ﯽﺸﯾﺮﺠﺗ دﻮﻌﺴﻣ مﺮﮕﻟد ﯽﻗﺮﺗ ﻪﯿﺿار ﺎﻨﺷنﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ يدورو دروآ ﻢﺠﺣ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﺳ

(1)

ﺎﻨﺷ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ يدورو دروآ ﻢﺠﺣ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﺳ

مﺮﮕﻟد ﯽﻗﺮﺗ ﻪﯿﺿار

،

1

ﯽﺸﯾﺮﺠﺗ دﻮﻌﺴﻣ

2

-

1

ﺶﻧاد هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻤﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،بآ ناﺮﻤﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺘﺧﻮﻣآ ﯽﺘﻌﻨﺻ

ﻒﯾﺮﺷ

2 - هﺎﮕﺸﻧاد ،ناﺮﻤﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ و بآ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ دﺎﺘﺳا ﻨﺻ

ﯽﺘﻌ ﻒﯾﺮﺷ

[email protected]

ﻪﺻﻼﺧ

هﺮﻬﺑ .ﺖﺳا هدﺮﮐ يروﺮﺿ ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ ار رﻮﺸﮐ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺑآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻨﯿﻬﺑ يﺎﻫ يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ ،ﯽﺑآ يﺎﻫﺎﺿﺎﻘﺗ ﺶﯾاﺰﻓا و بآ ﻊﯾﺎﻨﻣ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ زﺎﺑ ﺎﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﻪﻧﺎﺧدور نﺎﯾﺮﺟ ﺮﺘﻘﯿﻗد ﻪﭼ ﺮﻫ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺪﻨﻣزﺎﯿﻧ ،ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯾا زا ﻪﻨﯿﻬﺑ يرادﺮﺑ زا ﯽﮑﯾ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺎﻣ ﺪﻨﭼ ﺎﺗ ﮏﯾ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﯽﻧﺎﻣز ه

ﻧ رد ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ دروآ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺚﺤﺑ ،ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ هﺎﮔﺪﯾد زا رﻮﺸﮐ ﺮﻫ رد بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ لﻮﺻا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﺮﻈ

رد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ،ﯽﻤﯿﻠﻗا سﺎﯿﻘﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ،ﯽﺘﺧﺎﻨﺷاﻮﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ شرﺎﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ و يﻮﺟ و ﯽﺳﻮﻧﺎﯿﻗا ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ روﺎﺠﻣ يﺎﻫﺎﯾرد

ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا ﺰﯿﻧ 500

ﻦﻤﻬﺑ) هرود ﻪﺳرد نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد نﺎﯾﺮﺟ ﻢﺠﺣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ ،لﺎﮑﺳﺎﭘﻮﺘﮑﻫ -

،(دادﺮﺧ

ﺪﻨﻔﺳا) - ﻦﯾدروﺮﻓ) و (دادﺮﺧ -

ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﯾﺎﺷ ﮏﻤﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ .دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ (دادﺮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و بﺎﻧاور

سﻮﻧﺎﯿﻗا بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ،ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا يﺎﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺎﺑ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ يدورو دروآ راد ﯽﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﯾﺎﻤﻧ ﯽﻣ ﺪﺳ ﻦﯾا ﯽﺑآ ﺲﻠﻃا

ﭘ يﺎﻫ رﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ دروآ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻮﺴﻧا يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ و ﯽﻟﺎﻤﺷ .دﻮﺷ بﻮﺴﺤﻣ دروآ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﯽﻫﺎﮔآ ﺶﯿ

:يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ ﺑ ﺶﯿﭘ

ﯿﻨ ﯽ تﺪﻣ ﺪﻨﻠﺑ

، ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ي ﺳﻮﻧﺎﯿﻗا ﯽ ﻮﺟ ي ، نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻖﯿﻗد و ﻊﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ .ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ ار بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد بآ يﺎﺿﺎﻘﺗ ياﺮﺑ ﺶﯾاﺰﻓا رد بآ

ﺳد ﻣ يﺎﻫ شور ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻪﯾﺎﭘ ﻦﯾا ﺮﺑ .دﺮﮐ داﺪﻤﻠﻗ بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا ﻪﻨﯿﻬﺑ يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ،يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد يﺪﯿﻠﮐ ﻪﺘﮑﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ار سﺮﺘ ﺶﯿﭘ ﻦﺌﻤﻄ

ازور ﺖﯿﻤﻫا زا بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ زا يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ رد يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ و ﺎﻫ ﻪﻧﺎﺧدور نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻨﯿﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻧوﺰﻓ

اﻮﻫ يﺎﻫ هداد دﻮﺒﻧ ﺎﯾ ﺺﻘﻧ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ دروآ ﻢﺠﺣ تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﺮﯿﺘﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺮﺑ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا .ﺖﺳا ﺎﯾ ﯽﺳﺎﻨﺷ

رد نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ .ﺪﯾﺎﻤﻧ ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ار سﺎﯿﻘﻣ ﺪﻨﻠﺑ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﺖﯿﻤﻫا (ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﺻﻮﺼﺧ) ﯽﺠﻨﺳ فﺮﺑ رد دور ﻪﻨﯾرز ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ

ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ تﺎﺼﺘﺨﻣ رد ،رﻮﺸﮐ بﺮﻏ لﺎﻤﺷ 32

و ﻪﻘﯿﻗد 46 زا يژﻮﻟورﺪﯿﻫ و ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﺼﺨﺸﻣ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻪﺿﻮﺣ ﻦﯾا .دراد راﺮﻗ ﯽﻟﺎﻤﺷ ضﺮﻋ ﻪﺟرد

4 ﺗ يﺎﭼ هﺮﺧﺮﺧ و يﺎﭼ قورﺎﺳ و يﺎﭼﺰﻘﺳ ،يﺎﭼﻮﺗﺎﻐﯿﺟ ﻪﺿﻮﺣﺮﯾز ﻞﯿﮑﺸ

ﻮﺑ ﺪﺳ نﺰﺨﻣ دراو ﺎﻫ نآ زا ﯽﺟوﺮﺧ نﺎﯾﺮﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ .دﻮﺷ ﯽﻣ نﺎﮐ

ﯽﺑد ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻞﺤﻣ رد دور ﻪﻨﯾرز ﻪﻧﺎﺧدور دروآ يور ﺮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﻧﺎﺧدور ﻦﯾا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ

يرﺎﻣآ هرود لﻮﻃ رد

45 - 1344 لﺎﺳ ﺎﺗ 92 - 1391 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﺑآ لﺎﺳ ﻞﮐ رد ، 57

ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ ،نﺎﺘﺴﻣز ،ﺰﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﻞﺼﻓ رد و 19

، 67،133 و 8 ﺮﺑ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ

دوﺪﺣ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دروآ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﻪﯿﻧﺎﺛ 1805

، 150 ، 514 ، 1072 و 68 .ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ

ﻫ هداد و ﺐﺨﺘﻨﻣ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺴﯾا دروآ ﺪﺻرد يﺮﯿﮔ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺎﺑ)ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ نﺎﯾﺮﺟ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ يدورو يﺎ

(2)

ﻞﮑﺷ رد ﻪﮐ 1

ﯽﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻓﺮﻃ زا .ﺖﺳا دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﻤﻬﺑ يﺎﻫ هﺎﻣ رد ،ﻪﺿﻮﺣ يﺎﻫ ﻪﻧﺎﺧدور دروآ ﻢﺠﺣ هﺪﻤﻋ ،دﻮﺷ رد

ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﻏ ب رﻮﺸﮐ هﺪﻤﻋ ﻢﺠﺣ

بﺎﻧاور رد ﻞﺼﻓ بوذ فﺮﺑ ) ﺮﺧاوا نﺎﺘﺴﻣز ﺎﺗ ﺮﺧاوا رﺎﻬﺑ ( نﺎﯾﺮﺟ

،دراد بﺎﺨﺘﻧا ﻪﺳ هرود ﯽﻧﺎﻣز ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﻦﻤﻬﺑ - ﺪﻨﻔﺳا ،دادﺮﺧ -

ﻦﯾدروﺮﻓ و دادﺮﺧ -

ﯽﻘﻄﻨﻣ دادﺮﺧ ﻪﺑ

ﺮﻈﻧ ﯽﻣ ﺪﺳر . دوﺪﺣ 85 ﺪﺻرد زا ﻞﮐ ﻢﺠﺣ دروآ ﻪﻧﻻﺎﺳ هﺎﮕﺘﺴﯾا يﺎﻫ ﯽﻠﺻا ﻪﺿﻮﺣﺮﯾز يﺎﻫ ﻪﺿﻮﺣ ﺰﯾﺮﺑآ د ،نﺎﮐﻮﺑ ر ﯽﻃ يﺎﻫ هﺎﻣ ﻦﻤﻬﺑ ﺎﺗ

دادﺮﺧ نﺎﯾﺮﺟ دراد . ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ بﺎﺨﺘﻧا ﻦﯾا هرود ﯽﻧﺎﻣز ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﯽﻣ ناﻮﺗ دوﺪﺣ 85 ﺪﺻرد ﻢﺠﺣ دروآ ﻪﻧﻻﺎﺳ ﻪﻧﺎﺧدور ار ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ دﻮﻤﻧ . ﻦﯾا زا

رو دروآ ﯽﻟﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖﻗد ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ور و

ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ يروﺮﺿ ،ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ار ﺪﺳ ﻪﺑ يد .ﺪﺳر ﯽ

ﻞﮑﺷ 1 - ﺪﺻرد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ (ﺐﻌﮑﻣﺮﺘﻣ نﻮﯿﻠﯿﻣ) ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو بﺎﻧاور

لﺎﺳزا 45 - 44 ﺎﺗ 92 - 91

1 - 2 ﺶﯿﭘ ﻪﻨﯿﻣز

ﯿﯿﻌﺗ نﺎﮑﻣا ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز زا ﻦ

ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار زا يرﺎﯿﺴﺑ ﻪﺟﻮﺗ ،دراد دﻮﺟو ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو بﺎﻧاور نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و شرﺎﺑ ﺎﺑ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯿﺑ راد

