ﻪﺑ ﻪﻠﺠﻣ وﺎﺸﮐ ﯽﻋارز ود ،يزر
هر 13 هرﺎﻤﺷ ، 1 رﺎﻬﺑ ، 1390 ﺺﺻ ، 42 - 31
لﺎﻬﻧ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫ
ﺐﺴﻧ يﻮﺿر ﻢﻈﻋا ﯽﻧاﺮﯿﺷ ﻦﯿﺴﺣ ،1
*
جﺎﺗ ﺪﻤﺣا ،2
يدﺎﺑآ
3 رﻮﭘ ﯽﺘﺷد ﻦﯿﺴﺣ و
4
ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ :
2/
3/
88 شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ و :
31 /2 / 90
) [email protected] E-mail:
(
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﺑ ﻪﺘﺴﭘ لﺎﻬﻧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ )
ﯽﻣادﺎﺑ ﻢﻗر (
ﺶﯾﺎﻣزآ ،ﻪﺸﯾر يژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ ﺮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯾا ﺮﺛا و
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻪﺑ يا ﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣ
. يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ )
،ﺮﻔﺻ 800 ،
1600 و 2400 ﯽﻠﯿﻣ كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ (
ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ و )
يوﺎﮔ دﻮﮐ ﻊﺒﻨﻣ زا ﯽﻧزو ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ و ود ،ﺮﻔﺻ (
دﻮﺑ . ﺎﺑ
ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا و ﺖﺷاد ﯽﺸﻫﺎﮐ يﺪﻧور ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻨﻌﻣ يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد
دﻮﺑ راد . ﺶﯾاﺰﻓا ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﻢﻫﺮﺑ و ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ راد
ﺮﺛا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐ
ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺷاﺪﻧ يراد .
ﯽﻨﻌﻣ يﺮﺛا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ يرﻮﺷ ﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻟو ،ﺖﺷاﺪﻧ راد
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر و يرﻮ 1600
ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ
ﯽﺗرﻮﺻرد ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺸﯾر ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،ﯽﻓﺮﺼﻣ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺸﯾر .
ﻪﺑ ار ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا رد ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
داد ﺶﯾاﺰﻓا يراد .
رد ﺮﯿﺛﺄﺗ درﻮﻣ
دﻮﺑ هﺎﯿﮔ ﺲﻣ ﺮﺑ ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ تاﺮﺛا ﻪﯿﺒﺷ ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ نآ ﺪﻧور هﺎﯿﮔ رد ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ .
و لﻮﻃ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺛا رد
ﻪﺑ ،ﻪﺸﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يراد .
ﻞﺻﺎﺣ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺮﺑ نآ بﻮﻠﻄﻣ تاﺮﺛا و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ندوﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ يﺰﯿﺧ
لﻮﻃ ،كﺎﺧ ﻪﺑ كﺎﺧ يﺮﯾﺬﭘوﺮﻓ ﺖﻣوﺎﻘﻣ و ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺸﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ و
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ يراد .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
ﻢﻫﺮﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ،ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ،ﻪﺸﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ و لﻮﻃ ،ﺶﻨﮐ يﺮﯾﺬﭘوﺮﻓ
________________________
1 - ،ﺪﺒﯿﻣ رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺑﺮﻣ ﺪﺒﯿﻣ
- ناﺮﯾا
2 - ﮑﺸﻧاد ،كﺎﺧ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﯽﻟو هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪ
ﺮﺼﻋ ) ﺞﻋ ( ،نﺎﺠﻨﺴﻓر نﺎﺠﻨﺴﻓر ناﺮﯾا –
) تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ (*
3 - ﯽﻟو هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،كﺎﺧ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،رﺎﯿﺸﻧاد ﺮﺼﻋ
) ﺞﻋ ( ،نﺎﺠﻨﺴﻓر نﺎﺠﻨﺴﻓر - ناﺮﯾا
4 - ﯽﻟو هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ،تﺎﺗﺎﺒﻧ حﻼﺻا و ﺖﻋارز ،رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﺮﺼﻋ
) ﺞﻋ ( ﺎﺠﻨﺴﻓر ،ن نﺎﺠﻨﺴﻓر - ناﺮﯾا
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻪﺑ نﺎﻬﺟ طﺎﻘﻧ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد كﺎﺧ و بآ يرﻮﺷ صﻮﺼﺧ
ﻪﻤﯿﻧ و ﮏﺸﺧ ﯽﺣاﻮﻧ
ﺪـﺷر هﺪـﻨﻨﮐدوﺪﺤﻣ ﻞـﻣﺎﻋ ﮏـﯾ ،ﮏﺸـﺧ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ
دﻮﺷ . ناﺮﯾا رد ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ 50
ﺪـﺻرد ﺎـﺑ ﯽـﺿارا زا
ﯽـﻣ ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ بآ دﻮﺒﻤﮐ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﺟاﻮﻣ يرﻮﺷ
اﺰﻓا ﺪـﯾ
) 9 ( . ﯽﺻﺎﺼـﺘﺧا و بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮﯿﺛﺄﺗ ،هﺎﯿﮔ ﺮﺑ يرﻮﺷ تاﺮﺛا زا ﯽﮑﯾ
ﯽﻣ نآ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ يﻮﺤﻧ ﺮﯾﺎـﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نﻮﯾ ﮏﯾ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ
نﻮﯾ نﻮﯾ ﺮﯾﺎﺳ بﺬﺟ ﻊﻧﺎﻣ ﯽﻧﻮﯾ ﺖﺑﺎﻗر ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻫ هﺎﯿﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫ
ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾﺪﺑ و هﺪﺷ
، ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ
ددﺮـﮔ ) 1 .(
رد
كﺎﺧ ﻤﻫ كﺎﺧ بآ ﻢﮐ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ،رﻮﺷ يﺎﻫ ﯽﻀﻌﺑ ءﻮﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺎﺑ هاﺮ
نﻮﯾ زا ﯽﺑ ،ﺪﯾﺮﻠﮐ ﺮﯿﻈﻧ ﺎﻫ
ﻪﺑ و رﻮﺑ ،تﺎﻨﺑﺮﮐ ﻪـﮐ ﻢﯾﺪـﺳ صﻮﺼﺧ
ﺖﺒﺴــﻧ ﺶﯾاﺰــﻓا ﺚــﻋﺎﺑ Na/Ca
، ،Na/K Mg/Ca و Cl/NO3 رد
ﻪـﺑ هﺎﯿﮔ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ لدﺎﻌﺗ ،ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ و هﺪﺷ هﺎﯿﮔ ﻢـﻫ
ﯽﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ و هدرﻮﺧ ﺪﻧدﺮﮔ
) 9 .(
ﻂﯾاﺮـﺷ ﻦـﯾا رد
،
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺮﻠﮐ و ﻢﯾﺪﺳ ﺖﻈﻠﻏ و فﺮﺼـﻣﺮﭘ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ زا ﺶﯿﺑ
ﻢﮐ ﯽﻣ ﺐﺟﻮﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا و هدﻮﺑ فﺮﺼﻣ ﺖـﺤﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﻪﮐ دﻮﺷ
ﻪﯾﺬﻐﺗ لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ ،يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ
ﻪﺒﻨﺟ زا يا زوﺮـﺑ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ يﺎﻫ
ﺪﻨﮐ . ﺮـﺻﺎﻨﻋ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮـﺑ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺎـﺑ يرﻮﺷ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺎـﯾ و هﺎﯿﮔ نورد ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻊﯾزﻮﺗ ﺎﯾ و لﺎﻘﺘﻧا ،بﺬﺟ ،ﯽﯾاﺬﻏ
لﺎﻌﻓﺮﯿﻏ ﺎﺑ ﺮﺠﻨﻣ ،هﺪﺷ فﺮﺼﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺼﻨﻋ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ندﻮﻤﻧ
ددﺮﮔ هﺎﯿﮔ ﯽﯾاﺬﻏ زﺎﯿﻧ ﯽﺗاذ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ .
ﺖـﺳا ﻦﮑﻤﻣ يرﻮﺷ ﻪﺘﺒﻟا
ﻪﺑ ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﯾا زا يداﺪﻌﺗ ﺎﯾ ﮏﯾ ﺮﺑ ﻢـﻫ رﻮـﻃ
دراﺬـﮕﺑ ﺮـﺛا نﺎـﻣز
) 9 ، 15 ، 16 و 24 .(
ﻦﯿــﻨﭽﻤﻫ
، ﯽــﻣ كﺎــﺧ يرﻮــﺷ ﺮــﺑ ﺪــﻧاﻮﺗ
ﻪـﺿﺮﻋ ،كﺎـﺧ لﻮﻠﺤﻣ ﻪﺑ ﺪﻣﺎﺟ زﺎﻓ زا ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ يزﺎﺳدازآ ﻨﻋ ﻪـﺑ ﻪﺸﯾر زا ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ لﺎﻘﺘﻧا و ﻪﺸﯾر ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎ
ماﺪﻧا ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد ءﻮﺳ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ )
7 .(
هار زا ﯽـﮑﯾ يﺎـﻫ
موﺎﻘﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،يرﻮﺷ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﺘﺴـﭘ ﻞـﺜﻣ يرﻮﺷ ﻪﺑ
) Pistacia vera L.
( ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻤﯿﻧ
هداﻮﻧﺎـﺧ زا يﺮﯿﺴـﻣﺮﮔ
Anacardiacae ﺲﻨﺟ و
Pistacia ﯽﻣ
ﺑ ﺪﺷﺎ ) 6 .(
ﻪﺘﺴـﭘ ﻪـﺑ ﻞـﯿﻟد
ﯽﮔﮋﯾو هﻮﻘﻟﺎﺑ يﺎﻫ ﺪﻋﺎﺴـﻣﺎﻧ ﻂﯾاﺮـﺷ ﺎـﺑ يرﺎﮔزﺎـﺳ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ يا
ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﯽﺒﺴـﻧ ﺖـﻣوﺎﻘﻣ و كﺎﺧ و بآ يرﻮﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﻄﯿﺤﻣ ﯽﻣ ،دراد ﯽﮑﺸﺧ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺐﺳﺎﻨﻣ ناﻮﻨﻋ يزروﺎﺸﮐ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾﺮﺗ
دﻮـﺷ ﻪﯿـﺻﻮﺗ ناﺮـﯾا ﮏﺸـﺧ و يﺮﯾﻮﮐ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا يرﺎﯿﺴﺑ ياﺮﺑ .
ﻢﻫ ناﺮﯾا ﻢﻬﻣ نﻮﻨﮐا ﺑ و ﻦﯾﺮﺗ
گرﺰ ﺎـﯿﻧد ﻪﺘﺴـﭘ هﺪﻨﻨﮐردﺎـﺻ ﻦﯾﺮـﺗ
ﺖﺳا . يدﺎـﯾز ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ،بآ و كﺎـﺧ يرﻮﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا دراد
. ﯽﺳرﺮﺑ سﺎﺳاﺮﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
، ﺖـﯿﻠﺑﺎﻗ ﺎـﺗ كﺎﺧ يرﻮﺷ
ﯽﺳد ﺖﺸﻫ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ
هﺎﯿﮔ ﺮﺑ يﺮﯿﺛﺄﺗ ﭻﯿﻫ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﯾز
يرﻮﺷ ﺎﺗ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ 12
ﯽﺳد ﻪﺘﺴـﭘ ،ﺮـﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﯾز ﻞـﺑﺎﻗ يرﺎـﮐ
ﯽﻣ ﻪﯿﺟﻮﺗ و ﺪﺷﺎﺑ يرﻮﺷ رد 18
ﯽﺳد ﻪﺑ لﻮﺼﺤﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﯾز
ﯽﻣ هﺪﻧز ﺖﺧرد ﯽﻟو ،هﺪﯿﺳر ﺮﻔﺻ ﺪـﻧﺎﻣ
) 3 .(
ﺶﯾﺎـﻣزآ ﮏـﯾ رد
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ لﺎﻬﻧ ﺪﺷر ﺮﺑ يرﺎﯿﺑآ بآ يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ،يا ،ﯽﻠﻫا ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫ
ﺪـﺷ ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﯽﻣادﺎﺑ و ﯽﻗﺪﻨﻓ مﺎﻗرا .
ﻪـﮐ داد نﺎﺸـﻧ ﺞﯾﺎـﺘﻧ
ﯽﯾاﻮـﻫ ماﺪـﻧا و ﻪﺸـﯾر ﺪﺷر ﺮﺑ ﯽﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ،يرﺎﯿﺑآ بآ يرﻮﺷ را ﺖﺷاد ﻪﺘﺴﭘ مﺎﻗ )
19 .(
ﺶﯾﺎﻣزآ مﺎـﻗرا يور ﺮـﺑ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ﺖﺒﺴـﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﺴﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﺑ مﺎﻗرا ﻪﻤﻫ رد ﻪﻗﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﺸﯾر صﻮﺼﺧ
P. terebinthus ﺪـﯾدﺮﮔ
) 20 .(
ﺮﮕﯾد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖـﻈﻠﻏ ﺮﺑ يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ماﺪﻧا رد ﯽﻧﺪﻌﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﯿﺴـﺑ هﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽـﻨﻌﻣ ر هدﻮـﺑ راد
ﺖﺳا . ﺎـﺗ يرﻮـﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ گﺮﺑ رد ﺮﻠﮐ و ﻢﯾﺪﺳ ﺮﺻﺎﻨﻋ ناﺰﯿﻣ
ﺖﻈﻠﻏ 80 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺑ رﻻﻮﻣ ﺎـﺑ ﯽـﻟو ،ﺖـﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰـﻓا ﯽﺠﯾرﺪﺗ رﻮﻃ
ﺖﻋﺮـﺳ ﻪـﺑ ﻪﺸـﯾر رد ﺮﻠﮐ و ﻢﯾﺪﺳ ناﺰﯿﻣ يرﻮﺷ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا )
8 .(
ﻪﺑ ﯽﻟآ داﻮﻣ ياﺮـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﻣ ﻞـﻣﺎﻋ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ
ﻓﺮﻌﻣ ﮏﺸﺧ ﯽﺣاﻮﻧ رد لﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ هﺪـﺷ ﯽ
تاﺮـﺛا اﺮـﯾز ،ﺪـﻧا
ﻪﺑ ﺰﯿﻧ و ﻪﺘﺷاد كﺎﺧ بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺮﺑ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ
ﯽـﻣ بﻮﺴـﺤﻣ كﺎﺧ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺼﻨﻋ ﻊﺒﻨﻣ
ﺪﻧﻮـﺷ ) 11 .(
ﯽـﺧﺮﺑ
يوﺎـﮔ دﻮـﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ )
20 ﺎـﺗ 30 رد ﻦـﺗ
رﺎﺘﮑﻫ ( يﺎـﻫدﻮﮐ فﺮﺼـﻣ ﺎـﺑ ﻪﺴـﯾﺎﻘﻣرد ﻪـﻧاد و ﻪﻓﻮﻠﻋ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻦﯾا و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻟآﺮﯿﻏ ﻪـﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا
دﻮـﮐ ﺮـﺛا ﻞـﯿﻟد
نﺎﻤﺘﺧﺎـﺳ ﻪـﺑ ﮏﻤﮐ و ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ يوﺎﮔ ﺖـﺳا هدﻮﺑ ناراﺪﻧﺎﺟﺰﯾر ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﯾاﺰﻓا و كﺎﺧ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ .
ﻖـﺒﻃ
ﺷراﺰﮔ تﺎ راﺪـﻘﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ ،يوﺎـﮔ دﻮـﮐ ﺮﺗﻻﺎـﺑ حﻮﻄـﺳ ،
ﯽﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﯾدﺮﮔ لﻮﺼﺤﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺶﻫﺎـﮐ ﻞﯿﻟد
ﻮﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ نﺪﺷ ﯽﻧﺪﻌﻣ ﺖﻋﺮﺳ ﺪﺷﺎﺑ دﻮﮐ رد دﻮﺟ
. فﺮﺼـﻣ اﺮﯾز
داﻮـﻣ يزﺎـﺳدازآ و ﻪـﯾﺰﺠﺗ ﻦﯿﯾﺎـﭘ ﺖﻋﺮﺳ ،ﯽﻣاد يﺎﻫدﻮﮐ يﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﻬﮔﺎﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ،ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﺑ ار يرﻮﺷ دﺎﺠﯾا و EC
ﺪـﻫاﻮﺧ لﺎـﺒﻧد
ﺖﺷاد ) 12 .(
ﻪﺘﺴﭘ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ يرﺎﮐ
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ﺖﻠﻋ
زا كﺎـﺧ يﺎﻫ
ندﻮـﺑ ﻻﺎـﺑ ،ﻖﻃﺎـﻨﻣ ﺐﻠﻏا رد ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ دﻮﺟو مﺪﻋ ﻞﯿﺒﻗ ﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺖﻓﺎﺑ ،pH هدﺎﻔﺘـﺳا ،يرﺎﯿﺑآ رود ندﻮﺑ ﯽﻧﻻﻮﻃ و كﺎﺧ ﺐ
ﻪﺑ ﯽﻟآ داﻮﻣ زا
بﺎﻨﺘﺟا ﯽﻧاﻮﯿﺣ يﺎﻫدﻮﮐ ترﻮﺻ ﯽﻣ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ
و ﺪﺷﺎﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺐﺴﻧ يﻮﺿر :
لﺎﻬﻧ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫ
عاﻮـﻧا زا ﯽﻓﺎـﮐ راﺪـﻘﻣ ﻪﺑ رﺎﺑ ﮏﯾ لﺎﺳ ود ﺮﻫ ﻞﻗاﺪﺣ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻣاد يﺎﻫدﻮﮐ )
ﯽﻏﺮﻣ و يوﺎﮔ ،يﺪﻨﻔﺳﻮﮔ (
ترﻮـﺻ ﻪﺑ
ددﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﮑﻟﺎﭼ )
6 .(
ﯿﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﻘ
يور ﺮـﺑ كﺪـﻧا تﺎ
ﻪﺑ ،ﻪﺘﺴﭘ هﺎﯿﮔ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ ﺐـﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ يرﻮﺷ و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺮﺛا هﮋﯾو
،ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ،هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻪﺸﯾر يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ ﯽـﺳرﺮﺑ
يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ )
ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ (
و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ) يوﺎـﮔ دﻮﮐ (
و ﻢﻫﺮـﺑ ﺶﻨـﮐ
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯾا دﻮﺑ ﻪﺘﺴﭘ ﻪﺸﯾر و لﺎﻬﻧ ﺪﺷر ﺮﺑ
. شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
كﺎﺧ ﻪﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ راﺪﻘﻣ
ﯽﻓﺎﮐ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻖﻤﻋ زا 30
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺘﺴﭘ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﯽﮑﯾ زا يﺮﺘﻣ نﺎﻣﺮﮐ نﺎﺘﺳا ﺰﯿﺧ
) 35
نﺎﺟﺮﯿﺳ بﻮﻨﺟ يﺮﺘﻣﻮﻠﯿﮐ (
ﺪﺣ رد ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﻈﻧ زا ﻪﮐ
ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ،دﻮﺑ ﯽﻨﯿﯾﺎﭘ .
