١
ﺮﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ و ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔﺮﺛا ﯽﺧﺮﺑ
كﺎﺧ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو 1
رﺪﻨﻤﺳ ﺎﺿﺮﯿﻠﻋ ﯽﮑﻣﺮﺑ ﯽﻀﺗﺮﻣ و 1
2
1 - ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﻋارز ﺪﺷرا ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد
2 - حﻼﺻا و ﺖﻋارز هوﺮﮔ ﯽﻤﻠﻋ ﺖﺌﯿﻫ ﻮﻀﻋ و رﺎﯾدﺎﺘﺳا ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد تﺎﺗﺎﺒﻧ
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ : *
هﺪﯿﮑﭼ ﯽﻋارز لﺎﺳ رد ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ﺎﯾﻮﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ و ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ 1392
ﻪﻠﯿﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد كﻮﻠﺑ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ و ﯽﻠﻣﺎﻋ ﻪﺳ ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ نﺎﻐﻣ راﻮﺳ
يﺎﻫ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ رد ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ .
رﻮﺘﮐﺎﻓ
لوا ) (a ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ رد ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ ﺮﯾدﺎﻘﻣ )
0 ، 200 ، 400 و 800 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
مود رﻮﺘﮐﺎﻓ ، )
(b مﻮﯿﺑوﺰﯾر يﺮﺘﮐﺎﺑ
ﺢﻄﺳ ود رد مﻮﮑﯿﻧﻮﭘاژ )
ﺢﯿﻘﻠﺗﺎﺑ و ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ (
مﻮﺳ رﻮﺘﮐﺎﻓ و )
(c ﺢﻄﺳ ود رد سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ )
ﺗﺎﺑ و ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ ﺢﯿﻘﻠ
(
دﻮﺑ . ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺮﺑ يراد
تﺎﻔﺻ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ و ﻞﮐ تزا ،ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ،كﺎﺧPH
دراد .
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺎﻫ
ﺶﻫﺎﮐ رد كﺎﺧ PH
رﺎﻤﯿﺗ رد زا هدﺎﻔﺘﺳا
400 و ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﮐ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻫﺎﺷ
راﺪﻘﻣ ﻪﺑ 8/
0 داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫﺎﮐ .
مﻮﯿﺑوﺰﯾر ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ و ﺮﻔﺴﻓ ،ﻞﮐ تزا ،ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ يراد
دﺮﮔ ﯾ ﺪ . دﺮﮔﻮﮔ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺢﻄﺳ ﺎﺗ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ 400
،رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ زاPH
9 /7 ﻪﺑ 1/
7 و ،ﺖﻓﺎﯾ ﺶﻫﺎﮐ ناﺰﯿﻣ
ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ و ﺮﻔﺴﻓ ،ﻞﮐ تزا ،ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ بﺬﺟ 30
، 28 ، 50 و 27 ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﺻرد .
يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ :
ﯽﮔﮋﯾو ،ﺎﯾﻮﺳ
،كﺎﺧ يﺎﻫ كﺎﺧ PH
، ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ مﻮﯿﺑوﺰﯾر ،
سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻦﯿﻣﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ زﺎﯿﻧ و ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺪﺷر ﻪﺑ ور ﺪﻧور و ﺖﺸﮐ ﺮﯾز حﻮﻄﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﯽﺗﺎﺒﻧ يﺎﻬﻨﻏور فﺮﺼﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا زﺎﯿﻧ درﻮﻣ يﺮﻟﺎﮐ
دزﺎﺳ ﯽﻣ يروﺮﺿ ار ﯽﻨﻏور يﺎﻫ ﻪﻧاد عاﻮﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا .
دوﺪﺣ رد نﺎﻐﻣ ﺖﺷد رد ﺎﯾﻮﺳ ﺖﺸﮐ ﺮﯾز ﺢﻄﺳ 6000
ﺎﺗ 7000
ﯽﻣ ﺖﺸﮐ رﺎﺘﮑﻫ ﺪﺷﺎﺑ
. حﻼﺻا ﺎﯾ ،ﺮﺼﻨﻋ ﻦﯾا ﻪﺑ هﺎﯿﮔ زﺎﯿﻧ ﻦﯿﻣﺎﺗ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ كﺎﺧ ﻪﺑ دﺮﮔﻮﮔ ندوﺰﻓا هﺎﯿﮔ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑو
نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧﺮﺛﻮﻣ ﯽﺘﻗو ،يور و ﻦﻫآ ،ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺜﻣ ﯽﯾاﺬﻏﺮﺻﺎﻨﻋ نﺪﺷدازآو دﺮﮔﻮﮔ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﻖﯾﺮﻃزا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ كﺎﺧرد دﺮﮔﻮﮔ .
