دزی یقودص دیهش یکشزپ مولع هاگشناد یشهوژپ یملع هلجم

(1)

نیزه یگزتس ىاراکوّ ٍ

یقٍدص ديْش یکششپ مَلػ ُاگشًاد یشٍّضپ یولػ ِلجه دشی

ات :تفایرد خیر 23

/ 7 / 1401

زيت ،راْچ ُراوش ،کی ٍ یس ُرٍد 1402

:شزیذپ خیرات 17

/ 10 / 1401

:ِحفص ُراوش

روتکاف یسررب رد یهاگشیامزآ یاه

دیووک هب لاتبم نارامیب 91

رد

لاس رد ناکدرا و دبیم ،دسی یاهرهش 9911

یدزجزْه عراس یداّ

*

راٍس داَج ،1 1اضر

یبلاط اضرديوح ، دوحه ،1

یدزجزْه عراس ييسح

،1

یدزجزْه عراس ييها

1

یشٍّضپ ِلاقه

:ِهدقه ی٘بٟخ تؿاذٟث ٖبٔصبػ (

) WHO ٗیا عٚشیٚب٘ٚشو یسبٕیث ٖاٛٙػ ٝث اس ذیذخ یػٚشیٚ ْسذٙػ 2019

( COVID-19 )

ْب٘

شتٔاسبپ صا یضؼث .دٕٛ٘ یسازٌ

یٚٛو ٝث لاتجٔ ٖاسبٕیث سد یٞبٍـیبٔصآ یبٞ

ذ 19 یٔ شییغت ذثبی

یثبیصسا فذٞ بث ٝؼِبغٔ ٗیا .

ٝث لاتجٔ ٖاسبٕیث سد یٞبٍـیبٔصآ یبٞشتٔاسبپ COVID-19

.ذؿ ْبد٘ا

:یسرزب شٍر

ِبغٔ

یؼغمٔ ٝؼ -

ٖبتػسبٕیث سد یّیّحت ٖبودسا ییبیض ذیٟؿ ٚ ذجیٔ قدبص شفؼخ ْبٔا ،دضی یلٚذص ذیٟؿ یبٞ

تـٟجیدسا ٚ ٗیدسٚشف خیسبت ٗیث 1399

.ذؿ ْبد٘ا یٚٛو ٝث لاتجٔ ٖاسبٕیث بٔ ٝؼِبغٔ دسٛٔ ٝؼٔبخ

ذ 19 تؼت بث ٜاشٕٞ

PCR

تجثٔ

دٛث

ٕٝ٘ٛ٘ ؽٚس بث ٝو عشتػد سد یشیٌ

275 ٝؼِبغٔ دساٚ شف٘

هچ .ذ٘ذؿ تؼیِ

هیفاشٌٛٔد تبػلاعا ُٔبؿ ٝؼِبغٔ ٗیا ،

ٖبتػسبٕیث سد یشتؼث تبػلاعا

ٔ ٚ شیدبم :تبـیبٔصآ ،CBC

، diff ESR, AST, ALT, Cr, Urea ,LDH, PT,PTT, INR

.دٛث

ٜداد تیبٟ٘ سد

ْش٘ ظػٛت بٞ

اضفا س SPSS version 16 تفشٌ ساشل ُیّحت دسٛٔ

یٙؼٔ حغػ ٚ صا شتٕو یساد

05 / 0 سد

ظ٘

.ذؿ ٝتفشٌش :جیاتً

ٗیث ؾیبٔصآ شیدبمٔ

یبٞ

WBC, Lymphocyte, Neutrophil, ESR, Urea, Creatinine, LDH, AST تٚبفت

یٙؼٔ

یساد سد .ذؿ ٜذٞبـٔ ٝتفبی دٛجٟث ٚ ٜذؿ تٛف ٜٚشٌ ٚد ؾخث سد ٝو ی٘اسبٕیث ٗیث سد

،یِٕٛؼٔ یبٞ

ٚدشٞ بی ٚ ICU

یٙؼٔ تٚبفت ،ذ٘دٛث یشتؼث ٗیث یساد

ٟث ٖاسبٕیث ذؿ تفبی ٜذؿ تٛف ٚ ٝتفبی دٛج

( 000 / 0 )P=

سٛع ٝث ٜذؿ تٛف ٖاسبٕیث سد .

یٙؼٔ

ذؿ ٜذٞبـٔ یشتلابث ٗیٙػ ٚ یشتـیث یشتؼث یبٞصٚس داذؼت یساد (

000 / 0 ) P=

.

ِجيتً

:یزيگ حغػ ؾیاضفا شث ٜٚلاػ ٓیذیػس ٝدیت٘ ٗیا ٝث شضبح ٝؼِبغٔ سد

،ٗیٙیتاشو ،ٜسٚا ،ُیفٚشتٛ٘ ،WBC LDH

ٚ

اسبٕیث سدAST یٔ حیبت٘ ٗیا صا ٚ تػا ٜذؿ ٜذٞبـٔ ضی٘ تیػٛفِٙ ؾٞبو ،ٜذؿ تٛف ٖ

ٖاشحث سد ٖاٛت ذیٚٛو ٜذٙیآ یبٞ

19 ٜشٟث

.تفشٌ

ُصاٍ

:یديلک یاّ

یٚٛو ذ 19 ، دٛجٟث ،ی ؾیبٔصآ ،WBC

:عاجرا

عساص یدشخشٟٔ

،یدبٞ

ساٚص بضس

،داٛخ یجِبع

،بضسذیٕح عساص

یدشخشٟٔ

ذٕحٔ

،ٗیؼح عساص یدشخشٟٔ

ٗیٔا . رزب یس رَتکاف یاّ

یّاگشیاهسآ رد

ىاراويب لاتبه

ِب دیٍَک 19 رد یاّزْش

،دشی دبيه

ٍ ىاکدرا رد لاس 1399 . یّٕػ ّٝدٔ

ذیٟؿ یىؿضپ ّْٛػ ٜبٍـ٘اد یـٞٚظپ

یلٚذص دضی 1402 ؛ 31 ( 4 :) 6600 - 6591 .

1 - ناریا ،دزی ،یقودص دیهش یكشزپ مولع هبگشناد ،یكشزپ هدكشناد

(*

؛)لوئسم هدنسیون :نفلت

61831;:131;

یكینورتكلا تسپ ، [email protected] :

، : یتسپ قودنص 311;13:193

[ DOI: 10.18502/ssu.v31i4.13029 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-17 ]

(2)

دشی یقٍدص ديْش یًاهرد ـ یتشادْب تاهدخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ُرٍد

کی ٍ یس وش ، ُرا راْچ ، زيت 1402

6592

ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد یقاچ عَيش ىازیا یاّ

…

ِهدقه

ب٘ٚشو عٚشیٚ

،بٞ

عٚشیٚ

یبٞ

صا شغل بث سادRNA 60

بت 140

شتٔٛ٘ب٘

ٝو ذٙتؼٞ

ُىؿ

ٙػ

ّٝج حغػ ذٙ٘بٔ

ٖآ جبت یشٞبظ ساد

شیص حٛىػٚشىیٔ

.دساد ی٘ٚشتىِا شجٔبػد سد

2019 دساٛٔ ، یدبیص

ت٘ٛفػ صا بٞ

ی ؼفٙت ٜبٍتػد ی

٘بتحت ی

ٗیچ صا ٖبٔصبػ ٝث

٘بٟخ تؿاذٟث ی

( داد ؽساضٌ )WHO ذؿ ٜ

ٚ . ی عٚش صا ٝو ب٘ٚشو

ت٘ط شظ٘

ی ى ی

ٚ بث ی عٚش تػا ظجتشٔ SARS

ٖاٛٙػ بث SARS-

CoV-2 بػبٙؿ یی ذؿ . اس ذیذخ یػٚشیٚ ْسذٙػ ٗیاWHO

ٝث

ث ٖاٛٙػ ی سبٕ

ی

ٚب٘ٚشو ی عٚش 2019 ( COVID-19 سازٍٔب٘ )

ی

ٕٛ٘

( د 3 - 1 ) صا سبث ٗیِٚا یسبٕیث ٗیا عٛیؿ ًلابٕتحا ٝچشٌا .