ﮏﻟا زا رﻮﺒﻋ و اﻮﻫ رد ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ زا ﺲﭘ
ﯽﻠﯿﻣ ود ﯽﮔﮋﯾو زا ﯽﻀﻌﺑ ،يﺮﺘﻣ زا كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ
ﻪﻠﻤﺟ ﺒﺷا ﺮﯿﻤﺧ رد pH
ﻪﺑ عﺎ ﻪﺸﯿﺷ دوﺮﺘﮑﻟا ﻪﻠﯿﺳو ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ،يا
،ﺮﺘﻣورﺪﯿﻫ شور ﻪﺑ ﺖﻓﺎﺑ ،كﺎﺧ عﺎﺒﺷا هرﺎﺼﻋ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ شور ﻪﺑ لدﺎﻌﻣ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ ،نﻮﺴﮑﺟ شور ﻪﺑ ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ﯽﺜﻨﺧ شور ﻪﺑ ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ لدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،ﮏﯾرﺪﯾﺮﻠﮐ ﺪﯿﺳا ﺎﺑ يزﺎﺳ
نﻮﯿﺗﺎﮐ ﯽﻨﯿﺸﻧﺎﺟ شور ﻪﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ،تﺎﺘﺳا ﻢﯾﺪﺳ ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺴﻟوا هرﺎﺼﻋ يور و ﺲﻣ ،ﺰﻨﮕﻨﻣ ،ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ،ﻦ ﺎﺑ هﺪﺷ يﺮﯿﮔ
ﻪﺑ ،DTPA ﻪﺑ ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ،ﯽﻤﺗا بﺬﺟ هﺎﮕﺘﺳد ﻪﻠﯿﺳو شور
ﻪﻠﻌﺷ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ عﺎﺒﺷا هرﺎﺼﻋ رد ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،لاﺪﻠﺠﮐ ﯽﺠﻨﺳ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ )
لوﺪﺟ 1 .(
يوﺎﮔ دﻮﮐ عﻮﻧ زا زﺎﯿﻧدرﻮﻣ ﯽﻟآ دﻮﮐ
يرادوﺎﮔ زا ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﻬﺷ ﮏﯾدﺰﻧ يﺎﻫ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ
هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﺑ نﺪﺷ بﺎﯿﺳآ و اﻮﻫ رد ندﺮﮐ ﮏﺸﺧ زا ﺲﭘ دﻮﮐ هزاﺪﻧا نآ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﻀﻌﺑ و ﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ يﺮﯿﮔ
ﺪﯾدﺮﮔ ) لوﺪﺟ 2 .(
لوﺪﺟ 1 - ﯽﮔﮋﯾو ﯽﺧﺮﺑ كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ
ﺖﻔﺻ راﺪﻘﻣ
سر ) ﺪﺻرد ( 5
/ 5
ﺖﻠﯿﺳ ) ﺪﺻرد ( 1
/ 23
ﺖﻓﺎﺑ ﯽﻨﺷ مﻮﻟ
ﯽﻋارز ﺖﯿﻓﺮﻇ )
ﯽﻧزو ﺪﺻرد (
0
/ 18
ﻢﺋاد ﯽﮔدﺮﻣﮋﭘ ﻪﻄﻘﻧ )
ﯽﻧزو ﺪﺻرد (
0
/ 4
لدﺎﻌﻣ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ )
ﺪﺻرد ( 0
/ 27
ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ لدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ )
ﯽﺘﻧﺎﺳ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد لﻮﻣ (
5
/ 12
ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا 5
/ 7
ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ )
ﯽﺳد ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﯾز (
0
/ 1
ﯽﻟآ هدﺎﻣ ) ﺪﺻرد (
5 / 0
لاﺪﻠﺠﮐ شور ﻪﺑ ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ )
ﺪﺻرد ( 02
/ 0
33
لوﺪﺟ 2 - ﯽﺧﺮﺑ ﯽﮔﮋﯾو ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻟآ دﻮﮐ
ﺖﻔﺻ راﺪﻘﻣ
ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا 90
/ 7
ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ )
ﯽﺳد ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﯾز (
98
/ 8
يﺮﻫﺎﻇ صﻮﺼﺨﻣ نزو )
ﯽﺘﻧﺎﺳ رد مﺮﮔ ﺐﻌﮑﻣ ﺮﺘﻣ
( 48
/ 0
ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ) ﺪﺻرد ( 40
/ 23
ﻢﯾﺪﺳ ) ﺪﺻرد ( 75
/ 0
ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ) ﺪﺻرد ( 68
/ 0
تادﺎﻧاو درز شور ﻪﺑ ﺮﻔﺴﻓ )
ﻠﯿﻣ ﯽ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ (
85
/ 12
ﻪﺑ ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ لاﺪﻠﺠﮐ شور
) ﺪﺻرد ( 46
/ 1
ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺶﯾﺎﻣزآ يا
) هﺪﮑﺸﻧاد ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ
يزروﺎﺸﮐ نﺎﺠﻨﺴﻓر ﺮﺼﻌﯿﻟو هﺎﮕﺸﻧاد ، (
ﻪﺑ رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ
ﺪﯾدﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ .
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ
يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﺷ )
،ﺮﻔﺻ 800 ، 1600 و 2400 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ
كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ (
يوﺎﮔ دﻮﮐ ﺢﻄﺳ ﻪﺳ و )
،ﺮﻔﺻ
ﯽﻧزو ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ و ود (
دﻮﺑ . رد كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺞﻨﭘ راﺪﻘﻣ
ﻪﺴﯿﮐ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ و ﺪﺷ ﻪﺘﺨﯾر ﯽﻣﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺖﺸﻫ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ يﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ طﻮﻠﺨﻣ ،هﺪﺷ ﮏﻟا ﯽﻣاد دﻮﮐ ﺮﻈﻧدرﻮﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ .
ﻢﻫ نﺎﻣز
ﻪﺑ ﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ دﻮﺒﻤﮐ ﺖﻠﻋ و ﺮﻔﺴﻓ ،ك
يد ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﻊﺒﻨﻣ زا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
ﻊﺒﻨﻣ زا نژوﺮﺘﯿﻧ و تﺎﻔﺴﻓ نژورﺪﯿﻫ
ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ هروا 50
ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔ رد ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ و ﺮﺘﯿﻟ 30
ﯽﻠﯿﻣ و ﺮﺘﯿﻟ
ﯽﻠﯿﻣ ﺞﻨﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ ﺰﻨﮕﻨﻣ و يور ،ﻦﻫآ تﺎﻔﻟﻮﺳ و ﺮﺘﯿﻟ ﺮﺑ مﺮﮔ
ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ 10 ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺑ ﺮﺘﯿﻟ ﮏﯿﺘﺳﻼﭘ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ لﻮﻠﺤﻣ ترﻮﺻ ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻫ
ر زا ﺲﭘ و ﺪﺷ ،ﯽﻋراز ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺪﺣ ﻪﺑ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر نﺪﻧﺎﺳ
ﻪﺑ ﻪﺴﯿﮐ ﺮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ كﺎﺧ ﻪﺑ و طﻮﻠﺨﻣ ﯽﺑﻮﺧ
ﻞﺧاد 36 ناﺪﻠﮔ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﯽﮑﯿﺘﺳﻼﭘ .
ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫرﺬﺑ )
ﻢﻗر
يﺪﻧرز ﯽﻣادﺎﺑ (
ﺦﯾرﺎﺗ رد 25 ﺖﺳﻮﭘ يزﺎﺳاﺪﺟ زا ﺪﻌﺑ ،ﻦﯾدروﺮﻓ
ﻪﺑ ﺖﺨﺳ تﺪﻣ 10 ﺲﮑﺘﯾاو لﻮﻠﺤﻣ رد ﻪﻘﯿﻗد 10
راﺮﻗ ﺪﺻرد
هداد ﺪﻧﺪﺷ .
،ﺪﻧﺪﺷ ﻮﺸﺘﺴﺷ ﻞﯾﺮﺘﺳا ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺎﺑ ﻪﮑﻧآ زا ﺲﭘ
ﻪﺑ تﺪﻣ 24 ﻪﺘﺴﺑ رد فﺮﻇ ﮏﯾ رد ﻞﯾﺮﺘﺳا ﺮﻄﻘﻣ بآ رد ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﻧﺪﺷ هﺪﻧﺎﺴﯿﺧ .