دﺮﮔﻮﮔ ﻢﻈﻋا ﺖﻤﺴﻗ و هدﻮﺑ ﺪﻨﮐرﺎﯿﺴﺑ كﺎﺧرد دﺮﮔﻮﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﻪﮐ ﺎﺟ نآ زا
ﮔراوﺮﮑﯿﻣ ﻂﺳﻮﺗ كﺎﺧرد دﻮﺟﻮﻣ ﺎﻫ ﻢﺴﯿﻧﺎ
ﯽﻣ ﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﺮﻫ اﺬﻟ ،دﻮﺷ
ﺖﺷاﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺰﯿﻧ كﺎﺧرد دﺮﮔﻮﮔ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ناﺰﯿﻣﺮﺑ ،ﺪﻫدراﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗار دﺮﮔﻮﮔ هﺪﻨﻨﮐﺪﯿﺴﮐا .
) ،هداز ﺮﻐﺻا ﯽﻠﻋ
1376 .(
ﯽﻤﻧ ﻞﺣ بآو كﺎﺧرد دﺮﮔﻮﮔ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﯾﺪﺒﺗو نﺪﺷ ﻞﺣو دﻮﺷ
زﺎﯿﻧ ﯽﻧﻻﻮﻃ نﺎﻣز ﻪﺑ ﮏﯾرﻮﻔﻟﻮﺳﺪﯿﺳا ﻪﺑ نآ ﻞ
ﯽﻣ دﺮﮔﻮﮔ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ﺖﻋﺮﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ،سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ كﺎﺧ ﺢﯿﻘﻠﺗ اﺬﻟ ،دراد دﻮﺷ
. ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﺮﮔﻮﮔ H2SO4
ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐدﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ و ﯽﮑﻫآ يﺎﻫ كﺎﺧ رد كﺎﺧpH
ياﺮﺑ كﺎﺧ ﻂﯾاﺮﺷ و دﻮﺷ
هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺮﺗ بﻮﻠﻄﻣ ار
ﯽﻣ ﻞﯿﻬﺴﺗ ار ﺮﻔﺴﻓ هﮋﯾو ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ بﺬﺟ و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺪﻨﮐ
) ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﮐﻮﻟد 1989
( .
ﻪﻟﺎﻘﻣ١
ﺎﺑ نﺎﯾﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﺪﺷرا
ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺖﺳا .
٢
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗرد ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا ﻪﻠﯿﺑ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ و راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﮐ يﺎﻫ
- ﺪﺷ اﺮﺟا نﺎﻐﻣ راﻮﺳ .
دﺮﮔﻮﮔ ﺢﻄﺳ رﺎﻬﭼ )
0 ، 200 ، 400 ، 800 رﺎﺘﮑﻫرد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺢﻄﺳ ود و )
ﺢﯿﻘﻠﺗﺎﺑ و ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ (
ﺢﻄﺳ ود و
مﻮﮑﯿﻧﻮﭘاژ مﻮﯿﺑوﺰﯾار يﺮﺘﮐﺎﺑ )
ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ و ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ (
ﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﯾﻮﺳ ﻂﺧ ﺞﻨﭘ تﺮﮐﺮﻫرد ،ﺪ
ﺰﻣﺎﯿﻠﯾو ﻢﻗر ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻪﺑ
30
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻠﺻﺎﻓ و ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ ﻂﺧ يور ﺎﻫ
10 ﺮﺘﻤﯿﺘﻧﺎﺳ )
ﻢﮐاﺮﺗ ﺎﺑ 33 ﻊﺑﺮﻣﺮﺘﻣرد ﻪﺗﻮﺑ (
ﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﮐ .
،هﺎﻣ ﺮﯿﺗ ﻞﯾاوا رد ،مﺪﻨﮔ ﺖﺷادﺮﺑ زا ﺪﻌﺑ
ﺖﺷﺎﮐزا ﻞﺒﻗ يرﺎﯿﺑآ و ﺶﮐ ﻒﻠﻋ و دﻮﮐ ﺶﺨﭘ ،ﮏﺴﯾد ،ﺢﯿﻄﺴﺗ ،ﻢﺨﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ فﺮﻋ ﻖﺒﻃ ﻦﯿﻣز ﻪﯿﻬﺗ تﺎﯿﻠﻤﻋ مﺎﺠﻧا ﺎﯾﻮﺳ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﺑ ﺖﺷﺎﮐزا ﻞﺒﻗ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ رﺎﻤﯿﺗ رد ﺎﯾﻮﺳ روﺬﺑ و هﺪﺷ طﻮﻠﺨﻣ كﺎﺧ ﺎﺑ حﺮﻃ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻪﺸﻘﻧ ﻖﺒﻃ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ
ﺪﺷ رﺎﻤﯿﺗ مﻮﮑﯿﻧﻮﭘﺎﺟ مﻮﯿﺑوﺰﯾر و سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ لﺎﻣرﺬﺑ ترﻮﺻ .
لوﺪﺟ 1 - ﺰﻣﺎﯿﻠﯾو ﻢﻗر تﺎﺼﺨﺸﻣ
هوﺮﮔ ﯽﮔﺪﯿﺳر لﻮﻃ ﺪﺷر هرود ﭗﯿﺗ يﺪﺷر ﻪﺧﺎﺷ عﻮﻧ -
ﻨﺑ يﺪ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ
ﯽﮔﺪﯿﺑاﻮﺧ ﺖﻣوﺎﻘﻣ شﺰﯾر ﻪﺑ ﮓﻧر
ﻞﮔ ﮓﻧر كﺮﮐ نزو ﻪﻧادراﺰﻫ ﺪﺻرد
ﻦﻏور ﺪﺻرد ﻦﺌﺗوﺮﭘ
3 105
زور دوﺪﺤﻣﺎﻧ ﮏﺗ ﻪﺧﺎﺷ يا بﻮﻠﻄﻣ بﻮﻠﻄﻣ ﺪﯿﻔﺳ ﯽﺋﻼﻃ 155 مﺮﮔ 21
% 37
%
لوﺪﺟ 2 - ﺶﯾﺎﻣزآ ياﺮﺟا ﻞﺤﻣ ﻪﻋرﺰﻣ كﺎﺧ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا ﯽﺧﺮﺑ )
ﺶﯾﺎﻣزآ زا ﻞﺒﻗ (
P (ppm) N (%)
OC (%) ﺪﺻرد
ﮏﻫآ ﺪﺻرد
عﺎﺒﺷا PH EC
(ds/m) Sand
(%) Silt (%) Clay
(%) كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ
12 زا ﺶﯿﺑ 1
% زا ﺶﯿﺑ 1
% زا ﺮﺘﻤﮐ 10 40 8 - 6 زا ﺮﺘﻤﮐ 2 ---- ---- 30 - 20 بﻮﻠﻄﻣ دوﺪﺣ
3 5/
0 47 /0 1/
2 47 9/
7 1680 25 62 13 ﯽﺘﻠﯿﺳ ﯽﻣﻮﻟ
رﻮﺘﮐﺎﻓ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ c,b,a
نآ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا و ﺎﺑ ﺎﻫ
ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ نﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد يا
5 ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﺪﺻرد .
يﺮﺗﻮﯿﭙﻣﺎﮐ يﺎﻫراﺰﻓا مﺮﻧ زا يرﺎﻣآ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ MSTAT-C
و و ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر ياﺮﺑ وSAS
زا لواﺪﺟ Excel
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺎﻄﻣ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ياﺮﺑ هرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺳ ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ لوﺪﺟ رد ﻪﻌﻟ
3 ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا .
ﺮﺛا ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ رد
ﺮﺑ كﻮﻠﺑ مﺎﻤﺗ ﻔﺻ ﺎ ت
،PH )OC ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ (
، )N ﻞﮐ تزا ( و )p بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ (
ﯽﻨﻌﻣﺮﯿﻏ دﻮﺑ راد . داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
رﻮﺘﮐﺎﻓ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ )a
ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ (
ﺮﻈﻧ زا مﺎﻤﺗ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا تﺎﻔﺻ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد
1 ﺖﺷاد دﻮﺟو ﺪﺻرد .
رﻮﺘﮐﺎﻓ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ )b
مﻮﯿﺑوﺰﯾر يﺮﺘﮐﺎﺑ (
ﺮﻈﻧ زا ﺰﯿﻧ مﺎﻤﺗ
تﺎﻔﺻ ﺰﺟ ﻪﺑ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ،PH
يراد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد
1 رﻮﺘﮐﺎﻓ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﺑ و ﺪﺻرد )c
سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ (
ﺮﻈﻧ زا ﺰﯿﻧ مﺎﻤﺗ
ﻔﺻ ﺎ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ت 1
فﻼﺘﺧا ﺪﺻرد ﯽﻨﻌﻣ
راد
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﺮﺛا ﺮﻈﻧ زا تا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ،a*b ،a*c وb*c a*b*c لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد تﺎﻔﺻ مﺎﻤﺗ ﺮﻈﻧ زا 1
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺪﺻرد راد
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
٣
لوﺪﺟ 3 - ﺮﺛا ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺮﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و مﻮﯿﺑوﺰﯾر ،ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔدﺮﮔﻮﮔ
كﺎﺧPH بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ و ﻞﮐ تزا ،ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ،
ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﻪﺟرد يدازآ PH
OC(%) N(%)
P(ppm)
راﺮﮑﺗ 2
0000ns
/0 0000ns
/0 0000 ns
/0 0000ns
/0
ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔدﺮﮔﻮﮔ )
(a 3
**
2950 /0
**
01572 /0
**
02687 /0
**
375 /2
مﻮﯿﺑوﺰﯾر ) (b 1
0000ns
/0
**
04687 /0
**
00187
** /0 0000 /3
سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ )
(c 1
**
0075 /0
**
03307
** /0 01687
** /0 6875 /4
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا a*b
3
**
1950 /0
**
00882 /0
**
02187
** /0 87500 /0
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا 3 a*c
**
4125 /0
**
01652
** /0 01687
** /0 5625 /2
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا 1 b*c
**
1875 /0
**
00907 /0
**
01687
** /0 18750 /0
ﻞﺑﺎﻘﺘﻣﺮﺛا a*b*c 3
**
1425 /0
**
00522
** /0 00687
** /0 56250 /0
ﺎﻄﺧ ﺮﺛا 30
0000 /0 0000
/0 0000
/0 0000
/0
تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ cv
49 /1 83
/5 106
/8 0
**
و * لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد ﯽﻨﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ 1
و 5 و ﺪﺻرد =ns
راد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﻏ
لوﺪﺟ 4 - يﺮﺘﮐﺎﺑ و دﺮﮔﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ هدﺎﺳ ﺮﺛا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺮﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و مﻮﯿﺑوﺰﯾر يﺎﻫ
،ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ،كﺎﺧPH
بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ و ﻞﮐ تزا ﺰﻣﺎﯿﻠﯾو ﻢﻗر ﺎﯾﻮﺳ ﻪﻋرﺰﻣ رد
ﻞﻣﺎﻋ
حﻮﻄﺳ
PH OC (%)
N (%) P (ppm)
دﺮﮔﻮﮔ
مﺮﮔﻮﻠﯿﮐﺮﻔﺻ رﺎﺘﮑﻫ رد
475a /7 560b
/0 575b
/0 875c /4
200 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ 300b
/7 547d
/0 550c /0 875c /4
400 رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
100d /7 625a
/0 650a
/0 750a
/5
800 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رﺎﺘﮑﻫ رد 225c
/7 552c
/0 550c
/0 500b
/5
مﻮﯿﺑوﺰﯾر
ﺢﯿﻘﻠﺗ مﺪﻋ
540b
/0 575b
/0 000b
/5
ﺢﯿﻘﻠﺗ
602a /0 587a
/0 500a
/5
سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ
ﺢﯿﻘﻠﺗ مﺪﻋ
287a /7 545b
/0 562b
/0 938b
/4
ﺢﯿﻘﻠﺗ
262b /7 597a
/0 600a
/0 563a
/5