ؽٚشف يسضث ساصبث هی سد ٝو ٜدٛث ٖبؼ٘ا ٝث ٖاٛیح َبمت٘ا كیشع ٝث بٔا ،تػا ٜدبتفا قبفتا یـحٚ ٜذ٘ص تب٘اٛیح ٚ ییبیسد یبٞاذغ ػ ٝو ذؿ صخـٔ تػش SARS-CoV-2

ٖبؼ٘ا صا َبمت٘ا تسذل

ٝث لاتجٔ دساٛٔ داذؼت .دساد اس ٖبؼ٘ا ٝث SARS-CoV-2

ٝث

شجٔبتپػ بت .تػا ؾیاضفا َبح سد تػشػ 2022

صا ؾیث ، 600

ٝث لاتجٔ دسٛٔ ٖٛیّیٔ

COVID-19 ٖبٟخ یبٞسٛـو سد

صا شتـیث ٚ تػا ٜذؿ ؽساضٌ

6

ٜدشو تٛف سبٕیث ٖٛیّیٔ

ذ٘ا ( 6 -

4 )

ٖبٌسا شث عٚشیٚ ٗیا . یٔ شیثبت ٖذث فّتخٔ یبٞ

ٚ دسازٌ

یٔ

یّصا ٓئلاػ ّٕٝخ صا .ذیبٕ٘ دبدیا یتٚبفتٔ یٙیِبث ٓیلاػ ذ٘اٛت یٔ یسبٕیث ٗیا ٚ یٍتؼخ ،یظِبیٔ ،ٝفشػ ،تت ٝث ٖاٛت

یٍٙت بی دسدشػ ،دسدٌّٛ ُٔبؿ ٖآ شٍید ٓئلاػ .دٕٛ٘ ٜسبؿا غف٘

یٔ ؽاشفتػا ٚ عٟٛت ،َبٟػا ،ٝدیٌشػ ذؿبث

یسبٕیث ٗیا .

ٓٞ

یٔ ٗیٙچ ذ٘اٛت

بث تاشٞبظت یطِٛٚسٛ٘

ّٕٝخصا تبپِٛبفؼ٘ا ی ،

آ

ٖذؿ ٝتیط ضغٔ ٝتىػ ،

ی

َلاتخا ، غح

ٛث ییبی ی ب ،ییبـچ

ٌدشؼفا ،ةاشغضا ی

ةاٛخ تلاىـٔ ٚ ذؿبث ٝتؿاد یٞاشٕٞ

( 7,8 )

ٖبـ٘ فّتخٔ تبؼِبغٔ حیبت٘ . صا یضؼث سد شییغت ٜذٙٞد

شتٔاسبپ ٖاسبٕیث سد یٞبٍـیبٔصآ یبٞ

ذیٚٛو ٝث لاتجٔ

19 یٔ

.ذؿبث

ٝؼِبغٔ سد ؾیاضفا یا

ٚ WBC ؾیاضفا بث یٙپٛفِٙ ٚ CRP

ٝؼِبغٔ سد ٗیٙچ ٓٞ .تػا ٜدٛث ٜاشٕٞ ٖاسبٕیث سد يشٔ هؼیس صا شتـیث یشٍید 80

ذٙتؿاد یٙپٛفِٙ َبحذث ٖاسبٕیث ذصسد

( 11 - 9 ) شیدبمٔ ؾیاضفا . D dimer, urea , troponin

ؾٞبو ٚ

ٝؼِبغٔ سد ٗیٔٛجِآ یا

ؾیپ سٛتوبف ٖاٛٙػ ٝث تٔبخٚ ٜذٙٙو یٙیث

ٝو داد ٖبـ٘ حیبت٘ یشٍید یػسشث سد .ذؿ ؽساضٌ یسبٕیث ذیٚٛو ٝث لاتجٔ ٖاسبٕیث

19 بث صا یشتلابث شیدبمٔ تجثٔ PCR

NEUTROPHIL COUNT, CRP, LDH, AST, ALT ٚ

ٝو ی٘بؼو بث ٝؼیبمٔ سد UREA

ٖآ PCR دٛث یفٙٔ بٞ

دٛخٚ ،

تؿاد ( 15 - 12 ) . ػٕٛدٔ

ٝ ا ی

ٔ صا تبؼِبغ

ٜصبت ٜذؿ شـتٙٔ

ٚ ی

ٌظ ی بٞ

ی پا ی

ٔذ ی طِٛٛ

ی ه

ِبث ٚ ی

ٙ ی ث ی

ٖاسبٕ

ٝث لاتجٔ

ثی سبٕ

ی

COVID-19

ٜدشو ؽساضٌ اس ذ٘ا

ٜداد بٔا ،

ٚ دسٛٔ سد بٞ

ی

ٌظ ی بٞ

ی

بٔصآ ی

ٞبٍـ سد ی لاتجٔ داشفا

ٖاشیا سد تػا دٚذحٔ

ا . ی

ٗ بث ٝؼِبغٔ

صسا فذٞ

ی ثب ی بٞشتٔاسبپ ی بٔصآ ی

ٞبٍـ ی سد لاتجٔ ٖاسبٕیث

ٝث

COVID-19 ذؿ ْبد٘ا

. یسرزب شٍر

سد یّیّحت یؼغمٔ ٝؼِبغٔ

َبػ 1399 ( شٟؿ سد )2020 یبٞ

.ذؿ ْبد٘ا ٖاشیا سٛـو سد ٖبودسا ٚ ذجیٔ ،دضی دسٛٔ ٝؼٔبخ

ذیٚٛو ٝث لاتجٔ ٖاسبٕیث بٔ ٝؼِبغٔ

19

ٖبتػسبٕیث سد ٝو دٛث یبٞ

ییبیض ذیٟؿ ٚ ذجیٔ قدبص شفؼخ ْبٔا ،دضی یلٚذص ذیٟؿ

ٗیث ٖبودسا خیسبت

APRIL – MAY 2020 ٚ ٗیدسٚشف(

تـٟجیدسا 1399

ٖآ یلاتثا ٚ ذ٘دٛث ٜذؿ یشتؼث ) تؼت بث بٞ

Reverse transcription polymerase chain reaction (RT-PCR)

