌَؼه ـَّ ٍ ه
ی زَق زطف ِو
یگسًظ یطپؾ لهبو تیٌَؼه بث اض ـا یه
سٌو ظا یضازضَذطث ،
ضز ِتفطكیپ یهرق ِفؿلف يطه ُضبث
عیً یتذبٌق ىبهضز طث ِو
أت
،زضاز سیو فّبو اض ؼطت
یه سّز ِو یزاطفا تیتطت يیسث ٍ
نبٌؾطت اض يطه سًضاز یلعلعته یجّصه ُبگسیز طت
یه سًٌاز .
ٍ تّصه ظا ىبؿًا ملبً ناضزا ذ
ُظَهآ ٍ اس تجؾ تؾضزبً یبّ
یه ززطگ ضٍ ِلعٌه ِث اض يطه ٍا ِو
ٍ ذًض ٍ زضز ظا طپ ییبیًز ِث ز
ٍ ُزطو ضَهت (سؾاطْث يطه ظا لیلز يیا ِث
1 ) . يیممحه ظا یضؼث
فمً تّصه ِو سًسمتؼه زسؼته یثطزت سّاَق ِث ُضبقا بث ٍُطگ ٍ زضاز یًاٍض تلالاتذا ىبهضز ٍ یطیگكیپ ضز یزبیظ یًبهضز یبّ
ةاطغضا ٍ یگزطؿفا فّبو ضز یجّصه یتذبٌق
یملذ تلالاتذا ِث لاتجه یطتؿث ىاضبویث طحؤه
سً
( 8 ).
فٍّػپ بّ
اض یًبهضز ٍُطگ زطىیٍض يیا یكرثطحا عیً فلتره ی
یًاٍض تلاىكه ضز ـ
ُزاز ضاطل سیئأت زضَه یضبتفض .سًا
Sanayi ٍ
یمیمحت ضز ـضبىوّ
زاز ىبكً
سً
ٍ یجّصه نیّبفه ـظَهآ ِو
وطق یًبهضز ٍُطگ ضز ت یٌَؼه ٍ یٌیز یبّاَتحه طث یٌتجه یبّ
ٌؼه طیحأت ی بًْآ ضز ٍ زضاز ىاضبویث ةاطغضا فّبو ضز یضاز
زَذ ِث تجؿً تجخه یقطگً
، زبزیا ُسٌیآ ٍ ظیحه یه
سٌو ( 28 )
.
ةبتو ىسًاَذ ،فیبیً يیاطثبٌث نؾاطه ضز ضَضح بی ،یحٍ یبّ
ظا یجّصه زاطفا یضؼث ِو سٌتؿّ یؼثبٌه ِلور
بث یجّصه
بًْآ ظا یضازضَذطث یه
سًٌاَت فٌت ثزاَح بث ِْراَه ضز یاظ
سًَق لوحته یطتوو تیؾآ یگسًظ (
29 ).
فٍّػپ ذیبتً
McClain
ىاضبىوّ ٍ ز ىبكً
طث یَل طحا یٌَؼه تهلاؾ ِو زا
بً
ضز یگسًظ ىبیبپ یسیها زضاز ىبعطؾ ِث لاتجه ىاضبویث
( 30 ).
حاطه ضز ِو ىبعطؾ ِث لاتجه ىاضبویث یاطث یضبویث ییبْتًا ل
ظا یتح تؾا يىوه یجّصه ٍ یٌَؼه فهاضآ ،سًضاز ضاطل زَذ سقبث طتوْه یًاٍض ٍ یوؿر تهلاؾ (
31 ).
فٍّػپ بث ةاطغضا ٌِیهظ ضز فٍّػپ يیا ذیبتً
یبّ
Anderson
ىاضبىوّ ٍ
، ،ىاضبىوّ ٍTsai Yaghobi
ىاضبىوّ ٍ
ىبیَزكًاز ةاطغضا یٍض ِو
ُزاز مبزًا سًا
، ـضبىوّ ٍJaw
ِو
يطه ظا ؼطت فّبو بث ظجتطه اض یٌَؼه یًاٍض تجلاطه ِث ظبیً
سًسیز ظجتطه
،
Montazeri
ٍ ىاضبىوّ
،
Sanayi
ٍ
،ـضبىوّ
McCalin
تؾا َؿوّ ىاضبىوّ ٍ (
35 - 32،28،17 ).