ﺮﻫو ﻞﻣﺎﻋ ﺮﻫ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ فوﺮﺣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﺪﻋ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ و نﻮﺘﺳ
نﻮﻣزآ سﺎﺳا ﺮﺑ راد لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻦﮑﻧاد
5 % ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ
PH ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﺮﮔﻮﮔ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا H2SO4
ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐدﻮﺷ ﯽﻣ و ﯽﮑﻫآ يﺎﻫ كﺎﺧ رد كﺎﺧ pH
ﯽﻣ ﯽﯾﺎﯿﻠﻗ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺬﻐﻣ داﻮﻣ بﺬﺟ و ﻪﺘﺧﺎﺳﺮﺗ بﻮﻠﻄﻣ ار هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ياﺮﺑ كﺎﺧ ﻂﯾاﺮﺷ و دﻮﺷ
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻞﯿﻬﺴﺗ ار ﺮﻔﺴﻓ هﮋﯾو ﻪﺑ
) ﺎﮐﻮﻟد نارﺎﮑﻤﻫ و ،
1989 ( ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ. ﺶﻫﺎﮐ رد ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻫد
كﺎﺧpH هدﻮﺑ ﺮﺛﻮﻣ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا و لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 دراد دﻮﺟو ﺪﺻرد و ،
ﺶﻫﺎﮐ رد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ كﺎﺧpH
ﻪﺑ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ دﺮﺑرﺎﮐ رد
ناﺰﯿﻣ 400 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﮕﺘﺣﻼﻓ )
1390 ( و دﺮﮔﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ فﺪﻫﺎﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ و ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﺎﯾﻮﺳ مﺎﻗرا يور ﺮﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ﺶﺨﺑ ﺮﺑ يور و ﻦﻫآ بﺬﺟ ،دﺮﮑﻠﻤﻋﺮﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ
۴
دﺮﮔﻮﮔ يﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ زا ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ )
6 رﺎﺘﮑﻫ رد ﻦﺗ (
ﻪﺑ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ هاﺮﻤﻫ
ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺒﺳ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ و ﺪﺷ كﺎﺧpH
. ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ ﺮﺛا لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 ﺪﺻرد
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا مﻮﯿﺑوﺰﯾر دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﻣا ،ﺪﻫد
ﺶﻫﺎﮐ رد يراد كﺎﺧ pH
ﯽﻤﻧ نﺎﺸﻧ ﺪﻫد
، ) ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺎﺑ و
مﻮﯿﺑوﺰﯾر
، pH كﺎﺧ ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 25 /7 دﻮﺑ .(
ﻪﻧﺎﮔود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﺮﻈﻧ زا )
،a*b وa*c (b*c و ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻪﺳ
ﻪﻧﺎﮔ ) a*b*c ( ﺰﯿﻧ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 % دراد دﻮﺟو .
Tarabily نارﺎﮑﻤﻫ و
) 2006 ( رد ترذ ﺪﺷر ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﻤﻧ شراﺰﮔ
ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ دﺮﮔﻮﮔ هﺪﻨﻨﮐﺪﯿﺴﮐا يﺮﺘﮐﺎﺑ و دﺮﮔﻮﮔ دﺮﺑرﺎﮐ كﺎﺧPH
و ﺰﻨﮕﻨﻣ ،ﻦﻫآ ،دﺮﮔﻮﮔ ،نژوﺮﺘﯿﻧ ﺶﯾاﺰﻓا نآ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ و
ماﺪﻧا رد يور ﯽﻣ ﯽﯾاﻮﻫ يﺎﻫ
ﺪﺷﺎﺑ .
)OC ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ (
ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﺖﺤﺗ دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ناﺰﯿﻣ ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ،دراد راﺮﻗ
ﻪﺑ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ دﺮﺑرﺎﮐ رد
ناﺰﯿﻣ 400 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ )
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 625
/0 هوﺮﮔ رد و ﺪﺻرد ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ a
.(
يﺮﺘﮐﺎﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﺛا رد يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و مﻮﯿﺑوﺰﯾر لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﺻرد ﺪﻫد
ﻢﻫ و ، ﭼ ﻦﯿﻨ ﻪﻧﺎﮔود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﺮﻈﻧ زا
)
،a*b وa*c (b*c ﻪﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻪﻧﺎﮔ
) a*b*c ( ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 % دراد دﻮﺟو .