ٕٝ٘ٛ٘ .دٛث ٜذؿ ذییبت تجثٔ

فذٞ ٝؼٔبخ صا یشیٌ

ٝث تیبٟ٘ سد ٚ دٛث عشتػد سد داشفا ؽٚس 275

دسٛٔ سبٕیث

تفشٌ ساشل یػسشث غٕخ .ذٙ

ٝتؿزٌ ٝؼِبغٔ ٗیا یبتید یسٚآ ٝث شٍ٘

ٖاسبٕیث تبـیبٔصآ حیبت٘ یػسشث تسٛص هی٘ٚشتىِا ٓتؼیػ صا

ٖبتػسبٕیث (

ؾػشپ .دٛث )HIS تبػلاعا ُٔبؿ ٝؼِبغٔ ٗیا ٝٔب٘

( یشتؼث ؾخث ،هیفاشٌٛٔد

،ی٘ٛفػ ؾخث ،)ٚدشٞ بی ٚ ICU

:تبـیبٔصآ ٖاضیٔ ٚ یشتؼث ٖبٔص تذٔ ،ٖاسبٕیث ییبٟ٘ تؿٛ٘شػ WBC, RBC,LYMPHOCYTE, NEUTROPHIL,

HB, PLT, ESR, ,AST, ALT,

Cr, UREA ,LDH, PT, ،

PTT, INR ْبٍٙٞ ٖاسبٕیث ؾیبٔصآ ٗیِٚا حیبت٘ .دٛث ٖاسبٕیث

.تفشٌ ساشل یػسشث تحت یشتؼث یراهآ ليلحت ٍ ِیشجت َشتٙو ٚ ُیٕىت صا غپ یسبٔآ ضیِب٘آ تٟخ تیبٟ٘ سد

ؾػشپ

ٜداد ،ٝٔب٘

ْش٘ ظػٛت بٞ

اضفا س version 16 SPSS

دسٛٔ ٚ

شیغتٔ ٝؼیبمٔ یاشث .تفشٌ ساشل ُیّحت ذصسد ٖبیث بث یفیو یبٞ

تؼت صا ٜدبفتػا بث ٝؼیبمٔ ٚ ی٘اٚاشف chi square

یاشث ٚ

(3)

قٍدص ديْش یًاهرد ـ یتشادْب تاهدخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه دشی ی

ُرٍد کی ٍ یس ُراوش ، راْچ ، زيت 1402

6593 یدزجزْه عراس یداّ

ىاراکوّ ٍ

شیغتٔ

یٙؼٔ حغػ ٚ ذؿ ٝجػبحٔ ٗیٍ٘بیٔ یٕو یبٞ

شتٕو یساد

صا 05 / 0 .ذؿ ٝتفشٌ شظ٘سد

یقلاخا تاظحلاه ت ٝث ٝؼِبغٔ ٗیا یاشخا ُىتٚشپ ٜبٍـ٘اد قلاخا ٝتیٕو ذییب

ذیػس دضی یلٚذص ذیٟؿ یىؿضپ ّْٛػ (IR.SSU.REC.1399.141) جیاتً

تبـیبٔصآ عٕٛدٔ سد ٝؼِبغٔ ٗیا سد 275

یػسشث اس سبٕیث

ٗیث ٗیا صا ٝو ٓیدشو 193

ٚ ذ٘دٛث ٝتفبی دٛجٟث شف٘

82 شف٘

بث ٜاشٕٞ ٖآ تبیئضخ ٚ تبـیبٔصآ ٗیٍ٘بیٔ .ذ٘دٕٛ٘ تٛف شٌ ٚد ٗیث ٝؼیبمٔ

َٚذخ سد ٝتفبی دٛجٟث ٚ ٜذؿ تٛف ٜٚ

1

سٛتوبف ٗیث سد .تػا ٜذؿ ٜداد ؾیبٕ٘

،ٜذؿ یػسشث یبٞ

ؾیبٔصآ شیدبمٔ

یبٞ

White Blood Cell ,

LYMPHOCYTE, NEUTROPHIL, ESR, UREA, CREATININE, LDH, AST یٙؼٔ تٚبفت

ٚد ٗیث یساد

ٝث ذؿ ٜذٞبـٔ ٝتفبیدٛجٟث ٚ ٜذؿ تٛف ٜٚشٌ

ضخ ٝث ٝو یسٛع

اذمٔ

س lymphocyte ٜٚشٌ صا شتٕو ٜذؿ تٛف ٜٚشٌ سد ٝو

سد یشتلابث شیدبمٔ ٜذؿ شور دساٛٔ شیبػ سد ،دٛث ٝتفبی دٛجٟث ٗیِٚا ٝث طٛثشٔ حیبت٘ .تػا ٜذؿ ؽساضٌ ٜذؿ تٛف ٜٚشٌ

.تػا ٝتفشٌ ساشل یػسشث نلأ یشتؼث ٚذث سد ٖاسبٕیث ؾیبٔصآ َٚذخ سد 2

ٚ یشتؼث شٟؿ ،تیؼٙخ شیدبمٔ

یشتؼث ؾخث

ؼحشث یٙؼٔ تٚبفت .تػا ٜذؿ ؽساضٌ یدٛجٟث بی یتٛف ت یساد

یسٛع ٝث ذؿ ٜذٞبـٔ یدٛجٟث بث یتٛف ٖاضیٔ سد تیؼٙخ ٗیث یتٛف ٖاضیٔ ٖادشٔ سد ٝو دٛث ٖب٘ص صا شتـیث بٞ

( 024 / 0 Pvalue:

ٓٞ ٚ ) ؾخث ٚ یشتؼث یبٞشٟؿ ٗیث ٗیٙچ

ٝتفبی دٛجٟث بی یتٛف ٖاضیٔ سد یشتؼث یٙؼٔ تٚبفت بٞ

یساد

ذؿ ٜذٞبـٔ

ٝث . ٖبودسا ٚ ذجیٔ ،دضی یبٞشٟؿ ٗیث ٝو یسٛع

یٙؼٔ تٚبفت ٜذؿ تٛف ٚ ٝتفبی دٛجٟث ٖاسبٕیث ٗیث سد یساد

یتٛف ٖاضیٔ دضی شٟؿ سد ٚ ذؿ تفبی دٛث شتـیث بٞ

( 000 / 0

; .)P

ؾخث سد ٝو ی٘اسبٕیث ٗیث سد ،یِٕٛؼٔ یبٞ

ؾخث( ICU

تجلاشٔ

ٜظیٚ یبٞ

شٞ بی ٚ ) ذ٘دٛث یشتؼث ٚد

ؾخث سد اذتثا (

ث تجلاشٔ ؾخث ٝث غپػ ٜدٛ

،)ذ٘دٛث ٝتفبی ُمتٙٔ ٜظیٚ یبٞ

یٙؼٔ تٚبفت تفبی ٜذؿ تٛف ٚ ٝتفبیدٛجٟث ٖاسبٕیث ٗیث یساد

ٝث ،ذؿ ٝیّو َبثٔ سٛع 12

یشتؼث ؾخث ٚد شٞ سد ٝو یسبٕیث

( ذ٘دٕٛ٘ تٛف ذ٘دٛث 000

/ 0 َٚذخ سد .)P=

3 ٚ ٗیٍ٘بیٔ ٖاضیٔ

صٚس داذؼت ٚ ٗػ شثواذح ٚ ُلاذح ؼحشث یشتؼث یبٞ

ٖاضیٔ ت

یٔ ٜذٞبـٔ اس یدٛجٟث ٚ یتٛف تٚبفت ٚد شٞ ٝو ذیٙو

یٙؼٔ

.داد ٖبـ٘ ٝتفبیدٛجٟث ٚ یتٛف ٜٚشٌ ٚد ٗیث اس یساد ٝتفبی دٛجٟث داشفا یٙػ ٗیٍ٘بیٔ

7 /

±18 3 / 55 ٜذؿ تٛف داشفا ،

3 /

±13 69 عٕٛدٔ سد ٚ 4

/

±18 4 / 59 ( دٛث 000 / 0 .)P=

ٝتفبیدٛجٟث داشفا سد یشتؼث صٚس داذؼت ٗیٍ٘بیٔ

2 /

±6 6 / 7 سد ،

ٜذؿ تٛف داشفا 4

/

±6 3 / 11 عٕٛدٔ سد ٚ 5

/

±6 8 / 8 دٛث صٚس

( 000 / 0 .)P=

َٚذخ 1 شیدبمٔ : ؾیبٔصآ شثواذح ٚ ُلاذح ،ٗیٍ٘بیٔ

ٚ ٝتفبی دٛجٟث ٜٚشٌ ٚد سد ٜذؿ یػسشث یبٞ

ٜذؿ تٛف ذیٚٛو 19

،دضی یبٞشٟؿ سد یشتؼث ٖاسبٕیث سد

َبػ سد ٖبودسا ٚ ذجیٔ

1399 تؼت صا ٜدبفتػا بث Anova

یّاگشیاهسآ رَتکاف ییاًْ تشًَزس

دادؼت رايؼه فازحًا

ييگًايه± P

ٝتفبی دٛجٟث RBC

ٜذؿ تٛف عٕٛدٔ

186 80 266 711

/ ±0 715 / 4

776 / ±0 333 / 4

732 / ±0 453 / 4 189

/ 0

HEMOGLOBIN

ٝتفبی دٛجٟث

185 80 265 962

/ ±1 221 / 13

144 / ±2 650 / 13

016 / ±2 155 / 13 591

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث WBC

177 80 257 591

/ ±4 406 / 0

781 / ±13 353 / 9

695 / ±8 723 / 5 003

/ 0

(4)

ی ٍ یس ک ُراوش ، راْچ ، زيت 1402

6594

…

LYMPHOCYTE

182 79 261 583

/ ±13 914 / 24

533 / ±11 377 / 14

776 / ±13 309 / 21 000

/ 0

NEUTROPHIL

181 79 260 953

/ ±14 233 / 05

610 / ±14 946 / 53

765 / ±15 327 / 56 000

/ 0

PLATELETS

189 80 269 477

/ ±83 77 / 134

61 / ±72 502 / 133

26 / ±80 310 / 134 942

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث ESR

129 64 193 783

/ ±29 933 / 47

156 / ±30 234 / 57

878 / ±32 072 / 77 000

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث UREA

16 79 245 923

/ ±22 541 / 33

376 / ±44 273 / 71

436 / ±32 335 / 39 000

/ 0

CREATININE

166 79 245 581

/ ±0 261 / 1

001 / ±1 755 / 1

761 / ±0 322 / 1 000

/ 0

AST

123 66 189 626

/ ±46 313 / 33

922 / ±46 212 / 74

206 / ±47 196 / 44 032

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث ALT

123 66 189 627

/ ±39 730 / 33

555 / ±45 252 / 30

692 / ±41 492 / 34 668

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث PT

34 51 85 300

/ ±3 750 / 14

130 / ±2 421 / 14

643 / ±2 433 / 14 793

/ 0

ٛجٟث PTT

ٝتفبی د

31 51 82 558

/ ±8 335 / 33

639 / ±7 065 / 37

020 / ±8 503 / 34 226

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث INR

33 51 84 695

/ ±0 375 / 1

357 / ±0 356 / 1

513 / ±0 307 / 1 910

/ 0

ٝتفبی دٛجٟث LDH

117 60 177 82

/ ±224 39 / 763

41 / ±533 93 / 533

58 / ±382 32 / 793 000

/ 0

(5)

کی ٍ یس ُراوش ، راْچ ، زيت 1402

َٚذخ 2

ٝتفبیدٛجٟث ٚ ٜذؿ تٛف ٜٚشٌ ٚد سد ٖاسبٕیث یشتؼث ؾخث ٚ شٟؿ ،تیؼٙخ داذؼت یػسشث : ذیٚٛو

19

،دضی یبٞشٟؿ سد یشتؼث ٖاسبٕیث سد ٖبودسا ٚ ذجیٔ

َبػ سد 1399 تؼت صا ٜدبفتػا بث Chi-square

ِتفای دَبْب دادؼت )دصرد(

ُدش تَف دادؼت دصرد(

) ه

عَوج دادؼت دصرد(

P )

تیؼٙخ 111 شوزٔ

3 / 65

% 59

7 / 34

% 170

100 024 %

/ 0

82 ث٘ٛٔ

1 / 78

% 23

9 / 21

% 105

100

%

یشتؼث ُحٔ شٟؿ 119 دضی

7 / 60

% 77

3 / 39

% 196

100

% 000

/

0 49 ذجیٔ

98

% 1

2

% 50

100

%

ٖبودسا 25

2 / 86

% 4

8 / 13

% 29

100

%

یشتؼث ُحٔ ؾخث یٕٔٛػ

183 8 / 95

% 8

2 / 4

% 191

100

% 000

/

0 10 ^ICU

9 / 13

% 62

1 / 86

% 72

100

%

0 ٚدشٞ

0 12

100

% 12

100

%

عٕٛدٔ

193 2 / 70

% 82

8 / 29

% 275

100

%

َٚذخ 3

ٝتفبیدٛجٟث ٚ ٜذؿ تٛف ٜٚشٌ ٚد سد ٖاسبٕیث یشتؼث یبٞصٚس ٚ ٗػ یػسشث : ذیٚٛو

19

،دضی یبٞشٟؿ سد یشتؼث ٖاسبٕیث سد َبػ سد ٖبودسا ٚ ذجیٔ

1399

بث تؼت صا ٜدبفتػا Anova

ییاًْ تشًَزس دادؼت

رايؼه فازحًا ييگًايه±

لقادح زثکادح

P

ٗػ

ٝتفبی دٛجٟث 193

7 /

±18 3 / 55 3

89 000

/

0 94 31 69/0±13/3 82 ٜذؿ تٛف

عٕٛدٔ

275 4

/

±18 4 / 59 3

94

یشتؼث صٚس داذؼت

ٝتفبی دٛجٟث 193

2 /

±6 6 / 7 1

40 000

/

0 31 1 11/3±6/4 82 ٜذؿ تٛف

عٕٛدٔ

275 5

/

±6 8 / 8 1

40

(6)

ٍدص ديْش یًاهرد ـ یتشادْب تاهدخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه دشی یق