ﺶﺷ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﺑ نﺰﻨﺑوﺮﺘﯿﻧ وﺮﻠﮐﺎﺘﻨﭘ ﻢﺳ ﺎﺑ ،ﺲﭙﺳ ﯽﻠﯿﻣ
ﯽﻧﻮﻔﻋﺪﺿ ،ﯽﭼرﺎﻗ ﯽﮔدﻮﻟآ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ رد مﺮﮔ ﻪﭼرﺎﭘ نﺎﯿﻣ زور ﺪﻨﭼ و يﺎﻣد رد بﻮﻃﺮﻣ لﺎﻘﺘﻣ يﺎﻫ
25 ﻪﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ هداد راﺮﻗ داﺮﮔ .
ﺎﺗ ﺖﺸﻫ ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ رد 10
رﺬﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺳ ﻖﻤﻋ رد هدز كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر و ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺸﮐ ﺮﺘﻣ
هﺪﻧﺎﺳر ﯽﻋارز ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺪﺣ ﻪﺑ ﺪﺷ
. ناﺪﻠﮔ يرﺎﯿﺑآ ﻪﺑ ﺎﻫ
بآ ﻪﻠﯿﺳو
نآ ﺐﺗﺮﻣ ﻦﯾزﻮﺗ ﺎﺑ ﯽﻋارز ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺪﺣ رد ﺮﻄﻘﻣ ترﻮﺻ ﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ . لﺎﻬﻧ ﻞﻣﺎﮐ راﺮﻘﺘﺳا زا ﺲﭘ ﺷ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ،ﺎﻫ
ﺦﯾرﺎﺗ رد يرﻮ
ﯽﻧﺎﻣز ﻞﺻاﻮﻓ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ رد ،ﺮﯿﺗ رﺎﻬﭼ 10
ﻪﺑ هزور ترﻮﺻ
ناﺪﻠﮔ ﻪﺑ يرﺎﯿﺑآ بآ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ لﻮﻠﺤﻣ ﺦﯾرﺎﺗ رد و ﻪﻓﺎﺿا ﺎﻫ
28
لﺎﻬﻧ داﺪﻌﺗ ،ﺮﯿﺗ هداد ﻞﯿﻠﻘﺗ ناﺪﻠﮔ ﺮﻫ رد ﻪﺗﻮﺑ رﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪﺷ .
و گﺮﺑ و ﻊﻄﻗ ﻪﻗﻮﻃ ﻞﺤﻣ زا نﺎﻫﺎﯿﮔ ،ﯽﺸﯾور ﺪﺷر هرود زا ﺪﻌﺑ نآ ﻪﻗﺎﺳ اﺪﺟ ﺎﻫ دﺮﮔ ﺪﯾ . گﺮﺑ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ و جرﺎﺧ كﺎﺧ زا ﺰﯿﻧ ﻪﺸﯾر
يﺎﻣد رد ﺮﻄﻘﻣ بآ و ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ بآ ﺎﺑ ﻮﺸﺘﺴﺷ زا ﺲﭘ ﻪﻗﺎﺳ و 65
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﺷ ﮏﺸﺧ ،ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺗ داﺮﮔ
. و ﻪﺸﯾر
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا )
گﺮﺑ و ﻪﻗﺎﺳ طﻮﻠﺨﻣ (
ﻪﺑ ﮏﺸﺧ ترﻮﺻ رد ﯽﻧازﻮﺳ
يﺎﻣد 550 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﯿﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و هﺪﺷ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ داﺮﮔ
ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ هدروآرد لﻮﻠﺤﻣ ترﻮﺻ .
نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﻈﻠﻏ ،ﺲﭙﺳ
) لاﺪﻠﺠﮐ شور (
ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ، )
ﻪﻠﻌﺷ شور ﯽﺠﻨﺳ
( ﻦﻫآ و ﺲﻣ ،
) ﯽﻤﺗا بﺬﺟ شور (
هزاﺪﻧا ﻪﺸﯾر و ﻪﻗﺎﺳ رد ﺪﯾدﺮﮔ يﺮﯿﮔ
.
ﺮﺘﻣوﺮﺘﻨﭘ ﻂﺳﻮﺗ كﺎﺧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺘﺳد
ﺪﺷر لﻮﻃ رد )
10 ﺎﺗ 12
دادﺮﻣ ( ﺖﺷادﺮﺑ مﺎﮕﻨﻫ و )
نﺎﺑآ ﺖﻔﻫ ﺎﺗ ﺞﻨﭘ (
ﺲﭘ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ و
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺐﺴﻧ يﻮﺿر :
لﺎﻬﻧ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫ
زا ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻪﺸﯾر ﺮﻨﮑﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ كﺎﺧ زا ندروآ نوﺮﯿﺑ .
ناﺪﻠﮔ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺎﺑ ﻪﺸﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺎﻫ
ﺪﯾدﺮﮔ . ناﺪﻠﮔ ﯽﻣﺎﻤﺗ كﺎﺧ زا ،ﺶﯾﺎﻣزآ ﻪﻤﺗﺎﺧ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﺰﯿﻣ ،عﺎﺒﺷا هرﺎﺼﻋ ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ و يرادﺮﺑ
ﻏ و كﺎﺧ عﺎﺒﺷا هرﺎﺼﻋ ﻢﯾﺪﺳ و ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ،ﻢﯿﺴﻠﮐ ﺖﻈﻠ
ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺮﻠﮐ .
هداد ﻪﺑ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﻣآ ﺖﺳد يﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ
ﺎﺑ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫرادﻮﻤﻧ و يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ SAS مﺮﻧ
راﺰﻓا Excel
ﺮﯿﺴﻔﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﻢﺳر ﺪﯾدﺮﮔ
.
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
هﺎﯿﮔ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﺛا
ماﺪـﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻮﻫ ﺢﻄـﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎـﺑ رد ﺶﻫﺎﮐ ﻦﯾا و ﺖﺷاد ﯽﺸﻫﺎﮐ يﺪﻧور ﯽﯾا
ﯽﻨﻌﻣ يرﻮﺷ دﻮﺑ راد
) ﻞﮑﺷ 1 .(
ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪـﺑ يرﻮﺷ نﺪﯿﺳر ﺎﺑ ﻪﮐ ﺢﻄﺳ
2400 ﯽﻠﯿﻣ ﺖـﻈﻠﻏ ،كﺎـﺧ مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ .
ﻦـﯾا
ﯽﻣ ﺮﻣا ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ـﺷ ﻂﯿـﺤﻣ رد نژوﺮـﺘﯿﻧ بﺬـﺟ ﺶﻫﺎـﮐ ﻞـﯿﻟد رﻮ
ﻪﺑ ﯽـﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎـﮐ ،هﺎـﯿﮔ ﻪﺸـﯾر ﯽﯾاواﺮﺗ ﺶﻫﺎﮐ ﺖﻠﻋ رد ﺮـﻠﮐ نﻮـﯿﻧآ دﺎـﯾز ﻪﺿﺮﻋ ﺮﺛا رد تاﺮﺘﯿﻧ بﺬﺟ ﺶﻫﺎﮐ ،كﺎﺧ
ﺪـﺷﺎﺑ كﺎﺧ رد نﺪﺷ ﯽﺗاﺮﺘﯿﻧ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺶﻫﺎﮐ و ﻪﺸﯾر ﻂﯿﺤﻣ )
4 ( .