ٍ لیلاز ظا
جت ی يی یه ِو ییبّ
ُضبقا ىآ ِث ـٍض يیا یكرثطحا زضَه ضز ىاَت
ماضآ ِو تؾا يیا زطو
ٍ عٍطق ضز ِو یظبؾ ٍ ِؿلر طّ ىبیبپ
ییبّضبو طبجتضا ،فیبیً ،بػز لیجل ظا ىبهضز تبؿلر لَع ضز ِو
ٍ یٌَؼه سؼث ظا ُطیغ ٍ فكرث ،اسذ ِث لوَت ،اسذ بث عوطوت
طث
تقازطث یٍض یتذبٌق سؼث ضز نّ ضبىفا حلانا ٍ ضبىفا ٍ بّ
ِو
تؾا ىآ یتذبٌق ِجٌر یٌَؼه تهلاؾ زبؼثا ظا یىی
ٍ لهبق
،فسّ ،بٌؼه یَزتؿر ـظضا ٍ سیبمػ ،یگسًظ ضز تمیمح
بّ
یه زَق
، یه مبزًا سق
ِتؿًاَت سیسر تبیثطزت زبزیا جػبث
ق ًِاظٍض یتذبٌق ٍ یٌَؼه
َ ةاطغضا ُسٌّز فّبو زَذ ِو ز
ٍ تؾا لهاَػ ٍ یگزَكرث ٍ فكرث لخه طگیز نْه یٌَؼه
عیً )طتطث تضسل( اسذ ِث تلاىكه یضاصگاٍ
یه سًاَت يیا ضز
هوو ٌِیهظ قبث ُسٌٌو
.س يییجت ظا یه عیً طگیز یبّ
يیا ِث ىاَت
ُبگیبر ظا تیٌَؼه ٍ تّصه به ِؼهبر ضز ِو زطو ُضبقا تلغه
ُػیٍ
ظا تّصه ٍ سًضازضَذطث یا طحؤه
ِیىت يیطت
ُبگ ِث یًاٍض یبّ
یه ضبوق هبوت ضز اض یگسًظ یبٌؼه تؾا ضزبل ِو زٍض
طوػ ی
یث ظا اض زطف ٍ زظبؾ نّاطف ث ییبٌؼه
ِ ترؾ غلاَه ُػیٍ
یًاطحث ٍ
سّز تبزً
تذبٌق ٍ تحت اض زطف یبّ
طیحأت یبّضٍبث ٍ ُزاز ضاطل
.سٌو یفٌه یبّضٍبث يیعگیبر اض تجخه
طضبح فٍّػپ تیزٍسحه يیطتوْه
، ضبتذبؾ هی زَرٍ مسػ
فه یاطث ِچضبپىی ٍ يقٍض یهَْ
ٍُطگ
ًبهضز ی یٌَؼه یتذبٌق ٍ
.زَث ث ِ
ٍُلاػ فٍّػپ بّ
ٌِیهظ ضز یوو ی تیوطت
بهضز ٍُطگ یً
یٌَؼه َُیق ِث
ٍ یتذبٌق تؾا ِتفطگ مبزًا تیزٍسحه ظا .
یبّ
یه طگیز
ِث ىاَت
ًَِوً ـٍض یطیگ
ٍ زَجً
تبؼلبغه
ِثبكه يیا ضز زطو ُضبقا ٌِیهظ
ِؿیبمه ىاَتث بت زضٍآ لوػ ِث یطتْث یبّ
. ظا
ِو ییبزًآ ضز
ضَكو مزطه
ِث ضٍبث
ّ یب زبمتػا یٌیز سًضاز
،
زبٌْكیپ یه زَق یتلاذاسه ضز
ا
ٍ ٌِیهظ يی ِثبكه
ث یبّزطىیٍض ب
طگیز یمیفلت تْر
طیحأت لوحت فیاعفا بی ىبهضز سًٍض ضز
،
ىاضبویث يیا ىاٍض تهلاؾ ٍ ییاضبو .زَق اطرا ٍ یحاطع
References:
1- Naderi F, Roushani Kh. Relationship of spiritual intelligence and social intelligence with death anxiety in old women. J Women and Culture 2012; 2(6): 55-67. [Persian]
2- Mardani-Hamule M, Sharak Vahed A. Relationship between mental health and quality of life cancer patient. J Shahid Sadoughi Med Sci 2010; 18(2): 111-17. [Persian]
3- Aten JD, Leach MM. Spirituality and the therapeutic process: a comprehensive resource intake to termination.