6596

…

ثحب

ٝتفبیدٛجٟث داشفا یٙػ ٗیٍ٘بیٔ ٝو داد ٖبـ٘ بٔ ٝؼِبغٔ حیبت٘

3 / 55 ٜذؿ تٛف داشفا ٚ 69

یٙؼٔ تٚبفت ٗیا ٝو دٛث َبػ ٚ دٛث ساد

ٖبـ٘

ٖبیلاتجٔ شیٔٚ يشٔ هؼیس ٗػ ؾیاضفا بث ٝو دٛث ٗیا ٜذٙٞد یٚٛو ٝث ذ 19 .دٛث ٝتفبی ؾیاضفا هیتبٕتؼیػ یسٚشٔ ِٝبمٔ هی سد

ظػٛت ٝو Dessie

یػسشث بث ٖاسبىٕٞ ٚ 42

ذؿ ْبد٘ا ٝؼِبغٔ

یٔ ؾیاضفا یتیِبتسٛٔ هؼیس ٗػ ؾیاضفا بث ٝو داد ٖبـ٘

.ذثبی

ٓٞ

یٞبٍـیبٔصآ شیدبمٔ ؾیاضفا بث ٜاشٕٞ یتیِبتسٛٔ ؾیاضفا ٗیٙچ D

dimer تػا ٜدٛث (

16 ) ظػٛت ٝو یشٍید ٝؼِبغٔ سد . Parohan

ٚ

ٕٞ

یػسشث ٝث ٖاسبى 14

ٚ ٝؼِبغٔ

1445 ذٙتخادشپ ٜذؿ تٛف سبٕیث

یلابث ٗػ ٝو داد ٖبـ٘ حیبت٘

65 هی شوزٔ تیؼٙخ ٚ َبػ

ذیٚٛو یسبٕیث یتیِبتسٛٔ یاشث سٛتوبف هؼیس 19

یٔ ةبؼح ٝث ذیآ

( 17 )

ٓٞ . ٝو یسٚشٔ ٝؼِبغٔ هی سد ٗیٙچ 49

ٚ ِٝبمٔ

6843 سبٕیث

ذیٚٛو ٝث لاتجٔ

19 یبت٘ ،دٕٛ٘ یػسشث اس ٗػ ؾیاضفا ٝو داد ٖبـ٘ ح

یلابث ٗػ ٚ 70

شیٔٚ يشٔ هؼیس ؾیاضفا بث شوزٔ تیؼٙخ ٚ َبػ

دساد یٞاشٕٞ

( 18 ) ی٘اٚاشف ٝو داد ٖبـ٘ ضی٘ بٔ ٝؼِبغٔ حیبت٘ .

ٝث ٖادشٔ سد ٜذؿ تٛف ٖاسبٕیث یٙؼٔ سٛع

.دٛث ٖب٘ص صا شتـیث یساد

ٗیٍ٘بیٔ ٝو داد ٖبـ٘ ٝؼِبغٔ ٗیا سد حیبت٘

ٖاسبٕیث سد WBC

جٟث دٛ

ٝتفبی 6460 ٜذؿ تٛف ٖاسبٕیث سد ٚ 9873

تٚبفت ٗیا ٚ تػا

ؾیاضفا سد یٙؼٔ WBC

سد تیػٛفِٙ ذصسد ٗیٍ٘بیٔ ،دٛث ساد

ٝتفبیدٛجٟث ٖاسبٕیث 24

ٜذؿ تٛف ٖاسبٕیث سد ٚ % 14

ٗیا ٝو دٛث %

یٙؼٔ ضی٘ یٙپٛفِٙ ساذمٔ

سد ُیفٚشتٛ٘ ذصسد ٗیٍ٘بیٔ ٚ دٛث ساد

ٝتفبیدٛجٟث ٖاسبٕیث 67

ٕیث سد ٚ % ٜذؿ تٛف ٖاسب

78

% ٗیا ٝو دٛث

یٙؼٔ ضی٘ ُیفٚشتٛ٘ ؾیاضفا ٗیٍ٘بیٔ شیدبمٔ ٗیث تٚبفت بٔا دٛث ساد

RBC, HB , PLT یٙؼٔ

ٖبـ٘ یسٚشٔ ٝؼِبغٔ هی حیبت٘ .دٛج٘ ساد

ٖاسبٕیث ةّٛغٔب٘ تلاٛػ بث یٙپٛتیػٛجٔٚشت ٚ یٙپٛتیػٛفِٙ ٝو داد هؼیس ؾیاضفا بث یٙپٛتیػٛفِٙ ظمف بٔا ذٙتؿاد یٞاشٕٞ

يشٔ

ٓٞ .تؿاد یٞاشٕٞ

ٝتفبی ٗیٙچ بث شتذث تلاٛػ ٝو دٛث ٗیا شٍ٘بیث بٞ

شتلابث شیدبمٔ

ٚCRP procalcitonin یعبجتسا بٔا دساد یٞاشٕٞ

ٝث تؿاذ٘IL-6 ( 18 ) .

ٝؼِبغٔ سد ،ٖاسبىٕٞ ٚ ً٘اط ا

ی

ٚس شث ی 140

ثی سبٕ

شتؼث ی ث سد ی

ٖبتػسبٕ

عبػا شث ٝو ی

ٝتفب بٞ

ی ٗىػا فاشٌٛٔٛت

ی پٔبو ی شتٛ

ی (

ٚٛو ٝث لاتجٔ )CT ی

ذ - 19 خـت ی ص ٜداد

ػٛىِ داذؼت ٝو ذ٘داد ٖبـ٘ ،ذ٘ذؿ ی

ت بٞ

سد 1 / 68 ث صا ذصسد ی

ٖاسبٕ

جع ٜدٚذحٔ سد ی

ؼ ی سد ٚ ٜدٛث 3

/ 12 ث صا ذصسد ی

ٖاسبٕ

اضفا ی ؾ ی

ٝتفب

سد ٚ 6 / 19

% صا یث

ٖاسبٕ

ؾٞبو ی

ٝتفب

ٓٞ .تػا

ٗیٙچ

، تبؼِبغٔ سد

د ی

،شٍ

ٙپٛىِ

ی ث تذؿ ٝث ٝتؼث ی

سبٕ

ی اشؿ ٚ ی ظ

ٔص ی

ٙ

ٝ ا سبٕیث ی ث ی

ٗ

1 / 28 بت 1 / 68

ٖبـ٘ ٝو تػا ٜذؿ ؽساضٌ ذصسد طبجتسا ٜذٙٞد

ِبٕتحا ی ث ی

ٗ

ٙپٛىِ تذؿ ی

ٚٛو تذؿ ٚ ی

ذ - 19 تػا ( 19 .) سد

٘ادشٔ ٝؼِبغٔ

ی كّغٔ داذؼت ٝو ذ٘دشو ٜذٞبـٔ ،ٖاسبىٕٞ ٚ WBC

ث سد ی

ٖاسبٕ

COVID-19 تؼت بث

RT-PCR صا شتٕو تجثٔ

ثی

ٖاسبٕ

بٔصآ بث ی ؾ RT-PCR فٙٔ

ی دٛث ( 13 ).

٘اٛخ ی

ٖب ٖاسبىٕٞ ٚ

سد ی ه داذؼت ٝو ذ٘داد ٖبـ٘ ٝؼِبغٔ

WBC ث سد ی

ٖاسبٕ

ٜذؿ تٛف

ثی شتـ

٘بؼو صا ی

ٜذ٘بٔ ٜذ٘ص ٝو تػا

ٖآ .ذ٘ا ا ٝث بٞ

ی

ٗ ت٘

ی

ٝد ػس ی ذ٘ذ

ٙپٛفِٙ ٝو ی اضفا ٚ ی ؾ داذؼت WBC اضفا بث تػا ٗىٕٔ

ی ؾ ئتٚشپ ی

ٗ

ـٙواٚ

ی (CRP) C

ٔ ٚ يشٔ ٚ ی

ش ذؿبث ظجتشٔ

( 9 ) عبػا شث .