)N زا ﻞﮐ ت ( ﻞﮐ تزا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ،دراد راﺮﻗ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﺖﺤﺗ دﻮﺟﻮﻣ ﻞﮐ تزا ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ دﺮﺑرﺎﮐ رد
ناﺰﯿﻣ 400 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ )
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 65
/0 هوﺮﮔ رد و ﺪﺻرد ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ a
.(
يﺮﺘﮐﺎﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺮﺛا رد يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و مﻮﯿﺑوﺰﯾر لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﺻرد ﺪﻫد
ﻢﻫ و ، ﻦﯿﻨﭼ ﻪﻧﺎﮔود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ تاﺮﺛا ﺮﻈﻧ زا
)
،a*b وa*c (b*c ﻪﺳ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﻪﻧﺎﮔ
) a*b*c ( ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 % دراد دﻮﺟو .
ﺮﮕﯾد ﯽﺸﻫوﮋﭘ رد
ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار هﺎﯿﮔرد هﺪﺷ بﺬﺟ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ ﺎﯾﻮﺳ رد مﻮﮑﯿﻧﻮﭘاژ مﻮﯿﺑوﺰﯾار يداﺮﺑ و سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﯾﺎﻣ مأﻮﺗ فﺮﺼﻣ يراد ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ ﮏﯾﺮﻫ ﺢﯿﻘﻠﺗ داد ﺶﯾاﺰﻓا
) ،نارﺎﮑﻤﻫ و يدﺎﺑآﺮﺼﻧ ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ 1381
(
)p بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ (
بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و ،دراد راﺮﻗ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﺖﺤﺗ دﻮﺟﻮﻣ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ ناﺰﯿﻣ دﺮﺑرﺎﮐ رد
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﻟﻮﻧاﺮﮔ دﺮﮔﻮﮔ 400
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ )
ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ 725 /5 هوﺮﮔ رد وppm
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗa .(
رﺎﻤﯿﺗ ﺮﺛا رد
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ و مﻮﯿﺑوﺰﯾر يﺎﻫ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد
1 ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪﺻرد ﺪﻫد
ﻢﻫ و ، ﻦﯿﻨﭼ تاﺮﺛا ﺮﻈﻧ زا
ﻪﺳ و ﻪﻧﺎﮔود ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰﯿﻧ ﻪﻧﺎﮔ
لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد يراد 1
% دراد دﻮﺟو .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﯾﺎﺑﺎﺑ )
1391 ( ﻪﺑ
رد ﺎﯾﻮﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﯽﯾاﺬﻏﺮﺻﺎﻨﻋ بﺬﺟﺮﺑ يدﺮﮔﻮﮔدﻮﮐﺮﯿﺛﺎﺗرﻮﻈﻨﻣ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳﺮﺛا ﻪﮐ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ و هداد مﺎﺠﻧا نارﺪﻧزﺎﻣ
ﺪﺻرد ﮏﯾ ﺢﻄﺳرد گﺮﺑرد ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏو ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋﺮﺑ ﯽﻨﻌﻣ
ﺶﻫﺎﮐ ﺚﻋﺎﺑ دﺮﮔﻮﮔ حﻮﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓاو ﺖﺳاراد ﺪﯾدﺮﮔ كﺎﺧpH
و
ﺎﯾﻮﺳ دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا رد ﺖﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا كﺎﺧ رد ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﺧﺮﺑ نﺪﺷ دازآ و لﻼﺤﻧا ،ﻪﺠﯿﺘﻧ رد 2429)
رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ گﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ ﺖﻈﻠﻏ و (
59) /0 ﺪﺻرد ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد دﺮﮔﻮﮔ ﻦﺗ ﻪﺳ فﺮﺼﻣ زا ( ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ.
