ﻣﻨﻄﻘﻪ اردﺑﯿﻞ در ﺧﺎك ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻫﺎي وﯾﮋﮔﯽ از ﺑﺮﺧ

(1)

١

ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻄﺑار ﻦﯿﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ و ﯽﺧﺮﺑ زا ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ و

ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ كﺎﺧ

رد ﻞﯿﺑدرا ﻪﻘﻄﻨﻣ

ﻦﯿﻣا ﺎﭙﻧﻼﮐ ﯽﻠﮔ

*

،1

ﻞﯿﻋﺎﻤﺳا ﺎﭙﻧﻼﮐ ﯽﻠﮔ

،2

ﺪﻤﺤﻣ ﻦﯿﺴﺣ يدواد 3

1 - ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،كﺎﺧ مﻮﻠﻋ

لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ :*

[email protected]

2 - ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،كﺎﺧ مﻮﻠﻋ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا

3 - رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﺴﺳﻮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ كﺎﺧ بآو

هﺪﯿﮑﭼ ﺮﻔﺴﻓ زا ﺮﺻﺎﻨﻋ فﺮﺼﻣﺮﭘ ياﺮﺑ

ﺪﺷر هﺎﯿﮔ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ يﺮﻔﺴﻓ

ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ لﻮﻠﺤﻣﺎﻧ هدﻮﺑ و ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ هدﺎﻔﺘﺳا رد ﺖﻋﺮـﺳ ﻪـﺑ كﺎـﺧ

ﺶﻫﺎﮐ ﯽﻣ ﺪﺑﺎﯾ . هدﺎﻔﺘﺳا زا يﺎﻫدﻮﮐ ﻪﺗﺎﻔﺴﻓ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺖﯿﺒﺜﺗ ﺮﻔﺴﻓ رد كﺎﺧ و ﻦﯿﯾﺎﭘ ندﻮﺑ ﯽﻫدزﺎﺑ بﺬﺟ نآ ﻪﺑ ﻪﻠﯿﺳو هراﻮﻤﻫ هﺎﯿﮔ ﯽـﮑﯾ

زا

ﻞﺋﺎﺴﻣ ﯽﺳﺎﺳا ﺪﯿﻟﻮﺗ هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﻂﯿﺤﻣ و يزروﺎﺸﮐ هﺎﮔﺪﯾد ود زا ﺮﻔﺴﻓ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﺖﺴﯾز

ﻦـﯾا ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻪـﻄﺑار دراد ﺮـﻈﻧ رد ﻦﯿـﺑ

ﺧﺮﺑ و هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽ

ﺪـﻨﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ار ﻞﯿﺑدرا ﻪﻘﻄﻨﻣ يﺎﻫ .

رﻮـﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪـﺑ داﺪـﻌﺗ

12 ﻪـﻧﻮﻤﻧ

زا ﯽﺧﺮﺑ و بﺎﺨﺘﻧا كﺎﺧ ﯽﮔﮋﯾو

يﺎﻫ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷو ﺎﻬﻧآ

ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﺻرد تارذ

،ﻦﺷ

،ﺖﻠﯿﺳ

،سر هدﺎﻣ

،ﯽﻟآ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎـﻨﺑﺮﮐ ،ﻞﮐ

لﺎﻌﻓ ﻢﯿﺴﻠﮐ و

ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ و ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﯿﺑ

ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ ﺎﺑ ﯽﮔﮋﯾو يﺎـﻫ قﻮـﻓ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﺪـﺷ . ﺞﯾﺎـﺘﻧ نﺎـﺸﻧ داد ﻪـﮐ

ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﻨﻌﻣ

يراد ﻦﯿﺑ ﺮﻔﺴﻓ هزاﺪﻧا يﺮﯿﮔ هﺪﺷ ﻪﺑ شور ﻦﺴﻟوا و ﯽﻀﻌﺑ زا ﯽﮔﮋﯾو يﺎﻫ كﺎﺧ دﻮﺟو ﺖﺷاد .

يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :

تﺎﻨﺑﺮﮐ ،بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ،ﻢﯿﺴﻠﮐ

1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ

ﺮﻔﺴﻓ ﯽﮑﯾ زا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﺗﺎﯿﺣ ياﺮﺑ ﻪﯿﻠﮐ تادﻮﺟﻮﻣ هﺪﻧز

و ﺮﺼﻨﻋ ي يروﺮﺿ ياﺮﺑ ﺪﺷر ﯽﻣ ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻦـﮑﻟ رد فﺮـﺼﻣ ترﻮـﺻ ﯽـﺑ

ﻪـﯾور نآ

ﺐﺟﻮﻣ هﺪﯾﺪﭘ نﻮﯿﺳﺎﮑﯿﻓﺮﺗﻮﯾ بآ

ﯽﻣ دﻮﺷ ) 1 (.

ﮏﯿﺌﻠﮐﻮﻧﺪﯿﺳا ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺗﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻢﻬﻣ ءﺰﺟ ﺮﺼﻨﻋ ﻦﯾا ﻢﯾﺰﻧآﻮﮐ ،ﺎﻫ

،ﺎﻫﺪـﯿﺗﻮﺌﻠﮐﻮﻧ ،ﺎـﻫ

ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘﻮﻔﺴﻓ و ﺎﻫ

ﺖﺳﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟﻮﻔﺴﻓ )

7 .(

ﺮﻔﺴﻓ ﯽﻣ ﺎﻔﯾا هﺎﯿﮔ رد يﺪﯿﻠﮐ ﺶﻘﻧ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﺶﻨﮐاو رد ﺖﮐﺮﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ

،يژﺮـﻧا لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ

ﯽﻣ هﺎﯿﮔ رد ﯽﮑﯿﺘﻧژ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ لﺎﻘﺘﻧا و ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻪﺑ ﺪﻨﻗ ﻞﯾﺪﺒﺗ،ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺪﺷﺎﺑ

) 9 .(

فﻼﺧﺮﺑ تزا ﻪﮐ زا يﺮﻔـﺴﻤﺗا ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻢﻫاﺮـﻓ

ﯽـﻣ ،دﻮـﺷ

درﻮﻣرد ﺮﻔﺴﻓ ﭻﯿﻫ يﺮﻔﺴﻤﺗا ﻊﺒﻨﻣ دﻮﺟو

دراﺪﻧ . ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﻔﺴﻓ دوﺪﺤﻣ هدﻮﺑ و مﺎﻤﺗا نﺎﮑﻣا ﺎﻬﻧآ

دﻮﺟو دراد ) 3 (.

ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺢﯿﺤﺻ هﺎﯿﮔ ﯽﮑﯾ زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻢﻬﻣ رد دﻮﺒﻬﺑ ﯽﻤﮐ ﯽﻔﯿﮐ و لﻮﺼﺤﻣ ﺖﺳا . ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﮐ رد ﺪﻨﯾاﺮﻓ ﻪﯾﺬﻐﺗ هﺎﯿﮔ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﻫ ﺮﺼﻨﻋ

ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﯽﻓﺎﮐ رد سﺮﺘﺳد نآ

،دﺮﯿﮔ راﺮﻗ ﻪﮑﻠﺑ

دﺎﺠﯾا لدﺎﻌﺗ و ﺖﯾﺎﻋر ﺐﺳﺎﻨﺗ نﺎﯿﻣ ﻪﻤﻫ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ

ًﻼﻣﺎﮐ ﺖﺴﯾروﺮﺿ )

4 (.