بت٘

ی ح ی ه

ِب٘آبتٔ

ی ض شٙٞ ظػٛت ٜذؿ ْبد٘ا ی

داذؼت ،ٖاسبىٕٞ ٚ

ث سد WBC ی

ٖاسبٕ

ٚٛو ٝث لاتجٔ

ی ذ - 19 ٜذؿ تٛف بمٔ سد

ی

ٝؼ بث

ٝث ٖبٌذ٘بٔصبث

ُثبل سٛع

ٟخٛت ی ث ی شتـ

ِب٘آبتٔ .دٛث ی

ض

ٖآ

ٓٞ بٞ

ٗیٙچ

داذؼت ٝو داد ٖبـ٘

ٝث لاتجٔ داشفا سدWBC COVID-19

ذؿ ی ذ

ٝث لأ سٛع ی

ٓ ضفا ای ؾ

ٔ ی ی

،ذثب سد

ِبح ی اضفا ٝى ی ؾ

ُثبل داذؼت سد ٝخٛت

پ تػا ٗىٕٔ WBC ی

ؾ

ٌٟآ ی

ِبث ی

ٙ ی ؼض ی ف ی پ اس ی ؾ ث ی

ٙ ی ذٙو

( 20 .) بػ ٝثبـٔ

ی ش

ٚی عٚش ت٘ٛفػ ٚ بٞ

بٞ

ی

ٚی ػٚش ی

، ی ى ی صا

ٚی

ٌظ ی بٞ

ی ث نشتـٔ

ی

ٖاسبٕ

COVID-19

ٙپٛفِٙ ، ی ذٙچ .تػا ی

ٗ

ؿ ٝؼِبغٔ

ی

ٙپٛفِٙ عٛ

ی ث اس ی

ٗ 40 ٚ % 6 / 91 ث سد % ی

ٖاسبٕ

COVID-

و ؽساضٌ19 پ ٚ ذ٘دش ی دبٟٙـ

ٙپٛفِٙ ٝو ذ٘دشو ی

ٔ ی ٖاٛٙػ ٝث ذ٘اٛت

ی ه پ ُٔبػ ی ؾ ث ی

ٙ ی اشث ٜذٙٙو

ٝث لاتثا ی COVID-19

دسٛٔ

ٌ ساشل ٜدبفتػا ی

دش

ٝؼِبغٔ سد . ا

ی ظػٛت ٝو BE FAN

ؾ٘اسبىٕٞ ٚ

ٙپٛفِٙ ٜذٞبـٔ شث ٜٚلاػ ،ذؿ ْبد٘ا ی

سد 69 ث ی سبٕ

تجٔ

لا

ٚٛو ٝث ی ذ -

19

ٖآ ، ٝو ذ٘داد ٖبـ٘ بٞ

69 ث صا ذصسد ی

ٖاسبٕ

ٙپٛفِٙ ٝث لاتجٔ

ی

اساد ی ػٛفِٙ

ی ت بٞ

ی ـٙواٚ

ی ( Lymphoplasmacytoid ذٙتؼٞ )

( 22 , 21 ) . ذٙچ ی

ٗ ث طبجتسا ٝؼِبغٔ

ی

ٗ

ٙپٛفِٙ

ی ث تذؿ ٚ ی سبٕ

ی

،

د ْسذٙػ ی عشتؼ ؼفٙت ی دبح ( )ARDS شتؼث ، ی سد ٖذؿ ٚICU

(7)

اهدخ ٍ یکششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه دشی یقٍدص ديْش یًاهرد ـ یتشادْب ت

ٔ ٚ يشٔ

ی ش ػسشث اس ی

ٜدشو ذ٘ا

ٝو

ٖآ تبؼِبغٔ

ٗىٕٔ داد ٖبـ٘ بٞ

ث تػا ی

ٗ فِٙ تذؿ

ٙپٛ

ی

ٚٛو تذؿ ٚ ی

ذ - 19

ٚ ٘ ی صب شتؼث ٝث ی سد

تجلاشٔ ؾخث بٞ

ی

ٚی

،ٜظ

ٙؼٔ طبجتسا ی

ساد ی اد دٛخٚ

ؿ ذؿبث ٝت

( 23,24 .) د ٝؼِبغٔ سد ی

شٍ

ی ظػٛت Omrani-Nava ،ٖاسبىٕٞ ٚ

دٛث ٗیا شٍ٘بیث حیبت٘

ثٌّٕٛٛٞ حغػ ٝو ی

ٗ ث سد ی

ٖاسبٕ

ٚٛو ی ذ - 19

ا ٝچشٌا ،تػا َشتٙو ٜٚشٌ صا شتٕو ی

ٗ سبٔآ شظ٘ صا تٚبفت ی

یٙؼٔ

ساد

.دٛج٘

شیدبمٔ تٚبفت ضی٘ بٔ ٝؼِبغٔ سد یٙؼٔ HB

دٛج٘ ساد ( 25 ) .

ػٛجٔٚشت ی

ٙپٛت ی ی ى ی بؿ صا ی غ شت ی

ٗ

ِبث تاشٞبظت ی

ٙ ی

ٚٛو ی ذ - 19 تػا

سد ٝو 5 بت 40 ث ذصسد ی

ٖاسبٕ

ٜذؿ صخـٔ ٚ تػا ٜذؿ ؽساضٌ

پ بث ٝو تػا ی

ؾ

ٌٟآ ی ؼض ی ف ث ی سبٕ

ی تػا ٜاشٕٞ

ٝؼِبغٔ حیبت٘ بٔا.

ٝتفبی ٗیٙچ بٔ

یا .دشى٘ ذییبت اس سد

ی ه

ِب٘آبتٔ

ی ض

ِ ظػٛت ی پ ی ٚ

ٖاسبىٕٞ

( 26 عبجتسا ،) ی ث ی

ٗ شتؼث ٖبٔص سد تولاپ داذؼت ی

تذؿ ٚ

ثی سبٕ

ی ا ٝو ذؿ ٜذٞبـٔ

ی

ٗ ذٙچ ظػٛت عٛضٛٔ

ی

ٗ د ٝؼِبغٔ

ی شٍ

بت یی ذ ا شث ٜٚلاػ .ذؿ ی

،ٗ

ی

ً٘ب ؾ٘اسبىٕٞ ٚ (

27 ٝو ذ٘داد ٖبـ٘ )

ػٛجٔٚشت ی

ٙپٛت ی ی ه ی

ٝتفب اس ی ح ث سد ی

ٖاسبٕ

لاتجٔ

ٝث COVID-19

فا بث ٚ تػا اض

ی ؾ

ٔ ٚ يشٔ شغخ ی

ش .تػا ظجتشٔ

ٝتفبی ٗیا ٝو

ٝتفبی فلاخشث یٔ بٔ ٝؼِبغٔ یبٞ

بتٔ ٝؼِبغٔ هی سد .ذؿبث آ

ٝو ضیِب٘

ذیٚٛو یػسشث 19

سد ٝو دٛث ٗیا شٍ٘بیث حیبت٘ تخادشپ َبفعا سد

69 شیدبمٔ % سد ،دٛث َبٔش٘ WBC

10 سد ٚ صٛتیػٛىِ % 19

%

ٞ .ذؿ ؽساضٌ یٙپٛىِ

ٓ سد ٗیٙچ 16

سد .ذؿ ٜذٞبـٔ یٙپٛفِٙ %

11 ٖاسبٕیث % سد ٚALT

18 % .دٛث ٝتفبی ؾیاضفاAST

ٔ سد ی

ٖب

ص ٖبودٛو ی

ش 1

ٙپٛفِٙ تجؼ٘ ،َبػ ی

33 دٛث ذصسد (

28 ) سد .