USA; Washington, DC: American Psychological Association; 2009.p.1-75.
4- Ghobaribona B, Motavalipoor A, Hakimirad E, Habibiasgarabad M. Relationship between anxiety and depression with spirituality in Tehran University Students. J Applied Psychol 2009; 3(2): 110-23. [Persian]
5- Levin M. Spiritual intelligence: awakening the power of your spirituality and intuition. London: Hodder &
Stoughton; 2000.
6- Pargament KI. Spirituality integrated psychotherapy: understanding and addressing the Sacred. New York:
Guilford Press; 2007.
7- Griffith JL. Religion that heals, religion that harms: a guide for clinical practice. New York: The Guilford Press; 2010.
8- Masoudzadeh A, Setareh J, Mohammadpour RA, Modanlookordi M. A survey of death anxiety among personnel of a hospital in Sari. J Mazandaran Univ Med Sci 2008; 18(67): 84-90. [Persian]
9- Leung RK, Chiu TY, Chen CY. The influence of awareness of terminal condition on spiritual well-being in terminal cancer patients. J Pain Symptom Manage 2006; 31(5): 449-56.
10- Taylor SE. Adjustment to thereatening events: a theory of cognitive adaptation. Am Psychol 1983; 38(11):
1161-73.
11- Mc Clain CS, Rosenfeld B, Breitbart W. Effect of spiritual well-being on end-of life despair in terminally-ill cancer patients. Lancet 2003; 361(9369): 1603-7.
12- Strawbridge WJ, Cohen RD, Shema SJ, Kaplan GA. Frequent attendance at religious services and mortality over 28 years. Am J Public Health 1997; 87(6): 957-61.
13- Upton JC. Religion and psychology: research progress.Nova Sci Publishers Inc; 2008.
14- Richards PS, Hardman RK, Berrett M. Spiritual approaches in the treatment of women with eating disorders.
Washington: American Psychological Association; 2007.
15- Rahmati M, Falahikhoshknab M, Rahgozar A, Rahgozar M. The effect of religious-spiritual group therapy on mental symptoms of schizophrenic patients. J Res Nurse 2011; 5(6): 13-20. [Persian]
16- Bolhari J, Naziri Q, Zamanian S. Effectiveness of spiritual group therapy on decrease of depression, anxiety and stress in women with breast cancer. J Women Social 2013; 3(1): 85-116. [Persian]
17- Yaghobi H, Sohrabi F, Mohamadzade A. Comparison of CBT and Religion-spiritual psychotherapy Based on eslam in reduce of anxiety in students. J Behav Sci 2013; 10(2): 99-107. [Persian]
18- Hamid N, Boshlide K, Aydibaygi M, Dehghanizadeh Z. Effectiveness of C B T focus psychotherapy on woman divorsed depression. J Family Counsel Psychother 2012; 1(1): 54-64. [Persian]
19- Yousofi N. Effective of cognitive therapy focused on religion and logotherapy on decrease of anxiety and aggression in students. J Concel Psychother 2012; 3(10): 137-58. [Persian]
20- Herbert TB, Cohen S, Marsland AL, Bachen EA, Rabin BS, Muldoon MF, et al. Cardiovascular reactivity and the course of immune response to an acute psychological stressor. J Psychosom Med 1994; 56(4): 337-44.
21- Molavi H. Practical guidance of 10-13-14 SPSS for behavior sciences. Esfahan: Pouyesh Andisheh; 2008;
[Persian]
22- Williams BW, Miriam MB, Soitzer M, Borus MJ, Kane HG, Rounsaville B, et al. The Structured clinical Interview for DSM-III-R (SCID) II. Multisite –test-retest reliability. Arch General Psychiatry 1992; 49(5):
630-36.
23- Martin CS, Pollock NK, Bukstein OG, Levin KG. Inter-rater reliability of the SCID alcohol and substance use disorders section among adolescents. J Drug Alcohol Dependence 2000; 59(2): 173-76.