ﺮﻔﺴﻓ ﯽﻓﺎﺿا

رد كﺎﺧ ﻪﻧ ﺎﻬﻨﺗ زا بﺬﺟ يور ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺪﯾﺎﻤﻧ

ﻪﮑﻠﺑ رد دﻮﺧ هﺪﻏ ﻢﻫ ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺪﯿﺳا هﺪﻣآرد ﮏﯿﺘﯿﻓ و

ﻦﯾا هدﺎﻣ ﻊﻧﺎﻣ بﺬﺟ ﻦـﻫآ و

يور رد ﯽﺷراﻮﮔ ﻢﺘﺴﯿﺳ نﺎﺴﻧا

هﺪﯾدﺮﮔ و رد ﻪﺠﯿﺘﻧ زا شزرا ﯽﯾاﺬﻏ ﯽﻣ هﺪﻏ ﺪﻫﺎﮐ . ﻪﺑ ترﺎﺒﻋ ﺮﮕﯾد ﺎﺑ فﺮﺼﻣ ﻦﯿﻨﭼ هﺪﻏ

،ﯽﯾﺎﻫ ﻞـﯿﻟد ﻪﺑ

ﺪﯿﺳا ﮏﯿﺘﯿﻓ

،ﻻﺎﺑ بﺬﺟ يور و ﻦﻫآ رد نﺪﺑ ترﻮﺻ نﺎﺴﻧا ﯽﻤﻧ

دﺮﯿﮔ ) 5 ( .

ﺮﻔﺴﻓ ﯽﮑﯾ زا ﺮﺻﺎﻨﻋ يروﺮﺿ درﻮﻣ زﺎﯿﻧ ﯽﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷﺎﺑ

و

ًﻻﻮﻤﻌﻣ ياﺮﺑ ﻦﯿﻣﺄﺗ زﺎﯿﻧ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا يﺮﻔـﺴﻓ يﺎـﻫدﻮﮐ هدﺎﻔﺘـﺳا

ﯽـﻣ دﻮـﺷ .

ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﯿﻌﺿو ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ كﺎﺧرد بﺬﺟ ﻪﺑ

ﻞﯿﻟد ﺶﻘﻧ نآ رد ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺮﻔﺴﻓ درﻮﻣ زﺎﯿﻧ ﺰﺋﺎﺣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺖﯿﻤﻫا

ﺖﺳا . ﺖـﯿﻓﺮﻇ بﺬـﺟ ﺮﻔـﺴﻓ

كﺎﺧ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ لﻮﻠﺤﻣ

ار لﺮﺘﻨﮐ ﯽﻣ

،ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽﻫﺎﮔآ زا ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺎﻬﮐﺎﺧ بﺬﺟ ﺶﻘﻧ

ﯽـﻤﻬﻣ رد ﻦﯿـﯿﻌﺗ ناﺰـﯿﻣ فﺮـﺼﻣ يﺎـﻫدﻮﮐ

يﺮﻔﺴﻓ كﺎﺧرد دراد ) 2 .(

ناﺰﯿﻣ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ كﺎﺧ ﺎﺑ ﯽـﻀﻌﺑ ﯽـﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧزا و

ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ نآ

ﻪـﻄﺑار دراد . ﺞﯾﺎـﺘﻧ تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ

هداﺰﯿﻘﻧ ﻞﺻا نارﺎﮑﻤﻫو )

1388 ( نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يراد

ﻦﯿﺑ هزاﺪﻧاﺮﻔﺴﻓ يﺮﯿﮔ

هﺪﺷ ﺑﻪ شور ﻦـﺴﻟوا و ﯽـﮔﮋﯾوزا ﯽـﻀﻌﺑ يﺎـﻫ

ﻞﺜﻣ كﺎﺧ ﺪﺻردpH

،سر ﻦﺷ

، هدﺎﻣ ﯽﻟآ و تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ لدﺎﻌﻣ دﻮﺟو ﻪﺘﺷاد ﻪﮐ ﯽﮕﻤﻫ ﺢﻄﺳ رد ﮏﯾ

ﺪﺻرد ﯽﻨﻌﻣ راد ﺪﻧدﻮﺑ . يوﻮﻟﺎﻫ

ﺪﻧﺮﺗﺮﺑ و ) 2003 ( ﻦﯿﺑ ﻪﯾﺎﻤﻧ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ ﺎﺑ راﺪﻘﻣ سر و ﺖﯿﻓﺮﻇ لدﺎﺒﺗ ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ رد ﺢﻄﺳ ﺪﻨﭼ يدﻮﮐ