دٛجٟث ٖاسبٕیث ٖبتػسبٕیث سد یشتؼث ٖبٔص تذٔ ٗیٍ٘بیٔ بٔ ٝؼِبغٔ

ٝتفبی 6 / 7 ٜذؿ تٛف ٖاسبٕیث ٗیٍ٘بیٔ بٔا دٛث صٚس 3

/ 11 س ٝو دٛث صٚ

یٙؼٔ یشتؼث ٖبٔص تذٔ ؾیاضفا سد تٚبفت ٗیا سد .دٛث ساد

ٝؼِبغٔ

ظػٛت یا Pierce-Williams

ٝث ٝو بىیشٔآ سد ٖاسبىٕٞ ٚ یػسشث

64 ٝو داد ٖبـ٘ حیبت٘ ذٙتخادشپ ذیٚٛو ٝث لاتجٔ سادسبث سدبٔ

ذیذؿ یسبٕیث بث داشفا سد یشتؼث ٖبٔص تذٔ

6 بث داشفا سد ٚ صٚس

ی٘اشحث یسبٕیث 5

/ 10 یٙؼٔ تٚبفت ٗیا ٝو دٛث صٚس .دٛث ساد

( 29 ) سد

ٚ تؿاد ییلابث سبٔآ دضی شٟؿ سد شیٔ ٚ يشٔ ٖاضیٔ ٝؼِبغٔ ٗیا یٔ عٛضٛٔ ٗیا ٝو دٛث لابث شٍید شٟؿ ٚد ٝث تجؼ٘

ُیِد ٝث ذ٘اٛت

ٖاسبٕیث ٖدٛث عبخسا ضوشٔ ٗیٙچ ٓٞ ،دضی شٟؿ ٖاسبٕیث شتـیث داذؼت یث یاشث شثٛٔ ٖبٔسد ٖدٛج٘ ٚ َبحذث .ذؿبث ٖاسبٕ

ِجيتً

یزيگ

شیدبمٔ ؾیاضفا ٝو داد ٖبـ٘ ٝؼِبغٔ ٗیا حیبت٘

ٚ WBC

ؾیاضفا ،تیػٛفِٙ ؾٞبو ،ُیفٚشتٛ٘

ESR ,UREA

CREATININE ,LDH ,AST شتـیث ٜذؿ تٛف ٖاسبٕیث سد

ٓٞ .دٛث ٝتفبی دٛجٟث ٖاسبٕیث صا تیؼٙخ ،شتلابث ٗیٙػ ٗیٙچ

ٖبتػسبٕیث سد یشتؼث شتـیث ٖبٔص تذٔ ٚ شوزٔ

ؾیاضفا بث

.تػا ٜدٛث ٜاشٕٞ شیٔٚ يشٔ هؼیس تیدٍدحه ٚ یشتؼث ضواشٔ ٚ ٖاسبٕیث ُٔبو تبػلاعا ٝث یػشتػد ْذػ

هؼیس ٚ یىؿضپ كثاٛػ ػبحِ ْذػ صا ٖاسبٕیث یبٞسٛتوبف

تیدٚذحٔ

.دٛث ٝؼِبغٔ ٗیا یبٞ

طاپس یراشگ

بث دضی یلٚذص ذیٟؿ یىؿضپ ّْٛػ ٜبٍـ٘اد ةٛصٔ حشع ٗیا ذو 8132 یٔ

ذؿبث ٖبٔسد سدبو ٝث اس ٝؼِبغٔ ٗیا ٖبیبپ سد ٚ

ٜداٛ٘بخ ،سبواذف

ٖآ یٔاشٌ یبٞ

سد ٝتفس تػد صا ٖاضیضػ ٚ بٞ

ذیٚٛو یٔذ٘بپ 19

یٔ ٓیذمت .ٓیٙو

:یلاه یهاح دضی یلٚذص ذیٟؿ یىؿضپ ّْٛػ ٜبٍـ٘اد

:غفاٌه رد ضراؼت اذ٘ دٛخٚ

.دس

(8)

کی ٍ یس ش ، ُراو راْچ ، زيت 1402

6598

References: …

1- Yang X, Yu Y, Xu J, Shu H, Liu H, Wu Y, et al.

Clinical Course and Outcomes of Critically Ill Patients with SARS-Cov-2 Pneumonia in Wuhan, China: a Single-Centered, Retrospective, Observational Study. Lancet Respir Med 2020; 8(5):

475-81.

2- Su L, Ma X, Yu H, Zhang Z, Bian P, Han Y, et al. The Different Clinical Characteristics of Corona Virus Disease Cases between Children and their Families in China–the Character of Children with COVID-19.

Emerg Microbes Infect 2020; 9(1): 707-13.

3- Ganji A, Gh M, Khaki M, Ghazavi A. A Review on Immunopathogenesis, Molcular Biology and Clinical Aspects of the 2019 Novel Coronavirus (COVID-19). J Arak Uni Med Sci (JAMS) 2020; 23(1): 8-21.

4- Platto S, Xue T, Carafoli E .COVID19: an Announced Pandemic. Cell Death & Disease 2020; 11(9): 1-13. 5- Singhal T. A Review of Coronavirus Disease-2019

(COVID-19). Indian J Pediatr 2020; 87(4): 281-6. 6- Pakzad B, Owlia MB. Corona Pandemic, Earth

Restart Button. Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences 2020; 28(1): 2229-34.[Persian]

7- World Health Organization. Therapeutics and COVID-19: Living Guideline, 20 November 2020.

World Health Organization 2020; 1-60.

8- Du W, Yu J, Wang H, Zhang X, Zhang S, Li Q, et al.

Clinical Characteristics of COVID-19 in Children Compared with Adults in Shandong Province, China. Infection 2020; 48(3): 445-52.

9- Javanian M, Bayani M, Shokri M, Sadeghi-Haddad- Zavareh M, Babazadeh A, Yeganeh B, et al. Clinical and Laboratory Findings from Patients with

COVID-19 Pneumonia in Babol North of Iran: a Retrospective Cohort Study. Rom J Intern Med 2020;

58(3): 161-7.

10- Hasan A, Mehmood N, Fergie J. Coronavirus Disease (COVID-19) and Pediatric Patients: a Review of Epidemiology, Symptomatology, Laboratory and Imaging Results to Guide the Development of a Management Algorithm. Cureus 2020; 12(3): e7485.