24- SHarifi V, Asadi M, Mohamadi M, Amini H, Kaviani H, Semnani Y, et al. Validity and reliability of The Structured clinical Interview for DSM-IV (SCID). J New Cognitive Sci 2005; 6(1-2): 1&2. [Persian]
25- Rajabi Q, Bahrani M. The factor analysis of death anxiety scales. J Psychol 2002; 5(4): 332-44. [Persian] 26- Hartz G. Spirituality and mental health: clinical applications. Trans Kamkar A, Jafari I. Tehran: Ravan
Publication; 2008. [Persian]
27- Beck JS. Cognitive therapy: Basics and beyond. Trans Dorahaki I, Abedi MR. Tehran: Golhaye Mohammadi Pub; 2003. [Persian]
28- Sanayi B, Nasiri H. The effect of Religious – cognitive group therapy on decrease of anxiety and depression in patients of mood disorders at Esfahan Noor center. J Iranian Counseling Association; 2001. [Persian]
29- Meraviglia MG. critical analysis of spirituality and its empirical indicators. Prayer and meaning in life. Journal of Holist Nursing 1999; 17(1): 18-33.
30- McClain CS, Rosentald B, Breitbart W. Effect of spiritual Well-being on end-of-life despair in terminally-ill cancer patients. Lancet 2003; 361(9369): 1603-7.
31- Leung KK, Chiu TY, Chen CY. The influence of awareness of terminal condition on spiritual well-being in terminal cancer patients. J Pain Symptom Manage 2006; 31(5): 449-56.
32- Anderson T, Watson M, Davidson R. The use of cognitive behavioral therapy techniques for anxiety and depression in hospice patients: a feasibility study. J Palliative Med 2008; 22(2): 814-821.
33- Jaw T, chih H. Fear of death and good death among the young and elderly terminal cancers in Taiwan. J Pain Symptom Manage 2005; 29(4): 334-51.
34- Montazeri A, Jarvandi S, Vahdani M, Sajadian A, Ebrahimi M, Mahmoodi MH. Anxiety and depression in breast cancer patients before and after participation in a cancer support group. J Patient Educ Couns 2001;
45(3): 195-98.
35- McClain J, Rosenfeld B, Kosiniski A, Pessin H, Cimino J, Breitbart W. Belief in an after life, spiritual well- being and end of life despair in patients with advanced cancer. J General Hospital Psychiatry 2004; 26(6):
484-86.
The Effect of Combined Therapy of Spiritual-Cognitive Group Therapy on Death Anxiety in Patients with Cancer
Salajegheh S(MA)*1, Raghibi M(PhD)2
1Department of Psychology, Payamnoor University, Rabor Branch,Kerman, Iran
2Department of Psychology, University of Sistan and Baloochestan, Sistan and Bloochestan, Iran
Received: 16 Mar 2013 Accepted: 31 Oct 2013
Abstract
Introduction: The current study aims to examine the effectiveness of combined therapy of spiritual- cognitive group therapy on decreasing the death anxiety of patients with cancer who referred to cancer treatment centers of Kerman in 2012.
Methods: To this aim after a clinical interview, 26 patients with cancer, referred to treatment centers, were selected using convenient sampling method. The study participants were randomly divided into two groups of control and experimental, each including 13 patients. Then, all 26 patients were scrutinized by Templar's death anxiety questionnaire. The experimental group participated in eleven 2-hour sessions of spiritual- cognitive group therapy; however, the control group received no intervention therapy. At the end, a post-test was conducted on all individuals in the sample group (26 patients). After collecting the questionnaires, the gathered data was analyzed applying SPSS software along with covariance analysis (ANCOVA).
Results: The study results indicated that the combined therapy of spiritual- cognitive group therapy was significantly effective (p≤0/001) in reducing death anxiety of patients with cancer.
Conclusion: The combined therapy of spiritual-cognitive group therapy can decrease the death anxiety in patients with cancer.
Keywords: Cancer; Death Anxiety; Spiritual-Cognitive Group Therapy
This paper should be cited as:
Salajegheh S, Raghibi M.The effect of combined therapy of spiritual-cognitive group therapy on death anxiety in patients with cancer. J Shahid Sadoughi Univ Med Sci 2014; 22(2): 1130-39.
*Corresponding author: Tel: +98 034 74520411, Email: [email protected]