درﻮﻣ ﺶﯾﺎـﻣزآ ﻪـﻄﺑار

ﯽـﻨﻌﻣ -

يراد دﺎﺠﯾا ﺎﻣا ،ﺪﻧدﻮﻤﻧ ﺎﺑ

راﺪﻘﻣ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ و دﺎﻣ ه ﯽﻟآ ﻪﻄﺑار يا ﻧ اﺮﯾز ،ﺪﻨﺘﻓﺎﯿ ﺮﯿﺛﺄﺗ

تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ هوﻼﻋ ﺮﺑ

،راﺪﻘﻣ ﻪﺑ عﻮﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و

(2)

٢

هزاﺪﻧا تارذ نآ ﯽﮕﺘﺴﺑ دراد ﯽﺧﺮﺑ . ﺮﮕﯾد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﺸﻧ

،داد ﻪﮐ بﺬﺟ ﺮﻔﺴﻓ رد كﺎﺧ يﺎﻫ ﯽﮑﻫآ زا ﯽﻌﺑﺎﺗ راﺪﻘﻣ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿـﺴﻠﮐ رد

كﺎﺧ ﺖﺳا . تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا هﺪﺷ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻫد نﺎﯿﻣ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ ) ﻞﺑﺎﻗ جاﺮﺨﺘﺳا ﺎﺑ

تﺎﻨﺑﺮﮑﯿﺑ ﻢﯾﺪﺳ

( و هدﺎﻣ ﯽﻟآ و ﺎﯾ ﺮﺜﮐاﺪـﺣ ﺮﻔـﺴﻓ

بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ و

ناﺰﯿﻣ سر كﺎﺧ رد ﻖﻃﺎﻨﻣ ﮏﺸﺧ ﻪﻤﯿﻧو ﮏﺸﺧ ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ يراد

دﻮـﺟو دراد ) 8 .(

حاﻮـﻨﻨﺑ و ﻪـﯾاﻮﮐا 1989)

ﺐﯾﺮـﺿ(

ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﺜﮐاﺪﺣ نﺎﯿﻣ

ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ و ناﺰﯿﻣ سر و ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺴﻓ ﺮﻔ ﻞـﺑﺎﻗ و بﺬـﺟ هدﺎـﻣ

ﯽـﻟآ ار ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪـﺑ 89

/0 و 79 / 0 شراﺰـﮔ

ﺎﻨﻤﺿ ،ﺪﻧدﺮﮐ ﻦﺑﺮﮐ

ﯽﻟآ و سر ﺎﺑ ﻢﻫ 87 ﺪﺻرد زا تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺜﮐاﺪﺣ بﺬﺟ ﻞﻣﺎﺷ ار ﯽﻣ دﻮﺷ .

2 . شور و داﻮﻣ ﺎﻫ

ﻪﺑ ﭘ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا رﻮﻈﻨﻣ داﺪﻌﺗ ،ﺶﻫوﮋ

12 كﺎﺧ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ

ﯽﻋارز ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻞﯿﺑدرا ﻪﻘﻄﻨﻣ .

ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ﺲﭘ زا لﺎـﻘﺘﻧا ﻪـﺑ هﺎﮕـﺸﯾﺎﻣزآ و

ﮏﺸﺧاﻮﻫ

،نﺪﺷ زا ﮏﻟا 2 ﯽﻠﯿﻣ يﺮﺘﻣ رﻮﺒﻋ هداد ﺪﻧﺪﺷ ﺲﭙﺳ. ﺎﻬﻧآ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻞﯿﺒﻗ زا