11- Johnson J. Getting Back to the Lab during COVID- 19: Careful Planning and Lots of Distancing are Critical for R&D Labs that have Stayed Open and those Looking to Restart .J Chem Health Saf 2020;

27(3): 139-42.

12- Hachim MY, Hachim IY, Naeem KB, Hannawi H, Salmi IA, Hannawi S. D-Dimer, Troponin, and urea Level at Presentation with COVID-19 can Predict ICU Admission: a Single Centered Study. Frontiers in Med 2020; 7:585003.

13- Mardani R, Vasmehjani AA, Zali F, Gholami A, Nasab SDM, Kaghazian H, et al. Laboratory Parameters in Detection of COVID-19 Patients with Positive RT-PCR; a Diagnostic Accuracy Study.

Arch Acad Emerg Med 2020; 8(1): e43.

14- Samrah SM, Al-Mistarehi A-HW, Ibnian AM, Raffee LA, Momany SM, Al-Ali M, et al. COVID-19 Outbreak in Jordan: Epidemiological Features, Clinical Characteristics, and Laboratory Findings.

Ann Med Surg 2020; 57: 103-8.

15- Pourbagheri-Sigaroodi A, Bashash D, Fateh F, Abolghasemi H. Laboratory Findings in Covid-19 Diagnosis and Prognosis. Clinica Chimica Acta 2020;

510: 475-82.

(9)

کی ٍ یس ُراوش ، راْچ ، زيت 1402

16- Dessie ZG, Zewotir T. Mortality-Related Risk Factors of Covid-19: a Systematic Review and Meta- Analysis of 42 Studies and 423,117 Patients. BMC Infectious Diseases 2021; 21(1): 1-28.

17- Parohan M, Yaghoubi S, Seraji A, Javanbakht MH, Sarraf P, Djalali M. Risk Factors for Mortality in Patients with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Infection: a Systematic Review and Meta-Analysis of Observational Studies. The Aging Male 2020; 23(5):

1416-24.

18- Figliozzi S, Masci PG, Ahmadi N, Tondi L, Koutli E, Aimo A, et al. Predictors of Adverse Prognosis in COVID‐19: a Systematic Review and Meta‐Analysis.

European Journal of Clinical Investigation 2020

;50(10) :e13362.

19- Zhang J-J, Dong X, Cao Y-Y, Yuan Y-D, Yang Y-B, Yan Y-Q, et al. Clinical Characteristics of 140 Patients Infected with SARS‐Cov‐2 in Wuhan, China.

Allergy 2020; 75(7): 1730-41.

20- Henry BM. COVID-19, ECMO, and Lymphopenia:

a Word of Caution. Lancet Respir Med 2020 Apr;

8(4): e24.

21- Fan BE. Hematologic Parameters in Patients with COVID-19 Infection: a Reply. Am J Hematol 2020;

95(8): E215.

22- Karimi Shahri M, Niazkar HR, Rad F. COVID‐19 and Hematology Findings Based on the Current Evidences: a Puzzle with Many Missing Pieces. Int J Lab Hematol 2021; 43(2): 160-8.

23- Zhao Q, Meng M, Kumar R, Wu Y, Huang J, Deng Y, et al. Lymphopenia is Associated with Severe Coronavirus Disease2019(COVID-19) Infections: a

Systemic Review and Meta-Analysis. International Journal of Infectious Diseases 2020; 96: 131-5.

24- Urrechaga E, Mugertza G, Fernández M, España PP, Aguirre U. Leukocyte Differential and Reactive Lymphocyte Counts from Sysmex XN Analyzer in the Evaluation of SARS-Cov-2 Infection. Scandinavian Journal of Clinical and Laboratory Investigation 2021;

81(5): 394-400.

25- Omrani-Nava V, Maleki I, Ahmadi A, Moosazadeh M, Hedayatizadeh-Omran A, Roozbeh F, et al.

Evaluation of Hepatic Enzymes Changes and Association with Prognosis in COVID-19 Patients.

Hepatitis Monthly 2020; 20(4): e103179.

26- Lippi G, Plebani M, Henry BM. Thrombocytopenia is Associated with Severe Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Infections: a Meta-Analysis. Clin Chim Acta 2020; 506: 145-8.

27- Yang X, Yang Q, Wang Y, Wu Y, Xu J, Yu Y, et al.

Thrombocytopenia and its Association with Mortality in Patients with COVID‐19. Journal of Thrombosis and Haemostasis 2020; 18(6): 1469-72.

28- Cui X, Zhao Z, Zhang T, Guo W, GuoW, Zheng J, et al. A Systematic Review and Meta‐Analysis of Children with Coronavirus Disease 2019 (COVID‐19). J Med Virol 2021; 93(2): 1057-69. 29- Pierce-Williams RAM, Burd J, Felder L, Khoury R,

Bernstein PS, Avila K, et al. Clinical Course of Severe and Critical Coronavirus Disease 2019 in Hospitalized Pregnancies: a United States Cohort Study. Am J Obstetrics Gynecol MFM 2020; 2(3):

100134.

(10)

ش Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Vol 31 | NO 4 | July 2023

6600

Vol 31| Nov 4 | July 2023 Accepted: 6 Fep 2023

Evaluation of Laboratory Factors in Patients with Covid 19 in Yazd, Maybod, and Ardakan Cities in 2020

Hadi Zare Mehrjardi^*1, Javad Zavar Reza¹, Hamid Reza Talebi¹, Mohammad Hossein Zare Mehrjardi¹, Amin Zare Mehrjardi¹

Original Article

Introduction: This new viral syndrome named as Coronavirus disease 2019 (COVID-19) by WHO. Some laboratory parameters change in the patients with covid-19. This study was conducted with the aim of evaluating laboratory parameters in the patients with COVID-19.

Methods: A cross-sectional-analytical study was conducted in the hospitals of Shahid Sadoughi of Yazd, Imam Jafar Sadegh of Meibod and Shahid Ziaei of Ardakan between April and May 2019. The study population was patients with Covid-19 with a positive PCR test, 275 people were included in the study using the available sampling method. The checklist of this study included demographic information, hospitalization information and test values (CBC, diff, ESR, AST, ALT, Cr, Urea, LDH, PT, PTT, INR).

Data were analyzed by SPSS software version 17 and the significance level was considered less than 0.05.

Results: A significant difference was observed between the values of WBC, Lymphocyte, Neutrophil, ESR, Urea, Creatinine, LDH, AST tests in the two groups that died and recovered. Among the patients who were hospitalized in the general departments, ICU or both, a significant difference was found between the patients who recovered and those who died (P=0.000). Significantly, more number of hospitalization days and older age were observed in deceased patients (P=0.000).

Conclusion: In the present study, we came to the conclusion that in addition to increasing the level of WBC, neutrophil, urea, creatinine, LDH and AST in deceased patients, a decrease in lymphocytes was also observed and these results can be used in future crises of Covid-19.

Keywords: COVID19, Recovery, WBC, Test.

Citation: Zare Mehrjardi H,Zavar Reza J, Talebi A.R, Zare Mehrjardi M.H, Zare Mehrjardi A. Evaluation of Laboratory Factors in Patients with Covid 19 in Yazd, Maybod, and Ardakan Cities in 2020. J Shahid Sadoughi Uni Med Sci 2023; 31(4): 6591-6600.

1Faculty of Medicine, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.

*Corresponding author: Tel: 09381651816, email: [email protected]