ﺶﯿﭘ يور نﺎﻘﻘﺤﻣ .ﺪﺷ فﻮﻄﻌﻣ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻨﯿﺑ

Sokoup نارﺎﮑﻤﻫ و ) 2009 ﻪﻧﺎﺧدور دروآ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ ( North Platte

ﻪﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺎﮑﯾﺮﻣا رد

يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ يﺮﯿﮔرﺎﮐ MJO, PDO

و رﺎﺸﻓ عﺎﻔﺗرا و ﺲﻠﻃا و مارآ سﻮﻧﺎﯿﻗا بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد يﺎﻫ هداد ﮏﻤﮐ ﻪﺑENSO 500

ﻦﺘﻓﺎﯾ و ﻮﺟ رﺎﺑ ﯽﻠﯿﻣ

ﻓا ار ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻗد ،ﺮﺛﺆﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺪﻧداد ﺶﯾاﺰ

]1 .[

Sveinsson ) نارﺎﮑﻤﻫ و

2008 ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﯽﺳﻮﻧﺎﯿﻗا ﺎﯾ يﺮﻔﺴﻤﺗا يﺎﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﺑ يا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد (

ﻪﺿﻮﺣ رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ دروآ Churchill fall

يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ دروآ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ لﺪﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﺧادﺮﭘ ادﺎﻧﺎﮐ رد

ﻓا رد ﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﻦﯾا ﺪﻧﺮﺛﺆﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻗد ﺶﯾاﺰ

] 2[

. Yadav نارﺎﮑﻤﻫ و )

2013 ( ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ و لﺎﻤﺷ رد ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز شرﺎﺑ وENSO

ﻨﺟ تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ ﻮﻨﯿﻧ لا ﺺﺧﺎﺷ ﻪﺑ ﺪﻨﻫ رد ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز شرﺎﺑ و ﯽﻟﺎﺴﻧورد ﯽﻠﺼﻓ شرﺎﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻬﻧآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﺪﻨﻫ ﺰﮐﺮﻣ ﯽﺑﻮ

(ENSO) اد ﯽﮕﺘﺴﺑ در ]3 .[

Chalery و ) نارﺎﮑﻤﻫ 2006 ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺲﻠﻃا نﺎﺳﻮﻧ ﺮﯿﺛﺄﺗ ( هدﺮﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ سودﺎﺑرﺎﺑ شرﺎﺑ يﺎﻫﻮﮕﻟا يور ارNAO

ﺪﻧا ﻦﯾا رد.

يرﺎﻣآ هرود رد سودﺎﺑرﺎﺑ قﺮﺷ بﻮﻨﺟ ﯽﻠﺣﺎﺳ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺴﯾا شرﺎﺑ يﺎﻫ هداد زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 1950

ﺎﺗ 2004 ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻬﻧآ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا

ﯿﺛﺄﺗNAO دراد ﺎﻨﯿﻧﻻ و ﻮﻨﯿﻨﻟا يﺎﻫ هرود لﻮﻃ رد ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ شرﺎﺑ تاﺮﯿﯿﻐﺗ رد ﯽﻤﻬﻣ ﺮ ]4

[ . Rowell ) 2007 ﺮﺑ ار ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ يﺎﯾرد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﺮﯿﺛﺄﺗ (

ﺳ رد ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ و هدﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﺎﻘﯾﺮﻓا بﺮﻏ رد اﻮﺘﺳا ﻂﺧ يور ﺮﺑ ﻊﻗاو يﺎﻫ رﻮﺸﮐ ﻞﻣﺎﺷ ،ﻞﺣﺎﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻠﺼﻓ يﺎﻫ شرﺎﺑ يور لﺎ

ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺗ ﮏﺸﺧ ﻂﯾاﺮﺷ ياراد ﻞﺣﺎﺳ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗدﺮﺳ نآ لﺎﻣﺮﻧ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ يﺎﯾرد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ]

5 .[

يﺮﯿﮔ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ و لواﺪﺘﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ درﻮﻣ رد ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺰﯿﻧ ناﺮﯾا رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا دروآ و شرﺎﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رد تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﻦﯾا

ﯾور .ﺖﺳا ) نﺎﯿﻠﮔ و ﺮﮕ 1393

ﺪﺳ ﺖﺳدﻻﺎﺑ رد ﻊﻗاو ﻮﺳردﺎﻣ ﺰﯾﺮﺑآ ﻪﺿﻮﺣ ﯽﺑد و شرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ رد ﯽﻤﯿﻠﻗا سﺎﯿﻘﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ (

ﻧ و دﺮﮐ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار ﯽﺑد و شرﺎﺑ و ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا ،ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾاﺮﺿ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ و ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﯿﻠﺤﺗ مﺎﺠﻧا .ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ نﺎﺘﺴﻠﮔ ﻪﮐ داد نﺎﺸ

ﺧﺎﺷ ﺺ NINO 1+2 دراد ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺿﻮﺣ رد ار ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ

]6 .[

) يﺮﻬﻟﺎﻗ حﻼﻓ 1390

يﺎﻫ نﺎﺳﻮﻧ ﺮﺑ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺶﻘﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻪﺑ (

ﺎﺑ رد ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ و يا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ شرﺎﺑ ﻦﯿﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ .ﺖﺧادﺮﭘ يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا رد هرﺎﻬﺑ شرﺎﺑ هز

ﺶﯿﭘ يﺎﻫ لﺪﻣ رد ناﻮﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﻦﯾا زا ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا ياﻮﻫ و بآ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ،نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﻧﺎﻣز يﺎﻫ ﯽﻨﯿﺑ

دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﻣﺮﻧ و ﺮﺗ ،ﮏﺸﺧ يﺎﻫ هرود ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و شرﺎﺑ ]7

.[

(3)

2 . شور و داﻮﻣ ﺎﻫ

هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺮﺘﻣورﺪﯿﻫ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ هداد هرود رد نﺎـﮐﻮﺑ ﺪـﺳ ﻪﺑ يدورو دروآ ﻢﺠﺣ ﻞﻣﺎﺷ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد

45 - 1344 ﺎـﺗ 92 - 1391 هداد .ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ

ﺰــﮐﺮﻣ زا ﯽــﻤﯿﻠﻗا يﺎــﻫ ﺺﺧﺎــﺷ يﺎــﻫ هداد و بآ ﻊﺑﺎــﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪــﻣ نﺎﻣزﺎــﺳ زا دروآ و ﻪــﻧﺎﻫﺎﻣ شرﺎــﺑ يﺎــﻫ Climate Diagnostics Center

(http://www.cdc.noaa.gov) ﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﯽﻠﮐ فﺪﻫ .ﺪﻧا هﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا

يﺎـﻫ لﺪـﻣ رد يﺮﯿﮔرﺎـﮐ ﻪﺑ ﺖﻬﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ نﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻖ

نﺎﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ رد ﺎﻫ نآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ اﺬﻟ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو (دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ ) دروآ ﻢﺠﺣ ﺖﻬﺟ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ 95

زا ﺪﺻرد

ﻧا هﺪﯾدﺮﮔ ﯽﻓﺮﻌﻣ لﺪﻣ ﻪﺑ يدورو ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ ﻞﮑـﺷ رد نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺿﻮﺣ يﺮﺘﻣورﺪﯿﻫ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﻪﺸﻘﻧ .ﺪ

2 هﺪـﺷ هداد نﺎـﺸﻧ

ﻊﺑﺎﺗ .ﺖﺳا دروآ ﯽﻧﺎـﻣز يﺮـﺳ .دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﯽﺒـﺳﺎﻨﻣ هﺪـﻨﻨﮐ ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿـﭘ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﻞﺒﻗ يﺎﻫ لﺎﺳ رد دروآ ﻢﺠﺣ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧACF

ﻞﮑﺷ رد ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو 3

ﻊﺑﺎﺗ و ﻞﮑﺷ رد ﻪﻧﻻﺎﺳ دروآACF

4 هداد نﺎﺸﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ

ﻞﮑﺷ 2 - نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺿﻮﺣ يﺮﺘﻣورﺪﯿﻫ يﺎﻫ هﺎﮕﺘﺴﯾا

(4)

ﻞﮑﺷ 4 - ﻪﻧﻻﺎﺳ دروآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫدﻮﺧ ﻊﺑﺎﺗ

نﺎﺸﻧ هﺰﯿﯾﺎﭘ دروآ ﻢﺠﺣ ﻪﮐ ﺎﺟ نآ زا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻢـﺠﺣ ﺎـﺑ يرادﺎـﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺪـﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ،ﺖﺳا كﺎﺧ ﯽﻠﺒﻗ ﺖﺑﻮﻃر و ﻦﯿﺸﯿﭘ شرﺎﺑ ﺖﯿﻌﺿو هﺪﻨﻫد

رد دروآ

ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ هﺰﯿﯾﺎﭘ دروآ و دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ دروآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد نﺎﺘﺴﻣز و رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ r = 0,29

نﺎـﻨﯿﻤﻃا ﺢﻄﺳ زا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ 95

.دور رﺎﮐ ﻪﺑ دروآ هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ اﺬﻟ و ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﺻرد 2 - 1 - يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ و دروآ طﺎﺒﺗرا ﯽﻤﯿﻠﻗا

ﯽﻤﯿﻠﻗا سﺎﯿﻘﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هﺎﮕﺘﺴﯾا رد دروآ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ

ﺪـﺳ يدورو ﻪـﻧﺎﻫﺎﻣ دروآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ عﻮﻤﺠﻣ ﻦﯿﺑ ،ﻪﺿﻮﺣ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ

ﯽﻤﯿﻠﻗا سﺎﯿﻘﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ ﺎﺑ (دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ) هرود رد AO, BEST, MEI, NAO, NINO1+2, NINO3.4, NINO4, NOI,

ONI, PDO, PNA, SOI, TNA, TSA, WP, WHWP هﺎﻣ رد

.ﺪﯾدﺮﮔ راﺮﻗﺮﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞﺒﻗ يﺎﻫ

وNAO .ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﯽﻣ مارآ سﻮﻧﺎﯿﻗا يا ﻪﻫد تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ و ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺲﻠﻃا تﺎﻧﺎﺳﻮﻧ يﺎﻫ هﺪﯾﺪﭘ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷPDO

وTNA تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﺮﮕﻧﺎـﯿﺑTSA

،ﺲﻠﻃا سﻮﻧﺎﯿﻗا رد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﻻﺎﺑ رد بآ ﺢﻄﺳ رﺎﺸﻓ تاﺮﯿﯿﻐﺗ سﺎﺳا ﺮﺑNOI

،ﺎﯿﻟاﺮﺘـﺳا ﻦـﯾوراد ﮏـﯾدﺰﻧ و مارآ سﻮﻧﺎـﯿﻗا ي ترﻮـﺻ ﻪـﺑWHWP

زا ﺮـﺗ مﺮـﮔ ﯽﺣاﻮﻧ رد و ﺲﻠﻃا سﻮﻧﺎﯿﻗا بﺮﻏ و مارآ سﻮﻧﺎﯿﻗا رد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ 28,5

دﻮـﺷ ﯽـﻣ نﺎـﯿﺑ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎـﺳ ﻪـﺟرد .

ﻪﻘﻄﻨﻣ رد سﻮﻧﺎﯿﻗا ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﻪﻫﺎﻣ ﻪﺳ كﺮﺤﺘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑONI Nino 3.4

رد هدوﺪـﺤﻣ 5N-5S و 120W-170W .ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ

PDO ﮏـﯾ

ﻪـﺒﺗﺮﻣ زا ﯽﻧﺎـﻣز يﺎـﻫ هرود ﺎـﺑ و ﺖﺳا هاﺮﻤﻫ ﯽﻟﺎﻤﺷ مارآ سﻮﻧﺎﯿﻗا رد يزﺎﻓ ود ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫﻮﮕﻟا يراﺪﯾﺎﭘ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳ ﯽﻤﯿﻠﻗا هﺪﯾﺪﭘ 50

ﺪـﻨﮐ ﯽـﻣ نﺎـﺳﻮﻧ لﺎـﺳ

ﺺﺨﺸﻣ زﺎﻓ ﮏﯾ) PDO

دوﺪﺣ رد ﻻﻮﻤﻌﻣ 25

مﺮﮔ زﺎﻓ تاﺮﯿﺛﺎﺗ .(ﺪﻧﺎﻣ ﯽﻣ راﺪﯾﺎﭘ لﺎﺳ ) PDO

ﻣ مﺮـﮔ زﺎـﻓ تاﺮﯿﺛﺎـﺗ ﻪﺑﺎـﺸﻣ (يدﺪـﻋ ﺺﺧﺎـﺷ ﺖـﺒﺜﻣ راﺪﻘ

ENSO دﺮﺳ زﺎﻓ تاﺮﯿﺛﺎﺗ و PDO

) دﺮـﺳ زﺎـﻓ ﻪﺑﺎـﺸﻣ (يدﺪﻋ ﺺﺧﺎﺷ ﯽﻔﻨﻣ راﺪﻘﻣ ENSO

مارآ سﻮﻧﺎـﯿﻗا ﻪﻟﺎـﺳ هد تﺎﻧﺎـﺳﻮﻧ ﺺﺧﺎـﺷ .ﺖـﺳا (PDO

Index) ﺎﯾرد ﺢﻄﺳ يﺎﻣد يﺎﻫﻮﮕﻟا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ (SST)

ﻨﻣ) ﺖﺒﺜﻣ زﺎﻓ .ددﺮﮔ ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻟﺎﻤﺷ مارآ سﻮﻧﺎﯿﻗا رد ﯽﻔ

(PDO ترﻮـﺻ ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ SST

ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ مارآ سﻮﻧﺎﯿﻗا يﺰﮐﺮﻣ ﺶﺨﺑ رد لﺎﻣﺮﻧ ﺖﻟﺎﺣ زا (ﺮﺘﺸﯿﺑ) ﺮﺘﻤﮐ يﺎﻫ .

و فﺮـﺑ ﺶـﺷﻮﭘ ﺪـﻨﻧﺎﻣ بآ ﻊﺑﺎـﻨﻣ يور ﺮﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ترﻮﺻ ﻪﺑPDO

.دراد ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺎﮑﺳﻻآ ﺞﯿﻠﺧ ﺎﺗ ﺎﮑﯾﺮﻣا لﺎﻤﺷ ﻞﺣﺎﺳ و ﺎﮑﯾﺮﻣا لﺎﻤﺷ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ بﺮﺷ بآ آ نﺎﯿﻣ طﺎﺒﺗرا ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد يﺎﻫ هﺪﯾﺪﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫزﺎﻓ عﻮﻗو ﺎﺑ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو ﻪﻧﻻﺎﺳ درو

وENSO و ﻪﻧﻻﺎـﺳ شرﺎـﺑ طﺎـﺒﺗرا ﺰﯿﻧ وPDO

هﺪﯾﺪﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ زﺎﻓ رد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑENSO

ﻞﮑﺷ 5 ﻪـﺑ ﯽـﺜﻨﺧ و ﺎـﻨﯿﻧﻻ ،ﻮـﻨﯿﻧ لا ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ لﺎﺳ رد نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو دروآ ﻢﺠﺣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ

د هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ دروآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ هاﺮﻤﻫ يرﺎـﻣآ هرود لﻮﻃ رد ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ لﺎﺳ ﻦﯾا ر

49 لﺎـﺳ رد دروآ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻪﻟﺎـﺳ

ﻞﮑﺷ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻨﯿﻧﻻ و ﯽﺜﻨﺧ يﺎﻫ لﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻮﻨﯿﻧ لا يﺎﻫ 6

و ﺖـﺒﺜﻣ يﺎـﻫزﺎﻓ عﻮـﻗو ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ لﺎـﺳ رد ار نﺎـﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو دروآ ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ

ﯽﻔﻨﻣ ﻣ .ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧPDO

ﺖﺒﺜﻣ زﺎﻓ عﻮﻗو ﻪﮐ ﺖﺳا ﺺﺨﺸ .ﺖﺳا هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ ﯽﻟﺎﺴﮑﺸﺧ ﺎﺑ نآ ﯽﻔﻨﻣ زﺎﻓ و ﯽﻟﺎﺳﺮﺗ ﺎﺑPDO

(5)

ﻞﮑﺷ 5 - ﯽﺜﻨﺧ و ﺎﻨﯿﻧﻻ ،ﻮﻨﯿﻧ لا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ لﺎﺳ رد نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو دروآ ﻢﺠﺣ

ﻞﮑﺷ 6 - ﯽﻔﻨﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫزﺎﻓ عﻮﻗو يﺎﻫ لﺎﺳ رد ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو دروآ ﯽﻧﺎﻣز يﺮﺳ PDO

لوﺪﺟ رد 1 ا نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺮﺛا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ لﺎﺳ لوﺪﺟ ﻦﯾا رد .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻧﻻﺎﺳ دروآ ﺮﺑ هﺪﯾﺪﭘ ود ﻦﯾ

لوﺪﺟ يﺎﻬﺘﻧا رد .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا ﺮﺘﻤﮐ دروآ ﺎﻫ لﺎﺳ ﺮﮕﯾد رد و ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﻫ نآ رد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ دروآ ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻫ لﺎﺳ ﺖﺒﺴﻧ ﺰﯿﻧ

ﻪﺘﺳد ﺮﻫ رد دروآ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ مﺮﮔ زﺎﻓ و ﻮﻨﯿﻨﻟا نﺎﻣﺰﻤﻫ عﻮﻗو .ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ هرود رد دروآ تﺪﻣ زارد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ

دﻮﻬﺸﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑPDO

ﺶﯾاﺰﻓا) .ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ رد دروآ ﻢﺠﺣ 35

(ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ دروآ يﺪﺻرد

.

(6)

لوﺪﺟ 1 - نﺎﻣﺰﻤﻫ ﺮﺛا وPDO

نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﻧﻻﺎﺳ دروآ ردENSO

PDO دﺮﺳ زﺎﻓ PDO مﺮﮔ زﺎﻓ PDO دﺮﺳ زﺎﻓ PDO مﺮﮔ زﺎﻓ PDO دﺮﺳ زﺎﻓ PDO مﺮﮔ زﺎﻓ

1968 1976 1967 1979 1966 1977

1971 1985 1990 1981 1969 1978

1972 1996 1991 1982 1970 1980

1974 1994 1984 1973 1983

1975 2009 1986 2007 1987

1989 2013 1993 2010 1988

1999 1997 1992

2000 2002 1995

2001 2004 1998

2008 2006 2003

2011 2005

2012

0.7 1.2 0.9 0.9 1.1 1.35

(ElNino) مﺮﮔ زﺎﻓ (ENSO) ﯽﺜﻨﺧ زﺎﻓ

(LaNina) دﺮﺳ زﺎﻓ

Q/Q avg

وآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ يدورو دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ) در

PDO ﻞﮑﺷ رد 7 ،ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ .ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ

ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ دروآ عﻮﻤﺠﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻧور .ﺪﻧراد يراد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ (دادﺮﻣ) ﺖﺳﻮﮔآ و (رﻮﯾﺮﻬﺷ) ﺮﺒﻣﺎﺘﭙﺳ ،(ﺮﻬﻣ)ﺮﺒﺘﮐا هﺎﻣ ردPDO

-0.7 -0.5 -0.3 -0.1 0.1 0.3 0.5 0.7

Feb Jan Dec Nov Oct Sep Aug Jul Jun May Apr Mar

correlation

prior months

95% confidence limit

ﻞﮑﺷ 7 - ﺺﺧﺎﺷ ﺎﺑ ﺪﺳ يدورو دروآ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ PDO

2 - 2 - ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا و بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﺎﺑ دروآ طﺎﺒﺗرا

ﻞﮑﺷ 8 ﻞﯾروآ ) دادﺮﺧ يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ زا نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو دروآ نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ -

ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا تاﺮﯿﯿﻐﺗ و (ﻦﺋوژ 500

رﺎﺑ ﯽﻠﯿﻣ

ﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫ هدوﺪﺤﻣ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺮﻔﺴﻤﺗا رﺎﺘﻓر هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺘ

ﻦﯾا تاﺮﯿﻐﺗ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﮐ ﺪ

ﯾﺮﻃ زا ﺎﻫ ﻪﺸﻘﻧ ﻦﯾا .دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ و هدﻮﺑ راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ هرود دروآ ﺎﺑ ﯽﺣاﻮﻧ نآ رد ﺺﺧﺎﺷ ﯽﺘﻧﺮﺘﻨﯾا ﺰﮐاﺮﻣ ﻖ

هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﻨﯿﻣز يﺎﻫ هداد يﺮﯿﮔ رﺎﮑﺑ ﺎﺑ و .ﺖﺳا

زا ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ۱

ﻞﮑﺷ 8 - ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻫﺎﻣ ﺶﺷ ﯽﻧﺎﻣز ﺮﯿﺧﺎﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ (ج

نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ رد ﺲﻠﻃا سﻮﻧﺎﯿﻗا ﯽﺑﺮﻏ ﻞﺣاﻮﺳ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا تاﺮﯿﯿﻐﺗ نﺎﯿﻣ يراد ﯽﻨﻌﻣ سﻮﮑﻌﻣ (JAS)

دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ دروآ و نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺑ يدورو

ﺳا راد ﯽﻨﻌﻣ يرﺎﻣآ ﺮﻈﻧ زا نﺎﮐﻮﺑ دروآ ﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ،ﯽﻗﺮﺷ ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ ﺎﺗ ﻪﺿﻮﺣ بﺮﻏ رد ،نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ لﻮﺼﻓ رد هوﻼﻋ ﻪﺑ .دراد دﻮﺟو .ﺖ

[1] http://www.esrl.noaa.gov/psd/data/correlation

(7)

اﺰﻧارﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا ﯽﺷﺎﻧ نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ ﻪﺿﻮﺣ رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﻔﮔ ناﻮﺗ ﯽﻣ ،ناﺮﯾا ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ ضﺮﻋ ي

ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ) ﻻﺎﺑ يﺎﻫ ضﺮﻋ ياﺰﻧارﺎﺑ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ و سرﺎﻓ ﺞﯿﻠﺧ و خﺮﺳ يﺎﯾرد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ،(ﯽﻧادﻮﺳ يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ) و (يا

ﻞﮑﺷ) ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺲﻠﻃا سﻮﻧﺎﯿﻗا و ﻪﻧاﺮﺘﯾﺪﻣ ،هﺎﯿﺳ يﺎﯾرد رد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد 9

(.

ﻞﮑﺷ 8 - دروآ نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺸﻘﻧ نﺎﺘﺴﻣز (ﻒﻟا رد ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا و ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ مﻮﺳ هرود

(JFM) ﺰﯿﯾﺎﭘ (ب (OND) نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ (ج و (JAS)

ﻞﺒﻗ لﺎﺳ

ﻒﻟ ا

ب

ج

(8)

ﻞﮑﺷ 9 - ناﺮﯾا بﺮﻏ لﺎﻤﺷ ﺰﯾﺮﺑآ يﺎﻫ ﻪﺿﻮﺣ بﺎﻧاور و شرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺑآ يﺎﻫ ﻪﻨﻬﭘ

ﻞﮑﺷ 10 ﻫد نﺎﺸﻧ ﺖﺳا ﯽﺑآ يﺎﻫ ﻪﻨﻬﭘ ﻦﯾا رد ﯽﯾﺎﻣد تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ دادﺮﺧ يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ دروآ نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﻨ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .

ﻞﮑﺷ ﻦﯾا رد ﯽﻣ ﻢﯿﺑﺎﯾ

ﻪﮐ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ تﺪﻣزارد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بآ يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا و دراد دروآ ﺎﺑ سﻮﮑﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ روﺎﺠﻣ ﯽﺑآ يﺎﻫ ﻪﻨﻬﭘ رد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد

هاﺮﻤﻫ دروآ رد ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ .ﺖﺳا هدﻮﺑ

ﻞﮑﺷ 10 - دروآ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺲﻠﻃا ﯽﺑﺮﻏ ﻞﺣاﻮﺳ ،ﻪﻫﺎﻣ ﺶﺷ ﯽﻧﺎﻣز ﺮﯿﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ (ب

ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا )

r = -0.47 .(

(9)

ﻞﮑﺷ 10 - نﺎﺘﺴﻣز (ﻒﻟا رد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد و ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ مﻮﺳ هرود دروآ نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺸﻘﻧ (JFM)

ﺰﯿﯾﺎﭘ (ب (OND) و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ (ج (JAS)

ﻞﺒﻗ لﺎﺳ

3 . ﻊﻤﺟ ﻪﺠﯿﺘﻧ و يﺪﻨﺑ يﺮﯿﮔ

ﯽﺳﻮﻧﺎﯿﻗا يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا فﺪﻫ -

ﻪﺿﻮﺣ رد هﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﯽﺘﺧﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ رﺎﻨﮐ رد يﻮﺟ ﺰﯾﺮﺑآ