ﯽﻀـﻌﺑ ﺖـﻈﻠﻏ ﺮـﺑ يرﻮـﺷ و نژوﺮـﺘﯿﻧ ﺮـﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رد نﺎﻘﻘﺤﻣ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﻪﮐ ﺪﻧﺪﯿﺳر ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ مﻮﮔرﻮﺳ رد ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺶﺷ
ﯽﺳد ﺖﺸﻫ و
ﻪﺑ ،بآ يرﻮﺷ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﺲﻨﻤﯾز ﻪﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻠﻋ
دﻮﺟو
رد تاﺮـﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و بﺬﺟ زا ،تاﺮﺘﯿﻧ و ﺮﻠﮐ ﻦﯿﺑ هﺪﻣآ ﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﮐ هﺎﯿﮔ )
14 .(
ﻦﯿﯾﺎﭘ حﻮﻄﺳ رد ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﯽﺧﺮﺑ
هﻮـﯿﻣ رد نژوﺮـﺘﯿﻧ ﺖـﻈﻠﻏ ،نژوﺮـﺘﯿﻧ رﺎـﻤﯿﺗ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﺑ يرﻮﺷ ﻪﺟﻮﮔ رﻮـﺷ ﺮﺗﻻﺎـﺑ حﻮﻄـﺳ رد و ﺶﯾاﺰـﻓا ﯽﮕﻧﺮﻓ نآ ﺖـﻈﻠﻏ ي
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ )
18 .(
( كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ) يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ
(ﺪﺻرد) نژوﺮﺘﯿﻧ
a a
a
b
(ﺪﺻرد 5 ﻦﮑﻧاد )ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ -1 ﻞﮑﺷ
نﺎﻤﻫ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮐرﻮﻃ ﯽـﻟآ هدﺎـﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺪـﻨﻫد
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺪـﯾدﺮﮔ ﯽﯾاﻮـﻫ ماﺪـﻧا نژوﺮـﺘﯿﻧ ﺖـﻈﻠﻏ راد
،
ﻪﺑ يرﻮﻃ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ
ﯽﯾاﻮﻫ 10 داد نﺎﺸـﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد )
ﻞﮑـﺷ 2 ( .
ﻪﺑ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر ﻪﺸـﯾر ﺪـﺷر ﺮـﺑ ﻪـﮐ ﯽﺑﻮـﻠﻄﻣ ﺮﺛا ﺎﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﻪﮐ
ﯽﻣ و هدﺮـﮐ ﻢﻫاﺮﻓ هﺎﯿﮔ ياﺮﺑ ﺰﯿﻧ ار ﺮﺘﺸﯿﺑ بﺬﺟ تﺎﺒﺟﻮﻣ ،دراﺬﮔ ﯽﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ
ددﺮـﮔ ) 23 .(
،ﺮـﮕﯾد فﺮـﻃ زا
ﻪــﮐ هدﻮــﺑ نژوﺮــﺘﯿﻧ يراﺪــﻘﻣ ياراد ﻢــﻫ ﯽــﻟآ هدﺎــﻣ دﻮــﺧ
ﻣ ﯽ دﺮـﯿﮔ راﺮـﻗ هﺎـﯿﮔ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ و هﺪﺷ ﻪﯾﺰﺠﺗ كﺎﺧ رد ﺪﻧاﻮﺗ
) لوﺪﺟ 2 .(
ﻪﺑ مزﻻ ﻢﻫﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮐذ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐ
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺖﺷاﺪﻧ يراد
. 35
( ﺪﺻرد) ﯽﻟآ هدﺎﻣ حﻮﻄﺳ
( ﺪﺻرد) نژوﺮﺘﯿﻧ
b
a
b
(ﺪﺻرد 5 ﻦﮑﻧاد )ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ دﻮﮐ ﺮﯿﺛﺄﺗ -2 ﻞﮑﺷ
ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﺛا هﺎﯿﮔ رد ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
ﯽﻨﻌﻣ يﺮﺛا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ يرﻮﺷ راد
ﺢﻄﺳ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر و يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻟو ،ﺖﺷاﺪﻧ 1600
ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺸﯾر ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ )
ﻞﮑﺷ 3 .(
ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا و ﻢﯾﺪﺳ ﻦﯿﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﺖﻠﻋ
رد و ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺸﯾر ﻂﺳﻮﺗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ بﺬﺟ ،ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ زا ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺳﺎﮐ ﻪﺸﯾر ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ )
10 .(
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﻪﺘﺒﻟا
ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺸﯾر ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻊﻤﺠﺗ و يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا رد ﻪﺸﯾر ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد
ﺖﺳا ﻪﺸﯾر رد ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ .
ﻢﻗر ﻪﺳ درﻮﻣ رد ﺮﮕﯾد نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﻠﮐ و ﯽﻣادﺎﺑ ،ﯽﻗﺪﻨﻓ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﭼﻮﻗ
ﺎﺑ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﻊﻤﺠﺗ ،ﺪﻫد
رد و هدﻮﺑ ﻢﮐ ﯽﻠﯿﺧ ﯽﻗﺪﻨﻓ و ﯽﻣادﺎﺑ رد كﺎﺧ يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻤﻧ لﺎﺒﻧد ار ﯽﺼﺨﺸﻣ ﺪﻧور ﯽﭼﻮﻗ ﻪﻠﮐ ﺪﻨﮐ
) 23 .(
و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،ﯽﻓﺮﺼﻣ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺸﯾر يرﻮﻃ
هدﺎﻣ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﻪﮐ ﯽﻟآ
) ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ (
ﻫ ماﺪﻧا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ناﺰﯿﻣ ، ﻪﺑ ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮ
ﺐﯿﺗﺮﺗ 48 و
15 ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد
ﯽﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ بﺬﺟ ﺶﯾاﺰﻓا و ﻪﺸﯾر ﯽﮔدﺮﺘﺴﮔ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺮﺛا ﻞﯿﻟد
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺸﯾر ﻂﺳﻮﺗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ .
ﻢﻫﺮﺑ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ دﻮﺒﻧ راد
.
ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﺛا هﺎﯿﮔ رد ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ
،ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ ،داد نﺎﺸﻧ يراد
يرﻮﻃ ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ
ﻪﺑ يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺐﯿﺗﺮﺗ
51 و 28 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد
) لوﺪﺟ 3 .(
رد ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا
ﻤﺘﺣا ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ًﻻﺎ
ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد
ماﺪﻧا ﻦﯾا رد ﺲﻣ ﻊﻤﺠﺗ و يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا رد ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
ماﺪﻧا ﺖﺳا ﺎﻫ . هدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ ﺰﯿﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا
ﯽﻠﮐرﻮﻃ
ﻢﮐ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﻈﻠﻏ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺖﻓﺎﺑ رد فﺮﺼﻣ
ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺑﺎﯾ
) 14 .(
ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد ود دﺮﺑرﺎﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ماﺪﻧا ﻪﺑ ار ﯽﯾاﻮﻫ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﻪﺑ و راد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد ﻪﻧ ناﺰﯿﻣ
ﯽﻟﺎﺣرد ،ﺖﺳا هداد ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ فﺮﺼﻣ ﺎﺑ ﻪﮐ
) ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ (
ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ، ﺎﺑ يراد
رﺎﻤﯿﺗ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﻫﺎﺷ
ﺪﯾدﺮﮕﻧ ) لوﺪﺟ 3 .(
،ﯽﻓﺮﺼﻣ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻪﺑ ﻪﺸﯾر ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا يراد رﻮﻃ
ي ﻪﮐ
هدﺎﻣ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ و ود حﻮﻄﺳ رد ﻪﺸﯾر ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
،ﯽﻟآ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ 43 و 70 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد .
ﻢﻫﺮﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐ
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺸﯾر و دﻮﺑ راد
) لوﺪﺟ 3 .(
ﻦﯾا ﻦﯾﺪﺑ ﻨﻌﻣ ﺖﺳﺎ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ
ﺳ رد ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ ود ﺢﻄ
هدﺎﻣ ﺪﺻرد ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ دﺮﺑرﺎﮐ و ﺪﯾدﺮﮔ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﯽﻟآ
ﻪﺑ نآ لﺎﻘﺘﻧا ﺶﻫﺎﮐ و كﺎﺧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺲﻣ ندﺮﮐ ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ ﻞﯿﻟد
ﺪﯾدﺮﮔ ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ،ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻪﺑ ﻪﺸﯾر زا .
ﺢﻄﺳ رد يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﺸﯾر ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﯾد ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ ﻪ
ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد
ﮏﯾ زا يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﺮﺛا رد ﻪﺘﺴﭘ هدﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺲﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﻮﺳ
ﯽﻣ ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا هﺪﺷ هدوﺰﻓا ﯽﻟآ ﺪﺷﺎﺑ
.
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺐﺴﻧ يﻮﺿر :
لﺎﻬﻧ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫ
لوﺪﺟ 3 - يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و
ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺲﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ )
وﺮﮑﯿﻣ مﺮﮔ رد مﺮﮔ (
يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ
) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺮﺑ ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ (
ﺳ ﯽﻟآ هدﺎﻣ حﻮﻄ )
ﺻرد ﺪ (
0 2
4
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا
0 57
/ 10 * 01
/ 8 23
/ 7 60
/ 8
800 04
/ 8 85
/ 11 71
/ 9 87
/ 9
1600 93
/ 11 00
/ 13 79
/ 12 56
/ 12
2400 47
/ 12 01
/ 14 49
/ 12 99
/ 12
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 75
/ 10 72
/ 11 55
/ 10
ﻪﺸﯾر
0 73
/ 14 50
/ 23 70
/ 27 98
/ 21
800 86
/ 22 61
/ 27 76
/ 35 74
/ 28
1600 22
/ 19 71
/ 26 65
/ 37 86
/ 27
2400 76
/ 20 09
/ 33 82
/ 30 22
/ 28
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 39
/ 19 73
/ 27 98
/ 32
LSD (0.05)
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا
ﻪﺸﯾر
يرﻮﺷ 04
/ 1 84
/ 2
ﯽﻟآ هدﺎﻣ 90
/ 0
46 / 2
يرﻮﺷ
× ﯽﻟآ هدﺎﻣ
80 / 1
91 / 4
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ دﺪﻋ ﺮﻫ 9
ﯽﻣ ناﺪﻠﮔ ﺪﺷﺎﺑ .
( ﺪﺻرد) ﯽﻟآ هدﺎﻣ
(ﺪﺻرد)ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
a
b
b
ﻞﮑﺷ 3 - ﻪﺸﯾر ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ )
ﻦﮑﻧاد 5 ﺪﺻرد ( ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ
) ﺪﺻرد ( 37
هﺎﯿﮔ رد ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﺛا
ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ
ﻪﺑ ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا يراد يرﻮﻃ
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﮐ
حﻮﻄﺳ رد ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ 800
، 1600 و 2400
ﯽﻠﯿﻣ ﻪﺑ كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ ﺐﯿﺗﺮﺗ
28 ، 48 و 81
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد رﺎﻤﯿﺗ
دﺮﮐ اﺪﯿﭘ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻫﺎﺷ )
لوﺪﺟ 4 ( . ﻦﯾا
ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﺶﯾاﺰﻓا ﺶﻨﺗ ﺮﺛا رد ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد
ماﺪﻧا رد ﻦﻫآ ﻊﻤﺠﺗ و يرﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﯾاﻮﻫ
ﺪﺷﺎﺑ . يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ 800
ﯽﻠﯿﻣ ﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،كﺎﺧ مﺮﮔ
راد
ﺮﯿﺛﺄﺗ يرﻮﺷ ﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ﺎﻣا ،ﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺸﯾر ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ
ﯽﻨﻌﻣ ﺖﺷاﺪﻧ ﻪﺸﯾر ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ يراد .
ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ ًﻻﺎﻤﺘﺣا
ﻪﺑ ﻪﺸﯾر ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ بﺬﺟ ﻦﻫآ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ راﺪﻘﻣ ،يرﻮﺷ
ماﺪﻧا ﯽﻣ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ دﻮﺷ
.
لوﺪﺟ 4 - ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ
) وﺮﮑﯿﻣ مﺮﮔ مﺮﮔ رد (
يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ
) ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ (
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا
ﻪﺸﯾر
0 17a
/ 118 53a
/ 620
800 44b
/ 151 64b
/ 720
1600 43c
/ 175 48a
/ 654
2400 91d
/ 213 08a
/ 647
ﯽﻟآ هدﺎﻣ حﻮﻄﺳ )
ﯽﻧزو ﺪﺻرد (
0 49a
/ 152 39a
/ 663
2 76b
/ 188 99b
/ 610
4 97
/ 152 a 75c
/ 707
نﻮﺘﺳ ﺮﻫ رد
، ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ياراد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،ﺪﻨﺷﺎﺑ
ﺪﻧراﺪﻧ يراد )
ﻦﮑﻧاد 5 ﺪﺻرد .(
( كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ) يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ
(كﺎﺧ مﺮﮔ رد مﺮﮔوﺮﮑﯿﻣ) ﻦﻫآ 0 OM 2% OM 4% OM
ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐﻢﻫﺮﺑ ﺮﺛا -4 ﻞﮑﺷ
آ ﻦﻫ ) كﺎﺧ مﺮﮔ رد مﺮﮔوﺮﮑﯿﻣ (
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺐﺴﻧ يﻮﺿر :
لﺎﻬﻧ يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﺘﺴﭘ يﺎﻫ
ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا يﺎﯾﻮﮔ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﯽﻣ ﺐﻠﻄﻣ
هدﺎﻣ ﺪﺻرد ود دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،ﯽﻟآ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ راد
24 ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ فﺮﺼﻣ و ﺪﯾدﺮﮔ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد
ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺷاﺪﻧ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ يراد
) لوﺪﺟ 4 .(
ﻪﺑ ﯽﻓﺮﺼﻣ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ ناﺰﯿﻣ
ﺖﻈﻠﻏ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺸﯾر ﻦﻫآ رﺎﻤﯿﺗ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد ﺖﻔﻫ ﺪﻫﺎﺷ
ﺖﻓﺎﯾ . ﻪﺑ ًﻻﺎﻤﺘﺣا و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻫآ نﺪﺷ ﻪﺗﻼﮐ ﺖﻠﻋ
هدﺎﻣ بﻮﻠﻄﻣ تاﺮﺛا ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺮﺼﻨﻋ ﻦﯾا بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻂﺳﻮﺗ ﻦﻫآ بﺬﺟ ياﺮﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ،ﻪﺸﯾر ﺪﺷر ﺮﺑ ﯽﻟآ ﺪﻘﻣ ﻪﺘﺒﻟا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻪﺑ نآ لﺎﻘﺘﻧا و ﻪﺸﯾر را
ﯽﻣ ﯽﻗﺎﺑ ﻪﺸﯾر رد هﺪﺷ بﺬﺟ ﻦﻫآ زا يﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻧﺎﻣ
. ﻢﻫﺮﺑ ﺮﺛا
ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐ
ﻞﮑﺷ رد ﻪﺸﯾر و ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ
) 4 ( و ) 5 ( ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ
ﻪﺑ نﺪﯿﺳر و ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ يرﻮﺷ ﺢﻄﺳ ﺮﻫ رد ،دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻣ هﺪﯾد ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺪﺻرد ود ﺢﻄﺳ دﻮﺷ
و ﯽﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ ﺢﻄﺳ رد ﺪﻫﺎﺷ ﺎﺑ يراد
ﺪﯾدﺮﮕﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
، ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد
ﺖﻈﻠﻏ ،هﺎﯿﮔ رد ﻦﻫآ ﻊﻤﺠﺗ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ و يرﻮﺷ ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا ﻦﻫآ .
يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ ﯽﻣﺎﻤﺗ رد )
ﺮﯿﻏ
ﺮﻔﺻ ﺢﻄﺳ زا (
ﻣ مود ﺢﻄﺳ رد ﻪﺸﯾر ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ، هدﺎ
،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ و ﺮﻔﺻ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﺑ و ﺪﺷ هﺪﯾد ﯽﻟآ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﺸﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ يراد
. ﻦﻫآ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﻪﮐ دراد لﺎﻤﺘﺣا
ﺖﺳا هدﻮﻤﻧ جرﺎﺧ ﻪﺸﯾر سﺮﺘﺳد زا و ﺲﮑﻠﭙﻤﮐ كﺎﺧ رد ار .
( كﺎﺧ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ) يرﻮﺷ حﻮﻄﺳ
(مﺮﮔ رد مﺮﮔوﺮﮑﯿﻣ) ﻦﻫآ
0 OM 2% OM 4% OM
ﻪﺸﯾر ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺶﻨﮐﻢﻫﺮﺑ ﺮﺛا -5 ﻞﮑﺷ
ﻪﺸﯾر يژﻮﻟﻮﻓﺮﻣ ﺮﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ و يرﻮﺷ ﺮﺛا
رد ﻪﺸـﯾر ﯽﻟﺎـﮕﭼ و لﻮـﻃ ﺮـﺑ ﯽـﻟآ هدﺎـﻣ و يرﻮﺷ ﺮﯿﺛﺄﺗ لوﺪﺟ ) 5 ( ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ لوﺪﺟ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد
ﻪﺑ و ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪـﺑ ،ﻪﺸﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ نآ لﺎﺒﻧد
رﻮـﻃ
ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ يراد ﻪﺑ ،ﺪﺑﺎﯾ
يرﻮﻃ حﻮﻄﺳ رد ﻪﮐ 1600
و 2400
ﯽﻠﯿﻣ ﻪـﺑ ،كﺎـﺧ مﺮﮔﻮـﻠﯿﮐ رد ﻢﯾﺪﺳ ﺪﯾﺮﻠﮐ مﺮﮔ ﺐـﯿﺗﺮﺗ
33 و 77
داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد .
نﺎﻤﻫ ﺶـﺨﺑ رد ﻪﮐرﻮﻃ
ﻂﯾاﺮـﺷ ﺮـﺑ ءﻮـﺳ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺎﺑ يرﻮﺷ ،ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﮐذ ﺪﺷر يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﻟﺎﮕﭼ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ،ﻪﺸﯾر ﺪﺷر و كﺎﺧ ﺪﯾدﺮﮔ نآ . ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺧﺮﺑ ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺪﻧﺪﯿـﺳر ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﻦـﯾا ﻪـﺑ ناﺮﮔ
ﺪـﻨﮔ ﻪﺸـﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و لﻮﻃ ،يرﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا م
و ﻪـﺠﻧﻮﯾ
ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ )
24 و 25 .(
هدﺎـﻣ دﺮﺑرﺎـﮐ ،يرﻮـﺷ فﻼﺧﺮﺑ ،ﯽـﻟآ
ﺖﺷاد ﻪﺸﯾر ﯽﻟﺎﮕﭼ ﺮﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ .
ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﺎـﺑ ،هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﻪﺑ نآ ﯽﻟﺎﮕﭼ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ،كﺎﺧ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺶﯾاﺰﻓا
رﻮﻃ
ﯽﻨﻌﻣ و ود حﻮﻄـﺳ رد ﺶﯾاﺰـﻓا ﻦﯾا ناﺰﯿﻣ و ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا يراد
ﻪﺑ ﯽﻟآ هدﺎﻣ ﺪﺻرد رﺎﻬﭼ ﺐﯿﺗﺮﺗ
45 و 90 ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺻرد
ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﺷﺎﺑ
) لوﺪﺟ 5 .(
ﺮﺛا ﯽﻟآ هدﺎﻣ
ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ﻪـﻠﻤﺟ زا كﺎـﺧ ﯽـﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮـﺧ دﻮـﺒﻬﺑ ﺮﺑ ﯽﺑﻮﻠﻄﻣ و ﻪﺸـﯾر ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﺖﻟﻮﻬﺳ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﻪﺘﺷاد يﺮﯾﺬﭘوﺮﻓ ﯽﻣ نآ ﯽﻟﺎﮕﭼ و لﻮﻃ ﺶﯾاﺰﻓا ددﺮﮔ
. ﺪـﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﯽﻘﯿﻘﺤﺗ رد
ﺎﮔ دﻮﮐ ندوﺰﻓا ﻪﮐ ﻪﺑ يو
كﺎﺧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﻧاد
يﺮﯾﺬﭘوﺮﻓ ﺖﻣوﺎﻘﻣ و يﺮﻫﺎﻇ صﻮﺼﺨﻣ مﺮﺟ ﺶﻫﺎﮐ ،كﺎﺧ رد ﺪﯾدﺮﮔ كﺎﺧ .
ندوﺰـﻓا ﻪـﮐ هداد نﺎﺸـﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﯽﺧﺮﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﯽـﻣ ﻪﺸﯾر ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﺐﺟﻮﻣ كﺎﺧ رد ﯽﻟآ هدﺎﻣ دﻮـﺷ
) 13 .(
39