،ﻦﻫآ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا ﺮﺑ يراد ﯽﻨﻌﻣ ﺮﺛا دﺮﮔﻮﮔ ﻦﺗ ﻪﺳ فﺮﺼﻣ زا ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﯾا ﺖﻈﻠﻏ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ و دراد گﺮﺑ ﺲﻣ و يور ،ﺰﻨﮕﻨﻣ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد دﺮﮔﻮﮔ .
۵
ﻊﺑﺎﻨﻣ
1.
پ ،ﯽﯾﺎﺑﺎﺑ .
ا،ﻦﯿﭽﻠﮔ . ح،ﯽﺗرﺎﺸﺑ .
م ،ﯽﻠﻀﻓا ، .
1391 . دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ بﺬﺟ ﺮﺑ يدﺮﮔﻮﮔ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ دﻮﮐﺮﯿﺛﺎﺗ
ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺎﯾﻮﺳ .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺠﻣ ج كﺎﺧ يﺎﻫ
26 ش 2 ،ﻒﻟا ص 145 ﺎﺗ 151 .
2.
ن ،هدازﺮﻐﺻا ﯽﻠﻋ .
، 1376 . ﺰﯾﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد تارﺎﺸﺘﻧا ،كﺎﺧ ﯽﻤﯿﺷﻮﯿﺑ و يژﻮﻟﻮﯿﺑوﺮﮑﯿﻣ .
3.
س ،ﺮﮕﺘﺣﻼﻓ .
ح،ﯽﺗرﺎﺸﺑ .
پ ،ﯽﯾﺎﺑﺎﺑ .
1390 . يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﯾﺎﻣ و دﺮﮔﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ يﺎﻫ
و ﻦﻫآ بﺬﺟو ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ناﺰﯿﻣ ،ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋﺮﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ﺶﺨﺑ رد يور
ﺎﯾﻮﺳ ﻢﻗر ود .
و مﻮﻠﻋ ﯽﻠﻣ هﺮﮕﻨﮐ ﻦﯿﻟوا
يزروﺎﺸﮐ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ يروﺎﻨﻓ .
19 ﺖﯾﺎﻐﻟ 21 رﻮﯾﺮﻬﺷ 1390 . نﺎﺠﻧز هﺎﮕﺸﻧاد .
4.
ر ،يدﺎﺑآﺮﺼﻧ ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ .
ن ،ﻦﯿﺘﺳار ﺢﻟﺎﺻ .
ح ،ﯽﻧﺎﺨﯿﻠﻋ .
1381 . ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﯾﺎﻣ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ دﺮﮔﻮﮔ فﺮﺼﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺺﺧﺎﺷ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﯿﺒﺜﺗ ﺮﺑ مﻮﯿﺑوﺰﯾر يداﺮﺑ و سﻮﻠﯿﺳﺎﺑﻮﯿﺗ ر يﺎﻫ
ﺎﯾﻮﺳ ﺪﺷ . بآو كﺎﺧ مﻮﻠﻋ ﻪﻠﺠﻣ .
1381 . هرﺎﻤﺷ 16
) 2 ( ﻪﺤﻔﺻ 170 ﺎﺗ 178 .
5.
ﺮﺑﺎﺻ يﺮﯿﻣا ﻒﯿﺳ .
1389 . نﺎﻐﻣ ﺖﺷد رد ﻪﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و هرﺎﻬﺑ ﺖﺸﮐ ود رد ﺎﯾﻮﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ مﺎﻗرا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا .
شراﺰﮔ
حﺮﻃ ﯽﺋﺎﻬﻧ .
نﺎﻐﻣ رﺬﺑ و لﺎﻬﻧ ﻪﯿﻬﺗ و حﻼﺻا ،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ .
6.
ف ،يﺮﺻﺎﻧ .
1370 . ﯽﻨﻏور يﺎﻫ ﻪﻧاد )
ﻪﻤﺟﺮﺗ .(
يﻮﺿر سﺪﻗ نﺎﺘﺳآ تارﺎﺸﺘﻧا .
7. -Deluka,T.H.E.O. Skogly , R.E. Engel . 1989. Band-applied elemental sulfur to enhance the phytoavialability of phosphorus in alkaline calcareous soils.Biol. Fertil.Soils. 7: 346-350