دروآ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺖﻬﺟ ،نﺎﮐﻮﺑ ﺪﺳ

ﻦﯾدروﺮﻓ) ﺖﺳﻮﮔآ ﺎﺗ ﻞﯾروآ زا ﺪﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ يدورو -

يﺎﻫ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ (دادﺮﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رد ﻪﮐ يا ﻪﻄﻘﻧ ترﻮﺻ ﻪﺑ و ﯽﻨﯿﻣز

ﻒﻟا

ب

ج

(10)

ﺰﻣ .ﻢﯿﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ ﺮﯿﮔ فﺮﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ درﻮﻣ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ رﺎﻣآ ﺺﻘﻧ ﺎﯾ و دﻮﺒﻤﮐ ﺎﺑ ﯽﺘﺣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﯽﻀﻌﺑ رد و ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺳرزور ﻪﺑ ﺮﯿﺧﺄﺗ ﺎﺑ ﺪﻧور ﯽﻣ ﺖﯾ

ﯿﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﺎﻫ نآ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﯽﻧﺎﺳرزور ﻪﺑ ﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ دروآ ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻞ

ﺑ سﻮﮑﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،روﺎﺠﻣ ﯽﺑآ يﺎﻫ ﻪﻨﻬﭘ رد بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ رﻮﻃ ﻦﯿﻤﻫ .ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا دادﺮﻣ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ دروآ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺎ

ﻪﺑ ،تﺪﻣزارد ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﺶﯾاﺰﻓا و دراد ﻪﺿﻮﺣ ﻦﯾا دروآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ،لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ هاﺮﻤﻫ دروآ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ لﻮﻤﻌﻣ رﻮﻃ

ﺪﻨﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ زا دروآ ﺎﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ،سرﺎﻓ ﺞﯿﻠﺧ رد بآ (r = -0.5)

نﺎﯿﻣ يرﺎﻣآ طﺎﺒﺗرا ،بآ ﺢﻄﺳ يﺎﻣد ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﺑ هوﻼﻋ .

ﯾﺎﺘﻧ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ يﺎﻫ هرود دروآ و ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘﻮﺋژ عﺎﻔﺗرا تاﺮﯿﯿﻐﺗ نﺎﯿﻣ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞ

ﺪﺷﺎﺑ ﺪﺳ يدورو دادﺮﺧ ﺎﺗ ﻦﯾدروﺮﻓ دروآ زا ﯽﻫﺎﮔآ ﺶﯿﭘ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ و دراد دﻮﺟو ﺰﯿﯾﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ رد ﯽﻟﺎﻤﺷ ﺲﻠﻃا سﻮﻧﺎﯿﻗا

.

12 . ﻊﺟاﺮﻣ 1. Tyrel L. Soukup, T. L., Aziz, O. A. and Tootle, G. L., (2009), Long lead-time streamflow forecasting of

the North Platte River incorporating oceanic–atmospheric climate variability, Journal of Hydrology,368 , pp. 131–142.

2. Sveinsson, G. B., Lall, U., Fortin, V., Perrault, L., Gaudet, J., Zabiak, S. and Kushnir, Y. (2008), Forecast Spring Reservoir in churchill falls basin in Quebec, Canada, Journal of Hydrologic Engineering., pp. 426- 436.

3. R.K. Yadava, D.A. Ramua, A.P. Dimrib (2013). On the relationship between ENSO patterns and winter precipitation over North and Central India, Global and Planetary Change 107 (2013) 50 – 58

4. Charleri, J., Nurse, L. & Whttehall, K., 2006, Short Communication Exploring the Relationship between the North Atlantic Oscillation and Rainfall Patterns in Barbados, Int. J. Climatol. 26: pp. 819-827.

5. Rowell, David P., 2002, The Impact of Mediterranean SSTs on the Sahelian Rainfall Seasonal, Journal of Climate, Volume 16, Issue 5, pp. 849 – 862.

٦ ؛ح ،ﺮﮕﯾور ؛س ،نﺎﯿﻠﮔ. )

1393 ﻮﺘﻣ ﯽﻫﺪﺑآ و ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ شرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ و ﯽﻤﯿﻠﻗا سﺎﯿﻘﻣ گرﺰﺑ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ طﺎﺒﺗرا ﯽﺳرﺮﺑ ،(

نﺎﺘﺴﻠﮔ ﺪﺳ ﻪﺿﻮﺣ ﻪﻧﺎﻫﺎﻣ ﻂﺳ ،

،زاﻮﻫا ،ناﺮﻤﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﯽﻠﻣ هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯿﻤﺘﺸﻫ 8.

۷

،غ .يﺮﻬﻟﺎﻗ حﻼﻓ. )

1390 يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا هرﺎﻬﺑ شرﺎﺑ يﺎﻫ نﺎﺳﻮﻧ ﺮﺑ ﯽﻤﯿﻠﻗا يﺎﻫ لﺎﻨﮕﯿﺳ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺶﻘﻧ ﯽﺑﺎﯾزرا ،(

،ﺎﻀﻓ و ﻦﯿﻣز ﮏﯾﺰﯿﻓ ﻪﻠﺠﻣ ،

هرود 37 ، 3 : 171 - 155 .