شور ﻪـﺑ كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ

ﺮﺘﻣورﺪﯿﻫ ي هدﺎﻣ ، شور ﻪﺑ ﯽﻟآ ﯽﮑﻟاو

،كﻼﺑ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ شور ﻪﺑ ﻞﮐ ﯽﺜﻨﺧ

يزﺎﺳ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا زا

ﺪﯿـﺳا ﮏﯾرﺪـﯾﺮﻠﮐ و

نﻮﯿـﺳاﺮﺘﯿﺗ ﺎـﺑ

دﻮﺳ لﺎﻣﺮﻧ

، تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ لﺎﻌﻓ لﺎﻣﺮﻧ ﻢﯿﻧ مﻮﯿﻧﻮﻣآ تﻻاﺰﮔا شور ﻪﺑ هزاﺪﻧا ﻦﺴﻟوا شور ﻪﺑ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ و

ﺪﺷ يﺮﯿﮔ .

ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﯿﺑ

ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﺑ

تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ هزاﺪﻧا

يﺮﯿﮔ هﺪﺷ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا مﺮﻧ زا

SPSS 16

ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .

3 . ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ

كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﺧﺮﺑ لوﺪﺟ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫ

1 ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .

نﺎﻤﻫ ﯽـﻣ ﻪـﻈﺣﻼﻣ ﻪـﮐ يرﻮـﻃ دﻮـﺷ

زا ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ناﺰﯿﻣ 15

/0 ﺎﺗ 2/

1 زا لدﺎﻌﻣ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ ، 75

/1 ﺎﺗ 25 / 15 زا ﺰﯿﻧ لﺎﻌﻓ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ ، 75

/1 ﺎﺗ 5/

9 دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﺻرد ﺪـﻧ

.

زا ﺰﯿﻧ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 87

/2 ﯽﻠﯿﻣ ﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد كﺎﺧ مﺮﮔ

6 ﺎﺗ 78 / 33 ﯽﻠﯿﻣ ﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد كﺎﺧ مﺮﮔ

9 ﺮـﯿﻐﺘﻣ

دﻮﺑ . لوﺪﺟ

1 كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﺧﺮﺑ . هﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ

ﻪﻧﻮﻤﻧ ^سر ^ﺖﻠﯿﺳ ^ﻦﺷ ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ لدﺎﻌﻣ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ لﺎﻌﻓ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻦﺴﻟوا ﺮﻔﺴﻓ 1

% mg/Kg

71 /

1 34 /92 63/35 0/27 1/75 1/75 3 /03

2 1/72 43 /44 54/82 0/31 15 /25 5 /75 11 /66

3 20/43 54 /01 25/55 1/09 /6 75 4 /25 5 /15

4 1 /75 63 /07 35/16 0 /62 /6 75 4 /25 7 /72

5 4 /06 81 /86 14 /06 0 /93 8 /25 /600 5 /45

6 3 /89 40 /31 55/78 0 /19 4 /25 3 /25 2 /87

7 3 /81 32 /24 63/93 0 /15 9 /00 5 /25 3 /78

8 0 7/ 78 /41 20 /88 1 /24 7 /25 9 5/ 8 /63

9 1/72 39 /13 59 /14 0 /74 13 5/ 4 /75 33 /78

10 1 /76 50 /71 47 /51 0 /85 12 /00 5 /25 9 /54

11 12 /36 38 /13 49 /49 0 /89 6 5/ 5/00 3 /78

12 10 /24 48 /71 41 /04 0 /23 5/25 4 /25 /6 81

(3)

٣

لوﺪﺟ 1 . يﺎﻬﮐﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ

Olsen p

ACCE

CCE OM

كﺎﺧ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو

0.160 0.458

0.142

1

OM

0.646*

0.831**

1

1 CCE

0.404 1

1 1

ACCE

1 1

Olsen p

**

و * لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 1

و 5 ﺪﺻرد

ﺎﺘﻧ ﯾ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞ زا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ

تﺎﻨﺑﺮﮐ ﺪﺻرد ﻂﻘﻓ كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ ﻢﯿﺴﻠﮐ

ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﺎﺑ لدﺎﻌﻣ

ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻦﺴﻟوا شور ﻪﺑ جاﺮﺨﺘﺳا ﺢﻄﺳ رد راد

لﺎﻤﺘﺣا 5 دراد ﺪﺻرد )

لوﺪﺟ 2 ( . ﯽﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻼﺒﻗ

ﻂـﺳﻮﺗ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﯽﻧاﺮﮕـﺸﻫوﮋﭘ

نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﮔداد )

1389 ( نارﺎﮑﻤﻫ و ﻞﺻا هداز ﯽﻘﻧ و )

1388 ( ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ دﻮﺑ ه

. ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖﺳﺪﺑ

هﺪﻣآ رد ﻦـﯾا ﻖـﯿﻘﺤﺗ نﺎـﺸﻧ

داد ﻦﯿﺑ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ ﺎﺑ لدﺎﻌﻣ تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻢﯿﺴﻠﮐ ﺢﻄﺳ رد لﺎﻌﻓ 1

ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﺻرد دراد دﻮﺟو راد

. ﻖﺒﻃ ﺞﯾﺎﺘﻧ يرﺎﻣآ ﻦﯿـﺑ ﺮﻔـﺴﻓ

ﻞﺑﺎﻗ بﺬﺟ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ

رد ﯽﻟﺎﺣ ﻪﮐ رد ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﯽﻘﻧ

هداز ﻞﺻا و نارﺎﮑﻤﻫ ) 1388 ( مﺎـﺠﻧا ،ﺪـﺷ ﺞﯾﺎـﺘﻧ

نﺎﺸﻧ داد ﻪﮐ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﯽﻨﻌﻣ

راد ﻦﯿﺑ هزاﺪﻧا ﺮﻔﺴﻓ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ

ﺎﺑ شور ﻦﺴﻟوا و ﯽﻀﻌﺑ زا كﺎﺧ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو ﻞﺜﻣ

،ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا ﺪﺻرد

،سر

،ﻦﺷ

هدﺎﻣ ﯽﻟآ و ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ لدﺎﻌﻣ

دﻮﺟو ﺖﺷاد ﻪﮐ ﯽﮕﻤﻫ رد ﺢﻄﺳ ﮏﯾ ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد راد

ﺪﻧدﻮﺑ . ﯽـﻣ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ ﺪـﺳر

ﻞـﺋﻻد زا ﯽـﮑﯾ مﺪـﻋ

ﯽﻟآ هدﺎﻣ و بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد

، ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻬﮐﺎﺧ رد ﯽﻟآ داﻮﻣ ﻢﮐ ﻪﻨﻣاد .

ﻂﺳﻮﺗ ﻼﺒﻗ ﯽﺠﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭼ

ﺪﻧﺮﺗﺮﺑ و يوﻮﻟﺎﻫ )

2003 ( دﻮﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .

5 . ﻊﺑﺎﻨﻣ

1.

،نﺎﺘﻨﺧ ش .

،

،يﺪﻤﺻ ع . ﺎﺗ ﯽﺑ . ﺮﺛا ﺐﯿﮐﺮﺗ ﯽﻧﻮﯾ و ترﺪﻗ ﯽﻧﻮﯾ ﺮﺑ بﺬﺟ ﺮﻔﺴﻓ رد كﺎﺧ ﯽـﮑﻫآ . ﻦﯿـﻣود ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺲﻧاﺮـﻔﻨﮐ و يﺰـﯾر

ﻂﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز .

2 . ﺮﮔداد

، م .

،

،ﺎﻬﯿﻠﻋ م .

،

،يزﺮﻣاﺮﻓ ا

. 1390 . ﯽﮔﮋﯾو زا ﯽﺧﺮﺑ و بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ رد كﺎـﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ و ﯽـﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ

ﻊﺗاﺮﻣ دﺮﺴﺑآ ﻪﯿﺣﺎﻧ ﯽﺿارا و )

ﺪﻧوﺎﻣد نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ (

، ﮥﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﯽﻤﻠﻋ ﯽﺸﻫوﮋﭘ- تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻊـﺗﺮﻣ

و نﺎـﺑﺎﯿﺑ ،ناﺮـﯾا ﺪـﻠﺟ 18

، هرﺎﻤـﺷ 3

، ﻪﺤﻔـﺻ

504 - 498 .

3 .

،ﯽﻨﯾدرﻻﺎﺳ ﯽﻠﻋ

ﺮﺒﮐا 1374 . . يﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ كﺎﺧ

تارﺎﺸﺘﻧا . هﺎﮕﺸﻧاد

ناﺮﻬﺗ .

4.

،ﯽﺗﻮﮑﻠﻣ م . ج .

،ﯽﯾﺎﻤﻫ م . 1383 . كﺎﺧ يﺰﯿﺨﻠﺻﺎﺣ ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ

ﮏﺸﺧ : هار و تﻼﮑﺸﻣ ﻞﺣ

ﺎﻫ . تارﺎﺸﺘﻧا ،مرﺎﻬﭼ پﺎﭼ

سرﺪﻣ ﺖﯿﺑﺮﺗ هﺎﮕﺸﻧاد .

5 .

،يﺮﻗﺎﺑ ﺮﯿﻣ ا

.

، ﯽﻠﻋ ،رﻮﭙﺳﺎﺒﻋ .

، سﺎﺒﻋ ،ﯽﻧﺎﺣور .

،ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ، ه . 1391 . ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﯿﻌﺿو ﺮﻔﺴﻓ رد ﯽﺧﺮﺑ عراﺰﻣ ﺐﯿﺳ ﯽﻨﯿﻣز ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﺠﻣ

رد نﺎﺘﺳا ﻪﻠﺠﻣ ،نﺎﻨﻤﺳ يﺎﻬﺸﻫوﮋﭘ

كﺎﺧ ) مﻮﻠﻋ كﺎﺧ و بآ ( ، ﺪﻠﺟ هرﺎﻤﺷ ،26 3.

6 . ﯽﻘﻧ هداز

،ﻞﺻا ز .

، يدرد

،رﻮﭘ ا

،.

،هداﺰﯿﻠﻗ ع .

،

،ﯽﻧﺎﯿﮐ ف 1388 . . ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﻄﺑار ﻦﯿﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻗ بﺬـﺟ هﺎـﯿﮔ و ﯽـﺧﺮﺑ ﯽـﮔﮋﯾو يﺎـﻫ

كﺎﺧرد كﺎﺧ يﺎﻫ

بﻮﻨﺟ نﺎﮔﺮﮔ دور . ﻦﯿﻤﻫدزﺎﯾ هﺮﮕﻨﮐ

مﻮﻠﻋ

،كﺎﺧ ناﺮﯾا ص. 322 .

7 .

،رﻮﭘ يوارو م

. 1389 . ﯽﻣﻮﻤﻋ ﯽﺳﺎﻨﺷ كﺎﺧ .

رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا

.

8

.

Bertrand, I., Holloway, R.E., Armstrong, R.D. and Mc Laughlin , M.J.,. 2003. Chemical characteristics of phosphorus in alkaline soils from southern Australia. Aus. J. Soil Research . 41: 61-76.

9. Ben noah , E.O., and Acquaye, D.K. 1989. Phosphate sorption characteristics of selected major Ghanaian soils. Soil Sci. 148:114-123.

10. Kim , K , K. , D. Jordan G. A.. Mac Donald. 1989; Entrobacteragglomerans , phosphate solublizing bacterial activity in soil: Effect of carbon sources. Soil Biology and Biology and Biochemistry , 89: 995 1003.

11. Gee, G. W. and Bauder, J. W. 1986. Particle size analysis.In: Methods of Soil Analysis.

(Ed.), Klute, A. Part 2. 383-409. Physical and mineralogical methods. ASA, Madison ,WI .